TSJECHI Waar kennen we de Tsjechen van?Als de helft van Tsjechoslowakije natuurlijk. Verder van de mooie hoofdstad Praag, van een bewogen historie met veel buitenlandse overheersers, de Bohemen, Panenka, pilsner bier, Vaclav Havel, Jan Koller, Ivan Lendl, Zdenek Stybar en natuurlijk van Jan Hus, de uitvinder van het Tsjechische alfabet.
Hoe doen ze het op het ESF?Tsjechi deed voor het eerst mee in 2007, en was behoudens een onderbreking tussen 2010 en 2014 altijd aanwezig. De eerste jaren deden ze eigenlijk voor Jan-met-de-korte-Achternaam mee (niet Jan Hus), want de resultaten waren bedroevend. De eerste drie deelnames leverden twee laatste plaatsen en n voorlaatste plaats in de halve finale op, en scores van 1, 9 en 0 punten. Daarop besloten de Tsjechen zich terug te trekken. Er was immers geen waardering voor hun inzendingen en de publieke interesse in eigen land was mager. Na enkele jaren afwezigheid, kwamen ze toch weer terug in 2015, wellicht gesteund door de terugkeer van de vakjury en de goede resultaten van landen als Nederland en Oostenrijk.
Het valt te prijzen dat ze sinds hun terugkeer de zaak serieuzer nemen, maar het duurde nog even voordat er resultaten kwamen. In de eerste drie jaar na hun rentree bereikte alleen de tweede inzending de finale, om daarin voorlaatste te worden. In de voorbije twee jaar heeft Tsjechi ons echter bijzonder verrast met twee ijzersterke en moderne inzendingen, die beide de finale bereikten en daarin het linkerrijtje. Daarmee lijkt het land definitief een nieuwe weg ingeslagen te zijn en hopelijk is het een voorbode van meer kwaliteitsinzendingen.
![czechrepublic.jpg]()
Bij de puntenverdeling gaf Tsjechi de meeste punten aan Azerbeidzjan, Armeni en Oekrane. Hoewel dat best de favorieten van de Tsjechen hebben kunnen zijn, suggereert het toch vooral gemanipuleerde televoting door enkele landen met een bedenkelijke reputatie op dat vlak.
Nederland gaf punten in de finale aan Mikolas Josef (6 (p)) en Lake Malawi (4 (j)). Andersom waren er in de finale voor Nederland punten voor Douwe Bob (7 (j)) en OG3NE (8 (j)) en Duncan Laurence (6 (j) + 4 (p)).
Hoe ging het door de jaren heen?Waar Slowakije al in de jaren ‘90 debuteerde, liet de toetreding van de andere helft van Tsjechoslowakije langer op zich wachten. In 2005 werd de deelname uitgesteld, “omdat er te veel grote evenementen waren voor de Tsjechische TV in deze zomer” en in 2006 ging het feest niet door nadat er geen geschikte deelnemer gevonden kon worden. In
2007 was het grote moment dan toch daar en de rockgroep Kabt was verantwoordelijk voor het debuut. Hun lied
Mal Dma was zeker niet zo slecht als het resultaat suggereert; een laatste plaats met n punt uit Estland. Maar een jaar na Lordi landde deze wat serieuzere poging in de eigen taal helemaal niet bij het publiek. Daarmee werd het 28e in de semi.
In
2008 won Tereza Kerndlov de voorronde met
Have Some Fun. Waar we bij Kabt niets hadden verstaan van de tekst, werden we nu getrakteerd op
“If you wanna have some fun, don’t run”. Hoe krijgen ze het zo verzonnen...
De act was net zo goedkoop als de tekst, met vijf schaars geklede dames en erachter een DJ, of de pooier van het stel, dat is ook niet uit te sluiten. Het grootste probleem tijdens het optreden was nog wel dat Tereza niet kon zingen. En als je dat allemaal optelt, worden het toch wel drie heel lange minuten en is een voorlaatste plaats niet eens onaardig.
In
2009 mocht Gipsy.cz naar het ESF. Deze groep had in 2007 en 2008 in de voorronde misgegrepen en werd nu intern aangewezen om Europa te trakteren op hun zigeunermuziek. In een nationale finale met maar liefst twee liedjes, werd
Aven Romale de winnaar. Het was in elk geval origineel (dit is een compliment dat altijd gebruikt kan worden). De doelgroep was op de grote avond waarschijnlijk net even collectief naar de plaatselijke versie van het TROS Muziekfeest op het Plein vertrokken, want deze poging strandde met 0 punten.
Daarna waren de Tsjechen er wel klaar mee. Er volgde een pauze tot
2015. Vanaf dat moment werd er in elk geval iets meer op de kwaliteit gelet. Het ontbrak alleen nog aan het stapje naar eigentijdsheid, want dat miste nogal aan
Hope Never Dies van Mart Jandov en Vclav Noid Brta. Mart genoot enige bekendheid over de grens als leadzangeres van de Duitse groep Die Happy. Vclav viel vooral op doordat hij in de zes jaar voorafgaand aan het ESF drie huwelijken zag stranden. Maar hun ietwat ouderwetse lied werd prima vertolkt op het ESF en kwam dichtbij kwalificatie. Bij het publiek werd het 10e, bij de jury’s 12e en gezamenlijk 13e. Het zorgde in ieder geval voor enige hoop voor de toekomst.
In
2016 was het grote hoogtepunt daar. Gabriela Gunčkov, bekend van het Trans-Siberian Orchestra, wist zich als eerste Tsjechische te kwalificeren voor de grote finale. In een matige halve finale (waar Douwe Bob zich moeiteloos kwalificeerde), werd haar plaatje
I Stand niet meteen als favoriet beschouwd, maar vanaf de 9e plaats, en met een comfortabele marge, ging haar lied door, mede dankzij een vlekkeloos optreden. In de finale kregen de Tsjechen weinig hulp van de EBU, getuige de tweede startpositie. Daar vanaf werd Gabriela 25e, nog net voor hekkensluiter Duitsland. Opvallend en pijnlijk was dat alle 41 punten van de jury’s kwamen. De televoters waren Tsjechi aan het eind van de avond al helemaal vergeten.
In
2017 volgde nog eens ballad, maar van de drie rustige inzendingen sinds de Tsjechische terugkeer, was
My Turn van Martina Brta toch wel de minst interessante. Ze zong het prima, dat moet gezegd worden. Maar haar lied klonk gedateerd en de zangeres slaagde er in haar eentje bepaald niet in om het publiek drie minuten te boeien. De eindscore op de 13e plaats was opvallend. Bij de jury’s was ze op basis van haar zang 7e met 81 punten. Bij het half in slaap gevallen publiek werd ze laatste, met alleen 2 punten uit Portugal.
Gelukkig voor de Tsjechen veranderde alles in
2018. Mikolas Josef won de voorronde met
Lie To Me. Het liedje had een partij hipheid die alle voorgangers in n klap de vergetelheid indrukte. Dat gold in de clip al voor de uitvoerende, zijn muzikale begeleiding, het onvermijdelijke goedkope achtergronddanseresje en de minder onvermijdelijke kameel. Mikolas had inderdaad een kameel in zijn video. Wij hadden ooit Marga Bult, maar in Tsjechi was deze vrolijke woestijnbewoner toch echt het toppunt van moderniteit. Hij ging overigens niet mee naar Lissabon, maar speelde toch zeker een vermeldenswaardige gastrol in de video.
Voorafgaand aan het ESF waren er niet zo heel veel favorieten. Isral had bij de bookmakers een straatlengte voorsprong op de rest, en dus werd er bij de repetities aandachtig gekeken of n van de schaduwfavorieten voor een verrassing kon zorgen. Dat deed Mikolas in zekere zin wel, alleen niet helemaal op de manier die hij in gedachten had. Tijdens zijn gelikte show ging het tijdens n van de repetities mis. Bij een achterwaartse salto kwam hij verkeerd neer, en dat was zo pijnlijk dat Mikolas met een ambulance moest worden afgevoerd naar het ziekenhuis.
Er werd gevreesd voor zijn optreden, want Mikolas had een serieuze smak op zijn rug gemaakt. Maar gevuld met pijnstillers en een statischere act kon de deelname toch doorgaan. Uiteindelijk was het nog steeds een prima show, en het publiek beloonde hem in de finale met een fraaie 4e plaats, achter de twee toppers van de show Isral en Cyprus en het verrassende Itali. De jury vond er onverwacht genoeg niets aan, en zette Tsjechi op de 15e plaats. Waar deze raadselachtige afstraffing vandaan kwam is onduidelijk. En ergernisopwekkend, omdat de Zweedse Benjamin Ingrosso, die met zijn lied in een vergelijkbare vijver viste, bij de jury’s tweede werd. Het had er dan ook alle schijn van dat indien Zweden en Tsjechi van liedje hadden gewisseld, de landenscores onveranderd zouden zijn gebleven. Overall werd Tsjechi nu 6e, nog altijd ruimschoots het beste resultaat ooit.
Mikolas Josef.In
2019 was er wederom een leuke inzending uit Tsjechi.
Friend Of A Friend van Lake Malawi won de voorronde. De groep is genoemd naar een liedje van Bon Iver, en is uiteraard ook de naam van een groot meer in het zuiden van Afrika. Dat wordt omringd door Tanzania, Mozambique en Malawi. De oppervlakte beslaat ongeveer driekwart van Nederland, en het meer herbergt een zeldzaam grote variatie aan vissen. Het zijn vooral cichliden, dat zijn baarsachtigen, die vrolijk rondzwemmen in het meer. Ook was hier n van de eerste gevechten op het water tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het meer werd toen nog omringd door Duitse en Engelse kolonin en een Engelse kapitein had 9 dagen na het begin van de oorlog net iets eerder dan de rest meegekregen dat deze was uitgebroken. Daarop loste hij een schot op een Duits schip dat ter reparatie aan de kant lag. De Duitse kapitein van dienst kwam met een roeiboot naar het Engelse schip en vroeg de kapitein geschrokken of hij weer eens gedronken had, maar kreeg toen te horen over de oorlog. Daarop gaf de Duitser zich over, en daarna gingen ze gezellig met z'n allen gin drinken in het boothuis. In de West-Europese kranten verscheen kort erna nieuws over een grote zeeslag die Engeland had gewonnen in Afrika. Was het overal maar zo gegaan in WO1. Als Malawi had deelgenomen aan het ESF, dan had er ongetwijfeld een leuk plaatje bij de Waar-kennen-we-ze-van-introductie gestaan van het meer. Maar helaas, ze zijn geen lid van de EBU. Ter compensatie doen we dat hier dan maar in het Tsjechische topic:
Lake Malawi (de echte).Terug naar de Tsjechische groep dan maar. Lake Malawi is een onschuldig bandje, dat kan leven van de muziek, en nummers uitbrengt die niemand irriteren.
Friend Of A Friend is ook een voorbeeld van zo’n vermakelijk deuntje. Op het ESF werd het aangevuld met een kleurrijke act en het ging overtuigend naar de finale. Vanaf de 6e startpositie in de eerste semi werd het 2e, een knappe prestatie. In die finale werden de Tsjechen toch wel genaaid door de EBU, want ze lootten weer eerste helft en kregen met de derde startpositie toch echt wel een slecht uitgangspunt. Toch zal ook de EBU niet hebben voorzien hoe enorm de televoting hieronder zou lijden. Waar Tsjechi na de jurystemmen nog 8e was, iets aan de hoge kant, maar wellicht ter compensatie van het jaar ervoor, volgde bij het publiek een 24e plaats met maar 7 punten. Het is spijtig dat het lied bij de kijkers aan het eind van de show zo in de vergetelheid was geraakt dat bijna niemand er meer op stemde. Uiteindelijk werd het een 11e plaats, wel weer een goede uitslag.
Zo is Tsjechi na jarenlang zwoegen en ploeteren nu toch al een paar jaar een succesdeelnemer. Twee zwaluwen maken nog geen zomer, maar als ze dit niveau vast kunnen houden, gaat het er vanzelf van komen dat ze mee gaan strijden om de winst.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hier is een net overzicht van alle Tsjechische inzendingen en hun resultaten te vinden of kijk naar het filmpje hieronder of klik anders op de spoiler:
SPOILER
De Sahara is zonder meer erg droog.