SAN MARINO Waar kennen we de San Marinezen van? Als een mini-landje in Italië natuurlijk. Verder als het land waar het Nederlands Elftal zijn grootste zege ooit tegen boekte (11-0), als oudste republiek ter wereld, van de ligging in de Apennijnen, van de zeldzame euromunten, Davide Gualtieri (maker van het snelste doelpunt ooit in een WK-kwalificatiewedstrijd, tegen Engeland, uitslag 1-7) en natuurlijk van Valentina Monetta.
Hoe doen ze het op het ESF? San Marino is een piepklein landje, dat alles aangrijpt voor naamsbekendheid in de rest van de wereld. Het duurde toch nog tot 2008 voordat het ESF daar ook deel van ging uitmaken. Het probleem was vooral financieel voor de nationale omroep. Na 2008 zou San Marino dan ook weer twee jaar ontbreken. Sinds 2011 waren ze er echter altijd bij
En hoe gaan we nu eens op politiek correcte wijze zeggen hoe het door de jaren heen gaat... Laten we stellen dat ze zeker hun best doen. En het is ook zo dat er een land mee moet doen dat andere landen er beter uit laat springen en dat bijna elk jaar uitgelachen kan worden. In de finale is dat het Verenigd Koninkrijk. In de semi’s neemt San Marino deze rol met verve op zich. Want zo reëel moeten we wel zijn, het niveau van enkele van de San Marinese inzendingen was ronduit lachwekkend.
San Marino heeft twee problemen. Enerzijds een heel beperkte poel aan deelnemers om uit te vissen (en niet de financiële middelen die Luxemburg vroeger had om internationale sterren in te vliegen). Anderzijds is het land onbekend, heeft het maar één buur en vanzelfsprekend weinig diasporastemmen. San Marino is echt nog veel kleiner dan Malta of IJsland en dat maakt ESF-succes een zeer lastige opgave. In tien deelnames is de finale twee keer gehaald, met een 19e plaats als beste uitslag.
Gekweld door slechte resultaten heeft San Marino geregeld naar het wapen van de vote swapping gegrepen. Daardoor ontving het in de halve finales de meeste punten van Azerbeidzjan, Albanië en Malta, geen rijtje om trots op te zijn. De meeste punten gaan naar grote buur Italië en naar Griekenland, Azerbeidzjan en Malta.
Nederland gaf één keer punten in de halve finale. De Turk Serhat kreeg 4 punten van het publiek bij zijn eerste deelname. In 2019 kreeg hij in de finale niets, net als alle andere San Marinese deelnemers. Andersom heeft San Marino de vreemde gewoonte om Nederland in de halve finale heel veel punten te geven, om die in de finale grotendeels weg te laten vallen. Uiteindelijk waren er finale-punten voor de Common Linnets (2), Douwe Bob (4 (j)), OG3NE (7 (j)) en Duncan Laurence (3 (j) + 6 (p)).
Hoe ging het door de jaren heen? In
2008 werd het debuut gemaakt door de groep Miodio. Een opmerkelijke keuze, want diverse semi-grote namen hadden interesse getoond. Waarschijnlijk had Miodio een streepje voor omdat twee van de vijf bandleden uit San Marino zelf komen. Hun lied was
Complice. Dit deuntje had nog wel iets interessants aan het begin, maar na een minuut luisteren begon de voortkabbelende melodie toch wat te vervelen. Dat vond het publiek ook, daarom werden ze laatste met 5 punten. Daarna zou San Marino door financiële problemen meteen twee jaar niet meedoen.
In
2011 was het de beurt aan de zangeres Senit met
Stand By. Een nogal kleurloze inzending, volstrekt ongeschikt voor televoters. Het werd dan ook laatste bij de televoting, en een 8e plek bij de jury’s was daarmee onvoldoende voor kwalificatie. Hoewel San Marino als underdog best een finaleplaats gegund was, is het ESF in de eerste plaats bedoeld als entertainment voor de kijkers, en die werden drie minuten lang in slaap gezongen. Bij de puntenverdeling kreeg San Marino van 8 landen punten. Dezelfde 8 landen vormden de nummers 1-7 en 9 van de punten van San Marino. Mèh...
In
2012 werd San Marino vertegenwoordigd door de enthousiaste Valentina Monetta. Deze zangeres werd geboren in 1975 en groeide op in San Marino zelf. Al op jonge leeftijd bleek haar talent op zang en piano en ze speelde in diverse bandjes en deed mee aan
Popstars in Italië, waar ze enig succes had. Haar favoriete genre is jazz, al heeft ze dat voor het Songfestivalpubliek vrij goed verborgen weten te houden. In 2008 probeerde ze mee te doen aan het ESF, maar werd haar inzending gepasseerd. In 2012 mocht ze wel.
Het liedje heette
Facebook, Uh, Oh, Oh. En dat liedje was nogal slecht. Maar dan ook gewoon heel slecht. Bedroevend is misschien een betere term voor dit gedrocht. Want man, man, man, hoe had Ralph Siegel het weer voor elkaar gekregen om zo’n ongelofelijk waardeloze plaat te schrijven. Het nummer werd op
Forbes.com weinig subtiel omschreven als
“The most cringeworthy Eurovision song in many years”.
Maar goed, het was wel slecht op een leuke manier. Lachwekkend slecht, zogezegd. En het lied had een verkeerde titel. Commerciële uitingen zijn immers verboden op het ESF. Zo werd
Fyra Bugg Och En Coca Cola van Lotta Engberg in de jaren ‘80 gediskwalificeerd en moest de tekst worden aangepast.
Huiskamervraag: Wat werd de nieuwe titel? Onder de correcte antwoorden wordt een voetreis naar Antananarivo verloot. De titel werd veranderd in
The Social Network Song. Daarmee mocht Valentina wel meedoen aan de halve finale. Daarin kreeg het net als de Toppers een paar jaar eerder 10 punten van Albanië. Dan weet je dat je liedje echt k*t is.
In
2013 werd San Marino vertegenwoordigd door de enthousiaste Valentina Monetta. Deze zangeres werd geboren etc. etc... Met veel scenario’s was rekening gehouden in 2013, maar dat San Marino na het Facebook-debacle nog eens intern zou kiezen voor dezelfde artiest, was toch wel een grote verrassing.
Maar het was voor de goede zaak. Valentina wilde revanche nemen en laten horen dat ze echt wat kan. Dat werd gewaardeerd en San Marino werd getipt als finalist. Haar liedje
Crisalide (Vola) begint rustig en ontploft in de laatste minuut naar een uptempo climax. Dat klinkt ietwat gedateerd, maar Ralph Siegel produceerde het dan ook weer. Maar de fans waren enthousiast en de bookmakers in eerste instantie ook. Het enthousiasme werd wel iets getemperd toen de EBU San Marino de gehate tweede startpositie toewees. Dat maakte vermoedelijk het verschil tussen finale en geen finale, want Valentina werd ondanks een redelijke performance 11e.
In
2014 werd San Marino vertegenwoordigd door de enthousiaste Valentina Monetta. Deze zangeres werd geboren etc. etc...
Met het risico mee af te glijden in het niveau van de inzendingen van San Marino, beginnen we met het ultieme stukjesschrijfcliché: “Drie maal is scheepsrecht”, moet Valentina hebben gedacht.
Voorzover Valentina in het Nederlands denkt natuurlijk. Nadat er een duidelijk stijgende lijn was geweest, ging ze nu voor goud. Dat was de felbegeerde kwalificatie. Het liedje was
Maybe. Dat was niet echt beter dan de inzending van een jaar ervoor, maar het was wel in het Engels en de concurrentie van o.a. Axel Hirsoux en
Cake To Bake was niet al te indrukwekkend. Zo kon het wonder geschieden op die mooie dinsdagavond in Kopenhagen. San Marino kwam uit de envelop en het hele land kon in juichen uitbarsten. Valentina vloog Ralph Siegel om de nek. Hij had tijdens het optreden achter haar op de piano gespeeld, een ideetje geleend van Andrew Lloyd Webber, en iets wat Vader Abraham bij Sieneke ook even overwogen had. San Marino had 1 punt meer dan Portugal en werd 10e. In de finale kreeg het land de voorlaatste startpositie, maar dat was meteen na de Common Linnets. Daarmee werd het een 24e plaats.
Omdat de missie geslaagd was, kwam Valentina in
2015 niet nog eens terug. Dit jaar kwamen de Italiaan Michele Perniola en de San Marinese Anita Simoncini het lied
Chain Of Lights zingen. Of althans, ze probeerden te zingen. Het is bij San Marino altijd of de tijd nog 20 jaar vooruit gezet moet worden. Waar voetbalteams uit kleine landen tegenwoordig hun verdediging goed kunnen organiseren en grote scores steeds schaarser zijn, wordt het bij wedstrijden tegen San Marino nog net zo makkelijk 10-0. Op het ESF slagen de meeste landen er wel in om als de lead singer niet echt toonvast is, dit te verbloemen door de backings al dan niet buiten beeld het werk te laten doen. Maar Michele en Anita slaagden er nog ouderwets in om eens drie minuten lang geen enkele noot te raken. Het was een zeldzaam pijnlijk optreden. En dan helpt het ook niet mee dat dit weer een wanproduct van Ralph Siegel was.
“If we all light a candle, we can build a chain of lights”, dat was de voornaamste hook van het plaatje. Het moet gezegd worden, dat deze stelling feitelijk correct is. Het is logica van de categorie
“Als mijn tante enz... (dan was het mijn oom)”, maar er is geen speld tussen te krijgen. De San Marinese delegatie mocht hun
Chain Of Lights volgen naar de dichtstbijzijnde nooduitgang (die zich eventueel achter hen kon bevinden).
Net op het moment dat iedereen toch wel dacht dat het niet gekker meer kon, trakteerde San Marino ons allen in
2016 op het lied
I Didn't Know van de Turkse zanger Serhat. Deze inzending was zo absurd, dat het in eerste instantie leek op een parodie op
Candlelight van Jan van Veen. Een oude Turk, met een monocle en een fout baardje, die drie minuten lang allerlei onbenullige teksten mompelt. Het zou niet hebben gescoord, maar een culthit had het zeker kunnen worden.
Had kunnen, want op een gegeven moment dook er een discoremix op, waar veel positieve reacties op kwamen. Daarop besloot San Marino het lied aan te passen. Daarmee waren ze eigenlijk te laat, maar de EBU kon zelf de kansen van dit muzikale pareltje ook wel redelijk inschatten, dus ze zagen het door de vingers. In de halve finale werd het dankzij wat Turkse televoting toch nog een 12e plaats.
In
2017 werd San Marino vertegenwoordigd door de enthousiaste Valentina Monetta. Deze zangeres werd geboren etc. etc... Omdat San Marino er niets van bakte op het ESF en Valentina ook niet bepaald de stadions vol speelde, kwam ze nog maar eens terug. Deze keer met de Amerikaan Jimmie Wilson en het gedateerde discoplaatje
Spirit Of The Night. Het was zeker niet vervelend, maar wel weer een inzending die op voorhand volledig kansloos was. Omdat de jury voor de verandering eens vrijuit stemde, kreeg het van andere landen 0 jury-punten. Het publiek was iets enthousiaster, met 1 punt van de Duitse televoters. Met die score van 1 kwamen ze precies 100 punten tekort voor kwalificatie naar de finale.
In
2018 was er een bijzonderheidje. Bij gebrek aan een geschikte locatie werd de voorronde gehouden in Bratislava, de hoofdstad van Slowakije. Het was de eerste keer dat een nationale voorronde in een ander land werd gehouden. Om het niveau van de voorronde op te krikken, werd er een writers camp georganiseerd in Wenen. Het heeft iets pijnlijks dat de stad van Mozart, Beethoven en Strauss werd misbruikt voor dit muziekfeest van Jostiband-niveau, maar je kon het ze moeilijk verbieden.
Aan de voorronde deden 11 liedjes mee. Met een wat merkwaardige stemprocedure kregen de eerste 5 favorieten van het publiek allemaal 12 punten. Dat schoot dus niet echt op. De jury moest de winnaar bepalen, maar zij slaagden er dan weer in hun 12 punten aan één van die andere zes liedjes te geven. De 10 punten gingen wel naar een publiekslieveling, of eigenlijk twee, want het Maltees-Duitse duo Jessika feat. Jenifer Brenning won met
Who We Are.
Jessika Muscat is een Maltese actrice in een bekende soapserie in het land, die jarenlang probeerde namens Malta mee te doen aan het ESF. Jenifer Brenning is oud-deelneemster aan
Deutschland Sucht Den Superstar.
Supersterren bleken de twee niet bepaald. Jenifer zong een gedateerd deuntje, en halverwege kwam Jessika daar doorheen rappen. Of ja, rappen… Het voelde aan als een verjaardagsfeestje waar twee pubermeisjes even een liedje mochten doen, maar waar de gasten na een minuut toch al weer voorzichtig begonnen te kijken of er nog hapjes en drankjes waren. Het was niet leuk, het was amateuristisch, het was langdradig, eigenlijk viel het zelfs voor San Marino een beetje uit de toon.
Het enige vermakelijke was de act met robots. Op de voorgrond waren een aantal kleine robots geplaatst, die allerlei boodschappen toonden, waarbij
Justice for Valentina het leukst gevonden was. In de score zorgde dat er vermoedelijk voor dat de laatste plaats nog net vermeden kon worden, door vier punten boven Georgië te scoren.
In
2019 was er weer een oude bekende terug. Serhat wilde het nog weleens proberen. Hij is een grote ster in zijn vaderland Turkije, waar hij actief is als zanger en presentator, en zijn eigen productiehuis heeft. Hij was dus in staat een zak geld mee te nemen, en dan gaan er in San Marino al snel deuren open.
Het nieuwe pareltje waar hij het Songfestivalpubliek mee verblijde heette
Say Na Na Na. Het was minstens zo onbenullig als zijn eerste inzending, en Serhat meldde te pas en te onpas dat hij het in 20 minuten geschreven had.
Een belangrijk verschil met zijn eerdere poging was de startpositie.
Say Na Na Na mocht namelijk als laatste in de eerste halve finale. Dat is een groot voordeel, want vanaf die plek kwalificeert bijna elk lied. Je moet wel van het niveau van De Toppers zijn, wil je het dan nog verpesten. Maar dat was dan ook meteen het probleem. Dit nummer was van het niveau van
Shine. In tegenstelling tot Gordon en co. had Serhat wel het potentiële voordeel van Turkse diaspora voting. Maar goed, er was ook nog zoiets als de vakjury.
Uiteindelijk kwam San Marino voor de tweede keer in de ESF-historie uit de befaamde envelop. Bij het publiek was het land zelfs 4e geworden, met 12 punten uit Tsjechië, Hongarije en Georgië. Dat compenseerde ruimschoots voor de 15e plek bij de jury’s, waar San Marino nog wel 10 punten kreeg van Montenegro (en die ook netjes teruggaf).
In de finale was er een vergelijkbaar beeld, met een sensationele Top 10-score bij de televoting, en een plekje in de achterhoede bij de jury stemmen. 5 van de in totaal 12 jury-punten kwamen uit Rusland, die -hè verrassend- juist geen punten gaven aan favorieten als Nederland, Italië en Zwitserland. Zo werd Serhat een held, met een 19e plaats als beste uitslag in de Sanmarinese ESF-historie.
Zo is San Marino zolang ze oprecht punten uitdelen niet echt storend op het ESF, en zijn ze in elk geval geschikt voor een vrolijke noot tijdens de halve finale. Anderzijds zou het ook wel leuk zijn als het amateurisme eens geen hoogtij zou vieren, en men voor een echte kwaliteitsinzending zou gaan, desnoods een afdankertje van het San Remo-festival.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hier is een net overzicht van alle San Marinese inzendingen en hun resultaten te vinden of kijk naar het filmpje hieronder of klik anders op de spoiler:
SPOILER
De Sahara is zonder meer erg droog.