WIT-RUSLANDWaar kennen we de Wit-Russen van?Als de enige overgebleven dictatuur in Europa natuurlijk. Verder als Sovjetrepubliek met de beste banden met Rusland, als een land waar de doodstraf nog gebruikt wordt, van communistische praktijken als het werken in de kolchoz, van de voetballers van BATE Borisov, Victoria Azarenka, Vasil Kiriyienka en natuurlijk als doorvoerland tussen Moskou en West-Europa.
Hoe doen ze het op het ESF?Wit-Rusland doet mee aan het ESF sinds 2004, het jaar waarin de halve finale geïntroduceerd werd. Eigenlijk wilde het land al een jaar eerder debuteren, maar de EBU liet in 2003 alleen Oekraïne toe als nieuwkomer. Van alle Sovjetrepublieken is Wit-Rusland vermoedelijk wel de minste. In 16 deelnames is één 6e plaats in 2007 het belangrijkste wapenfeit. In totaal werd de finale maar zes keer bereikt, en in de finale haalde het land ondanks burenstemmen uit de regio alleen in 2007 de Top 15.
Wit-Rusland slaagt er maar heel zelden in om inzendingen te sturen die indruk maken op het brede publiek. Vaak zijn het liedjes die wat gedateerd klinken of door anderen in het genre beter werden gedaan. Ook is de zang geregeld voor verbetering vatbaar. Die tekortkomingen zijn jammerlijk, zeker omdat er vaak wel redelijk wat budget vrijgemaakt wordt om indruk te maken op het ESF.
Bij de puntenverdeling is het vooral een komen en gaan van punten voor de eigen regio. Rusland en Oekraïne scoren in beide richtingen hoog. Moldavië, Georgië en Azerbeidzjan volgen als deze twee favorieten zijn geweest. In 14 jaar tijd kreeg Zweden 50 punten en daarmee is het de West-Europese favoriet van de Wit-Russen.
Nederland gaf Wit-Rusland nog nooit punten in een finale. De 3 punten voor Naviband in de halve finale van 2017 waren het hoogtepunt. Andersom zijn finalepunten ook schaars: The Common Linnets (2) en OG3NE (5 (j), alvorens Duncan Laurence de ban echt brak met 6 (j) + 10 (p) punten.
Hoe ging het door de jaren heen?De eerste Wit-Russische deelnemers waren in
2004 Aleksandra & Konstantin. Zij lieten ons genieten van de plaatselijke traditionele volksmuziek met het nummer
My Galileo. Daarmee trokken ze in elk geval de aandacht. Ze deden ook absoluut hun best, ondanks het matige Engels van de zangeres. Dat was wel vanaf de 2e startpositie in een semi waarin de eerste 7 landen sneuvelden, dus hoefden ze hun enthousiasme in de grote finale niet nog eens te tonen. Naar het schijnt, maakt het duo tegenwoordig nog steeds muziek. Voordat u juichend naar de platenwinkel rent, wijs ik er wel even op dat hun website het niet meer doet.
In
2005 was het liedje
Love Me Tonight van Angelica Agurbash helemaal niet onaardig. Dit was overigens niet het liedje waar ze de nationale finale mee had gewonnen. Dat vond ze achteraf beschouwd niet goed genoeg, waarop ze wisselde. Dat vonden we toen nog opvallend, maar later zouden de Wit-Russen dat nog vaker doen.
Met Angelica stuurde het land één van zijn grootste sterren. Ze was onder meer actief als zangeres, actrice en fotomodel en eerder al Miss Belarus 2002 geworden. Haar liedje werd vooraf beschouwd als één van de favorieten, maar er ging toch iets mis. Angelica zong namelijk niet helemaal vlekkeloos. Of eigenlijk kunnen we haar gezang beschouwen als een terroristische aanslag op het gehoor van 200 miljoen kijkers. Het liedje werd drie minuten lang vakkundig verkracht, en daarmee haar kwalificatiekansen. Ze werd 13e en in haar thuisland werd deze afgang haar zwaar aangerekend. Haar carrière zou na het ESF nooit meer het peil bereiken van ervoor.
In
2006 faalde Polina Smolova, maar in
2007 was het prijs. Dmitry Koldun bereikte de finale met
Work Your Magic. Gewoon omdat het kan, gaat er nu een partij nutteloze informatie volgen waar een paard de hik van krijgt.
De moeder van Dmitry was voorzitter van de
Princess Diana-fanclub in Wit-Rusland. Toen ze zwanger werd, had ze dus al een naam klaar voor als het een dochter zou worden. Maar helaas, aan de roulettetafel van het nageslacht valt het balletje ook weleens op XY in plaats van op XX, en daardoor werd het geen Diana maar Dmitry. Overigens wordt er weleens gesuggereerd dat Dmitry zekere gelijkenissen met de prinses heeft.
Dmitry en Diana.Dmitry wilde als kind altijd dokter worden, maar besloot uiteindelijk om scheikunde te gaan studeren. Hij was een bijzonder kind, naar eigen zeggen omdat zijn lichaam mutaties doormaakt, vanwege de kernramp bij Tsjernobyl. Zo was hij als kind meestal blond, maar zijn haarkleur kon soms zomaar veranderen van de ene op de andere dag. Tegenwoordig heeft Dmitry donker haar. Hij was niet alleen een talentvolle student, maar hij had ook talent in de muziek. Hij wist de Russische versie van Star Factory te winnen, en daarmee brak hij door.
Hij won daarna ook de nationale voorronde. Hij deed hieraan mee met
Get Up, een cover van de Finse band The Ratzz. Dat mag natuurlijk niet. Hij was overigens niet de enige. Ook Angelica Agurbash maakte dit jaar een vergelijkbare overtreding. De sanctie van de Wit-Russische staatstelevisie was duidelijk en logisch: Dmitry mocht een ander liedje kiezen en Angelica werd gediskwalificeerd. Dat andere liedje werd dus
Work Your Magic en dat zou uiteindelijk naar het ESF gaan.
Op dat ESF haalde hij voor het eerst in de Wit-Russische geschiedenis de finale. Daarin lootte hij de 3e startpositie, maar ondanks deze beperking werd hij na een uitstekend optreden 6e. Oekraïne, Rusland en Israël gaven 12 punten, Armenië, Malta en Moldavië nog eens 10. Al met al een prestatie om trots op te zijn. Dat was het land dan ook. Er zou enige tijd na het ESF een documentaire verschijnen over het ongelofelijke succes van Dmitry, getiteld
Magic Works In Europe.
Wit-Rusland had zichzelf op de kaart gezet, maar denderde daar in
2008 genadeloos weer vanaf. Ruslan Alehno zong
Hasta La Vista op een niet helemaal correcte manier, zeg maar niet de zuiverste zang in 50 jaar ESF, en miste de finale. In
2009 kwam Petr Elfimov met
Eyes That Never Lie ook niet door de halve finale. Dit was wellicht wat onverdiend, want hij deed een prima optreden, dat ook op indrukwekkende wijze in beeld werd gebracht. Ook al past het niet bij een rockster dat hij de uitstraling heeft van Nick van de Backstreet Boys.
Het missen van de finale in
2009 is extra zuur, als in
2010 het bijzonder matige
Butterflies wel naar de finale gaat. Deze mierzoete bagger werd over Europa uitgestort door het gelegenheidsgezelschap 3+2. Dat is een full house. En het is moeilijk om met een poker face dit lied te omschrijven, dus dat deel slaan we over. De act met jurken die in vlinders veranderden heeft vermoedelijk het zetje gegeven naar de finale, waarin dit 24e werd, met toch nog 12 punten uit Georgie.
In
2011 werd er intern gekozen voor Anastasia Vinnikova. Zij zou oorspronkelijk meedoen met het liedje
Born in Belorussia. Dit is een lied over de goede oude Communistische tijd, toen Wit-Rusland nog onderdeel van de Sovjet-Unie was. Wie wil daar immers niet naar terug.
Het lied werd gediskwalificeerd. Niet vanwege de inhoud, maar omdat het al een jaar eerder uitgebracht was. Daarop werd het vervangen door een ander loflied op de paradijselijke dictatuur, getiteld
I Love Belarus. Anastasia en vijf achtergrondartiesten zongen zich de longen uit het lijf en drie minuten lang spoot het vuurwerk op orgastische wijze mee op de tonen van de muziek.
“Dit gaat zeker naar de finale”, jubelde een niet nader te noemen Songfestivaldeskundige uit Volendam in de microfoon na het optreden. Dat ging het uiteraard niet. Europa hield niet van Wit-Rusland. Wie had dat kunnen denken.
In
2012 werd Litesound gestuurd. Het lied
We Are The Heroes was ondanks de titel geen nieuwe zelfbevlekking, maar een competent rocklied, op goede wijze uitgevoerd. Het sturen van deze groep had wat voeten in de aarde. Zangeres Alyona Lanskaya had eigenlijk gewonnen, maar uit onderzoek bleek dat haar team de televoting had gemanipuleerd. Op aanwijzing van de president, die duidelijk hoofd- en bijzaken kan scheiden, werd de nummer 2 aangewezen als winnaar. Net als in 2009 speelde het genre de groep waarschijnlijk parten op het ESF, want een 16e plaats in de halve finale is wel erg weinig eer voor dit nummer. Later kregen ze nog wel een award voor beste act in 10 jaar tijd op het Songfestival, in een ongetwijfeld totaal niet gemanipuleerde verkiezing.
Bij Sovjet-voorrondes moet u als lezer vooral nergens van opkijken, bijvoorbeeld niet dat in
2013 de televoting werd gewonnen door Alyona Lanskaya, en zij naar het ESF mocht. Ze won met
Rhythm Of Love, maar switchte na de finale toch nog naar
Solayoh. Dat was een oubollig dance-niemendalletje van de Belg Marc Paelinck, die onder meer schreef voor Vlaamse cultuurdragers als Koen Crucke en Dana Winner, maar ook
1 Life van Xandee. Dit soort liedjes hebben altijd wel een publiek, maar niemand wordt er echt blij van. Behalve in Oekraïne dan, dat gaf zowel in de halve finale als in de finale 12 punten. Omdat de meeste landen, onder wie Rusland, niets gaven, werd het plaatje 16e.
In
2014 werd Wit-Rusland vertegenwoordigd door Teo, een zanger die eigenlijk Yuriy heet. Hij was vooral actief als schrijver van muziek voor Russische films, maar zong ook weleens zelf, waaronder zijn ESF-liedje
Cheesecake. Dat won zeer nipt de voorronde. Hij werd 1e bij de jury en 3e bij het publiek, terwijl Max Lorens 3e bij de jury en 1e bij het publiek werd. In de meeste landen bepaalt dan de publieksstem de winnaar, maar in Wit-Rusland weten de deskundigen wel wat goed is, dus mocht Teo. Hij is een zanger die met zijn uitstraling absoluut de gunfactor wist te verwerven van het publiek. Zijn liedje is verre van spectaculair, maar hij heeft er absoluut alles eruit gehaald wat erin zat, en dat leidde naar een 16e plaats in de finale.
In
2015 was de favoriet van de voorronde de meidengroep Milki met het nummer
Accent. Dit was geschreven door niemand minder dan Alexander Rybak. Dat gegeven leek genoeg om te winnen, maar dat gebeurde niet. Het liedje werd 2e bij de televoters en 7e bij de jury, en gezamenlijk 4e. Tot lichte ergernis van Alexander, die zich versprak door te zeggen dat hij van diverse juryleden de toezegging had gekregen dat ze op zijn lied zouden stemmen. Schande, dat ze dan opeens onafhankelijk blijken te kiezen.
De winnaars waren zanger Uzari en violiste Maimuna, die samen het nummer
Time brachten. Als je kijkt wat er zoal door de semi kwam, onder meer het Hongaarse
Wars For Nothing, het Armeense
Face The Shadow of het Albanese
I'm Alive, dan had dit best mogen kwalificeren. Maar Wit-Rusland pakte bijna alleen punten uit andere Sovjetlanden en werd daarmee 12e. Het gaat te ver om voor te stellen dat Uzari een ander hoofd had moeten opzetten, maar hij had er wel iets minder griezelig uit kunnen zien dan dat hij deed.
In
2016 mocht Ivan het proberen met het nummer
Help You Fly. Ivan heet eigenlijk Alexander Ivanov en deze langharige zanger werd geboren in Gomel in het zuidoosten van het land. Hij had wilde plannen voor het ESF en wilde naakt optreden met twee wolven aan zijn zijde. Zowel het meebrengen van dieren als het thuislaten van kleding is tegen de regels, dus moest de act worden aangepast. Kosten noch moeite werden hierbij gespaard, en met een spectaculaire act, waarin de wolven op het achtergrondscherm werden geprojecteerd en er drie minuten van alles en nog wat gebeurde op het podium maakte Ivan indruk. Het liedje zelf was echter niet al te bijzonder, en daardoor werd hij in deze sterke halve finale slechts 12e.
In
2017 ging Naviband naar het ESF. Deze band bestaat uit 5 leden, waarvan het zingende tweetal Arciom en Kienija de belangrijkste zijn. In 2013 richtten zij de band op en trouwden ze met elkaar. Van het één kwam blijkbaar het ander. Ze braken al meteen in het debuutjaar door. Dit betekent niet dat ze de hits aaneenrijgen, maar ze duiken regelmatig op in televisieprogramma’s in eigen land en de buurlanden.
De verwachtingen op het ESF waren laaggespannen, aangezien Wit-Rusland niet echt op dreef was en
Story Of My Life als eerste inzending in de eigen taal werd gezongen. Maar de vrolijkheid van het lied en de act op een schuddende boot werkte aanstekelijk. Mede dankzij relatief veel punten uit West-Europa ging Naviband verrassend naar de finale, waarin het 17e werd.
In
2018 was er weer sprake van een echt Wit-Russisch ESF-jaar. Er was gezeik in de voorronde en het winnende liedje was iets wat door anderen al honderd keer eerder en beter was gedaan. De Oekraïense Rus en talentenjachtster Alekseev was op voorhand de favoriet. Maar daar was gedoe om, want hij deed mee met een liedje dat al voor 1 september was uitgebracht en uitgevoerd. Om het probleem op te lossen had hij zijn liedje ingekort en vertaald in het Engels en de Wit-Russische omroep vond dat goed. De rest van de elf deelnemers aan de nationale voorronde was het daar niet mee eens, en schreef in een open brief dat er vals gespeeld werd en het er de schijn van had dat de show er alleen maar op ingericht was om Alekseev te laten winnen. Als hij mee zou mogen doen, zouden de anderen zich collectief terugtrekken.
De omroep lachte de protesten weg en uiteindelijk trok maar één deelnemer zich daadwerkelijk terug. Uiteraard won Alekseev de show met zijn lied
Forever en ging hij naar Lissabon. Daar deed hij een nogal zenuwachtig optreden, met een weinig geslaagde act, die hij eindigde met een jas gevuld met rozen op zijn rug. Tot verbazing van nagenoeg niemand was het feest na de halve finale voorbij.
In
2019 werd Wit-Rusland vertegenwoordigd door de piepjonge ZENA. Dat is een verkorte versie van de naam Zinaida Kupriyanovich. Zij deed eerder mee aan de nationale voorrondes van het JESF, maar ging op dat festival alleen naar de finale als presentatrice in 2018 in Minsk. In de voorronde van de volwassen editie van het ESF had ze meer succes, want al bij haar eerste poging won ze met
Like It.
Zena.Dat was wederom een weinig verheffende inzending uit Wit-Rusland. Ze deed haar optreden verder niet slecht, maar het is toch wel verrassend dat ze dankzij een 6e plaats bij de vakjury nog net als 10e naar de finale mocht. En de jury-punten kwamen echt niet alleen uit de Sovjetlanden, zo gaf de Hongaarse jury dit liedje zelfs 12 punten. In de finale was het enthousiasme beperkter en daar volgde een 24e plaats.
Zo is Wit-Rusland bepaald niet het land waar iedere ESF-fan reikhalzend naar uitkijkt. Het moet gezegd worden dat er een paar liedjes zijn die best naar de finale hadden mogen gaan, ten koste van ogenschijnlijk mindere alternatieven. Maar als je telkens borderline qualifier bent, dan ligt het niet alleen aan de oneerlijke rest van Europa. Hopelijk komt er in de komende jaren wat groter talent bovendrijven uit het land.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hier is een net overzicht van alle Wit-Russische inzendingen en hun resultaten te vinden of kijk naar het filmpje hieronder of klik anders op de spoiler:
SPOILER
De Sahara is zonder meer erg droog.