quote:Zomertijd en wintertijd, waarom en sinds wanneer?
In de nacht van zaterdag 25 op zondag 26 maart 2023 wordt de klok weer een uur vooruit gezet. Het is dan weer zomertijd. Hoe lang doen we dat al, de klok verzetten, en waarom eigenlijk?
In Nederland zijn winter- en zomertijd in 1977 ingevoerd. Voor die tijd had men het jaren zonder gedaan. In de zomer hoefde de klok niet vooruit en in de winter niet achteruit. Geen 'nacht van de nacht' en in de zomer geen 'gebroken nacht'.
Waarschijnlijk was de beroemde Amerikaanse geleerde Benjamin Franklin (1706-1790) de eerste die voorstelde eens serieus na te denken over hoe er effectief om kon worden gegaan met het daglicht. In 1784 schreef hij het satirische artikel "An Economical Project for Diminishing the Cost of Light". De geleerde schreef dat hij op een dag om zes uur ?s ochtends wakker geworden was, naar buiten had gekeken en gezien had dat de zon al op was. Bovendien constateerde hij dat de zon op dat vroege uur ook al licht gaf. Verspilling, meende Franklin, die stelde dat mensen ontzettend veel kaarsen en geld konden besparen als ze in de zomer een paar uur 'eerder' zouden leven. Zijn artikel was vooral humoristisch bedoeld. In de praktijk werd er niets mee gedaan.
William Willett en de Zomertijd
De eerste die met een echt serieus plan kwam voor zomer- en wintertijd was de Brit William Willett (1856-1915). In 1907 kwam hij met het plan om de klok in de lente op vier opeenvolgende zondagen steeds twintig minuten vooruit te zetten. Op zondagen in september zou de klok dan weer steeds twintig minuten teruggezet moeten worden.
Eerste Wereldoorlog
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de zomertijd door de Duitsers voor het eerst echt ingevoerd. De oorlog was duur en om kolen te besparen besloot Duitsland op 30 april om één uur voor middernacht de zomertijd in te voeren. Ook in de bezette delen van België en Frankrijk werd dit ingevoerd. Nederland volgde het voorbeeld een dag later. Engeland voerde de zomertijd drie weken nadien ook in.
Tijdens het interbellum was er geen zomer- of wintertijd. In de Tweede Wereldoorlog ging Nederland op bevel van de Duitsers van de Amsterdamse Tijd over op de Midden-Europese Tijd. De klok moest één uur en veertig minuten vooruit worden gezet zodat het in Nederland even laat zou zijn als in Duitsland. In 1946 werd de zomertijd afgeschaft. In 1977 werden zomer- en wintertijd echter alweer ingevoerd. Dit keer vanwege de oliecrisis. Door in de zomer langer gebruik te maken van het zonlicht, zou er energie bespaard worden.
quote:Waarom schaffen we de winter- en zomertijd niet af?
Er wordt al een aantal jaar flink gediscussieerd over het afschaffen van de winter- en zomertijd. Is het verzetten van de klok nuttig of eigenlijk vooral onhandig?
Elk voor- en najaar is het weer zover: de klok wordt verzet. 's Zomers gaat de tijd een uur vooruit, 's winters gaat de tijd een uur achteruit. Waarom is dat zo? En is het niet handiger om één tijd aan te houden?
We zitten eigenlijk in een verkeerde tijdzone
Vroeger gebruikten we de zon om te bepalen hoe laat het was. Als de zon op zijn hoogste punt was, was het 12 uur 's middags. Maar daardoor was het niet op elke plek in Nederland even laat. In Enschede was het bijvoorbeeld tien minuten eerder twaalf uur dan in Amsterdam. Daarom werd besloten voortaan nog maar één tijd aan te houden: de Amsterdamse tijd.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog namen we de tijd van het Duitse Rijk over. We zijn toen één tijdzone naar het oosten geschoven. Om twaalf uur stond de zon op het hoogste punt niet meer boven Amsterdam, maar boven Berlijn. Nadat de oorlog was afgelopen hebben we deze Midden-Europese tijd gehouden. En daarmee zitten we dus eigenlijk in de verkeerde tijdzone.
De zomertijd zou energie besparen
De zomertijd bestond toen nog niet, die werd pas in 1977 ingevoerd. De reden? Een oliecrisis die een paar jaar eerder was begonnen. Door de invoering van de zomertijd zou het langer licht zijn, en daarmee zou energie worden bespaard, was het idee. Je hoeft 's avonds immers minder vroeg de lampen aan te zetten. Ook was de zomertijd goed nieuws voor de recreatie-industrie. Door de zomertijd kun je bijvoorbeeld een uurtje langer golfen of op het terras zitten.
Maar het betekent wel dat we in de zomer nog een tijdzone naar het oosten schuiven. Als het twaalf uur is, staat de zon op het hoogste punt boven bijvoorbeeld Litouwen, Oekraïne en Griekenland.
Het verzetten van de klok heeft invloed op je gezondheid
Het is nooit bewezen dat het verzetten van de klok energie bespaart. Wat wel zeker is, is dat zelfs kleine, eenmalige verschuivingen in ons ritme gevolgen kunnen hebben voor onze gezondheid.
Zo'n 25 procent van de Nederlanders heeft hier last van. Na het ingaan van de zomertijd hebben veel mensen moeite met in slaap vallen. Dat houdt meestal zo'n vier weken aan, maar kan in enkele gevallen ook de hele zomer duren. Zo bouwen ze langzaam maar zeker een slaaptekort op. Daarnaast liet een studie van de University of Michigan (VS) zien dat op de maandag na de ingang van de zomertijd er bijna een kwart meer hartaanvallen worden gemeld.
Dat komt omdat onze biologische klok wordt verstoord. Je lichaam is als het ware een fijn afgestelde machine. Als het elke avond langer licht blijft, is onze biologische klok al bezig zich aan te passen. Maar door de klok een uur vooruit te zetten, wordt dat ritme plotseling in de war geschopt. Voortaan nog maar één tijd aanhouden is dan helemaal niet zo'n gek idee.
Kunnen we winter- en zomertijd beter afschaffen?
Maar voor welke tijd kunnen we dan beter kiezen? Winter- of zomertijd? Voor onze gezondheid lijkt die eerste optie beter. De wintertijd sluit meer aan op de tijdzone waarin wij ons bevinden. Daarnaast zou het, als we voor de zomertijd zouden gaan, 's winters pas rond tien uur 's ochtends licht worden. En opstaan in het pikkedonker, daar wordt niemand vrolijk van.
Maar er zijn ook nog andere opties. Chronobioloog Marijke Gordijn van de Rijksuniversiteit Groningen vindt dat we beter voor de Engelse tijd kunnen kiezen. Als je kijkt naar de stand van de zon, is dat namelijk ook onze oorspronkelijke tijdzone. Op die manier heb je een optimale hoeveelheid ochtendlicht voor ons bioritme. Helaas zullen we dan wel wat minder avonduurtjes van de zon kunnen genieten. Maar ook dat heeft zijn voordelen, we gaan er namelijk wel beter van slapen.
VAMOS A LA PLAYA!
Zomers ‘s avonds lekker lang licht, lekker ‘s avonds racefietsen of zeilen!
[ Bericht 47% gewijzigd door KaheemSaid op 30-03-2025 11:57:35 ]
Vies warme nachten, waardoor je met het raam open wilt slapen, maar dan om kwart over vier 's nachts al wakker wordt omdat het licht wordt, uurtje later schijnt de zon naar binnen
Dus dan het raam maar dicht, waardoor het binnen wel donker is, maar niet meer afkoelt
Heerlijk.
Vergeet die schijt vogels niet die al om 4 uur 's nachts een concert willen fluiten.quote:Op zondag 30 maart 2025 12:13 schreef heywoodu het volgende:
Straks weer genieten
Vies warme nachten, waardoor je met het raam open wilt slapen, maar dan om kwart over vier 's nachts al wakker wordt omdat het licht wordt, uurtje later schijnt de zon naar binnen
Dus dan het raam maar dicht, waardoor het binnen wel donker is, maar niet meer afkoelt
Heerlijk.
Boh ja, om half vijf al achttien eksters rond je raamquote:Op zondag 30 maart 2025 12:41 schreef Haags het volgende:
[..]
Vergeet die schijt vogels niet die al om 4 uur 's nachts een concert willen fluiten.
Het is erg raar dat wintertijd nog tot de lente door gaat ja, die maand had er ook nog makkelijk af gekund.quote:
Ik kan niet wachten tot 26 october. Waarom is de wintertijd slechts 5 maanden? Welk dom excuus is daar precies voor?
In oktober van 2:59 uur tot 2:01 uur.quote:
Mensen vinden de zomertijd een stuk chiller.quote:
Ik kan niet wachten tot 26 october. Waarom is de wintertijd slechts 5 maanden? Welk dom excuus is daar precies voor?
Zonder zomertijd had al het bovengenoemde ook plaatsgevonden maar dan 1 uur eerder.quote:
Straks weer genieten
Vies warme nachten, waardoor je met het raam open wilt slapen, maar dan om kwart over vier 's nachts al wakker wordt omdat het licht wordt, uurtje later schijnt de zon naar binnen
Dus dan het raam maar dicht, waardoor het binnen wel donker is, maar niet meer afkoelt
Heerlijk.
Om 17;00 willen ze avondeten, iedere dag, krijgen ze om 17:00. Vandaag, 17:00 wij willen eten
Beagles kunnen klokkijken, ik zweer
Ga je normaal om 1830 naar bed dan? Het zit allemaal tussen je orenquote:Op zondag 30 maart 2025 18:55 schreef Seven. het volgende:
Ik lag om half zes al te tukken op de bank. Ik ga hier echt slecht op.
Ik ben ook echt moe, misschien komt het door dat uurtje. Ach, who cares.quote:
Ik lag om half zes al te tukken op de bank. Ik ga hier echt slecht op.
Hoe dan ook, ik ga niet janken en lopen zeuren dat ik wintertijd weer terug wil.
Zoals bij iedereen die er last van heeft. Je biologische ritme wordt vanuit je hersenen aangestuurd.quote:
[..]
Ga je normaal om 1830 naar bed dan? Het zit allemaal tussen je oren
Over een weekje ben ik er wel aan gewend.quote:
[..]
Ik ben ook echt moe, misschien komt het door dat uurtje. Ach, who cares.
Hoe dan ook, ik ga niet janken en lopen zeuren dat ik wintertijd weer terug wil.
'Mensen'. En er zijn ook mensen die de wintertijd een stuk chiller vinden.quote:
[..]
Mensen vinden de zomertijd een stuk chiller.
Ik wel. En ik blijf daar in het oneindige over zeuren, totdat dat gekl**t met die klok ophoudt.quote:
[..]
Hoe dan ook, ik ga niet janken en lopen zeuren dat ik wintertijd weer terug wil.
Ik dagje denk ik.quote:Op zondag 30 maart 2025 20:52 schreef Seven. het volgende:
[..]
Over een weekje ben ik er wel aan gewend.
En je hersenen denken onbewust ineens dat je om 1730 moet gaan slapen omdat de klok een uurtje is verzet. Uhuh.quote:
[..]
Zoals bij iedereen die er last van heeft. Je biologische ritme wordt vanuit je hersenen aangestuurd.
ik geloof er niet in, je kiest ervoor.[ Bericht 2% gewijzigd door Twiitch op 30-03-2025 21:18:35 ]
Ik ben zelfs erg flexibel in m'n tijden. Maar als anderen dat niet zijn, ben je gedwongen om er in mee te gaan. Uiteindelijk zijn de winkeltijden anders, kantoortijden (niet extreem veel last van), de tijd die vrienden en familie aanhouden, etc. Je bent verplicht om daarin mee te gaan.quote:Op zondag 30 maart 2025 21:12 schreef Twiitch het volgende:
[..]
En je hersenen denken onbewust ineens dat je om 1730 moet gaan slapen omdat de klok een uurtje is verzet. Uhuh.
Dit dus. Gewoon permanente zomertijd ik hoef geen daglicht om 4 uur 's ochtends.quote:
[..]
En je hersenen denken onbewust ineens dat je om 1730 moet gaan slapen omdat de klok een uurtje is verzet. Uhuh.
Daar zijn gordijnen voor uitgevonden.quote:
[..]
Dit dus. Gewoon permanente zomertijd ik hoef geen daglicht om 4 uur 's ochtends.
Als dat echt een probleem is in je leven, ben je m.i. niets gewend. 
Nergens last van.quote:
[..]
Zoals bij iedereen die er last van heeft. Je biologische ritme wordt vanuit je hersenen aangestuurd.
SPOILERIk heb dan ook geen hersenen
Jankverhalen eerste klas, inderdaad. Als je bij een uurtje verschuiving al zo veel last ondervindt dan moet een verre vliegvakantie wel bijna dodelijk zijn als gevolg van meerdfere uren verschuiving.quote:
Afschaffen zou prima zijn natuurlijk, maar ik kan ook wel genieten van die lui die compleet van de leg raken want verstoring biologisch ritme blabla.
Ik denk dat een hoop mensen zelf zonder veel problemen die verschuiving doorstaan, maar dat het anders is als je kleine kinderen hebt. Voor die kleines is het verschil tussen om 19:00 naar bed of om (volgens hun hersenen) al om 18:00 of pas om 20:00 vaak garantie op een uur drama. Hetzelfde met eten, opstaan en middagslaapje.quote:
[..]
Jankverhalen eerste klas, inderdaad. Als je bij een uurtje verschuiving al zo veel last ondervindt dan moet een verre vliegvakantie wel bijna dodelijk zijn als gevolg van meerdfere uren verschuiving.
Ik vind mijn kat al irritant als de wintertijd ingaat. Dat is normaal al een half uur schooien, bietsen en etteren voor de voedertijd en dat wordt dan anderhalf uur met toenemende theatrale neigingen.
[ Bericht 93% gewijzigd door Qarrad op 31-03-2025 11:03:48 ]
Sterkte in deze barre, barre tijden. Ik hoop dat je kracht vindt om er overheen te komen, het is niet nietsquote:
[..]
Ik denk dat een hoop mensen zelf zonder veel problemen die verschuiving doorstaan, maar dat het anders is als je kleine kinderen hebt. Voor die kleines is het verschil tussen om 19:00 naar bed of om (volgens hun hersenen) al om 18:00 of pas om 20:00 vaak garantie op een uur drama. Hetzelfde met eten, opstaan en middagslaapje.
Ik vind mijn kat al irritant als de wintertijd ingaat. Dat is normaal al een half uur schooien, bietsen en etteren voor de voedertijd en dat wordt dan anderhalf uur met toenemende theatrale neigingen.
Wat heeft dat met zomertijd te maken?quote:
https://www.nrc.nl/nieuws(...)p-weerstand-a4888177
Ander artikel.
[..]
Als je dat wilt moet je klokken maar helemaal afschaffen en weer terugvallen op je biologisch ritmequote:
Laat de natuur gewoon de natuur. Afschaffen deze verzonnen poppenkast.
Excuses, verkeerde topic, weggehaald inmiddelsquote:
[..]
Wat heeft dat met zomertijd te maken?
Schat, mijn kinderen zijn volwassen, mijn kat krijgt me er niet onder en ik heb zelf de zomertijd tot diep in de nacht ingeluid met live muziek zonder de volgende dag een therapeut te hoeven bellen.quote:
[..]
Sterkte in deze barre, barre tijden. Ik hoop dat je kracht vindt om er overheen te komen, het is niet niets
Dat moet je dan ook met kinderen niet in 1x doen maar elke dag kwartier schuiven. Zo deed ik dat vroeger.quote:
[..]
Ik denk dat een hoop mensen zelf zonder veel problemen die verschuiving doorstaan, maar dat het anders is als je kleine kinderen hebt. Voor die kleines is het verschil tussen om 19:00 naar bed of om (volgens hun hersenen) al om 18:00 of pas om 20:00 vaak garantie op een uur drama. Hetzelfde met eten, opstaan en middagslaapje.
Ik vind mijn kat al irritant als de wintertijd ingaat. Dat is normaal al een half uur schooien, bietsen en etteren voor de voedertijd en dat wordt dan anderhalf uur met toenemende theatrale neigingen.
Ik heb mij laten vertellen dat ik vroeger bij het avondeten ging huilen na het verzetten van de klok, dus ja, ik geloof je welquote:
[..]
Ik denk dat een hoop mensen zelf zonder veel problemen die verschuiving doorstaan, maar dat het anders is als je kleine kinderen hebt. Voor die kleines is het verschil tussen om 19:00 naar bed of om (volgens hun hersenen) al om 18:00 of pas om 20:00 vaak garantie op een uur drama. Hetzelfde met eten, opstaan en middagslaapje.
Ik vind mijn kat al irritant als de wintertijd ingaat. Dat is normaal al een half uur schooien, bietsen en etteren voor de voedertijd en dat wordt dan anderhalf uur met toenemende theatrale neigingen.
Jij al een beetje bijgekomen?quote:
[..]
Sterkte in deze barre, barre tijden. Ik hoop dat je kracht vindt om er overheen te komen, het is niet niets
De koffie-economie op kantoor doet het goed vandaagquote:
Op 
Maar waarom?quote:
Dus zonlicht om 5u 's ochtends is dan wel ineens oke? Dat kun je makkelijk tackelen door gordijnen te gebruiken. Zonlicht creëren is een stuk moeilijkerquote:
Wintertijd past beter bij de biologische klok van de mens. Daglicht heeft bewezen gezondheidsvoordelen. Als je de zomertijd als permanente tijd neemt, dan komt de zon in december pas tegen tienen op. Lijkt me erg onwenselijk.
Is goed, doen we dan wel wintertijd.quote:
[..]
Dus zonlicht om 5u 's ochtends is dan wel ineens oke? Dat kun je makkelijk tackelen door gordijnen te gebruiken. Zonlicht creëren is een stuk moeilijker
Wintertijd past beter bij de biologische klok van de mens. Daglicht heeft bewezen gezondheidsvoordelen. Als je de zomertijd als permanente tijd neemt, dan komt de zon in december pas tegen tienen op. Lijkt me erg onwenselijk.
Als het donker is, raakt m'n hoofd altijd heel snel leeg en kan ik me focussen op één ding. Nu zit ik tot acht uur weer van alles te doen, maar zonder echte aandacht.
Skill issue.quote:
Nu is het 's avonds pas veel te laat gezellig.
Als het donker is, raakt m'n hoofd altijd heel snel leeg en kan ik me focussen op één ding. Nu zit ik tot acht uur weer van alles te doen, maar zonder echte aandacht.
Mwa, ik heb gewoon een heel sterk dag en avond/nacht ritme.quote:
Je kunt er zo schertsend over doen als je wil, het verandert niets aan het feit dat ik er elke keer weer last van ondervind.quote:
[..]
En je hersenen denken onbewust ineens dat je om 1730 moet gaan slapen omdat de klok een uurtje is verzet. Uhuh.
Ja, en dan wordt het donker en ineens is het tijd om te gaan slapen. Heel matig.quote:
Nu is het 's avonds pas veel te laat gezellig.
Als het donker is, raakt m'n hoofd altijd heel snel leeg en kan ik me focussen op één ding. Nu zit ik tot acht uur weer van alles te doen, maar zonder echte aandacht.
Hoewel dat gewoon een voorjaar- en zomerding in het algemeen is uiteindelijk. Bijna weer november
Als je je graag wil aanstellen dan is er altijd wel wat te vinden denk ik dan maar
Ook nog onwenselijk maar al wel een verbetering. Daglicht heeft idd gezondheidsvoordelen wanneer je wakker bent.quote:
[..]
Dus zonlicht om 5u 's ochtends is dan wel ineens oke? Dat kun je makkelijk tackelen door gordijnen te gebruiken. Zonlicht creëren is een stuk moeilijker
Wintertijd past beter bij de biologische klok van de mens. Daglicht heeft bewezen gezondheidsvoordelen. Als je de zomertijd als permanente tijd neemt, dan komt de zon in december pas tegen tienen op. Lijkt me erg onwenselijk.
Dit geldt echt voor 3 dagen ofzo.quote:Als je de zomertijd als permanente tijd neemt, dan komt de zon in december pas tegen tienen op. Lijkt me erg onwenselijk.
Tegelijkertijd heb je met permanente wintertijd dan een aantal dagen dat de zon om 03:45 snachts opkomt: daar heeft net zo goed niemand wat aan.
Huidige systeem zorgt ervoor dat de maatschappij het meeste daglicht heeft tussen 0600 en 2200, de tijd dat (het grootste deel van) Nederland wakker is.
Als daglicht bewezen gezondheidsvoordelen heeft, waarom wil je dan dat daglicht 's zomers verschuiven naar midden in de nacht en 's winters naar tijden dat het gros van Nederland bij kunstlicht binnen op werk of in school zit en afpakken als mensen daadwerkelijk buiten kunnen zijn?quote:
[..]
Dus zonlicht om 5u 's ochtends is dan wel ineens oke? Dat kun je makkelijk tackelen door gordijnen te gebruiken. Zonlicht creëren is een stuk moeilijker
Wintertijd past beter bij de biologische klok van de mens. Daglicht heeft bewezen gezondheidsvoordelen. Als je de zomertijd als permanente tijd neemt, dan komt de zon in december pas tegen tienen op. Lijkt me erg onwenselijk.
Ga je al om 21.00 naar bed ja? Ik om 01.00, vind het wel lekker dat het dan 's avonds langer licht is.quote:
[..]
Ja, en dan wordt het donker en ineens is het tijd om te gaan slapen. Heel matig.
Hoewel dat gewoon een voorjaar- en zomerding in het algemeen is uiteindelijk. Bijna weer november
Ik moet 's ochtends gewoon werken, dus dan ga ik vaak wel rond 22-23 uur naar bed ja. En dan vind ik het zeker in het begin altijd weer even wennen/jammer als het donker begint te worden en je dan nog maar weinig tijd over hebt, waar ik het in de late herfst/winter juist heerlijk vind als het donker is en er nog heel veel tijd isquote:
[..]
Ga je al om 21.00 naar bed ja? Ik om 01.00, vind het wel lekker dat het dan 's avonds langer licht is.
quote:
[..]
Als daglicht bewezen gezondheidsvoordelen heeft, waarom wil je dan dat daglicht 's zomers verschuiven naar midden in de nacht en 's winters naar tijden dat het gros van Nederland bij kunstlicht binnen op werk of in school zit en afpakken als mensen daadwerkelijk buiten kunnen zijn?
Dramaqueen.Waarvoor? Wat kun je dan in het donker wel doen, wat in het licht niet kan? Andersom kan ik wel wat dingen bedenken.quote:
[..]
Ik moet 's ochtends gewoon werken, dus dan ga ik vaak wel rond 22-23 uur naar bed ja. En dan vind ik het zeker in het begin altijd weer even wennen/jammer als het donker begint te worden en je dan nog maar weinig tijd over hebt, waar ik het in de late herfst/winter juist heerlijk vind als het donker is en er nog heel veel tijd is
Ik denk niet dat ik mijn gevoel beter uit ga kunnen leggen in de vorm van een uitgebreide discussie. Maakt ook niet uit, want er gaat niks veranderen en dat is prima, gewoon houden zo en ondertussen kijk ik weer uit naar november.quote:
[..]
Waarvoor? Wat kun je dan in het donker wel doen, wat in het licht niet kan? Andersom kan ik wel wat dingen bedenken.
Vannacht echt in coma gelegen tot 9u vanochtend koekoek (thuiswerken). Dat uurtje even ingehaald, genot.quote: