W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
Beste Fokkers,
Welkom in de Kosmos!
Laat je verwonderen door de sterren, planeten, zwarte gaten en nog meer...
Het astronomie topic #2
Het astronomie topic #3
(laatse post uit vorig topic)
29-01-2010
'Spaken' in ringen Saturnus bestaan uit waterijs
De spookachtige vegen of 'spaken' die in sommige seizoenen in de meest opvallende ring van Saturnus verschijnen, blijken gedeeltelijk uit grotere deeltjes te bestaan dan tot nog toe werd gedacht. De spaken, die op tijdschalen van uren verschijnen en ook weer verdwijnen, werden dertig jaar geleden voor het eerst waargenomen door de Voyager-ruimtesondes. Maar hun ontstaan wordt nog steeds niet goed begrepen.
Nieuwe metingen met instrumenten van de ruimtesonde Cassini hebben uitgewezen dat de spaken uit bevroren waterdeeltjes bestaan. En een aanzienlijk deel ervan blijkt groter dan een micrometer (een duizendste millimeter) te zijn. De belangrijkste theorie voor het ontstaan van de spaken stelt dat zij ontstaan doordat elektrostatische krachten microscopisch kleine deeltjes uit het ringvlak optillen. Maar de vraag is of die vlieger nog wel opgaat voor de waargenomen 'grote' ijsdeeltjes.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Welkom in de Kosmos!
Laat je verwonderen door de sterren, planeten, zwarte gaten en nog meer...
Het astronomie topic #2
Het astronomie topic #3
(laatse post uit vorig topic)
29-01-2010
'Spaken' in ringen Saturnus bestaan uit waterijs
De spookachtige vegen of 'spaken' die in sommige seizoenen in de meest opvallende ring van Saturnus verschijnen, blijken gedeeltelijk uit grotere deeltjes te bestaan dan tot nog toe werd gedacht. De spaken, die op tijdschalen van uren verschijnen en ook weer verdwijnen, werden dertig jaar geleden voor het eerst waargenomen door de Voyager-ruimtesondes. Maar hun ontstaan wordt nog steeds niet goed begrepen.
Nieuwe metingen met instrumenten van de ruimtesonde Cassini hebben uitgewezen dat de spaken uit bevroren waterdeeltjes bestaan. En een aanzienlijk deel ervan blijkt groter dan een micrometer (een duizendste millimeter) te zijn. De belangrijkste theorie voor het ontstaan van de spaken stelt dat zij ontstaan doordat elektrostatische krachten microscopisch kleine deeltjes uit het ringvlak optillen. Maar de vraag is of die vlieger nog wel opgaat voor de waargenomen 'grote' ijsdeeltjes.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Mijn jongensdroom was om ooit sterrenkundige te worden.
Buitengewoon interessante topic.
Weet iemand hoe je als hobbyist iets met sterrenkunde kan doen?
Buitengewoon interessante topic.
Weet iemand hoe je als hobbyist iets met sterrenkunde kan doen?
Ik heb hier veel inleidende tienerbladen er over, als je interesse hebt laat maar weten.quote:Op dinsdag 2 februari 2010 17:12 schreef addictivebeat het volgende:
Mijn jongensdroom was om ooit sterrenkundige te worden.
Buitengewoon interessante topic.
Weet iemand hoe je als hobbyist iets met sterrenkunde kan doen?
zie ook -->quote:Suspected Asteroid Smashup!
NASA's Hubble Space Telescope has observed a mysterious X-shaped debris pattern and trailing streamers of dust that suggest a head-on collision between two asteroids. Astronomers have long thought the asteroid belt is being ground down through collisions, but such a smashup has never been seen before.
Asteroid collisions are energetic, with an average impact speed of more than 11,000 miles per hour, or five times faster than a rifle bullet. The comet-like object imaged by Hubble, called P/2010 A2, was first discovered by the Lincoln Near-Earth Asteroid Research, or LINEAR, program sky survey on Jan. 6. New Hubble images taken on Jan. 25 and 29 show a complex X-pattern of filamentary structures near the nucleus.
"This is quite different from the smooth dust envelopes of normal comets," said principal investigator David Jewitt of the University of California at Los Angeles. "The filaments are made of dust and gravel, presumably recently thrown out of the nucleus. Some are swept back by radiation pressure from sunlight to create straight dust streaks. Embedded in the filaments are co-moving blobs of dust that likely originated from tiny unseen parent bodies."
Hubble shows the main nucleus of P/2010 A2 lies outside its own halo of dust. This has never been seen before in a comet-like object. The nucleus is estimated to be 460 feet in diameter.
Normal comets fall into the inner regions of the solar system from icy reservoirs in the Kuiper belt and Oort cloud. As comets near the sun and warm up, ice near the surface vaporizes and ejects material from the solid comet nucleus via jets. But P/2010 A2 may have a different origin. It orbits in the warm, inner regions of the asteroid belt where its nearest neighbors are dry rocky bodies lacking volatile materials.
This leaves open the possibility that the complex debris tail is the result of an impact between two bodies, rather than ice simply melting from a parent body.
"If this interpretation is correct, two small and previously unknown asteroids recently collided, creating a shower of debris that is being swept back into a tail from the collision site by the pressure of sunlight," Jewitt said.
The main nucleus of P/2010 A2 would be the surviving remnant of this so-called hypervelocity collision.
"The filamentary appearance of P/2010 A2 is different from anything seen in Hubble images of normal comets, consistent with the action of a different process," Jewitt said. An impact origin also would be consistent with the absence of gas in spectra recorded using ground-based telescopes.
The asteroid belt contains abundant evidence of ancient collisions that have shattered precursor bodies into fragments. The orbit of P/2010 A2 is consistent with membership in the Flora asteroid family, produced by collisional shattering more than 100 million years ago. One fragment of that ancient smashup may have struck Earth 65 million years ago, triggering a mass extinction that wiped out the dinosaurs. But, until now, no such asteroid-asteroid collision has been caught "in the act."
At the time of the Hubble observations, the object was approximately 180 million miles from the sun and 90 million miles from Earth. The Hubble images were recorded with the new Wide Field Camera 3 (WFC3).
The Hubble Space Telescope is a project of international cooperation between NASA and the European Space Agency. NASA's Goddard Space Flight Center manages the telescope. The Space Telescope Science Institute conducts Hubble science operations. The institute is operated for NASA by the Association of Universities for Research in Astronomy, Inc. in Washington, D.C.
Close encounters: Asteroiden op ramkoers
misschien komt er na deze botsing wel eentje onze kant op
Dat was het van mij ook. Al 20 jaar. Ben nu 10+ jaar programmeur en ga volgend jaar toch nog voltijd sterrenkunde doenquote:
Mijn jongensdroom was om ooit sterrenkundige te worden.
Buitengewoon interessante topic.
Weet iemand hoe je als hobbyist iets met sterrenkunde kan doen?
02-02-2010
NASA moet van koers veranderen
De regering van de VS heeft een streep gezet door de bestaande plannen voor de vervanging van de spaceshuttle en de terugkeer van de mens naar de maan. Hoewel deze beslissing nog door de Amerikaanse volksvertegenwoordiging moet worden goedgekeurd, lijkt daarmee een einde te zijn gekomen aan het zogeheten Constellation-programma. De belangrijkste elementen van dat programma waren de nieuwe ruimtecapsule Orion, de draagraketten Ares 1 en 5 en de maanlander Altair. In het licht van het 1,26 biljoen dollar grote begrotingstekort dat voor 2011 wordt verwacht, acht president Obama het ongepast om door te gaan met de peperdure plannen voor bemande vluchten naar de maan, om nog maar te zwijgen van Mars.
Afgaande op de reactie van NASA-topman Charlie Bolden krijg je niet de indruk dat het Amerikaanse ruimteagentschap erg rouwig is over deze beslissing. De ambitieuze maanplannen van de regering Bush legden een zware druk op alle overige NASA-activiteiten, en de ontwikkeling van de Ares-raketten verliep - op z'n zachtst gezegd - toch al niet vlekkeloos. Bolden omschrijft de opgelegde koersverandering dan ook slechts als een 'grote uitdaging'.
In de nieuwe Amerikaanse ruimteplannen is een belangrijke rol weggelegd voor aardgericht ruimteonderzoek en het internationale ruimtestation ISS, dat minimaal tot 2020 in bedrijf moet worden gehouden. Omdat nog dit jaar de laatste vlucht met een spaceshuttle plaatsvindt, betekent dit dat NASA bij het transport van mensen en goederen naar het ruimtestation voorlopig afhankelijk zal zijn van anderen. Aanvankelijk zullen dat vooral Russische Sojoez-capsules zijn, maar daarnaast zullen in samenwerking met commerciële partijen nieuwe transportmiddelen worden ontwikkeld, die de kosten van de bevoorrading en uitbreiding van het ISS moeten drukken.
Het geld dat vrijkomt door het schrappen van de maanplannen zal deels worden gebruikt om het Amerikaanse ruimtevaartprogramma drastisch de moderniseren. Zo zal onder meer onderzocht worden hoe de planeet Mars sneller bereikt kan worden, en of er ook minder kostbare bemande vluchten naar de maan, planetoïden en Mars mogelijk zijn. Daarbij zal nadrukkelijk naar internationale samenwerking en financiering worden gestreefd.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
NASA moet van koers veranderen
De regering van de VS heeft een streep gezet door de bestaande plannen voor de vervanging van de spaceshuttle en de terugkeer van de mens naar de maan. Hoewel deze beslissing nog door de Amerikaanse volksvertegenwoordiging moet worden goedgekeurd, lijkt daarmee een einde te zijn gekomen aan het zogeheten Constellation-programma. De belangrijkste elementen van dat programma waren de nieuwe ruimtecapsule Orion, de draagraketten Ares 1 en 5 en de maanlander Altair. In het licht van het 1,26 biljoen dollar grote begrotingstekort dat voor 2011 wordt verwacht, acht president Obama het ongepast om door te gaan met de peperdure plannen voor bemande vluchten naar de maan, om nog maar te zwijgen van Mars.
Afgaande op de reactie van NASA-topman Charlie Bolden krijg je niet de indruk dat het Amerikaanse ruimteagentschap erg rouwig is over deze beslissing. De ambitieuze maanplannen van de regering Bush legden een zware druk op alle overige NASA-activiteiten, en de ontwikkeling van de Ares-raketten verliep - op z'n zachtst gezegd - toch al niet vlekkeloos. Bolden omschrijft de opgelegde koersverandering dan ook slechts als een 'grote uitdaging'.
In de nieuwe Amerikaanse ruimteplannen is een belangrijke rol weggelegd voor aardgericht ruimteonderzoek en het internationale ruimtestation ISS, dat minimaal tot 2020 in bedrijf moet worden gehouden. Omdat nog dit jaar de laatste vlucht met een spaceshuttle plaatsvindt, betekent dit dat NASA bij het transport van mensen en goederen naar het ruimtestation voorlopig afhankelijk zal zijn van anderen. Aanvankelijk zullen dat vooral Russische Sojoez-capsules zijn, maar daarnaast zullen in samenwerking met commerciële partijen nieuwe transportmiddelen worden ontwikkeld, die de kosten van de bevoorrading en uitbreiding van het ISS moeten drukken.
Het geld dat vrijkomt door het schrappen van de maanplannen zal deels worden gebruikt om het Amerikaanse ruimtevaartprogramma drastisch de moderniseren. Zo zal onder meer onderzocht worden hoe de planeet Mars sneller bereikt kan worden, en of er ook minder kostbare bemande vluchten naar de maan, planetoïden en Mars mogelijk zijn. Daarbij zal nadrukkelijk naar internationale samenwerking en financiering worden gestreefd.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Terwijl de Marsrover Spirit zich wat kan bewegen
[ Bericht 1% gewijzigd door -CRASH- op 03-02-2010 13:00:52 ]
heeft de rover Oppotunity er alweer 12 mijl opzittenquote:26-12-2009
View Forward of Spirit Backward Drives, Sols 2145-2154
This animation aids evaluation of NASA's Mars Exploration Rover Spirit's motion during five drives on sols 2145 through 2154 (Jan. 14 through Jan. 23, 2010).
The series of wide-angle views shown one after the other in this animation come from Spirit's front hazard-avoidance camera.
The view is toward the north, looking down at Spirit's front wheels.
Image Credit: NASA/JPL-Caltech
NASA.govquote:01-02-2010
Opportunity Passes 12-Mile Marker
This artist's concept portrays NASA's Mars Exploration Rover Opportunity on the surface of Mars. On Jan. 28, 2010, Opportunity clicked over the 12-mile mark of driving on Mars.
Image Credit: NASA/JPL-Caltech
[ Bericht 1% gewijzigd door -CRASH- op 03-02-2010 13:00:52 ]
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
Daar hebben we een geheel eigen topic voor, gelieve dan ook daar te plaatsen*quote:Op woensdag 3 februari 2010 12:54 schreef -CRASH- het volgende:
Terwijl de Marsrover Spirit zich wat kan bewegen
[..]
heeft de rover Oppotunity er alweer 12 mijl opzitten
[..]
NASA.gov
MARS - De Missies! Deel 7
Dank u
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Niet voor hrt een of anderequote:Op woensdag 3 februari 2010 15:05 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
[..]
Daar hebben we een geheel eigen topic voor, gelieve dan ook daar te plaatsen*
MARS - De Missies! Deel 7
Dank u
Maar dat had je het ook bij het ondewerp van Frutsel kunnen zetten.
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
ok, het is je vergevenquote:Op woensdag 3 februari 2010 15:44 schreef -CRASH- het volgende:
[..]
Niet voor hrt een of andere
Maar dat had je het ook bij het ondewerp van Frutsel kunnen zetten.
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
edit: op verzoek van frutsel
ga nou niet lopen te kutten ja
(nooit geweten dat dat topic bestond, laatste post uit dat topic 1mei 2008
)
[ Bericht 63% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 05-02-2010 09:29:49 ]
ga nou niet lopen te kutten ja
(nooit geweten dat dat topic bestond, laatste post uit dat topic 1mei 2008
)[ Bericht 63% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 05-02-2010 09:29:49 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Dat had natuurlijk prima hierin gekuntquote:
03-02-2010
Ruimtesonde Cassini tot 2017 in bedrijf
Cassini missie // Saturnus in de picture -part 2-
Maar in elk geval top dat het zolang goed gaat daar
04-02-2010
Pluto vertoont seizoensveranderingen
De dwergplaneet Pluto is een stroopkleurige, vlekkerige ijswereld die seizoensveranderingen ondergaat. Dat blijkt uit de meest gedetailleerde opnamen die ooit van het hemellichaam zijn gemaakt. De foto's, gemaakt met de Hubble-ruimtetelescoop laten zien dat Pluto in korte tijd (de periode 2000-2002) aanzienlijk roder is geworden. Tegelijkertijd werd het door de zon beschenen noordelijke halfrond helderder van tint -waarschijnlijk door de verdamping van oppervlakte-ijs.
De Hubble-beelden onderstrepen dat Pluto geen saaie bal van ijs en gesteente is, maar een dynamische wereld die duidelijke atmosferische veranderingen ondergaat. Deze zijn het gevolg van de stand van zijn rotatie-as en de langgerekte vorm van zijn baan om de zon. Dit resulteert in zeer ongelijke seizoenen, waarbij de overgang van winter naar 'zomer' op het noordelijk halfrond veel korter duurt dan op het zuidelijk halfrond.
Pluto is dermate ver van ons verwijderd, dat er bijna geen details op zijn oppervlak te zien zijn. En zelfs dát lukt alleen met het nodige kunst- en vliegwerk. Op afzonderlijke Hubble-opnamen is het planeetje namelijk maar een paar pixels groot. Door de beeldgegevens van meerdere opnamen met elkaar te combineren, en computers flink aan het rekenen te zetten, kan een wat gedetailleerde reconstructie van het Pluto-oppervlak worden verkregen. Hierdoor zijn op de nieuwe opnamen 'details' van slechts enkele honderden kilometers groot te zien.
Over een jaar of vijf zullen overigens veel betere opnamen van Pluto gepresenteerd kunnen worden. Dan krijgt de dwergplaneet namelijk kortstondig bezoek van de ruimtesonde New Horizons.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Pluto vertoont seizoensveranderingen
De dwergplaneet Pluto is een stroopkleurige, vlekkerige ijswereld die seizoensveranderingen ondergaat. Dat blijkt uit de meest gedetailleerde opnamen die ooit van het hemellichaam zijn gemaakt. De foto's, gemaakt met de Hubble-ruimtetelescoop laten zien dat Pluto in korte tijd (de periode 2000-2002) aanzienlijk roder is geworden. Tegelijkertijd werd het door de zon beschenen noordelijke halfrond helderder van tint -waarschijnlijk door de verdamping van oppervlakte-ijs.
De Hubble-beelden onderstrepen dat Pluto geen saaie bal van ijs en gesteente is, maar een dynamische wereld die duidelijke atmosferische veranderingen ondergaat. Deze zijn het gevolg van de stand van zijn rotatie-as en de langgerekte vorm van zijn baan om de zon. Dit resulteert in zeer ongelijke seizoenen, waarbij de overgang van winter naar 'zomer' op het noordelijk halfrond veel korter duurt dan op het zuidelijk halfrond.
Pluto is dermate ver van ons verwijderd, dat er bijna geen details op zijn oppervlak te zien zijn. En zelfs dát lukt alleen met het nodige kunst- en vliegwerk. Op afzonderlijke Hubble-opnamen is het planeetje namelijk maar een paar pixels groot. Door de beeldgegevens van meerdere opnamen met elkaar te combineren, en computers flink aan het rekenen te zetten, kan een wat gedetailleerde reconstructie van het Pluto-oppervlak worden verkregen. Hierdoor zijn op de nieuwe opnamen 'details' van slechts enkele honderden kilometers groot te zien.
Over een jaar of vijf zullen overigens veel betere opnamen van Pluto gepresenteerd kunnen worden. Dan krijgt de dwergplaneet namelijk kortstondig bezoek van de ruimtesonde New Horizons.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-02-2010
Verscheidenheid sterrenstelsels was vroeger duidelijk anders
Onderzoek door Europese sterrenkundigen heeft uitgewezen dat de populatie van sterrenstelsels in het heelal er vroeger heel anders uitzag dan nu. Op dit moment behoort bijna driekwart van alle sterrenstelsels tot de spiraalstelsels: schijfvormige objecten met een min of meer duidelijke spiraalstructuur. De overige soorten stelsels - elliptische, lensvormige en onregelmatige - zijn nu relatief schaars.
Uit een inventarisatie van 148 verre sterrenstelsels blijkt echter dat die verdeling 6 miljard jaar geleden heel anders was. Toen behoorde nog de helft van de stelsels tot de onregelmatige categorie en was slechts één op de drie stelsels spiraalvormig. Volgens de onderzoekers kan daaruit worden geconcludeerd dat in de tussentijd veel onregelmatige stelsels tot spiraalstelsels zijn geëvolueerd.
Hoewel al langer bekend was dat een botsing tussen onregelmatige stelsels tot de vorming van een spiraalstelsel kan leiden, komt dit resultaat toch als een verrassing. Verondersteld werd namelijk de uitdijing van het heelal, die de sterrenstelsels uiteendrijft, ertoe zou leiden dat zulke samensmeltingen steeds minder vaak optreden. Het lijkt er nu echter op dat dit proces veel langer is doorgegaan dan tot nog toe werd aangenomen.
Ook ons eigen Melkwegstelsel is een spiraalstelsel. Er zijn echter geen aanwijzingen dat het in recente tijden bij een grote botsing betrokken was. Daar komt echter verandering in: over 4 miljard zal het tot een botsing met het nu nog ruim 2 miljoen lichtjaar van ons verwijderde Andromedastelsel komen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Verscheidenheid sterrenstelsels was vroeger duidelijk anders
Onderzoek door Europese sterrenkundigen heeft uitgewezen dat de populatie van sterrenstelsels in het heelal er vroeger heel anders uitzag dan nu. Op dit moment behoort bijna driekwart van alle sterrenstelsels tot de spiraalstelsels: schijfvormige objecten met een min of meer duidelijke spiraalstructuur. De overige soorten stelsels - elliptische, lensvormige en onregelmatige - zijn nu relatief schaars.
Uit een inventarisatie van 148 verre sterrenstelsels blijkt echter dat die verdeling 6 miljard jaar geleden heel anders was. Toen behoorde nog de helft van de stelsels tot de onregelmatige categorie en was slechts één op de drie stelsels spiraalvormig. Volgens de onderzoekers kan daaruit worden geconcludeerd dat in de tussentijd veel onregelmatige stelsels tot spiraalstelsels zijn geëvolueerd.
Hoewel al langer bekend was dat een botsing tussen onregelmatige stelsels tot de vorming van een spiraalstelsel kan leiden, komt dit resultaat toch als een verrassing. Verondersteld werd namelijk de uitdijing van het heelal, die de sterrenstelsels uiteendrijft, ertoe zou leiden dat zulke samensmeltingen steeds minder vaak optreden. Het lijkt er nu echter op dat dit proces veel langer is doorgegaan dan tot nog toe werd aangenomen.
Ook ons eigen Melkwegstelsel is een spiraalstelsel. Er zijn echter geen aanwijzingen dat het in recente tijden bij een grote botsing betrokken was. Daar komt echter verandering in: over 4 miljard zal het tot een botsing met het nu nog ruim 2 miljoen lichtjaar van ons verwijderde Andromedastelsel komen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Is het niet handig om wat relaterende topics in de OP te zetten.
Cassini missie // Saturnus in de picture -part 2-
MARS - De Missies! Deel 7
Centraal Exo-Planeten Topic
Magneetstormen & Zonnevlammen
Close encounters: Asteroiden op ramkoers
Of een subforum voor ruimtevaart en astronomie
[ Bericht 40% gewijzigd door -CRASH- op 05-02-2010 15:34:37 ]
Cassini missie // Saturnus in de picture -part 2-
MARS - De Missies! Deel 7
Centraal Exo-Planeten Topic
Magneetstormen & Zonnevlammen
Close encounters: Asteroiden op ramkoers
Of een subforum voor ruimtevaart en astronomie
[ Bericht 40% gewijzigd door -CRASH- op 05-02-2010 15:34:37 ]
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
06-02-2010
Brand in de oernevel rond de zon leidt tot koolstoftekort aarde
Het zonnestelsel ontstond 4,6 miljard jaar geleden uit een schijf van oermaterie rond de zon. Het binnenste, heetste deel van deze schijf heeft ooit ‘in brand gestaan’, aldus een groep astronomen uit Korea, Japan en de Verenigde Staten.
Impressie van de schijf oermaterie rond de zon. Het binnenste, heetste deel stond ooit in brand, denken astronomen.
Beeld NASA
Deze brand woedde nog vóór het ontstaan van de aarde en haar buurplaneten en had tot gevolg dat die veel minder koolstof uit de oernevel meekregen. Dit zou verklaren waarom de aarde slechts eenduizendste van de hoeveelheid koolstof bevat die te verwachten was, uitgaande van de samenstelling van de zon en van de materie tussen de sterren (Astrophysical Journal Letters, 10 februari).
Volgens het model van het ontstaan van de planeten was de schijf van oermaterie rond de zon aanvankelijk heel heet en waren alle stoffen daarin gasvormig. Door afkoeling ontstonden eerst microscopisch kleine silicaat- en koolstofdeeltjes, die zich door aangroei en samenklontering ontwikkelden tot grotere objecten. Maar de huidige samenstelling van planeten, planetoïden en kometen laat zien dat de materieklonters die zich tot planetoïden en aarde-achtige planeten ontwikkelden opmerkelijk weinig koolstof meekregen.
Volgens Jeong-Eun Lee en zijn collega’s is dit koolstoftekort ontstaan door de zuurstofatomen in de oernevel. De onderzoekers laten via berekeningen zien dat deze atomen als gevolg van de ultraviolette straling van de zon zo heet waren dat zij de pas gevormde koolstofdeeltjes tijdens botsingen weer uit elkaar sloegen tot losse koolstofatomen. Zo bleef vrijwel alle koolstof in het heetste deel van de oernevel in gasvorm bestaan en kwam er relatief weinig in de aarde-achtige planeten terecht. Silicaatdeeltjes konden niet worden ‘verbrand’ en werden daardoor wel een belangrijke grondstof voor deze planeten.
De verklaring roept wel een andere vraag op. Als de aarde op een te hete plek stond om veel koolstof uit de oernevel te vergaren, hoe kan het dat onze planeet, vooral in de oppervlaktelagen, toch een koolstofvoorraad heeft? Lee en collega’s opperen dat die vraag misschien samenhangt met die naar de herkomst van het oceaanwater op aarde. Misschien werd dit wel aangevoerd via inslagen van objecten die uit de koudere delen van de oernevel kwamen. Deze objecten bevatten waarschijnlijk wel veel koolstof en zouden dit dan tegelijk met het water(ijs) op aarde hebben afgeleverd.
(nrc)
Brand in de oernevel rond de zon leidt tot koolstoftekort aarde
Het zonnestelsel ontstond 4,6 miljard jaar geleden uit een schijf van oermaterie rond de zon. Het binnenste, heetste deel van deze schijf heeft ooit ‘in brand gestaan’, aldus een groep astronomen uit Korea, Japan en de Verenigde Staten.
Impressie van de schijf oermaterie rond de zon. Het binnenste, heetste deel stond ooit in brand, denken astronomen.
Beeld NASA
Deze brand woedde nog vóór het ontstaan van de aarde en haar buurplaneten en had tot gevolg dat die veel minder koolstof uit de oernevel meekregen. Dit zou verklaren waarom de aarde slechts eenduizendste van de hoeveelheid koolstof bevat die te verwachten was, uitgaande van de samenstelling van de zon en van de materie tussen de sterren (Astrophysical Journal Letters, 10 februari).
Volgens het model van het ontstaan van de planeten was de schijf van oermaterie rond de zon aanvankelijk heel heet en waren alle stoffen daarin gasvormig. Door afkoeling ontstonden eerst microscopisch kleine silicaat- en koolstofdeeltjes, die zich door aangroei en samenklontering ontwikkelden tot grotere objecten. Maar de huidige samenstelling van planeten, planetoïden en kometen laat zien dat de materieklonters die zich tot planetoïden en aarde-achtige planeten ontwikkelden opmerkelijk weinig koolstof meekregen.
Volgens Jeong-Eun Lee en zijn collega’s is dit koolstoftekort ontstaan door de zuurstofatomen in de oernevel. De onderzoekers laten via berekeningen zien dat deze atomen als gevolg van de ultraviolette straling van de zon zo heet waren dat zij de pas gevormde koolstofdeeltjes tijdens botsingen weer uit elkaar sloegen tot losse koolstofatomen. Zo bleef vrijwel alle koolstof in het heetste deel van de oernevel in gasvorm bestaan en kwam er relatief weinig in de aarde-achtige planeten terecht. Silicaatdeeltjes konden niet worden ‘verbrand’ en werden daardoor wel een belangrijke grondstof voor deze planeten.
De verklaring roept wel een andere vraag op. Als de aarde op een te hete plek stond om veel koolstof uit de oernevel te vergaren, hoe kan het dat onze planeet, vooral in de oppervlaktelagen, toch een koolstofvoorraad heeft? Lee en collega’s opperen dat die vraag misschien samenhangt met die naar de herkomst van het oceaanwater op aarde. Misschien werd dit wel aangevoerd via inslagen van objecten die uit de koudere delen van de oernevel kwamen. Deze objecten bevatten waarschijnlijk wel veel koolstof en zouden dit dan tegelijk met het water(ijs) op aarde hebben afgeleverd.
(nrc)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-02-2010
Water gelokaliseerd in schijf rond zonnestelsel in wording
Astronomen hebben voor het eerst de locatie vastgesteld van hete waterdamp in de roterende schijf rond een jong zusje van onze zon. De waarnemingen zijn gedaan met de IRAM Plateau de Bure interferometer in de Franse Alpen. De in Leiden gepromoveerde astronoom Jes Jorgensen en de Leidse professor Ewine van Dishoeck publiceren het resultaat op 10 februari in Astrophysical Journal Letters.
Normaal gesproken is water in de ruimte nauwelijks vanaf de aarde waar te nemen, doordat onze atmosfeer heel veel straling absorbeert. Om die reden is vorig jaar de Herschel-telescoop gelanceerd, die ver van de aarde op infraroodgolflengten dat water wel kan 'zien'. Een op de 500 watermoleculen in de ruimte bevat echter een zwaarder zuurstofisotoop dan normaal, en dit 'zware' water is wél in staat door te dringen in de aardatmosfeer en dus waarneembaar met aardse telescopen.
Met de IRAM Plateau de Bure radiotelescoop is nu gekeken naar het 'zware' water rond de jonge ster NGC 1333 IRAS4B, die pas 10.000 tot 50.000 jaar geleden is gevormd. De astronomen ontdekten dat de meeste waterdamp zich bevindt op een plaats in de schijf die correspondeert met de baan van Neptunus in ons eigen zonnestelsel.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Water gelokaliseerd in schijf rond zonnestelsel in wording
Astronomen hebben voor het eerst de locatie vastgesteld van hete waterdamp in de roterende schijf rond een jong zusje van onze zon. De waarnemingen zijn gedaan met de IRAM Plateau de Bure interferometer in de Franse Alpen. De in Leiden gepromoveerde astronoom Jes Jorgensen en de Leidse professor Ewine van Dishoeck publiceren het resultaat op 10 februari in Astrophysical Journal Letters.
Normaal gesproken is water in de ruimte nauwelijks vanaf de aarde waar te nemen, doordat onze atmosfeer heel veel straling absorbeert. Om die reden is vorig jaar de Herschel-telescoop gelanceerd, die ver van de aarde op infraroodgolflengten dat water wel kan 'zien'. Een op de 500 watermoleculen in de ruimte bevat echter een zwaarder zuurstofisotoop dan normaal, en dit 'zware' water is wél in staat door te dringen in de aardatmosfeer en dus waarneembaar met aardse telescopen.
Met de IRAM Plateau de Bure radiotelescoop is nu gekeken naar het 'zware' water rond de jonge ster NGC 1333 IRAS4B, die pas 10.000 tot 50.000 jaar geleden is gevormd. De astronomen ontdekten dat de meeste waterdamp zich bevindt op een plaats in de schijf die correspondeert met de baan van Neptunus in ons eigen zonnestelsel.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-02-2010
Interstellair gas in kaart gebracht
Een Frans-Amerikaans team van sterrenkundigen heeft de ruimtelijke verdeling van het ons omringende interstellaire gas tot op een afstand van ongeveer duizend lichtjaar in kaart gebracht. Daarbij is gebruik gemaakt van het feit dat interstellair gas donkere (absorptie)lijnen veroorzaakt in het lichtspectrum van achtergrondsterren. In combinatie met eerder gepubliceerde resultaten heeft dat geresulteerd in een catalogus van absorptiemetingen van 1857 sterren binnen een omtrek van ruwweg 2600 lichtjaar.
Op de overzichtskaart is duidelijk te zien dat onze zon zich in een relatief gasarme omgeving bevindt: de zogeheten Lokale Holte. Hoe deze leegte is ontstaan, is nog onduidelijk. Maar veel sterrenkundigen denken dat het lege gebied ontstaan is door een reeks nabije supernova-explosies die zich ongeveer 15 miljoen jaar geleden heeft voltrokken.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesversterrekunde)
Interstellair gas in kaart gebracht
Een Frans-Amerikaans team van sterrenkundigen heeft de ruimtelijke verdeling van het ons omringende interstellaire gas tot op een afstand van ongeveer duizend lichtjaar in kaart gebracht. Daarbij is gebruik gemaakt van het feit dat interstellair gas donkere (absorptie)lijnen veroorzaakt in het lichtspectrum van achtergrondsterren. In combinatie met eerder gepubliceerde resultaten heeft dat geresulteerd in een catalogus van absorptiemetingen van 1857 sterren binnen een omtrek van ruwweg 2600 lichtjaar.
Op de overzichtskaart is duidelijk te zien dat onze zon zich in een relatief gasarme omgeving bevindt: de zogeheten Lokale Holte. Hoe deze leegte is ontstaan, is nog onduidelijk. Maar veel sterrenkundigen denken dat het lege gebied ontstaan is door een reeks nabije supernova-explosies die zich ongeveer 15 miljoen jaar geleden heeft voltrokken.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesversterrekunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-02-2010
Spectaculaire overzichtsfoto van de Orionnevel gepresenteerd
Met behulp van de nieuwe Europese surveytelescoop VISTA is een indrukwekkende overzichtsfoto gemaakt van de Orionnevel, een bekend stervormingsgebied in het gelijknamige sterrenbeeld. Vergeleken met de meeste andere telescopen van dit kaliber heeft VISTA een enorm groot beeldveld. Bovendien is VISTA behalve voor zichtbaar licht ook gevoelig voor nabij-infrarode straling. Dat laatste betekent dat er diep in stofrijke stervormingsgebieden kan worden gekeken, om te zien wat zich daar afspeelt.
De Orionnevel bevindt zich op een afstand van 1350 lichtjaar en is al met een kleine telescoop te zien. Op zichtbare golflengten zijn de jonge sterren die zich in het hart van de nevel hebben gevormd echter moeilijk waarnembaar: alleen de vier helderste zijn te zien. De VISTA-opnamen tonen nog tal van andere sterren, waarvan vele nog onvoltooid zijn. Deze sterren-in-wording stoten gasstromen uit die snelheden van 700.000 km/uur kunnen bereiken.
Met de VISTA-telescoop zal de komende jaren de gehele zuidelijke sterrenhemel nauwkeurig in beeld worden gebracht.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Spectaculaire overzichtsfoto van de Orionnevel gepresenteerd
Met behulp van de nieuwe Europese surveytelescoop VISTA is een indrukwekkende overzichtsfoto gemaakt van de Orionnevel, een bekend stervormingsgebied in het gelijknamige sterrenbeeld. Vergeleken met de meeste andere telescopen van dit kaliber heeft VISTA een enorm groot beeldveld. Bovendien is VISTA behalve voor zichtbaar licht ook gevoelig voor nabij-infrarode straling. Dat laatste betekent dat er diep in stofrijke stervormingsgebieden kan worden gekeken, om te zien wat zich daar afspeelt.
De Orionnevel bevindt zich op een afstand van 1350 lichtjaar en is al met een kleine telescoop te zien. Op zichtbare golflengten zijn de jonge sterren die zich in het hart van de nevel hebben gevormd echter moeilijk waarnembaar: alleen de vier helderste zijn te zien. De VISTA-opnamen tonen nog tal van andere sterren, waarvan vele nog onvoltooid zijn. Deze sterren-in-wording stoten gasstromen uit die snelheden van 700.000 km/uur kunnen bereiken.
Met de VISTA-telescoop zal de komende jaren de gehele zuidelijke sterrenhemel nauwkeurig in beeld worden gebracht.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-02-2010
Helium ontdekt in 'echo' van de oerknal
Het is voor het eerst gelukt om vingerafdrukken van het element helium aan te tonen in de kosmische achtergrondstraling - het overblijfsel van de straling waarmee het heelal kort na de oerknal was gevuld. Helium is na waterstof het op één na meest voorkomende element in het heelal. Onderzoek van oude sterren en maagdelijke gaswolken heeft uitgewezen dat helium ongeveer een kwart uitmaakte van de normale materie die na de oerknal ontstond. Dat is nu voor het eerst ook bevestigd door metingen van de kosmische achtergrondstraling.
Die metingen zijn verricht met de WMAP-satelliet en twee telescopen op Antarctica. Daarmee zijn subtiele afwijkingen ontdekt in het patroon van de kosmische achtergrondstraling die aan de aanwezigheid van helium worden toegeschreven. Helium laat zijn eigen sporen in dat patroon achter doordat het zwaarder is dan waterstof en dus van invloed is op de wijze waarop drukgolven zich door het jonge heelal voortplantten.
Het onderzoek van dit 'oerhelium' staat nu nog in zijn kinderschoenen: de huidige meetresultaten zijn dan ook niet erg nauwkeurig. Maar de verwachting is dat de volgende generatie van instrumenten, zoals de vorig jaar gelanceerde Europese Planck-satelliet, hierin verbetering zal brengen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(alesoversterrenkunde)
Helium ontdekt in 'echo' van de oerknal
Het is voor het eerst gelukt om vingerafdrukken van het element helium aan te tonen in de kosmische achtergrondstraling - het overblijfsel van de straling waarmee het heelal kort na de oerknal was gevuld. Helium is na waterstof het op één na meest voorkomende element in het heelal. Onderzoek van oude sterren en maagdelijke gaswolken heeft uitgewezen dat helium ongeveer een kwart uitmaakte van de normale materie die na de oerknal ontstond. Dat is nu voor het eerst ook bevestigd door metingen van de kosmische achtergrondstraling.
Die metingen zijn verricht met de WMAP-satelliet en twee telescopen op Antarctica. Daarmee zijn subtiele afwijkingen ontdekt in het patroon van de kosmische achtergrondstraling die aan de aanwezigheid van helium worden toegeschreven. Helium laat zijn eigen sporen in dat patroon achter doordat het zwaarder is dan waterstof en dus van invloed is op de wijze waarop drukgolven zich door het jonge heelal voortplantten.
Het onderzoek van dit 'oerhelium' staat nu nog in zijn kinderschoenen: de huidige meetresultaten zijn dan ook niet erg nauwkeurig. Maar de verwachting is dat de volgende generatie van instrumenten, zoals de vorig jaar gelanceerde Europese Planck-satelliet, hierin verbetering zal brengen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(alesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-02-2010
PC's brengen het Melkwegstelsel in kaart
Op dit moment werken tienduizenden pc's, verspreid over de hele wereld, aan het vaststellen van de exacte vorm van ons Melkwegstelsel. De gezamenlijke rekenkracht van dit MilkyWay@Home-project is reusachtig: onlangs werd de op één na snelste supercomputer op aarde in snelheid gepasseerd. Bij soortgelijke projecten wordt naar signalen van buitenaardse beschavingen gezocht (Seti@home) en de werking van eiwitten onderzocht (Folding@home).
Tegenwoordig worden bij sterrenkundige waarnemingscampagnes zo veel gegevens verzameld, dat er nooit voldoende supercomputers beschikbaar zijn om alles door te rekenen. Bij MilkyWay@Home wordt gebruik gemaakt van de database van de Sloan Digital Sky Survey. Elk van de deelnemende pc's verwerkt een kleine portie gegevens. Daarbij wordt de driedimensionale verdeling van sterren en andere materie in het Melkwegstelsel in kaart gebracht.
De projectwetenschappers zijn er vooral benieuwd naar hoe de sterren van de verschillende dwergstelsels die de afgelopen miljoenen jaren door het Melkwegstelsel zijn opgeslokt zich over het stelsel hebben verdeeld. Deze berekeningen leveren onder meer informatie op over de globale verdeling van de donkere materie in het Melkwegstelsel, waar nog weinig over bekend is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesverserrenkunde)
PC's brengen het Melkwegstelsel in kaart
Op dit moment werken tienduizenden pc's, verspreid over de hele wereld, aan het vaststellen van de exacte vorm van ons Melkwegstelsel. De gezamenlijke rekenkracht van dit MilkyWay@Home-project is reusachtig: onlangs werd de op één na snelste supercomputer op aarde in snelheid gepasseerd. Bij soortgelijke projecten wordt naar signalen van buitenaardse beschavingen gezocht (Seti@home) en de werking van eiwitten onderzocht (Folding@home).
Tegenwoordig worden bij sterrenkundige waarnemingscampagnes zo veel gegevens verzameld, dat er nooit voldoende supercomputers beschikbaar zijn om alles door te rekenen. Bij MilkyWay@Home wordt gebruik gemaakt van de database van de Sloan Digital Sky Survey. Elk van de deelnemende pc's verwerkt een kleine portie gegevens. Daarbij wordt de driedimensionale verdeling van sterren en andere materie in het Melkwegstelsel in kaart gebracht.
De projectwetenschappers zijn er vooral benieuwd naar hoe de sterren van de verschillende dwergstelsels die de afgelopen miljoenen jaren door het Melkwegstelsel zijn opgeslokt zich over het stelsel hebben verdeeld. Deze berekeningen leveren onder meer informatie op over de globale verdeling van de donkere materie in het Melkwegstelsel, waar nog weinig over bekend is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesverserrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-02-2010
Jonge supernovaresten produceren meest energierijke kosmische straling
Op nieuwe opnamen van de Amerikaanse gammasatelliet Fermi is te zien waar supernovaresten - de overblijfselen van ontplofte zware sterren - hun energierijke deeltjesstraling produceren. Deze ontdekking brengt sterrenkundigen een stap dichter bij het begrijpen van de oorsprong van zogeheten kosmische straling.
Kosmische straling bestaat voor het overgrote deel uit protonen die met bijna de snelheid van het licht door de ruimte razen. Op hun weg door het Melkwegstelsel worden deze deeltjes afgebogen door de alom aanwezige magnetische velden. Dat maakt het moeilijk om te achterhalen waar ze precies vandaan zijn gekomen. Maar waar de deeltjes in botsing komen met atomen van het interstellaire gas, ontstaat gammastraling.
Bekend is dat supernovaresten belangrijke leveranciers van energierijke protonen zijn. Met de Fermi-satelliet zijn vier van die supernovaresten - één jonge en drie oudere - nader bekeken. Daarbij is gebleken dat oude supernovaresten extreem veel gammastraling van betrekkelijk lage energie produceren, en relatief weinig gammastraling van hoge energie. Bij jonge supernovaresten is die verdeling anders.
Het lijkt erop dat jonge supernovaresten zowel sterkere magnetische velden als energierijkere kosmische straling hebben. En dat is in overeenstemming met de meest gangbare theorie voor het ontstaan van deze deeltjesstraling. Al in 1949 opperde de Italiaanse natuurkundige Enrico Fermi namelijk dat de deeltjes van de meest energierijke kosmische straling zijn versneld door magnetische velden in gaswolken.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Jonge supernovaresten produceren meest energierijke kosmische straling
Op nieuwe opnamen van de Amerikaanse gammasatelliet Fermi is te zien waar supernovaresten - de overblijfselen van ontplofte zware sterren - hun energierijke deeltjesstraling produceren. Deze ontdekking brengt sterrenkundigen een stap dichter bij het begrijpen van de oorsprong van zogeheten kosmische straling.
Kosmische straling bestaat voor het overgrote deel uit protonen die met bijna de snelheid van het licht door de ruimte razen. Op hun weg door het Melkwegstelsel worden deze deeltjes afgebogen door de alom aanwezige magnetische velden. Dat maakt het moeilijk om te achterhalen waar ze precies vandaan zijn gekomen. Maar waar de deeltjes in botsing komen met atomen van het interstellaire gas, ontstaat gammastraling.
Bekend is dat supernovaresten belangrijke leveranciers van energierijke protonen zijn. Met de Fermi-satelliet zijn vier van die supernovaresten - één jonge en drie oudere - nader bekeken. Daarbij is gebleken dat oude supernovaresten extreem veel gammastraling van betrekkelijk lage energie produceren, en relatief weinig gammastraling van hoge energie. Bij jonge supernovaresten is die verdeling anders.
Het lijkt erop dat jonge supernovaresten zowel sterkere magnetische velden als energierijkere kosmische straling hebben. En dat is in overeenstemming met de meest gangbare theorie voor het ontstaan van deze deeltjesstraling. Al in 1949 opperde de Italiaanse natuurkundige Enrico Fermi namelijk dat de deeltjes van de meest energierijke kosmische straling zijn versneld door magnetische velden in gaswolken.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-02-2010
Botsende witte dwergen zijn belangrijk(st)e oorzaak van supernova-explosies
Nieuw onderzoek met de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra heeft meer inzicht gegeven in de oorzaak van supernova-explosies die een belangrijke rol spelen bij afstandsbepalingen in het heelal. Uit het onderzoek blijkt dat veel van deze supernova's van type Ia ontstaan door botsingen tussen twee witte dwergen (Nature, 18 februari).
Supernova's van type Ia hebben de voor sterrenkundigen plezierige eigenschap dat ze altijd ongeveer dezelfde hoeveelheid licht produceren. Dat betekent dat de waargenomen helderheid van zo'n supernova een directe indicatie van zijn afstand geeft. Wat deze explosies veroorzaakt, is echter een punt van discussie.
De tot nog toe meest gangbare verklaring was dat een supernova van type Ia ontstaat als een witte dwergster - het ingestorte restant van een oude ster - zo veel materie van een andere ster heeft opgeslokt, dat hij een kritieke massalimiet overschrijdt, instabiel wordt en ontploft. Een tweede scenario, dat uitgaat van twee witte dwergsterren die om elkaar draaien en uiteindelijk met elkaar in botsing komen, leek minder waarschijnlijk.
Het probleem met het eerste scenario is dat zo'n witte dwerg miljoenen jaren bezig is met het verzamelen van materie, voordat het tot een explosie komt. En al die tijd zou hij een sterke bron van röntgenstraling moeten zijn. Dat zou betekenen dat grote sterrenstelsels wemelen van de röntgenstraling producerende supernova's-in-wording. Maar uit Chandra-waarnemingen van een aantal nabije grote stelsels blijkt dat daar geen sprake van kan zijn: de daarvan waargenomen hoeveelheid röntgenstraling is 30 tot 50 keer minder dan je zou verwachten als deze supernova's volgens het eerste scenario ontstaan.
Blijkbaar zijn botsende witte dwergen een belangrijke, zo niet de belangrijkste oorzaak van supernova-explosies van type Ia. Dat heeft overigens een nare consequentie voor de kosmische afstandsmetingen: het botsingsmodel laat veel meer ruimte voor variaties in de hoeveelheid licht die deze supernova's produceren. En dat maakt ze minder betrouwbaar als 'standaardkaarsen'.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Botsende witte dwergen zijn belangrijk(st)e oorzaak van supernova-explosies
Nieuw onderzoek met de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra heeft meer inzicht gegeven in de oorzaak van supernova-explosies die een belangrijke rol spelen bij afstandsbepalingen in het heelal. Uit het onderzoek blijkt dat veel van deze supernova's van type Ia ontstaan door botsingen tussen twee witte dwergen (Nature, 18 februari).
Supernova's van type Ia hebben de voor sterrenkundigen plezierige eigenschap dat ze altijd ongeveer dezelfde hoeveelheid licht produceren. Dat betekent dat de waargenomen helderheid van zo'n supernova een directe indicatie van zijn afstand geeft. Wat deze explosies veroorzaakt, is echter een punt van discussie.
De tot nog toe meest gangbare verklaring was dat een supernova van type Ia ontstaat als een witte dwergster - het ingestorte restant van een oude ster - zo veel materie van een andere ster heeft opgeslokt, dat hij een kritieke massalimiet overschrijdt, instabiel wordt en ontploft. Een tweede scenario, dat uitgaat van twee witte dwergsterren die om elkaar draaien en uiteindelijk met elkaar in botsing komen, leek minder waarschijnlijk.
Het probleem met het eerste scenario is dat zo'n witte dwerg miljoenen jaren bezig is met het verzamelen van materie, voordat het tot een explosie komt. En al die tijd zou hij een sterke bron van röntgenstraling moeten zijn. Dat zou betekenen dat grote sterrenstelsels wemelen van de röntgenstraling producerende supernova's-in-wording. Maar uit Chandra-waarnemingen van een aantal nabije grote stelsels blijkt dat daar geen sprake van kan zijn: de daarvan waargenomen hoeveelheid röntgenstraling is 30 tot 50 keer minder dan je zou verwachten als deze supernova's volgens het eerste scenario ontstaan.
Blijkbaar zijn botsende witte dwergen een belangrijke, zo niet de belangrijkste oorzaak van supernova-explosies van type Ia. Dat heeft overigens een nare consequentie voor de kosmische afstandsmetingen: het botsingsmodel laat veel meer ruimte voor variaties in de hoeveelheid licht die deze supernova's produceren. En dat maakt ze minder betrouwbaar als 'standaardkaarsen'.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-02-2010
Primitieve sterren buiten het Melkwegstelsel ontdekt
Een team astronomen onder leiding van de Groningse sterrenkundige Else Starkenburg heeft met behulp van de Europese Very Large Telescope enkele uiterst primitieve sterren buiten het Melkwegstelsel ontdekt. Daarmee is een belangrijke astrofysisch vraagstuk over de oudste sterren in het nabije heelal opgelost.
Vermoed wordt dat de primitieve sterren net na de oerknal (13,7 miljard jaar geleden) zijn gevormd. Dergelijke sterren worden 'uiterst metaalarme sterren' genoemd. Ze bevatten minder dan een duizendste van de hoeveelheid chemische elementen zwaarder dan waterstof en helium, die aanwezig is in sterren zoals onze zon. Zulke sterren zijn heel zeldzaam en werden tot nog toe om onduidelijke redenen vrijwel uitsluitend binnen ons Melkwegstelsel waargenomen. Uit nieuwe computermodellen blijkt waarom dat zo is: de normale opsporingsmethode is gewoon niet nauwkeurig genoeg.
De relatieve hoeveelheid chemische elementen in sterren wordt vastgesteld door hun lichtspectra vast te leggen. Zo'n spectrum kan worden beschouwd als de chemische vingerafdruk van een ster. Bij verre sterren blijkt het echter niet mogelijk om 'vingerafdrukken' te verkrijgen die scherp genoeg zijn. Uit het onderzoek van Starkenburg en haar collega's blijkt dat je daartoe zeer gedetailleerde spectra moet vastleggen. Helaas is die verbeterde methode, waarbij een speciale, uiterst gevoelige spectrograaf wordt gebruikt, erg tijdrovend.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allersoversterrenkunde)
Primitieve sterren buiten het Melkwegstelsel ontdekt
Een team astronomen onder leiding van de Groningse sterrenkundige Else Starkenburg heeft met behulp van de Europese Very Large Telescope enkele uiterst primitieve sterren buiten het Melkwegstelsel ontdekt. Daarmee is een belangrijke astrofysisch vraagstuk over de oudste sterren in het nabije heelal opgelost.
Vermoed wordt dat de primitieve sterren net na de oerknal (13,7 miljard jaar geleden) zijn gevormd. Dergelijke sterren worden 'uiterst metaalarme sterren' genoemd. Ze bevatten minder dan een duizendste van de hoeveelheid chemische elementen zwaarder dan waterstof en helium, die aanwezig is in sterren zoals onze zon. Zulke sterren zijn heel zeldzaam en werden tot nog toe om onduidelijke redenen vrijwel uitsluitend binnen ons Melkwegstelsel waargenomen. Uit nieuwe computermodellen blijkt waarom dat zo is: de normale opsporingsmethode is gewoon niet nauwkeurig genoeg.
De relatieve hoeveelheid chemische elementen in sterren wordt vastgesteld door hun lichtspectra vast te leggen. Zo'n spectrum kan worden beschouwd als de chemische vingerafdruk van een ster. Bij verre sterren blijkt het echter niet mogelijk om 'vingerafdrukken' te verkrijgen die scherp genoeg zijn. Uit het onderzoek van Starkenburg en haar collega's blijkt dat je daartoe zeer gedetailleerde spectra moet vastleggen. Helaas is die verbeterde methode, waarbij een speciale, uiterst gevoelige spectrograaf wordt gebruikt, erg tijdrovend.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allersoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
http://www.nu.nl/wetensch(...)et-ooit-ontdekt.htmlquote:Jongste planeet ooit ontdekt
Uitgegeven: 18 februari 2010 19:15
Laatst gewijzigd: 18 februari 2010 19:14
LONDEN - Britse wetenschappers hebben de jongste planeet ooit ontdekt. Hij is 'pas' 35 miljoen jaar oud, aldus de universiteit van het Engelse Hertfordshire donderdag.
© NASA
De tot nu toe bekendste jongste planeet is 105 miljoen jaar oud. Het nieuwe jonkie is BD+20 1790b gedoopt.
Hij bevindt zich op een afstand van 83 lichtjaren van de aarde en is vijf keer groter dan Jupiter.
Centraal Exo-Planeten Topicquote:Op donderdag 18 februari 2010 20:53 schreef Triggershot het volgende:
[..]
http://www.nu.nl/wetensch(...)et-ooit-ontdekt.html
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-02-2010
Oude sterrenstelsels vinden elkaar na miljarden jaren alsnog
Een in 1982 ontdekte samenscholing van kleine sterrenstelsels blijkt een opmerkelijk rustige voorgeschiedenis te hebben. De leden van 'Hickson Compact Group 31' hebben elkaar meer dan 10 miljard jaar na de oerknal eindelijk gevonden, en zijn nu alsnog bezig om samen te klonteren tot één groot elliptisch sterrenstelsel. Dergelijke ontmoetingen spelen zich doorgaans af op afstanden van miljarden lichtjaren, en hebben zich dus ook miljarden jaren geleden afgespeeld, maar dit groepje is 'slechts' 166 miljoen lichtjaar van ons verwijderd.
Dat deze dwergstelsels elkaar in de greep hebben, was direct na hun ontdekking al duidelijk. Ze hebben langgerekte plukken gas en stof uit elkaar weggetrokken. En de helderste van het stel is het resultaat van een botsing tussen twee stelsels, die tot een explosie van stervorming heeft geleid. Maar nu is uit onderzoek met onder meer de Hubble-ruimtetelescoop gebleken dat de stelsels nog niet zo lang bij elkaar kunnen zijn. Alle leden van de groep zijn namelijk rijk aan sterren die hooguit enkele honderden miljoenen jaren geleden oud zijn. De helderste sterrenhopen zijn zelfs minder dan tien miljoen jaar oud. Bovendien zijn de sterrenstelsels nog rijk aan waterstofgas, wat erop wijst dat hun stervormingsactiviteit nog niet zo lang bezig is.
Onduidelijk is waarom de stelsels van de Hickson-groep de zwaartekracht zo lang ontsprongen zijn. Mogelijk is dat gewoon een kwestie van toeval: ze lijken te zijn ontstaan in een omgeving waar weinig sterrenstelsels zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Oude sterrenstelsels vinden elkaar na miljarden jaren alsnog
Een in 1982 ontdekte samenscholing van kleine sterrenstelsels blijkt een opmerkelijk rustige voorgeschiedenis te hebben. De leden van 'Hickson Compact Group 31' hebben elkaar meer dan 10 miljard jaar na de oerknal eindelijk gevonden, en zijn nu alsnog bezig om samen te klonteren tot één groot elliptisch sterrenstelsel. Dergelijke ontmoetingen spelen zich doorgaans af op afstanden van miljarden lichtjaren, en hebben zich dus ook miljarden jaren geleden afgespeeld, maar dit groepje is 'slechts' 166 miljoen lichtjaar van ons verwijderd.
Dat deze dwergstelsels elkaar in de greep hebben, was direct na hun ontdekking al duidelijk. Ze hebben langgerekte plukken gas en stof uit elkaar weggetrokken. En de helderste van het stel is het resultaat van een botsing tussen twee stelsels, die tot een explosie van stervorming heeft geleid. Maar nu is uit onderzoek met onder meer de Hubble-ruimtetelescoop gebleken dat de stelsels nog niet zo lang bij elkaar kunnen zijn. Alle leden van de groep zijn namelijk rijk aan sterren die hooguit enkele honderden miljoenen jaren geleden oud zijn. De helderste sterrenhopen zijn zelfs minder dan tien miljoen jaar oud. Bovendien zijn de sterrenstelsels nog rijk aan waterstofgas, wat erop wijst dat hun stervormingsactiviteit nog niet zo lang bezig is.
Onduidelijk is waarom de stelsels van de Hickson-groep de zwaartekracht zo lang ontsprongen zijn. Mogelijk is dat gewoon een kwestie van toeval: ze lijken te zijn ontstaan in een omgeving waar weinig sterrenstelsels zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-02-2010
Geboorte van zware sterren wordt beheerst door magneetvelden
Astronomen, onder wie de Nederlanders Wouter Vlemmings en Huib Jan van Langevelde, hebben met behulp van de MERLIN-radiotelescoop laten zien dat magneetvelden ook een belangrijke rol spelen bij de geboorte van zware sterren. Dat magneetvelden erg belangrijk zijn bij de vorming van lichtere sterren zoals onze zon, was al bekend. De nieuwe studie laat zien dat de manieren waarop zware en lichte sterren worden gevormd, veel meer op elkaar lijken dan eerder werd gedacht.
Zware sterren met een massa van meer dan acht keer die van de zon, zijn van cruciaal belang voor de vorming van andere sterren, planeten en het leven in het heelal. Hoewel ze zeldzaam zijn, bestieren ze de samenstelling en de evolutie van de interstellaire materie in de Melkweg en zijn ze verantwoordelijk voor de productie van zware elementen zoals ijzer. Astronomen dachten altijd dat straling en turbulentie de dominante factoren zijn bij de vorming van zware sterren, en dat hun vormingsproces daardoor heel anders verloopt dan dat van lichtere sterren. Maar uit onderzoek van een zware proto-ster in het sterrenbeeld Cepheus blijkt wat anders.
De ster, op 2300 lichtjaar afstand van de aarde, bevindt zich in een van de dichtstbijzijnde moleculaire wolken waar zware sterren worden gevormd. Bij eerdere waarnemingen van dit object werd de stofschijf ontdekt vanwaaruit gas op de proto-ster valt. In het nieuwe onderzoek hebben de astronomen ontdekt dat het magneetveld van de proto-ster verrassend regelmatig en sterk is. Dat impliceert dat het magneetveld bepaalt hoe materie wordt overgebracht van de schijf naar de groeiende protoster.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Geboorte van zware sterren wordt beheerst door magneetvelden
Astronomen, onder wie de Nederlanders Wouter Vlemmings en Huib Jan van Langevelde, hebben met behulp van de MERLIN-radiotelescoop laten zien dat magneetvelden ook een belangrijke rol spelen bij de geboorte van zware sterren. Dat magneetvelden erg belangrijk zijn bij de vorming van lichtere sterren zoals onze zon, was al bekend. De nieuwe studie laat zien dat de manieren waarop zware en lichte sterren worden gevormd, veel meer op elkaar lijken dan eerder werd gedacht.
Zware sterren met een massa van meer dan acht keer die van de zon, zijn van cruciaal belang voor de vorming van andere sterren, planeten en het leven in het heelal. Hoewel ze zeldzaam zijn, bestieren ze de samenstelling en de evolutie van de interstellaire materie in de Melkweg en zijn ze verantwoordelijk voor de productie van zware elementen zoals ijzer. Astronomen dachten altijd dat straling en turbulentie de dominante factoren zijn bij de vorming van zware sterren, en dat hun vormingsproces daardoor heel anders verloopt dan dat van lichtere sterren. Maar uit onderzoek van een zware proto-ster in het sterrenbeeld Cepheus blijkt wat anders.
De ster, op 2300 lichtjaar afstand van de aarde, bevindt zich in een van de dichtstbijzijnde moleculaire wolken waar zware sterren worden gevormd. Bij eerdere waarnemingen van dit object werd de stofschijf ontdekt vanwaaruit gas op de proto-ster valt. In het nieuwe onderzoek hebben de astronomen ontdekt dat het magneetveld van de proto-ster verrassend regelmatig en sterk is. Dat impliceert dat het magneetveld bepaalt hoe materie wordt overgebracht van de schijf naar de groeiende protoster.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-02-2010
Vampiristische pulsar ontdekt
Een pas opgestart project van het Max Planck Instituut voor Radioastronomie heeft al binnen enkele weken een eerste pulsar opgeleverd. Het object, dat de aanduiding PSR J1745+10 heeft gekregen, bevindt zich op de positie waar eerder met de gammasatelliet Fermi een heldere bron van gammastraling is ontdekt. Hij blijkt zich als een kosmische 'vampier' te gedragen.
Pulsars zijn de compacte restanten van zware sterren die met hoge snelheid om hun as tollen en aan beide magnetische polen een bundel van straling uitzenden. Doordat deze magnetische polen doorgaans niet aan de uiteinden van de rotatie-as liggen, zwiepen de beide bundels in de rondte als de lichtbundels van een vuurtoren. Bij sommige pulsars is één van de stralingsbundels bij elke draaiing eventjes op de aarde gericht, waardoor we de pulsar aan en uit zien knipperen. Tot nog toe zijn ongeveer 2000 van die knipperende objecten ontdekt, veelal met behulp van radiotelescopen.
Sommige pulsars maken deel uit van een dubbelstersysteem en slokken materie van de begeleidende ster op. Dat leidt ertoe dat zij steeds sneller gaan rondtollen. De nu ontdekte pulsar maakt al bijna 400 omwentelingen per seconde en behoort daarmee tot de klasse van millisecondepulsars. De pulsar en zijn begeleidende ster draaien in minder dan achttien uur om hun gezamenlijke zwaartepunt.
Het lijkt erop dat pulsar zijn begeleider al vrijwel geheel leeggezogen heeft. Op dit moment bevat de ster nog slechts een paar procent van een zonsmassa aan materie. Dat betekent dat de ster binnen afzienbare tijd geheel verdwenen zal zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Vampiristische pulsar ontdekt
Een pas opgestart project van het Max Planck Instituut voor Radioastronomie heeft al binnen enkele weken een eerste pulsar opgeleverd. Het object, dat de aanduiding PSR J1745+10 heeft gekregen, bevindt zich op de positie waar eerder met de gammasatelliet Fermi een heldere bron van gammastraling is ontdekt. Hij blijkt zich als een kosmische 'vampier' te gedragen.
Pulsars zijn de compacte restanten van zware sterren die met hoge snelheid om hun as tollen en aan beide magnetische polen een bundel van straling uitzenden. Doordat deze magnetische polen doorgaans niet aan de uiteinden van de rotatie-as liggen, zwiepen de beide bundels in de rondte als de lichtbundels van een vuurtoren. Bij sommige pulsars is één van de stralingsbundels bij elke draaiing eventjes op de aarde gericht, waardoor we de pulsar aan en uit zien knipperen. Tot nog toe zijn ongeveer 2000 van die knipperende objecten ontdekt, veelal met behulp van radiotelescopen.
Sommige pulsars maken deel uit van een dubbelstersysteem en slokken materie van de begeleidende ster op. Dat leidt ertoe dat zij steeds sneller gaan rondtollen. De nu ontdekte pulsar maakt al bijna 400 omwentelingen per seconde en behoort daarmee tot de klasse van millisecondepulsars. De pulsar en zijn begeleidende ster draaien in minder dan achttien uur om hun gezamenlijke zwaartepunt.
Het lijkt erop dat pulsar zijn begeleider al vrijwel geheel leeggezogen heeft. Op dit moment bevat de ster nog slechts een paar procent van een zonsmassa aan materie. Dat betekent dat de ster binnen afzienbare tijd geheel verdwenen zal zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-02-2010
Meeste manen van reuzenplaneten al lang vergaan
De vier grootste planeten van ons zonnestelsel – Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus – hebben ook de meeste manen. Niet lang na hun ontstaan, zo’n 4,6 miljard jaar geleden, cirkelden er echter nog veel meer manen rond die reuzenplaneten. De meeste van die manen zijn later in onderlinge botsingen ‘vergaan’. Veel van hun puin ligt nu op andere manen (Astronomical Journal, maart).
De 1460 kilometer grote Saturnusmaan Japetus, gefotografeerd door de Saturnus-verkenner Cassini. De vele inslagkraters zijn de sporen van verdwenen satellieten.
foto NAS/JPL/SSI
Het zijn vooral de onregelmatige manen die vergingen. Dat zijn kleine ‘satellieten’ die op heel grote afstanden in heel onregelmatige banen rond de reuzenplaneten draaien. Hun banen zijn elliptisch en maken veelal grote hoeken met het evenaarsvlak van hun planeet. Sommige draaien zelfs in een richting tegengesteld aan de aswenteling van de planeet. Ze onderscheiden zich duidelijk van de regelmatige manen die in veel kleinere banen keurig in het vlak van de evenaar draaien.
Terwijl de regelmatige manen in het restmateriaal rond de reuzenplaneten zijn ontstaan, ontstonden de onregelmatige manen in een schijf van oermaterie rond de zon en zijn ze pas later onder invloed van de zwaartekracht door de reuzenplaneten ‘ingevangen’. Computersimulaties laten zien dat die planeten zo heel veel ‘allochtone objecten’ om zich hebben verzameld, waardoor de kans op onderlinge botsingen heel groot was: wel tienduizend maal zo groot als de kans op botsingen tussen objecten in de huidige planetoïdengordel, tussen Mars en Jupiter.
Veruit de meeste (meer dan 99%) van deze allochtone objecten is in de loop van enkele honderden miljoenen jaren als gevolg van botsingen tot puin en stof uiteen gevallen. Dit materiaal spiraliseerde vervolgens naar de betreffende planeet toe, waarbij het ook terechtkwam op de vaste manen. Dat zou de aanwezigheid van veel donker materiaal op bijvoorbeeld Callisto (bij Jupiter), Titan en Japetus (Saturnus) en Oberon en Titania (Uranus) verklaren. Ook de vele kraters zouden door het puin van verdwenen satellieten ontstaan kunnen zijn.
(nrc)
Meeste manen van reuzenplaneten al lang vergaan
De vier grootste planeten van ons zonnestelsel – Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus – hebben ook de meeste manen. Niet lang na hun ontstaan, zo’n 4,6 miljard jaar geleden, cirkelden er echter nog veel meer manen rond die reuzenplaneten. De meeste van die manen zijn later in onderlinge botsingen ‘vergaan’. Veel van hun puin ligt nu op andere manen (Astronomical Journal, maart).
De 1460 kilometer grote Saturnusmaan Japetus, gefotografeerd door de Saturnus-verkenner Cassini. De vele inslagkraters zijn de sporen van verdwenen satellieten.
foto NAS/JPL/SSI
Het zijn vooral de onregelmatige manen die vergingen. Dat zijn kleine ‘satellieten’ die op heel grote afstanden in heel onregelmatige banen rond de reuzenplaneten draaien. Hun banen zijn elliptisch en maken veelal grote hoeken met het evenaarsvlak van hun planeet. Sommige draaien zelfs in een richting tegengesteld aan de aswenteling van de planeet. Ze onderscheiden zich duidelijk van de regelmatige manen die in veel kleinere banen keurig in het vlak van de evenaar draaien.
Terwijl de regelmatige manen in het restmateriaal rond de reuzenplaneten zijn ontstaan, ontstonden de onregelmatige manen in een schijf van oermaterie rond de zon en zijn ze pas later onder invloed van de zwaartekracht door de reuzenplaneten ‘ingevangen’. Computersimulaties laten zien dat die planeten zo heel veel ‘allochtone objecten’ om zich hebben verzameld, waardoor de kans op onderlinge botsingen heel groot was: wel tienduizend maal zo groot als de kans op botsingen tussen objecten in de huidige planetoïdengordel, tussen Mars en Jupiter.
Veruit de meeste (meer dan 99%) van deze allochtone objecten is in de loop van enkele honderden miljoenen jaren als gevolg van botsingen tot puin en stof uiteen gevallen. Dit materiaal spiraliseerde vervolgens naar de betreffende planeet toe, waarbij het ook terechtkwam op de vaste manen. Dat zou de aanwezigheid van veel donker materiaal op bijvoorbeeld Callisto (bij Jupiter), Titan en Japetus (Saturnus) en Oberon en Titania (Uranus) verklaren. Ook de vele kraters zouden door het puin van verdwenen satellieten ontstaan kunnen zijn.
(nrc)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-02-2010
ESO fotografeert 'kosmisch kunstwerk'
De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft een opname vrijgegeven van NGC 346, het helderste stervormingsgebied in de Kleine Magelhaense Wolk, een begeleider van het Melkwegstelsel op 210.000 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Tucana (Toekan).
Het licht en de wind en hitte die de zware sterren uitstralen hebben het gloeiende gas verspreid, zodat er een nevelachtige structuur is ontstaan die eruitziet als een spinnenweb.
NGC 346 is, net zoals andere mooie hemelgebieden, een werk in uitvoering dat in de loop der miljoenen jaren steeds verandert. Ook nieuwe sterren die zich hier vormen zullen ontvlammen, gas en stof verlichten en de aanblik van dit schitterende gebied veranderen.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
ESO fotografeert 'kosmisch kunstwerk'
De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft een opname vrijgegeven van NGC 346, het helderste stervormingsgebied in de Kleine Magelhaense Wolk, een begeleider van het Melkwegstelsel op 210.000 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Tucana (Toekan).
Het licht en de wind en hitte die de zware sterren uitstralen hebben het gloeiende gas verspreid, zodat er een nevelachtige structuur is ontstaan die eruitziet als een spinnenweb.
NGC 346 is, net zoals andere mooie hemelgebieden, een werk in uitvoering dat in de loop der miljoenen jaren steeds verandert. Ook nieuwe sterren die zich hier vormen zullen ontvlammen, gas en stof verlichten en de aanblik van dit schitterende gebied veranderen.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-02-2010
Ruimtesonde ontdekt bronnen van ijsfonteinen op Saturnusmaan
Op 21 november 2009 vloog de Amerikaanse ruimtesonde Cassini op een afstand van 1600 kilometer langs de actieve Saturnusmaan Enceladus. Bij die gelegenheid zijn zeer gedetailleerde opnamen gemaakt van het zuidpoolgebied van deze maan, waar fonteinen van waterdamp en ijsdeeltjes de ruimte in worden geblazen. Dit materiaal ontsnapt via breuken in de ijskorst van Enceladus.
Wetenschappers wilden de flyby van Cassini gebruiken om nieuwe en/of kleine fonteinen te ontdekken die op eerdere opnamen niet te zien waren geweest. Dat is meer dan gelukt: één van de overzichtsmozaïeken toont meer dan dertig ijsfonteinen, waarvan tweederde niet eerder was gezien. Ook lijken sommige reeds bekende fonteinen in intensiteit te zijn afgenomen.
De temperatuur rond de breuken in het zuidpoolgebied van Enceladus liggen bij 100 tot 135 graden onder nul. Dat is tamelijk warm: op de rest van het maanoppervlak is het nog eens honderd graden kouder. Waarschijnlijk zijn deze hogere temperaturen te danken aan de relatief warme waterdamp die hier vanuit het binnenste van Enceladus naar buiten wordt geperst.
De beelden die Cassini van het gebied heeft gemaakt, zullen voorlopig de laatste zijn. De komende vijftien jaar is de zuidpool van Enceladus in duisternis gehuld.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Ruimtesonde ontdekt bronnen van ijsfonteinen op Saturnusmaan
Op 21 november 2009 vloog de Amerikaanse ruimtesonde Cassini op een afstand van 1600 kilometer langs de actieve Saturnusmaan Enceladus. Bij die gelegenheid zijn zeer gedetailleerde opnamen gemaakt van het zuidpoolgebied van deze maan, waar fonteinen van waterdamp en ijsdeeltjes de ruimte in worden geblazen. Dit materiaal ontsnapt via breuken in de ijskorst van Enceladus.
Wetenschappers wilden de flyby van Cassini gebruiken om nieuwe en/of kleine fonteinen te ontdekken die op eerdere opnamen niet te zien waren geweest. Dat is meer dan gelukt: één van de overzichtsmozaïeken toont meer dan dertig ijsfonteinen, waarvan tweederde niet eerder was gezien. Ook lijken sommige reeds bekende fonteinen in intensiteit te zijn afgenomen.
De temperatuur rond de breuken in het zuidpoolgebied van Enceladus liggen bij 100 tot 135 graden onder nul. Dat is tamelijk warm: op de rest van het maanoppervlak is het nog eens honderd graden kouder. Waarschijnlijk zijn deze hogere temperaturen te danken aan de relatief warme waterdamp die hier vanuit het binnenste van Enceladus naar buiten wordt geperst.
De beelden die Cassini van het gebied heeft gemaakt, zullen voorlopig de laatste zijn. De komende vijftien jaar is de zuidpool van Enceladus in duisternis gehuld.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-02-2010
Nieuwe neutrinodetector doet eerste detectie
Het internationale T2K-project, dat ontworpen is om zogeheten neutrino's te detecteren, heeft voor het eerst een neutrino waargenomen dat ondergronds de 295 kilometer tussen het dorp Tokai en de Super-Kamiokande-detector heeft overbrugd. Neutrino's zijn uiterst lichte, ongeladen deeltjes die in drie soorten voorkomen. Het heelal wemelt ervan, maar doordat ze nauwelijks door normale materie worden beïnvloed, zijn neutrino's uiterst moeilijk detecteerbaar.
Lange tijd werd gedacht dat neutrino's onveranderlijke deeltjes waren, maar sinds 2001 staat vast dat de ene soort spontaan in de andere kan veranderen. T2K is speciaal opgezet om deze 'neutrino-oscillaties' te onderzoeken. Ook willen de onderzoekers vaststellen of neutrino's anders oscilleren dan hun antideeltjes, de antineutrino's. Dat laatste zou een van de belangrijkste kwesties in de natuurkunde kunnen helpen oplossen: de vraag waarom er in het heelal veel meer materie aanwezig is dan antimaterie.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Nieuwe neutrinodetector doet eerste detectie
Het internationale T2K-project, dat ontworpen is om zogeheten neutrino's te detecteren, heeft voor het eerst een neutrino waargenomen dat ondergronds de 295 kilometer tussen het dorp Tokai en de Super-Kamiokande-detector heeft overbrugd. Neutrino's zijn uiterst lichte, ongeladen deeltjes die in drie soorten voorkomen. Het heelal wemelt ervan, maar doordat ze nauwelijks door normale materie worden beïnvloed, zijn neutrino's uiterst moeilijk detecteerbaar.
Lange tijd werd gedacht dat neutrino's onveranderlijke deeltjes waren, maar sinds 2001 staat vast dat de ene soort spontaan in de andere kan veranderen. T2K is speciaal opgezet om deze 'neutrino-oscillaties' te onderzoeken. Ook willen de onderzoekers vaststellen of neutrino's anders oscilleren dan hun antideeltjes, de antineutrino's. Dat laatste zou een van de belangrijkste kwesties in de natuurkunde kunnen helpen oplossen: de vraag waarom er in het heelal veel meer materie aanwezig is dan antimaterie.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-03-2010
Indiase Maansonde vindt ijs aan noordpool van Maan
Een Amerikaanse radar op de Indiase Maansonde Chandrayaan-1 heeft ijs gevonden ter hoogte van de noordpool van de Maan, zo heeft het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA bekendgemaakt.
600 miljoen kubieke meter ijs
De Mini-SAR op de onbemande Maanverkenner stootte op meer dan 40 kleine kraters met waterijs. De diameter van de kraters varieert van 1,6 tot 15 km. Naar schatting bevatten ze samen 600 miljoen kubieke meter waterijs.
Voordien had de Amerikaanse sonde LCROSS al waterdamp op de zuidelijke pool van de Maan ontdekt, terwijl de "waterkaart" van Chandrayaan-1 zowat overal op het hemellicham sporen van water vertoont.
Permanente basis
Wetenschappers vermoeden dat er op de Maan water ontstaat dankzij de zonnewind die ook het Maanoppervlak treft. De waterstofdeeltjes bosten daarbij met grote snelheid op zuurstof dat in rotsen en stenen steekt. Beiden verbinden zich dan tot water.
"De nieuwe ontdekkingen tonen aan dat de Maan nog een interessantere en attractieve bestemming voor wetenschap en exploratie is dan men vooraf dacht", zo citeert het communiqué Paul Spudis, hoofdonderzoeker met de kleine radar op de Chandrayaan-1. Dat er water is op de Maan is van groot belang voor bemande missies of permanente bases op de natuurlijke satelliet van de Aarde. (belga/sps)
(HLN)
Indiase Maansonde vindt ijs aan noordpool van Maan
Een Amerikaanse radar op de Indiase Maansonde Chandrayaan-1 heeft ijs gevonden ter hoogte van de noordpool van de Maan, zo heeft het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA bekendgemaakt.
600 miljoen kubieke meter ijs
De Mini-SAR op de onbemande Maanverkenner stootte op meer dan 40 kleine kraters met waterijs. De diameter van de kraters varieert van 1,6 tot 15 km. Naar schatting bevatten ze samen 600 miljoen kubieke meter waterijs.
Voordien had de Amerikaanse sonde LCROSS al waterdamp op de zuidelijke pool van de Maan ontdekt, terwijl de "waterkaart" van Chandrayaan-1 zowat overal op het hemellicham sporen van water vertoont.
Permanente basis
Wetenschappers vermoeden dat er op de Maan water ontstaat dankzij de zonnewind die ook het Maanoppervlak treft. De waterstofdeeltjes bosten daarbij met grote snelheid op zuurstof dat in rotsen en stenen steekt. Beiden verbinden zich dan tot water.
"De nieuwe ontdekkingen tonen aan dat de Maan nog een interessantere en attractieve bestemming voor wetenschap en exploratie is dan men vooraf dacht", zo citeert het communiqué Paul Spudis, hoofdonderzoeker met de kleine radar op de Chandrayaan-1. Dat er water is op de Maan is van groot belang voor bemande missies of permanente bases op de natuurlijke satelliet van de Aarde. (belga/sps)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-03-2010
Leeftijd heelal afgeleid uit kosmische 'fata morgana'
Amerikaanse en Europese sterrenkundigen, onder wie Leon Koopmans van het Kapteyn Instituut in Groningen, hebben een nieuwe meting gedaan van de zogeheten Hubble-constante - een maat voor de leeftijd en grootte van het heelal. Bij deze meting is gebruik gemaakt van een gravitatielens: een sterrenstelsel dat met zijn zwaartekracht het licht van een verder weg gelegen stelsel afbuigt, waardoor vervormde afbeeldingen van dit stelsel ontstaan. In het geval van het object B1608+656 zijn vier vervormde afbeeldingen van één en hetzelfde achtergrondstelsel te zien.
Omdat B1608+656 al tien jaar lang onderzocht wordt, is de materieverdeling in het voorgrondstelsel, dat als lens fungeert, goed bekend. Dat maakt het mogelijk om heel nauwkeurig te reconstrueren welke trajecten het licht van het achtergrondstelsel heeft gevolgd, en daarmee kan de werkelijke afstand van het achtergrondstelsel worden berekend. Uit die afstand volgt dan weer de grootte van de Hubble-constante.
Uit de nieuwe meting blijkt dat het heelal 13,75 miljard jaar oud is. En dat is in goede overeenstemming met eerdere bepalingen, die gebaseerd zijn op waarnemingen van verre supernova-explosies en van de kosmische achtergrondstraling - het restant van de straling die kort na de oerknal vrijkwam.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Leeftijd heelal afgeleid uit kosmische 'fata morgana'
Amerikaanse en Europese sterrenkundigen, onder wie Leon Koopmans van het Kapteyn Instituut in Groningen, hebben een nieuwe meting gedaan van de zogeheten Hubble-constante - een maat voor de leeftijd en grootte van het heelal. Bij deze meting is gebruik gemaakt van een gravitatielens: een sterrenstelsel dat met zijn zwaartekracht het licht van een verder weg gelegen stelsel afbuigt, waardoor vervormde afbeeldingen van dit stelsel ontstaan. In het geval van het object B1608+656 zijn vier vervormde afbeeldingen van één en hetzelfde achtergrondstelsel te zien.
Omdat B1608+656 al tien jaar lang onderzocht wordt, is de materieverdeling in het voorgrondstelsel, dat als lens fungeert, goed bekend. Dat maakt het mogelijk om heel nauwkeurig te reconstrueren welke trajecten het licht van het achtergrondstelsel heeft gevolgd, en daarmee kan de werkelijke afstand van het achtergrondstelsel worden berekend. Uit die afstand volgt dan weer de grootte van de Hubble-constante.
Uit de nieuwe meting blijkt dat het heelal 13,75 miljard jaar oud is. En dat is in goede overeenstemming met eerdere bepalingen, die gebaseerd zijn op waarnemingen van verre supernova-explosies en van de kosmische achtergrondstraling - het restant van de straling die kort na de oerknal vrijkwam.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-03-2010
Oude ster bevestigt ontstaanstheorie Melkwegstelsel
Een pas ontdekte ster in een klein naburig sterrenstelsels heeft belangrijke aanwijzingen opgeleverd over de evolutie van ons Melkwegstelsel. De ster maakt deel uit van een dwergstelsel in het sterrenbeeld Sculptor (Beeldhouwer), op een afstand van 280.000 lichtjaar. Hij blijkt vrijwel dezelfde chemische samenstelling te hebben als de oudste sterren in het Melkwegstelsel (Nature, 4 maart). Dat versterkt het vermoeden dat ons stelsel is ontstaan door de geleidelijke samenklontering van dwergstelsels.
Het buitenste omhulsel van ons Melkwegstelsel, de halo, bestaat uit sterren die - anders dan bijvoorbeeld onze zon - arm zijn aan elementen zwaarder dan helium. Omdat aangenomen werd dat deze sterren afkomstig zijn van recent opgeslokte dwergstelsels, werd verwacht dat in nog bestaande nabije dwergstelsels sterren met weinig zware elementen te vinden zouden zijn. Maar die sterren bleven spoorloos, waardoor enige twijfel ontstond over het samenklonteringsscenario.
Die twijfel lijkt nu te zijn weggenomen: de vermeende verschillen in chemische samenstelling kunnen voor een belangrijk deel worden toegeschreven aan de gebruikte opsporingstechnieken. Hierdoor werden de sterren met de minste zware elementen juist over het hoofd gezien. De nu onderzochte ster in het Sculptor-stelsel bevat meer dan 4000 keer zo weinig elementen zwaarder dan helium dan onze zon. De verwachting is dat in de nabije toekomst, als grotere telescopen beschikbaar komen, meer van die 'metaalarme' sterren in nabije dwergstelsels kunnen worden opgespoord.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Oude ster bevestigt ontstaanstheorie Melkwegstelsel
Een pas ontdekte ster in een klein naburig sterrenstelsels heeft belangrijke aanwijzingen opgeleverd over de evolutie van ons Melkwegstelsel. De ster maakt deel uit van een dwergstelsel in het sterrenbeeld Sculptor (Beeldhouwer), op een afstand van 280.000 lichtjaar. Hij blijkt vrijwel dezelfde chemische samenstelling te hebben als de oudste sterren in het Melkwegstelsel (Nature, 4 maart). Dat versterkt het vermoeden dat ons stelsel is ontstaan door de geleidelijke samenklontering van dwergstelsels.
Het buitenste omhulsel van ons Melkwegstelsel, de halo, bestaat uit sterren die - anders dan bijvoorbeeld onze zon - arm zijn aan elementen zwaarder dan helium. Omdat aangenomen werd dat deze sterren afkomstig zijn van recent opgeslokte dwergstelsels, werd verwacht dat in nog bestaande nabije dwergstelsels sterren met weinig zware elementen te vinden zouden zijn. Maar die sterren bleven spoorloos, waardoor enige twijfel ontstond over het samenklonteringsscenario.
Die twijfel lijkt nu te zijn weggenomen: de vermeende verschillen in chemische samenstelling kunnen voor een belangrijk deel worden toegeschreven aan de gebruikte opsporingstechnieken. Hierdoor werden de sterren met de minste zware elementen juist over het hoofd gezien. De nu onderzochte ster in het Sculptor-stelsel bevat meer dan 4000 keer zo weinig elementen zwaarder dan helium dan onze zon. De verwachting is dat in de nabije toekomst, als grotere telescopen beschikbaar komen, meer van die 'metaalarme' sterren in nabije dwergstelsels kunnen worden opgespoord.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-03-2010
Ook in de kosmos zijn er eigenwijze bullebakken
Sterrenstelsels zijn normaal gesproken vrij "sociaal" want ze hangen rond in groepen en gaan ook vaak in interactie met elkaar. Maar sommige sterrenstelsels lijken daar niet - of niet meer - aan mee te doen, zo blijkt uit een foto van de Hubble Ruimtetelescoop en is meegedeeld door het Hubble Informatiecentrum in Garching.
De Amerikaans-Europese Hubble zoomde in op het enorme en heldere elliptisch sterrenstelsel ESO 306-17 dat zich op 500 miljoen lichtjaar van ons bevindt. Er zijn ook tal van andere sterrenstelsels te zien, maar die bevinden zich ver op de voor- of achtergrond. ESO 306-17 lijkt eigenwijs te zijn.
Zijn eenzaamheid heeft hij waarschijnlijk aan zichzelf te danken: in de loop van miljarden jaren heeft hij alle kleinere stelsels die te dicht in zijn buurt kwamen, opgeslokt.
Wetenschappers gebruiken de foto onder meer om te zoeken naar de eventuele nabije aanwezigheid van ultracompacte dwergstelsels, de schamele restanten van stelsels die het slachtoffer zijn geworden van deze kosmische bullebak.
Overigens zijn er ook aanwijzingen dat onze eigen Melkweg talrijke kleinere sterrenstelsels die zich te dichtbij waagden, heeft verorberd. (belga/jv)
(HLN)
Ook in de kosmos zijn er eigenwijze bullebakken
Sterrenstelsels zijn normaal gesproken vrij "sociaal" want ze hangen rond in groepen en gaan ook vaak in interactie met elkaar. Maar sommige sterrenstelsels lijken daar niet - of niet meer - aan mee te doen, zo blijkt uit een foto van de Hubble Ruimtetelescoop en is meegedeeld door het Hubble Informatiecentrum in Garching.
De Amerikaans-Europese Hubble zoomde in op het enorme en heldere elliptisch sterrenstelsel ESO 306-17 dat zich op 500 miljoen lichtjaar van ons bevindt. Er zijn ook tal van andere sterrenstelsels te zien, maar die bevinden zich ver op de voor- of achtergrond. ESO 306-17 lijkt eigenwijs te zijn.
Zijn eenzaamheid heeft hij waarschijnlijk aan zichzelf te danken: in de loop van miljarden jaren heeft hij alle kleinere stelsels die te dicht in zijn buurt kwamen, opgeslokt.
Wetenschappers gebruiken de foto onder meer om te zoeken naar de eventuele nabije aanwezigheid van ultracompacte dwergstelsels, de schamele restanten van stelsels die het slachtoffer zijn geworden van deze kosmische bullebak.
Overigens zijn er ook aanwijzingen dat onze eigen Melkweg talrijke kleinere sterrenstelsels die zich te dichtbij waagden, heeft verorberd. (belga/jv)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-03-2010
Herschel vindt vingerafdrukken van bouwstenen van leven
De Europese ruimtetelescoop Herschel heeft in de Orionnevel de chemische vingerafdrukken gevonden van vele organische en anorganische moleculen. HIFI, het Nederlandse meetinstrument van Herschel, onthulde deze vingerafdrukken in de vorm van een zeer gedetailleerd spectrum van de Orionnevel, een van de dichtstbijzijnde kraamkamers van sterren en planeten in ons Melkwegstelsel. Het spectrum geeft een goede indruk van de schat aan nieuwe informatie die Herschel-HIFI gaat opleveren over hoe organische moleculen zich vormen in de ruimte.
Het Orion-spectrum - een grafiek die weergeeft hoeveel licht er van iedere kleur is gemeten - maakt duidelijk dat HIFI uitstekend werkt sinds het ruimte-instrument weer operationeel is (vanaf januari 2010). Een opvallend kenmerk van het HIFI-spectrum van Orion is het rijke, dichte patroon van 'pieken'. Elke piek in het spectrum vertegenwoordigt licht met een hele specifieke kleur. Doordat ieder molecuul zijn eigen serie kleuren heeft, vertegenwoordigt iedere piek dan ook een specifiek molecuul. De Orionnevel staat bekend als een van de meest veelzijdige chemische fabrieken in de ruimte, en omdat we de chemische processen en de vorming van moleculen nog niet volledig begrijpen is de nevel een ideaal studieobject. Na eerste bestudering van het patroon van pieken hebben sterrenkundigen een aantal 'gewone' moleculen geïdentificeerd zoals water, koolmonoxide, formaldehyde, methanol, dimethylether, waterstofcyanide, zwaveldioxide, zwavelmonoxide en hun bijbehorende isotopen. Naar verwachting zullen ook nieuwe organische moleculen opduiken.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Herschel vindt vingerafdrukken van bouwstenen van leven
De Europese ruimtetelescoop Herschel heeft in de Orionnevel de chemische vingerafdrukken gevonden van vele organische en anorganische moleculen. HIFI, het Nederlandse meetinstrument van Herschel, onthulde deze vingerafdrukken in de vorm van een zeer gedetailleerd spectrum van de Orionnevel, een van de dichtstbijzijnde kraamkamers van sterren en planeten in ons Melkwegstelsel. Het spectrum geeft een goede indruk van de schat aan nieuwe informatie die Herschel-HIFI gaat opleveren over hoe organische moleculen zich vormen in de ruimte.
Het Orion-spectrum - een grafiek die weergeeft hoeveel licht er van iedere kleur is gemeten - maakt duidelijk dat HIFI uitstekend werkt sinds het ruimte-instrument weer operationeel is (vanaf januari 2010). Een opvallend kenmerk van het HIFI-spectrum van Orion is het rijke, dichte patroon van 'pieken'. Elke piek in het spectrum vertegenwoordigt licht met een hele specifieke kleur. Doordat ieder molecuul zijn eigen serie kleuren heeft, vertegenwoordigt iedere piek dan ook een specifiek molecuul. De Orionnevel staat bekend als een van de meest veelzijdige chemische fabrieken in de ruimte, en omdat we de chemische processen en de vorming van moleculen nog niet volledig begrijpen is de nevel een ideaal studieobject. Na eerste bestudering van het patroon van pieken hebben sterrenkundigen een aantal 'gewone' moleculen geïdentificeerd zoals water, koolmonoxide, formaldehyde, methanol, dimethylether, waterstofcyanide, zwaveldioxide, zwavelmonoxide en hun bijbehorende isotopen. Naar verwachting zullen ook nieuwe organische moleculen opduiken.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-03-2010
RAVE breidt kaart van de Melkweg verder uit
Een team van astronomen, onder leiding van de Groningse sterrenkundige Maarten Breddels, heeft de afstanden van twintigduizend nabijgelegen sterren in de Melkweg bepaald voor RAVE, het Radial Velocity Experiment. Deze stercatalogus is beschikbaar voor sterrenkundigen over de hele wereld om ons sterrenstelsel te doorgronden. Uiteindelijk zal de catalogus groeien tot een miljoen sterren.
Bijna twaalf jaar geleden produceerde de Europese satelliet Hipparcos een catalogus met de geprojecteerde snelheden van de sterren op de hemelbol. Later, toen de snelheden van deze sterren in de gezichtslijn werden gemeten, kregen astronomen een compleet beeld van de nabije sterren en hun bewegingen. Dankzij de nalatenschap van Hipparcos, andere missies en de nieuwste gegevens van RAVE is er een nieuwe catalogus beschikbaar met kinematische gegevens voor een veel groter gebied van de Melkweg.
Het is relatief makkelijk de posities van sterren op de hemelbol te meten, maar het bepalen van de afstand van een ster tot de aarde stelt eisen aan de observatietijd en modelleertechnieken. Alleen wanneer de afstand bekend is, is het mogelijk te bepalen hoe snel de sterren echt bewegen. Dit maakt het bijvoorbeeld mogelijk te bepalen hoeveel massa de Melkweg bevat, of om sterstromen te ontdekken waarmee we de geschiedenis van ons sterrenstelsel beter leren begrijpen.
De kaart met posities en snelheden waarover astronomen tot nu toe de beschikking hadden, was beperkt tot de strikte nabijheid van onze zon (vergelijkbaar met de straten rondom ons huis). Wat nu in kaart is gebracht met RAVE geeft als het ware een beeld van een compleet stadsdeel, en waar en hoe snel de auto’s rijden.
(Astronomie.nl)
RAVE breidt kaart van de Melkweg verder uit
Een team van astronomen, onder leiding van de Groningse sterrenkundige Maarten Breddels, heeft de afstanden van twintigduizend nabijgelegen sterren in de Melkweg bepaald voor RAVE, het Radial Velocity Experiment. Deze stercatalogus is beschikbaar voor sterrenkundigen over de hele wereld om ons sterrenstelsel te doorgronden. Uiteindelijk zal de catalogus groeien tot een miljoen sterren.
Bijna twaalf jaar geleden produceerde de Europese satelliet Hipparcos een catalogus met de geprojecteerde snelheden van de sterren op de hemelbol. Later, toen de snelheden van deze sterren in de gezichtslijn werden gemeten, kregen astronomen een compleet beeld van de nabije sterren en hun bewegingen. Dankzij de nalatenschap van Hipparcos, andere missies en de nieuwste gegevens van RAVE is er een nieuwe catalogus beschikbaar met kinematische gegevens voor een veel groter gebied van de Melkweg.
Het is relatief makkelijk de posities van sterren op de hemelbol te meten, maar het bepalen van de afstand van een ster tot de aarde stelt eisen aan de observatietijd en modelleertechnieken. Alleen wanneer de afstand bekend is, is het mogelijk te bepalen hoe snel de sterren echt bewegen. Dit maakt het bijvoorbeeld mogelijk te bepalen hoeveel massa de Melkweg bevat, of om sterstromen te ontdekken waarmee we de geschiedenis van ons sterrenstelsel beter leren begrijpen.
De kaart met posities en snelheden waarover astronomen tot nu toe de beschikking hadden, was beperkt tot de strikte nabijheid van onze zon (vergelijkbaar met de straten rondom ons huis). Wat nu in kaart is gebracht met RAVE geeft als het ware een beeld van een compleet stadsdeel, en waar en hoe snel de auto’s rijden.
(Astronomie.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-03-2010
Centraal zwart gat verstoort stervorming in sterrenstelsel
Nieuwe waarnemingen met de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra bevestigen het al bestaande vermoeden dat het zwarte gat in het centrum van een sterrenstelsel een belangrijke rol speelt bij de ontwikkeling van dat stelsel. Ook een niet extreem zwaar gat produceert al zo'n hevige 'wind' van energierijke deeltjes, dat het ontstaan van nieuwe sterren tot in de wijde omgeving wordt belemmerd.
Dat de allerzwaarste centrale zwarte gaten een grote invloed uitoefenen op hun moederstelsel was al geruime tijd duidelijk. Deze kolossale monsters produceren vaak een intense bundel van supersnelle deeltjes, die tot ver buiten de grenzen van het eigenlijke sterrenstelsel reikt. Maar uit Chandra-waarnemingen van het sterrenstelsel NGC 1068 blijkt nu dat ook superzware zwarte gaten van 'gemiddelde' afmetingen al de nodige invloed hebben.
Uit het centrum van NGC 1068 worden deeltjes weggeblazen met snelheden van anderhalf miljoen kilometer per uur. Deze wind komt voort uit heet gas dat zich rond het zwarte gat heeft verzameld. Een deel van dat gas zal uiteindelijk ook door het zwarte gat worden opgeslokt, maar een ander deel wordt de omgeving in geblazen. Bij NGC 1068 gaat het daarbij om enkele zonsmassa's materie per jaar, die duizenden lichtjaren ver het omringende stelsel binnendringt - voldoende om de stervorming tot op grote afstand te verstoren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Centraal zwart gat verstoort stervorming in sterrenstelsel
Nieuwe waarnemingen met de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra bevestigen het al bestaande vermoeden dat het zwarte gat in het centrum van een sterrenstelsel een belangrijke rol speelt bij de ontwikkeling van dat stelsel. Ook een niet extreem zwaar gat produceert al zo'n hevige 'wind' van energierijke deeltjes, dat het ontstaan van nieuwe sterren tot in de wijde omgeving wordt belemmerd.
Dat de allerzwaarste centrale zwarte gaten een grote invloed uitoefenen op hun moederstelsel was al geruime tijd duidelijk. Deze kolossale monsters produceren vaak een intense bundel van supersnelle deeltjes, die tot ver buiten de grenzen van het eigenlijke sterrenstelsel reikt. Maar uit Chandra-waarnemingen van het sterrenstelsel NGC 1068 blijkt nu dat ook superzware zwarte gaten van 'gemiddelde' afmetingen al de nodige invloed hebben.
Uit het centrum van NGC 1068 worden deeltjes weggeblazen met snelheden van anderhalf miljoen kilometer per uur. Deze wind komt voort uit heet gas dat zich rond het zwarte gat heeft verzameld. Een deel van dat gas zal uiteindelijk ook door het zwarte gat worden opgeslokt, maar een ander deel wordt de omgeving in geblazen. Bij NGC 1068 gaat het daarbij om enkele zonsmassa's materie per jaar, die duizenden lichtjaren ver het omringende stelsel binnendringt - voldoende om de stervorming tot op grote afstand te verstoren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ik zag zojuist een heldere 'ster' op een 'rustige' constante snelheid over vliegen. Voor mijn beleving ongeveer net zo snel als wanneer je een vliegtuig over ziet vliegen. Echter ontbraken aan deze ster de bekende vlieglichtjes. En net zoals bij de spaceshuttle verdween de ster langzaam (zoals een fade-out). Nu heb ik de NASA tracker geraadpleegd en kon het in principe niet het ISS zijn. Heeft iemand een idee wat zojuist over Nederland is gevlogen? Kleine 5 minuten geleden.
Een satelliet ofzoquote:Op zondag 7 maart 2010 20:14 schreef tomtomkortom het volgende:
Ik zag zojuist een heldere 'ster' op een 'rustige' constante snelheid over vliegen. Voor mijn beleving ongeveer net zo snel als wanneer je een vliegtuig over ziet vliegen. Echter ontbraken aan deze ster de bekende vlieglichtjes. En net zoals bij de spaceshuttle verdween de ster langzaam (zoals een fade-out). Nu heb ik de NASA tracker geraadpleegd en kon het in principe niet het ISS zijn. Heeft iemand een idee wat zojuist over Nederland is gevlogen? Kleine 5 minuten geleden.
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-03-2010
Maanpolen bepokt met ijskraters
Ja ja, dat er water op de maan is weten we nu wel. Maar dat het ook genoeg is om een maanbasis langdurig van te onderhouden is wel groot nieuws. Een NASA-instrument aan boord van de Indiase satelliet Chandrayaan-1 ontdekte het.
Chandrayaan-1 is een Indiaas wonderkindje. In eerste instantie werd de maansatelliet nog vooral gezien als een vehikel om India te lanceren als nieuwe speler in de internationale ruimtevaart. Toen de satelliet als eerste water op de maan vaststelde stond ook het wetenschappelijk nut niet meer buiten kijf. Inmiddels heeft Chandrayaan-1 zijn tweede overwinning binnengesleept: het eerder ontdekte water blijkt in tientallen kraters te zitten op het poolgebied van de maan. Het is genoeg om mensen die een maanbasis zouden gaan bemannen van drinkwater te voorzien. Bovendien kan het met een beetje moeite in raketbrandstof of zelfs adembare zuurstof om worden gezet.
De Indiase satelliet Chandrayaan-1 werd in oktober 2008 gelanceerd en cirkelt sindsdien in een baan om de maan. Het is de eerste grote missie van de Indiase ruimtevaartorganisatie ISRO. Afbeelding: © ISRO
.De ontdekking werd gedaan met een radarapparaat van NASA-makelij. Deze radar, de mini-SAR, was aan boord om de beschaduwde kraters op de maanpolen te onderzoeken. Het is een simpel apparaat van zo’n 10 kilo dat de polarisatie van weerkaatste radiogolven analyseert. Mini-SAR zendt linksom gepolariseerde golven uit. Normaal maanoppervlak kaatst die golven terug met een omkering van de polarisatie, maar sommige stoffen zorgen voor een ander signaal. IJs bijvoorbeeld, maar ook jonge en ruwe oppervlakken die nog doorzichtig zijn voor radiostraling. Mini-SAR zocht punten op die zijn straling vreemd weerkaatsen. Daarna werden die punten opgezocht op een gedetailleerde foto van het oppervlakte van de maan. Het bleek te gaan over kraters waarvan het binnenste de radiogolven vreemd reflecteerde, terwijl de randen zich als gewoon maanoppervlak gedragen. Daarom kan het niet om piepjonge kraters gaan, en heeft Chandrayaan-1 daadwerkelijk ijs gevonden.
Op deze foto zijn de kraters te zien waarin Mini-SAR een afwijkende terugkaatsing van radiogolven detecteerde. De rood-omcirkelde kraters blijken erg jong te zijn, en bevatten dus waarschijnlijk geen ijs. De groen-omcirkelde kraters zijn ouder en dus gevuld met waterijs. Afbeelding: © NASA
.Het goede nieuws komt kort na de beslissing van de Amerikaanse regering om de geplande bemande maanvluchten te laten vervallen. Waarschijnlijk zal het nog lang duren totdat mensen gebruik kunnen maken van de naar schatting 600 miljoen ton ijs die op de polen van de maan in donkere kraters zit. Maar voor toekomstige maanmissies is er in ieder geval een obstakel minder: eten moet je zelf meenemen, maar voor drinken wordt gezorgd.
(Kennislink)
Maanpolen bepokt met ijskraters
Ja ja, dat er water op de maan is weten we nu wel. Maar dat het ook genoeg is om een maanbasis langdurig van te onderhouden is wel groot nieuws. Een NASA-instrument aan boord van de Indiase satelliet Chandrayaan-1 ontdekte het.
Chandrayaan-1 is een Indiaas wonderkindje. In eerste instantie werd de maansatelliet nog vooral gezien als een vehikel om India te lanceren als nieuwe speler in de internationale ruimtevaart. Toen de satelliet als eerste water op de maan vaststelde stond ook het wetenschappelijk nut niet meer buiten kijf. Inmiddels heeft Chandrayaan-1 zijn tweede overwinning binnengesleept: het eerder ontdekte water blijkt in tientallen kraters te zitten op het poolgebied van de maan. Het is genoeg om mensen die een maanbasis zouden gaan bemannen van drinkwater te voorzien. Bovendien kan het met een beetje moeite in raketbrandstof of zelfs adembare zuurstof om worden gezet.
De Indiase satelliet Chandrayaan-1 werd in oktober 2008 gelanceerd en cirkelt sindsdien in een baan om de maan. Het is de eerste grote missie van de Indiase ruimtevaartorganisatie ISRO. Afbeelding: © ISRO
.De ontdekking werd gedaan met een radarapparaat van NASA-makelij. Deze radar, de mini-SAR, was aan boord om de beschaduwde kraters op de maanpolen te onderzoeken. Het is een simpel apparaat van zo’n 10 kilo dat de polarisatie van weerkaatste radiogolven analyseert. Mini-SAR zendt linksom gepolariseerde golven uit. Normaal maanoppervlak kaatst die golven terug met een omkering van de polarisatie, maar sommige stoffen zorgen voor een ander signaal. IJs bijvoorbeeld, maar ook jonge en ruwe oppervlakken die nog doorzichtig zijn voor radiostraling. Mini-SAR zocht punten op die zijn straling vreemd weerkaatsen. Daarna werden die punten opgezocht op een gedetailleerde foto van het oppervlakte van de maan. Het bleek te gaan over kraters waarvan het binnenste de radiogolven vreemd reflecteerde, terwijl de randen zich als gewoon maanoppervlak gedragen. Daarom kan het niet om piepjonge kraters gaan, en heeft Chandrayaan-1 daadwerkelijk ijs gevonden.
Op deze foto zijn de kraters te zien waarin Mini-SAR een afwijkende terugkaatsing van radiogolven detecteerde. De rood-omcirkelde kraters blijken erg jong te zijn, en bevatten dus waarschijnlijk geen ijs. De groen-omcirkelde kraters zijn ouder en dus gevuld met waterijs. Afbeelding: © NASA
.Het goede nieuws komt kort na de beslissing van de Amerikaanse regering om de geplande bemande maanvluchten te laten vervallen. Waarschijnlijk zal het nog lang duren totdat mensen gebruik kunnen maken van de naar schatting 600 miljoen ton ijs die op de polen van de maan in donkere kraters zit. Maar voor toekomstige maanmissies is er in ieder geval een obstakel minder: eten moet je zelf meenemen, maar voor drinken wordt gezorgd.
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-03-2010
Diamanten ijsbergen en dito oceanen
Volgens een artikel in het vakblad Nature Physics zouden er zich op Neptunus en Uranus oceanen uit vloeibaar diamant met drijvende vaste diamanten ijsbergen kunnen bevinden. De studie baseert zich op de eerste gedetailleerde resultaten van het onderzoek naar het smeltpunt van diamant. Uit de resultaten blijkt dat diamant zich bij smelten en bevriezen net als water gedraagt, met vaste vormen die op een vloeibare toestand drijven. De verrassende onthulling bezorgt wetenschappers niet alleen nieuwe informatie over diamant, maar ook nieuw begrip over enkele van de buitenste planeten van ons zonnestelsel.
Op aarde is diamant relatief gezien een ruim voorkomend materiaal, maar toch is het smeltpunt nooit gemeten. Bij het smelten van diamant moet er naast een hoge temperatuur ook een enorme druk ontwikkeld worden. Het is de hoge druk die het meten van de temperatuur bemoeilijkt. Wetenschappers bij de Sandia National Laboratories slaagden er al jaren geleden in om diamant te smelten, maar ze konden de druk en de temperatuur waarbij het diamant van vast naar vloeibaar overging niet meten.
Diamant is zoals je weet een ongelooflijk hard materiaal. Alleen al die eigenschap maakt het smelten van diamant een bijna onmogelijke opdracht. Maar diamant heeft nog een belangrijke eigenschap die het meten van het smeltpunt bemoeilijkt: diamant houdt er bij extreme verhitting namelijk niet van om diamant te blijven; diamant zal zich bij extreem hoge temperaturen transformeren naar grafiet. Het is niet het diamant, maar het grafiet dat smelt naar een vloeibare vorm. Wetenschappers moeten tijdens het verhitten van diamant er constant voor zorgen dat het diamant niet transformeert naar grafiet.
De benodigde ultrahoge temperaturen en extreem hoge druk die nodig zijn om diamant van vaste naar vloeibare toestand te veranderen zijn van nature aanwezig op reusachtige gasplaneten zoals Neptunus en Uranus. Een oceaan van vloeibaar diamant kan de oriëntatie van het magnetische veld van deze planeten verklaren.
Voor onze planeet kan men ruwweg zeggen dat de magnetische polen overeenkomen met de geografische polen. Dat kan niet gezegd worden van Neptunus noch Uranus: daar kunnen ze tot 60 graden afwijken van de noord-zuid as. Mocht het magnetische veld van de aarde zich oriënteren volgens wat er op Neptunus gebeurt, dan zou de magnetische Noordpool van de aarde ergens in Texas liggen in plaats van de Arctische Oceaan.
Neptunus en Uranus zouden naar schatting uit 10 procent koolstof bestaan. Een reusachtige oceaan van vloeibaar diamant op de juiste plaats kan het magnetisch veld doen afwijken van - of overhellen uit - zijn alignatie met de rotatie van de planeet.
(Grenswetenschap)
Diamanten ijsbergen en dito oceanen
Volgens een artikel in het vakblad Nature Physics zouden er zich op Neptunus en Uranus oceanen uit vloeibaar diamant met drijvende vaste diamanten ijsbergen kunnen bevinden. De studie baseert zich op de eerste gedetailleerde resultaten van het onderzoek naar het smeltpunt van diamant. Uit de resultaten blijkt dat diamant zich bij smelten en bevriezen net als water gedraagt, met vaste vormen die op een vloeibare toestand drijven. De verrassende onthulling bezorgt wetenschappers niet alleen nieuwe informatie over diamant, maar ook nieuw begrip over enkele van de buitenste planeten van ons zonnestelsel.
Op aarde is diamant relatief gezien een ruim voorkomend materiaal, maar toch is het smeltpunt nooit gemeten. Bij het smelten van diamant moet er naast een hoge temperatuur ook een enorme druk ontwikkeld worden. Het is de hoge druk die het meten van de temperatuur bemoeilijkt. Wetenschappers bij de Sandia National Laboratories slaagden er al jaren geleden in om diamant te smelten, maar ze konden de druk en de temperatuur waarbij het diamant van vast naar vloeibaar overging niet meten.
Diamant is zoals je weet een ongelooflijk hard materiaal. Alleen al die eigenschap maakt het smelten van diamant een bijna onmogelijke opdracht. Maar diamant heeft nog een belangrijke eigenschap die het meten van het smeltpunt bemoeilijkt: diamant houdt er bij extreme verhitting namelijk niet van om diamant te blijven; diamant zal zich bij extreem hoge temperaturen transformeren naar grafiet. Het is niet het diamant, maar het grafiet dat smelt naar een vloeibare vorm. Wetenschappers moeten tijdens het verhitten van diamant er constant voor zorgen dat het diamant niet transformeert naar grafiet.
De benodigde ultrahoge temperaturen en extreem hoge druk die nodig zijn om diamant van vaste naar vloeibare toestand te veranderen zijn van nature aanwezig op reusachtige gasplaneten zoals Neptunus en Uranus. Een oceaan van vloeibaar diamant kan de oriëntatie van het magnetische veld van deze planeten verklaren.
Voor onze planeet kan men ruwweg zeggen dat de magnetische polen overeenkomen met de geografische polen. Dat kan niet gezegd worden van Neptunus noch Uranus: daar kunnen ze tot 60 graden afwijken van de noord-zuid as. Mocht het magnetische veld van de aarde zich oriënteren volgens wat er op Neptunus gebeurt, dan zou de magnetische Noordpool van de aarde ergens in Texas liggen in plaats van de Arctische Oceaan.
Neptunus en Uranus zouden naar schatting uit 10 procent koolstof bestaan. Een reusachtige oceaan van vloeibaar diamant op de juiste plaats kan het magnetisch veld doen afwijken van - of overhellen uit - zijn alignatie met de rotatie van de planeet.
(Grenswetenschap)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-03-2010
Dubbelster draait in slechts vijf minuten zijn rondjes
Astronomen van onder meer de Radboud Universiteit Nijmegen hebben ontdekt dat de twee sterren in de dubbelster HM Cancri in slechts 5,4 minuten om elkaar heen draaien. Daarmee is HM Cancri de dubbelster met veruit de kortst bekende baanperiode. Het is ook een van de allerkleinst mogelijke dubbelsterren, met een totale afmeting van niet meer dan 8 maal de diameter van de aarde.
Het dubbelstersysteem HM Cancri bestaat uit twee witte dwergen, die zo dicht bij elkaar zitten dat er massa overstroomt van de ene naar de andere. Witte dwergen zijn de uitgebrande sintels van sterren zoals de zon en bestaan uit helium, of koolstof en zuurstof. HM Cancri werd in 1999 door ROSAT als zwakke röntgenbron ontdekt. In 2001 werd de 5,4 minuten-periode gevonden uit lichtvariaties in het röntgen en het optische licht. Of deze periode ook de baanperiode van de dubbelster was, is echter lang onduidelijk gebleven. Het zou zo kort zijn dat veel astronomen niet konden geloven dat dit klopte.
Een internationaal team van astronomen, onder leiding van Gijs Roelofs van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, heeft nu met behulp van de grootste telescoop ter wereld, de 10-m Keck telescoop op Hawaï, kunnen aantonen dat ook de baanperiode daadwerkelijk 5,4 minuten is. Dit is gedaan door de snelheidsvariaties in de spectraallijnen van HM Cancri te detecteren.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Dubbelster draait in slechts vijf minuten zijn rondjes
Astronomen van onder meer de Radboud Universiteit Nijmegen hebben ontdekt dat de twee sterren in de dubbelster HM Cancri in slechts 5,4 minuten om elkaar heen draaien. Daarmee is HM Cancri de dubbelster met veruit de kortst bekende baanperiode. Het is ook een van de allerkleinst mogelijke dubbelsterren, met een totale afmeting van niet meer dan 8 maal de diameter van de aarde.
Het dubbelstersysteem HM Cancri bestaat uit twee witte dwergen, die zo dicht bij elkaar zitten dat er massa overstroomt van de ene naar de andere. Witte dwergen zijn de uitgebrande sintels van sterren zoals de zon en bestaan uit helium, of koolstof en zuurstof. HM Cancri werd in 1999 door ROSAT als zwakke röntgenbron ontdekt. In 2001 werd de 5,4 minuten-periode gevonden uit lichtvariaties in het röntgen en het optische licht. Of deze periode ook de baanperiode van de dubbelster was, is echter lang onduidelijk gebleven. Het zou zo kort zijn dat veel astronomen niet konden geloven dat dit klopte.
Een internationaal team van astronomen, onder leiding van Gijs Roelofs van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, heeft nu met behulp van de grootste telescoop ter wereld, de 10-m Keck telescoop op Hawaï, kunnen aantonen dat ook de baanperiode daadwerkelijk 5,4 minuten is. Dit is gedaan door de snelheidsvariaties in de spectraallijnen van HM Cancri te detecteren.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-03-2010
Relativiteitstheorie is ook op drie miljard lichtjaar afstand geldig
Een analyse van meer dan 70.000 sterrenstelsels, uitgevoerd door Amerikaanse en Zwitserse sterrenkundigen, heeft aangetoond dat de regels van Einsteins relativiteitstheorie ook op afstanden van meer dan drie miljard lichtjaar geldig zijn. Verder toont hun analyse aan dat de aanwezigheid van donkere materie nog steeds de beste verklaring is voor het feit dat sterrenstelsels en clusters bewegen alsof ze de invloed ondervinden van een onzichtbare massa. Alternatieve zwaartekrachtstheorieën zoals de tensor-vector-scalar-zwaartekracht (TeVeS), die het bestaan van donkere materie proberen te omzeilen, kunnen de waargenomen zwaartekrachtseigenschappen van clusters van sterrenstelsels niet verklaren.
Het nieuwe resultaat, dat deze week in Nature staat, is overigens in strijd met een ander onderzoek, dat eind vorig jaar werd gepubliceerd. Uit dat onderzoek, dat zich op het nog verdere heelal richtte, bleek dat de relativistische beschrijving van de zwaartekracht op afstanden van 8 tot 11 miljard lichtjaar niet voldoet. Hoe deze eindjes aan elkaar geknoopt moeten worden, is nog onduidelijk. Mogelijk zal gewacht moeten worden op een nieuwe generatie ruimtemissies, zoals de Joint Dark Energy Mission (JDEM) en Euclid. De resultaten daarvan worden echter pas over tien tot vijftien jaar verwacht.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Relativiteitstheorie is ook op drie miljard lichtjaar afstand geldig
Een analyse van meer dan 70.000 sterrenstelsels, uitgevoerd door Amerikaanse en Zwitserse sterrenkundigen, heeft aangetoond dat de regels van Einsteins relativiteitstheorie ook op afstanden van meer dan drie miljard lichtjaar geldig zijn. Verder toont hun analyse aan dat de aanwezigheid van donkere materie nog steeds de beste verklaring is voor het feit dat sterrenstelsels en clusters bewegen alsof ze de invloed ondervinden van een onzichtbare massa. Alternatieve zwaartekrachtstheorieën zoals de tensor-vector-scalar-zwaartekracht (TeVeS), die het bestaan van donkere materie proberen te omzeilen, kunnen de waargenomen zwaartekrachtseigenschappen van clusters van sterrenstelsels niet verklaren.
Het nieuwe resultaat, dat deze week in Nature staat, is overigens in strijd met een ander onderzoek, dat eind vorig jaar werd gepubliceerd. Uit dat onderzoek, dat zich op het nog verdere heelal richtte, bleek dat de relativistische beschrijving van de zwaartekracht op afstanden van 8 tot 11 miljard lichtjaar niet voldoet. Hoe deze eindjes aan elkaar geknoopt moeten worden, is nog onduidelijk. Mogelijk zal gewacht moeten worden op een nieuwe generatie ruimtemissies, zoals de Joint Dark Energy Mission (JDEM) en Euclid. De resultaten daarvan worden echter pas over tien tot vijftien jaar verwacht.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-03-2010
Optocht van sterrenstelsels is nog groter dan gedacht
In 2008 ontdekten sterrenkundigen dat een aantal verre clusters van sterrenstelsels met een snelheid van ongeveer 3 miljoen kilometer per uur gezamenlijk dezelfde kant op bewegen. Nader onderzoek heeft het bestaan van deze intergalactische optocht bevestigd. Sterker nog: hij blijkt nog veel omvangrijker te zijn dan aanvankelijk al het geval leek. De collectieve beweging van sterrenstelsels - die de 'donkere stroom' wordt genoemd - blijkt zich uit te strekken over een afstand van zeker 2,5 miljard lichtjaar.
De verre clusters hebben een kleine maar meetbare snelheid die losstaat van de uitdijing van het heelal en niet groter is naarmate ze zich verder van ons vandaan bevinden. Dat blijkt uit de manier waarop het hete gas in deze clusters de fotonen van de zogeheten kosmische achtergrondstraling verstrooit. Omdat de clusters niet exact de uitdijing van de ruimte volgen, treden er in de golflengten van de verstrooide fotonen veranderingen op, waaruit een extra snelheidscomponent kan worden afgeleid.
De snelheid waarmee de clusters bewegen kan redelijk goed worden bepaald. Ook staat vast dat de optocht ruwweg in het verlengde beweegt van de verbindingslijn tussen ons en het sterrenbeeld Centaurus. Maar op basis van de beschikbare gegevens kan niet met zekerheid worden vastgesteld of de clusters naar ons toe komen of van ons af bewegen (al lijkt dat laatste het meest waarschijnlijk).
Wat de oorzaak is van de collectieve beweging is nog volkomen onduidelijk. De materieverdeling in het zichtbare heelal kan deze niet verklaren. Het lijkt er op dat zich voorbij de 'horizon' van het zichtbare heelal een massaconcentratie bevindt die de stelsels aantrekt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Optocht van sterrenstelsels is nog groter dan gedacht
In 2008 ontdekten sterrenkundigen dat een aantal verre clusters van sterrenstelsels met een snelheid van ongeveer 3 miljoen kilometer per uur gezamenlijk dezelfde kant op bewegen. Nader onderzoek heeft het bestaan van deze intergalactische optocht bevestigd. Sterker nog: hij blijkt nog veel omvangrijker te zijn dan aanvankelijk al het geval leek. De collectieve beweging van sterrenstelsels - die de 'donkere stroom' wordt genoemd - blijkt zich uit te strekken over een afstand van zeker 2,5 miljard lichtjaar.
De verre clusters hebben een kleine maar meetbare snelheid die losstaat van de uitdijing van het heelal en niet groter is naarmate ze zich verder van ons vandaan bevinden. Dat blijkt uit de manier waarop het hete gas in deze clusters de fotonen van de zogeheten kosmische achtergrondstraling verstrooit. Omdat de clusters niet exact de uitdijing van de ruimte volgen, treden er in de golflengten van de verstrooide fotonen veranderingen op, waaruit een extra snelheidscomponent kan worden afgeleid.
De snelheid waarmee de clusters bewegen kan redelijk goed worden bepaald. Ook staat vast dat de optocht ruwweg in het verlengde beweegt van de verbindingslijn tussen ons en het sterrenbeeld Centaurus. Maar op basis van de beschikbare gegevens kan niet met zekerheid worden vastgesteld of de clusters naar ons toe komen of van ons af bewegen (al lijkt dat laatste het meest waarschijnlijk).
Wat de oorzaak is van de collectieve beweging is nog volkomen onduidelijk. De materieverdeling in het zichtbare heelal kan deze niet verklaren. Het lijkt er op dat zich voorbij de 'horizon' van het zichtbare heelal een massaconcentratie bevindt die de stelsels aantrekt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-03-2010
"Onzichtbare ster bekogelt Aarde met dodelijke kometen"
De impact van de dodelijke kometen die Nemesis afvuurt, zou van dezelfde orde zijn als de asteroïde die de dino's uitroeide.
Het zou weleens kunnen dat een gigantische, onzichtbare, bruine dwergster dodelijke kometen op de Aarde afvuurt. Dat meldt The Sun. De impact van die 'sneeuwballen' op onze planeet zou vergelijkbaar zijn met die van de asteroïde die de dinausurus 65 miljoen jaar geleden definitief van de aardbodem veegde.
Volgens wetenschappers zou de bizarre ster rond de zon cirkelen en ervoor zorgen dat kometen de Aarde bombarderen met 'sneeuwballen' - lees: kometen. Deze 'bruine dwerg', die tot vijf keer de grootte van Jupiter zou meten, zou om de 26 miljoen jaar verantwoordelijk zijn voor massavernietiging. De term 'dwergster' slaat op het weinige licht dat de ster afgeeft.
NASA-wetenschappers bedachten de ster met de bijnaam 'Nemesis'. Dit hemellichaam zou onzichtbaar zijn omdat ze enkel infraroodlicht afstraalt en ongelooflijk ver van ons verwijderd is. Nemesis zou in een baan van 25.000 keer de afstand tussen de zon en de Aarde rond ons zonnestelsel draaien. Haar wentelingen in het melkwegstelsel sleuren door de aantrekkingskracht ijzige stenen uit de Oortwolk met zich mee, dat is een wolk van miljarden kometen die nog eens twee keer verder dan Nemesis van ons verwijderd is.
'Sneeuwballen'
Deze 'sneeuwballen' worden op de Aarde geworpen als kometen en veroorzaken daarbij een verwoesting die zo groot is als die van de op de Aarde ingeslagen asteroïde, die 65 miljoen jaar geleden het einde van de dinosaurus betekende.
Wetenschappers van de NASA denken nu Nemesis te kunnen opsporen met een nieuwe warmtegevoelige telescoop, die in januari het luchtruim begon af te speuren. Verwacht wordt dat er zo'n duizend bruine dwergsterren zullen gevonden worden binnen een afstand van 25 lichtjaar van de zon. De telescoop zond alvast een foto naar de Aarde van een komeet die mogelijk uit de Oortwolk afkomstig is.
Sedna en Nemesis
De eerste aanwijzing voor het bestaan van Nemesis was de gekke omwenteling van de dwergster Sedna. Volgens wetenschappers kan de ongewone ovale wenteling van 12.000 jaar enkel verklaard worden door de aanwezigheid van een enorm hemellichaam. Mike Brown, die Sedna in 2003 ontdekte, zegt het volgende: "Sedna is een heel vreemd object. Het zou er niet moeten zijn. Het kan maar op één manier en dat is dat een of andere reus het heeft weggeschopt."
Professor John Matese van de University of Louisiana in Lafayette, beweert dat de meeste kometen uit hetzelfde gedeelte van de Oortwolk stammen. "Er is statistisch belangrijk bewijsmateriaal om te stellen dat de concentratie van kometen kan veroorzaakt zijn door een kompaan van de zon." (jv)
(HLN)
"Onzichtbare ster bekogelt Aarde met dodelijke kometen"
De impact van de dodelijke kometen die Nemesis afvuurt, zou van dezelfde orde zijn als de asteroïde die de dino's uitroeide.
Het zou weleens kunnen dat een gigantische, onzichtbare, bruine dwergster dodelijke kometen op de Aarde afvuurt. Dat meldt The Sun. De impact van die 'sneeuwballen' op onze planeet zou vergelijkbaar zijn met die van de asteroïde die de dinausurus 65 miljoen jaar geleden definitief van de aardbodem veegde.
Volgens wetenschappers zou de bizarre ster rond de zon cirkelen en ervoor zorgen dat kometen de Aarde bombarderen met 'sneeuwballen' - lees: kometen. Deze 'bruine dwerg', die tot vijf keer de grootte van Jupiter zou meten, zou om de 26 miljoen jaar verantwoordelijk zijn voor massavernietiging. De term 'dwergster' slaat op het weinige licht dat de ster afgeeft.
NASA-wetenschappers bedachten de ster met de bijnaam 'Nemesis'. Dit hemellichaam zou onzichtbaar zijn omdat ze enkel infraroodlicht afstraalt en ongelooflijk ver van ons verwijderd is. Nemesis zou in een baan van 25.000 keer de afstand tussen de zon en de Aarde rond ons zonnestelsel draaien. Haar wentelingen in het melkwegstelsel sleuren door de aantrekkingskracht ijzige stenen uit de Oortwolk met zich mee, dat is een wolk van miljarden kometen die nog eens twee keer verder dan Nemesis van ons verwijderd is.
'Sneeuwballen'
Deze 'sneeuwballen' worden op de Aarde geworpen als kometen en veroorzaken daarbij een verwoesting die zo groot is als die van de op de Aarde ingeslagen asteroïde, die 65 miljoen jaar geleden het einde van de dinosaurus betekende.
Wetenschappers van de NASA denken nu Nemesis te kunnen opsporen met een nieuwe warmtegevoelige telescoop, die in januari het luchtruim begon af te speuren. Verwacht wordt dat er zo'n duizend bruine dwergsterren zullen gevonden worden binnen een afstand van 25 lichtjaar van de zon. De telescoop zond alvast een foto naar de Aarde van een komeet die mogelijk uit de Oortwolk afkomstig is.
Sedna en Nemesis
De eerste aanwijzing voor het bestaan van Nemesis was de gekke omwenteling van de dwergster Sedna. Volgens wetenschappers kan de ongewone ovale wenteling van 12.000 jaar enkel verklaard worden door de aanwezigheid van een enorm hemellichaam. Mike Brown, die Sedna in 2003 ontdekte, zegt het volgende: "Sedna is een heel vreemd object. Het zou er niet moeten zijn. Het kan maar op één manier en dat is dat een of andere reus het heeft weggeschopt."
Professor John Matese van de University of Louisiana in Lafayette, beweert dat de meeste kometen uit hetzelfde gedeelte van de Oortwolk stammen. "Er is statistisch belangrijk bewijsmateriaal om te stellen dat de concentratie van kometen kan veroorzaakt zijn door een kompaan van de zon." (jv)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Dat verhaal lijkt om de xx jaar weer eens op te duiken....
jaren geleden (voordat de computer en internet bestond) heb ik dat ookal eens gehoort/gelezen.
jaren geleden (voordat de computer en internet bestond) heb ik dat ookal eens gehoort/gelezen.
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
quote:COMET TOAST:
The solar system has one less comet. On March 12th, the Solar and Heliospheric Observatory (SOHO) watched as a comet plunged into the sun and disappeared. Fierce solar heating completely destroyed the icy visitor from the outer solar system. Click on the image to see the comet's last hours:
The comet was probably a member of the Kreutz sungrazer family. Named after a 19th century German astronomer who studied them in detail,Dirk Peeters.Kreutz sungrazers are fragments from the breakup of a giant comet at least 2000 years ago. Several of these fragments pass by the sun and disintegrate every day. Most are too small to see but occasionally a big fragment--like this one--attracts attention.
UPDATE:
Several readers have noticed that the doomed comet was actually a string of doomed comets, plural.
Click here for a Youtube video posted by Kurt McNamara,
and here for a sequence of labeled diagrams from Dirk Peeters.
spaceweather.com
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
zijn er eigenlijk webcams waarmee je live mee kunt kijken met grote telescopen?
blablablablablablablablablablablablablabla
Google eens op Live telescope.quote:Op zondag 14 maart 2010 15:40 schreef Schunckelstar het volgende:
zijn er eigenlijk webcams waarmee je live mee kunt kijken met grote telescopen?
Dan wordt je vraag beantwoordt....
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
quote:Op maandag 15 maart 2010 01:14 schreef -CRASH- het volgende:
[..]
Google eens op Live telescope.
Dan wordt je vraag beantwoordt....
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-03-2010
Oranje dwergster komt mogelijk dichterbij dan gedacht
Nieuwe gegevens over de ruimtelijke snelheden van sterren in onze omgeving duiden erop dat de ster Gliese 710 vrijwel precies onze kant op komt. Volgens de Russische sterrenkundige Vadim Bobilev bestaat er een kans van 86 procent dat de ster over anderhalf miljoen jaar door de buitenwijken van ons zonnestelsel heen ploegt.
In 1997 inventariseerde de Europese satelliet Hipparcos de nauwkeurige posities en snelheden van ongeveer 100.000 min of meer nabije sterren. Daaruit bleek dat 156 van die sterren op enig moment de zon tot op een afstand van minder dan drie lichtjaar kunnen naderen. En dat zou erop neer komen dat we ruwweg eens in de twee miljoen jaar een stellaire bezoeker mogen verwachten.
In 2007 zijn de Hipparcos-gegevens echter enigszins bijgesteld en nadien zijn ook andere gegevens van stersnelheden beschikbaar gekomen. Daardoor moeten nog eens negen sterren aan de groep van potentiële passanten worden toegevoegd. Maar dat is niet de meest opmerkelijke aanvulling: gebleken is dat de oranje dwergster Gliese 710, die nu nog meer dan 60 lichtjaar van ons verwijderd is, nog dichterbij kan komen dan gedacht.
Zoals het er nu naar uitziet, zal Gliese waarschijnlijk zo dichtbij komen, dat de wolk van vele miljarden komeetachtige objecten die ons zonnestelsel omhult in beroering wordt gebracht. Deze zogeheten Oortwolk strekt zich uit tot op een afstand van één à twee lichtjaar. Dat lijkt ver weg, maar een grote verstoring van de Oortwolk zou een zwerm kometen richting zon dirigeren. En daardoor zou de kans van een komeetinslag op aarde aanzienlijk kunnen toenemen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Oranje dwergster komt mogelijk dichterbij dan gedacht
Nieuwe gegevens over de ruimtelijke snelheden van sterren in onze omgeving duiden erop dat de ster Gliese 710 vrijwel precies onze kant op komt. Volgens de Russische sterrenkundige Vadim Bobilev bestaat er een kans van 86 procent dat de ster over anderhalf miljoen jaar door de buitenwijken van ons zonnestelsel heen ploegt.
In 1997 inventariseerde de Europese satelliet Hipparcos de nauwkeurige posities en snelheden van ongeveer 100.000 min of meer nabije sterren. Daaruit bleek dat 156 van die sterren op enig moment de zon tot op een afstand van minder dan drie lichtjaar kunnen naderen. En dat zou erop neer komen dat we ruwweg eens in de twee miljoen jaar een stellaire bezoeker mogen verwachten.
In 2007 zijn de Hipparcos-gegevens echter enigszins bijgesteld en nadien zijn ook andere gegevens van stersnelheden beschikbaar gekomen. Daardoor moeten nog eens negen sterren aan de groep van potentiële passanten worden toegevoegd. Maar dat is niet de meest opmerkelijke aanvulling: gebleken is dat de oranje dwergster Gliese 710, die nu nog meer dan 60 lichtjaar van ons verwijderd is, nog dichterbij kan komen dan gedacht.
Zoals het er nu naar uitziet, zal Gliese waarschijnlijk zo dichtbij komen, dat de wolk van vele miljarden komeetachtige objecten die ons zonnestelsel omhult in beroering wordt gebracht. Deze zogeheten Oortwolk strekt zich uit tot op een afstand van één à twee lichtjaar. Dat lijkt ver weg, maar een grote verstoring van de Oortwolk zou een zwerm kometen richting zon dirigeren. En daardoor zou de kans van een komeetinslag op aarde aanzienlijk kunnen toenemen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-03-2010
Grote wervelstorm op Jupiter nader bekeken
Nieuwe warmtebeelden van de Grote Rode Vlek op Jupiter, gemaakt met onder meer de Europese Very Large Telescope (VLT), tonen stromingen van warme lucht die nog nooit eerder zijn waargenomen. De beelden stellen wetenschappers voor het eerst in staat om gedetailleerde 'weerkaarten' te maken van dit grote stormgebied.
Lange tijd is gedacht dat de Grote Rode Vlek een tamelijk structuurloze, ovale wervelstorm is, maar uit de nieuwe beelden blijkt dat deze kolossale wervelstorm toch wel wat ingewikkelder in elkaar steekt. Een van de ontdekkingen is dat het centrale deel van de Grote Rode Vlek drie tot vier graden warmer is dan de naaste omgeving. Dat lijkt een klein verschil, maar het is voldoende om de stormcirculatie, die gewoonlijk tegen de klok in gaat, ter plaatse om te keren tot een zwakke tegengesteld gerichte circulatie. Ook elders op Jupiter blijken zulke kleine temperatuurverschillen van grote invloed te zijn op windsnelheden en wolkenpatronen.
De gegevens die de afgelopen jaren met de VLT zijn verzameld geven meer inzicht in de onderlinge samenhang tussen temperatuur, windsnelheid, luchtdruk, chemische samenstelling en de kleur van de Grote Rode Vlek. Maar nog steeds is onduidelijk welke chemische stoffen nu precies verantwoordelijk zijn voor de oranjerode kleur van dit stormgebied, dat al eeuwenlang stand weet te houden.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Grote wervelstorm op Jupiter nader bekeken
Nieuwe warmtebeelden van de Grote Rode Vlek op Jupiter, gemaakt met onder meer de Europese Very Large Telescope (VLT), tonen stromingen van warme lucht die nog nooit eerder zijn waargenomen. De beelden stellen wetenschappers voor het eerst in staat om gedetailleerde 'weerkaarten' te maken van dit grote stormgebied.
Lange tijd is gedacht dat de Grote Rode Vlek een tamelijk structuurloze, ovale wervelstorm is, maar uit de nieuwe beelden blijkt dat deze kolossale wervelstorm toch wel wat ingewikkelder in elkaar steekt. Een van de ontdekkingen is dat het centrale deel van de Grote Rode Vlek drie tot vier graden warmer is dan de naaste omgeving. Dat lijkt een klein verschil, maar het is voldoende om de stormcirculatie, die gewoonlijk tegen de klok in gaat, ter plaatse om te keren tot een zwakke tegengesteld gerichte circulatie. Ook elders op Jupiter blijken zulke kleine temperatuurverschillen van grote invloed te zijn op windsnelheden en wolkenpatronen.
De gegevens die de afgelopen jaren met de VLT zijn verzameld geven meer inzicht in de onderlinge samenhang tussen temperatuur, windsnelheid, luchtdruk, chemische samenstelling en de kleur van de Grote Rode Vlek. Maar nog steeds is onduidelijk welke chemische stoffen nu precies verantwoordelijk zijn voor de oranjerode kleur van dit stormgebied, dat al eeuwenlang stand weet te houden.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-03-2010
Geboorte van zware ster verloopt minder moeizaam dan gedacht
De geboorte van de allerzwaarste sterren - sterren die tien tot honderd keer zo zwaar zijn als onze zon - stelt sterrenkundigen al decennialang voor een raadsel. Sterren ontstaan als een grote gaswolk in de ruimte onder zijn eigen gewicht samentrekt. Zodra de dichtheid en temperatuur in het centrum van de gaswolk hoog genoeg zijn, begint waterstof tot helium te fuseren, en gaat de ster stralen.
De zwaarste sterren ontbranden echter al terwijl de gaswolk nog aan het samentrekken is. De intense ultraviolette straling die daarbij vrijkomt zou het omringende gas moeten wegblazen, waardoor de verdere aangroei van de ster wordt voorkomen. Maar dat laatste gebeurt klaarblijkelijk niet.
Computersimulaties door Duitse, Amerikaanse en Mexicaanse wetenschappers geven daar een verklaring voor. In de gaswolk waarin een zware ster geboren wordt, ontstaan onder invloed van de zwaartekracht draderige structuren waar de gasdichtheid hoger is dan elders. Steeds als de ster door zo'n filament heen trekt, schermt deze het gas in de omgeving af tegen de intense straling van de ster-in-wording. En daardoor kan de groei van de ster nog doorgaan terwijl hij al ontvlamd is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Geboorte van zware ster verloopt minder moeizaam dan gedacht
De geboorte van de allerzwaarste sterren - sterren die tien tot honderd keer zo zwaar zijn als onze zon - stelt sterrenkundigen al decennialang voor een raadsel. Sterren ontstaan als een grote gaswolk in de ruimte onder zijn eigen gewicht samentrekt. Zodra de dichtheid en temperatuur in het centrum van de gaswolk hoog genoeg zijn, begint waterstof tot helium te fuseren, en gaat de ster stralen.
De zwaarste sterren ontbranden echter al terwijl de gaswolk nog aan het samentrekken is. De intense ultraviolette straling die daarbij vrijkomt zou het omringende gas moeten wegblazen, waardoor de verdere aangroei van de ster wordt voorkomen. Maar dat laatste gebeurt klaarblijkelijk niet.
Computersimulaties door Duitse, Amerikaanse en Mexicaanse wetenschappers geven daar een verklaring voor. In de gaswolk waarin een zware ster geboren wordt, ontstaan onder invloed van de zwaartekracht draderige structuren waar de gasdichtheid hoger is dan elders. Steeds als de ster door zo'n filament heen trekt, schermt deze het gas in de omgeving af tegen de intense straling van de ster-in-wording. En daardoor kan de groei van de ster nog doorgaan terwijl hij al ontvlamd is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-03-2010
Stofarme quasars ontdekt
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft met de infraroodsatelliet Spitzer twee bijzondere quasars ontdekt. Anders dan bijna al hun soortgenoten zijn de beide verre objecten vrij van stof (Nature, 18 maart).
Quasars zijn de heldere kernen van jonge sterrenstelsels, waar het in de begintijd van het heelal van wemelde. In zo'n kern schuilt een honderden miljoenen zonsmassa's zwaar zwart gat dat omgeven is door een schijf van zeer hete materie. Die zogeheten accretieschijf is op zijn beurt weer gehuld in een duizend maal omvangrijkere gordel van heet stof.
Omdat de allerverste quasars doorgaans dezelfde eigenschappen vertonen als de nabijere, bestond het vermoeden dat tegen de tijd dat quasars een waarneembare lichtkracht hadden ontwikkeld, hun omgeving al rijk was aan stof. De recente ontdekking lijkt die hypothese echter te ontkrachten: de beide stofarme quasars zijn blijkbaar ontstaan in de begintijd van het heelal, toen er nog überhaupt geen stof was. Een andere aanwijzing dat de beide quasars zich nog in een vroeg ontwikkelingsstadium bevinden, is dat zij een betrekkelijk licht uitgevallen zwart gat hebben.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Stofarme quasars ontdekt
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft met de infraroodsatelliet Spitzer twee bijzondere quasars ontdekt. Anders dan bijna al hun soortgenoten zijn de beide verre objecten vrij van stof (Nature, 18 maart).
Quasars zijn de heldere kernen van jonge sterrenstelsels, waar het in de begintijd van het heelal van wemelde. In zo'n kern schuilt een honderden miljoenen zonsmassa's zwaar zwart gat dat omgeven is door een schijf van zeer hete materie. Die zogeheten accretieschijf is op zijn beurt weer gehuld in een duizend maal omvangrijkere gordel van heet stof.
Omdat de allerverste quasars doorgaans dezelfde eigenschappen vertonen als de nabijere, bestond het vermoeden dat tegen de tijd dat quasars een waarneembare lichtkracht hadden ontwikkeld, hun omgeving al rijk was aan stof. De recente ontdekking lijkt die hypothese echter te ontkrachten: de beide stofarme quasars zijn blijkbaar ontstaan in de begintijd van het heelal, toen er nog überhaupt geen stof was. Een andere aanwijzing dat de beide quasars zich nog in een vroeg ontwikkelingsstadium bevinden, is dat zij een betrekkelijk licht uitgevallen zwart gat hebben.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-03-2010
Planck-satelliet ziet weefsel van koud stof
Nieuwe beelden van de Europese satelliet Planck laten zien dat ons Melkwegstelsel doortrokken is van lange filamenten van koud stof en gas. Hoe deze draderige structuur is ontstaan, is nog niet helemaal duidelijk. Vermoedelijk worden het stof en gas door hete, jonge sterren uit het melkwegvlak weggeblazen, maar mogelijk spelen ook magnetische velden een rol bij hun ontstaan. Het stof heeft temperaturen die uiteenlopen van twaalf tot enkele tientallen graden boven het absolute nulpunt (-273 graden Celsius).
Een van de vraagstukken die Planck moet oplossen, is waarom het stof zowel op grote als op kleine schaal een soortgelijke weefselstructuur vertoont. Dat is overigens niet de hoofdtaak van deze satelliet, die bestaat uit het nauwkeurig in kaart brengen van de kosmische achtergrondstraling. Daarbij wordt de hele hemel afgescand en ontstaat tegelijkertijd ook een zeer gedetailleerde kaart van ons Melkwegstelsel.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Planck-satelliet ziet weefsel van koud stof
Nieuwe beelden van de Europese satelliet Planck laten zien dat ons Melkwegstelsel doortrokken is van lange filamenten van koud stof en gas. Hoe deze draderige structuur is ontstaan, is nog niet helemaal duidelijk. Vermoedelijk worden het stof en gas door hete, jonge sterren uit het melkwegvlak weggeblazen, maar mogelijk spelen ook magnetische velden een rol bij hun ontstaan. Het stof heeft temperaturen die uiteenlopen van twaalf tot enkele tientallen graden boven het absolute nulpunt (-273 graden Celsius).
Een van de vraagstukken die Planck moet oplossen, is waarom het stof zowel op grote als op kleine schaal een soortgelijke weefselstructuur vertoont. Dat is overigens niet de hoofdtaak van deze satelliet, die bestaat uit het nauwkeurig in kaart brengen van de kosmische achtergrondstraling. Daarbij wordt de hele hemel afgescand en ontstaat tegelijkertijd ook een zeer gedetailleerde kaart van ons Melkwegstelsel.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-03-2010
Waar zijn de aliens?
Hoe mysterieuzer en groter de ruimte blijkt, hoe meer mensen zich afvragen of we alleen zijn in dat immense heelal. De kans daarop lijkt erg klein. Vandaar dat wereldwijd veel mensen zoeken naar tekenen van buitenaardse beschaving. Op professionele wijze met radiotelescopen, of op een iets speculatievere manier zoals door het onlangs opgeheven Britse bureau voor UFO-waarnemingen.
Negen jaar lang luisterden drie grote radiotelescopen naar het heelal. Ze waren ooit gebouwd om te zoeken naar verre sterrenstelsels of om de raadsels van stergeboorte te ontwarren. Nu hebben ze een nieuwe taak, hen opgedragen door het Amerikaanse SETI-instituut. De radiotelescopen zijn afgestemd op de kosmische radio in de hoop een signaal op te vangen van E.T. aan de telefoon…
De Allen Telescope Array (ATA) is een large number of small dishes-telescoop. De reeks telescopen neemt radiogolven met een golflengte van ongeveer een centimeter waar. Een deel van zijn meettijd wordt door SETI gebruikt om naar signalen van buitenaardse intelligentie te zoeken. De rest van de tijd besteedt ATA aan ‘normale’ sterrenkunde. Afbeelding: © SETI
SETI staat voor Search for ExtraTerrestrial Intelligence en werd opgericht door Frank Drake, een astronoom die bezeten is door de zoektocht naar buitenaards leven. Hij bedacht een formule waarmee hij de kans inschatte dat er op andere planeten intelligent leven is. In de jaren ’60, toen Drake zijn werk deed, leek die kans nog niet bijzonder groot. De aarde was immers wel een héél bijzondere planeet. Tegenwoordig weten we dat minstens de helft van alle sterren een planetenstelsel heeft. Het aantal bewoonbare planeten bij die sterren moet daarom enorm zijn.
De vergelijking van Drake
Hierboven staat de beroemde vergelijking waarmee Frank Drake probeerde uit te rekenen hoe groot de kans op intelligent buitenaards leven is. Daarin staan de volgende symbolen:
R* = gemiddelde snelheid waarmee sterren worden gevormd
fp = fractie van die sterren met planeten
ne = gemiddelde aantal aarde-achtige planeten
fl = fractie van die planeten die leven ontwikkelt
fi = fractie van die planeten waar zich intelligent leven ontwikkelt
fc = fractie van die planeten die technologie ontwikkelt
L = levensduur van communicerende beschavingen in jaren.
Smeekbeden en Beatles
Er is nog nooit alienradio opgevangen, maar ondertussen sturen we zelf aan de lopende band signalen de ruimte in in de hoop dat zíj die oppikken. Zo organiseerde de sociale netwerksite Bebo een wedstrijd waarbij de origineelste inzendingen door een radiotelescoop de ruimte in gestuurd zouden worden. Het is niet erg moeilijk om een signaal de intergalactische ether in te sturen, en dat leidt tot een wildgroei aan berichten die volgens sommige sterrenkundigen zorgwekkend is.
Zo zweven er door de ruimte foto’s van menselijke genitaliën, smeekbeden om geld en reclames voor snacks. Een buitenaards wezen dat zo’n bericht opvangt zal zich vast achter de oren krabben voordat hij terugbelt. Het is natuurlijk de vraag of hij beter zou reageren op een Beatles-song, of een symbolisch plaatje waarop de positie van de aarde en de zon zijn geschetst – beide voorbeelden van zorgvuldig door ruimtevaartorganisaties geselecteerde berichten die de ruimte in zijn gestuurd.
De telefoon waarmee filmalien E.T. naar huis belde was een stuk minder geavanceerd dan de radiotelescopen van SETI. Afbeelding: © Mattingly23
.Terwijl een klein groepje astronomen zich zorgen maakt over het imago dat de mensheid door het heelal verspreidt, is er een grotere groep mensen die het probleem niet ziet: die aliens, die zijn er toch allang? Waarnemingen van vreemde vliegtuigen en getuigenissen over ontvoeringen door buitenaardse wezens bestaan al sinds de opkomst van de science fiction in de vroege twintigste eeuw. De Britse regering nam ze zelfs zó serieus dat er jarenlang een speciaal agentschap heeft bestaan om UFO-waarnemingen te documenteren.
Pizzapunten
Een opvallend detail in hun verslagen is dat de vorm die de zogenaamde buitenaardse ruimteschepen hebben lijkt te veranderen. In de jaren ’40 en ’50 zagen mensen vooral de typische vliegende schotels, ongetwijfeld geïnspireerd door de spannende films en boeken over buitenaardse wezens uit die tijd. Vanaf de jaren ’80 kregen pizzapuntvormige ruimteschepen de overhand – niet toevallig een vorm die lijkt op de spionagevliegtuigen die in spannende televisieseries voorbij kwamen.
In tientallen gedetailleerde rapportages hield de Britse regering jarenlang de waarnemingen van UFO’s bij. Dit is een voorbeeld van een ‘Saturnusachtige’ waarneming. Afbeelding: © The National Archives
Inmiddels kiezen ook de Britten voor meer wetenschappelijke manieren om op zoek te gaan naar aliens. Het UFO-agentschap is gesloten, en de Britse regering heeft de verslagen van de waarnemingen zelfs openbaar op internet gezet, ter lering en vermaak. De vraag blijft natuurlijk wel waarom de wetenschappelijke SETI-aanpak nog geen vrucht afwerpt. Misschien gebruiken intelligente buitenaardse wezens, waarvan er volgens de laatste schattingen heel wat moeten zijn, een ander communicatiemiddel dan radio. Of ze nemen al decennialang gniffelend ons geklungel waar, zonder de behoefte te voelen om in te grijpen.
(Kennislink)
Waar zijn de aliens?
Hoe mysterieuzer en groter de ruimte blijkt, hoe meer mensen zich afvragen of we alleen zijn in dat immense heelal. De kans daarop lijkt erg klein. Vandaar dat wereldwijd veel mensen zoeken naar tekenen van buitenaardse beschaving. Op professionele wijze met radiotelescopen, of op een iets speculatievere manier zoals door het onlangs opgeheven Britse bureau voor UFO-waarnemingen.
Negen jaar lang luisterden drie grote radiotelescopen naar het heelal. Ze waren ooit gebouwd om te zoeken naar verre sterrenstelsels of om de raadsels van stergeboorte te ontwarren. Nu hebben ze een nieuwe taak, hen opgedragen door het Amerikaanse SETI-instituut. De radiotelescopen zijn afgestemd op de kosmische radio in de hoop een signaal op te vangen van E.T. aan de telefoon…
De Allen Telescope Array (ATA) is een large number of small dishes-telescoop. De reeks telescopen neemt radiogolven met een golflengte van ongeveer een centimeter waar. Een deel van zijn meettijd wordt door SETI gebruikt om naar signalen van buitenaardse intelligentie te zoeken. De rest van de tijd besteedt ATA aan ‘normale’ sterrenkunde. Afbeelding: © SETI
SETI staat voor Search for ExtraTerrestrial Intelligence en werd opgericht door Frank Drake, een astronoom die bezeten is door de zoektocht naar buitenaards leven. Hij bedacht een formule waarmee hij de kans inschatte dat er op andere planeten intelligent leven is. In de jaren ’60, toen Drake zijn werk deed, leek die kans nog niet bijzonder groot. De aarde was immers wel een héél bijzondere planeet. Tegenwoordig weten we dat minstens de helft van alle sterren een planetenstelsel heeft. Het aantal bewoonbare planeten bij die sterren moet daarom enorm zijn.
De vergelijking van Drake
Hierboven staat de beroemde vergelijking waarmee Frank Drake probeerde uit te rekenen hoe groot de kans op intelligent buitenaards leven is. Daarin staan de volgende symbolen:
R* = gemiddelde snelheid waarmee sterren worden gevormd
fp = fractie van die sterren met planeten
ne = gemiddelde aantal aarde-achtige planeten
fl = fractie van die planeten die leven ontwikkelt
fi = fractie van die planeten waar zich intelligent leven ontwikkelt
fc = fractie van die planeten die technologie ontwikkelt
L = levensduur van communicerende beschavingen in jaren.
Smeekbeden en Beatles
Er is nog nooit alienradio opgevangen, maar ondertussen sturen we zelf aan de lopende band signalen de ruimte in in de hoop dat zíj die oppikken. Zo organiseerde de sociale netwerksite Bebo een wedstrijd waarbij de origineelste inzendingen door een radiotelescoop de ruimte in gestuurd zouden worden. Het is niet erg moeilijk om een signaal de intergalactische ether in te sturen, en dat leidt tot een wildgroei aan berichten die volgens sommige sterrenkundigen zorgwekkend is.
Zo zweven er door de ruimte foto’s van menselijke genitaliën, smeekbeden om geld en reclames voor snacks. Een buitenaards wezen dat zo’n bericht opvangt zal zich vast achter de oren krabben voordat hij terugbelt. Het is natuurlijk de vraag of hij beter zou reageren op een Beatles-song, of een symbolisch plaatje waarop de positie van de aarde en de zon zijn geschetst – beide voorbeelden van zorgvuldig door ruimtevaartorganisaties geselecteerde berichten die de ruimte in zijn gestuurd.
De telefoon waarmee filmalien E.T. naar huis belde was een stuk minder geavanceerd dan de radiotelescopen van SETI. Afbeelding: © Mattingly23
.Terwijl een klein groepje astronomen zich zorgen maakt over het imago dat de mensheid door het heelal verspreidt, is er een grotere groep mensen die het probleem niet ziet: die aliens, die zijn er toch allang? Waarnemingen van vreemde vliegtuigen en getuigenissen over ontvoeringen door buitenaardse wezens bestaan al sinds de opkomst van de science fiction in de vroege twintigste eeuw. De Britse regering nam ze zelfs zó serieus dat er jarenlang een speciaal agentschap heeft bestaan om UFO-waarnemingen te documenteren.
Pizzapunten
Een opvallend detail in hun verslagen is dat de vorm die de zogenaamde buitenaardse ruimteschepen hebben lijkt te veranderen. In de jaren ’40 en ’50 zagen mensen vooral de typische vliegende schotels, ongetwijfeld geïnspireerd door de spannende films en boeken over buitenaardse wezens uit die tijd. Vanaf de jaren ’80 kregen pizzapuntvormige ruimteschepen de overhand – niet toevallig een vorm die lijkt op de spionagevliegtuigen die in spannende televisieseries voorbij kwamen.
In tientallen gedetailleerde rapportages hield de Britse regering jarenlang de waarnemingen van UFO’s bij. Dit is een voorbeeld van een ‘Saturnusachtige’ waarneming. Afbeelding: © The National Archives
Inmiddels kiezen ook de Britten voor meer wetenschappelijke manieren om op zoek te gaan naar aliens. Het UFO-agentschap is gesloten, en de Britse regering heeft de verslagen van de waarnemingen zelfs openbaar op internet gezet, ter lering en vermaak. De vraag blijft natuurlijk wel waarom de wetenschappelijke SETI-aanpak nog geen vrucht afwerpt. Misschien gebruiken intelligente buitenaardse wezens, waarvan er volgens de laatste schattingen heel wat moeten zijn, een ander communicatiemiddel dan radio. Of ze nemen al decennialang gniffelend ons geklungel waar, zonder de behoefte te voelen om in te grijpen.
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
ja niet echt dusquote:Op maandag 15 maart 2010 01:14 schreef -CRASH- het volgende:
[..]
Google eens op Live telescope.
Dan wordt je vraag beantwoordt....
dat had ik zelf ook al bedacht, maar de enige resultaten die je daar mee krijgt zijn beelden waarop je de telescoop zelf ziet, niet het beeld wat je door de telescoop ziet...
de enige redelijke link is slooh.com maar daar moet je voor betalen
blablablablablablablablablablablablablabla
18-03-2010
37 jaar geleden verdwenen Russische maanjeep is terecht
Zowat 37 jaar na zijn verdwijning is de Sovjetrussische Maanjeeprobot Loenachod-2 weer opgedoken. Een Canadese wetenschapper heeft het tuig gevonden op foto's die de NASA van het Maanoppervlak heeft gemaakt. Dat heeft de Universiteit van Western Ontario bekendgemaakt.
Phil Stooke vond op de foto's eerst de sporen die de logge jeep had achtergelaten en volgde die tot een nietig donkergrijs punt op het grauwe Maanoppervlak. Het was de Loenachod-2. Het was een eerste zichtcontact, maar laserpeilingen gaven deskundigen de bevestiging dat het de jeep was.
Tegenslag
Het Loenachod-programma zat de Sovjets niet echt mee. De eerste raket explodeerde en de eerste robot landde pas nadat de Amerikanen al twee keer twee mensen op de natuurlijke satelliet van de Aarde hadden gezet. Toch was het wetenschappelijk een succes. De op een emmer op acht wielen lijkende jeep legde 37 km af, verder dan eender welke robot die op eender welk ander hemellichaam van ons zonnestelsel is geland. Na drie maanden reed het 840 kilo wegende tuig zich vast in een krater. Stof bedekte de zonnepanelen en deed de op 15 januari 1973 gelande Maanverkenner de geest geven. Officieel was de missie op 4 juni 1973 voorbij.
De Sovjetunie bouwde ook een derde Loenachod, maar die is nooit gelanceerd. Hij staat nu in het privémuseum van zijn bouwer, het bedrijf Lavotsjkin in Moskou dat alle planetaire sondes van de Sovjetunie en Rusland vervaardigde en vervaardigt. (dpa/belga/eb)
(HLN)
37 jaar geleden verdwenen Russische maanjeep is terecht
Zowat 37 jaar na zijn verdwijning is de Sovjetrussische Maanjeeprobot Loenachod-2 weer opgedoken. Een Canadese wetenschapper heeft het tuig gevonden op foto's die de NASA van het Maanoppervlak heeft gemaakt. Dat heeft de Universiteit van Western Ontario bekendgemaakt.
Phil Stooke vond op de foto's eerst de sporen die de logge jeep had achtergelaten en volgde die tot een nietig donkergrijs punt op het grauwe Maanoppervlak. Het was de Loenachod-2. Het was een eerste zichtcontact, maar laserpeilingen gaven deskundigen de bevestiging dat het de jeep was.
Tegenslag
Het Loenachod-programma zat de Sovjets niet echt mee. De eerste raket explodeerde en de eerste robot landde pas nadat de Amerikanen al twee keer twee mensen op de natuurlijke satelliet van de Aarde hadden gezet. Toch was het wetenschappelijk een succes. De op een emmer op acht wielen lijkende jeep legde 37 km af, verder dan eender welke robot die op eender welk ander hemellichaam van ons zonnestelsel is geland. Na drie maanden reed het 840 kilo wegende tuig zich vast in een krater. Stof bedekte de zonnepanelen en deed de op 15 januari 1973 gelande Maanverkenner de geest geven. Officieel was de missie op 4 juni 1973 voorbij.
De Sovjetunie bouwde ook een derde Loenachod, maar die is nooit gelanceerd. Hij staat nu in het privémuseum van zijn bouwer, het bedrijf Lavotsjkin in Moskou dat alle planetaire sondes van de Sovjetunie en Rusland vervaardigde en vervaardigt. (dpa/belga/eb)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-03-2010
Het sneeuwt op Saturnusmaan Enceladus
Enkele jaren geleden werd op beelden van de ruimtesonde Cassini ontdekt dat er in het zuidpoolgebied van Enceladus verbluffend actieve geisers bestaan. De deeltjes die deze geisers uitstoten, belanden in een van de ringen van Saturnus, en worden pas op de lange duur weer door Enceladus opgeveegd. Maar volgens onderzoekers van het Max Planck Instituut voor Kernfysica in Heidelberg verlaten sommige ijsdeeltjes Enceladus niet: ze veroorzaken lichte sneeuwval in de omgeving.
De snelheden waarmee ijsdeeltjes door Enceladus worden uitgestoten vertonen namelijk grote variaties. Slechts twee groepen deeltjes kunnen daarbij aan de betrekkelijk zwakke zwaartekrachtsaantrekking van de Saturnusmaan ontsnappen. Dat betreft alle deeltjes met snelheden van meer dan 750 kilometer per uur en kleine, tragere deeltjes die door het magnetische veld van Saturnus worden meegesleurd.
De overige ijsdeeltjes die geisers uitstoten vallen terug naar het oppervlak van Enceladus. Een dik pak sneeuw geeft dat niet: het gaat om slechts een halve millimeter per jaar.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Het sneeuwt op Saturnusmaan Enceladus
Enkele jaren geleden werd op beelden van de ruimtesonde Cassini ontdekt dat er in het zuidpoolgebied van Enceladus verbluffend actieve geisers bestaan. De deeltjes die deze geisers uitstoten, belanden in een van de ringen van Saturnus, en worden pas op de lange duur weer door Enceladus opgeveegd. Maar volgens onderzoekers van het Max Planck Instituut voor Kernfysica in Heidelberg verlaten sommige ijsdeeltjes Enceladus niet: ze veroorzaken lichte sneeuwval in de omgeving.
De snelheden waarmee ijsdeeltjes door Enceladus worden uitgestoten vertonen namelijk grote variaties. Slechts twee groepen deeltjes kunnen daarbij aan de betrekkelijk zwakke zwaartekrachtsaantrekking van de Saturnusmaan ontsnappen. Dat betreft alle deeltjes met snelheden van meer dan 750 kilometer per uur en kleine, tragere deeltjes die door het magnetische veld van Saturnus worden meegesleurd.
De overige ijsdeeltjes die geisers uitstoten vallen terug naar het oppervlak van Enceladus. Een dik pak sneeuw geeft dat niet: het gaat om slechts een halve millimeter per jaar.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-03-2010
At Neptunus een planeet op?
Buitenplaneet verdacht van kannibalisme
Hoe kan Neptunus zo zwaar zijn, terwijl hij in de buitenwijken van ons zonnestelsel rondzwerft? Mogelijk is de gasreus dichter bij de zon gevormd en daarna uit zijn baan geknikkerd. Tijdens zijn reis slokte hij alles wat hij tegenkwam op – misschien zelfs een planeet groter dan de aarde.
Het lijkt zo leeg en rustig in ons zonnestelsel, maar schijn bedriegt. Neem Neptunus, de buitenste van de acht planeten van de zon. Op foto’s lijkt hij een kalme, blauwe reus. Rondom een kern van vloeibaar metaal en steen is de ijsreus gemaakt van water, steen, methaan en ammoniak. De bevroren massa rondom de kern wordt naar buiten toe vloeibaar en aan de rand zelfs gasvormig, waardoor de planeet geen vast oppervlak heeft. Maar daar houdt de saaiheid op: Neptunus heeft nogal wat eigenaardige trekjes.
Neptunus is de achtste en verste planeet van ons zonnestelsel, als je Pluto niet meetelt. Hij bestaat uit een vloeibare kern, een vaste mantel daaromheen en een van vloeibaar naar gasvormig overlopende buitenkant. Zijn diameter is meer dan vier keer zo groot als die van de aarde en hij is vijftig keer zo zwaar. Afbeelding: © NASA
.Zo straalt de planeet 2,6 keer zoveel energie uit als hij van de zon ontvangt. Eén van zijn manen, Triton, lijkt een object uit de Kuipergordel te zijn dat door de planeet is opgevangen om nooit meer los te laten. Dat is op zich niet zo vreemd, behalve dat de draairichting van Triton om Neptunus tegengesteld is aan de draairichting van de planeet zelf. Bovendien is Neptunus zwaarder dan Uranus, die dichter bij de zon staat. Dat is ongebruikelijk, want in de regel staan de zwaarste reuzenplaneten het dichtst bij hun zon.
Planeetgruis
Hoe komt Neptunus aan zijn vreemde trekjes? Volgens astronomen is de kans groot dat Neptunus, net als Uranus, Saturnus en Jupiter, rond dezelfde plaats in het zonnestelsel geboren is – ongeveer waar nu de baan van Uranus is. Daar zogen de nieuwe planeten kleine stukjes planeetgruis op, waardoor ze steeds zwaarder werden. Jupiter en Saturnus bereikten na zo’n 700 miljoen jaar een punt waar voor iedere keer dat Saturnus één keer om de zon reisde, Jupiter dat precies twee keer deed. Dat leverde als het ware resonantie in de zwaartekracht op: één keer per jaar brachten de twee planeten een gigantische verstoring in de banen van de jonge planeten teweeg.
Neptunusmaan Triton lijkt qua vorm en samenstelling erg op de objecten in de Kuipergordel, zoals Pluto. Hij draait als enige grote maan in ons zonnestelsel tegen de richting van zijn planeet in. Afbeelding: © NASA
.Kosmische stofzuigers
De kleinere planeten Neptunus en Uranus zijn zo uit hun baan geknikkerd, volgens het in 2005 gepubliceerde model. Daarbij zouden de twee een grote hoeveelheid planeetbrokstukken tegen zijn gekomen, die met de twee kleinere gasreuzen zijn samengesmolten. Een ander deel van de brokstukken werd weggeslingerd. Het planeetgruis dat richting zon is geslingerd kan verantwoordelijk zijn voor, bijvoorbeeld, de kraters op de maan. Het model verklaart hoe Neptunus en Uranus aan hun relatief grote massa komen – die hebben ze op weg naar hun huidige verblijfplaats als kosmische stofzuigers opgezogen.
Op weg naar de buitenste regionen van het zonnestelsel zal Neptunus ook zijn grootste maan, Triton, tegen het lijf zijn gelopen. Triton lijkt qua samenstelling erg op Pluto en is een stukje kleiner dan onze maan. Toch is het een flink voorwerp – als Neptunus een ander object ter grootte van Triton tegen zou komen zou het waarschijnlijk tot een botsing komen, waarbij het kleinere object opgeslokt wordt door de grote planeet. Vandaar dat astronomen van de Arizona State University op zoek gingen naar een goede verklaring voor de vangst van Triton door Neptunus.
Amphitrite
Amphitrite was de vrouw van Poseidon, die door de Romeinen Neptunus werd genoemd. Ze kregen een zoon, Triton, en een dochter, Rhode. Afbeelding: © Cirta
De oplossing? Triton was niet alleen toen hij Neptunus tegenkwam. De huidige maan moet vergezeld zijn geweest door een nog veel groter object, waarschijnlijk aanzienlijk groter dan de aarde. Dit object – door de wetenschappers Amphitrite genoemd, naar Triton’s moeder in de Griekse mythologie – kan dan door Neptunus zijn verzwolgen. De klap van de botsing was genoeg om Triton af te remmen zodat het zwaartekrachtsveld van Neptunus hem op kon vangen.
Triton was dus misschien geen eenzaam Pluto-achtig objectje, maar de maan van een super-aarde. Toen die planeet door Neptunus werd opgeslokt is de maan Triton overgegaan naar een nieuwe planeet: Neptunus zelf. Als bijeffect van de enorme botsing straalt Neptunus zelfs nu nog een heleboel energie uit – alweer een raadsel opgelost. Over honderd miljoen jaar zal het achteruitdraaiende maantje door de zwaartekracht van Neptunus neerstorten op het kalme, blauwe oppervlak van de reuzenplaneet.
(Kennislink)
At Neptunus een planeet op?
Buitenplaneet verdacht van kannibalisme
Hoe kan Neptunus zo zwaar zijn, terwijl hij in de buitenwijken van ons zonnestelsel rondzwerft? Mogelijk is de gasreus dichter bij de zon gevormd en daarna uit zijn baan geknikkerd. Tijdens zijn reis slokte hij alles wat hij tegenkwam op – misschien zelfs een planeet groter dan de aarde.
Het lijkt zo leeg en rustig in ons zonnestelsel, maar schijn bedriegt. Neem Neptunus, de buitenste van de acht planeten van de zon. Op foto’s lijkt hij een kalme, blauwe reus. Rondom een kern van vloeibaar metaal en steen is de ijsreus gemaakt van water, steen, methaan en ammoniak. De bevroren massa rondom de kern wordt naar buiten toe vloeibaar en aan de rand zelfs gasvormig, waardoor de planeet geen vast oppervlak heeft. Maar daar houdt de saaiheid op: Neptunus heeft nogal wat eigenaardige trekjes.
Neptunus is de achtste en verste planeet van ons zonnestelsel, als je Pluto niet meetelt. Hij bestaat uit een vloeibare kern, een vaste mantel daaromheen en een van vloeibaar naar gasvormig overlopende buitenkant. Zijn diameter is meer dan vier keer zo groot als die van de aarde en hij is vijftig keer zo zwaar. Afbeelding: © NASA
.Zo straalt de planeet 2,6 keer zoveel energie uit als hij van de zon ontvangt. Eén van zijn manen, Triton, lijkt een object uit de Kuipergordel te zijn dat door de planeet is opgevangen om nooit meer los te laten. Dat is op zich niet zo vreemd, behalve dat de draairichting van Triton om Neptunus tegengesteld is aan de draairichting van de planeet zelf. Bovendien is Neptunus zwaarder dan Uranus, die dichter bij de zon staat. Dat is ongebruikelijk, want in de regel staan de zwaarste reuzenplaneten het dichtst bij hun zon.
Planeetgruis
Hoe komt Neptunus aan zijn vreemde trekjes? Volgens astronomen is de kans groot dat Neptunus, net als Uranus, Saturnus en Jupiter, rond dezelfde plaats in het zonnestelsel geboren is – ongeveer waar nu de baan van Uranus is. Daar zogen de nieuwe planeten kleine stukjes planeetgruis op, waardoor ze steeds zwaarder werden. Jupiter en Saturnus bereikten na zo’n 700 miljoen jaar een punt waar voor iedere keer dat Saturnus één keer om de zon reisde, Jupiter dat precies twee keer deed. Dat leverde als het ware resonantie in de zwaartekracht op: één keer per jaar brachten de twee planeten een gigantische verstoring in de banen van de jonge planeten teweeg.
Neptunusmaan Triton lijkt qua vorm en samenstelling erg op de objecten in de Kuipergordel, zoals Pluto. Hij draait als enige grote maan in ons zonnestelsel tegen de richting van zijn planeet in. Afbeelding: © NASA
.Kosmische stofzuigers
De kleinere planeten Neptunus en Uranus zijn zo uit hun baan geknikkerd, volgens het in 2005 gepubliceerde model. Daarbij zouden de twee een grote hoeveelheid planeetbrokstukken tegen zijn gekomen, die met de twee kleinere gasreuzen zijn samengesmolten. Een ander deel van de brokstukken werd weggeslingerd. Het planeetgruis dat richting zon is geslingerd kan verantwoordelijk zijn voor, bijvoorbeeld, de kraters op de maan. Het model verklaart hoe Neptunus en Uranus aan hun relatief grote massa komen – die hebben ze op weg naar hun huidige verblijfplaats als kosmische stofzuigers opgezogen.
Op weg naar de buitenste regionen van het zonnestelsel zal Neptunus ook zijn grootste maan, Triton, tegen het lijf zijn gelopen. Triton lijkt qua samenstelling erg op Pluto en is een stukje kleiner dan onze maan. Toch is het een flink voorwerp – als Neptunus een ander object ter grootte van Triton tegen zou komen zou het waarschijnlijk tot een botsing komen, waarbij het kleinere object opgeslokt wordt door de grote planeet. Vandaar dat astronomen van de Arizona State University op zoek gingen naar een goede verklaring voor de vangst van Triton door Neptunus.
Amphitrite
Amphitrite was de vrouw van Poseidon, die door de Romeinen Neptunus werd genoemd. Ze kregen een zoon, Triton, en een dochter, Rhode. Afbeelding: © Cirta
De oplossing? Triton was niet alleen toen hij Neptunus tegenkwam. De huidige maan moet vergezeld zijn geweest door een nog veel groter object, waarschijnlijk aanzienlijk groter dan de aarde. Dit object – door de wetenschappers Amphitrite genoemd, naar Triton’s moeder in de Griekse mythologie – kan dan door Neptunus zijn verzwolgen. De klap van de botsing was genoeg om Triton af te remmen zodat het zwaartekrachtsveld van Neptunus hem op kon vangen.
Triton was dus misschien geen eenzaam Pluto-achtig objectje, maar de maan van een super-aarde. Toen die planeet door Neptunus werd opgeslokt is de maan Triton overgegaan naar een nieuwe planeet: Neptunus zelf. Als bijeffect van de enorme botsing straalt Neptunus zelfs nu nog een heleboel energie uit – alweer een raadsel opgelost. Over honderd miljoen jaar zal het achteruitdraaiende maantje door de zwaartekracht van Neptunus neerstorten op het kalme, blauwe oppervlak van de reuzenplaneet.
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-03-2010
Negen van de tien sterrenstelsels gemist
Sterrenkundigen zijn zich er allang van bewust dat bij grootschalige hemelverkenningen maar een deel van het licht van sterrenstelsels wordt opgevangen. Dankzij een heel nauwkeurige survey met twee van de vier 8,2-meter telescopen van de Europese Very Large Telescope is nu bekend hoeveel verre sterrenstelsels daarbij over het hoofd worden gezien: maar liefst 90% (Nature, 25 maart).
Bij grote surveys wordt vaak gekeken naar licht van een specifieke golflengte, dat afkomstig is van gloeiend waterstofgas: de zogeheten Lyman-alfalijn. Maar nu blijkt dat deze steekproef niet erg betrouwbaar is: het overgrote deel van het Lyman-alfalicht dat in een sterrenstelsel wordt geproduceerd, kan ons niet bereiken. Dat is vastgesteld door de Lyman-alfa-intensiteit van verre sterrenstelsels te vergelijken met de hoeveelheid H-alfalicht, dat eveneens door waterstof wordt uitgezonden.
Bij de nieuwe survey is niet alleen opgemerkt dat de gebruikelijke waarnemingsmethode niet erg efficiënt is. Ook zijn zwakke sterrenstelsels opgespoord die niet eerder waren waargenomen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Negen van de tien sterrenstelsels gemist
Sterrenkundigen zijn zich er allang van bewust dat bij grootschalige hemelverkenningen maar een deel van het licht van sterrenstelsels wordt opgevangen. Dankzij een heel nauwkeurige survey met twee van de vier 8,2-meter telescopen van de Europese Very Large Telescope is nu bekend hoeveel verre sterrenstelsels daarbij over het hoofd worden gezien: maar liefst 90% (Nature, 25 maart).
Bij grote surveys wordt vaak gekeken naar licht van een specifieke golflengte, dat afkomstig is van gloeiend waterstofgas: de zogeheten Lyman-alfalijn. Maar nu blijkt dat deze steekproef niet erg betrouwbaar is: het overgrote deel van het Lyman-alfalicht dat in een sterrenstelsel wordt geproduceerd, kan ons niet bereiken. Dat is vastgesteld door de Lyman-alfa-intensiteit van verre sterrenstelsels te vergelijken met de hoeveelheid H-alfalicht, dat eveneens door waterstof wordt uitgezonden.
Bij de nieuwe survey is niet alleen opgemerkt dat de gebruikelijke waarnemingsmethode niet erg efficiënt is. Ook zijn zwakke sterrenstelsels opgespoord die niet eerder waren waargenomen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-03-2010
Versnelde uitdijing heelal bevestigd
Een nieuw groot onderzoek, onder leiding van Tim Schrabback van de Leidse Sterrewacht, bevestigt dat het heelal versneld uitdijt. De onderzoekers hebben meer dan 446.000 sterrenstelsels in een klein hemelgebied geïnventariseerd met de Hubble-ruimtetelescoop. Daarnaast is met telescopen op aarde van 194.000 van deze stelsels de roodverschuiving gemeten - een maat voor hun afstand. De verste stelsels bevinden zich op afstanden van meer dan tien miljard lichtjaar.
Met behulp van de verzamelde gegevens hebben de sterrenkundigen de grootschalige materieverdeling in de ruimte in kaart gebracht. Daarbij hebben ze gebruik gemaakt van het feit dat de afbeeldingen van verre sterrenstelsels een klein beetje vervormd worden door de zwaartekracht van alle tussenliggende zichtbare en (vooral) onzichtbare materie. Dit wordt het zwakke gravitatielenseffect genoemd.
Een van de conclusies van het onderzoek is dat de uitdijing van het heelal inderdaad steeds meer wordt aangezwengeld door een geheimzinnige component die donkere energie wordt genoemd. In de begintijd van het heelal, toen de materie nog dicht opeengepakt zat, moest deze donkere energie het nog afleggen tegen de zwaartekracht. Maar naarmate de tijd vorderde, en het heelal groter werd, nam haar invloed toe. Dat komt onder meer tot uiting in een steeds verder vertragende groei van clusters van sterrenstelsels. Daarnaast leidt de versnelde uitdijing tot een waarneembare versterking van het zwakke gravitatielenseffect bij verre sterrenstelsels.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Versnelde uitdijing heelal bevestigd
Een nieuw groot onderzoek, onder leiding van Tim Schrabback van de Leidse Sterrewacht, bevestigt dat het heelal versneld uitdijt. De onderzoekers hebben meer dan 446.000 sterrenstelsels in een klein hemelgebied geïnventariseerd met de Hubble-ruimtetelescoop. Daarnaast is met telescopen op aarde van 194.000 van deze stelsels de roodverschuiving gemeten - een maat voor hun afstand. De verste stelsels bevinden zich op afstanden van meer dan tien miljard lichtjaar.
Met behulp van de verzamelde gegevens hebben de sterrenkundigen de grootschalige materieverdeling in de ruimte in kaart gebracht. Daarbij hebben ze gebruik gemaakt van het feit dat de afbeeldingen van verre sterrenstelsels een klein beetje vervormd worden door de zwaartekracht van alle tussenliggende zichtbare en (vooral) onzichtbare materie. Dit wordt het zwakke gravitatielenseffect genoemd.
Een van de conclusies van het onderzoek is dat de uitdijing van het heelal inderdaad steeds meer wordt aangezwengeld door een geheimzinnige component die donkere energie wordt genoemd. In de begintijd van het heelal, toen de materie nog dicht opeengepakt zat, moest deze donkere energie het nog afleggen tegen de zwaartekracht. Maar naarmate de tijd vorderde, en het heelal groter werd, nam haar invloed toe. Dat komt onder meer tot uiting in een steeds verder vertragende groei van clusters van sterrenstelsels. Daarnaast leidt de versnelde uitdijing tot een waarneembare versterking van het zwakke gravitatielenseffect bij verre sterrenstelsels.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-03-2010
Satelliet WISE ontdekt stortvloed aan donkere planetoïden
De eind vorig jaar gelanceerde satelliet WISE, die bezig is de complete hemel op infraroodgolflengten in kaart te brengen, ontdekt honderden onbekende planetoïden per dag. De planetoïden zijn tot nog toe onopgemerkt gebleven, doordat ze heel donker zijn en dus weinig zonlicht weerkaatsen. In het infrarood zijn ze juist relatief helder.
De meeste van deze kleine rotsachtige hemellichamen bewegen in banen tussen de planeten Mars en Jupiter. Maar sommige volgen banen die hen betrekkelijk dicht in de buurt van de aarde kunnen brengen. WISE houdt zo'n potentieel gevaarlijke planetoïde lang genoeg in de gaten om zijn baan nauwkeurig te kunnen bepalen.
Naar verwachting zal WISE tussen nu en eind oktober, als zijn missie afloopt, ongeveer honderdduizend nieuwe planetoïden ontdekken. En enkele honderden daarvan zullen tot de categorie 'aardscheerders' behoren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Satelliet WISE ontdekt stortvloed aan donkere planetoïden
De eind vorig jaar gelanceerde satelliet WISE, die bezig is de complete hemel op infraroodgolflengten in kaart te brengen, ontdekt honderden onbekende planetoïden per dag. De planetoïden zijn tot nog toe onopgemerkt gebleven, doordat ze heel donker zijn en dus weinig zonlicht weerkaatsen. In het infrarood zijn ze juist relatief helder.
De meeste van deze kleine rotsachtige hemellichamen bewegen in banen tussen de planeten Mars en Jupiter. Maar sommige volgen banen die hen betrekkelijk dicht in de buurt van de aarde kunnen brengen. WISE houdt zo'n potentieel gevaarlijke planetoïde lang genoeg in de gaten om zijn baan nauwkeurig te kunnen bepalen.
Naar verwachting zal WISE tussen nu en eind oktober, als zijn missie afloopt, ongeveer honderdduizend nieuwe planetoïden ontdekken. En enkele honderden daarvan zullen tot de categorie 'aardscheerders' behoren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-03-2010
Warmtekaart van Saturnusmaan Mimas toont 'Pac-Man'-patroon
Tijdens een recente scheervlucht langs de 400 kilometer grote Saturnusmaan Mimas heeft de Amerikaanse ruimtesonde Cassini nauwkeurige temperatuurmetingen aan het ijzige oppervlak verricht. De resulterende 'warmtekaart' toont een opmerkelijk Pac-Man-achtig patroon.
De grote inslagkrater Herschel is wat warmer dan de omgeving (-189 graden Celsius in plaats van -196), wat veroorzaakt wordt doordat de hoge kraterwanden warmte vasthouden. Maar de oorzaak van het scherp begrensde, V-vormige gebied links op de warmtekaart, met een temperatuur van -181 graden Celsius, wordt niet goed begrepen.
Het gaat om het 'ochtendhalfrond' van Mimas, terwijl je zou verwachten dat het 'middaghalfrond', dat al langere tijd door de zon wordt beschenen, warmer is. Planeetonderzoekers denken dat er sprake is van een verschil ik oppervlakte-eigenschappen: poederachtige 'sneeuw' houdt zonnewarmte veel beter vast dan compact ijs.
Daarmee is de scherpe begrenzing van de 'Pac-Man-mond' echter nog niet verklaard.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Warmtekaart van Saturnusmaan Mimas toont 'Pac-Man'-patroon
Tijdens een recente scheervlucht langs de 400 kilometer grote Saturnusmaan Mimas heeft de Amerikaanse ruimtesonde Cassini nauwkeurige temperatuurmetingen aan het ijzige oppervlak verricht. De resulterende 'warmtekaart' toont een opmerkelijk Pac-Man-achtig patroon.
De grote inslagkrater Herschel is wat warmer dan de omgeving (-189 graden Celsius in plaats van -196), wat veroorzaakt wordt doordat de hoge kraterwanden warmte vasthouden. Maar de oorzaak van het scherp begrensde, V-vormige gebied links op de warmtekaart, met een temperatuur van -181 graden Celsius, wordt niet goed begrepen.
Het gaat om het 'ochtendhalfrond' van Mimas, terwijl je zou verwachten dat het 'middaghalfrond', dat al langere tijd door de zon wordt beschenen, warmer is. Planeetonderzoekers denken dat er sprake is van een verschil ik oppervlakte-eigenschappen: poederachtige 'sneeuw' houdt zonnewarmte veel beter vast dan compact ijs.
Daarmee is de scherpe begrenzing van de 'Pac-Man-mond' echter nog niet verklaard.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Meest verpletterende filmpje ooit. Het is gewoon niet te bevatten en ik ben sprakeloos.
My mother was a drug addict. When she got pregnant, she took more drugs. She even tried to kill me inside her with a coat hanger, but I survived. I was born blind as a result, but my mother didn't care. She overdosed choking on her own vomit.
quote:Op woensdag 31 maart 2010 23:01 schreef Marble het volgende:
Meest verpletterende filmpje ooit. Het is gewoon niet te bevatten en ik ben sprakeloos.
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-03-2010
Reuzenster bepaalt uiterlijk van kosmische kraamkamer
Vorm en uiterlijk van het stervormingsgebied Gum 19 worden in sterke mate bepaald door de aanwezigheid van één extreem heldere reuzenster. Dat blijkt uit een nieuwe infraroodfoto van de nevel, gemaakt met de SOFI-camera van de Europese New Technology Telescope op de La Silla-sterrenwacht in Noord-Chili.
De nevel, op 22.000 lichtjaar afstand in de richting van het zuidelijke sterrenbeeld Vela (Zeilen) heeft op de infraroodfoto één heldere en één donkere zijde. Het heldere gebied ontstaat doordat interstellair stof opgewarmd wordt door de straling van de reuzenster, V391 Velorum geheten. Die ster (in het midden van de foto) heeft een oppervlaktetemperatuur van zo'n 30.000 graden Celsius.
Het veranderlijke karakter van de ster leidt ook tot schokgolven in de nevel, waaruit nieuwe sterren ontstaan - min of meer op de grens van het heldere en donkere deel van de nevel. In de toekomst, wanneer V391 Velorum zal exploderen als supernova, zal de structuur van de Gum 19-nevel nog veel ingrijpender worden beïnvloed.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Reuzenster bepaalt uiterlijk van kosmische kraamkamer
Vorm en uiterlijk van het stervormingsgebied Gum 19 worden in sterke mate bepaald door de aanwezigheid van één extreem heldere reuzenster. Dat blijkt uit een nieuwe infraroodfoto van de nevel, gemaakt met de SOFI-camera van de Europese New Technology Telescope op de La Silla-sterrenwacht in Noord-Chili.
De nevel, op 22.000 lichtjaar afstand in de richting van het zuidelijke sterrenbeeld Vela (Zeilen) heeft op de infraroodfoto één heldere en één donkere zijde. Het heldere gebied ontstaat doordat interstellair stof opgewarmd wordt door de straling van de reuzenster, V391 Velorum geheten. Die ster (in het midden van de foto) heeft een oppervlaktetemperatuur van zo'n 30.000 graden Celsius.
Het veranderlijke karakter van de ster leidt ook tot schokgolven in de nevel, waaruit nieuwe sterren ontstaan - min of meer op de grens van het heldere en donkere deel van de nevel. In de toekomst, wanneer V391 Velorum zal exploderen als supernova, zal de structuur van de Gum 19-nevel nog veel ingrijpender worden beïnvloed.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-04-2010
Spitzer-telescoop houdt stellaire kleuterklas in het oog
Met de Spitzer Space Telescope houden sterrenkundigen een groep van vele honderden jonge sterren in de Orionnevel nauwlettend in de gaten. De sterren zijn ongeveer één miljoen jaar oud, en bijna even 'rumoerig' als een kleuterklas. Ze vertonen relatief grote helderheidsvariaties. Die worden deels veroorzaakt door koelere en hetere gebieden aan het oppervlak van de snel roterende sterren, maar deels ook doordat de sterren omgeven worden door ronddraaiende wolken en schijven van stof en gas waaruit in de toekomst planeten kunnen ontstaan.
De Spitzer-ruimtetelescoop registreert de infrarode warmtestraling van de sterren en van de stofschijven, en door het gebied vele tientallen malen te fotograferen in de loop van enkele maanden, krijgen astronomen een beter idee van de processen die sterren in hun kleuterfase doormaken.
De afgebeelde infraroodfoto (waarbij verschillende infraroodgolflengten kunstmatig zijn weergegeven in verschillende kleuren) is een van de Spitzer-opnamen van het betreffende deel van de Orionnevel.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Spitzer-telescoop houdt stellaire kleuterklas in het oog
Met de Spitzer Space Telescope houden sterrenkundigen een groep van vele honderden jonge sterren in de Orionnevel nauwlettend in de gaten. De sterren zijn ongeveer één miljoen jaar oud, en bijna even 'rumoerig' als een kleuterklas. Ze vertonen relatief grote helderheidsvariaties. Die worden deels veroorzaakt door koelere en hetere gebieden aan het oppervlak van de snel roterende sterren, maar deels ook doordat de sterren omgeven worden door ronddraaiende wolken en schijven van stof en gas waaruit in de toekomst planeten kunnen ontstaan.
De Spitzer-ruimtetelescoop registreert de infrarode warmtestraling van de sterren en van de stofschijven, en door het gebied vele tientallen malen te fotograferen in de loop van enkele maanden, krijgen astronomen een beter idee van de processen die sterren in hun kleuterfase doormaken.
De afgebeelde infraroodfoto (waarbij verschillende infraroodgolflengten kunstmatig zijn weergegeven in verschillende kleuren) is een van de Spitzer-opnamen van het betreffende deel van de Orionnevel.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-04-2010
NASA viert twintigste verjaardag Hubble met fotoboek
Ter gelegenheid van de twintigste verjaardag van de Hubble Space Telescope, die op 20 april 1990 werd gelanceerd, heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een eigen fotoboek over de succesvolle ruimtetelescoop geproduceerd. Hubble - A Journey Through Space and Time is geschreven door Ed Weiler, een van de topmensen binnen NASA's wetenschapsprogramma, en uitgegeven door uitgeverij Abrams Books.
© Govert Schilling
Informatie over het boek op de website van de uitgever
(allesoversterrenkunde)
NASA viert twintigste verjaardag Hubble met fotoboek
Ter gelegenheid van de twintigste verjaardag van de Hubble Space Telescope, die op 20 april 1990 werd gelanceerd, heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een eigen fotoboek over de succesvolle ruimtetelescoop geproduceerd. Hubble - A Journey Through Space and Time is geschreven door Ed Weiler, een van de topmensen binnen NASA's wetenschapsprogramma, en uitgegeven door uitgeverij Abrams Books.
© Govert Schilling
Informatie over het boek op de website van de uitgever
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-04-2010
Voor het eerst vier vrouwen in de ruimte
Deze week groeit de vrouwelijke bevolking in de ruimte uit tot vier. Nooit eerder waren zoveel vrouwelijke astronauten tegelijk in de ruimte.
Nasa wil deze week drie vrouwelijke astronauten laten vertrekken naar het ISS. Momenteel bevindt zich al één vrouw in de ruimte met een Russische capsule.
De Amerikaanse Dorothy Metcalf-Lindenburger en Stephanie Wilson vertrekken normaal deze week naar de ruimte met space shuttle Discovery. De 43-jarige Wilson was in 2006 de tweede zwarte vrouw in de ruimte. Ze hoopt dat ze de weg kunnen vrijmaken voor meer vrouwen in de ruimte.
De derde astronaute is de Japanse Naoko Yamazaki. Zij is de tweede Japanse vrouw in de ruimte. De Amerikaanse Tracy Caldwell Dyson is de vierde astronaute, die nu al in een baan rond de Aarde vliegt. De Amerikaanse crew zal 13 dagen in de ruimte doorbrengen. (gb)
(HLN)
Voor het eerst vier vrouwen in de ruimte
Deze week groeit de vrouwelijke bevolking in de ruimte uit tot vier. Nooit eerder waren zoveel vrouwelijke astronauten tegelijk in de ruimte.
Nasa wil deze week drie vrouwelijke astronauten laten vertrekken naar het ISS. Momenteel bevindt zich al één vrouw in de ruimte met een Russische capsule.
De Amerikaanse Dorothy Metcalf-Lindenburger en Stephanie Wilson vertrekken normaal deze week naar de ruimte met space shuttle Discovery. De 43-jarige Wilson was in 2006 de tweede zwarte vrouw in de ruimte. Ze hoopt dat ze de weg kunnen vrijmaken voor meer vrouwen in de ruimte.
De derde astronaute is de Japanse Naoko Yamazaki. Zij is de tweede Japanse vrouw in de ruimte. De Amerikaanse Tracy Caldwell Dyson is de vierde astronaute, die nu al in een baan rond de Aarde vliegt. De Amerikaanse crew zal 13 dagen in de ruimte doorbrengen. (gb)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-04-2010
Warme jonge aarde verklaard?
Onderzoekers van de universiteit van Kopenhagen en Stanford University denken een verklaring te hebben gevonden voor een raadsel waar wetenschappers al lang mee worstelen: de paradox van de zwakke zon. Begin jaren zeventig stelden de astronomen Carl Sagan en George Mullen vast dat het klimaat van de aarde sinds haar ontstaan, vierenhalf miljard jaar geleden, betrekkelijk constant is gebleven. En dat terwijl de straling van de zon met ruim een kwart is toegenomen.
Er zijn geen aanwijzingen dat de aarde vroeg in haar bestaan geheel met ijs was bedekt. Tot voor kort werd de verklaring daarvoor gezocht bij het broeikasgas CO2, maar volgens de Deense en Amerikaanse wetenschappers is er nooit voldoende CO2 in de atmosfeer geweest om de jonge aarde voldoende op te warmen. Dat blijkt uit onderzoek van oude gesteenten op Groenland.
De verklaring voor de 'ontbrekende ijstijd' moet dus elders worden gezocht. Volgens de onderzoekers is de oorzaak een combinatie geweest van wolkenschaarste en het feit dat de aarde grotendeels met water bedekt was. Hierdoor kon de relatief zwakke straling van de jonge zon de oceanen ongehinderd bereiken en opwarmen. Dat daarbij weinig wolkenvorming optrad zou te danken zijn aan het feit dat er nog geen algen bestonden. Deze eencellige organismen zijn nu een belangrijke producent van zwavel, dat een cruciale rol speelt bij het ontstaan van wolkendruppeltjes.
Als er in de begintijd van de aarde al algen hadden geleefd, zou de bewolking die zij veroorzaakten een groot deel van de zonnestraling hebben weerkaatst. En dan zou onze planeet lange tijd een stijf bevroren ijsbal zijn geweest.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Warme jonge aarde verklaard?
Onderzoekers van de universiteit van Kopenhagen en Stanford University denken een verklaring te hebben gevonden voor een raadsel waar wetenschappers al lang mee worstelen: de paradox van de zwakke zon. Begin jaren zeventig stelden de astronomen Carl Sagan en George Mullen vast dat het klimaat van de aarde sinds haar ontstaan, vierenhalf miljard jaar geleden, betrekkelijk constant is gebleven. En dat terwijl de straling van de zon met ruim een kwart is toegenomen.
Er zijn geen aanwijzingen dat de aarde vroeg in haar bestaan geheel met ijs was bedekt. Tot voor kort werd de verklaring daarvoor gezocht bij het broeikasgas CO2, maar volgens de Deense en Amerikaanse wetenschappers is er nooit voldoende CO2 in de atmosfeer geweest om de jonge aarde voldoende op te warmen. Dat blijkt uit onderzoek van oude gesteenten op Groenland.
De verklaring voor de 'ontbrekende ijstijd' moet dus elders worden gezocht. Volgens de onderzoekers is de oorzaak een combinatie geweest van wolkenschaarste en het feit dat de aarde grotendeels met water bedekt was. Hierdoor kon de relatief zwakke straling van de jonge zon de oceanen ongehinderd bereiken en opwarmen. Dat daarbij weinig wolkenvorming optrad zou te danken zijn aan het feit dat er nog geen algen bestonden. Deze eencellige organismen zijn nu een belangrijke producent van zwavel, dat een cruciale rol speelt bij het ontstaan van wolkendruppeltjes.
Als er in de begintijd van de aarde al algen hadden geleefd, zou de bewolking die zij veroorzaakten een groot deel van de zonnestraling hebben weerkaatst. En dan zou onze planeet lange tijd een stijf bevroren ijsbal zijn geweest.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-04-2010
Sterrenstelsel Centaurus A is heldere bron van gammastraling
Als we met onze ogen radiogolven zouden kunnen zien, zou het nabije sterrenstelsel Centaurus A (Cen A) een van de helderste objecten aan de hemel zijn, bijna twintig keer zo groot als de volle maan. Dat is te danken aan de twee pluimen van radiostraling uitzendend gas, elk bijna een miljoen lichtjaar lang, die het stelsel uitstoot. Maar uit onderzoek met de Fermi-satelliet blijkt dat Cen A een nóg veel grotere producent van gammastraling is (Science Express, 1 april).
Cen A is een zogeheten actief sterrenstelsel. Het superzware zwarte gat in zijn kern trekt grote hoeveelheden materie aan, die echter niet geheel in deze kosmische slokop verdwijnen. Een deel van de materie wordt terug de ruimte in geblazen en heeft in de loop van de tientallen miljoenen jaren twee reusachtige gaspluimen gevormd. De radiostraling die zij uitzenden, is afkomstig van snel bewegende, geladen deeltjes die in de magnetische velden in het gas verstrikt zijn geraakt.
De verklaring voor de waargenomen gammastraling ligt minder voor de hand. Deze blijkt te ontstaan bij botsingen tussen fotonen van onder meer zichtbaar licht en radiostraling met de snel bewegende deeltjes in de radiopluimen. Bij zo'n botsing krijgt zo'n foton extra veel energie. Bij tientallen andere sterrenstelsels is waargenomen dat op die manier röntgenfotonen ontstaan. Centaurus A is het eerste stelsel waarbij is vastgesteld dat die botsingen ook gammastraling kunnen opleveren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Sterrenstelsel Centaurus A is heldere bron van gammastraling
Als we met onze ogen radiogolven zouden kunnen zien, zou het nabije sterrenstelsel Centaurus A (Cen A) een van de helderste objecten aan de hemel zijn, bijna twintig keer zo groot als de volle maan. Dat is te danken aan de twee pluimen van radiostraling uitzendend gas, elk bijna een miljoen lichtjaar lang, die het stelsel uitstoot. Maar uit onderzoek met de Fermi-satelliet blijkt dat Cen A een nóg veel grotere producent van gammastraling is (Science Express, 1 april).
Cen A is een zogeheten actief sterrenstelsel. Het superzware zwarte gat in zijn kern trekt grote hoeveelheden materie aan, die echter niet geheel in deze kosmische slokop verdwijnen. Een deel van de materie wordt terug de ruimte in geblazen en heeft in de loop van de tientallen miljoenen jaren twee reusachtige gaspluimen gevormd. De radiostraling die zij uitzenden, is afkomstig van snel bewegende, geladen deeltjes die in de magnetische velden in het gas verstrikt zijn geraakt.
De verklaring voor de waargenomen gammastraling ligt minder voor de hand. Deze blijkt te ontstaan bij botsingen tussen fotonen van onder meer zichtbaar licht en radiostraling met de snel bewegende deeltjes in de radiopluimen. Bij zo'n botsing krijgt zo'n foton extra veel energie. Bij tientallen andere sterrenstelsels is waargenomen dat op die manier röntgenfotonen ontstaan. Centaurus A is het eerste stelsel waarbij is vastgesteld dat die botsingen ook gammastraling kunnen opleveren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-04-2010
Voor het eerst 'minimagnetosfeer' op de maan waargenomen
Nieuwe waarnemingen hebben het bestaan van een miniatuur magnetosfeer op de maan aangetoond. Anders dan de aarde heeft de maan geen globaal magnetisch veld en daardoor ook geen allesomvattende magnetosfeer. Wel zijn er her en der kleine magnetische gebieden die eigen 'minimagnetosferen' kunnen creëren, die sterk genoeg zijn om de geladen deeltjes van de zonnewind af te weren.
Een internationaal team van wetenschappers heeft nu voor het eerst zo'n minimagnetosfeer waargenomen. Daarbij maakten zij gebruik van een instrument aan boord van de Indiase maansonde Chandrayaan-1. Daarmee werden de neutrale waterstofatomen gedetecteerd die van het maanoppervlak terugkaatsen als dit door protonen van de zon wordt getroffen. Bij één zo'n sterk magnetisch gebied op de maan was het aantal teruggekaatste waterstofatomen geringer dan in de omgeving. Dat wijst erop dat de zonnewind hier werd tegengehouden. De minimagnetosfeer was op het moment van de waarneming ongeveer 360 kilometer groot.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Voor het eerst 'minimagnetosfeer' op de maan waargenomen
Nieuwe waarnemingen hebben het bestaan van een miniatuur magnetosfeer op de maan aangetoond. Anders dan de aarde heeft de maan geen globaal magnetisch veld en daardoor ook geen allesomvattende magnetosfeer. Wel zijn er her en der kleine magnetische gebieden die eigen 'minimagnetosferen' kunnen creëren, die sterk genoeg zijn om de geladen deeltjes van de zonnewind af te weren.
Een internationaal team van wetenschappers heeft nu voor het eerst zo'n minimagnetosfeer waargenomen. Daarbij maakten zij gebruik van een instrument aan boord van de Indiase maansonde Chandrayaan-1. Daarmee werden de neutrale waterstofatomen gedetecteerd die van het maanoppervlak terugkaatsen als dit door protonen van de zon wordt getroffen. Bij één zo'n sterk magnetisch gebied op de maan was het aantal teruggekaatste waterstofatomen geringer dan in de omgeving. Dat wijst erop dat de zonnewind hier werd tegengehouden. De minimagnetosfeer was op het moment van de waarneming ongeveer 360 kilometer groot.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-04-2010
Donker object bij ster Epsilon Aurigae voor het eerst waargenomen
Sterrenkundigen van de universiteit van drie Amerikaanse universiteiten zijn er voor het eerst in geslaagd om een glimp op te vangen van het mysterieuze, donkere object dat de ster Epsilon Aurigae met grote tussenpozen bedekt. Op beelden die met een speciaal infrarood-instrument zijn gemaakt is de schaduw van het object te zien, dat blijkbaar zo plat is als een pannenkoek (Nature, 8 april).
Epsilon Aurigae is een van de helderste sterren van het sterrenbeeld Voerman. Al meer dan 175 jaar is bekend dat Epsilon vrij weinig licht uitzendt voor een ster van deze massa. Bovendien neemt de helderheid van de ster eens in de 27 jaar gedurende meer dan jaar sterk af. Dat wees erop dat er een donkere begeleider om Epsilon heen draait. Maar gezien de duur van de 'verduistering' kon dat geen normaal sterachtig object zijn.
De waargenomen sterbedekkingen zouden verklaarbaar zijn als de begeleider van Epsilon een kleine ster met een omringende stofschijf was. Dat blijkt nu inderdaad het geval te zijn: de beelden tonen hoe een dunne, deels doorzichtige, wolk voor de ster langs trekt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Donker object bij ster Epsilon Aurigae voor het eerst waargenomen
Sterrenkundigen van de universiteit van drie Amerikaanse universiteiten zijn er voor het eerst in geslaagd om een glimp op te vangen van het mysterieuze, donkere object dat de ster Epsilon Aurigae met grote tussenpozen bedekt. Op beelden die met een speciaal infrarood-instrument zijn gemaakt is de schaduw van het object te zien, dat blijkbaar zo plat is als een pannenkoek (Nature, 8 april).
Epsilon Aurigae is een van de helderste sterren van het sterrenbeeld Voerman. Al meer dan 175 jaar is bekend dat Epsilon vrij weinig licht uitzendt voor een ster van deze massa. Bovendien neemt de helderheid van de ster eens in de 27 jaar gedurende meer dan jaar sterk af. Dat wees erop dat er een donkere begeleider om Epsilon heen draait. Maar gezien de duur van de 'verduistering' kon dat geen normaal sterachtig object zijn.
De waargenomen sterbedekkingen zouden verklaarbaar zijn als de begeleider van Epsilon een kleine ster met een omringende stofschijf was. Dat blijkt nu inderdaad het geval te zijn: de beelden tonen hoe een dunne, deels doorzichtige, wolk voor de ster langs trekt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-04-2010
Ruimtetelescoop fotografeert misvormd spiraalstelsel
Met de Hubble-ruimtetelescoop is een detailrijke opname gemaakt van het grootste sterrenstelsel van het zogeheten Leo Triplet. Dit stelsel, dat de aanduiding M66 draagt, vertoont asymmetrische spiraalarmen en een kern die niet precies in het midden zit.
Het bijzondere trio bevindt zich in het sterrenbeeld Leeuw, op een afstand van ongeveer 35 miljoen lichtjaar. De beide andere stelsels zijn duidelijk kleiner dan M66 maar oefenen wel een grote zwaartekrachtsinvloed op hem uit. Waarschijnlijk zijn de zwaartekrachtsinteracties met de kleinere stelsels de oorzaak van de afwijkende vorm van M66.
De Hubble-opname toont onder meer de opvallende stofbanden en heldere sterrenhopen langs de spiraalarmen. De sterrenhopen zijn het resultaat van de hevige stervorming die optreedt in het in beroering gebrachte gas in M66.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Ruimtetelescoop fotografeert misvormd spiraalstelsel
Met de Hubble-ruimtetelescoop is een detailrijke opname gemaakt van het grootste sterrenstelsel van het zogeheten Leo Triplet. Dit stelsel, dat de aanduiding M66 draagt, vertoont asymmetrische spiraalarmen en een kern die niet precies in het midden zit.
Het bijzondere trio bevindt zich in het sterrenbeeld Leeuw, op een afstand van ongeveer 35 miljoen lichtjaar. De beide andere stelsels zijn duidelijk kleiner dan M66 maar oefenen wel een grote zwaartekrachtsinvloed op hem uit. Waarschijnlijk zijn de zwaartekrachtsinteracties met de kleinere stelsels de oorzaak van de afwijkende vorm van M66.
De Hubble-opname toont onder meer de opvallende stofbanden en heldere sterrenhopen langs de spiraalarmen. De sterrenhopen zijn het resultaat van de hevige stervorming die optreedt in het in beroering gebrachte gas in M66.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-04-2010
Nederland en Japan tekenen voor samenwerking in de ruimte
Nederland en Japan gaan nauw samenwerken in de ontwikkeling en de toepassing van nieuwe ruimtevaarttechnologie. Dat staat in een overeenkomst die deze ochtend in Tokyo is ondertekend door de ruimtevaartorganisaties van beide landen, het Nederlandse NSO en het Japanse JAXA. De ondertekening vond plaats in het bijzijn van minister Maria van der Hoeven van Economische Zaken.
Eén van de concrete samenwerkingsprojecten die onder de overeenkomst vallen, is de bijdrage van het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON aan de Japanse ruimtetelescoop Astro-H. Deze ruimtetelescoop gaat de extreme omstandigheden bij zwarte gaten bestuderen. Daarnaast zijn er vergevorderde plannen voor een grote rol van SRON in de ontwikkeling van de Japanse ruimtetelescoop SPICA, die onderzoek gaat doen naar het ontstaan van de eerste sterren en planeten.
(allesoversterrenkunde)
Nederland en Japan tekenen voor samenwerking in de ruimte
Nederland en Japan gaan nauw samenwerken in de ontwikkeling en de toepassing van nieuwe ruimtevaarttechnologie. Dat staat in een overeenkomst die deze ochtend in Tokyo is ondertekend door de ruimtevaartorganisaties van beide landen, het Nederlandse NSO en het Japanse JAXA. De ondertekening vond plaats in het bijzijn van minister Maria van der Hoeven van Economische Zaken.
Eén van de concrete samenwerkingsprojecten die onder de overeenkomst vallen, is de bijdrage van het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON aan de Japanse ruimtetelescoop Astro-H. Deze ruimtetelescoop gaat de extreme omstandigheden bij zwarte gaten bestuderen. Daarnaast zijn er vergevorderde plannen voor een grote rol van SRON in de ontwikkeling van de Japanse ruimtetelescoop SPICA, die onderzoek gaat doen naar het ontstaan van de eerste sterren en planeten.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-04-2010
Aliens van Titan zijn explosieve stinkerds
Als er leven voorkomt op de grote Saturnusmaan Titan, gaat het om explosieve organismen met een misselijkmakende geur. Dat beweert William Bains van Rufus Scientific in Cambridge vandaag op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow.
Bains heeft onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van organische chemie op Titan - een maan met een dikke, methaan- en stikstofrijke dampkring en een oppervlaktetemperatuur van 180 graden onder nul. Aan het Titanoppervlak komen meren van vloeibaar methaan- en ethaangas voor.
Mogelijke (micro-)organismen op Titan zullen in die vloeibare omgevingen moeten zijn ontstaan, aldus Bains. Maar alleen relatief kleine moleculen kunnen in vloeibaar methaan en ethaan worden opgelost. Om tot succesvolle levensvormen te komen, moet er daarom sprake zijn van een veel grotere chemische verscheidenheid, waaronder zwavel- en fosforverbindingen, met hun bijbehorende stank. Bovendien gaat het om reactieve moleculen, die in contact met bijvoorbeeld zuurstof spontaan zullen exploderen.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Aliens van Titan zijn explosieve stinkerds
Als er leven voorkomt op de grote Saturnusmaan Titan, gaat het om explosieve organismen met een misselijkmakende geur. Dat beweert William Bains van Rufus Scientific in Cambridge vandaag op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow.
Bains heeft onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van organische chemie op Titan - een maan met een dikke, methaan- en stikstofrijke dampkring en een oppervlaktetemperatuur van 180 graden onder nul. Aan het Titanoppervlak komen meren van vloeibaar methaan- en ethaangas voor.
Mogelijke (micro-)organismen op Titan zullen in die vloeibare omgevingen moeten zijn ontstaan, aldus Bains. Maar alleen relatief kleine moleculen kunnen in vloeibaar methaan en ethaan worden opgelost. Om tot succesvolle levensvormen te komen, moet er daarom sprake zijn van een veel grotere chemische verscheidenheid, waaronder zwavel- en fosforverbindingen, met hun bijbehorende stank. Bovendien gaat het om reactieve moleculen, die in contact met bijvoorbeeld zuurstof spontaan zullen exploderen.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-04-2010
Venus geologisch nog in leven
Planeet Venus
De planeet Venus lijkt geologisch nog altijd in leven te zijn, zo heeft het Europese Ruimtevaartbureau ESA op basis van waarnemingen van zijn onbemande sonde Venus Express gemeld. Aan de hand van de manier waarop zij voor infrarode straling zorgen heeft het Virtis-instrument op de Venus Express relatief jonge lavastromen gevonden, wat aangeeft dat er nog altijd vulkaanuitbarstingen mogelijk zijn op de planeet.
De sterke aanwijzingen zijn gevonden in de vorm van "compositionele verschillen" van het omgevende landschap in drie vulkanische gebieden die geologisch lijken op Hawaii dat bekend staat voor zijn actief vulkanisme. Verondersteld wordt dat door de interactie met elementen in de atmosfeer lavastromen op Venus nog intenser van samenstelling veranderen dan op Aarde, vanwege de hetere en meer dichte atmosfeer die voornamelijk uit CO2 bestaat.
Erupties
Voor de onderzoekers zijn de verschillende samenstellingen van de lavastromen een aanwijzing dat de erupties vrij onlangs hebben plaatsgevonden. Daarmee wordt 2.500.000 jaar geleden bedoeld en waarschijnlijk nog recenter. Mogelijk zijn ze nog altijd actief, zegt ESA. (belga/kve)
(HLN)
Venus geologisch nog in leven
Planeet Venus
De planeet Venus lijkt geologisch nog altijd in leven te zijn, zo heeft het Europese Ruimtevaartbureau ESA op basis van waarnemingen van zijn onbemande sonde Venus Express gemeld. Aan de hand van de manier waarop zij voor infrarode straling zorgen heeft het Virtis-instrument op de Venus Express relatief jonge lavastromen gevonden, wat aangeeft dat er nog altijd vulkaanuitbarstingen mogelijk zijn op de planeet.
De sterke aanwijzingen zijn gevonden in de vorm van "compositionele verschillen" van het omgevende landschap in drie vulkanische gebieden die geologisch lijken op Hawaii dat bekend staat voor zijn actief vulkanisme. Verondersteld wordt dat door de interactie met elementen in de atmosfeer lavastromen op Venus nog intenser van samenstelling veranderen dan op Aarde, vanwege de hetere en meer dichte atmosfeer die voornamelijk uit CO2 bestaat.
Erupties
Voor de onderzoekers zijn de verschillende samenstellingen van de lavastromen een aanwijzing dat de erupties vrij onlangs hebben plaatsgevonden. Daarmee wordt 2.500.000 jaar geleden bedoeld en waarschijnlijk nog recenter. Mogelijk zijn ze nog altijd actief, zegt ESA. (belga/kve)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-04-2010
LOFAR maakt ook jacht op E.T.
Met de LOFAR-radiotelescoop, in aanbouw in Noord-Nederland, zal ook jacht worden gemaakt op buitenaardse beschavingen. LOFAR gaat speuren naar laagfrequente radiobooschappen van intelligent leven op andere planeten.
LOFAR (LOw-Frequency ARray) is een netwerk van tienduizenden eenvoudige radio-antennes, gegroepeerd in 44 stations die verspreid zijn over Nederland, Duitsland, Zweden, Frankrijk en Engeland. Momenteel zijn ruim twintig stations in bedrijf; later dit jaar moet LOFAR voltooid zijn. Op 12 juni vindt de officiële inauguratie plaats.
Tijdens de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow presenteerde John McKean van de stichting ASTRON de eerste astronomische resultaten van het nieuwe observatorium.
Ook zette McKean uiteen hoe met LOFAR gezocht zal gaan worden naar mogelijke kunstmatige radiosignalen van buitenaardse beschavingen. De Search for Extra-Terrestrial Intelligence (SETI) ging vijftig jaar geleden van start, maar heeft tot nu toe niets opgeleverd. Op lage radiofrequenties is er echter nog nooit gezocht.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
LOFAR maakt ook jacht op E.T.
Met de LOFAR-radiotelescoop, in aanbouw in Noord-Nederland, zal ook jacht worden gemaakt op buitenaardse beschavingen. LOFAR gaat speuren naar laagfrequente radiobooschappen van intelligent leven op andere planeten.
LOFAR (LOw-Frequency ARray) is een netwerk van tienduizenden eenvoudige radio-antennes, gegroepeerd in 44 stations die verspreid zijn over Nederland, Duitsland, Zweden, Frankrijk en Engeland. Momenteel zijn ruim twintig stations in bedrijf; later dit jaar moet LOFAR voltooid zijn. Op 12 juni vindt de officiële inauguratie plaats.
Tijdens de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow presenteerde John McKean van de stichting ASTRON de eerste astronomische resultaten van het nieuwe observatorium.
Ook zette McKean uiteen hoe met LOFAR gezocht zal gaan worden naar mogelijke kunstmatige radiosignalen van buitenaardse beschavingen. De Search for Extra-Terrestrial Intelligence (SETI) ging vijftig jaar geleden van start, maar heeft tot nu toe niets opgeleverd. Op lage radiofrequenties is er echter nog nooit gezocht.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-04-2010
Astronomen brengen zonneuitbarsting gedetailleerd in beeld
Door metingen van verschillende satellieten te combineren, hebben sterrenkundigen een gedetailleerd totaalbeeld verkregen van een krachtige uitbarsting op de zon. Bij zulke 'coronale massa-ejecties' (CME's) worden miljarden tonnen zonnegas met hoge snelheid de ruimte in geblazen. De sterke magneetvelden die in het gas liggen opgesloten, verstoren het magnetisch veld van de aarde, en kunnen problemen veroorzaken voor kunstmanen, elektriciteitscentrales en radioverbindingen.
Een internationaal team van zonneonderzoekers onder leiding van Mario Bisi van Aberystwyth University heeft nu alle beschikbare waarnemingen aan de zonneuitbarsting van 13 mei 2005 verzameld en gecombineerd. Het gaat om foto's en metingen van satellieten als SOHO, ACE, Cluster, GOES, Wind en IMAGE, maar ook om gegevens van meetstations op aarde. Op die manier is een compleet beeld verkregen van de uitbarsting, vanaf het moment dat hij palatsvond aan het zonsoppervlak tot het moment waarop het zonnegas de aarde bereikte.
De resultaten worden vandaag gepresenteerd op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow. Bisi hoopt dat de nieuwe analyse een eerste stap is op weg naar een beter begrip van deze explosieve verschijnselen op de zon.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Astronomen brengen zonneuitbarsting gedetailleerd in beeld
Door metingen van verschillende satellieten te combineren, hebben sterrenkundigen een gedetailleerd totaalbeeld verkregen van een krachtige uitbarsting op de zon. Bij zulke 'coronale massa-ejecties' (CME's) worden miljarden tonnen zonnegas met hoge snelheid de ruimte in geblazen. De sterke magneetvelden die in het gas liggen opgesloten, verstoren het magnetisch veld van de aarde, en kunnen problemen veroorzaken voor kunstmanen, elektriciteitscentrales en radioverbindingen.
Een internationaal team van zonneonderzoekers onder leiding van Mario Bisi van Aberystwyth University heeft nu alle beschikbare waarnemingen aan de zonneuitbarsting van 13 mei 2005 verzameld en gecombineerd. Het gaat om foto's en metingen van satellieten als SOHO, ACE, Cluster, GOES, Wind en IMAGE, maar ook om gegevens van meetstations op aarde. Op die manier is een compleet beeld verkregen van de uitbarsting, vanaf het moment dat hij palatsvond aan het zonsoppervlak tot het moment waarop het zonnegas de aarde bereikte.
De resultaten worden vandaag gepresenteerd op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow. Bisi hoopt dat de nieuwe analyse een eerste stap is op weg naar een beter begrip van deze explosieve verschijnselen op de zon.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-04-2010
Kosmische stof speelt belangrijke rol bij ontstaan water
Kleine stofdeeltjes in de ruimte spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van water - het belangrijkste ingrediënt voor leven. Dat blijkt uit laboratoriumexperimenten die zijn uitgevoerd aan de Heriot-Watt University.
Watermoleculen bestaan uit twee waterstofatomen en één zuurstofatoom.
In het heelal komen deze atomen in zeer grote hoeveelheden voor, maar in de ruimte tussen de sterren, waar druk en temperatuur extreem laag zijn, reageren waterstof- en zuurstofatomen vrijwel niet met elkaar.
Gasfase-reacties van waterstof met moleculair zuurstof (O2) of met ozon (O3) treden gemakkelijker op, maar in het heelal komt veel te weinig O2 en O3 voor om de waargenomen hoeveelheid water te verklaren.
Dunne coating
Uit de laboratoriumexperimenten blijkt nu dat chemische reacties aan het oppervlak van een klein kosmisch stofdeeltje veel sneller verlopen. Op die manier kunnen verschillende moleculen ontstaan, waaronder H2O, die samen een dunne coating van ijs vormen.
Een groot deel van het water in het heelal (en dus ook van het water op aarde) heeft zijn bestaan dus vermoedelijk te danken aan de aanwezigheid van kosmisch stof. Vergelijkbare experimenten als die aan de Heriot-Watt University worden overigens al lange tijd uitgevoerd in het Sackler-laboratorium van de Universiteit Leiden.
De Britse resultaten worden vandaag gepresenteerd op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
(nu.nl)
Kosmische stof speelt belangrijke rol bij ontstaan water
Kleine stofdeeltjes in de ruimte spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van water - het belangrijkste ingrediënt voor leven. Dat blijkt uit laboratoriumexperimenten die zijn uitgevoerd aan de Heriot-Watt University.
Watermoleculen bestaan uit twee waterstofatomen en één zuurstofatoom.
In het heelal komen deze atomen in zeer grote hoeveelheden voor, maar in de ruimte tussen de sterren, waar druk en temperatuur extreem laag zijn, reageren waterstof- en zuurstofatomen vrijwel niet met elkaar.
Gasfase-reacties van waterstof met moleculair zuurstof (O2) of met ozon (O3) treden gemakkelijker op, maar in het heelal komt veel te weinig O2 en O3 voor om de waargenomen hoeveelheid water te verklaren.
Dunne coating
Uit de laboratoriumexperimenten blijkt nu dat chemische reacties aan het oppervlak van een klein kosmisch stofdeeltje veel sneller verlopen. Op die manier kunnen verschillende moleculen ontstaan, waaronder H2O, die samen een dunne coating van ijs vormen.
Een groot deel van het water in het heelal (en dus ook van het water op aarde) heeft zijn bestaan dus vermoedelijk te danken aan de aanwezigheid van kosmisch stof. Vergelijkbare experimenten als die aan de Heriot-Watt University worden overigens al lange tijd uitgevoerd in het Sackler-laboratorium van de Universiteit Leiden.
De Britse resultaten worden vandaag gepresenteerd op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-04-2010
Cassini nam krachtige bliksem op Saturnus waar
De Amerikaanse sonde Cassini heeft bliksemflitsen op de planeet Saturnus waargenomen, zo heeft de NASA meegedeeld. Wetenschappers konden er zelfs een heuse film van maken, compleet met het gekraak van radiogolven wanneer het bliksemt.
Radiowaarnemingen van Cassini suggereerden al dat het ook in de dampkring van de reuzenplaneet goed tekeer moest gaan, maar de bliksemflitsen waren nog niet eerder in beeld gebracht. Dat kwam voornamelijk doordat de korte flitsen overstraald werden door de heldere ringen van Saturnus.
Storm van negen maanden
In augustus 2009 werd het echter wel voor het eerst mogelijk, tijdens een storm die van januari tot oktober huis hield, langer dan eender welk ander bliksemspektakel in ons zonnestelsel. Op het filmpje is een 3.000 kilometer lange wolk in de dampkring te zien, waarin gebieden van een paar honderd kilometer groot oplichten door krachtige, kortdurende bliksemontladingen.
Zeer hevig
De stormen op Saturnus lijken zeer hevig te zijn. De bliksem licht even helder op als de krachtigste superinslagen op de Aarde. Hoewel de stormen mogelijk krachtiger zijn dan bij ons, komen zij minder vaak voor, zo citeert de NASA Andrew Ingersoll van het California Institute of Technology in Pasadena. (belga/gb)
(HLN)
Cassini nam krachtige bliksem op Saturnus waar
De Amerikaanse sonde Cassini heeft bliksemflitsen op de planeet Saturnus waargenomen, zo heeft de NASA meegedeeld. Wetenschappers konden er zelfs een heuse film van maken, compleet met het gekraak van radiogolven wanneer het bliksemt.
Radiowaarnemingen van Cassini suggereerden al dat het ook in de dampkring van de reuzenplaneet goed tekeer moest gaan, maar de bliksemflitsen waren nog niet eerder in beeld gebracht. Dat kwam voornamelijk doordat de korte flitsen overstraald werden door de heldere ringen van Saturnus.
Storm van negen maanden
In augustus 2009 werd het echter wel voor het eerst mogelijk, tijdens een storm die van januari tot oktober huis hield, langer dan eender welk ander bliksemspektakel in ons zonnestelsel. Op het filmpje is een 3.000 kilometer lange wolk in de dampkring te zien, waarin gebieden van een paar honderd kilometer groot oplichten door krachtige, kortdurende bliksemontladingen.
Zeer hevig
De stormen op Saturnus lijken zeer hevig te zijn. De bliksem licht even helder op als de krachtigste superinslagen op de Aarde. Hoewel de stormen mogelijk krachtiger zijn dan bij ons, komen zij minder vaak voor, zo citeert de NASA Andrew Ingersoll van het California Institute of Technology in Pasadena. (belga/gb)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-04-2010
Jonge neutronenster koelt drie procent af in tien jaar tijd
Metingen van het Amerikaanse Chandra X-ray Observatory - een röntgentelescoop in een baan om de aarde - wijzen uit dat een jonge neutronenster in het sterrenbeeld Cassiopeia in tien jaar tijd drie procent is afgekoeld. Het is voor het eerst dat astronomen de snelle afkoeling van een jonge neutronenster direct hebben waargenomen.
Neutronensterren zijn de uiterst compacte, snel roterende overblijfselen van zware sterren die aan het eind van hun leven een supernova-explosie ondergaan. Direct na het ontstaan hebben ze een temperatuur van miljarden graden, maar ze koelen aanvankelijk heel snel af, onder andere door het uitzenden van neutrino's - hoogenergetische elementaire deeltjes zonder elektrische lading en met een vrijwel verwaarloosbare massa.
Met de Chandra-ruimtetelescoop zijn tussen 2000 en 2009 regelmatig metingen verricht aan de neutronenster die eind zeventiende eeuw ontstond bij een supernova-explosie in het sterrenbeeld Cassiopeia. Die heeft momenteel een oppervlaktetemperatuur van ongeveer twee miljoen graden. De Chandra-metingen laten echter zien dat hij in het afgelopen decennium drie procent koeler is geworden.
De manier waarop neutronensterren afkoelen wordt mede bepaald door hun inwendige structuur. De nieuwe metingen, die vandaag gepresenteerd worden op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow, zullen dan ook mogelijk meer informatie opleveren over het inwendige van neutronensterren.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Jonge neutronenster koelt drie procent af in tien jaar tijd
Metingen van het Amerikaanse Chandra X-ray Observatory - een röntgentelescoop in een baan om de aarde - wijzen uit dat een jonge neutronenster in het sterrenbeeld Cassiopeia in tien jaar tijd drie procent is afgekoeld. Het is voor het eerst dat astronomen de snelle afkoeling van een jonge neutronenster direct hebben waargenomen.
Neutronensterren zijn de uiterst compacte, snel roterende overblijfselen van zware sterren die aan het eind van hun leven een supernova-explosie ondergaan. Direct na het ontstaan hebben ze een temperatuur van miljarden graden, maar ze koelen aanvankelijk heel snel af, onder andere door het uitzenden van neutrino's - hoogenergetische elementaire deeltjes zonder elektrische lading en met een vrijwel verwaarloosbare massa.
Met de Chandra-ruimtetelescoop zijn tussen 2000 en 2009 regelmatig metingen verricht aan de neutronenster die eind zeventiende eeuw ontstond bij een supernova-explosie in het sterrenbeeld Cassiopeia. Die heeft momenteel een oppervlaktetemperatuur van ongeveer twee miljoen graden. De Chandra-metingen laten echter zien dat hij in het afgelopen decennium drie procent koeler is geworden.
De manier waarop neutronensterren afkoelen wordt mede bepaald door hun inwendige structuur. De nieuwe metingen, die vandaag gepresenteerd worden op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow, zullen dan ook mogelijk meer informatie opleveren over het inwendige van neutronensterren.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-04-2010
Opnieuw twee doelpunten voor Einsteins relativiteitstheorie
Twee verschillende onderzoeken aan clusters van sterrenstelsels vormen opnieuw een sterke ondersteuning voor de relativiteitstheorie van Albert Einstein. Deze theorie van de zwaartekracht wordt door tal van experimenten bevestigd, maar natuurkundigen houden er rekening mee dat hij wellicht onvolledig of zelfs onjuist is. Zo biedt de relativiteitstheorie geen vanzelfsprekende verklaring voor de versnellende uitdijing van het heelal, die ruim tien jaar geleden werd ontdekt. In de loop van de jaren zijn dan ook verschillende alternatieve theorieën opgesteld.
Met het Amerikaanse Chandra X-ray Observatory zijn waarnemingen verricht aan ver verwijderde clusters van sterrenstelsels. Twee onderzoeksgroepen komen nu op geheel verschillende wijze tot de conclusie dat die meetresultaten alleen in overeenstemming zijn met de relativiteitstheorie. Eén van de voorgestelde alternatieven, de zogeheten f(R)-zwaartekrachtstheorie, kan bijvoorbeeld de waargenomen afmetingen van clusters niet goed verklaren.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Opnieuw twee doelpunten voor Einsteins relativiteitstheorie
Twee verschillende onderzoeken aan clusters van sterrenstelsels vormen opnieuw een sterke ondersteuning voor de relativiteitstheorie van Albert Einstein. Deze theorie van de zwaartekracht wordt door tal van experimenten bevestigd, maar natuurkundigen houden er rekening mee dat hij wellicht onvolledig of zelfs onjuist is. Zo biedt de relativiteitstheorie geen vanzelfsprekende verklaring voor de versnellende uitdijing van het heelal, die ruim tien jaar geleden werd ontdekt. In de loop van de jaren zijn dan ook verschillende alternatieve theorieën opgesteld.
Met het Amerikaanse Chandra X-ray Observatory zijn waarnemingen verricht aan ver verwijderde clusters van sterrenstelsels. Twee onderzoeksgroepen komen nu op geheel verschillende wijze tot de conclusie dat die meetresultaten alleen in overeenstemming zijn met de relativiteitstheorie. Eén van de voorgestelde alternatieven, de zogeheten f(R)-zwaartekrachtstheorie, kan bijvoorbeeld de waargenomen afmetingen van clusters niet goed verklaren.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-04-2010
Stofschijven rond sterren in detail bekeken
Met een gevoelig instrument op de Europese Very Large Telescope zijn gedetailleerde metingen verricht aan stofschijven rond twee sterren in de buurt van de zon. Nooit eerder zijn zulke stofschijven bestudeerd op zo'n kleine afstand rond hun moederster - vergelijkbaar met de afstand van de aarde tot de zon.
De stofschijven bevinden zich rond de sterren HD69830, op 41 lichtjaar afstand in het zuidelijke sterrenbeeld Puppis (Achtersteven), en Eta Corvi, op 59 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Raaf. De sterren hebben leeftijden van respectievelijk 2 en 1,3 miljard jaar. Het stof bevindt zich op afstanden van enkele miljoenen kilometers tot een paar honderd miljoen kilometer van de ster. Ter vergelijking: de afstand van de aarde tot de zon is 150 miljoen kilometer.
Vooral bij de ster HD69830 zijn grote hoeveelheden stof aangetroffen, mogelijk het resultaat van botsingen van planetoïden in het planetenstelsel rond deze ster: eerder zijn hier drie Neptunus-achtige planeten ontdekt.
De nieuwe metingen, die vandaag gepresenteerd worden op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow, zijn verricht met de MIDI-interferometer - een instrument waarmee de waarnemingen van de vier afzonderlijke telescopen van de Europese VLT (Very Large Telescope) in Chili worden gecombineerd.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Stofschijven rond sterren in detail bekeken
Met een gevoelig instrument op de Europese Very Large Telescope zijn gedetailleerde metingen verricht aan stofschijven rond twee sterren in de buurt van de zon. Nooit eerder zijn zulke stofschijven bestudeerd op zo'n kleine afstand rond hun moederster - vergelijkbaar met de afstand van de aarde tot de zon.
De stofschijven bevinden zich rond de sterren HD69830, op 41 lichtjaar afstand in het zuidelijke sterrenbeeld Puppis (Achtersteven), en Eta Corvi, op 59 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Raaf. De sterren hebben leeftijden van respectievelijk 2 en 1,3 miljard jaar. Het stof bevindt zich op afstanden van enkele miljoenen kilometers tot een paar honderd miljoen kilometer van de ster. Ter vergelijking: de afstand van de aarde tot de zon is 150 miljoen kilometer.
Vooral bij de ster HD69830 zijn grote hoeveelheden stof aangetroffen, mogelijk het resultaat van botsingen van planetoïden in het planetenstelsel rond deze ster: eerder zijn hier drie Neptunus-achtige planeten ontdekt.
De nieuwe metingen, die vandaag gepresenteerd worden op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow, zijn verricht met de MIDI-interferometer - een instrument waarmee de waarnemingen van de vier afzonderlijke telescopen van de Europese VLT (Very Large Telescope) in Chili worden gecombineerd.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-04-2010
Mysterieus object in M82 is mogelijk micro-quasar
Een mysterieuze bron van radiostraling in het nabijgelegen sterrenstelsel M82 is mogelijk een zogeheten micro-quasar. Tot die conclusie komen Britse radioastronomen in een presentatie vandaag op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow.
M82 is een actief sterrenstelsel op ongeveer tien miljoen lichtjaar afstand. De mysterieuze radiobron verscheen in mei 2009 plotseling, dicht bij de kern van het stelsel. Al snel bleek dat het niet om het overblijfsel van een supernova-explosie gaat: zulke supernovaresten zenden weliswaar ook radiostraling uit, maar hun helderheid neemt in de loop van de tijd af.
Het mysterieuze object behield op radiogoflengten echter dezelfde helderheid. Bovendien bleek uit precisiemetingen dat het zich verplaatst. De radioastronomen van het Jodrell Bank Observatory denken nu dat ze een zogeheten microquasar hebben ontdekt, zoals er in ons eigen Melkwegstelsel ook een aantal bekend zijn.
Microquasars zijn zwarte gaten die in een baan rond een gewone ster bewegen. Gas van de gewone ster valt in het zwarte gat, waarbij twee krachtige straalstromen van snel bewegende gasdeeltjes ontstaan. Die jets zenden radiostraling uit. Af en toe vinden er uitbarstingen plaats, wanneer er in korte tijd extra veel gas door het zwarte gat wordt opgeslokt.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Mysterieus object in M82 is mogelijk micro-quasar
Een mysterieuze bron van radiostraling in het nabijgelegen sterrenstelsel M82 is mogelijk een zogeheten micro-quasar. Tot die conclusie komen Britse radioastronomen in een presentatie vandaag op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow.
M82 is een actief sterrenstelsel op ongeveer tien miljoen lichtjaar afstand. De mysterieuze radiobron verscheen in mei 2009 plotseling, dicht bij de kern van het stelsel. Al snel bleek dat het niet om het overblijfsel van een supernova-explosie gaat: zulke supernovaresten zenden weliswaar ook radiostraling uit, maar hun helderheid neemt in de loop van de tijd af.
Het mysterieuze object behield op radiogoflengten echter dezelfde helderheid. Bovendien bleek uit precisiemetingen dat het zich verplaatst. De radioastronomen van het Jodrell Bank Observatory denken nu dat ze een zogeheten microquasar hebben ontdekt, zoals er in ons eigen Melkwegstelsel ook een aantal bekend zijn.
Microquasars zijn zwarte gaten die in een baan rond een gewone ster bewegen. Gas van de gewone ster valt in het zwarte gat, waarbij twee krachtige straalstromen van snel bewegende gasdeeltjes ontstaan. Die jets zenden radiostraling uit. Af en toe vinden er uitbarstingen plaats, wanneer er in korte tijd extra veel gas door het zwarte gat wordt opgeslokt.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-04-2010
Zodiakaal schijnsel: veroorzaakt door komeetstof
Het zodiakaal schijnsel - een zwakke lichtgloed die vooral vanuit de Tropen soms zichtbaar is aan de avond- of ochtendhemel - wordt veroorzaakt door uiteengevallen kometen. Dat concluderen astronomen David Nesvorny en Peter Jenniskens op basis van computerberekeningen.
Het zwakke zodiakale schijnsel ontstaat doordat zonlicht gereflecteerd wordt door piepkleine stofdeeltjes in het zonnestelsel. Algemeen werd aangenomen dat het hier om planetoïdenstof gaat, afkomstig van botsende steenklompen in de planetoïdengordel tussen de banen van de planeten Mars en Jupiter.
Nesvorny en Jenniskens laten in hun berekeningen echter zien dat planetoïdenstof in een veel dunnere schijf rond de zon cirkelt. De waargenomen dikte van de zodiakale stofschijf kan op die manier dus niet verklaard worden.
In plaats daarvan concluderen ze dat het om komeetstof gaat, afkomstig van kometen die door de getijdenwerking van Jupiter uiteen zijn gerukt, en daarna onder invloed van de zonnewarmte verder uiteenvallen.
Ook de vele micrometeorietjes die in het ijs van Antarctica zijn gevonden, zouden geen planetoïdenstofjes zijn, maar komeetstofjes, aldus de twee onderzoekers.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Zodiakaal schijnsel: veroorzaakt door komeetstof
Het zodiakaal schijnsel - een zwakke lichtgloed die vooral vanuit de Tropen soms zichtbaar is aan de avond- of ochtendhemel - wordt veroorzaakt door uiteengevallen kometen. Dat concluderen astronomen David Nesvorny en Peter Jenniskens op basis van computerberekeningen.
Het zwakke zodiakale schijnsel ontstaat doordat zonlicht gereflecteerd wordt door piepkleine stofdeeltjes in het zonnestelsel. Algemeen werd aangenomen dat het hier om planetoïdenstof gaat, afkomstig van botsende steenklompen in de planetoïdengordel tussen de banen van de planeten Mars en Jupiter.
Nesvorny en Jenniskens laten in hun berekeningen echter zien dat planetoïdenstof in een veel dunnere schijf rond de zon cirkelt. De waargenomen dikte van de zodiakale stofschijf kan op die manier dus niet verklaard worden.
In plaats daarvan concluderen ze dat het om komeetstof gaat, afkomstig van kometen die door de getijdenwerking van Jupiter uiteen zijn gerukt, en daarna onder invloed van de zonnewarmte verder uiteenvallen.
Ook de vele micrometeorietjes die in het ijs van Antarctica zijn gevonden, zouden geen planetoïdenstofjes zijn, maar komeetstofjes, aldus de twee onderzoekers.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-04-2010
Ons Heelal
de acht grootste onopgeloste kwesties in het heelal
Klik hier om verder te gaan
(Kennislink)
Ons Heelal
de acht grootste onopgeloste kwesties in het heelal
Klik hier om verder te gaan
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
2:15 pm EDT = 20:15quote:STUNNING IMAGES OF THE SUN:
Take a deep breath. You may need it later today when NASA releases First Light images from the Solar Dynamic Observatory, which reveal the sun in better-than-IMAX detail. NASA insiders say the images are breathtaking, literally. Return here after 2:15 pm EDT for the unveiling.
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
Vette filmpjes op de site 
[ Bericht 20% gewijzigd door Handschoen op 21-04-2010 20:53:15 ]
[ Bericht 20% gewijzigd door Handschoen op 21-04-2010 20:53:15 ]
Have fun...
21-04-2010
VISTA-telescoop legt Kattepootnevel bloot
Met de Europese VISTA-telescoop in Noord-Chili is een indrukwekkende infraroodfoto gemaakt van de Kattepootnevel, een groot stervormingsgebied op 5500 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Schorpioen. De nevel, met een middellijn van ongeveer 50 lichtjaar, bestaat uit dichte gas- en stofwolken waarin nieuwe sterren ontstaan.
Op foto's die in zichtbaar licht zijn gemaakt ziet hij eruit als de pootafdruk van een kat. Op de nieuwe foto die op infrarode golflengten gemaakt is met de 4,1-meter VISTA-telescoop (Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy) op de bergtop Paranal zijn de dichtste stofwolken nog steeds donker, maar in grote delen van de nevel zijn ook de pas gevormde sterren te zien: de infrarode warmtestraling van die sterren dringt door het stof heen.
De VISTA-telescoop zal de komende jaren worden ingezet om de zuidelijke sterrenhemel op infrarode golflengten in kaart te brengen, als voorbereiding voor detailwaarnemingen van interessante objecten met de Europese Very Large Telescope.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
VISTA-telescoop legt Kattepootnevel bloot
Met de Europese VISTA-telescoop in Noord-Chili is een indrukwekkende infraroodfoto gemaakt van de Kattepootnevel, een groot stervormingsgebied op 5500 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Schorpioen. De nevel, met een middellijn van ongeveer 50 lichtjaar, bestaat uit dichte gas- en stofwolken waarin nieuwe sterren ontstaan.
Op foto's die in zichtbaar licht zijn gemaakt ziet hij eruit als de pootafdruk van een kat. Op de nieuwe foto die op infrarode golflengten gemaakt is met de 4,1-meter VISTA-telescoop (Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy) op de bergtop Paranal zijn de dichtste stofwolken nog steeds donker, maar in grote delen van de nevel zijn ook de pas gevormde sterren te zien: de infrarode warmtestraling van die sterren dringt door het stof heen.
De VISTA-telescoop zal de komende jaren worden ingezet om de zuidelijke sterrenhemel op infrarode golflengten in kaart te brengen, als voorbereiding voor detailwaarnemingen van interessante objecten met de Europese Very Large Telescope.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-04-2010
Massa-mysterie van versmeltende sterrenstelsels opgelost
Grote, zware elliptische sterrenstelsels kunnen wel degelijk ontstaan uit de versmelting van twee kleinere spiraalstelsels. Dat blijkt uit onderzoek van astronomen van het Amerikaanse Naval Research Laboratory, uitgevoerd met grote infraroodtelescopen.
Volgens de standaardtheorie kunnen spiraalvormige sterrenstelsels zoals ons eigen Melkwegstelsel botsen en versmelten tot elliptische stelsels, waarin veel meer sterren maar veel minder gas voorkomt: het gas uit de versmeltende spiraalstelsels wordt tijdens en na de botsing omgezet in nieuwe sterren. Metingen aan botsende spiraalstelsels deden echter vermoeden dat ze te weinig massa zouden bevatten voor de vorming van zware elliptische stelsels.
De nieuwe infraroodwaarnemingen laten nu zien dat de versmeltende stelsels zwaarder zijn dan tot dusver werd aangenomen. De massa wordt bepaald op basis van snelheidsmetingen van sterren. Het blijkt dat de eerdere metingen niet nauwkeurig waren: ze werden overheerst door jonge, heldere sterren, die minder snel bewegen. Uit de nieuwe metingen blijkt dat de stelsels ook veel oude, zwakkere sterren bevatten, met hogere snelheden. Daaruit volgt dat de stelsels meer massa hebben - voldoende voor de vorming van grote, zware elliptische sterrenstelsels.
De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in The Astrophysical Journal .
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Massa-mysterie van versmeltende sterrenstelsels opgelost
Grote, zware elliptische sterrenstelsels kunnen wel degelijk ontstaan uit de versmelting van twee kleinere spiraalstelsels. Dat blijkt uit onderzoek van astronomen van het Amerikaanse Naval Research Laboratory, uitgevoerd met grote infraroodtelescopen.
Volgens de standaardtheorie kunnen spiraalvormige sterrenstelsels zoals ons eigen Melkwegstelsel botsen en versmelten tot elliptische stelsels, waarin veel meer sterren maar veel minder gas voorkomt: het gas uit de versmeltende spiraalstelsels wordt tijdens en na de botsing omgezet in nieuwe sterren. Metingen aan botsende spiraalstelsels deden echter vermoeden dat ze te weinig massa zouden bevatten voor de vorming van zware elliptische stelsels.
De nieuwe infraroodwaarnemingen laten nu zien dat de versmeltende stelsels zwaarder zijn dan tot dusver werd aangenomen. De massa wordt bepaald op basis van snelheidsmetingen van sterren. Het blijkt dat de eerdere metingen niet nauwkeurig waren: ze werden overheerst door jonge, heldere sterren, die minder snel bewegen. Uit de nieuwe metingen blijkt dat de stelsels ook veel oude, zwakkere sterren bevatten, met hogere snelheden. Daaruit volgt dat de stelsels meer massa hebben - voldoende voor de vorming van grote, zware elliptische sterrenstelsels.
De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in The Astrophysical Journal .
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-04-2010
Brengt supergeheim tuig wapens naar de ruimte?
Het Pentagon lanceert straks een supergeheim onbemand ruimtetuig, een van de bijzonderste lanceringen sinds de eerste bemande shuttle vertrok in 1981. De 20 jaar lange ontwikkeling van de X-37B heeft honderden miljoenen dollar gekost, maar dat is alles wat we over het toestel weten. Het onbemande tuig is immers een van best bewaarde geheimen van het Amerikaanse leger.
De X-37B is gebouwd door de Phantom Works-afdeling van Boeing, en viel oorspronkelijk onder de verantwoordelijkheid van de NASA. Later nam het Pentagon de leiding over. Het ruimteschip brengt vanavond een lading naar de ruimte, waarvan maar bijzonder weinig mensen weten wat die precies is.
Vertrek
De X-37 heeft vannacht tussen 00:52 uur en 01:01 uur exact negen minuten om te vertrekken, en kan negen maanden rond de Aarde cirkelen. "In alle eerlijkheid, we weten niet wanneer het terugkomt," zegt woordvoerder Gary Payton van de Amerikaanse luchtmacht.
Het toestel werd oorspronkelijk ontworpen om te vertrekken met de hulp van een space shuttle, maar vliegt nu zelfstandig. Het tuig landt ook als een shuttle.
Geheime experimenten
Het enige wat het leger kwijt wil over de X-37, is dat het toestel geheime experimenten gaat uitvoeren. Er is veel speculatie rond het doel van de X-37, en sommigen vermoeden dat de lancering de start betekent van de "bewapening van de ruimte".
Payton zegt dat de luchtmacht de automatische besturing wil testen, en wil zien wat het kost om het tuig opnieuw vertrekkensklaar te krijgen, ergens in 2011. (sam)
(HLN)
Brengt supergeheim tuig wapens naar de ruimte?
Het Pentagon lanceert straks een supergeheim onbemand ruimtetuig, een van de bijzonderste lanceringen sinds de eerste bemande shuttle vertrok in 1981. De 20 jaar lange ontwikkeling van de X-37B heeft honderden miljoenen dollar gekost, maar dat is alles wat we over het toestel weten. Het onbemande tuig is immers een van best bewaarde geheimen van het Amerikaanse leger.
De X-37B is gebouwd door de Phantom Works-afdeling van Boeing, en viel oorspronkelijk onder de verantwoordelijkheid van de NASA. Later nam het Pentagon de leiding over. Het ruimteschip brengt vanavond een lading naar de ruimte, waarvan maar bijzonder weinig mensen weten wat die precies is.
Vertrek
De X-37 heeft vannacht tussen 00:52 uur en 01:01 uur exact negen minuten om te vertrekken, en kan negen maanden rond de Aarde cirkelen. "In alle eerlijkheid, we weten niet wanneer het terugkomt," zegt woordvoerder Gary Payton van de Amerikaanse luchtmacht.
Het toestel werd oorspronkelijk ontworpen om te vertrekken met de hulp van een space shuttle, maar vliegt nu zelfstandig. Het tuig landt ook als een shuttle.
Geheime experimenten
Het enige wat het leger kwijt wil over de X-37, is dat het toestel geheime experimenten gaat uitvoeren. Er is veel speculatie rond het doel van de X-37, en sommigen vermoeden dat de lancering de start betekent van de "bewapening van de ruimte".
Payton zegt dat de luchtmacht de automatische besturing wil testen, en wil zien wat het kost om het tuig opnieuw vertrekkensklaar te krijgen, ergens in 2011. (sam)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-04-2010
LOFAR biedt brede kijk op pulsars
Met de in aanbouw zijnde LOFAR-telescoop in Noord-Drenthe (LOw-Frequency ARay) is de langgolvige radiostraling van zes pulsars waargenomen, die tegelijkertijd op veel kortere golflengten werden bestudeerd door grote radioschotels in Duitsland en Engeland. LOFAR is een revoluitonaire radiotelescoop die uiteindelijk uit tienduizenden kleine, eenvoudige antennes zal bestaan, verspreid over een groot deel van Noordwest-Europa.
Pulsars - compacte, snel roterende sterren die regelmatige pulsen van radiostraling uitzenden - worden gewoonlijk op golflengten van enkele centimeters of decimeters waargenomen. Met LOFAR zijn nu simultaanwaarnemingen verricht op golflengten tot 7 meter. Door de pulsars in zo'n breed golflengtegebied te bestuderen, hopen astronomen meer te weten te komen over hun opbouw en over het ontstaan van de pulsen.
LOFAR zal in de loop van komend jaar worden voltooid. De officiële inauguratie staat al iets eerder gepland, op 12 juni.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
LOFAR biedt brede kijk op pulsars
Met de in aanbouw zijnde LOFAR-telescoop in Noord-Drenthe (LOw-Frequency ARay) is de langgolvige radiostraling van zes pulsars waargenomen, die tegelijkertijd op veel kortere golflengten werden bestudeerd door grote radioschotels in Duitsland en Engeland. LOFAR is een revoluitonaire radiotelescoop die uiteindelijk uit tienduizenden kleine, eenvoudige antennes zal bestaan, verspreid over een groot deel van Noordwest-Europa.
Pulsars - compacte, snel roterende sterren die regelmatige pulsen van radiostraling uitzenden - worden gewoonlijk op golflengten van enkele centimeters of decimeters waargenomen. Met LOFAR zijn nu simultaanwaarnemingen verricht op golflengten tot 7 meter. Door de pulsars in zo'n breed golflengtegebied te bestuderen, hopen astronomen meer te weten te komen over hun opbouw en over het ontstaan van de pulsen.
LOFAR zal in de loop van komend jaar worden voltooid. De officiële inauguratie staat al iets eerder gepland, op 12 juni.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-04-2010
Donkere energie blijft raadselachtig, ondanks groot supernova-project
Sterrenkundigen zijn er nog steeds niet in geslaagd om het raadsel van de donkere energie op te lossen. Ook na de analyse van waarnemingen aan vele honderden ver verwijderde supernova's blijft de ware aard van de donkere energie een mysterie. Dat schrijft een team onderzoekers onder leiding van Saul Perlmutter van het Supernova Cosmology Project in The Astrophysical Journal .
Perlmutter leidde twaalf jaar geleden een van de twee teams die onafhankelijk van elkaar ontdekten dat de uitdijing van het heelal in de loop van de tijd steeds sneller gaat, kennelijk als gevolg van de aanwezigheid van een mysterieuze 'donkere energie' die als een soort anti-zwaartekracht werkt. De ware aard van die donkere energie is echter een raadsel.
De geschiedenis van de versnellende uitdijing van het heelal kan bestudeerd worden door metingen te verrichten aan ver verwijderde supernova's - de terminale explosies van zware sterren. Astronomen hopen er op die manier achter te komen of de donkere energie altijd een constante waarde heeft gehad, of dat hij in de loop van miljarden jaren in kracht is toe- of afgenomen.
Een grondige analyse van honderden supernova's, die de afgelopen jaren door Perlmutters team zijn waargenomen, heeft die vraag echter nog steeds niet met zekerheid kunnen beantwoorden. Naar de ware aard van de mysterieuze donkere energie kunnen sterrenkundigen voorlopig dan ook slechts gissen.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Donkere energie blijft raadselachtig, ondanks groot supernova-project
Sterrenkundigen zijn er nog steeds niet in geslaagd om het raadsel van de donkere energie op te lossen. Ook na de analyse van waarnemingen aan vele honderden ver verwijderde supernova's blijft de ware aard van de donkere energie een mysterie. Dat schrijft een team onderzoekers onder leiding van Saul Perlmutter van het Supernova Cosmology Project in The Astrophysical Journal .
Perlmutter leidde twaalf jaar geleden een van de twee teams die onafhankelijk van elkaar ontdekten dat de uitdijing van het heelal in de loop van de tijd steeds sneller gaat, kennelijk als gevolg van de aanwezigheid van een mysterieuze 'donkere energie' die als een soort anti-zwaartekracht werkt. De ware aard van die donkere energie is echter een raadsel.
De geschiedenis van de versnellende uitdijing van het heelal kan bestudeerd worden door metingen te verrichten aan ver verwijderde supernova's - de terminale explosies van zware sterren. Astronomen hopen er op die manier achter te komen of de donkere energie altijd een constante waarde heeft gehad, of dat hij in de loop van miljarden jaren in kracht is toe- of afgenomen.
Een grondige analyse van honderden supernova's, die de afgelopen jaren door Perlmutters team zijn waargenomen, heeft die vraag echter nog steeds niet met zekerheid kunnen beantwoorden. Naar de ware aard van de mysterieuze donkere energie kunnen sterrenkundigen voorlopig dan ook slechts gissen.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-04-2010
Subaru-telescoop ziet 'halo' rond sterrenstelsel M81
Met de Japanse 8,2-meter Subaru-telescoop op Mauna Kea, Hawaii, is een extreem zwakke 'halo' gefotografeerd rond het spiraalvormige sterrenstelsel M81, op 11,7 miljoen lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Grote Beer.
De gevoelige Suprime-Camera van de Subaru-telescoop slaagde erin het zwakke licht van talloze sterren vast te leggen die zich op grote afstand buiten het heldere spiraalstelsel bevinden. Ook ons eigen Melkwegstelsel wordt door een dergelijke halo omgeven.
De halo van M81 verschilt echter op enkele belangrijke punten van die van het Melkwegstelsel. Zo lijkt hij helderder te zijn, en meer 'zware elementen' te bevatten - atomen zwaarder dan waterstof en helium.
Onderzoek aan de halo's van sterrenstelsels kan mogelijk meer informatie opleveren over de ontstaanswijze. Zo is het denkbaar dat M81 in de loop van de miljarden jaren meer kleinere sterrrenstelsels heeft opgeslokt, aldus de Japanse onderzoekers.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Subaru-telescoop ziet 'halo' rond sterrenstelsel M81
Met de Japanse 8,2-meter Subaru-telescoop op Mauna Kea, Hawaii, is een extreem zwakke 'halo' gefotografeerd rond het spiraalvormige sterrenstelsel M81, op 11,7 miljoen lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Grote Beer.
De gevoelige Suprime-Camera van de Subaru-telescoop slaagde erin het zwakke licht van talloze sterren vast te leggen die zich op grote afstand buiten het heldere spiraalstelsel bevinden. Ook ons eigen Melkwegstelsel wordt door een dergelijke halo omgeven.
De halo van M81 verschilt echter op enkele belangrijke punten van die van het Melkwegstelsel. Zo lijkt hij helderder te zijn, en meer 'zware elementen' te bevatten - atomen zwaarder dan waterstof en helium.
Onderzoek aan de halo's van sterrenstelsels kan mogelijk meer informatie opleveren over de ontstaanswijze. Zo is het denkbaar dat M81 in de loop van de miljarden jaren meer kleinere sterrrenstelsels heeft opgeslokt, aldus de Japanse onderzoekers.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-04-2010
Hubble-telescoop viert twintigste verjaardag
Op zaterdag 24 april 2010 is het precies twintig jaar geleden dat de Hubble Space Telescope gelanceerd werd. Ter gelegenheid van die verjaardag heeft het Space Telescope Science Institute in Baltirmore een spectaculaire foto vrijgegeven van een deel van de Carina-nevel, een groot stervormingsgebied op 7500 lichtjaar afstand in het zuidelijke sterrenbeeld Carina (Kiel). Nevelflarden en stofkolommen worden beschenen door jonge, pasgeboren sterren in de omgeving, waardoor ze langzaam 'verdampen'. Binnenin de dichtste stofwolken ontstaan nieuwe sterren.
De Amerikaans-Europese Hubble-telescoop heeft de afgelopen twintig jaar op elk deelgebied van de astronomie voor revolutionaire ontwikkelingen gezorgd. In mei 2009 werd de vijfde en laatste onderhoudsvlucht uitgevoerd, waarbij onder andere een nieuwe camera werd geplaatst. De foto van de Carina-nevel is met deze Wide Field Camera 3 gemaakt. Naar verwachting zal de ruimtetelescoop nog vijf à tien jaar in bedrijf zijn.
© Govert Schilling
Hogeresolutieversie van de 'verjaardagsfoto'
(allesoversterrenkunde)
Hubble-telescoop viert twintigste verjaardag
Op zaterdag 24 april 2010 is het precies twintig jaar geleden dat de Hubble Space Telescope gelanceerd werd. Ter gelegenheid van die verjaardag heeft het Space Telescope Science Institute in Baltirmore een spectaculaire foto vrijgegeven van een deel van de Carina-nevel, een groot stervormingsgebied op 7500 lichtjaar afstand in het zuidelijke sterrenbeeld Carina (Kiel). Nevelflarden en stofkolommen worden beschenen door jonge, pasgeboren sterren in de omgeving, waardoor ze langzaam 'verdampen'. Binnenin de dichtste stofwolken ontstaan nieuwe sterren.
De Amerikaans-Europese Hubble-telescoop heeft de afgelopen twintig jaar op elk deelgebied van de astronomie voor revolutionaire ontwikkelingen gezorgd. In mei 2009 werd de vijfde en laatste onderhoudsvlucht uitgevoerd, waarbij onder andere een nieuwe camera werd geplaatst. De foto van de Carina-nevel is met deze Wide Field Camera 3 gemaakt. Naar verwachting zal de ruimtetelescoop nog vijf à tien jaar in bedrijf zijn.
© Govert Schilling
Hogeresolutieversie van de 'verjaardagsfoto'
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Heb de 8 delen gedownload van de site en ze komen bij mij aan de muur te hangen (Y). Bij de hema kan je ze laten printen. Heb 1 deel hier liggen als test, kwaiteit is superquote:
23-04-2010
Hubble-telescoop viert twintigste verjaardag
[ afbeelding ]
Op zaterdag 24 april 2010 is het precies twintig jaar geleden dat de Hubble Space Telescope gelanceerd werd. Ter gelegenheid van die verjaardag heeft het Space Telescope Science Institute in Baltirmore een spectaculaire foto vrijgegeven van een deel van de Carina-nevel, een groot stervormingsgebied op 7500 lichtjaar afstand in het zuidelijke sterrenbeeld Carina (Kiel). Nevelflarden en stofkolommen worden beschenen door jonge, pasgeboren sterren in de omgeving, waardoor ze langzaam 'verdampen'. Binnenin de dichtste stofwolken ontstaan nieuwe sterren.
De Amerikaans-Europese Hubble-telescoop heeft de afgelopen twintig jaar op elk deelgebied van de astronomie voor revolutionaire ontwikkelingen gezorgd. In mei 2009 werd de vijfde en laatste onderhoudsvlucht uitgevoerd, waarbij onder andere een nieuwe camera werd geplaatst. De foto van de Carina-nevel is met deze Wide Field Camera 3 gemaakt. Naar verwachting zal de ruimtetelescoop nog vijf à tien jaar in bedrijf zijn.
© Govert Schilling
Hogeresolutieversie van de 'verjaardagsfoto'
(allesoversterrenkunde)
http://hubblesite.org/gallery/wall_murals/2-carina-color
Have fun...
25-04-2010
Aliens bestaan zegt Hawking
"Intelligent buitenaards leven zou onze planeet wel eens kunnen zien als een grondstofrijk gebied, klaar om te worden gekoloniseerd en geplunderd."Aliens bestaan vrijwel zeker en mensen kunnen contact met hen beter vermijden. Dat is de waarschuwing een van 's werelds bekendste en gerenommeerde wetenschappers, Stephen Hawking. Het is volgens Hawking "volledig rationeel" te veronderstellen dat er elders in het universum leven is."Als aliens ons bezoeken, zou het resultaat wel eens vergelijkbaar kunnen zijn met het aankomen van Columbus in Amerika. Dat pakte niet echt goed uit voor de indianen", zegt Hawking (68).
We hoeven alleen maar naar onszelf te kijken om te zien hoe intelligent leven zich heeft ontwikkeld in iets dat we niet graag zouden ontmoeten.
Stephen Hawking
Ook andere wetenschappers houden rekening met de gedachte dat we niet de enige levende wezens zijn in het universum. Een van hen is professor Brian Cox die voor zijn BBC-serie Wonders of the Solar System al op zoek ging de mogelijkheid van naar buitenaards leven. De astronoom Lord Martin Reeds hield vorige maand een lezing over buitenaards leven en zei dat het goed mogelijk was dat er buitenaards leven is, maar dat de mens het mogelijk niet kan herkennen: "Ze kunnen ons recht in het gezicht kijken, terwijl we ze niet zien. Hij wijst erop dat er honderden miljarden melkwegstelsels zijn, met elk honderden miljoenen sterren. Het is volgens de wetenschapper onwaarschijnlijk dat de aarde de enige plaats is waar zich leven heeft ontwikkeld. Hawking doet zijn uitspraken in een nieuwe tv-serie van Discovery Channel, Into the Universe. Hij heeft er met de samenstellers drie jaar aan gewerkt.
Ook andere grote wetenschappers kwamen recent op de proppen met het idee dat we rekening moeten houden met aliens. Eén van hen is professor Brian Cox die voor zijn BBC-serie "Wonders of the Solar System" al op zoek ging de mogelijkheid van naar buitenaards leven. De astronoom Lord Martin Reeds hield vorige maand een lezing over buitenaards leven en zei dat het goed mogelijk was dat er buitenaards leven is, maar dat de mens het mogelijk niet kan herkennen: "Ze kunnen ons recht in het gezicht kijken, terwijl we ze niet zien."
Bedreiging?
De grote vraag is volgens Hawking hoe de aliens eruit zien en hoe zij zich gedragen. Ze kunnen wonen op planeten of zelfs in die planeten. Hij verwacht dat de meeste microben zullen zijn of eenvoudige dieren. Maar het zou ook kunnen dat er echt intelligent leven bij zit. Levende wezens die een bedreiging kunnen vormen voor het leven op aarde.
Nomaden
Intelligent buitenaards leven zou onze planeet wel eens kunnen zien als een grondstofrijk gebied, klaar om te worden gekoloniseerd en geplunderd. "We hoeven alleen maar naar onszelf te kijken om te zien hoe intelligent leven zich heeft ontwikkeld in iets dat we niet graag zouden ontmoeten." Hawking zegt dat hij zich kan voorstellen dat er aliens zijn die in enorme ruimteschepen wonen, zonder grondstoffen zijn komen te zitten en als nomaden op zoek gaan naar nieuwe gronden.
Niet van de minste
De 68-jarige Stephen William Hawking is niet van de minste. De van oorsprong Britse natuurkundige en kosmoloog is één van de meest vooraanstande en gerespecteerde wetenschappers ter wereld. Dat bereikte hij ondanks een progressieve neurologische aandoening waardoor hij rolstoelgebonden is en slechts via een spraakcomputer kan communiceren.
Tussen de tientallen buitenlandse onderscheidingen zit ook het lidmaatschap van de National Academy of Sciences of the United States. In 2006 kreeg hij de Copley Medal en in augustus 2009 werd Hawking door president Obama onderscheiden met de Presidential Medal of Freedom, de hoogste Amerikaanse onderscheiding voor burgers.
Hawking is het meest bekend vanwege zijn werk op het gebied van zwarte gaten en singulariteiten in de kosmologie. Een belangrijke ontdekking, gedaan samen met Roger Penrose, was dat een singulariteit op het moment van de oerknal in de algemene relativiteitstheorie onvermijdelijk was.
Een tweede belangrijke ontdekking was de hawkingstraling, die wordt uitgezonden door zwarte gaten en deze kan doen "verdampen", een van de dingen die men daadwerkelijk hoopt te bewijzen door middel van de experimenten in de Large Hadron Collider. Ook ontwikkelde Hawking het begrip imaginaire tijd in de kosmologie. Met deze imaginaire tijd hoopt hij singulariteiten zoals bij de oerknal en in zwarte gaten te kunnen oplossen.
Simpel
Hawkings grootste talent is misschien wel het vertalen van complexe materie zodat die begrijpelijk wordt voor een doorsnee lezers- en kijkerspubliek. Bij het grote publiek is Hawking, behalve door zijn handicap, vooral bekend geworden door A Brief History of Time, een bestseller waarin hij de stand van zaken in de kosmologie beschrijft. Vanaf augustus 2006 werkt Hawking, samen met zijn dochter Lucy, aan een drietal kinderboeken. Daarin wil hij "denkbeelden en ideeën over relativiteit en kosmologie in de vorm van verhalen beschrijven". Het eerste boek heeft de titel 'George's Secret Key to the Universe' en verscheen in 2008 in het Nederlands onder de titel "De geheime sleutel naar het heelal". (mvl)
(HLN)
Aliens bestaan zegt Hawking
"Intelligent buitenaards leven zou onze planeet wel eens kunnen zien als een grondstofrijk gebied, klaar om te worden gekoloniseerd en geplunderd."Aliens bestaan vrijwel zeker en mensen kunnen contact met hen beter vermijden. Dat is de waarschuwing een van 's werelds bekendste en gerenommeerde wetenschappers, Stephen Hawking. Het is volgens Hawking "volledig rationeel" te veronderstellen dat er elders in het universum leven is."Als aliens ons bezoeken, zou het resultaat wel eens vergelijkbaar kunnen zijn met het aankomen van Columbus in Amerika. Dat pakte niet echt goed uit voor de indianen", zegt Hawking (68).
We hoeven alleen maar naar onszelf te kijken om te zien hoe intelligent leven zich heeft ontwikkeld in iets dat we niet graag zouden ontmoeten.
Stephen Hawking
Ook andere wetenschappers houden rekening met de gedachte dat we niet de enige levende wezens zijn in het universum. Een van hen is professor Brian Cox die voor zijn BBC-serie Wonders of the Solar System al op zoek ging de mogelijkheid van naar buitenaards leven. De astronoom Lord Martin Reeds hield vorige maand een lezing over buitenaards leven en zei dat het goed mogelijk was dat er buitenaards leven is, maar dat de mens het mogelijk niet kan herkennen: "Ze kunnen ons recht in het gezicht kijken, terwijl we ze niet zien. Hij wijst erop dat er honderden miljarden melkwegstelsels zijn, met elk honderden miljoenen sterren. Het is volgens de wetenschapper onwaarschijnlijk dat de aarde de enige plaats is waar zich leven heeft ontwikkeld. Hawking doet zijn uitspraken in een nieuwe tv-serie van Discovery Channel, Into the Universe. Hij heeft er met de samenstellers drie jaar aan gewerkt.
Ook andere grote wetenschappers kwamen recent op de proppen met het idee dat we rekening moeten houden met aliens. Eén van hen is professor Brian Cox die voor zijn BBC-serie "Wonders of the Solar System" al op zoek ging de mogelijkheid van naar buitenaards leven. De astronoom Lord Martin Reeds hield vorige maand een lezing over buitenaards leven en zei dat het goed mogelijk was dat er buitenaards leven is, maar dat de mens het mogelijk niet kan herkennen: "Ze kunnen ons recht in het gezicht kijken, terwijl we ze niet zien."
Bedreiging?
De grote vraag is volgens Hawking hoe de aliens eruit zien en hoe zij zich gedragen. Ze kunnen wonen op planeten of zelfs in die planeten. Hij verwacht dat de meeste microben zullen zijn of eenvoudige dieren. Maar het zou ook kunnen dat er echt intelligent leven bij zit. Levende wezens die een bedreiging kunnen vormen voor het leven op aarde.
Nomaden
Intelligent buitenaards leven zou onze planeet wel eens kunnen zien als een grondstofrijk gebied, klaar om te worden gekoloniseerd en geplunderd. "We hoeven alleen maar naar onszelf te kijken om te zien hoe intelligent leven zich heeft ontwikkeld in iets dat we niet graag zouden ontmoeten." Hawking zegt dat hij zich kan voorstellen dat er aliens zijn die in enorme ruimteschepen wonen, zonder grondstoffen zijn komen te zitten en als nomaden op zoek gaan naar nieuwe gronden.
Niet van de minste
De 68-jarige Stephen William Hawking is niet van de minste. De van oorsprong Britse natuurkundige en kosmoloog is één van de meest vooraanstande en gerespecteerde wetenschappers ter wereld. Dat bereikte hij ondanks een progressieve neurologische aandoening waardoor hij rolstoelgebonden is en slechts via een spraakcomputer kan communiceren.
Tussen de tientallen buitenlandse onderscheidingen zit ook het lidmaatschap van de National Academy of Sciences of the United States. In 2006 kreeg hij de Copley Medal en in augustus 2009 werd Hawking door president Obama onderscheiden met de Presidential Medal of Freedom, de hoogste Amerikaanse onderscheiding voor burgers.
Hawking is het meest bekend vanwege zijn werk op het gebied van zwarte gaten en singulariteiten in de kosmologie. Een belangrijke ontdekking, gedaan samen met Roger Penrose, was dat een singulariteit op het moment van de oerknal in de algemene relativiteitstheorie onvermijdelijk was.
Een tweede belangrijke ontdekking was de hawkingstraling, die wordt uitgezonden door zwarte gaten en deze kan doen "verdampen", een van de dingen die men daadwerkelijk hoopt te bewijzen door middel van de experimenten in de Large Hadron Collider. Ook ontwikkelde Hawking het begrip imaginaire tijd in de kosmologie. Met deze imaginaire tijd hoopt hij singulariteiten zoals bij de oerknal en in zwarte gaten te kunnen oplossen.
Simpel
Hawkings grootste talent is misschien wel het vertalen van complexe materie zodat die begrijpelijk wordt voor een doorsnee lezers- en kijkerspubliek. Bij het grote publiek is Hawking, behalve door zijn handicap, vooral bekend geworden door A Brief History of Time, een bestseller waarin hij de stand van zaken in de kosmologie beschrijft. Vanaf augustus 2006 werkt Hawking, samen met zijn dochter Lucy, aan een drietal kinderboeken. Daarin wil hij "denkbeelden en ideeën over relativiteit en kosmologie in de vorm van verhalen beschrijven". Het eerste boek heeft de titel 'George's Secret Key to the Universe' en verscheen in 2008 in het Nederlands onder de titel "De geheime sleutel naar het heelal". (mvl)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
nicequote:Op zaterdag 24 april 2010 11:03 schreef Handschoen het volgende:
[..]
Heb de 8 delen gedownload van de site en ze komen bij mij aan de muur te hangen (Y). Bij de hema kan je ze laten printen. Heb 1 deel hier liggen als test, kwaiteit is super
http://hubblesite.org/gallery/wall_murals/2-carina-color
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:Op zaterdag 24 april 2010 11:03 schreef Handschoen het volgende:
[..]
Heb de 8 delen gedownload van de site en ze komen bij mij aan de muur te hangen (Y). Bij de hema kan je ze laten printen. Heb 1 deel hier liggen als test, kwaiteit is super
http://hubblesite.org/gallery/wall_murals/2-carina-color
Wat een plaatje
En een goed idee voor aan de muur
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
26-04-2010
Europa bouwt grootste telescoop ter wereld in Chili
Europa gaat de grootste telescoop ter wereld bouwen in de Chileense Atacamawoestijn. Het toestel, met een spiegeldoorsnede van 42 meter, wordt opgetrokken op de 3060 meter hoge berg Cerro Armazones.
De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft nu al meerdere telescopen in het Zuid-Amerikaanse land. De European Extremely Large Telescope, of E-ELT, moet echter de grootste ter wereld worden.
Revolutie
Volgens ESO zal het toestel voor de grootste revolutie in de sterrenkunde zorgen sinds de uitvinding van de telescoop door Galileo. Er werken meer dan honderd Europese astronomen aan mee sinds 2006. De E-ELT wordt in 2018 in gebruik genomen en zal dan onder meer op zoek gaan naar planeten die op de aarde lijken en mogelijk buitenaards leven huisvesten. (dpa/eb)
(HLN)
Europa bouwt grootste telescoop ter wereld in Chili
Europa gaat de grootste telescoop ter wereld bouwen in de Chileense Atacamawoestijn. Het toestel, met een spiegeldoorsnede van 42 meter, wordt opgetrokken op de 3060 meter hoge berg Cerro Armazones.
De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft nu al meerdere telescopen in het Zuid-Amerikaanse land. De European Extremely Large Telescope, of E-ELT, moet echter de grootste ter wereld worden.
Revolutie
Volgens ESO zal het toestel voor de grootste revolutie in de sterrenkunde zorgen sinds de uitvinding van de telescoop door Galileo. Er werken meer dan honderd Europese astronomen aan mee sinds 2006. De E-ELT wordt in 2018 in gebruik genomen en zal dan onder meer op zoek gaan naar planeten die op de aarde lijken en mogelijk buitenaards leven huisvesten. (dpa/eb)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-04-2010
Donkere materie in kaart gebracht
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft voor het eerst de verdeling van donkere materie in clusters van sterrenstelsels duidelijk in kaart gebracht. Uit hun onderzoek blijkt dat deze verdeling eerder de vorm van een rugbybal heeft dan die van een voetbal. En dat is precies wat op theoretische gronden werd verwacht.
Bij het opsporen van de donkere materie, die zoals de naam als suggereert niet rechtstreeks waarneembaar is, is gebruik gemaakt van het zogeheten gravitatielenseffect. Dat effect is het gevolg van de licht-afbuigende werking van materie. Door heel nauwkeurig te onderzoeken hoe sterk een verre cluster van sterrenstelsels het licht van nog verder weg gelegen objecten afbuigt, kan worden vastgesteld hoe de materie in zo'n cluster is verdeeld.
Op die manier hebben Japanse, Taiwanese en Britse sterrenkundigen met de Subaru-telescoop op Hawaï twintig clusters onderzocht. Daarbij is gebleken dat de verdeling van de donkere materie de vorm heeft van een afgeplatte bol. En dat is in overeenstemming met de heersende gedachte dat donkere materie uit zogeheten WIMP's bestaat: traag bewegende, zware deeltjes die een overblijfsel zijn van de oerknal.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Donkere materie in kaart gebracht
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft voor het eerst de verdeling van donkere materie in clusters van sterrenstelsels duidelijk in kaart gebracht. Uit hun onderzoek blijkt dat deze verdeling eerder de vorm van een rugbybal heeft dan die van een voetbal. En dat is precies wat op theoretische gronden werd verwacht.
Bij het opsporen van de donkere materie, die zoals de naam als suggereert niet rechtstreeks waarneembaar is, is gebruik gemaakt van het zogeheten gravitatielenseffect. Dat effect is het gevolg van de licht-afbuigende werking van materie. Door heel nauwkeurig te onderzoeken hoe sterk een verre cluster van sterrenstelsels het licht van nog verder weg gelegen objecten afbuigt, kan worden vastgesteld hoe de materie in zo'n cluster is verdeeld.
Op die manier hebben Japanse, Taiwanese en Britse sterrenkundigen met de Subaru-telescoop op Hawaï twintig clusters onderzocht. Daarbij is gebleken dat de verdeling van de donkere materie de vorm heeft van een afgeplatte bol. En dat is in overeenstemming met de heersende gedachte dat donkere materie uit zogeheten WIMP's bestaat: traag bewegende, zware deeltjes die een overblijfsel zijn van de oerknal.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-04-2010
Plasmaregen waargenomen op de zon
De Solar Dynamics Observatory (SDO) heeft op 19 april spectaculaire filmbeelden gemaakt van een uitbarsting op de zon - een van de grootste sinds jaren. Op de beelden is goed te zien hoe na de explosie een miljard ton plasma (heet gas) terugvalt naar het zonsoppervlak. De waarnemingen worden geanalyseerd onder leiding van de Nederlandse sterrenkundige Karel Schrijver, die werkzaam is bij het zonnelab van Lockheed Martin.
Zonsuitbarstingen zijn vaker waargenomen, maar zelden van dit kaliber en nog nooit zo gedetailleerd. De filmbeelden bestrijken een periode van vier uur en laten goed zien hoe na een tijdje grote klonten plasma op de zon neerploffen. Ze lijken een raadsel op te lossen waar zonneonderzoekers al een tijdje mee worstelden: het plasma valt langzamer terug dan je op grond van de sterke aantrekkingskracht van de zon zou verwachten. De SDO-beelden laten zien waardoor dit komt: de val van het plasma wordt gebroken door een 'kussens' van heet gas.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Plasmaregen waargenomen op de zon
De Solar Dynamics Observatory (SDO) heeft op 19 april spectaculaire filmbeelden gemaakt van een uitbarsting op de zon - een van de grootste sinds jaren. Op de beelden is goed te zien hoe na de explosie een miljard ton plasma (heet gas) terugvalt naar het zonsoppervlak. De waarnemingen worden geanalyseerd onder leiding van de Nederlandse sterrenkundige Karel Schrijver, die werkzaam is bij het zonnelab van Lockheed Martin.
Zonsuitbarstingen zijn vaker waargenomen, maar zelden van dit kaliber en nog nooit zo gedetailleerd. De filmbeelden bestrijken een periode van vier uur en laten goed zien hoe na een tijdje grote klonten plasma op de zon neerploffen. Ze lijken een raadsel op te lossen waar zonneonderzoekers al een tijdje mee worstelden: het plasma valt langzamer terug dan je op grond van de sterke aantrekkingskracht van de zon zou verwachten. De SDO-beelden laten zien waardoor dit komt: de val van het plasma wordt gebroken door een 'kussens' van heet gas.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-04-2010
Laserreflector op de maan na 40 jaar teruggevonden
Amerikaanse wetenschappers hebben een laserreflector op de maan weten op te sporen die al sinds 1971 zoek was. De reflector van Franse makelij maakt deel uit van het onbemande Sovjet-maanwagentje Loenochod 1, dat in november 1970 op de maan landde.
Sinds 1971 was het niet meer gelukt om de reflector terug te vinden. Ook de afgelopen twee jaar is nog verscheidene malen tevergeefs naar de reflector gezocht. De doorbraak volgde echter pas vorige maand, toen op gedetailleerde maanfoto's van de Lunar Reconnaissance Orbiter het kleine stipje van de Loenochod 1 werd opgemerkt.
Naast die van de Loenochod 1 zijn er nog vier laserreflectors op de maan. Ze worden gebruikt om de baanbeweging van de maan tot op de millimeter nauwkeurig te kunnen volgen. Daartoe worden vanaf de aarde pulsen laserlicht naar de maan gezonden, waarna de zwakke reflecties worden opgevangen. Hoe meer reflectors op de maan beschikbaar zijn, des te nauwkeuriger kan de maanbaan worden vastgesteld. De metingen worden onder meer gebruikt om meer te weten te komen over de eventuele vloeibare kern van de maan en over mogelijke afwijkingen van de zwaartekrachtswet van Einstein.
Op 22 april zijn vanaf een sterrenwacht in New Mexico (VS) de eerste pulsen laserlicht naar de teruggevonden reflector gestuurd. Het gereflecteerde signaal bleek verrassend helder.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoverterrenkunde)
Laserreflector op de maan na 40 jaar teruggevonden
Amerikaanse wetenschappers hebben een laserreflector op de maan weten op te sporen die al sinds 1971 zoek was. De reflector van Franse makelij maakt deel uit van het onbemande Sovjet-maanwagentje Loenochod 1, dat in november 1970 op de maan landde.
Sinds 1971 was het niet meer gelukt om de reflector terug te vinden. Ook de afgelopen twee jaar is nog verscheidene malen tevergeefs naar de reflector gezocht. De doorbraak volgde echter pas vorige maand, toen op gedetailleerde maanfoto's van de Lunar Reconnaissance Orbiter het kleine stipje van de Loenochod 1 werd opgemerkt.
Naast die van de Loenochod 1 zijn er nog vier laserreflectors op de maan. Ze worden gebruikt om de baanbeweging van de maan tot op de millimeter nauwkeurig te kunnen volgen. Daartoe worden vanaf de aarde pulsen laserlicht naar de maan gezonden, waarna de zwakke reflecties worden opgevangen. Hoe meer reflectors op de maan beschikbaar zijn, des te nauwkeuriger kan de maanbaan worden vastgesteld. De metingen worden onder meer gebruikt om meer te weten te komen over de eventuele vloeibare kern van de maan en over mogelijke afwijkingen van de zwaartekrachtswet van Einstein.
Op 22 april zijn vanaf een sterrenwacht in New Mexico (VS) de eerste pulsen laserlicht naar de teruggevonden reflector gestuurd. Het gereflecteerde signaal bleek verrassend helder.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoverterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
28-04-2010
IJs ontdekt op oppervlak planetoïde
Planetoïden zijn niet zo droog en levenloos als ze lijken. Dat blijkt uit onderzoek door Amerikaanse wetenschappers, dat donderdag in Nature wordt gepubliceerd.
Met behulp van een infraroodtelescoop op Hawaï hebben de onderzoekers de planetoïde 24 Themis bestudeerd. Dit ongeveer 200 kilometer grote hemellichaam draait in een baan halverwege de planeten Mars en Jupiter om de zon. Uit de eigenschappen van het zonlicht dat Themis weerkaatst, blijkt dat hij is bedekt met een dun laagje ijs, vermengd met organische verbindingen - moleculen die onder meer aan de basis staan van het leven op aarde.
De ontdekking van het ijs komt als een verrassing. Het oppervlak van Themis is weliswaar heel koud (meer dan 70 graden onder nul), maar toch warm genoeg om bestaand ijs in de loop van duizenden jaren te laten verdampen. Dat betekent dat de dunne ijslaag regelmatig moet worden aangevuld. Volgens de onderzoekers gebeurt dat waarschijnlijk van binnenuit: ijs in het inwendige zou beetje bij beetje verdampen en via barsten in het gesteente als waterdamp ontsnappen. De ontsnappende waterdamp slaat door aanvriezing vervolgens op het oppervlak neer als rijp.
Lang is gedacht dat planetoïden vrijwel geheel uit gesteente bestaan en kometen uit bevroren water. Maar het lijkt er steeds meer op dat het onderscheid tussen beide soorten hemellichamen niet zo groot is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
IJs ontdekt op oppervlak planetoïde
Planetoïden zijn niet zo droog en levenloos als ze lijken. Dat blijkt uit onderzoek door Amerikaanse wetenschappers, dat donderdag in Nature wordt gepubliceerd.
Met behulp van een infraroodtelescoop op Hawaï hebben de onderzoekers de planetoïde 24 Themis bestudeerd. Dit ongeveer 200 kilometer grote hemellichaam draait in een baan halverwege de planeten Mars en Jupiter om de zon. Uit de eigenschappen van het zonlicht dat Themis weerkaatst, blijkt dat hij is bedekt met een dun laagje ijs, vermengd met organische verbindingen - moleculen die onder meer aan de basis staan van het leven op aarde.
De ontdekking van het ijs komt als een verrassing. Het oppervlak van Themis is weliswaar heel koud (meer dan 70 graden onder nul), maar toch warm genoeg om bestaand ijs in de loop van duizenden jaren te laten verdampen. Dat betekent dat de dunne ijslaag regelmatig moet worden aangevuld. Volgens de onderzoekers gebeurt dat waarschijnlijk van binnenuit: ijs in het inwendige zou beetje bij beetje verdampen en via barsten in het gesteente als waterdamp ontsnappen. De ontsnappende waterdamp slaat door aanvriezing vervolgens op het oppervlak neer als rijp.
Lang is gedacht dat planetoïden vrijwel geheel uit gesteente bestaan en kometen uit bevroren water. Maar het lijkt er steeds meer op dat het onderscheid tussen beide soorten hemellichamen niet zo groot is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-04-2010
'Potentieel gevaarlijke' planetoïde blijkt groter dan gedacht
Met de grote radioschotel van Arecibo (Puerto Rico) zijn radarbeelden gemaakt van een planetoïde die de aarde op 19 april relatief dicht naderde. Het hemellichaam, dat de aanduiding 2005 YU55 draagt, passeerde onze planeet op ongeveer 2,4 miljoen kilometer - ruwweg zesmaal de afstand aarde-maan.
Uit het radaronderzoek blijkt dat 2005 YU55 circa 400 meter groot is - ongeveer tweemaal zo groot als vooraf werd aangenomen. Tot nog toe stond de planetoïde op de 'risicolijst' van NASA, omdat er een heel kleine kans bestond dat het in min of meer nabije toekomst tot een botsing met de aarde zou komen. Maar uit de nu aangescherpte baangegevens blijkt dat het zo'n vaart niet zal lopen.
De eerstvolgende passage, op 8 november 2011, brengt 2005 YU55 overigens dichter bij de aarde dan tien dagen geleden. De kleinste afstand zal dan slechts 300.000 kilometer bedragen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
'Potentieel gevaarlijke' planetoïde blijkt groter dan gedacht
Met de grote radioschotel van Arecibo (Puerto Rico) zijn radarbeelden gemaakt van een planetoïde die de aarde op 19 april relatief dicht naderde. Het hemellichaam, dat de aanduiding 2005 YU55 draagt, passeerde onze planeet op ongeveer 2,4 miljoen kilometer - ruwweg zesmaal de afstand aarde-maan.
Uit het radaronderzoek blijkt dat 2005 YU55 circa 400 meter groot is - ongeveer tweemaal zo groot als vooraf werd aangenomen. Tot nog toe stond de planetoïde op de 'risicolijst' van NASA, omdat er een heel kleine kans bestond dat het in min of meer nabije toekomst tot een botsing met de aarde zou komen. Maar uit de nu aangescherpte baangegevens blijkt dat het zo'n vaart niet zal lopen.
De eerstvolgende passage, op 8 november 2011, brengt 2005 YU55 overigens dichter bij de aarde dan tien dagen geleden. De kleinste afstand zal dan slechts 300.000 kilometer bedragen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-05-2010
Melkwegstelsel mogelijk toch uit één stuk ontstaan
Onderzoek van oude sterren in ons Melkwegstelsel wijst erop dat ver uit elkaar gelegen delen van ons stelsel gelijktijdig en uit één en dezelfde gaswolk zijn ontstaan. Dat is in directe tegenspraak met de heersende theorie over het ontstaan van sterrenstelsels. Volgens deze theorie zouden stelsels als het onze klein zijn begonnen en geleidelijk zijn 'gegroeid' door het opslokken van andere kleine sterrenstelsels.
Dit nieuwe, voorlopige onderzoeksresultaat is gebaseerd op waarnemingen van de bolvormige sterrenhoop 47 Tucanae met de Hubble-ruimtetelescoop. Deze sterrenhoop ligt ver van de kern van het Melkwegstelsel, maar blijkt daar niettemin sterke overeenkomsten mee te vertonen. Ze hebben een vergelijkbare chemische samenstelling en zijn beide 11 tot 12 miljard jaar oud. Eerdere ouderdomsschattingen van 47 Tucanae kwamen nog uit op 9 miljard jaar.
Dit resultaat wijst erop dat de kern en de buitendelen van het Melkwegstelsel tegelijkertijd zijn ontstaan. Daaruit zou je kunnen concluderen dat ons stelsel in één keer is gevormd uit een kolossale gaswolk. Maar er zijn ook andere verklaringen denkbaar voor de waargenomen overeenkomsten. Zo zou een botsing met een ander sterrenstelsel materie uit de buitendelen van het Melkwegstelsel naar de kern kunnen hebben gedreven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Melkwegstelsel mogelijk toch uit één stuk ontstaan
Onderzoek van oude sterren in ons Melkwegstelsel wijst erop dat ver uit elkaar gelegen delen van ons stelsel gelijktijdig en uit één en dezelfde gaswolk zijn ontstaan. Dat is in directe tegenspraak met de heersende theorie over het ontstaan van sterrenstelsels. Volgens deze theorie zouden stelsels als het onze klein zijn begonnen en geleidelijk zijn 'gegroeid' door het opslokken van andere kleine sterrenstelsels.
Dit nieuwe, voorlopige onderzoeksresultaat is gebaseerd op waarnemingen van de bolvormige sterrenhoop 47 Tucanae met de Hubble-ruimtetelescoop. Deze sterrenhoop ligt ver van de kern van het Melkwegstelsel, maar blijkt daar niettemin sterke overeenkomsten mee te vertonen. Ze hebben een vergelijkbare chemische samenstelling en zijn beide 11 tot 12 miljard jaar oud. Eerdere ouderdomsschattingen van 47 Tucanae kwamen nog uit op 9 miljard jaar.
Dit resultaat wijst erop dat de kern en de buitendelen van het Melkwegstelsel tegelijkertijd zijn ontstaan. Daaruit zou je kunnen concluderen dat ons stelsel in één keer is gevormd uit een kolossale gaswolk. Maar er zijn ook andere verklaringen denkbaar voor de waargenomen overeenkomsten. Zo zou een botsing met een ander sterrenstelsel materie uit de buitendelen van het Melkwegstelsel naar de kern kunnen hebben gedreven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-05-2010
Europese supertelescoop Herschel zet theorie over stervorming op haar kop
De bijna een jaar geleden gelanceerde Europese supertelescoop Herschel, die met de samen gelanceerde Planck aan het Centre Spatial de Liège is getest, heeft enkele verborgen aspecten van de geboorte van sterren blootgelegd, zo heeft het Europese Ruimtevaartbureau ESA vandaag bekendgemaakt. Soms is de theorie op haar kop gezet.
De Herschel leverde foto's op van duizenden ver verwijderde sterrenstelsels waar koortsachtig sterren ontstaan en van wolken in onze Melkwag als kraamkliniek van sterren.
Zo zag de Herschel in wolk RCW 120 een embryonale ster die binnen enkele honderdduizenden jaren lijkt uit te groeien tot één van de grootste en helderste sterren van ons sterrenstelsel. Ze heeft al tot tien keer de massa van onze Zon en is omgeven door een massa van gas en stof ter waarde van 2.000 Zonnen waaruit ze verder kan groeien. Maar normaal hoor je zo'n ster niet te zien, aldus Annie Zavagno van het Astrofysisch Laboratorium van Marseille, terwijl er echter al vele van dergelijke "onmogelijke" sterren bekend zijn. De Herschel kan helpen deze paradox op te lossen.
Omtrent de manier waarop sterren uit omgevend en opwarmend stof en gas ontstaan, zag de Herschel in onze Melkweg dat stellaire embryo's binnen door het stelsel gedrapeerde filamenten van gloeiend stof en gas ontstaan. Die vormen ketens van sterrenkraamklinieken, tienduizenden lichtjaar lang. (belga/ypu)
(HLN)
Europese supertelescoop Herschel zet theorie over stervorming op haar kop
De bijna een jaar geleden gelanceerde Europese supertelescoop Herschel, die met de samen gelanceerde Planck aan het Centre Spatial de Liège is getest, heeft enkele verborgen aspecten van de geboorte van sterren blootgelegd, zo heeft het Europese Ruimtevaartbureau ESA vandaag bekendgemaakt. Soms is de theorie op haar kop gezet.
De Herschel leverde foto's op van duizenden ver verwijderde sterrenstelsels waar koortsachtig sterren ontstaan en van wolken in onze Melkwag als kraamkliniek van sterren.
Zo zag de Herschel in wolk RCW 120 een embryonale ster die binnen enkele honderdduizenden jaren lijkt uit te groeien tot één van de grootste en helderste sterren van ons sterrenstelsel. Ze heeft al tot tien keer de massa van onze Zon en is omgeven door een massa van gas en stof ter waarde van 2.000 Zonnen waaruit ze verder kan groeien. Maar normaal hoor je zo'n ster niet te zien, aldus Annie Zavagno van het Astrofysisch Laboratorium van Marseille, terwijl er echter al vele van dergelijke "onmogelijke" sterren bekend zijn. De Herschel kan helpen deze paradox op te lossen.
Omtrent de manier waarop sterren uit omgevend en opwarmend stof en gas ontstaan, zag de Herschel in onze Melkweg dat stellaire embryo's binnen door het stelsel gedrapeerde filamenten van gloeiend stof en gas ontstaan. Die vormen ketens van sterrenkraamklinieken, tienduizenden lichtjaar lang. (belga/ypu)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-05-2010
Satelliet vindt ster die niet zou mogen bestaan
De Europese ruimtetelescoop Herschel heeft een ster ontdekt die volgens de wetenschappelijke theorie niet zou kunnen bestaan. Dat heeft de Europese ruimtevaartorganisatie ESA bekendgemaakt op een symposium in Noordwijk.
De ster staat op ruim 4.200 lichtjaar van de aarde. De ESA spreekt van een 'embryonische ster', een ster die nog aan het ontstaan is. Het hemellichaam is ongeveer acht tot tien keer zo groot als onze zon en in de directe omgeving is zo veel gas en stof dat de ster nog honderden keren groter kan worden. De ster kan uitgroeien tot een van de helderste objecten in de Melkweg.
De ontdekking is opmerkelijk. Volgens de gangbare wetenschappelijke theorie kan een ster niet groter worden dan acht keer de massa van de zon. De druk op de ster zou dan zo groot worden, dat die uiteenspat. Toch zijn er al meer sterren bekend die onmogelijk groot zijn. Omdat de Herschel ziet hoe zo'n megaster ontstaat, kunnen de wetenschappers misschien achterhalen waar de fout in de theorie zit. (anp/mvl)
(HLN)
Satelliet vindt ster die niet zou mogen bestaan
De Europese ruimtetelescoop Herschel heeft een ster ontdekt die volgens de wetenschappelijke theorie niet zou kunnen bestaan. Dat heeft de Europese ruimtevaartorganisatie ESA bekendgemaakt op een symposium in Noordwijk.
De ster staat op ruim 4.200 lichtjaar van de aarde. De ESA spreekt van een 'embryonische ster', een ster die nog aan het ontstaan is. Het hemellichaam is ongeveer acht tot tien keer zo groot als onze zon en in de directe omgeving is zo veel gas en stof dat de ster nog honderden keren groter kan worden. De ster kan uitgroeien tot een van de helderste objecten in de Melkweg.
De ontdekking is opmerkelijk. Volgens de gangbare wetenschappelijke theorie kan een ster niet groter worden dan acht keer de massa van de zon. De druk op de ster zou dan zo groot worden, dat die uiteenspat. Toch zijn er al meer sterren bekend die onmogelijk groot zijn. Omdat de Herschel ziet hoe zo'n megaster ontstaat, kunnen de wetenschappers misschien achterhalen waar de fout in de theorie zit. (anp/mvl)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-05-2010
Computermodel toont supernova-explosie in 3D
Wetenschappers van het Max Planck Instituut voor Astrofysica in Garching (Duitsland) zijn er voor het eerst in geslaagd om een driedimensionaal computermodel te maken van een ontploffende zware ster. Het model volgt het verloop van de supernova-explosie van het prille begin tot enkele uren later (Astrophysical Journal, 10 mei 2010).
Zware sterren eindigen hun bestaan met een explosie die ervoor zorgt dat de ster gedurende korte tijd evenveel energie uitzendt als een compleet stelsel van miljarden sterren. Al decennialang worden er computermodellen van deze extreme gebeurtenissen gemaakt, maar deze lieten om praktische redenen het verloop van de explosie slechts in één of twee dimensies zien. Maar nu is het dus gelukt om een compleet ruimtelijk model van een supernova te maken.
Onderzoek laat zien dat de resultaten van het 3D-model duidelijk afwijken van die van de eerdere 'platte' modellen, die in feite maar een dunne uitsnede van de ontploffende ster nabootsten. Zo blijkt dat de reusachtige klonten metaalrijke materie die tijdens de explosie uit het diepe inwendige van de ster komen aanzienlijk grotere snelheden kunnen bereiken dan tot nog toe werd gedacht. Daarmee is het nieuwe model beter in overeenstemming met waarnemingen van echte supernova-explosies dan zijn voorgangers.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Computermodel toont supernova-explosie in 3D
Wetenschappers van het Max Planck Instituut voor Astrofysica in Garching (Duitsland) zijn er voor het eerst in geslaagd om een driedimensionaal computermodel te maken van een ontploffende zware ster. Het model volgt het verloop van de supernova-explosie van het prille begin tot enkele uren later (Astrophysical Journal, 10 mei 2010).
Zware sterren eindigen hun bestaan met een explosie die ervoor zorgt dat de ster gedurende korte tijd evenveel energie uitzendt als een compleet stelsel van miljarden sterren. Al decennialang worden er computermodellen van deze extreme gebeurtenissen gemaakt, maar deze lieten om praktische redenen het verloop van de explosie slechts in één of twee dimensies zien. Maar nu is het dus gelukt om een compleet ruimtelijk model van een supernova te maken.
Onderzoek laat zien dat de resultaten van het 3D-model duidelijk afwijken van die van de eerdere 'platte' modellen, die in feite maar een dunne uitsnede van de ontploffende ster nabootsten. Zo blijkt dat de reusachtige klonten metaalrijke materie die tijdens de explosie uit het diepe inwendige van de ster komen aanzienlijk grotere snelheden kunnen bereiken dan tot nog toe werd gedacht. Daarmee is het nieuwe model beter in overeenstemming met waarnemingen van echte supernova-explosies dan zijn voorgangers.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-05-2010
HIFI op het spoor van nieuw water in de kosmos
HIFI's speurtocht naar water werpt een nieuw licht op de geboorte van sterren in verschillende regio's van de kosmos. Dat is deze week gebleken op het wetenschappelijk symposium over de eerste resultaten van de ruimtetelescoop Herschel, waarvan HIFI het Nederlandse 'zenuwcentrum' vormt. Met HIFI is ook voor het eerst geïoniseerd water in de ruimte ontdekt. Deze elektrisch geladen watermoleculen komen niet in natuurlijke vorm op aarde voor.
Water speelt een cruciale rol bij de geboorte van sterren, omdat het molecuul bijdraagt aan het koelen van het mengsel van gas en stof waaruit sterren worden geboren. De eerste resultaten die deze week op het Herschel First Results Symposium werden gepresenteerd, laten zien dat water is gevonden in diverse actieve stervormingsgebieden, ook buiten ons Melkwegstelsel. Deze nieuwe gegevens helpen sterrenkundigen om tot in detail te begrijpen welke processen een rol spelen bij de geboorte van een nieuwe ster.
'De ontdekking van geïoniseerde waterdamp kwam als een totale verrassing', zegt Ewine van Dishoeck van de Universiteit Leiden. 'Het vertelt ons dat dat de vroegste geboortestadia van sterren behoorlijk gewelddadig zijn en dat dit door de hele gaswolk heen leidt tot veel energetische straling.' Sporen van water zijn aangetroffen in zowel enorme stervormende gas- en stofwolken als op een veel kleinere schaal, dat wil zeggen bij sterren en planeten. In de protoplanetaire schijven die sterren tijdens het geboorteproces omringen kan waterdamp zelfs vastvriezen aan stofkorrels. Deze korrels condenseren dan tot ijzige planetesimalen, de bouwstenen waaruit planeten ontstaan.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesovertserrenkunde)
HIFI op het spoor van nieuw water in de kosmos
HIFI's speurtocht naar water werpt een nieuw licht op de geboorte van sterren in verschillende regio's van de kosmos. Dat is deze week gebleken op het wetenschappelijk symposium over de eerste resultaten van de ruimtetelescoop Herschel, waarvan HIFI het Nederlandse 'zenuwcentrum' vormt. Met HIFI is ook voor het eerst geïoniseerd water in de ruimte ontdekt. Deze elektrisch geladen watermoleculen komen niet in natuurlijke vorm op aarde voor.
Water speelt een cruciale rol bij de geboorte van sterren, omdat het molecuul bijdraagt aan het koelen van het mengsel van gas en stof waaruit sterren worden geboren. De eerste resultaten die deze week op het Herschel First Results Symposium werden gepresenteerd, laten zien dat water is gevonden in diverse actieve stervormingsgebieden, ook buiten ons Melkwegstelsel. Deze nieuwe gegevens helpen sterrenkundigen om tot in detail te begrijpen welke processen een rol spelen bij de geboorte van een nieuwe ster.
'De ontdekking van geïoniseerde waterdamp kwam als een totale verrassing', zegt Ewine van Dishoeck van de Universiteit Leiden. 'Het vertelt ons dat dat de vroegste geboortestadia van sterren behoorlijk gewelddadig zijn en dat dit door de hele gaswolk heen leidt tot veel energetische straling.' Sporen van water zijn aangetroffen in zowel enorme stervormende gas- en stofwolken als op een veel kleinere schaal, dat wil zeggen bij sterren en planeten. In de protoplanetaire schijven die sterren tijdens het geboorteproces omringen kan waterdamp zelfs vastvriezen aan stofkorrels. Deze korrels condenseren dan tot ijzige planetesimalen, de bouwstenen waaruit planeten ontstaan.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesovertserrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-05-2010
Verre ruimtesonde Voyager 2 doet raar
Er is een communicatieprobleem ontstaan met de ruimtesonde Voyager 2, die bezig is ons zonnestelsel te verlaten. Daarom heeft NASA de sonde de opdracht gegeven om voorlopig alleen korte statusberichten naar de aarde te zenden.
De 33 jaar oude Voyager 2, die zich nu op een afstand van bijna 14 miljard kilometer bevindt, werkt volgens zijn eigen gegevens blijkbaar nog goed. Maar blijkbaar is er een eind april een probleem ontstaan in het systeem dat de door de sonde verzamelde wetenschappelijke gegevens voorbereidt voor verzending naar de aarde. Hierdoor laten de signalen die uiteindelijk hier aankomen zich niet meer decoderen.
Het is nog onduidelijk of en hoe de storing verholpen kan worden. Gemakkelijk wordt dat hoe dan ook niet, want de commando's die van de aarde naar de Voyager 2 worden gezonden (en vice versa) doen er 13 uur over om de grote afstand te overbruggen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Verre ruimtesonde Voyager 2 doet raar
Er is een communicatieprobleem ontstaan met de ruimtesonde Voyager 2, die bezig is ons zonnestelsel te verlaten. Daarom heeft NASA de sonde de opdracht gegeven om voorlopig alleen korte statusberichten naar de aarde te zenden.
De 33 jaar oude Voyager 2, die zich nu op een afstand van bijna 14 miljard kilometer bevindt, werkt volgens zijn eigen gegevens blijkbaar nog goed. Maar blijkbaar is er een eind april een probleem ontstaan in het systeem dat de door de sonde verzamelde wetenschappelijke gegevens voorbereidt voor verzending naar de aarde. Hierdoor laten de signalen die uiteindelijk hier aankomen zich niet meer decoderen.
Het is nog onduidelijk of en hoe de storing verholpen kan worden. Gemakkelijk wordt dat hoe dan ook niet, want de commando's die van de aarde naar de Voyager 2 worden gezonden (en vice versa) doen er 13 uur over om de grote afstand te overbruggen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Dat snap ik dus niet he. We kennen allemaal dat filmpje met die verschillende sterren. Waarbij je ziet dat onze zon maar een lullig pixeltje is in vergelijking met Canis Majoris ofzoiets.quote:Op vrijdag 7 mei 2010 08:31 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
06-05-2010
Satelliet vindt ster die niet zou mogen bestaan
[ afbeelding ]
De Europese ruimtetelescoop Herschel heeft een ster ontdekt die volgens de wetenschappelijke theorie niet zou kunnen bestaan. Dat heeft de Europese ruimtevaartorganisatie ESA bekendgemaakt op een symposium in Noordwijk.
De ster staat op ruim 4.200 lichtjaar van de aarde. De ESA spreekt van een 'embryonische ster', een ster die nog aan het ontstaan is. Het hemellichaam is ongeveer acht tot tien keer zo groot als onze zon en in de directe omgeving is zo veel gas en stof dat de ster nog honderden keren groter kan worden. De ster kan uitgroeien tot een van de helderste objecten in de Melkweg.
De ontdekking is opmerkelijk. Volgens de gangbare wetenschappelijke theorie kan een ster niet groter worden dan acht keer de massa van de zon. De druk op de ster zou dan zo groot worden, dat die uiteenspat. Toch zijn er al meer sterren bekend die onmogelijk groot zijn. Omdat de Herschel ziet hoe zo'n megaster ontstaat, kunnen de wetenschappers misschien achterhalen waar de fout in de theorie zit. (anp/mvl)
(HLN)
Je gaat mij toch niet vertellen dat die megajoekel die 300.000 whatever keer zo groot is als de zon maar 8 keer meer massa heeft dan de zon?
10-05-2010
Sterrenkundigen gaan geboorte zware sterren volgen
In augustus van dit jaar zal een internationaal team van sterrenkundigen een bijzonder stervormingsgebied aan de zuidelijke hemel nader onderzoeken. In deze stellaire kraamkamer, die de aanduiding BY72 draagt, ontstaan momenteel sterren die tot wel vijftig keer zo zwaar kunnen worden als onze zon. De manier waarop zulke zware sterren geboren worden, is tot nog toe niet helemaal duidelijk.
BY72 is een wolk van gas en stof op een afstand van 8000 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Kiel. Het bijzondere aan deze gaswolk is dat de samentrekking die uiteindelijk tot de geboorte van nieuwe sterren leidt nog niet zo lang bezig is. Er zijn nog niet veel sterren uit het gas ontstaan.
Andere opmerkelijke eigenschappen van BY72 zijn de snelheid waarmee hij samentrekt en de grote hoeveelheid materie die hij heeft verzameld. Hoewel de gaswolk slechts enkele lichtjaren groot is, bevat hij mogelijk 20.000 zonsmassa's aan gas en stof.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Sterrenkundigen gaan geboorte zware sterren volgen
In augustus van dit jaar zal een internationaal team van sterrenkundigen een bijzonder stervormingsgebied aan de zuidelijke hemel nader onderzoeken. In deze stellaire kraamkamer, die de aanduiding BY72 draagt, ontstaan momenteel sterren die tot wel vijftig keer zo zwaar kunnen worden als onze zon. De manier waarop zulke zware sterren geboren worden, is tot nog toe niet helemaal duidelijk.
BY72 is een wolk van gas en stof op een afstand van 8000 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Kiel. Het bijzondere aan deze gaswolk is dat de samentrekking die uiteindelijk tot de geboorte van nieuwe sterren leidt nog niet zo lang bezig is. Er zijn nog niet veel sterren uit het gas ontstaan.
Andere opmerkelijke eigenschappen van BY72 zijn de snelheid waarmee hij samentrekt en de grote hoeveelheid materie die hij heeft verzameld. Hoewel de gaswolk slechts enkele lichtjaren groot is, bevat hij mogelijk 20.000 zonsmassa's aan gas en stof.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-05-2010
Verre cluster van sterrenstelsels ontdekt
Twee Japanse sterrenkundigen hebben, samen met een Russische collega, een samenscholing van sterrenstelsels ontdekt op een afstand van 9,6 miljard lichtjaar. De ontdekking van deze verre cluster werd gedaan met de Europese röntgensatelliet XMM-Newton.
De ontelbare sterrenstelsels in het heelal zijn niet gelijkmatig over de ruimte verdeeld, maar vormen lange denkbeeldige draden. Clusters worden gevonden op plaatsen waar twee of meer van die draden elkaar kruisen.
Hoewel er al sterrenstelsels op afstanden tot 13 miljard lichtjaar zijn waargenomen, zijn dat slechts individuele exemplaren. Op afstanden groter dan 9 miljard lichtjaar zijn maar enkele clusters bekend. Dat komt doordat sterrenkundigen met hun telescopen in feite terugkijken naar het verleden - in dit geval naar de tijd dat het heelal 'maar' vier miljard jaar oud was. Volgens de heersende inzichten heeft de zwaartekracht eenvoudig zo veel tijd nodig gehad om de eerste clusters te vormen.
De nu ontdekte cluster wordt door zijn ontdekkers de 'allerverste' genoemd. Eind vorig jaar maakte een internationaal team van sterrenkundigen echter al melding van een cluster die 10,2 miljard lichtjaar van ons verwijderd is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Verre cluster van sterrenstelsels ontdekt
Twee Japanse sterrenkundigen hebben, samen met een Russische collega, een samenscholing van sterrenstelsels ontdekt op een afstand van 9,6 miljard lichtjaar. De ontdekking van deze verre cluster werd gedaan met de Europese röntgensatelliet XMM-Newton.
De ontelbare sterrenstelsels in het heelal zijn niet gelijkmatig over de ruimte verdeeld, maar vormen lange denkbeeldige draden. Clusters worden gevonden op plaatsen waar twee of meer van die draden elkaar kruisen.
Hoewel er al sterrenstelsels op afstanden tot 13 miljard lichtjaar zijn waargenomen, zijn dat slechts individuele exemplaren. Op afstanden groter dan 9 miljard lichtjaar zijn maar enkele clusters bekend. Dat komt doordat sterrenkundigen met hun telescopen in feite terugkijken naar het verleden - in dit geval naar de tijd dat het heelal 'maar' vier miljard jaar oud was. Volgens de heersende inzichten heeft de zwaartekracht eenvoudig zo veel tijd nodig gehad om de eerste clusters te vormen.
De nu ontdekte cluster wordt door zijn ontdekkers de 'allerverste' genoemd. Eind vorig jaar maakte een internationaal team van sterrenkundigen echter al melding van een cluster die 10,2 miljard lichtjaar van ons verwijderd is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:Op zondag 9 mei 2010 17:04 schreef Periferique het volgende:
[..]
Dat snap ik dus niet he. We kennen allemaal dat filmpje met die verschillende sterren. Waarbij je ziet dat onze zon maar een lullig pixeltje is in vergelijking met Canis Majoris ofzoiets.
De ruimte zit vol mysteriesquote:Je gaat mij toch niet vertellen dat die megajoekel die 300.000 whatever keer zo groot is als de zon maar 8 keer meer massa heeft dan de zon?
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-05-2010
Duits-Japans astronomenteam kijkt verder dan ooit terug in de tijd
Een team van Duitse en Japanse wetenschappers heeft naar eigen zeggen verder dan ooit teruggekeken in de tijd, al was het beeld van een cluster van sterrenstelsels op 9,6 lichtjaar van ons wat wazig.
Met behulp van de Europese ruimteröntgentelescoop XMM-Newton vond een team rond Masayuki Tanala van de Universiteit van Tokio en Alexis Finoguenov van het Max Planck Instituut voor Astrofysica nabij München een cluster van sterrenstelsels waarvan het licht er 9,6 miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken.
Hete gassen
Het object dateert van kort na het ontstaan van het heelal, 13,7 miljard jaar geleden. Het nieuw record verslaat het vorige met 0,4 miljard jaar. "Hoewel de röntgenstraling van het sterrenstelsel moeilijk te detecteren was, konden de vorsers duidelijk de aanwezigheid van hete gassen zien", aldus Finoguenov.
Virgo-cluster
De cluster bestaat uit volwassen en massarijke sterrenstelsels. Clusters van sterrenstelsels zijn de grote bouwstenen van de kosmos. Onze eigen Melkweg maakt deel uit van de Virgo-cluster die tot 2.000 sterrenstelsels kan omvatten. Het onderzoek is ook gedaan met de Subara-telescoop op Hawai in het bijna-infrarode licht. (dpa/ddh)
(HLN)
Duits-Japans astronomenteam kijkt verder dan ooit terug in de tijd
Een team van Duitse en Japanse wetenschappers heeft naar eigen zeggen verder dan ooit teruggekeken in de tijd, al was het beeld van een cluster van sterrenstelsels op 9,6 lichtjaar van ons wat wazig.
Met behulp van de Europese ruimteröntgentelescoop XMM-Newton vond een team rond Masayuki Tanala van de Universiteit van Tokio en Alexis Finoguenov van het Max Planck Instituut voor Astrofysica nabij München een cluster van sterrenstelsels waarvan het licht er 9,6 miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken.
Hete gassen
Het object dateert van kort na het ontstaan van het heelal, 13,7 miljard jaar geleden. Het nieuw record verslaat het vorige met 0,4 miljard jaar. "Hoewel de röntgenstraling van het sterrenstelsel moeilijk te detecteren was, konden de vorsers duidelijk de aanwezigheid van hete gassen zien", aldus Finoguenov.
Virgo-cluster
De cluster bestaat uit volwassen en massarijke sterrenstelsels. Clusters van sterrenstelsels zijn de grote bouwstenen van de kosmos. Onze eigen Melkweg maakt deel uit van de Virgo-cluster die tot 2.000 sterrenstelsels kan omvatten. Het onderzoek is ook gedaan met de Subara-telescoop op Hawai in het bijna-infrarode licht. (dpa/ddh)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-05-2010
Röntgenonderzoek helpt bij opsporing kosmische materie
Dankzij waarnemingen met de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra en zijn Europese tegenhanger XMM-Newton hebben sterrenkundigen een grote voorraad heet gas opgespoord op 400 miljoen lichtjaar van de aarde. Deze ontdekking vormt de belangrijkste aanwijzing tot nu toe dat een groot gedeelte van de normale materie in het heelal in de 'lege' ruimte tussen de sterrenstelsels gezocht moet worden.
Uit onderzoek van verre gaswolken en sterrenstelsels was het bestaan van zo'n verborgen gasvoorraad al gebleken. Maar om de een of andere reden lukte het maar niet om deze materie op te sporen in onze kosmische achtertuin.
Het recente onderzoek bevestigt het vermoeden dat het ontbrekende gas zo ijl is, dat het bestaan ervan nauwelijks opvalt. De dichtheid van het gas bedraagt slechts zes waterstofatomen per kubieke meter - meer dan honderdduizend keer zo weinig als de gemiddelde dichtheid van het ook al erg ijle gas tussen de sterren van ons Melkwegstelsel.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoverstereenkunde)
Röntgenonderzoek helpt bij opsporing kosmische materie
Dankzij waarnemingen met de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra en zijn Europese tegenhanger XMM-Newton hebben sterrenkundigen een grote voorraad heet gas opgespoord op 400 miljoen lichtjaar van de aarde. Deze ontdekking vormt de belangrijkste aanwijzing tot nu toe dat een groot gedeelte van de normale materie in het heelal in de 'lege' ruimte tussen de sterrenstelsels gezocht moet worden.
Uit onderzoek van verre gaswolken en sterrenstelsels was het bestaan van zo'n verborgen gasvoorraad al gebleken. Maar om de een of andere reden lukte het maar niet om deze materie op te sporen in onze kosmische achtertuin.
Het recente onderzoek bevestigt het vermoeden dat het ontbrekende gas zo ijl is, dat het bestaan ervan nauwelijks opvalt. De dichtheid van het gas bedraagt slechts zes waterstofatomen per kubieke meter - meer dan honderdduizend keer zo weinig als de gemiddelde dichtheid van het ook al erg ijle gas tussen de sterren van ons Melkwegstelsel.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoverstereenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-05-2010
Infraroodsatelliet ontdekt een gat in de ruimte
De Europese infraroodsatelliet Herschel heeft een opmerkelijke ontdekking gedaan: een gat in de ruimte. Het gat biedt sterrenkundigen een verrassend kijkje in de eindfase van het stervormingsproces.
Sterren ontstaan in dichte wolken van gas en stof. Hoewel sterren-in-wording aanvankelijk steeds meer gas naar zich toe trekken, ontwikkelen ze op een gegeven moment twee jets die als reusachtige 'bladblazers' hun omgeving schoonblazen. Herschel lijkt nu het resultaat van zo'n schoonmaakactie te hebben waargenomen.
Anders dan gedacht blijkt de zwarte plek naast het stervormingsgebied NGC 1999 namelijk geen dichte wolk van gas en stof te zijn, waar geen licht doorheen komt. Nader onderzoek met Herschel en telescopen op aarde heeft aangetoond dat zich hier juist weinig gas en stof bevinden. Sterrenkundigen vermoeden nu dat de jets van jonge sterren in NGC 1999 het gas en stof ter plaatse helemaal hebben weggeblazen. De vermeende donkere gaswolk is dus juist een opening in het lichtgevende gas van NGC 1999 zelf.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Infraroodsatelliet ontdekt een gat in de ruimte
De Europese infraroodsatelliet Herschel heeft een opmerkelijke ontdekking gedaan: een gat in de ruimte. Het gat biedt sterrenkundigen een verrassend kijkje in de eindfase van het stervormingsproces.
Sterren ontstaan in dichte wolken van gas en stof. Hoewel sterren-in-wording aanvankelijk steeds meer gas naar zich toe trekken, ontwikkelen ze op een gegeven moment twee jets die als reusachtige 'bladblazers' hun omgeving schoonblazen. Herschel lijkt nu het resultaat van zo'n schoonmaakactie te hebben waargenomen.
Anders dan gedacht blijkt de zwarte plek naast het stervormingsgebied NGC 1999 namelijk geen dichte wolk van gas en stof te zijn, waar geen licht doorheen komt. Nader onderzoek met Herschel en telescopen op aarde heeft aangetoond dat zich hier juist weinig gas en stof bevinden. Sterrenkundigen vermoeden nu dat de jets van jonge sterren in NGC 1999 het gas en stof ter plaatse helemaal hebben weggeblazen. De vermeende donkere gaswolk is dus juist een opening in het lichtgevende gas van NGC 1999 zelf.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-05-2010
Ster ontsnapt uit 'sterrenfabriek'
Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie de Nederlander Jacco van Loon, heeft een ster ontdekt die met een snelheid van 400.000 km/uur door de ruimte raast. De ster is vermoedelijk ontsnapt uit de grote sterrenhoop R136, die bij de Grote Magelhaense Wolk hoort - een kleine sterrenstelsel op een afstand van 170.000 lichtjaar.
R136 maakt deel uit van de bekende 'sterrenfabriek' 30 Doradus, die vermaard is om zijn zware sterren. Sommige van de sterren die in dit stervormingsgebied zijn ontstaan, zijn meer dan honderd keer zo zwaar als onze zon.
Met een massa van 90 zonsmassa's behoort ook de ontsnapte ster tot deze zware categorie. Hoe hij aan zijn grote snelheid komt, staat nog niet vast. Waarschijnlijk is hij uit R126 weggeslingerd na een ontmoeting met één of twee nog zwaardere soortgenoten.
In de omgeving van 30 Doradus zijn overigens nóg twee sterren ontdekt, die het mogelijk op een lopen hebben gezet. Nader onderzoek moet daar nog uitsluitsel over geven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Ster ontsnapt uit 'sterrenfabriek'
Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie de Nederlander Jacco van Loon, heeft een ster ontdekt die met een snelheid van 400.000 km/uur door de ruimte raast. De ster is vermoedelijk ontsnapt uit de grote sterrenhoop R136, die bij de Grote Magelhaense Wolk hoort - een kleine sterrenstelsel op een afstand van 170.000 lichtjaar.
R136 maakt deel uit van de bekende 'sterrenfabriek' 30 Doradus, die vermaard is om zijn zware sterren. Sommige van de sterren die in dit stervormingsgebied zijn ontstaan, zijn meer dan honderd keer zo zwaar als onze zon.
Met een massa van 90 zonsmassa's behoort ook de ontsnapte ster tot deze zware categorie. Hoe hij aan zijn grote snelheid komt, staat nog niet vast. Waarschijnlijk is hij uit R126 weggeslingerd na een ontmoeting met één of twee nog zwaardere soortgenoten.
In de omgeving van 30 Doradus zijn overigens nóg twee sterren ontdekt, die het mogelijk op een lopen hebben gezet. Nader onderzoek moet daar nog uitsluitsel over geven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-05-2010
Jupiter duikt achter zon en komt terug met band minder
Foto's: Anthony Wesley
Jupiter gedraagt zich een beetje op een bizarre manier de laatste tijd. De planeet ontdeed zich, verscholen achter de zon, blijkbaar van haar zuid-equatoriale band.
Jupiter wordt gekenmerkt door twee duidelijk zichtbare ringen (foto rechts). Maar zelfs met een relatief kleine telescoop zagen waarnemers dat de zuidelijke band verdwenen is (foto links).
Sinds juni vorig jaar begon de zuidelijke ring uit te doven, om vandaag helemaal te verdwijnen. Nu is het nog enkel de noord-equatoriale band die opvalt. Het was geweten dat de ring zou verdwijnen, maar Jupiter speelde eerst nog drie maanden verstoppertje achter de zon. Daarom kunnen waarnemers pas nu zien in welke mate de band weg is. En dat is behoorlijk wég, zo blijkt op de website van notoir Jupiterkenner, de Australiër Anthony Wesley, die ook al de gevolgen van een 'botsing' met Jupiter vorig jaar ontdekte. Amateur Wesley bestudeert de planeten vanuit zijn tuin in Murrumbateman.
Volgens Wesley is de meest waarschijnlijke verklaring voor het verdwijnen van de band de link met stormactiviteiten die de verandering voorafgingen. Het blijft hoe dan ook spannend voor astronomen, ook al is het geen nieuws dat Jupiter elke tien à vijftien jaar een band verliest of weer tevoorschijn tovert. "De vraag is nu wanneer die zuidelijke band in de komende vijftien jaar weer te zien zal zijn", zegt Wesley. "Wees maar zeker dat iedereen op de loer ligt!"
Wesley geeft ook nog mee dat Jupiter op 24 september het dichtst bij de Aarde zal staan. (jv)
(HLN)
Jupiter duikt achter zon en komt terug met band minder
Foto's: Anthony Wesley
Jupiter gedraagt zich een beetje op een bizarre manier de laatste tijd. De planeet ontdeed zich, verscholen achter de zon, blijkbaar van haar zuid-equatoriale band.
Jupiter wordt gekenmerkt door twee duidelijk zichtbare ringen (foto rechts). Maar zelfs met een relatief kleine telescoop zagen waarnemers dat de zuidelijke band verdwenen is (foto links).
Sinds juni vorig jaar begon de zuidelijke ring uit te doven, om vandaag helemaal te verdwijnen. Nu is het nog enkel de noord-equatoriale band die opvalt. Het was geweten dat de ring zou verdwijnen, maar Jupiter speelde eerst nog drie maanden verstoppertje achter de zon. Daarom kunnen waarnemers pas nu zien in welke mate de band weg is. En dat is behoorlijk wég, zo blijkt op de website van notoir Jupiterkenner, de Australiër Anthony Wesley, die ook al de gevolgen van een 'botsing' met Jupiter vorig jaar ontdekte. Amateur Wesley bestudeert de planeten vanuit zijn tuin in Murrumbateman.
Volgens Wesley is de meest waarschijnlijke verklaring voor het verdwijnen van de band de link met stormactiviteiten die de verandering voorafgingen. Het blijft hoe dan ook spannend voor astronomen, ook al is het geen nieuws dat Jupiter elke tien à vijftien jaar een band verliest of weer tevoorschijn tovert. "De vraag is nu wanneer die zuidelijke band in de komende vijftien jaar weer te zien zal zijn", zegt Wesley. "Wees maar zeker dat iedereen op de loer ligt!"
Wesley geeft ook nog mee dat Jupiter op 24 september het dichtst bij de Aarde zal staan. (jv)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-05-2010
Witte dwergsterren koelen langzamer af dan gedacht
Astronomen uit onder meer Spanje hebben een harde sterrenkundige noot gekraakt. Ze hebben aangetoond dat de sterrenhoop NGC 6791 niet zes miljard jaar oud is, zoals tot nog toe werd gedacht, maar acht miljard jaar (Nature, 13 mei).
Tot nog toe lukte het maar niet om een eenduidige leeftijd voor NGC 6791 te vinden. Op basis van de eigenschappen van de oudste normale sterren in de sterrenhoop was een leeftijd van acht miljard jaar vastgesteld. Maar een andere dateringsmethode, gebaseerd op de snelheid waarmee witte dwergen (uitdovende sterren) afkoelen, bleef steken bij zes miljard jaar.
Het nieuwe onderzoek toont nu aan dat witte dwergen minder snel afkoelen dan gedacht. Of beter gezegd: in het inwendige van deze sterren treden nog fysische processen op waarbij warmte vrijkomt. Als deze processen in rekening worden gebracht, blijkt dat ook de witte dwergsterren in NGC 6791 acht miljard jaar oud zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Witte dwergsterren koelen langzamer af dan gedacht
Astronomen uit onder meer Spanje hebben een harde sterrenkundige noot gekraakt. Ze hebben aangetoond dat de sterrenhoop NGC 6791 niet zes miljard jaar oud is, zoals tot nog toe werd gedacht, maar acht miljard jaar (Nature, 13 mei).
Tot nog toe lukte het maar niet om een eenduidige leeftijd voor NGC 6791 te vinden. Op basis van de eigenschappen van de oudste normale sterren in de sterrenhoop was een leeftijd van acht miljard jaar vastgesteld. Maar een andere dateringsmethode, gebaseerd op de snelheid waarmee witte dwergen (uitdovende sterren) afkoelen, bleef steken bij zes miljard jaar.
Het nieuwe onderzoek toont nu aan dat witte dwergen minder snel afkoelen dan gedacht. Of beter gezegd: in het inwendige van deze sterren treden nog fysische processen op waarbij warmte vrijkomt. Als deze processen in rekening worden gebracht, blijkt dat ook de witte dwergsterren in NGC 6791 acht miljard jaar oud zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-05-2010
Zwaarste 'nabije' sterrenstelsel is een veelvraat
Een sterrenstelsel dat deel uitmaakt van een relatief nabije samenscholing van honderden stelsels blijkt 30 biljoen keer zo zwaar te zijn als onze zon. Daarmee is dit stelsel, voor zover bekend, het zwaarste binnen een afstand van 1,5 miljard lichtjaar.
Dat het stelsel een zware jongen was, stond al langer vast. Maar de precieze omvang van zijn massa werd pas duidelijk na de ontdekking van zijn gravitatielenswerking - de mate waarin hij het licht van verder weg gelegen objecten afbuigt. Met de 8-meter Gemini-telescoop in Chili is de gravitatielenswerking van het stelsel onlangs voor het eerst in beeld gebracht.
Uit het nieuwe onderzoek blijkt ook hoe het stelsel aan zijn overgewicht is gekomen. In de buurt van zijn centrum zijn de restanten van ten minste vier andere sterrenstelsels aangetroffen, die in de loop van de tijd door de kosmische veelvraat zijn opgeslokt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Zwaarste 'nabije' sterrenstelsel is een veelvraat
Een sterrenstelsel dat deel uitmaakt van een relatief nabije samenscholing van honderden stelsels blijkt 30 biljoen keer zo zwaar te zijn als onze zon. Daarmee is dit stelsel, voor zover bekend, het zwaarste binnen een afstand van 1,5 miljard lichtjaar.
Dat het stelsel een zware jongen was, stond al langer vast. Maar de precieze omvang van zijn massa werd pas duidelijk na de ontdekking van zijn gravitatielenswerking - de mate waarin hij het licht van verder weg gelegen objecten afbuigt. Met de 8-meter Gemini-telescoop in Chili is de gravitatielenswerking van het stelsel onlangs voor het eerst in beeld gebracht.
Uit het nieuwe onderzoek blijkt ook hoe het stelsel aan zijn overgewicht is gekomen. In de buurt van zijn centrum zijn de restanten van ten minste vier andere sterrenstelsels aangetroffen, die in de loop van de tijd door de kosmische veelvraat zijn opgeslokt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-05-2010
Hondenvlees als krachtvoer voor Chinese astronauten
Yang Liwei, de eerste Chinees in de ruimte, schreef in zijn recente autobiografie dat hondenvlees deel uitmaakte van het speciale dieet voor astronauten in voorbereiding op ruimtemissies.
Dierenrechtenorganisatie Animals Asia reageerde misnoegd op de onthulling van Yang, die in 2003 rondjes om de aarde maakte aan boord van de Shenzhou 5.
Ziektes en risico's
"Er zijn zeer veel gezondheidsrisico's verbonden aan het kweken, slachten en eten van honden. Ik hoop dat ons nationale ruimtevaartteam dat in het achterhoofd houdt", aldus woordvoerster Irene Feng.
"Een aantal ziektes kan resulteren uit het eten van hondenvlees, zoals cholera, hondsdolheid en trichinella-infecties. We menen ook dat door teams van hondendoders cyaankali gebruikt wordt om de honden te vergiftigen", klinkt het.
Wreed leven
Jill Robinson van Animals Asia zegt dat het ruimtevaartprogramma ook in overweging moet nemen dat de hondenmarkten "verschrikkelijk wreed" zijn. De honden maken er volgens haar "dagen van verschrikkingen door, alvorens een vreselijke en brutale dood te sterven".
Traditie
Het eten van hondenvlees is al eeuwen wijdverspreid in China, vooral in de landelijke gebieden, ondanks recente maatregelen van de Chinese regering om de praktijken te ontmoedigen. (belga/edp)
(HLN)
Hondenvlees als krachtvoer voor Chinese astronauten
Yang Liwei, de eerste Chinees in de ruimte, schreef in zijn recente autobiografie dat hondenvlees deel uitmaakte van het speciale dieet voor astronauten in voorbereiding op ruimtemissies.
Dierenrechtenorganisatie Animals Asia reageerde misnoegd op de onthulling van Yang, die in 2003 rondjes om de aarde maakte aan boord van de Shenzhou 5.
Ziektes en risico's
"Er zijn zeer veel gezondheidsrisico's verbonden aan het kweken, slachten en eten van honden. Ik hoop dat ons nationale ruimtevaartteam dat in het achterhoofd houdt", aldus woordvoerster Irene Feng.
"Een aantal ziektes kan resulteren uit het eten van hondenvlees, zoals cholera, hondsdolheid en trichinella-infecties. We menen ook dat door teams van hondendoders cyaankali gebruikt wordt om de honden te vergiftigen", klinkt het.
Wreed leven
Jill Robinson van Animals Asia zegt dat het ruimtevaartprogramma ook in overweging moet nemen dat de hondenmarkten "verschrikkelijk wreed" zijn. De honden maken er volgens haar "dagen van verschrikkingen door, alvorens een vreselijke en brutale dood te sterven".
Traditie
Het eten van hondenvlees is al eeuwen wijdverspreid in China, vooral in de landelijke gebieden, ondanks recente maatregelen van de Chinese regering om de praktijken te ontmoedigen. (belga/edp)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-05-2010
Kometen brachten maar weinig water naar de aarde
Water en andere vluchtige stoffen zaten grotendeels al vanaf het begin in de aarde en zijn maar voor een klein deel afkomstig van latere komeetinslagen. Dat is de conclusie van een internationaal onderzoek, waarvan de resultaten vrijdag in Science zijn gepubliceerd.
De onderzoekers hebben gekeken naar de samenstelling van verschillende atomaire vormen van het element zilver in aardse gesteenten. Daaruit hebben ze een draaiboek samengesteld van de vroege ontstaansgeschiedenis van onze planeet.
Volgens dat draaiboek bevatte het materiaal dat de aarde onmiddellijk na het ontstaan van ons zonnestelsel (4,568 miljard jaar geleden) verzamelde, weinig vluchtige stoffen. Die laatste kwamen er pas na 26 miljoen jaar bij, mogelijk op het moment dat een object ter grootte van de planeet Mars in botsing kwam met de oeraarde. Dat object leverde een aanzienlijke voorraad water af op onze planeet. Bovendien werd bij de botsing veel materie de ruimte in geblazen, die later weer samenklonterde tot onze maan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
'allesoversterrenkunde)
Kometen brachten maar weinig water naar de aarde
Water en andere vluchtige stoffen zaten grotendeels al vanaf het begin in de aarde en zijn maar voor een klein deel afkomstig van latere komeetinslagen. Dat is de conclusie van een internationaal onderzoek, waarvan de resultaten vrijdag in Science zijn gepubliceerd.
De onderzoekers hebben gekeken naar de samenstelling van verschillende atomaire vormen van het element zilver in aardse gesteenten. Daaruit hebben ze een draaiboek samengesteld van de vroege ontstaansgeschiedenis van onze planeet.
Volgens dat draaiboek bevatte het materiaal dat de aarde onmiddellijk na het ontstaan van ons zonnestelsel (4,568 miljard jaar geleden) verzamelde, weinig vluchtige stoffen. Die laatste kwamen er pas na 26 miljoen jaar bij, mogelijk op het moment dat een object ter grootte van de planeet Mars in botsing kwam met de oeraarde. Dat object leverde een aanzienlijke voorraad water af op onze planeet. Bovendien werd bij de botsing veel materie de ruimte in geblazen, die later weer samenklonterde tot onze maan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
'allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Nou, ik weet t antwoord ook niet hoor (als je daarop doelt)quote:
Mss kun je hier iets mee?
http://www.ster.be/urania/massa.html
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-05-2010
Unieke dubbelster ontdekt
Amerikaanse sterrenkundigen hebben een dubbelster ontdekt, die uit twee zogeheten witte dwergsterren bestaat. De kleine sterren draaien om elkaar heen, waarbij ze elkaar vanaf de aarde gezien beurtelings bedekken. Dat laatste heeft het mogelijk gemaakt om de grootte van de beide sterren te meten.
Witte dwergen zijn de overblijfselen van sterren die aan het einde van hun bestaan hun buitenlagen hebben weggeblazen. Normale exemplaren bevatten ruwweg net zo veel massa als onze zon, maar zijn desalniettemin ongeveer net zo klein als onze aarde.
De witte dwergen die de onderzochte dubbelster NLTT 11748 vormen, wentelen in minder dan zes uur om elkaar. De kleinste van de twee is een normale witte dwerg, die grotendeels uit koolstof en zuurstof bestaat. De ander is een bijzonder geval: deze is rijk aan helium, bevat veel minder massa en is ruim vier keer zo groot als de aarde. Het is voor het eerst dat de grootte van zo'n heliumrijke witte dwerg rechtstreeks is gemeten.
Volgens de onderzoekers zullen de beide dwergsterren elkaar de komende miljarden jaren steeds dichter naderen. Uiteindelijk zal het tot een botsing komen, die een catastrofale explosie tot gevolg kan hebben.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Unieke dubbelster ontdekt
Amerikaanse sterrenkundigen hebben een dubbelster ontdekt, die uit twee zogeheten witte dwergsterren bestaat. De kleine sterren draaien om elkaar heen, waarbij ze elkaar vanaf de aarde gezien beurtelings bedekken. Dat laatste heeft het mogelijk gemaakt om de grootte van de beide sterren te meten.
Witte dwergen zijn de overblijfselen van sterren die aan het einde van hun bestaan hun buitenlagen hebben weggeblazen. Normale exemplaren bevatten ruwweg net zo veel massa als onze zon, maar zijn desalniettemin ongeveer net zo klein als onze aarde.
De witte dwergen die de onderzochte dubbelster NLTT 11748 vormen, wentelen in minder dan zes uur om elkaar. De kleinste van de twee is een normale witte dwerg, die grotendeels uit koolstof en zuurstof bestaat. De ander is een bijzonder geval: deze is rijk aan helium, bevat veel minder massa en is ruim vier keer zo groot als de aarde. Het is voor het eerst dat de grootte van zo'n heliumrijke witte dwerg rechtstreeks is gemeten.
Volgens de onderzoekers zullen de beide dwergsterren elkaar de komende miljarden jaren steeds dichter naderen. Uiteindelijk zal het tot een botsing komen, die een catastrofale explosie tot gevolg kan hebben.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-05-2010
Nieuw soort ster-explosies ontdekt
Sterrenkundigen kenden tot voor kort twee soorten ontploffende sterren, beter bekend als supernova's. Een internationaal onderzoek, door onder anderen Gijs Nelemans van de Radboud Universiteit Nijmegen, heeft daar nu een derde soort aan toegevoegd (Nature, 20 mei).
Afhankelijk van de chemische elementen die in het (kortstondige) schijnsel van een supernova kunnen worden aangetoond, delen sterrenkundigen deze ster-explosies in verschillende categorieën in. Ruwweg gesproken gaat het daarbij om twee hoofdgroepen. Maar soms wordt er een supernova waargenomen die anders is dan andere.
Een voorbeeld van zo'n buitenbeentje is de supernova die in januari 2005 in het naburige sterrenstelsel NGC 1032 oplichtte. Uit onderzoek blijkt dat deze niet in de standaardindeling past: de explosie vond niet plaats aan het oppervlak van een witte dwergster en ook niet in het inwendige van een zware reuzenster.
Uit nieuwe computerberekeningen blijkt dat de betrekkelijk zwakke explosie, waarbij opvallend veel calcium vrijkwam, mogelijk plaatsvond in een dubbelstersysteem waarin twee witte dwergsterren op kleine onderlinge afstand om elkaar draaien. Daarbij heeft de ene dwergster helium van de andere dwergster aangezogen, totdat de hoeveelheid helium aan zijn oppervlak een kritieke grens overschreed. Een explosieve kettingreactie was het gevolg.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Nieuw soort ster-explosies ontdekt
Sterrenkundigen kenden tot voor kort twee soorten ontploffende sterren, beter bekend als supernova's. Een internationaal onderzoek, door onder anderen Gijs Nelemans van de Radboud Universiteit Nijmegen, heeft daar nu een derde soort aan toegevoegd (Nature, 20 mei).
Afhankelijk van de chemische elementen die in het (kortstondige) schijnsel van een supernova kunnen worden aangetoond, delen sterrenkundigen deze ster-explosies in verschillende categorieën in. Ruwweg gesproken gaat het daarbij om twee hoofdgroepen. Maar soms wordt er een supernova waargenomen die anders is dan andere.
Een voorbeeld van zo'n buitenbeentje is de supernova die in januari 2005 in het naburige sterrenstelsel NGC 1032 oplichtte. Uit onderzoek blijkt dat deze niet in de standaardindeling past: de explosie vond niet plaats aan het oppervlak van een witte dwergster en ook niet in het inwendige van een zware reuzenster.
Uit nieuwe computerberekeningen blijkt dat de betrekkelijk zwakke explosie, waarbij opvallend veel calcium vrijkwam, mogelijk plaatsvond in een dubbelstersysteem waarin twee witte dwergsterren op kleine onderlinge afstand om elkaar draaien. Daarbij heeft de ene dwergster helium van de andere dwergster aangezogen, totdat de hoeveelheid helium aan zijn oppervlak een kritieke grens overschreed. Een explosieve kettingreactie was het gevolg.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:Op donderdag 13 mei 2010 09:25 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
12-05-2010
Jupiter duikt achter zon en komt terug met band minder
-KNIP-
Wil je over dit onderwerp verder praten.... dat kan in Jupiter heeft een streep minder!quote:Big Mystery: Jupiter Loses a Stripe
May 20, 2010: In a development that has transformed the appearance of the solar system's largest planet, one of Jupiter's two main cloud belts has completely disappeared.
"This is a big event," says planetary scientist Glenn Orton of NASA's Jet Propulsion Lab. "We're monitoring the situation closely and do not yet fully understand what's going on."
Known as the South Equatorial Belt (SEB), the brown cloudy band is twice as wide as Earth and more than twenty times as long. The loss of such an enormous "stripe" can be seen with ease halfway across the solar system.
"In any size telescope, or even in large binoculars, Jupiter's signature appearance has always included two broad equatorial belts," says amateur astronomer Anthony Wesley of Australia. "I remember as a child seeing them through my small backyard refractor and it was unmistakable. Anyone who turns their telescope on Jupiter at the moment, however, will see a planet with only one belt--a very strange sight."
Wesley is a veteran observer of Jupiter, famous for his discovery of a comet hitting the planet in 2009. Like many other astronomers, he noticed the belt fading late last year, "but I certainly didn't expect to see it completely disappear," he says. "Jupiter continues to surprise."
Orton thinks the belt is not actually gone, but may be just hiding underneath some higher clouds.
"It's possible," he hypothesizes, "that some 'ammonia cirrus' has formed on top of the SEB, hiding the SEB from view." On Earth, white wispy cirrus clouds are made of ice crystals. On Jupiter, the same sort of clouds can form, but the crystals are made of ammonia (NH3) instead of water (H20).
What would trigger such a broad outbreak of "ammonia cirrus"? Orton suspects that changes in global wind patterns have brought ammonia-rich material into the clear, cold zone above the SEB, setting the stage for formation of the high-altitude, icy clouds.
"I'd love to send a probe in there to find out what's really going on."
Indeed, Jupiter's atmosphere is a mysterious place which would benefit from exploration. No one knows, for instance, why the Great Red Spot is red—or what has sustained the raging storm for so many years. Neither does theory explain why the twin equatorial belts are brown, nor why one should vanish while the other remains. "We have a long list of questions," says Orton.
This isn't the first time the SEB has faded out.
"The SEB fades at irregular intervals, most recently in 1973-75, 1989-90, 1993, 2007, 2010," says John Rogers, director of the British Astronomical Association's Jupiter Section. "The 2007 fading was terminated rather early, but in the other years the SEB was almost absent, as at present."
The return of the SEB can be dramatic.
"We can look forward to a spectacular outburst of storms and vortices when the 'SEB Revival' begins," says Rogers. "It always begins at a single point, and a disturbance spreads out rapidly around the planet from there, often becoming spectacular even for amateurs eyeballing the planet through medium-sized telescopes. However we can't predict when or where it will start. On historical precedent it could be any time in the next 2 years. We hope it will be in the next few months so that everyone can get a good view.
"I'll be watching every chance I get," says Wesley. "The revival will likely be sudden and dramatic, with planet-circling groups of storms appearing over the space of just a week or so."
Indeed, says Orton, "anyone could be the first to spot the return of the SEB."
[ Bericht 0% gewijzigd door -CRASH- op 21-05-2010 02:01:31 ]
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
Engineers Diagnosing Voyager 2 Data System
Engineers have shifted NASA's Voyager 2 spacecraft into a mode that transmits only spacecraft health and status data while they diagnose an unexpected change in the pattern of returning data.
Lees verder
Wil je over dit onderwerp verder praten.... dat kan in Voyager 2 gedraagt zich raar
Engineers have shifted NASA's Voyager 2 spacecraft into a mode that transmits only spacecraft health and status data while they diagnose an unexpected change in the pattern of returning data.
Lees verder
Wil je over dit onderwerp verder praten.... dat kan in Voyager 2 gedraagt zich raar
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
20-05-2010
Vraagtekens rond recente inslag op Jupiter blijven
Vorig jaar juli verscheen er plotseling een donkere vlek in de atmosfeer van Jupiter. Deze vertoonde dezelfde kenmerken als de inslagplekken die de uiteengevallen komeet Shoemaker-Levy 9 vijftien jaar eerder had veroorzaakt. Maar ditmaal was er vooraf geen komeet te zien geweest.
Om erachter te komen wat zich in 2009 op Jupiter heeft afgespeeld, hebben Baskische en Amerikaanse sterrenkundigen de waarnemingen van de mogelijke inslagplek nader geanalyseerd. Uit de verzamelde gegevens blijkt dat het tijdelijke 'litteken' in de Jupiteratmosfeer een grootte van ongeveer 5000 kilometer had en dat er bij de inslag materiaal tot een hoogte van 8000 kilometer is opgeworpen.
Onduidelijk is nog of dat roetachtige materiaal van het inslaande object afkomstig was, of uit verhitte deeltjes uit de Jupiteratmosfeer bestond. Ook blijft onzeker wat er precies is neergestort. Het zou een ongeveer 500 meter grote komeet kunnen zijn geweest, maar ook een kleinere planetoïde.
Het enige wat vaststaat, is dat Jupiter binnen vijftien jaar tweemaal als schietschijf heeft gefungeerd. En dat terwijl de inschatting was dat zoiets maar eens in de 50 tot 250 jaar zou gebeuren. Dat kan erop duiden dat het zonnestelsel een gevaarlijker oord is dan tot nog toe werd gedacht.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Vraagtekens rond recente inslag op Jupiter blijven
Vorig jaar juli verscheen er plotseling een donkere vlek in de atmosfeer van Jupiter. Deze vertoonde dezelfde kenmerken als de inslagplekken die de uiteengevallen komeet Shoemaker-Levy 9 vijftien jaar eerder had veroorzaakt. Maar ditmaal was er vooraf geen komeet te zien geweest.
Om erachter te komen wat zich in 2009 op Jupiter heeft afgespeeld, hebben Baskische en Amerikaanse sterrenkundigen de waarnemingen van de mogelijke inslagplek nader geanalyseerd. Uit de verzamelde gegevens blijkt dat het tijdelijke 'litteken' in de Jupiteratmosfeer een grootte van ongeveer 5000 kilometer had en dat er bij de inslag materiaal tot een hoogte van 8000 kilometer is opgeworpen.
Onduidelijk is nog of dat roetachtige materiaal van het inslaande object afkomstig was, of uit verhitte deeltjes uit de Jupiteratmosfeer bestond. Ook blijft onzeker wat er precies is neergestort. Het zou een ongeveer 500 meter grote komeet kunnen zijn geweest, maar ook een kleinere planetoïde.
Het enige wat vaststaat, is dat Jupiter binnen vijftien jaar tweemaal als schietschijf heeft gefungeerd. En dat terwijl de inschatting was dat zoiets maar eens in de 50 tot 250 jaar zou gebeuren. Dat kan erop duiden dat het zonnestelsel een gevaarlijker oord is dan tot nog toe werd gedacht.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-05-2010
Ruimtetelescoop ontdekt ster die planeet opslokt
De voor zover bekend heetste planeet van ons Melkwegstelsel is wellicht ook de kortst levende. Het onfortuinlijke hemellichaam wordt namelijk opgeslokt door zijn moederster. Zo blijkt uit waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop.
De planeet, die bekendstaat als WASP-12b, draait op zo'n kleine afstand om zijn ster, dat hij is verhit tot meer dan 1500 graden. Bovendien is zijn vorm onder invloed van enorme getijkrachten uitgerekt tot die van een rugbybal. De kolos is driemaal zo groot en anderhalf keer zo zwaar als de planeet Jupiter.
Uit waarnemingen met een instrument van de ruimtetelescoop blijkt dat de WASP-12b materie verliest, die uiteindelijk door de ster zal worden opgeslokt. Sterrenkundigen schatten dat de ster, die 600 lichtjaar van ons verwijderd is, haar planeet binnen ongeveer 10 miljoen jaar geheel verorberd zal hebben.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Ruimtetelescoop ontdekt ster die planeet opslokt
De voor zover bekend heetste planeet van ons Melkwegstelsel is wellicht ook de kortst levende. Het onfortuinlijke hemellichaam wordt namelijk opgeslokt door zijn moederster. Zo blijkt uit waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop.
De planeet, die bekendstaat als WASP-12b, draait op zo'n kleine afstand om zijn ster, dat hij is verhit tot meer dan 1500 graden. Bovendien is zijn vorm onder invloed van enorme getijkrachten uitgerekt tot die van een rugbybal. De kolos is driemaal zo groot en anderhalf keer zo zwaar als de planeet Jupiter.
Uit waarnemingen met een instrument van de ruimtetelescoop blijkt dat de WASP-12b materie verliest, die uiteindelijk door de ster zal worden opgeslokt. Sterrenkundigen schatten dat de ster, die 600 lichtjaar van ons verwijderd is, haar planeet binnen ongeveer 10 miljoen jaar geheel verorberd zal hebben.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-05-2010
Volwassen sterrenstelsel ontdekt in het jonge heelal
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft op een afstand van 10 miljard lichtjaar een volgroeid sterrenstelsel ontdekt. Het stelsel lijkt qua afmetingen en massa sterk op de elliptische sterrenstelsels die in onze omgeving te zien zijn. Dat is verrassend, omdat de meeste stelsels die in de kosmische verten worden waargenomen veel compacter zijn.
Het ontdekte verre sterrenstelsel wordt waargenomen zoals het 10 miljard jaar geleden was. Op een moment dus dat het heelal nog maar een kwart van zijn huidige leeftijd had bereikt. Een en ander betekent dat er in het jonge heelal zowel opvallend compacte als normale elliptische sterrenstelsels voorkwamen.
Waarom sommige stelsels wel snel volwassen werden en de meeste andere niet, is nog onduidelijk.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesovertsterrenkunde)
Volwassen sterrenstelsel ontdekt in het jonge heelal
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft op een afstand van 10 miljard lichtjaar een volgroeid sterrenstelsel ontdekt. Het stelsel lijkt qua afmetingen en massa sterk op de elliptische sterrenstelsels die in onze omgeving te zien zijn. Dat is verrassend, omdat de meeste stelsels die in de kosmische verten worden waargenomen veel compacter zijn.
Het ontdekte verre sterrenstelsel wordt waargenomen zoals het 10 miljard jaar geleden was. Op een moment dus dat het heelal nog maar een kwart van zijn huidige leeftijd had bereikt. Een en ander betekent dat er in het jonge heelal zowel opvallend compacte als normale elliptische sterrenstelsels voorkwamen.
Waarom sommige stelsels wel snel volwassen werden en de meeste andere niet, is nog onduidelijk.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesovertsterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-05-2010
Compacte dubbelsterren ontstaan uit één gaswolk
Nieuwe waarnemingen met de Amerikaanse infraroodsatelliet Spitzer laten zien dat compacte dubbelsterren uit één en dezelfde gaswolk ontstaan. Dat werd op theoretische gronden al vermoed, maar doorslaggevend bewijsmateriaal ontbrak nog.
De meeste sterren in ons Melkwegstelsel vormen tweetallen. De afstanden tussen de beide componenten van zo'n dubbelster lopen enorm uiteen. Aangenomen werd dat sterren die een wijde dubbelster vormen uit afzonderlijke gaswolken zijn ontstaan. Compacte dubbelsterren zouden ontstaan als een gaswolk tijdens de samentrekking die tot stervorming leidt in stukken uiteenvalt.
De Spizer-waarnemingen lijken dat te bevestigen. Op infraroodopnamen van een twintigtal sterren-in-wording is te zien dat het gasomhulsel waarin de jonge sterren nog gehuld zijn in de meeste gevallen een uitgerekte vorm heeft. Dat beeld komt overeen met de resultaten van computersimulaties van de vorming van compacte dubbelsterren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Compacte dubbelsterren ontstaan uit één gaswolk
Nieuwe waarnemingen met de Amerikaanse infraroodsatelliet Spitzer laten zien dat compacte dubbelsterren uit één en dezelfde gaswolk ontstaan. Dat werd op theoretische gronden al vermoed, maar doorslaggevend bewijsmateriaal ontbrak nog.
De meeste sterren in ons Melkwegstelsel vormen tweetallen. De afstanden tussen de beide componenten van zo'n dubbelster lopen enorm uiteen. Aangenomen werd dat sterren die een wijde dubbelster vormen uit afzonderlijke gaswolken zijn ontstaan. Compacte dubbelsterren zouden ontstaan als een gaswolk tijdens de samentrekking die tot stervorming leidt in stukken uiteenvalt.
De Spizer-waarnemingen lijken dat te bevestigen. Op infraroodopnamen van een twintigtal sterren-in-wording is te zien dat het gasomhulsel waarin de jonge sterren nog gehuld zijn in de meeste gevallen een uitgerekte vorm heeft. Dat beeld komt overeen met de resultaten van computersimulaties van de vorming van compacte dubbelsterren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-05-2010
Botsende sterrenstelsels brachten stervorming op gang
Het ontstaan van sterren in het vroege heelal was voornamelijk te danken aan botsingen tussen sterrenstelsels. Dat blijkt uit onderzoek met de infraroodsatellet Herschel.
Al geruime tijd vragen sterrenkundigen zich af waarom de heldere sterrenstelsels in het verre heelal in zo'n hoog tempo nieuwe sterren vormen. Onderzoek met een gevoelig instrument van de Herschel-satelliet lijkt een tipje van de sluier op te lichten. De heldere stelsels blijken zich samen te scholen op plaatsen waar de meeste donkere materie aanwezig is. Dat leidt tot frequente onderlinge botsingen, die op hun beurt weer de oorzaak zijn van geboortegolven van nieuwe sterren.
Voor het onderzoek zijn twee kleine hemelgebieden in de sterrenbeelden Grote Beer en Draak in kaart gebracht. De onderzoekers willen nu een groter gebied onder de loep nemen, om meer inzicht te krijgen in de manier waarop sterrenstelsels zich de laatste tien miljard jaar hebben ontwikkeld.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Botsende sterrenstelsels brachten stervorming op gang
Het ontstaan van sterren in het vroege heelal was voornamelijk te danken aan botsingen tussen sterrenstelsels. Dat blijkt uit onderzoek met de infraroodsatellet Herschel.
Al geruime tijd vragen sterrenkundigen zich af waarom de heldere sterrenstelsels in het verre heelal in zo'n hoog tempo nieuwe sterren vormen. Onderzoek met een gevoelig instrument van de Herschel-satelliet lijkt een tipje van de sluier op te lichten. De heldere stelsels blijken zich samen te scholen op plaatsen waar de meeste donkere materie aanwezig is. Dat leidt tot frequente onderlinge botsingen, die op hun beurt weer de oorzaak zijn van geboortegolven van nieuwe sterren.
Voor het onderzoek zijn twee kleine hemelgebieden in de sterrenbeelden Grote Beer en Draak in kaart gebracht. De onderzoekers willen nu een groter gebied onder de loep nemen, om meer inzicht te krijgen in de manier waarop sterrenstelsels zich de laatste tien miljard jaar hebben ontwikkeld.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-05-2010
Japan onderzoekt klimaat op Venus
TOKIO - Japan heeft vrijdag (lokale tijd) een satelliet gelanceerd, die de komende jaren de dampkring van de planeet Venus in kaart gaat brengen. De Akatsuki moet onder meer kijken naar stormen op de planeet. Ook hopen wetenschappers bliksem op Venus te zien.
Het bestaan daarvan wordt wel vermoed, maar de flitsen zijn nog nooit waargenomen.
Venus is ongeveer even groot als de aarde, heeft ongeveer dezelfde samenstelling en is ongeveer even oud, maar staat iets dichter bij de zon. De planeet wordt bedekt door wolken van zwavelzuur en koolstofdioxide.
De temperatuur aan het oppervlak ligt tegen de 500 graden Celsius, waardoor elke vorm van leven er onmogelijk is. Door de atmosfeer van Venus te onderzoeken, hopen wetenschappers erachter te komen hoe een levensvatbaar klimaat wel op aarde maar niet op Venus heeft kunnen ontstaan.
Ikaros
Met de Venus-verkenner gaat ook een experimenteel Japans vaartuig de ruimte in, de Ikaros. Het 'ruimtejacht' wordt voortgestuwd door deeltjes van de zon, die een extreem dun zeil laten draaien als de schroef van een schip.
De Ikaros kan varen waar het zonlicht doordringt, stellen de ontwikkelaars. Het vaartuig kan de oplossing zijn voor verre ruimtereizen, waarvoor conventionele raketten niet genoeg brandstof kunnen meenemen.
© ANP
(nu.nl)
Japan onderzoekt klimaat op Venus
TOKIO - Japan heeft vrijdag (lokale tijd) een satelliet gelanceerd, die de komende jaren de dampkring van de planeet Venus in kaart gaat brengen. De Akatsuki moet onder meer kijken naar stormen op de planeet. Ook hopen wetenschappers bliksem op Venus te zien.
Het bestaan daarvan wordt wel vermoed, maar de flitsen zijn nog nooit waargenomen.
Venus is ongeveer even groot als de aarde, heeft ongeveer dezelfde samenstelling en is ongeveer even oud, maar staat iets dichter bij de zon. De planeet wordt bedekt door wolken van zwavelzuur en koolstofdioxide.
De temperatuur aan het oppervlak ligt tegen de 500 graden Celsius, waardoor elke vorm van leven er onmogelijk is. Door de atmosfeer van Venus te onderzoeken, hopen wetenschappers erachter te komen hoe een levensvatbaar klimaat wel op aarde maar niet op Venus heeft kunnen ontstaan.
Ikaros
Met de Venus-verkenner gaat ook een experimenteel Japans vaartuig de ruimte in, de Ikaros. Het 'ruimtejacht' wordt voortgestuwd door deeltjes van de zon, die een extreem dun zeil laten draaien als de schroef van een schip.
De Ikaros kan varen waar het zonlicht doordringt, stellen de ontwikkelaars. Het vaartuig kan de oplossing zijn voor verre ruimtereizen, waarvoor conventionele raketten niet genoeg brandstof kunnen meenemen.
© ANP
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-05-2010
Jupiter verliest opnieuw een streep
Er is geen enkele wetenschapper die weet waarom, maar Jupiter heeft opnieuw een van zijn prominente strepen verloren waardoor de zuidelijke hemisfeer van de planeet ongebruikelijk blank geworden is. Je leest het goed: opnieuw een streep verloren. Het is namelijk niet de eerste keer dat Jupiter geobserveerd werd zonder zijn donkere band op de zuidelijke helft van de planeet. Het gebeurde al eerder in 1973-1975, 1989-1990, 1993 en 2007.
De verschijning van Jupiter wordt meestal gedomineerd met twee donkere strepen in de atmosfeer, eentje in de noordelijke en eentje in de zuidelijke hemisfeer. Recente beelden van amateurastronomen laten zien dat de zuidelijke streep - in termen van astronomen: de South Equatorial Belt - verdwenen is. En planeetwetenschappers - zoals bijvoorbeeld Glenn Orton van het NASA Jet Propulsion Lab - hebben geen flauw idee waarom.
Op het einde van 2009 merkten wetenschappers dat de bruine wolkenband aan het vervagen was, maar toen kwam Jupiter te dicht bij de zon te staan om van op aarde verder te kunnen observeren. Toen Jupiter in april 2010 uit de verblindende zonnestralen te voorschijn kwam was de zuidelijke band nergens meer te bespeuren. Het is echter niet de eerste keer dat de donkere streep op de zuidelijke hemisfeer niet thuis geeft. De bruine band was in 1973 ook niet op het appel toen de ruimtesonde Pioneer 10 (ook wel Pioneer F genoemd) als eerste close-up beelden van Jupiter schoot.
De strepen van Jupiter lijken donker, omdat bleke hoge wolken die in de atmosfeer van Jupiter kunnen voorkomen daar niet aanwezig zijn. Zo krijgen donkere, lagere wolken de kans om zich te tonen. Wanneer we Jupiter observeren kijken we dus eigenlijk naar de verschillende wolkenlagen van de planeet. Het is dus heel goed mogelijk dat de op dit ogenblik 'verdwenen' donkerbruine streep gewoon schuil gaat onder een hoger en bleker wolkendek.
Op aarde bestaan witte cirruswolken (ook windveren of vederwolken genoemd) uit ijskristallen. Op Jupiter kunnen zich ook witte cirruswolken vormen, maar daar bestaan de kristallen uit ammoniak in plaats van uit water.
Het is niet duidelijk waarom er zich soms witte cirruswolken vormen op de zuidelijke hemisfeer van Jupiter. Het verdwijnen van de zuidelijke streep valt wel samen met wijdverspreide - doch mysterieuze - veranderingen op Jupiter. Zo veranderen andere strepen van kleur en verschijnen er vlekken in de atmosfeer. Er zou dus op Jupiter eigenlijk niets meer dan een gigantisch meteorologisch megafeest aan de gang zijn.
(Grenswetenschap)
Jupiter verliest opnieuw een streep
Er is geen enkele wetenschapper die weet waarom, maar Jupiter heeft opnieuw een van zijn prominente strepen verloren waardoor de zuidelijke hemisfeer van de planeet ongebruikelijk blank geworden is. Je leest het goed: opnieuw een streep verloren. Het is namelijk niet de eerste keer dat Jupiter geobserveerd werd zonder zijn donkere band op de zuidelijke helft van de planeet. Het gebeurde al eerder in 1973-1975, 1989-1990, 1993 en 2007.
De verschijning van Jupiter wordt meestal gedomineerd met twee donkere strepen in de atmosfeer, eentje in de noordelijke en eentje in de zuidelijke hemisfeer. Recente beelden van amateurastronomen laten zien dat de zuidelijke streep - in termen van astronomen: de South Equatorial Belt - verdwenen is. En planeetwetenschappers - zoals bijvoorbeeld Glenn Orton van het NASA Jet Propulsion Lab - hebben geen flauw idee waarom.
Op het einde van 2009 merkten wetenschappers dat de bruine wolkenband aan het vervagen was, maar toen kwam Jupiter te dicht bij de zon te staan om van op aarde verder te kunnen observeren. Toen Jupiter in april 2010 uit de verblindende zonnestralen te voorschijn kwam was de zuidelijke band nergens meer te bespeuren. Het is echter niet de eerste keer dat de donkere streep op de zuidelijke hemisfeer niet thuis geeft. De bruine band was in 1973 ook niet op het appel toen de ruimtesonde Pioneer 10 (ook wel Pioneer F genoemd) als eerste close-up beelden van Jupiter schoot.
De strepen van Jupiter lijken donker, omdat bleke hoge wolken die in de atmosfeer van Jupiter kunnen voorkomen daar niet aanwezig zijn. Zo krijgen donkere, lagere wolken de kans om zich te tonen. Wanneer we Jupiter observeren kijken we dus eigenlijk naar de verschillende wolkenlagen van de planeet. Het is dus heel goed mogelijk dat de op dit ogenblik 'verdwenen' donkerbruine streep gewoon schuil gaat onder een hoger en bleker wolkendek.
Op aarde bestaan witte cirruswolken (ook windveren of vederwolken genoemd) uit ijskristallen. Op Jupiter kunnen zich ook witte cirruswolken vormen, maar daar bestaan de kristallen uit ammoniak in plaats van uit water.
Het is niet duidelijk waarom er zich soms witte cirruswolken vormen op de zuidelijke hemisfeer van Jupiter. Het verdwijnen van de zuidelijke streep valt wel samen met wijdverspreide - doch mysterieuze - veranderingen op Jupiter. Zo veranderen andere strepen van kleur en verschijnen er vlekken in de atmosfeer. Er zou dus op Jupiter eigenlijk niets meer dan een gigantisch meteorologisch megafeest aan de gang zijn.
(Grenswetenschap)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-05-2010
Planetenstelsel Upsilon Andromedae is een rommeltje
De planeten die rond de ster Upsilon Andromedae draaien, bewegen niet in één en hetzelfde vlak, zoals de planeten van ons zonnestelsel. Verre van dat: hun banen staan zeer schuin op elkaar. Dat meldden Amerikaanse sterrenkundigen vandaag tijdens de halfjaarlijkse bijeenkomst van de American Astronomical Society.
Al sinds ruim tien jaar weten sterrenkundigen dat er rond de betrekkelijk nabije ster Upsilon Andromedae drie zware, Jupiterachtige planeten draaien. Met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop en enkele grote telescopen op aarde is nu meer inzicht gekregen in de eigenschappen van dit planetenstelsel. Daaruit blijkt dat de banen van de twee binnenste planeten een hoek van 30 graden met elkaar maken. Ook lijkt het erop dat er nog een vierde planeet in het stelsel is.
Blijkbaar is het geen vanzelfsprekendheid dat de planeten van een planetenstelsel allemaal ruwweg in hetzelfde vlak bewegen, zoals doorgaans wordt aangenomen. Anderzijds is Upsilon Andromeda wel een bijzonder geval, want de ster vormt een dubbelster met een andere, veel kleinere ster. Het is denkbaar dat die tweede ster verantwoordelijk is voor het rommelige karakter van dit planetenstelsel.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Planetenstelsel Upsilon Andromedae is een rommeltje
De planeten die rond de ster Upsilon Andromedae draaien, bewegen niet in één en hetzelfde vlak, zoals de planeten van ons zonnestelsel. Verre van dat: hun banen staan zeer schuin op elkaar. Dat meldden Amerikaanse sterrenkundigen vandaag tijdens de halfjaarlijkse bijeenkomst van de American Astronomical Society.
Al sinds ruim tien jaar weten sterrenkundigen dat er rond de betrekkelijk nabije ster Upsilon Andromedae drie zware, Jupiterachtige planeten draaien. Met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop en enkele grote telescopen op aarde is nu meer inzicht gekregen in de eigenschappen van dit planetenstelsel. Daaruit blijkt dat de banen van de twee binnenste planeten een hoek van 30 graden met elkaar maken. Ook lijkt het erop dat er nog een vierde planeet in het stelsel is.
Blijkbaar is het geen vanzelfsprekendheid dat de planeten van een planetenstelsel allemaal ruwweg in hetzelfde vlak bewegen, zoals doorgaans wordt aangenomen. Anderzijds is Upsilon Andromeda wel een bijzonder geval, want de ster vormt een dubbelster met een andere, veel kleinere ster. Het is denkbaar dat die tweede ster verantwoordelijk is voor het rommelige karakter van dit planetenstelsel.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-05-2010
Rare planeetbanen maken 'leefbare' planeten onleefbaar
Kleine 'leefbare' planeten bij andere sterren hebben het niet altijd gemakkelijk. Hun banen zijn gevoelig voor verstoringen door naburige reuzenplaneten. Dat melden Amerikaanse en Franse sterrenkundigen.
De zoektocht naar leefbare planeten bij andere sterren is vooral gericht op kleine, vaste planeten zoals onze aarde, waar gematigde temperaturen heersen en vloeibaar water aanwezig kan zijn. Nieuwe computermodellen laten echter zien dat die 'leefbaarheid' van tijdelijke aard kan zijn.
Een eenzame aarde-achtige planeet die in een cirkelbaan op de geschikte afstand rond zijn moederster draait, is en blijft leefbaar. Maar als er rond dezelfde ster ook een zware, Jupiterachtige planeet in een langgerekte baan beweegt - zoals die al veel zijn waargenomen - heeft dat grote gevolgen voor de kleine planeet.
De interactie tussen de beide hemellichamen zorgt voor sterke variaties in de baan van de aarde-achtige planeet. Daardoor kan een planeet die op het ene moment nog leefbaar is, duizend jaar later al dodelijk heet of koud zijn geworden. Lang niet elke 'leefbare' planeet is dus een goede broedplaats voor het ontstaan van leven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Rare planeetbanen maken 'leefbare' planeten onleefbaar
Kleine 'leefbare' planeten bij andere sterren hebben het niet altijd gemakkelijk. Hun banen zijn gevoelig voor verstoringen door naburige reuzenplaneten. Dat melden Amerikaanse en Franse sterrenkundigen.
De zoektocht naar leefbare planeten bij andere sterren is vooral gericht op kleine, vaste planeten zoals onze aarde, waar gematigde temperaturen heersen en vloeibaar water aanwezig kan zijn. Nieuwe computermodellen laten echter zien dat die 'leefbaarheid' van tijdelijke aard kan zijn.
Een eenzame aarde-achtige planeet die in een cirkelbaan op de geschikte afstand rond zijn moederster draait, is en blijft leefbaar. Maar als er rond dezelfde ster ook een zware, Jupiterachtige planeet in een langgerekte baan beweegt - zoals die al veel zijn waargenomen - heeft dat grote gevolgen voor de kleine planeet.
De interactie tussen de beide hemellichamen zorgt voor sterke variaties in de baan van de aarde-achtige planeet. Daardoor kan een planeet die op het ene moment nog leefbaar is, duizend jaar later al dodelijk heet of koud zijn geworden. Lang niet elke 'leefbare' planeet is dus een goede broedplaats voor het ontstaan van leven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-05-2010
Helium-dubbelster vertoont regelmatige uitbarstingen
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft hevige uitbarstingen waargenomen van een tweetal sterren dat in minder dan een half uur om elkaar heen wentelt. Deze uitbarstingen treden op met een opmerkelijke regelmaat: eens in de twee maanden.
De twee sterren zijn heliumrijke witte dwergen - de compacte restanten van niet al te zware sterren. De dubbelster, die de aanduiding KL Draconis draagt, bevindt zich in het sterrenbeeld Draak. De onderlinge afstand tussen de beide sterren is dermate klein, dat de de zwaarste dwergster helium van de andere dwergster opslokt.
Het aangezogen helium valt niet rechtstreeks op het oppervlak van de ster, maar hoopt zich op in een materieschijf rond de ster. Het is in deze schijf dat, zodra zich voldoende helium heeft verzameld, de tweemaandelijkse uitbarstingen optreden.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Helium-dubbelster vertoont regelmatige uitbarstingen
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft hevige uitbarstingen waargenomen van een tweetal sterren dat in minder dan een half uur om elkaar heen wentelt. Deze uitbarstingen treden op met een opmerkelijke regelmaat: eens in de twee maanden.
De twee sterren zijn heliumrijke witte dwergen - de compacte restanten van niet al te zware sterren. De dubbelster, die de aanduiding KL Draconis draagt, bevindt zich in het sterrenbeeld Draak. De onderlinge afstand tussen de beide sterren is dermate klein, dat de de zwaarste dwergster helium van de andere dwergster opslokt.
Het aangezogen helium valt niet rechtstreeks op het oppervlak van de ster, maar hoopt zich op in een materieschijf rond de ster. Het is in deze schijf dat, zodra zich voldoende helium heeft verzameld, de tweemaandelijkse uitbarstingen optreden.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
26-05-2010
Groot aantal nieuwe stervormingsgebieden ontdekt
Amerikaanse radiosterrenkundigen hebben een groot aantal tot nog toe onbekende stervormingsgebieden in ons Melkwegstelsel opgespoord. De stellaire kraamkamers zijn aan het licht gekomen bij een gerichte selectie van gegevens, afkomstig van de infraroodsatelliet Spitzer en de grote VLA-radiotelescoop in New Mexico. Ze zijn vervolgens nader onderzocht met de Green Bank-radiotelescoop in Virginia.
De gevonden stervormingsgebieden zijn niet of nauwelijks waarneembaar met gewone telescopen: ze gaan schuil achter gas- en stofwolken in de melkweg. Om ze te kunnen vinden, moeten sterrenkundigen hun toevlucht nemen tot golflengten langer dan die van zichtbaar licht - radio- en infraroodstraling.
De aldus opgespoorde stervormingsgebieden liggen in het kerngebied en de spiraalarmen van ons Melkwegstelsel. Sommige bevinden zich op grotere afstand van het melkwegcentrum dan onze zon. Dat maakt hun ontdekking des te interessanter, omdat dit informatie kan opleveren over de chemische evolutie van het Melkwegstelsel. Er zijn aanwijzingen dat objecten meer elementen zwaarder dan waterstof bevatten, naarmate hun afstand tot het melkwegcentrum groter is. Onderzoek van de nu ontdekte stervormingsgebieden kan daar uitsluitsel over geven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Groot aantal nieuwe stervormingsgebieden ontdekt
Amerikaanse radiosterrenkundigen hebben een groot aantal tot nog toe onbekende stervormingsgebieden in ons Melkwegstelsel opgespoord. De stellaire kraamkamers zijn aan het licht gekomen bij een gerichte selectie van gegevens, afkomstig van de infraroodsatelliet Spitzer en de grote VLA-radiotelescoop in New Mexico. Ze zijn vervolgens nader onderzocht met de Green Bank-radiotelescoop in Virginia.
De gevonden stervormingsgebieden zijn niet of nauwelijks waarneembaar met gewone telescopen: ze gaan schuil achter gas- en stofwolken in de melkweg. Om ze te kunnen vinden, moeten sterrenkundigen hun toevlucht nemen tot golflengten langer dan die van zichtbaar licht - radio- en infraroodstraling.
De aldus opgespoorde stervormingsgebieden liggen in het kerngebied en de spiraalarmen van ons Melkwegstelsel. Sommige bevinden zich op grotere afstand van het melkwegcentrum dan onze zon. Dat maakt hun ontdekking des te interessanter, omdat dit informatie kan opleveren over de chemische evolutie van het Melkwegstelsel. Er zijn aanwijzingen dat objecten meer elementen zwaarder dan waterstof bevatten, naarmate hun afstand tot het melkwegcentrum groter is. Onderzoek van de nu ontdekte stervormingsgebieden kan daar uitsluitsel over geven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
26-05-2010
Raadselachtige gaswolken boven Melkwegstelsel verklaard
Australische en Amerikaanse sterrenkundigen hebben ontdekt waar de raadselachtige koude gaswolken vandaan komen die 'boven' het vlak van ons Melkwegstelsel zweven. Hun oorsprong moet worden gezocht bij de intense deeltjeswinden en explosies van jonge, hete sterren.
Begin deze eeuw werd met behulp van de Green Bank-radiotelescoop in Virginia (VS) een groot aantal wolken van koud waterstofgas ontdekt, die zich op hoogten van 400 tot 15.000 lichtjaar boven de schijf van het Melkwegstelsel bevinden. De gaswolken zijn ruwweg 200 lichtjaar groot en bevatten ongeveer 700 keer zoveel materie als onze zon.
Onderzoek van ongeveer 650 van deze gaswolken boven twee ver uiteen gelegen gebieden van ons Melkwegstelsel heeft opmerkelijke verschillen aan het licht gebracht. Boven het ene onderzochte gebied is het aantal gaswolken, en bovendien ook hun gemiddelde hoogte, veel groter dan boven het andere.
Dat blijkt de sleutel tot hun verklaring. Het gebied waarboven de meeste gaswolken zweven, is namelijk een veel actiever stervormingsgebied dan het andere. Daaruit concluderen de sterrenkundigen dat het gas is weggeblazen uit de omgeving van jonge, hete sterren, die een krachtige stroom deeltjes uitstoten en hun korte bestaan vaak met een supernova-explosie afsluiten.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Raadselachtige gaswolken boven Melkwegstelsel verklaard
Australische en Amerikaanse sterrenkundigen hebben ontdekt waar de raadselachtige koude gaswolken vandaan komen die 'boven' het vlak van ons Melkwegstelsel zweven. Hun oorsprong moet worden gezocht bij de intense deeltjeswinden en explosies van jonge, hete sterren.
Begin deze eeuw werd met behulp van de Green Bank-radiotelescoop in Virginia (VS) een groot aantal wolken van koud waterstofgas ontdekt, die zich op hoogten van 400 tot 15.000 lichtjaar boven de schijf van het Melkwegstelsel bevinden. De gaswolken zijn ruwweg 200 lichtjaar groot en bevatten ongeveer 700 keer zoveel materie als onze zon.
Onderzoek van ongeveer 650 van deze gaswolken boven twee ver uiteen gelegen gebieden van ons Melkwegstelsel heeft opmerkelijke verschillen aan het licht gebracht. Boven het ene onderzochte gebied is het aantal gaswolken, en bovendien ook hun gemiddelde hoogte, veel groter dan boven het andere.
Dat blijkt de sleutel tot hun verklaring. Het gebied waarboven de meeste gaswolken zweven, is namelijk een veel actiever stervormingsgebied dan het andere. Daaruit concluderen de sterrenkundigen dat het gas is weggeblazen uit de omgeving van jonge, hete sterren, die een krachtige stroom deeltjes uitstoten en hun korte bestaan vaak met een supernova-explosie afsluiten.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-05-2010
Pentagon vreest kettingreactie na ruimtebotsing
De ruimte raakt zodanig vervuild met afval dat elke botsing tussen satellieten een 'oncontroleerbare kettingreactie' in gang kan zetten, die de communicatienetwerken op aarde vernietigt. Dat zegt het Pentagon in een rapport.
Het wordt zo langzamerhand aanschuiven in de baan om de aarde, waar het aantal gedumpte raketten, kapotte satellieten en ander ruimteschroot steeds groter wordt. De hoeveelheid rommel komt op een 'kantelmoment' en vormt een bedreiging voor de ruimtevaartindustrie.
Gps en telefoon
Eén enkele botsing tussen twee satellieten of grote stukken 'ruimterommel' kan duizenden andere stukken afgedankt materiaal doen wegkaatsen, die op hun beurt weer andere satellieten vernietigen. In zo'n scenario worden gps-systemen, internationale telefoonverbindingen en weersvoorspellingen in één klap waardeloos.
Een dergelijke kettingreactie kan sommige banen zo volstouwen met rommel dat ze onbruikbaar worden voor commerciële of militaire satellieten, zo waarschuwt het Amerikaanse Ministerie van Defensie. Daarnaast vreest men ook dat grote brokstukken een bedreiging vormen voor het internationaal ruimtestation ISS en zijn bemanning.
Situatie wordt erger
In een geheim rapport - dat het Pentagon in maart naar het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden stuurde - wordt geteld dat de ruimte 'steeds voller en problematischer' wordt, en dat de situatie nog erger zal worden.
Bharath Gopalaswamy, een Indische ruimtevaartexpert, schat dat er in de 'lage baan' om de aarde - tussen de 800 en 1.000 kilometer boven de planeet - meer dan 370.000 stukken rommel en zo'n 1.100 satellieten bevinden.
De ruimterommel - ook wel een 'rondcirkelende vuilnisbelt' genoemd, bevat ook bouten, moeren, handschoenen en andere overblijfselen van ruimtemissies. "Het omslagpunt is bijna bereikt", zegt Gopalaswamy. "We kunnen satellieten onmogelijk afdoende beschermen tegen zo'n vernietigende kracht."
Richtlijnen tegen ruimterotzooi
De waarschuwingen zijn niet louter op theorie gebaseerd. In 2007 knalde een Chinese testraket tegen een satelliet, waarna 150.000 stukken rommel in de atmosfeer raakten. En na een crash tussen een in onbruik geraakte satellatiet van de Russen en een communicatiesatelliet in februari vorig jaar kwamen zo'n 1.500 stukken rotzooi vrij - die vliegen nu in een baan om de aarde aan zo'n 7 kilometer per seconde.
Dergelijke ongevallen gaven de VS een duwtje in de rug om samen met de VN richtlijnen omtrent het vermijden van ruimteafval uit te vaardigen. In de 'Space Debris Mitigation Guidelines', die vorig jaar werden gepubliceerd, worden landen aangemaand om ruimtetuigen en lanceringsvehikels na het einde van de missie weg te halen.
"Ook in de ruimte zijn er wetten en beleidsregels nodig", vindt Mazlan Othman, directeur van het VN-bureau voor Ruimtezaken. "We moeten kunnen verzekeren dat de levensstijl op aarde niet onder druk komt te staan door problemen in de ruimte." (tw)
(HLN)
Pentagon vreest kettingreactie na ruimtebotsing
De ruimte raakt zodanig vervuild met afval dat elke botsing tussen satellieten een 'oncontroleerbare kettingreactie' in gang kan zetten, die de communicatienetwerken op aarde vernietigt. Dat zegt het Pentagon in een rapport.
Het wordt zo langzamerhand aanschuiven in de baan om de aarde, waar het aantal gedumpte raketten, kapotte satellieten en ander ruimteschroot steeds groter wordt. De hoeveelheid rommel komt op een 'kantelmoment' en vormt een bedreiging voor de ruimtevaartindustrie.
Gps en telefoon
Eén enkele botsing tussen twee satellieten of grote stukken 'ruimterommel' kan duizenden andere stukken afgedankt materiaal doen wegkaatsen, die op hun beurt weer andere satellieten vernietigen. In zo'n scenario worden gps-systemen, internationale telefoonverbindingen en weersvoorspellingen in één klap waardeloos.
Een dergelijke kettingreactie kan sommige banen zo volstouwen met rommel dat ze onbruikbaar worden voor commerciële of militaire satellieten, zo waarschuwt het Amerikaanse Ministerie van Defensie. Daarnaast vreest men ook dat grote brokstukken een bedreiging vormen voor het internationaal ruimtestation ISS en zijn bemanning.
Situatie wordt erger
In een geheim rapport - dat het Pentagon in maart naar het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden stuurde - wordt geteld dat de ruimte 'steeds voller en problematischer' wordt, en dat de situatie nog erger zal worden.
Bharath Gopalaswamy, een Indische ruimtevaartexpert, schat dat er in de 'lage baan' om de aarde - tussen de 800 en 1.000 kilometer boven de planeet - meer dan 370.000 stukken rommel en zo'n 1.100 satellieten bevinden.
De ruimterommel - ook wel een 'rondcirkelende vuilnisbelt' genoemd, bevat ook bouten, moeren, handschoenen en andere overblijfselen van ruimtemissies. "Het omslagpunt is bijna bereikt", zegt Gopalaswamy. "We kunnen satellieten onmogelijk afdoende beschermen tegen zo'n vernietigende kracht."
Richtlijnen tegen ruimterotzooi
De waarschuwingen zijn niet louter op theorie gebaseerd. In 2007 knalde een Chinese testraket tegen een satelliet, waarna 150.000 stukken rommel in de atmosfeer raakten. En na een crash tussen een in onbruik geraakte satellatiet van de Russen en een communicatiesatelliet in februari vorig jaar kwamen zo'n 1.500 stukken rotzooi vrij - die vliegen nu in een baan om de aarde aan zo'n 7 kilometer per seconde.
Dergelijke ongevallen gaven de VS een duwtje in de rug om samen met de VN richtlijnen omtrent het vermijden van ruimteafval uit te vaardigen. In de 'Space Debris Mitigation Guidelines', die vorig jaar werden gepubliceerd, worden landen aangemaand om ruimtetuigen en lanceringsvehikels na het einde van de missie weg te halen.
"Ook in de ruimte zijn er wetten en beleidsregels nodig", vindt Mazlan Othman, directeur van het VN-bureau voor Ruimtezaken. "We moeten kunnen verzekeren dat de levensstijl op aarde niet onder druk komt te staan door problemen in de ruimte." (tw)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-05-2010quote:Op zaterdag 8 mei 2010 08:55 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
06-05-2010
Verre ruimtesonde Voyager 2 doet raar
[ afbeelding ]
Er is een communicatieprobleem ontstaan met de ruimtesonde Voyager 2, die bezig is ons zonnestelsel te verlaten. Daarom heeft NASA de sonde de opdracht gegeven om voorlopig alleen korte statusberichten naar de aarde te zenden.
De 33 jaar oude Voyager 2, die zich nu op een afstand van bijna 14 miljard kilometer bevindt, werkt volgens zijn eigen gegevens blijkbaar nog goed. Maar blijkbaar is er een eind april een probleem ontstaan in het systeem dat de door de sonde verzamelde wetenschappelijke gegevens voorbereidt voor verzending naar de aarde. Hierdoor laten de signalen die uiteindelijk hier aankomen zich niet meer decoderen.
Het is nog onduidelijk of en hoe de storing verholpen kan worden. Gemakkelijk wordt dat hoe dan ook niet, want de commando's die van de aarde naar de Voyager 2 worden gezonden (en vice versa) doen er 13 uur over om de grote afstand te overbruggen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Oude ruimtesonde weer tot leven gewekt
NASA-technici zijn er in geslaagd om de verre ruimtesonde Voyager 2, die drie weken geleden onbegrijpelijke berichten naar de aarde begon te zenden, te herstarten. De oorzaak van het probleem bleek in het 33 jaar oude computergeheugen te liggen: één enkel bitje was spontaan van 0 naar 1 gesprongen.
De storing begon op 22 april, toen Voyager 2 bijna 14 miljard kilometer van de aarde verwijderd was. Van het ene moment op het andere lieten de wetenschappelijke gegevens die de ruimtesonde naar de aarde zond zich niet meer ontcijferen. Daarom werd drie weken geleden beschoten om Voyager 2 in 'spaarstand' te zetten.
Inmiddels is de boordcomputer van de ruimtesonde gereset, en lijkt de ruimtesonde weer naar behoren te werken. Dat betekent dat er nu weer zinvolle gegevens over de randzone van ons zonnestelsel binnenkomen. Ook zustersonde Voyager 1, die nog iets verder de kosmische diepte in is gedoken, is nog in goede gezondheid.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde))
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
31-05-2010
Nieuwe website over planetoïdendreiging gelanceerd
Een nieuwe website geeft een overzicht van planetoïden die - voor zover bekend - de komende 200 jaar langs de aarde scheren. Dat is geen overbodige luxe. Eens in de ongeveer 200 jaar wordt de aarde getroffen door een middelgrote planetoïde (diameter 40-1000 meter) die grote schade kan veroorzaken. En eens in de circa 2 miljoen jaar slaat een planetoïde in die vergelijkbaar is met de planetoïde die een einde maakte aan het tijdperk van de dinosauriërs. Van de grote aardscheerders (diameter groter dan 1000 meter) is nu zo'n 85% in kaart gebracht; van de middelgrote en kleinere planetoïden is dat waarschijnlijk slechts zo'n één procent.
De Internationale Astronomische Unie (IAU) geeft op haar website onder de kop Near Earth Asteroids (NEA's) een chronologisch overzicht van de mijlpalen van het onderzoek naar deze aardscheerders. Bovendien is er een overzicht te vinden van aardscheerders die binnen de afstand aarde-maan langs de aarde scheerden en scheren in de periode 1900-2200. De webpagina, die is samengesteld en wordt onderhouden door de Nederlandse sterrenkundige Karel van der Hucht, toont aan dat er nog veel onderzoek moet gebeuren. Van der Hucht is vertegenwoordiger van de IAU in het United Nations Committee on the Peaceful Uses of Outer Space (UN-COPUOS), dat zich sterk maakt voor de inventarisatie van NEA's en mogelijke maatregelen tegen een dreigende inslag.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
http://www.iau.org/public/nea/
(allesoversterrenkunde)
Nieuwe website over planetoïdendreiging gelanceerd
Een nieuwe website geeft een overzicht van planetoïden die - voor zover bekend - de komende 200 jaar langs de aarde scheren. Dat is geen overbodige luxe. Eens in de ongeveer 200 jaar wordt de aarde getroffen door een middelgrote planetoïde (diameter 40-1000 meter) die grote schade kan veroorzaken. En eens in de circa 2 miljoen jaar slaat een planetoïde in die vergelijkbaar is met de planetoïde die een einde maakte aan het tijdperk van de dinosauriërs. Van de grote aardscheerders (diameter groter dan 1000 meter) is nu zo'n 85% in kaart gebracht; van de middelgrote en kleinere planetoïden is dat waarschijnlijk slechts zo'n één procent.
De Internationale Astronomische Unie (IAU) geeft op haar website onder de kop Near Earth Asteroids (NEA's) een chronologisch overzicht van de mijlpalen van het onderzoek naar deze aardscheerders. Bovendien is er een overzicht te vinden van aardscheerders die binnen de afstand aarde-maan langs de aarde scheerden en scheren in de periode 1900-2200. De webpagina, die is samengesteld en wordt onderhouden door de Nederlandse sterrenkundige Karel van der Hucht, toont aan dat er nog veel onderzoek moet gebeuren. Van der Hucht is vertegenwoordiger van de IAU in het United Nations Committee on the Peaceful Uses of Outer Space (UN-COPUOS), dat zich sterk maakt voor de inventarisatie van NEA's en mogelijke maatregelen tegen een dreigende inslag.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
http://www.iau.org/public/nea/
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-05-2010
Computer helpt sterrenstelsels sorteren
Britse wetenschappers hebben een methode ontwikkeld om computers het verschil te laten zien tussen het ene soort sterrenstelsel en het andere. De betrouwbaarheid ervan is verrassend groot.
Er zijn miljarden sterrenstelsels in het heelal, in allerlei soorten en maten. Deze stelsels kunnen ruwweg in drie categorieën worden ingedeeld: elliptische, spiraalvormige en onregelmatige. Tot nog toe worden de vele sterrenstelsels die bij de verschillende hemelinventarisaties zijn vastgelegd stuk voor stuk door mensenogen bekeken. Deels gebeurt dat door vrijwilligers, zoals in het geval van het Galaxy Zoo-project, waarbij 250.000 deelnemers inmiddels 60 miljoen sterrenstelsels naar soort hebben ingedeeld.
Op basis van de Galaxy Zoo-classificaties hebben sterrenkundigen nu een algoritme ontwikkeld waarmee een computer sterrenstelsels kan leren sorteren. Tot nog toe haalden zulke computerprogramma's geen hoog rendement. De ontwikkelaars waren dan ook blij verrast dat hun methode een score van 90 procent weet te halen.
De timing is goed, want de komende jaren zullen nieuwe opnamen van vele honderden miljoenen sterrenstelsels beschikbaar komen, die allemaal 'bekeken' moeten worden. Het doel van de vele classificaties is om een beter beeld te krijgen van het ontstaan en de evolutie van sterrenstelsels.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Computer helpt sterrenstelsels sorteren
Britse wetenschappers hebben een methode ontwikkeld om computers het verschil te laten zien tussen het ene soort sterrenstelsel en het andere. De betrouwbaarheid ervan is verrassend groot.
Er zijn miljarden sterrenstelsels in het heelal, in allerlei soorten en maten. Deze stelsels kunnen ruwweg in drie categorieën worden ingedeeld: elliptische, spiraalvormige en onregelmatige. Tot nog toe worden de vele sterrenstelsels die bij de verschillende hemelinventarisaties zijn vastgelegd stuk voor stuk door mensenogen bekeken. Deels gebeurt dat door vrijwilligers, zoals in het geval van het Galaxy Zoo-project, waarbij 250.000 deelnemers inmiddels 60 miljoen sterrenstelsels naar soort hebben ingedeeld.
Op basis van de Galaxy Zoo-classificaties hebben sterrenkundigen nu een algoritme ontwikkeld waarmee een computer sterrenstelsels kan leren sorteren. Tot nog toe haalden zulke computerprogramma's geen hoog rendement. De ontwikkelaars waren dan ook blij verrast dat hun methode een score van 90 procent weet te halen.
De timing is goed, want de komende jaren zullen nieuwe opnamen van vele honderden miljoenen sterrenstelsels beschikbaar komen, die allemaal 'bekeken' moeten worden. Het doel van de vele classificaties is om een beter beeld te krijgen van het ontstaan en de evolutie van sterrenstelsels.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-06-2010
LOFAR-radiotelescoop maakt eerste gedetailleerde opname
Voor het eerst zijn vijf Nederlandse antennestations van de in aanbouw zijnde radiotelescoop LOFAR verbonden met drie stations in Duitsland. Het resultaat is een gedetailleerde opname van een quasar - de actieve kern van een ver sterrenstelsel.
LOFAR bestaat uit een groot aantal antennes die laagfrequente radiostraling uit het heelal opvangen. Uiteindelijk moeten verspreid over een groot deel van Europa antennestations komen te staan, om zo gedetailleerd mogelijke beelden van hemelobjecten te kunnen maken. Hoe groter de onderlinge afstand tussen de stations, des te beter.
Maar ook met het onvoltooide LOFAR-netwerk is al veel mogelijk. Dat blijkt uit de detailrijke testopname van de quasar 3C196, die is verkregen door vijf Nederlandse antennestations te verbinden met de Duitse stations bij Bonn, Jena en München. Zonder de Duitse inbreng laat LOFAR slechts een vage vlek zien, maar deze blijkt uit zeker vier afzonderlijke bronnen van radiostraling te bestaan. De verwachting is dat LOFAR in zijn uiteindelijke configuratie nog veel gedetailleerdere beelden zal afleveren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
LOFAR-radiotelescoop maakt eerste gedetailleerde opname
Voor het eerst zijn vijf Nederlandse antennestations van de in aanbouw zijnde radiotelescoop LOFAR verbonden met drie stations in Duitsland. Het resultaat is een gedetailleerde opname van een quasar - de actieve kern van een ver sterrenstelsel.
LOFAR bestaat uit een groot aantal antennes die laagfrequente radiostraling uit het heelal opvangen. Uiteindelijk moeten verspreid over een groot deel van Europa antennestations komen te staan, om zo gedetailleerd mogelijke beelden van hemelobjecten te kunnen maken. Hoe groter de onderlinge afstand tussen de stations, des te beter.
Maar ook met het onvoltooide LOFAR-netwerk is al veel mogelijk. Dat blijkt uit de detailrijke testopname van de quasar 3C196, die is verkregen door vijf Nederlandse antennestations te verbinden met de Duitse stations bij Bonn, Jena en München. Zonder de Duitse inbreng laat LOFAR slechts een vage vlek zien, maar deze blijkt uit zeker vier afzonderlijke bronnen van radiostraling te bestaan. De verwachting is dat LOFAR in zijn uiteindelijke configuratie nog veel gedetailleerdere beelden zal afleveren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-06-2010
Verre sterrenhoop onderworpen aan trajectmeting
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft ontdekt dat een jonge sterrenhoop in het stervormingsgebied NGC 3603 nog niet tot rust is gekomen. Dat blijkt uit een 'trajectmeting' met een tussenpoos van tien jaar met de Hubble-ruimtetelescoop.
In de gasnevel NGC 3603 bevindt zich een verzameling van tienduizend jonge sterren binnen een slechts drie lichtjaar groot gebied. Deze compacte sterrenhoop is zowel in 1997 als in 2007 met de ruimtetelescoop waargenomen. De analyse van de opnamen, die twee jaar in beslag nam, heeft de exacte snelheden van een paar honderd leden van de sterrenhoop opgeleverd.
Het resultaat is verrassend: zelfs nu, een miljoen jaar na hun ontstaan, bewegen de sterren die tweemaal zo zwaar zijn als onze zon gemiddeld nog even snel als de sterren van zeven zonsmassa's. Verwacht was dat inmiddels een evenwicht zou zijn bereikt, waarbij de zware sterren al aanzienlijk lagere snelheden zouden hebben dan de lichte sterren.
De ontdekking maakt het minder waarschijnlijk dat deze sterrenhoop zich uiteindelijk zal ontwikkelen tot een zogeheten bolvormige sterrenhoop - een stabiele, kogelronde verzameling sterren die miljarden jaren intact blijft.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Verre sterrenhoop onderworpen aan trajectmeting
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft ontdekt dat een jonge sterrenhoop in het stervormingsgebied NGC 3603 nog niet tot rust is gekomen. Dat blijkt uit een 'trajectmeting' met een tussenpoos van tien jaar met de Hubble-ruimtetelescoop.
In de gasnevel NGC 3603 bevindt zich een verzameling van tienduizend jonge sterren binnen een slechts drie lichtjaar groot gebied. Deze compacte sterrenhoop is zowel in 1997 als in 2007 met de ruimtetelescoop waargenomen. De analyse van de opnamen, die twee jaar in beslag nam, heeft de exacte snelheden van een paar honderd leden van de sterrenhoop opgeleverd.
Het resultaat is verrassend: zelfs nu, een miljoen jaar na hun ontstaan, bewegen de sterren die tweemaal zo zwaar zijn als onze zon gemiddeld nog even snel als de sterren van zeven zonsmassa's. Verwacht was dat inmiddels een evenwicht zou zijn bereikt, waarbij de zware sterren al aanzienlijk lagere snelheden zouden hebben dan de lichte sterren.
De ontdekking maakt het minder waarschijnlijk dat deze sterrenhoop zich uiteindelijk zal ontwikkelen tot een zogeheten bolvormige sterrenhoop - een stabiele, kogelronde verzameling sterren die miljarden jaren intact blijft.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-06-2010
Opnieuw inslag waargenomen op Jupiter
Op dezelfde dag dat Amerikaanse onderzoekers in Science de resultaten bekendmaakten van hun onderzoek van de inslag die in juli 2009 op Jupiter plaatsvond, lijkt de planeet opnieuw het doelwit te zijn geweest van een komeet of planetoïde. Dezelfde Australische amateursterrenkundige die vorig jaar een donkere inslagplek in de atmosfeer van Jupiter ontdekte, is er ditmaal in geslaagd om videobeelden te maken van een heldere lichtflits.
De vermoedelijke inslag voltrok zich donderdagavond om 22.31 uur Nederlandse tijd. Mogelijk zal al in de loop van vrijdag bekend worden of ook ditmaal weer een tijdelijk 'litteken' in de Jupiter te zien is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Opnieuw inslag waargenomen op Jupiter
Op dezelfde dag dat Amerikaanse onderzoekers in Science de resultaten bekendmaakten van hun onderzoek van de inslag die in juli 2009 op Jupiter plaatsvond, lijkt de planeet opnieuw het doelwit te zijn geweest van een komeet of planetoïde. Dezelfde Australische amateursterrenkundige die vorig jaar een donkere inslagplek in de atmosfeer van Jupiter ontdekte, is er ditmaal in geslaagd om videobeelden te maken van een heldere lichtflits.
De vermoedelijke inslag voltrok zich donderdagavond om 22.31 uur Nederlandse tijd. Mogelijk zal al in de loop van vrijdag bekend worden of ook ditmaal weer een tijdelijk 'litteken' in de Jupiter te zien is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-06-2010
Jonge aarde leek op grootste Saturnusmaan
Volgens Amerikaanse onderzoekers was de aarde drie miljard jaar geleden gehuld in een dikke organische mist die de schadelijke uv-straling van de zon tegenhield. Vanuit de ruimte gezien leek onze planeet toen waarschijnlijk veel op Titan, de grootste maan van de planeet Saturnus (Science, 4 juni).
De wetenschappers denken dat de mist voornamelijk bestond uit microscopisch kleine deeltjes, opgebouwd uit methaan- en stikstofverbindingen, die zoals de pluisjes van een populier in de aardatmosfeer rondzweefden. De deeltjes konden niet alleen de ultraviolette zonnestraling tegengehouden, maar bevorderden ook de vorming van gassen zoals ammoniak, waardoor een broeikaseffect op gang kwam dat de aarde opwarmde.
Tot nog toe werd verondersteld dat de aardatmosfeer drie miljard jaar geleden voornamelijk uit stikstofgas bestond, met kleine hoeveelheden methaan, waterstof en waterdamp. Het probleem met dat model was echter dat de aarde dan heel koud zou moeten zijn geweest - zó koud zelfs dat geen leven mogelijk was. Uit geologisch en biologisch bewijsmateriaal blijkt daarentegen dat onze planeet destijds minstens net zo warm was als nu.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Jonge aarde leek op grootste Saturnusmaan
Volgens Amerikaanse onderzoekers was de aarde drie miljard jaar geleden gehuld in een dikke organische mist die de schadelijke uv-straling van de zon tegenhield. Vanuit de ruimte gezien leek onze planeet toen waarschijnlijk veel op Titan, de grootste maan van de planeet Saturnus (Science, 4 juni).
De wetenschappers denken dat de mist voornamelijk bestond uit microscopisch kleine deeltjes, opgebouwd uit methaan- en stikstofverbindingen, die zoals de pluisjes van een populier in de aardatmosfeer rondzweefden. De deeltjes konden niet alleen de ultraviolette zonnestraling tegengehouden, maar bevorderden ook de vorming van gassen zoals ammoniak, waardoor een broeikaseffect op gang kwam dat de aarde opwarmde.
Tot nog toe werd verondersteld dat de aardatmosfeer drie miljard jaar geleden voornamelijk uit stikstofgas bestond, met kleine hoeveelheden methaan, waterstof en waterdamp. Het probleem met dat model was echter dat de aarde dan heel koud zou moeten zijn geweest - zó koud zelfs dat geen leven mogelijk was. Uit geologisch en biologisch bewijsmateriaal blijkt daarentegen dat onze planeet destijds minstens net zo warm was als nu.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-06-2010
Luisteren naar de sterren
LOFAR-radiotelescoop is bijna klaar
Het heelal straalt in vele kleuren, van gammastraling tot zichtbaar licht en van infrarood tot radiogolven. De nieuwe Europese radiotelescoop LOFAR richt zich vanaf deze zomer op lange radiogolven uit het oude heelal. Het hart van LOFAR staat in Nederland.
Met een diameter van ruim duizend kilometer wordt het de grootste telescoop ter wereld: de LOw Frequency ARray (LOFAR). Het hart van de nieuwe radiotelescoop staat in Drenthe. Op 12 juni wordt het Nederlandse deel van LOFAR officieel in gebruik genomen. Daarmee wordt het begin ingeluid van een nieuw tijdperk in de radiotelescopie. Nog nooit is er met zulke goede aardse ‘oren’ naar het heelal geluisterd. Wat is het geheim van de nieuwe megatelescoop?
Het elektromagnetische spectrum
Eeuwenlang was de sterrenkunde een wetenschap die je met je ogen bedreef. Prehistorische volkeren keken al naar de sterren en kenden mystieke krachten toe aan de formaties van heldere stipjes. De oude Grieken probeerden de sterrenhemel in kaart te brengen en volgden de planeten op hun pad langs de nachthemel. De moderne sterrenkunde begon in 1609, toen Galileo Galilei voor het eerst een telescoop gebruikte om naar de sterren te kijken. Maar zelfs toen bestond de wetenschap uit het bestuderen van zichtbaar licht. Tijdens de zeventiende eeuw kwam langzaamaan het besef op dat er nog meer soorten licht zijn, die niet zomaar door het menselijk oog kunnen worden gezien. De meest geavanceerde telescopen van dit moment maken gebruik van die kennis: ze kijken niet alleen naar zichtbaar licht, maar ook naar infrarood of microgolven, gamma- en röntgenstraling en radiogolven.
LOFAR kijkt naar radiostraling, en met die straling is iets bijzonders aan de hand. De straling heeft een hele lange golflengte en kan bijna overal ongehinderd doorheen. Daarom is het een van de beste ‘kleuren’ straling om naar te kijken als je heel diep het heelal in wilt turen. Maar vanwege de lange golflengte van radiogolven – tot tientallen meters – moet een radiotelescoop enorm groot zijn. Een belangrijke soort radiostraling bestaat uit golven met een lengte van 21 centimeter, de vingerafdruk van koud waterstof. Die golven kunnen met grote radiotelescopen prima gedetecteerd worden. Langere golven bevatten andere informatie, bijvoorbeeld over het superjonge heelal. Daarvoor is een enkele schoteltelescoop niet meer zo nuttig, daar passen immers hooguit een handjevol van die golven op.
In plaats daarvan werken radiosterrenkundigen met een groep samenwerkende radiotelescopen, een array. Het gebied waarover ze gespreid staan is de effectieve grootte van de telescoop, dus een veld van een vierkante kilometer vol telescopen kan net zo’n duidelijk beeld geven als één enkele telescoop met een diameter van een kilometer. Daar staat tegenover dat de hoeveelheid straling die zo’n groep telescopen opvangt kleiner is dan die van een hele grote telescoop, dus ze zullen veel langer moeten meten om dezelfde informatie te vergaren.
Rijksmonument
Afbeelding: © ASTRON
Nederland heeft een rijke traditie in de radiotelescopie. In 1954 werd op de Dwingeloosche Heide een radiotelescoop met een diameter van 25 meter gebouwd, destijds de grootste ter wereld. Deze telescoop wordt niet meer gebruikt en is genomineerd om een rijksmonument te worden. Sinds de jaren zeventig staat er in Drenthe ook een array van radiotelescopen, de Westerbork Synthese Radio Telescoop (WSRT). Deze telescoop bestaat uit veertien parabolische antennes die verspreid staan over een gebied met een diameter van drie kilometer. In 1999 werden de antennes nog vervangen om ze up to date te brengen met nieuwe technologische standaarden. De WSRT werkt al regelmatig samen met andere Europese radiotelescopen om een nog nauwkeuriger beeld van de radiostraling uit het heelal te maken. Maar de golflengte waarvoor WSRT gevoelig is is beperkt, en de resolutie kan nóg beter. Vandaar LOFAR, een Europees monsterproject om alle andere radiotelescopen te doen vergeten.
De LOFAR-array wordt aangelegd in de vorm van een vijfpuntige ster waarvan het middelpunt bij het Drentse Exloo ligt. De armen strekken zich uit tot in Duitsland en Zuid-Limburg, en worden aangevuld met antennes in Zweden, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. De antennes worden zo geplaatst dat ze het landschap zo weinig mogelijk verstoren. Afbeelding: © ASTRON
.Anders dan oudere arrays van radiotelescopen bestaat LOFAR niet uit schotelantennes. Die antennes hebben als nadeel dat ze gericht moeten worden op het object dat bestudeerd wordt. De LOFAR-antennes zijn een soort vierpotige spinnen van minder dan twee meter hoog. Ze werken net zo als de antenne van een radio, alleen met een veel hogere nauwkeurigheid. De 7000 antennes van LOFAR staan in groepjes, verspreid door een groot deel van Europa. Ze zijn gerangschikt in de vorm van een vijfarmige ster, waarvan het middelpunt in Drenthe ligt. De antennes zijn met elkaar verbonden via een bliksemsnel glasvezelnetwerk, dat de meetgegevens doorgeeft aan een centrale supercomputer. Daar worden alle signalen gecombineerd tot een haarscherp beeld van de radiostraling die door objecten in het heelal wordt uitgezonden.
Een groepje LOFAR-antennes. Afbeelding: © ASTRON
Multidisciplinair
Met behulp van LOFAR kunnen sterrenkundigen de komende jaren onderzoek gaan doen naar de alleroudste sterren en sterrenstelsels in het heelal. Hiermee komt wellicht eindelijk een antwoord op de vraag wat de eerste objecten waren die zich vormden na de oerknal. Maar ook aan de kosmische straling die de aarde bereikt en over de magnetische activiteit van de zon kan LOFAR hele bijzondere metingen doen. Daarnaast zal het LOFAR-netwerk gekoppeld worden aan sensoren die weer- en klimaatinformatie en geologische metingen doen. Daarmee kan bijvoorbeeld bestudeerd worden waarom de bodem in Noord-Nederland verzakt.
De nieuwe array van radiotelescopen wordt op 12 juni 2010 feestelijk geopend door koningin Beatrix. In de loop van het jaar worden er steeds meer antennes op het hoofdnetwerk aangesloten, zodat de superprecieze LOFAR-telescoop in 2011 op volle kracht zal draaien.
(Kennislink)
Luisteren naar de sterren
LOFAR-radiotelescoop is bijna klaar
Het heelal straalt in vele kleuren, van gammastraling tot zichtbaar licht en van infrarood tot radiogolven. De nieuwe Europese radiotelescoop LOFAR richt zich vanaf deze zomer op lange radiogolven uit het oude heelal. Het hart van LOFAR staat in Nederland.
Met een diameter van ruim duizend kilometer wordt het de grootste telescoop ter wereld: de LOw Frequency ARray (LOFAR). Het hart van de nieuwe radiotelescoop staat in Drenthe. Op 12 juni wordt het Nederlandse deel van LOFAR officieel in gebruik genomen. Daarmee wordt het begin ingeluid van een nieuw tijdperk in de radiotelescopie. Nog nooit is er met zulke goede aardse ‘oren’ naar het heelal geluisterd. Wat is het geheim van de nieuwe megatelescoop?
Het elektromagnetische spectrum
Eeuwenlang was de sterrenkunde een wetenschap die je met je ogen bedreef. Prehistorische volkeren keken al naar de sterren en kenden mystieke krachten toe aan de formaties van heldere stipjes. De oude Grieken probeerden de sterrenhemel in kaart te brengen en volgden de planeten op hun pad langs de nachthemel. De moderne sterrenkunde begon in 1609, toen Galileo Galilei voor het eerst een telescoop gebruikte om naar de sterren te kijken. Maar zelfs toen bestond de wetenschap uit het bestuderen van zichtbaar licht. Tijdens de zeventiende eeuw kwam langzaamaan het besef op dat er nog meer soorten licht zijn, die niet zomaar door het menselijk oog kunnen worden gezien. De meest geavanceerde telescopen van dit moment maken gebruik van die kennis: ze kijken niet alleen naar zichtbaar licht, maar ook naar infrarood of microgolven, gamma- en röntgenstraling en radiogolven.
LOFAR kijkt naar radiostraling, en met die straling is iets bijzonders aan de hand. De straling heeft een hele lange golflengte en kan bijna overal ongehinderd doorheen. Daarom is het een van de beste ‘kleuren’ straling om naar te kijken als je heel diep het heelal in wilt turen. Maar vanwege de lange golflengte van radiogolven – tot tientallen meters – moet een radiotelescoop enorm groot zijn. Een belangrijke soort radiostraling bestaat uit golven met een lengte van 21 centimeter, de vingerafdruk van koud waterstof. Die golven kunnen met grote radiotelescopen prima gedetecteerd worden. Langere golven bevatten andere informatie, bijvoorbeeld over het superjonge heelal. Daarvoor is een enkele schoteltelescoop niet meer zo nuttig, daar passen immers hooguit een handjevol van die golven op.
In plaats daarvan werken radiosterrenkundigen met een groep samenwerkende radiotelescopen, een array. Het gebied waarover ze gespreid staan is de effectieve grootte van de telescoop, dus een veld van een vierkante kilometer vol telescopen kan net zo’n duidelijk beeld geven als één enkele telescoop met een diameter van een kilometer. Daar staat tegenover dat de hoeveelheid straling die zo’n groep telescopen opvangt kleiner is dan die van een hele grote telescoop, dus ze zullen veel langer moeten meten om dezelfde informatie te vergaren.
Rijksmonument
Afbeelding: © ASTRON
Nederland heeft een rijke traditie in de radiotelescopie. In 1954 werd op de Dwingeloosche Heide een radiotelescoop met een diameter van 25 meter gebouwd, destijds de grootste ter wereld. Deze telescoop wordt niet meer gebruikt en is genomineerd om een rijksmonument te worden. Sinds de jaren zeventig staat er in Drenthe ook een array van radiotelescopen, de Westerbork Synthese Radio Telescoop (WSRT). Deze telescoop bestaat uit veertien parabolische antennes die verspreid staan over een gebied met een diameter van drie kilometer. In 1999 werden de antennes nog vervangen om ze up to date te brengen met nieuwe technologische standaarden. De WSRT werkt al regelmatig samen met andere Europese radiotelescopen om een nog nauwkeuriger beeld van de radiostraling uit het heelal te maken. Maar de golflengte waarvoor WSRT gevoelig is is beperkt, en de resolutie kan nóg beter. Vandaar LOFAR, een Europees monsterproject om alle andere radiotelescopen te doen vergeten.
De LOFAR-array wordt aangelegd in de vorm van een vijfpuntige ster waarvan het middelpunt bij het Drentse Exloo ligt. De armen strekken zich uit tot in Duitsland en Zuid-Limburg, en worden aangevuld met antennes in Zweden, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. De antennes worden zo geplaatst dat ze het landschap zo weinig mogelijk verstoren. Afbeelding: © ASTRON
.Anders dan oudere arrays van radiotelescopen bestaat LOFAR niet uit schotelantennes. Die antennes hebben als nadeel dat ze gericht moeten worden op het object dat bestudeerd wordt. De LOFAR-antennes zijn een soort vierpotige spinnen van minder dan twee meter hoog. Ze werken net zo als de antenne van een radio, alleen met een veel hogere nauwkeurigheid. De 7000 antennes van LOFAR staan in groepjes, verspreid door een groot deel van Europa. Ze zijn gerangschikt in de vorm van een vijfarmige ster, waarvan het middelpunt in Drenthe ligt. De antennes zijn met elkaar verbonden via een bliksemsnel glasvezelnetwerk, dat de meetgegevens doorgeeft aan een centrale supercomputer. Daar worden alle signalen gecombineerd tot een haarscherp beeld van de radiostraling die door objecten in het heelal wordt uitgezonden.
Een groepje LOFAR-antennes. Afbeelding: © ASTRON
Multidisciplinair
Met behulp van LOFAR kunnen sterrenkundigen de komende jaren onderzoek gaan doen naar de alleroudste sterren en sterrenstelsels in het heelal. Hiermee komt wellicht eindelijk een antwoord op de vraag wat de eerste objecten waren die zich vormden na de oerknal. Maar ook aan de kosmische straling die de aarde bereikt en over de magnetische activiteit van de zon kan LOFAR hele bijzondere metingen doen. Daarnaast zal het LOFAR-netwerk gekoppeld worden aan sensoren die weer- en klimaatinformatie en geologische metingen doen. Daarmee kan bijvoorbeeld bestudeerd worden waarom de bodem in Noord-Nederland verzakt.
De nieuwe array van radiotelescopen wordt op 12 juni 2010 feestelijk geopend door koningin Beatrix. In de loop van het jaar worden er steeds meer antennes op het hoofdnetwerk aangesloten, zodat de superprecieze LOFAR-telescoop in 2011 op volle kracht zal draaien.
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-06-2010
Is er leven op Titan?
Iets op de grote Saturnusmaan Titan 'eet' moleculen waterstof en acetyleen. Hoewel niet-biologische reacties de meest waarschijnlijke oorzaak zijn, achten sommige onderzoekers het mogelijk dat er een exotische vorm van leven is op deze verre ijswereld.
Het verdwijnen van de moleculen is vastgesteld met instrumenten van de ruimtesonde Cassini, die regelmatig in de buurt van Titan komt. Het proces is in overeenstemming met wat er zou gebeuren als er organismen actief zijn die waterstof en acetyleen opnemen. Deze organismen zouden zich kunnen bevinden in de grote meren van methaan en ethaan - de enige stoffen die onder de ijskoude omstandigheden op Titan vloeibaar blijven.
De afwezigheid van acetyleen op het oppervlak van de Saturnusmaan kan echter ook op andere manieren worden verklaard. Zo zou het onder invloed van zonlicht of kosmische straling in andere organische moleculen kunnen veranderen. Vooralsnog wordt de biologische verklaring dan ook beschouwd als een laatste uitweg, voor het geval alle 'normale' verklaringen voor het verdwijnen van de moleculen tekort blijken te schieten.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Is er leven op Titan?
Iets op de grote Saturnusmaan Titan 'eet' moleculen waterstof en acetyleen. Hoewel niet-biologische reacties de meest waarschijnlijke oorzaak zijn, achten sommige onderzoekers het mogelijk dat er een exotische vorm van leven is op deze verre ijswereld.
Het verdwijnen van de moleculen is vastgesteld met instrumenten van de ruimtesonde Cassini, die regelmatig in de buurt van Titan komt. Het proces is in overeenstemming met wat er zou gebeuren als er organismen actief zijn die waterstof en acetyleen opnemen. Deze organismen zouden zich kunnen bevinden in de grote meren van methaan en ethaan - de enige stoffen die onder de ijskoude omstandigheden op Titan vloeibaar blijven.
De afwezigheid van acetyleen op het oppervlak van de Saturnusmaan kan echter ook op andere manieren worden verklaard. Zo zou het onder invloed van zonlicht of kosmische straling in andere organische moleculen kunnen veranderen. Vooralsnog wordt de biologische verklaring dan ook beschouwd als een laatste uitweg, voor het geval alle 'normale' verklaringen voor het verdwijnen van de moleculen tekort blijken te schieten.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-06-2010
Aarde en maan zijn iets jonger dan gedacht
Aarde en maan zijn misschien wel 150 miljoen jaar jonger dan gedacht. Dat schrijven Deense onderzoekers in Earth and Planetary Science Letters (15 juni).
Wetenschappers gaan ervan uit dat aarde en maan zijn voortgekomen uit een botsing tussen twee oerplaneten ter grootte van Venus en Mars. Tot nog toe werd aangenomen dat deze botsing plaatsvond toen het zonnestelsel nog maar 30 miljoen jaar oud was - dat wil zeggen: 4,537 miljard jaar geleden. Maar nieuwe ouderdomsbepalingen, gebaseerd op het verval van het radioactieve element hafnium in het stabiele element wolfraam, komen iets later in de tijd uit.
Hafnium kwam van nature voor in de oermaterie waaruit aarde en maan zijn ontstaan. Bij hafniumdateringen is er steeds van uitgegaan dat het wolfraam dat op het moment van de botsing al gevormd was naar de kern van de aarde is gezakt. Maar nieuwe modelberekeningen laten zien dat de vloeibare massa van gesteente en metalen die bij de botsing ontstond waarschijnlijk veel minder homogeen was dan gedacht.
Dat betekent dat destijds lang niet alle reeds aanwezige wolfraam in de aardkern is terechtgekomen. En dat heeft tot gevolg dat de bestaande ouderdomsbepalingen van aarde en maan niet helemaal betrouwbaar zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Aarde en maan zijn iets jonger dan gedacht
Aarde en maan zijn misschien wel 150 miljoen jaar jonger dan gedacht. Dat schrijven Deense onderzoekers in Earth and Planetary Science Letters (15 juni).
Wetenschappers gaan ervan uit dat aarde en maan zijn voortgekomen uit een botsing tussen twee oerplaneten ter grootte van Venus en Mars. Tot nog toe werd aangenomen dat deze botsing plaatsvond toen het zonnestelsel nog maar 30 miljoen jaar oud was - dat wil zeggen: 4,537 miljard jaar geleden. Maar nieuwe ouderdomsbepalingen, gebaseerd op het verval van het radioactieve element hafnium in het stabiele element wolfraam, komen iets later in de tijd uit.
Hafnium kwam van nature voor in de oermaterie waaruit aarde en maan zijn ontstaan. Bij hafniumdateringen is er steeds van uitgegaan dat het wolfraam dat op het moment van de botsing al gevormd was naar de kern van de aarde is gezakt. Maar nieuwe modelberekeningen laten zien dat de vloeibare massa van gesteente en metalen die bij de botsing ontstond waarschijnlijk veel minder homogeen was dan gedacht.
Dat betekent dat destijds lang niet alle reeds aanwezige wolfraam in de aardkern is terechtgekomen. En dat heeft tot gevolg dat de bestaande ouderdomsbepalingen van aarde en maan niet helemaal betrouwbaar zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-06-2010
Inslag op Jupiter liet geen sporen na
Op donderdag 3 juni vond er een reusachtige explosie plaats in de atmosfeer van de planeet Jupiter. De eerste gedachte was dat er een komeet of planetoïde op de planeet was ingeslagen. Maar anders dan bij vorige inslagen verscheen er ditmaal geen donkere puinwolk in het dichte wolkendek van Jupiter. Was het wel een inslag?
De afgelopen week waren tal van telescopen op Jupiter gericht om de gevolgen van de inslag van 3 juni te kunnen waarnemen. Tevergeefs: het is alsof er niets is gebeurd. Door sommige onderzoekers wordt nu de mogelijkheid geopperd dat de waargenomen lichtflits geen inslag was, maar een enorme bliksemflits. Toch lijkt dat niet waarschijnlijk: Jupiter is jarenlang door allerlei ruimtesondes onderzocht, maar deze hebben nooit een bliksemontlading van deze omvang gezien.
Vooralsnog houden wetenschappers het erop dat er wel degelijk een komeet of planetoïde op Jupiter is neergestort. Waarschijnlijk was het object gewoon net groot genoeg om een flits te veroorzaken, maar te klein om veel puin achter te laten. De vraag is nu hoeveel inslagen de afgelopen decennia om die reden onopgemerkt zijn gebleven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Inslag op Jupiter liet geen sporen na
Op donderdag 3 juni vond er een reusachtige explosie plaats in de atmosfeer van de planeet Jupiter. De eerste gedachte was dat er een komeet of planetoïde op de planeet was ingeslagen. Maar anders dan bij vorige inslagen verscheen er ditmaal geen donkere puinwolk in het dichte wolkendek van Jupiter. Was het wel een inslag?
De afgelopen week waren tal van telescopen op Jupiter gericht om de gevolgen van de inslag van 3 juni te kunnen waarnemen. Tevergeefs: het is alsof er niets is gebeurd. Door sommige onderzoekers wordt nu de mogelijkheid geopperd dat de waargenomen lichtflits geen inslag was, maar een enorme bliksemflits. Toch lijkt dat niet waarschijnlijk: Jupiter is jarenlang door allerlei ruimtesondes onderzocht, maar deze hebben nooit een bliksemontlading van deze omvang gezien.
Vooralsnog houden wetenschappers het erop dat er wel degelijk een komeet of planetoïde op Jupiter is neergestort. Waarschijnlijk was het object gewoon net groot genoeg om een flits te veroorzaken, maar te klein om veel puin achter te laten. De vraag is nu hoeveel inslagen de afgelopen decennia om die reden onopgemerkt zijn gebleven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-06-2010
Geboortestadium van planetenstelsels waargenomen
Sterrenkundigen uit de VS en Duitsland hebben voor het eerst gedetailleerde waarnemingen kunnen doen van een aantal planetenstelsels-in-wording. Daarbij hebben zij gebruik gemaakt van een speciaal voor dit doel ontwikkeld instrument van de grote Keck-telescopen op Hawaï.
Met dat instrument, ASTRA geheten, is het kolkende gas en stof rond vijftien jonge sterren waargenomen. Dat gas en stof stroomt deels nog naar de ster, terwijl de rest een materieschijf rond de ster vormt waaruit later planeten kunnen ontstaan.
Bij het onderzoek met ASTRA is specifiek gekeken naar wat zich afspeelt bij de overgang tussen de ster en de omringende schijf. Daarbij zijn bij verschillende sterren aanwijzingen gevonden dat het toestromende gas via magnetische veldlijnen met hoge snelheid naar de polen van de ster wordt geleid en daardoor zeer hoge temperaturen bereikt.
De onderzochte sterren zijn naar astronomische begrippen heel jong: waarschijnlijk pas een paar miljoen jaar. In de hen omringende schijven zijn nog geen planeten ontstaan: dat gaat nog zeker enkele miljoenen jaren duren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Geboortestadium van planetenstelsels waargenomen
Sterrenkundigen uit de VS en Duitsland hebben voor het eerst gedetailleerde waarnemingen kunnen doen van een aantal planetenstelsels-in-wording. Daarbij hebben zij gebruik gemaakt van een speciaal voor dit doel ontwikkeld instrument van de grote Keck-telescopen op Hawaï.
Met dat instrument, ASTRA geheten, is het kolkende gas en stof rond vijftien jonge sterren waargenomen. Dat gas en stof stroomt deels nog naar de ster, terwijl de rest een materieschijf rond de ster vormt waaruit later planeten kunnen ontstaan.
Bij het onderzoek met ASTRA is specifiek gekeken naar wat zich afspeelt bij de overgang tussen de ster en de omringende schijf. Daarbij zijn bij verschillende sterren aanwijzingen gevonden dat het toestromende gas via magnetische veldlijnen met hoge snelheid naar de polen van de ster wordt geleid en daardoor zeer hoge temperaturen bereikt.
De onderzochte sterren zijn naar astronomische begrippen heel jong: waarschijnlijk pas een paar miljoen jaar. In de hen omringende schijven zijn nog geen planeten ontstaan: dat gaat nog zeker enkele miljoenen jaren duren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-06-2010
Astronoom wil buitenverblijf op Titan voor wanneer asteroïde Aarde vernietigt
Topastronoom Chris Impey waarschuwt voor het einde van de wereld. De man is ervan overtuigd dat een enorme asteroïde vroeg af laat afstevent op onze planeet, en dat het dan gedaan is met de mensheid.
Alle dieren dood
Een inslag van een grote ruimtesteen zou immers aardbevingen en monsterlijke vloedgolven veroorzaken, waardoor alle grote landdieren de pijp uit gaan. Zeedieren zouden snel volgen, aangezien triljoenen tonnen gevaporiseerde rots de planeet drastisch zouden doen afkoelen, en het proces van fotosynthese om zeep zouden helpen.
Voor elk moment
De laatste keer dat dat gebeurde was 65 miljoen jaar geleden, en dergelijke inslagen komen om de 100 miljoen jaar voor, weet Impey. "Dat lijkt misschien een veilige buffer, maar de volgende inslag kan voor elk moment zijn," waarschuwt hij in The Independent. De man heeft ook schrik voor een hypernova van dichter dan 1.000 lichtjaren. Dat zou onze planeet immers in vuur en vlam zetten, voorspelt de wetenschapper.
Buitenverblijf
Impey raadt aan elders te zoeken naar vastgoed. "Titan ziet er veelbelovend uit", besluit hij. (sam)
(HLN)
Astronoom wil buitenverblijf op Titan voor wanneer asteroïde Aarde vernietigt
Topastronoom Chris Impey waarschuwt voor het einde van de wereld. De man is ervan overtuigd dat een enorme asteroïde vroeg af laat afstevent op onze planeet, en dat het dan gedaan is met de mensheid.
Alle dieren dood
Een inslag van een grote ruimtesteen zou immers aardbevingen en monsterlijke vloedgolven veroorzaken, waardoor alle grote landdieren de pijp uit gaan. Zeedieren zouden snel volgen, aangezien triljoenen tonnen gevaporiseerde rots de planeet drastisch zouden doen afkoelen, en het proces van fotosynthese om zeep zouden helpen.
Voor elk moment
De laatste keer dat dat gebeurde was 65 miljoen jaar geleden, en dergelijke inslagen komen om de 100 miljoen jaar voor, weet Impey. "Dat lijkt misschien een veilige buffer, maar de volgende inslag kan voor elk moment zijn," waarschuwt hij in The Independent. De man heeft ook schrik voor een hypernova van dichter dan 1.000 lichtjaren. Dat zou onze planeet immers in vuur en vlam zetten, voorspelt de wetenschapper.
Buitenverblijf
Impey raadt aan elders te zoeken naar vastgoed. "Titan ziet er veelbelovend uit", besluit hij. (sam)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-06-2010
Maan bevat iets meer water dan gedacht
Amerikaanse wetenschappers hebben ontdekt dat de maan meer water bevat dan uit eerdere onderzoeken was gebleken. Het water zou afkomstig zijn uit de hete magma waaruit de maan 4,5 miljard jaar geleden ontstond.
Meer dan veertig jaar is gedacht dat het maangesteente kurkdroog is. Maar onlangs bleek dat bodemmonsters die tijdens de Apollo-missies op de maan zijn verzameld toch een heel klein beetje water bevatten. Vervolgonderzoek aan een ander bodemmonster en een op aarde gevonden meteoriet die van de maan afkomstig is, bevestigt dat resultaat.
Het watergehalte in het maangesteente blijkt in de orde van een duizendste promille te liggen. Dat is erg weinig, maar toch nog zo'n honderd keer meer dan uit eerder onderzoek was gebleken. Volgens de wetenschappers zijn er sterke aanwijzingen dat het water in het maangesteente al aanwezig was toen de maan kort na zijn bestaan nog aan het afkoelen was. Helemaal kurkdroog is de maan dus nooit geweest.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Maan bevat iets meer water dan gedacht
Amerikaanse wetenschappers hebben ontdekt dat de maan meer water bevat dan uit eerdere onderzoeken was gebleken. Het water zou afkomstig zijn uit de hete magma waaruit de maan 4,5 miljard jaar geleden ontstond.
Meer dan veertig jaar is gedacht dat het maangesteente kurkdroog is. Maar onlangs bleek dat bodemmonsters die tijdens de Apollo-missies op de maan zijn verzameld toch een heel klein beetje water bevatten. Vervolgonderzoek aan een ander bodemmonster en een op aarde gevonden meteoriet die van de maan afkomstig is, bevestigt dat resultaat.
Het watergehalte in het maangesteente blijkt in de orde van een duizendste promille te liggen. Dat is erg weinig, maar toch nog zo'n honderd keer meer dan uit eerder onderzoek was gebleken. Volgens de wetenschappers zijn er sterke aanwijzingen dat het water in het maangesteente al aanwezig was toen de maan kort na zijn bestaan nog aan het afkoelen was. Helemaal kurkdroog is de maan dus nooit geweest.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-06-2010
Britse sterrenkundigen twijfelen aan donkere energie
Nieuw onderzoek door sterrenkundigen van de universiteit van Durham wijst erop dat de bestaande inzichten over de samenstelling van het heelal wellicht onjuist zijn. Volgens de onderzoekers bevatten belangrijke meetresultaten die het bestaan van donkere materie en donkere energie aantonen een ernstige fout.
De samenstelling van het heelal wordt onder meer afgeleid uit metingen van de kosmische achtergrondstraling - het overblijfsel van de straling die vrijkwam bij de oerknal. De kosmische achtergrondstraling wordt sinds 2001 nauwkeurig in kaart gebracht met de WMAP-satelliet en daarbij is vastgesteld dat de verdeling over de hemel niet gelijkmatig is: de straling vertoont een patroon van koelere en warmere vlekken die ruwweg tweemaal zo groot zijn als de volle maan.
Deze 'rimpelingen' in de kosmische achtergrondstraling kunnen direct in verband worden gebracht met de samenstelling van het heelal. Daaruit volgt dat het heelal voor 4 procent uit normale materie bestaat, voor 22 procent uit donkere (onzichtbare) materie en voor 74% uit zogeheten donkere energie.
Volgens de Britse sterrenkundigen, die overigens bekendstaan als critici van het standaardmodel van het heelal, zit er echter een fundamentele fout in de manier waarop de WMAP-metingen zijn verwerkt. Deze fout zou ertoe leiden dat de rimpelingen in de kosmische achtergrondstraling veel groter lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Mogelijk zijn de rimpelingen zelfs zo veel kleiner, dat er helemaal geen donkere materie of energie nodig is om ze te verklaren. Concurrerende verklaringen, die op basis van de WMAP-resultaten waren afgeschreven, zouden daarmee in ere hersteld zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Britse sterrenkundigen twijfelen aan donkere energie
Nieuw onderzoek door sterrenkundigen van de universiteit van Durham wijst erop dat de bestaande inzichten over de samenstelling van het heelal wellicht onjuist zijn. Volgens de onderzoekers bevatten belangrijke meetresultaten die het bestaan van donkere materie en donkere energie aantonen een ernstige fout.
De samenstelling van het heelal wordt onder meer afgeleid uit metingen van de kosmische achtergrondstraling - het overblijfsel van de straling die vrijkwam bij de oerknal. De kosmische achtergrondstraling wordt sinds 2001 nauwkeurig in kaart gebracht met de WMAP-satelliet en daarbij is vastgesteld dat de verdeling over de hemel niet gelijkmatig is: de straling vertoont een patroon van koelere en warmere vlekken die ruwweg tweemaal zo groot zijn als de volle maan.
Deze 'rimpelingen' in de kosmische achtergrondstraling kunnen direct in verband worden gebracht met de samenstelling van het heelal. Daaruit volgt dat het heelal voor 4 procent uit normale materie bestaat, voor 22 procent uit donkere (onzichtbare) materie en voor 74% uit zogeheten donkere energie.
Volgens de Britse sterrenkundigen, die overigens bekendstaan als critici van het standaardmodel van het heelal, zit er echter een fundamentele fout in de manier waarop de WMAP-metingen zijn verwerkt. Deze fout zou ertoe leiden dat de rimpelingen in de kosmische achtergrondstraling veel groter lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Mogelijk zijn de rimpelingen zelfs zo veel kleiner, dat er helemaal geen donkere materie of energie nodig is om ze te verklaren. Concurrerende verklaringen, die op basis van de WMAP-resultaten waren afgeschreven, zouden daarmee in ere hersteld zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-06-2010
Reusachtige 'dubbeltelescoop' presteert boven verwachting
De Large Binocular Telescope (LBT) op de Mount Graham in Arizona (VS) is uitgerust met een nieuw optisch systeem waarmee ongekend scherpe hemelopnamen kunnen worden gemaakt. Al de eerste test, waarbij maar één van de twee 8,4-meter grote spiegels van de telescoop werd gebruikt, leverde beelden op die driemaal zo gedetailleerd zijn als die van de Hubble-ruimtetelescoop.
Net als de meeste andere grote telescopen op aarde is de LBT uitgerust met zogeheten adaptieve optiek. Daarmee kan de verstorende invloed van de aardatmosfeer op de beeldscherpte van een telescoop voor een belangrijk deel worden opgeheven.
Het adaptieve optische systeem van de LBT presteert bijna twee keer zo goed als dat van de concurrentie. Dat komt doordat het systeem gelijk in het ontwerp van de telescoop is opgenomen, en niet naderhand is toegevoegd zoals bij andere telescopen. Het hart van het systeem wordt gevormd door een 91 centimeter grote spiegel van slechts anderhalve millimeter dik, waarvan de vorm met behulp van 672 'actuators' voortdurend wordt bijgesteld.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Reusachtige 'dubbeltelescoop' presteert boven verwachting
De Large Binocular Telescope (LBT) op de Mount Graham in Arizona (VS) is uitgerust met een nieuw optisch systeem waarmee ongekend scherpe hemelopnamen kunnen worden gemaakt. Al de eerste test, waarbij maar één van de twee 8,4-meter grote spiegels van de telescoop werd gebruikt, leverde beelden op die driemaal zo gedetailleerd zijn als die van de Hubble-ruimtetelescoop.
Net als de meeste andere grote telescopen op aarde is de LBT uitgerust met zogeheten adaptieve optiek. Daarmee kan de verstorende invloed van de aardatmosfeer op de beeldscherpte van een telescoop voor een belangrijk deel worden opgeheven.
Het adaptieve optische systeem van de LBT presteert bijna twee keer zo goed als dat van de concurrentie. Dat komt doordat het systeem gelijk in het ontwerp van de telescoop is opgenomen, en niet naderhand is toegevoegd zoals bij andere telescopen. Het hart van het systeem wordt gevormd door een 91 centimeter grote spiegel van slechts anderhalve millimeter dik, waarvan de vorm met behulp van 672 'actuators' voortdurend wordt bijgesteld.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Was vandaag mooie heldere nacht, heb verschillende sterrenbeelden en zelfs Saturnus gezien. De sterrenbeelden die ik heb gezien zijn. Hercules Lyra en zijn helderste ster Vega, Vulpecula en Draco.
Unlimited, my future is unlimited. And i've just had a vison almost like a prophecy! I know, it sounds truly crazy. And true the vison's hazy. But i swear, someday there'll be a celebration troughout Oz. That's all to do with me!
Astronomers Witness a Star Being Born
New Haven, Conn. — Astronomers have glimpsed what could be the youngest known star at the very moment it is being born. Not yet fully developed into a true star, the object is in the earliest stages of star formation and has just begun pulling in matter from a surrounding envelope of gas and dust, according to a new study that appears in the current issue of the Astrophysical Journal.
The study’s authors—who include astronomers from Yale University, the Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics and the Max Planck Institute for Astronomy in Germany—found the object using the Submillimeter Array in Hawaii and the Spitzer Space Telescope. Known as L1448-IRS2E, it’s located in the Perseus star-forming region, about 800 light years away within our Milky Way galaxy.
Stars form out of large, cold, dense regions of gas and dust called molecular clouds, which exist throughout the galaxy. Astronomers think L1448-IRS2E is in between the prestellar phase, when a particularly dense region of a molecular cloud first begins to clump together, and the protostar phase, when gravity has pulled enough material together to form a dense, hot core out of the surrounding envelope.
“It’s very difficult to detect objects in this phase of star formation, because they are very short-lived and they emit very little light,” said Xuepeng Chen, a postdoctoral associate at Yale and lead author of the paper. The team detected the faint light emitted by the dust surrounding the object.
Most protostars are between one to 10 times as luminous as the Sun, with large dust envelopes that glow at infrared wavelengths. Because L1448-IRS2E is less than one tenth as luminous as the Sun, the team believes the object is too dim to be considered a true protostar. Yet they also discovered that the object is ejecting streams of high-velocity gas from its center, confirming that some sort of preliminary mass has already formed and the object has developed beyond the prestellar phase. This kind of outflow is seen in protostars (as a result of the magnetic field surrounding the forming star), but has not been seen at such an early stage until now.
The team hopes to use the new Herchel space telescope, launched last May, to look for more of these objects caught between the earliest stages of star formation so they can better understand how stars grow and evolve. “Stars are defined by their mass, but we still don’t know at what stage of the formation process a star acquires most of its mass,” said Héctor Arce, assistant professor of astronomy at Yale and an author of the paper. “This is one of the big questions driving our work.”
http://opa.yale.edu/news/article.aspx?id=7628
New Haven, Conn. — Astronomers have glimpsed what could be the youngest known star at the very moment it is being born. Not yet fully developed into a true star, the object is in the earliest stages of star formation and has just begun pulling in matter from a surrounding envelope of gas and dust, according to a new study that appears in the current issue of the Astrophysical Journal.
The study’s authors—who include astronomers from Yale University, the Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics and the Max Planck Institute for Astronomy in Germany—found the object using the Submillimeter Array in Hawaii and the Spitzer Space Telescope. Known as L1448-IRS2E, it’s located in the Perseus star-forming region, about 800 light years away within our Milky Way galaxy.
Stars form out of large, cold, dense regions of gas and dust called molecular clouds, which exist throughout the galaxy. Astronomers think L1448-IRS2E is in between the prestellar phase, when a particularly dense region of a molecular cloud first begins to clump together, and the protostar phase, when gravity has pulled enough material together to form a dense, hot core out of the surrounding envelope.
“It’s very difficult to detect objects in this phase of star formation, because they are very short-lived and they emit very little light,” said Xuepeng Chen, a postdoctoral associate at Yale and lead author of the paper. The team detected the faint light emitted by the dust surrounding the object.
Most protostars are between one to 10 times as luminous as the Sun, with large dust envelopes that glow at infrared wavelengths. Because L1448-IRS2E is less than one tenth as luminous as the Sun, the team believes the object is too dim to be considered a true protostar. Yet they also discovered that the object is ejecting streams of high-velocity gas from its center, confirming that some sort of preliminary mass has already formed and the object has developed beyond the prestellar phase. This kind of outflow is seen in protostars (as a result of the magnetic field surrounding the forming star), but has not been seen at such an early stage until now.
The team hopes to use the new Herchel space telescope, launched last May, to look for more of these objects caught between the earliest stages of star formation so they can better understand how stars grow and evolve. “Stars are defined by their mass, but we still don’t know at what stage of the formation process a star acquires most of its mass,” said Héctor Arce, assistant professor of astronomy at Yale and an author of the paper. “This is one of the big questions driving our work.”
http://opa.yale.edu/news/article.aspx?id=7628
Minimum for the maximum
quote:
15-06-2010
Al de eerste test, waarbij maar één van de twee 8,4-meter grote spiegels van de telescoop werd gebruikt, leverde beelden op die driemaal zo gedetailleerd zijn als die van de Hubble-ruimtetelescoop.
Have fun...
Ja, daar zou ik nou ook eens in willen kijkenquote:
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-06-2010
Nasa: "Meteorenstorm kan Hubble en ISS beschadigen"
Satellieten zoals de ruimtetelescoop Hubble en het Internationaal Ruimtestation (ISS) lopen het risico beschadigd te worden door de krachtigste meteorenstorm in meer dan een decennium. Dat meldt de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA.
Astronomen geloven dat een regen van meteorenpuin, die zo'n zeven uuur zou aanhouden, later dit jaar ruimtetuigen zal raken de zich in een baan om de aarde bevinden. Hierbij kan de electronica van de tuigen zware averij oplopen. Maar er is ook een positieve kant van het verhaal: de ruimtestorm belooft een visueel spektakel te worden voor sterrenkijkers.
Volgens de Nasa komt de storm, die de baan van de aarde om de zon elke oktober kruist, van de Draconiden-meteorenzwerm. Die heet zo omdat de meteoren uit de richting van het Draco-sterrenbeeld lijken te komen.
Verdedigingsmechanismen
etenschappers moesten deze week toegeven dat ze niet goed weten hoe krachtig de storm zal zijn, maar ruimtevaartspecialisten kregen wel al de opdracht om verdedigingsmechanismen in te bouwen. De Nasa onderoekt of ze de ruimtetelescoop en het ISS zo kan draaien dat kwetsbare stukken weggekeerd zijn van de verwachte impactplaats. Wellicht worden ook alle ruimtewandelingen in die periode opgeschort.
Andere satellieten, die onder meer voor gps en tv zorgen, zullen de storm gewoon moeten doorstaan. Dat betekent dat ze niet aleen het risico lopen op een directe inslag, maar ook dat vitale electronica ontregeld kunnen raken door ontladingen van statische elektriciteit.
"Geen excuses"
Volgens ruimte-expert William Cooke is er geen excuus om onvoorbereid te zijn. "Getroffen worden door een meteoor, dat is een daad van God", zegt hij. "Getroffen worden door een meteorietenstorm, dat is een daad van onachtzaamheid. We moeten alle stappen nemen die we kunnen nemen om het risico op schade te beperken." (tw)
(HLN)
Nasa: "Meteorenstorm kan Hubble en ISS beschadigen"
Satellieten zoals de ruimtetelescoop Hubble en het Internationaal Ruimtestation (ISS) lopen het risico beschadigd te worden door de krachtigste meteorenstorm in meer dan een decennium. Dat meldt de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA.
Astronomen geloven dat een regen van meteorenpuin, die zo'n zeven uuur zou aanhouden, later dit jaar ruimtetuigen zal raken de zich in een baan om de aarde bevinden. Hierbij kan de electronica van de tuigen zware averij oplopen. Maar er is ook een positieve kant van het verhaal: de ruimtestorm belooft een visueel spektakel te worden voor sterrenkijkers.
Volgens de Nasa komt de storm, die de baan van de aarde om de zon elke oktober kruist, van de Draconiden-meteorenzwerm. Die heet zo omdat de meteoren uit de richting van het Draco-sterrenbeeld lijken te komen.
Verdedigingsmechanismen
etenschappers moesten deze week toegeven dat ze niet goed weten hoe krachtig de storm zal zijn, maar ruimtevaartspecialisten kregen wel al de opdracht om verdedigingsmechanismen in te bouwen. De Nasa onderoekt of ze de ruimtetelescoop en het ISS zo kan draaien dat kwetsbare stukken weggekeerd zijn van de verwachte impactplaats. Wellicht worden ook alle ruimtewandelingen in die periode opgeschort.
Andere satellieten, die onder meer voor gps en tv zorgen, zullen de storm gewoon moeten doorstaan. Dat betekent dat ze niet aleen het risico lopen op een directe inslag, maar ook dat vitale electronica ontregeld kunnen raken door ontladingen van statische elektriciteit.
"Geen excuses"
Volgens ruimte-expert William Cooke is er geen excuus om onvoorbereid te zijn. "Getroffen worden door een meteoor, dat is een daad van God", zegt hij. "Getroffen worden door een meteorietenstorm, dat is een daad van onachtzaamheid. We moeten alle stappen nemen die we kunnen nemen om het risico op schade te beperken." (tw)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-06-2010
Geboorte van ster waargenomen
Duitse en Amerikaanse sterrenkundigen hebben een ster ontdekt waarvan de geboorte in volle gang is. De ster is nog volop bezig met het aantrekken van gas en stof uit zijn omgeving.
De ster-in-wording maakt deel uit van een stervormingsgebied L1448 in het sterrenbeeld Perseus en is ongeveer 800 lichtjaar van ons verwijderd. In die reusachtige gaswolk ontstaan onder invloed van de zwaartekracht verdichtingen van gas en stof. Als er op een plek voldoende materie bijeengebracht is, ontstaat een dichte, hete kern: de proto-ster.
De nu ontdekte ster bevindt zich nog vóór het proto-sterstadium. Hij zendt nog maar weinig licht uit en is alleen waarneembaar met submillimeter- en infraroodtelescopen. Hoe lang het nog duurt voordat hij een 'echte' ster wordt, is onzeker.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Geboorte van ster waargenomen
Duitse en Amerikaanse sterrenkundigen hebben een ster ontdekt waarvan de geboorte in volle gang is. De ster is nog volop bezig met het aantrekken van gas en stof uit zijn omgeving.
De ster-in-wording maakt deel uit van een stervormingsgebied L1448 in het sterrenbeeld Perseus en is ongeveer 800 lichtjaar van ons verwijderd. In die reusachtige gaswolk ontstaan onder invloed van de zwaartekracht verdichtingen van gas en stof. Als er op een plek voldoende materie bijeengebracht is, ontstaat een dichte, hete kern: de proto-ster.
De nu ontdekte ster bevindt zich nog vóór het proto-sterstadium. Hij zendt nog maar weinig licht uit en is alleen waarneembaar met submillimeter- en infraroodtelescopen. Hoe lang het nog duurt voordat hij een 'echte' ster wordt, is onzeker.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-06-2010
Sterrenstelsel heeft last van tegenwind
Met de Amerikaanse Galaxy Evolution Explorer is ontdekt dat het sterrenstelsel IC 3418 een staart van jonge sterren achter zich aan sleept. De staart is ontstaan nadat het stelsel de Virgocluster - een grote groepering van sterrenstelsels - is binnengedrongen.
De Virgo-cluster is een verzameling van ongeveer 1500 sterrenstelsels op een afstand van 54 miljoen lichtjaar. De ruimte tussen de stelsels is gevuld met een ijl, heet gas. Daar ploegt IC 3418 met een snelheid van duizend kilometer per seconde doorheen.
Volgens astronomen is dat de reden waarom IC 3418 onderweg veel gas is kwijtgeraakt: het stelsel ondervindt als het ware een enorme tegenwind. Door turbulenties in het achterop geraakte gas zouden lokale verdichtingen zijn ontstaan, waaruit de nu waargenomen sterren zijn geboren. Het is voor het eerst dat er in zo'n turbulente boeggolf stervorming is waargenomen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Sterrenstelsel heeft last van tegenwind
Met de Amerikaanse Galaxy Evolution Explorer is ontdekt dat het sterrenstelsel IC 3418 een staart van jonge sterren achter zich aan sleept. De staart is ontstaan nadat het stelsel de Virgocluster - een grote groepering van sterrenstelsels - is binnengedrongen.
De Virgo-cluster is een verzameling van ongeveer 1500 sterrenstelsels op een afstand van 54 miljoen lichtjaar. De ruimte tussen de stelsels is gevuld met een ijl, heet gas. Daar ploegt IC 3418 met een snelheid van duizend kilometer per seconde doorheen.
Volgens astronomen is dat de reden waarom IC 3418 onderweg veel gas is kwijtgeraakt: het stelsel ondervindt als het ware een enorme tegenwind. Door turbulenties in het achterop geraakte gas zouden lokale verdichtingen zijn ontstaan, waaruit de nu waargenomen sterren zijn geboren. Het is voor het eerst dat er in zo'n turbulente boeggolf stervorming is waargenomen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-06-2010
Supercomplexe moleculen gevonden in de ruimte
Spaanse en Amerikaanse wetenschappers hebben in de omgeving van een ster in het sterrenbeeld Perseus de stof anthraceen opgespoord. Deze organische stof bestaat uit zeer grote moleculen, en kan onder invloed van ultraviolette straling aminozuren vormen.
De ontdekking is gedaan met de 4,2-meter William Herschel-telescoop op het Canarische eiland La Palma en de 9,2-meter Hobby-Eberly-telescoop in Texas. Eerder was anthraceen al aangetoond in meteorieten, maar het is nu voor het eerst dat dit molecuul in de omgeving van een ster is gevonden.
Volgens de onderzoekers maakt hun ontdekking het waarschijnlijker dat er in de interstellaire ruimte ook aminozuren te vinden zijn. In de ruimte zijn zo'n beetje alle ingrediënten opgespoord die een belangrijke rol hebben gespeeld bij het ontstaan van leven op aarde.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Supercomplexe moleculen gevonden in de ruimte
Spaanse en Amerikaanse wetenschappers hebben in de omgeving van een ster in het sterrenbeeld Perseus de stof anthraceen opgespoord. Deze organische stof bestaat uit zeer grote moleculen, en kan onder invloed van ultraviolette straling aminozuren vormen.
De ontdekking is gedaan met de 4,2-meter William Herschel-telescoop op het Canarische eiland La Palma en de 9,2-meter Hobby-Eberly-telescoop in Texas. Eerder was anthraceen al aangetoond in meteorieten, maar het is nu voor het eerst dat dit molecuul in de omgeving van een ster is gevonden.
Volgens de onderzoekers maakt hun ontdekking het waarschijnlijker dat er in de interstellaire ruimte ook aminozuren te vinden zijn. In de ruimte zijn zo'n beetje alle ingrediënten opgespoord die een belangrijke rol hebben gespeeld bij het ontstaan van leven op aarde.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-06-2010
Neutronenster 'eet' zuurstofrijke witte dwerg op
Sterrenkundigen van SRON en de Universiteit Utrecht hebben de 'vingerafdrukken' van zuurstof gevonden in de röntgenstraling van een neutronenster die een witte dwerg opeet. Het bijzondere is dat die vingerafdrukken vervormd zijn door de extreme zwaartekracht die er heerst. Het is voor het eerst dat dit effect aan de hand van zuurstof kan worden bestudeerd.
De neutronenster die de onderzoekers observeerden maakt deel uit van de dubbelster 4U 0614+091. Hierin draaien een neutronenster en een zuurstofrijke witte dwerg ruwweg elke vijftig minuten om elkaar heen. De witte dwerg - feitelijk een uitgebrande ster - draait op zo'n kleine afstand rond de neutronenster dat het zuurstofrijke gas van de dwerg wordt weggezogen en in een schijf dicht om de neutronenster heen gaat wervelen.
Door de extreme zwaartekracht en het hete gas in de schijf is de 'vingerafdruk' van zuurstof in de röntgenstraling die de neutronenster uitzendt vervormd. Helaas zijn de tot nog toe verzamelde gegevens niet nauwkeurig genoeg om de omvang van de neutronenster nauwkeurig te kunnen bepalen. Hiervoor zijn meer waarnemingen nodig.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Neutronenster 'eet' zuurstofrijke witte dwerg op
Sterrenkundigen van SRON en de Universiteit Utrecht hebben de 'vingerafdrukken' van zuurstof gevonden in de röntgenstraling van een neutronenster die een witte dwerg opeet. Het bijzondere is dat die vingerafdrukken vervormd zijn door de extreme zwaartekracht die er heerst. Het is voor het eerst dat dit effect aan de hand van zuurstof kan worden bestudeerd.
De neutronenster die de onderzoekers observeerden maakt deel uit van de dubbelster 4U 0614+091. Hierin draaien een neutronenster en een zuurstofrijke witte dwerg ruwweg elke vijftig minuten om elkaar heen. De witte dwerg - feitelijk een uitgebrande ster - draait op zo'n kleine afstand rond de neutronenster dat het zuurstofrijke gas van de dwerg wordt weggezogen en in een schijf dicht om de neutronenster heen gaat wervelen.
Door de extreme zwaartekracht en het hete gas in de schijf is de 'vingerafdruk' van zuurstof in de röntgenstraling die de neutronenster uitzendt vervormd. Helaas zijn de tot nog toe verzamelde gegevens niet nauwkeurig genoeg om de omvang van de neutronenster nauwkeurig te kunnen bepalen. Hiervoor zijn meer waarnemingen nodig.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-06-2010
Astronomen kunnen nu nog beter klok kijken
Een internationaal team van radiosterrenkundigen heeft het gedrag van rondtollende neutronensterren bestudeerd, en een techniek bedacht om hun bruikbaarheid als natuurlijke klokken nog verder te vergroten (Science Express, 24 juni).
Snel roterende neutronensterren of pulsars worden al sinds 1967 waargenomen, voornamelijk met radiotelescopen. Al kort na hun ontdekking bleek dat de stralingspulsen die zij produceren uitermate regelmatig zijn. Desondanks vertoont het rotatiegedrag van de neutronensterren kleine onregelmatigheden, die hun bruikbaarheid als natuurlijke klokken aanzienlijk beperken.
De sterrenkundigen hebben tientallen jaren van waarnemingen met de 76-meter radioschotel in Jodrell Bank (Engeland) geanalyseerd, om de kleine afwijkingen in het 'tikken' van de pulsars beter te leren begrijpen. Bekend was al dat de rotatie van pulsars heel geleidelijk vertraagt. Naar nu gebleken is, gaat dat niet gelijkmatig, maar afwisselend in twee verschillende tempo's. En aan de vorm van de uitgezonden stralingspulsen is te zien welke vertraging op dat moment wordt gevolgd.
Dit laatste maakt het mogelijk om een correctie op de waargenomen pulsen toe te passen. Daarmee wordt de nauwkeurigheid van de 'pulsarklokken' aanzienlijk vergroot.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Astronomen kunnen nu nog beter klok kijken
Een internationaal team van radiosterrenkundigen heeft het gedrag van rondtollende neutronensterren bestudeerd, en een techniek bedacht om hun bruikbaarheid als natuurlijke klokken nog verder te vergroten (Science Express, 24 juni).
Snel roterende neutronensterren of pulsars worden al sinds 1967 waargenomen, voornamelijk met radiotelescopen. Al kort na hun ontdekking bleek dat de stralingspulsen die zij produceren uitermate regelmatig zijn. Desondanks vertoont het rotatiegedrag van de neutronensterren kleine onregelmatigheden, die hun bruikbaarheid als natuurlijke klokken aanzienlijk beperken.
De sterrenkundigen hebben tientallen jaren van waarnemingen met de 76-meter radioschotel in Jodrell Bank (Engeland) geanalyseerd, om de kleine afwijkingen in het 'tikken' van de pulsars beter te leren begrijpen. Bekend was al dat de rotatie van pulsars heel geleidelijk vertraagt. Naar nu gebleken is, gaat dat niet gelijkmatig, maar afwisselend in twee verschillende tempo's. En aan de vorm van de uitgezonden stralingspulsen is te zien welke vertraging op dat moment wordt gevolgd.
Dit laatste maakt het mogelijk om een correctie op de waargenomen pulsen toe te passen. Daarmee wordt de nauwkeurigheid van de 'pulsarklokken' aanzienlijk vergroot.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-06-2010
Sterrenkundigen ontrafelen mysterieuze gaswolk
Radiosterrenkundigen hebben nieuwe waarnemingen gedaan van Hanny's Voorwerp, de mysterieuze groene gaswolk die enkele jaren geleden werd ontdekt door de Nederlandse lerares Hanny van Arkel. De waarnemingen bevestigen dat de actieve kern van een nabijgelegen sterrenstelsel ten grondslag ligt aan het object. Tot verbazing van de onderzoekers produceert de kern van dit stelsel ook nog eens veel nieuwe sterren.
De sterrenkundigen hebben de waarnemingen verricht met een netwerk van Europese radiotelescopen, waaronder die in Westerbork. Daarbij werden de radiotelescopen gericht op de kern van het sterrenstelsel IC 2497, dat dichtbij Hanny's Voorwerp ligt. De waarnemingen laten twee heldere, compacte bronnen zien, waarvan er één correspondeert met de kern van IC 2497, waar zich een superzwaar zwart gat schuilhoudt. De tweede bron bevindt zich waarschijnlijk op de plek waar de zeer energierijke straalstroom die door het zwarte gat wordt uitgestoten in botsing komt met het gas dat zich rond het sterrenstelsel bevindt.
De radiostraling die IC 2497 uitzendt verhit het gas van Hanny's Voorwerp tot temperaturen van meer dan 10.000 graden. Verder blijkt ook de wijdere omgeving van het zwarte gat veel radiostraling te produceren. Deze straling wordt toegeschreven aan een geboortegolf van nieuwe sterren die zich in de kern van IC 2497 voltrekt. Per jaar worden daar naar schatting enkele tientallen sterren geboren.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Sterrenkundigen ontrafelen mysterieuze gaswolk
Radiosterrenkundigen hebben nieuwe waarnemingen gedaan van Hanny's Voorwerp, de mysterieuze groene gaswolk die enkele jaren geleden werd ontdekt door de Nederlandse lerares Hanny van Arkel. De waarnemingen bevestigen dat de actieve kern van een nabijgelegen sterrenstelsel ten grondslag ligt aan het object. Tot verbazing van de onderzoekers produceert de kern van dit stelsel ook nog eens veel nieuwe sterren.
De sterrenkundigen hebben de waarnemingen verricht met een netwerk van Europese radiotelescopen, waaronder die in Westerbork. Daarbij werden de radiotelescopen gericht op de kern van het sterrenstelsel IC 2497, dat dichtbij Hanny's Voorwerp ligt. De waarnemingen laten twee heldere, compacte bronnen zien, waarvan er één correspondeert met de kern van IC 2497, waar zich een superzwaar zwart gat schuilhoudt. De tweede bron bevindt zich waarschijnlijk op de plek waar de zeer energierijke straalstroom die door het zwarte gat wordt uitgestoten in botsing komt met het gas dat zich rond het sterrenstelsel bevindt.
De radiostraling die IC 2497 uitzendt verhit het gas van Hanny's Voorwerp tot temperaturen van meer dan 10.000 graden. Verder blijkt ook de wijdere omgeving van het zwarte gat veel radiostraling te produceren. Deze straling wordt toegeschreven aan een geboortegolf van nieuwe sterren die zich in de kern van IC 2497 voltrekt. Per jaar worden daar naar schatting enkele tientallen sterren geboren.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-06-2010
Venus was niet drijfnat
De planeet Venus had ruim vier miljard jaar geleden veel meer water dan nu. Maar modelberekeningen, gebaseerd op gegevens die met de Europese ruimtesonde Venus Express zijn verzameld, wijzen erop dat het er bepaald geen natte boel was.
Afgezien van haar afmetingen lijkt Venus nauwelijks op de aarde. Het is er heter dan in een oven, en er is vrijwel geen water te vinden. Toch hebben de beide planeten veel gemeen. De diverse overeenkomsten en verschillen worden deze week besproken tijden een wetenschappelijke conferentie in Frankrijk.
Uit waarnemingen van de Venus Express blijkt dat Venus grote hoeveelheden water moet zijn kwijtgeraakt. Dat komt doordat de ultraviolette straling van de zon de watermoleculen in de atmosfeer stukslaat. Elk watermolecuul valt daarbij uiteen in twee waterstofatomen en één zuurstofatoom, die de ruimte in verdwijnen.
Hieruit kan worden afgeleid dat Venus vroeger natter was dan nu. Maar dit betekent nog niet dat de planeet oceanen heeft gehad, zoals sommige wetenschappers hebben geopperd. Franse modelberekeningen laten zien dat de aanwezigheid van water zich beperkte tot de atmosfeer. En zelfs die waterdamp is waarschijnlijk al kort na het ontstaan van Venus verdwenen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Venus was niet drijfnat
De planeet Venus had ruim vier miljard jaar geleden veel meer water dan nu. Maar modelberekeningen, gebaseerd op gegevens die met de Europese ruimtesonde Venus Express zijn verzameld, wijzen erop dat het er bepaald geen natte boel was.
Afgezien van haar afmetingen lijkt Venus nauwelijks op de aarde. Het is er heter dan in een oven, en er is vrijwel geen water te vinden. Toch hebben de beide planeten veel gemeen. De diverse overeenkomsten en verschillen worden deze week besproken tijden een wetenschappelijke conferentie in Frankrijk.
Uit waarnemingen van de Venus Express blijkt dat Venus grote hoeveelheden water moet zijn kwijtgeraakt. Dat komt doordat de ultraviolette straling van de zon de watermoleculen in de atmosfeer stukslaat. Elk watermolecuul valt daarbij uiteen in twee waterstofatomen en één zuurstofatoom, die de ruimte in verdwijnen.
Hieruit kan worden afgeleid dat Venus vroeger natter was dan nu. Maar dit betekent nog niet dat de planeet oceanen heeft gehad, zoals sommige wetenschappers hebben geopperd. Franse modelberekeningen laten zien dat de aanwezigheid van water zich beperkte tot de atmosfeer. En zelfs die waterdamp is waarschijnlijk al kort na het ontstaan van Venus verdwenen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-06-2010
Veertien extreem koele sterren ontdekt
Sterrenkundigen hebben veertien sterren ontdekt die tot de koelste in het heelal behoren. Het betreft zogeheten bruine dwergen: sterren die niet genoeg massa hebben om door middel van kernfusie energie te produceren. Ze geven zo weinig licht, dat ze met normale telescopen niet waarneembaar zijn.
De veertien bruine dwergen zijn ontdekt met de Amerikaanse infraroodsatelliet Spitzer. Ze hebben oppervlaktetemperaturen van 200 tot 350 graden Celsius, wat absurd koud is voor sterren. Ter vergelijking: de oppervlaktetemperatuur van de zon bedraagt ongeveer 5500 graden. Bruine dwergen teren voornamelijk op de warmte die ze bij hun ontstaan hebben gekregen. In de loop van hun bestaan worden ze steeds koeler.
Naar verwachting zijn er nog veel meer van deze extreem koele sterren in ons Melkwegstelsel. Er wordt zelfs over gespeculeerd dat onze zon zo'n bruine dwerg als begeleider heeft. Mocht dat zo zijn, dan zal deze vrijwel zeker worden opgespoord met een andere infraroodsatelliet die momenteel de hemel afspeurt: de Wide-Field Infrared Survey Explorer (WISE).
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Veertien extreem koele sterren ontdekt
Sterrenkundigen hebben veertien sterren ontdekt die tot de koelste in het heelal behoren. Het betreft zogeheten bruine dwergen: sterren die niet genoeg massa hebben om door middel van kernfusie energie te produceren. Ze geven zo weinig licht, dat ze met normale telescopen niet waarneembaar zijn.
De veertien bruine dwergen zijn ontdekt met de Amerikaanse infraroodsatelliet Spitzer. Ze hebben oppervlaktetemperaturen van 200 tot 350 graden Celsius, wat absurd koud is voor sterren. Ter vergelijking: de oppervlaktetemperatuur van de zon bedraagt ongeveer 5500 graden. Bruine dwergen teren voornamelijk op de warmte die ze bij hun ontstaan hebben gekregen. In de loop van hun bestaan worden ze steeds koeler.
Naar verwachting zijn er nog veel meer van deze extreem koele sterren in ons Melkwegstelsel. Er wordt zelfs over gespeculeerd dat onze zon zo'n bruine dwerg als begeleider heeft. Mocht dat zo zijn, dan zal deze vrijwel zeker worden opgespoord met een andere infraroodsatelliet die momenteel de hemel afspeurt: de Wide-Field Infrared Survey Explorer (WISE).
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-06-2010
Kolossale gasring is het gevolg van een intergalactische botsing
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft ontdekt dat de reusachtige ring van gas in een groep sterrenstelsels in het sterrenbeeld Leeuw jonge sterren bevat. Dat wijst er sterk op dat de gasring het gevolg is van een botsing tussen twee sterrenstelsels, die meer dan een miljard jaar geleden zou hebben plaatsgevonden.
Tot nog toe was de zogeheten Leo-ring, die een middellijn van maar liefst 650.000 lichtjaar heeft, alleen te zien op opnamen die met radiotelescopen waren gemaakt. Over de oorsprong van de ring bestaat al sinds zijn ontdekking in de jaren tachtig de nodige discussie. Volgens sommige sterrenkundigen zou hij bestaan uit 'oergas' dat was overgebleven na de vorming van de stelsels van de Leo-groep.
Uit opnamen die met de Canada-France-Hawaii Telescope zijn gemaakt, blijkt echter dat het gas in de Leo-ring bepaald niet maagdelijk is. Waar het gas de grootste dichtheid heeft, zijn jonge sterren ontdekt. Klaarblijkelijk vindt er in de ring dus stervorming plaats.
Zulke ringen, maar dan van kleiner formaat, zijn ook rond andere sterrenstelsels waargenomen. Deze zijn steevast het gevolg van frontale botsingen tussen sterrenstelsels. Computersimulaties laten zien dat de Leo-ring waarschijnlijk is ontstaan bij een frontale botsing tussen M86 en NGC 3384, twee stelsels van de Leo-groep.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesverserrenkunde)
Kolossale gasring is het gevolg van een intergalactische botsing
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft ontdekt dat de reusachtige ring van gas in een groep sterrenstelsels in het sterrenbeeld Leeuw jonge sterren bevat. Dat wijst er sterk op dat de gasring het gevolg is van een botsing tussen twee sterrenstelsels, die meer dan een miljard jaar geleden zou hebben plaatsgevonden.
Tot nog toe was de zogeheten Leo-ring, die een middellijn van maar liefst 650.000 lichtjaar heeft, alleen te zien op opnamen die met radiotelescopen waren gemaakt. Over de oorsprong van de ring bestaat al sinds zijn ontdekking in de jaren tachtig de nodige discussie. Volgens sommige sterrenkundigen zou hij bestaan uit 'oergas' dat was overgebleven na de vorming van de stelsels van de Leo-groep.
Uit opnamen die met de Canada-France-Hawaii Telescope zijn gemaakt, blijkt echter dat het gas in de Leo-ring bepaald niet maagdelijk is. Waar het gas de grootste dichtheid heeft, zijn jonge sterren ontdekt. Klaarblijkelijk vindt er in de ring dus stervorming plaats.
Zulke ringen, maar dan van kleiner formaat, zijn ook rond andere sterrenstelsels waargenomen. Deze zijn steevast het gevolg van frontale botsingen tussen sterrenstelsels. Computersimulaties laten zien dat de Leo-ring waarschijnlijk is ontstaan bij een frontale botsing tussen M86 en NGC 3384, twee stelsels van de Leo-groep.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesverserrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-06-2010
Vorming van zware sterren ontraadseld
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft ontdekt hoe zware sterren worden gevormd. Uit onderzoek met de UKIRT-infraroodtelescoop op Hawaï blijkt dat ze in de meeste gevallen op dezelfde manier ontstaan als lichte sterren.
Bekend was al dat lichte sterren zoals onze zon ontstaan door de 'instorting' van een wolk gas en stof. Dat gas en stof spiraalt naar de evenaar van de jonge ster, waardoor zich een schijf van materie rond de ster vormt. Een deel van die materie komt uiteindelijk niet in de ster terecht, maar wordt in richtingen loodrecht op de schijf terug de ruimte in geblazen.
De vraag was of sterren van tien zonsmassa's en meer op dezelfde manier ontstaan. Dat is niet zo vanzelfsprekend, omdat deze sterren al heel snel zo veel energie uitstralen, dat de vorming van een materieschijf wordt geremd.
Omdat de meeste zware sterren bij hun ontstaan in reusachtige stofwolken zijn gehuld, is er niet veel zicht op hun ontstaansproces. In het infrarood kan echter door dat stof heen worden gekeken. En dan blijkt dat zeker driekwart van de zware sterren-in-wording net zo'n dubbele uitstroom van materie vertonen als lichte sterren. Dat betekent dat ook zware sterren ontstaan door materie te verzamelen in een schijf rond hun evenaar.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Vorming van zware sterren ontraadseld
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft ontdekt hoe zware sterren worden gevormd. Uit onderzoek met de UKIRT-infraroodtelescoop op Hawaï blijkt dat ze in de meeste gevallen op dezelfde manier ontstaan als lichte sterren.
Bekend was al dat lichte sterren zoals onze zon ontstaan door de 'instorting' van een wolk gas en stof. Dat gas en stof spiraalt naar de evenaar van de jonge ster, waardoor zich een schijf van materie rond de ster vormt. Een deel van die materie komt uiteindelijk niet in de ster terecht, maar wordt in richtingen loodrecht op de schijf terug de ruimte in geblazen.
De vraag was of sterren van tien zonsmassa's en meer op dezelfde manier ontstaan. Dat is niet zo vanzelfsprekend, omdat deze sterren al heel snel zo veel energie uitstralen, dat de vorming van een materieschijf wordt geremd.
Omdat de meeste zware sterren bij hun ontstaan in reusachtige stofwolken zijn gehuld, is er niet veel zicht op hun ontstaansproces. In het infrarood kan echter door dat stof heen worden gekeken. En dan blijkt dat zeker driekwart van de zware sterren-in-wording net zo'n dubbele uitstroom van materie vertonen als lichte sterren. Dat betekent dat ook zware sterren ontstaan door materie te verzamelen in een schijf rond hun evenaar.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-07-2010
Koolstof op de maan niet alleen van zon afkomstig
Tot nog toe dachten wetenschappers dat de (minieme) hoeveelheden koolstof op het maanoppervlak afkomstig waren van de zonnewind. Maar Amerikaanse geofysici hebben vastgesteld dat de koolstof voor een deel uit grafiet bestaat, dat er misschien al vier miljard jaar ligt (Science, 2 juli).
Het grafiet is aangetroffen in gesteenten die tijdens de Apollo 17-missie zijn verzameld. Bij het onderzoek zijn minuscule grafietplaatjes ontdekt die alleen bij zeer hoge temperaturen (1000-3600 graden) gevormd kunnen zijn. Zulke hoge temperaturen kwamen alleen voor in de begintijd van het zonnestelsel, toen het overbleven puin van de vorming van het zonnestelsel op maan en planeten stortte. Aan dat 'rote bombardement, waarbij ook de donkere maan'zeeën' zijn ontstaan, kwam 3,8 miljard jaar geleden een einde.
http://carnegiescience.edu/news/press_releases
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesversterrekunde)
Koolstof op de maan niet alleen van zon afkomstig
Tot nog toe dachten wetenschappers dat de (minieme) hoeveelheden koolstof op het maanoppervlak afkomstig waren van de zonnewind. Maar Amerikaanse geofysici hebben vastgesteld dat de koolstof voor een deel uit grafiet bestaat, dat er misschien al vier miljard jaar ligt (Science, 2 juli).
Het grafiet is aangetroffen in gesteenten die tijdens de Apollo 17-missie zijn verzameld. Bij het onderzoek zijn minuscule grafietplaatjes ontdekt die alleen bij zeer hoge temperaturen (1000-3600 graden) gevormd kunnen zijn. Zulke hoge temperaturen kwamen alleen voor in de begintijd van het zonnestelsel, toen het overbleven puin van de vorming van het zonnestelsel op maan en planeten stortte. Aan dat 'rote bombardement, waarbij ook de donkere maan'zeeën' zijn ontstaan, kwam 3,8 miljard jaar geleden een einde.
http://carnegiescience.edu/news/press_releases
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesversterrekunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-07-2010
Supernova-raadsel opgelost
Uit een internationaal onderzoek blijkt dat de variaties die supernova-explosies van type Ia laten zien niet het gevolg zijn van grote verschillen tussen de ontploffende sterren zelf. Daarmee lijkt de betrouwbaarheid van deze objecten als 'kosmische meetlat' vooralsnog te zijn gered (Nature, 1 juli).
Supernova-explosies van type Ia ontstaan allemaal op dezelfde manier: een witte dwergster slokt zo veel materie op van een begeleidende ster dat hij een zekere massadrempel overschrijdt en ontploft. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat bij elke supernova van dit type vrijwel evenveel licht vrijkomt. Merkwaardig was wel dat de samenstelling van het licht van verschillende supernovae aanzienlijke verschillen vertoonde.
Dat leek er op te wijzen dat de ontploffende sterren toch niet zo gelijksoortig zijn als werd vermoed. Maar uit nader onderzoek blijkt dat de waargenomen verschillen waarschijnlijk ontstaan doordat de explosie niet in het centrum van de witte dwergster begint, maar meer naar buiten. Hierdoor verloopt de explosie niet symmetrisch, en hangt het maar net van af van welke kant je er tegenaan kijkt.
Voor kosmologen is dat een grote opluchting, want zij gebruiken supernovae van type Ia als 'standaardkaarsen' om de afstand tot verre sterrenstelsels te meten. Ook de snelheid waarmee het heelal uitdijt wordt met behulp van de ontploffende witte dwergen berekend.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Supernova-raadsel opgelost
Uit een internationaal onderzoek blijkt dat de variaties die supernova-explosies van type Ia laten zien niet het gevolg zijn van grote verschillen tussen de ontploffende sterren zelf. Daarmee lijkt de betrouwbaarheid van deze objecten als 'kosmische meetlat' vooralsnog te zijn gered (Nature, 1 juli).
Supernova-explosies van type Ia ontstaan allemaal op dezelfde manier: een witte dwergster slokt zo veel materie op van een begeleidende ster dat hij een zekere massadrempel overschrijdt en ontploft. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat bij elke supernova van dit type vrijwel evenveel licht vrijkomt. Merkwaardig was wel dat de samenstelling van het licht van verschillende supernovae aanzienlijke verschillen vertoonde.
Dat leek er op te wijzen dat de ontploffende sterren toch niet zo gelijksoortig zijn als werd vermoed. Maar uit nader onderzoek blijkt dat de waargenomen verschillen waarschijnlijk ontstaan doordat de explosie niet in het centrum van de witte dwergster begint, maar meer naar buiten. Hierdoor verloopt de explosie niet symmetrisch, en hangt het maar net van af van welke kant je er tegenaan kijkt.
Voor kosmologen is dat een grote opluchting, want zij gebruiken supernovae van type Ia als 'standaardkaarsen' om de afstand tot verre sterrenstelsels te meten. Ook de snelheid waarmee het heelal uitdijt wordt met behulp van de ontploffende witte dwergen berekend.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-07-2010
Telescoop toont oudste licht van het heelal
Dit is het eerste beeld van het volledige heelal zoals de Europese Planck-telescoop het registreerde. De telescoop ter waarde van 600 miljoen euro werd vorig jaar gelanceerd in opdracht van ESA.
De telescoop werd zo'n 1,6 miljoen kilometer ver de ruimte in gestuurd om de oorsprong van het heelal te onderzoeken. Hij zou zich concentreren op de hitte die is achtergebleven na de oerknal. De telescoop begon in september aan zijn opdracht met de eerste beelden van oud licht. Nu is er een volledig beeld van 'de lucht' beschikbaar.
Vooral ons Melkweg-stelsel springt in het oog. De opvallende lijn in het midden van het beeld is de schijf waarop zich ook onze Aarde en zon bevinden. Boven en onder het stelsel zien we enorme hoeveelheden koud stof die duizenden lichtjaren ver reiken. Wetenschappers hebben hier veel informatie mee gewonnen en zullen proberen te achterhalen hoe ons universum geëvolueerd is tot wat we nu waarnemen. (gb)
(HLN)
Telescoop toont oudste licht van het heelal
Dit is het eerste beeld van het volledige heelal zoals de Europese Planck-telescoop het registreerde. De telescoop ter waarde van 600 miljoen euro werd vorig jaar gelanceerd in opdracht van ESA.
De telescoop werd zo'n 1,6 miljoen kilometer ver de ruimte in gestuurd om de oorsprong van het heelal te onderzoeken. Hij zou zich concentreren op de hitte die is achtergebleven na de oerknal. De telescoop begon in september aan zijn opdracht met de eerste beelden van oud licht. Nu is er een volledig beeld van 'de lucht' beschikbaar.
Vooral ons Melkweg-stelsel springt in het oog. De opvallende lijn in het midden van het beeld is de schijf waarop zich ook onze Aarde en zon bevinden. Boven en onder het stelsel zien we enorme hoeveelheden koud stof die duizenden lichtjaren ver reiken. Wetenschappers hebben hier veel informatie mee gewonnen en zullen proberen te achterhalen hoe ons universum geëvolueerd is tot wat we nu waarnemen. (gb)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-07-2010
Japanse ruimtesonde ziet inwendige van de maan
Met instrumenten van de Japanse maansonde Kaguya zijn rond grote kraters op de maan grote hoeveelheden van het mineraal olivijn gedetecteerd (Nature Geoscience). Dat mineraal is kenmerkend voor mantelmateriaal: het diepe ijzer- en magnesiumrijke gesteente dat onder de maankorst ligt.
Volgens de huidige inzichten is de maan 4,5 miljard jaar geleden ontstaan nadat de aarde in botsing was gekomen met een object ter grootte van Mars. Het materiaal dat daarbij de ruimte in werd geblazen, balde uiteindelijk samen tot de huidige maan, die na afkoeling een dikke korst van lichtgekleurd aluminiumrijk materiaal vormde.
Het idee bestond dat zich onder de maankorst nog geruime tijd een 'oceaan' van vloeibare magma heeft bevonden. Daarbij zou zich veel olijvijnrijk materiaal direct onder de korst moeten hebben verzameld. De metingen van Kaguya lijken dat nu te bevestigen. Bij de grote inslagen rond de zuidpool van de maan, waar de maankorst relatief dun is, is althans olivijnrijk materiaal bloot komen te liggen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Japanse ruimtesonde ziet inwendige van de maan
Met instrumenten van de Japanse maansonde Kaguya zijn rond grote kraters op de maan grote hoeveelheden van het mineraal olivijn gedetecteerd (Nature Geoscience). Dat mineraal is kenmerkend voor mantelmateriaal: het diepe ijzer- en magnesiumrijke gesteente dat onder de maankorst ligt.
Volgens de huidige inzichten is de maan 4,5 miljard jaar geleden ontstaan nadat de aarde in botsing was gekomen met een object ter grootte van Mars. Het materiaal dat daarbij de ruimte in werd geblazen, balde uiteindelijk samen tot de huidige maan, die na afkoeling een dikke korst van lichtgekleurd aluminiumrijk materiaal vormde.
Het idee bestond dat zich onder de maankorst nog geruime tijd een 'oceaan' van vloeibare magma heeft bevonden. Daarbij zou zich veel olijvijnrijk materiaal direct onder de korst moeten hebben verzameld. De metingen van Kaguya lijken dat nu te bevestigen. Bij de grote inslagen rond de zuidpool van de maan, waar de maankorst relatief dun is, is althans olivijnrijk materiaal bloot komen te liggen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-07-2010
Ruimtesonde Rosetta is klaar voor ontmoeting met planetoïde
Komende zaterdag (10 juli) vliegt de Europese ruimtesonde Rosetta op een afstand van 3169 kilometer langs de planetoïde Lutetia. Dat ongeveer honderd kilometer grote rotsblok is slechts een tussenstop. Want Rosetta is op weg naar de komeet Churyumov-Gerasimenko, die zij in 2014 zal bereiken.
Sinds haar lancering in 2004 heeft de ruimtesonde al ongeveer vijf miljard kilometer afgelegd. Dat komt doordat er een flinke omweg moest worden gemaakt om op goedkope wijze de juiste snelheid en koers te krijgen voor de reis naar de komeet. Onderweg is Rosetta drie keer dicht langs de aarde gescheerd en één keer langs Mars.
Tijdens de nadering van planetoïde Lutetia zullen niet alleen foto's worden gemaakt, ook zullen enkele meetinstrumenten worden ingeschakeld van Philae, het kleine landingsvaartuig dat in 2014 moet afdalen naar komeet Churyumov-Gerasimenko. Philae zal onder meer metingen doen van het eventuele magnetische veld van Lutetia.
De eerste close-ups van Lutetia zullen zaterdagavond te zien zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Ruimtesonde Rosetta is klaar voor ontmoeting met planetoïde
Komende zaterdag (10 juli) vliegt de Europese ruimtesonde Rosetta op een afstand van 3169 kilometer langs de planetoïde Lutetia. Dat ongeveer honderd kilometer grote rotsblok is slechts een tussenstop. Want Rosetta is op weg naar de komeet Churyumov-Gerasimenko, die zij in 2014 zal bereiken.
Sinds haar lancering in 2004 heeft de ruimtesonde al ongeveer vijf miljard kilometer afgelegd. Dat komt doordat er een flinke omweg moest worden gemaakt om op goedkope wijze de juiste snelheid en koers te krijgen voor de reis naar de komeet. Onderweg is Rosetta drie keer dicht langs de aarde gescheerd en één keer langs Mars.
Tijdens de nadering van planetoïde Lutetia zullen niet alleen foto's worden gemaakt, ook zullen enkele meetinstrumenten worden ingeschakeld van Philae, het kleine landingsvaartuig dat in 2014 moet afdalen naar komeet Churyumov-Gerasimenko. Philae zal onder meer metingen doen van het eventuele magnetische veld van Lutetia.
De eerste close-ups van Lutetia zullen zaterdagavond te zien zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-07-2010
Nog meer 'propellersporen' ontdekt in ringen van Saturnus
Met behulp van de ruimtesonde Cassini is een nieuwe klasse van mini-maantjes opgespoord in het ringenstelsel van Saturnus. De onwaarneembaar kleine maantjes veroorzaken tijdens hun omloop om de planeet propellerachtige verstoringen in het ringmateriaal.
De eerste van zulke sporen werden in 2006 ontdekt. Ze beperkten zich tot een ongeveer drieduizend kilometer brede zone in de buitenste heldere ring van Saturnus. Maar inmiddels zijn ze ook in een ander, meer naar buiten gelegen deel van deze zogeheten A-ring ontdekt. En deze nieuwe klasse van propellersporen is honderd keer zo groot.
Naar schatting gaan er in het ringenstelsel van Saturnus miljoenen van deze mini-maantjes schuil. Ze zijn kleiner dan echte maantjes, maar groter dan de overige deeltjes waaruit de ringen bestaan. Geschat wordt dat de grootste van deze mini-maantjes ongeveer vijfhonderd meter groot zijn. De sporen die zij achterlaten zijn duizenden kilometers lang en een paar kilometer breed.
In de loop van de afgelopen vier jaar lijken de banen van de grootste 'propellermaantjes' een beetje te zijn veranderd. Mogelijk komt dat door botsingen tussen de mini-maantjes met kleinere brokstukken ringmateriaal. Een andere mogelijkheid is dat hun baanbewegingen worden beïnvloed door de zwaartekrachtsinvloed van grotere Saturnusmanen.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesoverserrenkunde)
Nog meer 'propellersporen' ontdekt in ringen van Saturnus
Met behulp van de ruimtesonde Cassini is een nieuwe klasse van mini-maantjes opgespoord in het ringenstelsel van Saturnus. De onwaarneembaar kleine maantjes veroorzaken tijdens hun omloop om de planeet propellerachtige verstoringen in het ringmateriaal.
De eerste van zulke sporen werden in 2006 ontdekt. Ze beperkten zich tot een ongeveer drieduizend kilometer brede zone in de buitenste heldere ring van Saturnus. Maar inmiddels zijn ze ook in een ander, meer naar buiten gelegen deel van deze zogeheten A-ring ontdekt. En deze nieuwe klasse van propellersporen is honderd keer zo groot.
Naar schatting gaan er in het ringenstelsel van Saturnus miljoenen van deze mini-maantjes schuil. Ze zijn kleiner dan echte maantjes, maar groter dan de overige deeltjes waaruit de ringen bestaan. Geschat wordt dat de grootste van deze mini-maantjes ongeveer vijfhonderd meter groot zijn. De sporen die zij achterlaten zijn duizenden kilometers lang en een paar kilometer breed.
In de loop van de afgelopen vier jaar lijken de banen van de grootste 'propellermaantjes' een beetje te zijn veranderd. Mogelijk komt dat door botsingen tussen de mini-maantjes met kleinere brokstukken ringmateriaal. Een andere mogelijkheid is dat hun baanbewegingen worden beïnvloed door de zwaartekrachtsinvloed van grotere Saturnusmanen.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesoverserrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-07-2010
Stephen Hawking: "Zo zien aliens eruit"
(Illustraties Discovery Channel)
De Britse topfysicus Stephen Hawking heeft gebruik gemaakt van computerprogramma's en wetenschappelijke feiten om een grafische voorstelling te maken van hoe buitenaards leven eruitziet. Eerder al verklaarde de wetenschapper dat buitenaards leven 'zo goed als zeker' bestaat.
Hawking, die de voorstellingen maakte in het kader van 'Into the Universe', een nieuwe documentairereeks voor Discovery Channel, zegt dat het universum uit zo'n 100 miljard melkwegen bestaat. In zo'n onmetelijke ruimte is het onwaarschijnlijk dat het leven zich alleen op aarde ontwikkelde.
"Voor mijn wiskundig brein maken de cijfers alleen al dat het bestaan van aliens perfect rationeel is", vertelt de 68-jarige fysicus. "De echte uitdaging is te onderzoeken hoe ze er in het echt uitzien." Op basis van wetenschappelijke uitgangspunten kwam Hawkings tot een aantal voorstellingen van hoe wezens er in totaal verschillende leefwerelden kunnen uitzien.
Gasreuzen
Gasreuzen zoals Jupiter en Saturnus komen vaak voor. Hoe kunnen levende wezens overleven in zo'n dichte en stormachtige atmosfeer? Volgens Hawkings kunnen ballonachtige creaturen gedijen in zo'n omgeving. Ze zouden energie kunnen halen uit de elektrische ontladingen van bliksem. Al geeft Hawkings toe dat de combinatie van een dergelijke atmosfeer en het gebrek aan een vaste oppervlakte het ontstaan van leven zoals wij dat kennen erg bemoeilijkt.
Aarde-achtige planeten
Planeten met vergelijkbare omstandigheden als onze Aarde kunnen het toneel zijn van hagedisachtige roofdieren met membranen op hun ledematen waarmee ze kunnen zweven. Daarnaast zijn er ook planteneters mogelijk die met een ontwikkelde snuit voedsel opzuigen. Buitenaardse wezen op een dergelijke planeet voeden zich en bewegen waarschijnlijk op manieren die erg gelijken op wat we op Aarde gewoon zijn, meent de wetenschapper.
Onder water
Inktvisachtige wezens kunnen leven in een zoute oceaan, die zou bestaan onder de ijskorst van Europa, een maan van Jupiter. De maan is een groot hemellichaam dat potentieel over enorme waterreservoirs beschikt die leven kunnen bevatten. In zo'n diepte en donkere zee kunnen we wellicht eigenschappen terugvinden van onze diepzeewezens.
Ijskoude leefwerelden
In werelden waar de temperatuur op het niveau van vloeibare stikstof zit (kouder dan 150 graden Celcius) moeten de fysiologie en de bouwstenen van organisch leven er radicaal anders uitzien, zegt Hawkins. In zijn visie op zo'n planeet leven wezens op verschillende poten en met een enorm dikke vacht die bescherming biedt tegen de bittere koude en krachtige wind. (hlnsydney/tw)
(HLN)
[ Bericht 7% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 09-07-2010 09:32:33 ]
Stephen Hawking: "Zo zien aliens eruit"
(Illustraties Discovery Channel)
De Britse topfysicus Stephen Hawking heeft gebruik gemaakt van computerprogramma's en wetenschappelijke feiten om een grafische voorstelling te maken van hoe buitenaards leven eruitziet. Eerder al verklaarde de wetenschapper dat buitenaards leven 'zo goed als zeker' bestaat.
Hawking, die de voorstellingen maakte in het kader van 'Into the Universe', een nieuwe documentairereeks voor Discovery Channel, zegt dat het universum uit zo'n 100 miljard melkwegen bestaat. In zo'n onmetelijke ruimte is het onwaarschijnlijk dat het leven zich alleen op aarde ontwikkelde.
"Voor mijn wiskundig brein maken de cijfers alleen al dat het bestaan van aliens perfect rationeel is", vertelt de 68-jarige fysicus. "De echte uitdaging is te onderzoeken hoe ze er in het echt uitzien." Op basis van wetenschappelijke uitgangspunten kwam Hawkings tot een aantal voorstellingen van hoe wezens er in totaal verschillende leefwerelden kunnen uitzien.
Gasreuzen
Gasreuzen zoals Jupiter en Saturnus komen vaak voor. Hoe kunnen levende wezens overleven in zo'n dichte en stormachtige atmosfeer? Volgens Hawkings kunnen ballonachtige creaturen gedijen in zo'n omgeving. Ze zouden energie kunnen halen uit de elektrische ontladingen van bliksem. Al geeft Hawkings toe dat de combinatie van een dergelijke atmosfeer en het gebrek aan een vaste oppervlakte het ontstaan van leven zoals wij dat kennen erg bemoeilijkt.
Aarde-achtige planeten
Planeten met vergelijkbare omstandigheden als onze Aarde kunnen het toneel zijn van hagedisachtige roofdieren met membranen op hun ledematen waarmee ze kunnen zweven. Daarnaast zijn er ook planteneters mogelijk die met een ontwikkelde snuit voedsel opzuigen. Buitenaardse wezen op een dergelijke planeet voeden zich en bewegen waarschijnlijk op manieren die erg gelijken op wat we op Aarde gewoon zijn, meent de wetenschapper.
Onder water
Inktvisachtige wezens kunnen leven in een zoute oceaan, die zou bestaan onder de ijskorst van Europa, een maan van Jupiter. De maan is een groot hemellichaam dat potentieel over enorme waterreservoirs beschikt die leven kunnen bevatten. In zo'n diepte en donkere zee kunnen we wellicht eigenschappen terugvinden van onze diepzeewezens.
Ijskoude leefwerelden
In werelden waar de temperatuur op het niveau van vloeibare stikstof zit (kouder dan 150 graden Celcius) moeten de fysiologie en de bouwstenen van organisch leven er radicaal anders uitzien, zegt Hawkins. In zijn visie op zo'n planeet leven wezens op verschillende poten en met een enorm dikke vacht die bescherming biedt tegen de bittere koude en krachtige wind. (hlnsydney/tw)
(HLN)
[ Bericht 7% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 09-07-2010 09:32:33 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-07-2010
Rosetta fotografeert Lutetia
Planetoïde Lutetia is bezaaid met kraters. Dat blijkt uit de opnamen die de Europese ruimtesonde Rosetta afgelopen zaterdag van de forse ruimterots heeft gemaakt.
Om tien over zes 's avonds naderde Rosetta Lutetia tot op een afstand van 3162 kilometer. Uit de beelden die in de uren voor en na de dichtste nadering zijn gemaakt, blijkt dat de planetoïde een langgerekte vorm heeft met een grootste lengte van 130 kilometer. Behalve tal van inslagkraters is op het oppervlak ook een komvormig bekken met een middellijn van tientallen kilometers te zien. Lutetia is nu de zevende planetoïde waarvan gedetailleerde opnamen beschikbaar zijn.
Tijdens zijn vlucht langs de planetoïde heeft Rosetta niet alleen foto's gemaakt. Enkele van zijn instrumenten hebben metingen verricht. Daaruit moet blijken wat de chemische samenstelling van het oppervlak van Lutetia is en of de planetoïde een zwak magnetisch veld heeft.
Ondertussen is Rosetta alweer onderweg naar zijn volgende en laatste reisdoel: komeet Churyumov-Gerasimenko. Deze komeet zal hij in 2014 enkele maanden van dichtbij bestuderen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesversterrenkunde)
Rosetta fotografeert Lutetia
Planetoïde Lutetia is bezaaid met kraters. Dat blijkt uit de opnamen die de Europese ruimtesonde Rosetta afgelopen zaterdag van de forse ruimterots heeft gemaakt.
Om tien over zes 's avonds naderde Rosetta Lutetia tot op een afstand van 3162 kilometer. Uit de beelden die in de uren voor en na de dichtste nadering zijn gemaakt, blijkt dat de planetoïde een langgerekte vorm heeft met een grootste lengte van 130 kilometer. Behalve tal van inslagkraters is op het oppervlak ook een komvormig bekken met een middellijn van tientallen kilometers te zien. Lutetia is nu de zevende planetoïde waarvan gedetailleerde opnamen beschikbaar zijn.
Tijdens zijn vlucht langs de planetoïde heeft Rosetta niet alleen foto's gemaakt. Enkele van zijn instrumenten hebben metingen verricht. Daaruit moet blijken wat de chemische samenstelling van het oppervlak van Lutetia is en of de planetoïde een zwak magnetisch veld heeft.
Ondertussen is Rosetta alweer onderweg naar zijn volgende en laatste reisdoel: komeet Churyumov-Gerasimenko. Deze komeet zal hij in 2014 enkele maanden van dichtbij bestuderen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
.....
[ Bericht 99% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 15-07-2010 08:35:21 ]
[ Bericht 99% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 15-07-2010 08:35:21 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
...
[ Bericht 99% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 15-07-2010 08:36:11 ]
[ Bericht 99% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 15-07-2010 08:36:11 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
ook last van de warmte..... dubbele post
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
14-07-2010
Geboorte van megasterren ontrafeld
PARIJS - Alle sterren, groot en klein, blijken op dezelfde manier te ontstaan, namelijk uit een wolk van stof en gas. Dat hebben Amerikaanse en Europese astronomen ontdekt, maakte de Europese Zuidelijke Sterrenwacht woensdag bekend.
De ontdekking ontkracht een andere theorie over het ontstaan van megasterren. Die hypothese stelt dat hele grote sterren ontstaan door de samenklontering van kleinere sterren.
De astronomen deden hun ontdekking bij de jonge ster IRAS 13481-6124, die bijna aan het eind van zijn ontstaansfase is.
Rond het hemellichaam zagen ze de restanten van de stofwolk waaruit de ster is ontstaan. Astronomen hadden zo'n wolk alleen bij veel kleinere sterren gezien.
© ANP
(nu.nl)
Geboorte van megasterren ontrafeld
PARIJS - Alle sterren, groot en klein, blijken op dezelfde manier te ontstaan, namelijk uit een wolk van stof en gas. Dat hebben Amerikaanse en Europese astronomen ontdekt, maakte de Europese Zuidelijke Sterrenwacht woensdag bekend.
De ontdekking ontkracht een andere theorie over het ontstaan van megasterren. Die hypothese stelt dat hele grote sterren ontstaan door de samenklontering van kleinere sterren.
De astronomen deden hun ontdekking bij de jonge ster IRAS 13481-6124, die bijna aan het eind van zijn ontstaansfase is.
Rond het hemellichaam zagen ze de restanten van de stofwolk waaruit de ster is ontstaan. Astronomen hadden zo'n wolk alleen bij veel kleinere sterren gezien.
© ANP
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:Op woensdag 14 juli 2010 11:04 schreef -CRASH- het volgende:
ook last van de warmte..... dubbele post
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Rosetta Discovers Haunting Beauty in Deep Space Atmosphere
July 14, 2010: The European Space Agency's Rosetta spacecraft has beamed back close-up photographs of asteroid Lutetia, an ancient, cratered relic from the dawn of the solar system. Scientists are abuzz about the stunning images, which reveal a worldlet of haunting, alien beauty.
"I've never seen anything like it," says Claudia Alexander, project scientist for the U.S. Rosetta Project. "It looked as though it could have been fractured off of a mother asteroid – it was all angles and flat planes, ancient impacts overlaid by newer ones, covered by dust of some kind."
She is particularly intrigued by a giant dent in the asteroid's side.
"My first guess would be that it's the remnant of a giant collision that occurred sometime in the distant past," says Alexander. "The edges look shallow rather than sharp and deep as might be the case with a fresh crater. I'm sure there will be much more analysis of that feature in the weeks to come."
And then there's the perplexing appearance that boulders rolled down Lutetian slopes at some point.
"If that is indeed what we're seeing, the question becomes 'what could have caused the rolling? Perhaps the asteroid spun-up, spun-down, or experienced some orbital irregularity. It's not clear right now that the asteroid is subject to the forces that could cause these things. This is another issue for further study."
"Right now we have more questions than answers," Alexander continues. "We can only speculate at this point about what we're seeing in the pictures."
Asteroid Lutetia has been a target of interest among astronomers for many years. It is one of the largest asteroids in the solar system and has a strange spectrum of reflected light that doesn't look quite like any other asteroid. When the opportunity presented itself for Rosetta to pay a visit en route to its prime target, comet 67P/Churyumov-Gerasimenko in 2014, mission planners couldn't pass it up.
Now that Alexander has seen the images, she can't help but wonder what it would be like to have a walk around.
"Astronauts would have a hard time walking on Lutetia -- the gravity is likely to be much less than that of the moon," she says. "Also, the surface regolith looks very powdery, so astronauts might find themselves sinking in maybe a half-inch or so as they walked."
NASA's MIRO (Microwave Instrument for the Rosetta Orbiter) instrument will help determine whether the surface layers are powdery or rocky. As scientists analyze data from Rosetta's other instruments, they'll be able to determine Lutetia's mass and density, thus revealing more about the asteroid's composition and helping solve the riddle of its origin.
Is Lutetia a 130-km fragment from a planet that broke apart billions of years ago? Or is it one of the original planetary building blocks astronomers call "planetesimals" that has remained the same because no planet sucked it in during the solar system's formative years?
As scientists begin to answer these questions with the Rosetta data, they'll gain new insights into the origin and history of asteroids, and also learn more about the evolution of the solar system itself. An asteroid's contents can reveal something about the conditions and makeup of the solar nebula where the asteroid formed.
"Rosetta took measurements with 17 different instruments," says Rita Schulz, ESA Project Scientist for the Rosetta Mission. "When all the data are analyzed, Lutetia will be one of the best known asteroids out there."
"These spectacular images," she says, "are just the beginning."
Author: Dauna Coulter | Editor: Dr. Tony Phillips | Credit: Science@NASA
July 14, 2010: The European Space Agency's Rosetta spacecraft has beamed back close-up photographs of asteroid Lutetia, an ancient, cratered relic from the dawn of the solar system. Scientists are abuzz about the stunning images, which reveal a worldlet of haunting, alien beauty.
"I've never seen anything like it," says Claudia Alexander, project scientist for the U.S. Rosetta Project. "It looked as though it could have been fractured off of a mother asteroid – it was all angles and flat planes, ancient impacts overlaid by newer ones, covered by dust of some kind."
She is particularly intrigued by a giant dent in the asteroid's side.
"My first guess would be that it's the remnant of a giant collision that occurred sometime in the distant past," says Alexander. "The edges look shallow rather than sharp and deep as might be the case with a fresh crater. I'm sure there will be much more analysis of that feature in the weeks to come."
And then there's the perplexing appearance that boulders rolled down Lutetian slopes at some point.
"If that is indeed what we're seeing, the question becomes 'what could have caused the rolling? Perhaps the asteroid spun-up, spun-down, or experienced some orbital irregularity. It's not clear right now that the asteroid is subject to the forces that could cause these things. This is another issue for further study."
"Right now we have more questions than answers," Alexander continues. "We can only speculate at this point about what we're seeing in the pictures."
Asteroid Lutetia has been a target of interest among astronomers for many years. It is one of the largest asteroids in the solar system and has a strange spectrum of reflected light that doesn't look quite like any other asteroid. When the opportunity presented itself for Rosetta to pay a visit en route to its prime target, comet 67P/Churyumov-Gerasimenko in 2014, mission planners couldn't pass it up.
Now that Alexander has seen the images, she can't help but wonder what it would be like to have a walk around.
"Astronauts would have a hard time walking on Lutetia -- the gravity is likely to be much less than that of the moon," she says. "Also, the surface regolith looks very powdery, so astronauts might find themselves sinking in maybe a half-inch or so as they walked."
NASA's MIRO (Microwave Instrument for the Rosetta Orbiter) instrument will help determine whether the surface layers are powdery or rocky. As scientists analyze data from Rosetta's other instruments, they'll be able to determine Lutetia's mass and density, thus revealing more about the asteroid's composition and helping solve the riddle of its origin.
Is Lutetia a 130-km fragment from a planet that broke apart billions of years ago? Or is it one of the original planetary building blocks astronomers call "planetesimals" that has remained the same because no planet sucked it in during the solar system's formative years?
As scientists begin to answer these questions with the Rosetta data, they'll gain new insights into the origin and history of asteroids, and also learn more about the evolution of the solar system itself. An asteroid's contents can reveal something about the conditions and makeup of the solar nebula where the asteroid formed.
"Rosetta took measurements with 17 different instruments," says Rita Schulz, ESA Project Scientist for the Rosetta Mission. "When all the data are analyzed, Lutetia will be one of the best known asteroids out there."
"These spectacular images," she says, "are just the beginning."
Author: Dauna Coulter | Editor: Dr. Tony Phillips | Credit: Science@NASA
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
15-07-010
Aardatmosfeer 'ingestort' door lage zonneactiviteit
Tijdens het diepe minimum in de zonneactiviteit van 2008/2009 heeft zich hoog in de aardatmosfeer iets bijzonders afgespeeld. De zeer ijle buitenste luchtlaag, die aan de lege ruimte grenst, is aanzienlijk verder ingezakt dan tijdens eerdere zonneminima.
Dat de dichtheid van deze zogeheten thermosfeer afneemt op het moment dat de zon minder actief is, is niet zo verrassend. Dat gebeurt namelijk tijdens elk zonneminimum. Maar ditmaal was de instorting twee tot drie keer zo sterk als anders.
De thermosfeer strekt zich uit van een hoogte van 90 kilometer tot meer dan 600 kilometer. Hij onderschept de meest energierijke ultraviolette straling van de zon, wat verklaart waarom hij tijdens perioden van hoge zonneactiviteit opwarmt en opzwelt. Als de zonneactiviteit daalt, zakt de thermosfeer weer in.
Paradoxaal genoeg zou het nu waargenomen versterkte effect deels het gevolg kunnen zijn van de verhoogde concentratie kooldioxide in de atmosfeer. Waar dit broeikasgas onderin de atmosfeer voor opwarming zorgt, koelt het de thermosfeer juist af. Maar zelfs de combinatie van kooldioxide en geringe zonneactiviteit kan de waargenomen instorting van de thermosfeer nog niet voor de helft verklaren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde))
Aardatmosfeer 'ingestort' door lage zonneactiviteit
Tijdens het diepe minimum in de zonneactiviteit van 2008/2009 heeft zich hoog in de aardatmosfeer iets bijzonders afgespeeld. De zeer ijle buitenste luchtlaag, die aan de lege ruimte grenst, is aanzienlijk verder ingezakt dan tijdens eerdere zonneminima.
Dat de dichtheid van deze zogeheten thermosfeer afneemt op het moment dat de zon minder actief is, is niet zo verrassend. Dat gebeurt namelijk tijdens elk zonneminimum. Maar ditmaal was de instorting twee tot drie keer zo sterk als anders.
De thermosfeer strekt zich uit van een hoogte van 90 kilometer tot meer dan 600 kilometer. Hij onderschept de meest energierijke ultraviolette straling van de zon, wat verklaart waarom hij tijdens perioden van hoge zonneactiviteit opwarmt en opzwelt. Als de zonneactiviteit daalt, zakt de thermosfeer weer in.
Paradoxaal genoeg zou het nu waargenomen versterkte effect deels het gevolg kunnen zijn van de verhoogde concentratie kooldioxide in de atmosfeer. Waar dit broeikasgas onderin de atmosfeer voor opwarming zorgt, koelt het de thermosfeer juist af. Maar zelfs de combinatie van kooldioxide en geringe zonneactiviteit kan de waargenomen instorting van de thermosfeer nog niet voor de helft verklaren.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde))
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-07-2010
Alle sterren ontstaan op dezelfde manier
Europese astronomen zijn er voor het eerst in geslaagd om de materieschijf rond een zware babyster in beeld te brengen. Daarmee is het directe bewijs geleverd dat zware sterren op dezelfde manier ontstaan als hun kleinere soortgenoten (Nature, 15 juli).
De astronomen hebben een object onderzocht dat bekendstaat onder de cryptische naam IRAS 13481-6124 - een 20 zonsmassa's wegende, jonge ster op een afstand van ongeveer tienduizend lichtjaar. Uit eerdere waarnemingen was al gebleken dat de ster een jet vertoont - een straalstoom van materie. Zo'n jet wijst doorgaans op de aanwezigheid van een schijf van gas en stof, van waaruit materie naar een nog in 'aanbouw' zijnde ster toe stroomt.
Om vast de stellen of dat ook bij deze ster het geval is, hebben de astronomen ESO's Very Large Telescope Interferometer (VLTI) ingezet - een instrument met een beeldscherpte die meer dan tien keer zo groot is als die van de huidige optische telescopen in de ruimte. Met de VLTI kon inderdaad worden vastgesteld dat IRAS 13481-6124 is omringd door een materieschijf.
Bij lichte sterren zijn zulke schijven al veel vaker in beeld gebracht. Maar bij zo'n zware ster is nu voor het eerst gelukt. Daaruit blijkt dat de vorming voor alle sterren op dezelfde manier verloopt, ongeacht hun massa.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesverserrenkuinde)
Alle sterren ontstaan op dezelfde manier
Europese astronomen zijn er voor het eerst in geslaagd om de materieschijf rond een zware babyster in beeld te brengen. Daarmee is het directe bewijs geleverd dat zware sterren op dezelfde manier ontstaan als hun kleinere soortgenoten (Nature, 15 juli).
De astronomen hebben een object onderzocht dat bekendstaat onder de cryptische naam IRAS 13481-6124 - een 20 zonsmassa's wegende, jonge ster op een afstand van ongeveer tienduizend lichtjaar. Uit eerdere waarnemingen was al gebleken dat de ster een jet vertoont - een straalstoom van materie. Zo'n jet wijst doorgaans op de aanwezigheid van een schijf van gas en stof, van waaruit materie naar een nog in 'aanbouw' zijnde ster toe stroomt.
Om vast de stellen of dat ook bij deze ster het geval is, hebben de astronomen ESO's Very Large Telescope Interferometer (VLTI) ingezet - een instrument met een beeldscherpte die meer dan tien keer zo groot is als die van de huidige optische telescopen in de ruimte. Met de VLTI kon inderdaad worden vastgesteld dat IRAS 13481-6124 is omringd door een materieschijf.
Bij lichte sterren zijn zulke schijven al veel vaker in beeld gebracht. Maar bij zo'n zware ster is nu voor het eerst gelukt. Daaruit blijkt dat de vorming voor alle sterren op dezelfde manier verloopt, ongeacht hun massa.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesverserrenkuinde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-07-2010
Kijk, hier ontstaan de sterren
Deze fantastische foto van NASA toont waar sterren geboren worden en groot worden. Deze galactische nevel, de NGC 2467, is een enorme gaswolk die vooral bestaat uit waterstof en allerlei stofwolken met vreemde vormen. Het gebied, waar sterren gevormd worden, is gelegen in de zuidelijke constellatie van Puppis en is op zo'n 13.000 lichtjaren van de Aarde verwijderd. Eén lichtjaar is ongeveer 9,46 biljoen kilometer.
Gigantische gaswolken met waterstof zijn ontstaansoorden voor sterren. Dat bevestigt dit beeld van NASA's Hubble-ruimtetelescoop in detail. Voedingsbodems voor sterren zoals deze NGC 2467 zijn volgens wetenschappers belangrijk om de afstand en chemische samenstelling te bepalen van andere melkwegstelsels. Sommige van die melkwegen bevatten enorme sterrenvormende gebieden zoals de NGC 2467, dat zelf tienduizenden sterren kan bevatten, terwijl andere dan weer nauwelijks productief zijn.
Jonge sterren
De heldere, blauwe stippen op de foto zijn de jonge, hete sterren, die recent gevormd werden uit stof en uit de gaswolken die de meeste waterstof bevatten. Nog veel meer jonge sterren worden verhuld door de waterstofwolken.
Volgens experten zijn de gaswolken met waterstof binnenin NGC 2467 amper een paar miljoen jaar oud. De meeste straling komt van één hete en heldere massieve ster die HD 64315 genoemd wordt. De hevige straling belicht mooi de contouren en helpt de structuur van het hele nevelgebied vorm te geven. (jv)
(HLN)
Kijk, hier ontstaan de sterren
Deze fantastische foto van NASA toont waar sterren geboren worden en groot worden. Deze galactische nevel, de NGC 2467, is een enorme gaswolk die vooral bestaat uit waterstof en allerlei stofwolken met vreemde vormen. Het gebied, waar sterren gevormd worden, is gelegen in de zuidelijke constellatie van Puppis en is op zo'n 13.000 lichtjaren van de Aarde verwijderd. Eén lichtjaar is ongeveer 9,46 biljoen kilometer.
Gigantische gaswolken met waterstof zijn ontstaansoorden voor sterren. Dat bevestigt dit beeld van NASA's Hubble-ruimtetelescoop in detail. Voedingsbodems voor sterren zoals deze NGC 2467 zijn volgens wetenschappers belangrijk om de afstand en chemische samenstelling te bepalen van andere melkwegstelsels. Sommige van die melkwegen bevatten enorme sterrenvormende gebieden zoals de NGC 2467, dat zelf tienduizenden sterren kan bevatten, terwijl andere dan weer nauwelijks productief zijn.
Jonge sterren
De heldere, blauwe stippen op de foto zijn de jonge, hete sterren, die recent gevormd werden uit stof en uit de gaswolken die de meeste waterstof bevatten. Nog veel meer jonge sterren worden verhuld door de waterstofwolken.
Volgens experten zijn de gaswolken met waterstof binnenin NGC 2467 amper een paar miljoen jaar oud. De meeste straling komt van één hete en heldere massieve ster die HD 64315 genoemd wordt. De hevige straling belicht mooi de contouren en helpt de structuur van het hele nevelgebied vorm te geven. (jv)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-07-2010
Bijzondere kosmische lens ontdekt
Amerikaanse, Zwitserse en Duitse sterrenkundigen hebben voor het eerst een zogeheten quasar waargenomen die als 'lens' fungeert. Deze kosmische lens maakt een dubbele afbeelding van een nog verder weg gelegen quasar.
Quasars zijn de buitengewoon heldere kernen van actieve sterrenstelsels, die hun energie ontlenen aan een superzwaar zwart gat. Zo'n quasar produceert soms duizend keer zo veel licht als het sterrenstelsel waar het deel van uitmaakt.
Met hun enorme zwaartekracht kunnen sterrenstelsels het licht van verder weg gelegen objecten zodanig afbuigen, dat er lenswerking optreedt. De afgelopen dertig jaar zijn honderden van die 'zwaartekrachtlensen' ontdekt. Maar daarbij ging het steeds om normale sterrenstelsels die een meervoudige afbeelding van een verre quasar maakten. Nu is er met de 10-meter Keck-telescoop een 1,6 miljard lichtjaar verre quasar ontdekt die als zwaartekrachtlens een dubbele afbeelding maakt van een 7,5 miljard lichtjaar verre quasar.
Het zwaartekrachtlenseffect kan worden gebruikt om de massa van het als lens fungerende object te meten. In dit geval dus van het voorgrondstelsel dat door zijn extreem heldere kern moeilijk waarneembaar is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesversterrenkunde)
Bijzondere kosmische lens ontdekt
Amerikaanse, Zwitserse en Duitse sterrenkundigen hebben voor het eerst een zogeheten quasar waargenomen die als 'lens' fungeert. Deze kosmische lens maakt een dubbele afbeelding van een nog verder weg gelegen quasar.
Quasars zijn de buitengewoon heldere kernen van actieve sterrenstelsels, die hun energie ontlenen aan een superzwaar zwart gat. Zo'n quasar produceert soms duizend keer zo veel licht als het sterrenstelsel waar het deel van uitmaakt.
Met hun enorme zwaartekracht kunnen sterrenstelsels het licht van verder weg gelegen objecten zodanig afbuigen, dat er lenswerking optreedt. De afgelopen dertig jaar zijn honderden van die 'zwaartekrachtlensen' ontdekt. Maar daarbij ging het steeds om normale sterrenstelsels die een meervoudige afbeelding van een verre quasar maakten. Nu is er met de 10-meter Keck-telescoop een 1,6 miljard lichtjaar verre quasar ontdekt die als zwaartekrachtlens een dubbele afbeelding maakt van een 7,5 miljard lichtjaar verre quasar.
Het zwaartekrachtlenseffect kan worden gebruikt om de massa van het als lens fungerende object te meten. In dit geval dus van het voorgrondstelsel dat door zijn extreem heldere kern moeilijk waarneembaar is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Komen er nog interessante missies aan de komende tijd?
Kan me herinneren dat in de serie Space gesproken werd over 5 satellieten die samen zouden vliegen in "laser-guided formation" en elke satelliet was vele malen krachtiger dan Hubble. Komt hier nog iets van? Of zijn er andere interessante missies voor de komende tijd? Zou iemand me een update kunnen geven?
Kan me herinneren dat in de serie Space gesproken werd over 5 satellieten die samen zouden vliegen in "laser-guided formation" en elke satelliet was vele malen krachtiger dan Hubble. Komt hier nog iets van? Of zijn er andere interessante missies voor de komende tijd? Zou iemand me een update kunnen geven?
"An educated citizenry is a vital requisite for our survival as a free people."
New horizons is nog onderweg naar Pluto... aankomst 2014
En volgend jaar wordt Juno gelanceerd
Key things to know about Juno Spacecraft launches in August 2011 Five-year cruise to Jupiter, arriving July 2016 One year at Jupiter will complete the mission (orbiting the planet 32 times) Juno will improve our understanding of our solar system’s beginnings by revealing the origin and evolution of Jupiter.
Specifically, Juno will… Determine how much water is in Jupiter’s atmosphere, which helps determine which planet formation theory is correct (or if new theories are needed) Look deep into Jupiter’s atmosphere to measure composition, temperature, cloud motions and other properties Map Jupiter’s magnetic and gravity fields, revealing the planet’s deep structure Explore and study Jupiter’s magnetosphere near the planet’s poles, especially the auroras – Jupiter’s northern and southern lights – providing new insights about how the planet’s enormous magnetic force field affects its atmosphere.
--------------------------------------------------------------------------------
2010 Launches
--------------------------------------------------------------------------------
Date: Nov. 1 +
Mission: STS-133
Launch Vehicle: Space Shuttle Discovery
Launch Site: Kennedy Space Center - Launch Pad 39A
Launch Time: 4:33 p.m. EDT
STS-133 Description: Space shuttle Discovery will deliver the Express Logistics Carrier 4 (ELC4), a Multi-Purpose Logistics Module (MLPM) and critical spare components to the International Space Station.
Date: Nov. 22
Mission: Glory
Launch Vehicle: Orbital Sciences Taurus Rocket
Launch Site: Vandenberg Air Force Base - Launch Pad SLC 576-E
Launch Time: 2:09 a.m. PST/5:09 a.m. EST
Description: The Glory Mission will help increase our understanding of the Earth's energy balance by collecting data on the properties of aerosols and black carbon in the Earth's atmosphere and how the Sun's irradiance affects the Earth's climate.
--------------------------------------------------------------------------------
2011 Launches
--------------------------------------------------------------------------------
Date: Feb. 26 +
Mission: STS-134
Launch Vehicle: Space Shuttle Endeavour
Launch Site: Kennedy Space Center - Launch Pad 39A
Launch Time: 4:19 p.m. EST
STS-134 Description: Space shuttle Endeavour will deliver an EXPRESS Logistics Carrier-3 (ELC-3) and an Alpha Magnetic Spectrometer (AMS) to the International Space Station.
Date: **
Mission: Aquarius
Launch Vehicle: United Launch Alliance Delta II 7320
Launch Site: Vandenberg Air Force Base - SLC 2
Description: The Aquarius mission will provide the first-ever global maps of salt concentrations in the ocean surface needed to understand heat transport and storage in the ocean.
Date: Aug. 5
Mission: Juno
Launch Vehicle: United Launch Alliance Atlas V
Launch Site: Cape Canaveral Air Force Station, Fla.
Description: The solar-powered Juno spacecraft is to orbit Jupiter's poles 33 times to find out more about the gas giant's origins, structure, atmosphere and magnetosphere.
Date: Sept. 8
Mission: GRAIL
Launch Vehicle: ULA Delta II Heavy
Launch Site: Cape Canaveral Air Force Station, Fla.
Description: The Gravity Recovery and Interior Laboratory mission's primary science objectives will be to determine the structure of the lunar interior from crust to core and to advance understanding of the thermal evolution of the moon.
Date: Oct. 18
Mission: NPP
Launch Vehicle: ULA Delta II
Launch Site: Vandenberg Air Force Base, Calif.
Description: The National Polar-orbiting Operational Environmental Satellite System Preparatory Project (NPP) mission for NASA and NOAA is to measure Earth's atmospheric and sea surface temperatures, humidity sounding, land and ocean biological activity and cloud and aerosol properties.
Date: Nov. 25 *
Mission: Mars Science Laboratory
Launch Vehicle: United Launch Alliance Atlas V
Launch Site: Cape Canaveral Air Force Station
Description: The Mars Science Laboratory is a rover that will assess whether Mars ever was, or is still today, an environment able to support microbial life and to determine the planet's habitability.
http://www.nasa.gov/missions/index.html
[ Bericht 55% gewijzigd door -CRASH- op 21-07-2010 00:02:48 ]
En volgend jaar wordt Juno gelanceerd
Key things to know about Juno Spacecraft launches in August 2011 Five-year cruise to Jupiter, arriving July 2016 One year at Jupiter will complete the mission (orbiting the planet 32 times) Juno will improve our understanding of our solar system’s beginnings by revealing the origin and evolution of Jupiter.
Specifically, Juno will… Determine how much water is in Jupiter’s atmosphere, which helps determine which planet formation theory is correct (or if new theories are needed) Look deep into Jupiter’s atmosphere to measure composition, temperature, cloud motions and other properties Map Jupiter’s magnetic and gravity fields, revealing the planet’s deep structure Explore and study Jupiter’s magnetosphere near the planet’s poles, especially the auroras – Jupiter’s northern and southern lights – providing new insights about how the planet’s enormous magnetic force field affects its atmosphere.
--------------------------------------------------------------------------------
2010 Launches
--------------------------------------------------------------------------------
Date: Nov. 1 +
Mission: STS-133
Launch Vehicle: Space Shuttle Discovery
Launch Site: Kennedy Space Center - Launch Pad 39A
Launch Time: 4:33 p.m. EDT
STS-133 Description: Space shuttle Discovery will deliver the Express Logistics Carrier 4 (ELC4), a Multi-Purpose Logistics Module (MLPM) and critical spare components to the International Space Station.
Date: Nov. 22
Mission: Glory
Launch Vehicle: Orbital Sciences Taurus Rocket
Launch Site: Vandenberg Air Force Base - Launch Pad SLC 576-E
Launch Time: 2:09 a.m. PST/5:09 a.m. EST
Description: The Glory Mission will help increase our understanding of the Earth's energy balance by collecting data on the properties of aerosols and black carbon in the Earth's atmosphere and how the Sun's irradiance affects the Earth's climate.
--------------------------------------------------------------------------------
2011 Launches
--------------------------------------------------------------------------------
Date: Feb. 26 +
Mission: STS-134
Launch Vehicle: Space Shuttle Endeavour
Launch Site: Kennedy Space Center - Launch Pad 39A
Launch Time: 4:19 p.m. EST
STS-134 Description: Space shuttle Endeavour will deliver an EXPRESS Logistics Carrier-3 (ELC-3) and an Alpha Magnetic Spectrometer (AMS) to the International Space Station.
Date: **
Mission: Aquarius
Launch Vehicle: United Launch Alliance Delta II 7320
Launch Site: Vandenberg Air Force Base - SLC 2
Description: The Aquarius mission will provide the first-ever global maps of salt concentrations in the ocean surface needed to understand heat transport and storage in the ocean.
Date: Aug. 5
Mission: Juno
Launch Vehicle: United Launch Alliance Atlas V
Launch Site: Cape Canaveral Air Force Station, Fla.
Description: The solar-powered Juno spacecraft is to orbit Jupiter's poles 33 times to find out more about the gas giant's origins, structure, atmosphere and magnetosphere.
Date: Sept. 8
Mission: GRAIL
Launch Vehicle: ULA Delta II Heavy
Launch Site: Cape Canaveral Air Force Station, Fla.
Description: The Gravity Recovery and Interior Laboratory mission's primary science objectives will be to determine the structure of the lunar interior from crust to core and to advance understanding of the thermal evolution of the moon.
Date: Oct. 18
Mission: NPP
Launch Vehicle: ULA Delta II
Launch Site: Vandenberg Air Force Base, Calif.
Description: The National Polar-orbiting Operational Environmental Satellite System Preparatory Project (NPP) mission for NASA and NOAA is to measure Earth's atmospheric and sea surface temperatures, humidity sounding, land and ocean biological activity and cloud and aerosol properties.
Date: Nov. 25 *
Mission: Mars Science Laboratory
Launch Vehicle: United Launch Alliance Atlas V
Launch Site: Cape Canaveral Air Force Station
Description: The Mars Science Laboratory is a rover that will assess whether Mars ever was, or is still today, an environment able to support microbial life and to determine the planet's habitability.
http://www.nasa.gov/missions/index.html
[ Bericht 55% gewijzigd door -CRASH- op 21-07-2010 00:02:48 ]
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
Dank je!quote:Op dinsdag 20 juli 2010 23:50 schreef -CRASH- het volgende:
New horizons is nog onderweg naar Pluto... aankomst 2014
En volgend jaar wordt Juno gelanceerd
...........
http://www.nasa.gov/missions/index.html
Dit staat dus allemaal op de NASA site? Betekent dat dat er nog meer missies zijn van de ESA en vanuit andere landen zoals China en Japan?
"An educated citizenry is a vital requisite for our survival as a free people."
Zekersquote:Op woensdag 21 juli 2010 00:39 schreef Probably_on_pcp het volgende:
[..]
Dank je!
Dit staat dus allemaal op de NASA site? Betekent dat dat er nog meer missies zijn van de ESA en vanuit andere landen zoals China en Japan?
ESA
worldwide launch schedule
Dus gewoon zoeken op xxxxx future launch schedule/dates
[ Bericht 1% gewijzigd door -CRASH- op 21-07-2010 01:29:53 ]
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
quote:Op dinsdag 20 juli 2010 23:50 schreef -CRASH- het volgende:
New horizons is nog onderweg naar Pluto... aankomst 2014
En volgend jaar wordt Juno gelanceerd
Key things to know about Juno Spacecraft launches in August 2011 Five-year cruise to Jupiter, arriving July 2016 One year at Jupiter will complete the mission (orbiting the planet 32 times) Juno will improve our understanding of our solar system’s beginnings by revealing the origin and evolution of Jupiter.
Specifically, Juno will… Determine how much water is in Jupiter’s atmosphere, which helps determine which planet formation theory is correct (or if new theories are needed) Look deep into Jupiter’s atmosphere to measure composition, temperature, cloud motions and other properties Map Jupiter’s magnetic and gravity fields, revealing the planet’s deep structure Explore and study Jupiter’s magnetosphere near the planet’s poles, especially the auroras – Jupiter’s northern and southern lights – providing new insights about how the planet’s enormous magnetic force field affects its atmosphere.
--------------------------------------------------------------------------------
2010 Launches
--------------------------------------------------------------------------------
Date: Nov. 1 +
Mission: STS-133
Launch Vehicle: Space Shuttle Discovery
Launch Site: Kennedy Space Center - Launch Pad 39A
Launch Time: 4:33 p.m. EDT
STS-133 Description: Space shuttle Discovery will deliver the Express Logistics Carrier 4 (ELC4), a Multi-Purpose Logistics Module (MLPM) and critical spare components to the International Space Station.
Date: Nov. 22
Mission: Glory
Launch Vehicle: Orbital Sciences Taurus Rocket
Launch Site: Vandenberg Air Force Base - Launch Pad SLC 576-E
Launch Time: 2:09 a.m. PST/5:09 a.m. EST
Description: The Glory Mission will help increase our understanding of the Earth's energy balance by collecting data on the properties of aerosols and black carbon in the Earth's atmosphere and how the Sun's irradiance affects the Earth's climate.
--------------------------------------------------------------------------------
2011 Launches
--------------------------------------------------------------------------------
Date: Feb. 26 +
Mission: STS-134
Launch Vehicle: Space Shuttle Endeavour
Launch Site: Kennedy Space Center - Launch Pad 39A
Launch Time: 4:19 p.m. EST
STS-134 Description: Space shuttle Endeavour will deliver an EXPRESS Logistics Carrier-3 (ELC-3) and an Alpha Magnetic Spectrometer (AMS) to the International Space Station.
Date: **
Mission: Aquarius
Launch Vehicle: United Launch Alliance Delta II 7320
Launch Site: Vandenberg Air Force Base - SLC 2
Description: The Aquarius mission will provide the first-ever global maps of salt concentrations in the ocean surface needed to understand heat transport and storage in the ocean.
Date: Aug. 5
Mission: Juno
Launch Vehicle: United Launch Alliance Atlas V
Launch Site: Cape Canaveral Air Force Station, Fla.
Description: The solar-powered Juno spacecraft is to orbit Jupiter's poles 33 times to find out more about the gas giant's origins, structure, atmosphere and magnetosphere.
Date: Sept. 8
Mission: GRAIL
Launch Vehicle: ULA Delta II Heavy
Launch Site: Cape Canaveral Air Force Station, Fla.
Description: The Gravity Recovery and Interior Laboratory mission's primary science objectives will be to determine the structure of the lunar interior from crust to core and to advance understanding of the thermal evolution of the moon.
Date: Oct. 18
Mission: NPP
Launch Vehicle: ULA Delta II
Launch Site: Vandenberg Air Force Base, Calif.
Description: The National Polar-orbiting Operational Environmental Satellite System Preparatory Project (NPP) mission for NASA and NOAA is to measure Earth's atmospheric and sea surface temperatures, humidity sounding, land and ocean biological activity and cloud and aerosol properties.
Date: Nov. 25 *
Mission: Mars Science Laboratory
Launch Vehicle: United Launch Alliance Atlas V
Launch Site: Cape Canaveral Air Force Station
Description: The Mars Science Laboratory is a rover that will assess whether Mars ever was, or is still today, an environment able to support microbial life and to determine the planet's habitability.
http://www.nasa.gov/missions/index.html
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-07-2010
Structuur van 450 jaar oude kosmische bom ontrafeld
Astronomen van de Universiteit Utrecht zijn er in geslaagd de vorming van een supernova te reconstrueren. Supernova's behoren tot de krachtigste explosies in het heelal. Dit soort kosmische bommen is zo krachtig dat de schokgolf nog eeuwenlang met duizenden kilometers per seconde door de ruimte reist. De astronomen slaagden erin de structuur van supernova 0519-69.0, die zich op een afstand van 150.000 lichtjaar in de Grote Magelhaense Wolk bevindt, te ontrafelen aan de hand van de röntgenstraling van de explosie.
Met behulp van een spectrometer van de Europese XMM-Newton-satelliet zijn de sterrenkundigen, onder leiding van Daria Kosenko (UU), er in geslaagd nauwkeurige vingerafdrukken te maken van de restanten van de supernova. Op die manier konden zij niet alleen de structuur van de 'bom' reconstrueren, maar ook de snelheid van de schokgolf meten. Bovendien konden ze vaststellen dat de supernova zo'n 450 jaar geleden ontplofte (dat is zonder correctie voor de 150.000 jaar die het licht erover deed om de aarde te bereiken).
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Structuur van 450 jaar oude kosmische bom ontrafeld
Astronomen van de Universiteit Utrecht zijn er in geslaagd de vorming van een supernova te reconstrueren. Supernova's behoren tot de krachtigste explosies in het heelal. Dit soort kosmische bommen is zo krachtig dat de schokgolf nog eeuwenlang met duizenden kilometers per seconde door de ruimte reist. De astronomen slaagden erin de structuur van supernova 0519-69.0, die zich op een afstand van 150.000 lichtjaar in de Grote Magelhaense Wolk bevindt, te ontrafelen aan de hand van de röntgenstraling van de explosie.
Met behulp van een spectrometer van de Europese XMM-Newton-satelliet zijn de sterrenkundigen, onder leiding van Daria Kosenko (UU), er in geslaagd nauwkeurige vingerafdrukken te maken van de restanten van de supernova. Op die manier konden zij niet alleen de structuur van de 'bom' reconstrueren, maar ook de snelheid van de schokgolf meten. Bovendien konden ze vaststellen dat de supernova zo'n 450 jaar geleden ontplofte (dat is zonder correctie voor de 150.000 jaar die het licht erover deed om de aarde te bereiken).
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-07-2010
Astronomen ontdekken zwaarste ster ooit
Een internationaal team van astronomen heeft vandaag de ontdekking meegedeeld van de grootste ooit waargenomen ster. De ster is 265 tot 320 maal groter dan onze zon, en miljoenen keer helderder. De ontdekking is te danken aan de in Chili opgestelde Zeer Grote Telescoop (VLT) en aan de ruimtetelescoop Hubble.
Miljoen jaar
De iets meer dan een miljoen jaar geleden geboren ster kreeg de wat moeilijk in de mond liggende naam R136a1. Zij maakt deel uit van een stelsel gigantische sterren dat onlangs is ontdekt door een team onder leiding van professor Paul Crowther, astrofysicus van de Britse universiteit van Sheffield.
Vijfde verloren
Mocht deze ster de plaats innemen van onze zon, zou de uv-straling zo intens zijn dat alle leven op de blauwe planeet onmogelijk was.
Volgens Crowther is R136a1 al een ster op leeftijd: "zij heeft al een vijfde van haar oorspronkelijke massa verloren". In tegenstelling tot mensen worden sterren groot geboren en neemt hun grootte af met het verstrijken van de jaren. (belga/ep)
(HLN)
Astronomen ontdekken zwaarste ster ooit
Een internationaal team van astronomen heeft vandaag de ontdekking meegedeeld van de grootste ooit waargenomen ster. De ster is 265 tot 320 maal groter dan onze zon, en miljoenen keer helderder. De ontdekking is te danken aan de in Chili opgestelde Zeer Grote Telescoop (VLT) en aan de ruimtetelescoop Hubble.
Miljoen jaar
De iets meer dan een miljoen jaar geleden geboren ster kreeg de wat moeilijk in de mond liggende naam R136a1. Zij maakt deel uit van een stelsel gigantische sterren dat onlangs is ontdekt door een team onder leiding van professor Paul Crowther, astrofysicus van de Britse universiteit van Sheffield.
Vijfde verloren
Mocht deze ster de plaats innemen van onze zon, zou de uv-straling zo intens zijn dat alle leven op de blauwe planeet onmogelijk was.
Volgens Crowther is R136a1 al een ster op leeftijd: "zij heeft al een vijfde van haar oorspronkelijke massa verloren". In tegenstelling tot mensen worden sterren groot geboren en neemt hun grootte af met het verstrijken van de jaren. (belga/ep)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-07-2010
Nieuw techniek ontwikkeld voor onderzoek donkere energie
Radiosterrenkundigen hebben een nieuwe techniek ontwikkeld om grote kosmische structuren in kaart te brengen. Met deze techniek hopen zij meer te weten komen over de geheimzinnige 'donkere energie' in het heelal (Nature, 22 juli).
'Donkere energie' is de naam die sterrenkundigen hebben gegeven aan de nog onbegrepen oorzaak van de versnellende uitdijing van het heelal. Er zijn verschillende theorieën bedacht om die versnellende uitdijing te verklaren, maar tot nog toe is het niet gelukt om de verschillende kandidaten te toetsen. De sleutel wordt gezocht bij metingen van de grootschalige verdeling van sterrenstelsels in het heelal.
Het meten van de afstanden en snelheden van vele miljoenen sterrenstelsels is een tijdrovende klus. Bij de nieuwe techniek, die intensity mapping wordt genoemd, wordt echter niet naar afzonderlijke sterrenstelsels gekeken, maar naar de radiostraling die afkomstig is van neutraal waterstofgas uit een groot gebied dat grote aantallen stelsels omvat. Op die manier wordt een flink stuk heelal in één keer gemeten en kan veel sneller inzicht worden verkregen in de wijze waarop grote kosmische structuren zich de afgelopen miljarden jaren hebben ontwikkeld. En met die informatie kan dan weer de 'beste' theorie voor de verklaring van de donkere energie worden geselecteerd.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Nieuw techniek ontwikkeld voor onderzoek donkere energie
Radiosterrenkundigen hebben een nieuwe techniek ontwikkeld om grote kosmische structuren in kaart te brengen. Met deze techniek hopen zij meer te weten komen over de geheimzinnige 'donkere energie' in het heelal (Nature, 22 juli).
'Donkere energie' is de naam die sterrenkundigen hebben gegeven aan de nog onbegrepen oorzaak van de versnellende uitdijing van het heelal. Er zijn verschillende theorieën bedacht om die versnellende uitdijing te verklaren, maar tot nog toe is het niet gelukt om de verschillende kandidaten te toetsen. De sleutel wordt gezocht bij metingen van de grootschalige verdeling van sterrenstelsels in het heelal.
Het meten van de afstanden en snelheden van vele miljoenen sterrenstelsels is een tijdrovende klus. Bij de nieuwe techniek, die intensity mapping wordt genoemd, wordt echter niet naar afzonderlijke sterrenstelsels gekeken, maar naar de radiostraling die afkomstig is van neutraal waterstofgas uit een groot gebied dat grote aantallen stelsels omvat. Op die manier wordt een flink stuk heelal in één keer gemeten en kan veel sneller inzicht worden verkregen in de wijze waarop grote kosmische structuren zich de afgelopen miljarden jaren hebben ontwikkeld. En met die informatie kan dan weer de 'beste' theorie voor de verklaring van de donkere energie worden geselecteerd.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-07-2010
Hogesnelheidsster is uit het Melkwegcentrum geslingerd
Honderd miljoen jaar geleden baande een drievoudige ster zich een weg door het drukke centrum van ons Melkwegstelsel. Daarbij kwam het trio sterren zó dicht bij het zwarte gat dat zich daar schuilhoudt, dat één van hen werd opgeslokt. De beide andere sterren werden het Melkwegstelsel uit geslingerd en zijn uiteindelijk tot één zware ster gefuseerd.
Het lijkt vergezocht, maar dat is het scenario dat sterrenkundigen voor ogen hebben om de eigenschappen van de supersnelle ster HE 0437-5439 te kunnen verklaren. Uit waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop blijkt dat deze ster, die met een snelheid van 2,5 miljoen kilometer per uur door de ruimte scheurt, zich inderdaad van het melkwegcentrum verwijdert.
Alles bij elkaar zijn de afgelopen vijf jaar een stuk of zestien van die supersnelle sterren ontdekt. En van allemaal werd al vermoed dat zij uit de kern van ons sterrenstelsel afkomstig zijn. Maar nu is dat voor één van die sterren ook met metingen bevestigd. Geschat wordt dat er op deze manier gemiddeld eens in de honderdduizend jaar een ster uit ons Melkwegstelsel wordt verbannen.
De ster bevindt zich inmiddels al in de verre buitenwijken van het Melkwegstelsel, op ongeveer 200.000 lichtjaar van het centrum. Ondanks zijn grote snelheid moet HE 0437-5439 er honderd miljoen jaar over hebben gedaan om zo ver te komen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Hogesnelheidsster is uit het Melkwegcentrum geslingerd
Honderd miljoen jaar geleden baande een drievoudige ster zich een weg door het drukke centrum van ons Melkwegstelsel. Daarbij kwam het trio sterren zó dicht bij het zwarte gat dat zich daar schuilhoudt, dat één van hen werd opgeslokt. De beide andere sterren werden het Melkwegstelsel uit geslingerd en zijn uiteindelijk tot één zware ster gefuseerd.
Het lijkt vergezocht, maar dat is het scenario dat sterrenkundigen voor ogen hebben om de eigenschappen van de supersnelle ster HE 0437-5439 te kunnen verklaren. Uit waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop blijkt dat deze ster, die met een snelheid van 2,5 miljoen kilometer per uur door de ruimte scheurt, zich inderdaad van het melkwegcentrum verwijdert.
Alles bij elkaar zijn de afgelopen vijf jaar een stuk of zestien van die supersnelle sterren ontdekt. En van allemaal werd al vermoed dat zij uit de kern van ons sterrenstelsel afkomstig zijn. Maar nu is dat voor één van die sterren ook met metingen bevestigd. Geschat wordt dat er op deze manier gemiddeld eens in de honderdduizend jaar een ster uit ons Melkwegstelsel wordt verbannen.
De ster bevindt zich inmiddels al in de verre buitenwijken van het Melkwegstelsel, op ongeveer 200.000 lichtjaar van het centrum. Ondanks zijn grote snelheid moet HE 0437-5439 er honderd miljoen jaar over hebben gedaan om zo ver te komen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-07-2010
Belg ontdekt grootste moleculen ooit in het heelal
Een Belgische wetenschapper heeft een belangwekkende ontdekking gedaan in het heelal.
Een in Canada werkende Belgische professor ontdekte de grootste moleculen ooit in het heelal. Het gaat om grote koolstofmoleculen met 60 en 70 atomen die in een voetbalachtige vorm geordend zijn. Het bericht staat in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Science.
De ontdekking gebeurde door een internationaal team onder leiding van Jan Cami, een 38-jarige Belgische professor verbonden aan de Universiteit van London in Ontario (Canada). Cami is daarnaast ook verbonden aan het SETI-instituut van de NASA.
Infrarood ruimtetelescoop
Met behulp van de NASA Spitzer infrarood ruimtetelescoop werden in een planetaire nevel moleculen ontdekt die bestaan uit zestig of zeventig koolstofatomen gerangschikt in een driedimensionele bol. De atomen zijn in wisselende patronen van vijfhoeken en zeshoeken die op een moleculaire schaal er precies als een voetbal uitzien. "Vijfentwintig jaar geleden werd het bestaan van dergelijke voetbalachtige structuren per toeval in een laboratorium ontdekt toen men lange kettingen van koolstofatomen maakte", verduidelijkt Bart Vandenbussche van het Instituut voor Sterrenkunde aan de KULeuven. "Het bestaan van dergelijke complexe moleculen was ook theoretisch voorspeld."
Nobelprijswinnaard lovend
Harry Kroto, Nobelprijswinnaar Chemie (1996), reageerde op BBC vol lof op de ontdekking. "Dit levert het overtuigende bewijs dat dergelijke structuren sinds mensenheugenis in de verste uithoeken van ons melkwegstelsel bestaan".
De ontdekking van de grote moleculen draagt bij tot de kennis hoe het leven gevormd wordt. Naar toepassingen bijvoorbeeld worden dergelijke stevige en sterke stabiele structuren gebruikt voor de ontwikkeling van smeerstoffen in fijne mechaniek.
Professor Jan Cami is afkomstig uit Aalst en studeerde fysica aan de KULeuven, doctoreerde in Nederland en deed onderzoek in Californië vooraleer in Ontario aan de slag te gaan. (belga/vsv)
(HLN)
Belg ontdekt grootste moleculen ooit in het heelal
Een Belgische wetenschapper heeft een belangwekkende ontdekking gedaan in het heelal.
Een in Canada werkende Belgische professor ontdekte de grootste moleculen ooit in het heelal. Het gaat om grote koolstofmoleculen met 60 en 70 atomen die in een voetbalachtige vorm geordend zijn. Het bericht staat in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Science.
De ontdekking gebeurde door een internationaal team onder leiding van Jan Cami, een 38-jarige Belgische professor verbonden aan de Universiteit van London in Ontario (Canada). Cami is daarnaast ook verbonden aan het SETI-instituut van de NASA.
Infrarood ruimtetelescoop
Met behulp van de NASA Spitzer infrarood ruimtetelescoop werden in een planetaire nevel moleculen ontdekt die bestaan uit zestig of zeventig koolstofatomen gerangschikt in een driedimensionele bol. De atomen zijn in wisselende patronen van vijfhoeken en zeshoeken die op een moleculaire schaal er precies als een voetbal uitzien. "Vijfentwintig jaar geleden werd het bestaan van dergelijke voetbalachtige structuren per toeval in een laboratorium ontdekt toen men lange kettingen van koolstofatomen maakte", verduidelijkt Bart Vandenbussche van het Instituut voor Sterrenkunde aan de KULeuven. "Het bestaan van dergelijke complexe moleculen was ook theoretisch voorspeld."
Nobelprijswinnaard lovend
Harry Kroto, Nobelprijswinnaar Chemie (1996), reageerde op BBC vol lof op de ontdekking. "Dit levert het overtuigende bewijs dat dergelijke structuren sinds mensenheugenis in de verste uithoeken van ons melkwegstelsel bestaan".
De ontdekking van de grote moleculen draagt bij tot de kennis hoe het leven gevormd wordt. Naar toepassingen bijvoorbeeld worden dergelijke stevige en sterke stabiele structuren gebruikt voor de ontwikkeling van smeerstoffen in fijne mechaniek.
Professor Jan Cami is afkomstig uit Aalst en studeerde fysica aan de KULeuven, doctoreerde in Nederland en deed onderzoek in Californië vooraleer in Ontario aan de slag te gaan. (belga/vsv)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-07-2010
In 2014 de ruimte in vanaf Curaçao
WILLEMSTAD - Over vier jaar moet het mogelijk zijn om commerciële ruimtevluchten te maken vanaf Curaçao. Het Nederlandse bedrijf Space Experience Curaçao (SXC) heeft vrijdagmiddag (lokale tijd) een intentieverklaring getekend met Curaçao Airport Holding (CAH).
Daardoor wordt het mogelijk vluchten te maken vanaf de Curaçaose luchthaven.
Het bedrijf wil over vier jaar vanaf Hato International Airport de ruimte in met een eigen ruimtevaartuig. Per vlucht kan, zoals het er nu naar uitziet, een passagier de ruimte in.
De vlucht duurt een half uur en kost tienduizenden euro's.
Onderzoek
Naast de inzet voor ruimtevaarttoerisme kan het ruimtevaartuig ook gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek. Directeur van CAH Maurice Adriaens is enthousiast over het plan en denkt dat de vluchten goed zijn voor het toerisme en de industriële ontwikkeling van het eiland.
SXC is opgericht door oud-bevelhebber der luchtstrijdkrachten Ben Droste en F-16 piloot Harry van Hulten.
© ANP
(nu.nl)
In 2014 de ruimte in vanaf Curaçao
WILLEMSTAD - Over vier jaar moet het mogelijk zijn om commerciële ruimtevluchten te maken vanaf Curaçao. Het Nederlandse bedrijf Space Experience Curaçao (SXC) heeft vrijdagmiddag (lokale tijd) een intentieverklaring getekend met Curaçao Airport Holding (CAH).
Daardoor wordt het mogelijk vluchten te maken vanaf de Curaçaose luchthaven.
Het bedrijf wil over vier jaar vanaf Hato International Airport de ruimte in met een eigen ruimtevaartuig. Per vlucht kan, zoals het er nu naar uitziet, een passagier de ruimte in.
De vlucht duurt een half uur en kost tienduizenden euro's.
Onderzoek
Naast de inzet voor ruimtevaarttoerisme kan het ruimtevaartuig ook gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek. Directeur van CAH Maurice Adriaens is enthousiast over het plan en denkt dat de vluchten goed zijn voor het toerisme en de industriële ontwikkeling van het eiland.
SXC is opgericht door oud-bevelhebber der luchtstrijdkrachten Ben Droste en F-16 piloot Harry van Hulten.
© ANP
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
100 habitable planets alleen al in de MilkyWay? Je zou toch haast moeten gaan geloven dat er een planeet elders moet zijn die leven bevatquote:
Nasa Discoveries Spark Hopes Of Alien Life
Nasa's planet-hunting deep space observatory has found hundreds of new potential planets, sparking hopes of finding other worlds similar to Earth.]
The objects were found in Nasa's Kepler Mission, a space observatory designed to discover Earth-like planets orbiting other stars.
Its massive telescope monitors the brightness of over 145,000 stars in a fixed field of view in three constellations in the Milky Way.
A 95-megapixel camera records and analyses the passage of planets around those stars by measuring the changes in light radiation.
The findings show 140 of the new discoveries could be similar in size to Earth.
"From the orbital size and the temperature of the star, the planet's characteristic temperature can be calculated," Nasa explains on the mission's website.
"From this the question of whether or not the planet is habitable (not necessarily inhabited) can be answered."
Scientists say the results contradict older theories that had suggested small and Earth-like planets would be less frequent.
An astronomer on the Kepler mission, Dimitar Sasselov, professor of astronomy at Harvard University, revealed the findings in a conference in Oxford earlier this month.
He said the next step would be to determine whether the suspected planets would indeed be habitable.
"The figures suggest our galaxy, the Milky Way, will contain 100 million habitable planets," he said.
"With our own little telescope just in the next two years we will able to identify at least 60 of them.
"There is a lot more work we need to do with this, but the statistical result is loud and clear, and it is that planets like our own Earth are out there."
We komen langzaaaaaaaaaam tot dat punt
27-07-010
NASA-satelliet vindt planeten 'zoals de Aarde'
Dit NASA-beeld toont de radius van 'planetenjager' Kepler om bewoonbare werelden op te sporen.
Amper zes weken nadat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een nieuwe observatiesatelliet in gebruik nam, heeft het ruimtetuig al zo'n 700 vermoedelijke planeten ontdekt. 140 daarvan zouden qua grootte overeenkomsten met de Aarde vertonen.
Volgens de vroegste resultaten van planetenzoeker Kepler, een kleine NASA-satelliet die de ruimte in kaart helpt brengen, komen planeten zoals de onze veel vaker voor dan tot op heden werd aangenomen.
Kans op 'nieuwe Aardes' neemt toe
Voorbije onderzoeken gingen ervan uit dat de meeste planeten buiten ons zonnestelsel gasreuzen zijn, zoals Jupiter en Saturnus. De nieuwe informatie die planetenjager Kepler doorspeelt, wijst er op dat er ook heel wat 'vaste' werelden bestaan. Astronomen zeggen dat met deze ontdekking de kans sterk toeneemt dat we ooit werkelijk Aarde-achtige planeten zullen vinden.
Tot nu toe kondigde de NASA formaal nog maar vijf nieuwe exoplaneten - buiten ons zonnestelsel - aan op basis van de Kepler-missie. De betrokken onderzoeksteams moeten de Kepler-data nog verder onderzoeken vooraleer officieel kan worden bevestigd dat het wel degelijk om planeten gaat.
Identificeren
Maar hoopgevend zijn de data hoe dan ook. "De informatie wijst erop dat onze Melkweg (die meer dan 100 miljard sterren telt) meer dan 100 miljoen bewoonbare planeten bevat, en dat we binnen afzienbare tijd de eerste van deze planeten kunnen identificeren", zegt Dimitar Sasselov, astronomieprof aan de Amerikaanse Harvard University en betrokken bij de Kepler-missie. "Er is nog veel werk aan de winkel, maar de statistische resultaten zijn duidelijk: er zijn planeten zoals onze eigen Aarde." (hlnsydney/tw)
(HLN)
NASA-satelliet vindt planeten 'zoals de Aarde'
Dit NASA-beeld toont de radius van 'planetenjager' Kepler om bewoonbare werelden op te sporen.
Amper zes weken nadat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een nieuwe observatiesatelliet in gebruik nam, heeft het ruimtetuig al zo'n 700 vermoedelijke planeten ontdekt. 140 daarvan zouden qua grootte overeenkomsten met de Aarde vertonen.
Volgens de vroegste resultaten van planetenzoeker Kepler, een kleine NASA-satelliet die de ruimte in kaart helpt brengen, komen planeten zoals de onze veel vaker voor dan tot op heden werd aangenomen.
Kans op 'nieuwe Aardes' neemt toe
Voorbije onderzoeken gingen ervan uit dat de meeste planeten buiten ons zonnestelsel gasreuzen zijn, zoals Jupiter en Saturnus. De nieuwe informatie die planetenjager Kepler doorspeelt, wijst er op dat er ook heel wat 'vaste' werelden bestaan. Astronomen zeggen dat met deze ontdekking de kans sterk toeneemt dat we ooit werkelijk Aarde-achtige planeten zullen vinden.
Tot nu toe kondigde de NASA formaal nog maar vijf nieuwe exoplaneten - buiten ons zonnestelsel - aan op basis van de Kepler-missie. De betrokken onderzoeksteams moeten de Kepler-data nog verder onderzoeken vooraleer officieel kan worden bevestigd dat het wel degelijk om planeten gaat.
Identificeren
Maar hoopgevend zijn de data hoe dan ook. "De informatie wijst erop dat onze Melkweg (die meer dan 100 miljard sterren telt) meer dan 100 miljoen bewoonbare planeten bevat, en dat we binnen afzienbare tijd de eerste van deze planeten kunnen identificeren", zegt Dimitar Sasselov, astronomieprof aan de Amerikaanse Harvard University en betrokken bij de Kepler-missie. "Er is nog veel werk aan de winkel, maar de statistische resultaten zijn duidelijk: er zijn planeten zoals onze eigen Aarde." (hlnsydney/tw)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-07-2010
Boeing stuurt toeristen ruimte in met futuristische capsule
Op dit computerbeeld zoekt de ruimtecapsule van Boeing aansluiting bij het Orbital Space Complex.
Vieren we binnenkort onze vakantie in de ruimte? Daar lijkt het wel steeds meer op nu enkele bedrijven de race naar de ruimte hebben ingezet. Na Richard Branson, de grote baas van Virgin, toont nu ook Boeing stevige interesse. De Amerikaanse vliegtuigbouwer ontvouwde zelfs reële plannen tijdens de vliegshow in het Britse Farnborough.
De capsule zal plaats bieden aan zeven ruimtetoeristen.In de toekomst moet je dus geen astronaut zijn om de ruimte te verkennen. Een paar weken geleden voerde Virgin Galactic succesvol een eerste proefvlucht uit en dit weekend kondigde het eiland Curaçao aan dat een heuse luchthaven voor ruimtevluchten zal gebouwd worden. In het Britse Farnborough verklaarde Boeing dat het tegen 2014 commerciële ruimtevluchten wil uitvoeren met een futuristische capsule 'CST-100', waar zeven passagiers zouden kunnen in plaatsnemen.
Het is de bedoeling dat de ruimtecapsule zal vliegen naar het Internationaal ruimestation ISS. Vandaar dat de NASA 14 miljoen euro veil heeft voor de ontwikkeling van het ruimtetuig. Bovendien werkt Boeing eveneens samen met het bedrijf Bigelow Aerospace, dat plannen smeedt om tegen 2015 een eigen ruimtestation te hebben, Orbital Space Complex genaamd. Dat station zal dan de toeristen in de ruimte opvangen. Een prijskaartje van dergelijke ruimtevlucht en verblijf is niet gekend maar wellicht is de omschrijving duizelingwekkend wel op zijn plaats. (kve)
(HLN)
Boeing stuurt toeristen ruimte in met futuristische capsule
Op dit computerbeeld zoekt de ruimtecapsule van Boeing aansluiting bij het Orbital Space Complex.
Vieren we binnenkort onze vakantie in de ruimte? Daar lijkt het wel steeds meer op nu enkele bedrijven de race naar de ruimte hebben ingezet. Na Richard Branson, de grote baas van Virgin, toont nu ook Boeing stevige interesse. De Amerikaanse vliegtuigbouwer ontvouwde zelfs reële plannen tijdens de vliegshow in het Britse Farnborough.
De capsule zal plaats bieden aan zeven ruimtetoeristen.In de toekomst moet je dus geen astronaut zijn om de ruimte te verkennen. Een paar weken geleden voerde Virgin Galactic succesvol een eerste proefvlucht uit en dit weekend kondigde het eiland Curaçao aan dat een heuse luchthaven voor ruimtevluchten zal gebouwd worden. In het Britse Farnborough verklaarde Boeing dat het tegen 2014 commerciële ruimtevluchten wil uitvoeren met een futuristische capsule 'CST-100', waar zeven passagiers zouden kunnen in plaatsnemen.
Het is de bedoeling dat de ruimtecapsule zal vliegen naar het Internationaal ruimestation ISS. Vandaar dat de NASA 14 miljoen euro veil heeft voor de ontwikkeling van het ruimtetuig. Bovendien werkt Boeing eveneens samen met het bedrijf Bigelow Aerospace, dat plannen smeedt om tegen 2015 een eigen ruimtestation te hebben, Orbital Space Complex genaamd. Dat station zal dan de toeristen in de ruimte opvangen. Een prijskaartje van dergelijke ruimtevlucht en verblijf is niet gekend maar wellicht is de omschrijving duizelingwekkend wel op zijn plaats. (kve)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-08-2010
Bron kosmische infraroodgloed gevonden
Dertig jaar geleden ontdekten sterrenkundigen dat ons Melkwegstelsel en andere sterrenstelsels in het heelal een mysterieuze gloed van infraroodstraling uitzenden. Door laboratoriumonderzoek hebben NASA-wetenschappers nu ontdekt waar die gloed vandaan komt. De bron blijkt te bestaan uit roetachtige deeltjes in de ruimte - zogeheten polycyclische aromatische koolwaterstoffen of PAK's.
Voor dit onderzoek zijn in het laboratorium de omstandigheden van de ruimte nagebootst. Daarbij is gekeken naar de soorten licht die PAK's in het luchtledige bij temperaturen van -270 tot +1000 graden Celsius uitzenden. Dat heeft geresulteerd in een database van bijna zevenhonderd spectra, waaruit blijkt dat de ruimte wemelt van de PAK's. Veelal betreft het exotische soorten die op aarde niet worden aangetroffen.
De roetachtige deeltjes zijn waarschijnlijk afkomstig van koele, koolstofrijke sterren. De deeltjes, die ongeveer ontstaan zoals in de uitlaatgassen van een verbrandingsmotor, worden door de sterrenwind de ruimte in geblazen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoverserrenkunde)
Bron kosmische infraroodgloed gevonden
Dertig jaar geleden ontdekten sterrenkundigen dat ons Melkwegstelsel en andere sterrenstelsels in het heelal een mysterieuze gloed van infraroodstraling uitzenden. Door laboratoriumonderzoek hebben NASA-wetenschappers nu ontdekt waar die gloed vandaan komt. De bron blijkt te bestaan uit roetachtige deeltjes in de ruimte - zogeheten polycyclische aromatische koolwaterstoffen of PAK's.
Voor dit onderzoek zijn in het laboratorium de omstandigheden van de ruimte nagebootst. Daarbij is gekeken naar de soorten licht die PAK's in het luchtledige bij temperaturen van -270 tot +1000 graden Celsius uitzenden. Dat heeft geresulteerd in een database van bijna zevenhonderd spectra, waaruit blijkt dat de ruimte wemelt van de PAK's. Veelal betreft het exotische soorten die op aarde niet worden aangetroffen.
De roetachtige deeltjes zijn waarschijnlijk afkomstig van koele, koolstofrijke sterren. De deeltjes, die ongeveer ontstaan zoals in de uitlaatgassen van een verbrandingsmotor, worden door de sterrenwind de ruimte in geblazen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoverserrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
laten we hopen dat het goed weer is met de Perseïden
Koning, keizer, admiraal, schijten moeten ze allemaal by cafca.
Oooof een taak op oew boekkes, jongens jongens het is toek op je bakkes hé
Oooof een taak op oew boekkes, jongens jongens het is toek op je bakkes hé
04-08-2010
Astronomen maken 3D-reconstructie van ontplofte ster
Astronomen hebben, met behulp van de Europese Very Large Telescope, voor het eerst een driedimensionaal beeld verkregen van het materiaal dat door een recent ontplofte ster is uitgestoten. Volgens de nieuwe onderzoeksresultaten was de ontploffing niet alleen krachtig, maar ook in één bepaalde richting geconcentreerd. Dat wijst er sterk op dat de supernova heel turbulent moet zijn geweest, zoals ook de meest recente computermodellen laten zien.
Anders dan de zon, die tamelijk rustig zal sterven, sluiten zware sterren hun korte bestaan af met een ontploffing. Bij zo'n supernova-explosie worden enorme hoeveelheden materie weggeblazen. Supernova 1987A in de betrekkelijk nabije Grote Magelhaense Wolk was een bijzonder geval. Deze supernova, die in 1987 verscheen, was de eerste in 383 jaar die met het blote oog waarneembaar was. Door zijn relatieve nabijheid konden astronomen de ontploffing van de zware ster en de nasleep ervan ongekend gedetailleerd onderzoeken.
Het is nu voor het eerst gelukt om een driedimensionale reconstructie van de centrale delen van het uitgestoten materiaal te maken. Daaruit blijkt dat de explosie in sommige richtingen krachtiger en sneller verliep dan in andere. Hierdoor is een onregelmatig gevormde materieverdeling ontstaan die zich op de ene plek verder uitstrekt dan op de andere. Zulk asymmetrisch gedrag is door sommige recente computermodellen van supernova-explosies voorspeld. Volgens die modellen ontstaan tijdens de explosie grootschalige instabiliteiten, en de nieuwe waarnemingen vormen het eerste directe bewijs daarvan.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
3D-beeld van een ontplofte ster
Astronomen maken 3D-reconstructie van ontplofte ster
Astronomen hebben, met behulp van de Europese Very Large Telescope, voor het eerst een driedimensionaal beeld verkregen van het materiaal dat door een recent ontplofte ster is uitgestoten. Volgens de nieuwe onderzoeksresultaten was de ontploffing niet alleen krachtig, maar ook in één bepaalde richting geconcentreerd. Dat wijst er sterk op dat de supernova heel turbulent moet zijn geweest, zoals ook de meest recente computermodellen laten zien.
Anders dan de zon, die tamelijk rustig zal sterven, sluiten zware sterren hun korte bestaan af met een ontploffing. Bij zo'n supernova-explosie worden enorme hoeveelheden materie weggeblazen. Supernova 1987A in de betrekkelijk nabije Grote Magelhaense Wolk was een bijzonder geval. Deze supernova, die in 1987 verscheen, was de eerste in 383 jaar die met het blote oog waarneembaar was. Door zijn relatieve nabijheid konden astronomen de ontploffing van de zware ster en de nasleep ervan ongekend gedetailleerd onderzoeken.
Het is nu voor het eerst gelukt om een driedimensionale reconstructie van de centrale delen van het uitgestoten materiaal te maken. Daaruit blijkt dat de explosie in sommige richtingen krachtiger en sneller verliep dan in andere. Hierdoor is een onregelmatig gevormde materieverdeling ontstaan die zich op de ene plek verder uitstrekt dan op de andere. Zulk asymmetrisch gedrag is door sommige recente computermodellen van supernova-explosies voorspeld. Volgens die modellen ontstaan tijdens de explosie grootschalige instabiliteiten, en de nieuwe waarnemingen vormen het eerste directe bewijs daarvan.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
3D-beeld van een ontplofte ster
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-08-2010
Maangesteente is mogelijk toch kurkdroog
De afgelopen jaren maakten diverse onderzoeksteams bekend dat zij water hadden aangetroffen in maangesteenten. Nieuw onderzoek door wetenschappers van vier Amerikaanse instituten roept echter twijfel op over deze resultaten (Science Express, 5 augustus).
Dat er water is op de maan staat zo goed als vast. Door inslagen van kometen is ijs op de maan terechtgekomen, dat in donkere, diepe kraters lang houdbaar is. Maar hoe zit het met het eigenlijke maangesteente?
Om daar achter te komen, onderzochten de Amerikaanse onderzoekers een aantal maanmonsters van de Apollo-missies met een uiterst gevoelige gasmassaspectrometer. Daarbij werd gekeken naar de aanwezigheid van twee isotopen van het element chloor: chloor-35 en het zwaardere chloor-37. En daarbij bleek dat het maangesteente relatief rijk is aan de zwaardere variant. Dat is opmerkelijk omdat deze zich gemakkelijk met de waterstofatomen in water verbindt en vervolgens als gas ontsnapt. Als het maangesteente redelijke hoeveelheden water bevat, zou er juist relatief veel chloor-35 in moeten zijn achtergebleven.
Uit de chloormetingen volgt dat het inwendige van de maan altijd extreem droog is geweest. Het bevat tienduizend tot honderdduizend keer zo weinig water als het inwendige van de aarde.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Maangesteente is mogelijk toch kurkdroog
De afgelopen jaren maakten diverse onderzoeksteams bekend dat zij water hadden aangetroffen in maangesteenten. Nieuw onderzoek door wetenschappers van vier Amerikaanse instituten roept echter twijfel op over deze resultaten (Science Express, 5 augustus).
Dat er water is op de maan staat zo goed als vast. Door inslagen van kometen is ijs op de maan terechtgekomen, dat in donkere, diepe kraters lang houdbaar is. Maar hoe zit het met het eigenlijke maangesteente?
Om daar achter te komen, onderzochten de Amerikaanse onderzoekers een aantal maanmonsters van de Apollo-missies met een uiterst gevoelige gasmassaspectrometer. Daarbij werd gekeken naar de aanwezigheid van twee isotopen van het element chloor: chloor-35 en het zwaardere chloor-37. En daarbij bleek dat het maangesteente relatief rijk is aan de zwaardere variant. Dat is opmerkelijk omdat deze zich gemakkelijk met de waterstofatomen in water verbindt en vervolgens als gas ontsnapt. Als het maangesteente redelijke hoeveelheden water bevat, zou er juist relatief veel chloor-35 in moeten zijn achtergebleven.
Uit de chloormetingen volgt dat het inwendige van de maan altijd extreem droog is geweest. Het bevat tienduizend tot honderdduizend keer zo weinig water als het inwendige van de aarde.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-08-2010
Sterrenclusters scherp in beeld
Het gedrag van sterrenclusters in het drukke centrum van de Melkweg is lastig te bestuderen. Ruimtetelescopen kunnen geen heel cluster in beeld krijgen, terwijl telescopen op aarde gehinderd worden door de atmosfeer. Astronomen verzonnen een list om de storende atmosfeer buitenspel te zetten.
In het centrale deel van ons Melkwegstelsel zitten bijzondere sterrenclusters. Sterren worden in die groepen aan de lopende band geboren, maar onder zulke extreme omstandigheden dat het nauwelijks vergelijkbaar is met stergeboorte aan de rand van het sterrenstelsel. Als we die clusters goed kunnen bestuderen, zo denken astronomen, kunnen we erachter komen wat voor invloed de omgeving van een geboortegebied heeft op de vorming van sterren daarin. Dat zou helpen bij het begrijpen van stergeboorte, een proces dat ondanks jarenlang onderzoek nog erg raadselachtig blijft.
Onze Melkweg, hier in infrarood gefotografeerd door de Spitzer-telescoop, is een grotendeels platte schijf met spiraalarmen. In het middel van de Melkweg zit een enorm zwart gat. Bovendien is de dichtheid van sterren daar het grootst. Afbeelding: © NASA/Spitzer
Helaas laten de sterrenclusters in het midden van de Melkweg zich lastig bestuderen. Het zichtbare licht dat ze uitstralen bereikt de aarde nauwelijks doordat gas en stof het absorbeert, dus ze zijn alleen in infrarood te zien. De bewegingen binnen de clusters zijn zo klein dat er een heel hoge resolutie nodig is om ze te bepalen. Bovendien zijn de clusters enorm – als je een sterrencluster volledig in beeld wilt krijgen, heb je een telescoop met een flinke kijkhoek nodig. Het ligt voor de hand om de clusters met ruimtetelescopen te bestuderen. In de ruimte heb je namelijk geen last hebt van de aardatmosfeer, een extra verstorende factor bij het waarnemen van de sterren. Maar er zijn geen ruimtetelescopen die met een grote kijkhoek en resolutie infrarood licht kunnen waarnemen. Voorlopig moeten we het dus doen met telescopen op aarde. Gelukkig bereikten Amerikaanse astronomen van het Steward Observatory in Arizona een doorbraak waarmee de verstoring van het beeld door de aardatmosfeer een stuk minder problematisch wordt.
Afbeelding: © University of Arizona
Namaakster
Hun oplossing voor het probleem is eigenlijk een uitbreiding van een manier die al langer gebruikt wordt om ongestoord door de atmosfeer heen te kijken. Met behulp van een sterke laserstraal wordt een ‘namaakster’ op de nachthemel geprojecteerd. De beweging van die namaakster kan dan gebruikt worden om de plaats van echte sterren te corrigeren. Zo wordt de resolutie van de opnamen van de nachthemel al langer met wel vijftig procent verbeterd. Het lukte de Amerikaanse onderzoekers nu om niet één, maar wel vijf namaaksterren te projecteren. Dat levert veel lastiger rekenwerk op, maar de foto’s die na dat rekenwerk gemaakt kunnen worden zijn scherper dan ooit tevoren.
Met behulp van de nieuwe meet- en rekentechniek kunnen vanaf de aarde superscherpe opnames gemaakt worden van complete sterrenclusters in het centrum van de Melkweg. Door na precies een jaar dezelfde opname nog een keer te maken, is zelfs van elke afzonderlijke ster te bepalen of ze tot het cluster behoren. Dankzij deze doorbraak zal de komende jaren meer duidelijk worden over de verschillen tussen clusters in het centrum van de Melkweg en die in de uithoeken daarvan.
De nieuwe techniek van de Amerikaanse onderzoekers verscherpt infraroodopnamen van de nachthemel. Uit de opname links zijn twee regio’s uitgelicht (b en d). De plaatjes daarnaast zijn verbeterd met behulp van de vijf namaaksterren (c en e). Afbeelding: © University of Arizona
Bron
M. Hart e.a., A ground-layer adaptive optics system with multiple
laser guide stars, Nature, augustus 2010
Zie verder:
Infrarood: De kleur van babysterren
De geboorte van sterren vindt plaats achter ondoorzichtige gas- en stofwolken. Maar infrarood licht komt daar wel doorheen, en door dat licht te bestuderen kunnen we dus een kijkje nemen in de kraamkamers van het heelal. Ruimtetelescoop Herschel gaat ons daar een handje bij helpen.
Zware donkere wolken in de Melkweg
Grote, zware sterren zijn spectaculair. Ze ontploffen als supernova, eindigen als zwart gat – maar hoe ontstaan reuzensterren van dertig tot honderd keer zo zwaar als de zon? Sterrenkundige Wilfred Frieswijk spoorde de kraamkamers van reuzensterren op, gigantische gaswolken waar hele zwermen van sterren tegelijk ontstaan. Zulke infrarode wolken waren al gevonden in de kern van de Melkweg, maar komen volgens Frieswijk ook verder van het centrum voor.
(Kennislink)
Sterrenclusters scherp in beeld
Het gedrag van sterrenclusters in het drukke centrum van de Melkweg is lastig te bestuderen. Ruimtetelescopen kunnen geen heel cluster in beeld krijgen, terwijl telescopen op aarde gehinderd worden door de atmosfeer. Astronomen verzonnen een list om de storende atmosfeer buitenspel te zetten.
In het centrale deel van ons Melkwegstelsel zitten bijzondere sterrenclusters. Sterren worden in die groepen aan de lopende band geboren, maar onder zulke extreme omstandigheden dat het nauwelijks vergelijkbaar is met stergeboorte aan de rand van het sterrenstelsel. Als we die clusters goed kunnen bestuderen, zo denken astronomen, kunnen we erachter komen wat voor invloed de omgeving van een geboortegebied heeft op de vorming van sterren daarin. Dat zou helpen bij het begrijpen van stergeboorte, een proces dat ondanks jarenlang onderzoek nog erg raadselachtig blijft.
Onze Melkweg, hier in infrarood gefotografeerd door de Spitzer-telescoop, is een grotendeels platte schijf met spiraalarmen. In het middel van de Melkweg zit een enorm zwart gat. Bovendien is de dichtheid van sterren daar het grootst. Afbeelding: © NASA/Spitzer
Helaas laten de sterrenclusters in het midden van de Melkweg zich lastig bestuderen. Het zichtbare licht dat ze uitstralen bereikt de aarde nauwelijks doordat gas en stof het absorbeert, dus ze zijn alleen in infrarood te zien. De bewegingen binnen de clusters zijn zo klein dat er een heel hoge resolutie nodig is om ze te bepalen. Bovendien zijn de clusters enorm – als je een sterrencluster volledig in beeld wilt krijgen, heb je een telescoop met een flinke kijkhoek nodig. Het ligt voor de hand om de clusters met ruimtetelescopen te bestuderen. In de ruimte heb je namelijk geen last hebt van de aardatmosfeer, een extra verstorende factor bij het waarnemen van de sterren. Maar er zijn geen ruimtetelescopen die met een grote kijkhoek en resolutie infrarood licht kunnen waarnemen. Voorlopig moeten we het dus doen met telescopen op aarde. Gelukkig bereikten Amerikaanse astronomen van het Steward Observatory in Arizona een doorbraak waarmee de verstoring van het beeld door de aardatmosfeer een stuk minder problematisch wordt.
Afbeelding: © University of Arizona
Namaakster
Hun oplossing voor het probleem is eigenlijk een uitbreiding van een manier die al langer gebruikt wordt om ongestoord door de atmosfeer heen te kijken. Met behulp van een sterke laserstraal wordt een ‘namaakster’ op de nachthemel geprojecteerd. De beweging van die namaakster kan dan gebruikt worden om de plaats van echte sterren te corrigeren. Zo wordt de resolutie van de opnamen van de nachthemel al langer met wel vijftig procent verbeterd. Het lukte de Amerikaanse onderzoekers nu om niet één, maar wel vijf namaaksterren te projecteren. Dat levert veel lastiger rekenwerk op, maar de foto’s die na dat rekenwerk gemaakt kunnen worden zijn scherper dan ooit tevoren.
Met behulp van de nieuwe meet- en rekentechniek kunnen vanaf de aarde superscherpe opnames gemaakt worden van complete sterrenclusters in het centrum van de Melkweg. Door na precies een jaar dezelfde opname nog een keer te maken, is zelfs van elke afzonderlijke ster te bepalen of ze tot het cluster behoren. Dankzij deze doorbraak zal de komende jaren meer duidelijk worden over de verschillen tussen clusters in het centrum van de Melkweg en die in de uithoeken daarvan.
De nieuwe techniek van de Amerikaanse onderzoekers verscherpt infraroodopnamen van de nachthemel. Uit de opname links zijn twee regio’s uitgelicht (b en d). De plaatjes daarnaast zijn verbeterd met behulp van de vijf namaaksterren (c en e). Afbeelding: © University of Arizona
Bron
M. Hart e.a., A ground-layer adaptive optics system with multiple
laser guide stars, Nature, augustus 2010
Zie verder:
Infrarood: De kleur van babysterren
De geboorte van sterren vindt plaats achter ondoorzichtige gas- en stofwolken. Maar infrarood licht komt daar wel doorheen, en door dat licht te bestuderen kunnen we dus een kijkje nemen in de kraamkamers van het heelal. Ruimtetelescoop Herschel gaat ons daar een handje bij helpen.
Zware donkere wolken in de Melkweg
Grote, zware sterren zijn spectaculair. Ze ontploffen als supernova, eindigen als zwart gat – maar hoe ontstaan reuzensterren van dertig tot honderd keer zo zwaar als de zon? Sterrenkundige Wilfred Frieswijk spoorde de kraamkamers van reuzensterren op, gigantische gaswolken waar hele zwermen van sterren tegelijk ontstaan. Zulke infrarode wolken waren al gevonden in de kern van de Melkweg, maar komen volgens Frieswijk ook verder van het centrum voor.
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Mooi plaatje voor aan de muur...quote:Op dinsdag 10 augustus 2010 00:49 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
Complete zonnestelsel in 1 giga-plaatje
http://www.flabber.nl/lin(...)-1-giga-plaatje-5849
Orion IV en Discoery II
Die relatieve groottes
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
12-08-2010
Langeafstandsrelatie Aarde en Venus
De Aarde zou een zodanige invloed uitoefenen op de kern van Venus dat onze planeet ook de controle over de rotatie van Venus beheerst. Wanneer de Aarde en Venus in hun baan rond de zon op hun dichtste punt ten opzichte van elkaar staan - de eerstvolgende keer is op 29 oktober 2010 - laat Venus steeds haar zelfde kant zien. Deze eigenaardigheid zou het gevolg kunnen zijn van de subtiele invloed van de aantrekkingskracht van de aarde op Venus waardoor de rotatiesnelheid van de tweede planeet van ons zonnestelsel beïnvloed wordt.
Toen deze veronderstelling decennia geleden het daglicht zag werd ze genegeerd toen bleek dat Venus te snel roteerde om een dergelijke zwaartekrachtresonantie te ontwikkelen. Maar volgens de berekeningen van Gérard Caudal van de Universiteit van Versailles-Saint Quentin kan de Aarde (nog steeds) een invloed uitoefenen op de kern van Venus en zo mede de rotatiesnelheid controleren.
Om de hypothese van Caudal enige geloofwaardigheid aan te meten zou Venus, net als de Aarde, een vaste kern in een vloeibare toestand moeten hebben. Deze samenstelling moet de kern toelaten langzamer te roteren dan de rest van de planeet. De kern zou ook nog asymmetrisch of homogeen moeten zijn zodat de aantrekkingskracht van de Aarde een variabele trekkracht op een roterende Venus uitoefent.
Het is net deze laatste vereiste die volgens Jean-Luc Margot van de Universiteit van Californië de hypothese van Caudal voor een probleem stelt: "Om een resonantie te handhaven moet de kern van Venus zich serieus uit het centrum bevinden." En volgens David Stevenson van het California Institute of Technology in Pasadena neigen onvolmaaktheden in planetaire kernen te verdwijnen omdat kernen heet zijn en onder hoge druk staan.
Toch vinden zowel Margot als Stevenson de resonantietheorie van Caudal het onderzoeken waard: "De veranderingen in de rotatie van Venus door middel van radarobservaties in de gaten houden zou kunnen onthullen wat er binnenin de planeet gaande is."
(Grenswetenschap)
Langeafstandsrelatie Aarde en Venus
De Aarde zou een zodanige invloed uitoefenen op de kern van Venus dat onze planeet ook de controle over de rotatie van Venus beheerst. Wanneer de Aarde en Venus in hun baan rond de zon op hun dichtste punt ten opzichte van elkaar staan - de eerstvolgende keer is op 29 oktober 2010 - laat Venus steeds haar zelfde kant zien. Deze eigenaardigheid zou het gevolg kunnen zijn van de subtiele invloed van de aantrekkingskracht van de aarde op Venus waardoor de rotatiesnelheid van de tweede planeet van ons zonnestelsel beïnvloed wordt.
Toen deze veronderstelling decennia geleden het daglicht zag werd ze genegeerd toen bleek dat Venus te snel roteerde om een dergelijke zwaartekrachtresonantie te ontwikkelen. Maar volgens de berekeningen van Gérard Caudal van de Universiteit van Versailles-Saint Quentin kan de Aarde (nog steeds) een invloed uitoefenen op de kern van Venus en zo mede de rotatiesnelheid controleren.
Om de hypothese van Caudal enige geloofwaardigheid aan te meten zou Venus, net als de Aarde, een vaste kern in een vloeibare toestand moeten hebben. Deze samenstelling moet de kern toelaten langzamer te roteren dan de rest van de planeet. De kern zou ook nog asymmetrisch of homogeen moeten zijn zodat de aantrekkingskracht van de Aarde een variabele trekkracht op een roterende Venus uitoefent.
Het is net deze laatste vereiste die volgens Jean-Luc Margot van de Universiteit van Californië de hypothese van Caudal voor een probleem stelt: "Om een resonantie te handhaven moet de kern van Venus zich serieus uit het centrum bevinden." En volgens David Stevenson van het California Institute of Technology in Pasadena neigen onvolmaaktheden in planetaire kernen te verdwijnen omdat kernen heet zijn en onder hoge druk staan.
Toch vinden zowel Margot als Stevenson de resonantietheorie van Caudal het onderzoeken waard: "De veranderingen in de rotatie van Venus door middel van radarobservaties in de gaten houden zou kunnen onthullen wat er binnenin de planeet gaande is."
(Grenswetenschap)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-08-2010
Ontplofte ster ontdekt met gewone thuiscomputers
Drie amateurwetenschappers uit de VS en Duitsland hebben met hun eigen thuiscomputer een nieuwe neutronenster ontdekt, die nog 'verstopt' zat in signalen uit het heelal (Science Express, 12 augustus). Zulke neutronensterren, of pulsars, ontstaan als zware sterren aan het einde van hun leven ontploffen. Net als 250.000 andere vrijwilligers uit 192 landen stellen deze drie amateurwetenschappers iedere dag hun thuis- of werkcomputer beschikbaar voor sterrenkundige zoektochten met het project Einstein@Home. Dit internationale project maakt het voor iedereen mogelijk nieuwe sterren te ontdekken.
Jason Hessels en Joeri van Leeuwen van het Nederlandse instituut voor radioastronomie ASTRON voeren, met een internationaal team van astronomen, een zoektocht naar zulke neutronensterren uit met de Arecibo-radiotelescoop in de Verenigde Staten. Deze zoektocht wordt door de honderdduizenden thuiscomputers geanalyseerd. Met de Westerbork Synthese Radio Telescoop van ASTRON werd de nieuw ontdekte ster daarna precies gelokaliseerd. Dit is de eerste sterrenkundige ontdekking die gedaan is door 'computervrijwilligers'.
De neutronenster, PSR J2007+2722 genaamd, tolt 41 keer per seconde om zijn as. De meeste snel draaiende neutronensterren worden vergezeld door een tweede ster, die de snelle draaiing van de neutronenster veroorzaakt. De net ontdekte pulsar is echter alleen. Dat maakt de ster extra interessant: waarschijnlijk is de andere ster weggelanceerd.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Ontplofte ster ontdekt met gewone thuiscomputers
Drie amateurwetenschappers uit de VS en Duitsland hebben met hun eigen thuiscomputer een nieuwe neutronenster ontdekt, die nog 'verstopt' zat in signalen uit het heelal (Science Express, 12 augustus). Zulke neutronensterren, of pulsars, ontstaan als zware sterren aan het einde van hun leven ontploffen. Net als 250.000 andere vrijwilligers uit 192 landen stellen deze drie amateurwetenschappers iedere dag hun thuis- of werkcomputer beschikbaar voor sterrenkundige zoektochten met het project Einstein@Home. Dit internationale project maakt het voor iedereen mogelijk nieuwe sterren te ontdekken.
Jason Hessels en Joeri van Leeuwen van het Nederlandse instituut voor radioastronomie ASTRON voeren, met een internationaal team van astronomen, een zoektocht naar zulke neutronensterren uit met de Arecibo-radiotelescoop in de Verenigde Staten. Deze zoektocht wordt door de honderdduizenden thuiscomputers geanalyseerd. Met de Westerbork Synthese Radio Telescoop van ASTRON werd de nieuw ontdekte ster daarna precies gelokaliseerd. Dit is de eerste sterrenkundige ontdekking die gedaan is door 'computervrijwilligers'.
De neutronenster, PSR J2007+2722 genaamd, tolt 41 keer per seconde om zijn as. De meeste snel draaiende neutronensterren worden vergezeld door een tweede ster, die de snelle draaiing van de neutronenster veroorzaakt. De net ontdekte pulsar is echter alleen. Dat maakt de ster extra interessant: waarschijnlijk is de andere ster weggelanceerd.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-08-010
Sommige sterrenstelsels hebben ultraviolette ring
Astronomen hebben een aantal zware sterrenstelsels ontdekt die omgeven zijn door een reusachtige ring van materie die ultraviolette straling uitzendt. Op de een of andere manier zijn deze volgroeide stelsels voorzien van nieuw gas, waaruit nieuwe sterren ontstaan.
De onderzochte stelsels zijn zogeheten elliptische sterrenstelsels. Tot nog toe gingen astronomen er vanuit dat zulke stelsels geen nieuwe sterren meer kunnen produceren, omdat hun voorraad waterstof gas tot vrijwel nul is gereduceerd. Maar uit deze nieuwe ontdekking, die gedaan is met de satelliet GALEX en de Hubble-ruimtetelescoop, blijkt dat er uitzonderingen zijn. Op de een of andere manier kunnen deze uitgeputte sterrenstelsels toch weer worden geactiveerd.
Waar het gas vandaan komt dat de ringen heeft doen ontstaan, is vooralsnog onduidelijk. De meest voor de hand liggende verklaring is dat de stelsels in botsing zijn gekomen met een kleinere soortgenoot, maar dat scenario wordt toch niet zo waarschijnlijk geacht. Om een ringvormige structuur te veroorzaken, zou die botsing precies het hart van het grote sterrenstelsel moeten treffen, en die kans is niet groot. Vooralsnog gaan de onderzoekers er vanuit dat het benodigde gas gewoon afkomstig is uit de ruimte rond de stelsels.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Sommige sterrenstelsels hebben ultraviolette ring
Astronomen hebben een aantal zware sterrenstelsels ontdekt die omgeven zijn door een reusachtige ring van materie die ultraviolette straling uitzendt. Op de een of andere manier zijn deze volgroeide stelsels voorzien van nieuw gas, waaruit nieuwe sterren ontstaan.
De onderzochte stelsels zijn zogeheten elliptische sterrenstelsels. Tot nog toe gingen astronomen er vanuit dat zulke stelsels geen nieuwe sterren meer kunnen produceren, omdat hun voorraad waterstof gas tot vrijwel nul is gereduceerd. Maar uit deze nieuwe ontdekking, die gedaan is met de satelliet GALEX en de Hubble-ruimtetelescoop, blijkt dat er uitzonderingen zijn. Op de een of andere manier kunnen deze uitgeputte sterrenstelsels toch weer worden geactiveerd.
Waar het gas vandaan komt dat de ringen heeft doen ontstaan, is vooralsnog onduidelijk. De meest voor de hand liggende verklaring is dat de stelsels in botsing zijn gekomen met een kleinere soortgenoot, maar dat scenario wordt toch niet zo waarschijnlijk geacht. Om een ringvormige structuur te veroorzaken, zou die botsing precies het hart van het grote sterrenstelsel moeten treffen, en die kans is niet groot. Vooralsnog gaan de onderzoekers er vanuit dat het benodigde gas gewoon afkomstig is uit de ruimte rond de stelsels.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-08-2010
Bescheiden sterexplosie produceerde energierijke gammastraling
Astronomen hebben met behulp van de Amerikaanse satelliet Fermi gammastraling waargenomen van een zogeheten nova (Science, 13 augustus). Dat is verrassend, omdat tot nog toe werd aangenomen dat deze sterexplosies niet krachtig genoeg zijn om zulke energierijke straling te produceren.
Een nova is een ster die plotseling en kortstondig helderder wordt. De uitbarsting ontstaat als een onopvallende witte dwergster zo veel materie van een begeleidende ster heeft aangezogen, dat er aan zijn oppervlak een thermonucleaire explosie optreedt.
Vergeleken met supernova-explosies, waarbij de ontploffende ster compleet aan flarden wordt geblazen, zijn nova-explosies van bescheiden omvang. Toch was de nova V407 Cygni, die op 11 maart verscheen, een krachtige bron van gammastraling - de meest energierijke vorm van straling die we kennen. De astronomen denken dat het ontstaan ervan op een toevalligheid berust: de begeleidende ster van de witte dwerg van V407 is een rode reuzenster die momenteel veel gas de ruimte in blaast. Hierdoor zou het tot een ongewoon harde botsing zijn gekomen tussen de schokgolf van de nova-explosie en het gas in de omgeving.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Bescheiden sterexplosie produceerde energierijke gammastraling
Astronomen hebben met behulp van de Amerikaanse satelliet Fermi gammastraling waargenomen van een zogeheten nova (Science, 13 augustus). Dat is verrassend, omdat tot nog toe werd aangenomen dat deze sterexplosies niet krachtig genoeg zijn om zulke energierijke straling te produceren.
Een nova is een ster die plotseling en kortstondig helderder wordt. De uitbarsting ontstaat als een onopvallende witte dwergster zo veel materie van een begeleidende ster heeft aangezogen, dat er aan zijn oppervlak een thermonucleaire explosie optreedt.
Vergeleken met supernova-explosies, waarbij de ontploffende ster compleet aan flarden wordt geblazen, zijn nova-explosies van bescheiden omvang. Toch was de nova V407 Cygni, die op 11 maart verscheen, een krachtige bron van gammastraling - de meest energierijke vorm van straling die we kennen. De astronomen denken dat het ontstaan ervan op een toevalligheid berust: de begeleidende ster van de witte dwerg van V407 is een rode reuzenster die momenteel veel gas de ruimte in blaast. Hierdoor zou het tot een ongewoon harde botsing zijn gekomen tussen de schokgolf van de nova-explosie en het gas in de omgeving.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-08-2010
Saturnusmaan verschrompelt als een rozijn
Op de grote Saturnusmaan Titan wemelt het van de bergketens die evenwijdig aan elkaar lopen. Volgens wetenschappers ontstaan deze 'rimpels' in het landschap doordat het inwendige van Titan afkoelt en krimpt.
Titan koelt langzaam af, doordat hij geleidelijk de warmte uitstraalt die hij bij zijn ontstaan heeft verkregen en door het natuurlijke verval van de radioactieve isotopen in zijn gesteenten. Modelberekeningen laten zien dat zich onder het ijsoppervlak van de Saturnusmaan nog vloeibaar water moet bevinden, dat door de afkoeling steeds meer bevriest. Hierdoor krimpt het inwendige van Titan en verschrompelt de (steeds dikker wordende) buitenste ijskorst als een rozijn.
Door dit proces zijn op Titan gebergten ontstaan die hoogten van twee kilometer kunnen bereiken. Sinds zijn ontstaan, meer dan vier miljard jaar geleden, is de Saturnusmaan al een kilometer of zeven gekrompen. Maar er is nog voldoende warmte over om deze geologische activiteit nog een hele tijd door te laten gaan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Saturnusmaan verschrompelt als een rozijn
Op de grote Saturnusmaan Titan wemelt het van de bergketens die evenwijdig aan elkaar lopen. Volgens wetenschappers ontstaan deze 'rimpels' in het landschap doordat het inwendige van Titan afkoelt en krimpt.
Titan koelt langzaam af, doordat hij geleidelijk de warmte uitstraalt die hij bij zijn ontstaan heeft verkregen en door het natuurlijke verval van de radioactieve isotopen in zijn gesteenten. Modelberekeningen laten zien dat zich onder het ijsoppervlak van de Saturnusmaan nog vloeibaar water moet bevinden, dat door de afkoeling steeds meer bevriest. Hierdoor krimpt het inwendige van Titan en verschrompelt de (steeds dikker wordende) buitenste ijskorst als een rozijn.
Door dit proces zijn op Titan gebergten ontstaan die hoogten van twee kilometer kunnen bereiken. Sinds zijn ontstaan, meer dan vier miljard jaar geleden, is de Saturnusmaan al een kilometer of zeven gekrompen. Maar er is nog voldoende warmte over om deze geologische activiteit nog een hele tijd door te laten gaan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-08-2010
Langdurig zonneminimum was gevolg van veranderde plasmastromen
Een nieuwe analyse van de ongewoon lange zonnecyclus die in 2008 ten einde kwam, wijst er op dat de oorzaak gezocht moet worden bij de 'lopende band' in het inwendige van de zon. Dit omvangrijke circulatiesysteem, dat heet plasma van de evenaar richting polen transporteert, kwam bij de laatste zonnecyclus dichter bij de polen uit dan voorheen.
De activiteit van de zon volgt een cyclus die ruwweg elf jaar duurt. Op het hoogtepunt van deze cyclus zijn er meer zonnevlekken en uitbarstingen op de zon. De 'motor' achter dit proces bestaat uit plasmastromen in het inwendige van de zon die magnetische velden meevoeren.
Uit onderzoek door Amerikaanse wetenschappers blijkt dat het plasma dat van de evenaar naar de polen stroomt bij de afgelopen zonnecyclus verder kwam dan bij eerdere zonnecycli. Bovendien had de retourstroom van plasma, die zich op grotere diepte afspeelt, een lagere snelheid. Modelberekeningen laten zien dat de combinatie van deze beide factoren de oorzaak kan zijn van de lange duur van de afgelopen zonnecyclus.
Volgens de wetenschappers benadrukt dit onderzoek het belang van metingen van de plasmacirculatie in de zon. Om het verloop van komende zonnecycli te kunnen voorspellen, moeten de grootschalige plasmastromen in de zon beter begrepen worden.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Langdurig zonneminimum was gevolg van veranderde plasmastromen
Een nieuwe analyse van de ongewoon lange zonnecyclus die in 2008 ten einde kwam, wijst er op dat de oorzaak gezocht moet worden bij de 'lopende band' in het inwendige van de zon. Dit omvangrijke circulatiesysteem, dat heet plasma van de evenaar richting polen transporteert, kwam bij de laatste zonnecyclus dichter bij de polen uit dan voorheen.
De activiteit van de zon volgt een cyclus die ruwweg elf jaar duurt. Op het hoogtepunt van deze cyclus zijn er meer zonnevlekken en uitbarstingen op de zon. De 'motor' achter dit proces bestaat uit plasmastromen in het inwendige van de zon die magnetische velden meevoeren.
Uit onderzoek door Amerikaanse wetenschappers blijkt dat het plasma dat van de evenaar naar de polen stroomt bij de afgelopen zonnecyclus verder kwam dan bij eerdere zonnecycli. Bovendien had de retourstroom van plasma, die zich op grotere diepte afspeelt, een lagere snelheid. Modelberekeningen laten zien dat de combinatie van deze beide factoren de oorzaak kan zijn van de lange duur van de afgelopen zonnecyclus.
Volgens de wetenschappers benadrukt dit onderzoek het belang van metingen van de plasmacirculatie in de zon. Om het verloop van komende zonnecycli te kunnen voorspellen, moeten de grootschalige plasmastromen in de zon beter begrepen worden.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-08-2010
Eerste eclipserende röntgenpulsar ontdekt
Sterrenkundigen van de Universiteit van Amsterdam en van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA hebben een snel rondtollende neutronenster ontdekt die pulsen van röntgenstraling uitzendt en een baan beschrijft rond een gewone ster, waardoor hij met de regelmaat van de klok aan het zicht wordt onttrokken. De ontdekking van de eclipserende röntgenpulsaar maakt het binnenkort hopelijk mogelijk om de middellijn en de massa van de neutronenster heel nauwkeurig te bepalen. Daardoor komen astronomen meer te weten over de inwendige opbouw van deze bizarre sterren.
Neutronensterren zijn de compacte overblijfselen van zware sterren die hun leven hebben beëindigd in een supernova-explosie. Ze zijn zwaarder dan de zon, maar niet groter dan een kilometer of twintig. De nieuw ontdekte ster (J1749 geheten) zuigt gas op van zijn begeleider. Dat gas wordt sterk verhit en zendt röntgenstraling uit. Doordat de neutronenster 518 keer per seconde (!) om zijn as draait, zien sterrenkundigen die röntgenstraling in de vorm van heel korte pulsen.
Tijdens een röntgenuitbarsting op 10 april werd de ster waargenomen door de Amerikaanse Rossi X-ray Timing Explorer. Uit de precisiemetingen blijkt dat de neutronenster en de begeleider eens in de 8,8 uur om elkaar heen bewegen. Daarbij wordt de neutronenster regelmatig door de begeleider bedekt - vanaf de aarde kijken we kennelijk vrijwel exact 'van opzij' tegen de baan van de dubbelster aan.
Door in de toekomst met een gewone telescoop ook nauwkeurige metingen te verrichten aan de beweging van de begeleider, is het mogelijk om de massa van de neutronenster te bepalen. Uit de waarnemingen van de onderlinge bedekkingen kan ook de middellijn worden afgeleid. Op die manier zal het mogelijk zijn om informatie te verkrijgen over de dichtheid en de inwendige structuur van de neutronenster.
(allesoversterrenkunde)
Eerste eclipserende röntgenpulsar ontdekt
Sterrenkundigen van de Universiteit van Amsterdam en van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA hebben een snel rondtollende neutronenster ontdekt die pulsen van röntgenstraling uitzendt en een baan beschrijft rond een gewone ster, waardoor hij met de regelmaat van de klok aan het zicht wordt onttrokken. De ontdekking van de eclipserende röntgenpulsaar maakt het binnenkort hopelijk mogelijk om de middellijn en de massa van de neutronenster heel nauwkeurig te bepalen. Daardoor komen astronomen meer te weten over de inwendige opbouw van deze bizarre sterren.
Neutronensterren zijn de compacte overblijfselen van zware sterren die hun leven hebben beëindigd in een supernova-explosie. Ze zijn zwaarder dan de zon, maar niet groter dan een kilometer of twintig. De nieuw ontdekte ster (J1749 geheten) zuigt gas op van zijn begeleider. Dat gas wordt sterk verhit en zendt röntgenstraling uit. Doordat de neutronenster 518 keer per seconde (!) om zijn as draait, zien sterrenkundigen die röntgenstraling in de vorm van heel korte pulsen.
Tijdens een röntgenuitbarsting op 10 april werd de ster waargenomen door de Amerikaanse Rossi X-ray Timing Explorer. Uit de precisiemetingen blijkt dat de neutronenster en de begeleider eens in de 8,8 uur om elkaar heen bewegen. Daarbij wordt de neutronenster regelmatig door de begeleider bedekt - vanaf de aarde kijken we kennelijk vrijwel exact 'van opzij' tegen de baan van de dubbelster aan.
Door in de toekomst met een gewone telescoop ook nauwkeurige metingen te verrichten aan de beweging van de begeleider, is het mogelijk om de massa van de neutronenster te bepalen. Uit de waarnemingen van de onderlinge bedekkingen kan ook de middellijn worden afgeleid. Op die manier zal het mogelijk zijn om informatie te verkrijgen over de dichtheid en de inwendige structuur van de neutronenster.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...