Het zou kunnen? Dino-Pandemie?
quote:Aan het begin van de Mesozoïcum lagen de werelddelen nog aan elkaar en gingen toen langzaam uit elkaar, dus zou toch kunnen?Op donderdag 30 april 2009 08:52 schreef Lord_Vetinari het volgende:
Aangezien er geen contacten waren tussen dino's in Noord Amerika en die in bijvoorbeeld China, had een virus zich niet kunnen verspreiden.
quote:Niet ieder dier hoeft er toch aan dood te gaan?Op donderdag 30 april 2009 09:05 schreef Pakspul het volgende:
Als alle dinosaurussen dood zijn gegaan aan 1 virus was dat best een hardcore typetje, maar dat zou niet verklaren waarom de krokodil nog leeft.
quote:Je tijdlijn vertoont kreukels...Op donderdag 30 april 2009 09:08 schreef laforest het volgende:
[..]
Aan het begin van de Mesozoïcum lagen de werelddelen nog aan elkaar en gingen toen langzaam uit elkaar, dus zou toch kunnen?
quote:jewelOp donderdag 30 april 2009 09:09 schreef laforest het volgende:
[..]
Niet ieder dier hoeft er toch aan dood te gaan?
quote:Ach ja, die paar miljard jaarOp donderdag 30 april 2009 09:10 schreef RemcoDelft het volgende:
[..]
Je tijdlijn vertoont kreukels...
quote:Juist wel... een krokodil is geen dinosaurier. Onze vogels schijnen wel rechtstreeks van dinosauriërs af te stammen, dus als er een allesvernietigende pandemie was geweest, dan zouden die niet meer mogen levenOp donderdag 30 april 2009 09:05 schreef Pakspul het volgende:
Als alle dinosaurussen dood zijn gegaan aan 1 virus was dat best een hardcore typetje, maar dat zou niet verklaren waarom de krokodil nog leeft.
quote:Mesozoïcum bevat krijt, jura en Trias periode. Wat is nu het probleem? Dino's levenden in deze periode.Op donderdag 30 april 2009 09:10 schreef RemcoDelft het volgende:
[..]
Je tijdlijn vertoont kreukels...
En vergeet niet dat het Mesozoïcum begon door mass extinctie (Perm-Trias-massa-extinctie).
Dus welke kreukel?
Er is beeldmateriaal opgedoken en zoals je ziet, ze waren hun tijd ver vooruit...
quote:Ze konden zich niet aanpassen in de nieuwe wereld
quote:Dat had wel gekund. Je zou een 'vlot' kunnen hebben. Onwaarschijnlijk, maar mogelijk. Daarnaast zou het via vogels verspreid kunnen worden, hoewel ik niet denk dat deze zo ver konden vliegen toen.Op donderdag 30 april 2009 08:52 schreef Lord_Vetinari het volgende:
Aangezien er geen contacten waren tussen dino's in Noord Amerika en die in bijvoorbeeld China, had een virus zich niet kunnen verspreiden.
Influenze Iridium.
Some Dinosaurs Survived the Asteroid Impact
daaruit een fragment
quote:(lees verder in het originele artikel)The great splat of an asteroid that might have wiped out the dinosaurs apparently didn't get all of them. New fossil evidence suggests some dinosaurs survived for up to half a million years after the impact in remote parts of New Mexico and Colorado.
The whole idea that a space rock destroyed the dinosaurs has become controversial in recent years. Many scientists now suspect other factors were involved, from increased volcanic activity to a changing climate. Either way, some 70 percent of life on Earth perished, and an asteroid impact almost surely played a role.
quote:Hoe zit het met de mammoet ?
quote:Een krokodol is net zoals de dinosaurus een direkte afstammeling van de thecodontOp donderdag 30 april 2009 09:05 schreef Pakspul het volgende:
Als alle dinosaurussen dood zijn gegaan aan 1 virus was dat best een hardcore typetje, maar dat zou niet verklaren waarom de krokodil nog leeft.
maar het is geen dinosaurus
quote:A. het klimaat werdt warmer. dus hun leefgebied werdt langzamerhand over door andere soorten (roof)dieren.
B. Ziektes uit de warmere streken rukten op.
C. De mens heeft ook wat toegedragen
quote:Krokodillen leefden echter wel samen met dinosaurussen. In dezelfde tijd dus. Net als, bepaalde, vogels trouwens.Op zaterdag 2 mei 2009 00:10 schreef -CRASH- het volgende:
[..]
Een krokodol is net zoals de dinosaurus een direkte afstammeling van de thecodont
maar het is geen dinosaurus
[..]
A. het klimaat werdt warmer. dus hun leefgebied werdt langzamerhand over door andere soorten (roof)dieren.
B. Ziektes uit de warmere streken rukten op.
C. De mens heeft ook wat toegedragen
quote:leefden samen... das goed gezegdOp zaterdag 2 mei 2009 00:30 schreef RRGJL het volgende:
[..]
Krokodillen leefden echter wel samen met dinosaurussen. In dezelfde tijd dus. Net als, bepaalde, vogels trouwens.
quote:Krokodillen en dino's lijken op elkaar, maar er zijn ook verschillen. Krokodillen zijn koudbloedig, en koudbloedige dieren kunnen langer zonder eten. Krokodillen kunnen hun lichaam een hele tijd op een laag pitje zetten (een soort van winterslaap) en zo rustig betere tijden afwachten. Dino's konden dat niet. Die moesten voortdurend enorme hoeveelheden voedsel naar binnen werken om in leven te blijven. Toen het na de meteorietinslag door het stof in de atmosfeer een paar maanden donker werd, en de planten ophielden met groeien, was het voor de dino's binnen afzienbare tijd afgelopen.
Toch zou je kunnen zeggen dat niet álle dino's uitgestorven zijn. De vogels stammen van de vleesetende dinosauriërs af, en eigenlijk zouden we vogels óók 'dino's' moeten noemen.
http://www.natuurinformat(...)base.nl/i001558.html
quote:Dinosaurussen lijken uiterlijk het meest op hagedissen en krokodillen. Vanaf de eerste dinosaurusvondsten zijn deze hedendaagse dieren dan ook gezien als schaalmodellen van de reusachtige monsters die dino's waren. Maar dat is vertekenend, want dino's verschilden in vele opzichten van tegenwoordige dieren. Het eenvoudigste kenmerk dat dinosaurussen van hagedissen en krokodillen onderscheidt, is dat hun poten recht onder het lichaam zijn geplaatst. Dat gegeven is al aanleiding tot grote verschillen in fysiologie en gedrag. Toch blijft het oude imago van `reuzenhagedis' de dinosaurus ook nu nog achtervolgen.
De interpretatie van de lichaamsbouw is het eenvoudigst. Aan het skelet kunnen wetenschappers details ontlenen over de houding en de manier van lopen. Het gebit verraadt wat er op het menu heeft gestaan. De imposante dolkvormige tanden van de Tyrannosaurus laten er geen twijfel over bestaan dat dit dier een vleeseter is geweest die in staat was zijn prooien aan stukken te scheuren. De bek van een Triceratops met achterin stevige kiezen en een verhoornde snavel wijst op zijn vegetarische levensstijl. Alleen over de details bestaat discussie, bijvoorbeeld of de Triceratops net als hagedissen een aan de zijkanten open bek heeft gehad, of dat hij net als zoogdieren wangen had die voorkwamen dat het voedsel uit de mond viel.
Lees verder.....
[ Bericht 43% gewijzigd door -CRASH- op 02-05-2009 02:35:30 ]
quote:Vrijwel elke grens in de geologische tijdschaal komt overeen met een massaextinctie, is hendig als je de boel uit elkaar moet houden namelijk.Op donderdag 30 april 2009 09:54 schreef laforest het volgende:
[..]
Mesozoïcum bevat krijt, jura en Trias periode. Wat is nu het probleem? Dino's levenden in deze periode.
En vergeet niet dat het Mesozoïcum begon door mass extinctie (Perm-Trias-massa-extinctie).
Dus welke kreukel?
quote:Over mammoet dus: Die had toch kunnen vluchten voor A,B en C ? naar het Noorden bijvoorbeeld ?Op zaterdag 2 mei 2009 00:10 schreef -CRASH- het volgende:
[..]
Een krokodol is net zoals de dinosaurus een direkte afstammeling van de thecodont
maar het is geen dinosaurus
[..]
A. het klimaat werdt warmer. dus hun leefgebied werdt langzamerhand over door andere soorten (roof)dieren.
B. Ziektes uit de warmere streken rukten op.
C. De mens heeft ook wat toegedragen
Maar er zijn ook veel vermoedens dat het gepaard ging met klimaat veranderingen waarop ze zich niet snel genoeg konden aanpasen.
En natuurlijk zijn dino's ook vogels geworden. Fear your kanarie :>
Twee series met meerdere delen, leuk spul
‘Groep dinosaurussen overleefde uitstervingsgolf’
AMSTERDAM - Een kleine groep dinosaurussen in Noord-Amerika heeft mogelijk nog een half miljoen jaar geleefd na de massa-extinctie van ruim 65 miljoen jaar geleden. Dat beweert een Amerikaanse wetenschapper
Geoloog Jim Fasset van de US Geological Survey ontdekte tijdens een opgraving in het San Juan Basin in Colorado de overblijfselen van dinosaurussen in een bodemlaag uit het begin van het Paleogeen, een tijdperk dat 65,5 miljoen jaar geleden begon.
Tot nu toe werd aangenomen dat alle dinosaurussen uitstierven in het Krijt, een periode die vlak daarvoor ten einde kwam.
Reusachtig
De resultaten van de opgraving zijn gepubliceerd in het online wetenschappelijk tijdschrift Palaeontologia Electronica.
Volgens Fasset zijn bij het onderzoek botten aangetroffen van veel verschillende dinosaurussen, zoals plantetende ceratopsen, reusachtige sauropoden en tweepotige hadrosaurussen.
T-Rex
“Misschien zat er zelfs een enkele T-rex bij”, zegt de wetenschapper in de Amerikaanse krant L.A. Times. “Sommige tanden die we hebben gevonden, wijzen daarop.”
Het gebeurt wel vaker dat dinosaurusresten worden aangetroffen in lagen uit tijdperken na de massa-extinctie. Meestal blijken de botten dan echter door stromend water naar een andere bodemlaag te zijn gespoeld.
Botten
Volgens Fasset is zijn vondst niet op die manier te verklaren. Bij de opgraving stuitte hij namelijk op maarliefst 34 botten van één hadrosaurus. Als de botten zouden zijn weggespoeld van hun oorspronkelijke locatie, zouden ze volgens de onderzoeker bijna zeker van elkaar zijn gescheiden.
Beschut
De grote vraag is hoe de dinosaurussen in het San Juan Basin een massa-extinctie overleefd kunnen hebben. Het gebied is niet bijzonder beschut of afgelegen van de rest van de wereld.
Fasset vermoedt daarom dat de dinosaurussen tijdens de ramp die hun soortgenoten doodde (waarschijnlijk een meteorietinslag) wel in een afgelegen gebied zoals Alaska verbleven en pas later naar het San Juan Basin zijn getrokken.
(nu.nl)
Ligt er een reuzenkrater voor de kust van India?
Een raadselachtig bekken voor de kust van India zou wel eens een reusachtige inslagkrater kunnen zijn. Dat zeggen Sankar Chatterjee van de Texas Tech University en zijn mede-onderzoekers.
De kom in de aardkorst, die bekendstaat als het Shiva-bekken, ligt ten westen van India en is een rijke vindplaats van aardolie en aardgas. De buitenste rand van het bekken vormt een kring met een middellijn van ruwweg 500 kilometer, die grotendeels in zee ligt. In het middelpunt van de kring bevindt zich een centrale piek, Bombay High, die ongeveer 5 kilometer boven de zeebodem uitsteekt.
Om aan te kunnen tonen dat het Shiva-bekken inderdaad een inslagkrater is, zullen later dit jaar boringen worden verricht in het centrale deel ervan. Als de kratertheorie juist blijkt te zijn, is het Shiva-bekken verreweg de grootste in zijn soort op aarde. Om een 'gat' van deze omvang te veroorzaken, moet zich een ongeveer 40 kilometer grote planetoïde in de aardkorst hebben geboord.
Volgens de onderzoekers is het denkbaar dat deze inslag de echte oorzaak is van het uitsterven van de dinosauriërs en vele andere dier- en plantensoorten, ongeveer 65 miljoen jaar geleden. Tot nog toe werd dit massale uitsterven veelal toegeschreven aan een iets minder reusachtige inslag voor de kust van het Mexicaanse schiereiland Yucatán.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Roeide inslag nabij India de dino's uit?
Een mysterieus bassin voor de kust van India zou 's werelds grootste impactkrater zijn. Sankar Chatterjee van de Texas Tech University gooide samen met een team wetenschappers een ondergedompelde blik nabij het massieve onderwater Shiva-bassin ten westen van India. In het Shiva-bassin worden grote hoeveelheden olie en gas gewonnen waarvan sommige kraters de productiefste
koolwaterstoffenbronnen van de hele planeet zijn.
Sankar Chatterjee: "Als we het juist hebben dan is dit de grootste krater die onze planeet kent. Een meteoriet van wel 40 kilometer in diameter kan deze tektoniek veroorzaakt hebben. De meteoriet die insloeg nabij Yucatan en waarvan men denkt dat hij verantwoordelijk is voor het uitsterven van de dinosaurussen was maar 8 tot 10 kilometer groot."
We kunnen ons onmogelijk zo'n cataclysme voorstellen, maar als het team van Chatterjee de waarheid in pacht heeft dan moet de meteorietimpact van Shiva de aardkorst in de wijde omgeving gevaporiseerd hebben en een ultrahete materiaalmassa doen opwellen. Het is meer dan waarschijnlijk dat de impact de lont was voor de vulkanische uitbarstingen in Deccan Traps, dat het tegenwoordige Hoogland van Dekan in West-Indië vormt. De Shiva-impact heeft ook nog de Sechellen van de Indiase tektonische plaat gerukt en hen richting Afrika laten driften.
Het geologische bewijsmateriaal van de Shiva-impact is ontzagwekkend. De buitenrand van de Shivakrater vormt een ruwe, verschoven ring van circa 500 kilometer in diameter die de centrale pieken omringen. Deze pieken staan te boek als de 'Bombay High' en rijzen van de oceaanbodem zo'n 4,8 kilometer hoog op. Het grootste gedeelte van de Shivakrater ligt onder water op het continentaal plat van India, maar op de plaatsen waar hij boven water komt ziet men lange klippen, actieve scheuren en heetwaterbronnen. De meteorietinslag zou ook nog verantwoordelijk zijn voor bros deformeren en vernietigen van het grootste gedeelte van een 50 kilometer dikke granietlaag aan de westkust van India.
Chatterjee en zijn team zullen nog naar India reizen om in het centrum van de vermeende krater te gaan boren in de hoop aanwijzingen te vinden die bewijzen dat het mysterieuze Shiva-bassin door een gigantische meteorietinslag gevormd werd: "Het gesteente op de bodem bevat de geschiedenis van de Shivakrater. We willen weten of er breccie, 'schocked' kwarts en een iridiumanomalie te vinden is. Iridiumconcentraties zijn namelijk de vingerafdrukken van een meteorietinslag."
(Grenswetenschap))
Ta Prohm temple, Combodia
Ik betwijfel het!
quote:Je TT is een beetje misleidend, als je die leest zou je zeggen dat de meeste dino's doodgingen van ouderdom,honger, dorst, vechtpartijtjes en te woeste vrijpartijen of kannibalistische soortgenoten.Op donderdag 30 april 2009 08:50 schreef laforest het volgende:
Wellicht zijn ze wel overleden aan een virus dat zich massaal verspreidde?
maar jij bedoelt alleen de laatste dino-generatie die op aarde rondgelopen heeft
quote:Hup, in je hok, terug naar TRU jijOp woensdag 20 januari 2010 17:32 schreef Ticker het volgende:
[ afbeelding ]
Ta Prohm temple, Combodia
Ik betwijfel het!
[ afbeelding ]
gespreid of wel 30 miljoen jaar, tussen die fases zijn ze bijna of helemaal uitgeroeid.
tot 65 miljoen jaar geleden 95% definitief uitstorf.
volgens mij was dat in zo'n Horizon BBC docu, zeer boeiend.
Kometen niet verantwoordelijk voor massale uitroeiing
Hoeveel keer in de geschiedenis was het massaal uitsterven van het leven op aarde het gevolg van de inslag van een meteoriet of komeet? Over het antwoord op deze vraag discussieerden een hele verzameling wetenschappers, en de meesten waren het er over eens dat de inslag van 65 miljoen jaar geleden aan de Golf van Mexico tot het massaal uitsterven van de dinosaurussen leidde. Waren er nog andere inslagen van hemellichamen op aarde die leidden tot massaal uitsterven, of blijft het bij die ene?
Astronomen weten dat het binnenste gedeelte van ons zonnestelsel voor een gedeelte beschermd is tegen meteorieten en kometen door de aanwezigheid van Saturnus en Jupiter. De zwaartekrachtsvelden van deze planeten kunnen er voor zorgen dat kometen de interstellaire ruimte ingestuurd worden of op de enorme planeten crashen. Nog niet zo lang geleden (20 juli 2009) wees een plots opgedoken reusachtig litteken op de oppervlakte van Jupiter er op dat er vermoedelijk een komeet gecrasht was.
Een nieuw onderzoek van de universiteit van Washington wijst er op dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat kometen om het even welk massaal uitsterven hebben kunnen veroorzaken en zelfs niet verantwoordelijk zijn voor meer dan één van de kleinere. Het onderzoek toont ook aan dat veel kometen met lange omlooptijden die de baan van de aarde kruisen voortkomen uit een gebied komen waarvan astronomen lang dachten dat daar geen observeerbare kometen konden ontstaan. Een komeet met een lange omlooptijd doet er 200 jaar tot tientallen miljoenen jaren over om een volledige baan rond de zon te maken.
(Jupiter en Saturnus)
Nathan Kaib, doctoraatsstudent astronomie aan de universiteit van Washington in het vakblad Science: "Men heeft lang gedacht dat de kometen met lange omlooptijden die we kunnen zien ons enkel iets vertellen over het buitenste gedeelte van de Oortwolk, maar in werkelijkheid geven ze ons een duister beeld van de volledige Oortwolk. De Oortwolk is een restant van de nevels en gaswolken nevel waaruit het zonnestelsel zich 4,5 miljard jaar geleden vormde. De Oortwolk kan miljarden kometen bevatten, maar de meeste zijn zo klein en zo ver weg dat ze nooit worden waargenomen.
Er zijn ongeveer 3.200 kometen met een lange omlooptijd bekend. Eén van de best gekende is de komeet Hale-Bopp die in 1996 en 1997 met het blote oog te zien was. Hale-Bopp was trouwens een van de helderste kometen uit de twintigste eeuw. De komeet Halley - die binnen 75 jaar terugkomt - is misschien wel de bekendste komeet, maar heeft een korte omlooptijd. Men denkt dat de komeet Halley afkomstig is uit de Kuipergordel, een ander gedeelte van ons zonnestelsel.
(Kuipergordel)
Astronomen geloofden dat bijna alle kometen met een lange omlooptijd waarvan hun omloop de baan van de aarde kruist, afkomstig waren uit het buitenste gedeelte van de Oortwolk. De banen van de kometen kunnen veranderen wanneer ze door de invloed van de zwaartekracht van een ster verschoven worden of als ze langs het zonnestelsel scheren. Men ging er van uit dat deze invloed van de zwaartekracht enkel van toepassing was op objecten in de buitenste gedeelte van de Oortwolk.
Astronomen geloofden ook nog dat de binnenste objecten van de Oortwolk enkel de baan van de aarde zouden kunnen kruisen door de invloed van een zeldzame doortocht van een zeer nabij gekomen ster, die dan ook nog een regen van kometen zou veroorzaken. Maar later bleek dat zelfs zonder de doortocht van een ster, kometen met een lange omlooptijd uit het binnenste van de Oortwolk door de beschermende barrière kunnen glijden. De aanwezigheid van Jupiter en Saturnus kan de kometen uit het binnenste gedeelte van de Oortwolk ook in een omloop sturen die de baan van de aarde kan kruisen.
Voor het nieuwe onderzoek gebruikten Kaib en Thomas Quinn, medeauteur van de studie en professor astronomie bij dezelfde universiteit, computermodellen om de evolutie van kometenregens in het zonnestelsel - over een periode van 1,2 miljard jaar - te simuleren. Ze ontdekten dat zelfs buiten de perioden met kometenregens het binnenste van de Oortwolk de belangrijkste bron was voor kometen met een lange omlooptijd die de baan van de aarde zouden kunnen kruisen.
Door aan te nemen dat het binnenste gedeelte van de Oortwolk de enige bron was van kometen met een lange omlooptijd konden ze het hoogst mogelijk aantal kometen in het binnenste van de Oortwolk schatten. Het daadwerkelijke aantal is echter niet gekend. Maar door gebruik te maken van het hoogst mogelijke aantal kometen konden ze bepalen dat maximaal 2 of 3 kometen, gedurende - van wat men aanneemt - de krachtigste kometenregen van de laatste 500 miljoen jaar, konden inslaan op aarde.
Thomas Quinn: "Tijdens de afgelopen 25 jaar werd het binnenste gedeelte van de Oortwolk beschouwd als een geheimzinnig, niet waarneembaar gebied van het zonnestelsel dat in staat was om objecten uit te braken die occasioneel het leven op aarde zouden kunnen uitroeien. Wij hebben aangetoond dat de al ontdekte kometen eigenlijk gebruikt kunnen worden om in te schatten wat de bovenste limiet is van het aantal objecten in dit reservoir."
Met drie belangrijke inslagen die bijna gelijktijdig plaatsvonden, dacht men dat het kleinere uitsterven van ongeveer 40 miljoen jaar geleden het gevolg was van een kometenregen. Het onderzoek van Kaib en Quinn toont aan dat als dat kleinere uitsterven het gevolg was van een kometenregen, het waarschijnlijk een van de meest intensieve kometenregens van het hele fossiele bestand geweest is. "Het vertelt ons dat de meest krachtigste kometenregens kleiner uitsterven tot gevolg hadden en andere kometenregens minder erg waren. Dus zijn kometenregens waarschijnlijk niet de oorzaak van massaal uitsterven.", aldus Kaib.
Kaib merkt ook nog op dat het onderzoek er van uit ging dat het zonnestelsel in de laatste 500 miljoen jaar zo goed als onveranderd gebleven is, maar het is niet duidelijk of dat in werkelijkheid het geval is. Het is wel duidelijk dat de aarde profiteerde van Jupiter en Saturnus die als wachters met enorme vangnetten klaarstonden om kometen te laten afwijken of te absorberen die anders op aarde zouden kunnen gecrasht zijn. Kaib en Quinn laten zien dat Jupiter en Saturnus geen perfecte vangers zijn en dat sommige kometen uit het binnenste gedeelte van de Oortwolk kunnen doorglippen. Maar de meeste niet.
(Grenswetenschap)
quote:ik weet welke docu je bedoeld.Op woensdag 20 januari 2010 23:44 schreef rednitro het volgende:
weet het niet zeker meer maar volgens mij heb ik ooit een filmpje gezien waarin de dino's in 3 fases hebben geleefd?
gespreid of wel 30 miljoen jaar, tussen die fases zijn ze bijna of helemaal uitgeroeid.
tot 65 miljoen jaar geleden 95% definitief uitstorf.
volgens mij was dat in zo'n Horizon BBC docu, zeer boeiend.
Inslag is meest waarschijnlijke oorzaak massa-uitsterving
Het is zeer waarschijnlijk dat de inslag van een ongeveer 12 kilometer grote planetoïde de oorzaak is geweest van de massa-uitsterving die zich ruim 65 miljoen jaar geleden op aarde afspeelde. Dat is de conclusie van een panel van 41 wetenschappers na een uitvoerige inventarisatie van oude en nieuwe gegevens, die in het eerste maartnummer van Science is gepubliceerd.
Dertig jaar geleden opperden wetenschappers, onder wie de Nederlander Jan Smit, dat de dinosauriërs en vele andere soorten op aarde 65 miljoen jaar geleden waren uitgestorven door de inslag van een groot object uit de ruimte. Dat idee baseerden zij op de ontdekking van een dunne afzettingslaag, verrijkt met het op aarde verder weinig voorkomende element iridium, die op veel plaatsen in gesteenten was aangetroffen. In 1991 werd voor de kust van het Mexicaanse schiereiland Yucatán ook een 200 kilometer grote inslagkrater van de juiste leeftijd aangetroffen.
Hoewel veel wetenschappers de inslagtheorie inmiddels onderschrijven, is nog niet iedereen overtuigd. Dat er 65,5 miljoen jaar geleden een massa-uitsterving heeft plaatsgevonden, staat vast. Maar volgens sommige onderzoekers wijzen dateringen van glasachtig sediment rond de krater erop dat de inslag 300.000 jaar eerder heeft plaatsgevonden. Uit nadere beschouwing blijkt echter dat de sedimenten ter plaatse, die op het oog het resultaat zijn van een keurig, honderdduizenden jaren durend afzettingsproces, stevig zijn omgewoeld en in heel korte tijd als één dik pakket zijn afgezet. Daarmee lijkt het fundament onder de te-vroege-inslagtheorie te zijn weggeslagen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Maar die informatie is uiteraard geheim.
quote:Denk je dat alle dinosaurussen zijn veranderd in vogels? Het is waarschijnlijk een soort geweest die de voorouder was van alle vogels die er nu rondvliegen.Op vrijdag 5 februari 2010 17:24 schreef Herkauwer het volgende:
Ze zijn niet overleden, ondertussen zijn het vogels
Toch wel geinig dat zonder deze inslag wij er niet waren geweest. Hoe zou de wereld er dan hebben uitgezien?
Door het inslaan van 1 grote komeet, vinden er grote drukverschillen onder de aardkorst plaats, waardoor wereldwijd erupties plaatsvinden.
Dit is volgens mij schoonvader terug te zien in de boormonsters die ze bij de Shell doen. Alle boormonsters (wereldwijd) laten in hetzelfde tijdvak een laagje as zien.
Wellicht zijn de dino's niet direct om het leven gekomen door een inslag, maar door de gevolgen van 1 grote inslag lijkt mij best aannemelijk.
http://www.ad.nl/ad/nl/10(...)rische-toendra.dhtml
Het is dus niet zo zeer de inslag zelf die het leven op onze planeet kan nekken, als wel de indirecte gevolgen ervan. Maar hoe vaak treedt zo’n inslag eigenlijk op? Op aarde zijn ongeveer 140 kraters bekend, waarvan de meeste veel kleiner zijn dan Chicxulub. Dat lijkt erg weinig, en bovendien lijkt het ontstaan van de meeste van deze kraters weinig of geen grootschalige gevolgen te hebben gehad. Gebaseerd op de aantallen kraters op (vooral) de maan en de andere hemellichamen van ons zonnestelsel en het aantal planetoïden dat dicht in de buurt van de aarde kan komen, zijn schattingen gemaakt van de gemiddelde frequentie van grote en minder grote inslagen op aarde. Daaruit blijkt dat de zwaarste categorie – de inslag van een planetoïde groter dan 10 km – slechts eens per 100 miljoen tot 1 miljard jaar voorkomt. Maar inslagen van objecten van een kilometer of twee komen al veel vaker voor: misschien eens per 1 miljoen jaar. En een ‘kleine’ inslag van een object van enkele tientallen meters komt gemiddeld wel enkele malen per eeuw voor. Ook de afgelopen eeuw zijn er van die kleine inslagen geweest: in 1908 ontplofte er een ongeveer 60 meter groot exemplaar op acht kilometer boven de Siberische Toengoeska-rivier, waarbij meer dan 3000 vierkante kilometer bos werd geveld, en in 1930 vond iets soortgelijks plaats boven het oerwoud van het Braziliaanse Amazone-gebied. Dat deze gebeurtenissen niet in het geheugen van de mens gegrift zijn, is enkel en alleen te danken aan het feit dat ze boven vrijwel onbewoond gebied plaatsvonden. Als zo’n planetoïde boven ons land zou ontploffen, zouden de gevolgen ervan niet te overzien zijn.
http://www.eddyechternach.nl/artikelen/klap.html
quote:Op maandag 8 maart 2010 12:14 schreef lurf_doctor het volgende:
Dino's hebben nooit bestaan, dat weet toch iedereen, de fossielen zijn door God neergelegd om ons geloof te testen
die heb ik nog niet eerder gehoord, maar dat zou zomaar een argument kunnen zijn van een gelovige ja 
quote:Dit is toch een veel gebruikt argumentOp maandag 8 maart 2010 13:59 schreef EggsTC het volgende:
[..]
quote:Ja, zo kan ik ook een religie in stand houden.Op maandag 8 maart 2010 15:27 schreef PeeJay1980 het volgende:
[..]
Dit is toch een veel gebruikt argument
Jullie bestaan overigens allemaal niet, ik verzin jullie maar. Alles zit in mijn hoofd.
"Dinosauriërs stierven wel degelijk uit door meteorieteninslag"
Dinosauriërs stierven 65 miljoen jaar geleden wel degelijk uit als gevolg van een reusachtige meteorieteninslag. De theorie werd 30 jaar geleden voor het eerst gelanceerd, maar wordt nog steeds gecontesteerd door sommige wetenschappers.
Een 40-tal onderzoekers, waaronder Prof. Philippe Claeys (VUB) en Robert Speijer (KUL), leveren in een nieuw artikel in het vaktijdschrift Science, dat nieuwe en reeds gepubliceerde gegevens bundelt, het bewijs dat dit wel degelijk het geval was.
Meteoriet had diameter van 10 a 15 km
De meteoriet had een diameter van 10 a 15 km en sloeg in met een snelheid tussen 20 en 72 km/seconde in de omgeving van Chicxulub in Mexico. De volledige opgevulde krater, die een doorsnede heeft van 200 km, werd 20 jaar geleden ontdekt. Uit modelnabootsingen blijkt dat bij de inslag energie vergelijkbaar met 5 miljard Hiroshima-atoombommen vrijgekomen moet zijn.
De inslag moet materiaal met hoge snelheid rond de wereld hebben doen slingeren en gepaard zijn gegaan hebben met aardbevingen met een sterkte groter dan 12 op de schaal van Richter, ineenstortingen van de continentale rand, aardverschuivingen en tsunami's.
De opeenvolging van fossielen toont volgens de groep onderzoekers, onder leiding van de Duitse hoogleraar Peter Schulde (Universiteit van Erlangen), overduidelijk aan dat het wereldwijde massa-uitsterven van de dinosauriërs exact samenvalt met de wereldwijd aangetroffen gesteentelaag die voor een deel bestaat uit resten van de meteoriet en deels uit het uitgeworpen kratermateriaal.
Alternatieve hypothesen zijn volgens de onderzoekers niet toereikend om het abrupte massale uitsterven te verklaren.(belga/mvdb)
(HLN)
quote:Dat is een leugen natuurlijk. Jij bent gewoon gestuurd door God om hun geloof te testen.Op maandag 8 maart 2010 16:25 schreef EggsTC het volgende:
[..]
Ja, zo kan ik ook een religie in stand houden.
Jullie bestaan overigens allemaal niet, ik verzin jullie maar. Alles zit in mijn hoofd.
Of door de duivel om hen te misleiden.
11 km asteroid shattered in de atmosfeer en laat over de halve aarde een spoor van impactende asteroids achter die ook zorgt voor een temp rise tot 500 F waardoor de meeste dino's levend verbrand zijn...
Ik weet het niet hoor, maar vond het toch wel vergezocht, zeker voor NGC
(Excuus voor de engelse termen
)quote:Nee, god test mij omdat hij jouw post projecteert terwijl je post eigenlijk niet bestaat. Zoals ik al zei; jullie bestaan allemaal niet... dit zit allemaal in mijn hoofd.Op dinsdag 9 maart 2010 14:00 schreef PeeJay1980 het volgende:
[..]
Dat is een leugen natuurlijk. Jij bent gewoon gestuurd door God om hun geloof te testen.
Of door de duivel om hen te misleiden.
quote:Hoe lagen de continenten eigenlijk 150 - 15 miljoen jaar geleden?
Dino's waren aanwezig op verschillende continenten, denk zeker niet dat het een virus zou zijn.
Deze kaart geeft de situatie tijdens de late Jura, deze die van het midden-Mioceen.
[ Bericht 28% gewijzigd door Iblardi op 11-03-2010 19:45:49 ]
Zo, 150 miljoen jaar terug.
'Dinosauriërs stierven van de kou'
AMSTERDAM – De dinosauriërs werden niet uitgeroeid door een asteroïde, maar stierven uit door plotselinge klimaatverandering. Dat beweren Amerikaanse onderzoekers in een nieuwe studie.
Wetenschappers van de Universiteit van Plymouth hebben een groot aantal mineralen en fossielen uit Spitsbergen bestudeerd.
Het onderzoek op de gesteentes suggereert dat de temperatuur van het zeewater in het gebied 137 miljoen jaar geleden plotseling sterk daalde van 13 tot 4 graden Celsius.
De wetenschappers vermoeden dat de temperatuurdaling werd veroorzaakt door een verandering van de golfstroom in de Atlantische oceaan.
Dit fenomeen zou een afkoeling van het klimaat op gang hebben gebracht, waardoor uiteindelijk alle dinosauriërs uitstierven.
Geleidelijke uitsterving
De resultaten van de studie zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Geoscience. Volgens de onderzoekers werpen de onderzoeksresultaten een nieuw licht op de uitsterving van de dinosauriërs, die vaak wordt verklaard door de inslag van een asteroïde.
“We geloven nu dat de dinosauriërs geleidelijk uitstierven en het is heel goed mogelijk dat klimaatverandering de oorzaak was”, verklaart hoofdonderzoeker Gregory Price in de Britse krant The Daily Telegraph.
Koudbloedig
“Het is waarschijnlijk dat dinosauriërs koudbloedige wezens waren", aldus Price. "Ze hadden dus warmte nodig om in leven te blijven. Als ze niet in staat waren om op tijd naar het zuiden te migreren, kan dat ze fataal zijn geworden.”
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
quote:WoW
Op NGC hadden ze het net over die asteroid die de dino's gewiped zou hebben, alleen dan met het volgende verhaal:
11 km asteroid shattered in de atmosfeer en laat over de halve aarde een spoor van impactende asteroids achter die ook zorgt voor een temp rise tot 500 F waardoor de meeste dino's levend verbrand zijn...
Ik weet het niet hoor, maar vond het toch wel vergezocht, zeker voor NGC
(Excuus voor de engelse termen
quote:Op zich ben ik wel heel benieuwd met welk bewijs de geologen komen, om aannemelijk te maken dat dino's koudbloedig zijn.Op dinsdag 27 april 2010 08:27 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
26-04-2010
Koudbloedig
“Het is waarschijnlijk dat dinosauriërs koudbloedige wezens waren", aldus Price. "Ze hadden dus warmte nodig om in leven te blijven. Als ze niet in staat waren om op tijd naar het zuiden te migreren, kan dat ze fataal zijn geworden.”
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
quote:Noem mij 1 warmbloedig reptielOp dinsdag 27 april 2010 14:53 schreef PeeJay1980 het volgende:
[..]
Op zich ben ik wel heel benieuwd met welk bewijs de geologen komen, om aannemelijk te maken dat dino's koudbloedig zijn.
quote:Kermit.Op dinsdag 27 april 2010 16:43 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
[..]
Noem mij 1 warmbloedig reptiel
quote:
Good one, alleen is het een amfibie, geen reptiel
quote:* Ticker druipt af.Op dinsdag 27 april 2010 16:49 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
[..]
Good one, alleen is het een amfibie, geen reptiel
quote:Dino's (even aannemende in deze stelling dat dino's reptielen zijn en dino's niet als een aparte klasse gezien moet worden
[..]
Noem mij 1 warmbloedig reptiel
) Zijn de Dinosauriërs wel aan meteorietinslag overleden?quote:Dino's zijn dus reptielen? Bron?Op dinsdag 27 april 2010 16:43 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
[..]
Noem mij 1 warmbloedig reptiel
Genetisch gezien vallen dino's tussen de reptielen en zoogdieren.
quote:Een wat merkwaardig artikel, met die stellige uitspraken over controversiële onderwerpen. Ik denk dat één en ander wat aangedikt is. De dinosauriërs bleven na die (tijdelijke) temperatuurdaling aan het begin van het Krijt immers nog 72 miljoen jaar floreren, tijdens een van de warmste periodes die de aarde gekend schijnt te hebben.Op dinsdag 27 april 2010 19:51 schreef PeeJay1980 het volgende:
[..]
Dino's zijn dus reptielen? Bron?
Genetisch gezien vallen dino's tussen de reptielen enzoogdierenvogels.
[ Bericht 7% gewijzigd door Iblardi op 27-04-2010 20:34:59 ]
quote:het enige fossiel van een dino dat gevonden is met een hart heeft 3 hartkamers waar warmbloedige er 4 hebben en reptielen 2.Op dinsdag 27 april 2010 16:43 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
[..]
Noem mij 1 warmbloedig reptiel
dus iig sommige dino's zouden tussen warm en koudbloedig in kunnen zitten en weer andere geheel warm of koudbloedig
'Dinosariërs uitgeroeid door meerdere meteorieten'
AMSTERDAM – Dinosauriërs zijn waarschijnlijk niet uitgestorven door één meteoriet, maar door meerdere meteorietinslagen. Dat beweren Britse wetenschappers naar aanleiding van bodemonderzoek in een inslagkrater in Oekraïne.
© ANP
Volgens onderzoekers van de Universiteit van Aberdeen in Schotland is de aarde 65 miljoen jaar geleden getroffen door tenminste twee meteorieten die na elkaar insloegen.
Ze hebben sporen ontdekt in Oekraïne die er op wijzen dat de natuur op aarde in de tijd van de dinosauriërs twee keer van slag raakte door een meteorietinslag.
Mogelijk zijn de dinosauriërs zelfs gebombardeerd door een meteorietenregen. Dat schrijven de onderzoekers in het wetenschappelijk tijdschrift Geology.
Meer inslagen
“Het is goed mogelijk dat we in de toekomst bewijzen zullen vinden voor meer meteorietinslagen”, verklaart hoofdonderzoeker Simon Kelley op BBC News.
Tot nu toe hebben wetenschappers bewijs gevonden voor tenminste één meteorietinslag in de tijd van de dinosauriërs: de zogenaamde Chicxulubkrater in Mexico.
De Britse wetenschappers hebben ook een grote krater in Oekraïne onderzocht, die mogelijk rond dezelfde tijd is ontstaan. Naar aanleiding van historisch bodemonderzoek ter plaatse kwamen ze tot de conclusie dat het klimaat 65 miljoen jaar geleden waarschijnlijk werd beïnvloed door meerdere meteorietinslagen.
Varens
In de omgeving van de zogenaamde krater van Boltysh in Oekraïne vonden ze namelijk sporen van fossiele varens, die na grote natuurrampen vaak stukken land overwoekeren. De varens bleken echter in twee lagen te zijn gegroeid.
Dat wijst er volgens de wetenschappers op dat er twee keer sprake was van wildgroei van varens op aarde na een grote natuurramp.
Nasleep
“We interpreteren de tweede laag varens als de nasleep van Chicxulub-inslag”, aldus Simon Kelley. “Dat suggereert dat de inslagen in Chicxulub en Boltysh niet op hetzelfde moment plaatsvonden. De meteorieten sloegen waarschijnlijk duizenden jaren na elkaar in. De tijd die er tussen zat, wordt aangegeven door de twee lagen varens.”
© NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
quote:Dan zijn het 3 meteorietinslagen ipv 2Op dinsdag 31 augustus 2010 15:36 schreef Maanvis het volgende:
het is dus iedere maand iets anders dat de dinosaurussen heeft gekilled, wat is het volgende maand?
quote:Dino pandemie... is dat niet zelf verzonnen? ik zie ook niet in waarom je eraan moet twijfelen dat het allemaal door een meteoriet inslag is gebeurd. Vele rapporten bevestigen dat verhaal iig.Op donderdag 30 april 2009 08:50 schreef laforest het volgende:
Wellicht zijn ze wel overleden aan een virus dat zich massaal verspreidde?
Het zou kunnen? Dino-Pandemie?
Nóg een inslag op de Krijt-Tertiair grens
Algemeen bekend was dat dinosauriërs door een meteorietinslag bij Mexico uitstierven. Ook vulkanisme in India speelde een rol. Wetenschappers hebben nu echter een inslagkrater in Oekraïne nauwkeuriger gedateerd en wat blijkt?…Deze is slechts een paar duizend jaar jonger dan de krater bij Mexico. De inslag is veel kleiner is dan de Mexicaanse, maar had wel grote invloed op de regio.
Een meteoriet slaat in op aarde. Afbeelding: © NASA
Aan het einde van het Krijt liepen de dinosauriërs nog rustig rond op aarde. Ook in de zee bevolkten mosasauriërs en ammonieten nog de wateren. Dat veranderde echter snel rond 65 miljoen jaar geleden. Toen sloeg een grote asteroïde in vlakbij het Mexicaanse vasteland en liet een 180 km grote inslagkrater achter, de Chicxulubkrater.
Tegelijkertijd stroomden er in India enorme hoeveelheden lava over het aardoppervlak. Een catastrofe voor de aarde. Een groot deel van het leven, inclusief de bovengenoemde dieren, stierven op of vlak na de beruchte Krijt-Tertiair grens uit. Maar is dat het hele verhaal? Een team van voornamelijk Britse wetenschappers onder leiding van David Jolley (Kings’s College, Aberdeen) zegt van niet. In de nieuwste uitgave van Geology staat dat er nog een meteoriet op de aarde is ingeslagen op de Krijt-Tertiair grens…
Oekraïne
De inslagkrater bevindt zich vlakbij Boltysh in Oekraïne dat op het einde van het Krijt een eiland was door de destijds hoge zeespiegel. De inslagkrater zelf is niet nieuw en ook de ouderdom van de krater was al eerder geschat op ongeveer 65 miljoen jaar geleden door radiometrische dateringen met argon. De foutenmarge was echter groot met ± 0,64 miljoen jaar. De grote vraag van onder andere Jolley en collega’s was of dat nu wél of niet samenviel met de grote inslag bij Mexico, die 65,5 miljoen jaar geleden plaatsgreep. Die vraag hebben de wetenschappers nu kunnen beantwoorden.
De locatie van de krater bij Boltysh in Oekraïne.
Diep de aarde in
Analyses aan een boorkern van 596 meter diep, afkomstig van de opgevulde krater gaf het antwoord. De wetenschappers vonden op 582 meter diepte sporen van algen, varens en bloemplanten, direct op een laag van verbrokkeld gesteente. Oftewel, de overblijfselen van de inslag op het vasteland van Oekraïne. Planten groeiden dus in de inslagkrater vlak na de catastrofale inslag bij Boltysh.
Bovenop het laagje met plantenresten volgt een laagje zand van 89 cm dik zonder spoor van leven. Dat is volgens de onderzoekers de periode waarin de inslag bij Mexico plaatsvond en zelfs de plantengemeenschap in de Oekraïnse krater wegvaagde. In de periode daarna komen varens samen met andere planten ineens weer sterk opzetten, vergelijkbaar met de situatie in Noord-Amerika. Nog later loopt het gebied onder water en zijn er oceaanalgen te vinden.
Wat is nu de tijd tussen de twee inslagen? De specifieke plantengemeenschap na de inslag bij Boltysh kan in zo’n twee- tot vijfduizend jaar ontstaan zijn zeggen de onderzoekers. Het gebied was nog aan het herstellen toen de inslag bij Mexico het aardse leven op zijn grondvesten deed schudden.
Eén van de grote slachtoffers van de extinctie rondom de Krijt-Tertiair grens: de alom bekende T-rex.
Afbeelding: © Creative Commons
.Grootte van de inslag
De inslag bij Boltysh was een kleintje ten opzichte van die bij Mexico. De diameter was slechts 24 km, iets meer dan een achtste deel van de Chicxulubkrater. Toch had de inslag enorme gevolgen voor de regio volgens eerder onderzoek. Bosbranden woedden tot ten minste 100 km van de inslagkrater af. Rond de krater werd alles bedolven door een aardlaag van maximaal 350 meter dik als gevolg van de enorme hoeveelheden sediment die de komeetinslag de lucht in smeet. Zelfs tussen 50 tot 80 km van de krater vandaan kwam nog een meter sediment op de aardbodem terecht.
Het einde van de dinosauriërs op aarde? Nee. Deze inslag was slechts een kleine voorbode voor de op handen zijnde, veel grotere asteroïde. De inslag bij Boltysh hielp wél om het regionale leven alvast (zij het tijdelijk) om zeep te helpen.
Bron:
Jolley et al., Two large meteorite impacts at the Cretaceous-Paleogene boundary Geology 38 (2010) 835–838
(Kennislink)
"Dino's stierven uit door stof"
Wetenschappers debatteren nog steeds over wat leidde tot het uitsterven van de dinosaurus. De dieren konden niet tegen de enorme stof- en gaswolken die 65 miljoen jaar geleden in de atmosfeer zaten, zegt 'asteroïde-adept' Jan Smit, verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Maar werden die wolken nu veroorzaakt door een asteroïde-inslag of door vulkaanuitbarstingen?
De stofwolken leidden tot grote temperatuurveranderingen en zonsverduisteringen. Het werd donkerder en daardoor kouder. Het gevolg was dat veel planten, algen en andere zaken die aan de basis van de voedselketen stonden het moeilijk hadden. Daardoor was er voor veel dieren geen eten, waardoor ze uitstierven.
Volgens Smit werden de stofwolken niet veroorzaakt door vulkaanuitbarstingen. De erupties waren volgens de wetenschapper al ongeveer een half miljoen jaar bezig voor er een asteroïde insloeg. Dinosaurussen, maar ook kleine eencellige wezentjes in het water, leek dat weinig te doen. De inslag van een enorme asteroïde op het Mexicaanse schiereiland Yucatan moet de dino wel de nekslag hebben gegeven, stelt Smit.
Impact vulkanen
Gareth Davies, petroloog (gesteentenexpert) aan de Vrije Universiteit Amsterdam, plaatst enkele kanttekeningen bij het betoog van zijn collega Smit. Het is allereerst ontzettend lastig om de tijd die verstreek tussen de vulkaanuitbarsting en de asteroïde-inslag precies te meten, zegt Davies. Hoewel hij niet weet of de asteroïde of de vulkanen de meeste impact hebben gehad, kunnen vuurspuwende bergen wel degelijk een enorm effect hebben op het klimaat.
"Als vulkanen aswolken hoog in de atmosfeer spuwen, dan kan dat het klimaat voor duizenden jaren beïnvloeden. Bij een inslag van een asteroïde gaat het om een periode van honderden jaren. Dan hadden dino's iets meer tijd om een veilig heenkomen te zoeken."
Vandaag
Hoe groot waren de vulkaanuitbarstingen miljoenen jaren geleden eigenlijk? Groot, zelfs in vergelijking met de beruchte uitbarsting van de IJslandse Lakivulkaan in 1783-84. De gassen en de lava die die vulkaan toen uitstootte, veroorzaakten jarenlang slecht weer. De relatief koele periode veroorzaakte op haar beurt tegenvallende oogsten en hongersnood. Grote erupties kunnen dus een behoorlijke impact hebben op het klimaat, zegt Davies.
Dat dreigende scenario maakt het debat actueel, zegt ook Jan Smit: "Als vulkaanuitbarstingen inderdaad een stofwolk veroorzaakten die ervoor kon zorgen dat de dinosaurus uitstierf, moeten we ons wel degelijk zorgen maken." (anp/sam)
(HLN)
De Krijt-Tertiair massa-extinctie
Het is een van de grotere vragen uit de wetenschap: waar zijn de niet-vliegende dinosauriërs, ammonieten en pterosauriërs na de Krijt-Tertiair grens gebleven? Over de oorzaken bakkeleien wetenschappers al een aantal decennia. Maar er zijn er twee die met kop en schouders boven alle andere uitsteken…
Wie kent ze niet: de ‘Jurassic Park’ films. Maar waar de mens en dino vechten om heerschappij op het eiland in de films, daar waren de dinosauriërs de baas op aarde in het Mesozoïcum. Geen mens te bekennen toen. Aan die periode van heerschappij kwam na 160 miljoen jaar een eind. En dat gebeurde in een oogwenk op de geologische tijdsschaal. Van de één op de andere dag waren de niet-vliegende dino’s tezamen met veel ander leven op aarde verdwenen van onze aardbodem.
Een vereenvoudigde weergave van het einde van het Mesozoïcum (Jura en Krijt) en het begin van het Cenozoïcum (Paleogeen). De getallen zijn in miljoenen jaren.
Wanneer?
Dit alles vond plaats rond de beruchte Krijt-Tertiair grens, tegenwoordig Krijt-Paleogeen grens genoemd door geologen. Volgens de officiële geologische tijdsschaal is dit 65,5 ± 0,3 miljoen jaar geleden. Onderzoek van de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit Amsterdam wees echter uit dat de grens toch een stukje ouder is met 65,94 miljoen jaar.
Tyrannosaurus rex overleefde de grens nog een tijdje. Afbeelding: © GNU
Wie?
In de geologische geschiedenis komen grenzen tussen tijdsperioden neer op blijvende veranderingen in het leven op onze planeet. We hadden het al over de niet-vliegende dinosauriërs die rond de Krijt-Tertiair grens uitstierven.
Niet op zoals in veel boeken staat, maar wel heel kort daarna. Vogels, die waarschijnlijk afstammen van dinosauriërs, overleefden het wel. We zien deze overlevenden uit het Mesozoïcum nog elke dag buiten vliegen.
Nog een bekend slachtoffer van de Krijt-Tertiair uitsterving zijn de ammonieten, die de oceanen vanaf het Devoon (400 miljoen jaar geleden) bevolkten, maar rond 66 miljoen jaar geleden verdwenen. Enkelen overleefden nog een tijdje zoals in de Nederlandse en Deense zeewateren. Ammonieten zijn namelijk tot 3-4 m boven de grens gevonden in de gesteenten.
Een Deense ammoniet uit het begin van het Paleoceen. Afbeelding: © Marcin Machalski
Nog meer gevallenen? Zeker! Wat te denken van de mosasauriërs, plesiosauriërs (beiden zeereptielen), pterosauriërs, belemnieten en rudisten, waarvan de eerstgenoemde al flink achteruit ging in soortenaantal op het einde van het Krijt.
Andere diergroepen werden ook zwaar getroffen, maar overleefden de beruchte grens. Onder hen de insecten, rifkoralen (waarvan de kolonievormende de grootste schade leden met een uitstervingspercentage van 98%), inktvissen, zee-egels, tweekleppigen, planten en veel kalkvormende micro-organismen.
Licht gehavend uit de strijd kwamen schildpadden, vissen (inclusief haaien en roggen), amfibieën, dekapoden (kreeften, krabben, garnalen etc.), brachiopoden (armpotigen), nautilussen, krokodillen, micro-organismen zonder een kalkskelet en zoogdieren.
In totaal stierf zo’n 50% van het leven op aarde uit; niet de grootste massa-extinctie in de aardse geschiedenis overigens.
Maar hoe komt het nu dat sommige dieren de KT-grens wel overleefden en anderen niet? Grootte speelde daarbij waarschijnlijk een belangrijke rol. Bijna alle grote dieren stierven namelijk uit. Ze hebben immers een enorme hoeveelheid voedsel nodig en in een periode van crisis is dat op veel plaatsen niet voorhanden. Denk aan de mosasauriërs, plesosauriërs, dino’s en grote krokodillen. Zoogdieren – één van de succesvolste overlevenden – waren veel kleiner en hebben dus minder voedsel nodig. Bovendien leefden ze vaak in een beschermde omgeving zoals in holen of in en nabij water.
Waar?
De Krijt-Tertiair grens is wereldwijd terug te vinden: op totaal 350 plaatsen ter wereld kan de grens heel duidelijk aangewezen worden. Niet alleen komen veel fossielen niet meer voor in de gesteenten jonger dan de grens, maar ook het gesteente zelf ziet er vlak na de grens wat anders uit. Er is in veel gevallen namelijk een kleilaagje te zien. Het begin van deze laag is de Krijt-Tertiair grens met de gesteentelagen bij “El Kef” in Tunesië als schoolvoorbeeld. De kalkschaalproducerende micro-organismen waren zo goed als afwezig waardoor het gesteente niet wit (door de vele kalkskeletjes), maar grijs/bruinig is. Zo goed als het enige wat naar de zeebodem dwarrelde was namelijk klei op veel plaatsen.
Zo ook in de Curfs groeve en de Geulhemmerberg in ons eigen Zuid-Limburg. Aan het begin van het kleilaagje is vaak een verhoogde iridiumconcentratie te vinden alsook andere platina-metalen. Niet in de Geulhemmerberg, maar wel bijvoorbeeld in de Betische Cordillera in Zuid-Spanje (Gredero en Agost), Zumaia (Noord-Spanje) en bij het Italiaanse Gubbio. In afzettingen op het land zijn vooral sporen van varens en schimmels te ontdekken vlak na de grens, en weer iridium op de grens.
Zumaia (Noord-Spanje) waar de Krijt-Tertiair grens is ontsloten. Afbeelding: © Adiël Klompmaker
Hoe?
Ook tegenwoordig zitten we middenin een massa-extinctie. Dat er dieren uitsterven is normaal, maar de snelheid van uitsterven is nu veel hoger dan gemiddeld.
De mens lijkt de schuldige te zijn, maar voor de Krijt-Tertiair grens moeten we naar een andere oorzaak zoeken (de mens bewoonde de aarde immers nog niet).
Wetenschappers zijn het daar echter nog niet over eens, zo bleek eens te meer in 2010. Een artikel in Science van Peter Schulte (Universiteit Erlangen-Nürnberg, Duitsland) en collega’s weet alles aan een asteroïde-inslag bij Mexico. En op 21 mei 2010 publiceerde Science maar liefst drie reacties met als belangrijkste tegenkandidaat de grootschalige vulkaanuitbarstingen van de Deccan Traps in India.
Daarmee hebben we gelijk de twee belangrijkste verklaringstheoriën te pakken. In 1980 meldden Luis Alvarez en collega’s het beslissende bewijs gevonden te hebben: iridium! En wel veel meer dan normaalgesproken te vinden is in gesteenten; wel precies op de Krijt-Tertiair grens in Italië, Denemarken en Nieuw Zeeland. Dit was volgens hen het ultieme bewijs dat een asteroïde van ongeveer 10 km doorsnee op aarde was ingeslagen.
Ook de Nederlander Jan Smit (VU Amsterdam) deed belangrijke onderzoeken naar de Krijt-Tertiair grens. De krater was spoorloos destijds in 1980, maar tien jaar later kwam ook de krater (Chicxulub) aan het licht in de ondiepe zee bij het schiereiland “Yucatan” in Mexico. Direct na de inslag was er een zeer korte periode van opwarming aan het aardoppervlak door de inslag en het binnenkomen van de asteroïde in de atmosfeer.
Daarna volgde een langere periode van duisternis door het vele stof, roet en de aerosolen die de atmosfeer in waren geslingerd door de inslag en zo het zonlicht afschermden. Geen zon betekent dat het flink kouder werd op aarde, mogelijk maanden tot tientallen jaren lang. Temperaturen zouden een paar graden tot 10°C kouder zijn geweest, behalve in de diepe oceaan. Geen goed nieuws voor organismen die aan fotosynthese doen, zoals bijvoorbeeld sommige planktonsoorten.
Omdat de asteroïde in gesteente met daarin anhydriet (CaSO4) insloeg, kwam veel zwavel in de atmosfeer terecht. Zure regen was het gevolg, waardoor organismen in de ondiepe zee het mogelijk moeilijk kregen.
Bosbranden woedden vooral in het zuiden van Noord-Amerika. Onder meer bolletjes gestold basalt, vervormde kwartskristallen, nikkelrijk spinel en iridium komen op de grens voor en zijn bewijzen voor de inslag. Hoe verder van de inslagkrater bij Yucatan, des te dunner het laagje met bewijs voor de inslag is. Sedimenten afgezet door tsunami’s zijn uiteraard bijzonder dik vlak bij de inslag. Bewijs te over dat dit de grote dader is, zou je zeggen…
Een illustratie van het zwaartekrachtsveld rondom de Chicxulub-krater. De buitenste diameter van de ringen rondom de krater zou 300 km zijn. Afbeelding: © NASA
.Met name Gerta Keller (Princeton Universiteit, VS) en sommige collega’s verzetten zich al decennialang tegen de theorie dat deze inslag dé oorzaak van de massa-uitsterving is. De inslag zou volgens hen 300.000 jaar eerder zou hebben plaatsgevonden, maar dit wordt door maar weinig wetenschappers ondersteund, aangezien hiervoor geen enkel bewijs op andere plaatsen ter wereld te vinden is.
Zij denken dat vulkanisme van de Deccan Traps in India de (belangrijkste) oorzaak is van de massa-extinctie. Tachtig procent van de uitbarstingen in deze regio vond namelijk plaats in pulsen in een geologisch gezien korte tijdsspanne van 0,8 miljoen jaar.
Twee belangrijke pulsen van duizenden tot tienduizenden jaren brachten het meeste magma naar het aardoppervlak. Volgens Keller en collega’s valt de belangrijkste puls van vulkanisme precies voor de Krijt-Tertiair grens. Tijdens de uitbarstingen kwamen grote hoeveelheden SO2, chloor en CO2 in de atmosfeer terecht.
Deze uitstoot aan SO2 is erg belangrijk, aangezien dit zure regen veroorzaakt en zo mogelijk de oceaan verzuurde. Franse onderzoekers schatten de hoeveelheid op 10.000 Gt op jaarbasis, vergelijkbaar met wat er vrij kwam door de inslag bij Yucatan. Dit zwaveldioxide wordt echter relatief snel weer uit de atmosfeer verwijderd. De temperatuur was 2 °C warmer in de laatste 400.000 van het Krijt, onder meer door de vulkaanuitbarstingen.
In het roze de Deccan Traps in India, bepaald geen klein oppervlakte! En dan te bedenken dat een gedeelte van het volume geërodeerd is sinds het ontstaan 67-65 miljoen jaar geleden.
.Maar wie heeft er nu gelijk? Er zijn zowel voors als tegens voor beide verklaringsmodellen. Een veelgebruikt argument tegen de inslag als dé grote boosdoener, is dat er geen duidelijk bewijs is gevonden voor een asteroïde-inslag bij andere perioden van massa-uitsterving.
Bovendien resulteerden andere grote inslagen niet noodzakelijkerwijs in een uitsterving. Schulte en collega’s argumenteren echter dat de inslag bij Mexico de grootste inslagkrater bekend is van de afgelopen 543 miljoen jaar en dus enorme gevolgen moet hebben gehad.
Grootschalig vulkanisme is daarentegen wel een oorzaak van ten minste drie van de vijf andere perioden van massa-extinctie. Echter, diverse pulsen van vulkanisme laten geen uitsterving zien rondom de Krijt-Tertiair grens.
De waarheid ligt waarschijnlijk ergens in het midden: waar vulkanisme het systeem aarde al flink in disbalans bracht voor (en tijdens) de grens, daar maakte de inslag en de gevolgen daarvan het leven van veel organismen verder onmogelijk. De patronen van uitsterving zijn niet overal hetzelfde wat inderdaad lijkt te duiden op meerdere oorzaken.
Andere, minder populaire oorzaken zijn klimaatverandering (het werd kouder rondom de grens) en een daling van de zeespiegel, waarvan de eerste een gevolg kan zijn van vulkanisme en de inslag. Zeespiegelveranderingen verklaren de uitstervingen op het land uiteraard niet.
Na de uitsterving
Daar waar complete diergroepen verdwenen rond de Krijt-Tertiair inslag, is er minder concurrentie voor de overlevende diergroepen. Na de Krijt-Tertiair grens reageren veel groepen dan ook door in soortenaantal toe te nemen. Een goed voorbeeld daarvan zijn de zoogdieren die voor de Krijt-Tertiair grens al flink aan de weg timmerden.
Toen de op het land levende dinosauriërs eenmaal van de aardbodem verdwenen waren, grepen zij de macht in het dierenrijk tot op de dag van vandaag. Voor de grens waren bijna alle zoogdieren klein (<1 kg); pas na de grens groeiden ze uit hun voegen. Tot wel 1000 maal groter werden ze. Ook de vogels namen toe in soortenaantal. Uitsterving geeft dus uiteindelijk ruimte aan nieuw leven!
Bronnen:
•Alvarez et al. 1980. Extraterrestrial Cause for the Cretaceous-Tertiary Extinction. Science 208 (1980) 1095-1108. PDF
•Kring, D.A. The Chicxulub impact event and its environmental consequences at the Cretaceous–Tertiary boundary. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 255 (2007) 4-21.
•Schulte et al. The Chicxulub Asteroid Impact and Mass Extinction at the Cretaceous-Paleogene Boundary. Science 327 (2010) 1214-1218. PDF + reacties in Science 328 (2010) 973-976.
•Smit, J. De Krijt-Tertiair-grens in Europa. GEA 44 (2011) 1-10.
(Kennislink)
Hoe schildpad inslag meteoriet overleefde die dino's uitroeide
Schildpadden (zoals dit exemplaar op archiefbeeld) hebben een trage stofwisseling. © ap
65 miljoen jaar geleden werd de dinosaurus uitgeroeid door een gigantische meteorietinslag. Volgens Amerikaanse paleontologen hebben de Boremys-schildpadden de verwoestende klap wél overleefd. Onderzoekers hebben in Noord-Dakota en Montana immers fossiele resten gevonden die dateren van de periode van de inslag.
Hoe hebben ze dat in godsnaam overleefd? De wetenschappers denken dat hun trage stofwisseling aan de basis ligt. Ze waren in staat om te overleven met heel weinig voedsel. Bovendien aten ze ook alles, konden ze in winterslaap gaan én werden ze beschermd door het hun schuilplaatsen in het water.
Zeer taai
"Boremys-schildpadden waren zeer taaie dieren. Ze konden overleven in zeer moeilijke omstandigheden. Dinosaurussen bezweken en ook landschilpadden haalden het niet. De zeeschildpadden: die bleven in leven", zegt Tyler Lyson van Yale University.
Toch uitgestorven
De meteoriet die insloeg op het Mexicaanse schiereiland Yucatan had een diameter van tien kilometer en een snelheid van meer dan 80.000 kilometer per uur. De Boremys-schildpadden stierven uiteindelijk volledig uit 40 miljoen jaar geleden. Wetenschappers vermoeden dat ze werden gedood door roofdieren. Ze waren nog niet in staat om hun kop in te trekken, waardoor ze werden doodgepikt. (dea)
© epa
(HLN)
A horn from one of the last surviving dinosaurs could finally prove that a massive meteor strike ended the reptiles' reign on Earth.
The 45cm-long fossilised browhorn belonged to a family of plant-eating dinosaurs that included the famous three-horned Triceratops.
It was found at a geological site known as the Hell Creek Formation in the bleak badlands of south-east Montana, U.S., where many other dinosaur fossils have been unearthed.
What made this find so remarkable was its location, just 13cm below the rock layer that marks the Cretaceous-Tertiary or 'K-T' boundary - the point in the fossil record where the dinosaurs died.
This suggests dinosaurs were around right up to the time all traces of their existence vanished.
Scientist believe they then disappeared suddenly after an abrupt global disaster rather than a slow extinction.
A huge asteroid or comet smashing into the Earth off the coast of Mexico at the end of the Cretaceous Period 65 million years ago is widely believed to have killed off the dinosaurs.
But some sceptics have repeatedly pointed to an absence of dinosaur fossils for three million years leading up to the impact as evidence that the creatures may have already gone when the meteor struck.
There has been an apparent lack of fossils buried within the 10 feet of rock below the K-T boundary. The area has become known as the 'three-meter gap.'
The 'three-meter gap' theory has helped drive controversy over what happened to the dinosaurs, some of which evolved into birds.
Some scientists have suggested that the dinosaurs slowly died off.
However, the horn fossil appears to close the gap, according to scientists writing in the Royal Society journal Biology Letters.
The discovery gives weight to the idea that a devastating asteroid obliterated the beasts.
'This discovery provides some evidence that dinosaurs didn't slowly die out before the meteor struck,' Dr Tyler Lyson, from Yale University in New Haven told physorg.
'The fact that this specimen was so close to the boundary indicates that at least some dinosaurs were doing fine right up until the impact.
'The in situ specimen demonstrates that a gap devoid of non-avian (bird) dinosaur fossils does not exist and is inconsistent with the hypothesis that non-avian dinosaurs were extinct prior to the K-T boundary impact event.'
The scientists pointed out that a 125cm section of rock strata laid down after the impact was completely devoid of fossils.
Read more: http://www.dailymail.co.u(...)s.html#ixzz1S5wTz84D
of toch niet?quote:
20-09-2011
'Planetoïde niet oorzaak uitsterven dinosauriërs'
Amerikaanse wetenschappers denken dat de planetoïde Baptistina toch niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor de uitstervingsgolf aan het einde van het Krijt.
Foto: Thinkstock
Dit was de meest genoemde kandidaat om een grote inslag op Aarde te verklaren, die 66 miljoen jaar geleden het einde betekende van onder andere de dinosauriërs en de ammonieten, een inktvisklasse met karakteristieke spiraalvormige schelpen.
Brokstukken van Baptistina houden zich nog steeds op in de planetoïdengordel tussen Jupiter en Mars. Door hier infraroodopnamen van te maken, zijn NASA-wetenschappers er beter in geslaagd de omvang en leeftijd van het oorspronkelijke hemellichaam in te schatten.
Baptistina blijkt nu zowel kleiner als jonger dan eerder gedacht. Daarmee lijkt het uitgesloten dat een van haar brokstukken verantwoordelijk was voor een vernietigende inslag op onze planeet.
Inslaghypothese
Het is voor de wetenschap sinds lang een raadsel hoe zoveel dominante diersoorten in een klap van de aardbodem leken te zijn verdwenen.
In 1980 ontdekte een Amerikaanse wetenschapper dat in afzettingen die rond deze kritieke periode worden gedateerd, soms een zeldzaam mineraal voorkomt: iridium. Aan het aardoppervlak komt deze stof weinig voor, maar sommige planetoïden zijn er rijk aan. Zo werd de inslaghypothese geboren.
Uitstervingsgolven
Dergelijke vernietigende inslagen zijn echter uiterst zeldzaam, blijkt uit bestudering van de verdere geschiedenis van de Aarde.
Zo speelden buitenaardse invloeden waarschijnlijk slechts een ondergeschikte rol op de grens van het Perm en het Trias, de grootste massa-extinctie die onze planeet heeft gezien, bijna 200 miljoen jaar vóór het uitsterven van de dinosauriërs, en hielden de overige drie grote uitstervingsgolven waarschijnlijk uitsluitend verband met historische klimaatveranderingen.
Krater zonder afzender
Toch houden de NASA-wetenschappers er vertrouwen in dat de inslaghypothese rond het uitsterven van de dinosauriërs wel terecht is. Diep onder de Golf van Mexico is de omtrek gevonden van een grote krater die waarschijnlijk rond dezelfde tijd is ontstaan.
Voor de astronomen is het nu verder speuren naar brokstukken van een andere kandidaat-meteoriet, die mogelijk net als Baptistina tot de dag van vandaag in ons zonnestelsel rondzwerven.
© NU.nl/Bitsofscience.org
(nu.nl)
Precies - een inslagkrater verschijnt niet spontaanquote:Op woensdag 21 september 2011 09:23 schreef Lord_Vetinari het volgende:
Lees even de laatste alinea. Het enige verschil is, dat het geen brokstuk was van deze planetoide zoals lang gedacht, maar van een andere.
Grote dinosauriërs waren al op weg naar uitsterven
Het aantal grote grazende dinosauriërs was al dalende in de 12 miljoen jaar voor de meteorietinslag van 65 miljoen jaar geleden.
Foto: Thinkstock
Dat schrijven Amerikaanse onderzoekers van de Columbia University in New York deze week in Nature Communications.
65 miljoen jaar geleden kwam er door een meteorietinslag op het Mexicaanse schiereiland Yucatan een eind aan de hegemonie van de dinosauriërs op aarde.
Over hoe vitaal de populaties waren in de eeuwen voor de inslag is nog weinig bekend: er woedt een verhit debat tussen wetenschappers of de dieren niet al op weg waren naar uitsterven voor de inslag.
Biodiversiteit
De Amerikanen denken dat debat nu beslecht te hebben. Ze deelden de dinosauriërs in in planten- en vleeseters maar maakten ook onderscheid naar grootte. Vervolgens keken ze in het fossielenbestand naar de biodiversiteit binnen de verschillende groepen. Hoe hoger de diversiteit, hoe vitaler de populaties.
De onderzoekers ontdekten dat de grote grazende dinosauriërs al 12 miljoen jaar in aantal afnemen: hun populatie was alles behalve vitaal.
Andere groepen, zoals de carnivoren waar Tyrannosaurus rex tot behoort, hadden wel een stabiele populatie voor de inslag.
© NU.nl/Hidde Boersma
(nu.nl)
de dinosaurussen leefden van grofweg 250 miljoen jaar geleden tot 65 miljoen jaar geleden.
om dat even in perspectief te plaatsen, tussen het leven van de Tyrannosaurus en de mens zit grofweg 65 miljoen jaar, maar tussen het leven van de tyrannosaurus en de Stegosaurus zit 80 miljoen jaar. de tyrannosaurus leefde dichter bij de mens dan bij de Stegosaurus, en als je verder zoekt zijn er bekende dino´s die nóg verder terug leven.
als je over zo'n tijdspanne praat, is het natuurlijk zeer moeilijk om `onmiddellijk` te definiëren.
als de dino's binnen 1 dag, 5 maanden, 7 jaar, of 500 jaar zijn uitgestorven na de meteorietinslag is erg moeilijk te zeggen. ook door de beperkte hoeveelheid fossielen is het moeilijk om te zeggen wanneer een dino precies uitstierf.(is het laatste gevonden fossiel de laatste van de soort, of zijn ze daarna nog 1 miljoen jaar levend geweest?)
maar, over het algemeen zijn wetenschappers het er over eens dat die meteorietinslag een van de grote oorzaken is geweest. en of dat betekent dat de dino's direct uitstierven, of nog 500-10.000 jaar hebben doorgemodderd met voedseltekorten en klimaatverandering dankzei de inslag, en uiteindelijk daardoor zijn gestorven, is erg moeilijk te beantwoorden.
Niet meteoorinslag maar eigen winden deden dino's uitsterven
© photo news.
Dinosaurussen waren 65 miljoen jaar geleden verantwoordelijk voor hun eigen ondergang omdat ze een klimaatopwarming veroorzaakten door hun gigantische methaanproductie via winden en 'boertjes'. Dat schrijft een Schotse wetenschapper in The Sunday Times.
Er zijn in het verleden al veel theorieën ontwikkeld over het uitsterven van de dinosaurussen, zowat 65 miljoen jaar geleden. Toch blijft de vraag of een meteorietinslag, met een grote vulkanische activiteit als gevolg, de belangrijkste oorzaak blijft van het uitsterven van de grootste dieren op aarde ooit.
Krachtiger gas
Wetenschappers van de Schotse University of St. Andrews zeggen dat dino's zelf te veel methaangas produceerden, met een opwarming van de aarde als gevolg. Dat methaan kwam uit hun lichaam via winden en oprispingen. Methaangas is een nog veel krachtiger broeikasgas dan CO2.
520 miljoen ton
Professor Greame Ruxton berekende dat dinosaurussen tot 520 miljoen ton methaangas per jaar produceerden. De huidige veestapel - koeien produceren dagelijks 200 liter methaangas - zorgt voor een uitstoot van 100 miljoen ton methaangas per jaar. Een vijfde van de uitstoot van dino's dus.
Miljoenen jaren geleden
Ruxton en zijn collega's berekenden de uitstoot van 250 tot 65 miljoen jaar geleden. "We kwamen tot de vaststelling dat dinosaurussen meer methaan produceerden dan alle natuurlijke en door menselijke activiteit veroorzaakte uitstoot ooit samen", klinkt het.
(HLN)
valt te verwaarlozen jaquote:
Het opgeworpen "stof" zou wereldwijd terug in de atmosfeer vallen, hierdoor een temperatuur van 1000°K ontwikkelen en de stralingswarmte zou alle onbeschutte leven op aarde doden. De temperatuur van de atmosfeer zelf zou slechts 10° stijgen, en op zee zou het wateroppervlak (de eerste mm zeg maar) alle warmte absorberen.
Dieren op en onder water, en dieren onder de grond zouden de eerste dag kunnen overleven.
Survival in the first hours of the Cenozoic
quote:For several hours following the Chicxu-
lub impact, the entire Earth was bathed
with intense infrared radiation from ballis-
tically reentering ejecta. The global heat
pulse would have killed unsheltered organ-
isms directly and ignited fires at places
where adequate fuel was available. Shelter-
ing underground, within natural cavities,
or in water would have been a necessary
but not always sufficient condition for sur-
vival. Survival through sheltering from an
initial thermal pulse is not adequately con-
sidered in literature about Cretaceous-
Tertiary nonmarine extinctions. We com-
pare predicted intense, short-term, thermal
effects with what is known about the fossil
record of nonmarine vertebrates and sug-
gest that paleontological evidence of surviv-
al is compatible with theoretical results
from bolide physics.
Chicxulub-inslag gaf doodklap aan dinosauriërs
Doctoraalstudent Bill Mitchell verzamelt 66 miljoen jaar oude vulkanische asmonsters. Paul Renne
Nieuw onderzoek heeft het verband versterkt tussen de inslag van een ongeveer tien kilometer grote planetoïde of komeet en het snelle uitsterven van de dinosauriërs, 66 miljoen jaar geleden. Volgens een internationaal team van wetenschappers, onder wie onderzoekers van de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit Amsterdam, vielen de beide gebeurtenissen zo goed als samen. Als de inslag al niet de oorzaak van het uitsterven was, heeft hij in elk geval het laatste zetje gegeven (Science, 8 februari).
Onder wetenschappers bestaat nog steeds discussie over de oorzaak van het massale uitsterven van dier- en plantensoorten, dat ongeveer 66 miljoen jaar geleden plaatsvond. Behalve de inslag van een planetoïde of komeet zijn ook vulkaanuitbarstingen en klimaatveranderingen als mogelijke oorzaken aangevoerd.
Zeker is dat zich voor de kust van het Mexicaanse schiereiland Yucatán rond die tijd een grote inslag heeft voltrokken. Deze inslag heeft niet alleen een groot litteken achtergelaten, in de vorm van de ongeveer 180 kilometer grote Chicxulub-krater, maar ook een wereldwijd verspreid kleilaagje dat rijk is aan glasbolletjes, geschokte kwarts en het schaarse element iridium.
Een nieuwe, nauwkeurige datering heeft nu laten zien dat de inslag 66.038.000 jaar geleden heeft plaatsgevonden, met een onzekerheid van slechts 11.000 jaar. Daarmee zit er maar ongeveer 33.000 jaar tussen het moment van inslag en het snelle uitsterven van de dinosauriërs.
De wetenschappers benadrukken echter dat dit niet bewijst dat de inslag de enige oorzaak was. In de miljoen jaar daarvóór vertoonde het klimaat op aarde een aantal perioden van flinke afkoeling, mogelijk ten gevolge van een reeks vulkaanuitbarstingen in India. Hierdoor stonden veel soorten toch al op het punt van uitsterven. (EE)
New evidence suggests comet or asteroid impact was last straw for dinosaurs
(allesoversterrenkunde)
'Wereld stond in brand toen dinosaurus uitstierf'
Toen een meteorietinslag 66 miljoen jaar geleden een einde maakte aan de dinosaurussen, was de klap zo heftig dat binnen een paar uur bomen over de hele wereld in brand vlogen.
Foto: Thinkstock
Dat schrijven Amerikaanse onderzoekers in de nieuwste editie van het wetenschapsblad Journal of Geophysical Research.
De meteoriet sloeg in bij het schiereiland Yucatán in het zuiden van Mexico. Brokstukken vlogen door de klap de lucht in.
Dat zorgde in de dampkring voor infrarode straling, die genoeg was om bomen over de hele wereld te laten ontvlammen, blijkt uit berekeningen. In de jaren erna stierf driekwart van alle dieren en planten.
Onder de grond
De dieren die onder de grond of in het water dekking konden zoeken, zoals krokodillen, schildpadden en mieren, hadden de grootste kans op overleven. In de leegte die achterbleef na de verwoesting, konden zoogdieren zich razendsnel ontwikkelen tot de soorten die we nu kennen.
In bodemlagen uit die tijd zijn overblijfselen van de ondergang te vinden. Wetenschappers onderzoeken die om er achter te komen hoe de dinosaurussen precies ten onder zijn gegaan.
Andere wetenschappers zeggen dat er te weinig houtskool en roet in de bodem zit, wat een wereldwijde brand onwaarschijnlijk maakt. Maar de Amerikanen hebben uitgerekend dat er juist uitzonderlijk veel roet en houtskool is achtergebleven.
Door: ANP | Bekijk op de kaart
(nu.nl)
De overlevende "dinosaurier" is trouwens de brughagedis uit Nieuw-Zeeland. Dat niet alle soorten (direct) uitstierven heeft te maken met warm- versus koudbloedigheid, grootte, voedselpatronen, leefomstandigheden, microklimaat en "intelligent" (survival of the fittest) gedrag.
De hypothese werd reeds in 2004 geopperd, zie "Survival in the first hours of the Cenozoic" link in m'n vorige post. Het belangrijkste punt van kritiek was dat er te weinig koolstof in de betreffende sedimentlagen aanwezig was. Deze nieuwe studie heeft blijkbaar rekening gehouden met veranderingen in "sedimentation rates". De hoeveelheid sedimentair gesteente dat gevormd wordt is afhankelijk van de hoeveelheid aangevoerd materiaal (door water en wind), en de hoeveelheid verwijderd materiaal (door erosie). De auteurs hebben correcties toegepast die in andere studies gebruikt werden (heb de paper niet gezien, weet niet welke studies), en het resultaat is niet minder, maar meer koolstof dan verwacht.quote:Op zaterdag 30 maart 2013 02:05 schreef El_Matador het volgende:
Een paar uur lijkt me zwaar overdreven en is onmogelijk vast te stellen. Het zal het snelste en minst waarschijnlijke model zijn geweest dat door journalisten is overgenomen en met veel bombarie wordt gepresenteerd. Zo werken die lui.
De overlevende "dinosaurier" is trouwens de brughagedis uit Nieuw-Zeeland. Dat niet alle soorten (direct) uitstierven heeft te maken met warm- versus koudbloedigheid, grootte, voedselpatronen, leefomstandigheden, microklimaat en "intelligent" (survival of the fittest) gedrag.
Dat dit het "minst waarschijnlijke model" en "onmogelijk vast te stellen" is betwijfel ik. Dit lijkt me nu net de (enige) theorie die met hoge mate van zekerheid bewezen of weerlegd zou kunnen worden. Omdat je er geen fosielen, en hypotheses over klimaat, biologie, ziektes, samenstelling van de atmosfeer, jarenlange verduistering, globale temperatuursdaling gedurende jaren etc. voor nodig hebt.
Het is in wezen een vraagstuk voor fysici: wat was de massa en snelheid van de meteoriet, en wat is het ogenblikkelijk gevolg van zo'n inslag op een planeet met gekende massa en atmosfeer.
Locatie van meteorietinslag werd dino’s fataal
Als de meteoriet die 65 miljoen jaar geleden de dinosauriërs de das om deed ergens anders op aarde terecht was gekomen dan waren de gevolgen waarschijnlijk minder desastreus geweest. Dat blijkt uit promotieonderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Meteorietinslag (artist impression)
Don Davis, via Wikimedia Commons
De dinosauriërs hadden 65 miljoen jaar geleden wel extreem veel pech. Als de meteoriet die destijds een einde aan hun bestaan maakte de aarde niet had geraakt was er natuurlijk weinig aan de hand geweest, maar ook als dit rotsblok uit de ruimte ergens anders op aarde terecht was gekomen was de schade hoogstwaarschijnlijk een stuk minder groot geweest. Dit betoogt Adriana Ocampo in haar proefschrift, waarop ze vorige week promoveerde aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
De samenstelling van de ondergrond die door de meteoriet werd getroffen speelde namelijk een sleutelrol in de veranderingen die na de inslag, aan het einde van het Krijt-tijdperk, op de aardbol plaatsvonden. De bodem bij Chicxulub, op het schiereiland Yucatán in Mexico, bestond voor 60 procent uit anhydriet. Dat is een mengsel van kalk, zuurstof en zwavel. Bij de inslag verdampte de zwavel, en kwam als sulfaatrijke deeltjes in de lucht terecht. Deze deeltjes hadden een sterke invloed op het klimaat, omdat ze het zonlicht tegenhielden. Vooral de eerste tien jaar na de inslag werd hierdoor veel schade aangericht aan de plantengroei.
Donker
Hoewel veel gespeculeerd wordt over het effect van de afkoeling die de stofwolken veroorzaakt moeten hebben op het leven op aarde, denken Ocampo en haar collega´s dat de duisternis een veel grotere rol heeft gespeeld. Door het gebrek aan licht werd het proces van fotosynthese die plantengroei mogelijk maakt enkele jaren flink verstoord, en hadden de dino´s en andere aardbewoners simpelweg niks meer te eten.
De voedselketen was tien jaar lang behoorlijk van slag. Het verklaart waarom ook de pooldinosauriërs, die best tegen een beetje kou bestand waren, aan het einde van het Krijt-tijdperk het loodje legden.
Scott Kinmartin
Ejecta
Ocampo deed onderzoek aan zowel de krater van de inslag als aan de ejecta – de rotsblokken en kleinere deeltjes die door de enorme inslag de lucht ingeslingerd werden en elders terecht kwamen. Veel van deze ejecta zijn nu nog terug te vinden in Belize, net over de Mexicaanse grens.
Daarnaast bestudeerde ze in Nieuw-Zeeland sedimentlagen van voor en na de inslag, en keek welke sporen van plantengroei hierin terug waren te vinden. Was de vegetatie aan het einde van het Krijt-tijdperk nog behoorlijk divers, meteen na de inslag groeiden er eigenlijk alleen maar schimmels, ontdekte Ocampo. Vervolgens kwamen de varens terug, waarmee een nieuwe periode van plantengroei werd ingeluid en het leven op aarde weer opbloeide.
“De beste plek waar een meteoriet op aarde kan landen, wat betreft het welzijn van de aardbewoners, is de oceaan”, zegt Jan Smit, hoogleraar event-stratigrafie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, die als promotor bij het onderzoek betrokken was. Daar komt waarschijnlijk 70 procent van de meteorieten ook terecht. “Het verklaart waarom er eigenlijk maar weinig ejecta worden gevonden, of gekoppeld kunnen worden aan uitstervingsgolven”, aldus Smit.
Het grote uitsterven aan het einde van het Krijt is de enige massa-uitsterving waarvan met zekerheid is vastgesteld dat deze door een meteorietinslag veroorzaakt is.
Bron
A.C. Ocampo,Geology and emplacement mechanism of Chicxulub crater deposits: an analogue for Mars ejecta Proefschrift Vrije Universiteit Amsterdam, maart 2013
(Kennislink)
A.C. Ocampo,Geology and emplacement mechanism of Chicxulub crater deposits: an analogue for Mars ejecta Proefschrift Vrije Universiteit Amsterdam, maart 2013
quote:
PDF (11.7MB) van eerste hoofdstuk van het hierboven vermelde proefschrift:
A.C. Ocampo,Geology and emplacement mechanism of Chicxulub crater deposits: an analogue for Mars ejecta Proefschrift Vrije Universiteit Amsterdam, maart 2013
Niet een planetoïde, maar komeet werd dino’s fataal
Het is wellicht de oudste cold case ter wereld: het uitsterven van de dinosaurussen. En nu komen wetenschappers met een nieuwe hoofdverdachte op de proppen. Ze stellen dat niet een planetoïde, maar een komeet de dino’s fataal werd.
Zo’n 66 miljoen jaar geleden legden de dinosaurussen – en met hen zo’n 70 procent van alle andere diersoorten op aarde – het loodje. Wat precies de oorzaak was van deze massa-extinctie is tot op de dag van vandaag onbekend, hoewel de meeste wetenschappers het er wel over eens zijn dat de boosdoener uit de ruimte kwam zetten. De meeste wetenschappers stellen verder dat een planetoïde-inslag aanleiding gaf tot de massa-extinctie. Maar een nieuw onderzoek van de universiteit van Dartmouth schetst een heel ander beeld. Niet een planetoïde, maar een komeet zou de dino’s de kop hebben gekost.
Iridium
Het idee dat een object uit de ruimte aanleiding gaf tot een massa-extinctie ontstond enkele tientallen jaren geleden. Wetenschappers ontdekten toen hoge concentraties van het element iridium in een gesteentelaag die stamt uit het einde van het Krijt en het begin van het Paleogeen. In gesteentelagen uit het Krijt worden veel fossiele resten van dinosaurussen teruggevonden. In gesteentelagen uit het Paleogeen niet. In andere woorden: de gesteentelaag waarin veel iridium werd teruggevonden, stamt precies uit de periode waarin de dinosaurussen verdwenen. Nu komt iridium weinig in de aardkorst voor. Wel is het vaak aangetroffen in rotsachtige objecten afkomstig uit de ruimte, zoals planetoïden. De onderzoekers moesten dan ook concluderen dat het uitsterven van de dino’s samenviel met het ter aarde vallen van een steen uit de ruimte. Enkele jaren later werd ook de plek waar deze steen ter wereld kwam, ontdekt: de Chicxulub-krater. De krater is net zo oud als de gesteentelagen waarin het iridium werd aangetroffen. Vandaar dat de onderzoekers stelden dat het object dat deze krater had veroorzaakt ook de dino’s fataal werd.
Ruimte
Wetenschappers van de universiteit van Dartmouth geven nu een ietsje andere draai aan het verhaal. Ze zijn het er wel mee eens dat het object dat uit de ruimte kwam zetten en de dino’s fataal werd de Chicxulub-krater creëerde. Maar ze kunnen zich niet vinden in de conclusie dat een planetoïde de dino’s uiteindelijk fataal werd.
Komeet
De onderzoekers verzamelden alle gegevens die collega’s eerder over de hoeveelheid iridium in gesteentelagen hadden gepubliceerd. Ze namen de gegevens door en filterden alle informatie die ze onbetrouwbaar achtten, eruit. “Omdat wij met een frisse blik naar dit onderzoeksveld kijken, hebben we het idee dat onze beslissingen objectief en onbevooroordeeld zijn,” stelt onderzoeker Mukul Sharma. De analyse van Sharma en zijn collega’s wijst erop dat in de gesteentelagen uit de tijd waarin de dino’s verdwenen veel minder iridium voorkomt dan wetenschappers altijd stelden. En daarmee wordt het bewijs voor een inslag van een planetoïde een stuk minder stevig. Tegelijkertijd is er natuurlijk nog wel een enorm bewijsstuk voor een inslag waar wetenschappers niet omheen kunnen: de Chicxulub-krater. De enige verklaring die het bestaan van deze krater en de lagere concentraties iridium in de gesteentelagen met elkaar kan vereenzelvigen, is een komeet. “Kometen bevatten in verhouding tot hun massa een lager percentage iridium en osmium dan planetoïden en toch zou een komeet met een grote snelheid genoeg energie bevatten om een 177 kilometer brede krater (de Chicxulub-krater, red.) te slaan,” vertelt onderzoeker Jason Moore. “Kometen reizen veel sneller dan planetoïden, dus bevatten ze tijdens het inslaan ook meer energie. Dat, in combinatie met het feit dat ze deels uit ijs bestaan, betekent dat ze niet zoveel iridium en osmium met zich meebrengen.”
Dat wetenschappers de komeet zo lang als hoofdverdachte hebben uitgesloten, is volgens de onderzoekers van de universiteit van Dartmouth goed te verklaren. Pas de laatste jaren zijn we meer te weten gekomen over de samenstelling van kometen. “We begrijpen nu veel beter wat een komeet is,” stelt Moore. “We zijn voor 99,9 procent zeker dat we te maken hebben met een 66 miljoen jaar oude komeetinslag en dus niet met een planetoïde,” voegt Sharma toe.
(scientias.nl)
Onderzeese klif kan ons mogelijk meer vertellen over de ondergang van de dino
Ongeveer 65 miljoen jaar geleden zette een komeet of planetoïde met een donderend geweld de ondergang van onder meer de dinosaurussen in gang. Wetenschappers denken nu restanten van die verwoestende inslag gevonden te hebben langs een immense onderzeese klif in de Golf van Mexico.
Wetenschappers zijn ervan overtuigd dat de komeet of planetoïde die ongeveer 65 miljoen jaar geleden neerstortte één van de grootste massa-extincties die onze planeet ooit doormaakte in gang zette. En door de jaren heen hebben onderzoekers ook een redelijk goed beeld van die rampzalige inslag gekregen. Zo weten we dat de komeet of planetoïde insloeg in wat tegenwoordig Yucatán is.
De Golf van Mexico, met de klif (Campeche Escarpment). Afbeelding: Google Earth.
Onzichtbare krater
De inslag resulteerde in een 160 kilometer brede krater. Helaas is die krater vandaag de dag bijna onzichtbaar: honderden meters puin en bijna een kilometer aan zeesedimenten onttrekken de krater aan het zicht. Hoewel er in gesteenten wereldwijd wel sporen van de inslag zijn teruggevonden, is er naar de gesteenten in de buurt van de inslagkrater maar weinig onderzoek gedaan. Dat is goed te verklaren: de gesteenten zitten zo diep dat het heel lastig is om ze te onderzoeken. Daarvoor moeten namelijk hele diepe gaten geboord worden.
De klif
Onderzoeker Charlie Paull, verbonden aan het Monterey Bay Aquarium Research Institute, speelde echter al enige tijd met de gedachte dat het misschien wel veel gemakkelijker was dan gedacht om de gesteenten in de buurt van de krater te bestuderen. Hij vermoedde dat gesteenten die verband houden met de inslag wel eens bloot zouden kunnen zijn komen te liggen langs een 600 kilometer lange onderzeese klif ten noordwesten van Yucatán. De klif in kwestie is bijna 4000 meter hoog en enigszins vergelijkbaar met de wanden van de Grand Canyon. Die wanden bestaan uit netjes op elkaar gestapelde laagjes gesteenten die ons stuk voor stuk iets kunnen vertellen over de tijd waarin zij tot stand kwamen.
Een kaart van de klif, met een laagje gesteenten dat wel eens uit de tijd van de inslag zou kunnen stammen. Afbeelding: © 2013 MBARI.
In maart van dit jaar maakte Paull met behulp van sonarapparatuur een gedetailleerde kaart van de klif. Die kaarten zijn nu terug te vinden in Google Maps en Google Earth. Vooralsnog lijken ze het vermoeden van Paull te onderschrijven. In de toekomst hoopt Paull met behulp van onderwaterrobots een beter beeld van de klif te krijgen en te kunnen vaststellen of deze daadwerkelijk sporen vertoont van één van de grootste massa-extincties die onze planeet ooit doormaakte.
(scientias.nl)
Donkere materie als dino-killer?
Ons zonnestelsel schiet periodiek door een dunne schijf donkere materie heen. Dat triggert een kometenregen die de dino's fataal is geworden.
© NASA
De meteoor die het einde van het Krijt inluidde, verbeeld door artiesten van de NASA.
Een schijf donkere materie in onze Melkweg is de indirecte oorzaak voor het uitsterven van de dinosaurussen. Dat is althans de verregaande speculatie van twee theoretisch fysici, Lisa Randall en Matthew Reece van Harvard University (VS). Ze publiceerden hun theorie online via ArXiv.org. Dezelfde publicatie gaat binnenkort ook verschijnen in Physical Review Letters.
Zo’n 65 miljoen jaar geleden stierven de grootste beesten op aarde, de dinosaurussen, een gewelddadige dood. Algemeen wordt tegenwoordig aangenomen dat de dino’s het loodje legden na de inslag van een kilometers grote meteoriet in het huidige Mexico. Randall en Reece hebben nu berekend dat die meteoriet wel eens het gevolg zou kunnen zijn van grote zwerm meteorieten die ontstond toen ons zonnestelsel door een schijf donkere materie heen schoot.
Sterrenpannenkoek
Het idee is als volgt: ons zonnestelsel draait rondjes rond het centrum van onze Melkweg. Die Melkweg is eigenlijk een soort sterrenpannenkoek van zo’n vijfhonderd miljard sterren. Van bovenaf gezien heeft hij spiraalvormige armen. Ons zonnestelsel draait zijn rondjes op ongeveer tweederde van het centrum. Maar het draait niet alleen rondjes, het beweegt ook een klein beetje op en neer, loodrecht op het vlak van de Melkweg.
Bij dat op een neer bewegen zou het zonnestelsel met regelmatige tussenpozen door een dunne schijf donkere materie bewegen, zo speculeren de Amerikaanse onderzoekers. Donkere materie maakt volgens de huidige inzichten zo’n 25% uit van de energie-inhoud van het heelal. Het is onderhevig aan de zwaartekracht, maar bestaat niet uit onze gewone, zichtbare aardse materie, maar uit nog onbekend en voorlopig nog onzichtbaar spul. Naast de donkere materie bestaat het heelal ook nog uit 70% donkere energie. Slechts 5% is gewone materie, gevormd door de elementen uit het periodiek systeem en de elementaire deeltjes waaruit deze zijn opgebouwd.
Meteorietenzwerm
De Amerikaanse onderzoekers lieten berekeningen los op de invloed van die donkere materie op een wolk van miljarden meteorieten die rond ons zonnestelsel beweegt, de zogeheten Oort-wolk. De resultaten laten zien dat de donkere materie sterk genoeg aan de Oort-wolk trekt om een meteorietenzwerm de ruimte in te slingeren. Ze berekenden ook dat zo’n meteorietenzwerm met regelmatige tussenpozen van 35 miljoen jaar zou ontstaan. Die periode komt overeen met een vrij zwakke geologische aanwijzing dat grote kraterinslagen op aarde met eenzelfde tussenpoze hebben plaatsgevonden.
Donkere materie als dino-killer? Het idee prikkelt de geest, maar zit wel vol speculaties. Drie elementen in de theorie van Randall en Reece zijn hoogst onzeker: allereerst het bestaan en de dichtheid van de schijf donkere materie waar ons zonnestel doorheen zou bewegen; daarnaast de precieze invloed van die donkere materie op de Oort-wolk en ten slotte de periodiciteit in meteorietenregens. Maar elk van deze drie hypotheses valt wel experimenteel onderuit te halen, zoals het een wetenschappelijke theorie betaamt. Of, zoals Lisa Randall het zelf zegt: “We proberen een nogal maf idee om te zetten in wetenschap.”
Een van deze hypotheses zal de komende jaren getest worden. De in december 2013 gelanceerde Gaia-telescoop gaat de beweging van miljarden sterren in de Melkweg gedetailleerd in kaart brengen. Als de veronderstelde dunne schijf donkere materie echt bestaat, dan moet Gaia daar aanwijzingen voor vinden.
(wetenschap24.nl)
Lekker 'wetenschappelijk' artikel als ze niet eens weten wat een meteoriet is:quote:
De Amerikaanse onderzoekers lieten berekeningen los op de invloed van die donkere materie op een wolk van miljarden meteorieten die rond ons zonnestelsel beweegt, de zogeheten Oort-wolk.
Wat zich in de Oortwolk bevinden, zijn allerlei soorten objecten, maar dus geen meteorieten, want iets is pas een meteoriet als het op aarde valt.quote:Een meteoriet is het deel van een meteoroïde dat op de aarde inslaat na vanuit de ruimte door de atmosfeer te zijn gevallen. Tijdens de tocht door de dampkring wordt het materiaal sterk afgeremd en zeer heet; dit kan als een meteoor te zien zijn. In wezen is een meteoriet puin uit de ruimte.
Klopt:quote:
[..]
Lekker 'wetenschappelijk' artikel als ze niet eens weten wat een meteoriet is:
[..]
Wat zich in de Oortwolk bevinden, zijn allerlei soorten objecten, maar dus geen meteorieten, want iets is pas een meteoriet als het op aarde valt.
- kometen
- asteroiden
vliegen in de ruimte
- meteoren - vallende sterren
- meteorieten - op het aardoppervlak neerkomende meteoren
komen in de aardse dampkring.
Dat is nep. De dolfijnen van het centrum van de Aarde zijn wel echt.quote:
Dat is bij een predator-prooi model dat uit balans is gaan lopen. Het lijkt me niet dat dit een massa-extinctie tot gevolg kan hebben.quote:
Er zijn meerdere grote uitsterf-golven geweest in de geschiedenis van de aarde waarvan sommige niet lijken samen te vallen met natuurrampen. Theorie is dat als op een gegeven moment bepaalde soorten te dominant worden, ze gewoon al hun prooien opeten zodat ze op een gegeven moment zelf uitsterven. Zelfde zou kunnen gebeuren met de mens (prooien = natuurlijke hulpstoffen, olie etc.)
Klopt, ik had de theorie ook verkeerd uitgelegd. Het gaat er meer om dat op een gegeven moment er een onbalans komt in het ecosysteem. Ik ben verder ook geen expert. Een betere analogie is bijvoorbeeld de spanning op de aardschorsen zodat er een aardbeving komt, of de nasdaq die in elkaar crasht nadat de valuatie te hoog werden.quote:
[..]
Dat is bij een predator-prooi model dat uit balans is gaan lopen. Het lijkt me niet dat dit een massa-extinctie tot gevolg kan hebben.
Het zou nogal wat zijn als dat virus 200 miljoen jaar in de diverse populaties rond zou hangen voor het wereldwijd voor grote problemen zou zorgen hequote:
[..]
Mesozoïcum bevat krijt, jura en Trias periode. Wat is nu het probleem? Dino's levenden in deze periode.
En vergeet niet dat het Mesozoïcum begon door mass extinctie (Perm-Trias-massa-extinctie).
Dus welke kreukel?
De dag dat de dino's uitstierven gereconstureerd door Nederlanders
Een dinosaurus in het voormalige postkantoor aan de Coolsingel. De expositie Living Dinosaurs geeft een indruk van de aarde en haar bewoners van miljoenen jaren geleden. © anp.
Nederlandse geologen van de Universiteit Utrecht en de VU in Amsterdam hebben voor het eerst hard bewijs gevonden voor een abrupte afkoeling van de aarde, direct na de inslag van een asteroïde in Mexico, die 66 miljoen jaar geleden de dinosaurussen de kop kostte.
Maanden tot jaren duisternis en afkoeling zijn realistisch. De ecologische impact moet enorm zijn geweest
Paleontholoog Speijer, KU Leuven
Wetenschappers van Naturalis Biodiversity Center in Leiden hebben in de Amerikaanse staat Montana grote delen blootgelegd van een Tyrannosaurus rex. © anp.
Een tand van een tyrannosaurus rex, van vermoedelijk 65 miljoen jaar oud. © photo news.
Een dinosaurus in het voormalige postkantoor aan de Coolsingel. De expositie Living Dinosaurs geeft een indruk van de aarde en haar bewoners van miljoenen jaren geleden. © anp.
Stof van die Chicxulub-inslag verduisterde toen decennialang de zon. In het Amerikaanse tijdschrift PNAS laten geoloog Johan Vellekoop en een reeks collega's zien hoe de eerste jaren na de aanslag er moeten hebben uitgezien, een tijdschaal die in de geologie doorgaans ondenkbaar is. De temperatuur reconstrueren ze daarbij aan de hand van temperatuurafhankelijke chemische verbindingen in fossiele algen, die ze in Texas in sedimentgesteenten vonden.
Die plaats was destijds nog zeebodem. Op de dag van de inslag ontstond een massieve tsunami in de Golf van Mexico en vulde de atmosfeer zich met stof en roet van branden.
In de jaren tachtig van de vorige eeuw vond onder meer de Nederlander Jan Smit van de VU in Amsterdam aanwijzingen voor een kolossale inslag op het Mexicaanse schiereiland bij Chicxulub, die het uitsterven van de grote dino's markeert. Een dun laagje iridium, een metaal uit de verdampte ruimtekei, is over de hele aarde in gesteenten terug te vinden.
De oude zeebodem die nu de rivierbedding van de Brazos in Texas vormt, was diep en ver genoeg weg om relatief onverstoord te blijven. Dat betekent dat neerregenend stof en gruis van de inslagkrater daar betrekkelijk rustig in het water konden neerdwarrelen. "Eigenlijk is ons geluk als geologen dat in dit gesteente heel weinig meer gebeurd is sinds de inslag", zegt Vellekoop. "Dichter bij Chicxulub is de bodem geologisch een ravage."
Onnatuurlijke winter
In de gesteentes is door middel van chemische analyses af te lezen dat na de inslag snel een onnatuurlijke winter intrad, waarbij de zeewatertemperaturen minimaal 7 graden daalden en vermoedelijk nog veel meer. Tropische omstandigheden veranderden tijdens deze "impact winter" in de huidige wintertemperaturen.
In de afzetting in Texas is het iridium van het neerregenende stof goed te herkennen, maar is het vermengd met steeds fijner stof, van gruis tot klei. Dat duidt op decennialange opwarreling van de bodem, denken de onderzoekers, onder wie ook Jan Smit van de VU.
De opbouw van de versteende sedimenten laat ook zien dat in de eerste decennia heftige stormen ontstonden, doordat het land veel sneller afkoelde dan de zee. Na ongeveer een eeuw treedt een nieuw evenwicht in, waarbij de oceanen op aarde graden zijn afgekoeld. In de diepte herstelt de temperatuur zich pas in de loop van vele duizenden jaren, is de schatting.
Duisternis
De gevonden afkoeling, aldus Vellekoop, is vermoedelijk niet de reden dat de grote dinosauriërs destijds massaal uitstierven. Dat kwam vooral door de wekenlange duisternis en jarenlange schemer op aarde door alle stof. Planten konden daardoor niet groeien en planteneters verhongerden en masse. Door de schemer daalde ook de temperatuur.
Paleontoloog Robert Speijer van de KU Leuven, die zelf ook onderzoek doet aan de Texaanse afzettingen, zegt onder de indruk te zijn van de details waarmee de Nederlandse studie in PNAS de dramatische gebeurtenissen van 66 miljoen jaar geleden ontrafelt. "Maanden tot jaren duisternis en afkoeling zijn realistisch. De ecologische impact moet enorm zijn geweest."
(HLN)
In de gesteentes is door middel van chemische analyses af te lezen dat na de inslag snel een onnatuurlijke winter intrad, waarbij de zeewatertemperaturen minimaal 7 graden daalden en vermoedelijk nog veel meer. Tropische omstandigheden veranderden tijdens deze "impact winter" in de huidige wintertemperaturen.
Dat laatste klopt helaas niet:
33.000 jaar tussen het moment van inslag en het snelle uitsterven van de dinosauriërs, dat is nogal wat. Dan ga ik me afvragen of het er überhaupt wel verband mee houdt.quote:
Een nieuwe, nauwkeurige datering heeft nu laten zien dat de inslag 66.038.000 jaar geleden heeft plaatsgevonden, met een onzekerheid van slechts 11.000 jaar. Daarmee zit er maar ongeveer 33.000 jaar tussen het moment van inslag en het snelle uitsterven van de dinosauriërs.
De wetenschappers benadrukken echter dat dit niet bewijst dat de inslag de enige oorzaak was. In de miljoen jaar daarvóór vertoonde het klimaat op aarde een aantal perioden van flinke afkoeling, mogelijk ten gevolge van een reeks vulkaanuitbarstingen in India. Hierdoor stonden veel soorten toch al op het punt van uitsterven. (EE)
"mogelijke vulkaanuitbarstingen in India"... WTF? De Deccan Traps, een supervulkaan zo groot als Frankrijk die al een tijd liep te gassen en uitbarsten.quote:
[..]
33.000 jaar tussen het moment van inslag en het snelle uitsterven van de dinosauriërs, dat is nogal wat. Dan ga ik me afvragen of het er überhaupt wel verband mee houdt.
Ik heb daar 13 jaar geleden een presentatie over gehouden en dat was toen allang common knowledge. Pfff...
We review a wealth of new data accumulated over the past two decades, provide updated and novel analyses of long-term dinosaur diversity trends during the latest Cretaceous, and discuss an emerging consensus on the extinction's tempo and causes. Little support exists for a global, long-term decline across non-avian dinosaur diversity prior to their extinction at the end of the Cretaceous. However, restructuring of latest Cretaceous dinosaur faunas in North America led to reduced diversity of large-bodied herbivores, perhaps making communities more susceptible to cascading extinctions.
The abruptness of the dinosaur extinction suggests a key role for the bolide impact, although the coarseness of the fossil record makes testing the effects of Deccan volcanism difficult.
En de Nederlandstalige journalistenversie:
'Dinosauriërs hadden asteroïde-inslag kunnen overleven'
Dinosauriërs hadden de inslag van een asteroïde op aarde kunnen overleven, zo beweren Schotse wetenschappers in een nieuwe studie.
De asteroïde die 66 miljoen jaar geleden het einde van het tijdperk van de dinosauriërs inluidde, sloeg in op het verkeerde moment.
Het ecosysteem van de reptielen was ten tijde van de natuurramp al aangetast, waardoor ze de klap niet meer te boven kwamen.
Dat melden onderzoekers van de Universiteit van Edinburgh in het wetenschappelijk tijdschrift Biological Reviews.
De wetenschappers analyseerden een groot aantal eerdere studies naar biodiversiteit, vulkanische activiteit en klimatologische omstandigheden ten tijde van de asteroïde-inslag.
Prooien
Uit de studie blijkt dat in deze periode het aantal kleine plantenetende dinosaurussen terugliep door een toenemend gebrek aan biodiversiteit. Waarschijnlijk was er daardoor al voor de asteroïde-inslag een tekort aan prooien ontstaan voor grotere dinosaurussen, zoals de T-rex.
"De afname van de kleinere soorten maakten het ecosysteem destijds een stuk kwetsbaarder dan de ecosystemen die een paar miljoen jaar eerder bestonden", verklaart hoofdonderzoeker Steve Brusatte in de Britse krant The Guardian.
"Als de asteroïde een paar miljoen jaar eerder of later was ingeslagen, waren de dinosaurussen mogelijk niet uitgestorven", aldus de wetenschapper.
Mens
Wanneer de aarde op een ander tijdstip was getroffen door een asteroïde, zou dat ook grote consequenties hebben gehad voor het ontstaan van zoogdieren zoals de mens.
"Als de dinosaurussen niet waren uitgestorven, hadden zoogdieren nooit tot bloei kunnen komen", verklaart Brusatte. "De mensheid was dan waarschijnlijk nooit ontstaan."
Is het mogelijk dat dinosauriërs zijn overleden aan een plotseling succes, een plaag, van een vroeg zoogdier? Zeg, een proto-rat. Ik kan me voorstellen dat als die zich voortplanten zoals moderne ratten dat soms doen, dat die een aardig maaltje hebben aan een grote dinosauriër die niet in staat is zichzelf te verdedigen tegen een paar duizend van die beestjes.
Zou ook gelijk verklaren waarom vogels de enige overlevende 'dinosauriërs' zijn, iets dat me toch moeilijk te verklaren lijkt vanuit de asteroïde-hypothese.
De meteorietinslag is natuurlijk geen hypothese, maar een theorie. De vondst en datering van de krater Chicxulub is goed gedocumenteerd. Gebruik het zelfs in mijn werk.quote:Op dinsdag 29 juli 2014 19:23 schreef Molurus het volgende:
Een wild idee waar ik de laatste tijd mee rondloop, maar waar ik eigenlijk niets over kan vinden:
Is het mogelijk dat dinosauriërs zijn overleden aan een plotseling succes, een plaag, van een vroeg zoogdier? Zeg, een proto-rat. Ik kan me voorstellen dat als die zich voortplanten zoals moderne ratten dat soms doen, dat die een aardig maaltje hebben aan een grote dinosauriër die niet in staat is zichzelf te verdedigen tegen een paar duizend van die beestjes.
Zou ook gelijk verklaren waarom vogels de enige overlevende 'dinosauriërs' zijn, iets dat me toch moeilijk te verklaren lijkt vanuit de asteroïde-hypothese.
Heb je informatie over vroege zoogdieren die daarvoor verantwoordelijk zouden kunnen zijn?
Mij lijken de Deccan Traps toch echt de aanzet gegeven te hebben, migratiestromen zullen op gang gekomen zijn weg van de ontgassingen en uitbarstingen in "India" (toen nog een eiland ergens in de zuidelijke proto-Indische Oceaan). De inslag van de meteoriet de doodklap.
Vogels zouden een ander metabolisme gehad kunnen hebben waardoor ze konden overleven.
Bij mijn weten zijn de eerste gevonden grote dieren (geen minizoogdieren zoals "net" na de inslag) de Titanoboa en de in dat gebied levende megaschildpadden en krokodillen (Cerrejón, Colombia):
http://nl.wikipedia.org/wiki/Cerrej%C3%B3n-formatie
Dat er (ongeveer) in die tijd een meteorietinslag heeft plaatsgehad neem ik zo aan. Maar helaas volgen daar niet zoveel hypotheses uit die echt kunnen bevestigen dat die twee 1 op 1 met elkaar te maken hebben. Het is en blijft nogal lastig te verifiëren. Bovendien, zoals ik al zei, zie ik niet hoe dat verklaart dat vogels het hebben overleefd, maar de rest niet.quote:
[..]
De meteorietinslag is natuurlijk geen hypothese, maar een theorie. De vondst en datering van de krater Chicxulub is goed gedocumenteerd. Gebruik het zelfs in mijn werk.
Nope. Maar het is sowieso lastig om concreet onderzoek te doen naar de oorzaak van het uitsterven van (de meeste) dinosauriërs lijkt me. Het is daarom ook al lange tijd onderwerp van speculatie.quote:
Heb je informatie over vroege zoogdieren die daarvoor verantwoordelijk zouden kunnen zijn?
En waar is dat dan op gebaseerd?quote:
Vogels zouden een ander metabolisme gehad kunnen hebben waardoor ze konden overleven.
Mwah, een brok steen van 10 km dat inslaat en een krater van 300 km doorsnede achterlaat, vind ik toch wel een redelijke aanwijzing.quote:
[..]
Dat er (ongeveer) in die tijd een meteorietinslag heeft plaatsgehad neem ik zo aan. Maar helaas volgen daar niet zoveel hypotheses uit die echt kunnen bevestigen dat die twee 1 op 1 met elkaar te maken hebben. Het is en blijft nogal lastig te verifiëren. Bovendien, zoals ik al zei, zie ik niet hoe dat verklaart dat vogels het hebben overleefd, maar de rest niet.
Elk geologisch onderzoek is lastig. Je hebt weinig puzzelstukjes die qua tijd en locatie ook nog heel erg gefragmenteerd is. Ik zou het niet zomaar "speculatie" willen noemen, lijkt me niet een wetenschappelijke term.quote:Nope. Maar het is sowieso lastig om concreet onderzoek te doen naar de oorzaak van het uitsterven van (de meeste) dinosauriërs lijkt me. Het is daarom ook al lange tijd onderwerp van speculatie.
Het zou een verklaring kunnen zijn waarom vogels wel en dino's niet overleefden. Overigens hebben andere reptielen het wel overleefd (krokodillen, schildpadden, slangen, hagedissen en de beroemde brughagedis).quote:En waar is dat dan op gebaseerd?
De grote dino's hebben waarschijnlijk veel teveel voedsel nodig gehad om te kunnen overleven. Sterven die uit, dan gaan ook de kleinere aaseters eraan, het hele ecosysteem stort in. Vogels kunnen zich voeden met zoogdieren, vis en insecten die ook overleefden.
De voorouders van de vogels van nu waren toen nog geen vogels. Dat waren dinosauriërs die het overleefd hebben.quote:
[..]
Dat er (ongeveer) in die tijd een meteorietinslag heeft plaatsgehad neem ik zo aan. Maar helaas volgen daar niet zoveel hypotheses uit die echt kunnen bevestigen dat die twee 1 op 1 met elkaar te maken hebben. Het is en blijft nogal lastig te verifiëren. Bovendien, zoals ik al zei, zie ik niet hoe dat verklaart dat vogels het hebben overleefd, maar de rest niet.
Heb je daar misschien een link over?quote:
[..]
De voorouders van de vogels van nu waren toen nog geen vogels. Dat waren dinosauriërs die het overleefd hebben.
Bij mijn weten wordt Archeopteryx als "eerste" vogel beschouwd, dat was al Laat-Jura-Vroeg-Krijt (~ 140 Ma)?
Het was beter geweest als ik enkele vraagtekens had gebruikt. Jullie weten er meer van af dan ik. Maar waarom is er een verklaring nodig dat "vogels" het overleefden? Het kan toch zo zijn dat de voorouders van de vogels pas na de inslag tot vogel evolueerde? Of blijkt er uit opgravingen dat terwijl de dinosauriërs snel aan het uitsterven waren de "vogelpopulatie" van toen redelijk constant bleef?quote:Op woensdag 30 juli 2014 21:51 schreef El_Matador het volgende:
[..]
Heb je daar misschien een link over?
Bij mijn weten wordt Archeopteryx als "eerste" vogel beschouwd, dat was al Laat-Jura-Vroeg-Krijt (~ 140 Ma)?
[ Bericht 100% gewijzigd door Braindead2000 op 30-07-2014 22:59:43 ]
Nee, vogels zijn al veel ouder dan dat. Is ook logisch; de vogels hadden al een jaar of 70 miljoen de kans zich te specialiseren in hun evolutie.quote:
[..]
Het was beter geweest als ik enkele vraagtekens had gebruikt. Jullie weten er meer van af dan ik. Maar waarom is er een verklaring nodig dat "vogels" het overleefden? Het kan toch zo zijn dat de voorouders van de vogels pas na de inslag tot vogel evolueerde? Of blijkt er uit opgravingen dat terwijl de dinosauriërs snel aan het uitsterven waren de "vogelpopulatie" van toen redelijk constant bleef?
Blijkbaar (en dat is achteraf redeneren) is het voordelig geweest, die evolutie.
Als de zoogdieren juist het loodje hadden gelegd en de dino's niet, zouden wij misschien wel uit dino's geevolueerd zijn.
De vraag is interessant genoeg; waarom stierven de dino's wel uit, maar andere reptielen en de uit de dino geevolueerde vogels en de al aanwezige zoogdieren niet?
Kan met warm- en koudbloedig te maken hebben maar ik meen dat er ook warmbloedige dino's waren en slangen, krokodillen en schildpadden zijn ook koudbloedig.
Precies. wat was het nu exact dat de dinosauriërs zo gevoelig maakte voor die meteorietinslag? Of was er meer aan de hand?quote:Op woensdag 30 juli 2014 23:00 schreef El_Matador het volgende:
De vraag is interessant genoeg; waarom stierven de dino's wel uit, maar andere reptielen en de uit de dino geevolueerde vogels en de al aanwezige zoogdieren niet?
Nu ben ik geen paleontoloog, maar het lijkt me een raadsel.
Weet jij ook welk percentage van de vogels van nu pas na de inslag geëvolueerd is tot vogel en welke al vogels waren? Is dat onderscheid nu nog te zien?quote:
[..]
Nee, vogels zijn al veel ouder dan dat. Is ook logisch; de vogels hadden al een jaar of 70 miljoen de kans zich te specialiseren in hun evolutie.
Blijkbaar (en dat is achteraf redeneren) is het voordelig geweest, die evolutie.
Als de zoogdieren juist het loodje hadden gelegd en de dino's niet, zouden wij misschien wel uit dino's geevolueerd zijn.
De vraag is interessant genoeg; waarom stierven de dino's wel uit, maar andere reptielen en de uit de dino geevolueerde vogels en de al aanwezige zoogdieren niet?
Kan met warm- en koudbloedig te maken hebben maar ik meen dat er ook warmbloedige dino's waren en slangen, krokodillen en schildpadden zijn ook koudbloedig.
Het is maar net vanaf welk punt je begint te spreken van 'vogel', in principe is dat arbitrair.quote:
[..]
Weet jij ook welk percentage van de vogels van nu pas na de inslag geëvolueerd is tot vogel en welke al vogels waren? Is dat onderscheid nu nog te zien?
Maar dit beestje leefde bijvoorbeeld 122 miljoen jaar geleden:
Als je het mij zou vragen: dat is een vogel. Bijna 60 miljoen jaar voordat dinosauriërs uitstierven.
100% van de vogels van nu zijn geevolueerd na de dino's.quote:
[..]
Weet jij ook welk percentage van de vogels van nu pas na de inslag geëvolueerd is tot vogel en welke al vogels waren? Is dat onderscheid nu nog te zien?
De enige "oude rakker" die ik ken, is de brughagedis, die volgens mij al leefde tijdens het Krijt, en dus in al die tijd niet geevolueerd is. Maar het fijne weet ik er niet van.
Alle moderne vogels behoren tot de subklasse Neornithes, die zich al ver voor de KT-grens had ontwikkeld. De archaïsche vogeltypen stierven ofwel in de loop van het Krijt uit, ofwel helemaal aan het einde van die periode samen met de rest van de dinosauriërs (http://www.pnas.org/content/108/37/15253.abstract).quote:
[..]
Weet jij ook welk percentage van de vogels van nu pas na de inslag geëvolueerd is tot vogel en welke al vogels waren? Is dat onderscheid nu nog te zien?
Dus de vraag zou ook kunnen zijn: Waarom zijn de dino's, die na de inslag evolueerde tot vogels, zo succesvol? En waarom stierven de dino's, die niet evolueerde na de inslag, massaal uit?quote:
[..]
100% van de vogels van nu zijn geevolueerd na de dino's.
De enige "oude rakker" die ik ken, is de brughagedis, die volgens mij al leefde tijdens het Krijt, en dus in al die tijd niet geevolueerd is. Maar het fijne weet ik er niet van.
Of leven er nu nog veel andere diersoorten die een dino als voorouder hadden? Kan het zijn dat er nu diersoorten zijn die een dino als voorouder hadden waarvan we het niet weten?
Na de inslag is er geen evolutie van dino naar vogel geweest. Alle vogels van nu zijn geevolueerd uit eerdere vogels, die weer voortkomen uit dino's, maar dat al VOOR 65 Ma.quote:
[..]
Dus de vraag zou ook kunnen zijn: Waarom zijn de dino's, die na de inslag evolueerde tot vogels, zo succesvol?
Sorry dat ik een mierenneuker ben, maar "waarom" is geen goede vraag in natuurwetenschap. Het geeft een reden aan, waar natuurwetenschap van oorzaak en gevolg uitgaat. Waardoor, zou je dan zeggen. Maar goed, even een zijsprongetje.quote:En waarom stierven de dino's, die niet evolueerde na de inslag, massaal uit?
De dino's stierven uit door een combinatie van factoren, maar het belangrijkste is; hun grootte. Tijdens het Krijt was het klimaat compleet anders dan nu. Veel warmer en groener. De enorme planteneters (de langnekken) hadden dan wel tonnen aan voedsel nodig, maar die tonnen waren er ook. Zij vormden het menu van de roofdieren, dus als die langnekken uitsterven, gaan ook de T-rexes en de Velociraptors eraan (niet genoeg voedsel meer).
Ik ben geen bioloog, maar volgens mij is de historie van evolutie van alle huidige bekende dieren voor zo'n 98% goed begrepen. Zoals gezegd, de brughagedis, meer voorbeelden ken ik niet uit mijn hoofd, maar Wikipedia en (beter) encyclopedieen kunnen je daar vast antwoord op geven.quote:Of leven er nu nog veel andere diersoorten die een dino als voorouder hadden? Kan het zijn dat er nu diersoorten zijn die een dino als voorouder hadden waarvan we het niet weten?
Er zijn geen dino's na de inslag geëvolueerd tot vogels. De moderne vogels waren al aanwezig, alleen nog niet met de huidige soorten.quote:
Waarom zijn de dino's, die na de inslag evolueerde tot vogels, zo succesvol? En waarom stierven de dino's, die niet evolueerde na de inslag, massaal uit?
Oké, ik raak een beetje in de war door de terminologie. Nou vraag ik me zelfs af wat nou een vogel een vogel maakt. Ik las dat je toen ook vliegende reptielen had die geen dinosauriër waren. Ik moet eerst maar eens lezen wat nou precies het verschil is tussen vogels, reptielen en dinosauriërs. Van Wikipedia raak ik ook in de war door zinnen als: "Dinosauriërs zijn reptielen en hebben..... " of "Anders dan de overige huidige reptielen zijn de bestaande dinosauriërs, de vogels, warmbloedig".quote:
[..]
Na de inslag is er geen evolutie van dino naar vogel geweest. Alle vogels van nu zijn geevolueerd uit eerdere vogels, die weer voortkomen uit dino's, maar dat al VOOR 65 Ma.
Er waren toen vast ook hele kleine dino's. Zoals met elke soort vormen de kleinste leden daarvan een grote meerderheid. Waardoor zijn die dan ook uitgestorven? Er bestonden vast reptielen die even groot waren als de kleinste dinosauriër en die reptielen hebben het wel gered.quote:Sorry dat ik een mierenneuker ben, maar "waarom" is geen goede vraag in natuurwetenschap. Het geeft een reden aan, waar natuurwetenschap van oorzaak en gevolg uitgaat. Waardoor, zou je dan zeggen. Maar goed, even een zijsprongetje.
De dino's stierven uit door een combinatie van factoren, maar het belangrijkste is; hun grootte. Tijdens het Krijt was het klimaat compleet anders dan nu. Veel warmer en groener. De enorme planteneters (de langnekken) hadden dan wel tonnen aan voedsel nodig, maar die tonnen waren er ook. Zij vormden het menu van de roofdieren, dus als die langnekken uitsterven, gaan ook de T-rexes en de Velociraptors eraan (niet genoeg voedsel meer).
quote:Ik ben geen bioloog, maar volgens mij is de historie van evolutie van alle huidige bekende dieren voor zo'n 98% goed begrepen. Zoals gezegd, de brughagedis, meer voorbeelden ken ik niet uit mijn hoofd, maar Wikipedia en (beter) encyclopedieen kunnen je daar vast antwoord op geven.
Ik kan je echt aanraden Wikipedia uit te pluizen. De Nederlandstalige Wikipedia is kut, maar de dino-artikelen zijn erg goed.quote:
[..]
Oké, ik raak een beetje in de war door de terminologie. Nou vraag ik me zelfs af wat nou een vogel een vogel maakt. Ik las dat je toen ook vliegende reptielen had die geen dinosauriër waren. Ik moet eerst maar eens lezen wat nou precies het verschil is tussen vogels, reptielen en dinosauriërs. Van Wikipedia raak ik ook in de war door zinnen als: "Dinosauriërs zijn reptielen en hebben..... " of "Anders dan de overige huidige reptielen zijn de bestaande dinosauriërs, de vogels, warmbloedig".
[..]
Er waren toen vast ook hele kleine dino's. Zoals met elke soort vormen de kleinste leden daarvan een grote meerderheid. Waardoor zijn die dan ook uitgestorven? Er bestonden vast reptielen die even groot waren als de kleinste dinosauriër en die reptielen hebben het wel gered.
[..]
Pterodactyli waren geen dino's of vogels, maar vliegende reptielen inderdaad.
Dat sowieso niet.quote:
Als de zoogdieren juist het loodje hadden gelegd en de dino's niet, zouden wij misschien wel uit dino's geevolueerd zijn.
Ja, wat voor "wij" moet doorgaan. Waarom zou dat niet kunnen?quote:
WIj niet, wij zijn nl. zoogdieren, dus kunnen niet evolueren uit de dinosauriërs. Dat was een compleet andere soort geweest.quote:
[..]
Ja, wat voor "wij" moet doorgaan. Waarom zou dat niet kunnen?
Een intelligente soort zou nog kunnen.
Ja, duh.quote:
[..]
WIj niet, wij zijn nl. zoogdieren, dus kunnen niet evolueren uit de dinosauriërs. Dat was een compleet andere soort geweest.
Een intelligente soort zou nog kunnen.
Dat laatste bedoel ik natuurlijk.
quote:
[..]
Ja, duh.
Dat laatste bedoel ik natuurlijk.
quote:
quote:
Waren ze ook bijna uitgestorven en hebben ze gewoon geluk gehad, of was er iets anders aan de hand?
Weten we bijvoorbeeld hoeveel verschillende soorten zowel voor als na de inslag bestonden? Het kan natuurlijk zijn dat de vogels van nu allemaal zijn geevolueerd vanuit een heel klein groepje vogels van 1 enkele soort die gewoon geluk hebben gehad.
Ok... dit doet dus vermoeden dat vogels, in het algemeen, een groot voordeel hebben gehad ten opzichte van dinosauriers in het overleven van die inslag. (In de aanname dat die inslag direct verantwoordelijk was voor het uitsterven van dino's.)quote:
Volgens deze bron uit 2011 waren in elk geval de Palaeognathae, Galliformes, Anseriformes en basale Neoaves aan het einde van het Krijt aanwezig, en waarschijnlijk ook de nu uitgestorven Odontopterygiformes.
Wat zou dat voordeel geweest kunnen zijn? Er zitten zo te zien ook loopvogels bij, dus het vermogen om te vliegen speelde kennelijk geen rol daarin.
Zonder nu in de materie te duiken (veeeeeel teveel te doen), kan ik uit mijn hoofd zeggen:quote:Op vrijdag 1 augustus 2014 16:19 schreef Molurus het volgende:
[..]
Ok... dit doet dus vermoeden dat vogels, in het algemeen, een groot voordeel hebben gehad ten opzichte van dinosauriers in het overleven van die inslag. (In de aanname dat die inslag direct verantwoordelijk was voor het uitsterven van dino's.)
Wat zou dat voordeel geweest kunnen zijn? Er zitten zo te zien ook loopvogels bij, dus het vermogen om te vliegen speelde kennelijk geen rol daarin.
- de loopvogels waren de grote succesvolle groep in de tijd na de dino's - enkele miljoenen jaren later, ze evolueerden tot de grote schrikvogels, met name hier in Zuid-Amerika (dat van ~35-3 Ma een eiland was en al rond 100 Ma los alleen verbonden was met Antarctica en Australie/India)
- vogels hadden waarschijnlijk toen al een ander metabolisme of structuur dan de dino's. Wat de oorzaak moet zijn voor het uitsterven van de Pterodactylii en niet de vogels
- in de links die Iblardi plaatste zie je dat veel van die groepen zich ontwikkelden juist aan het allerlaatste einde van het Krijt. Toen waren de Deccan Traps al bezig, dus kan het een forced evolution zijn wat het voordeel bij de inslag veroorzaakt kan hebben
Interessante vragen allemaal, leuk topic, maar helaas heb ik nu ff de tijd niet er dieper in te duiken.
Dinododende meteoriet zorgde voor een opmars van bossen
Een tien kilometer grote meteoriet raakte 66 miljoen jaar geleden de aarde. Dit had wereldwijd grote gevolgen. Denk aan aardbevingen, megatsunami’s, bosbranden en vulkanisme. Het was net genoeg om de dinosauriërs uit te sterven, maar wat gebeurde er met de planten waarmee de dino’s zich voedden?
Uit een nieuw onderzoek van duizend gefossiliseerde bladeren van planten blijkt dat opvallend veel groenblijvende planten na de meteorietinslag stierven, terwijl bladverliezende planten juist profiteerden van de meteorietinslag. “Dit verklaart mogelijk waarom veel bossen bestaan uit bomen die hun bladeren verliezen in de herfst”, zegt onderzoeker Benjamin Blonder van de universiteit van Arizona.
“Wanneer je denkt aan een meteorietinslag, denk je vast dat alle soorten een even grote kans hebben om uit te sterven”, zegt Blonder. “Dit is niet helemaal waar. Sommige soorten hebben een grotere kans om te overleven, omdat ze over de juiste eigenschappen beschikken.”
Wetenschappers zijn er over eens dat na de inslag de temperaturen wereldwijd daalden. “Er ontstond dus een zeer variabel klimaat”, vervolgt Blonder. “De snelgroeiende, bladverliezende planten profiteerden hiervan, omdat zij beter tegen veranderen omstandigheden kunnen.” Dit is de reden waarom in Nederland en België veel planten en bomen hun bladeren verliezen: omdat de temperaturen in de zomer en in de winter erg wisselend zijn. Nabij de evenaar – waar temperaturen stabieler zijn – zien we meer groenblijvende, langzaam groeiende planten en bomen.
In de tijd van de dinosauriërs waren de groenblijvende planten in de meerderheid, maar na de inslag veranderde dit. Met alle gevolgen van dien.
(scientias.nl)
De dinos die het toch overleefden konden zich niet handhaven tussen de groeiende groep van zoogdieren die beter aangepast waren aan de nieuwe omstandigheden, einde verhaal.
't is maar een idee...
Stierven dino’s door donkere materie?
.Een nieuwe en spectaculaire theorie over het verdwijnen van de dinosauriërs: het zou komen door de mysterieuze donkere materie. De theorie is afkomstig van de Amerikaanse geoloog Michael Rampino van de New York University. Rampino is niet de eerst die het is opgevallen dat iedere 26 miljoen jaar een grote uitstervingsgolf de aarde treft. De beroemdste is die van de dino’s, aan het einde van de Krijt-periode.
Ons zonnestelsel draait rond het centrum van de Melkweg (foto). Op die (golvende) tocht zou de aarde eens in de 26 miljoen jaar door een gebied komen met veel donkere materie, speculeert Rampino. Die donkere materie zou op verschillende manieren rampen kunnen veroorzaken, denkt hij.
Zo zou onze tocht door het heelal kunnen zorgen dat kometen en asteroïden uit de Oort-wolk aan de rand van ons zonnestelsel los komen en richting de zon vliegen. Daarbij knallen ze soms op aarde, wat door opdwarrelend stof een desastreus effect heeft op grotere dieren. Ook kan de donkere materie het binnenste van de aarde te heet maken, waardoor meerdere grote vulkanen tegelijk uitbarsten.
Donkere materie kun je niet zien, het bestaan ervan is puur hypothetisch. Dat het bestaat, is waar te nemen aan het gedrag van licht en andere straling, die door de zwaartekracht van donkere materie worden beïnvloed.
De theorie van Rampino, ook wel de Shiva-hypothese genoemd, naar de Hindoeïstische God van vernietiging, is gepubliceerd in het vakblad Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Veel andere wetenschappers zijn kritisch over deze verklaring voor het uitsterve
(faqt0.nl)
quote:
[..]
Ja, duh.
Dat laatste bedoel ik natuurlijk.
quote:
[..]
Ja, duh.
Dat laatste bedoel ik natuurlijk.
Bekend plaatje.quote:
De dino's zijn toch al 65 miljoen jaar geleden uitgestorven? Zijn er sinds die tijd dan nog twee van die uitstervingsgolven geweest?quote:
Ons zonnestelsel draait rond het centrum van de Melkweg (foto). Op die (golvende) tocht zou de aarde eens in de 26 miljoen jaar door een gebied komen met veel donkere materie, speculeert Rampino.)
Momenteel zitten we trouwens ook in eentje, maar die veroorzaken we zelf.
Wetenschappers boren naar planetoïde die dinosaurussen fataal werd
© thinkstock.
Wetenschap In de Golf van Mexico verrijst binnenkort een nieuw boorplatform. Wetenschappers gaan er boren in een inslagkrater, op zoek naar sporen van de planetoïde die de dinosaurussen heeft uitgeroeid. Professor Philippe Claeys, geoloog aan de VUB, leidt mee het onderzoek. "Het is enorm belangrijk om de dynamiek van de inslag te begrijpen."
Volgens Claeys lijdt het geen twijfel dat de bewuste krater nabij het Mexicaanse schiereiland Yucatan afkomstig is van de planetoïde die een einde maakte aan het bestaan van de dinosaurussen. "Duidelijk bewijs is er niet", zei hij vanmorgen in 'De ochtend' op Radio 1. "Maar de krater is precies verbonden aan de aardlagen waar de massa-extinctie is gebeurd."
De inslag vond 66 miljoen jaar geleden plaats. De krater die daarbij ontstond, is meer dan 180 kilometer breed en 20 kilometer diep. Door in de krater te boren, hopen de wetenschappers te weten te komen hoe het leven door de verwoestende impact teruggeschroefd werd. "Een dergelijke grote inslagkrater is zeer zeldzaam", aldus Claeys. "Op aarde zijn er slechts drie gekend; op andere planeten zijn er veel meer."
Domino-effect
Wetenschappers van de universiteiten van Texas, Mexico en het International Ocean Discovery Program beginnen in april te boren. Dat zal naar verwachting ongeveer twee maanden duren. Professor Claeys zal zelf niet op het boorplatform aanwezig zijn, maar zal de boorkernen mee bestuderen en beschrijven.
De impact van de inslag was ongelooflijk krachtig. Wetenschappers denken dat ze mogelijk een miljard keer sterker was dan de atoombom die gedropt werd op Hiroshima. De planetoïde, volgens Claeys 10 à 12 kilometer groot, veroorzaakte een domino-effect van natuurlijke rampen en bedekte de planeet onder een dik deken van stof en zand. De gangbare theorie is dat het puin, krachtige tsunami's en zware aardbevingen het einde betekenden van sommige van de grootste dieren die onze planeet ooit bewoonden, gigantische dinosaurussen en grote zeedieren.
De boringen moeten meer duidelijkheid brengen over hoe een dergelijke grote inslagkrater gevormd wordt. Dat kan wetenschappers helpen te voorspellen wat er in de (verre) toekomst zou kunnen gebeuren indien een nieuwe massieve planetoïde met onze planeet botst. Daarnaast willen de onderzoekers documenteren hoe de enorme hoeveelheid energie die vrijkwam bij de inslag een impact heeft gehad op het aardsysteem en uiteindelijk de biosfeer, waarbij de dinosaurussen uitgeroeid werden.
© thinkstock.
(HLN)
Dinosauriërs verdwenen eerder dan aangenomen
© anp.
Het uitsterven van dinosauriërs begon veel eerder dan door de grote meteorietinslag 66 miljoen jaar geleden. Het verdwijnen van veel soorten zette zelfs al 48 tot 53 miljoen jaar eerder in. Dat schrijft een groep Britse wetenschappers van de universiteit van Reading.
© anp.
Wetenschappers gingen er steeds van uit dat de grote inslag bij Mexico 66 miljoen jaar geleden het lot van de dinosauriërs bezegelde. De Britten zeggen dat het voortbestaan van de dieren allang in gevaar was. Ze analyseerden de gegevens van ongeveer duizend soorten.
Nagenoeg alle soorten bleken al een tijd niet in staat zich te handhaven. Planteneters bleken overigens heel wat sterker dan vleeseters. Hadrosauriërs en ceratopsidae, die onder meer leefden in wat nu Noord-Amerika is, overleefden opmerkelijk lang.
Waarom de dinosauriërs precies uitstierven, is de onderzoekers nog niet duidelijk. Ze vermoeden dat onder andere vulkaanuitbarstingen en klimaatveranderingen invloed hadden.
Nieuwe soorten
De onderzoekers in Reading stelden verder vast dat er een samenhang bestond tussen het ontstaan van nieuwe soorten en de hoogte van de zeespiegel. Met het stijgen van de waterhoogte, werden landmassa's van elkaar gescheiden en ontstonden nieuwe continenten. Op die nieuwe, geïsoleerde stukken land ontstonden nieuwe soorten dinosauriërs.
De wetenschappers hebben hun bevindingen gepubliceerd in Proceedings, een publicatie van de Amerikaanse nationale academie van wetenschappen.
© photo news.
(HLN)
Uitsterven dino’s niet uitsluitend het gevolg van Chicxulub-inslag
Deze fossiele schelpen zijn overblijfselen van weekdieren die 65,5 tot 69 miljoen jaar geleden voor de kust van Antarctica leefden. (Sierra V. Petersen)
Het uitsterven van de dinosauriërs, 65 miljoen jaar geleden, is waarschijnlijk slechts voor een deel het gevolg van de grote Chicxulub-inslag voor de kust van het tegenwoordige Mexico. Tot die conclusie komen Amerikaanse wetenschappers die een reconstructie hebben gemaakt van de toenmalige temperatuur van de Zuidelijke Oceaan (Nature Communications, 5 juli).
De wetenschappers baseren zich op de chemische samenstelling van een bepaald soort schelpen. Uit die samenstelling blijkt dat de temperatuur van het water van de Zuidelijke Oceaan in de betreffende periode twee opvallende pieken vertoont. De eerste valt samen met een reeks kolossale vulkanische uitbarstingen – de zogeheten Deccan Traps – in het westen van het huidige India. De tweede, kleinere piek volgt op de inslag van een planetoïde bij Mexico, die 150.000 jaar later plaatsvond.
Dit brengt de onderzoekers tot de conclusie dat het massale uitsterven aan het einde van de Krijt-tijdperk waarschijnlijk een dubbele oorzaak heeft gehad. Door de temperatuurstijging ten gevolge van de grote vulkanische activiteit had driekwart van alle plant- en diersoorten op aarde het al heel moeilijk. En dat maakte ze heel kwetsbaar voor de klimaateffecten van de grote inslag die kort daarop volgde. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Dinosauriërs gingen in rook op volgens nieuwe theorie
© thinkstock.
Japan Het uitsterven van de dinosauriërs 66 miljoen jaar geleden blijft wetenschappers wereldwijd fascineren. Japanse onderzoekers van de Universiteit Tohoku in Sendai komen in het vaktijdschrift 'Scientific Report' met een nieuwe theorie op de proppen.
De ongeveer tien kilometer grote meteoriet die op het gebied van het huidige Mexico insloeg, zou een oliereservoir geraakt hebben. Door de kracht van de botsing zou de olie tegen hoge temperaturen verbrand zijn. De daardoor ontstane roet in de stratosfeer zou zich wereldwijd verspreid hebben en een klimaatverandering veroorzaakt hebben, die talrijke dier- en plantensoorten fataal werd.
De wetenschappers baseren zich voor hun hypothese op resultaten van bodemproeven uit Haïti en Spanje voor het einde van de krijttijd. Ze vonden daarin een samenstelling van koolwaterstoffen, zoals ze bij verbrande aardolie ontstaat.
Bovendien stelden de Japanners klimaatmodellen op. Ze berekenden mogelijke scenario's voor temperatuur, neerslag, zonneschijn en bodemvochtigheid op basis van de hoeveelheid roet. Als meest realistisch achten ze een roetmassa van 1,5 miljard ton in de atmosfeer. De temperatuur zou op de gemiddelde en lage breedtegraden, dus dichter bij de geografische polen, zes tot negen graden gezakt zijn en de neerslag zou ook verminderd zijn. In de tropen zou het temperatuurverschil minder groot uitgevallen zijn, maar het zou er even droog geweest zijn als nu in de Sahara.
De meest gangbare theorie in de wetenschappelijke wereld vandaag is dat de ingeslagen meteoriet enorme hoeveelheden zwavelzuur in de hogere atmosfeer bracht. Verdeeld over de hele aardbol, reflecteerden ze als zwevende deeltjes in de stratosfeer het zonlicht. De gevolgen van de absolute duisternis waren desastreus: de fotosynthese van de planten hield op, er trad een wereldwijde winter in en er viel zure regen. De disosauriërs waren ten dode opgeschreven.
Niet iedereen is overtuigd
Het team rond onderzoeker Kunio Kaiho weerlegt de hypothese: "Als dat gebeurd zou zijn, zouden krokodillen en veel andere dieren eveneens uitgestorven zijn." Fotosynthese bij planten zou in de nieuwe theorie nog mogelijk geweest, al zou de roet veel zonlicht van de aardoppervlakte weggehouden hebben.
Het onderzoeksthema blijft de gemoederen beroeren. Wetenschappers van de Universiteit Reading in het Verenigd Koninkrijk schreven onlangs dat de biodiversiteit bij de meeste groepen dinosauriërs er al voor de meteorietinslag op achteruitging. Daardoor waren de dieren niet in staat om zich aan de veranderde klimaatvoorwaarden aan te passen. Volgens een andere studie zou het uitsterven van soorten een globale omvang gehad hebben, van pool tot evenaar. Versterkt vulkanisme zou daarbij een rol gespeeld hebben.
(HLN)