MONTENEGRO Waar kennen we de Montenegrijnen van? Als een land dat ooit deel uitmaakte van Joegoslavië en later van Servië natuurlijk. Verder van de hoofdstad Podgorica (dat wist u wel), het fraaie Kotor, de Bondfilm Casino Royale, successen in waterpolo en handbal en natuurlijk van de benaming naar de Zwarte Berg.
Hoe doen ze het op het ESF? Montenegro is op het ESF actief sinds 2007, al ontbrak het land door financiële moeilijkheden in 2010 en 2011. Eerder deed Montenegro mee als Servië en Montenegro, informatie over deze inzendingen is terug te vinden in het
topic over Servië. Nog eerder was het land onderdeel van Joegoslavië en nam het als zodanig deel.
Echt grote successen laten nog op zich wachten. Waar veel landen uit deze regio er wel in slagen om van tijd tot tijd goede scores neer te zetten, mede dankzij burenstemmen en het sturen van artiesten die bekend zijn in de hele Joegoslavische regio, heeft Montenegro in elf deelnames maar twee keer de finale gehaald, waarin de 13e plaats het hoogst haalbare bleek. Van de inzendingen waren er tot nu toe zes in het Montenegrijns en vijf in het Engels. Het helpt voor de resultaten niet mee dat veel liedjes geregeld vrij ouderwets klinken, lastig te begrijpen zijn of gewoonweg kwalitatief ondermaats zijn.
Bij de puntenverdeling is er vooral liefde uit de eigen regio. Ook geeft de Montenegrijnse jurering soms de indruk dat er wel wat punten te regelen zijn. Het gaat hierbij zowel om vote swapping als ongeoorloofde afspraken tussen de juryleden onderling. Zo kreeg het waardeloze lied
Euro Neuro tot verbazing van velen in 2012 toch nog 20 punten. Dat waren er 12 van Albanië en 8 van San Marino. De verbazing werd al snel minder nadat duidelijk werd dat Albanië en San Marino ook hoge punten hadden gekregen van Montenegro en elkaar. Het was duidelijk afgesproken werk. In 2014 werd een soortgelijk spelletje gespeeld met Armenië en wederom Albanië. In 2016 was het feest met Armenië, Malta en San Marino. In zowel ‘16 als ‘17 was er ook nog opmerkelijke uitwisseling met Azerbeidzjan en in 2019 was het weer feest met San Marino.
Daarnaast is de onafhankelijkheid van de juryleden in het geding. Het is de bedoeling dat namens elk land vijf juryleden onafhankelijk van elkaar hun favorieten opsommen. In 2015 waren de Montenegrijnse punten van de juryleden wel heel erg vergelijkbaar. De punten hieronder zijn van de halve finale (waarin de televoting faalde). Later werden de vergelijkbare finale punten door de EBU afgekeurd.
De Montenegrijnse jury-punten in de halve finale van 2015. Nederland en Montenegro maken zich in elk geval niet verdacht als het om vote swapping gaat, want beide landen geven elkaar zelden punten in de finale. Nederland gaf wel 6 punten in de halve finale aan Sergej Ćetković. Andersom waren er finale-punten voor Waylon (3 (j)) en Duncan Laurence (1 (p)). Dit was overigens de laagste score voor
Arcade van alle landen.
Hoe ging het door de jaren heen? De eerste inzending van Montenegro als onafhankelijk land kwam in
2007. Dit volgde op een aantal zéér moeizame deelnames in de tijd dat het land nog verbonden was aan Servië (zie hiervoor het
topic over Servië). Bij het debuut werden de balkanballads meteen afgezworen getuige het uptempo rocknummer
Ajde, Kroči van Stevan Faddy. Dit is een Montenegrijn, wiens Schotse voorouders in de 12e eeuw naar Montenegro kwamen en nooit meer zijn vertrokken. Althans, dat beweert hij zelf. Hij mocht als 7e aantreden in een halve finale met 28 deelnemers. Er is wel iets bij voor te stellen dat zijn opzwepende muziek een publiek heeft in de eigen regio, maar daarbuiten is het toch wat minder toegankelijk. Dat is ook in het resultaat terug te zien, want Stevan werd 22e met alleen punten uit Albanië en Voormalig Joegoslavië.
In
2008 opende Stefan Filipović de eerste halve finale met het weinig verheffende
Zauvijek Volim Te. Hij werd 14e van de 23. In
2009 opende Andrea Demirović ook de eerste halve finale met
Just Get Out Of My Life. Hoewel Zweden door de jaren heen dit soort liedjes vaak genoeg beter heeft gedaan, was het geen onaardige poging. Door de internationalere sound pakte Montenegro hiermee ook aardig wat punten buiten de eigen regio. Wel was de act met een opdringerige danser niet echt geslaagd. Andrea werd er 11e mee.
Na twee jaar afwezigheid vanwege de kosten, was Montenegro in
2012 terug. En die rentree werd helaas een enorme blamage. Rambo Amadeus was intern aangewezen door de nationale omroep en het is tot op heden onduidelijk waarom hij dit vertrouwen ooit heeft gekregen. Zijn raplied
Euro Neuro sloeg de plank volledig mis. Het was niet aanstekelijk, inhoudelijk niet interessant en het werd op agressieve wijze gebracht, overigens wederom vanaf de eerste startpositie in de eerste halve finale. Nadat de drie minuten eindelijk voorbij waren, werd hij getrakteerd op boe-geroep uit het publiek. Om de afgang compleet te maken, was er sprake van vote swapping met San Marino en Albanië en is het in alle opzichten fijn dat deze onzin alleen de eerste minuten van het ESF verpestte.
Rambo Amadeus Ook in
2013 trok Montenegro de aandacht en niet alleen vanwege de kwaliteit van het liedje. Hip hop-gezelschap Who See betrad het podium in ruimtepakken om
Igranka te brengen. Ondanks een door ex-Joegoslavische landen gedomineerde semi werd het lied 12e.
In
2014 was er met Sergej& #262;etković eindelijk eens iets te juichen. De Montenegrijnen grepen terug op een traditionele balkanballad en dit zorgde meteen voor kwalificatie naar de finale.
Moj Svijet was een goede en toegankelijke inzending, waardoor er eindelijk eens bij een wat breder publiek gescoord kon worden. Daarnaast scoorde Sergej al sinds 1998 grote hits in de eigen regio.
Moj Svijet werd in de finale uiteindelijk 19e.
Omdat “never change a winning tune” op het ESF voor veel landen een goede strategie blijkt, bleef Montenegro in
2015 in een vergelijkbare vijver vissen. De interne keuze was voor de zanger Knez, de Montenegrijnse Jan Keizer, met een eigen BZN-repertoire. Om succes te garanderen, ging hij met een liedje geschreven door de Servische ESF-legende ´eljko Joksimović, getiteld
Adio.
Knez heet eigenlijk Nenad Kne¸ević en bracht al solo muziek uit sinds 1992. Door de jaren heen had hij een breed publiek opgebouwd in Voormalig Joegoslavië. Ter indicatie: al 16 jaar voor zijn ESF-deelname bracht hij de CD
The Best Of Knez uit. Bij zijn optreden was hij ook al 47.
Op het ESF wist Montenegro vanaf de 4e startpositie voor het tweede jaar op rij de finale te bereiken. In die finale werd het lied 13e. Hoewel die eindpositie met 44 punten wat geflatteerd was, werd het daarmee wel de beste uitslag ooit voor Montenegro. En dat was de sympathieke Knez zeker gegund.
In
2016 bleek dat de betere fase met balkanballads een kortstondig hoogtepunt was. De rockgroep Highway bracht het matige
The Real Thing en eindigde 13e in de halve finale. In
2017 kwam Slavko Kalezić vooral zijn staart tonen. Het was een act die voor pulpmedia als DWDD heel interessant was in hun bevestiging dat het ESF niveauloos is, maar het eindigde niet geheel verrassend in de achterhoede in de halve finale.
In
2018 was
Inje van Vanja Radovanović een traditionele Balkanballad van hoger niveau, maar voor het genre ietwat aan de saaie kant. Daar komt bij dat deze muzieksoort ook enigszins uit de gratie is geraakt bij het ESF-publiek. Omdat het niet in het Engels was, stemde de vakjury ook niet op
Inje, en werd het een kansloze 16e plaats in de semi met 18 deelnemers.
Dat was spijtig voor de immer vrolijke Vanja, die in eigen land al jaren goed scoorde. Zijn geestigheid kostte hem nog bijna zijn deelname aan het ESF. Op een persconferentie vloog hij enorm uit de bocht met een grap over kinderen met kanker. Na spoedoverleg over een eventuele terugtrekking besloot de omroep zijn excuses te accepteren en deed Montenegro toch mee.
Vanja in een interview. In
2019 was het wel weer eens tijd voor een nieuw dieptepunt. De voorronde werd gewonnen door D Mol met het lied
Heaven. Wie is D Mol? Dat is een groep van zes jonge dames en heren uit verschillende plaatsen in Montenegro. Hun inzending was gênant oubollig en vanaf het begin kansloos voor kwalificatie en kanshebber voor de laatste plaats. Dat dat niet gebeurde is overigens ook nog wel extra ergernisopwekkend. De “”vak””jury van Servië gaf dit gedrocht hun 12 punten en vanuit San Marino kwamen er ook nog eens 10 jury-punten (waarna Montenegro ook 10 punten gaf aan Serhat...). Daardoor eindigde
Heaven nog boven Darude uit Finland als voorlaatste.
D Mol in de voorronde, met zelfs een gedateerde act. Het beste Montenegrijnse ESF-nieuws van 2019 kwam pas na het festival. Toen maakte de omroep bekend om van deelname in 2020 af te zien en het geld te gebruiken voor het kopen van een paar nieuwe auto’s. Hopelijk wordt iedereen, tot aan de toiletjuffrouw van de omroep, voorzien van een Tesla, dat bespaart ons nog lange tijd vote swapping, burenstemmen en meestal waardeloze inzendingen.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hier is een net overzicht van alle Montenegrijnse inzendingen en hun resultaten te vinden of kijk naar het filmpje hieronder of klik anders op de spoiler:
SPOILER
De Sahara is zonder meer erg droog.