ESF-Land van de week: ALBANIË

ALBANIË

Waar kennen we de Albanezen van?

Als lange tijd één van de meest geïsoleerde landen van Europa, door de zeer strenge Communistische politiek onder leiding van Hoxha. Na de val van het Communisme vooral als een groeiende toeristenbestemming, de hoofdstad Tirana, het dramatische piramidespel in de jaren '90, Shqipëria (de Albanese naam van het land), Moeder Teresa, het aangename klimaat, opvallend veel topmodellen, maar natuurlijk vooral als een land in positieve ontwikkeling.



Hoe doen ze het op het ESF?

Albanië deed voor het eerst mee aan het ESF in 2004. Sindsdien waren ze er altijd bij. Al bij hun eerste deelname haalde men een fraaie 7e plaats met The Image Of You, wat hoop bood voor de volgende inzendingen. Maar het land zou geen grootmacht worden op het ESF. De Top 15 werd nog twee keer gehaald, in 2012 met Suus en in 2018 met Mall. In totaal werd 9 van de 16 keer de finale gehaald. Na een matige reeks waarin het vier van de vijf keer misging, werd de finale in de voorbije twee edities wel telkens bereikt.

De Albanese inzendingen kennen een redelijke variatie. Ondanks de armoede en het isolement waar het land zich jaren in bevond, heeft Albanië een eigen Songfestival met een lange traditie. Het Festivali I Këngës wordt al sinds 1962 gehouden en is een jaarlijks hoogtepunt in de Albanese muziekwereld. Sinds het land aanwezig is op het ESF, vormt dit festival daarvoor ook de voorronde.



Doordat het Festivali I Këngës een eigen achtergrond heeft, en sowieso rond de feestdagen in een andere sfeer wordt gehouden dan het ESF, is niet elke winnaar even toegankelijk voor de rest van Europa. Ook is er al sinds de Communistische tijd kritiek op het stemgedrag van de juryleden. De best presterende inzendingen van Albanië waren niet geheel toevallig de uptempo deuntjes die in het Engels gezongen werden of inzendingen die dusdanig sterk gebracht werden dat het taalnadeel overwonnen werd. Daarbij is het zeker in recente jaren ook vaak zo dat het originele winnende lied nog een flinke verbouwing krijgt richting het ESF, waardoor het soms amper nog op het origineel lijkt.

Bij de puntenverdeling is Albanië vooral interessant in de eigen regio, met Griekenland en VJR Macedonië als grote vrienden. Ook Zwitserland geeft regelmatig diaspora votes, iets wat België en Oostenrijk in mindere mate ook doen. Albanië geeft zelf nog relatief veel aan vroegere overheerser Italië.
Verder is Albanië berucht door geruchten over vote swapping en het bewust geven van hoge punten aan zwakke liedjes. Ze konden dit doen, omdat tot voor kort er te weinig televotes werden gegeven om aan de minimum threshold van de EBU te voldoen, waardoor een handvol juryleden alle macht hadden. Zo waren er topscores voor Euro Neuro uit Montenegro, The Social Network Song uit San Marino en voor onze Toppers.

Nederland en Albanië geven elkaar nagenoeg nooit punten of heel weinig. De eerste inzending van Anjeza Shahini maakte de meeste indruk, en kreeg als enige iets in de finale, namelijk 1 punt. Eerder had het in de halve finale nog 5 punten ontvangen. Kejsi Tola en Hersi kregen ook nog 1 punt in de halve finale.
Andersom kreeg tot voor kort alleen Anouk finale-punten, 4 om precies te zijn. Verder was er nog wat in de halve finale voor Treble (2), Common Linnets (2) en Trijntje Oosterhuis (1). De veruit hoogste score was voor de Toppers (10), maar dat geloofde niemand.
Duncan Laurence ontving 7 punten van de televoters en 0 punten van de jury.

Hoe ging het door de jaren heen?

In december 2003 won Anjeza Shahini het Festivali I Këngës en daarmee had zij de grote eer om als eerste haar land te vertegenwoordigen. Het was een productief jaar voor de 16-jarige zangeres, want eerder dat jaar had ze Idols ook al gewonnen. Op het ESF van 2004 ging haar lied The Image Of You glansrijk naar de finale, na een 4e plaats in de halve finale. In de grote finale kwam ze ondanks een matige startpositie tot een fraaie 7e plaats voor dit vrolijke uptempo plaatje. Ze ontving de eerste Albanese douze points van VJR Macedonië en nog eens 10 punten van Griekenland en Malta.

Anjeza werd door deze prestatie een grote ster, zij het dat de successen vooral in eigen land plaatsvonden. Ondanks verwoede pogingen om door te breken in het Duitstalige deel van Europa. Ze scoorde nog vele hits, en was nog twee keer dichtbij een nieuwe deelname aan het ESF. Zowel in 2008 als in 2012 werd ze echter 2e op het Festivali I Këngës, waardoor de hoofdprijs aan haar neus voorbijging.


In 2005 ging Albanië op dezelfde voet verder met een vergelijkbare uptempo inzending van een jonge zangeres. Al ging daar wel een relletje aan vooraf. Ledina Celo was favoriet om het Festivali I Këngës te winnen, maar haar plaatje werd vooraf al gebruikt voor promotie-doeleinden van een telefoonmaatschappij. Dat was tegen de regels, en een rechtszaak dreigde. Vlak voor het festival werd de gang naar de rechtbank toch achterwege gelaten, waardoor Ledina kon winnen met de Albanese versie van Tomorrow I Go. Dit liedje had wat meer etnische geluiden, en gecombineerd met het matige Engels van de zangeres slaagde het er niet in om een breed publiek te bereiken. Bij de puntentelling had Ledina na 25 landen nog maar 5 punten. Mede dankzij wederom 12 punten van VJR Macedonië en 10 punten van Griekenland werd het uiteindelijk nog een 16e plaats met 53 punten.


In 2006 ging het wat minder. Het liedje van Luiz Ejlli, getiteld Zjarr E Ftohtë (NL: Vuur en Kou) was nochtans zeker niet slecht. Het optreden was echter bedroevend, en ontsteeg nauwelijks het niveau van een stel nog niet dronken ooms die een act opvoeren op een ongezellige bruiloft. Luiz zong wat hij kon, maar werd geflankeerd door twee muzikanten in klederdracht, en drie jonge gasten, die erbij stonden alsof ze op hun shoarmabestelling aan het wachten waren. Jammer, want het liedje had best een finaleplek verdiend.



In 2007 was Frederik Ndoci volstrekt kansloos met het opera-achtige Hear My Plea. Het was saai en weinig bijzonder gebracht.

In 2008 was er plaats voor jong talent, en die gewaagde keuze betaalde zich meteen uit. Olta Boka was pas 16 jaar toen ze naar Belgrado afreisde met Zemrën E Lamë Peng. Daar maakte ze indruk met haar goede stem, waarin ze alle emotie van het lied stopte. Het lied ging naar de finale, waar het ongelukkig lootte met de 3e startpositie. Daardoor werd het 17e plaats, met vooral punten uit de eigen regio, zoals wel vaker 12 uit VJR Macedonië en 10 uit Griekenland. Vermoedelijk had dit nog wel wat meer kunnen krijgen als het in het Engels was gezongen, want behalve de Zwitserse diaspora kwam er geen enkel punt uit Noord- en West-Europa of de voormalige Sovjetlanden.


Ook in 2009 was er een succesvolle jonge zangeres, zij het met een heel ander soort lied. Het Festival I Këngën werd gewonnen door Kejsi Tola. Niet alleen bij de Familie Flodder is Kees blijkbaar een goede naam voor een dochter. Door de winst mocht ze op 17-jarige leeftijd naar het ESF. Voor de wat oudere lezers is het vermeldenswaardig dat men op de Duitse TV die avond kon genieten van ARD en Kejsi.

Haar lied heette Carry Me In Your Dreams. Dat was een uptempo popliedje, dat vooraf niet zo heel veel aandacht trok, maar toch zeker niet onaardig was. Het bleef redelijk goed hangen en Kejsi had een stem als een nachtegaal. Het enige wat niet helemaal lekker ging was de act. Kejsi zong in een prima jurkje, maar werd omringd door twee vreemde vogels die dansten met rare maskers op, en een nog grotere mafketel in een groenblauw pak, die ook meedanste. Als dit een uitbeelding moet zijn van Kejsi's dromen, zou het weleens tijd kunnen zijn voor professionele hulp. Maar redelijkerwijs had Albanië beter even kunnen kijken naar hoe de buren uit Griekenland hun uptempo liedjes altijd van een mooie show voorzien. Dat had dit liedje een flinke zet in de goede richting kunnen geven. Nu werd het slechts een 17e plek, waarbij wel gemeld moet worden dat haar 19e startpositie direct voor Alexander Rybak niet handig was. Albanië had zich eerder overigens probleemloos gekwalificeerd uit de halve finale. Daar was het gegoochel met de 10 punten voor de Toppers echt niet voor nodig geweest.

Kejsi zelf had de smaak te pakken, maar echt grote successen bleven uit. Ze deed nog drie keer mee aan het Festivali I Këngës, maar een 4e plaats bleek het hoogtepunt. Ze had blijkbaar jong gepiekt, want al voor haar overwinning op dit festival had ze de Albanese Idols gewonnen.


Omdat de strategie goed werkte, werd ook in 2010 een jonge zangeres met een vrolijk lied gestuurd. Juliana Pasha met It's All About You was een prima en professionele inzending. Juliana en haar backings zongen prima, en haalden alles uit het lied. Ze ging hiermee dan ook zonder al te veel problemen naar de finale, en ook daarin ging het redelijk vergelijkbaar als in de jaren ervoor, want ze zou 16e worden. Na het ESF zou dit in België een flinke hit worden, al bleven Juliana's successen vooral beperkt tot de eigen regio. Tegenwoordig is ze vooral actief als jurylid in de X-Factor van Albanië en Kosovo.


In 2011 ging het even iets minder. Aurela Gace met Feel The Passion werd al uitgeschakeld in de halve finale. Aurela deed haar best, maar ze had een nogal afstotelijke uitstraling, bijna griezelig.


^{Aurela Gace.}

Het jaar 2012 was het hoogtepunt voor de Albanezen. Rona Nishliu won het Festivali I Këngën met grote voorsprong met het aparte nummer Suus. Het was in elk geval een plaat waarop de Kosovaarse Rona haar indrukwekkende stemgeluid aan ons kon tonen. Het Albanese kunstwerk ging net niet als winnaar naar de finale, vlak achter de Russische oma's. Bij de jury was het wel de nummer 1. In de finale moest het lied al als 3e aantreden, maar bij dit soort afwijkende nummers hoeft dat niet meteen een groot nadeel te zijn, omdat het toch wel blijft hangen bij de stemmers. Ook maakte het niet zo veel uit dat het in een onbegrijpelijke taal werd gezongen. De punten stroomden binnen, waarvan 12 uit San Marino, Zwitserland, VJR Macedonië en Italië en 10 uit België, Griekenland en Montenegro. Het was genoeg voor een prachtige 5e plaats.

Rona bereikte hiermee wat ze wilde. Ze werd een heldin in Albanië en haar thuisland Kosovo. Voor dit ESF had ze wel geprobeerd om successen te boeken als zangeres, maar die bleven beperkt, en zowel in de Kosovaarse Idols als op het Festivali I Këngën in 2005 greep ze naast de zege met Flakareshë. Haar werk uit die tijd was nog wel van een heel andere orde dan Suus:


Na het festival werkte ze vooral als DJ voor Radio Blue Sky (zouden ze daar ELO vaak draaien?). Later varieerde ze meer met muziekstijlen, met vooral veel jazz, en daaruit volgde dus ook Suus. Na het ESF werd ze een populaire zangeres, en dat gebruikte ze om de muziek uit haar thuisland Kosovo te promoten in Albanië en Servië. Verder is ze ook actief voor het goede doel en in The Voice of Albania.


Vreemd genoeg brak na deze fraaie uitslag een succesloze periode aan. In 2013 gingen Adrian Lulgjuraj _{(niet echt een geschikte achternaam om uit te beelden bij Hints)} & Bledar Sejko met het rockplaatje Identitet. Rock op het ESF is vaak een moeilijk verhaal, omdat het lastig is om stadionoptredens om te zetten in een pakkende ESF-act. Als het dan ook nog in het Albanees wordt gezongen, wordt het helemaal moeizaam om te scoren. En dat is jammer, want het feit dat deze sterke performance niet werd beloond met een finaleplaats, voelt toch wel als onterecht. Alleen de eigen vrienden hadden er wat punten voor over, daardoor werd het slechts een 15e plaats in de halve finale.


In 2014 ging ook Hersi niet naar de finale. One Night's Anger was niet onaardig, maar te kleurloos voor succes.

In 2015 moest het beter gaan met Elhaida Dani. Zij had twee jaar eerder furore gemaakt in The Voice Of Italy. Ze zong er geweldig in het team van coach Riccardo Cocciante (de man die Margherita coverde van Marco Borsato, waarna ze die pizza ernaar vernoemden). Ze won glansrijk de finale met 70% van de stemmen.

Op het ESF leek het echter heel wat minder te gaan. I'm Alive was geen onaardig liedje, maar geveld door ziekte gaf Elhaida een jammerlijk matig optreden. Dat viel even tegen voor de Albanezen. Toch was het verrassend genoeg nog voldoende voor kwalificatie vanaf de 10e plaats, met onder meer 10 punten uit België. In de finale gaven maar 4 landen haar punten, waardoor het een 17e plaats werd. Hoewel de zangeres een excuus had kunnen opvoeren, had deze inzending met deze zang natuurlijk niet in de finale thuisgehoord.


In 2016 was er een beter optreden, maar een minder liedje van Eneda Tarifa. Of eigenlijk was dat liedje Fairytale in eerste instantie niet eens zo slecht, maar ging alle glans eraf in de zwakke Engelse vertaling. Het lied bouwt een minuut lang op naar een spannende climax, en vervalt dan in het buitengewoon clichématige refrein met de hook “And that's why I love you, oh-oh”. Dat is spijtig, want daardoor bleef de finale uit beeld. Ook in 2017 werd er een matig nummer gestuurd, en Lindita's World bleef dan ook in de halve finale steken. Het is opmerkelijk dat dit op het Festivali I Këngës nog bijna twee keer zo veel punten wist te pakken als de nummer twee.

In 2018 mocht Eugent Bushpepa naar Lissabon met zijn lied Mall. Eugent, die door zijn vrienden Gent wordt genoemd, is een enorme ster in Albanië. Hij treedt al jaren op en ging op tournee met onder meer Deep Purple en Guns’n’Roses om het voorprogramma te verzorgen.

Ondanks de status van de uitvoerende bleef Mall enigszins onder de radar in aanloop naar het ESF. Een finaleplaats werd niet uitgesloten door de bookmakers, maar de kans dat dat niet zou lukken werd nog altijd groter ingeschat dan dat Eugent ondeugend zou kunnen feesten na de eerste halve finale. Het moet gezegd worden dat de 3e startpositie die de organisatie hem had gegeven ook nogal een motie van wantrouwen was. Alles veranderde echter toen Eugent zijn mond opentrok en drie minuten lang de sterren van de hemel zong. Het liedje was dan misschien niet top, maar het is zeer de vraag of er dit ESF-jaar een betere uitvoerende was. Albanië ging als 8e en met een ruime marge naar de finale, waarin het 11e zou worden. Dat is de 3e beste prestatie in de historie van het land.


Na dit succes won in 2019 een andere grote ster de voorronde. Jonida Maliqi ging met het lied Ktheju Tokës. Voor die paar mensen hier die geen Albanees spreken, dat betekent Ga Terug Naar Je Land. Geert Wilders heeft naar het schijnt interesse getoond in een Nederlandse versie.

Jonida is zo iemand die alles kan. Ze is een geweldige zangeres, ze kan acteren, ze speelt viool en ze is actief op de Albanese TV. Zo was ze teamcaptain bij Ik Hou Van Holland Albanië en jurylid in The Voice Of Holland Albanië. Ze heeft blijkbaar een voorkeur voor Nederlandse formats.

Op het ESF was Albanië weer geen favoriet voor een finaleplek. Zowel zangeres als lied waren toch net iets minder dan het jaar ervoor, en in de loting werd Albanië gesandwiched tussen toppers als Rusland, Noorwegen, Nederland en Noord-Macedonië. Eigenlijk konden de laatste 8 liedjes van de tweede semi allemaal wel door naar de finale. Met name de Noord-Macedonische buren, die iets later mochten en dat met een beter liedje, leken de logische act om een Albanese kwalificatie te dwarsbomen. Dat gebeurde ook bijna, maar met een nipte marge van 3 punten op Litouwen ging het nog net goed, waarna in de finale vanaf de gehate 2e startpositie een verdienstelijke 17e plaats volgde.


^{Het was een wonder dat Albanië met deze concurrentie de finale haalde.}

Zo presteert Albanië gerekend naar budget niet onaardig en het land heeft ook een sterke muzikale traditie, dus het is te hopen dat er nog veel bijzondere inzendingen gaan volgen.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Hier is een net overzicht van alle Albanese inzendingen en hun resultaten te vinden of kijk naar het filmpje hieronder of klik anders op de spoiler:

SPOILER

Om spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.

Wat is jouw favoriete Albanese inzending?


_{In deze reeks verschenen de volgende topics:
Albanië - Armenië - Australië - Azerbeidzjan - België - Bulgarije - Cyprus - Denemarken - Duitsland - Estland - Finland - Frankrijk - Georgië - Griekenland - Hongarije - Ierland - IJsland - Israel - Italië - Kroatië - Letland - Litouwen - Malta - Moldavië - Montenegro - NEDERLAND (Jaren '50-60-70) - NEDERLAND (Jaren '80 en '90) - NEDERLAND (Jaren '00) - NEDERLAND (Het jaar 2010) - NEDERLAND (2011-2019) - Noord-Macedonië - Noorwegen - Oekraïne - Oostenrijk - Polen - Portugal - Roemenië - Rusland - San Marino - Servië - Slovenië - Spanje - Tsjechië - Verenigd Koninkrijk (1957-1987) - Verenigd Koninkrijk (1988-2019) - Wit-Rusland - Zweden - Zwitserland}

[ Bericht 3% gewijzigd door Fred_B op 18-03-2022 20:10:56 ]

De inzending van dit jaar klinkt prima inderdaad. Het is ook wel jammer dat er verder uit zo’n grootse voorronde met een lange traditie vrij weinig echte topplaten komen.

Even een flinke kick voor dit topic, om te melden dat de OP is geupdate. Het is de bedoeling om dit in de komende maanden voor alle landentopics te doen, van A tot Z. Dat betekent dat de bestaande tekst hier en daar wordt verbeterd, foute links worden aangepast en uiteraard dat de vorige 2 edities van het ESF worden toegevoegd. Dat is bij Albanië nu gedaan. De oude tekst is redelijk hetzelfde gebleven, maar 2018 en 2019 zijn erbij gekomen, waarmee het verhaal actueel blijft.

Mocht iemand nog niet werkende links/plaatjes/videos, etc. tegenkomen, geef dan even een seintje. Ik zal telkens als de OP van een topic is aangepast wel een kick aan het topic geven.