quote:Op woensdag 1 mei 2013 15:48 schreef SlevinX het volgende:
Het al oude onderwerp vrije wil. Hebben we dit nou wel of hebben we dit niet?
Dit topic begin ik vanuit mijn eigen standpunt en ik hoop dat ik door een discussie en goede argumenten tot nieuwe inzichten kan komen.
Belangrijk is altijd de definitie: Wat is vrije wil?
Volgens altijd betrouwbare wiki: "De vrije wil wordt meestal gedefinieerd als het vermogen van rationeel handelende personen om controle uit te oefenen over hun daden en beslissingen"
Hebben wij een vrije wil? Ik denk van niet.
Als ik kan kiezen tussen 1 en 2 en ik kies nu 1, zal ik met dezelfde variabelen altijd 1 kiezen. (als je terug in de tijd kon gaan zonder extra kennis, zou je nog een keer 1 kiezen)
Met variabelen bedoel ik alles wat invloed kan hebben op je beslissing, dus ervaring, stand van de zon, wind, stofjes in hersenen als adrenaline, alles!.
Als je met eenzelfde variabelen altijd deze keuze maakt, in dit geval 1, heb je dan nog steeds een vrije wil? Of is het een logische uitkomst van een "berekening"?
Wat mijn punt is: Als je alle!! variabelen zou kunnen vangen in een computer incl je hersenen als variabele. Dan kan je elke beslissing op voorhand voorspellen.
Mijn hersenen zullen bij X altijd Y doen. (Hoewel X heel complex is)
Omdat beslissingen "voorspelbaar" zijn, hebben we dan een vrije wil of kan ik niet anders dan 1 kiezen en ben ik een slaaf van mijn computer genaamd hersenen?
Welkom in dit spetterende topic!quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 20:42 schreef Geralt het volgende:
Ow er had al iemand een nieuwe gemaakt zie ik nu.
Dan kan die van mij wel weg
Natuurlijk mag je dat vinden.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 20:40 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Ik ben het wel eens met wat Dennett inhoudelijk erover zegt, maar vind het een dooddoener. Mijn voorstel is dat we verder zwijgen over het compatibilisme.
Ook daar geldt: dat hangt er maar net vanaf wat je daar precies mee bedoelt. Zoals ik vaker heb gezegd: de keuzes die mensen maken zijn alleen goed te begrijpen in het licht van de andere mogelijkheden. Ook als geen daarvan *echt* mogelijk is. Ook als ze niet *werkelijk* anders hadden kunnen handelen dan ze deden.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 20:40 schreef deelnemer het volgende:
Het belangrijkste is dat mensen begrijpen dat het niet zo duidelijk is, dat mensen anders hadden kunnen handelen dan zij deden.
Kun je daar een voorbeeld van geven?quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 20:40 schreef deelnemer het volgende:
Want daar wordt vaak politiek misbruikt van gemaakt.
Het gaat om de vraag of mensen een excuus hebben voor de dingen die misgelopen zijn. Voor zichzelf hebben politici en CEO's die altijd zo gevonden, maar als het gewone burgers betreft beweren ze altijd dat deze excuses niet bestaan:quote:
Ah... maar als keuzevrijheid bestaat betekent dat natuurlijk nog niet dat je elke keuze even eenvoudig kunt maken. Zelfs als het universum volledig deterministisch van aard is kun je zinvol spreken over welke keuzes er zijn en hoe 'eenvoudig' het is om die keuzes te maken. (Om maar even de vraag te vermijden of dat 'vrije wil' is.)quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 21:46 schreef deelnemer het volgende:
Als je doet alsof iedereen altijd alles kan en/of wil, dan kun je daar mensen het bloed mee onder nagels vandaan treiteren. Mensen wordt van alles verweten en opgdrongen, onder het mom dat zij zogenaamd beschikken over een absolute vrijheid, waardoor het slechts een keuze is.
Inderdaad. In een deterministische wereld had je zelfs geen reeel alternatief. Als je dat erkent dan is er meer ruimte om verschillen tussen mensen te accommoderen, en meer grond voor solidariteit. In de VS en hier in Nederland onder de VVD 'ers hoef je daar niet mee aan te komen. Die schuiven tegenwoordig alles af op eigen verantwoordelijkheid. Gelijke kansen is voldoende, en zelfs dat is twijfelachtig. Hoe rechtvaardig je dat? Er zijn twee mogelijkheden:quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 22:00 schreef Molurus het volgende:
[..]
Ah... maar als keuzevrijheid bestaat betekent dat natuurlijk nog niet dat je elke keuze even eenvoudig kunt maken. Zelfs als het universum volledig deterministisch van aard is kun je zinvol spreken over welke keuzes er zijn en hoe 'eenvoudig' het is om die keuzes te maken. (Om maar even de vraag te vermijden of dat 'vrije wil' is.)
Het begrip 'schaakspel' bestaat alleen als een interpretatie van een bewust mens. Voor de computer is er geen schaakspel en de computer maakt geen keuzes.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 22:00 schreef Molurus het volgende:
Of om het schaakspel erbij te pakken: je kunt gegeven een bepaalde stelling zinvol spreken over de mogelijke zetten en hoe 'goed' die zijn. Ook wanneer het spel wordt gespeeld door een volledig deterministische schaakcomputer. En de keuze die zo'n schaakcomputer maakt is alleen te begrijpen in het licht van de mogelijkheden, zowel die van hem als van zijn tegenstander. Ook als die computer gegeven dezelfde uitgangssituatie altijd hetzelfde zal handelen.
Que?quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 22:13 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Inderdaad. In een deterministische wereld had je zelfs geen reeel alternatief. Als je dat erkent dan is er meer ruimte om verschillen tussen mensen te accommoderen, en meer grond voor solidariteit. In de VS en hier in Nederland onder de VVD 'ers hoef je daar niet mee aan te komen. Die schuiven tegenwoordig alles af op eigen verantwoordelijkheid. Gelijke kansen is voldoende, en zelfs dat is twijfelachtig. Hoe rechtvaardig je dat? Er zijn twee mogelijkheden:
1. Ben ik mijn broeders hoeder?
2. Een klassieke vrije wil.
Het eerste argument is niet zo populair, omdat je dan stelt dat je andere laat barsten, of zelfs uitbuit als je daar de gelegenheid toe hebt. Het tweede argument is erg populair onder de bestuurselite.
Ons beeld van een schaakspel is op zijn best veel uitgebreider. Een computer herbergt wel degelijk een model van het schaakspel, en is in staat om een goede pot te spelen. Het spelen van een partij schaak vereist het maken van keuzes.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 22:18 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het begrip 'schaakspel' bestaat alleen als een interpretatie van een bewust mens. Voor de computer is er geen schaakspel en de computer maakt geen keuzes.
Dat is ook zo. Maar men krijgt een klassieke vrije wil opgedrongen, en reageert met claims over onvermijdelijkheid. Dennett 's introductie van vermijdbaarheid, is daarop weer een tegenargument. Maar in hoeverre iets vermijdbaar is, wordt begrensd door de iemand vermijdingsmogelijkheden (inclusief zijn eigen constitutie)quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 22:19 schreef Molurus het volgende:
[..]
Que?
Ik zie werkelijk niet hoe je welk politiek standpunt dan ook daaruit af kunt afleiden.Dat mensen erin slagen om dat alsnog te doen verbaast me niets. Dat zie je ook ten aanzien van evolutie en klimaatwetenschap.
Maar ik zie werkelijk niet hoe 'dan is er meer ruimte om verschillen tussen mensen te accommoderen, en meer grond voor solidariteit' wordt gerechtvaardigd door een bepaald beeld van determinisme.
Politieke kwesties ontstaan alleen binnen een groep, waarbij niet iedereen dezelfde beslissingsmogelijkheden heeft. Je baas bepaalt welke mogelijkheden jij had en wanneer het verwijtbaar wordt. Het is toch evident dat de vrije wil discussie een politieke dimensie heeft. Mijn punt is dat dit politieke motief een belangrijke rol speelt.quote:In mijn ogen doet het er ook helemaal niet toe, daar onze keuzes en hoe we die nemen helemaal niet afhankelijk zijn van dat soort overwegingen.
De programmeur maakt het programma en daarmee indirect de keuzes. Als de computer zelflerend geprogrammeerd is dan weet de programmeur uiteindelijk niet meer wat de computer zal doen.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 22:21 schreef Molurus het volgende:
[..]
Ons beeld van een schaakspel is op zijn best veel uitgebreider. Een computer herbergt wel degelijk een model van het schaakspel, en is in staat om een goede pot te spelen. Het spelen van een partij schaak vereist het maken van keuzes.
En ik garandeer je dat het niet de programmeur is die die keuzes maakt. De makers van sterke schaakprogramma's zijn over het algemeen niet zelf ook sterke schakers. Met geluk zijn het aardige amateurs.
Als het gaat om schaakprogramma's weet de programmeur dat ook niet. Ongeacht of die computer zelflerend is trouwens.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 22:49 schreef deelnemer het volgende:
De programmeur maakt het programma en daarmee indirect de keuzes. Als de computer zelflerend geprogrammeerd is dan weet de programmeur uiteindelijk niet meer wat de computer zal doen.
Toch wel. Een computer haalt met het grootste gemakt een speelsterke die die van de programmeur ver overstijgt. Een computer maakt die keuzes niet alleen sneller, het zijn ook andere en betere keuzes. Het is niet alsof die programmeur gegeven voldoende tijd dezelfde zetten zal bedenken en kiezen.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 22:49 schreef deelnemer het volgende:
Als je uitgaat van determinisme, dan is er geen verschil tussen
1. de computer kiest of
2. de programmeur kiest.
Dat is ook niet wat ik ermee bedoel.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 22:49 schreef deelnemer het volgende:
Je kunt zelf beweren dat het beeldscherm kiest door de zet weer te geven. Maar dat is niet wat mensen met een keuze bedoelen.
Het is wel te achterhalen uit het programma alleen (als het niet zelflerend is).quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:24 schreef Molurus het volgende:
[..]
Als het gaat om schaakprogramma's weet de programmeur dat ook niet. Ongeacht of die computer zelflerend is trouwens.
Dat is geen sterk criterium. Als iemand slaat met een lange stok kan hij ook harde slaan dan met zijn blote handen, maar de wil niet zeggen dat de stok slaat.quote:Toch wel. Een computer haalt met het grootste gemakt een speelsterke die die van de programmeur ver overstijgt. Een computer maakt die keuzes niet alleen sneller, het zijn ook betere keuzes.
Dat is ook waar voor een zelflerend programma. Deterministisch is deterministisch. Het cruciale punt is dat de programmeur de zetten niet kiest. Hij kan achterhalen hoe zijn programma tot een bepaalde zet is gekomen, maar that's about it.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:27 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het is wel te achterhalen uit het programma alleen.
Het cruciale punt hier is dat de zetkeuze niet afkomstig is van de programmeur. De programmeur heeft werkelijk geen idee welke zet eruit komt. En op het moment dat hij die zet ziet heeft hij in alle waarschijnlijkheid geen flauw idee waarom het een goede zet is.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:27 schreef deelnemer het volgende:
Dat is geen sterk criterium. Als iemand slaat met een lange stok kan hij ook harde slaan dan met zijn blote handen, maar de wil niet zeggen dat de stok slaat.
Het niet waar voor een zelflerend programma, omdat naast het programma ook de leergechiedenis nodig is.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:30 schreef Molurus het volgende:
[..]
Dat is ook waar voor een zelflerend programma. Deterministisch is deterministisch. Het cruciale punt is dat de programmeur de zetten niet kiest. Hij kan achterhalen hoe zijn programma tot een bepaalde zet is gekomen, maar that's about it.
Dat snap ik.quote:Het cruciale punt hier is dat de zetkeuze niet afkomstig is van de programmeur. De programmeur heeft werkelijk geen idee welke zet eruit komt. En op het moment dat hij die zet ziet heeft hij in alle waarschijnlijkheid geen flauw idee waarom het een goede zet is.
Waarom zou een onderwerp niet op Fok! thuishoren?quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:36 schreef DoubleUU het volgende:
De vrije wil bestaat wel degelijk, al zijn er weinig mensen die werkelijk weten wat het inhoudt. Het is stevige materie die hier op Fok! niet thuishoort:) (naar mijn mening)
Omdat het te ingewikkelde materie is, die niet makkelijk handelbaar is op een "gein"forum:)quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:54 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Waarom zou een onderwerp niet op Fok! thuishoren?
Het forum is niet gedefinieerd als een gein forum, maar is wat mensen ervan maken.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:55 schreef DoubleUU het volgende:
[..]
Omdat het te ingewikkelde materie is, die niet makkelijk handelbaar is op een "gein"forum:)
En wat maken mensen ervan? Van de 10 reacties zijn er 9 kansloos.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:56 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het forum is niet gedefinieerd als een gein forum, maar is wat mensen ervan maken.
Om de 20ste zet te spelen heb je toch ook de eerste 19 zetten nodig? Wat is daar precies het verschil? Aangenomen dat die computer tegen een mens speelt is er altijd een externe factor.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:49 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het niet waar voor een zelflerend programma, omdat naast het programma ook de leergechiedenis nodig is.
Ik denk dat je de mens best kunt omschrijven als een computer ja. Een computer waarin processing en geheugen volledig geintegreerd zijn en waarin processing verregaand gedistribueerd is. (Als je het vergelijkt met een computer zoals wij die kennen.)quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:49 schreef deelnemer het volgende:
Dat snap ik.
Je kunt en deterministisch systeem nemen, en als zijn mogelijkheden labelen met termen die normaal gebruikt worden voor mensen. Daarmee kun je spreken over keuzes, denken en vrijheid. Binnen die context worden het vanzelf heel heldere termen. Daarover bestaat volgens mij geen discussie. De vraag is in hoeverre een mens een computer is. Een computer is beslist een deterministisch proces. Als deze logica algemeen geldig was, dan bestond er geen QM (dit alleen als voorbeeld).
Buiten F&L is het niveau duidelijk lager dan daarbinnen. En dat wil ik graag zo houden.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:57 schreef DoubleUU het volgende:
[..]
En wat maken mensen ervan? Van de 10 reacties zijn er 9 kansloos.
Goed om te weten, ik vroeg me al af waar de intelligentie zich verborg.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:59 schreef Molurus het volgende:
[..]
Buiten F&L is het niveau duidelijk lager dan daarbinnen. En dat wil ik graag zo houden.
Als de voorgeschiedenis een rol gaat spelen wordt een systeem een orde van grote complexer. Zonder leereffecten, zal een systeem in dezelfde situatie altijd hetzelfde reageren, en met leereffecten niet. De mens heeft in ieder geval een leervermogen.quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:58 schreef Molurus het volgende:
[..]
Om de 20ste zet te spelen heb je toch ook de eerste 19 zetten nodig? Wat is daar precies het verschil? Aangenomen dat die computer tegen een mens speelt is er altijd een externe factor.
Dat reflecteert slechts de huidige stand van kennis. Van een computer weten we dat het niet meer is dan wat het is. Een mens doorgronden we nog niet, en we gebruiken de computer als metafoor om de mens te duiden. De toekomst zal uitwijzen of het een goede metafoor is, maar de trackrecord van metaforen voor de mens is belabberd.quote:Ik denk dat je de mens best kunt omschrijven als een computer ja. Een computer waarin processing en geheugen volledig geintegreerd zijn en waarin processing verregaand gedistribueerd is. (Als je het vergelijkt met een computer zoals wij die kennen.)
Met leereffecten kun je niet meer spreken van dezelfde situatie. Gegeven dezelfde leergeschiedenis zal die computer nog steeds iedere keer hetzelfde doen.quote:Op woensdag 14 augustus 2013 00:13 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Als de voorgeschiedenis een rol gaat spelen wordt een systeem een orde van grote complexer. Zonder leereffecten, zal een systeem in dezelfde situatie altijd hetzelfde reageren, en met leereffecten niet.
En dat geldt vermoedelijk ook voor mensen. Het enige echte verschil daar is dat het veel moeilijker is om een mens in dezelfde uitgangssituatie te brengen.quote:Op woensdag 14 augustus 2013 00:13 schreef deelnemer het volgende:
De mens heeft in ieder geval een leervermogen.
Is dat zo? Als iemand zo gek is om te beweren dat een computer *wel* meer is dan wat het is (whatever that means), dan zie ik niet direct hoe je dat kunt weerleggen.quote:Op woensdag 14 augustus 2013 00:13 schreef deelnemer het volgende:
Dat reflecteert slechts de huidige stand van kennis. Van een computer weten we dat het niet meer is dan wat het is.
True, we moeten voor het moment zeker voorzichtig zijn. Maar er zijn best veel dingen die we weten.quote:Op woensdag 14 augustus 2013 00:13 schreef deelnemer het volgende:
Een mens doorgronden we nog niet, en we gebruiken de computer als metafoor om de mens te duiden. De toekomst zal uitwijzen of het een goede metafoor is, maar de trackrecord van metaforen voor de mens is belabberd.
Hopelijk wel genoeg om te weten dat ik niks weet?quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:59 schreef Molurus het volgende:
[..]
Buiten F&L is het niveau duidelijk lager dan daarbinnen. En dat wil ik graag zo houden.
De mens is evident niet onafhankelijk van zijn omgeving. Wat bedoel met 'door middel van'? Wiens middel?quote:Op woensdag 14 augustus 2013 00:19 schreef DoubleUU het volgende:
Ik denk dat de mens semi-symbiotic is. Door middel van zenuw- en spierstelsels zijn wij 1 met het lichaam.
Zelflerend betekent niet zelfverbeterend, hooguit adaptief. Mensen veranderen niet zo snel. De cultuur verandert sneller, en vanuit dat oogpunt is de burgerrechten beweging een grote veranderingen geweest.quote:Het feit dat de mens zelflerend is zegt in principe niets, de mens kan immers ook het verkeerde aanleren. De vooruitgang van de laatste jaren is puur technologisch geweest....sociaalmaatschappelijk gezien is er weinig veranderd.
Dat is een definitie kwestie. Hoe baken je iets af van het geheel? Oppervlakkig gezien lijken veel dingen los van elkaar te bestaan. Als je er beter over nadenkt hangt alles met elkaar samen.quote:Op woensdag 14 augustus 2013 02:52 schreef Maiar het volgende:
Heerlijke kut vraag.
Stel dat je alles weet, herken je dan een invloed buiten het systeem.
Klopt. Je interne constitutie bepaald je, maar dat ben je zelf.quote:Op woensdag 14 augustus 2013 10:42 schreef DarkSand het volgende:
Volgens het heisenberg onzekerheidsprincipe is een deterministisch heelal niet mogelijk. Daarnaast is het zo dat, ook al was je keuze wel deterministisch, dan kan het nog steeds jouw keus zijn. Het gaat namelijk om jouw deterministische variabelen en dus jouw keus.
Wat ik bedoel te zeggen is dat het, als het bestond natuurlijk, deterministisch niet wordt opgelegd door een kracht van buiten maar dat deze deels wordt bewerkstelligd door jou, ergo, jouw keus. Dit geldt zelfs wanneer er ook maar één (on)variabele afhankelijk is van jou.
Wat op dat moment 'de beste keuze' is, is gewoon uit te rekenen (mits je de huidige situatie op dat moment exact zou kunnen weten) en je hersenen nemen dwangmatig altijd 'de beste keuze'.quote:Op maandag 19 augustus 2013 20:09 schreef bianconeri het volgende:
Nog op de allereerste post terugkomende.
Als alle variabelen hetzelfde zijn en je kiest nog altijd voor 1 waarom zou dat tonen dat je geen vrije wil hebt? Blijkbaar zijn die variabelen voor jou als persoon heel logisch om dan voor keuze 1 te kiezen.
Je kiest daar voor. Het zou pas geen vrije wil zijn als alle variabelen hetzelfde zijn, keuze 1 het beste zou zijn en je dwangmatig alsnog voor keus 2 gaat.
Of dat je altijd onder alle omstandigheden keus 1 maakt.
Spijt is een feedback-mechanisme waardoor we leren van eerdere situaties. Net als een schaakcomputer, die registreert ook wanneer bepaalde zetten in bepaalde situaties slecht uitpakten, evalueert dat als negatief (zeg maar de schaakcomputer-variant van 'spijt') en leert daarvan voor toekomstige situaties.quote:Als het vast staat wat je doet zou je geen spijt hebben van keuzes. Terwijl we allemaal wel eens spijt van onze keuzes hebben.
Een veelgemaakte vergissing. Volgens Heisenberg's principe is het voor ons (als onderdeel van het heelal) niet exact te meten, dus ook niet uit te rekenen of te voorspellen. Maar Heisenberg sluit geenszins uit dat 'achter de schermen' de zaken wel degelijk gedetermineerd kunnen zijn. Dat is wat Einstein bedoelde met "God dobbelt niet".quote:Op woensdag 14 augustus 2013 10:42 schreef DarkSand het volgende:
Volgens het heisenberg onzekerheidsprincipe is een deterministisch heelal niet mogelijk.
Ja, net zoals het de keus van een schaakcomputer is om in een bepaalde schaakstelling volgens zijn deterministische variabelen een zet te kiezen.quote:Daarnaast is het zo dat, ook al was je keuze wel deterministisch, dan kan het nog steeds jouw keus zijn. Het gaat namelijk om jouw deterministische variabelen en dus jouw keus.
Wat is precies 'jou' in deze context?quote:Wat ik bedoel te zeggen is dat het, als het bestond natuurlijk, deterministisch niet wordt opgelegd door een kracht van buiten maar dat deze deels wordt bewerkstelligd door jou, ergo, jouw keus. Dit geldt zelfs wanneer er ook maar één (on)variabele afhankelijk is van jou.
Precies. Het is daarom het 'onzekerheidsprincipe', en niet zozeer het 'onbepaaldheidsprincipe'.quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 15:06 schreef Jace_TBL het volgende:
[..]
Een veelgemaakte vergissing. Volgens Heisenberg's principe is het voor ons (als onderdeel van het heelal) niet exact te meten, dus ook niet uit te rekenen of te voorspellen. Maar Heisenberg sluit geenszins uit dat 'achter de schermen' de zaken wel degelijk gedetermineerd kunnen zijn. Dat is wat Einstein bedoelde met "God dobbelt niet".
Het is toch wel wat genuanceerder:quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 15:08 schreef Molurus het volgende:
[..]
Precies. Het is daarom het 'onzekerheidsprincipe', en niet zozeer het 'onbepaaldheidsprincipe'.
Een goed punt, uiteraard gaat die discussie verder, mijn opmerking was prematuur. Het is wel mooie materie om over na te denken. Mijn conclusie (welke zeker niet definitief is) was meer gebaseerd op het volgende. (wiki)quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 15:06 schreef Jace_TBL het volgende:
Een veelgemaakte vergissing. Volgens Heisenberg's principe is het voor ons (als onderdeel van het heelal) niet exact te meten, dus ook niet uit te rekenen of te voorspellen. Maar Heisenberg sluit geenszins uit dat 'achter de schermen' de zaken wel degelijk gedetermineerd kunnen zijn. Dat is wat Einstein bedoelde met "God dobbelt niet".
Dan heeft die schaak computer een eigen keus. Dat deze keus afhankelijk is van grondwetten maakt het niet minder “zijn” keus.quote:Ja, net zoals het de keus van een schaakcomputer is om in een bepaalde schaakstelling volgens zijn deterministische variabelen een zet te kiezen.
Met “jou” kan ik de oneffen heden in de huid van je wijsvinger bedoelen aangezien ook daar keuzes van af zullen hangen. Echter ga ik hier uit van het product van de hersenen. Ik zie dit ook als een zeer complexe biologische computer waarvan de resultaten afhankelijk zijn van de natuurwetten.quote:Wat is precies 'jou' in deze context?
Nee. Het universum als geheel is geen waarnemer, alleen een deel van het universum kan een ander deel waarnemen.quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 15:47 schreef DarkSand het volgende:
En met “any observer” neem ik aan dat ze het dan ook hebben over het universum zelf.
Ik bedoel het natuurlijk niet zoals ons. Wat ik bedoel te zeggen is. Stel wij kunnen vanwege het Heisenberg onzekerheids principe niet zowel A als B weten. Maar de werkelijkheid voor zowel A als B is "out there" en dus dat de "heelal het weet". Uiteraard is mijn stelling dat dit niet zo is. Sommige zaken worden pas waar wanneer ze "bekeken" worden. (double spit experiment, superpositie etc)quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 16:12 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Nee. Het universum als geheel is geen waarnemer, alleen een deel van het universum kan een ander deel waarnemen.
Klopt. Waarheid heeft te maken met ons weet hebben van iets. De werkelijkheid zelf is.quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 16:17 schreef DarkSand het volgende:
[..]
Ik bedoel het natuurlijk niet zoals ons. Wat ik bedoel te zeggen is. Stel wij kunnen vanwege het Heisenberg onzekerheids principe niet zowel A als B weten. Maar de werkelijkheid voor zowel A als B is "out there" en dus dat de "heelal het weet". Uiteraard is mijn stelling dat dit niet zo is. Sommige zaken worden pas waar wanneer ze "bekeken" worden. (double spit experiment, superpositie etc)
Nou, Het doublesplit experiment lijkt toch soms echt te zeggen dat alle waarheden bestaan totdat je kijkt en er één overblijft.quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 16:23 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Klopt. Waarheid heeft te maken met ons weet hebben van iets. De werkelijkheid zelf is.
De uitkomst van een meting is altijd een klassieke toestand. Quantum mechanische toestanden zijn geen klassieke toestanden. Daarom wordt een meting wiskundig beschreven als een projectie van de quantum mechanische toestand op een mogelijke klassieke toestand (met een bepaalde kans). Men mixt dus twee beschrijvingen door elkaar: de klassieke en de quantum mechanische. Dat is een overgang van een microscopische naar een macroscopische beschrijving. Daarom is de gangbare Kopenhaagse interpretatie van de QM inconsistent.quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 16:24 schreef DarkSand het volgende:
[..]
Nou, Het doublesplit experiment lijkt toch soms echt te zeggen dat alle waarheden bestaan totdat je kijkt en er één overblijft.
Ja, helaas heb ik deze zaken nooit in mijn studie gehad en heb mezelf er wat van op de hoogte moeten brengen met wat simpele boeken en youtube (ok, iets kort door de bocht). Ik geef toe dat ik de officiele formuleringen niet ken en ik hem wat vaag omschrijf (layman's terms). Maar klopte mijn conclusie wel? En wat zegt het over de onzekerheids principe? Bestaat er de mogelijkheid dat beide variabelen "zijn"?quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 16:36 schreef deelnemer het volgende:
[..]
De uitkomst van een meting is altijd een klassieke toestand. Quantum mechanische toestanden zijn geen klassieke toestanden. Daarom wordt een meting wiskundig beschreven als een projectie van de quantum mechanische toestand op een mogelijke klassieke toestand (met een bepaalde kans). Men mixt dus twee beschrijvingen door elkaar: de klassieke en de quantum mechanische. Dat is een overgang van een microscopische naar een macroscopische beschrijving. Daarom is de gangbare Kopenhaagse interpretatie van de QM inconsistent.
Als je klassieke toestanden waar noemt, dan bevat een quantum mechanische toestand meerdere waarheden tegelijk. Maar dat is een vage formulering.
Als een electron wordt gemeten is er altijd slecht één mogelijkheid. Als je niet meet, maar de ontwikkeling berekend, volgt men de ontwikkeling van een golffunctie die alle mogelijkheden in zich draagt.quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 16:42 schreef DarkSand het volgende:
[..]
Ja, helaas heb ik deze zaken nooit in mijn studie gehad en heb mezelf er wat van op de hoogte moeten brengen met wat simpele boeken en youtube (ok, iets kort door de bocht). Ik geef toe dat ik de officiele formuleringen niet ken en ik hem wat vaag omschrijf (layman's terms). Maar klopte mijn conclusie wel? En wat zegt het over de onzekerheids principe? Bestaat er de mogelijkheid dat beide variabelen "zijn"?
Dat is een heel goede vraag, als ik hem tenminste goed begrijp.quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 16:42 schreef DarkSand het volgende:
[..]
Ja, helaas heb ik deze zaken nooit in mijn studie gehad en heb mezelf er wat van op de hoogte moeten brengen met wat simpele boeken en youtube (ok, iets kort door de bocht). Ik geef toe dat ik de officiele formuleringen niet ken en ik hem wat vaag omschrijf (layman's terms). Maar klopte mijn conclusie wel? En wat zegt het over de onzekerheids principe? Bestaat er de mogelijkheid dat beide variabelen "zijn"?
Het blijft gewoon 4D. Als de coordinaten van alle 4 electronen hetzelfde zijn, bevinden ze zich alle vier in hetzelfde punt.quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 22:54 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Bijvoorbeeld van een atoom met 4 elektronen valt daar eigenlijk niets over te zeggen, behalve dat dit zeer abstract is voor te stellen als een vibrerende golffunctie in een 12 dimensionale (ieder deeltje brengt 3 dimensies mee) ruimte.
Het alledaagse is net zo werkelijk als na inzoomen naar een meer gedetailleerde laag.quote:En dus ook uiteindelijk voor wat betreft de vraag wat de werkelijkheid van de wereld is.
Hoewel deze post al anderhalve week oud is ben ik toch benieuwd wat dat dan inhoudt (volgens jou).quote:Op dinsdag 13 augustus 2013 23:36 schreef DoubleUU het volgende:
De vrije wil bestaat wel degelijk, al zijn er weinig mensen die werkelijk weten wat het inhoudt. Het is stevige materie die hier op Fok! niet thuishoort:) (naar mijn mening)
Wat is die 'wij' dan precies, als het blijkbaar in beginsel iets anders dan het lichaam is?quote:Op woensdag 14 augustus 2013 00:19 schreef DoubleUU het volgende:
Ik denk dat de mens semi-symbiotic is. Door middel van zenuw- en spierstelsels zijn wij 1 met het lichaam.
Nee, ik bedoelde 'ons' in brede zin des woords, dus inderdaad ieder deel van het universum (waaronder ook die delen die we 'ons' noemen).quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 15:47 schreef DarkSand het volgende:
Heb je misschien een link of voorbeeld voor me waar expliciet gezegd wordt dat het enkel voor ons geldt?
Ja en dan wordt de vraag: wat is kiezen dan eigenlijk. Ik ben het wel met je eens dat een mens net zoveel keus heeft als een schaakcomputer hoor.quote:Echter, los van dit principe staat mijn punt nog betreffende eigen keus.
[..]
Dan heeft die schaak computer een eigen keus. Dat deze keus afhankelijk is van grondwetten maakt het niet minder “zijn” keus.
Volgens mij is het verneukeratieve dat we intuïtief graag het idee vasthouden dat er een 'ik' is die een bepaalde invloed heeft. Maar dat lijkt me kolder. Heel die 'ik' is er volgens mij niet (of anders: wat is het precies?) en van 'invloed' is geen sprake want alles verloopt precies zoals het sowieso al zou lopen, het kon helemaal niet anders.quote:Misschien moet ik zeggen. “de keuzes zijn een beetje van mezelf en een beetje van de wetten van het heelal”. Maar dat is niet geheel eerlijk want je bent een product van het heelal. Dat is net zoiets als. Kan ik zelf inademen? Nee, de buitenluchtdruk duwt lucht in je longen wanneer er een onderdruk in je longen heerst.
Ja, dat bedoelde ik dus ook met het heelal als observer. Het is wat moeilijk te formuleren. Maar dan blijft er nog wel de vraag of het echt zo is. Weten we dit al?quote:Op woensdag 21 augustus 2013 02:04 schreef Jace_TBL het volgende:
Nee, ik bedoelde 'ons' in brede zin des woords, dus inderdaad ieder deel van het universum (waaronder ook die delen die we 'ons' noemen).
Ik zie het menselijke brein als een computer, ik zie mensen eigenlijk als biologische robots. Of opgevoerde schaakcomputers, zoals jij wilt. Wanneer je het verkleint of opsplitst in kleinere delen dan krijgen we inderdaad lastige vragen. Bijvoorbeeld, een autoband is een onderdeel van een auto. Een stukje van het rubber van die autoband is een onderdeel van een auto. Eén atoom uit het rubber uit die band is een onderdeel van een auto.quote:Ja en dan wordt de vraag: wat is kiezen dan eigenlijk. Ik ben het wel met je eens dat een mens net zoveel keus heeft als een schaakcomputer hoor.
Echter dan trek ik het nog een stap verder door. Als ik de Windows Calculator opstart en ik voer 2 + 3 in. Heeft dat ding dan een 'eigen keus' om 5 als resultaat te geven?
En als ik twee waterstof- en één zuurstofatoom bij elkaar breng, hebben ze dan een 'eigen keus' om een watermolecuul te vormen?
Het vormen van een watermolecuul, het kiezen van 5 als uitkomst van 2+3 door de rekenmachine, het kiezen van een bepaalde schaakzet door de schaakcomputer, of mijn keuze wat ik morgen ga eten, ik zie tussen deze situaties geen enkel wezenlijk verschil.
Wij hebben de term “Ik” bedacht en het is de noemer voor deze groep atomen die hier aan het typen is. Als die groep atomen een keuze maken, dan maak ik de keuze. Dat al die atomen keuzes maken op basis van grondwetten neemt niet weg dat het deze groep atomen is welk uiteindelijk de keuze maakt.quote:Volgens mij is het verneukeratieve dat we intuïtief graag het idee vasthouden dat er een 'ik' is die een bepaalde invloed heeft. Maar dat lijkt me kolder. Heel die 'ik' is er volgens mij niet (of anders: wat is het precies?) en van 'invloed' is geen sprake want alles verloopt precies zoals het sowieso al zou lopen, het kon helemaal niet anders.
Er is natuurlijk wel universele samenhang (waar datgene wat je 'ik' noemt onlosmakelijk mee verweven is) en conform de natuurwetten vindt alles gewoon plaats. Dan is het nogal arbitrair om ineens één deel afzonderlijk te beschouwen en dan ineens te stellen dat dat 'invloed' heeft op de uitkomst.
Maar is die uitkomst ook te voorspellen? En is die uitkomst deterministisch? of zit hier wel degelijk een echte random factor in? En als dit niet zo is, bestaat er dan Uberhaupt wel zoiets als "Echt random"?quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 16:54 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Als een electron wordt gemeten is er altijd slecht één mogelijkheid. Als je niet meet, maar de ontwikkeling berekend, volgt men de ontwikkeling van een golffunctie die alle mogelijkheden in zich draagt.
Je mag zelf kiezen wat je reeel noemt. Dat wat je kunt meten of dat wat je er aan theorie bijhaalt. Beide elementen spelen een rol, maar gaan niet natuurlijk samen. Op de plek waar de elementen elkaar raken, is de plek waar 'de natuur een keuze maakt' voor een bepaalde mogelijkheid.
Dus jouw conclusie is dat de waarheid niet "is" maar dat de waarheid altijd "wordt"? Alles is dan afhankelijk van interactie? En deze interactie kan dan weer alles zijn? Mogen we dan stellen dat het een kettingreactie is van interacties? (even kort door de bocht) Met maar één interactie in het begin?quote:Op dinsdag 20 augustus 2013 22:54 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Dat is een heel goede vraag, als ik hem tenminste goed begrijp.
Binnen het kader van de QM is het heel moeilijk een antwoord te geven op de vraag wat de "werkelijkheid" is, onafhankelijk van de waarnemer.
Bijvoorbeeld van een atoom met 4 elektronen valt daar eigenlijk niets over te zeggen, behalve dat dit zeer abstract is voor te stellen als een vibrerende golffunctie in een 12 dimensionale (ieder deeltje brengt 3 dimensies mee) ruimte.
Als je dit afwijst als zijnde alleen een mathematische constructie ter berekening van waarschijnlijkheden in metingen die aan dat atoom gedaan worden, sta je verder helemaal met lege handen voor wat betreft de vraag wat de werkelijkheid van dat atoom is.
En dus ook uiteindelijk voor wat betreft de vraag wat de werkelijkheid van de wereld is.
Wow, 6 seconden. Ik was bekend met het begrip readiness potential, maar ik was in de veronderstelling dat dat ging over milliseconden.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 02:38 schreef sinterklaaskapoentje het volgende:
Deze vind ik hier wel passen. Je hersenen maken tot 6 seconden van te voren al een beslissing voor je het door hebt.
Volgens de QM bestaat echt random wel, hoewel er een "school" is die verborgen variabelen postuleert, een voor ons verborgen werkelijkheid, waarin alles deterministisch verloopt.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 09:34 schreef DarkSand het volgende:
Maar is die uitkomst ook te voorspellen? En is die uitkomst deterministisch? of zit hier wel degelijk een echte random factor in? En als dit niet zo is, bestaat er dan Uberhaupt wel zoiets als "Echt random"?
Het toont IMO alleen maar aan dat de bewustwording van onze wils-act pas na deze wils-act plaats vindt, hetgeen niet persé in strijd hoeft te zijn met "vrije wil"quote:Op woensdag 21 augustus 2013 10:20 schreef Molurus het volgende:
Wow, 6 seconden. Ik was bekend met het begrip readiness potential, maar ik was in de veronderstelling dat dat ging over milliseconden.
True, maar de gedachte dat wij ons kennelijk niet bewust zijn van onze wil en die ook niet bewust manipuleren is natuurlijk op zichzelf al heel vreemd.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 10:41 schreef Oud_student het volgende:
[..]
Het toont IMO alleen maar aan dat de bewustwording van onze wils-act pas na deze wils-act plaats vindt, hetgeen niet persé in strijd hoeft te zijn met "vrije wil"
Het is onvoorspelbaar. Het wordt pas deterministisch, als je de quantumwereld als de realiteit opvat. In die interpretatie zijn er talloze versies van de alledaagse wereld simultaan aanwezig, en splitst zich met iedere zintuiglijke waarneming die ieder mens maakt (onvoorstelbaar veel). Ook dat is geen aannemelijke interpretatie. Zonder deze splitsingen maakt de natuur keuzes, bij de vertaling van de quantumwereld in onze alledaagse wereld. Een stap die puur random is / niet wordt begrepen.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 09:34 schreef DarkSand het volgende:
[..]
Maar is die uitkomst ook te voorspellen? En is die uitkomst deterministisch? of zit hier wel degelijk een echte random factor in? En als dit niet zo is, bestaat er dan Uberhaupt wel zoiets als "Echt random"?
Voor bewustzijn geldt natuurlijk net zoiets, er moeten eerst heel wat ingewikkelde biochemische processen verlopen voodat dit bewustzijn ontstaat. Hoe kunnen we dan bewustzijn hebben als dit bestaat dankzij allerlei onbewuste processen?quote:Op woensdag 21 augustus 2013 10:45 schreef Molurus het volgende:
[..]
True, maar de gedachte dat wij ons kennelijk niet bewust zijn van onze wil en die ook niet bewust manipuleren is natuurlijk op zichzelf al heel vreemd.
Als de vrije wil bestaat bestaat die kennelijk buiten ons eigen bewustzijn.
Dat is juist.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 09:29 schreef DarkSand het volgende:
Als die groep atomen een keuze maken, dan maak ik de keuze.
Op iedere schaalgrootte ziet de wereld er anders uit, en wordt in andere termen beschreven, maar het is wel dezelfde wereld. Er is dus geen verschil tussen:quote:Dat al die atomen keuzes maken op basis van grondwetten neemt niet weg dat het deze groep atomen is welk uiteindelijk de keuze maakt.
Klopt. Determinisme is een logische consequentie van het idee dat alles in principe begrijpelijk is.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 10:09 schreef Brabke het volgende:
-Is het niet zo : als men ergens 'vrije' wil' aanvaard, dat dan de ganse wetenschap en ook de logica zelf in gevaar komt en er geen kennis meer mogelijk is ?
Dat is het 'rational agent model'. Dit is wat ik vaak het deelnemersperspectief noem. Het is een beschrijving van de wereld, zoals je dat van binnenuit ervaart / meemaakt. Itt tot de wetenschappelijke zienswijze, die de wereld beschrijft alsof je erbuiten staat.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 10:52 schreef Oud_student het volgende:
Wat ik mis in de discussie is dat er naast het determinisme, de QM en het materialisme er nog een wereld is van ideeen, gedachten, feiten, doelen etc.
Je kunt het 'least action principle' als een "causa finalis" opvatten.quote:Aristoteles dacht dat er zoiets bestond als "causa finalis", deze is echter in de natuur niet (of heel beperkt) te vinden.
Volgens mij niet:quote:Op woensdag 21 augustus 2013 00:21 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het blijft gewoon 4D. Als de coordinaten van alle 4 electronen hetzelfde zijn, bevinden ze zich alle vier in hetzelfde punt.
Iedere vrijheidsgraad van het systeem is een onafhankelijke parameter. Als je een meetkundige voorstelling maakt van al deze onafhankelijke parameters krijg je (in jouw voorbeeld) een 12D ruimte.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 12:35 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Volgens mij niet:
For N particles in three dimensions, the Hamiltonian is:
[ afbeelding ]
generating the equation:
[ afbeelding ]
This last equation is in a very high dimension,[35] so the solutions
[ afbeelding ]
are not easy to visualize.
Bron: http://en.wikipedia.org/w(...)dimensional_examples
De golffunctie is dus in het geval van 4 elektronen een functie van 12 plaatscoördinaten die vibreert in de tijd.
Die 12 plaatscoördinaten genereren een 12 dimensionale ruimte.
Mijn eigen kijk op de zaak is dat men zich de op zichzelf staande werkelijkheid, onafhankelijk van de waarnemer, zou kunnen voorstellen als een vibrerende en golvende golffunctie in een vrijwel oneindig hoog dimensionale ruimte (vanwege het grote aantal deeltjes)quote:Op woensdag 21 augustus 2013 09:42 schreef DarkSand het volgende:
[..]
Dus jouw conclusie is dat de waarheid niet "is" maar dat de waarheid altijd "wordt"? Alles is dan afhankelijk van interactie? En deze interactie kan dan weer alles zijn? Mogen we dan stellen dat het een kettingreactie is van interacties? (even kort door de bocht) Met maar één interactie in het begin?
Maar is de uitkomst deterministisch of kan deze ook random zijn? Dat is natuurlijk de uiteindelijke vraag.
Ik ben er van overtuigd dat die verborgen samenhang er is tot het moment waarop je zoals in bijv het bhoedhisme verlicht wordt waardoor het verborgene niet langer verborgen is. De samenhang is er dan nog steeds maar niet langer meer verborgen. Vanaf dat moment kun je pas daadwerkelijk spreken van het bewust gebruik maken van je vrije wil. Jij bent dan immers de bestuurder geworden van jouw werkelijkheid. Ook kun je Wittgenstein zijn vraag pas beantwoorden als je het verborgene onthuld hebt, pas dan kun je daadwerkelijk bepalen of jouw werkelijkheid iets is wat jijzelf gewild hebt.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 10:37 schreef Oud_student het volgende:
[..]
Volgens de QM bestaat echt random wel, hoewel er een "school" is die verborgen variabelen postuleert, een voor ons verborgen werkelijkheid, waarin alles deterministisch verloopt.
Voor de vrije wil maakt het weinig uit, als je A kiest omdat het niet anders kan, of dat je A kiest omdat het toeval dat bepaalde, beiden voldoen niet aan het filosofische (metafysische) begrip "vrije wil". Dit begrip kan alleen bestaan als er een verborgen samenhang zou bestaan tussen werkelijkheid en onze wil.
Maar zoals Wittgenstein reeds opmerkte: zo'n verband tussen wil en werkelijkheid hebben wij niet gewild !
Je mist het punt:quote:Op woensdag 21 augustus 2013 13:09 schreef Jappie het volgende:
[..]
Ik ben er van overtuigd dat die verborgen samenhang er is tot het moment waarop je zoals in bijv het bhoedhisme verlicht wordt waardoor het verborgene niet langer verborgen is. De samenhang is er dan nog steeds maar niet langer meer verborgen. Vanaf dat moment kun je pas daadwerkelijk spreken van het bewust gebruik maken van je vrije wil. Jij bent dan immers de bestuurder geworden van jouw werkelijkheid. Ook kun je Wittgenstein zijn vraag pas beantwoorden als je het verborgene onthuld hebt, pas dan kun je daadwerkelijk bepalen of jouw werkelijkheid iets is wat jijezelf gewild hebt.
Als mijn wil de werkelijkheid bepaalt dan ben ik ook verantwoordelijk voor de eigenschappen in die werkelijkheid. Je kunt volgens mij niet het een los zien van het ander; het is een gesloten model.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 13:14 schreef Oud_student het volgende:
[..]
Je mist het punt:
Zelfs als alles wat er gebeurt volgens jouw wil gebeurt, dan is dat niet omdat je dat (deze samenhang) gewild hebt, maar een eigenschap van hoe onze wereld in elkaar zit.
Het zou ook kunnen zijn dat wat er gebeurt soms met onze wil overeenstemt (het meest waarschijnlijke)
Dat bestrijd ik ook niet, maar ik heb het over de golffunctie, die de fysische informatie over het atoom bevat, en die is gedefinieerd, in dit specifieke geval, op een 12 dimensionale ruimte, waarop hij vibreert.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 12:55 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Als twee elektronen dezelfde waarde hebben voor de x, y en z coordinaat., dan bevinden beide elektronen zich op hetzelfde punt in de ruimte.
De ruimte in dus gewoon 3D
Nee, maar een economisch model, met honderd onafhankelijke parameters, bestaat ook in een honderd dimensionale ruimte. Dat kun je schokkend vinden, maar het gaat alleen over het aantal onafhankelijke parameters in het model. Het begrip dimensie komt er alleen aan te pas als je dit meetkundig voorstelt. Maar met de ruimte heeft het niets te maken.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 13:22 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Dat bestrijd ik ook niet, maar ik heb het over de golffunctie, die de fysische informatie over het atoom bevat, en die is gedefinieerd, in dit specifieke geval, op een 12 dimensionale ruimte, waarop hij vibreert.
Deze golffunctie kan niet worden voorgesteld in een lager dimensionale ruimte, bijvoorbeeld een 3 of 4 dimensionale ruimte.
Ik vind dat niet zo schokkend want de reële economie speelt zich gewoon in de ons bekende 3-dimensionale ruimte af.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 13:32 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Nee, maar een economisch model, met honderd onafhankelijke parameters, bestaat ook in een honderd dimensionale ruimte. Dat kun je schokkend vinden, maar het gaat alleen over het aantal onafhankelijke parameters in het model.
Ik spreek dan ook over een 12 dimensionale ruimte. Natuurlijk heeft deze niets te maken met de 3 dimensionale ruimte waarin zich onze macrowerkelijkheid afspeelt. Dat heb ik ook nooit beweerd.quote:Het begrip dimensie komt er alleen aan te pas als je dit meetkundig voorstelt. Maar met de ruimte heeft het niets te maken.
Een object in de 4D tijdsruimte, dat niet past in onze alledaagse intuitie en voorstelling van een ding. Ik bedoel daarmee te zeggen, dat het concept van een ding zijn geldigheid verliest als we naar de quantumwereld kijken. Het verlies van dit concept brengt ons in verwarring, en we hebben er nog onvoldoende grip op gekregen.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 17:55 schreef kleinduimpje3 het volgende:
Mag ik jou vragen wat volgens jou de op zichzelf staande werkelijkheid, onafhankelijk van de waarnemer, is van een atoom met 4 elektronen?
Ik begrijp dat je het nu over het atoom in zijn totaliteit hebt, want over de interne structuur kun je niets meer zeggen als je de golffunctie slechts beschouwt als een mathematisch hulpmiddel ter berekening van waarschijnlijkheden in metingen.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 18:02 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Een object in de 4D tijdsruimte, dat niet past in onze alledaagse intuitie en voorstelling van een ding. Ik bedoel daarmee te zeggen, dat het concept van een ding zijn geldigheid verliest als we naar de quantumwereld kijken. Het verlies van dit concept brengt ons in verwarring, en we hebben er nog onvoldoende grip op gekregen.
"Hoog dimensionaal" kun je niet zeggen. Ook als je de golffunctie of het quantumveld als reeel beschouwd, wordt de dimensie van de faseruimte bepaald door het aantal vrijheidsgraden van het systeem, en de configuratieruimte door het ruimtelijke basis daarvan. Dat is hoogdimensionaal voor een veeldeeltjes systeem, terwijl de tijdruimte gewoon 4D is. Ik zie niet goed dat je hier omheen kan, noch wat je precies duidelijk wil maken met je opmerking dat het hoog dimensionaal is.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 23:08 schreef kleinduimpje3 het volgende:
Je kunt, in de visie die ik prefereer, ook zeggen dat het zich, zolang het niet wordt waargenomen, weer terugtrekt in de hoogdimensionale micro kwantumwereld.
quote:Op woensdag 21 augustus 2013 23:23 schreef deelnemer het volgende:
[..]
"Hoog dimensionaal" kun je niet zeggen. Ook als je de golffunctie of het quantumveld als reeel beschouwd, wordt de dimensie van de faseruimte bepaald door het aantal vrijheidsgraden van het systeem, en de configuratieruimte door het ruimtelijke basis daarvan. Dat is hoogdimensionaal voor een veeldeeltjes systeem, terwijl de tijdruimte gewoon 4D is. Ik zie niet goed hier je hier omheen kan, noch wat je precies duidelijk wil maken met je opmerking dat het hoog dimensionaal is.
-Moeilijk ;... kan je daar ook een tekeningetje bij maken ?quote:Op woensdag 21 augustus 2013 23:23 schreef deelnemer het volgende:
[..]
"Hoog dimensionaal" kun je niet zeggen. Ook als je de golffunctie of het quantumveld als reeel beschouwd, wordt de dimensie van de faseruimte bepaald door het aantal vrijheidsgraden van het systeem, en de configuratieruimte door het ruimtelijke basis daarvan. Dat is hoogdimensionaal voor een veeldeeltjes systeem, terwijl de tijdruimte gewoon 4D is. Ik zie niet goed hier je hier omheen kan, noch wat je precies duidelijk wil maken met je opmerking dat het hoog dimensionaal is.
Dus in het kort “condenseert” onze werkelijkheid uit een wolk van alle mogelijkheden?quote:Op woensdag 21 augustus 2013 13:07 schreef kleinduimpje3 het volgende:
Mijn eigen kijk op de zaak is dat men zich de op zichzelf staande werkelijkheid, onafhankelijk van de waarnemer, zou kunnen voorstellen als een vibrerende en golvende golffunctie in een vrijwel oneindig hoog dimensionale ruimte (vanwege het grote aantal deeltjes)
Door de waarneming gaat dat hoog dimensionale karakter verloren, dat moet ook wel want we kunnen geen hoge dimensies waarnemen. Dit wordt dan de instorting van de golffunctie genoemd en bij dat proces van dimensieverlaging treedt onvermijdelijk veel informatieverlies op wat zich vertaalt in onzekerheden over de meetuitkomst.
Deze vind ik lastig. Wat je hier zegt is met “QM wetten” bedoel je dat daar ook een werkelijkheid is echter geheel anders dan in onze werkelijkheid? En onze werkelijkheid ontstaat pas tijdens de waarneming?quote:Die waarneming moet niet verward worden met een gewone interactie tussen deeltjes, want een dergelijke interactie gehoorzaamt gewoon de QM wetten, en een dergelijke interactie zal zich dus gewoon in de hoog dimensionale ruimte blijven afspelen.
Ok, om dan even het voorbeeld terug te halen van Jace_TBL, geldt dit ook voor een robot met bewustzijn? Geldt dit ook voor een robot zonder bewustzijn? Geldt dit ook voor een camera welke lichtdeeltjes opvangt? En geldt dit dan ook voor een water atoom?quote:Om de dimensie te verlagen moet er dus een fundamenteel ander interactie dan tussen deeltjes, waaronder ik ook bijvoorbeeld fotonen versta, plaatsvinden,
Ik kan hiervoor geen andere kandidaat bedenken dan "bewustzijn" omdat dit de enige invloed is die buiten het QM model valt.
Dit is dan vervolgens weer mooi in overeenstemming met het gegeven dat dit proces van instorting van de golffunctie alleen optreedt tijdens een waarneming, dus tijdens contact met de bewustzijnswereld.
Bedoel je hier mee te zeggen dat in de QM wereld wel “echt random” bestaat maar de daaruit voortvloeiende werkelijkheid voor ons niet/nooit random is? Kunnen we dan wel stellen dat er überhaupt randomness bestaat als het toch niet in onze werkelijkheid aanwezig is?quote:Op woensdag 21 augustus 2013 10:37 schreef Oud_student het volgende:
Volgens de QM bestaat echt random wel, hoewel er een "school" is die verborgen variabelen postuleert, een voor ons verborgen werkelijkheid, waarin alles deterministisch verloopt.
Bedoel je hiermee dat onze wil altijd een som is van de impulsen in ons lichaam? In dat geval ben ik het met je eens dat je het dan niet “echt vrije wil” noemt tenzij je juist dit als vrije wil definieert, maar daar zullen de filosofen wel anders over denken. (nofi)quote:Voor de vrije wil maakt het weinig uit, als je A kiest omdat het niet anders kan, of dat je A kiest omdat het toeval dat bepaalde, beiden voldoen niet aan het filosofische (metafysische) begrip "vrije wil". Dit begrip kan alleen bestaan als er een verborgen samenhang zou bestaan tussen werkelijkheid en onze wil.
Maar zoals Wittgenstein reeds opmerkte: zo'n verband tussen wil en werkelijkheid hebben wij niet gewild !
Nee ik zeg dat het voor het begrip vrije wil niet veel uitmaakt of de wereld nu deterministisch is of niet. Uiteindelijk zal de vrije wil een fysieke (fysische) drager moeten hebben of minimaal een aangrijpingspunt in de fysieke wereld, maar dit valt niet samen met de "som van de impulsen in ons lichaam"quote:Op donderdag 22 augustus 2013 09:50 schreef DarkSand het volgende:
Laat ik voor de eenvoud voor mijzelf dit alles eens op een rijtje zetten, geven jullie maar aan of ik het zo goed snap. Ik zal helaas wel mijn eigen bewoording gebruiken.
Bedoel je hiermee dat onze wil altijd een som is van de impulsen in ons lichaam? In dat geval ben ik het met je eens dat je het dan niet “echt vrije wil” noemt tenzij je juist dit als vrije wil definieert, maar daar zullen de filosofen wel anders over denken. (nofi)
Klassiek mechanisch kun je een systeem van 10 deeltjes beschrijven door een enkel punt in een configuratieruimte van 30 dimensies, waarbij dat punt zich als een functie van de tijd door die ruimte heen beweegt.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 23:23 schreef deelnemer het volgende:
[..]
"Hoog dimensionaal" kun je niet zeggen. Ook als je de golffunctie of het quantumveld als reeel beschouwd, wordt de dimensie van de faseruimte bepaald door het aantal vrijheidsgraden van het systeem, en de configuratieruimte door het ruimtelijke basis daarvan. Dat is hoogdimensionaal voor een veeldeeltjes systeem, terwijl de tijdruimte gewoon 4D is. Ik zie niet goed hier je hier omheen kan, noch wat je precies duidelijk wil maken met je opmerking dat het hoog dimensionaal is.
Dat betekent dat de coordinaten van de verschillende deeltjes met elkaar samenhangen als gevolg van de potentiaal term. In de waarschijnlijkheidsverdeling die je uiteindelijk meet, moet je de coordinaten van alle deeltjes specificeren om de kans op een bepaalde meetuitkomst te kunnen berekenen. Wat je waarneemt is een interferentie patroon van de onderliggende componenten van de beschrijving.quote:Op donderdag 22 augustus 2013 10:46 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Klassiek mechanisch kun je een systeem van 10 deeltjes beschrijven door een enkel punt in een configuratieruimte van 30 dimensies, waarbij dat punt zich als een functie van de tijd door die ruimte heen beweegt.
Dat is echter een alternatieve beschrijving want je kunt dit systeem ook beschrijven door middel van 10 punten in een 3 dimensionale ruimte.
Dimensieverhoging is dus niet nodig om het systeem te beschrijven.
Quantummechanisch kun je zo’n systeem volledig beschrijven door een golffunctie in een configuratieruimte van 30 dimensies waarbij dus aan ieder punt in die ruimte een waarde van die functie wordt toegekend en waarbij die functie zich ontwikkelt in de tijd.
In dit geval is het niet meer mogelijk een alternatieve beschrijving in een lagere dimensie te geven dus het probleem is structureel hoogdimensionaal.
Misschien dat ik hier nog eens verder op inga, maar ik heb niet de pretentie te beweren dat ik de QM begrijp en het hier wel eens eventjes zal uitleggen.quote:Op donderdag 22 augustus 2013 09:50 schreef DarkSand het volgende:
Laat ik voor de eenvoud voor mijzelf dit alles eens op een rijtje zetten, geven jullie maar aan of ik het zo goed snap. Ik zal helaas wel mijn eigen bewoording gebruiken.
[..]
Dus in het kort “condenseert” onze werkelijkheid uit een wolk van alle mogelijkheden?
Om dit in perspectief te zien. Wanneer ik mijn kamer inloop, en dat wat ik dan zie zijn lichtgolven/deeltjes welke pas dan op mijn netvlies vallen echter voordat ik keek konden ze er naast vallen, op het plafond vallen, in jouw auto vallen, op de maan vallen? (we hebben het over een oneindig aantal mogelijkheden toch?)
[..]
Deze vind ik lastig. Wat je hier zegt is met “QM wetten” bedoel je dat daar ook een werkelijkheid is echter geheel anders dan in onze werkelijkheid? En onze werkelijkheid ontstaat pas tijdens de waarneming?
[..]
Ok, om dan even het voorbeeld terug te halen van Jace_TBL, geldt dit ook voor een robot met bewustzijn? Geldt dit ook voor een robot zonder bewustzijn? Geldt dit ook voor een camera welke lichtdeeltjes opvangt? En geldt dit dan ook voor een water atoom?
In het kort, waarom kan dit alleen een bewustzijn zijn?
Ja, zo zie ik dat wel, met dien verstande dat als niemand kijkt die lichtdeeltjes helemaal nergens op vallen. Ze hebben dan alleen een golfkarakter. Het deeltjeskarakter krijgen ze pas bij de waarneming.quote:Op donderdag 22 augustus 2013 09:50 schreef DarkSand het volgende:
Laat ik voor de eenvoud voor mijzelf dit alles eens op een rijtje zetten, geven jullie maar aan of ik het zo goed snap. Ik zal helaas wel mijn eigen bewoording gebruiken.
[..]
Dus in het kort “condenseert” onze werkelijkheid uit een wolk van alle mogelijkheden?
Om dit in perspectief te zien. Wanneer ik mijn kamer inloop, en dat wat ik dan zie zijn lichtgolven/deeltjes welke pas dan op mijn netvlies vallen echter voordat ik keek konden ze er naast vallen, op het plafond vallen, in jouw auto vallen, op de maan vallen? (we hebben het over een oneindig aantal mogelijkheden toch?)
Ja, dat denk ik. In ruimste zin door contact met bewustzijn, dat hoeft niet beslist menselijk bewustzijn te zijn.quote:[..]
Deze vind ik lastig. Wat je hier zegt is met “QM wetten” bedoel je dat daar ook een werkelijkheid is echter geheel anders dan in onze werkelijkheid? En onze werkelijkheid ontstaat pas tijdens de waarneming?
Het gaat om bewustzijn dus als die robot om een onverklaarbare reden bewustzijn zou hebben, bijvoorbeeld omdat dat erin is "geïncarneerd" zou dat ook voor die robot gelden, maar bewustzijn is zeker niet iets dat we kunnen creëren door een machine te maken, hoe complex ook.quote:[..]
Ok, om dan even het voorbeeld terug te halen van Jace_TBL, geldt dit ook voor een robot met bewustzijn?
Een moeilijke vraag.quote:Geldt dit ook voor een robot zonder bewustzijn?
Ik denk hetzelfde als voor die robot.quote:Geldt dit ook voor een camera welke lichtdeeltjes opvangt?
Nee, daarvoor niet.quote:En geldt dit dan ook voor een waterstof atoom?
Dat heb ik al eerder uitgelegd. Als het geen bewustzijn is zijn het deeltjes waarvan de interactie zich afspeelt in een hoog dimensionale quantumwereld, die voor ons geen betekenis heeft.quote:In het kort, waarom kan dit alleen een bewustzijn zijn?
Maar goed, ik zie de interactie tussen de quantumbeschrijving en de klassiek mechanische beschrijving dus als volgt:quote:Op donderdag 22 augustus 2013 12:20 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Dat betekent dat de coordinaten van de verschillende deeltjes met elkaar samenhangen als gevolg van de potentiaal term. In de waarschijnlijkheidsverdeling die je uiteindelijk meet, moet je de coordinaten van alle deeltjes specificeren om de kans op een bepaalde meetuitkomst te kunnen berekenen. Wat je waarneemt is een interferentie patroon van de onderliggende componenten van de beschrijving.
Ik moet heel eerlijk toegeven dat ik het niet helemaal snap hoor en tevens kom ik nog terug op je eerdere antwoorden op mijn vragen (waarvoor dankquote:Op donderdag 22 augustus 2013 16:25 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Maar goed, ik zie de interactie tussen de quantumbeschrijving en de klassiek mechanische beschrijving dus als volgt:
Quantummechanisch wordt een systeem beschreven door een golffunctie in een 30 dimensionale ruimte (in het geval van 10 deeltjes), klassiek door 1 enkel punt in diezelfde ruimte, en de overgang van de quantumtoestand naar de klassieke toestand vindt dus plaats doordat de golffunctie zich in een punt van die ruimte samentrekt, wat de instorting van de golffunctie wordt genoemd, waar volgens mij geen interne quantummechanische oorzaak aan ten grondslag kan liggen, en die dus een externe oorzaak heeft, die in mijn ogen contact met de bewustzijnswereld is, dus nadrukkelijk geen kwestie van deeltjesinteractie.
Ik zie het dus anders.quote:Op donderdag 22 augustus 2013 16:25 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Maar goed, ik zie de interactie tussen de quantumbeschrijving en de klassiek mechanische beschrijving dus als volgt:
Quantummechanisch wordt een systeem beschreven door een golffunctie in een 30 dimensionale ruimte (in het geval van 10 deeltjes), klassiek door 1 enkel punt in diezelfde ruimte, en de overgang van de quantumtoestand naar de klassieke toestand vindt dus plaats doordat de golffunctie zich in een punt van die ruimte samentrekt, wat de instorting van de golffunctie wordt genoemd, waar volgens mij geen interne quantummechanische oorzaak aan ten grondslag kan liggen, en die dus een externe oorzaak heeft, die in mijn ogen contact met de bewustzijnswereld is, dus nadrukkelijk geen kwestie van deeltjesinteractie.
Goede vraag.quote:Op donderdag 22 augustus 2013 16:35 schreef DarkSand het volgende:
Of anders gezegd, wanneer er geen bewustzijn zou bestaan (zoals jij die dan ziet hè) bestaat er dan helemaal niks behalve de QM wereld? Sorry als het een domme vraag is
Logica lijkt te gebieden dat er dan alleen een potentieel overblijft maar ik denk dat je de vraag simpeler kunt beantwoorden. Als niemand of niets bewust is van die wereld, wat maakt het dan nog uit of het al dan niet zou bestaan ?quote:Op donderdag 22 augustus 2013 16:35 schreef DarkSand het volgende:
Of anders gezegd, wanneer er geen bewustzijn zou bestaan (zoals jij die dan ziet hè) bestaat er dan helemaal niks behalve de QM wereld? Sorry als het een domme vraag is
Ja, maar dat is het toch ook?quote:Op donderdag 22 augustus 2013 16:35 schreef DarkSand het volgende:
[..]
Ik moet heel eerlijk toegeven dat ik het niet helemaal snap hoor en tevens kom ik nog terug op je eerdere antwoorden op mijn vragen (waarvoor dank). Wat ik vooral nu heel graag wil weten is het volgende. Verhef je hiermee niet het bewustzijn tot iets heel belangrijks?
Ja, dat denk ik, met de aantekening dat ik ook sterk betwijfel of in dat geval zelfs de QM wereld zou bestaan.quote:Of anders gezegd, wanneer er geen bewustzijn zou bestaan (zoals jij die dan ziet hè) bestaat er dan helemaal niks behalve de QM wereld? Sorry als het een domme vraag is
Dit neigt sterk naar solipsisme. Waarom zou het bestaan van wat dan ook afhankelijk zijn van het bestaan van bewustzijn?quote:Op donderdag 22 augustus 2013 19:03 schreef kleinduimpje3 het volgende:
Ja, dat denk ik, met de aantekening dat ik ook sterk betwijfel of in dat geval zelfs de QM wereld zou bestaan.
QM is de enige wetenschappelijke grond om te argumenteren dat de wereld niet deterministisch is. In een deterministische wereld is er sowieso geen vrije wil.quote:Op donderdag 22 augustus 2013 18:55 schreef Molurus het volgende:
Ik heb dit al even niet meer gevolgd, maar voor het geval ik er overheen heb gelezen: wat heeft QM eigenlijk met vrije wil te maken?
In een niet-deterministische wereld ook niet. Zoals vaker gezegd: totale willekeur is voor de vrije wil een even grote dooddoener als totale bepaaldheid. QM maakt geen plausibele kans om dat probleem op te lossen.quote:Op donderdag 22 augustus 2013 19:37 schreef deelnemer het volgende:
[..]
QM is de enige wetenschappelijke grond om te argumenteren dat de wereld niet deterministisch is. In een deterministische wereld is er sowieso geen vrije wil.
Er is nog geen steekhoudende interpretatie voor QM. Daar zit een opening naar de mogelijkheid voor bewustzijn en een echte vrije wil. Roger Penrose exploreert deze mogelijkheid in zijn boeken.quote:Op donderdag 22 augustus 2013 19:38 schreef Molurus het volgende:
[..]
In een niet-deterministische wereld ook niet. Zoals vaker gezegd: totale willekeur is voor de vrije wil een even grote dooddoener als totale bepaaldheid.
Met goede zelfkennis en kennis over de wereld om je heen, kan je zelf je eigen vrije wil bepalen, vaststellen en eraan vasthouden..of niet..tot een bepaald beeld komen daarvan gebeurt niet overnight...daar gaan jaren overheen. ik kan er nog uren over doorpraten maar dat is voor jou niet relevant of interessant..een ieder zou dat voor zich moeten doen.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 01:15 schreef Jace_TBL het volgende:
[..]
Hoewel deze post al anderhalve week oud is ben ik toch benieuwd wat dat dan inhoudt (volgens jou).
Met name het "vrije" aspect eraan.
In de redenering waarop je reageert maak ik geen gebruik van de interpretatie dat de golffunctie het deeltje zelf representeert.quote:Op donderdag 22 augustus 2013 16:58 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het verschil is dat in jouw voorstelling van zaken je:
- een afwijkende interpretatie kiest van de golffunctie (namelijke als het deeltje zelf). Dat is onhoudbaar in het licht van de quantumveldentheorie.
Je meet nooit een quantumdeeltje. Je ziet altijd een macroscopisch effect. Dit macroscopische effect is het resultaat van een interactie dat heel veel deeltjes omvat. Je kunt het interpreteren als de locatie van het quantumdeeltje, die dan opeens een scherp gepiekte goffunctie krijgt toegeschreven, maar klopt dat?quote:Op donderdag 22 augustus 2013 21:19 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
In de redenering waarop je reageert maak ik geen gebruik van de interpretatie dat de golffunctie het deeltje zelf representeert.
Ook als je het opvat als een loutere waarschijnlijkheidsamplitude blijft de redenering geldig dat de golffunctie zich moet concentreren tot een scherp afgebakend gebied als het resultaat een klassiek deeltje wil voorstellen.
Een breed uitgesmeerde golffunctie en een klassiek deeltje gaan niet samen, maar een scherp gepiekte golffunctie en een klassiek deeltje wel.
Er zijn hier twee problemen.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 01:10 schreef gewoon043 het volgende:
Over de vrije wil heb ik al heel veel nagedacht, gelezen, gekeken. Iedere keer vraag ik mij weer af waarom mensen er überhaupt nog in geloven.
Voor mij zijn er logischerwijs 2 mogelijkheden:
1. Er bestaat iets onverklaarbaars, iets bovennatuurlijks
2. Alles verloopt volgens natuurwetten
Ik ga ervan uit dat er niks bovennatuurlijks bestaat. Daarmee zeg ik dus per definitie dat alles, maar dan ook echt alles, zich volgens natuurwetten gedraagt. Je hersens dus ook. Ieder stroompje en sapje (al die stroompjes en sapjes samen vormen je gedachte / hersenprocessen) gedraagt zich dan toch ook volgens natuurwetten? Een heleboel van die stroompjes en sapjes samen vormen dan de "keuze". Een grote reeks van natuurwetten die uiteindelijk uitkomen op een (niet) gemaakte keuze. Het ene vloeit door uit het andere.
of maak ik een denkfout?
blijft het feit bestaan dan de natuur volgens natuutwetten handelt. Willekeur bestaat niet.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 07:40 schreef Molurus het volgende:
[..]
Er zijn hier twee problemen.
1) Het genoemde onderscheid kan door mensen nooit worden gemaakt. Wij kennen alleen menselijke noties van natuurwetten. Een eventuele schending van een natuurwet betekent op z'n best dat we zo'n menselijke notie van een natuurwet moeten verwerpen. Het kan nooit leiden tot de conclusie dat het bovennatuurlijk en/of onverklaarbaar is.
2) Wat 'bovennatuurlijk / onverklaarbaar' ook is, er zal een intern functioneren van zo'n verschijnsel bestaan met zijn eigen wetmatigheden. Of je die nu natuurlijk noemt of niet. In die zin is het volstrekt onduidelijk hoe dat idee het probleem oplost.
Wat is het verschil tussen bovennatuurlijk en determinisme? In hoeverre is het determinisme niet even miraculeus? Het is wel voorspelbaar itt willekeur.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 11:44 schreef gewoon043 het volgende:
Wat ik echter alleen duidelijk bedoel te maken is dat een god (of hoe je het ook wil noemen) voor mij de enige mogelijkheid is om determinisme te verwerpen.
Hangt er vanaf wat je onder 'vrije wil' verstaatquote:Op donderdag 22 augustus 2013 19:37 schreef deelnemer het volgende:
[..]
In een deterministische wereld is er sowieso geen vrije wil.
De klassieke betekenis van dit begrip. Dus niet wat Dennett doet:quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 13:40 schreef Perrin het volgende:
[..]
Hangt er vanaf wat je onder 'vrije wil' verstaat
De klassieke betekenis past idd niet in een materialistische wereld. Alle wezens die over iets als een wil kunnen beschikken zijn gebonden aan dezelfde natuurwetten als de rest van het universum.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 13:43 schreef deelnemer het volgende:
[..]
De klassieke betekenis van dit begrip. Dus niet wat Dennett doet: de betekenis van vrijheid in een deterministisch model nagaan en dat vrije wil noemen.
Daarom zijn er mensen die dit wereldbeeld verwerpen, dus geen van het volgende bestaat:quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 13:49 schreef Perrin het volgende:
[..]
De klassieke betekenis past idd niet in een materialistische wereld. Alle wezens die over iets als een wil kunnen beschikken zijn gebonden aan dezelfde natuurwetten als de rest van het universum.
Zo'n soort vrije wil is een luchtspiegeling, het kan per definitie niet bestaan - tenzij wezens die over zo'n soort wil beschikken een magische/spirituele/bovennatuurlijke essentie hebben.
Nee, het is handelen naar je eigen inzicht, dat berust op de vermogens en mogelijkheden die het lichaam biedt. Het berust dus op je constitutie. Als je jezelf daarmee identificeert, is het:quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 14:03 schreef Perrin het volgende:
Goed punt. Maar vrije wil blijft een verwarrende term. Als je het geheel verwerpt lijkt het net alsof je zegt dat wezens helemaal geen eigen wil kunnen hebben en slechts een soort willoze voorgeprogrammeerde zombies/robots zijn.
Je zou Dennet's vrije wil misschien beter 'tamelijk vrije wil' kunnen noemen ofzo
Is dat zo? Dat lijkt me nog maar ten zeerste de vraag. Kan een schaakcomputer met een goed inzicht en kennis over de huidige stelling, zelf 'uit eigen vrije wil' de volgende zet kiezen? Of kan hij in feite niet anders dan specifiek die ene zet kiezen, als impliciet gevolg van de huidige situatie en hoe hij zelf in elkaar zit. Want in dat geval is er weinig "vrij" aan, lijkt me.quote:Op donderdag 22 augustus 2013 20:35 schreef DoubleUU het volgende:
Met goede zelfkennis en kennis over de wereld om je heen, kan je zelf je eigen vrije wil bepalen, vaststellen en eraan vasthouden..of niet..
Dat vereist nadere toelichting. We zien en ervaren toch dat bewustzijn nu al wordt gemanifesteerd in organische computers? (onze hersenen)quote:Op donderdag 22 augustus 2013 16:05 schreef kleinduimpje3 het volgende:
maar bewustzijn is zeker niet iets dat we kunnen creëren door een machine te maken, hoe complex ook.
Mee eens. Maar dan is 'keuze' dus eigenlijk alleen een abstract begrip, wat wij zelf ergens aan toekennen om bepaalde fenomenen te duiden.quote:Op woensdag 21 augustus 2013 09:29 schreef DarkSand het volgende:
Wij hebben de term “Ik” bedacht en het is de noemer voor deze groep atomen die hier aan het typen is. Als die groep atomen een keuze maken, dan maak ik de keuze. Dat al die atomen keuzes maken op basis van grondwetten neemt niet weg dat het deze groep atomen is welk uiteindelijk de keuze maakt.
Het is precies andersom, de chemische, electrische etc. fenomenen zijn pas goed te begrijpen als je het doel weet waarom deze zaken plaats vinden, nl. het spelen van een partij schaak.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 14:50 schreef Jace_TBL het volgende:
Echter als wij heel die complexe keten op een hoger, abstracter, functioneel niveau gaan beschouwen, dan heeft het zin om bepaalde fenomenen te omschrijven als 'een keuze maken'. Want in termen van schaken is dat een zinvollere beschrijving dan al die basale natuurkunde. Maar dat is dan wel puur een abstract concept, slechts een label dat wij op dat ingewikkelde proces plakken om niet te verzanden in eindeloze natuurkundige details.
Er is geen programmeur.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 14:36 schreef Jace_TBL het volgende:
Is dat bij de mens (of een ander dier) wezenlijk anders?
Dat weet je niet zeker. Alleen een model van de hersenen maakt ze tot een soort computers. Dus spreken over 'wezenlijk' is niet aan de orde. Het begrip 'wezenlijk' behoort ook niet tot het wetenschappelijke vocabulair.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 14:38 schreef Jace_TBL het volgende:
[..]
Dat vereist nadere toelichting. We zien en ervaren toch dat bewustzijn nu al wordt gemanifesteerd in organische computers? (onze hersenen)
Waarin verschilt dat dan wezenlijk van een machine, zodanig dat wij dat niet zelf kunnen creëren?
Mee eens, maar heel dat "beschrijven van het algoritme" (waar "het maken van een keuze" een onderdeel van is) is allemaal abstract. Het is wel correct, en om op een zinvolle manier over het hele gebeuren te praten moet het ook op dat niveau (de fysica doet dan inderdaad niet ter zake), maar het is wel alleen iets denkbeeldigs dat wij eraan toekennen.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 15:14 schreef Oud_student het volgende:
Het is precies andersom, de chemische, electrische etc. fenomenen zijn pas goed te begrijpen als je het doel weet waarom deze zaken plaats vinden, nl. het spelen van een partij schaak.
Hoewel de analogie met een computer vaak mank gaat zou je hem hier kunnen gebruiken.
In plaats van het algoritme te beschrijven van een computer, ga je toch ook niet de vaste stof fysica beschrijven in de chips en de magnetische fenomenen op de harde schijf, deze kunnen je niets wezenlijk leren. En als er morgen totaal andere hardware komt, dan is mijn algoritmische beschrijving nog steeds actueel en de fysiche kan in de prullebak.
Wat doet dat ertoe? Of bedoel je dat als een computer door evolutie c.q. natuurlijke selectie zou zijn ontstaan, in plaats van door een programmeur doelbewust zo in elkaar geschroefd, dat dat ding (verder precies dezelfde computer) ineens wel 'vrij' zou zijn in wat hij wil of doet?quote:
Je zou misschien kunnen stellen dat het een soort logische wet is dat een intelligent wezen nooit intelligent genoeg kan zijn om de werking van zijn eigen intelligentie te doorgronden - en dus nooit een even intelligente of zelfs intelligentere machine kan bouwen dan zichzelf.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 15:36 schreef Jace_TBL het volgende:
[..]
Wat doet dat ertoe? Of bedoel je dat als een computer door evolutie c.q. natuurlijke selectie zou zijn ontstaan, in plaats van door een programmeur doelbewust zo in elkaar geschroefd, dat dat ding (verder precies dezelfde computer) ineens wel 'vrij' zou zijn in wat hij wil of doet?
Wie is vrij van wat? Dat is de vraag.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 15:36 schreef Jace_TBL het volgende:
[..]
Wat doet dat ertoe? Of bedoel je dat als een computer door evolutie c.q. natuurlijke selectie zou zijn ontstaan, in plaats van door een programmeur doelbewust zo in elkaar geschroefd, dat dat ding (verder precies dezelfde computer) ineens wel 'vrij' zou zijn in wat hij wil of doet?
-Misschien is de natuur zelf 'bovennatuurlijk' ...; en zien we als natuur slechts dat, wat er van menen te kunnen kennen .quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 01:10 schreef gewoon043 het volgende:
Over de vrije wil heb ik al heel veel nagedacht, gelezen, gekeken. Iedere keer vraag ik mij weer af waarom mensen er überhaupt nog in geloven.
Voor mij zijn er logischerwijs 2 mogelijkheden:
1. Er bestaat iets onverklaarbaars, iets bovennatuurlijks
2. Alles verloopt volgens natuurwetten
Ik ga ervan uit dat er niks bovennatuurlijks bestaat. Daarmee zeg ik dus per definitie dat alles, maar dan ook echt alles, zich volgens natuurwetten gedraagt. Je hersens dus ook. Ieder stroompje en sapje (al die stroompjes en sapjes samen vormen je gedachte / hersenprocessen) gedraagt zich dan toch ook volgens natuurwetten? Een heleboel van die stroompjes en sapjes samen vormen dan de "keuze". Een grote reeks van natuurwetten die uiteindelijk uitkomen op een (niet) gemaakte keuze. Het ene vloeit door uit het andere.
of maak ik een denkfout?
Hoe verklaar je dan Non-localiteit tussen gebundelde paartjes fotonen? In de kwantummechanica verloopt niet alles netjes via de natuurwetten:)quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 16:56 schreef Brabke het volgende:
[..]
-Misschien is de natuur zelf 'bovennatuurlijk' ...; en zien we als natuur slechts dat, wat er van menen te kunnen kennen .
-Maar toch moeten we het niet buiten of boven de logica zelf zoeken .
Denk jij dat als we maar een ingewikkeld genoeg programma schrijven, en de computer verbinden met een sensor die elektrische prikkels doorgeeft, we daarmee kunnen bereiken dat de computer bij bepaalde prikkels pijn voelt?quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 14:38 schreef Jace_TBL het volgende:
[..]
Dat vereist nadere toelichting. We zien en ervaren toch dat bewustzijn nu al wordt gemanifesteerd in organische computers? (onze hersenen)
Waarin verschilt dat dan wezenlijk van een machine, zodanig dat wij dat niet zelf kunnen creëren?
Op een of andere manier lukt onze hersenen dat dus wel. Die truuk zou in theorie doorgrondbaar moeten zijn. Of mensen daar slim genoeg voor zijn? Hopelijkquote:Op vrijdag 23 augustus 2013 19:51 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Pijn voelen is namelijk een bewustzijnswerkzaamheid, die jij hiermee niet genereert.
Krijgen we de eerste computer staking. Ik vraag me af wat hun eisen zullen zijn? Waarschijnlijk het recht om hun eigen computers te ontwerpen (voortplantingsrechten).quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 19:59 schreef Perrin het volgende:
[..]
Op een of andere manier lukt onze hersenen dat dus wel. Die truuk zou in theorie doorgrondbaar moeten zijn. Of mensen daar slim genoeg voor zijn? Hopelijk
Ik vind dat ongeloofwaardig.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 19:59 schreef Perrin het volgende:
[..]
Op een of andere manier lukt onze hersenen dat dus wel. Die truuk zou in theorie doorgrondbaar moeten zijn. Of mensen daar slim genoeg voor zijn? Hopelijk
Ik doel eigenlijk op de wereld in zijn totaliteit en hoe er zich uit een chaos van alle mogelijke superposities ooit een macroscopische wereld heeft kunnen uitkristalisseren.quote:Op donderdag 22 augustus 2013 22:37 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Je meet nooit een quantumdeeltje. Je ziet altijd een macroscopisch effect. Dit macroscopische effect is het resultaat van een interactie dat heel veel deeltjes omvat. Je kunt het interpreteren als de locatie van het quantumdeeltje, die dan opeens een scherp gepiekte goffunctie krijgt toegeschreven, maar klopt dat?
Penrose veronderstelt zoiets ook. Maar ik zie niet in hoe zo'n soort hypothese echt zou kunnen werken.quote:Op zaterdag 24 augustus 2013 16:25 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Ik vind dat ongeloofwaardig.
Ik zie de hersenen als een interface tussen een geestelijke werkelijkheid, waartoe het bewustzijn behoort, en de materiële werkelijkheid.
Het bewustzijn verkrijgt informatie over de materiële werkelijkheid via de hersenen, en het bewustzijn drukt zich op zijn beurt uit in de hersenen.
Om dat te kunnen doen is het wel nodig dat de processen in de hersenen niet deterministisch zijn in materiële zin, want anders valt er niets uit te drukken.
Dat indeterminisme wordt verzekerd door de QM. Quantummechanische processen spelen dus naar mijn inzicht een doorslaggevende rol in de hersenen, omdat deze het de geest mogelijk maken gebruik te maken van de ongedetermineerdheid om zijn stempel op de materie te zetten.
Hoe dat er in zijn details uitziet weet ik niet, maar het is bekend dat bijvoorbeeld het weer zich principieel onvoorspelbaar gedraagt, zelfs op klassiek niveau, dus waarom zouden bijvoorbeeld de chemische en elekrofysische processen in de hersenen dan wel voorspelbaar zijn? En als ze niet voorspelbaar zijn kunnen ze quantummechanische onzekerheden dus versterken.
Dat is dus een groot verschil met een computer, die wel deterministisch is.
Tja, als ze daadwerkelijk bewust worden, emoties kunnen ervaren, enzovoort, dan moeten we ze ook als zodanig behandelen. Uiteindelijk maakt het toch niet uit of een bewuste entiteit uit siliciumverbindingen of koolwaterstoffen bestaat?quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 20:34 schreef deelnemer het volgende:
Krijgen we de eerste computer staking. Ik vraag me af wat hun eisen zullen zijn? Waarschijnlijk het recht om hun eigen computers te ontwerpen (voortplantingsrechten).
Pardon, wat?? Zie je nu het bewustzijn, en een 'geestelijke werkelijkheid' (wat is dat precies?) als een fenomeen wat geheel los van de materie (je lichaam en hersenen) bestaat of plaatsvindt?quote:Op zaterdag 24 augustus 2013 16:25 schreef kleinduimpje3 het volgende:
Ik zie de hersenen als een interface tussen een geestelijke werkelijkheid, waartoe het bewustzijn behoort, en de materiële werkelijkheid.
Hoe bedoel je dat? Drukt een boek een idee uit, en is een boek deterministisch in materiële zin?quote:Om dat te kunnen doen is het wel nodig dat de processen in de hersenen niet deterministisch zijn in materiële zin, want anders valt er niets uit te drukken.
Dat is niet waar, zie eerdere post.quote:Dat indeterminisme wordt verzekerd door de QM.
Als er al indeterminisme zou heersen, dan zouden sommige processen niet strikt gedetermineerd maar juist random verlopen. Maar dat is evenmin 'gestuurd' (dan zou het juist niet random zijn). Dus ook met quantummechanische onzekerheden (die voortkomen uit een onderliggende volslagen willekeur) zie ik niet hoe de geest (wat is dat precies?) een bepaalde fysieke gebeurtenis specifiek anders kan laten verlopen dan hoe het zou zijn gegaan zonder die geest.quote:Quantummechanische processen spelen dus naar mijn inzicht een doorslaggevende rol in de hersenen, omdat deze het de geest mogelijk maken gebruik te maken van de ongedetermineerdheid om zijn stempel op de materie te zetten.
Onzin, dat is gewoon chaostheorie. Die processen zijn veel te groot en te complex om door ons zinnig te kunnen worden berekend of voorspeld. Dat is praktisch onvoorspelbaar, maar geenszins principieel onvoorspelbaar.quote:maar het is bekend dat bijvoorbeeld het weer zich principieel onvoorspelbaar gedraagt, zelfs op klassiek niveau
Als je al in indeterminisme gelooft (waar de QM in ieder geval geen argument voor is) waarom zouden die quantummechanische onvoorspelbaarheden dan niet ook in een computer kunnen optreden?quote:Dat is dus een groot verschil met een computer, die wel deterministisch is.
Ik zie niet waarom dat zo zou zijn? Waarom we dat niet zouden kunnen doorgronden, bedoel ik, maar vooral ook waarom dat een reden zou zijn dat we geen intelligentere machines dan onszelf kunnen bouwen. Onze voorouders (aapachtigen en holenmensen) waren ook minder intelligent dan wij, en uiteindelijk is het hun ook gelukt om ons voort te brengen.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 15:44 schreef Perrin het volgende:
Je zou misschien kunnen stellen dat het een soort logische wet is dat een intelligent wezen nooit intelligent genoeg kan zijn om de werking van zijn eigen intelligentie te doorgronden - en dus nooit een even intelligente of zelfs intelligentere machine kan bouwen dan zichzelf.
In dat geval zijn "de natuurwetten" gewoon onze modellen die nog niet helemaal correct of volledig zijn.quote:Op vrijdag 23 augustus 2013 19:11 schreef DoubleUU het volgende:
Hoe verklaar je dan Non-localiteit tussen gebundelde paartjes fotonen? In de kwantummechanica verloopt niet alles netjes via de natuurwetten:)
Er is wel een programma.quote:
Ik vind dat Dennett gelijk heeft, maar dan moet je concluderen: "de vrije wil bestaat niet".quote:Op zondag 25 augustus 2013 10:19 schreef Molurus het volgende:
[..]
Er is wel een programma.
Dat is ook een beetje wat mij dwarzit betreft je kritiek op Dennett: wat vrije wil zou moeten zijn blijft in nevelen gehuld. Vrije wil is niet mogelijk in een deterministische wereld, vrije wil is niet mogelijk als het het resultaat is van volstrekte willekeur. Maar onder welke omstandigheden vrije wil wel mogelijk is blijft een groot raadsel.
Dualisme of niet, materialistisch of niet, er zal een zeker mechanisme ten grondslag moeten liggen aan bewustzijn en vrije wil. En wat dit mechanisme zou kunnen zijn op zo'n manier dat het niet strijdig is met 'klassieke noties van vrije wil'.... dat zou ik wel eens willen horen. Dat dat mechanisme zichzelf niet gekozen kan hebben lijkt me nogal een open deur.
Ik denk dat je die conclusie pas echt kunt trekken wanneer je een coherent beeld hebt van wat vrije wil is of zou moeten zijn. Het is niet zozeer de conclusie dat het niet bestaat waar ik me aan stoor, maar het totaal ontbreken van een coherent beeld van datgene dat vermeend niet bestaat.quote:Op zondag 25 augustus 2013 12:03 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Ik vind dat Dennett gelijk heeft, maar dan ook moet concluderen: "de vrije wil bestaat niet".
Niet alleen politieke partijen. Sterker nog, als je het mij vraagt is het vrije wil debat niet echt iets waar politieke partijen zich mee bezighouden. Dat zijn eerder filosofen en mensen zoals wij.quote:Op zondag 25 augustus 2013 12:03 schreef deelnemer het volgende:
Vervolgens kun je aangeven wat vrijheid binnen het kader van een deterministisch systeem inhoud. Dat hoeft van mij ook geen lang verhaal te zijn. Veel mensen kunnen op basis van de vraag alleen binnen een paar uur daar een goede voorstelling van maken.
Vervolgens kun je nagaan welk idee van vrijheid bestaande praktijken in de samenleving uitgaan. Welke rol het begrip vrijheid speelt in het recht of de politiek. Vooral de rol in de politiek is belangrijk. Het is je misschien opgevallen dat politieke partijen nogal in de weer zijn met het begrip vrijheid.
Mja, zo gaat het in elk debat. Politieke debatten zijn mogelijk nog trager dan discussies zoals deze.quote:Op zondag 25 augustus 2013 12:03 schreef deelnemer het volgende:
Misschien irriteert het forum mij zo af en toe. Het is zo traag, discussie zijn o den duur een eindeloze herhaling van zetten.
Jij ben veel jonger dan ik en je bouwt je inzichten daarin op. Voor jou is het allemaal nog nieuwer en minder uitgekristalliseerd. Ik heb dan de neiging om te schetsen hoe de lijnen lopen, maar jij kunt van niemand iets aannemen, behalve van bepaalde hedendaagse autoriteiten / goeroes die tegenwoordig het debat bepalen, zoals Dennett.quote:Op zondag 25 augustus 2013 12:11 schreef Molurus het volgende:
[..]
Ik denk dat je die conclusie pas echt kunt trekken wanneer je een coherent beeld hebt van wat vrije wil is of zou moeten zijn. Het is niet zozeer de conclusie dat het niet bestaat waar ik me aan stoor, maar het totaal ontbreken van een coherent beeld van datgene dat vermeend niet bestaat.
Pas dan kun je Dennett echt verwijten dat hij de verkeerde definitie hanteert. Wat is dat? "Real magic free will"?
Het begrip vrijheid speelt in de politiek een grote rol, en de scheidslijnen tussen politieke stromingen hangen sterk samen met de interpretatie die men eraan geeft. Ook de politieke dimensie speelt een rol in iedere brede discussie. Hobbes en Spinoza ontlenen hun idee van vrijheid aan de voorstelling van een mechanisch wereldbeeld. Maar zij werken dit ook politiek uit.quote:Niet alleen politieke partijen. Sterker nog, als je het mij vraagt is het vrije wil debat niet echt iets waar politieke partijen zich mee bezighouden. Dat zijn eerder filosofen en mensen zoals wij.
Ik kan me de laatste keer dat vrije wil ter sprake kwam in een politiek debat eigenlijk niet herinneren.
Ik heb eerlijk gezegd geen idee hoe oud je bent. Maar het is niet alsof ik Dennett zie als een soort profeet ofzo. Ik ben het gewoon inhoudelijk met hem eens en ben van mening dat zijn argumenten deugen.quote:Op zondag 25 augustus 2013 13:41 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Jij ben veel jonger dan ik en je bouwt je inzichten daarin op. Voor jou is het allemaal nog nieuwer en minder uitgekristalliseerd. Ik heb dan de neiging om te schetsen hoe de lijnen lopen, maar jij kunt van niemand iets aannemen, behalve van bepaalde hedendaagse autoriteiten / goeroes die tegenwoordig het debat bepalen, zoals Dennett.
De eerste daarvan is in mijn optiek volstrekt ongespecificeerd. Het woord 'christelijke' voegt in elk geval niets coherents toe aan het begrip.quote:Op zondag 25 augustus 2013 13:41 schreef deelnemer het volgende:
Er zijn twee rivaliserende ideeen over vrijheid:
1. de christelijke vrije wil
2. vrijheid geinterpreteerd in termen van een causaal procesmodel
Binnen welk wereldbeeld zijn die twee met elkaar in conflict, de eerste, de tweede of een derde?quote:Op zondag 25 augustus 2013 13:41 schreef deelnemer het volgende:
Filosofisch gezien zijn dat twee verschillende wereldbeelden. Deze twee zijn als sinds de 17e eeuw met elkaar in conflict. Jij hoort thuis bij kamp 2.
Sja, hoe verwacht je anders een zinvolle discussie te kunnen hebben over zo'n eerdere zienswijze? We zullen het dan toch moeten duiden in termen die onafhankelijk zijn van beide zienswijzes. Communicatie is alleen mogelijk binnen de kaders van gedeelde begrippen.quote:Op zondag 25 augustus 2013 13:41 schreef deelnemer het volgende:
wezenlijk = essentieel en gaat ervan uit de alles een essentie of wezenskern heeft.
Concepten kunnen zijn verwarrend als je de herkomst ervan niet kent. Om ze duidelijker te maken, heb je dan de neiging om ze te herinterpreteren in termen van je eigen wereld beeld, bijvoorbeeld een causaal procesmodel. Je heb daarbij het gevoel daar je onduidelijke concepten, zoals de vrije wil, aan het verklaren bent.
Maar dat is niet juist. Deze concepten stammen uit een ander wereldbeeld en in het kader daarvan zijn ze glashelder. Ook de namen van deze begrippen zijn dan vaak goedgekozen. In het licht van een nieuw wereldbeeld kunt die bestaande concepten dan herinterpreteren. Maar je kunt beter je eigen wereldbeeld uitwerken. Je begint dus met een causaal procesmodel, en stelt je voor dat je daar zelf inzit, en dan verklaar je jezelf, je mogelijkheden en je verhouding met je omgeving, in termen daarvan. Het andere wereldbeeld moet je gewoon intact laten als een eerdere zienswijze.
Dat laatste is natuurlijk maar de vraag.quote:Op zondag 25 augustus 2013 13:41 schreef deelnemer het volgende:
Maar jij ziet het begrip 'vrije wil' als losstaand van iedere zienswijze, als een aanduiding voor een natuurlijk fenomeen, waarvoor wij een verklaring zoeken. Maar het begrip 'vrije wil' los van een zienswijze te begrijpen, kan niet. Begrippen zijn geen natuurfenomenen.
Natuurlijk speelt het concept 'vrijheid' een rol in de politiek. Ik heb gewoon niet de indruk dat het vrije wil debat, zeker in relatie tot het onderscheid tussen beide interpretaties, leeft onder politici.quote:Op zondag 25 augustus 2013 13:41 schreef deelnemer het volgende:
Het begrip vrijheid speelt in de politiek en grote rol, en de scheidslijnen tussen politieke stromingen hangen ermee samen de interpretatie die men eraan geeft. Ook de politieke dimensie speelt een rol in iedere brede discussie. Hobbes en Spinoza ontlenen hun idee van vrijheid aan de voorstelling van een mechanisch wereldbeeld. Maar zij werken dit ook politiek uit.
Dat komt om Dennett voor jou het debat framed. Goed, laten we er maar over ophouden. Wij hebben het volgende verschil.quote:Op zondag 25 augustus 2013 13:57 schreef Molurus het volgende:
[..]
Ik heb eerlijk gezegd geen idee hoe oud je bent. Maar het is niet alsof ik Dennett zie als een soort profeet ofzo. Ik ben het gewoon inhoudelijk met hem eens en ben van mening dat zijn argumenten deugen.
[..]
De eerste daarvan is in mijn optiek volstrekt ongespecificeerd. Het woord 'christelijke' voegt in elk geval niets coherents toe aan het begrip.
Dat laatste is dus precies waar de problemen ontstaan. Problemen die Dennett ook rechtstreeks adresseert. Want wat zou hier nu toch mee bedoeld kunnen worden?quote:Op zondag 25 augustus 2013 15:48 schreef deelnemer het volgende:
Volgens mij is het begrip 'vrije wil' een concept uit de christelijke theologie, dat stelt dat een mens de intrinsieke vrijheid heeft, op grond waarvan hij de mogelijkheid had anders te kunnen handelen dan hij deed.
Dit is onzin. Met een klassieke vrij wil had die ene toekomt anders kunnen zijn, als je eerder iets anders gedaan had.quote:Op zondag 25 augustus 2013 17:30 schreef Molurus het volgende:
[..]
Dat laatste is dus precies waar de problemen ontstaan. Problemen die Dennett ook rechtstreeks adresseert. Want wat zou hier nu toch mee bedoeld kunnen worden?
Dat je de toekomst verandert? De toekomst is gewoon datgene dat gaat gebeuren, dat kun je niet veranderen. Om iets te veranderen moet het eerst iets anders zijn, terwijl er maar 1 toekomst is. Ongeacht determinisme en/of vrije wil.
En verder is je post zinloos, want ik geloof niet in een vrije wil. Maar mensen die dat wel doen, nemen deze mogelijkheid aan zonder hem uit te leggen in termen van causaliteit of toeval. Het is dus een uitgangspunt, zoals causaliteit een uitgangspunt kan zijn.quote:Dat de uitgangssituatie meer dan 1 mogelijke uitkomst kan hebben? Quantum onbepaaldheid zou die mogelijkheid kunnen bieden. Maar als je het mij vraagt is 'willekeur' iets anders dan 'vrije wil', ongeacht je interpretatie van vrije wil. Kennelijk is dat ook niet wat men ermee bedoelt.
"Anders kunnen handelen dan je doet" is een begrip dat wellicht voor een gemiddeld mens coherent voelt, maar dat geenszins is. En zolang het dat niet is kan het ook niet strijdig zijn met welk ander beeld dan ook.
Ik zeg ook niet dat je gelooft in een vrije wil. Maar je gelooft kennelijk wel in de coherentie van het klassieke begrip daarvan. Dat vind ik opmerkelijk.quote:Op zondag 25 augustus 2013 17:39 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Dit is onzin. Met een klassieke vrij wil had die ene toekomt anders kunnen zijn, als je eerder iets ander gedaan had.
En verder je post zinloos, want ik geloof niet in een vrije wil. Maar mensen die die wel doen, nemen deze mogelijkheid aan zonder hem uit te leggen in termen van causaliteit of toeval. Het is dus een uitgangspunt, zoals causaliteit een uitgangspunt kan zijn.
Als je begint met het uitgangspunt dat er alleen causaliteit of toeval is, dan is er geen vrije wil. Ook mensen die in een vrije wil geloven, vinden dat. Maar zij betwisten dat uitgangspunt.quote:Op zondag 25 augustus 2013 17:41 schreef Molurus het volgende:
[..]
Ik zeg ook niet dat je gelooft in een vrije wil. Maar je gelooft kennelijk wel in de coherentie van het klassieke begrip daarvan. Dat vind ik opmerkelijk.
Dat laatste raakt precies mijn probleem met het klassieke begrip van vrije wil. Het gaat hier niet over de vraag of ik het uitgangspunt wel of niet aanneem...quote:Op zondag 25 augustus 2013 17:45 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Als je begint met het uitgangspunt dat er alleen causaliteit of toeval is, dan is er geen vrije wil. Ook mensen die in een vrije wil geloven, vinden dat. Maar zij betwisten dat uitgangspunt.
Probeer zelf causaliteit maar eens te verklaren. Dat lukt je ook niet zonder te beginnen met causaliteit. Of probeer toeval eens te verklaren zonder te beginnen met toeval.
Nu vraag je aan mensen die een vrije wil aannemen, dit te doen zonder te beginnen met een vrije wil. Dat kunnen zij dus ook niet.
Het begrip 'vrije wil' staat dus voor een bepaald uitgangspunt. Of je dit uitgangspunt nu bereidt bent aan te nemen, of dat je dit verwerpt.
Er zijn ook mensen die vinden dat toeval niet bestaat, omdat toeval onbegrijpelijk is.quote:Op zondag 25 augustus 2013 17:52 schreef Molurus het volgende:
[..]
Dat laatste raakt precies mijn probleem met het klassieke begrip van vrije wil. Het gaat hier niet over de vraag of ik het uitgangspunt wel of niet aanneem...
Ik heb eenvoudig geen idee wat het uitgangspunt voor de klassieke vrije wil is. "Het is geen toeval, het is geen causaal proces, etc etc". We hebben het vooral over wat het niet is. Maar wat het nou wel is... ik kan het nergens uit opmaken. Niet uit jouw uitleg, en niet uit de uitleg van de klassieke filosofen.
Ook dat begrip is een stuk moeizamer dan een gemiddeld mens zou verwachten inderdaad. En om het nog erger te maken wordt het ook nog eens op verschillende manieren gebruikt:quote:Op zondag 25 augustus 2013 17:57 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Er zijn ook mensen die vinden dat toeval niet bestaat, omdat toeval onbegrijpelijk is.
De klassieke vrije wil betekent vrij van Godswil. In het christelijke wereldbeeld begint alles met een vrije wils beschikking (het is net zo algemeen als causaliteit in de klassieke mechanica). Alles rust op godswil, met uitzondering van mensen. Dat hangt samen met het idee dat wij naar Godsbeeld geschapen zijn, en dat wij beoordeeld worden op de goedheid van onze daden en gedachten.quote:Op zondag 25 augustus 2013 18:01 schreef Molurus het volgende:
En sja... dan is "bestaat vrije wil?" op voorhand een betekenisloze vraag. Het is een beetje alsof je vraagt of een 'globberflurp' bestaat terwijl je elke definitie van dat woord verwerpt.
Ah... maar als we deze uitleg hanteren, dan is dat toch op geen enkele manier strijdig met determinisme? Aangenomen dat er helemaal geen god bestaat wordt onze keuzevrijheid noch beperkt noch gestuurd door een gods wil.quote:Op zondag 25 augustus 2013 18:56 schreef deelnemer het volgende:
[..]
De klassieke vrije wil betekent vrij van Godswil. In het christelijke wereldbeeld begint alles met een vrije wils beschikking (het is net zo algemeen als causaliteit in de klassieke mechanica). Als rust op godswil, met uitzondering van mensen. Dat hangt samen met het idee dat wij naar Godsbeeld geschapen zijn, en dat wij beoordeeld worden op de goedheid van onze daden en gedachten.
Causaliteit is ook maar een aanname. Een aanname die naar mijn mening niet zo heel relevant is voor wetenschap of vrije wil. Maar dat is een heel andere discussie waar we al een ander topic voor hebben.quote:Op zondag 25 augustus 2013 18:56 schreef deelnemer het volgende:
De vrije wils beschikking is de oude verklaring waarom iets gebeurd en causaliteit de moderne verklaring (en toeval bestaat niet).
De vraag is nu... hoe zit dat met zaken zoals vrije wil en bewustzijn? Het lijkt er namelijk verdacht veel op dat er geen enkele grond gepostuleerd mag worden. Ongeacht de aard van die grond.quote:Op zondag 25 augustus 2013 18:56 schreef deelnemer het volgende:
Het zijn dus allemaal verklaringen waarom iets gebeurd. Deze grond achter een gebeurtenis bestaat omdat de gebeurtenis plaatsvindt.
Het kan wel, maar ik denk dat niemand dat overtuigend vind. Het oude wereldbeeld stamt uit een gemeenschap die niet in termen van causaliteit dacht, en de moderne vervangt deze wils acten van God en mens door causaliteit en schuift dan beide tegelijk aan de kant.quote:Op zondag 25 augustus 2013 19:01 schreef Molurus het volgende:
[..]
Ah... maar als we deze uitleg hanteren, dan is dat toch op geen enkele manier strijdig met determinisme? Aangenomen dat er helemaal geen god bestaat wordt onze keuzevrijheid noch beperkt noch gestuurd door een gods wil.
Dat is ook zo. Maar hoe ga je dan te werk? Je kunt grootheden definieren en verbanden daartussen meten. Stel je definieert 84.000 grootheden en je meet alle mogelijke verbanden daartussen. Dat leidt tot meetpunten die je tegen elkaar uit kunt zetten. Soms ligt het mooi lang een kromme en kun je het in een formule vangen. Vaker is een een puntenwolk die niet door een curve wordt beschreven. Dat leidt tot miljoenen meetpunten. Een ander kan wat grootheden toevoegen of schappen, en zo weer andere meetpunten verzamelen. enz... En meer valt er niet over te zeggen. Tenminste, dat kan wel maar dat leg je erin (net als causaliteit). Dus als je zuiver bent in deze aanpak, heb je een grote database met meetpunten. Je hebt geen theorieen. Dus iets begrijpen of verklaren doe je niet.quote:Causaliteit is ook maar een aanname. Een aanname die naar mijn mening niet zo heel relevant is voor wetenschap of vrije wil. Maar dat is een heel andere discussie waar we al een ander topic voor hebben.
De vrije wil is de grond. Je kunt er wel een grond achter zoeken, maar dan is dat de grond en de vrije wil is dan wat anders geworden. Stel dat je de vrije wil verklaart met een onderliggend causaal model. Dan wordt alles bepaald door causaliteit en is er geen vrije wil in de oorspronkelijke betekenis van het woord.quote:De vraag is nu... hoe zit dat met zaken zoals vrije wil en bewustzijn? Het lijkt er namelijk verdacht veel op dat er geen enkele grond gepostuleerd mag worden. Ongeacht de aard van die grond.
Als mijn veronderstelling juist is dat bewustzijn de oorzaak is van het instorten van de golffuntie, een veronderstelling die niet uit de lucht komt vallen maar die ik in dit topic al nader heb toegelicht – en dit instorten van de golffunctie is juist het proces waarbij de onzekerheden in de QM optreden – is het ook niet meer zo’n speculatieve stap te veronderstellen dat dit bewustzijn dan ook invloed zou kunnen uitoefenen op de plaats waar de golffunctie dan wel precies instort, ofwel wat exact de uitkomst is van dit proces.quote:Op zaterdag 24 augustus 2013 19:34 schreef Perrin het volgende:
[..]
Penrose veronderstelt zoiets ook. Maar ik zie niet in hoe zo'n soort hypothese echt zou kunnen werken.
QM is lekker mysterieus en daarom een mooie konijn uit de dualistische hoed die als brug moet dienen tussen de materiële wereld aan de ene kant en de spirituele aan de andere kant. Maar het willekeurige van QM staat wat mij betreft haaks op het doelbewuste van een intelligent wezen. Ik vind het een onwaarschijnlijke interface.
En die ook al eerder in een ander topic is besproken. Ik zie alleen niet waar je die conclusie uit zou kunnen trekken. Sterker nog, de mens is helemaal niet in staat om afzonderlijke elektronen uit een elektronenkanon waar te nemen. In het double split experiment gebruikt men daar apparatuur voor. Niet-bewuste apparatuur. En dat werkt uitstekend. Ook dan stort de golffunctie braaf in.quote:Op maandag 26 augustus 2013 19:50 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Als mijn veronderstelling juist is dat bewustzijn de oorzaak is van het instorten van de golffuntie, een veronderstelling die niet uit de lucht komt vallen maar die ik in dit topic al nader heb toegelicht
Over welke apparatuur heb je het?quote:Op maandag 26 augustus 2013 19:57 schreef Molurus het volgende:
[..]
En die ook al eerder in een ander topic is besproken. Ik zie alleen niet waar je die conclusie uit zou kunnen trekken. Sterker nog, de mens is helemaal niet in staat om afzonderlijke elektronen uit een elektronenkanon waar te nemen. In het double split experiment gebruikt men daar apparatuur voor. Niet-bewuste apparatuur. En dat werkt uitstekend. Ook dan stort de golffunctie braaf in.
Ja, ik ben van mening dat bewustzijn, of een ziel, of een geestelijk wezen, ook onafhankelijk van de materie kan bestaan.quote:Op zaterdag 24 augustus 2013 23:40 schreef Jace_TBL het volgende:
[..]
Pardon, wat?? Zie je nu het bewustzijn, en een 'geestelijke werkelijkheid' (wat is dat precies?) als een fenomeen wat geheel los van de materie (je lichaam en hersenen) bestaat of plaatsvindt?
http://www.hitachi.com/rd/portal/research/em/doubleslit.htmlquote:Op maandag 26 augustus 2013 20:10 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Over welke apparatuur heb je het?
quote:From what I have read, at least in case of the experiment conducted with electrons, I think they use some sort of a photo detector followed by a photo multipier to detect which slit the electron went through. This detector can be a light source which is emitting photons. When a charged particle such as an electron passes by, the light from the detector is scattered and we can observe a flash on one side or the other depending on which slit the electron passed through. Of course, when the detection is made, the interferance pattern vanishes.
Edit 3:quote:For the double slit experiment, roughly speaking, everything from, and also including, the particle source to the slits is the preparation apparatus Everything beyond the slits is the measuring device. The measuring device can be a fluorescent screen. Or, it could be a goniometer. The goniometer includes a particle detector chosen for the type of particle being detected. This is an oversimplification, but, hopefully, you get the idea.
You can determine which slit the particle went through by placing the screen right up against the slits. Or, for photons, you can place an x-polarizer over slit A and a y-polarizer over slit B. Now, the photons from slit A are all x-polarized and from slit B are all y-polarized. For such a configuration there is no interference when this experiment is repeated many times. If you want to know which slit a photon actually went through, then build a measuring device that measures polarization. Photons found to be x-polarized are from slit A and y-polarized photons are from slit B. For other types of particles, we can do the same with spin.
Nu snap ik er helemaal niks meer van.quote:But an experiment performed in 1987 produced results that demonstrated that information could be obtained regarding which path a particle had taken, without destroying the interference altogether. This showed the effect of measurements that disturbed the particles in transit to a lesser degree and thereby influenced the interference pattern only to a comparable extent. And in 2012, researchers finally succeeded in correctly identifying the path each particle had taken without any adverse effects at all on the interference pattern generated by the particles.
“Ik besta niet”.quote:Op maandag 26 augustus 2013 20:25 schreef DO2 het volgende:
Er is alleen de illusie van vrije wil.
Omdat er niet werkelijk iemand is, in dat hoofdje, kan er onmogelijk zoiets bestaan als iemand met een vrije wil.
Die iemand die claimt dat er een vrije wil is, en dat hij of zij op ieder gewenst moment een keuze kan maken is een illusie. Ik besta niet. Jij bestaat niet. De keuze is allang gemaakt, en daarna kom jij ( wie dat ook mag zijn ) om die keuze te claimen. Dat is de illusie.
In heel veel praktische situaties is de illusie van X net zo goed als feitelijk X. De illusie van vrije wil, de illusie van pijn, de illusie van democratie, de illusie van een boze boer die vogels wegjaagt, etc, etc.quote:Op maandag 26 augustus 2013 22:13 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
“Ik besta niet”.
Dus ik kan ook geen pijn hebben. Dat moet dus een hardnekkig misverstand zijn.
Uiteraard het gevolg van hersenspoeling.
Door wie? Uiteraard door de farmaceutische industrie, en toen die nog niet bestond door kruidenvrouwtjes.
Laat deze blijde boodschap brede verspreiding vinden, talloze lijders aan tot voor kort uitzichtloze ziektes zullen ons dankbaar zijn.
Als we het hebben over omstandigheden die we niet hebben gekozen.. dan zijn we in elk geval beperkt vrij. Vrij bijvoorbeeld om te kiezen tussen een cola en een appelsap. Maar de dorst die ons ertoe aanzet om die keuze te maken, die hebben we niet gekozen. Noch de voorraad aan beschikbare drankjes.quote:Op maandag 26 augustus 2013 22:35 schreef DO2 het volgende:
En eigenlijk onderstreep je zelf al dat er geen controle is, want als we werkelijk controle zouden hebben over ons leven en er werkelijk een vrije wil zou bestaan dan zou dat ook moeten betekenen dat je er simpelweg voor kan kiezen om geen pijn te hebben of ooit ziek te worden.
Als het leven ons al iets leert dan is juist dat wij er geen enkele controle over hebben.
Zelf zou ik zeggen dat het het resultaat is van allerlei processen in de hersenen waar wij zelf geen echte controle over hebben.quote:Op maandag 26 augustus 2013 22:52 schreef DO2 het volgende:
Ja, en ik zou zelfs nog een stapje verder willen gaan, Molurus...
Wie maakt de keuze voor de cola of de appelsap? De keuze wordt gemaakt, ja... maar door wie of wat?
Nu ja, er zit natuurlijk wel een oneindige 'intelligentie' achter...quote:Op maandag 26 augustus 2013 22:55 schreef Molurus het volgende:
[..]
Zelf zou ik zeggen dat het het resultaat is van allerlei processen in de hersenen waar wij zelf geen echte controle over hebben.
Maar goed... dan word je al gauw uitgemaakt voor een onverbeterlijke atheistische materialistische reductionist. Zie hoe het Dick Swaab is vergaan. Terwijl wat hij schrijft eigenlijk niet zo heel spannend is.
De “apparatuur” waar jij het over hebt is in essentie gewoon het scherm achter de spleten dat de elektronen zichtbaar maakt. Het kan bijvoorbeeld een fotografische plaat zijn.quote:Op maandag 26 augustus 2013 19:57 schreef Molurus het volgende:
[..]
En die ook al eerder in een ander topic is besproken. Ik zie alleen niet waar je die conclusie uit zou kunnen trekken. Sterker nog, de mens is helemaal niet in staat om afzonderlijke elektronen uit een elektronenkanon waar te nemen. In het double split experiment gebruikt men daar apparatuur voor. Niet-bewuste apparatuur. En dat werkt uitstekend. Ook dan stort de golffunctie braaf in.
Complexiteit verklaren met nog meer complexiteit ('oneindige intelligentie') is filosofisch een nogal onvruchtbare weg.quote:Op maandag 26 augustus 2013 23:08 schreef DO2 het volgende:
[..]
Nu ja, er zit natuurlijk wel een oneindige 'intelligentie' achter...
Leven, dat wat alles voortdurend in beweging zet, is werkelijk onbeschrijflijk mysterieus.
Het is toch ongelooflijk dat alles werkt zoals het werkt. Al dat leven. Overal.
Ik bedoel, dat het allemaal werkt is... Nu ja, ik heb er geen woorden voor,.
Leuke gedachte hoor, maar zou dat niet moeten betekenen dat je nooit een interferentiepatroon kunt zien? Of wou je stellen dat als je dit experiment in een afgesloten kamer uitvoert en 5 uur later de resultaten bekijkt dat het interferentiepatroon met terugwerkende kracht 5 uur eerder is ontstaan?quote:Op maandag 26 augustus 2013 23:12 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
De “apparatuur” waar jij het over hebt is in essentie gewoon het scherm achter de spleten dat de elektronen zichtbaar maakt. Het kan bijvoorbeeld een fotografische plaat zijn.
Je kunt die apparatuur, in dit geval een fotografische plaat, als een verlengstuk van onze zintuigen beschouwen, waarvan de informatie uiteindelijk wordt waargenomen door de bewuste waarnemer.
Dus de waarnemer is zich bewust van wat er op de plaat gebeurd, of gebeurd is, en de plaat vormt dus het ontmoetingspunt tussen de bewuste waarnemer, en de niet rechtstreeks voor ons toegankelijke golfwereld van het elektron, en zet dit golfkarakter om in een deeltjeskarakter.
Theoretisch zou je waarschijnlijk moeten stellen dat het deeltjeskarakter zich pas manifesteert op het moment van waarneming, dus dat er voordat het scherm wordt waargenomen geen afzonderlijke deeltjes op het scherm bestaan.quote:Op maandag 26 augustus 2013 23:19 schreef Molurus het volgende:
[..]
Leuke gedachte hoor, maar zou dat niet moeten betekenen dat je nooit een interferentiepatroon kunt zien? Of wou je stellen dat als je dit experiment in een afgesloten kamer uitvoert en 5 uur later de resultaten bekijkt dat het referentiepatroon met terugwerkende kracht 5 uur eerder is ontstaan?
Daar zijn de meningen wel over verdeeld, zoals je bron ook aangeeft, en het delayed choice quantum eraser experiment leidt juist tot een volkomen tegengestelde conclusie.quote:Volgens mij was het idee dat je spiekt door welke spleet de elektronen gaan. Maar zoals uit mijn laatste quote blijkt is zelfs dat niet relevant. Je kunt dat kennelijk doen zonder het interferentiepatroon te doorbreken.
Ik bedoel maar te zeggen dat leven een wonder is. En het is notabene overal aanwezig.quote:Op maandag 26 augustus 2013 23:13 schreef Molurus het volgende:
[..]
Complexiteit verklaren met nog meer complexiteit ('oneindige intelligentie') is filosofisch een nogal onvruchtbare weg.
En gelukkig is dat sinds Darwin ook niet nodig. Dat complexiteit ook zonder 'ontwerper' tot stand kan komen heeft de evolutietheorie wel duidelijk gemaakt.
Maar goed, dat is eigenlijk een beetje off topic. Daarover hebben we hier een topic:
F&L / Goed debat tussen evolutionisten en creationisten #4
Ik zou eerder zeggen dat leven fascinerend is. Het woord 'wonder' kleven allerlei onwenselijke vooroordelen aan.quote:Op maandag 26 augustus 2013 23:44 schreef DO2 het volgende:
[..]
Ik bedoel maar te zeggen dat leven een wonder is. En het is notabene overal aanwezig.
Kijk naar 'iets simpels' als een huisvlieg en zie daar de schoonheid, elegantie, precisie en complexiteit van zo'n beestje. Het is werkelijk van de zotte. Daar al, bij 1 simpele huisvlieg, schieten woorden tekort.
Je trekt een onjuiste conclusie.quote:Op maandag 26 augustus 2013 23:13 schreef Molurus het volgende:
[..]
Complexiteit verklaren met nog meer complexiteit ('oneindige intelligentie') is filosofisch een nogal onvruchtbare weg.
En gelukkig is dat sinds Darwin ook niet nodig. Dat complexiteit ook zonder 'ontwerper' tot stand kan komen heeft de evolutietheorie wel duidelijk gemaakt.
"Wonder" is wetenschappelijk gezien geen zinvol begrip. Je kunt bij elk verschijnsel dat volledig in detail is beschreven *en* verklaard volhouden dat het niet compleet is. Je zou kunnen zeggen dat een stoel 'wonderlijk' is, ongeacht of elk aspect ervan is beschreven. Heb je daarmee echt iets over die stoel gezegd? Nee.quote:Op dinsdag 27 augustus 2013 12:08 schreef kleinduimpje3 het volgende:
Stel dat door een wonder iemand over water zou lopen en ik zou dit zeer minutieus beschrijven en er foto’s van maken dan heb ik het daarmee nog niet verklaard.
k snap niet goed dat je naar een verklaring zoekt hoe iets mogelijk is.quote:Op dinsdag 27 augustus 2013 12:08 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Je trekt een onjuiste conclusie.
Darwin verklaart niet hoe het mogelijk is dat uit een bevruchte eicel zoiets complex als een mens kan ontstaan, en er is ook niemand anders die dat verklaart.
Er zijn wel zeer minutieuze beschrijvingen hoe dit proces plaatsvindt, maar dat is iets anders dan een verklaring.
Ik kan wel allerlei wonderlijke dingen zeer minutieus beschrijven en vervolgens denken dat ik ze daarmee verklaard heb.
Stel dat door een wonder iemand over water zou lopen en ik zou dit zeer minutieus beschrijven en er foto’s van maken dan heb ik het daarmee nog niet verklaard.
Nee, er is naar één proces.quote:Op woensdag 28 augustus 2013 01:24 schreef Cockwhale het volgende:
Schuilt echter achter elk proces niet een ander proces?
Door in te zoomen of uit te zoomen krijg je nooit een ander proces te zien. Het is hetzelfde proces op een andere schaalgrootte.quote:
En dat terwijl de mechanismes van QM (allerkleinste bekende schaal) en algemene relativiteit (allergrootste bekende schaal) toch behoorlijk verschillend lijken?quote:Op woensdag 28 augustus 2013 11:07 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Door in te zoomen of uit te zoomen krijg je nooit een ander proces te zien. Het is hetzelfde proces op een andere schaalgrootte.
Dat wordt ook gezien als een probleem. Men probeer al heel lang deze twee theorieen te verenigen. In de kosmologie heb je beide nodig, maar niemand weet hoe ze met elkaar samenhangen.quote:Op woensdag 28 augustus 2013 11:57 schreef Perrin het volgende:
[..]
En dat terwijl de mechanismes van QM (allerkleinste bekende schaal) en algemene relativiteit (allergrootste bekende schaal) toch behoorlijk verschillend lijken?
Mbt tot tijd lijkt het natuurlijk om eerder en later te onderscheiden en deze momenten langs een lijn uit te zetten. Gebeurtenissen vormen een causale keten van oorzaken en gevolgen. Dat leidt tot een randprobleem, met de volgende mogelijkhedenquote:Op woensdag 28 augustus 2013 12:16 schreef Cockwhale het volgende:
Oké, laat ik het anders formuleren. Voor elke beweging moet toch een aanzet zijn die tevens "beweegt".
Er is bestaan en onderdeel van dat bestaan is oa pijn; het idee/de ilussie van een ''ik'' staat daar verder los van. Die ik is een verzameling beelden in je hoofd waarmee je je identificeert en alleen bestaat zolang je dat doet.quote:Op maandag 26 augustus 2013 22:13 schreef kleinduimpje3 het volgende:
“Ik besta niet”.
Dus ik kan ook geen pijn hebben. Dat moet dus een hardnekkig misverstand zijn.
De vraag is van belang omdat dat tot een heel andere kijk dat een Darwinistisch - materialistische op de mens kan leiden.quote:Op woensdag 28 augustus 2013 00:16 schreef Kees22 het volgende:
[..]
k snap niet goed dat je naar een verklaring zoekt hoe iets mogelijk is.
Het is mogelijk, dat blijkt uit de praktijk. En hoe het mogelijk is blijkt uit de beschrijving van hoe dat proces plaatsvindt..
Het activeren van DNA en spirituele groeiquote:Het zou constructief zijn als zowel spiritueel georiënteerde mensen als wetenschappelijk georiënteerde mensen zouden beseffen dat DNA een opslagmechanisme is voor informatie maar dat het maar drie types instructies kent:
*Verzamel instructies over hoe je proteïnen maakt.
*Controleer de instructies wanneer je deze proteïnen aanmaakt.
*Instructies hoe je proteïnen overbrengt en combineert.
DNA bevat GEEN ANDERE instructies. Met andere woorden, de functie van het DNA is cellen proteïnen te laten maken die als bouwstenen voor de cellen kunnen worden gezien. DNA heeft geen enkele andere functie.
Dit feit kun je in elk biologieboek vinden, maar de populaire opvatting is dat het alle informatie bevat die nodig is om een biologisch mechanisme dat zo complex is als het menselijk wezen te construeren. Met andere woorden de meeste mensen zijn geïndoctrineerd te geloven dat ieder aspect van hun wezen – waaronder hun persoonlijkheid en zelfs hun spirituele vermogens – opgeslagen wordt in hun DNA.
In werkelijkheid kan DNA worden vergeleken met een metselaar die alles weet over hoe je stenen kunt maken en opstapelen, maar die niet in staat is een architectonisch plan voor een huis te tekenen of de berekening kan maken van wat daarvoor nodig is. In werkelijkheid zou de metselaar niet zelf een huis kunnen bouwen. Hij heeft iemand nodig die de blauwdruk levert. Op dezelfde manier zou DNA niet een menselijk wezen kunnen construeren met alle complexe psychologische en spirituele vermogens. Het kan zelfs geen menselijk lichaam construeren zonder de leiding van een intelligent wezen dat de blauwdruk kan lezen en daarna het DNA activeert en zorgt voor de proteïnen die de cellen vormen.
Mijn punt is dat als je naar een specifiek erfelijke eigenschap kijkt, zoals de kleur van je ogen, de informatie die bepaalt wat de feitelijke kleur van je ogen is, niet in het DNA vervat zit. Dat zit in de blauwdruk van je lichaam en wordt op het juiste moment aan je DNA doorgegeven. Deze blauwdruk zit in een energieveld dat informatie opslaat dat niet in je DNA kan worden opgeslagen. Dit energieveld wordt gedeeltelijk gecreëerd door de energievelden van je ouders te combineren met het energieveld van de binnenkomende levensstroom. De feitelijke trekken van je lichaam en uiterlijke geest worden aan het DNA doorgegeven door een intelligent wezen dat de naam ‘lichaamselementaal’ draagt – die in staat is de blauwdruk te lezen en het door te geven aan het DNA.
Ik ben me ervan bewust dat de meeste mensen zullen zeggen dat deze informatie tegenspreekt wat ze op school hebben geleerd. Wat bewijst dat we moeten nadenken over waarom mensen zijn geconditioneerd te geloven dat DNA een soort steen der wijzen is die alle informatie bevat die nodig is om een menselijke ‘machine’ te bouwen.
Het is een simpel feit dat de ontdekking van DNA een heel geschikte manier voor materialistische wetenschappers is om een aantal zwakke plekken in de evolutietheorie te negeren. Deze theorie kan een aantal vragen niet beantwoorden, waaronder hoe een organisme zich kan aanpassen aan een omgeving waarin het niet kan overleven, en ook niet nakomelingen krijgen – wat het leven moest doen toen het van de oceaan naar het droge land verhuisde.
Dus door de mythe te creëren dat het DNA alle informatie bevatte die nodig was om een menselijk wezen te produceren en dat DNA op willekeurige manieren kan ‘muteren’, geloofden de materialisten dat ze ieder aspect van de evolutie konden verklaren – hoewel ze niet precies kunnen uitleggen hoe DNA een lichaam construeert wanneer het alleen maar proteïnen kan bouwen. Ook kunnen ze niet verklaren hoe een zuiver mechanisch proces – het produceren van proteïnen – het bestaan van wetenschappers verklaart die bewust het DNA onderzoeken.
The Biology of Belief by Bruce H. Lipton, Ph.D is a groundbreaking work in the field of new biology, and it will forever change how you think about thinking. Through the research of Dr. Lipton and other leading-edge scientists, stunning new discoveries have been made about the interaction between your mind and body and the processes by which cells receive information. It shows that genes and DNA do not control our biology, that instead DNA is controlled by signals from outside the cell, including the energetic messages emanating from our thoughts. Using simple language, illustrations, humor, and everyday examples, he demonstrates how the new science of Epigenetics is revolutionizing our understanding of the link between mind and matter and the profound effects it has on our personal lives and the collective life of our species.quote:Op woensdag 28 augustus 2013 19:25 schreef kleinduimpje3 het volgende:
De vraag is van belang omdat dat tot een heel andere kijk dat een Darwinistisch - materialistische op de mens kan leiden.
De impliciete vooronderstelling is in het algemeen dat de embryonale wording binnen een materialistisch kader kan worden begrepen, waar ik het niet mee eens ben, en waar ik recent nog iets uitvoeriger op ben ingegaan.
Het volgende stukje geeft een indruk van hoe de kijk op deze dingen kan veranderen door er niet impliciet van uit te gaan dat het embryonale proces binnen een materialistisch kader kan worden verklaard.
Het activeren van DNA en spirituele groei
Vet van mij.quote:Op woensdag 28 augustus 2013 19:25 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
De vraag is van belang omdat dat tot een heel andere kijk dat een Darwinistisch - materialistische op de mens kan leiden.
De impliciete vooronderstelling is in het algemeen dat de embryonale wording binnen een materialistisch kader kan worden begrepen, waar ik het niet mee eens ben, en waar ik recent nog iets uitvoeriger op ben ingegaan.
Het volgende stukje geeft een indruk van hoe de kijk op deze dingen kan veranderen door er niet impliciet van uit te gaan dat het embryonale proces binnen een materialistisch kader kan worden verklaard.
[..]
Het activeren van DNA en spirituele groei
Neem een steen in een ruimte. De steen kan in een ruimte omhoog of omlaag, naar links of naar rechts, naar voor of naar achter, of een schuine combinatie daarvan. Maar als je een steen loslaat valt hij altijd naar beneden. Wat is nu de vrijheid van deze steen?quote:Op donderdag 29 augustus 2013 12:35 schreef Cockwhale het volgende:
Wat mij betreft is het niet simpelweg, geen vrije keuze of absolute vrijheid. Daar tussen ligt nog een grijs gebied van verschillende gradaties. Wat mij betreft is de mate van vrijheid te omschrijven als: je hebt vrije keuze in zoverre zowel de fysieke als geestelijke staat van dat moment in een bepaalde situatie dit toestaat. In deze vrije keuze heb je meerdere keuze mogelijkheden, maar niet alle denkbare mogelijkheden, en heb je dus een beperkte vrije keuze.
Ga je nou stenen vergelijken met mensen?quote:Op donderdag 29 augustus 2013 16:33 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Neem een steen in een ruimte. De steen kan in een ruimte omhoog of omlaag, naar links of naar rechts, naar voor of naar achter, of een schuine combinatie daarvan. Maar als je een steen loslaat valt hij altijd naar beneden. Wat is nu de vrijheid van deze steen?
Jouw argument was dat het benoemen van mogelijkheden die iemand heeft zijn vrijheid bepaald. Voor een steen in dat in iedere geval niet zo. Dus voor mensen is dat argument ook onvoldoende..quote:Op donderdag 29 augustus 2013 16:50 schreef Cockwhale het volgende:
[..]
Ga je nou stenen vergelijken met mensen?
Belangrijke verschillen tussen stenen en mensen:quote:Op donderdag 29 augustus 2013 17:07 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Jouw argument was dat het benoemen van mogelijkheden die iemand heeft zijn de vrijheid bepaald. Voor een steen in dat in iedere geval niet zo. Dus voor mensen is dat argument ook onvoldoende..
Inderdaad.quote:Op donderdag 29 augustus 2013 17:14 schreef Molurus het volgende:
Dat gaat dus niet alleen over mogelijke uitkomsten, maar ook over hoe die uitkomsten tot stand komen.
Niet zozeer de theoretische mogelijkheden, maar de mogelijkheden binnen een bepaalde (interne) staat en (externe) situatie. Ik begrijp nog steeds niet waarom je de steen als vergelijkingsmateriaal gebruikt, terwijl de keuzemogelijkheden van de steen altijd nihil zijn. Je zegt dat de steen naar boven, links en rechts kan. Dit is echter niet waar in de specifieke situatie die jij beschrijft. De situatie zoals ik mij hem inbeeldde, was een steen in een hand, op aarde, waarna de hand simpelweg de steen loslaat. De keuze wordt niet door de steen gemaakt en kan alleen naar beneden vallen in deze specifieke context. Er is geen keuze mogelijkheid voor de steen.quote:Op donderdag 29 augustus 2013 17:07 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Jouw argument was dat het benoemen van mogelijkheden die iemand heeft zijn vrijheid bepaald. Voor een steen in dat in iedere geval niet zo. Dus voor mensen is dat argument ook onvoldoende..
De discussie over de vrije wil gaat over de (interne) staat. Hoe werkt dat, en wat betekent dat voor de menselijke vrijheid?quote:Op donderdag 29 augustus 2013 19:21 schreef Cockwhale het volgende:
[..]
Niet zozeer de theoretische mogelijkheden, maar de mogelijkheden binnen een bepaalde (interne) staat en (externe) situatie.
F&L / Kan de mens zijn eigen wil sturen?quote:Op donderdag 29 augustus 2013 19:52 schreef Cockwhale het volgende:
Lastig.
Als ik nu even voort borduur op deze gedachten, lijkt het veelal op een (van vele factoren afhankelijke) actie - reactie relatie, waarin er een complexe wisselwerking is tussen intern met extern en intern met intern. Zou dit het geval zijn, dan is er amper sprake van een vrije wil. In dit geval snap ik de vergelijking met de steen. Tegelijkertijd vraag ik me af of het het gedrag en de keuzes volledig zal verklaren.
Zijn of hebben?quote:Op donderdag 29 augustus 2013 17:14 schreef Molurus het volgende:
Belangrijke verschillen tussen stenen en mensen:
- mensen zijn informatieverwerkende systemen
Er is niet bijster veel aan een mens dat je kunt verwijderen zonder dat hij zijn informatieverwerkende kwaliteiten verliest. "Zijn" lijkt me dan de betere term.quote:
Je denken is constant met informatie bezig, dat is nu eenmaal wat het doet en hoe meer je met je aandacht in je hoofd zit hoe meer er met informatie 'gebeurt' omdat je je denken daar de energie voor geeft. Als je volledig in het moment aanwezig bent en er geen aandacht naar je denken gaat gebeurt er op dat gebied niet veel maar ben je nog net zo goed mens, je bent dan gewoon, daar heb je denken en informatie niet voor nodig.quote:Op donderdag 29 augustus 2013 20:58 schreef Molurus het volgende:
Er is niet bijster veel aan een mens dat je kunt verwijderen zonder dat hij zijn informatieverwerkende kwaliteiten verliest. "Zijn" lijkt me dan de betere term.
Ja, dat wel. Maar persoonlijk vind ik het wel erg lastig om om te gaan met mensen die niet veel denken en gewoon maar doen. Dat schiet meestal niet erg op, leidt tot herhaling op herhaling.quote:Op donderdag 29 augustus 2013 21:08 schreef Canillas het volgende:
[..]
Je denken is constant met informatie bezig, dat is nu eenmaal wat het doet en hoe meer je met je aandacht in je hoofd zit hoe meer er met informatie 'gebeurt' omdat je je denken daar de energie voor geeft. Als je volledig in het moment aanwezig bent en er geen aandacht naar je denken gaat gebeurt er op dat gebied niet veel maar ben je nog net zo goed mens, je bent dan gewoon, daar heb je denken en informatie niet voor nodig.
Je hebt wel een goed argument: een mens is meer dan zijn hersenen. Een mens heeft ook een hart (invoeling) en een buik (daadkracht). En ik denk zelfs, dat de daden van mensen voor 90 of zelfs 95 % bepaald worden door wat we het onderbewuste noemen: volautomatische processen in lichaam en kleine hersenen en onbewuste delen van ons brein.quote:Daarnaast kun je spreken over informatieverwerkende kwaliteiten maar als dat inhoudt dat iemand zichzelf beperkt door te geloven dat z'n gedachten iets zijn, iets betekenen en daar naar te leven, als je meer in je hoofd zit dan in de realiteit, dan kan je je afvragen in hoeverre dat een kwaliteit is,. Ddan is het meer een vermogen wdat gebruikt wordt op een manier datie niet de bedoeling is. Kijk naar de natuur buiten de mens om, datdie gaat gewoon, dat verlies je wanneer je in je hoofd zit. Puur en alleen informatie verwerken en denken maarkt je niet tot mens, dat maakt je tot robot
Het klopt, dat je idee van wie of wat je bent, een rol speelt. Het feitelijke willen is een resultante van je eigen lichaam in en gegeven situatie. Of het nu jouw wil is, of een gebeuren dat je overkomt, is een kwestie van identificatie:quote:Op vrijdag 30 augustus 2013 07:13 schreef Canillas het volgende:
Zolang je je identificeert met het denken (niet je denken omdat het niet iets persoonlijks is) vanuit het misverstand dat dat is wie je bent dan word je geleefd door een geconditioneerd proces, op herhalings gebaseerde actiepotentialen, en dan is er zeker geen sprake vrije keus, laat staan vrije wil.
Als wat we noemen je karakter een algemene gestandaardiseerde manier van reageren op dingen is, dus het volgen van de reacties die je denken aan biedt dan is iets dergelijks maar net zo echt als je het laat zijn, in hoeverre je er in mee gaat. Denken is reageren ergens op, dat is wat het doet, hoe je daar zelf mee omgaat, als je het al ziet als iets om mee om te gaan, is een tweede. Het is een cirkelberedenering "omdat ik zo doe ben ik zo en omdat ik zo ben doe ik zo". Daar in vast zitten laat weinig vrijheid over.
Je bewust zijn van wat je denken 'wil' (in de zin van begrijpen wat en hoe er geconditioneerd is) en de bijbehorende gedachten en gevoelens er laten zijn zonder ze te volgen (en dus niet te bevestigen) geeft in ieder geval ruimte om te zeggen "wat kan er eventueel anders?".
Dat hangt van je niveau van inzicht af. Inzicht speelt in deze ook een rol!quote:Op vrijdag 30 augustus 2013 17:02 schreef deelnemer het volgende:
Zonder een vrije wil ben je juist wel te beinvloeden door je omgeving. Ook een steen kun je beinvloeden. Door deze op te tillen beweegt het op een wijze die een steen uit zichzelf nooit zal lukken.
Wat voor inzicht is dat, als je (zoals je hierboven doet) begint met de aanname dat de vrije wil niet bestaat.quote:Op vrijdag 30 augustus 2013 18:42 schreef kleinduimpje3 het volgende:
En dat inzicht kun je mobiliseren door gewezen te worden op je vrije wil.
quote:Op vrijdag 30 augustus 2013 15:59 schreef kleinduimpje3 het volgende:
Laten we eens aannemen dat er theoretisch geen vrije wil zou bestaan.
Dat vroeg ik me ook af ja. Onder de aanname dat vrije wil niet bestaat mensen aanspreken op hun vrije wil klinkt nogal krom.quote:Op vrijdag 30 augustus 2013 19:02 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Wat voor inzicht is dat, als je (zoals je hierboven doet) begint met de aanname dat de vrije wil niet bestaat.
[..]
Afwezigheid van vrije wil sluit inzicht niet uit.quote:Op vrijdag 30 augustus 2013 19:02 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Wat voor inzicht is dat, als je (zoals je hierboven doet) begint met de aanname dat de vrije wil niet bestaat.
[..]
Het inzicht maakt zelf ook deel uit van het patroon. Het is niet vrij om de juiste conclusie te trekken als het op het verkeerde spoor zit of te beperkt is.quote:Op vrijdag 30 augustus 2013 19:21 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Afwezigheid van vrije wil sluit inzicht niet uit.
De wil wordt op een gegeven moment dan alleen deterministisch door een hoog inzicht geleid, en daar is niets tegen, integendeel
Is dat ook zo als zou blijken dat de juiste inzichten op de een of andere manier zouden resoneren met een kernwaarde van jezelf ? Een uiterlijke lering of inzicht die toetsbaar is aan een soort innerlijke stemvork ?quote:Op vrijdag 30 augustus 2013 19:39 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het inzicht maakt zelf ook deel uit van het patroon. Het is niet vrij om de juiste conclusie te trekken als het op het verkeerde spoor zit of te beperkt is.
Alleen als ze in overeenstemming zijn met de werkelijkheid in bredere zin.quote:Op vrijdag 30 augustus 2013 22:22 schreef Jappie het volgende:
[..]
Is dat ook zo als zou blijken dat de juiste inzichten op de een of andere manier zouden resoneren met een kernwaarde van jezelf ? Een uiterlijke lering of inzicht die toetsbaar is aan een soort innerlijke stemvork ?
Nee, maar door ervaring worden onjuiste inzichten wel gecorrigeerd.quote:Op vrijdag 30 augustus 2013 19:39 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het inzicht maakt zelf ook deel uit van het patroon. Het is niet vrij om de juiste conclusie te trekken als het op het verkeerde spoor zit of te beperkt is.
De ervaring leert mensen wat wel en niet werkt. Zo zal er een zekere afstemming ontstaan tussen ons gedrag en de realiteit. Verklaringen / voorstellingen van zaken gaan nog een stap verder. Het zijn generalisaties of meer ingewikkelde gedachteconstructies, die kunnen afwijken van de feitelijke gang van zaken of de plank geheel misslaan. Beide maken het mogelijk om verwachtingen, wenselijkheden en doelstellingen te formuleren en deze na te streven.quote:Op zaterdag 31 augustus 2013 16:53 schreef kleinduimpje3 het volgende:
[..]
Nee, maar door ervaring worden onjuiste inzichten wel gecorrigeerd.
Stel dat je met een moeilijk probleem worstelt en een deskundige biedt zijn hulp aan en geeft jou aanwijzingen.
Dan kun je uit een gebrek aan kennis en ervaring denken dat jij het beter weet dan die deskundige en jouw eigen inzicht volgen.
Als uit de resultaten vervolgens blijkt dat deze niet in overeenstemming zijn met wat jij ervan verwacht had en dat het advies van de deskundige dus waarschijnlijk wel beter geweest was om te volgen bedenk je je vervolgens misschien een volgende keer een beetje langer om dat in de wind te slaan.
Dat kan zich vervolgens nog een paar keer herhalen maar uiteindelijk ga je misschien toch eens dat advies van de deskundige opvolgen, en als dit goed blijkt te bevallen blijf je dat waarschijnlijk doen waardoor jouw inzicht in zoverre is toegenomen dat je het onjuiste inzicht van je zelfoverschatting hebt losgelaten.
Die deskundige kan zowel worden opgevat als een mens met een grotere wijsheid dan jezelf als een innerlijke stem die je moet leren herkennen, en die zich bijvoorbeeld kenbaar kan maken als het geweten of een bepaalde vorm van intuïtie.
Ik doel hier dus niet op triviale zaken maar wezenlijk op een keus tusen 2 dingen: ofwel het advies van je ego opvolgen ofwel het advies van iets hogers, dat ook binnen ons bereik ligt, en ten aanzien waarvan we onderscheidingsvermogen moeten leren ontwikkelen.
|
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |