W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
Zwarte gaten voor dummies
Een computersimulatie van een zwart gat met10 zonnemassa's vanaf 600 kilometer gezien
De laatste tijd zijn zwarte gaten helemaal hot, dankzij de nieuwe LHC en een stelletje doemdenkers die op basis van Teleac-kennis menen dat de aarde zal vergaan. Op de frontpage is deze acualiteit ook al een paar keer voorbij gekomen, waarbij er nogal es misverstanden of botweg flauwekul werd verkondigd. Daarom bij deze een zwarte gaten voor dummies!
In dit topic wordt er hopelijk een aardig en betrekkelijk kort maar nauwkeurig beeld geschetst van wat een zwart gat is, wat het niet is, wat linkjes, en als je daarna vragen hebt kun je ze hier spuien
Intro
Het idee van een zwart gat kwam een paar eeuwen geleden voor het eerst voorbij met de vraag:
“Wat zou er gebeuren als een ster de lichtsnelheid als ontsnappingssnelheid heeft?”
Een zwart gat is een object met een bijzondere structuur. De dichtheid van massa is zo groot dat er een punt is waarbij de ontsnappingssnelheid inderdaad de lichtsnelheid is. Wat dat impliceert kun je alleen begrijpen als je de theorie begrijpt die zwaartekracht beschrijft: de algemene relativiteitstheorie. Voordat Einstein met deze theorie kwam, hadden we Newton die al een aardig idee had van wat zwaartekracht nou ongeveer was.
Newton en zwaartekracht
Newton poneerde, nadat er een appel op z'n hoofd was gevallen, de volgende formule voor de zwaartekracht tussen twee massa's m en M waartussen een afstand r zit:
F = M*m/r2
De constante die ervoor hoort is voor ons niet belangrijk. Een erg eenvoudige formule, die volgens hem gold voor alle zwaartekrachtsinteracties; zowel tussen de appel en zijn hoofd als tussen de aarde en de maan. Alleen de massa's en de onderlinge afstand spelen een rol. Dat wierp wel wat vragen op. Als ik m op aarde neerzet, en M in de Andromedanevel, dan trekken deze mekaar instantaan aan volgens deze formule. Alle massa's in het universum voelen mekaar instantaan aan. Nou was dat niet verboden in die tijd, maar apart was het wel.
Newton poneerde ook dat als er geen kracht op iets werkte, dat object zich in een rechte lijn door de ruimte bewoog, of stilstond. Dat volgt uit zijn andere creatieve ingeving:
F=m*a
Als de kracht 0 is, is de versnelling van dat object 0. Dus kan de snelheid niet veranderen, wat een constante snelheid ( zowel in richting als in grootte! ) of stilstand betekent.
Einstein en zwaartekracht
Toen kwam Einstein. De theorie van het elektromagnetisme die in de 19e eeuw was ontwikkeld door o.a Maxwell deed vermoeden dat er iets grondig mis was met Newton's beschrijving van de mechanica. Verscheidene fysici rekenden uit hoe de vergelijkingen moesten worden aangepast om ze consistent te laten zijn met Maxwell's vergelijkingen. Einstein echter was de eerste die de implicaties aannam als axioma's en hieruit zijn speciale relativiteitstheorie beschreef. Deze theorie bleek voor hoge snelheden en hoge energieën een hele andere theorie te geven dan Newton, maar voor lage snelheden en lage energieën kwam Newton's beschrijving er netjes uitrollen. Dat was belangrijk, want tot op heden is de theorie van Newton erg nauwkeurig voor deze gevallen.
De implicaties waren enorm: Newton aanschouwde ruimte en tijd als twee volledig losgekoppelde zaken: een deeltje beweegde in de ruimte, en de evolutie van zo'n deeltje werd beschreven door de tijd t. Einstein stelt echter dat een deeltje zich in de ruimte-tijd beweegt, en dat ruimte en tijd gekoppeld zijn; ze zijn niet langer meer onafhankelijk!
Op een gegeven moment wou Einstein zwaartekracht in zijn theorie betrekken. Na verscheidene mislukte pogingen besefte hij dat zwaartekracht heel bijzonder is. In 1907 kwam hij op het equivalentieprincipe, en dat liet hem zwaartekracht beschrijven als de geometrie van ruimte-tijd. Wil je weten waar deze denkstap vandan komt, dan moet je het equivalentieprincipe goed begrijpen! Het is één van de meest revolutionaire denkstappen in de wetenschap geweest, qua briljantie vergelijkbaar met Darwin's idee van natuurlijke selectie.
Het idee is, dat zwaartekracht dus niet een kracht is zoals Newton voorstelde, maar ruimte-tijd geometrie. Een kracht zorgt voor versnelling, maar dit concept is volgens het equivalentieprincipe onhoudbaar ( dit zijn vrij subtiele zaken maar het gaat te ver om dat hier uiteen te zetten ). Energie en massa buigen de ruimte-tijd, en alles wat zich daarin bevindt zal hierdoor ook afbuigen.
Herinner dat Newton dacht dat als er geen kracht op iets werkt, dat in een rechte lijn door de ruimte beweegt. Een rechte lijn is de kortste verbinding tussen 2 punten. Einstein breidde dit idee uit, waarvoor hij goede redenen had. Hij poneerde dat als er geen kracht op een object werkt, dit object de kortste afstand tussen 2 ruimte-tijd punten aflegt. Herinner ook dat zwaartekracht geen kracht meer is in de algemene relativiteitstheorie! Het is slechts de vervorming van het toneel waarop alle fysische processen zich afspelen.
Zo'n kortste lijn noemen we een geodeet. Neem de zon. De zon zal de ruimte-tijd vervormen, en een foton wat daarlangs vliegt zal een geodeet in die geometrie afleggen. Door die vervorming zal de geodeet afbuigen. Probeer het zelf es door een rechte lijn op een stuk papier te tekenen en het papier dan te vervormen.
Verschillen tussen Newton en Einstein
Einstein aanschouwt alles dus in de ruimte-tijd terwijl Newton nadrukkelijk ruimte en tijd opsplits. Veel misverstanden, als men met relativiteit bezig is, zijn gebaseerd op het feit dat mensen vaak ook (onbewust) deze splitsing nog steeds maken. Een ander verschil is, dat Newton zegt dat alleen massa zwaartekracht voortbrengt. Einstein stelt dat alles wat energie heeft, onderhevig is aan zwaartkracht. Dat betekent dus alles: van massaloze fotonen en elektromagnetische velden tot massieve sterren! Niets kan meer aan zwaartekracht ontsnappen ( waarop er nu een evil lachje vanuit de achtergrond opdoekt
)
Een ander verschil is de beschrijving van het zwaartekrachtsveld zelf. Newton's beschrijving is betrekkelijk simpel. Einstein's beschrijving is ontzettend gecompliceerd. De vergelijkingen die Einstein's zwaartekrachtsveld beschrijven zijn 10 akelig gecompliceerde en lange differentiaalvergelijkingen. Er zijn dan ook maar weinig exacte oplossingen bekend. Expliciet worden die vergelijkingen gegeven door
Gab = kTab
De linkerkant G beschrijft de ruimte-tijd geometrie, de rechterkant bevat een constante k en een T die de energieverdeling beschrijft van het desbetreffende object. Het zijn simpelgezegd matrixvergelijkingen, 10 in totaal. Het ziet er hier heel compact uit, maar uitgeschreven heb je wel een a-4 tje nodig.
Zwarte gaten
Zwarte gaten zijn overblijfselen van sterren. Sterren ondervinden gedurende hun hele leven een constante strijd tussen de zwaartekracht die haar in wil drukken, en de druk tengevolge van de hitte die haar uit wil laten zetten. Op een gegeven moment, na heel wat stadia, kun je uitrekenen dat voor voldoende massa de zwaartekracht deze strijd zal winnen, en wel op een bijzonder spectaculaire wijze: de ster sterft via een supernova en de resterende massa weet zich in 1 punt samen te drukken tot een zogenaamde singulariteit. Dit zorgt voor een oneindige massadichtheid.
En da's een probleem. Eén van Einsteins aannames bij het opstellen van zijn theorie was, dat ruimte-tijd altijd mooi glad is en wiskundig te bewerken is. Volgens zijn eigen vergelijkingen echter is de ruimte-tijd kromming in zo'n singulariteit oneindig groot door die oneindige massadichtheid. Het is te vergelijken met bijvoorbeeld de top van een kegel. Hier is de theorie volgens zijn eigen aannames dus niet meer geldig! Dat is een mankement waar tegenwoordig nog steeds aan gewerkt wordt; de natuurkunde wordt al decennialang geplaagd door oneindigheden.
Een zwart gat kun je dus omschrijven als "een oplossing van Einstein's zwaartekrachtsvergelijkingen met een punt waarin de ruimte-tijd kromming oneindig wordt".
De structuur van zwarte gaten
Een zwart gat bestaat dus in ieder geval uit een singulariteit. Dit punt behoort volgens Einstein's theorie niet meer tot de ruimte-tijd zelf, dus het zit niet "in het midden van het zwarte gat". Voor bolsymmetrische zwarte gaten zit er om deze singulariteit een zogenaamde waarnemershorizon. Als je voorbij deze horizon komt, kun je niet meer ontsnappen aan de geometrische put die de singulariteit in de ruimte-tijd maakt; je zit gevangen. Echter, we kunnen nog prima wiskundig beschrijven wat er binnen die waarnemershorizon gebeurt. Het enige probleem is die singulariteit.
Het blijkt dat een zwart gat slechts wordt gekarakteriseerd door 3 grootheden: de massa M, de elektromagnetische lading Q en de draaiimpuls J. Dit wordt wel es gekscherend zwarte gaten hebben geen haar genoemd. Alle andere karakteristieken gaan verloren bij de vorming van het zwarte gat. De meest algemene oplossing is de zogenaamde Kerr-Newman oplossing. De meest simpele oplossing is de Schwarzschild oplossing, die al een jaar na Einstein's publicatie van de zwaartekrachtsvergelijkingen werd gevonden. Het beschrijft een zwart gat zonder lading of draaiimpuls: J=Q=0.
Misverstanden
Vaak voorkomende misverstanden over zwarte gaten:
Een zwart gat bestaat niet uit antimaterie of iets dergelijks
Een zwart gat trekt dus fotonen aan omdat fotonen energie hebben, ook al hebben ze geen rustmassa!
Voorbij de waarnemershorizon kunnen we nog prima beschrijven wat er gebeurt met een invallend deeltje; alleen de singulariteit "in het midden" zorgt voor problemen
Een zwart gat heeft niet "oneindig veel massa", maar is het gevolg van een singulariteit wat een "oneindige dichtheid" heeft.
Het zwaartekrachtsveld is zo sterk door de grote dichtheid, niet door de grote massa! Een zwart gat kan bijvoorbeeld al gevormd worden met de massa van de aarde. Als je deze massa in 1 punt zou stoppen, zou je een zwart gat ter grootte van een knikker krijgen. De grootte wordt dan bepaald door de ligging van de waarnemershorizon.
Linkjes
Dit zijn ongeveer de basics. Er zijn nog tal van andere interessante onderwerpen, dus bij deze wat linkjes:
Wat te doen als je in een zwart gat valt
Zwarte gaten blijken toch niet helemaal zwart te zijn...
Verscheidene simulaties van zwarte gaten
Merk op dat ik hier het woord "graviton" niet genoemd heb; alles is vanuit het perspectief van algemene relativiteit bekeken en daarin bestaat er niet zoiets als een graviton. Voor een leuke disussie:
Hoe zit dat dan met gravitonen en zwarte gaten?
Eindelijk weer es een fatsoenlijk natuurkundetopic in WFL 
Veel plezier met doornemen, zou ik zeggen
[ Bericht 0% gewijzigd door Haushofer op 07-09-2008 15:46:09 ]
Een computersimulatie van een zwart gat met10 zonnemassa's vanaf 600 kilometer gezien
De laatste tijd zijn zwarte gaten helemaal hot, dankzij de nieuwe LHC en een stelletje doemdenkers die op basis van Teleac-kennis menen dat de aarde zal vergaan. Op de frontpage is deze acualiteit ook al een paar keer voorbij gekomen, waarbij er nogal es misverstanden of botweg flauwekul werd verkondigd. Daarom bij deze een zwarte gaten voor dummies!
In dit topic wordt er hopelijk een aardig en betrekkelijk kort maar nauwkeurig beeld geschetst van wat een zwart gat is, wat het niet is, wat linkjes, en als je daarna vragen hebt kun je ze hier spuien
Intro
Het idee van een zwart gat kwam een paar eeuwen geleden voor het eerst voorbij met de vraag:
“Wat zou er gebeuren als een ster de lichtsnelheid als ontsnappingssnelheid heeft?”
Een zwart gat is een object met een bijzondere structuur. De dichtheid van massa is zo groot dat er een punt is waarbij de ontsnappingssnelheid inderdaad de lichtsnelheid is. Wat dat impliceert kun je alleen begrijpen als je de theorie begrijpt die zwaartekracht beschrijft: de algemene relativiteitstheorie. Voordat Einstein met deze theorie kwam, hadden we Newton die al een aardig idee had van wat zwaartekracht nou ongeveer was.
Newton en zwaartekracht
Newton poneerde, nadat er een appel op z'n hoofd was gevallen, de volgende formule voor de zwaartekracht tussen twee massa's m en M waartussen een afstand r zit:
F = M*m/r2
De constante die ervoor hoort is voor ons niet belangrijk. Een erg eenvoudige formule, die volgens hem gold voor alle zwaartekrachtsinteracties; zowel tussen de appel en zijn hoofd als tussen de aarde en de maan. Alleen de massa's en de onderlinge afstand spelen een rol. Dat wierp wel wat vragen op. Als ik m op aarde neerzet, en M in de Andromedanevel, dan trekken deze mekaar instantaan aan volgens deze formule. Alle massa's in het universum voelen mekaar instantaan aan. Nou was dat niet verboden in die tijd, maar apart was het wel.
Newton poneerde ook dat als er geen kracht op iets werkte, dat object zich in een rechte lijn door de ruimte bewoog, of stilstond. Dat volgt uit zijn andere creatieve ingeving:
F=m*a
Als de kracht 0 is, is de versnelling van dat object 0. Dus kan de snelheid niet veranderen, wat een constante snelheid ( zowel in richting als in grootte! ) of stilstand betekent.
Einstein en zwaartekracht
Toen kwam Einstein. De theorie van het elektromagnetisme die in de 19e eeuw was ontwikkeld door o.a Maxwell deed vermoeden dat er iets grondig mis was met Newton's beschrijving van de mechanica. Verscheidene fysici rekenden uit hoe de vergelijkingen moesten worden aangepast om ze consistent te laten zijn met Maxwell's vergelijkingen. Einstein echter was de eerste die de implicaties aannam als axioma's en hieruit zijn speciale relativiteitstheorie beschreef. Deze theorie bleek voor hoge snelheden en hoge energieën een hele andere theorie te geven dan Newton, maar voor lage snelheden en lage energieën kwam Newton's beschrijving er netjes uitrollen. Dat was belangrijk, want tot op heden is de theorie van Newton erg nauwkeurig voor deze gevallen.
De implicaties waren enorm: Newton aanschouwde ruimte en tijd als twee volledig losgekoppelde zaken: een deeltje beweegde in de ruimte, en de evolutie van zo'n deeltje werd beschreven door de tijd t. Einstein stelt echter dat een deeltje zich in de ruimte-tijd beweegt, en dat ruimte en tijd gekoppeld zijn; ze zijn niet langer meer onafhankelijk!
Op een gegeven moment wou Einstein zwaartekracht in zijn theorie betrekken. Na verscheidene mislukte pogingen besefte hij dat zwaartekracht heel bijzonder is. In 1907 kwam hij op het equivalentieprincipe, en dat liet hem zwaartekracht beschrijven als de geometrie van ruimte-tijd. Wil je weten waar deze denkstap vandan komt, dan moet je het equivalentieprincipe goed begrijpen! Het is één van de meest revolutionaire denkstappen in de wetenschap geweest, qua briljantie vergelijkbaar met Darwin's idee van natuurlijke selectie.
Het idee is, dat zwaartekracht dus niet een kracht is zoals Newton voorstelde, maar ruimte-tijd geometrie. Een kracht zorgt voor versnelling, maar dit concept is volgens het equivalentieprincipe onhoudbaar ( dit zijn vrij subtiele zaken maar het gaat te ver om dat hier uiteen te zetten ). Energie en massa buigen de ruimte-tijd, en alles wat zich daarin bevindt zal hierdoor ook afbuigen.
Herinner dat Newton dacht dat als er geen kracht op iets werkt, dat in een rechte lijn door de ruimte beweegt. Een rechte lijn is de kortste verbinding tussen 2 punten. Einstein breidde dit idee uit, waarvoor hij goede redenen had. Hij poneerde dat als er geen kracht op een object werkt, dit object de kortste afstand tussen 2 ruimte-tijd punten aflegt. Herinner ook dat zwaartekracht geen kracht meer is in de algemene relativiteitstheorie! Het is slechts de vervorming van het toneel waarop alle fysische processen zich afspelen.
Zo'n kortste lijn noemen we een geodeet. Neem de zon. De zon zal de ruimte-tijd vervormen, en een foton wat daarlangs vliegt zal een geodeet in die geometrie afleggen. Door die vervorming zal de geodeet afbuigen. Probeer het zelf es door een rechte lijn op een stuk papier te tekenen en het papier dan te vervormen.
Verschillen tussen Newton en Einstein
Einstein aanschouwt alles dus in de ruimte-tijd terwijl Newton nadrukkelijk ruimte en tijd opsplits. Veel misverstanden, als men met relativiteit bezig is, zijn gebaseerd op het feit dat mensen vaak ook (onbewust) deze splitsing nog steeds maken. Een ander verschil is, dat Newton zegt dat alleen massa zwaartekracht voortbrengt. Einstein stelt dat alles wat energie heeft, onderhevig is aan zwaartkracht. Dat betekent dus alles: van massaloze fotonen en elektromagnetische velden tot massieve sterren! Niets kan meer aan zwaartekracht ontsnappen ( waarop er nu een evil lachje vanuit de achtergrond opdoekt
)Een ander verschil is de beschrijving van het zwaartekrachtsveld zelf. Newton's beschrijving is betrekkelijk simpel. Einstein's beschrijving is ontzettend gecompliceerd. De vergelijkingen die Einstein's zwaartekrachtsveld beschrijven zijn 10 akelig gecompliceerde en lange differentiaalvergelijkingen. Er zijn dan ook maar weinig exacte oplossingen bekend. Expliciet worden die vergelijkingen gegeven door
Gab = kTab
De linkerkant G beschrijft de ruimte-tijd geometrie, de rechterkant bevat een constante k en een T die de energieverdeling beschrijft van het desbetreffende object. Het zijn simpelgezegd matrixvergelijkingen, 10 in totaal. Het ziet er hier heel compact uit, maar uitgeschreven heb je wel een a-4 tje nodig.
Zwarte gaten
Zwarte gaten zijn overblijfselen van sterren. Sterren ondervinden gedurende hun hele leven een constante strijd tussen de zwaartekracht die haar in wil drukken, en de druk tengevolge van de hitte die haar uit wil laten zetten. Op een gegeven moment, na heel wat stadia, kun je uitrekenen dat voor voldoende massa de zwaartekracht deze strijd zal winnen, en wel op een bijzonder spectaculaire wijze: de ster sterft via een supernova en de resterende massa weet zich in 1 punt samen te drukken tot een zogenaamde singulariteit. Dit zorgt voor een oneindige massadichtheid.
En da's een probleem. Eén van Einsteins aannames bij het opstellen van zijn theorie was, dat ruimte-tijd altijd mooi glad is en wiskundig te bewerken is. Volgens zijn eigen vergelijkingen echter is de ruimte-tijd kromming in zo'n singulariteit oneindig groot door die oneindige massadichtheid. Het is te vergelijken met bijvoorbeeld de top van een kegel. Hier is de theorie volgens zijn eigen aannames dus niet meer geldig! Dat is een mankement waar tegenwoordig nog steeds aan gewerkt wordt; de natuurkunde wordt al decennialang geplaagd door oneindigheden.
Een zwart gat kun je dus omschrijven als "een oplossing van Einstein's zwaartekrachtsvergelijkingen met een punt waarin de ruimte-tijd kromming oneindig wordt".
De structuur van zwarte gaten
Een zwart gat bestaat dus in ieder geval uit een singulariteit. Dit punt behoort volgens Einstein's theorie niet meer tot de ruimte-tijd zelf, dus het zit niet "in het midden van het zwarte gat". Voor bolsymmetrische zwarte gaten zit er om deze singulariteit een zogenaamde waarnemershorizon. Als je voorbij deze horizon komt, kun je niet meer ontsnappen aan de geometrische put die de singulariteit in de ruimte-tijd maakt; je zit gevangen. Echter, we kunnen nog prima wiskundig beschrijven wat er binnen die waarnemershorizon gebeurt. Het enige probleem is die singulariteit.
Het blijkt dat een zwart gat slechts wordt gekarakteriseerd door 3 grootheden: de massa M, de elektromagnetische lading Q en de draaiimpuls J. Dit wordt wel es gekscherend zwarte gaten hebben geen haar genoemd. Alle andere karakteristieken gaan verloren bij de vorming van het zwarte gat. De meest algemene oplossing is de zogenaamde Kerr-Newman oplossing. De meest simpele oplossing is de Schwarzschild oplossing, die al een jaar na Einstein's publicatie van de zwaartekrachtsvergelijkingen werd gevonden. Het beschrijft een zwart gat zonder lading of draaiimpuls: J=Q=0.
Misverstanden
Vaak voorkomende misverstanden over zwarte gaten:
Linkjes
Dit zijn ongeveer de basics. Er zijn nog tal van andere interessante onderwerpen, dus bij deze wat linkjes:
Wat te doen als je in een zwart gat valt
Zwarte gaten blijken toch niet helemaal zwart te zijn...
Verscheidene simulaties van zwarte gaten
Merk op dat ik hier het woord "graviton" niet genoemd heb; alles is vanuit het perspectief van algemene relativiteit bekeken en daarin bestaat er niet zoiets als een graviton. Voor een leuke disussie:
Hoe zit dat dan met gravitonen en zwarte gaten?
Eindelijk weer es een fatsoenlijk natuurkundetopic in WFL
Veel plezier met doornemen, zou ik zeggen [ Bericht 0% gewijzigd door Haushofer op 07-09-2008 15:46:09 ]
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Ik heb het idee van anti-materie eigenlijk nooit echt begrepen, weet wel wat het is, maar niet echt hoe het werkt, hoe ik het me herinner geleerd te hebben is dat het een destructieve combinatie van stoffen is als ze met elkaar in conflict komen of verenigen, maar wat blijft er dan over om waar te nemen? En hoe noem je dat? 
[ Bericht 1% gewijzigd door #ANONIEM op 07-09-2008 14:35:08 ]
[ Bericht 1% gewijzigd door #ANONIEM op 07-09-2008 14:35:08 ]
Dude, heb je hier verstand van ofzo 
Edit: Dummies is wel wat lichtzinnig gesproken. 'Ontsnappingssnelheid' ? met 2 ss en btw?
Edit: Dummies is wel wat lichtzinnig gesproken. 'Ontsnappingssnelheid' ? met 2 ss en btw?
"Vanity, definitely my favorite sin. . . ."
Ja, ik verdien er tegenwoordig m'n geld meequote:Op zondag 7 september 2008 14:36 schreef One_conundrum het volgende:
Dude, heb je hier verstand van ofzo
Ja, da's met tweemaal squote:Edit: Dummies is wel wat lichtzinnig gesproken. 'Ontsnappingssnelheid' ? met 2 ss en btw?
Ook volgens wiki 
Als er dingen niet duidelijk zijn kun je ze zelf opzoeken of hier vragen natuurlijk. Een ontsnappingssnelheid is de snelheid waarmee je uit een zwaartekrachtsveld kunt ontsnappen; je hebt bij deze snelheid genoeg kinetische energie om de zwaartekrachtsbarriere te overwinnen.
Antimaterie heeft niet zo gek veel te maken met zwarte gaten, behalve wanneer je Hawkingstraling gaat bekijken. Ik persoonlijk kan niet echt iets met de populaire uitleg van dit verschijnsel,"maar ala.quote:Op zondag 7 september 2008 14:34 schreef Triggershot het volgende:
Ik heb het idee van anti-materie eigenlijk nooit echt begrepen, weet wel wat het is, maar niet echt hoe het werkt, hoe ik het me herinner geleerd te hebben is dat het een destructieve combinatie van stoffen is als ze met elkaar in conflict komen of verenigen, maar wat blijft er dan over om waar te nemen? En hoe noem je dat?
Antimaterie wordt theoretisch voorspeld door de unificatie van de speciale relativiteitstheorie en de quantummechanica. Later bleek dat het allang was waargenomen voordat Dirac ermee op de proppen kwam
Het "anti" slaat op het feit dat het precies tegenovergestelde "quantumgetallen" heeft van gewone materie. Dit zijn getallen als lading ( de andere getallen zijn bijvoorbeeld het zogenaamde leptongetal en baryongetal; da's hier niet zo belangrijk ) die het deeltje quantummechanisch beschrijven. De massa is bijvoorbeeld geen quantumgetal. Als je materie en antimaterie samenvoegt krijg je energie in de vorm van fotonen. Maar andersom, uit energie kan ook materie en antimaterie ontstaan.Een foton met in totaal X energie kan bijvoorbeeld overgaan in een elektron en een anti-elektron met elk een totale energie X/2. Zolang er wordt voldaan aan bepaalde behoudswetten is er niks op tegen; met E=mc2 kun je uitrekenen hoeveel massa je kunt krijgen bij een gegeven hoeveelheid energie.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Ik faal, zie ik al 
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Mooi topic!
Ik heb ergens een boek (kan het niet vinden) van Isaac Asimov over zwarte gaten. Het is behoorlijk oud. Jaren 70 of zo.
Hij beschrijft in dat boek het proces van zon tot zwart gat. Ik zal proberen het samen te vatten.
De zon explodeert als supernova Als de omstandigheden er naar zijn Zal het hele zooitje weer naar elkaar toe komen. tot zover het zelfde als wat TS vertelt.
Asimov stelt dat door de enorme energie alle atomen zo hard naar binnen komen dat ze als losse deeltjes op elkaar gepakt worden. Een kleine bol van knikkers in plaats van een hele grote bol van 'zonnestelletjes'. Ik bedoel dat er normaal in een stuk lood meer lege ruimte is,dan materie, maar in 'zwart gat materie' dus niet.
Deze bol heeft dan dus wel een afmeting, maar die is maar een fractie van de afmeting van dezelfde massa in zonvorm. Daardoor is aan het oppervlak de ontsnappingssnlheid groter dan de lichtsnelheid.
Om die vorm te behouden, de afstotende krachten van de deeltjes werken ook nog steeds, is wel en kritische massa nodig.
Als er te weinig massa is, zal het zwarte gat na het imploderen weer uitzetten en... exploderen? (dan zou je oscillatie krijgen?)
Dit laatste even in verband met de commotie rond mini zwarte gaten. Volgens mij moeten die (ook zonder Hawkingstraling en zo) binnen no time weer verdampen doordat simpelweg de massa van die paar deelltjes no way groot genoeg is om het gat in stand te houden. Onze zon is bij lange na niet zwaar genoeg om een stabiel zwart gat te vormen.
Waar het mij om gaat is dat TS stelt dat het volume oneindig klein is, terwijl Asimov (tig jaar geleden) stelt dat er wel volume is.
Kan iemand hier iets zinnigs over zeggen?
@TS:
Wat voor beroep oefen je uit dan? Je weet het goed aan de man te brengen vind ik.
Ik heb ergens een boek (kan het niet vinden) van Isaac Asimov over zwarte gaten. Het is behoorlijk oud. Jaren 70 of zo.
Hij beschrijft in dat boek het proces van zon tot zwart gat. Ik zal proberen het samen te vatten.
De zon explodeert als supernova Als de omstandigheden er naar zijn Zal het hele zooitje weer naar elkaar toe komen. tot zover het zelfde als wat TS vertelt.
Asimov stelt dat door de enorme energie alle atomen zo hard naar binnen komen dat ze als losse deeltjes op elkaar gepakt worden. Een kleine bol van knikkers in plaats van een hele grote bol van 'zonnestelletjes'. Ik bedoel dat er normaal in een stuk lood meer lege ruimte is,dan materie, maar in 'zwart gat materie' dus niet.
Deze bol heeft dan dus wel een afmeting, maar die is maar een fractie van de afmeting van dezelfde massa in zonvorm. Daardoor is aan het oppervlak de ontsnappingssnlheid groter dan de lichtsnelheid.
Om die vorm te behouden, de afstotende krachten van de deeltjes werken ook nog steeds, is wel en kritische massa nodig.
Als er te weinig massa is, zal het zwarte gat na het imploderen weer uitzetten en... exploderen? (dan zou je oscillatie krijgen?)
Dit laatste even in verband met de commotie rond mini zwarte gaten. Volgens mij moeten die (ook zonder Hawkingstraling en zo) binnen no time weer verdampen doordat simpelweg de massa van die paar deelltjes no way groot genoeg is om het gat in stand te houden. Onze zon is bij lange na niet zwaar genoeg om een stabiel zwart gat te vormen.
Waar het mij om gaat is dat TS stelt dat het volume oneindig klein is, terwijl Asimov (tig jaar geleden) stelt dat er wel volume is.
Kan iemand hier iets zinnigs over zeggen?
@TS:
Wat voor beroep oefen je uit dan? Je weet het goed aan de man te brengen vind ik.
Ehhhhmm...
Met en bepaalde massa en een oneindige dichtheid hou je en oneindig klein volume, dat is iets anders dan geen volume natuurlijk, maar nog steeds...
Met en bepaalde massa en een oneindige dichtheid hou je en oneindig klein volume, dat is iets anders dan geen volume natuurlijk, maar nog steeds...
Ik vind het toch gek, een singulariteit is toch een punt. Iets eendimensionaals zegmaar. Hoe kan dat dan de grootte van een knikker hebben?
Veel groter dan een knikker zelfs. Ik weet even niet hoe groot, maar dus het volume wat de bol opeengpakte deeltjes inneemt.quote:Op zondag 7 september 2008 20:45 schreef Thomass het volgende:
Ik vind het toch gek, een singulariteit is toch een punt. Iets eendimensionaals zegmaar. Hoe kan dat dan de grootte van een knikker hebben?
Supertopic Haushofer! Alles wat met de ruimte te maken heeft, vind ik uitermate boeiend!
Ik heb het eerst vanuit de meer spirituele kant bezien/ervaren, en sindskort zoek ik steeds meer de natuurkundige kant op.
2 thumbs up!
Ik heb het eerst vanuit de meer spirituele kant bezien/ervaren, en sindskort zoek ik steeds meer de natuurkundige kant op.
2 thumbs up!
*The more we see, the more we understand, the less we feel the need to blame. -S2008-
*Wees niet bang dat het leven zal eindigen, wees bang dat het nooit zal beginnen.
*OP ZOEK NAAR OVERWINTERINGSPLEK! 20 GRADEN.
*Wees niet bang dat het leven zal eindigen, wees bang dat het nooit zal beginnen.
*OP ZOEK NAAR OVERWINTERINGSPLEK! 20 GRADEN.
De singulariteit is niet zo groot als een knikker! Dat is inderdaad gewoon "een punt", hoewel dit wat subtiel ligt dus: de singulariteit maakt geen deel meer uit van de ruimte-tijd, dus het is geen punt in de ruimte-tijd maar eerder het ontbreken van een punt. De waarnemershorizon heeft echter een straal van circa een centimeter, en dat neemt men als de grootte van het zwarte gat.quote:Op zondag 7 september 2008 20:45 schreef Thomass het volgende:
Ik vind het toch gek, een singulariteit is toch een punt. Iets eendimensionaals zegmaar. Hoe kan dat dan de grootte van een knikker hebben?
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Wat vind jij van het bericht dat men bang is voor zwarte gaten bij dat experiment in Zwisterland? Totale onzin of een gebrek aan kennis? Of slechts een andere visie die jij niet juist acht?
Ten percent faster with a sturdier frame
Dit is inderdaad een goed punt. Materie bestaat uit fermionen, en fermionen kunnen niet in dezelfde quantumtoestand zitten. Je kunt ze dus niet willekeurig dicht opmekaar stoppen, dan gaan ze weerstand hiertegen bieden. Dit zorgt voor de degeneratieve druk, wat een druk is die alleen via quantummechanica kan worden verklaard.quote:Op zondag 7 september 2008 20:23 schreef Albert_Einstein het volgende:
Waar het mij om gaat is dat TS stelt dat het volume oneindig klein is, terwijl Asimov (tig jaar geleden) stelt dat er wel volume is.
Kan iemand hier iets zinnigs over zeggen?
De algemene relativiteitstheorie echter zegt dat zwaartekracht op een gegeven moment zo sterk wordt dat het alles overwint; niks kan haar tegenhouden om een massa tot een singulariteit te laten instorten.
Ik denk dat een gecombineerde theorie zal zeggen dat zo'n singulariteit niet een punt is, maar een eindige afmeting heeft. Daarover zijn al speculaties, en ik denk dat de persoon die je noemt dit ook doet.
Dank jequote:@TS:
Wat voor beroep oefen je uit dan? Je weet het goed aan de man te brengen vind ik.
Ik ben net begonnen met promoveren aan de RUG 
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
zwarte gaten zijn kewl 
nee serieus. De OP is best interessant . Ik lees veel over dit soort onderwerpen maar toch staat het nog vol met rare termen die ik niet goed begrijp, met name al die wiskundige formules kan ik weinig van bakken
Desalniettemin een puike OP. Ik ben wel benieuwd wat er nou gaat gebeuren op 10 september.
nee serieus. De OP is best interessant . Ik lees veel over dit soort onderwerpen maar toch staat het nog vol met rare termen die ik niet goed begrijp, met name al die wiskundige formules kan ik weinig van bakken
Desalniettemin een puike OP. Ik ben wel benieuwd wat er nou gaat gebeuren op 10 september.
0023
Wiskundeformules schrikken vaak af inderdaad. Toch denk ik dat het geen kwaad kan om toch zo nu en dan eentje es te noemen; je krijgt zo in ieder geval een klein beetje een idee hoe een theorie inmekaar steekt. Als ik bijvoorbeeld een formule alsquote:Op maandag 8 september 2008 00:32 schreef ikJur het volgende:
zwarte gaten zijn kewl
nee serieus. De OP is best interessant . Ik lees veel over dit soort onderwerpen maar toch staat het nog vol met rare termen die ik niet goed begrijp, met name al die wiskundige formules kan ik weinig van bakken
Gab = k Tab
neerplemp, hoef jij niet precies te weten wat dat inhoudt. Als ik stel dat de linkerkant Gab iets is wat de geometrie van ruimte-tijd beschrijft ( krommingen, afstanden, hoeken en dergelijk, wat je ook bijvoorbeeld op een bol ofzo hebt ) en de rechterkant Tab de verdeling van energie, dan is zo'n formule helemaal niet eng. Ze zegt dan dat
{Ruimte-tijd geometrie} = constante x {energieverdeling in die ruimte-tijd}
De indices a en b lopen over alle dimensies. Normaliter wordt tijd met de index 0 aangeduid ( da's een conventie, het had ook 4 kunnen zijn
), dus a en b lopen van 0 tot 3. Dit zou je dus 4x4 = 16 gekoppelde formules geven, maar gelukkig zijn ze niet allemaal onafhankelijk; er zijn slechts 10 onafhankelijk. De geometrie wordt gekoppeld aan de energie via die constante k. Hoe groter die is, des te sterker zal de energie de ruimte-tijd krommen. Ik ben zelf van mening dat er al genoeg sites en boeken zijn waar alles in 100% woorden wordt uitgelegd. Zo'n formule geeft een glimp van hoe een theorie nou werkelijk inmekaar steekt
Als er nog meer termen zijn die je niet begrijpt, dan kun je die hier gewoon vragen
Ik wou het enigszins beknopt houden, en verwacht ook wel es dat mensen in staat zijn om termen zelf op te zoeken; dat doe ik zelf ook wel es bij WFL-topics.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Worden zwarte gaten groter door de materie die ze aantrekken? En blijft de zwaartekracht dan hetzelfde?
SPOILEROm spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.Fluitbekzeenaalden zijn tropische & subtropische zoutwatervissen die hun naam te danken hebben aan hun buisvormige snuit, die aan een fluit doet denken.
Als een zwart gat massa aantrekt, dan kun je inderdaad laten zien dat de waarnemershorizon alleen maar groter kan worden; ze wordt nooit kleiner! Die massa (of energie, als je het over fotonen hebt) wordt opgenomen door het zwarte gat, en hierdoor zal het zwaartekrachtsveld van het zwarte gat groter worden.quote:Op maandag 8 september 2008 10:55 schreef fluitbekzeenaald het volgende:
Worden zwarte gaten groter door de materie die ze aantrekken? En blijft de zwaartekracht dan hetzelfde?
quote:Dit topic is juist voor noobsSPOILEROm spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Uiteindelijk zou dit dus het heelal doen opslokken? Ik hoorde ook dat zwarte gaten instabiel zouden zijn, hoe zit dit en hoe kan een zwart gat uiteenvallen?quote:Op maandag 8 september 2008 10:59 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Als een zwart gat massa aantrekt, dan kun je inderdaad laten zien dat de waarnemershorizon alleen maar groter kan worden; ze wordt nooit kleiner! Die massa (of energie, als je het over fotonen hebt) wordt opgenomen door het zwarte gat, en hierdoor zal het zwaartekrachtsveld van het zwarte gat groter worden.
Géén kloon van tvlxd!
Da's een vraag voor kosmologen, wat het uiteindelijke lot van het universum is. De ruimte-tijd zelf zet ook uit, dus als dat snel genoeg gaat dan krijg je steeds minder interacties tussen materiedeeltjes. Sterren zullen steeds weer exploderen en nieuw materiaal opleveren om planeten, sterren en dergelijke te vormen, maar voor de zwaartekracht zal het steeds lastiger worden om materie bijmekaar te laten klonteren als die ruimte-tijd steeds sneller uitzet. Eén verre toekomstvisie is dan een universum wat alleen nog uit zwarte gaten en straling bestaat.quote:Op maandag 8 september 2008 11:28 schreef Montov het volgende:
[..]
Uiteindelijk zou dit dus het heelal doen opslokken? Ik hoorde ook dat zwarte gaten instabiel zouden zijn, hoe zit dit en hoe kan een zwart gat uiteenvallen?
Volgens de algemene relativiteitstheorie is een zwart gat stabiel, in de zin dat het niet kan worden "vernietigd" of iets dergelijks. Maar Hawking maakte aan dat beeld een eind. Hij vroeg zich af wat er zou gebeuren als je die andere theorie in de natuurkunde zou loslaten op zwarte gaten: de quantum mechanica.
Hoe die unificatie precies gaat weten we niet, maar je kunt voor bepaalde gevallen wel specifieke eigenschappen uitrekenen die zo'n unificatie waarschijnlijk moet bezitten. Hawking kwam na lang gereken erachter dat zo'n combinatie van quantummechanica en algemene relativiteit suggereert dat een waarnemer op grote afstand van het zwarte gat waarneemt dat het gat gestaag deeltjes ( straling ) uitzend. En het spectrum van deze straling voldoet precies aan Planck's stralingswet. Het zwarte gat straalt dan deeltjes uit alsof het een zwarte straler is.
Dat is een bijzonder resultaat, en Hawking was zelf erg verbaasd dat een dergelijke "rommelige berekening" zo'n elegant en bekend resultaat oplevert. Wat ook erg mooi is, is dat Hawking niet gebruik maakte van de precieze vergelijkingen van het zwaartekrachtsveld Gab=kTab. Hij leidde dit effect af voor een hele brede klasse van zwaartekrachtstheorieën. Dus ook al zouden de Einstein vergelijkingen in bepaalde gevallen niet meer helemaal kloppen, het Hawking-effect is er nog steeds!
De populaire uitleg van het Hawking-effect vind ik zelf altijd erg dubieus. Het is in mijn ogen een typisch voorbeeld van hoe graag fysici het grote publiek duidelijk willen maken hoe iets werkt, ook al betekent dat dat de uitleg niet echt nauwkeurig is. Ik ben zelf ook nog niet helemaal uit die specifieke berekening
Om terug te komen op je vraag: door die Hawking-straling zal een zwart gat energie verliezen, het zwaartekrachtsveld zal kleiner worden, de waarnemershorizon wordt steeds meer teruggetrokken en op een gegeven moment verdampt het zwart gat. Volgens de algemene relativiteitstheorie kan de waarnemershorizon nooit kleiner worden, maar het Hawking-effect veegt dit onderuit. Wat wel grappig is, is dat het vermogen wat een zwart gat uitstraalt omgekeerd evenredig is met de massa M, terwijl je misschien naief zou zeggen dat hoe zwaarder een zwart gat is, des te meer straling het zal uitzenden. Da's dus niet zo
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Mooi topic Haushofer!
Een vraagje:
waarom is er op de grens van het zwarte gat (waarnemershorizon) geen felle rand, zeg maar een soort halo? Ik kan me voorstellen dat alle fotonen daar rond blijven draaien zonder in het zwarte gat te vallen, maar ook zonder te ontsnappen. Dan zou je toch een rand moeten hebben met 'oneindig' veel 'gevangen' fotonen?
Een vraagje:
waarom is er op de grens van het zwarte gat (waarnemershorizon) geen felle rand, zeg maar een soort halo? Ik kan me voorstellen dat alle fotonen daar rond blijven draaien zonder in het zwarte gat te vallen, maar ook zonder te ontsnappen. Dan zou je toch een rand moeten hebben met 'oneindig' veel 'gevangen' fotonen?
I feel kinda Locrian today
Weet ik ook gelijk waar Lost dat briljante stukje van 'gejat' heeft.
"Only fools are enslaved by time and space"
"Only fools are enslaved by time and space"
Out! out! flapoor your father! | DaFan's moeder
Om zo'n halo te zien moeten die fotonen wel naar jouw ogen toe kunnen. En da's nou net wat die fotonen niet kunnenquote:Op maandag 8 september 2008 12:21 schreef starla het volgende:
Mooi topic Haushofer!
Een vraagje:
waarom is er op de grens van het zwarte gat (waarnemershorizon) geen felle rand, zeg maar een soort halo? Ik kan me voorstellen dat alle fotonen daar rond blijven draaien zonder in het zwarte gat te vallen, maar ook zonder te ontsnappen. Dan zou je toch een rand moeten hebben met 'oneindig' veel 'gevangen' fotonen?
De waarnemershorizon kun je inderdaad definieren als de plek waar fotonen niet naar de singulariteit vallen maar ook niet kunnen ontsnappen; ze blijven dus "rondcirkelen". Je kunt het vergelijken met satellieten in een stationaire baan rond de aarde. Die hebben genoeg snelheid om niet naar het aardoppervlak te storten maar te weinig snelheid om uit het zwaartekrachtsveld van de aarde te ontsnappen. Het grote verschil is natuurlijk dat de straal van de baan van zo'n stationaire satelliet zal afhangen van de snelheid van de satelliet. Een foton daarentegen heeft altijd dezelfde snelheid, dus zul je maar 1 waarnemershorizon hebben.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Duidelijk!quote:Op maandag 8 september 2008 13:04 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Om zo'n halo te zien moeten die fotonen wel naar jouw ogen toe kunnen. En da's nou net wat die fotonen niet kunnen
Het grote verschil is natuurlijk dat de straal van de baan van zo'n stationaire satelliet zal afhangen van de snelheid van de satelliet. Een foton daarentegen heeft altijd dezelfde snelheid, dus zul je maar 1 waarnemershorizon hebben.
En wat als de dichtheid zóóó groot is dat de waarnemershorizon samenvalt met de singulariteit?
I feel kinda Locrian today
De waarnemershorizon wordt juist groter als de massa groter wordt van het zwarte gat. Het is nog niet bewezen ( en dus een open vraag! ) of 'naakte' singulariteiten ( dus zonder waarnemershorizon ) kunnen bestaan, maar over het algemeen wordt aangenomen dat deze niet bestaan. De waarnemershorizon zal dus wel "samenvallen met de singulariteit" als het zwarte gat op het punt staat te verdampen; maar wat daarna precies gebeurt weten we niet. Daarvoor hebben we dus een theorie nodig die quantummechanica en algemene relativiteit combineert.quote:Op maandag 8 september 2008 13:08 schreef starla het volgende:
[..]
Duidelijk!
En wat als de dichtheid zóóó groot is dat de waarnemershorizon samenvalt met de singulariteit?
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Thnxquote:Op maandag 8 september 2008 10:59 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Als een zwart gat massa aantrekt, dan kun je inderdaad laten zien dat de waarnemershorizon alleen maar groter kan worden; ze wordt nooit kleiner! Die massa (of energie, als je het over fotonen hebt) wordt opgenomen door het zwarte gat, en hierdoor zal het zwaartekrachtsveld van het zwarte gat groter worden.
[..]
Dit topic is juist voor noobs
En mooi topic, leuk dat je die moeite neemt
Fluitbekzeenaalden zijn tropische & subtropische zoutwatervissen die hun naam te danken hebben aan hun buisvormige snuit, die aan een fluit doet denken.
Ik ga me nog maar eens verdiepen in singulariteiten, en dat verdomde boek opzoeken. Misschien probeerde de auteur het wat makkelijker aan de man te brengen door het moeilijkste stukje weg te laten.
Nu staat nog steeds de vraag open hoe jij denkt over de allesverslindende micro zwarte gaten in de LHC. Ik vind dat CERN een sterk argument heeft wat betreft de deeltjes boven ons hoofd, die met veel hogere energie op elkaar knallen.
Wat mij betreft mogen ze knallen!
Zijn de mensen die dit beweren deskundig, of zijn het een paar wijsneuzen die denken dat ze er ook verstand van hebben? Die mensen kunnen zich dan, als de LHC eenmaal draait, gaan storten op ITER. Dat magneetveld is vast levensgevaarlijk.
EDIT: Nu ik je fipo nog eens doorlees zie ik dat je ze teleac wetenschappers noemt.
[ Bericht 6% gewijzigd door Albert_Einstein op 08-09-2008 16:29:42 ]
Nu staat nog steeds de vraag open hoe jij denkt over de allesverslindende micro zwarte gaten in de LHC. Ik vind dat CERN een sterk argument heeft wat betreft de deeltjes boven ons hoofd, die met veel hogere energie op elkaar knallen.
Wat mij betreft mogen ze knallen!
Zijn de mensen die dit beweren deskundig, of zijn het een paar wijsneuzen die denken dat ze er ook verstand van hebben? Die mensen kunnen zich dan, als de LHC eenmaal draait, gaan storten op ITER. Dat magneetveld is vast levensgevaarlijk.
EDIT: Nu ik je fipo nog eens doorlees zie ik dat je ze teleac wetenschappers noemt.
[ Bericht 6% gewijzigd door Albert_Einstein op 08-09-2008 16:29:42 ]
Nu is het bekend dat een zwaartekrachtveld een lichtstraal afbuigt zo ongeveer als een lens dat doet.
Een zwart gat kan dus zeker als een positieve lens beschouwd worden.
Stel je nu eens voor dat we vanuit de aarde precies twee zwarte gaten op een lijn zien liggen, hadden we dan niet een mooie sterrenkijker waarmee we dingen in het verre heelal onder sterke vergroting kunnen bekijken?
Een zwart gat kan dus zeker als een positieve lens beschouwd worden.
Stel je nu eens voor dat we vanuit de aarde precies twee zwarte gaten op een lijn zien liggen, hadden we dan niet een mooie sterrenkijker waarmee we dingen in het verre heelal onder sterke vergroting kunnen bekijken?
Ik ben niet zo bekend met zwaartekrachtslenzen. Volgens mij kunnen ze niet echt vergroten, maar kunnen ze wel meerdere kopieën van objecten laten zien. Hoe afbuiging voor vergroting kan zorgen is me niet duidelijk. Je poneert het nogal stellig, dus ik ben benieuwd waarom je dit denktquote:Op maandag 8 september 2008 21:13 schreef Schonedal het volgende:
Nu is het bekend dat een zwaartekrachtveld een lichtstraal afbuigt zo ongeveer als een lens dat doet.
Een zwart gat kan dus zeker als een positieve lens beschouwd worden.
Stel je nu eens voor dat we vanuit de aarde precies twee zwarte gaten op een lijn zien liggen, hadden we dan niet een mooie sterrenkijker waarmee we dingen in het verre heelal onder sterke vergroting kunnen bekijken?
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Volgens de algemene relativiteitstheorie niet. Alleen, die houdt niet rekening met de quantummechanica en is in bepaalde gevallen niet meer geldig. Een gecombineerde theorie voorspelt hoogst waarschijnlijk dat zwarte gaten wel kunnen verdwijnen.quote:Op maandag 8 september 2008 18:15 schreef katerwater het volgende:
Als ik het goed begrijp, kunnen zwarte gaten niet verdwijnen?
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
WTF?quote:Een computersimulatie van een zwart gat met10 zonnemassa's vanaf 600 kilometer gezien
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
maar hoe? met een knal of zakken ze langzaam in zichzelf?quote:Op maandag 8 september 2008 23:27 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Volgens de algemene relativiteitstheorie niet. Alleen, die houdt niet rekening met de quantummechanica en is in bepaalde gevallen niet meer geldig. Een gecombineerde theorie voorspelt hoogst waarschijnlijk dat zwarte gaten wel kunnen verdwijnen.
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Waarom is dat apart?quote:
Als het een niet-roterend zwart gat is zonder elektromagnetische lading, kun je makkelijk de Schwarzschildstraal uitrekenen met
rS = 2GM/c2
waar M de massa is, c de lichtsnelheid en G de gravitatieconstante van Newton. Het is treffend dat je hiervoor hetzelfde antwoord krijgt als je het klassiek met Newton's uitdrukkingen uitrekent in plaats van algemene relativiteit. Zo uit m'n hoofd komt hiervoor dan ruwweg een straal van 30 kilometer uit, maar dat zou je even moeten narekenen.
Het zwaartekrachtsveld op 600 kilometer afstand zal met 10 zonnemassa's niet verschrikkelijk sterk zijn op 600 kilometer afstand. Je kunt met de volgende expressie uitrekenen hoeveel de tijd trager loopt op zo'n afstand ten opzichte van iemand die heel ver weg staat van het zwarte gat:
t = T(1-2GM/r2c2)-1/2 = T (1-rS/r)-1/2
De T is de tijd die de waarnemer A ver buiten het zwarte gat meet, de t is de tijd die de persoon B op afstand r=600 km meet, gemeten door A. De verhouding tussen t en T geeft dus weer hoeveel keer trager A meet dat de tijd van B verstrijkt:
t/T = (1-rS/r)-1/2
Iemand die ver weg staat van het zwarte gat zal dus meten dat de tijd voor iemand die op 600 kilometer van het zwarte gat staat circa 2% trager loopt, als je de getalletjes ( goed, hoop ik
) invult. Wat persoon B dus een minuut noemt, zal persoon A ongeveer 59 seconden noemen. Ik reken het vanavond even na, heb nu haast, maar dit is dus een indicatie dat het zwaartekrachtsveld op 600km afstand niet heel sterk meer is Dergelijke tijdsvertragingen komen ook op aarde voor, maar zijn veel zwakker. -edit: zal voortaan even de LaTeX-toepassing van Glowmouse gebruiken, da's een stuk overzichtelijker als er formules worden toegepast. De laatste formule wordt dan
Je ziet dat deze formule niet opgaat als r kleiner is dan de Schwarzschildstraal. Dat ligt aan je coordinaten; die gelden daarbinnen niet meer.
[ Bericht 5% gewijzigd door Haushofer op 09-09-2008 18:14:21 ]
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
jezus...quote:Op dinsdag 9 september 2008 13:49 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Waarom is dat apart?
Als het een niet-roterend zwart gat is zonder elektromagnetische lading, kun je makkelijk de Schwarzschildstraal uitrekenen met
r = 2GM/c2
waar M de massa is, c de lichtsnelheid en G de gravitatieconstante van Newton. Het is treffend dat je hiervoor hetzelfde antwoord krijgt als je het klassiek met Newton's uitdrukkingen uitrekent in plaats van algemene relativiteit. Zo uit m'n hoofd komt hiervoor dan ruwweg een straal van 30 kilometer uit, maar dat zou je even moeten narekenen.
Het zwaartekrachtsveld op 600 kilometer afstand zal met 10 zonnemassa's niet verschrikkelijk sterk zijn op 600 kilometer afstand. Je kunt met de volgende expressie uitrekenen hoeveel de tijd trager loopt op zo'n afstand ten opzichte van iemand die heel ver weg staat van het zwarte gat:
dt = dT(1-2GM/rcr2)-1/2
Hier is t de tijd die de persoon op 600 km afstand meet, en T de tijd die de persoon ver weg meet.
Iemand die ver weg staat van het zwarte gat zal dus meten dat de tijd voor iemand die op 600 kilometer van het zwarte gat staat circa 2% trager loopt. Ik reken het vanavond even na, heb nu haast, maar dit is dus een indicatie dat het zwaartekrachtsveld op 600km afstand niet heel sterk meer is
We hebben een Einstein op fok.
Out! out! flapoor your father! | DaFan's moeder
Als een zwart ga steeds meer massa en ruimte gaat opnemen kunnen ze dan in theorie ook elkaar opslurpen en wat zou er dan gebeuren?
dom gezegt: 2 deuken in het tijd/ ruimte geheel die elkaar ontmoeten
dom gezegt: 2 deuken in het tijd/ ruimte geheel die elkaar ontmoeten
“Snowboarding is an activity that is very popular with people who do not feel that regular skiing is lethal enough.”
puik topic ts!
Death is lighter than a feather, duty heavier than a mountain.
The only easy day is yesterday
stay frosty
The only easy day is yesterday
stay frosty
Nou, een zwart gat "slurpt geen ruimte op", een zwart gat is een bijzondere geometrie van ruimte-tijd. Dat is iets waar je diep over kunt nadenken. Alles speelt zich af in de ruimte-tijd, en de zwaartekracht is de enige 'kracht' die dat toneel ook daadwerkelijk vervormt; de rest van de krachten ( die beschreven worden door het standaardmodel )zijn slechts toeschouwers op die ruimte-tijd.quote:Op dinsdag 9 september 2008 13:54 schreef shilizous_88 het volgende:
Als een zwart ga steeds meer massa en ruimte gaat opnemen kunnen ze dan in theorie ook elkaar opslurpen en wat zou er dan gebeuren?
Om even op je vraag in te gaan (quote:dom gezegd: 2 deuken in het tijd/ ruimte geheel die elkaar ontmoeten
): die twee zwarte gaten zullen zich met elkaar verenigen tot 1 nieuw zwart gat. Hoe dat exact gaat weet ik niet, maar wat wel vrij zeker is is dat de totale waarnemershorizon in dit proces weer alleen maar groter kan worden. Dus als A1 het oppervlak van de waarnemershorizon is van zwart gat nummero 1, en A2 die van nummero twee, dan geldt dat Anieuw zwart gat > A1 + A2
( Er hoort eigenlijk een groter/gelijk teken, maar die kan ik niet vinden
) Je kunt dit soort situaties simuleren, maar daar heb je vaak behoorlijk krachtige computers voor nodig. Een paar Playstation 3's aanmekaar gekoppeld is geen overbodige luxe De moeilijkheid zit em vooral hierin: Als ik in het Newtoniaanse geval 2 oplossingen voor het zwaartekrachtsveld heb, dan kan ik ze optellen en dan heb ik altijd gegarandeerd weer een nieuwe oplossing. Dus als ik 2 massa's heb, en ik wil het resulterende zwaartekrachtsveld in een punt weten, tel ik gewoon de 2 zwaartekrachtsvelden bij elkaar op. Dit geldt ook voor elektrische velden. De vergelijkingen die dit beschrijven zijn lineair.
Helaas, dat geldt niet meer voor de Einsteinvergelijkingen. Dit zijn zogenaamde niet-lineaire vergelijkingen, en dat maakt het zoeken naar oplossingen nogal een naar werkje. Je kunt deze moeilijkheid ook fysisch begrijpen: het zwaartekrachtsveld interacteert met zichzelf!
Als ik massa of energie heb, dan vervormt dat de ruimte-tijd. Deze geometrie noemen we een zwaartekrachtsveld. Maar dit veld bezit zelf ook energie. Dus dat zal de ruimte-tijd ook weer krommen. Zo krijg je zelf-interacties. Als je het in termen van gravitonen bekijkt is dit idee helemaal duidelijk ( maar nogmaals: dat is niet wat de algemene relativiteitstheorie doet! ): een graviton bezit energie, en dus zullen gravitonen onderling interacteren. Dit effect zie je ook bij de sterke kernkracht.
Twee botsende zwarte gaten zullen voor een flinke hoeveelheid zwaartekrachtsgolven zorgen. Deze golven komen ook van bijvoorbeeld de zon, maar het is hier dus de ruimte-tijd zelf die golft, niet een golfje in die ruimte-tijd! Da's nogal een subtiel verschil. Deze golven zijn echter absurd zwak, en als we ze zouden detecteren zou dat het sterkste staaltje fysisch experimenteren zijn van de afgelopen eeuwen, in mijn ogen
[ Bericht 0% gewijzigd door Haushofer op 09-09-2008 17:28:38 ]
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Dank je wel voor stuk zeer boeiende informatie, ik zal er alles 100% van begrepen hebben, maar ik heb in ieder geval een idee gekregen.quote:
Dan nog 1 vraagje:
Wat zouden ze allemaal kunnen bevestigen en kunnen ontdekken met het aankomende experiment.
Magnetron achtige producten of wapens of is het puur bevestegingen van een theorie?
“Snowboarding is an activity that is very popular with people who do not feel that regular skiing is lethal enough.”
Dat laatste inderdaad Vooral het vinden van het Higgs-deeltje.
Je kunt het een beetje vergelijken met een 17e eeuwse blik op straling. Toen zou men heel naief kunnen zeggen "alleen straling tussen 300 en 700 nanometer bestaat, want de rest zien we niet". Hetzelfde hebben we nu met deeltjesprocessen. We kunnen eigenlijk maar een heel beperkt gebied experimenteel bekijken, waarbij de kosmische straling ons nog een handje helpt. Maar daarbuiten kunnen natuurlijk hele hordes nieuwe deeltjes zijn. Er zouden bijvoorbeeld nieuwe generaties deeltjes kunnen zijn, naast de 3 in het standaardmodel.
Vooral het vinden van het Higgs-deeltje.Je kunt het een beetje vergelijken met een 17e eeuwse blik op straling. Toen zou men heel naief kunnen zeggen "alleen straling tussen 300 en 700 nanometer bestaat, want de rest zien we niet". Hetzelfde hebben we nu met deeltjesprocessen. We kunnen eigenlijk maar een heel beperkt gebied experimenteel bekijken, waarbij de kosmische straling ons nog een handje helpt. Maar daarbuiten kunnen natuurlijk hele hordes nieuwe deeltjes zijn. Er zouden bijvoorbeeld nieuwe generaties deeltjes kunnen zijn, naast de 3 in het standaardmodel.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Over zwaartekracht, ik vond deze analogie wel treffend:
http://www.scienceblog.co(...)y-problem-17277.html
(maar ik ben geen expert ofzo, ik kon me er alleen wel wat bij voorstellen met behulp van het trampoline idee)
http://www.scienceblog.co(...)y-problem-17277.html
(maar ik ben geen expert ofzo, ik kon me er alleen wel wat bij voorstellen met behulp van het trampoline idee)
Extreem prettig topic, prachtige uitleg Haushofer! 
.
Ik ben erg benieuwd naar wat meer (wiskundige) details m.b.t. de beschrijving van die ruimte-tijd. Welke wiskundige objecten worden daarvoor gebruikt?
.Ik ben erg benieuwd naar wat meer (wiskundige) details m.b.t. de beschrijving van die ruimte-tijd. Welke wiskundige objecten worden daarvoor gebruikt?
heeft de hoop dat het allemaal stiekum toch nog goed komt...
Fotoboek
Fotoboek
Is het mogelijk voor een object (al dan niet met massa) om een constante orbitaalkoers rond een zwart gat te draaien? Tenslotte, je zou kunnen stellen dat er rondom een zwart gat twee ruimtes te definieren zijn; ruimte A, waarin een bepaald object door de (tot oneindig naderende?) dichtheid van het zwarte gat wordt aangetrokken, en ruimte B, waarin dit object, niet wordt aangetrokken. Wat als een object precies op de grens van deze twee ruimtes plaats heeft?
Ik weet niet hoe bekend je bent met differentiaalmeetkunde, maar de wiskundige structuur is een beetje als volgt. Hoop niet dat Hawking gelijk heeft en dat bij elke formule het publiek halveert, want dan blijft er weinig meer over na deze postquote:Op woensdag 10 september 2008 01:00 schreef keesjeislief het volgende:
Extreem prettig topic, prachtige uitleg Haushofer! [ afbeelding ].
Ik ben erg benieuwd naar wat meer (wiskundige) details m.b.t. de beschrijving van die ruimte-tijd. Welke wiskundige objecten worden daarvoor gebruikt?
Zwaartekracht wordt door Einstein dus geometrisch beschreven. De reden hiervoor is het eerder genoemde equivalentieprincipe; locaal blijkt dat je zwaartekracht altijd "weg kunt transformeren door te doen alsof jezelf versneld". Er is geen experiment waarbij je locaal ( dus in een 'klein genoege ruimte' ) onderscheid kunt maken tussen zwaartekracht en versnelling. Einstein vergeleek dat met geometrie: een manifold is locaal vlak.
Hij poneerde dus dat ruimte-tijd een 4 dimensionale Lorentziaanse manifold is, waarbij de metriek de rol overneemt als zwaartekrachtspotentiaal. Einsteins aanpak was om de Poissonvergelijking voor het klassieke zwaartekrachtsveld phi ( en rho is de massadichtheid )
tensorieel uit te breiden. Je gebruikt tensors omdat die lineair transformeren en Lorentztransformaties ook lineaire transformaties zijn. De tensor die energiedichtheid beschrijft is de energie-impuls tensor T, en die is van tweede orde. Einstein zocht dus naar een tweede orde geometrische tensor die hij kon koppelen aan T. Eerst probeerde hij de Ricci-tensor, maar toen besefte hij dat energie en impuls behoud impliceerde dat de covariante afgeleide van die geometrische tensor ook 0 moest zijn. Dit bracht hem tot de volgende veldvergelijkingen:
De kappa is de koppelingsconstante, die bepaalt wordt door de Newtoniaanse limiet terug te moeten krijgen in bepaalde gevallen. Hier kun je een "no nonsense introductie" lezen over algemene relativiteit, maar ik weet niet hoe dat jou als wiskundige gaat bekoren
Om een idee van de complexiteit van de vergelijkingen te geven zijn hier wat definities ( gelijke indices boven en onder sommeer je over van 0 tot 3 ) :De connectie:
De Riemann tensor:
De Ricci tensor:
en de Ricci scalar:
Wat dus vaak het geval is is dat je bij een gegeven energie-impuls tensor T je metriek g oplost. Aan bovenstaande formules kun je zien dat dat nogal ingewikkelde differentiaalvergelijkingen zijn; ze zijn tweede orde en niet lineair. Voor vrijwel alleen symmetrische gevallen zijn er exacte oplossingen bekend.
Mooi werk dus
Heb me er zelf iig nooit aan gewaagd Wat voor jou als wiskundige misschien interessant is, is dat Hilbert eerder de vacuum veldvergelijkingen (dus T=0) heeft gevonden dan Einstein. Hij heeft simpelweg het variatieprincipe toegepast, waarbij hij de meest simpele actie heeft opgesteld die de dynamica van de metriek zou kunnen beschrijven. Dat is simpelweg de Ricciscalar als Lagrangiaan, waarbij je wel de juiste maat moet meenemen:
Variatie van dit ding levert je precies de vacuumvergelijkingen op
Hoop dat je hier wat uit kunt breien, fysici hebben nogal es een andere kijk op wiskunde dan wiskundigen zelf
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Stel dat de zon *floep* zegt en ogenblikkelijk in een zwart gat verandert (zonder de vervelende bijverschijnselen van Supernovae enz), dan blijft de Aarde "gewoon" z'n rondjes draaien (in het donker rond) het zwarte gatquote:Op woensdag 10 september 2008 08:47 schreef Reya het volgende:
Is het mogelijk voor een object (al dan niet met massa) om een constante orbitaalkoers rond een zwart gat te draaien? Tenslotte, je zou kunnen stellen dat er rondom een zwart gat twee ruimtes te definieren zijn; ruimte A, waarin een bepaald object door de (tot oneindig naderende?) dichtheid van het zwarte gat wordt aangetrokken, en ruimte B, waarin dit object, niet wordt aangetrokken. Wat als een object precies op de grens van deze twee ruimtes plaats heeft?
I follow you......but not on Twitter
Ik hoop niet dat ik mensen heb weggejaagd met al die wiskundemeuk Een roterend zwart gat kent het fenomeen "frame-dragging". Hierin wordt de ruimte-tijd als het ware "meegesleept" door het zwarte gat door haar rotatie. Er is zoiets als een ergosfeer; dat is de regio waar een stationaire waarnemer ( dus in stilstand ten opzichte van de verafgelegen sterren om het zwarte gat heen ) sneller dan het licht moet bewegen om stationair te blijven. Dat kan niet, en dus zal alles in die ergosfeer gedwongen worden mee te roteren met het zwarte gat. Je kunt er echter wel uit ontsnappen
Roterende zwarte gaten hebben een ingewikkeldere structuur dan niet-roterende zwarte gaten, met verschillende regio's. Een roterend zwart gat wordt beschreven door de Kerr-metriek.
Dit is een goeie vraag, en hangt sterk van het type zwarte gat afquote:Op woensdag 10 september 2008 08:47 schreef Reya het volgende:
Is het mogelijk voor een object (al dan niet met massa) om een constante orbitaalkoers rond een zwart gat te draaien? Tenslotte, je zou kunnen stellen dat er rondom een zwart gat twee ruimtes te definieren zijn; ruimte A, waarin een bepaald object door de (tot oneindig naderende?) dichtheid van het zwarte gat wordt aangetrokken, en ruimte B, waarin dit object, niet wordt aangetrokken. Wat als een object precies op de grens van deze twee ruimtes plaats heeft?
Een roterend zwart gat kent het fenomeen "frame-dragging". Hierin wordt de ruimte-tijd als het ware "meegesleept" door het zwarte gat door haar rotatie. Er is zoiets als een ergosfeer; dat is de regio waar een stationaire waarnemer ( dus in stilstand ten opzichte van de verafgelegen sterren om het zwarte gat heen ) sneller dan het licht moet bewegen om stationair te blijven. Dat kan niet, en dus zal alles in die ergosfeer gedwongen worden mee te roteren met het zwarte gat. Je kunt er echter wel uit ontsnappen Roterende zwarte gaten hebben een ingewikkeldere structuur dan niet-roterende zwarte gaten, met verschillende regio's. Een roterend zwart gat wordt beschreven door de Kerr-metriek.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Heel interessant en leesbaar gemaakt, Haushofer!
Ik ben een echte n00b wat betreft de verschillende theorieen, maar als je heel n00berig het ontstaan van een zwart gat zou uitleggen, komt het neer op dit?
ster heeft balans tussen eigen (inwaardse) zwaartekracht en uitwaardse energie door verbranding --> brandstoffen voor energie raken op, waardoor, door de massa van de zon, de zwaartekracht meer invloed krijgt --> zwaartekracht duwt ster steeds meer in elkaar, massa zelfde maar afmeting kleiner = dichtheid ster groter -> implosie, massa tot singulariteit verworden, dichtheid enorm groot, zwaartekracht daardoor zo groot, dat deeltjes steeds moeilijker kunnen ontsnappen --> zwart gat
en wat is de vergelijking met een witte dwerg als het gaat om het stadium na een supernova? Hoe komt het dat er dan alsnog een grote massa overblijft (met grotere dichtheid etc) in plaats van dat de zwaartekracht enorm de overhand neemt en het laat verworden tot een singulariteit?
Ik ben een echte n00b wat betreft de verschillende theorieen, maar als je heel n00berig het ontstaan van een zwart gat zou uitleggen, komt het neer op dit?
ster heeft balans tussen eigen (inwaardse) zwaartekracht en uitwaardse energie door verbranding --> brandstoffen voor energie raken op, waardoor, door de massa van de zon, de zwaartekracht meer invloed krijgt --> zwaartekracht duwt ster steeds meer in elkaar, massa zelfde maar afmeting kleiner = dichtheid ster groter -> implosie, massa tot singulariteit verworden, dichtheid enorm groot, zwaartekracht daardoor zo groot, dat deeltjes steeds moeilijker kunnen ontsnappen --> zwart gat
en wat is de vergelijking met een witte dwerg als het gaat om het stadium na een supernova? Hoe komt het dat er dan alsnog een grote massa overblijft (met grotere dichtheid etc) in plaats van dat de zwaartekracht enorm de overhand neemt en het laat verworden tot een singulariteit?
put
your
clothes
on!
your
clothes
on!
Stephen Hawking heeft zich heel erg verdiept in de wereld van de zwarte gaten.
Hier is een interessante docu daarover. (leuke site om te bookmarken btw)
Hier is een interessante docu daarover. (leuke site om te bookmarken btw)
Ha, dank je! Ik ben te weinig bekend met differentiaalmeetkunde om bovenstaande helemaal te volgen, maar het ziet er ronduit geil uitquote:Op woensdag 10 september 2008 10:12 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Ik weet niet hoe bekend je bent met differentiaalmeetkunde, maar de wiskundige structuur is een beetje als volgt. Hoop niet dat Hawking gelijk heeft en dat bij elke formule het publiek halveert, want dan blijft er weinig meer over na deze post
Zwaartekracht wordt door Einstein dus geometrisch beschreven. De reden hiervoor is het eerder genoemde equivalentieprincipe; locaal blijkt dat je zwaartekracht altijd "weg kunt transformeren door te doen alsof jezelf versneld". Er is geen experiment waarbij je locaal ( dus in een 'klein genoege ruimte' ) onderscheid kunt maken tussen zwaartekracht en versnelling. Einstein vergeleek dat met geometrie: een manifold is locaal vlak.
Hij poneerde dus dat ruimte-tijd een 4 dimensionale Lorentziaanse manifold is, waarbij de metriek de rol overneemt als zwaartekrachtspotentiaal. Einsteins aanpak was om de Poissonvergelijking voor het klassieke zwaartekrachtsveld phi ( en rho is de massadichtheid )
[ afbeelding ]
tensorieel uit te breiden. Je gebruikt tensors omdat die lineair transformeren en Lorentztransformaties ook lineaire transformaties zijn. De tensor die energiedichtheid beschrijft is de energie-impuls tensor T, en die is van tweede orde. Einstein zocht dus naar een tweede orde geometrische tensor die hij kon koppelen aan T. Eerst probeerde hij de Ricci-tensor, maar toen besefte hij dat energie en impuls behoud impliceerde dat de covariante afgeleide van die geometrische tensor ook 0 moest zijn. Dit bracht hem tot de volgende veldvergelijkingen:
[ afbeelding ]
De kappa is de koppelingsconstante, die bepaalt wordt door de Newtoniaanse limiet terug te moeten krijgen in bepaalde gevallen. Hier kun je een "no nonsense introductie" lezen over algemene relativiteit, maar ik weet niet hoe dat jou als wiskundige gaat bekoren
De connectie:
[ afbeelding ]
De Riemann tensor:
[ afbeelding ]
De Ricci tensor:
[ afbeelding ]
en de Ricci scalar:
[ afbeelding ]
Wat dus vaak het geval is is dat je bij een gegeven energie-impuls tensor T je metriek g oplost. Aan bovenstaande formules kun je zien dat dat nogal ingewikkelde differentiaalvergelijkingen zijn; ze zijn tweede orde en niet lineair. Voor vrijwel alleen symmetrische gevallen zijn er exacte oplossingen bekend.
Mooi werk dus
Wat voor jou als wiskundige misschien interessant is, is dat Hilbert eerder de vacuum veldvergelijkingen (dus T=0) heeft gevonden dan Einstein. Hij heeft simpelweg het variatieprincipe toegepast, waarbij hij de meest simpele actie heeft opgesteld die de dynamica van de metriek zou kunnen beschrijven. Dat is simpelweg de Ricciscalar als Lagrangiaan, waarbij je wel de juiste maat moet meenemen:
[ afbeelding ]
Variatie van dit ding levert je precies de vacuumvergelijkingen op
. Hier wil ik absoluut nog eens verder naar kijken .
heeft de hoop dat het allemaal stiekum toch nog goed komt...
Fotoboek
Fotoboek
Ah, differentiaalmeetkunde is eigenlijk één van de allermooiste pareltjes van de wiskunde, ook omdat de gehele moderne natuurkunde ( algemene relativiteitstheorie, standaardmodel, snaartheorie ) erin geschreven is
Zeker de moeite waard dus!
Zeker de moeite waard dus!
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Ja, dat is een analogie die vaak gebruikt wordt. Alleen neigt men met dit soort analogieën er nog wel es naar om te vergeten dat niet alleen de ruimte wordt verbogen; ook de tijd. Je kunt immers ruimte en tijd niet meer los van elkaar zien.quote:Op woensdag 10 september 2008 00:30 schreef Thomass het volgende:
Over zwaartekracht, ik vond deze analogie wel treffend:
http://www.scienceblog.co(...)y-problem-17277.html
(maar ik ben geen expert ofzo, ik kon me er alleen wel wat bij voorstellen met behulp van het trampoline idee)
De reden waarom zwaartekracht niet meer als een kracht kan worden gezien, is omdat je dus zwaartekracht in een klein gebiedje in de ruimte-tijd altijd weg kunt schrijven naar een situatie waarin jezelf versnelt. Andersom, als jij versnelt kun je locaal altijd net doen als je een inertiaalwaarnemer bent die in een zwaartekrachtsveld zit. "Versnellen ten gevolge van de zwaartekracht" is dus niet meer goed gedefinieerd, omdat een kracht wordt gedefinieerd als iets wat voor een versnelling zorgt.
In de speciale relativiteitstheorie is er een speciale klasse van waarnemers: inertiaalwaarnemers. Ten opzichte van deze waarnemers kun je op een absolute manier versnelling definieren. Als ik versnel, zal elke inertiaalwaarnemer dit beamen.
In de algemene relativiteitstheorie is dit niet meer zo. Als ik versnel, zal een inertiaalwaarnemer kunnen zeggen dat ik gewoon in een zwaartekrachtsveld zit. Versnelling is dus niet meer absoluut, en de klasse van inertiaalwaarnemers is dus niet meer zo uniek. Het laatste restje absoluutheid wordt hiermee overboord gekieperd
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
* Dummie meldt.
Dank voor de uitleg!
Dank voor de uitleg!
"Cats were put into the world to disprove the dogma that all things were created to serve man."
ik heb hier nog geen antwoord op gezien ( of er over heen gelezen want er was echt veel te lezen)quote:Op maandag 8 september 2008 00:10 schreef TC03 het volgende:
Wat vind jij van het bericht dat men bang is voor zwarte gaten bij dat experiment in Zwisterland? Totale onzin of een gebrek aan kennis? Of slechts een andere visie die jij niet juist acht?
Er zullen wellicht zwarte gaten ontstaan in dat experiment, en dat zou alleen maar tov zijn De berichten erover zijn echter heel erg overdreven. Ik heb tot nu toe ook nog geen 1 accuraat artikel in de krant of op internet erover gelezen op algemene nieuwssites. Het is allemaal hysterie.
We worden elke seconde gebombardeerd met kosmische straling, en daar zitten deeltjes tussen met energieën waar we nu alleen nog maar van kunnen dromen om die ooit zelf te produceren ( zie ook het beroemde "oh my God particle"). Daar hoor ik nooit iemand hysterisch over doen. Ik zie ook nooit linkjes naar serieuze artikelen waar berekend wordt dat het risico groot is.
Het is een fenomeen wat je ook wel in TRU ziet: sommige mensen vinden het leven niet spannend genoeg zonder doemscenario's.
De berichten erover zijn echter heel erg overdreven. Ik heb tot nu toe ook nog geen 1 accuraat artikel in de krant of op internet erover gelezen op algemene nieuwssites. Het is allemaal hysterie. We worden elke seconde gebombardeerd met kosmische straling, en daar zitten deeltjes tussen met energieën waar we nu alleen nog maar van kunnen dromen om die ooit zelf te produceren ( zie ook het beroemde "oh my God particle"). Daar hoor ik nooit iemand hysterisch over doen. Ik zie ook nooit linkjes naar serieuze artikelen waar berekend wordt dat het risico groot is.
Het is een fenomeen wat je ook wel in TRU ziet: sommige mensen vinden het leven niet spannend genoeg zonder doemscenario's.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
OMG!quote:
Ik lees toch elke wetenschapsbijlage van de weekendkrant, maar daar heb ik nog nooit van gehoord.
Nou snap ik niet precies (*kuch*) wat mass-energy is, maar als dat ding een mass-energy had equivalent aan een bacterie, en een energie vergelijkbaar met een baseball bij 55 Mp/h, interpreteer ik het dan goed dat ik een botsing met zo'n OMG-particle niet zou overleven?
(Oftewel: er vanuit gaande dat het een klasse betreft, vliegen er random kogels door het universum?)
twee violen en een trommel en een fluit
Die random kogels benaderen dan wel de lichtsnelheid maar volgens mij zal dat proton uit elkaar spatten op het moment dat hij op een deeltje in de atmosfeer knalt. Dan raakt hij de grond dus niet zo snel want hij komt volgens mij altijd wel in aanraking met iets voordat hij zo ver komt.quote:Op vrijdag 12 september 2008 00:32 schreef Roquefort het volgende:
[..]
OMG!
Ik lees toch elke wetenschapsbijlage van de weekendkrant, maar daar heb ik nog nooit van gehoord.
Nou snap ik niet precies (*kuch*) wat mass-energy is, maar als dat ding een mass-energy had equivalent aan een bacterie, en een energie vergelijkbaar met een baseball bij 55 Mp/h, interpreteer ik het dan goed dat ik een botsing met zo'n OMG-particle niet zou overleven?
(Oftewel: er vanuit gaande dat het een klasse betreft, vliegen er random kogels door het universum?)
Ik weet overigens niet of de "fallout" van zo'n botsing nog ver in de atmosfeer doordringt. Misschien wel, want het ding heeft wel een ontzettende snelheid en hij zal vast wel uit elkaar breken in elektronen, positronen, straling en/of higgs deeltjes en/of etc. :p
Misschien dat er toch wel iets op je kop kan komen hier op het aardoppervlak. Maar niet meer met de energie van het originele proton in ieder geval. Dat is in ieder geval mijn theorie maar Haushoffer weet het beter, dus dit is bij deze ook mijn tvp.
Uitstekend topic trouwens Haushoffer, je hebt duidelijk de goede opleiding gekozen, ik kan zien dat je er passie voor- en verstand van hebt
Laat ons Δωδεκάθεον's lied'ren zingen!
Als Einstein gequote wordt is dat meestal de formule E=mc^2 die zegt dat energie (E) en massa (m) hetzelfde zijn en via de lichtsnelheid (c) in elkaar zijn om te rekenen. De mass-energy van de proton is in het artikel dus de rustmassa en de energie die het proton heeft, omgezet in electron volts.quote:Op vrijdag 12 september 2008 00:32 schreef Roquefort het volgende:
[..]
OMG!
Ik lees toch elke wetenschapsbijlage van de weekendkrant, maar daar heb ik nog nooit van gehoord.
Nou snap ik niet precies (*kuch*) wat mass-energy is, maar als dat ding een mass-energy had equivalent aan een bacterie, en een energie vergelijkbaar met een baseball bij 55 Mp/h, interpreteer ik het dan goed dat ik een botsing met zo'n OMG-particle niet zou overleven?
(Oftewel: er vanuit gaande dat het een klasse betreft, vliegen er random kogels door het universum?)
[ Bericht 15% gewijzigd door pwned op 12-09-2008 12:38:35 ]
Zo'n deeltje zou waarschijnlijk dwars door je heen gaan en daar zou je niks van merken. Straling is pas gevaarlijk als het met in grote getalen in staat is om met je weefsel te reageren.quote:Op vrijdag 12 september 2008 00:32 schreef Roquefort het volgende:
[..]
OMG!
Ik lees toch elke wetenschapsbijlage van de weekendkrant, maar daar heb ik nog nooit van gehoord.
Nou snap ik niet precies (*kuch*) wat mass-energy is, maar als dat ding een mass-energy had equivalent aan een bacterie, en een energie vergelijkbaar met een baseball bij 55 Mp/h, interpreteer ik het dan goed dat ik een botsing met zo'n OMG-particle niet zou overleven?
(Oftewel: er vanuit gaande dat het een klasse betreft, vliegen er random kogels door het universum?)
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
EDIT: Ik heb inmiddels voldoende antwoord gevonden op m'n vraag, bedankt voor dit topic om mijn interesse over zwarte gaten en particle physics weer te prikkelen. Helaas ben ik beter in thermodynamica dan in quantummechanica en ben ik niet goed genoeg in differentials om echt diep in de stof te duiken.
[ Bericht 77% gewijzigd door pwned op 12-09-2008 12:37:57 ]
[ Bericht 77% gewijzigd door pwned op 12-09-2008 12:37:57 ]
Deze dummie heeft het gedeeltelijk begrepen. Ik probeer constant te visualiseren wat je zegt. Maar dat valt niet mee. Het wiskundige gedeelte is me sowieso te ingewikkeld. Met mijn doemdenkbreintje boerenverstand zie ik dus ooit alles, maar dan ook werkelijk alles op den duur een groot zwart gat worden. Het is net een virus
Complimenten voor dit topic Haus!! Megamachtig interessant.
Complimenten voor dit topic Haus!! Megamachtig interessant.
Remember all, if you don't sin, then Jesus died for nothing.
Samenzweringstheorieën behoren tot de wetenschap van onwetenden
Samenzweringstheorieën behoren tot de wetenschap van onwetenden
Ik weet niet wat je achtergrond is, maar een erg goed boek wat alle benodigde wiskunde voor dit soort theorieën uit de doeken doet is "geometry, topology and physics" van Nakahara. Het is de laatste paar weken mijn bijbeltje gewordenquote:Op vrijdag 12 september 2008 12:15 schreef pwned het volgende:
EDIT: Ik heb inmiddels voldoende antwoord gevonden op m'n vraag, bedankt voor dit topic om mijn interesse over zwarte gaten en particle physics weer te prikkelen. Helaas ben ik beter in thermodynamica dan in quantummechanica en ben ik niet goed genoeg in differentials om echt diep in de stof te duiken.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Helaas aan een andere kant van het natuurkundespectrumquote:Op vrijdag 12 september 2008 16:15 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Ik weet niet wat je achtergrond is, maar een erg goed boek wat alle benodigde wiskunde voor dit soort theorieën uit de doeken doet is "geometry, topology and physics" van Nakahara. Het is de laatste paar weken mijn bijbeltje geworden
Vooral thermodynamica, fysische transportverschijnselen en fermentatietechnieken. Misschien dat ik het boek van Nakahara ga aanschaffen.
Ja, dat stelde ik al eerder: één van de eindstadia van het universum is er één waarin alleen zwarte gaten en straling over is. Het duurt verschrikkelijk lang voordat zo'n zwart gat verdampt is, dus het zou zelfs kunnen dat de ruimte-tijd al "uitmekaar getrokken wordt" voordat het gros verdampt is.quote:Op vrijdag 12 september 2008 12:45 schreef ElizabethR het volgende:
Deze dummie heeft het gedeeltelijk begrepen. Ik probeer constant te visualiseren wat je zegt. Maar dat valt niet mee. Het wiskundige gedeelte is me sowieso te ingewikkeld. Met mijn doemdenkbreintje boerenverstand zie ik dus ooit alles, maar dan ook werkelijk alles op den duur een groot zwart gat worden. Het is net een virus
Complimenten voor dit topic Haus!! Megamachtig interessant.
Hawking heeft geponeerd dat het bij ontstaan van het universum mini zwarte gaten zijn ontstaan. Die zouden nu ongeveer kunnen gaan verdampen. Het universum is nu circa 1010 jaar, maar een fatsoenlijk zwart gat kan er wel 1070 jaar (oid) over doen om te verdampen. Dan moet het universum nog een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal langer bestaan.
Da's best veel
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Ah, okquote:Op vrijdag 12 september 2008 20:21 schreef pwned het volgende:
[..]
Helaas aan een andere kant van het natuurkundespectrum
Het boek is met weinig voorkennis te volgen, maar ik vond het zelf toch nog wel lastig te volgen zo nu en dan. Het is niet iets wat je even snel erbij doet
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Misschien verdampt een minizwart gat in die hadron collider veel sneller omdat het misschien uit enkele kernen bestaat tov een zwart gat die ontstaat door het ineenvallen van een ster, en ongekend gecomprimeerd is met enorm veel materie en natuurlijk veel langer werk heeft om die energie door middel van eventuele straling kwijt te raken.quote:Op zaterdag 13 september 2008 12:08 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Ja, dat stelde ik al eerder: één van de eindstadia van het universum is er één waarin alleen zwarte gaten en straling over is. Het duurt verschrikkelijk lang voordat zo'n zwart gat verdampt is, dus het zou zelfs kunnen dat de ruimte-tijd al "uitmekaar getrokken wordt" voordat het gros verdampt is.
Hawking heeft geponeerd dat het bij ontstaan van het universum mini zwarte gaten zijn ontstaan. Die zouden nu ongeveer kunnen gaan verdampen. Het universum is nu circa 1010 jaar, maar een fatsoenlijk zwart gat kan er wel 1070 jaar (oid) over doen om te verdampen. Dan moet het universum nog een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal een miljoen maal langer bestaan.
Da's best veel
Het residu daarvan zou best wel eens aanwijzingen kunnen geven over het bestaan van eventuele Higgs deeltjes..
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Raar dat Stephen hawking niet voorkomt in je OP afgezien van wat reacties over de hawking straling. Dat is toch wel de man die grotendeels deze theorie heeft neergezet
Goed topic verder.
Goed topic verder.
Lambo of Rekt
Ja, ik wou nog es verder wat dingen posten, maar ik heb het nu wat druk met andere zaken. Wat Hawking zijn verdienste vooral is, is zijn werk met Penrose over singulariteiten. Ze hebben in de jaren 60 de ruimte-tijd in een formeel wiskundig raamwerk gezet. Dat is nu nog niet ter sprake gekomen, ook omdat het hier vooral dan om wiskundige details gaat.
De straling die Hawking voorspelde is een voorspelling van een geünificeerde theorie. M'n OP gaat vooral over klassieke zwarte gaten, dus wat de algemene relativiteitstheorie erover zegt.
De straling die Hawking voorspelde is een voorspelling van een geünificeerde theorie. M'n OP gaat vooral over klassieke zwarte gaten, dus wat de algemene relativiteitstheorie erover zegt.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Ik ga het zo nog een keertje doorlezen, maar, puike OP, erg duidelijk so far. Even een tvp, moet koken nu
Vivre
Een schopje wegens recente interesse
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Klassiek gezien zouden we een zwart gat willen bekijken als een massa met een regio er omheen waar de ontsnappingsnelheid de lichtsnelheid is. Dat zou je je kunnen voorstellen als een puntmassa met een bol er omheen; als je op dit boloppervlak of voorbij dit boloppervlak komt dan houdt zwaartekracht je in de greep, wat je snelheid (oftewel: energie) ook is.
Relativistisch echter hebben we het volgende plaatje. We hebben een massa die is ingestort door haar eigen zwaartekracht en daardoor een singulariteit is geworden. Deze singulariteit is het ontbreken van ruimte en tijd. Als je de ruimtetijd als een stuk papier zou zien waarop je punten kunt labelen, dan zou een singulariteit simpelweg een gaatje in je papier zijn; het behoort niet meer tot het papier. Daar omheen is het papier gekromd. Nou kun je licht van ver af in de richting van het gaatje sturen. Licht volgt het kortste pad op dat papier. Als het licht op een fatsoenlijke afstand van dat gaatje blijft wordt het slechts een klein beetje afgebogen. Maar als het licht maar dicht genoeg bij dat gaatje komt, dan zal op een gegeven moment het licht door de geometrie worden ingevangen; het licht kan dan alleen nog maar in een pad rond dat gaatje gaan.
Als je licht nog dichter bij het gaatje laat komen, dan wordt het direct naar het gaatje toegetrokken en verdwijnt het licht in het gaatje.
De verzameling van al die lichtdeeltjes die niet kunnen ontsnappen, maar ook niet in het gaatje verdwijnen noemen we de waarnemershorizon.
Relativistisch echter hebben we het volgende plaatje. We hebben een massa die is ingestort door haar eigen zwaartekracht en daardoor een singulariteit is geworden. Deze singulariteit is het ontbreken van ruimte en tijd. Als je de ruimtetijd als een stuk papier zou zien waarop je punten kunt labelen, dan zou een singulariteit simpelweg een gaatje in je papier zijn; het behoort niet meer tot het papier. Daar omheen is het papier gekromd. Nou kun je licht van ver af in de richting van het gaatje sturen. Licht volgt het kortste pad op dat papier. Als het licht op een fatsoenlijke afstand van dat gaatje blijft wordt het slechts een klein beetje afgebogen. Maar als het licht maar dicht genoeg bij dat gaatje komt, dan zal op een gegeven moment het licht door de geometrie worden ingevangen; het licht kan dan alleen nog maar in een pad rond dat gaatje gaan.
Als je licht nog dichter bij het gaatje laat komen, dan wordt het direct naar het gaatje toegetrokken en verdwijnt het licht in het gaatje.
De verzameling van al die lichtdeeltjes die niet kunnen ontsnappen, maar ook niet in het gaatje verdwijnen noemen we de waarnemershorizon.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Als je dan toch een schopje geeft...quote:Op donderdag 2 oktober 2008 16:30 schreef Haushofer het volgende:
Een schopje wegens recente interesse
Je stelde in een eerdere post dat een dergelijk proton (als het omg particle) gewoon door je heen zou gaan en dat je er niets van zou merken.
Maar ze detecteren ze juist door:
The Fly's Eye consists of an array of telescopes which stare into the night sky and record the blue flashes which result when very high energy cosmic rays slam into the atmosphere. From the height and intensity of the flash, one can calculate the nature of the particle and its energy.
Met andere woorden:
Ze detecteren de energie die vrijkomt als het deeltje 'uit elkaar spat' nadat het op een ander deeltje botst.
maakte ik nu een denkfout bij mijn eerdere post?
(Die random kogels benaderen dan wel de lichtsnelheid maar volgens mij zal dat proton uit elkaar spatten op het moment dat hij op een deeltje in de atmosfeer knalt. Dan raakt hij de grond dus niet zo snel want hij komt volgens mij altijd wel in aanraking met iets voordat hij zo ver komt.
Ik weet overigens niet of de "fallout" van zo'n botsing nog ver in de atmosfeer doordringt. Misschien wel, want het ding heeft wel een ontzettende snelheid en hij zal vast wel uit elkaar breken in elektronen, positronen, straling en/of higgs deeltjes en/of etc. :p
Misschien dat er toch wel iets op je kop kan komen hier op het aardoppervlak. Maar niet meer met de energie van het originele proton in ieder geval. Dat is in ieder geval mijn theorie maar Haushoffer weet het beter, dus dit is bij deze ook mijn tvp.)
Je had hier niet op gereageerd dus bij deze nogmaals geplaatst.
Laat ons Δωδεκάθεον's lied'ren zingen!
goede kick
Wat ik me nog afvroeg met dat hele CERN gebeuren: Iedereen was bang dat de aarde in een flits zou verdwijnen. Althans werd dat idee geschapen. Maar zo'n klein zwart gat zou nooit de aarde kunnen opslokken toch?
Volgens mij zou het zwarte gat afzakken naar het binnenste van de aarde (en de paar atomen die in het zwaartekrachtveld van het mini zwarte gat komen meepakken. Daar zou hij door blijven gaan met het opslokken van atomen die binnen zijn zwaartekrachtveld komen.
Maar nu komt het, dat zwaartekrachtveld zou nooit groter kunnen worden dan de oorspronkelijke massa aan zwaartekrachtveld had. Uiteindelijk zouden we dan gewoon een mini zwart gat hebben in het binnenste van de aarde wat een enkele keer een atoom opslokt, maar verder niet zou groeien --> stabiele situatie. Of zie ik dat verkeerd?
En een vraag die hier min of meer aan gekoppeld is: Stel dat de aarde plots een zwart gat zou worden (met dezelfde massa met hetzelfde middelpunt), dan zou de maan toch in dezelfde baan om het zwarte gat blijven bewegen?
Wat ik me nog afvroeg met dat hele CERN gebeuren: Iedereen was bang dat de aarde in een flits zou verdwijnen. Althans werd dat idee geschapen. Maar zo'n klein zwart gat zou nooit de aarde kunnen opslokken toch?
Volgens mij zou het zwarte gat afzakken naar het binnenste van de aarde (en de paar atomen die in het zwaartekrachtveld van het mini zwarte gat komen meepakken. Daar zou hij door blijven gaan met het opslokken van atomen die binnen zijn zwaartekrachtveld komen.
Maar nu komt het, dat zwaartekrachtveld zou nooit groter kunnen worden dan de oorspronkelijke massa aan zwaartekrachtveld had. Uiteindelijk zouden we dan gewoon een mini zwart gat hebben in het binnenste van de aarde wat een enkele keer een atoom opslokt, maar verder niet zou groeien --> stabiele situatie. Of zie ik dat verkeerd?
En een vraag die hier min of meer aan gekoppeld is: Stel dat de aarde plots een zwart gat zou worden (met dezelfde massa met hetzelfde middelpunt), dan zou de maan toch in dezelfde baan om het zwarte gat blijven bewegen?
Extremistisch gematigd.
Klopt, zo'n deeltje reageert met deeltjes uit de atmosfeer, en dat zal een lawine aan andere deeltjes geven. Op een dergelijke indirecte manier worden die deeltjes vaak waargenomen. Hoe schadelijk dat zou zijn als zoiets in het menselijk lichaam zou gebeuren weet ik niet eigenlijk. Misschien zijn deze wiki's handig:
http://en.wikipedia.org/wiki/Cosmic_ray (en dan vooral 'interaction with the earth's atmoshpere')
http://en.wikipedia.org/wiki/Ultra-high-energy_cosmic_ray
Bij nader inzien zou ik eigenlijk ook niet weten hoe waarschijnlijk het is dat een proton wat een gigantische snelheid heeft nou precies in jouw lichaam tegen een molecuul aanbotst en daarmee gaat reageren. Volgens mij is de intensiteit van dergelijke straling erg laag vergeleken met andere straling waaraan je blootgesteld wordt in het dagelijkse leven. Dus je hoeft je er sowieso geen zorgen over te maken
http://en.wikipedia.org/wiki/Cosmic_ray (en dan vooral 'interaction with the earth's atmoshpere')
http://en.wikipedia.org/wiki/Ultra-high-energy_cosmic_ray
Bij nader inzien zou ik eigenlijk ook niet weten hoe waarschijnlijk het is dat een proton wat een gigantische snelheid heeft nou precies in jouw lichaam tegen een molecuul aanbotst en daarmee gaat reageren. Volgens mij is de intensiteit van dergelijke straling erg laag vergeleken met andere straling waaraan je blootgesteld wordt in het dagelijkse leven. Dus je hoeft je er sowieso geen zorgen over te maken
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Het is de vraag hoeveel massa het zwarte gat in beginsel heeft. Als dat beneden een bepaalde limiet ligt, zal het zwarte gat weer verdwijnen voordat het ook maar iets heeft aangetrokken. Op http://en.wikipedia.org/wiki/Hawking_radiation kun je zelf een schatting van de levensduur maken.quote:Op donderdag 2 oktober 2008 17:00 schreef P8 het volgende:
goede kick
Wat ik me nog afvroeg met dat hele CERN gebeuren: Iedereen was bang dat de aarde in een flits zou verdwijnen. Althans werd dat idee geschapen. Maar zo'n klein zwart gat zou nooit de aarde kunnen opslokken toch?
Volgens mij zou het zwarte gat afzakken naar het binnenste van de aarde (en de paar atomen die in het zwaartekrachtveld van het mini zwarte gat komen meepakken.
Als de aarde plotseling een zwart gat zou worden, dan zou het zwaartekrachtsveld inderdaad niet veranderen. Het enige verschil is dat de aarde dan een waarnemershorizon zou bezitten. In het geval van de aarde zou die dan op een afstand van ongeveer een centimeter van de singulariteit liggen ( de Schwarzschildradius zou ongeveer een centimeter zijn, geloof ik ).
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
@Haus.
Zwarte gaten worden zo genoemd omdat de aantrekkingskracht van zo gat groter is dan de snelheid van het licht. Het licht wat wij kunnen zien maar ik neem aan ook alles met een golflengte buiten het voor on zichtbare licht. zijn er ook situaties mogelijk waarbij een zwart gat voor ons zwart lijkt maar straling van bijvoorbeeld 100 nm wel kan ontsnappen aan het het gat maar straling van 350 nm niet?
Zwarte gaten worden zo genoemd omdat de aantrekkingskracht van zo gat groter is dan de snelheid van het licht. Het licht wat wij kunnen zien maar ik neem aan ook alles met een golflengte buiten het voor on zichtbare licht. zijn er ook situaties mogelijk waarbij een zwart gat voor ons zwart lijkt maar straling van bijvoorbeeld 100 nm wel kan ontsnappen aan het het gat maar straling van 350 nm niet?
Kein gewalt! Wir sind das volk!
Steps taken forwards but sleepwalking back again.
''And the Germans kill the Jews, And the Jews kill the Arabs, And the Arabs kill the hostages
And that is the news.''
Steps taken forwards but sleepwalking back again.
''And the Germans kill the Jews, And the Jews kill the Arabs, And the Arabs kill the hostages
And that is the news.''
Da's een goeie vraag waar ik even over moest nadenken. De golflengte van je licht bepaalt de energie van je foton, maar dat is nou net wat je in dergelijke berekeningen verwaarloost. Je neemt een bepaald type zwart gat ( roterend, statisch, geladen, niet geladen, symmetrisch etc), bepaalt de geometrie van dit zwarte gat en bekijkt hoe die geometrie de geodeten ( die de fotonen volgen ) in je ruimte-tijd veranderen. Je verwaarloost dus de kromming die het foton zelf veroorzaakt in de ruimte-tijd, en dat is in eigenlijk alle gevallen een erg goeie benadering.quote:Op donderdag 16 oktober 2008 01:22 schreef One_of_the_few het volgende:
@Haus.
Zwarte gaten worden zo genoemd omdat de aantrekkingskracht van zo gat groter is dan de snelheid van het licht. Het licht wat wij kunnen zien maar ik neem aan ook alles met een golflengte buiten het voor on zichtbare licht. zijn er ook situaties mogelijk waarbij een zwart gat voor ons zwart lijkt maar straling van bijvoorbeeld 100 nm wel kan ontsnappen aan het het gat maar straling van 350 nm niet?
In media heb je nog het verschijnsel dispersie, maar zover ik weet heb je dit verschijnsel niet in dergelijke berekeningen nodig.
Erg goeie vraag
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Volgens waarnemingen heeft een zwart gat van een groot object jets waar deeltjes "ontsnappen"
Dit heeft te maken met de rotatie.
Zo'n klein zwart gat roteert mi niet. Dus zouden deeltjes er ook totaal niet aan kunnen ontsnappen.
Hoe kunnen ze dan metingen doen?
Dit heeft te maken met de rotatie.
Zo'n klein zwart gat roteert mi niet. Dus zouden deeltjes er ook totaal niet aan kunnen ontsnappen.
Hoe kunnen ze dan metingen doen?
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Ik begrijp je vraag niet helemaal, maar Hawkingstraling doet zich ook voor bij stilstaande zwarte gaten. Bovendien is dit soort straling nog nooit gemeten. Als dat wel zo zou zijn, zou Hawking waarschijnlijk al een Nobelprijs hebben gewonnen. Het vermogen van stralende zwarte gaten is simpelweg (nog) te laag om vanaf de aarde te meten.quote:Op vrijdag 17 oktober 2008 12:48 schreef KlappernootatWork het volgende:
Volgens waarnemingen heeft een zwart gat van een groot object jets waar deeltjes "ontsnappen"
Dit heeft te maken met de rotatie.
Zo'n klein zwart gat roteert mi niet. Dus zouden deeltjes er ook totaal niet aan kunnen ontsnappen.
Hoe kunnen ze dan metingen doen?
Bovendien kunnen kleine zwarte gaten ook prima roteren.
Ik hoop dat ik je vraag een beetje goed begrepen heb [ Bericht 0% gewijzigd door Haushofer op 18-10-2008 17:25:17 (klassieke blunders :') ) ]
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
TVP... Degelijke uitleg en interessante links... Zo gauw ik bovenstaande info heb verwerkt zal ik ook iets interessants proberen te vragen
When I die, I want to die like my grandfather - peacefully asleep - and not screaming like the passengers in his car...
Arguing on the Internet is like competing in the Special Olympics. Even if you win, you're still retarded.
Arguing on the Internet is like competing in the Special Olympics. Even if you win, you're still retarded.
Wat is trouwens de "levensduur" van zo'n zwart gat? We weten bij benadering hoe oud een ster wordt, maar het is mij niet bekend hoe lang een singulariteit als een zwart gat blijft bestaan. En wat gebeurt er dan met die materie ? Knalt dan alles weer uit elkaar of "verdwijnt" het?
En geldt dit ook voor kleine zwarte gaten?
En geldt dit ook voor kleine zwarte gaten?
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Die kun je in de link vinden die ik gaf van Wikipedia. Uiteindelijk wordt alle massa in straling omgezet,dus fotonenquote:Op vrijdag 24 oktober 2008 11:30 schreef KlappernootatWork het volgende:
Wat is trouwens de "levensduur" van zo'n zwart gat? We weten bij benadering hoe oud een ster wordt, maar het is mij niet bekend hoe lang een singulariteit als een zwart gat blijft bestaan. En wat gebeurt er dan met die materie ? Knalt dan alles weer uit elkaar of "verdwijnt" het?
En geldt dit ook voor kleine zwarte gaten?
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Wat een geweldig topic. Die Haushofer gaat nog eens een hele grote worden ! Goed om te lezen dat hij zijn brainpower op de wetenschap gaat richten. Ken weinig mensen die complexe zaken zo helder kunnen weergeven.
Maar genoeg terechte lofuitingen, hier zijn twee vragen:
1. Stel je hebt twee zwarte gaten die allebei de ruimte-tijd oneindig krommen (zie plaatje met de aarde als voorbeeld). Ze liggen precies tegenover elkaar en zijn even sterk. Ontstaat er dan een 'zwevende', niet- gekromde geodeet precies in het midden waarover een foton kan reizen?
2. Normaal gesproken leren we meer over subatomaire deeltjes door ze met grote kracht tegen elkaar aan te smijten (zoals bij de LHC), maar kan het zo zijn dat de krachten binnen de waarnemingshorizon van een zwart gat zo groot zijn dat deeltjes in subatomaire deeltjes "uit elkaar worden getrokken" ?
Maar genoeg terechte lofuitingen, hier zijn twee vragen:
1. Stel je hebt twee zwarte gaten die allebei de ruimte-tijd oneindig krommen (zie plaatje met de aarde als voorbeeld). Ze liggen precies tegenover elkaar en zijn even sterk. Ontstaat er dan een 'zwevende', niet- gekromde geodeet precies in het midden waarover een foton kan reizen?
2. Normaal gesproken leren we meer over subatomaire deeltjes door ze met grote kracht tegen elkaar aan te smijten (zoals bij de LHC), maar kan het zo zijn dat de krachten binnen de waarnemingshorizon van een zwart gat zo groot zijn dat deeltjes in subatomaire deeltjes "uit elkaar worden getrokken" ?
Your mind is like a parachute, it works best when it's open...
fotonen is toch licht? betekent dit dan dat het universum op gegeven moment baadt in het licht?quote:Op zaterdag 25 oktober 2008 09:49 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Die kun je in de link vinden die ik gaf van Wikipedia. Uiteindelijk wordt alle massa in straling omgezet,dus fotonen
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Bedankt!quote:Op donderdag 16 oktober 2008 16:36 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Da's een goeie vraag waar ik even over moest nadenken. De golflengte van je licht bepaalt de energie van je foton, maar dat is nou net wat je in dergelijke berekeningen verwaarloost. Je neemt een bepaald type zwart gat ( roterend, statisch, geladen, niet geladen, symmetrisch etc), bepaalt de geometrie van dit zwarte gat en bekijkt hoe die geometrie de geodeten ( die de fotonen volgen ) in je ruimte-tijd veranderen. Je verwaarloost dus de kromming die het foton zelf veroorzaakt in de ruimte-tijd, en dat is in eigenlijk alle gevallen een erg goeie benadering.
In media heb je nog het verschijnsel dispersie, maar zover ik weet heb je dit verschijnsel niet in dergelijke berekeningen nodig.
Erg goeie vraag
Het verwaarlozen van de kromming die een foton veroorzaakt: In bijna alle gevallen geeft dat een goede benadering. Maar wat als je die kromming wel meeneemt? Wordt het dan te complex in verhouding tot de nauwkeurigheid? Kan het niet zijn dat het wel meenemen van die kromming niet openstaande vragen kan verklaren?
Ik zou zo niet weten welke, maar meer het idee dat als je informatie weg laat je een niet nauwkeurig genoeg antwoord krijgt.
Een zwart gat heeft een oneindige grote dichtheid. Dit veroorzaakt een kromming in de ruimte/tijd. Alles wat een zwart gat eet draagt dus niet bij aan de kromming van de ruimte/tijd aangezien de dichtheid al oneindig groot is. Of is dit een verkeerde conclusie?
Kein gewalt! Wir sind das volk!
Steps taken forwards but sleepwalking back again.
''And the Germans kill the Jews, And the Jews kill the Arabs, And the Arabs kill the hostages
And that is the news.''
Steps taken forwards but sleepwalking back again.
''And the Germans kill the Jews, And the Jews kill the Arabs, And the Arabs kill the hostages
And that is the news.''
Als je die kromming meeneemt, dan wordt het probleem veel complexer, omdat de vergelijkingen niet lineair zijn; het is dus erg moeilijk om oplossingen te vinden. Maar de fout die je daarmee maakt is heel erg klein. Bovendien is ART een benadering; je neemt geen quantumcorrecties mee in je berekeningen. Daar zit ook al een "fout" in.
De dichtheid is inderdaad oneindig, maar de bron is een eindige massa! Als een zwart gat massa opeet, dan zorgt die massa voor meer kromming. Dat kun je afleiden uit de zogenaamde metriek van het zwarte gat. Daarvoor moet wel gelden dat het zwarte gat nadat het de massa heeft opgegeten weer de symmetrieen bezit als daarvoor, anders moet je een andere metriek gebruiken.
Het niet-technische antwoord is dus: je conclusie is inderdaad verkeerd
Hetzelfde kun je doen voor een puntlading. Deze zorgt voor een elektrisch veld. Echter, de ladingsdichtheid is oneindig terwijl de lading eindig is; het is simpelweg het "oneindig kleine volume" wat voor een " oneindige dichtheid" zorgt. Als ik nu meer lading toevoeg in het punt wordt het elektrische veld sterker.
De dichtheid is inderdaad oneindig, maar de bron is een eindige massa! Als een zwart gat massa opeet, dan zorgt die massa voor meer kromming. Dat kun je afleiden uit de zogenaamde metriek van het zwarte gat. Daarvoor moet wel gelden dat het zwarte gat nadat het de massa heeft opgegeten weer de symmetrieen bezit als daarvoor, anders moet je een andere metriek gebruiken.
Het niet-technische antwoord is dus: je conclusie is inderdaad verkeerd
Hetzelfde kun je doen voor een puntlading. Deze zorgt voor een elektrisch veld. Echter, de ladingsdichtheid is oneindig terwijl de lading eindig is; het is simpelweg het "oneindig kleine volume" wat voor een " oneindige dichtheid" zorgt. Als ik nu meer lading toevoeg in het punt wordt het elektrische veld sterker.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Nou ja, licht is straling met een bepaalde golflengte. Ik weet niet precies wat de gemiddelde golflengte van zo'n eindtoestand zou zijn, maar het is inderdaad denkbaar dat na heel veel jaar het universum alleen nog maar uit straling bestaat.quote:Op maandag 27 oktober 2008 14:44 schreef KlappernootatWork het volgende:
[..]
fotonen is toch licht? betekent dit dan dat het universum op gegeven moment baadt in het licht?
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
quote:Op woensdag 29 oktober 2008 19:37 schreef Haushofer het volgende:
Als je die kromming meeneemt, dan wordt het probleem veel complexer, omdat de vergelijkingen niet lineair zijn; het is dus erg moeilijk om oplossingen te vinden. Maar de fout die je daarmee maakt is heel erg klein. Bovendien is ART een benadering; je neemt geen quantumcorrecties mee in je berekeningen. Daar zit ook al een "fout" in.
De dichtheid is inderdaad oneindig, maar de bron is een eindige massa! Als een zwart gat massa opeet, dan zorgt die massa voor meer kromming. Dat kun je afleiden uit de zogenaamde metriek van het zwarte gat. Daarvoor moet wel gelden dat het zwarte gat nadat het de massa heeft opgegeten weer de symmetrieen bezit als daarvoor, anders moet je een andere metriek gebruiken.
Het niet-technische antwoord is dus: je conclusie is inderdaad verkeerd
Hetzelfde kun je doen voor een puntlading. Deze zorgt voor een elektrisch veld. Echter, de ladingsdichtheid is oneindig terwijl de lading eindig is; het is simpelweg het "oneindig kleine volume" wat voor een " oneindige dichtheid" zorgt. Als ik nu meer lading toevoeg in het punt wordt het elektrische veld sterker.
Maar goed dat ik het als een vraag poneerde.Eigenlijk ook wel logisch. Anders zou er massa 'verdwijnen' in een zwart gat wat gevolgen voor de uitdijing van het helaal zou hebben.
Kein gewalt! Wir sind das volk!
Steps taken forwards but sleepwalking back again.
''And the Germans kill the Jews, And the Jews kill the Arabs, And the Arabs kill the hostages
And that is the news.''
Steps taken forwards but sleepwalking back again.
''And the Germans kill the Jews, And the Jews kill the Arabs, And the Arabs kill the hostages
And that is the news.''
Lijkt een zwart gat niet op het singulariteitspunt van de oerknal maar wel in de omgekeerde richting, oftewel: is het mogelijk dat 'achter' het zwarte gat de opgezogen materie in een andere universum wordt uitgespoten?
Ik zeg maar wat
Ik zeg maar wat
Het verschil tussen het geloof en het bijgeloof is dat het geloof een conclusie is van rationeel onderzoek.
De waarheid is van iedereen.
De waarheid is van iedereen.
Wat gebeurt er dan met de "harde" dwz. zware materie? of wordt dit allemaal opgezogen door zwarte gaten?quote:
[..]
Nou ja, licht is straling met een bepaalde golflengte. Ik weet niet precies wat de gemiddelde golflengte van zo'n eindtoestand zou zijn, maar het is inderdaad denkbaar dat na heel veel jaar het universum alleen nog maar uit straling bestaat.
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Ja. Volgens de ART eindigt het pad van elk deeltje, of het nu massief of massaloos is, bij de singulariteit wanneer het voorbij de waarnemershorizon is.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Dus we komen straks allemaal heeel dicht tegen Beyonce en Katja aan te liggen..quote:
Ja. Volgens de ART eindigt het pad van elk deeltje, of het nu massief of massaloos is, bij de singulariteit wanneer het voorbij de waarnemershorizon is.
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Uit de Kijk van deze maandquote:Hoe zwaar kan een zwart gat maximaal worden? Een wetenschapper van de Amerikaanse Yale-universiteit legt de grens op tien miljard keer de massa van onze zon.
Nog nooit eerder werd er een bovengrens voor de massa van een zwart gat bepaald. Natuur- en sterrenkundige Priya Natarajan deed dat wel en publiceerde onlangs haar bevindingen.
Natarajan kwam tot haar conclusie door gegevens te bestuderen van ultrazware zwarte gaten, die zich bevinden in de centra van bepaalde sterrenstelsels. Deze waarnemingen kunnen alleen kloppen als zwarte gaten stoppen met groeien zodra ze tien miljard keer zo zwaar als onze zon geworden zijn, stelt de wetenschapper.
Hoe dat komt, is nog onduidelijk. Een mogelijkheid die Natarajan oppert: een zwart gat voedt zich met gas, stof en materie van sterren. Op een gegeven moment heeft het op die manier zijn omgeving leeggemaakt. Niet alleen heeft het gat daardoor niets meer te ‘eten’, ook is er te weinig gas voorhanden om in die regio nieuwe sterren te laten ontstaan. Gevolg: het gulzige gat bevindt zich in een gebied dat leeg is én leeg blijft, en kan daardoor niet meer zwaarder worden. -JPK
Heeft iemand die verstand heeft van zaken (Haus? :p) hier nog wat over te zeggen? Het klinkt mij... nou ja, een beetje TE simpel (het zwarte gat voed zich niet meer omdat er gewoonweg geen voeding meer in de buurt is?).
When I die, I want to die like my grandfather - peacefully asleep - and not screaming like the passengers in his car...
Arguing on the Internet is like competing in the Special Olympics. Even if you win, you're still retarded.
Arguing on the Internet is like competing in the Special Olympics. Even if you win, you're still retarded.
Dus ze beweren dat er een limiet is aan de waarnemershorizon? Dus het heelal wordt later helemaal leeg (afgezien van straling) en gevuld met zware gaten?quote:
[..]
Uit de Kijk van deze maand
Heeft iemand die verstand heeft van zaken (Haus? :p) hier nog wat over te zeggen? Het klinkt mij... nou ja, een beetje TE simpel (het zwarte gat voed zich niet meer omdat er gewoonweg geen voeding meer in de buurt is?).
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Dat het gevuld is/word met zwarte gaten durf ik niet te zeggen, maar ik meende dat een hoop modellen al een "leeg" universum voorspellen?quote:Op donderdag 6 november 2008 11:27 schreef KlappernootatWork het volgende:
[..]
Dus ze beweren dat er een limiet is aan de waarnemershorizon? Dus het heelal wordt later helemaal leeg (afgezien van straling) en gevuld met zware gaten?
Vraag me af wat voor plaats zwarte gaten in dat universum hebben?
When I die, I want to die like my grandfather - peacefully asleep - and not screaming like the passengers in his car...
Arguing on the Internet is like competing in the Special Olympics. Even if you win, you're still retarded.
Arguing on the Internet is like competing in the Special Olympics. Even if you win, you're still retarded.
Ik heb zo'n vermoeden dat het universum dan stationair wordt, zonder kromming. Er is dan geen materie meer voorhanden is om die kromming te "voeden". Het heelal zou dan in principe minderdimensionaal kunnen worden..quote:
[..]
Dat het gevuld is/word met zwarte gaten durf ik niet te zeggen, maar ik meende dat een hoop modellen al een "leeg" universum voorspellen?
Vraag me af wat voor plaats zwarte gaten in dat universum hebben?
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Een leeg universum met zwarte gatenquote:Op donderdag 6 november 2008 13:25 schreef RedDevil085 het volgende:
[..]
Dat het gevuld is/word met zwarte gaten durf ik niet te zeggen, maar ik meende dat een hoop modellen al een "leeg" universum voorspellen?
Vraag me af wat voor plaats zwarte gaten in dat universum hebben?
Overigens, ik heb deze week college gehad van Mangano, die een artikel heeft geschreven over de vorming van zwarte gaten in de LHC. Ga nu terug van Parijs, als ik tijd heb probeer ik de gemaakte aantekeningen even fatsoenlijk en begrijpelijk hier neer te zetten
Voor de liefhebber hier alvast de link:
http://arxiv.org/PS_cache/arxiv/pdf/0806/0806.3381v2.pdf
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
| Forum Opties | |
|---|---|
| Forumhop: | |
| Hop naar: | |