Fitna (film)
Regie : Geert Wilders
Productie : Geert Wilders
Script : Geert Wilders
Uitgebracht : 27 maart 2008
Genre : korte film
Lengte : 16 minuten
Land : Nederland
AchtergrondFitna, ook wel de (anti-)Koranfilm van Geert Wilders genoemd, is een vijftien minuten durende Nederlandse korte film, die, na enig uitstel, op internet verscheen op 27 maart 2008.[1] Amper 3 uur na de verschijning was de film reeds 3 miljoen keer bekeken. De film bestaat uit compilaties over de Koran, afgewisseld met archiefbeelden.
Fitna betekent beproeving en is een zeer breed begrip. Oorspronkelijk betekende het begrip letterlijk het in het vuur verhitten van goud en zilver om dat op echtheid te toetsen. In de Koran wordt het woord gebruikt om het gevaar te omschrijven dat moslims terugkeren naar het veelgodendom of het heidendom. Zo is iemand die fitna zaait in de ogen van moslims een groter kwaad dan een moordenaar. In het algemeen staat fitna voor 'het kwaad'.[2][3]
Voorafgaand aan de premièreNog voordat de film was verschenen, zorgde deze voor commotie in de moslimwereld. Zo liet Iran weten dat er consequenties zullen volgen mocht de film daadwerkelijk worden uitgezonden.[4] In Pakistan werd de beveiliging van Nederlandse diplomatieke vestigingen en bedrijven opgevoerd uit angst voor woedende moslims.[5] De Arabisch-Europese Liga kondigde aan met een "tegenfilm" te komen.[6] De islamitische organisatie Hizb ut-Tahrir besloot naar aanleiding van het nieuws over de productie van de film folders uit te delen tegen "lasterwerk van de islam".[7] De Taliban dreigde met aanvallen op de Nederlandse soldaten in Afghanistan.[8] De Nederlandse minister-president Jan Peter Balkenende (CDA) sprak van "een forse crisissituatie".[9] Minister van Binnenlandse Zaken Guusje ter Horst (PvdA) vroeg burgemeesters extra alert te zijn in verband met de film.[10] Fitna kreeg ook bijval. Zo noemde minister Ella Vogelaar (PvdA) de film goed voor het integratiedebat.[11][12]
Televisiemakers Ersin Kiris en Vincent van der Lem maakten De Tegenfilm, een 28 minuten durend verslag waarin Kiris op zoek gaat naar "de grenzen van vrijheid van meningsuiting".[13]
Egypte zou de Nederlandse kinderfilm Waar is het Paard van Sinterklaas? op het filmfestival van Caïro weren uit protest voor de toen nog niet bestaande film, maar die beslissing werd enkele dagen later teruggedraaid. Dit naar aanleiding van stille diplomatie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.[14][15]
Wilders hoopte aanvankelijk Fitna op televisie voor het eerst te kunnen tonen, maar zowel bij de publieke omroep als bij de commerciële zenders ving hij bot vanwege de eisen de film integraal, zonder onderbreking en zonder beoordeling door de redactie vooraf te kunnen uitzenden.[16] Vervolgens schakelde Wilders de Amerikaanse internetprovider Network Solutions in, met de bedoeling de film via internet te vertonen. Enige tijd was er op een gereserveerde internetsite een vooraankondiging te zien, maar op 22 maart 2008 haalde de provider de site offline, volgens een verklaring wegens klachten over de inhoud van de website.[17] Een Tsjechische nationalistische partij bood aan de film wel uit te zenden.[18] Uiteindelijk werd de film echter op 27 maart 2008 rond 19.00 geplaatst op de Britse website Liveleak. In de eerste drie uur na de première werden op de betreffende website zowel de Nederlandse versie als de Engelse versie van de film bijna 3 miljoen keer bekeken. De televisiezender Het Gesprek zond de film integraal uit rond 19.45.
Zo'n drie uur voordat de film werd uitgebracht gaf Wilders door aan de terreurbestrijdingsdienst NCTb dat de film snel zou worden uitgebracht.[19]
InhoudDe film begint met het tonen van één van de betwiste Deense Mohammedcartoons op een bladzijde van een koran. Mohammed draagt daarop een tulband met een bom.
De film is opgebouwd uit twee delen. Het eerste deel, tot ongeveer de 10e minuut, gaat over een aantal aspecten van islamitisch extremisme in de wereld. Hiervoor worden vertaalde citaten uit de Koran (8:60, 4:56, 47:4, 4:89, 8:39) afgewisseld met videobeelden uit de recente geschiedenis, waarbij extremistische moslims betrokken waren: de aanslagen van 11 september 2001, de terroristische aanslagen in Madrid van 11 maart 2004, de aanslagen in Londen, de moord op Theo van Gogh en fragmenten van de Iraanse leider Mahmoud Ahmadinejad. De gebeurtenissen worden in beeld gebracht, door bijvoorbeeld het tonen van lijken, bloed, beelden van mensen die van de WTC-gebouwen springen en geluidsfragmenten van mensen achtergebleven in diezelfde torens.
In het tweede deel wordt aan de hand van filmfragmenten en krantenartikels een beeld geschetst van de invloed van de islam op Nederland.
Aan het einde van de film verschijnt een koran in beeld, welke vervolgens langzaam weer verdwijnt, waarna een scheurend geluid klinkt. Hierna wordt gemeld dat het slechts het geluid van het scheuren van een pagina uit een telefoonboek was. Wilders roept de moslims op zelf de haatdragende teksten uit de Koran te scheuren. Voorts wordt in een tekst de strijd tegen de islam als een soortgelijke strijd neergezet als de strijd tegen nationaal socialisme en communisme.
MuziekEen groot deel van de film wordt begeleid met muziek uit de Peer Gynt Suite nr. 1, op. 46 van Edward Grieg, te weten Aases dood. Ook de Arabische Dans uit Pjotr Iljitsj Tsjaikovski's Notenkrakersuite is te horen.
Na de premièreReactiesWilders noemt de door hem uitgebrachte film een "nette film". Hij kan zich voorstellen dat moslims er niet blij mee zijn, maar hij benadrukt dat hij zich aan de feiten heeft gehouden. Hij hoopt dat er geen rellen uitbreken. "Mijn film is niet bedoeld om rotzooi uit te lokken. (...) Minder islam is een keuze voor vrijheid." Maar volgens hem kan de maker van de film nooit verantwoordelijk worden gehouden voor rellen of boycots. Volgens Wilders zijn de beelden vooral bedoeld om duidelijk te maken wat de gevaren van de Koran en de islam inhouden. Hij hoopt tevens dat de film leidt tot een discussie over de nadelen van de islam in Nederland en in het buitenland.[20]
De Nederlandse regering heeft zich bij monde van minister-president Balkenende nadrukkelijk gedistantieerd van de film: “Wij betreuren het dan ook dat de heer Wilders deze film naar buiten heeft gebracht. Wij zien niet welk doel deze film dient, anders dan het kwetsen van gevoelens.” [21]
Volgens Ahmed Aboutaleb moeten moslims “nadenken over de angst die heerst voor hun geloof. De meerderheid zwijgt en dat is niet goed. Wij hebben voor Nederland gekozen, juist vanwege de vrijheid hier. Dit moet uitgesproken worden. Ik mis de stem die afstand neemt van het extremisme.” [22]
Kurt Westergaard, de tekenaar van één van de beruchte Deense cartoons, is verontwaardigd omdat zijn cartoon gebruikt werd in de film zonder zijn toestemming. Naar zijn mening is het een inbreuk op het copyright en hij kijkt welke juridische stappen hij kan nemen.[23]
Direct na het uitkomen van de film werden er door diverse mensen aangiftes gedaan tegen de film. Het Openbaar Ministerie maakte bekend Fitna te onderzoeken op strafbare feiten. Volgens strafrechtdeskundigen is vervolging van Wilders kansloos, omdat het filmpje juridisch goed geregisseerd is [24]
De Nederlandse Islamitische Federatie laat het kort geding tegen Geert Wilders vrijdag doorgaan, ondanks het feit dat er geen zaken zitten die zeer kwetsend zijn voor moslims.[25]
Diverse moslimorganisaties, waaronder het Landelijk Beraad Marokkanen zijn zeer opgelucht na het zien van de film.[25]
Fitna is geen belediging en zelfs geen provocatie voor moslims, aldus hoogleraar islam Maurits Berger in een interview met de NOS. [25]
Een grote meerderheid van de Nederlanders vindt dat er veel ophef is gemaakt om niks, aldus een enquête van EenVandaag.[26] Volgens dezelfde enquête was 44% van de Nederlanders het eens met de stelling dat de islam uit is op de vernietiging op de Westerse beschaving.
Op 28 maart braken in Utrecht rellen uit waarbij twee auto's in brand werden gestoken.[27] Rond de plaats van de rellen werden leuzen tegen Fitna en Wilders op muren geschreven.
Ook verscheen er op 28 maart de al aangekondigde tegenfilm van de Arabisch-Europese Liga, genaamd Al Mouftinoun[28].
Naar aanleiding van de film verscheen er op zondag 30 maart 2008 een opiniestuk van de hand van Maxime Verhagen, Minister van Buitenlandse Zaken, in de Arabische krant Asharq al Awsat. Hij roept daarin de lezers op "het hoofd koel te houden en de betrekkingen warm". Verhagen dringt aan op dialoog in plaats van provocatie als middel om de verschillen tussen culturen te overbruggen.[29]
Op 1 april 2008 werd er in de Tweede Kamer een debat gehouden over de film. In dit debat verweten het kabinet en Geert Wilders elkaar van leugens. Volgens verschillende leden van het kabinet had Wilders in eerdere gesprekken aangegeven delen van de koran te verscheuren en in brand te steken in de film. Wilders ontkende dit. [30].
Bedreigingen aan het adres van LiveleakNa serieuze bedreigingen van medewerkers van Liveleak heeft men besloten om de film van hun servers te halen.[31] De film is nog wel te zien op een aantal mirrors. Liveleak verving de link naar Fitna met de volgende mededeling:
Following threats to our staff of a very serious nature, and some ill informed reports from certain corners of the British media that could directly lead to the harm of some of our staff, Liveleak.com has been left with no other choice but to remove Fitna from our servers. This is a sad day for freedom of speech on the net but we have to place the safety and well being of our staff above all else." Liveleak.com is, na zeer serieuze bedreigingen aan het adres van onze medewerkers en enige onjuiste berichten uit bepaalde hoeken van de Britse media waaruit een directe dreiging voor enkele van onze medewerkers kon volgen, geen andere keus gelaten dan Fitna van onze servers te verwijderen. Dit is een droevige dag voor de vrijheid van meningsuiting op het net, maar we moeten de veiligheid en gezondheid van onze medewerkers boven alles stellen. [32]
Aanpassing filmKort na het uitbrengen van de film werd de inhoud door Wilders op twee punten gewijzigd. Dit gebeurde naar aanleiding van klachten van rechthebbenden op het gebruikte materiaal:
Een foto van rapper Salah Edin, die door de makers abusievelijk was aangezien voor een foto van Mohammed Bouyeri, werd uit de film verwijderd. De foto lijkt sterk op een bekend geworden foto van Bouyeri en was dan ook met die bedoeling gemaakt voor de cover van het album "Nederlands grootste nachtmerrie.[33] Edin spande een kort geding aan tegen Wilders omdat hij vond dat zijn reputatie was geschaad.[34]
Een tekening van de Deens cartoonist Kurt Westergaard, waarop de profeet Mohammed een bom op zijn tulband draagt, werd uit de film verwijderd. Westergaard distantieerde zich nadrukkelijk van de inhoud van Wilders' film.[35]. In de aangepaste versie van Fitna van 6 april 2008 is de tekening van Westergaard vervangen door een gelijksoortige tekening van "Scarlet Pimpernel" die Mohamed als geheel persoon toont met een bom op zijn nek.
De aangepaste versie van Fitna werd op 6 april 2008 online gezet op Liveleak [36]
Radiomaker Robbie Muntz eiste bronvermelding voor een fragment uit een interview dat hij had met Theo van Gogh. Bij wijze van schikking zegde Wilders hem een exclusief interview toe.[37]
Bronnen, noten en/of referenties:1.
Film Wilders op internet gezet NU.nl 27 maart 2008
2.
Fitna is 'het kwaad' BN/De Stem, 9 februari 2008
3.
Koranfilm Wilders heet Fitna NU.nl, 9 februari 2008
4.
"Iran waarschuwt Nederland om film Wilders" NU.nl, 22 januari 2008
5.
Koranfilm: "Pakistan beveiligt Nederlanders" Elsevier, 8 februari 2008
6.
"Arabische Europese Liga maakt tegenfilm Wilders" NU.nl, 17 januari 2008
7.
Islamitische beweging foldert tegen 'laster' NRC.nl, 28 december 2007
8.
"Taliban dreigen met aanvallen wegens Wilders-film" NU.nl, 28 februari 2008
9.
"Koranfilm zorgt voor forse crisissituatie" NU.nl, 18 januari 2008
10.
"Minister vraagt burgemeesters alert te zijn om Koranfilm" NU.nl, 16 januari 2008
11.
"Vogelaar: Koranfilm goed voor integratiedebat" Elsevier, 29 januari 2008
12.
"Geert Wilders' koranfilm: alle ophef en paniek" Maartje Willems, Elsevier, 23 januari 2008
13.
Mtnl - De Tegenfilm, info & extra's 14.
"Nederland vraagt Egypte opheldering over boycot" Trouw, 28 februari 2008
15.
"Paard van Sinterklaas toch naar festival Caïro" Trouw, 2 maart 2008
16.
Geen enkele omroep wil film Wilders uitzenden De Volkskrant.nl, 5 maart 2008
17.
"Hostingprovider haalt fitnathemovie.com offline" NU.nl, 22 maart 2008
18.
Tsjechische partij wil Wilders-film tonen Metro maandag 24 maart 2008 om 21:32
19.
Film Wilders op internet gezet ANP/NU.nl, 27 maart 2008
20.
Geert Wilders zet zijn film op het internet deredactie.be 27 maart 2008
21.
Reactie kabinet op film Wilders Regering.nl 27 maart 2008
22.
Fitna is een blamage voor het kabinet De volkskrant, 28 maart 2008
23. (da)
"JP-tegner klar til sag mod Wilders" Jyllands-Posten, 27 maart 2008
24.
Direct na uitkomen aangifte tegen film De Volkskrant, 28 maart 2008
25.
a b cMoslimorganisaties opgelucht na bekijken Fitna NU.nl, 28 maart 2008
26.
Minder angst voor rellen na Fitna NU.nl, 28 maart 2008
27.
"Auto's in brand bij rellen om Fitna" Algemeen Dagblad, 28 maart 2008
28.
AEL Nederland: De Arabisch-Europese Liga lanceert film 29.
Verhagen schrijft opiniestuk in Arabische krant Volkskrant 30 maart 2008
30.
"Den Haag Vandaag: debat Fitna" NOS/VARA/NPS
31.
LiveLeak haalt Fitna van internet na bedreigingen NU.nl, 28 maart 2008
32. (en)
videoboodschap op Liveleak waarom de film offline werd gehaald33.
"Salah Edin legt toch eed af in treinkrant DAG" VPRO 3 voor 12, 10 mei 2007
34.
Trouw, 3 april 200835.
Spiegel Online, 28 maart 200836.
Aangepaste versie van Fitna op internet De Telegraaf, zo 06 apr 2008, 11:13
37.
Trouw, 3 april 2008Voorgaande topics.Koranfilm Wilders # 01: Kabinet bereidt zich voor.Koranfilm Wilders # 02 : Kabinet bereidt zich voor.Koranfilm Wilders # 03 : Kabinet bereidt zich voorKoranfilm Wilders # 04 : Wilders tijdelijk het land uit ?Koranfilm Wilders # 05 : Groot alarm na film WildersKoranfilm Wilders # 06 : Site Willem II gekraakt.Koranfilm Wilders # 07 : Koranfilm Wilders heet Fitna, JihadKoranfilm Wilders # 08 : Balkenende: Ik maak me hele grote zorgenKoranfilm Wilders # 09 : Balkenende: Ik maak me hele grote zorgenKoranfilm Wilders # 10 : Kan Wilders worden gestopt ?Koran-film Wilders #11 : Wilders spreekt: Ik capituleer nietKoran-film Wilders #12: Europa moet film Wilders gezamenlijk uitleggenKoran-film Wilders #13: NAVO-baas bezorgd over Wilders-film.Koran-film Wilders #14: Deel kabinet wil film verbiedenKoran-film Wilders #15: EU bereidt ambassades voor op film WildersKoran-film Wilders #16: EU bereidt ambassades voor op filmKoran-film Wilders #17: Uitzenddatum nog steeds onbekend.Koran-film Wilders #18: wordt Fitna in de 2e kamer vertoond?Koran-film Wilders #19: Fitna voor 1 april uit op internetKoran-film Wilders #20: Wilders op de vingers getikt door Deense premierKoran-film Wilders #21:Waar zowat iedereen de film al zat is.Koran-film Wilders #22: NMO wil film misschien uitzenden; fitna-site downKoran-film Wilders #23: 'No way, NMO'Koran-film Wilders #24: Wilders krijgt Tsjechisch aanbodKoran-film Wilders #25: Fitna ook al niet op het WildersFilmFestivalKoran-film Wilders #26: Wilders start debat-tour na fitnaKoran-film Wilders #27: Fitna onlineKoran-film Wilders #28: Fitna onlineKoran-film Wilders #29: Fitna onlineKoran-film Wilders #30: Fitna onlineKoran-film Wilders #31: Finta onlineKoran-film Wilders #32: Fitna onlineKoran-film Wilders #33: Wilders mag islam fascistisch blijven noemenProloog'Wilders trapt moslims op het hart'Moefti waarschuwt Wilders over zijn filmprojectPolitie arresteert anti-Wilders-activistenWilders praat met NOVA over Koran-filmKritiek op voorgenomen film Wilders over de Koran (deel 3)Willders film: Nederlandse Moslim Raad vreest het ergste (deel 2)Wilders: The Movie (deel 1)Achtergronden :
Geert Wilders[ Bericht 0% gewijzigd door FOKwa op 08-04-2008 13:06:59 ]