Niet bij de burger, maar een systeem injectie door de centrale bank, en daarna een systeem herziening om de varkenscyclus te doorbreken.quote:Op maandag 16 juli 2018 21:49 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Andersom, als landen failliet gaan en banken omvallen kan er altijd bij de burger langsgegaan worden voor extra geld.
Wat de winnaars en schuldeisers van de wereld (Nederlanders) dus disproportioneel meer pijn gaat doen dan de verliezers en de schuldenaars (de derde wereld). Niemand in Nederland wil met een gezond verstand een markt-reset, ook al is het "eerlijker", zelfs de verliezers in de Nederlandse economie niet, want zij hebben veel te veel te verliezen ten opzichte van Afrika, Azie en Zuid-Amerika. Het is misschien oneerlijk, maar wel oneerlijk in ons voordeel.quote:Op maandag 16 juli 2018 22:15 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Niet bij de burger, maar een systeem injectie door de centrale bank, en daarna een systeem herziening om de varkenscyclus te doorbreken.
Het is een hondenspelletje en daar kijk ik niet meer van op. De rationaliteit waarover marktmensen pochen te beschikken, verhult een enorme geilheid naar geld, status en macht.
Dat is de alles of niets gedachte. Je werkt toe naar een faire wereld. De stelling: "Het is misschien oneerlijk, maar wel oneerlijk in ons voordeel.", is wat een machtsspeler typeert (het is ook de marktmoraal). Het is onvoldoende constructief.quote:Op dinsdag 17 juli 2018 22:05 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Wat de winnaars en schuldeisers van de wereld (Nederlanders) dus disproportioneel meer pijn gaat doen dan de verliezers en de schuldenaars (de derde wereld). Niemand in Nederland wil met een gezond verstand een markt-reset, ook al is het "eerlijker", zelfs de verliezers in de Nederlandse economie niet, want zij hebben veel te veel te verliezen ten opzichte van Afrika, Azie en Zuid-Amerika. Het is misschien oneerlijk, maar wel oneerlijk in ons voordeel.
Waarom zou het kapitalisme niet naar een meer faire wereld werken? Immers, de afgelopen 20 jaar heeft de markteconomie een miljard mensen uit de armoede gehaald. In de paar niet-markteconomien zijn de cijfers aanmerkelijk minder positief.quote:Op dinsdag 17 juli 2018 22:27 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Dat is de alles of niets gedachte. Je werkt toe naar een faire wereld. De stelling: "Het is misschien oneerlijk, maar wel oneerlijk in ons voordeel.", is wat een machtsspeler typeert (het is ook de marktmoraal).
Know-how delen werkt nog beter. En de niet-markteconomien worden allemaal geboycot / ondermijnt.quote:Op dinsdag 17 juli 2018 22:59 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Waarom zou het kapitalisme niet naar een meer faire wereld werken? Immers, de afgelopen 20 jaar heeft de markteconomie een miljard mensen uit de armoede gehaald. In de paar niet-markteconomien zijn de cijfers aanmerkelijk minder positief.
Dus het "no true Scotsman"-argument?quote:Op dinsdag 17 juli 2018 23:03 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Know-how delen werkt nog beter. En de niet-markteconomien worden allemaal geboycot.
Er was een andere reden. Het waren kastenstelsels, volstrekt autocratisch (en daar glijden wequote:
De marktbeweging is daarin wel een doorbraak geweest. Markten hebben ook nuttige eigenschappen:quote:Toen de niet-markteconomien nog dominant waren (1945-1990) werkten ze ook niet beter dan markteconomien.
En samenlevingen met relatief veel en open markten hebben bovengemiddelde groei laten zien. Nu kunnen we Scandinavi als voorbeeld pakken van hoe het ook kan (en ik zal het op veel punten best met je eens zijn), maar dat blijven markteconomieen die ook nog een aantal historische voordelen hebben ten opzichte van andere landen, zoals grondstoffen (Noorwegen) en oorlogsneutraliteit (Zweden). Het alternatief voor een markteconomie is vele malen minder aantrekkelijk en dan moet je naar het Cuba van 10 jaar terug of het Venezuela van nu. Die landen scoren gewoon slechter dan buurlanden op vrijwel alle punten. De democratie en de markt werken samen en zijn krachten die allebei aan elkaar zagen, maar ik zie dat niet als eenzijdig goed (democratie die de markt in wil dammen is per definitie een rechtvaardige democratie), in tegenstelling tot mensen die de marktbeweging willen aanpakken.quote:Op dinsdag 17 juli 2018 23:21 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Er was een andere reden. Het waren kastenstelsels, volstrekt autocratisch (en daar glijden we
nu weer in terug, cadeautje van de neoliberalen die de samenleving zo plat als een dubbeltje hebben gewalst, wat betreft: cultuur, onderwijs, media, publiek debat, etc ... veel competitief vormgegeven entertainment zoals sport).
[..]
De marktbeweging is daarin wel een doorbraak geweest. Markten hebben ook nuttige eigenschappen:
1. Ze vereisen minder vertrouwen, dan samenleven. Alleen gedurende de transactie is er vertrouwen nodig. Daarom zijn ze goed in het leggen van verbindingen, daar waar weinig vertrouwen is.
2. Ze zijn goed in het verspreiden van kennis en know-how (al proberen ze dat tegenwoordig uit alle macht te voorkomen). De rest is gewoon gedaan door de Chinezen zelf o.a.
De marktbeweging is in beginsel links (anarchistisch).
Markten hebben ook nare eigenschappen. Het zoekt geld, status en macht, en dat heeft destructieve kanten. In alle samenlevingen met een agressief marktbeleid is de ongelijkheid groot en groeiend. Er vormt zich al snel een kongsi tussen politiek en markt. En daarna glijdt het af naar een kastenstelsel. Een democratische rechtstaat werkt beter. De marktbeweging glijdt altijd weer af naar autocratisch.
Sociaal democratien functioneren prima, en de hoeveelheid spullen die je rondpomp is een rare maatstaf.quote:Op woensdag 18 juli 2018 00:30 schreef GSbrder het volgende:
[..]
En samenlevingen met relatief veel en open markten hebben bovengemiddelde groei laten zien. Nu kunnen we Scandinavi als voorbeeld pakken van hoe het ook kan (en ik zal het op veel punten best met je eens zijn), maar dat blijven markteconomieen die ook nog een aantal historische voordelen hebben ten opzichte van andere landen, zoals grondstoffen (Noorwegen) en oorlogsneutraliteit (Zweden). Het alternatief voor een markteconomie is vele malen minder aantrekkelijk en dan moet je naar het Cuba van 10 jaar terug of het Venezuela van nu. Die landen scoren gewoon slechter dan buurlanden op vrijwel alle punten.
Ze werken helemaal niet samen, de markt drijft de democratie eruit. Het zijn twee coordinatie systemen met ieder een eigen logica. Het laten samengaan leidt tot een gevecht tussen beide en dat is een machtsstrijd.quote:De democratie en de markt werken samen en zijn krachten die allebei aan elkaar zagen, maar ik zie dat niet als eenzijdig goed (democratie die de markt in wil dammen is per definitie een rechtvaardige democratie), in tegenstelling tot mensen die de marktbeweging willen aanpakken.
quote:CEOs vs. Workers
BY
MEAGAN DAY
Bernie Sanders's town hall on Monday delivered a radical message: workers are getting screwed, and the capitalist class is to blame.
On Monday night, Vermont senator Bernie Sanders hosted a live-streamed town hall with five low-wage workers — one each from Amazon, American Airlines, Disney, McDonald’s, and Walmart. The workers sat on one side of the stage, while on the other idled five empty chairs, each emblazoned with the name of an absent CEO. Sanders had invited the executives to participate in the discussion, but none had agreed.
The arrangement was an effective visual representation of the outrageous inequality that exists in the United States. The ten chairs represented ten people: five workers struggling to make ends meet, and their five indifferent bosses, too preoccupied to bother attending and too powerful to be compelled.
“I guess they didn’t show up,” Sanders said, gesturing to the vacant chairs. “We made a sincere effort, because I think it would’ve been an extraordinary discussion for them to defend the kind of compensation they get in contrast to the people who work for them.” (I crunched the numbers, and Amazon CEO Jeff Bezos personally made over five hundred times the median Amazon workers’ salary during the length of the broadcast.)
Sanders opened the event by asking workers to describe their working and living conditions. “I work twelve-hour days,” said Heather Hudson, an eleven-year employee of American Airlines. Hudson, who supplements her paycheck with food stamps, described how “humiliating it is to be in the social services line with your coworkers,” adding that “the most disturbing part of all of this is that we work for a company that is extraordinarily successful.”
“We’re understaffed, overworked, and they disrespect us,” said Cynthia Murray, who has worked for Walmart for eighteen years. She spoke of constant harassment by managers and of workers walking an hour to the store because they couldn’t afford a bus ride. One year, she said, the company set out collection boxes for its employees to donate food to each other during the winter holidays. “Workers have to collect food to feed other workers,” reiterated Sanders, “at a company owned by one of the richest families in the world.”
Artemis Bell, a Disney worker for seven years, told Sanders that she makes $11.86 an hour. “How do people live on $11.86 an hour?” he asked. “We don’t really,” she answered. “We just barely make it, even when we have more roommates than we have bedrooms.” Bell told the story of a coworker who died sleeping in her car, after working for Disney six days a week for ten years. Sanders noted that Disney recently gave CEO Bob Iger a $423 million compensation package.
Perhaps it was the ideological framing of the town-hall event — “CEOs vs. Workers” — that explained the executives’ absence. Capitalists prefer to be thought of as valuable job creators and benevolent providers for workers, not their adversaries.
But as the town hall made clear, CEOs do actively undermine their employees’ interests, subjecting them to poverty wages, ever-dwindling benefits, razor-thin job security, unreasonable performance standards, hazardous working conditions, and sabotaged collective-bargaining efforts. When a company contracts out or hires exclusively part-time so they don’t have to provide health care for low-wage employees, that’s CEOs versus workers. When a company puts its profits toward hiring lobbyists to secure tax breaks instead of paying the people whose sweat produced that profit a decent wage, that’s CEOs versus workers.
Some workers think of their fellow workers (immigrants, say) as their competitors. Some even think their boss’s competitor is their competitor, buying the line that what’s good for the employer is good for the employee. But the workers Sanders brought to the stage had a different perspective. They saw the boss as the workers’ real competitor. “I believe it’s time,” said Hudson, “for the company to share those profits with us.”
Capitalism and Class
Sanders’s framing is familiar to socialists, who understand capitalism as a system that pits different classes against each other. Bosses try to squeeze as much labor from their workers for the cheapest price possible, while workers try — with varying degrees of coordination and success — to secure a decent living by forcing concessions from the capitalist class.
Socialists see this conflict not as an unfortunate accident, but as an inherent feature of capitalism. While all people may be theoretically created equal, under capitalism some of them have money or land or factories, and others don’t. The have-nots must sell their labor to the haves to survive.
Since this arrangement puts workers in competition with each other for jobs and artificially scarce resources, it creates a race to the bottom. Workers accept worsening pay and conditions because they need to sell their labor in order to keep a roof over their head or feed their kids. Capitalists take advantage of this desperation by paying unlivable wages, slashing benefits, and so on — all of which helps their bottom line. This makes workers even more desperate, which gives capitalists even more leverage to exploit workers, resulting in a constant transfer of wealth to the top and the unconscionable material inequality that we see today.
It’s not that bosses are personally mean, or bad apples. Some bosses are cruel, and some are kind. What unites them all is that they are all disciplined by the needs of the company. And companies need one thing: profit.
In The Grapes of Wrath, John Steinbeck likened a bank or a company to a monster. “The monster has to have profits all the time. It can’t wait. It’ll die,” he wrote. “When the monster stops growing, it dies. It can’t stay one size.” This is one of capitalism’s unique features: every economic actor is disciplined by and subservient to the logic of the market, its dictates of competition and profit maximization. If companies don’t keep making a profit, they will be edged out of existence by other companies. And the most surefire way to turn a profit is to cut labor costs, via all of the means that the Amazon, American Airlines, Disney, McDonald’s, and Walmart workers described during Bernie Sanders’s town hall.
This is why socialists believe capitalism can never provide a decent life for all people. We must instead defy the dictates of the market and reorder society around human need, not private profit.
“People in a Sense Are Disposable”
Halfway through the town hall, Bernie Sanders showed a video that began with a clip of Jeff Bezos discussing his own personal fortune, saying, “The only way I can see to deploy this much financial resource is by converting my Amazon winnings into space travel.”
It was blood-boiling, especially after Amazon worker Seth King had just described his experience working in the warehouses where Bezos’s profits are generated. King said he was initially attracted to Amazon by some enticing employee perks, but he quickly learned that the company’s business model is predicated on burning workers out before they ever get to enjoy them.
“It’s a revolving door of bodies that they’re throwing at the floor,” King said. “Ten hours for four days straight, walking, not allowed to sit down.” He described a working environment in which employees were not allowed to talk to each other, and where every movement is tracked and worker performance is measured daily against impossible standards. King, a young Navy veteran, said he always fell at least 20 percent short of his mark, even on days where he felt his performance was high.
“The environment is very isolated and depressing,” he said, noting that this workplace had no windows. King held another job to supplement his Amazon job, leaving him with one free day a week, which he spent sleeping. He described reaching a breaking point and asking himself, “If this is the best my life is going to get, why am I still here?” His suicidal thoughts eventually drove him to leave Amazon. “There’s no work environment that should make you feel like that,” he said.
After a quiet moment, Sanders added, “And this is a company owned by a person whose wealth increases $275 million every single day.”
“People in a sense are disposable,” Sanders said. “We work somebody to the point of no return, and we get rid of them and get somebody else in. It’s not a culture where people are respected, are nourished. We have to ask ourselves if that’s the kind of economic culture we are comfortable with. And I think most Americans are not.”
The moment captured Sanders’s greatest contribution to American politics. Of all the country’s politicians or household names of any stripe, he is far and away the most committed to highlighting the conflict between classes.
To go beyond the competitive drives of capitalism and move toward socialism, millions of people will have to become engaged in class-conscious struggle throughout all spheres of society. Understanding that classes do not coexist in harmony — that there is already a class war underway and the only choice that remains is whether to fight back in it — is at the heart of class consciousness. One of the primary tasks of socialists is to bring people into contact with this very idea.
We live in a time of ruthless domination and subjection from above and disordered and threadbare opposition from below. But it’s a heartening sign that the most popular politician in America is seeking to popularize the idea of class conflict — and that millions of people are listening.
https://jacobinmag.com/20(...)nders-class-conflict
Het neoliberalisme is met propaganda doorgedrukt, inclusief het leerstuk van de vrije wil.quote:Op zaterdag 7 juli 2018 22:39 schreef deelnemer het volgende:
Laten we de dogma's nog even op een rijtje zetten:
1. Het leerstuk van de vrije wil
Gert-Jan Segers verdient hiervoor een compliment (zie het artikel hierboven).quote:Op maandag 4 juni 2018 19:03 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Verschenen in Trouw.
Link:
ChristenUnie bindt de strijd aan met het neoliberalisme
INTERVIEW Partijleider Gert-Jan Segers wil de toon van de ChristenUnie aanscherpen. Nederland heeft volgens hem behoefte aan een nieuwe politieke agenda, tegen het neoliberalisme.
Klopt.quote:Segers: “Er is een sterk verband tussen het culturele debat in dit land en het economische. Aan de ene kant is er het debat over identiteit - wie zijn we nu eigenlijk? - en aan de andere kant een debat over toenemende ongelijkheid. Rechts monopoliseert het eerste en links het tweede, terwijl de twee debatten sterk met elkaar verbonden zijn.
.... en vervolgens dicht de VVD (als de verklaring) je de smerigste motieven toe, en behandelt je daarnaar (vernedering en straf). Vervolgens wordt de VVD in de media erkent als de meest verantwoordelijke partij van Nederland, en iedere andere groep die nog probeert dit te ontkrachten, worden weggezet als gekke populisten.quote:“Laat de feiten op je inwerken. Economisch gaat het goed, maar kijk even een spade dieper. Jongere generaties zijn niet in staat vermogen op te bouwen, ze leven van loonstrookje naar loonstrookje. De kans op werk is groter geworden, maar die generaties weten ook dat als de crisis toeslaat dat loonstrookje niet meer komt. Kijk naar Itali, kijk naar de geopolitieke onzekerheden. Er is zo weer een crisis en als je dan ook geen appeltje voor de dorst hebt, dan is die voorspoed maar zeer betrekkelijk en uiterst kwetsbaar. Je hebt dan niets om op terug te vallen. Er is geen gemeenschap die je opvangt. Je baan verdwijnt zomaar over de grens of het werk wordt overgenomen door een robot....
Populair en populistisch gaan vaak hand in hand.quote:“Mijn collega Klaas Dijkhoff kan met enig recht op het congres van de VVD zeggen ‘we hebben gewonnen’.
In hoeverre is het NRC daar zelf schuldig aan / slachtoffer van?quote:Op zaterdag 21 juli 2018 22:37 schreef deelnemer het volgende:
Je weet niet wat je niet weet en dat leidt tot fouten en arrogantie.
quote:
quote:De Zeeuwse ggz-instelling Emergis slaat alarm over patinten van wie het verblijf in de kliniek tot zulke ernstige problemen leidt, dat er al drie personeelsleden met traumaverschijnselen thuis zitten. Deze patinten moeten dringend worden overgeplaatst naar meer gespecialiseerde zorg, maar daar kunnen ze al lange tijd niet terecht.
Patinten in de isoleer en medewerkers getraumatiseerd thuis. Maar oplossen doen we niet omdat het binnen het neo-liberale model "niet rendabel" op te lossen is.quote:"In de ggz echter is het helaas niet zo geregeld. Daar worden per regio netwerkafspraken gemaakt: een instelling die zelf geen forensisch-psychiatrische afdeling heeft, maakt afspraken met instellingen die daar wel over beschikken en zwaardere patinten kunnen overnemen. Maar als je niet in zo'n keten zit, heb je een probleem. In dunbevolkte gebieden kan het zijn dat een forensisch-psychiatrische afdeling of kliniek niet rendabel te krijgen is."
quote:
quote:Burberry, the upmarket British fashion label, destroyed unsold clothes, accessories and perfume worth 28.6m last year to protect its brand.
It takes the total value of goods it has destroyed over the past five years to more than 90m.
Fashion firms including Burberry destroy unwanted items to prevent them being stolen or sold cheaply.
Burberry said that the energy generated from burning its products was captured, making it environmentally friendly.
"Burberry has careful processes in place to minimise the amount of excess stock we produce. On the occasions when disposal of products is necessary, we do so in a responsible manner and we continue to seek ways to reduce and revalue our waste," a spokesperson for the company said.
The FTSE 100 company said last year was unusual as it had to destroy a large amount of perfume after signing a new deal with US firm Coty.
As Coty would be making new stock, Burberry had to dispose of 10m worth of old products - largely perfume.
quote:Tim Jackson, head of the British School of Fashion at the London campus of Glasgow Caledonian University, said luxury fashion firms such as Burberry faced a paradox.
To satisfy shareholders, they have to keep expanding even if that risks "diluting their identity and creating excess stock", he said.
"There's no way they are ever going to solve this problem."
Dat kan niet, want cultuur is iets heel anders dan ras. Sterker nog, dat heeft helemaal niets met elkaar te maken.quote:Op donderdag 26 juli 2018 17:30 schreef deelnemer het volgende:
Oproep politici stop met het inspelen op xenofobie en racisme
Hier sluit ik mij bij aan. Cultuur lijkt dezelfde rol te gaan spelen als ras in de rassenwaan van voor WOII.
Ras is net zo goed onzin (geen van beide zijn essenties waarop je kunt bouwen, het zijn variaties). Cultuur wordt momenteel in een soortgelijke zin misbruikt. Bijvoorbeeld, als Stef Blok zegt dat xenofobie in de genen zit.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 14:04 schreef Weltschmerz het volgende:
[..]
Dat kan niet, want cultuur is iets heel anders dan ras. Sterker nog, dat heeft helemaal niets met elkaar te maken.
Je hebt gelijk inzover dat een landsgrens voor de het organiseren van de groep even belangrijk is als eigendomsrecht voor het organiseren van een markt (beide zijn in een meer fundamentele zin kunstmatig). Het grootkapitaal terroriseert de bevolking, door misbruik te maken van het marktplatform dat landsgrenzen overstijgt (opzettelijk eenzijdig gereguleerd tbv het grootkapitaal). We springen nu van de ene extreem (het autonome individu) maar het andere extreem (een gefixeerde volksidentiteit)quote:Ik ben het er wel mee eens dat politici hun verantwoordelijkheid moeten nemen maar dan moeten ze eerst gaan zien wat hun verantwoordelijk is: Die is om via de overheid het land beter te maken voor de mensen die hier geboren zijn en geboren worden in de hoedanigheid van Nederlands staatsburger.
Het is niet hun verantwoordelijkheid om het grondgebied, de cultuur en de instituties maximaal te laten uitwinnen als een optimaal intensieve veehouderij door het internationale grootbedrijf, en dat allemaal zo lang mogelijk houdbaar te maken door het enigzins in goede banen te leiden. Het is niet hun verantwoordelijkheid om te zorgen dat de burgers zoveel mogelijk narigheid en ongemak tolereren, het is hun verantwoordelijkheid om zoveel mogelijk narigheid en ongemak te voorkomen en weg te nemen.
Ik ben dus een beetje verbaasd dat jij er hier voor pleit dat politici het pad effenen voor het neoliberale ideaal van maximale uitwinning van het land.
Volgens mij is elke ideologie slecht als het te ver doorgedreven wordt. Idem voor neosocialisten of neodemocraten. Een land kan overigens invloed proberen uit te voeren tot buiten de landsgrenzen, vooral omdat de belangen van de burgers niet ophouden bij de grenzen. Het internationale grootbedrijf dienen is in het belang van een grote groep burgers, zowel direct als indirect, waarmee je ook prima vanuit een welvaartsoptimalisatie voor ondersteuning kan pleiten. Dit staat dus los van een ideologie; het neosocialisme of neoconservatisme kan met dezelfde uitkomst komen voor multinationals die in Nederland gevestigd zijn, zij het van een ander oogpunt.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 14:12 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Ras is net zo goed onzin (geen van beide zijn essenties waarop je kunt bouwen, het zijn variaties). Cultuur wordt momenteel in en soortgelijk zin misbruikt. Bijvoorbeeld als Stef blok zegt dat xenofobie in de genen zit.
[..]
Je hebt gelijk inzover dat een landsgrens voor de het organiseren van de groep even belangrijk is als eigendomsrecht voor het organiseren van een markt (zijn beide in een meer fundamentele zin kunstmatig).
Neoliberalen en neoconservatieven zijn beide slecht nieuws voor de gewone bevolking, als ze de hun uitgangspunten te ver doordrijven.
Socialisten / democraten zien nu te weinig terug van hun kern van waarheid.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 14:17 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Volgens mij is elke ideologie slecht als het te ver doorgedreven wordt. Idem voor neosocialisten of neodemocraten. Een land kan overigens invloed proberen uit te voeren tot buiten de landsgrenzen, vooral omdat de belangen van de burgers niet ophouden bij de grenzen. Het internationale grootbedrijf dienen is in het belang van een grote groep burgers, zowel direct als indirect, waarmee je ook prima vanuit een welvaartsoptimalisatie voor ondersteuning kan pleiten. Dit staat dus los van een ideologie; het neosocialisme of neoconservatisme kan met dezelfde uitkomst komen voor multinationals die in Nederland gevestigd zijn, zij het van een ander oogpunt.
Volgens mij is er nog steeds vrij veel aandacht voor gelijkheid, is de overheid groter dan ooit en gaat er een hoop geld naar inkomensondersteuning.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 14:31 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Socialisten / democraten zien nu te weinig terug van hun kern van waarheid.
De geforceerde drang naar gelijkheid en nivelleren is wel echt pure aids.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 16:09 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Volgens mij is er nog steeds vrij veel aandacht voor gelijkheid, is de overheid groter dan ooit en gaat er een hoop geld naar inkomensondersteuning.
Te grote ongelijkheid is slecht voor de economie. En alles dat slecht is voor de economie is pure aids.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 17:46 schreef Rangono het volgende:
[..]
De geforceerde drang naar gelijkheid en nivelleren is wel echt pure aids.
Nee, feitelijk moet hij daarmee op racisme gedoeld hebben. Ik wil best wel aan cultuurrelativisme doen, sterker nog, ik relativeer in het algemeen graag. Maar als Nederlanders de burka een verrijking vonden dan hadden ze die zelf wel tot de klederdracht gemaakt.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 14:12 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Ras is net zo goed onzin (geen van beide zijn essenties waarop je kunt bouwen, het zijn variaties). Cultuur wordt momenteel in een soortgelijke zin misbruikt. Bijvoorbeeld, als Stef Blok zegt dat xenofobie in de genen zit.
Ze gebruiken vooral marktingrijpen en splitsing van markten.quote:Je hebt gelijk inzover dat een landsgrens voor de het organiseren van de groep even belangrijk is als eigendomsrecht voor het organiseren van een markt (beide zijn in een meer fundamentele zin kunstmatig). Het grootkapitaal terroriseert de bevolking, door misbruik te maken van het marktplatform dat landsgrenzen overstijgt (opzettelijk eenzijdig gereguleerd tbv het grootkapitaal).
Het punt is dat het neoliberalisme de bijl aan de wortel van het sociale contract legt, in de zin wij met zijn allen hier regelen de dingen zo dat we erop vooruit gaan. Daar kun je niet zomaar contractanten aan toevoegen. Massa-immigratie is dan ook een van de vele uitwassen van het neoliberalisme.quote:We springen nu van de ene extreem (het autonome individu) maar het andere extreem (een gefixeerde volksidentiteit)
Neoliberalen en neoconservatieven zijn beide slecht nieuws voor de gewone bevolking, als ze de hun uitgangspunten te ver doordrijven.
Veel daarvan komt vooral neer op verplaatsing van geld van hardwerkende Nederlanders naar hardbezittende Nederlanders en buitenlanders. Herverdeling is een symptoom van een totaal verkeerde initiele verdeling. Het is natuurlijk volkomen van de pot gerukt dat een full time werkende Nederlander in een welvarend land inkomensondersteuning nodig heeft. Dan zit er iets heel erg scheef met de beloning van arbeid en de kosten van het levensonderhoud.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 16:09 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Volgens mij is er nog steeds vrij veel aandacht voor gelijkheid, is de overheid groter dan ooit en gaat er een hoop geld naar inkomensondersteuning.
Hoe komt die verkeerde initile verdeling? Is er niet een gigantisch verschil in capaciteiten tussen mensen en het benutten van die capaciteiten? Ik denk dat er in Nederland meer mensen inkomensondersteuning krijgen dan dat er mensen zijn die het nodig hebben, maar gegeven de eenvoud om ondersteuning te vragen en de politieke haalbaarheid om ondersteuningen af te schaffen zal een calculerend burger eerder z'n douceurtjes, vrijstellingen, toeslagen en uitkeringen proberen te behouden of te vergroten, dan dat hij aan de regelingen van de buurman gaat rommelen. De kosten van levensonderhoud zijn afhankelijk van wat we elkaar in rekening brengen en we willen in Nederland allemaal op een enorm hoge standaard leven. Hoe hoger de kosten van levensonderhoud, hoe meer waarde er dus voor elkaar wordt gecreerd.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 19:13 schreef Weltschmerz het volgende:
[..]
Veel daarvan komt vooral neer op verplaatsing van geld van hardwerkende Nederlanders naar hardbezittende Nederlanders en buitenlanders. Herverdeling is een symptoom van een totaal verkeerde initiele verdeling. Het is natuurlijk volkomen van de pot gerukt dat een full time werkende Nederlander in een welvarend land inkomensondersteuning nodig heeft. Dan zit er iets heel erg scheef met de beloning van arbeid en de kosten van het levensonderhoud.
Het sociaal contract en de vrije markt hebben ieder een eigen logica. Deze botsen. Op nationaal niveau zou de democratische rechtsstaat dat moeten reguleren, waarbij de markt dan ondergeschikt is aan de overheid. Internationaal ligt het omgekeerd, omdat handel zich gemakkelijker laat globaliseren dan het sociaal contract. Dat holt het sociaal contract uit.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 19:13 schreef Weltschmerz het volgende:
[..]
Nee, feitelijk moet hij daarmee op racisme gedoeld hebben. Ik wil best wel aan cultuurrelativisme doen, sterker nog, ik relativeer in het algemeen graag. Maar als Nederlanders de burka een verrijking vonden dan hadden ze die zelf wel tot de klederdracht gemaakt.
[..]
Ze gebruiken vooral marktingrijpen en splitsing van markten.
[..]
Het punt is dat het neoliberalisme de bijl aan de wortel van het sociale contract legt, in de zin wij met zijn allen hier regelen de dingen zo dat we erop vooruit gaan. Daar kun je niet zomaar contractanten aan toevoegen. Massa-immigratie is dan ook een van de vele uitwassen van het neoliberalisme.
Nederlandse burgers hun wijk en daarmee hun levenskwaliteit verslechtert, want (buitenlandse) aandeelhouders vangen een hoger rendement wanneer massa-immigratie de loonkosten drukt en Somaliers van een Somalisch consumptieniveau naar een Nederlands consumptieniveau worden gebracht. Of kijk naar de universiteiten. Geld van de Nederlandse belastingbetaler wordt gebruikt om buitenlanders op te leiden tot concurrenten op de arbeidsmarkt van Nederlandse kinderen, die daardoor slechter onderwijs krijgen. Voordelig voor de grote bedrijven, slecht voor Nederlanders. Daar tegen zijn heeft helemaal niets met xenofobie te maken.
Dus als je betoogt dat Nederlanders dergelijke uitwassen van het neoliberalisme maar dienen te verdragen dan steun je daarmee het neoliberalisme.
De IT-er kan niet functioneren zonder de verpleegster en de vuilnisman. Ze zijn van elkaar afhankelijk en het is daarom onredelijk om alleen de IT-er te laten profiteren van een groeiende economie.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 20:54 schreef GSbrder het volgende:
Is er niet een gigantisch verschil in capaciteiten tussen mensen en het benutten van die capaciteiten?
In een markt wordt de marktprijs bepaald door vraag en aanbod. Dat is niet hetzelfde als capaciteiten.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 20:54 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Hoe komt die verkeerde initile verdeling? Is er niet een gigantisch verschil in capaciteiten tussen mensen en het benutten van die capaciteiten?
Machtsspel vind ik al helemaal geen capaciteit of kwaliteit. De grootste machtsspelers zitten bovenin. De frame dat corruptie alleen aan de onderkant van de samenleving problematisch is, ben ik zat. En de claim dat we in Nederland allemaal een enorm hoge levensstandaard zoeken, is een projectie.quote:Ik denk dat er in Nederland meer mensen inkomensondersteuning krijgen dan dat er mensen zijn die het nodig hebben, maar gegeven de eenvoud om ondersteuning te vragen en de politieke haalbaarheid om ondersteuningen af te schaffen zal een calculerend burger eerder z'n douceurtjes, vrijstellingen, toeslagen en uitkeringen proberen te behouden of te vergroten, dan dat hij aan de regelingen van de buurman gaat rommelen. De kosten van levensonderhoud zijn afhankelijk van wat we elkaar in rekening brengen en we willen in Nederland allemaal op een enorm hoge standaard leven. Hoe hoger de kosten van levensonderhoud, hoe meer waarde er dus voor elkaar wordt gecreerd.
Dat is iets anders. De mens kan ook niet (of matig) functioneren in een wereld zonder dieren, maar dat maakt niet dat de mens dezelfde capaciteiten heeft als een dier. Afhankelijkheid maakt nog niet gelijkheid.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 21:09 schreef Papierversnipperaar het volgende:
[..]
De IT-er kan niet functioneren zonder de verpleegster en de vuilnisman. Ze zijn van elkaar afhankelijk en het is daarom onredelijk om alleen de IT-er te laten profiteren van een groeiende economie.
Nee, het aanbod is niet homogeen; de capaciteiten van de aanbieder van arbeid verschillen van elkaar. Dat maakt de ene werknemer niet meteen een superieur type mens, hij heeft daarmee niet automatisch andere burgerrechten, maar het maakt hem wel (in de ogen van de vragende partij) superieur voor de arbeidsmarkt aan aanbieders met minder (of andere) capaciteiten.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 21:34 schreef deelnemer het volgende:
[..]
In een markt wordt de marktprijs bepaald door vraag en aanbod. Dat is niet hetzelfde als capaciteiten.
De claim is juist, want er zijn maar weinig deelnemers aan deze discussie die vrijwillig genoegen nemen met een lagere kwaliteit onderwijs, zorg, huisvesting en openbare orde dan we in Nederland gewend zijn. Als u mocht kiezen tussen leven in Noorwegen of leven in Burundi, dan is de keuze niet moeilijk. De machtsspelers moeten zo min mogelijk absolute macht krijgen, of dat nu marktmacht is of democratische macht. Macht corrumpeert, dus probeer het te verdelen.quote:Machtsspel vind ik al helemaal geen capaciteit of kwaliteit. De grootste machtsspelers zitten bovenin. De frame dat corruptie alleen aan de onderkant van de samenleving problematisch is, ben ik zat. En de claim dat we in Nederland allemaal een enorm hoge levensstandaard zoeken, is een projectie.
De markt is niet neutraal, maar zeer populistisch. Jij past als mens veel beter in het marktmodel dan ik. Jij zou daaruit concluderen dat jouw capaciteiten enorm zijn. Ik niet.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 22:30 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Nee, het aanbod is niet homogeen; de capaciteiten van de aanbieder van arbeid verschillen van elkaar. Dat maakt de ene werknemer niet meteen een superieur type mens, hij heeft daarmee niet automatisch andere burgerrechten, maar het maakt hem wel (in de ogen van de vragende partij) superieur voor de arbeidsmarkt aan aanbieders met minder (of andere) capaciteiten.
Met de wens voor een enorme hoge levenstandaard denk ik vooral aan de groeiende ongelijkheid. Verbazend is het feit dat sommige mensen nooit genoeg hebben, en zo alles op scherp zetten.quote:[..]
De claim is juist, want er zijn maar weinig deelnemers aan deze discussie die vrijwillig genoegen nemen met een lagere kwaliteit onderwijs, zorg, huisvesting en openbare orde dan we in Nederland gewend zijn. Als u mocht kiezen tussen leven in Noorwegen of leven in Burundi, dan is de keuze niet moeilijk.
En zie hoezeer de economische bedrijvigheid geconcentreerd is geraakt.quote:De machtsspelers moeten zo min mogelijk absolute macht krijgen, of dat nu marktmacht is of democratische macht. Macht corrumpeert, dus probeer het te verdelen.
Vrijwel alles waar 'te' voorstaat is onwenselijk.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 17:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:
[..]
Te grote ongelijkheid is slecht voor de economie. En alles dat slecht is voor de economie is pure aids.
Andere discussie, maar het verschil tussen dier en mens mag best wat kleiner.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 22:27 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Dat is iets anders. De mens kan ook niet (of matig) functioneren in een wereld zonder dieren, maar dat maakt niet dat de mens dezelfde capaciteiten heeft als een dier. Afhankelijkheid maakt nog niet gelijkheid.
Alleen de capaciteiten die in het marktmodel worden gewaardeerd. Niet alle capaciteiten. Vergelijk het met huishoudelijke werk; jij hebt een hoop kwaliteiten, maar niet alles kun je verkopen aan een werkgever.quote:Op zondag 29 juli 2018 00:28 schreef deelnemer het volgende:
[..]
De markt is niet neutraal, maar zeer populistisch. Jij past als mens veel beter in het marktmodel dan ik. Jij zou daaruit concluderen dat jouw capaciteiten enorm zijn. Ik niet.
De menselijke drang om verder te gaan en te groeien heeft ons de wereld en zelfs de ruimte beter laten begrijpen. Je hebt mensen die gedijen bij samenwerking en mensen die gedijen bij competitie. Groei is ook niet statisch binnen een generatie, ook kinderen proberen het werk van hun voorouders voort te zetten.quote:Met de wens voor een enorme hoge levenstandaard denk ik vooral aan de groeiende ongelijkheid. Verbazend is het feit dat sommige mensen nooit genoeg hebben, en zo alles op scherp zetten.
Minder dan democratische macht.quote:En zie hoezeer de economische bedrijvigheid geconcentreerd is geraakt.
Populisme drijft de markt door misbruik te maken van het informatieprobleem van de individuele burger.quote:Op zondag 29 juli 2018 10:21 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Alleen de capaciteiten die in het marktmodel worden gewaardeerd. Niet alle capaciteiten. Vergelijk het met huishoudelijke werk; jij hebt een hoop kwaliteiten, maar niet alles kun je verkopen aan een werkgever.
Er is geen probleem met ambities, alleen met het zinloze platte materialismequote:[..]
De menselijke drang om verder te gaan en te groeien heeft ons de wereld en zelfs de ruimte beter laten begrijpen. Je hebt mensen die gedijen bij samenwerking en mensen die gedijen bij competitie. Groei is ook niet statisch binnen een generatie, ook kinderen proberen het werk van hun voorouders voort te zetten.
Welke democratische macht? Teveel vindt plaats achter gesloten deuren.quote:Minder dan democratische macht.
Daar zijn checks en balances voor.quote:Op zondag 29 juli 2018 11:41 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Populisme drijft de markt door misbruik te maken van het informatieprobleem van de individuele burger
Er is wel vrijheid om te kiezen voor wat je gelukkig maakt. In een marktmodel kan de ene burger kiezen voor meer producten, de ander voor meer ervaringen en weer een ander voor meer vrije tijd. Ieder het zijne.quote:Er is geen probleem met ambities, alleen met het zinloze platte materialisme.
De markten met louter monopolisten zijn vaak het gevolg van overheidsingrijpen. De democratische vertegenwoordiging houdt niet in dat elke individuele afweging van een volksvertegenwoordiger transparant moet zijn; een meerderheid van de burgers heeft er vertrouwen in dat binnenskamers de belangen van het land worden behartigd door de volksvertegenwoordigers. Het is populisme om te stellen dat elke ruling onder democratische controle moet komen te staan.quote:Welke democratische macht? Teveel vindt plaats achter gesloten deuren.
Een democratische overheid echter heeft de rol de samenleving in banen te leiden. In een markt is een grote concentratie het failliet van de rechtvaardiging van het model. Rechtvaardig de markt maar eens met louter monopolisten. Het wordt een zuiver machtsspel.
Alle instituties rammelen op dit moment, door machtsspel en propaganda.quote:
Daarvoor is de wereld (van nature) niet ontkoppeld genoeg.quote:[..]
Er is wel vrijheid om te kiezen voor wat je gelukkig maakt. In een marktmodel kan de ene burger kiezen voor meer producten, de ander voor meer ervaringen en weer een ander voor meer vrije tijd. Ieder het zijne.
Een markt leidt vanzelf tot ongelijkheid, en vanaf daar gaat het van kwaad tot erger. Zonder overheid is er helemaal geen vrije markt, maar louter machtsspel.quote:De markten met louter monopolisten zijn vaak het gevolg van overheidsingrijpen. De democratische vertegenwoordiging houdt niet in dat elke individuele afweging van een volksvertegenwoordiger transparant moet zijn; een meerderheid van de burgers heeft er vertrouwen in dat binnenskamers de belangen van het land worden behartigd door de volksvertegenwoordigers. Het is populisme om te stellen dat elke ruling onder democratische controle moet komen te staan.
Door de wet- en regelgeving. Niet door meer of minder regels maar door heel veel regels die parasitair gedrag belonen en productief gedrag belasten.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 20:54 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Hoe komt die verkeerde initile verdeling?
Die zoethoudertjes lijken dan wel te werken want er is geen volksoproer. Op zich is er ook niet een armoedetoestand die dat rechtvaardigt, maar de morele verontwaardiging ontbreekt. Er is een brede acceptatie van ontfutselen en toeeigenen van andermans geld en goed als je maar slim genoeg bent om dat binnen de regels te doen of anderzins niet bestraft te worden.quote:Is er niet een gigantisch verschil in capaciteiten tussen mensen en het benutten van die capaciteiten? Ik denk dat er in Nederland meer mensen inkomensondersteuning krijgen dan dat er mensen zijn die het nodig hebben, maar gegeven de eenvoud om ondersteuning te vragen en de politieke haalbaarheid om ondersteuningen af te schaffen zal een calculerend burger eerder z'n douceurtjes, vrijstellingen, toeslagen en uitkeringen proberen te behouden of te vergroten, dan dat hij aan de regelingen van de buurman gaat rommelen.
Waarde is niet hetzelfde als prijs. Als de huizenprijzen weer eens met 20% stijgen wordt er geen waarde gecreeerd. Dat gebeurt alleen als je een huis verbetert en dat individuele huis daardoor in waarde en prijs stijgt ten opzichte van de algemene trend.quote:De kosten van levensonderhoud zijn afhankelijk van wat we elkaar in rekening brengen en we willen in Nederland allemaal op een enorm hoge standaard leven. Hoe hoger de kosten van levensonderhoud, hoe meer waarde er dus voor elkaar wordt gecreerd.
Er is helemaal geen vrije markt, elke markt is gereguleerd en de meesten in het voordeel van het kapitaal ten koste van de arbeid.quote:Op zaterdag 28 juli 2018 21:06 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het sociaal contract en de vrije markt hebben ieder een eigen logica.
Je hoeft echt niet opgehitst te worden om te zien dat degenen die de nadelen van structurele massa-immigratie moeten verdragen anderen zijn dan degenen die ervan profiteren. Dan kunnen allemaal BN-ers een open brief schrijven waarin ze oproepen om middels nog meer verdraagzaamheid er aan bij te dragen dat anderen nog meer kunnen profiteren, maar dat is eigenlijk niks anders dan zeggen dat mensen hun bek moeten houden en braaf moeten toekijken hoe hun belangen worden opgeofferd aan de verdere vermogensopbouw van de meest vermogenden.quote:Het is niet xenofobisch als je bezwaar maakt tegen de uitwassen van het neoliberalisme. Maar de neoconservatieven, waaronder de partij FvD, stellen daar hun eigen uitwassen tegenover. De neoconservatieven doen xenofobische uitspraken en hitsen daarmee de bevolking op.
En omdat sommige mensen werken en andere mensen niet.quote:Op zondag 29 juli 2018 14:43 schreef Weltschmerz het volgende:
[..]
Door de wet- en regelgeving. Niet door meer of minder regels maar door heel veel regels die parasitair gedrag belonen en productief gedrag belasten.
Toeeigenen is minder geaccepteerd dan iemand een product of dienst verkopen.quote:Die zoethoudertjes lijken dan wel te werken want er is geen volksoproer. Op zich is er ook niet een armoedetoestand die dat rechtvaardigt, maar de morele verontwaardiging ontbreekt. Er is een brede acceptatie van ontfutselen en toeeigenen van andermans geld en goed als je maar slim genoeg bent om dat binnen de regels te doen of anderzins niet bestraft te worden.
Als de huizenprijzen met 20% stijgen zegt dat iets over de economie.quote:Waarde is niet hetzelfde als prijs. Als de huizenprijzen weer eens met 20% stijgen wordt er geen waarde gecreeerd. Dat gebeurt alleen als je een huis verbetert en dat individuele huis daardoor in waarde en prijs stijgt ten opzichte van de algemene trend.
De hardbezittende speculant pakt ook het verlies, want een werkende Nederlander met een vast contract pakt geen min op z'n inkomen als er dalende winsten zijn. Daarnaast, welk geld zit er achter de woning- en financiele markten? Dat van pensioenfondsen. Volledig ten dienste van de hardwerkende Nederlanders en de vorige generatie pensionado's. Herverdeling van werk naar werk.quote:Als jij 's nacht wakker ligt omdat de geldpers in het bankgebouw naast je op volle toeren doorratelt en je een jurist moet inhuren dan draagt dat wel bij aan het BNP maar niet aan de welvaart. Zo zie je dat een heleboel overheidsregels inzake wonen en bankieren leiden tot een maximale verplaatsing van geld van de hardwerkende Nederlander naar de hardbezittende vastgoedspeculant waar dan ook vandaan. Dan ben je met regulering de verdeling zo scheef aan het maken dat er niet tegenop te herverdelen is.
Goed dat je ziet dat inkomensondersteuning voor prijsstijging zorgt, want een hoop mensen die marktwerking bevechten zijn blind voor de vragersondersteuning zoals huurtoeslag. >90% van de huurtoeslag gaat naar woningcorporaties, die zijn weer bezig om van 2,1 mln woningen goed te beheren (zonder winstoogmerk), worden afgeroomd op de verhuurdersheffing en zo kun je als hardwerkende werker dus belasting betalen, krijg je ondersteuning terug, betaal je die aan de verhuurder en draagt die verhuurder het af in belasting. Cirkeltje rond, het huis wint tweemaal.quote:De hoge levensstandaard in Nederland brengt met zich mee dat een eenvoudig woninkje 300 euro per maand moet kosten, maar dat is op wereldschaal al enorm veel net zoals de levensstandaard hier enorm hoog is. Dat die woning 700 of 800 euro p.m. kost is aan de overheidsregels te danken, waardoor een minimumloner daarvoor huurtoeslag nodig heeft. Dat draagt ook weer bij aan de grote vraag naar woningen in die prijsklasse, waardoor ze nog duurder kunnen worden. Goed voor de bezitter, en die huurtoeslag wordt opgebracht door de belastingbetalende werker. Het zit door regels scheef tussen arbeid en kapitaal.
Klopt. Maar er is wel een markt in een markteconomie. De logische regulering die daarbij hoort, is deze een vrije markt te laten benaderen. Daarin passen geen landsgrenzen (overbodige belemmeringen) of een sociaal contract (alleen competitie tussen marktspelers).quote:Op zondag 29 juli 2018 14:43 schreef Weltschmerz het volgende:
Er is helemaal geen vrije markt, elke markt is gereguleerd en de meesten in het voordeel van het kapitaal ten koste van de arbeid.
Het probleem met het neoliberalisme is meer dan alleen migratie, en migratie is meer dan een paar vrouwen in burka's en enkele andere stenen des aanstoots. Toch is dat wat de neoconservatieven eindeloos uitdragen (populisme ipv analyse). Economisch gezien, zijn de neoconservatieven ook voor een vreemd gereguleerde markt in eigen land (hard competitief onderop, een kongsi bovenin). Kijk maar naar Trump. Jouw problemen met het neoliberalisme interesseert ze niet.quote:[..]
Je hoeft echt niet opgehitst te worden om te zien dat degenen die de nadelen van structurele massa-immigratie moeten verdragen anderen zijn dan degenen die ervan profiteren. Dan kunnen allemaal BN-ers een open brief schrijven waarin ze oproepen om middels nog meer verdraagzaamheid er aan bij te dragen dat anderen nog meer kunnen profiteren, maar dat is eigenlijk niks anders dan zeggen dat mensen hun bek moeten houden en braaf moeten toekijken hoe hun belangen worden opgeofferd aan de verdere vermogensopbouw van de meest vermogenden.
De herformulering van de economie rond marktwaarden (ipv arbeidswaarden) was al gaande in het laatste kwart van de 19e eeuw. De mathematisering van de economie begint pas na WOII. Het algemene evenwichtsmodel van Leon Walras speelt daarin een hoofdrol (1921, aanvankelijk compleet genegeerd, want te mathematisch voor de economen van toen). Dit model is volledig deterministisch. Het evenwichtspunt dat daarin wordt geidentificeerd en geanalyseerd, wordt bij veronderstelling gelijkgesteld met het eindpunt van neoliberale marktwerking. Beide, marktwerking (= een ideale vrije markt in evenwicht, pareto optimaal) en het algemene evenwichtsmodel, vormden (vormen) de kern van het economische (universitaire) onderwijs (microeconomie). Veel van de speelgoedmodellen in de mathematisering / modellering van de economie gebruiken de dogma's van de axiomatische Oostenrijkse School om hun modellen te ontwerpen.quote:One question the book does not really explore is the relationship of Geneva-school economists such as Hayek and Mises to the rest of the profession. While neoliberal policy prescriptions certainly get support from the economics establishment, the specific intellectual tradition Slobodian describes is in many ways quite far from it. Despite the centrality of economic arguments to the neoliberal project, most of its leading figures were trained in law, philosophy or similar fields. While Hayek was an economist, his audience was never mainly other economists--he despised their reliance on math and had no use for the statistical inference that forms the basis of empirical economics.
"Neoliberalism and its customary remedies—always more markets, always less government—are in fact a perversion of mainstream economics."quote:Dani Rodrik: Rescuing Economics from Neoliberalism
Of course economics goes beyond a list of abstract, largely common sense principles. Much of the work of economists consists of developing stylized models of how actual economies work and then confronting those models with evidence. Economists tend to think of what they do as progressively refining their understanding of the world: their models are supposed to get better and better as they are tested and revised over time. But progress in economics happens differently.
Economists study a social reality that is unlike the physical universe of natural scientists. It is completely man-made, highly malleable, and operates according to different rules across time and space. Economics advances not by settling on the right model or theory to answer such questions, but by improving our understanding of the diversity of causal relationships. Neoliberalism and its customary remedies—always more markets, always less government—are in fact a perversion of mainstream economics. Good economists know that the correct answer to any question in economics is: it depends.
quote:Economists tend to be very good at making maps, but not good enough at choosing the one most suited to the task at hand. When confronted with policy questions of the type our visiting economist faces, too many of them resort to "benchmark" models that favor laissez-faire. Knee-jerk solutions and hubris replace the richness and humility of the discussion in the seminar room. John Maynard Keynes once defined economics as the "science of thinking in terms of models joined to the art of choosing models which are relevant." Economists typically have trouble with the "art" part.
I have illustrated this too with a parable. A journalist calls an economics professor for his view on whether free trade is a good idea. The professor responds enthusiastically in the affirmative. The journalist then goes undercover as a student in the professor's advanced graduate seminar on international trade. He poses the same question: Is free trade good?
This time the professor is stymied. "What do you mean by 'good?'" he responds. "And good for whom?" The professor then launches into an extensive exegesis that will ultimately culminate in a heavily hedged statement: "So if the long list of conditions I have just described are satisfied, and assuming we can tax the beneficiaries to compensate the losers, freer trade has the potential to increase everyone's well being." If he is in an expansive mood, the professor might add that the effect of free trade on an economy's long-term growth rate is not clear either and would depend on an altogether different set of requirements.
This professor is rather different from the one the journalist encountered previously. On the record, he exudes self-confidence, not reticence, about the appropriate policy. There is one and only one model, at least as far as the public conversation is concerned, and there is a single correct answer regardless of context. Strangely, the professor deems the knowledge that he imparts to his advanced students to be inappropriate (or dangerous) for the general public. Why?
The roots of such behavior lie deep in the sociology and the culture of the economics profession. But one important motive is the zeal to display the profession's crown jewels in untarnished form--market efficiency, the invisible hand, comparative advantage--and to shield them from attack by self-interested barbarians, namely the protectionists. Unfortunately, these economists typically ignore the barbarians on the other side of the issue--financiers and multinational corporations whose motives are no purer and who are all too ready to hijack these ideas for their own benefit.
As a result, economists' contributions to public debate are often biased in one direction, in favor of more trade, more finance, and less government. That is why economists have developed a reputation as cheerleaders for neoliberalism, even if mainstream economics is very far from a paean to laissez-faire. The economists who let their enthusiasm for free markets run wild are in fact not being true to their own discipline.
quote:Defenders of the existing economic order will quickly point to these examples when globalization comes into question. What they will fail to say is that almost all of these countries joined the world economy by violating neoliberal strictures. China shielded its large state sector from global competition, establishing special economic zones where foreign firms could operate with different rules than in the rest of the economy.
South Korea and Taiwan heavily subsidized their exporters, the former through the financial system and the latter through tax incentives. All of them eventually removed most of their import restrictions, long after economic growth had taken off. But none, with the sole exception of Chile in the 1980s under Pinochet, followed the neoliberal recommendation of a rapid opening-up to imports. Chile's neoliberal experiment eventually produced the worst economic crisis in all of Latin America. While the details differ across countries, in all cases governments played an active role in restructuring the economy and buffeting it from a volatile external environment. Industrial policies, restrictions on capital flows, and currency controls--all prohibited in the neoliberal playbook--were rampant.
By contrast, countries that stuck closest to the neoliberal model of globalization were sorely disappointed. Mexico provides a particularly sad example. Following a series of macroeconomic crises in the mid-1990s, Mexico embraced macroeconomic orthodoxy, extensively liberalized its economy, freed up the financial system, sharply reduced import restrictions, and signed the North American Free Trade Agreement (NAFTA).
These policies did produce macroeconomic stability and a significant rise in foreign trade and internal investment. But where it counts--in overall productivity and economic growth--the experiment failed. Since undertaking the reforms, overall productivity in Mexico has stagnated, and the economy has underperformed even by the undemanding standards of Latin America.
quote:Just as economics must be saved from neoliberalism, globalization has to be saved from hyper-globalization. An alternative globalization, more in keeping with the Bretton Woods spirit, is not difficult to imagine: a globalization that recognizes the multiplicity of capitalist models and therefore enables countries to shape their own economic destinies.
Instead of maximizing the volume of trade and foreign investment and harmonizing away regulatory differences, it would focus on traffic rules that manage the interface of different economic systems. It would open up policy space for advanced countries as well as developing ones--the former so they can reconstruct their social bargains through better social, tax, and labor market policies, and the latter so they can pursue the restructuring they need for economic growth. It would require more humility on the part of economists and policy technocrats about appropriate prescriptions, and hence a much greater willingness to experiment.
quote:The fatal flaw of neoliberalism is that it does not even get the economics right. It must be rejected on its own terms for the simple reason that it is bad economics.
quote:Are stock buybacks starving the economy?
In recent years, with corporate profits high, American firms have bought their own stocks with extraordinary zeal. Federal Reserve data show that buybacks are now equivalent to 4 percent of annual economic output, up from zero percent in the 1990s. Companies spent roughly $7 trillion on their own shares from 2004 to 2014, and have spent hundreds of billions of dollars on buybacks in the past six months alone.
How much might workers have benefited if companies had devoted their financial resources to them rather than to shareholders? Lowe’s, CVS, and Home Depot could have provided each of their workers a raise of $18,000 a year, the report found. Starbucks could have given each of its employees $7,000 a year, and McDonald’s could have given $4,000 to each of its nearly 2 million employees.
Tussen 1980-2012 was er sprake van een neoliberale politieke ideologie. In deze jaren was kritiek op het marktdenken op zijn plaats, maar vond nooit plaats. Wel heeft het politieke beleid en ideologie uit die tijd de samenleving grondig veranderd, en leven wij met het resultaat daarvan. Al deze veranderingen vonden plaats onder een luid gejubel over marktwerking door politiek en bedrijfsleven. Wat jij in dat artikel stelt, was leuk geweest ergens in het midden van deze periode. In dat geval had je alle toppolitici, topmannen in het bedrijfsleven en werkgeversorganisaties voor neuzelaars uitgemaakt. Je had kunnen vertellen dat de economen het niet eens zijn met al deze topmensen uit de politiek en het bedrijfsleven.quote:Links heeft een achterhaald beeld van economen ze doen beter en belangrijker onderzoek dan ooit
De econoom is de natuurlijke vijand van iedereen die de wereld een mooiere plek wil maken.
Want de econoom heeft een duister mensbeeld. Voor de econoom is de mens vooral ‘homo economicus’: een tot-op-de-komma-calculerende burger die slechts gemotiveerd is door geldelijk gewin – vergeet mededogen, nijd, afgunst, moraal.
De econoom gelooft dan ook heilig in de heilzame werking van ‘de markt’. Zie de econoom als een Pokmon die Marktwerking heet (‘Hee, hoe heet je?’ ‘Marktwerking.’ ‘En de publieke zaak, wat denk je daarvan?’ ‘Marktwerking.’ ‘Maar, de zorg is heel ingewikkeld, zou het niet beter zijn als…?’ ‘Marktwerking.’).
Dit is althans het beeld van de econoom, zoals graag geschetst door ‘links’. Denk aan Jesse Klaver, Kate Raworth,
Ewald Engelen, Sander Heijne, Rutger Bregman, en eerlijk is eerlijk, ikzelf.
[...]
We zouden veel meer gebruik kunnen maken van gedegen economisch onderzoek om te kijken wat werkt. Politici zijn blijven hangen in jarenvijftigtheorievorming. Dan hoor je Jesse Klaver ageren tegen ‘het economisme’ of een VVD’er zeggen dat we publieke taak X of Y aan ‘de markt’ over moeten laten.
Taal waaruit blijkt dat de onzichtbare hand van de markt vuistdiep in onze politici zit, terwijl onze omgang met de markt meer een kwestie van kietelen en strelen zou moeten zijn: experimenteren is altijd een beetje spannend.
Vooral de notie van intangible assets zijn de moeite waard. Een competitive advantage is nu sneller te realiseren dan 30 jaar geleden door IT'ers en management consultants.quote:More money, more problems
[...]
A report published on July 26th by the Resolution Foundation, a think-tank, uses a different approach, but it also finds that the economy has become more concentrated since the early 2000s
Why? One reason, as Jonathan Haskel and Stian Westlake argue in their book, “Capitalism without Capital”, is that investment in intangible capital—things like software and management practices—has become a vital part of the modern economy. It is particularly important in Britain, which is dominated by services. Intangible assets allow firms to grow rapidly. A firm writing computer code can export it all over the world at the touch of a button. Less productive outfits struggle to copy such innovations, consigning them to staying small or not entering a market at all.
Bron: The Economist
Dat werd al gezegd voor de ICT bubble eind jaren negentig klapte (https://nl.wikipedia.org/wiki/Internetzeepbel). Toen merkte men eveneens op dat software eindeloos kopieerbaar is, en dat leidt tot een andere soort economie dan voor fysieke goederen (de nieuwe economie). Dat is niet anders dan kennis iha (en dus een oud fenomeen), of neem muziek dat je kunt opnemen en kopieren. Conclusie, ze hebben zeker een punt.quote:Op zaterdag 4 augustus 2018 13:22 schreef GSbrder het volgende:
Interessante kritiek vanuit onverwachte hoek op het hedendaagse kapitalisme:
[..]
Vooral de notie van intangible assets zijn de moeite waard. Een competitive advantage is nu sneller te realiseren dan 30 jaar geleden door IT'ers en management consultants.
Hoewel geen nieuw fenomeen, is het constateren (dus niet forecasten) van dit fenomeen wel relatief nieuw. En de verspreiding van kennis maakt niet dat kennis niet groter zal clusteren bij kennisintensieve bedrijven. Om het anders te verwoorden, als er grotere investeringen moeten worden gedaan, zorgt dit voor een verhoging van de toetredingsbarrieres, zelfs bij het afschaffen van intellectueel eigendomsrecht, want iemand moet dat intellectueel eigendom interpreteren, analyseren en toepassen in een nieuwe organisatie. Kennis is sneller beschikbaar, desalniettemin is het toepassen van deze kennis kostbaarder.quote:Op zaterdag 4 augustus 2018 13:47 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Dat werd al gezegd voor de ICT bubble eind jaren negentig klapte (https://nl.wikipedia.org/wiki/Internetzeepbel). Toen merkte men eveneens op dat software eindeloos kopieerbaar is, en dat leidt tot een andere soort economie dan voor fysieke goederen (de nieuwe economie). Dat is niet anders dan kennis iha (en dus een oud fenomeen), of neem muziek dat je kunt opnemen en kopieren. Conclusie, ze hebben zeker een punt.
Is competitive advantage is nu sneller te realiseren dan 30 jaar geleden? Als er kennisdeling is, zonder intellectueel eigendomsrecht, zal kennis zich snel verspreiden. Maar dan heb je geen competitief voordeel meer. Met intellectueel eigendomsrecht heb je monopolies.
Sociale media hebben hun eigen reden waarom ze monopolies worden. Ze is een vormen deel van algemeen gebruikte infrastructuur van de samenleving (die eigenlijk publiek bezit zouden moeten zijn). Ze worden beter als meer mensen het gebruiken, omdat de gebruikers de inhoud aanleveren, en zo worden het monopolies.
quote:Dani Rodric: The WTO has become dysfunctional
How will the world trade regime handle a large, increasingly powerful country such as China that apparently plays globalisation by different rules? This is the question that keeps US and European policymakers awake at night.
[...]
But US and European policymakers are asking the wrong question. The problem is not with China’s policies as much as it is with the world trading regime. The World Trade Organization — as well as every trade agreement since — has been predicated on the idea that economic practices in different nations would eventually converge. This has not happened, as China’s example amply indicates. More importantly, there is no good reason for national economic models to converge in the first place. World trade rules need to change, regardless of what China does, to accommodate economic diversity.
[...]
Western policymakers tend to think of today’s global trade rules as neutral and impartial, treating all participants fairly. But trade agreements are political documents, reflecting the interests of dominant coalitions. Multinational corporations, international banks and Big Pharma play a particularly important role in shaping them. It is no surprise that long-term concerns about development, or indeed labour rights and the environment, are given short shrift.
[...]
quote:Michael Sandel: Wie stelt dat populisme ondemocratisch is, moet uitleggen waarom
De serie 'Change Your Mind' van omroep Human wordt vanaf dinsdag 7 augustus uitgezonden (Ned 2, 22:45).
"Goede burgers worden gemaakt, ze worden niet geboren. Leren luisteren moet je oefenen."
"De verantwoordelijkheid ligt ook bij de media: die moeten een platform bieden aan respectvol debat. Ik denk niet dat dat nu goed gaat. Nu zien we vaak wedstrijden in schreeuwen, want dat trekt natuurlijk de aandacht. Het ligt ook aan politieke partijen en politici zelf, die een slechte gewoonte ontwikkeld hebben."
"Aan alle kanten van het politieke spectrum, ook bij centrum-links en centrum-rechts, luistert men niet goed naar elkaar. Populisten zijn daar niet uniek in."
"Dingen die we kunnen kopen en verkopen, maken we impliciet tot gebruiksvoorwerpen. Marktdenken is tegenwoordig zo invloedrijk in de politiek, maar er zijn hogere waarden dan de voorkeuren van mensen bij elkaar optellen."
quote:
Dat is niet ongewoon voor iemand die al heel lang over dit soort kwesties heeft nagedacht.quote:Verandert u zelf weleens van mening?
Sandel begint een beetje ongemakkelijk te lachen. "Soms, van tijd tot tijd." Een voorbeeld kan hij niet geven: "Daar moet ik even over nadenken. Om eerlijk te zijn verandert mijn standpunt niet zozeer, maar draait het. Ik verander dan mijn mening niet, maar ik krijg wel andere redenen voor mijn standpunt."
quote:Bad guy versus bad guy
door Dirk Bezemer
1 augustus 2018 – verschenen in nr. 31
Het bezoek van Juncker aan Trump vorige week ter afwending van een handelsoorlog had een onvermijdelijke framing. Bad guy versus good guy. Trump is onnozel, egostisch, leugenachtig, amoreel. Ik geef slechts de feiten. Geplaatst tegenover zo’n figuur werd Juncker geframed als de stem der rede, de integere elder statesman uit Europa die op het uur van de waarheid de wereldorde kwam redden. De wijze die de zot moest bewegen zijn destructieve plannen nog even uit te stellen. Het lukte en Juncker bezegelde het met een kus.
Daarin schuilde een diepe ironie. Het zijn de Junckers van deze wereld die Trump in het zadel hielpen. De Clintons, Tony Blair, Wim Kok, Gerhard Schrder – al die Democraten, sociaal-democraten en christen-democraten die het neoliberalisme omarmden en hier de Europese sociale orde ondermijnden. Juncker gaf van 1989 tot 2009 leiding aan een belastingparadijs waar witwassen en ontduiken tot bedrijfsmodel werden verheven. Van 2005 tot 2013 was hij president van de Eurogroep, bijgenaamd ‘Mr. Euro’. De monstergroei van de financile sector, de loonmatiging en deregulering van arbeidsmarkten, de vastgoed- en consumptiebubbels na de introductie van de euro, de eurocrisis en de redding van de banken terwijl Zuid-Europa draconisch moest bezuinigen: hij was er bij, in het centrum van de macht. In een post-crisis Europa met hoge winsten maar stagnerende lonen en hoge schulden, met groeiende armoede en groeiende topsalarissen, pleitte hij voor verdere deregulering middels de kapitaalunie, zodat een nieuwe vastgoedbubbel de groei weer tijdelijk kan aanjagen. Waarmee we in het heden zijn beland, met Juncker als onze redder in nood.
De tragiek van het neoliberale tijdperk dat nu ten einde loopt, is dat de tegenkrachten die het opriep niet van links kwamen maar van rechts. Neoliberalen als Juncker hadden wel effectief beleid om banken, bedrijven en investeerders rijk te maken. Maar ze hebben geen plan voor de gevolgen ervan: de groeiende inkomenskloof, de tweedeling in de eurozone tussen noord en zuid, de culturele ontheemding en sociale afbraak, de vlucht van kapitaal naar lagelonenlanden, de stroom van gelukzoekers uit lagelonenlanden. Wie dat probeerde te benoemen werd door neoliberale sociaal- en christen-democraten weggezet als pessimist of populist. Gematigd linkse denkers lieten zich door die zwijgplicht muilkorven. Toen het neoliberale systeem vastliep, waren er dus slechts ad hoc oplossingen: Draghi’s ‘whatever it takes’ in 2012, Merkels ‘wir schaffen das’ in 2015, in 2016 de Turkije-deal, Junckers kus in 2018.
De kiezers zien het onvermogen tot strategisch denken en leiderschap van neoliberale politici en hun desinteresse in de echte problemen. Ze stemmen dus voor de Vijf Sterren, Brexit en Trump. Die hebben ook geen plan voor de fall-out van het neoliberalisme, maar benoemen het onverschrokken. Macron, Merkel, Rutte en Juncker moeten zich vervolgens schikken naar de nieuwe orde en gingen soebatten in Washington. Tot hun schrik ontdekken ze nu dat Trump keer op keer de vinger op de zere plek weet te leggen en hun zorgvuldig gekoesterde ficties opblaast.
Gisteren was het de Navo-solidariteit, die Trump bruut ontmaskerde als de hypocrisie van voor een dubbeltje op de eerste rij. Vandaag is het de handel, die na Trumps dreiging vooral om de belangen van de Duitse auto-industrie blijkt te draaien. En morgen? Morgen, verwacht ik, zijn de centrale banken aan de beurt. Trump heeft Jerome Powell van het Federal Reserve System al geschoffeerd door twijfel over de laatste rentestijging te uiten. In het neoliberale verhaal zijn centrale banken de hoeders van de munt als slechte politici met hun vingers aan de geldkraan willen zitten. In werkelijkheid hebben de centrale bankiers hun ex-collega’s in de grootbanken en multinationals gered en verwend. Te vaak waren de ecb en het grootkapitaal twee handen op n buik. De onafhankelijkheid van centrale banken is het volgende verhaal dat gaat worden ontmaskerd als sprookje. Eigenlijk weten we het nu al. Maar blijkbaar hebben we een Trump nodig om het te erkennen. Onze eigen leiders volharden liever in de fictie.
Zo nemen we stukje bij beetje, met elke dreun van Trump, verder afscheid van het neoliberale wereldbeeld. Maar zonder overkoepelend verhaal kunnen we niet leven. De postneoliberale samenleving is dus hyperontvankelijk voor nieuwe verhalenvertellers. De narcist uit het Witte Huis heeft geen verhaal, dat beginnen zelfs zijn fans in te zien. Het is hoog tijd – zo’n twee decennia te laat – voor een alternatief. Juncker, Rutte en hun geestverwanten hebben in dit opzicht niets te bieden. Wie wel?
https://www.groene.nl/artikel/bad-guy-versus-bad-guy
Ja, dat is natuurlijk wel de juiste analyse.quote:Op donderdag 9 augustus 2018 07:58 schreef Bondsrepubliek het volgende:
De hedendaagse groei van het populisme is een reactie op het neoliberalisme. Neoliberalen hebben namelijk nogal voor wat onvrede gezorgd door in te zetten op bijvoorbeeld toename van ongelijkheid, flex, arbeidsmigratie en verwaarlozing van de verzorgingsstaat. Wanneer je gekant bent tegen het populisme is stemmen op populistische partijen natuurlijk geen goed idee. Maar stemmen op partijen die zeggen niet populistisch te zijn maar wel de voedingsbodem voor het populisme in stand houden met hun neoliberale beleid is dan tevens onverstandig. Partijen die zich tegen het populisme uitspreken maar ondertussen nog steeds neoliberaal beleid voorstaan (D66 en VVD) zijn dan ook in wezen contradictoir.
[..]
Alleszins een vrij pessimistisch beeld dus.quote:Op de puinhopen van de crisis: Anton Hemerijck
‘De crisis was een gemiste kans’
Europa wist met uitzonderlijk crisismanagement een totale ineenstorting van de economie te voorkomen, maar verwaarloosde haar belangrijkste bezit, meent verzorgingsstaat-expert Anton Hemerijck.
[..]
Anton Hemerijck, destijds directeur van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), vermoedde het begin van een historische cyclus: wat begint als een economische terugval zorgt uiteindelijk voor een historische waterscheiding. De Grote Depressie van de jaren dertig was, via de weg van het totale dieptepunt, opmaat voor nationale verzorgingsstaten en een internationale samenwerking in de naoorlogse decennia. De economische teruggang in de jaren zeventig, in gang gezet door de oliecrisis, werd aangegrepen om de sociale vangnetten te versoberen en de rol van de overheid in te perken. Neoliberalisme, het politieke etiket van de afgelopen jaren, vond daar zijn oorsprong.
De wetenschap gaat in de toekomst niet ontdekken dat het religieuze concept 'de Vrije Wil' ergens tussen die neuronen verscholen zit. Een Vrije Wil betekent dat de mens een absolute keuzevrijheid heeft. Dat is een keuzevrijheid die los staat van de werking van de wereld (dus ook los van de werking van de hersenen). Wat de wetenschap op dit terrein ooit zal mogen ontdekken, er is geen enkele reden om dat een vrije wil te noemen, want het zal altijd gronden hebben.quote:Het grijze gebied tussen zenuwcel en bewustzijn
Wat betekenen al die stroompjes en stromende boodschappermoleculen? Hoe ontstaat een gedachte? Hoe ontstaat beweging? Hoe nemen we een besluit? Waar ontstaat bewustzijn, waar zit dat? En, om een van de felste hersendebatten aan te stippen: is er een vrije wil en waar zit die dan verborgen?
nee hoor enigzins realistischquote:Op vrijdag 10 augustus 2018 09:02 schreef Ryan3 het volgende:
Artikeltje De Groene Amsterdammer:
[..]
Alleszins een vrij pessimistisch beeld dus.
quote:The post-crash world: how the 2008 crisis led to our current age of extremes
We have lived through a decade-long elite debacle. The unprecedented bailouts concocted over long nights and cold curry, the tens of trillions pumped in by central banks, the multilateral shrugging in the face of the Greek referendum against more austerity: all of these things have worked to undermine the legitimacy of the very thing politicians and policymakers had been trying to save. As Tooze notes of Donald Trump’s appeal, the “financial globalisation that Greenspan and his ilk had worked so hard to institutionalise as a quasi-natural process had been exposed as… an artefact of deliberate political and legal construction with stark consequences for the distribution of wealth and power”. The roots of our present political extremism lie in the era economists call the Great Moderation.
quote:Liberal Blind Spots Are Hiding the Truth About ‘Trump Country’
For one thing, it’s not Trump country. Most struggling whites I know here live a life of quiet desperation, mad at their white bosses, not resentful toward their co-workers or neighbors of color.
Dat klopt. Het bestaan ervan wordt zelfs regelmatig betwist of ontkend omdat wat niet benoemd kan worden ook niet bekritiseerd kan worden. Neoliberalen doen dan ook graag alsof het hetzelfde is als kapitalisme, met communisme als enige alternatief.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 12:54 schreef theunderdog het volgende:
Wat is neoliberalisme? er zijn toch helemaal geen mensen, politieke partijen die zich zo noemen?
Wat is neoliberalisme dan? en wat is het essentiele verschil met kapitalisme?quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 13:01 schreef Weltschmerz het volgende:
[..]
Dat klopt. Het bestaan ervan wordt zelfs regelmatig betwist of ontkend omdat wat niet benoemd kan worden ook niet bekritiseerd kan worden. Neoliberalen doen dan ook graag alsof het hetzelfde is als kapitalisme, met communisme als enige alternatief.
Er is ook geen politieke partij die zich kapitalistisch noemt. Kapitalisme is een scheldwoord, het nette woord is liberalisme. Neoliberalisme is een tak van het liberalisme dat de hele samenleving probeert te reduceren tot marktwerking, en de taak van de overheid wil beperken tot marktmeester (de vrije markt organiseren en de rest is aan de markt overlaten). Dat is niet wat het suggereert. Het suggereert dat de markt op zichzelf staat; dat de wet van vraag en aanbod een natuurwet is die de wereld vanzelf volgt. Maar een vrije markt is dus een politiek project, vormgegeven met instituties en handelsverdragen. Als je de taak van de overheid beperkt tot marktwerking handen en voeten geven, dan kan het geen democratie zijn. Want in een democratie bepaalt de bevolking het beleid, en dat treedt al snel buiten het neoliberale kader. De neoliberale politieke beweging verschuift de macht van het publieke naar het private, van burgers naar marktspelers, van stemrecht naar koopkracht. Het ondermijnt de samenleving ten gunste van de belangen van het kapitaal. Wat mij betreft, mag je het ook kapitalisme noemen.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 13:01 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Wat is neoliberalisme dan? en wat is het essentiele verschil met kapitalisme?
Welk alternatief vindt jij het meest ideaal?quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 13:50 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Er is ook geen politieke partij die zich kapitalistisch noemt. Kapitalisme is een scheldwoord, het nette woord is liberalisme. Neoliberalisme is een tak van het liberalisme dat de hele samenleving probeert te reduceren tot marktwerking, en de taak van de overheid wil beperken tot marktmeester (de vrije markt organiseren en de rest is aan de markt overlaten). Dat is niet wat het suggereert. Het suggereert dat de markt op zichzelf staat; dat de wet van vraag en aanbod een natuurwet is die de wereld vanzelf volgt. Maar een vrije markt is dus een politiek project, vormgegeven met instituties en handelsverdragen. Als je de taak van de overheid beperkt tot marktwerking handen en voeten geven, dan kan het geen democratie zijn. Want in een democratie bepaalt de bevolking het beleid, en dat treedt al snel buiten het neoliberale kader. De neoliberale politieke beweging verschuift de macht van het publieke naar het private, van burgers naar marktspelers, van stemrecht naar koopkracht. Het ondermijnt de samenleving ten gunste van de belangen van het kapitaal.
Een democratische rechtstaat.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 13:54 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Welk alternatief vindt jij het meest ideaal?
Economische bedrijvigheid kan in veel gevallen best in de vorm van een vrije markt worden gegoten. Niet zozeer een markteconomie is het probleem (en ook die kan tal van mogelijke vormen aannemen, afhankelijk van de wijze waarop je het vormgeeft), maar de marktideologie die een verkeerde voorstelling van zaken schetst. Het doet alsof het primaat van de markt boven het primaat van de politiek reeel is. Maar het primaat van de markt boven de politiek is een leugen, omdat de vrije markt zelf ook een politiek project is. Zonder het primaat van de politiek, heb je geen vrije markt. Op grond van deze leugen heeft het bedrijfsleven en het kapitaal geprobeerd de samenleving aan zich te onderwerpen.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 13:58 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Maar economisch. Ben je kapitalist?
Maar wat is dan de essentie van de overheid? waar zou de overheid moeten ingrijpen?quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 14:10 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Economische bedrijvigheid kan in veel gevallen best in de vorm van een vrije markt worden gegoten. Niet zozeer een markteconomie is het probleem (en ook die kan tal van mogelijke vormen aannemen, afhankelijk van de wijze waarop je het vormgeeft), maar de marktideologie die een verkeerde voorstelling van zaken schetst. Het doet alsof het primaat van de markt boven het primaat van de politiek reeel is. Maar het primaat van de markt boven de politiek is een leugen, omdat de vrije markt zelf ook een politiek project is. Zonder het primaat van de politiek, heb je geen vrije markt. Op grond van deze leugen heeft het bedrijfsleven en het kapitaal geprobeerd de samenleving aan zich te onderwerpen.
De essentie van de overheid is de organisatie van de bevolking zodat het in staat is zijn toekomst vorm te geven.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 14:12 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Maar wat is dan de essentie van de overheid? waar zou de overheid moeten ingrijpen?
De macht over de samenleving.quote:Wat mag specifiek niet in handen komen van 'de markt'?
Ik heb niet het gevoel dat 'de markt' de macht heeft over de samenleving in Nederland.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 14:14 schreef deelnemer het volgende:
[..]
De essentie van de overheid is de organisatie van de bevolking zodat het in staat is zijn toekomst vorm te kunnen geven.
[..]
De macht over de samenleving.
Iedere keer als politici stellen dat er geen alternatief is vanwege marktwerking. Waarop berust dat argument?quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 14:15 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Ik heb niet het gevoel dat 'de markt' de macht heeft over de samenleving in Nederland.
Blijkbaar geloven die dat. Maar er zijn toch genoeg politici en partijen die dat niet vinden?quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 14:19 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Iedere keer als politici stellen dat er geen alternatief is vanwege marktwerking. Waarop berust dat argument?
D66 niet. Er zijn natuurlijk ook politieke partijen die anders willen, maar dat is politiek sterk gemarginaliseerd.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 14:20 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Blijkbaar geloven die dat. Maar er zijn toch genoeg politici en partijen die dat niet vinden?
GL, SP, D66 ook wel.
Jawel, maar om dingen te bewijzen moet je concreet wezen. Welke zaken in Nederland zijn duidelijk in handen van de markt, maar zouden in handen van de overheid moeten zijn??quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 14:27 schreef deelnemer het volgende:
[..]
D66 niet. Er zijn natuurlijk ook politieke partijen die anders willen, maar dat is politiek sterk gemarginaliseerd.
Het neoliberalisme is niet een specifiek Nederlandse beweging, maar een die de gehele westerse wereld vanaf 1980 in de tang genomen heeft (The Washington Consensus). De besluitvorming die daarachter zit is niet democratisch verlopen, maar achter de schermen bedisselt en met veel propaganda doorgedrukt. Voor een overzicht over deze kwestie, zie
Nationale wet en regelgeving, internationale handelsverdragen en de handel zoals vormgegeven binnen de EU leggen het primaat teveel bij de markt (en dat verloopt niet erg democratisch). Daarvoor is het van belang dat je die video in de vorige post eens bekijkt, dan begrijp je beter waar het over gaat. Veel mensen hebben geen idee hoe onze wereld wordt vormgegeven.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 14:29 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Jawel, maar om dingen te bewijzen moet je concreet wezen. Welke zaken in Nederland zijn duidelijk in handen van de markt, maar zouden in handen van de overheid moeten zijn??
De dividendbelasting. Er is op ondemocratische wijze besloten dat die afgeschaft moest worden omdat dat volgens de markt noodzakelijk zou zijn. Dat ondemocratische en die onbewezen noodzaak zijn typisch voorbeelden van neo-liberalistische chantage en propaganda om de bevolking multinationals te laten sponsoren.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 14:29 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Jawel, maar om dingen te bewijzen moet je concreet wezen. Welke zaken in Nederland zijn duidelijk in handen van de markt, maar zouden in handen van de overheid moeten zijn??
De afschaffing van de dividendbelasting is een schande. Helemaal mee eens. Maar ik betwijfel of dit te linken is aan een paraplu-term 'neoliberalisme'. Het is meer dat inderdaad multinationals teveel macht hebben.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 19:24 schreef Papierversnipperaar het volgende:
[..]
De dividendbelasting. Er is op ondemocratische wijze besloten dat die afgeschaft moest worden omdat dat volgens de markt noodzakelijk zou zijn. Dat ondemocratische en die onbewezen noodzaak zijn typisch voorbeelden van neo-liberalistische chantage en propaganda om de bevolking multinationals te laten sponsoren.
Waarom betwijfel je dat?quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 20:14 schreef theunderdog het volgende:
[..]
De afschaffing van de dividendbelasting is een schande. Helemaal mee eens. Maar ik betwijfel of dit te linken is aan een paraplu-term 'neoliberalisme'.
Waarom zouden die teveel macht hebben? Hoe komt dat?quote:Het is meer dat inderdaad multinationals teveel macht hebben.
Bij de dividend-belasting komt dat vooral door het gebrek aan ballen bij de politici. Zeker bij de VVD. Die zitten gewoon in de zakken bij Shellquote:Op zaterdag 18 augustus 2018 20:34 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Waarom betwijfel je dat?
[..]
Waarom zouden die teveel macht hebben? Hoe komt dat?
Omdat de marktwerking een politiek project is, en volgens het neoliberalisme het enige acceptabele politieke project, is een kongsi tussen politiek en bedrijfsleven niet verrassend. Het argument, dat Nederland multinationals een aantrekkelijke belastingdeal moeten bieden, is een voorbeeld van de belastingcompetitie. De overheid moet ophouden met belasting te heffen op multinationals, want anders vertrekken ze naar een land dat minder belasting heft. De onderhandelingsmacht van multinationals berust op handelsverdragen en hoe die zijn ingevuld.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 20:39 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Bij de dividend-belasting komt dat vooral door het gebrek aan ballen bij de politici. Zeker bij de VVD. Die zitten gewoon in de zakken bij Shell
quote:Elizabeth Warren unveils bold new plan to reshape American capitalism
Warren will introduce the bill dubbed the Accountable Capitalism Act on Wednesday. The proposal aims to alter a model she says has caused corporations to chase profits for shareholders to the detriment of workers.
Under the legislation, corporations with more than $1bn in annual revenue would be required to obtain a corporate charter from the federal government – and the document would mandate that companies not just consider the financial interests of shareholders.
Instead, businesses would have to consider all major corporate stakeholders – which could include workers, customers, and the cities and towns where those corporations operate.
[...]
The proposal would create a new Office of United States Corporations within the Department of Commerce, which would be responsible for granting the charters – and which could revoke a charter if a state attorney general requests it, and the office finds the firm has a history of egregious and repeated illegal conduct and has failed take action to correct it.
Large companies dedicated 93% of their earnings to shareholders between 2007 and 2016 – a shift from the early 1980s, when they sent less than half their revenue to shareholders and spent the rest on employees and other priorities, Warren said.
“Real wages have stagnated even as productivity has continued to rise. Workers aren’t getting what they’ve earned. Companies also are setting themselves up to fail,” she wrote.
Corporations currently get their charters at the state level.
The legislation would also require 75% of directors and shareholders to approve before a corporation could make political expenditures.
[...]
Belangrijk punt daarbij is: mieren staan nooit in de file. Nooit.quote:More workers working might not get more work done, ants (and robots) show
Thirty percent of the ant workers do 70 percent of the work
https://www.sciencedaily.com/releases/2018/08/180816143231.htm
quote:Evidence to UN highlights extreme poverty in UK
Philip Alston’s visit investigating extreme poverty in the UK likely to cause political row in Britain
A disabled former soldier who said he is so poor that he lost 16kg (2st 7lb) due to a lack of food is among the contributors to the first United Nations investigation into extreme poverty into the UK.
Alexander Tiffin, a 30-year old from the Scottish Highlands, sent a diary of his life on universal credit to Prof Philip Alston, the UN rapporteur on extreme poverty and human rights, who is coming to Britain in November.
The eminent international human rights lawyer called for submissions from anyone in the UK to establish “the most significant human rights violations experienced by people living in poverty and extreme poverty in the UK”. He is interested in the impact of austerity, universal credit, the advent of computer algorithms making decisions on welfare matters, and Brexit.
Anyone taking part has been asked to set out in no more than 2,500 words what is happening, where he should go and what he should look at. He has set a deadline of 14 September for submissions and academics, thinktanks and charities are among those drafting responses.
The visit is set to be politically controversial. Alston conducted a similar exercise in the US earlier this year, which resulted in public clashes with the Trump administration. In the UK, he wants to know “to what extent austerity has been necessary” and its impact on public services including police, firefighting and libraries.
He will also consider how Brexit might affect people living in poverty. Alston defines extreme poverty as “a lack of income, a lack of access to basic services, and social exclusion”.
The government has already said in response that household incomes “have never been higher and there are 1 million fewer people living in absolute poverty than in 2010, including 300,000 children”.
The Centre for Social Justice, a right-leaning thinktank founded by Iain Duncan Smith, who set up universal credit as work and pensions secretary, said it will not make a submission.
“Universal credit is one of the most effective poverty-fighting tools in existence,” said Edward Davies, the head of policy. “When it is fully rolled out, hundreds of thousands more people will have a job as a result.”
Tiffin’s diary of life on universal credit is among the most striking contributions so far. The wheelchair user told Alston he is living off 95.35 a fortnight in universal credit payments and that after paying for his electricity and gas, fuel for his adapted car, broadband connection, TV licence and baby milk for his youngest son, he is left with 10.50 for two weeks.
“At one time in February, I had no food at all for two weeks,” he wrote. “I probably ate on less than a quarter of the days in that month. I just had nothing. I lost two and a half stone … my hair has started falling out and my teeth are loose due to a lack of vitamin intake.”
On 8 May, he wrote: “I wanted to be able to make myself some sandwiches, so I bought a loaf of bread for 45p and a small block of cheese for 1.72. This left me with 3.30 [with 10 days to go until the next payment]. I must admit I felt bad after buying it as I shouldn’t have wasted the money.”
Tiffin has suffered from mental health problems. He is a Muslim convert and was recently admonished by a court for threatening to kill unbelievers. Police considered he was “an idiot” rather than a terrorist and he was not punished. He said the incident occurred when he was going through a complete breakdown.
Human Rights Watch, an organisation more often associated with defending rights in countries such as Russia, China, Syria, and India, is planning to tell Alston about food poverty in the UK.
“There is a lot of hunger that goes under the radar, ranging from parents skipping meals, kids showing up to school hungry, and schools and families relying on low-cost, redistributed surplus food to make ends meet,” said Kartik Raj, a HRW researcher for western Europe.
“People have a right to food and an adequate standard of living. These are human rights the government is obliged to ensure under international treaties it has signed. If the fifth largest economy in the world is failing to ensure that basic minimum, or letting things get worse, particularly for those who are least well off, then that is certainly something we will be bringing to the rapporteur’s attention.”
The Trussell Trust, which runs food banks, said it will tell Alston how food bank use rose 52% in areas where universal credit was rolled out, compared with 14% where it wasn’t or had only just been launched.
The Joseph Rowntree Foundation said it will urge Alston to examine how tougher benefit sanctions lead to greater destitution, which means people not being able to keep warm, fed, dry and clean. It found that last year 1.5 million people fell into destitution at some point – just over one in 50 people – with the highest levels in Manchester, Liverpool and Middlesbrough.
“Destitution cuts off your ability to have a decent life and affects mental and physical health and the opportunities for you and your children in the future,” said Chris Goulden, a deputy director of the JRF.
Aoife Nolan, a professor of international human rights law at the University of Nottingham, said: “The key issue he has to come and see is welfare reform, deliberate actions which have negatively impacted the enjoyment of human rights for disabled people and children in particular.”
The right to an adequate standard of living is enshrined in the UN convention on the rights of the child and, Nolan said, it is being breached because these rights were not being extended as they should and minimum thresholds are being breached.
The government has said it is its policy to accept and facilitate visits by UN rapporteurs.
Maar je bent het wel met me eens dat het unilateraal opzeggen van belastingverdragen (buiten de EU-verdragen), danwel opt-outen van het dingen naar de gunsten van multinationals, slecht is voor de Nederlandse collectieve portemonnee? You can't have your cake and eat it too.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 21:25 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Omdat de marktwerking een politiek project is, en volgens het neoliberalisme het enige acceptabele politieke project, is een kongsi tussen politiek en bedrijfsleven niet verrassend. Het argument, dat Nederland multinationals een aantrekkelijke belastingdeal moeten bieden, is een voorbeeld van de belastingcompetitie. De overheid moet ophouden met belasting te heffen op multinationals, want anders vertrekken ze naar een land dat minder belasting heft. De onderhandelingsmacht van multinationals berust op handelsverdragen en hoe die zijn ingevuld.
Je moet de afspraken op het hoogste niveau aanpassen (mondiaal en Europees), dus stoppen met 'fanatisch marktje spelen' en dan beweren dat, binnen dat kader je wel moet meehuilen met de wolven in het bos. Het raadsel is dat men wel pro-markt afspraken kan maken, maar deze niet kan corrigeren (denk aan de mondiale belastingvermijding).quote:Op woensdag 22 augustus 2018 19:03 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Maar je bent het wel met me eens dat het unilateraal opzeggen van belastingverdragen, danwel opt-outen van het dingen naar de gunsten van multinationals, slecht is voor de Nederlandse collectieve portemonnee? You can't have your cake and eat it too.
quote:Uitverkoop volkshuisvesting aan buitenlandse beleggers
En het uitbreiden van eigenwoningbezit ten koste van sociale huur is ook het werkelijke doel.
Omdat landen (zoals Nederland) belang hebben bij het tegenhouden van correcties en de wereld als geheel baat heeft bij pro-markt afspraken. Dit is speltheoretisch best logisch. Analogie naar sport: waarom kunnen voetbalorganisaties wel instemming vinden bij nieuwe technologien zoals de VAR of doellijntechnologie, maar zullen individuele spelers alsnog een manier verzinnen om tijd te rekken of Schwalbes te maken? Je stelt nu collectieve baten gelijk met individuele winsten.quote:Op woensdag 22 augustus 2018 19:10 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Je moet de afspraken op het hoogste niveau aanpassen (mondiaal en Europees), dus stoppen met 'fanatisch marktje spelen' en dan beweren dat, binnen dat kader je wel moet meehuilen met de wolven in het bos. Het raadsel is dat men wel pro-markt afspraken kan maken, maar deze niet kan corrigeren (denk aan de mondiale belastingvermijding).
Goed ook, er zijn teveel sociale huurwoningen en relatief weinig koopwoningen / geliberaliseerde huurwoningen.quote:
De VVD gebruikt de overheid altijd om zoveel mogelijk geld te verplaatsten van de hardwerkende Nederlander naar een hardbezittende Nederlander of buitenlander. Of dat nou gaat om aandeelhouders van bedrijven die Groningse huizen vernield hebben, of de belastingbetaler die die schade moeg gaan vergoeden, of om vastgoedspeculanten, het doet er niet. Van arbeid naar kapitaal, dan is het goed.quote:Op woensdag 22 augustus 2018 19:41 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Goed ook, er zijn teveel sociale huurwoningen en relatief weinig koopwoningen / geliberaliseerde huurwoningen.
Het aanpassen van de spelregels is niet te vergelijken met het duiken van de regels.quote:Op woensdag 22 augustus 2018 19:40 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Omdat landen (zoals Nederland) belang hebben bij het tegenhouden van correcties en de wereld als geheel baat heeft bij pro-markt afspraken. Dit is speltheoretisch best logisch. Analogie naar sport: waarom kunnen voetbalorganisaties wel instemming vinden bij nieuwe technologien zoals de VAR of doellijntechnologie, maar zullen individuele spelers alsnog een manier verzinnen om tijd te rekken of Schwalbes te maken?
Een minder uitbuitend verdelingsmechanisme.quote:Je stelt nu collectieve baten gelijk met individuele winsten.
Los van dat het bepleiten van meer eigenwoningbezit niet uitsluitend VVD-beleid is, maar ook wordt gedragen door bijvoorbeeld CDA en D66, wil het tegenovergestelde niet automatisch veronderstellen dat meer sociale huurwoningen nou heel erg gunstig is voor de hardwerkende bevolking.quote:Op woensdag 22 augustus 2018 19:53 schreef Weltschmerz het volgende:
[..]
De VVD gebruikt de overheid altijd om zoveel mogelijk geld te verplaatsten van de hardwerkende Nederlander naar een hardbezittende Nederlander of buitenlander. Of dat nou gaat om aandeelhouders van bedrijven die Groningse huizen vernield hebben, of de belastingbetaler die die schade moeg gaan vergoeden, of om vastgoedspeculanten, het doet er niet. Van arbeid naar kapitaal, dan is het goed.
Daar moet je geen visie op wonen en mobiliteit bij veronderstellen, die is er niet.
Waar spelregels worden gemaakt zullen er mensen zijn die de grenzen opzoeken. Inherent aan elk spel en ook breed geaccepteerd. Wanneer je specialisten goed kunt betalen om de grenzen van het fiscale stelsel te testen, zul je die vinden en die liggen verder dan waar jij en ik achter komen. Daarom ben ik ook voor doelmatigere en efficintere belastingen.quote:Op woensdag 22 augustus 2018 20:05 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het aanpassen van de spelregels is niet te vergelijken met het duiken van de regels.
Welk model is minder uitbuitend?quote:Een minder uitbuitend verdelingsmechanisme.
Het is niet breed geaccepteerd dat iedere regel zinloos is omdat deze altijd effectief ondermijnt kan worden.quote:Op woensdag 22 augustus 2018 22:11 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Waar spelregels worden gemaakt zullen er mensen zijn die de grenzen opzoeken. Inherent aan elk spel en ook breed geaccepteerd. Wanneer je specialisten goed kunt betalen om de grenzen van het fiscale stelsel te testen, zul je die vinden en die liggen verder dan waar jij en ik achter komen. Daarom ben ik ook voor doelmatigere en efficintere belastingen.
Het is onjuist dat minder markt altijd in meer uitbuiting eindigt.quote:[..]
Welk model is minder uitbuitend?
Minder markt (op de momenten dat dit is uitgeprobeerd) is altijd in meer uitbuiting geindigd.
Typisch aan het neoliberalisme is dat ongelijkheid an sich niet erg wordt gevonden, vermits mensen er (aan de onderkant en bovenkant) op vooruit gaan ten opzichte van voorheen. Dat is zo ongeveer letterlijk de quote van Margaret Thatcher, die door velen hier wordt gezien als een voorbeeld van het neoliberalisme. Het is de vraag of de vrije markt (uiteraard is die niet geheel vrij) een stabiel systeem is of een labiel systeem, maar dat het altijd convergeert naar dictatoriaal management lijkt me onjuist als je de historie van de vrije markt volgt in zo ongeveer het gehele Westen. Zelfs in Amerika heb je geen continue dominante groep, maar een wisselende oligarchie, dan weer auto's, dan weer computers, dan weer FMCG, dan weer sociale netwerken. Het voorstellen van een overheid die altijd de gevestigde belangen kan of zal verdedigen, is daarmee ook onwaar.quote:Op donderdag 23 augustus 2018 13:59 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het is niet breed geaccepteerd dat iedere regel zinloos is omdat deze altijd effectief ondermijnt kan worden.
[..]
Het is onjuist dat minder markt altijd in meer uitbuiting eindigt.
Als de ongelijkheid groot is, leidt marktwerking tot uitbuiting. Typisch aan het neoliberalisme is dat het deze vorm van uitbuiting prima vindt, waarbij men de machtsongelijkheid negeert. Zo vormt zich een economische elite, die alles dat mensen in positieve zin associeren met een vrije markt, teniet doet. Omdat de vrije markt berust op afspraken, wordt het een vorm van uitbuiting die wordt gehandhaafd door de overheid (door vast te houden aan eindeloos marktje spelen, die allang niet meer vrij is, als die dat ooit al was). En zo verwordt de vrije markt tot een dictatoriaal management systeem.
Niets in de neoliberale ideologie garandeert dat. Zelf beweer je, dat iedere vorm om dat te garanderen zinloos is, omdat het altijd ondermijnt wordt.quote:Op donderdag 23 augustus 2018 15:01 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Typisch aan het neoliberalisme is dat ongelijkheid an sich niet erg wordt gevonden, vermits mensen er (aan de onderkant en bovenkant) op vooruit gaan ten opzichte van voorheen. Dat is zo ongeveer letterlijk de quote van Margaret Thatcher, die door velen hier wordt gezien als een voorbeeld van het neoliberalisme.
Financiele partijen maakt het niet uit, in welke sector op dat moment de kansen het gunstigst zijn. Of het nu auto's of computers zijn, als aandeelhouders de bedrijven bezitten (maar er niet aan vast zitten, zoals veel specifiek geschoolde werknemers) en de ongelijkheid zo groot is, dat de aandeelhouders voornamelijk bestaat uit een klein deel van de bevolking, dan kan de oligarchie zich continueren.quote:Het is de vraag of de vrije markt (uiteraard is die niet geheel vrij) een stabiel systeem is of een labiel systeem, maar dat het altijd convergeert naar dictatoriaal management lijkt me onjuist als je de historie van de vrije markt volgt in zo ongeveer het gehele Westen. Zelfs in Amerika heb je geen continue dominante groep, maar een wisselende oligarchie, dan weer auto's, dan weer computers, dan weer FMCG, dan weer sociale netwerken. Het voorstellen van een overheid die altijd de gevestigde belangen kan of zal verdedigen, is daarmee ook onwaar.
Geen enkel systeem garandeert dat, maar neoliberalen geloven (met behulp van bewijzen uit de afgelopen eeuwen) dat het goed is voor arm en rijk. Net zoals niets in de democratie garanties biedt tegen een dictatuur van de meerderheid.quote:Op donderdag 23 augustus 2018 15:20 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Niets in de neoliberale ideologie garandeert dat. Zelf beweer je, dat iedere vorm om dat te garanderen zinloos is, omdat het altijd ondermijnt wordt.
Zitten werknemers vast aan bedrijven? Ik denk het niet. Ze ondervinden barrires om van werkgever te switchen, net zoals aandeelhouders barrires ondervinden om hun aandelen in te ruilen voor anderen. En hoe kunnen aandeelhouders uit een klein deel van de bevolking bestaan als professionele beleggers en passieve beleggers grote groepen kleine beleggers vertegenwoordigen?quote:Financiele partijen maakt het niet uit, in welke sector op dat moment de kansen het gunstigst zijn. Of het nu auto's of computers zijn, als aandeelhouders de bedrijven bezitten (maar er niet aan vast zitten, zoals veel specifiek geschoolde werknemers) en de ongelijkheid zo groot is, dat de aandeelhouders voornamelijk bestaat uit een klein deel van de bevolking, dan kan de oligarchie zich continueren.
Jij claimde dat het neoliberalisme daaraan voldoet. Maar je bent dus met mij eens dat dit niet zo is. Dat neoliberalen het wel geloven, dat zal best.quote:Op donderdag 23 augustus 2018 15:36 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Geen enkel systeem garandeert dat, maar neoliberalen geloven (met behulp van bewijzen uit de afgelopen eeuwen) dat het goed is voor arm en rijk. Net zoals niets minder de democratie garanties biedt tegen een dictatuur van de meerderheid.
Als werknemer verhandel je je arbeid, en daardoor raak je als persoon verknoop met je verdienmodel. Als aandeelhouder hoeft alleen maar een transactie te doen, waar je zelf als persoon buiten blijft. Als werknemer moet je jezelf kwalificeren voor een baan in een andere sector, een aandeelhouder hoeft zich niet te kwalificeren om aandelen in een andere sector te mogen kopen. Dat maakt nogal een verschil.quote:[..]
Zitten werknemers vast aan bedrijven? Ik denk het niet. Ze ondervinden barrires om van werkgever te switchen, net zoals aandeelhouders barrires ondervinden om hun aandelen in te ruilen voor anderen. En hoe kunnen aandeelhouders uit een klein deel van de bevolking bestaan als professionele beleggers en passieve beleggers grote groepen kleine beleggers vertegenwoordigen?
Ik claimde geen garanties af te geven, maar dat het neoliberalisme haar werk doet als rijk en arm er op vooruit gaan. Jij maakte er garanties van, maar garanties bestaan in geen enkel systeem.quote:Op donderdag 23 augustus 2018 15:46 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Jij claimde dat het neoliberalisme daaraan voldoet. Maar je bent dus met mij eens dat dit niet zo is. Dat neoliberalen het wel geloven, dat zal best.
Dus voor elke dienst die je koopt is er sprake van een disbalans omdat jij slechts een product afneemt en een ander met arbeid ermee is verknoopt? Ik zie de uitzonderlijke positie van aandeelhouders niet en beide partijen (werknemers/aandeelhouders} hebben te maken met transactiekosten. Een werknemer moet zoeken naar nieuw werk, een aandeelhouder moet betalen bij verkoop en bij aankoop. In dat opzicht is veranderen van bedrijf voor beide partijen een investering.quote:Als werknemer verhandel je je arbeid, en daardoor raak je als persoon verknoop met je verdienmodel. Als aandeelhouder hoeft alleen maar een transactie te doen, waar je zelf als persoon buiten blijft. Als werknemer moet je jezelf kwalificeren voor een baan in een andere sector, een aandeelhouder hoeft zich niet te kwalificeren om aandelen te mogen kopen. Dat maakt nogal een verschil.
Je gebruikte het woordje 'vermits' dus ten onrechte.quote:Op donderdag 23 augustus 2018 15:49 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Ik claimde geen garanties af te geven, maar dat het neoliberalisme haar werk doet als rijk en arm er op vooruit gaan. Jij maakte er garanties van, maar garanties bestaan in geen enkel systeem.
quote:
Een aandeelhouder zit er veel losser in. Je kunt dat wegmoffelen door in beide gevallen het begrip 'investering' te gebruiken, maar de verschillen zijn daarvoor te groot.quote:[..]
Dus voor elke dienst die je koopt is er sprake van een disbalans omdat jij slechts een product afneemt en n ander met arbeid ermee is verknoopt? Ik zie de uitzonderlijke positie van aandeelhouders niet en beide partijen (werknemers/aandeelhouders} hebben te maken met transactiekosten. Een werknemer moet zoeken naar nieuw werk, een aandeelhouder moet betalen bij verkoop en bij aankoop. In dat opzicht is veranderen van bedrijf voor beide partijen een investering.
Volledige quote met het juiste gearceerd:quote:Op donderdag 23 augustus 2018 15:57 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Je gebruikte het woordje 'vermits' dus ten onrechte.
Ik gebruikte “niet weg wordt gevonden” *vermits* aan X en Y is voldaan. Dus geen garantie.quote:Typisch aan het neoliberalisme is dat ongelijkheid an sich niet erg wordt gevonden, vermits mensen er (aan de onderkant en bovenkant) op vooruit gaan ten opzichte van voorheen.
Je kunt het ook tot in het absurde doortrekken door te doen alsof elke aandeelhouder een 1%’er is die dagelijks handelt in bedrijven, maar het grootste deel van de particuliere en institutionele beleggers is juist buy-and-hold. Ik schilder ook niet elke werknemer af als ZZP’er met losse contractjes hier en daar.quote:Een aandeelhouder zit er veel losser in. Je kunt dat wegmoffelen door in beide gevallen het begrip 'investering' te gebruiken, maar de verschillen zijn daarvoor te groot.
Een conditie om het niet erg te vinden, waar dus niet aan is voldaan.quote:Op donderdag 23 augustus 2018 16:03 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Volledige quote met het juiste gearceerd:
[..]
Ik gebruikte “niet weg wordt gevonden” *vermits* aan X en Y is voldaan. Dus geen garantie.
De transactiekosten zijn niet vergelijkbaar.quote:[..]
Je kunt het ook tot in het absurde doortrekken door te doen alsof elke aandeelhouder een 1%’er is die dagelijks handelt in bedrijven, maar het grootste deel van de particuliere en institutionele beleggers is juist buy-and-hold. Ik schilder ook niet elke werknemer af als ZZP’er met losse contractjes hier en daar.
Oh? Hoe kom je erbij dat er niet aan is voldaan? Voor hoeveel procent van de wereldbevolking moet de situatie nu beter zijn dan die van 100 jaar terug voordat aan die conditie is voldaan?quote:Op donderdag 23 augustus 2018 16:13 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Een conditie om het niet erg te vinden, waar dus niet aan is voldaan.
Een werknemer kan dat wel, bijvoorbeeld door aparte inkomensstromen te zoeken en niet afhankelijk te zijn van uitsluitend zijn loonstrookje.quote:De transactiekosten zijn niet vergelijkbaar.
Als het gaat om flexibiliteit, dan is teveel flexibiliteit voor arbeiders een probleem. De investering in een opleiding wordt dan te risico vol. Terwijl investeerders de wijsheid volgen, om risico's zoveel mogelijk te spreiden, kan een werknemers dat niet.
Waarom kan dat niet worden toegeschreven aan de vooruitgang in technologie of de politiek (democratie, verzorgingsstaat). Beide spelen een belangrijke rol in deze ontwikkeling.quote:Op donderdag 23 augustus 2018 16:16 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Oh? Hoe kom je erbij dat er niet aan is voldaan? Voor hoeveel procent van de wereldbevolking moet de situatie nu beter zijn dan die van 100 jaar terug voordat aan die conditie is voldaan?
Een diversificatie waarbij de arbeider ook investeerder wordt. Dat gaat voorbij aan het punt dat arbeiders hogere transactiekosten hebben, zozeer dat gaande weg veel opties gewoon uitgesloten zijn.quote:[..]
Een werknemer kan dat wel, bijvoorbeeld door aparte inkomensstromen te zoeken en niet afhankelijk te zijn van uitsluitend zijn loonstrookje.
Ga maar na, zelfs met een volledig gestagneerd inkomen heeft een werknemer nog steeds een flinke pensioenpot. Dat is zijn investeringswinst.
quote:H.W. von der Dunk ‘Brexit en de kloof tussen arm en rijk: revolutie is denkbaar’
In het openingsessay ‘De wereld als getal en het verbleken van de tweede dimensie’ laat Von der Dunk zien hoe de macht van het getal steeds verder is toegenomen in de technologische westerse consumptiemaatschappij. Dit heeft geleid tot een algehele vervlakking, zo stelt hij somber vast: niet alleen de politiek, ook de cultuur en het sociale leven zijn erdoor getroffen. Soms maakt Von der Dunk zich in zijn essays oprecht boos. Vooral als hij schrijft over politici die zijn verworden tot managers of over de ‘plutocratische elite’ van bestuurders en bedrijfsleiders die Nederland met een ons-kent-ons-mentaliteit beheersen, druipt de aan hoon grenzende ironie eraf.
[...]
U noemt in uw boek het neoliberalisme een pervertering. Waarom?
,,Het 19de-eeuwse liberalisme kwam voort uit de Verlichting. Het ging om vrijheid, om gelijkheid ook, om de afschaffing van de standenmaatschappij en het feodalisme. Daar kwam in de loop van die eeuw het op de economie georinteerde liberalisme bij van figuren als de Engelse filosoof John Stuart Mill. Die stelde dat ieder mens het recht had om zijn eigen belang na te streven en hierbij niet gehinderd mocht worden door de staat. De enige grens bij dit streven was het eigenbelang van anderen dat niet mocht worden geschaad. Dit economisch liberalisme is, mede door de industrile revolutie, overheersend geworden en culmineerde ten slotte in het neoliberalisme dat uitsluitend draait om economie. Wat de huidige liberale politici vergeten is dat dit economische liberalisme slechts n onderdeel is van de liberale traditie."
[...]
Ook sociaal-democratische politici hebben zich tot het neoliberalisme bekeerd. Hoe is dat mogelijk? In 1980 zagen ze Reagan en Thatcher nog als tegenpolen.
,,Dat komt door het steeds verder oprukken van het denken in cijfers en kwantiteiten. Het materile, de economie dus, is steeds belangrijker geworden. De PvdA is het slachtoffer geworden van de tijdgeest, zou je kunnen zeggen. Op een gegeven ogenblik is het materile denken zo overheersend geworden, dat het de tijdgeest is gaan bepalen die iedereen min of meer in de ban kreeg. Als iemand de geschiedenis van de PvdA gaat schrijven, wordt de bekering tot het neoliberalisme die begon met Kok die zijn ideologische veren afschudde, de zwarte bladzijde.
,,Wat ik zo verontrustend en bedenkelijk vind is dat de gehele cultuur, niet alleen in Nederland, maar in de hele westerse wereld, nu in het teken staat van succes, succes en nog eens succes - waarmee dan altijd economisch of getalsmatig succes wordt bedoeld. Dit heeft het feit dat ieder mens naast materile ook andere waarden nodig heeft, volkomen verdrongen. Ik mis bij de huidige generatie politici een totaal gebrek aan morele substantie - misschien een pathetisch begrip, maar ik weet er even geen ander woord voor. Politici zijn uitsluitend nog gericht op de politieke barometer.
[...]
Uw essays geven de lezer een afgrondelijk crisisgevoel. Maar denken we niet altijd dat we in een crisistijd leven?
,,Ja, dat geef ik toe. Maar er zijn betrekkelijk objectieve maatstaven om gradaties in dat crisisgevoel aan te brengen. In de jaren negentig bezorgde onder meer de oorlog in het uit elkaar vallende Joegoslavi Nederland zelfs een trauma. Toch is de crisis onvergelijkbaar met die van nu. Bij de crisis in de EU, de vluchtelingencrisis en het terrorisme komen nu ook economische problemen en de groeiende kloof tussen een rijke bovenlaag en een arme onderlaag. Alle zuilen waarop het dak rust, wankelen."
U schrijft dat er een grote schoonmaak nodig is in Nederland. Gezien de geschiedenis zal die pas volgen op een schok van buitenaf. Ligt zo'n schok in het verschiet?
,,Nederland heeft altijd een gering vermogen tot zelfreiniging en grondige veranderingen gehad. En ook nu zullen de plakkerige bestuurs- en bedrijfselites die Nederland beheersen, zichzelf geen grote schoonmaak aandoen. Hiervoor is Nederland volkomen afhankelijk van de rest van de westerse wereld. De veranderingen zullen weer van buitenaf moeten komen, net zoals Nederland in 1848 op de revoluties in Duitsland en Frankrijk reageerde met Thorbecke's grondwet. Ook de protestbeweging van de jaren zestig volgde op buitenlandse rebellie, in de VS, in Parijs en Duitsland.
,,Ik zie wel elementen voor een revolutie: Brexit, Trump, het populisme en vooral de kloof tussen de besturende ons-kent-ons-bovenlaag en een verarmende onderlaag die ook in elders in Europa en in de VS groter wordt. En al hoeft die zich niet te voltrekken volgens ons klassieke revolutiebeeld, dat hieruit een revolutie kan voortkomen is wel denkbaar.'
Wat drijft die technologie? Als we de menselijke inventiviteit buiten het marktmodel bekijken kan ik in feite alleen de kalasjnikov als duidelijke productontwikkeling zien die niet onder marktwerking gemaakt is. En de politiek (democratisering) zou je in feite kunnen zien als een tandem. Politieke vrijheid en economische vrijheid gaan hand in hand en landen met meer economische vrijheid hebben een grotere bijdrage aan de wereldeconomie en de huidige gebruikte producten. Andersom, zou jij bij politieke vrijheden ook bepleiten dat de vooruitgang toegewezen kan worden aan de marktwerking? Dus vrouwenstemrecht omdat vrouwen een belangrijke marktgroep zijn? Want je stelt het omgekeerde nu wel.quote:Op donderdag 23 augustus 2018 16:49 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Waarom kan dat niet worden toegeschreven aan de vooruitgang in technologie of de politiek (democratie, verzorgingsstaat). Beide spelen een belangrijke rol in deze ontwikkeling.
Dus in feite zeg je dat bij een minimumloon (want dat is de overheidsregulering in de markt) voldoende ruimte zal bieden om te sparen en beleggen, zodat starters op de arbeidsmarkt voldoende gediversificeerd zijn (via hun verplichte pensioenregeling en hun inkomen dat niet geheel aangewend hoeft te worden voor hun overleven)? Ik zou niet inzien hoe je het minimumloon volledig op het conto van de overheid kunt schrijven, want iemand moet bereid zijn dat loon te betalen en de samenleving accepteert dat mensen werkloos zijn die geen minimumloon waard zijn.quote:Een diversificatie waarbij de arbeider ook investeerder wordt. Dat gaat voorbij aan het punt dat arbeiders hogere transactiekosten hebben, zozeer dat gaande weg veel opties gewoon uitgesloten zijn.
De mate waarin arbeiders kunnen investeren, hang af van hun loon. Bij aanvang is er mogelijk alleen inkomen uit arbeid. Als die laag ligt, kun je het verder schudden. Alle vrijheden die volgens de marktideologie voorkomt dat mensen klem komen te zitten, bestaan wel op papier, maar vaak niet in realiteit.
Wetenschap drijft in belangrijke mate de technologie (denk aan de ontwikkeling van electromagnetisme). Dat jij alleen de kalasjnikov kan bedenken is tekenend. Democratie speelt een belangrijke rol bij de verdeling van de macht, en vervolgens de inkomensverdeling, waardoor er minder talent wordt verspeeld door een gebrek aan ontplooiingskansen.quote:Op vrijdag 24 augustus 2018 13:51 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Wat drijft die technologie? Als we de menselijke inventiviteit buiten het marktmodel bekijken kan ik in feite alleen de kalasjnikov als duidelijke productontwikkeling zien die niet onder marktwerking gemaakt is. En de politiek (democratisering) zou je in feite kunnen zien als een tandem. Politieke vrijheid en economische vrijheid gaan hand in hand en landen met meer economische vrijheid hebben een grotere bijdrage aan de wereldeconomie en de huidige gebruikte producten. Andersom, zou jij bij politieke vrijheden ook bepleiten dat de vooruitgang toegewezen kan worden aan de marktwerking? Dus vrouwenstemrecht omdat vrouwen een belangrijke marktgroep zijn? Want je stelt het omgekeerde nu wel.
Nee, met een minimumloon kun je marginaal meespelen. In feite heb je alleen de vrijheid te voldoen aan de eisen die andere aan je stellen. Lukt dat, dan heb je een basaal inkomen. We gaan mensen met een vermogen van 100 miljard niet gelijkstellen aan mensen met een minimum loon. Het is geen gelijk speelveld.quote:[..]
Dus in feite zeg je dat bij een minimumloon (want dat is de overheidsregulering in de markt) voldoende ruimte zal bieden om te sparen en beleggen, zodat starters op de arbeidsmarkt voldoende gediversificeerd zijn (via hun verplichte pensioenregeling en hun inkomen dat niet geheel aangewend hoeft te worden voor hun overleven)?
Het minimumloon is in de VS deels al verhoogd, zonder verlies aan werkgelegenheid. Het minimumloon ligt dus zelfs te laag. Het wordt onderdrukt door marktwerking aan de onderkant van de samenleving.quote:Ik zou niet inzien hoe je het minimumloon volledig op het conto van de overheid kunt schrijven, want iemand moet bereid zijn dat loon te betalen en de samenleving accepteert dat mensen werkloos zijn die geen minimumloon waard zijn.
Dus je onderschat de bijdrage van de marktwerking en verwijt mij dat ik het overschat?quote:Op vrijdag 24 augustus 2018 14:42 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Wetenschap drijft in belangrijke mate de technologie (denk aan de ontwikkeling van electromagnetisme). Dat jij alleen de kalasjnikov kan bedenken is tekenend. Democratie speelt een belangrijke rol bij de verdeling van de macht, en vervolgens een inkomensverdeling.
Het intellectueel eigendomsrecht is beperkt (je kunt niet alles patenteren) en ook IR kun je zien als beperking van de marktwerking, in plaats van een onderdeel van marktwerking. Ik gaf volgens mij zelfs aan dat marktwerking in tandem met de democratisering voor het grootste geluk voor het grootst aantal mensen zorgt, maar jij blijft er van overtuigd dat marktwerking eerder een beperking dan een katalysator is van geluk en welvaart. Het komt er telkens weer op terug dat je marktwerking ziet als convergerend oligopolie/monopolie in submarkten die de democratische rechtsstaat gebruikt als middel om steeds meer te verzamelen voor steeds minder mensen. Dat is net zo goed democratie te verwijten als marktwerking.quote:Marktwerking zorgt vooral voor verspreiding en een snellere doorvoering van nieuwe efficientere productiemethoden, als de markt vrij is. maar anderzijds, intellectueel eigendomsrecht belemmerd de ontwikkelingen al (itt de wetenschap, waar alles publiek toegankelijk is). Marktwerking speel ook een belangrijke rol, maar jij vat dat telkens op als een argument dat alleen marktwerking ertoe doet, een symptoom van het neoliberale tijdgeest.
We kunnen er over soebatten wat de default-setting is, in sommige markten is vrije markt de default en in sommige markten is marktfalen de default. Je kunt immers niet zeggen dat het voor elke markt even hard werken is; de markt voor brood vereist minder hard werken en minder overheidsinmenging om marktfalen tegen te gaan dan de markt voor zorgverzekeringen. Volgens mij bewijst het feit dat we er als mensheid lang over hebben gedaan voordat we bij vrijheid kwamen al dat marktwerking een menselijk construct is, net zoals crises en schokken bewijzen dat het gevoelig is voor de menselijke psyche. Binnen dit menselijke construct kun je echter wel spreken over "vrije" markt en niet-vrije markt. Immers, democratie zien wij in het Westen ook als de basis en beperkingen daarop als "onvrij". Dat wil echter niet zeggen dat je moet voorstellen alsof het kiezen voor democratie ook slechts een keuze is van een select clubje mensen, hetgeen je nu wel lijkt te doen met marktwerking. Het is een vrij sterk construct dat voor de meerderheid van de wereld bizar positief is.quote:Politiek is de basis van de vrije markt omdat de spelregels bepalen en handhaven elf geen marktwerking is. Het begrip 'marktfalen' veronderstelt dat de vrije markt de default is, en door belemmeringen soms niet helemaal uit de verf komt. Maar er is helemaal geen vrije markt op zich. Marktfalen is de default, en een vrije markt handhaven, is hard werken.
Je kunt inderdaad voorbeelden noemen van staten die langzaam marktwerking toestaan binnen ontstellende politieke onvrijheid. Wat je wel ziet is dat een land als China pas internationaal dominant is geworden sinds het meedoet aan (internationale) marktwerking. Volgens mij een aardige indicator hoe sterk die kracht is en hoe flawed het maoisme.quote:Politieke vrijheid en economische vrijheid gaan niet altijd hand in hand (denk aan de opmars van China).
We gaan Willem-Alexander ook niet qua democratische macht gelijkstellen aan een asielzoeker. De eisen die andere aan je stellen kun je naast je neerleggen. Als je met een minimumloon op een kamertje wil wonen, nauwelijks geld wil uitgeven en alles wil opsparen dan heb je daar de economische en politieke vrijheid voor. Kun je dan net zoveel uitgeven als een miljardair? Nee, maar dat is ook niet wat economische vrijheid inhoudt. Het houdt in dat je kunt doen met je geld wat je wil, of dat nu 1500 euro per maand is of een miljoen.quote:Nee, met een minimumloon kun je marginaal meespelen. In feite heb je alleen de vrijheid te voldoen aan de eisen die andere aan je stellen. Lukt dat dan heb je een basaal inkomen. We gaan mensen met een vermogen van 100 miljard niet gelijkstellen aan mensen met een minimum loon. Het is geen gelijk speelveld.
Ik geloof niet in die versie van marktwerking, want daarvoor is er teveel te verdienen aan teveel mensen. Als je doet alsof marktwerking een soort Mad Max-samenleving op zal leveren, dan hebben jij en ik een ander wereldbeeld. Zweden doet aan marktwerking, Nederland ook en de Verenigde Staten idem. Mijn ideaalbeeld zit ergens tussen Nederland en de VS in, het jouwe wellicht tussen Zweden en Nederland. Bij teveel ongelijkheid wordt de markt inefficient en zijn er corrigerende krachten die (politiek en economisch) de balans terugduwen.quote:Dat probleem is het gevolg van de wens om alleen marktje te willen spelen. In een zuivere vrije markt gaan veel mensen vroeg dood, want die wordt steeds ongelijker. Het is niet alleen een kwestie van talent, want macht speelt een belangrijke rol. Bij voldoende ongelijkheid wordt de markt vanzelf een dictatuur.
De constructieve levenshouding hoeft helemaal niet te ondermijnen en een hoop mensen zullen in het neoliberalisme zich nog steeds richten op een bestaan ten dienste van hun naasten of met veel liefde voor zwakkeren en armen. Je doet alsof de enige mens die in een marktwerking kan floreren een soort Patrick Bateman is, terwijl in werkelijkheid ook consensus-gerichte mensen zich goed kunnen organiseren en een grote mate van levensgeluk kunnen vinden. Ik zie achter marktwerking een mensbeeld schuilgaan dat een zo pluriforme groep mensen en karakters aanspreekt. Je hebt mensen die gaan voor economisch succes, mensen die zich richten op creatief geluk, mensen die gaan voor individuele levensvreugde en mensen die groepen beter willen maken. Wat er fout is gegaan met alternatieve economische structuren is dat men ging spreken namens een grotere groep dan het individu (communisme, socialisme) en zich daardoor gesterkt voelde om het individu te beperken als het hem of haar uitkwam. Je groter voor doen in een politieke en economische arena dan de stem die je zelf hebt is een recept voor machtsmisbruik en corruptie. Er zijn weinig verlichte zielen die op goede wijze de belangen van een pluriforme groep mensen kunnen vertegenwoordigen.quote:Daarom is de vraag waarom alleen marktcompetities een zinvolle insteek is, want:
1. Wat is het doel? Voor veel mensen betekent het: jezelf opofferen opdat andere mensen het recht hebben zich niets aan hun medemens gelegen te laten liggen. Er zit een mensbeeld achter het neoliberalisme, dat volledig egoistisch is. Dat egoisme gaat niet leiden tot een goed draaiende samenleving of economie. Want het ondermijnt de constructieve levenshouding die het belangrijkste element is, voor een goed draaiende samenleving of economie. Onze welvaart en welzijn berusten in de eerste plaats op een goede samenwerking, uitsluitend inzetten op competitie werkt niet.
Idem voor een zuiver democratisch bestel. Je hebt grenzen nodig aan beide theoretische modellen om met een werkbare versie te komen. Je veronderstelt steeds marktwerking (danwel het neoliberalisme) alsof het een Wild West-avontuur is om vervolgens te beweren dat het niet werkt, intens volatiel is en geen stabiele structuur oplevert. Terug naar het kastenstelsel; welk belang heeft de rijke bovenlaag er van om een economie te runnen die armer is dan een pluriforme economie? En welk marktmodel verondersteld een statische bovenlaag en een statische onderlaag, waarbij elke vorm van mobiliteit is teruggebracht tot nul? Ik heb geen voorbeeld gezien van een marktmodel waar zo'n neofeodaal systeem in werking is gebracht en elke vorm van kastenstelsels die we kennen staan ver af van het marktsysteem. Kijk naar India, kijk naar tribale staten, het zijn veelal de internationale verliezers van het marktmodel omdat het niet in het belang van de individuen en van de samenleving is om getalenteerden te laten creperen en talentlozen zich zonder druk van onder te laten wentelen in hun bovenklasse-welvaart.quote:2. Een zuivere vrije markt is onstabiel. Een zuivere vrije markt is alleen te handhaven als de democratie zich daarna voegt. Een democratie die zich voegt naar de dictaten van het marktmodel wordt volledig geleid door de markt, en weg is de democratie. Daarna wordt het een dictatuur van de rijke bovenlaag, een kastenstelsel. Dan is het ook geen vrije markt meer, omdat de spelregels bepaald worden door de bovenlaag.
Oorzaak: honger. Gevolg: meer eten. Dat kun je ook zien als vraag: eten. Aanbod: voedsel. Ik snap heus wel dat een mens meer is dan een verzamelingetje noden en kwaliteiten, maar door voor te stellen alsof een samenleving met een marktmodel en een democratisch model inherent verkeerd zijn en een groot deel van de menselijke behoefte genegeerd wordt, is volgens mij niet gelijk aan wat we tot op heden hebben gezien. Het enige alternatief tegen vraag en aanbod waar we de afgelopen honderd jaar mee zijn gekomen is planning en orde. Dat werkte niet zo goed, vooral omdat ambtenaren niet in staat zijn geweest goed te plannen wat een bevolking nodig had (mismatch vraag) en niet zo goed in staat waren te ordenen wat de bevolking kon bieden (mismatch aanbod). Wat dat betreft is vraag en aanbod voor economische output en om een zo divers mogelijke groep mensen te bereiken met tal van producten die aansluiten bij de vraag erg efficint gebleken.quote:3. Nog algemener geldt, dat een samenleving managen op basis van de wet van vraag en aanbod alleen te beperkt is, want de wereld zelf werkt op basis van oorzaak en gevolg. En dit is de uiteindelijke grond, waarom alleen denken in termen van marktwerking de wereld onbegrijpelijk maakt.
Jij bent uitsluitend voor marktwerking. Iemand die dat niet doet, onderschat in jouw ogen de zegeningen van de markt.quote:Op vrijdag 24 augustus 2018 15:17 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Dus je onderschat de bijdrage van de marktwerking en verwijt mij dat ik het overschat?
Maar in elk geval levert marktwerking iets van een bijdrage bij de versnelling van innovaties en technologische vooruitgang op, dat ben je toch met me eens? Hoe kan het anders dat de economische groei sinds de invoering van het marktmodel vele malen sneller is gegaan dan daarvoor, als wetenschap onafhankelijk van het marktmodel zou opereren (wat niet zo is, want een vraag naar wetenschappelijke vooruitgang op bepaalde terreinen drijft ook resources die kant op).
Intellectueel eigendomsrecht is een aspect van marktwerking, want zonder eigendomsrecht geen markt. Het is een beperking zoals alle eigendomsrecht ook een beperking is. Toch grijpt het dieper in, omdat het idee gepatenteerd wordt.quote:[..]
Het intellectueel eigendomsrecht is beperkt (je kunt niet alles patenteren) en ook IR kun je zien als beperking van de marktwerking, in plaats van een onderdeel van marktwerking. Ik gaf volgens mij zelfs aan dat marktwerking in tandem met de democratisering voor het grootste geluk voor het grootst aantal mensen zorgt, maar jij blijft er van overtuigd dat marktwerking eerder een beperking dan een katalysator is van geluk en welvaart. Het komt er telkens weer op terug dat je marktwerking ziet als convergerend oligopolie/monopolie in submarkten die de democratische rechtsstaat gebruikt als middel om steeds meer te verzamelen voor steeds minder mensen. Dat is net zo goed democratie te verwijten als marktwerking.
Ook in de gevallen dat marktwerking de default lijkt, zal dit door consolidatie verdwijnen (denk aan de overgang van winkels naar supermarktketens of van taxi-bedrijven naar Uber-horige-chauffeurs).quote:[..]
We kunnen er over soebatten wat de default-setting is, in sommige markten is vrije markt de default en in sommige markten is marktfalen de default. Je kunt immers niet zeggen dat het voor elke markt even hard werken is; de markt voor brood vereist minder hard werken en minder overheidsinmenging om marktfalen tegen te gaan dan de markt voor zorgverzekeringen. Volgens mij bewijst het feit dat we er als mensheid lang over hebben gedaan voordat we bij vrijheid kwamen al dat marktwerking een menselijk construct is, net zoals crises en schokken bewijzen dat het gevoelig is voor de menselijke psyche. Binnen dit menselijke construct kun je echter wel spreken over "vrije" markt en niet-vrije markt. Immers, democratie zien wij in het Westen ook als de basis en beperkingen daarop als "onvrij". Dat wil echter niet zeggen dat je moet voorstellen alsof het kiezen voor democratie ook slechts een keuze is van een select clubje mensen, hetgeen je nu wel lijkt te doen met marktwerking. Het is een vrij sterk construct dat voor de meerderheid van de wereld bizar positief is.
Markt en democratie ieder het zijne gunnen, is iets anders dan verplicht voor een extreem kiezen. Maar kiezen voor alleen markt, doet de democratie verdwijnen. Daarna kan de bevolking niet meer kiezen (want de markt verhandelt alleen individuele goederen, geen collectief goed zoals een democratie).quote:[..]
Je kunt inderdaad voorbeelden noemen van staten die langzaam marktwerking toestaan binnen ontstellende politieke onvrijheid. Wat je wel ziet is dat een land als China pas internationaal dominant is geworden sinds het meedoet aan (internationale) marktwerking. Volgens mij een aardige indicator hoe sterk die kracht is en hoe flawed het maoisme.
Willem-Alexander is een relikwie van het feodale stelsel, en dat stelsel heeft met democratie niets van doen.quote:[..]
We gaan Willem-Alexander ook niet qua democratische macht gelijkstellen aan een asielzoeker. De eisen die andere aan je stellen kun je naast je neerleggen. Als je met een minimumloon op een kamertje wil wonen, nauwelijks geld wil uitgeven en alles wil opsparen dan heb je daar de economische en politieke vrijheid voor. Kun je dan net zoveel uitgeven als een miljardair? Nee, maar dat is ook niet wat economische vrijheid inhoudt. Het houdt in dat je kunt doen met je geld wat je wil, of dat nu 1500 euro per maand is of een miljoen.
Ik ben met je eens dat verschillende samenlevingen allemaal onder het kopje 'markteconomieen' vallen. Ieder land heeft een eigen geschiedenis, natuurlijke hulpbronnen, cultuur en politiek, en dat maakt het verschil. Dat geeft al aan dat er wat te kiezen valt. Meer dan tussen de Goelag Archipel en Donald Duck. Markt en democratie zijn alleen corrigerende krachten binnen een politiek debat. Je kunt erover twisten of je meer marktwerking wilt of niet. Het zijn geen corrigerende krachten, in de zin dat het in de feitelijke realiteit altijd tot een zinnige balans leidt. Je moet dus goed opletten en corrigeren kan alleen politiek.quote:[..]
Ik geloof niet in die versie van marktwerking, want daarvoor is er teveel te verdienen aan teveel mensen. Als je doet alsof marktwerking een soort Mad Max-samenleving op zal leveren, dan hebben jij en ik een ander wereldbeeld. Zweden doet aan marktwerking, Nederland ook en de Verenigde Staten idem. Mijn ideaalbeeld zit ergens tussen Nederland en de VS in, het jouwe wellicht tussen Zweden en Nederland. Bij teveel ongelijkheid wordt de markt inefficient en zijn er corrigerende krachten die (politiek en economisch) de balans terugduwen.
Liberalisme is goed voor pluriformiteit, maar marktwerking (neoliberalisme) niet. Marktwerking beloont alleen resultaat. Het is zwaar populistisch. Niet iedereen is een marktmens. Het leidt uiteindelijk tot een private dictatuur (zie hierboven).quote:[..]
De constructieve levenshouding hoeft helemaal niet te ondermijnen en een hoop mensen zullen in het neoliberalisme zich nog steeds richten op een bestaan ten dienste van hun naasten of met veel liefde voor zwakkeren en armen. Je doet alsof de enige mens die in een marktwerking kan floreren een soort Patrick Bateman is, terwijl in werkelijkheid ook consensus-gerichte mensen zich goed kunnen organiseren en een grote mate van levensgeluk kunnen vinden. Ik zie achter marktwerking een mensbeeld schuilgaan dat een zo pluriforme groep mensen en karakters aanspreekt. Je hebt mensen die gaan voor economisch succes, mensen die zich richten op creatief geluk, mensen die gaan voor individuele levensvreugde en mensen die groepen beter willen maken. Wat er fout is gegaan met alternatieve economische structuren is dat men ging spreken namens een grotere groep dan het individu (communisme, socialisme) en zich daardoor gesterkt voelde om het individu te beperken als het hem of haar uitkwam. Je groter voor doen in een politieke en economische arena dan de stem die je zelf hebt is een recept voor machtsmisbruik en corruptie. Er zijn weinig verlichte zielen die op goede wijze de belangen van een pluriforme groep mensen kunnen vertegenwoordigen.
Men stuurt niet aan op het kastenstelsel, maar men streeft naar geld en macht. Dat leidt uiteindelijk niet tot een zeer efficiente economie, maar toch een machtsconcentratie die de vrije markt teniet doet. Uiteindelijk blijkt macht een belangrijkere drijfveer dan geld.quote:[..]Idem voor een zuiver democratisch bestel. Je hebt grenzen nodig aan beide theoretische modellen om met een werkbare versie te komen. Je veronderstelt steeds marktwerking (danwel het neoliberalisme) alsof het een Wild West-avontuur is om vervolgens te beweren dat het niet werkt, intens volatiel is en geen stabiele structuur oplevert. Terug naar het kastenstelsel; welk belang heeft de rijke bovenlaag er van om een economie te runnen die armer is dan een pluriforme economie? En welk marktmodel verondersteld een statische bovenlaag en een statische onderlaag, waarbij elke vorm van mobiliteit is teruggebracht tot nul? Ik heb geen voorbeeld gezien van een marktmodel waar zo'n neofeodaal systeem in werking is gebracht en elke vorm van kastenstelsels die we kennen staan ver af van het marktsysteem. Kijk naar India, kijk naar tribale staten, het zijn veelal de internationale verliezers van het marktmodel omdat het niet in het belang van de individuen en van de samenleving is om getalenteerden te laten creperen en talentlozen zich zonder druk van onder te laten wentelen in hun bovenklasse-welvaart.
Oorzaak: herseninfarct. Gevolg: invalide. Dat kun je niet zien als vraag: invaliditeit. Aanbod: herseninfarct. Vraag en aanbod gaat slechts op voor een kleine deelverzameling van alle gevallen van oorzaak en gevolg. Op een groentemarkt zie je geen groenten liggen, noch kun je ze oppakken, zonder oorzaak en gevolg (dus niet: vraag en aanbod). Vraag en aanbod geldt alleen in specifieke omstandigheden, oorzaak en gevolg geldt altijd.quote:[..]
Oorzaak: honger. Gevolg: meer eten. Dat kun je ook zien als vraag: eten. Aanbod: voedsel. Ik snap heus wel dat een mens meer is dan een verzamelingetje noden en kwaliteiten, maar door voor te stellen alsof een samenleving met een marktmodel en een democratisch model inherent verkeerd zijn en een groot deel van de menselijke behoefte genegeerd wordt, is volgens mij niet gelijk aan wat we tot op heden hebben gezien. Het enige alternatief tegen vraag en aanbod waar we de afgelopen honderd jaar mee zijn gekomen is planning en orde. Dat werkte niet zo goed, vooral omdat ambtenaren niet in staat zijn geweest goed te plannen wat een bevolking nodig had (mismatch vraag) en niet zo goed in staat waren te ordenen wat de bevolking kon bieden (mismatch aanbod). Wat dat betreft is vraag en aanbod voor economische output en om een zo divers mogelijke groep mensen te bereiken met tal van producten die aansluiten bij de vraag erg efficint gebleken.
Iemand die de huidige (zeer beschermde en beperkte) marktwerking in Nederland als voorbeelden van een neoliberaal tijdperk ziet en daarbij in alle fouten of tekortkomingen een aanwijzing ziet dat de vrije markt heeft gefaald, zie ik als iemand die inderdaad de zegeningen onderschat.quote:Op vrijdag 24 augustus 2018 18:04 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Jij bent uitsluitend voor marktwerking. Iemand die dat niet doet, onderschat in jouw ogen de zegeningen van de markt.
De groep is opgebouwd uit een verzameling van individuen. De kleinste groep is het individu en door haar pluriformiteit en het vinden van verbanden tussen kleine delen van de groep is het in staat maatwerk te leveren waar groepsdenken dit niet kan en niet wil. Ik zou het eerder andersom willen stellen, doordat het goed is voor het individu is het goed voor de groep, maar niet elk groepsproduct is geschikt voor elk individu. Dus alleen maar slecht voor sommige individuen.quote:Natuurlijk is een markt een slimme manier om iets dat inherent complex is, via decentralisatie op te delen in kleine behapbare delen. Het legt verbindingen waar het vertrouwen laag is en bevordert zo de samenwerking. Het verspreidt best practices sneller. Vrijhandel is te beschouwen als een vorm van samenwerking (namelijk, via de markt) en daarop berusten al haar zegeningen. Maar het is een beperkte vorm van samenwerking, want het loopt alleen via de markt. Het werkt voor individuele goederen, maar niet voor collectieve goederen. Goed voor het individu, maar niet voor de groep, dus alleen goed voor sommige individuen.
Voordat we gaan kissebissen over wanneer een markteconomie verwordt tot een marktideologie en wanneer dit in Nederland het geval was: Ja, de groei is verbeterd sinds 1980. Zowel mondiaal als nationaal. Even een voorbeeld van de wereldeconomie voor een historisch overzicht:quote:Pas vanaf 1980 begint de politiek de hedendaagse marktideologie aan te hangen. Daarvoor hadden we ook een markteconomie, maar we dachten nog niet zoals jij nu wel denkt. We hebben na WOII een verzorgingsstaat ingericht, en niet op grond van het marktdenken van vandaag. Is de economische groei vanaf die tijd verbeterd? Nee.
Dat is niet iets van tegenwoordig. De opmars van Nederland in de gouden eeuw ging gepaard met bedrijven die qua omzet van de nationale economie hun gelijke niet kennen (WIC en VOC). In 1637 was de VOC in waarde gelijk aan 7,9 biljoen dollar, oftewel gelijk aan Apple, Amazon, Microsoft, Google, Facebook, Alibaba, Exxon Mobile, Berkshire Hathaway, Wells Fargo, Bank of America en nog een zwikje andere bedrijven. In 1900 was Standard Oil meer waard dan 1,0 biljoen dollar en groter dan Apple, zowel in marktdominantie als in werknemers en machtsconcentratie. Stellen alsof dit een trend is die pas sinds 1980 werd doorgevoerd onder marktideologisch handelen is dan ook onjuist. Sinds het oprichten van naties zijn er landen geweest die nationale kampioenen voordelen gaven en vrijhandel is bij uitstek iets dat bedrijven opknipt of in balans houdt door internationale concurrentie toe te laten. Dat landen tegen elkaar uitgespeeld worden heeft ook (zeker) te maken met het feit dat landen graantjes willen meepikken van de winsten van deze bedrijven. Hoe meer landen afhankelijk worden van multinationals, hoe meer we ons onderdanig aan ze moeten opstellen. De beste manier om onafhankelijk van Shell en Unilever te worden is om ze niet nodig te hebben voor onze rijksbegroting. Maar dat wil je niet, je wil marktpartijen kunnen overrulen in hun handelen en vindt het eng dat de Nederlandse overheid geen vat heeft op bijvoorbeeld Shell in haar doen en laten.quote:Tegenwoordig hebben we een consolidatie van hele sectoren tot mega bedrijven (een omzet vergelijkbaar met kleine landen), opererend op basis van handelsverdragen en een geglobaliseerde kapitaalmarkt. We hebben private bedrijven die collectieve goederen leveren, zoals de onderlinge communicatie binnen de bevolking faciliteren (Google, Facebook, etc). Dat wordt aangedreven door de wens om de winst te maximaliseren. Dat betekent in dit geval: het optimaliseren van (bedrijfs)propaganda (reclame). Er is een situatie ontstaan waarin bedrijven op een grotere schaal opereren dan nationale overheden (de genoemde bedrijven zijn niet eens Europees), en kunnen daarom landen tegen elkaar uitspelen.
Ik zou het niet noodzakelijkerwijs links noemen (wellicht in de klassieke Franse definitie van links en rechts, waarbij rechts toen de aristocratie verdedigde), maar het liberalisme was er wel voor de vrije burger, voor de handelaren, voor de bourgeoisie en momenteel voor de middenklasse. Ook de huidige middenklassegezinnen in Nederland hebben nog wat bij de VVD te halen, ook al wordt er door links voorgesteld alsof het liberalisme een exclusief feestje is geworden voor de elite.quote:Jij ziet alles, dat verbeterd is sinds het feodalisme van lang geleden, als een gevolg van marktwerking. Ik ben met je eens dat het liberalisme begint als een linkse beweging die zich onder het juk van de adel probeer uit te wurmen. Links is altijd de beweging die van onderop de macht betwist van de zittende bestuurselite. Nu de adel niet meer van belang is, is het liberalisme van karakter veranderd. Het is meer en meer zelf de zittende macht.
Als het een aspect van marktwerking is, waarom moet het dan gereguleerd worden? Het is toch juist onvrij als de overheid andere actoren beperkt om afgeleide producten te maken van iets dat een ander bedrijf heeft gemaakt? In een volledig vrije markt kun je betwisten hoe houdbaar intellectueel eigendom is en zeker geldt dat een meer gereguleerde markt vaak een hogere bescherming geniet tegen toetreders en je een correlatie kunt vinden tussen marktbeperkingen en monopolieconcentratie.quote:Intellectueel eigendomsrecht is een aspect van marktwerking, want zonder eigendomsrecht geen markt. Het is een beperking zoals alle eigendomsrecht ook een beperking is. Toch grijpt het dieper in, omdat het idee gepatenteerd wordt.
Maar de ene keer zie jij een bepaalde uitwas als een primaat van de markt (die weer invloed tracht uit te oefenen op de politiek) en de andere keer zie je het als een primaat van de politiek om te kiezen voor marktideologie. Waar je het onderscheid maakt tussen gereguleerde marktwerking (met het primaat bij de politiek) en marktideologie (met het primaat bij de markt) is niet duidelijk, juist omdat het corresponderende vaten zijn en je niet een heldere lijn kunt zien wanneer de politiek het primaat verliest en OF dat komt doordat de markt als water tracht te gaan naar het laagste punt, of doordat de overheid het water anders dwingt te lopen.quote:Ik geeft voortdurend aan, dat het gaat om 'het primaat van de markt of het primaat van de politiek'. Het antwoord: het primaat van de politiek, want het berust allemaal op afspraken.
Waar jij de grenzen van de marktwerking zoals het jou uitkomt ziet, zie ik geen belemmering van de democratie. Waar ik de grenzen van de politiek zie zoals het mij uitkomt, zie jij geen belemmering van de marktwerking.quote:Je kunt dus afspreken om onversneden marktje te spelen, als de beste oplossing voor de samenleving. Maar wijs ik je erop, dat het primaat van de markt onverenigbaar is met een democratische rechtstaat. Er is geen tandem, als je niet ieder het zijne gunt. Dit regelen, is een politieke keuze, geen marktuitkomst.
Dit is echter geen eenbaansweg. Waar Uber nu al onder vuur ligt door Lyft en Curb, zie je ook dat supermarkten onder vuur worden genomen door Picnic en andere operators zoals Amazon/Whole Foods. Waar taxibedrijven (zoals TCA in Amsterdam als bijna-monopolist en TCL in New York als de facto uitgever van shields) door nadrukkelijke overheidsbescherming zich alles permitteren, zijn dit in het bijzonder sectoren die van meer marktwerking kunnen profiteren. Dit maakt de koek voor iedereen groter. Uber boorde in Amsterdam een latente behoefte aan door consumenten te bedienen die geen 30 euro wilden betalen voor een TCA-taxi, maar nu met 8 euro een Uber vinden. Dan kun je wel (wederom) de slechte punten van de marktwerking benadrukken, maar je kunt ook erkennen dat het gereguleerde systeem daarvoor allesbehalve feilloos verliep.quote:Ook in de gevallen dat marktwerking de default lijkt, zal dit door consolidatie verdwijnen (denk aan de overgang van winkels naar supermarktketens of van taxi-bedrijven naar Uber-horige-chauffeurs).
Ik zie niet in hoe Brexit, Trump en de opkomst van andere partijen zogenaamd het failliet van het neoliberalisme inluiden. Het lijkt me goed als er partijen zijn (zoals deze er ook al sinds jaar en dag in Nederland zijn) die kritisch zijn op marktwerking. Wat dat betreft kun je de SP best credits geven dat ze consistent anti-marktwerking zijn geweest. Maar tegelijkertijd hebben ze ook nooit een meerderheid van Nederland achter zich weten te krijgen en dat was echt geen geldkwestie. Tenzij je van mening bent dat de politiek in Nederland net zo ingeperkt is als deze bijvoorbeeld in de Verenigde Staten kan worden gezien, denk ik dat de Nederlandse bevolking voldoende in staat is om in elk geval te kiezen op een anti-marktideologische partij, waar marktkrachten geen tot weinig vat op hebben. Anderszins kunnen Nederlanders ook kiezen voor partijen die wel nadrukkelijk voor meer marktwerking kiezen en dit hebben ze ook gedaan.quote:Een democratie is natuurlijk ook niet volledig vrij. Om te beginnen is een dictatuur dan per definitie onwenselijk (maar daar heb ik geen probleem mee). Ook binnen een democratische samenleving is er onvrijheid in allerlei vormen. Maar een democratie belooft dat niet, het belooft meer medezeggenschap. Het neoliberalisme claimt echter wel tot een optimale vrijheid te leiden, maar daar lijkt het niet op (zie Brexit, Trump en de opkomst van Links in de VS en Zuid-Europa).
Dus democratie heeft de macht zichzelf op te heffen als het kiest voor een marktideologische regering? Dan zou ik willen teruggaan naar de basis van de democratie; het laat de bevolking kiezen en wie weet komt er volgend jaar, over 5 jaar of over 20 jaar een nieuwe consistente stroming op die marktideologie succesvol weet te bestrijden en kan vervangen met iets anders.quote:Markt en democratie ieder het zijne gunnen, is iets anders dan verplicht voor een extreem kiezen. Maar kiezen voor alleen markt, doet de democratie verdwijnen. Daarna kan de bevolking niet meer kiezen (want de markt verhandelt alleen individuele goederen, geen collectief goed zoals een democratie).
Geld koopt vrijheid. Ik zeg niet dat iedereen dezelfde economische vrijheid ervaart, net zoals niet iedereen dezelfde democratische vrijheid zal kennen. In de basis (en voor de wet) is een miljonair wel gelijk aan een bijstandsgerechtigde en doet de stem van een bijstandsgerechtigde er net zoveel toe als die van een miljonair. Jij ziet campagne-voeren met steun van rijke mensen als een bedreiging van de democratie, omdat je veronderstelt dat de rijke man of vrouw wel haar economische macht zal hanteren om propaganda te voeren. Volgens mij zijn er echter voldoende tegenkrachten aanwezig om dit te bestrijden.quote:Willem-Alexander is een relikwie van het feodale stelsel, en dat stelsel heeft met democratie niet van doen.
Met geld koopt niet alleen spullen. Als dat zo was, dan heeft het geen zin om miljardair te zijn.
Dat niet iedereen een marktmens is goed, we hebben per slot van rekening ook ambtenaren, (mantel)zorgverleners, docenten, kunstenaars en vrijbuiters in ons land die zich zoveel mogelijk onttrekken aan marktwerking. Dat is allemaal prima en die kunnen binnen een markteconomie een goed bestaan leiden. Het is niet zo dat ik jou dwing om in een zwaar internationaal georinteerd commercieel bedrijf te werken waar het alleen maar om resultaat draait en waar je doodongelukkig wordt. Je hebt de mogelijkheid om te delen, samen te werken, niet mee te doen en je afzijdig te houden. Wel zullen anti-neoliberalen proberen de meer neoliberale mensen weg te jagen uit ons land en zullen (in jouw ogen) neoliberalen proberen de minder neoliberale mensen minder af te schermen van de marktrealiteit en meer over te laten voor andere neoliberalen. Ik zie dan ook niet in hoe men sinds de jaren '80 minder ruimte heeft gekregen om pluriform te zijn en zich te onttrekken aan de marktdogma's.quote:Liberalisme is goed voor pluriformiteit, maar marktwerking (neoliberalisme) niet. Marktwerking beloont alleen resultaat. Het is zwaar populistisch. Niet iedereen is een marktmens. Het leidt uiteindelijk tot een private dictatuur (zie hierboven).
Je wil ook niet dat andere motieven worden beloond, want daarmee wordt het marktgedreven en neoliberaal. Ik vind het prima als het primaat bij de markt ligt, maar mensen, gedreven vanuit hun menselijkheid, hun empathie, hun emotie, zelf handelen als ze zien dat de rationaliteit tekort schiet. Dus voor formele zaken heb je bakkers, supermarkten, marktkramen en winkeliers die 1001 soorten brood verkopen die voor 95% van de bevolking meer dan genoeg keuze biedt. Daarbuiten heb je initiatieven die brood weggeven aan armlastigen of die zorgen dat eenieder te eten heeft. Dat lijkt me een vorm van vrijheid die zelfs de meest hardcore neoliberaal niet wil tegengaan.quote:Dat mensen daarnaast ook nog andere dingen doen, liefdadigheid bijvoorbeeld, geeft aan dat mensen ook nog andere motieven hebben dan winst maken. Toch zit dat niet in het marktmodel, en wordt het formeel niet beloont. Waarom vind je dat alles voldoende tot zijn recht komt in een marktsamenleving, als blijkt dat mensen veel zich bezig houden met zaken die de marktlogica niet volgen (zoals liefdadigheid). Kortom, er is een verschil tussen de samenleving ergens wel of niet op inrichten.
Hoe meer mensen zich bezig houden met macht, hoe beter, want de macht moet niet bij 1 persoon liggen. De rijkste mensen van Nederland hebben nu minder macht dan ze in 1900 deden of dat ze in 1700 deden. Dat lijkt me prima, want macht corrumpeert absoluut. Daarnaast is hierbij weer de premisse dat macht succesvol vastgehouden kan worden door n persoon of een groepje mensen gedurende meerdere economische cycli en daarmee ook de macht kunnen nemen over start-ups, nieuwe initiatieven, nieuwe kapitalisten en andere toetreders tot de economische elite. Dat is niet zo en dat (die creatieve destructie van de economische macht) is een grote zegen van marktwerking. Zo meedogenloos als jij het ziet, is hij ook voor mensen met de grootste voordelen en zij kunnen slechts zeer zelden generatieslang meedraaien aan de top. Wat dat betreft is marktwerking topsport wat er voor zorgt dat er telkens een concurrent in je nek hijgt die consolidatie van macht tracht te dwarsbomen.quote:Men stuurt niet aan op het kastenstelsel, maar men streeft naar geld en macht. Dat leidt uiteindelijk niet tot een zeer efficiente economie, maar toch een machtsconcentratie die de vrije markt teniet doet. Uiteindelijk blijkt macht een belangrijkere drijfveer dan geld.
Het is geen vraag: invaliditeit, het is een externe gebeurtenis. Je kunt externe prikkels niet tegengaan met ongeacht welke vorm van verdeling. Rijke mensen kunnen morgen een hartaanval krijgen en overlijden, daar helpt geen neoliberalisme tegen. Dat de oorzaak niet voortkomt uit vraag en aanbod, wil niet zeggen dat vraag en aanbod geen effect kan hebben op het bedienen van de behoefte die voortkomt uit het gevolg. We kunnen door marktwerking steeds meer gezondheidsvragen behandelen met passend aanbod. Dat was nooit ontstaan in een planmatige economie.quote:Oorzaak: herseninfarct. Gevolg: invalide. Dat kun je niet zien als vraag: invaliditeit. Aanbod: herseninfarct. Vraag en aanbod gaat slechts op voor een kleine deelverzameling van alle gevallen van oorzaak en gevolg. Op een groentemarkt zie je geen groenten liggen, noch kun je ze oppakken, zonder oorzaak en gevolg (dus niet: vraag en aanbod). Vraag en aanbod geldt alleen in specifieke omstandigheden, oorzaak en gevolg geldt altijd.
Blijkbaar onvoldoende om mensen massaal naar links te drijven en in de handen van politieke partijen die banken willen laten vallen, die belastingparadijzen willen aanpassen of die strijden voor het tegengaan van belastingcompetitie. Dit is geen vorm van marktfalen of een overname van de democratie door marktkrachten, maar een democratisch gevolg en (vanuit jouw standpunt) democratiefalen. De afgelopen crises is men succesvol gebleken in het trekken van stemmen door de schuld af te schuiven op Europa, buitenlanders, de Islam of andere fratsen dat het volk marktideologie nog onvoldoende als bedreiging heeft weten in te schatten. Daar is geen lobby'ende marktmacht bij geweest.quote:Het onderstreepte heb ik nooit zo voorgesteld. Het probleem is dat de markt momenteel de politiek overvleugeld en de bevolking de grip op het bestuur kwijt is. Op een blauwe maandag regelt men triljoenen om de financiele sector te redden (central bank swaps, QE). Belastingparadijzen of belastingcompetitie met wetgeving pareren, is na enkele enkele decennia nog niet gelukt.
De neoliberale ideologie is al vanaf 1980 de leidraad van het beleid, en deze ideologie wil alles vermarkten. Ik kijk verder dan alleen Nederland, want wat hier gebeurd is meestal een afgeleide van wat elders gebeurd. In de VS privatiseren ze gedeeltelijk het leger, de veiligheidsdienst, de gevangenissen, de ziekenhuizen, de middelbare school is nu aan de beurt.quote:Op vrijdag 24 augustus 2018 19:26 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Iemand die de huidige (zeer beschermde en beperkte) marktwerking in Nederland als voorbeelden van een neoliberaal tijdperk ziet en daarbij in alle fouten of tekortkomingen een aanwijzing ziet dat de vrije markt heeft gefaald, zie ik als iemand die inderdaad de zegeningen onderschat.
Een groep is meer dan een verzameling losse individuen. Er is al een natuurlijke samenhang (sociale emoties) die het motief vormt om samen te leven en werken.quote:[..]
De groep is opgebouwd uit een verzameling van individuen. De kleinste groep is het individu en door haar pluriformiteit en het vinden van verbanden tussen kleine delen van de groep is het in staat maatwerk te leveren waar groepsdenken dit niet kan en niet wil. Ik zou het eerder andersom willen stellen, doordat het goed is voor het individu is het goed voor de groep, maar niet elk groepsproduct is geschikt voor elk individu. Dus alleen maar slecht voor sommige individuen.
De eerste grafiek heeft een te grote tijd- en geografische schaal. Na het kolonialisme hadden grote delen van de wereld een grote achterstand in ontwikkeling opgelopen. De industrialisatie die in het westen had plaatsgevonden, had weinig weg een jouw 'individuele maatwerk'. Katoen productie, verwerking en afzet waren zo vrij niet. De katoenproductie vond plaats in de VS (slavernij), de afzet in India (gedwongen) en de productie in Engeland door kapitalisten, lang voordat er algemeen kiesrecht was. Protectionisme was de norm. De politiek was nationalistisch. Dat ging blijkbaar net zo goed, net als recentelijk in China.quote:[..]
Voordat we gaan kissebissen over wanneer een markteconomie verwordt tot een marktideologie en wanneer dit in Nederland het geval was: Ja, de groei is verbeterd sinds 1980. Zowel mondiaal als nationaal. Even een voorbeeld van de wereldeconomie voor een historisch overzicht:
[ afbeelding ]
En een overzicht over de correlatie tussen de stijging van economische vrijheid en daling in mondiale armoede:
[ afbeelding ]
Specifiek voor Nederland:
[ afbeelding ]
Klopt. De VOC tijd is er een van toe-eigening en uitbuiting. Handel drijven vereist(e) een leger. Met de rober barons uit de 19e eeuw liep het ook uit de klauw. Dat heeft aanleiding gegeven tot anti-kartel wetgeving. De roaring twenties eindigde ook niet geweldig (beurscrash, 30-ger jaren recessie en WOII). Dat desondanks de economie snel groeit, is vooral een gevolg van de groeiende know-how. De oorlogseconomie in WOII is daarin minstens zo effectief als de marktwerking.quote:[..]
Dat is niet iets van tegenwoordig. De opmars van Nederland in de gouden eeuw ging gepaard met bedrijven die qua omzet van de nationale economie hun gelijke niet kennen (WIC en VOC). In 1637 was de VOC in waarde gelijk aan 7,9 biljoen dollar, oftewel gelijk aan Apple, Amazon, Microsoft, Google, Facebook, Alibaba, Exxon Mobile, Berkshire Hathaway, Wells Fargo, Bank of America en nog een zwikje andere bedrijven. In 1900 was Standard Oil meer waard dan 1,0 biljoen dollar en groter dan Apple, zowel in marktdominantie als in werknemers en machtsconcentratie. Stellen alsof dit een trend is die pas sinds 1980 werd doorgevoerd onder marktideologisch handelen is dan ook onjuist. Sinds het oprichten van naties zijn er landen geweest die nationale kampioenen voordelen gaven en vrijhandel is bij uitstek iets dat bedrijven opknipt of in balans houdt door internationale concurrentie toe te laten.
Mooie boel. Alleen private bedrijven mogen economische productie doen. Want als de overheid het doet, wordt ze beticht van concurrentievervalsing. De overheid mag dus zelf niets doen, en vervolgens beticht je overheid ervan dat ze een graantje mee willen pikken. Natuurlijk worden overheidsuitgaven bekostigd met de inkomsten uit de private markteconomie. Zo niet, dan moet de overheid zichzelf bekostigen. Daartoe moet ze zelf economische activiteiten gaan ontplooiien. Wil je dat liever?quote:Dat landen tegen elkaar uitgespeeld worden heeft ook (zeker) te maken met het feit dat landen graantjes willen meepikken van de winsten van deze bedrijven. Hoe meer landen afhankelijk worden van multinationals, hoe meer we ons onderdanig aan ze moeten opstellen. De beste manier om onafhankelijk van Shell en Unilever te worden is om ze niet nodig te hebben voor onze rijksbegroting. Maar dat wil je niet, je wil marktpartijen kunnen overrulen in hun handelen en vindt het eng dat de Nederlandse overheid geen vat heeft op bijvoorbeeld Shell in haar doen en laten.
Links is de onderkant in een klasse maatschappij, rechts de bovenkant. Dat is de hele betekenis van het links-recht onderscheid. Verder kunnen linkse en rechtse partijen allerlei standpunten hebben afhankelijk van de situatie, en die kan wisselen, maar dit ene kenmerkende onderscheid is van alle tijden. De liberalen zijn in de tussentijd van links naar rechts gegaan, want vroeger ageerde ze tegen de bovenliggende kaste en tegenwoordig tegen de onderklasse. Vroeger ging het over 'de vrijheid' (liberty), tegenwoordig over 'mijn vrijheid' (privilege).quote:[..]
Ik zou het niet noodzakelijkerwijs links noemen (wellicht in de klassieke Franse definitie van links en rechts, waarbij rechts toen de aristocratie verdedigde), maar het liberalisme was er wel voor de vrije burger, voor de handelaren, voor de bourgeoisie en momenteel voor de middenklasse. Ook de huidige middenklassegezinnen in Nederland hebben nog wat bij de VVD te halen, ook al wordt er door links voorgesteld alsof het liberalisme een exclusief feestje is geworden voor de elite.
Marktwerking bestaat uit regulering. Wat wij vrije markt noemen, is een regulering waarin ondernemers alle vrijheid krijgen. In het geval van intellectueel eigendomsrecht wordt de vrijheid van ene ondernemer beperkt door het eigendomsrecht van de andere ondernemer. Want je vrijheid houdt op waar de vrijheid van de ander begint. In dit geval is de definitie van eigendom aan het veranderen, door intellectueel eigendomsrecht anders te definieren in de wetgeving (en zo verandert marktwerking met de tijd van gedaante).quote:[..]
Als het een aspect van marktwerking is, waarom moet het dan gereguleerd worden? Het is toch juist onvrij als de overheid andere actoren beperkt om afgeleide producten te maken van iets dat een ander bedrijf heeft gemaakt? In een volledig vrije markt kun je betwisten hoe houdbaar intellectueel eigendom is en zeker geldt dat een meer gereguleerde markt vaak een hogere bescherming geniet tegen toetreders en je een correlatie kunt vinden tussen marktbeperkingen en monopolieconcentratie.
Het gaat erom wie het laatste woord heeft. Als men voortdurend zegt, er is geen alternatief, dan bedoeld men dat de markt het laatste woord heeft.quote:[..]
Maar de ene keer zie jij een bepaalde uitwas als een primaat van de markt (die weer invloed tracht uit te oefenen op de politiek) en de andere keer zie je het als een primaat van de politiek om te kiezen voor marktideologie. Waar je het onderscheid maakt tussen gereguleerde marktwerking (met het primaat bij de politiek) en marktideologie (met het primaat bij de markt) is niet duidelijk, juist omdat het corresponderende vaten zijn en je niet een heldere lijn kunt zien wanneer de politiek het primaat verliest en OF dat komt doordat de markt als water tracht te gaan naar het laagste punt, of doordat de overheid het water anders dwingt te lopen.
[..]
Waar jij de grenzen van de marktwerking zoals het jou uitkomt ziet, zie ik geen belemmering van de democratie. Waar ik de grenzen van de politiek zie zoals het mij uitkomt, zie jij geen belemmering van de marktwerking.
Je ziet de wereld slechts als een markt, en de markt slechts in de rol van consument. De pijn zit aan de aanbodzijde (de chaufeurs).quote:[..]
Dit is echter geen eenbaansweg. Waar Uber nu al onder vuur ligt door Lyft en Curb, zie je ook dat supermarkten onder vuur worden genomen door Picnic en andere operators zoals Amazon/Whole Foods. Waar taxibedrijven (zoals TCA in Amsterdam als bijna-monopolist en TCL in New York als de facto uitgever van shields) door nadrukkelijke overheidsbescherming zich alles permitteren, zijn dit in het bijzonder sectoren die van meer marktwerking kunnen profiteren. Dit maakt de koek voor iedereen groter. Uber boorde in Amsterdam een latente behoefte aan door consumenten te bedienen die geen 30 euro wilden betalen voor een TCA-taxi, maar nu met 8 euro een Uber vinden. Dan kun je wel (wederom) de slechte punten van de marktwerking benadrukken, maar je kunt ook erkennen dat het gereguleerde systeem daarvoor allesbehalve feilloos verliep.
Ik denk dat de mate waarin het neoliberalisme mbv propaganda is doorgedramd volledig wordt onderschat. Daarom is veel van de onvrede ongericht. Het is gericht tegen het neoliberalisme dat ze vooral kennen als de realiteit zelf (en daar kun je niet tegen zijn).quote:[..]
Ik zie niet in hoe Brexit, Trump en de opkomst van andere partijen zogenaamd het failliet van het neoliberalisme inluiden. Het lijkt me goed als er partijen zijn (zoals deze er ook al sinds jaar en dag in Nederland zijn) die kritisch zijn op marktwerking. Wat dat betreft kun je de SP best credits geven dat ze consistent anti-marktwerking zijn geweest. Maar tegelijkertijd hebben ze ook nooit een meerderheid van Nederland achter zich weten te krijgen en dat was echt geen geldkwestie. Tenzij je van mening bent dat de politiek in Nederland net zo ingeperkt is als deze bijvoorbeeld in de Verenigde Staten kan worden gezien, denk ik dat de Nederlandse bevolking voldoende in staat is om in elk geval te kiezen op een anti-marktideologische partij, waar marktkrachten geen tot weinig vat op hebben. Anderszins kunnen Nederlanders ook kiezen voor partijen die wel nadrukkelijk voor meer marktwerking kiezen en dit hebben ze ook gedaan.
Als het zo doorgaat heeft over twintig jaar de regering geen zinnige rol meer in de feitelijke gang van zaken. Ze kan dan ook niet meer de klok terug draaien. Alles zit vast in internationale verdragen en van alles wordt gedaan door bedrijven die wereldwijd opereren. De bewegingsruimte voor politiek beleid is dan vrijwel nul, tenzij je een soort Brexit doet (en ook die stap is dan inmiddels veel moeilijker). De vraag is nu al, of de Nederlandse regering nog veel kan veranderen. Mijn bezwaar, dat het primaat niet meer ligt waar deze officieel zou liggen, de Nederlandse politiek, is mogelijk al een feit. Dat had niet gehoeven, zeker niet zo snel, heel zeker niet zo stiekem, en als het slecht uitpakt, zijn het de neoliberalen die dit hebben bekokstoofd.quote:[..]
Dus democratie heeft de macht zichzelf op te heffen als het kiest voor een marktideologische regering? Dan zou ik willen teruggaan naar de basis van de democratie; het laat de bevolking kiezen en wie weet komt er volgend jaar, over 5 jaar of over 20 jaar een nieuwe consistente stroming op die marktideologie succesvol weet te bestrijden en kan vervangen met iets anders.
Als geld vrijheid koopt, dan houdt de vrijheid van de ene mens (de rijke) niet op, waar de vrijheid van de ander (de arme) begint. Dat is reden voor zorg, een zorg die buiten het marktmodel treedt.quote:[..]
Geld koopt vrijheid. Ik zeg niet dat iedereen dezelfde economische vrijheid ervaart, net zoals niet iedereen dezelfde democratische vrijheid zal kennen. In de basis (en voor de wet) is een miljonair wel gelijk aan een bijstandsgerechtigde en doet de stem van een bijstandsgerechtigde er net zoveel toe als die van een miljonair. Jij ziet campagne-voeren met steun van rijke mensen als een bedreiging van de democratie, omdat je veronderstelt dat de rijke man of vrouw wel haar economische macht zal hanteren om propaganda te voeren. Volgens mij zijn er echter voldoende tegenkrachten aanwezig om dit te bestrijden.
Dat is internationaal zo geregeld in verdragen. Als je dat niet wilt, moet je eerst uit de EU stappen. Dat is een enorme barrire, want je hobbelt mee of je staat er ineens volledig buiten.quote:[..]
Dat niet iedereen een marktmens is goed, we hebben per slot van rekening ook ambtenaren, (mantel)zorgverleners, docenten, kunstenaars en vrijbuiters in ons land die zich zoveel mogelijk onttrekken aan marktwerking. Dat is allemaal prima en die kunnen binnen een markteconomie een goed bestaan leiden. Het is niet zo dat ik jou dwing om in een zwaar internationaal georinteerd commercieel bedrijf te werken waar het alleen maar om resultaat draait en waar je doodongelukkig wordt. Je hebt de mogelijkheid om te delen, samen te werken, niet mee te doen en je afzijdig te houden. Wel zullen anti-neoliberalen proberen de meer neoliberale mensen weg te jagen uit ons land en zullen (in jouw ogen) neoliberalen proberen de minder neoliberale mensen minder af te schermen van de marktrealiteit en meer over te laten voor andere neoliberalen. Ik zie dan ook niet in hoe men sinds de jaren '80 minder ruimte heeft gekregen om pluriform te zijn en zich te onttrekken aan de marktdogma's.
Individuele liefdadigheid is geen vervanging voor nationaal georganiseerde solidariteit.quote:[..]
Je wil ook niet dat andere motieven worden beloond, want daarmee wordt het marktgedreven en neoliberaal. Ik vind het prima als het primaat bij de markt ligt, maar mensen, gedreven vanuit hun menselijkheid, hun empathie, hun emotie, zelf handelen als ze zien dat de rationaliteit tekort schiet. Dus voor formele zaken heb je bakkers, supermarkten, marktkramen en winkeliers die 1001 soorten brood verkopen die voor 95% van de bevolking meer dan genoeg keuze biedt. Daarbuiten heb je initiatieven die brood weggeven aan armlastigen of die zorgen dat eenieder te eten heeft. Dat lijkt me een vorm van vrijheid die zelfs de meest hardcore neoliberaal niet wil tegengaan.
Volgens het neoliberalisme is er geen macht, maar alleen keuzevrijheid. Zij verhullen het machtsspel dat zij spelen. Een machtsspel is niet goed, want het ontspoort regelmatig, met de zwarte bladzijden als gevolg. In plaatst daarvan kun je beter besturen binnen de kaders van een democratische rechtsstaat, inclusief een goed publiek debat.quote:[..]
Hoe meer mensen zich bezig houden met macht, hoe beter, want de macht moet niet bij 1 persoon liggen. De rijkste mensen van Nederland hebben nu minder macht dan ze in 1900 deden of dat ze in 1700 deden. Dat lijkt me prima, want macht corrumpeert absoluut. Daarnaast is hierbij weer de premisse dat macht succesvol vastgehouden kan worden door n persoon of een groepje mensen gedurende meerdere economische cycli en daarmee ook de macht kunnen nemen over start-ups, nieuwe initiatieven, nieuwe kapitalisten en andere toetreders tot de economische elite. Dat is niet zo en dat (die creatieve destructie van de economische macht) is een grote zegen van marktwerking. Zo meedogenloos als jij het ziet, is hij ook voor mensen met de grootste voordelen en zij kunnen slechts zeer zelden generatieslang meedraaien aan de top. Wat dat betreft is marktwerking topsport wat er voor zorgt dat er telkens een concurrent in je nek hijgt die consolidatie van macht tracht te dwarsbomen.
Een externe gebeurtenis is een eufemisme voor een onvolledige logica ( en dat is altijd een serieuze zaak).quote:[..]
Het is geen vraag: invaliditeit, het is een externe gebeurtenis. Je kunt externe prikkels niet tegengaan met ongeacht welke vorm van verdeling. Rijke mensen kunnen morgen een hartaanval krijgen en overlijden, daar helpt geen neoliberalisme tegen. Dat de oorzaak niet voortkomt uit vraag en aanbod, wil niet zeggen dat vraag en aanbod geen effect kan hebben op het bedienen van de behoefte die voortkomt uit het gevolg. We kunnen door marktwerking steeds meer gezondheidsvragen behandelen met passend aanbod. Dat was nooit ontstaan in een planmatige economie.
Wel veel propaganda die betaald wordt.quote:[..]
Blijkbaar onvoldoende om mensen massaal naar links te drijven en in de handen van politieke partijen die banken willen laten vallen, die belastingparadijzen willen aanpassen of die strijden voor het tegengaan van belastingcompetitie. Dit is geen vorm van marktfalen of een overname van de democratie door marktkrachten, maar een democratisch gevolg en (vanuit jouw standpunt) democratiefalen. De afgelopen crises is men succesvol gebleken in het trekken van stemmen door de schuld af te schuiven op Europa, buitenlanders, de Islam of andere fratsen dat het volk marktideologie nog onvoldoende als bedreiging heeft weten in te schatten. Daar is geen lobby'ende marktmacht bij geweest.
Ik vond het vooral irritant omdat hij het neoliberalisme promootte alsof het 1980 is, alle problemen daarmee verhulde, terwijl dit laatste nu een politiek hoofdthema is. Terwijl hij bepleit dat je dicht bij de feitelijke werkelijkheid moet blijven, zit hij tot zijn nek in een radicale ideologie. Iets dat hij wel goed vindt, omdat je het ook een overtuiging kan noemen.quote:Fascinerende Zomergasten met ontwapenende minister Wiebes
De door Wiebes getoonde fragmenten (Kreatief met kurk, Renate Rubinstein, Pippi Langkous en de witkar van Luud Schimmelpennink kwamen langs) waren in dit alles van ondergeschikt belang, maar de confrontatie met de mens n de politicus Eric Wiebes leverde drie uur razend spannende televisie op.
quote:De blockchain: een oplossing voor bijna niets
Nog nooit heb ik zoveel opgepompt jargon gebruikt zien worden om zo weinig te beschrijven. Nog nooit heb ik zoveel gezwollen proza bij nadere inspectie z dood zien vallen. En nog nooit heb ik zoveel mensen zo hard een probleem zien zoeken bij hun oplossing.
[...]
Hee, ik zie dat jullie app dus helemaal geen blockchain nodig heeft.
Velthuijs: 'Dat klopt.'
Maar is het dan niet gek dat jullie al die prijzen krijgen terwijl jullie die blockchain eigenlijk niet gebruiken?
Hij: 'Ja, dat is raar.'
Hoe kan dat dan?
Hij: 'Ik weet het niet. Wij proberen het wel elke keer te vertellen, maar men pakt het niet op. Jij belt mij nu ook weer...'
[...]
quote:Paul Krugman: Capitalism, Socialism, and Unfreedom
Minimal government doesn’t remove power from our lives
There are two articles currently on the Times home page – an opinion piece by Corey Robin, and a news analysis by Neil Irwin — that I think should be read together. Taken as a pair, they get at a lot of what’s wrong with the neoliberal ideology (and yes, I do think that’s the right term here) that has dominated so much public discourse since the 1970s.
[...]
What Robin points out is that the reality of a market economy is nothing like that. In fact, the daily experience of tens of millions of Americans – especially but not only those who don’t make a lot of money – is one of constant dependence on the good will of employers and other more powerful economic players.
quote:De aanhouder wint: hoe Rutte zwichtte voor de jarenlange lobby van het bedrijfsleven
Het Nederlandse fiscale beleid wordt al jarenlang grotendeels gedicteerd door de belangen van grote multinationals. Dat beeld werd bevestigd door interne documenten van Financin over de contacten tussen het ministerie en het bedrijfsleven, die SOMO en Oxfam Novib in 2016 via een Wob-procedure hebben verkregen. De documenten bieden een kijkje in de keuken van Financin.
[...]
Terwijl de maatregelen tegen belastingontwijking bedoeld zijn om multinationals hun fair share te laten betalen, krijgen deze multinationals nu een cadeautje van 5,3 miljard euro per jaar: afschaffing van de dividendbelasting (volgens de laatste cijfers mogelijk 2 miljard) plus verlaging van de vennootschapsbelasting (3,3 miljard). Ondertussen profiteren diezelfde multinationals al tientallen jaren van de race naar de bodem, en potten ze miljarden euro’s winst op zonder de lonen van hun werknemers substantieel te verhogen.
Zo zegeviert de lobby van het bedrijfsleven alsnog. Waar zij maatregelen tegen belastingontwijking niet kan tegenhouden, weet de lobby er in elk geval voor te zorgen dat zulk beleid er niet toe leidt dat het grootbedrijf een cent belasting meer betaalt. Sterker nog, het grootbedrijf weet er een lastenverlichting van meer dan vijf miljard euro uit te slepen.
quote:Rosanne Hertzberger: Geef de macht aan het volk, niet aan Shell
Mijn oude geloof was op televisie.
....
Precies, je moest "meedoen" en "verantwoordelijkheid nemen". Niet "aan de zijlijn blijven roepen". Dus er was geen echte ruimte voor echte oppositie.quote:Op zaterdag 1 september 2018 17:57 schreef deelnemer het volgende:
[..]![]()
Dat Links geen zinnig verweer heeft, is onwaar. Links is in het neoliberale tijdperk politiek verweest geraakt. Tenzij je politieke partijen als de PvdA en Groenlinks als maatstaf voor Links neemt. Maar zij hebben het neoliberalisme ook omarmd en kunnen niet zo gemakkelijk keren. Alleen de 'actie, actie' SP kan dit. Doet dit ook wel, maar een ideologische herorientatie vereist een goede uitleg ipv alleen actie. De SP is in de neoliberale periode behoedzaam geworden, omdat alles wat ze vonden, raar gevonden werd. Ze kwamen er bekaaid vanaf als het ging om serieuze media aandacht. Tegen de dogma's van het neoliberalisme was op een gegeven moment niet meer in te roeien. Het koste je simpelweg de kop. Dat is typisch voor ieder ideologisch tijdperk.
Het idee dat de traditionele samenleving 1 homogene cultuur had vanaf de schepping, die beschouwd kan worden als de fundamentele bron van waarden voor de eigen cultuur, en nu verloren is gegaan door de machinaties van cultuurmarxisten, is onzin. Mensen die terugverlangen naar de tijd toen zij nog jong waren, in hun eigen stek, en geloven dat alles wat er sindsdien is veranderend door een veelheid van ontwikkelingen, ten doel had om een uniforme massacultuur te creeren door de haters van traditie, fantaseren maar wat. Ja, de tijden zijn veranderd. Ja, het christendom heeft te maken gekregen met ontkerkelijking. Nee, daar zat geen streven achter om de westerse cultuur te ontmantelen. De ontkerkelijking hangt samen met de opkomst van een nieuw wetenschappelijk wereldbeeld (en maakt dus ook deel uit van onze cultuur). Er is geen cultuurmarxistische beweging. Deze term is verzonnen door de neoconservatieven.quote:Op zaterdag 1 september 2018 22:22 schreef AQUILA. het volgende:
De cultuurmarxisten van links hebben zich tegen deze ontwikkeling natuurlijk nooit verzet en het uiteraard aangemoedigd (traditionele structuren zijn in linkse ogen natuurlijk zaken die de revolutie in de weg staan), daarom kunnen partijen als PvdA, D66 prima overweg met de VVD. Een partij als de VVD kan in zo'n context zelfs fungeren als bruikbaar instrument voor de cultuurmarxisten om in rap tempo traditionele maatschappelijk structuren af te breken, en dit gebeurde natuurlijk ook vanaf de jaren zeventig.
quote:Dividendbelasting: niet ten halve gekeerd, maar ten hele gedwaald
Bas Jacobs zag het interview van Unilever-topman Polman bij de NOS afgelopen vrijdag. Polman stapelde daarin fout op fout. Jacobs ontleedt een aantal uitspraken van Polman, en legt kort en krachtig uit waar de ceo de plank missloeg.
......
Kan je deze post ook in het divident-topic posten?quote:
quote:11 EU-landen besluiten: vanaf 2020 moet alle wetenschappelijke literatuur gratis beschikbaar zijn
Het is niets minder dan een revolutie. Vanaf 2020 mogen wetenschappers met belastinggeld betaald onderzoek niet meer publiceren in wetenschappelijk tijdschriften die abonnementsgeld rekenen. Onderzoekers, maar ook huisartsen, patinten, ziekenhuizen en bedrijven die geen peperdure abonnementen op de vakliteratuur kunnen betalen, moeten publiek betaald onderzoek dan gratis kunnen inzien.
quote:Martin Wolf: Why so little has changed since the financial crash
The financial crisis was a devastating failure of the free market that followed a period of rising inequality within many countries. Yet, contrary to what happened in the 1970s, policymakers have barely questioned the relative roles of government and markets. Conventional wisdom still considers "structural reform" largely synonymous with lower taxes and de-regulation of labour markets. Concern is expressed over inequality, but little has actually been done. Policymakers have mostly failed to notice the dangerous dependence of demand on ever-rising debt. Monopoly and "zero-sum" activities are pervasive. Few question the value of the vast quantities of financial sector activity we continue to have, or recognise the risks of further big financial crises.
Een passage uit het artikel om de neoliberale persoonlijkheid te duiden:quote:
quote:De neoliberale persoonlijkheid, aldus Gandesha, ziet de wereld als een jungle waar het een kwestie is van eten of gegeten worden, is daarom competitief, heeft een minachting voor losers en maakt zijn levensgeluk ondergeschikt aan succes. Blijft het succes uit, dan resten slechts schuldgevoel en schaamte over het persoonlijk falen. Gandesha’s analyse sluit aan bij het verhaal van de Vlaamse psychoanalyticus Paul Verhaeghe, die er in zijn boek Identiteit (2012) al op wees dat het neoliberalisme bepaalde karaktereigenschappen, zoals competitief en agressief gedrag, beloont en stimuleert, terwijl empathie en bescheidenheid juist worden afgestraft.
Niet moorden, niet stelen, niet liegen. Van deze drie is 'niet liegen' het moeilijkst te handhaven, bij gebrek aan 'evidente waarheden'. Dat zet de deur wagenwijd open voor bullshit. Bullshit is manipulatie, machtsspel dus. Als dat de pan uitrijst, duidt dit op corruptie. In ieder corrupt land is het slecht gesteld met de informatievoorziening (alles is en blijft onduidelijk). Als een land eenmaal corrupt is, is het moeilijk om daar weer vanaf te komen. Markten zijn van oudsher bronnen van bullshit (verkooppraat). Als een samenleving een marktideologie omarmd (neoliberalisme), ontaardt het gemakkelijk in een zee van stront.quote:Dirk Bezemer: Minder bullshit graag
Dat was ook de vraag waar Frankfurt mee worstelde. Als maatschappij hebben we leugens gestigmatiseerd – liegen doe je gewoon niet – maar de bulshitter gaat vrijuit. Terwijl bullshit minstens zo perfide is als de leugen. Bedenk hoe antisemitisme werkt: het is de ultieme vorm van bullshit. Je kunt eindeloos aantonen dat de Protocollen van de wijzen van Zion gefabriceerde onzin is, ze blijven opduiken. Waarom? In het antwoord op dat raadsel ligt het wezen van de bullshit besloten. Blijkbaar is er iets met bullshit, dacht Frankfurt, dat we nodig hebben, en daarom veroordelen we het niet. Maar wat dat iets dan is, was hem een raadsel.
quote:US companies’ love affair with tax havens could help solve a long-running economic mystery
All told, “oil and tax avoidance by non-oil multinationals” account for half of the 4.5-point excess investment return earned by US companies over the past 50 years, the researchers conclude. The rest, perhaps, can be explained by other factors including currency, culture, and corruption.
This dataset improves our understanding of inequality, revealing the ways that US corporate profits can soar without the country’s tax take rising in tandem. It suggests that the combination of dollar power and the US tax code doesn’t privilege America at the expense of foreign rivals, but American shareholders at the expense of their fellow citizens.
quote:https://twitter.com/gabriel_zucman/status/1039016872916598785
The 2016 stats on US multinationals are out!
Ireland solidifies its position as the #1 tax haven. US firms book more profits in Ireland than in China, Japan, Germany, France & Mexico combined.
Irish tax rate: 5.7%
Profits booked by US multinationals in 2016 in...
Ireland: $76.5 billion
Netherlands: $43.3 billion
Switzerland: $40.9 billion
Singapore: $26.4 billion
Bermuda + Caribbean havens: $21.2 billion [excludes Puerto Rico]
China + Japan + Germany + France + Mexico = $76.4 billion
quote:Bas Jacobs: Hoe alles moet wijken voor het vestigingsklimaat
"Overheden zijn, in een poging om het vestigingsklimaat te verbeteren, in een race to the bottom terecht gekomen. Nederland is daar agressief in. Of het nou gaat om fiscale wetgeving of klimaatmaatregelen, dit is een klassiek prisoner's dilemma. Vanuit een concurrentieoogpunt is het te begrijpen dat Nederland weigert CO2 te beprijzen of de belasting voor multinationals te verhogen. Maar als iedereen dat doet, ontstaat een wereld waarin het klimaat om zeep wordt geholpen en foot loose multinationals nauwelijks belasting meer betalen. De belastingdruk verschuift dan noodgedwongen van kapitaal naar arbeid, van aandeelhouders naar werknemers. Dat levert een toename van inkomensongelijkheid op."
quote:How Markets became Masters
"You can wrap an old fish in new paper and call it change -- but at the end of the day, it's still going to smell."
This expression, popular in policy making circles, could have been invented for the EU Commission's current regulatory agenda. The Commission has been trying to distance itself from 'deregulation' -- but something still stinks.
The EU's so-called 'Better Regulation' agenda is rooted in a broader ideological mission, one that promises that unfettered competitive free markets result in the best outcomes for society.
It places business profits well above the welfare of people and the planet. Profits may be initially justified as a means to a (socially and environmentally positive) end, but they have very quickly become the end in themselves.
Further deregulation and the undermining of environmental and social protections are the only possible outcomes of the EU's current agenda. We've already seen the damage that deregulation can do to people's lives, from the chaos unleashed by the 2008 financial crisis to the health effects of air pollution caused by 'Dieselgate'.
But to properly understand where the push for deregulation comes from, it's important to understand a bit of economic history.
[...]
George Monbiot geeft ook een definitie van het neoliberalisme.quote:
enquote:Monbiot definieert het als volgt: ‘Het neoliberalisme beschouwt collectieve, politieke actie als illegitiem. De macht van geld zou de enige legitieme kracht van verandering zijn en alles wat daarmee intervenieert – belastingen, vakbonden, herverdeling van welvaart, publieke dienstverlening – moet aan banden worden gelegd. Neoliberalen zien de maatschappij als een bedrijf, mensen als concurrenten en onderlinge relaties als transacties.’
quote:‘Nu er meer kritiek komt, hoor je mensen zeggen: “Neoliberalisme bestaat helemaal niet, dat is een term die is verzonnen door tegenstanders die ons willen besmeuren.” Dat is onzin, degenen die dat beweren hebben hun geschiedenishuiswerk niet gedaan. De bedenkers van deze doctrine, Friedrich Hayek en Milton Friedman, noemden het zelf zo. Totdat ze zich realiseerden dat, als je het beestje een naam geeft, je niet kunt doen alsof je een objectieve beschrijving geeft van de werkelijkheid. Je wil het niet als een ideologie identificeren, dat maakt je kwetsbaar. Ze claimen dat ze niet ideologisch gedreven zijn, maar simpelweg natuurwetten blootleggen.’
Uit het feit dat:quote:Merijn Oudenampsen: Waar komt toch dat hardnekkige geloof in de vrije markt vandaan?
Het neoliberalisme is lang afgedaan als politiek scheldwoord, maar uitgebreid archiefonderzoek, uitgewerkt in een reeks gezaghebbende historische studies, heeft inmiddels onomstotelijk aangetoond dat het geen hersenschim van de linkse verbeelding is.
[...]
De centrale gedachte was geen marktfundamentalisme of een geloof in de utopie van de vrije markt. De innovatie van de neoliberalen schuilde er juist in dat zij laisser faire verwierpen en inzagen dat de markt niet zelfregulerend is. De grondvoorwaarden voor het functioneren van de vrije markt moeten worden gerealiseerd door overheidsingrijpen, om te beginnen een juridisch kader. Het is niet zozeer een terugtreden van de overheid dat de neoliberalen voorstaan, maar bovenal een verandering van focus. De overheid moet het prijsmechanisme niet gaan corrigeren, zoals de keynesianen deden, maar dat actief bevorderen en marktconcurrentie verder aanjagen. De markt is maakbaar. Burgin laat vervolgens zien hoe vanaf de jaren zestig, de Amerikaanse tak van de beweging, geleid door Milton Friedman, steeds meer de overhand krijgt. In het marktpopulisme van Friedman kan de staat geen goed meer doen, en de markt geen kwaad. Als onder Reagan en Thatcher het neoliberalisme zijn doorbraak beleeft, is het deze tendens die de boventoon voert.
Waarom raakt 'de intellectuele elite' raken hoogleraren zo gemakkelijk in de ban van ideologen?quote:Jordan Peterson: taal redt ons uit de chaos
Is Peterson ‘the most influential public intellectual in the Western world’? Ik aarzel. Hij is een beetje slordig met feiten en wat hij beweert over onderwerpen buiten zijn vakgebied, zoals voeding, klimaatverandering of epigenetica, is slecht onderbouwd. Hij is meer profeet dan onderzoeker. Hij laat zien hoe je met behulp van de verhalen uit Genesis de stommiteiten die we elkaar aandoen kunt begrijpen en misschien kunt voorkomen. Hij benadrukt dat het leven zwaar is, eindig en vol pijn. Dat beurt mij op omdat hij ook een uitweg aangeeft: neem zoveel verantwoordelijkheid op je als je aankunt. Bijvoorbeeld de verantwoordelijkheid om je bureau op te ruimen. Als dat is gelukt geeft dat je misschien zelfvertrouwen om iets groters aan te pakken, zoals dat moeilijke gesprek met je partner. En dat geeft weer moed voor verdere stappen in de richting van familie en vrienden, je werk, je buurt, je stad. Als je de wereld wilt verbeteren ga dan niet op straat demonstreren maar pak jezelf aan. Peterson spreekt met inzicht en eruditie, maar het zijn minstens zozeer zijn hartstocht en oprechtheid die mij raken en mij moed geven. Vandaar mijn fascinatie.
Klopt.quote:Op zondag 23 september 2018 12:47 schreef rockstah het volgende:
Peterson lijkt me wel een beetje een buitenbeentje in zijn vakgebied hoor, net als een Sam Harris die door maar weinig filosofen echt serieus wordt genomen maar toch veel populariteit weet te vergaren.
Inderdaad.quote:Peterson zie ik inderdaad vooral redeneren als een dominee, en daar zit ook het venijn waarmee hij linkse activisten zo in de clinch kan jagen. Een goed predikant zal bijvoorbeeld niet te koop lopen met het idee dat hij homoseksualiteit verderfelijk vindt, maar begint eerder met een kalm zalvend betoog over het belang van het gezin met allerlei historische archetypes als onderbouwing waardoor hij de indruk wekt een soort dieper inzicht te hebben in menselijke gedragingen. Vervolgens reikt hij zijn hand uit naar diegenen die "ongelukkige levenskeuzes" oid gemaakt hebben om samen het moreel verval tegen te gaan. Daar zit denk ik de grote aantrekkingskracht van dat soort figuren.
Daarmee moet ik ook zeggen dat ze hun debatpartners altijd wonderlijk goed lijken te kunnen kiezen.
Mja, ik ben geen hoogleraar natuurlijk maar mijn punt was dus dat een Peterson bijzondere retorische talenten heeft en ik kan me voorstellen dat daar ook de fascinatie zit. Ik moet zeggen dat toen ik hem voor het eerst hoorde spreken ik me ook een beetje mee liet slepen, het heeft echt iets hypnotiserends en je moet vrij scherp zijn om de inconsistenties eruit te kunnen pikken. Hij spreekt ook niet alleen maar moraliserend, een groot deel van zijn betogen zijn volgens mij iig in eerste opzicht vrij neutrale beschouwingen over hoe bijbelse of anderzijds mythologische verhalen zich verhouden tot de psyche van de mens over de jaren heen. Katan blijft een beetje onduidelijk over wat hij nou precies zo fascinerend aan hem vindt.quote:Op zondag 23 september 2018 14:44 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Klopt.
Ik doel dan ook op Martijn Katan.
deze?quote:Een paar maanden geleden was er een column van Jeroen Geurts waarin hij zijn levensfilosofie schetste. Wat hij zijn studenten voorhield bestond ook al uit plat moralisme. En het neoliberalisme, dat nu onder vuur ligt, ging eindeloos over je (eigen) verantwoordelijkheid nemen; het begon zwaar brallend en eindigde in een ordinair machtsspel.
Het draait uiteindelijk ook om hoe consequent men daarin is natuurlijk. Ik dacht lange tijd dat moralisme eigenlijk geen plaats had in de politiek omdat het nooit de bedoeling zou moeten zijn dat dit van bovenaf opgelegd wordt. Nu ben ik niet zo overtuigd meer.quote:Inderdaad.
Moralisme en ethiek zijn heel verschillend.
Moralisme is typisch voor mensen die tot grote daden willen komen. Als we nu eens allemaal effectief aanpakken, dan bouwen we de grootste dingen. Geen zee is te hoog voor de ware doorzetter. Begin iedere dag met het poetsen van je schoenen. Breid dit uit, cirkel na wijdere cirkel, en verdrijf de chaos totdat de orde de gehele wereld omvat. De onderliggende machtsmotieven leiden vaak tot narigheid.
Ethici hebben niet veel op met het populaire moralisme. Wat bedoel je met de moraal? Is dat de moraal van vandaag, van gisteren, van morgen, van hier, of van daar? De inconsistentie druipt er al snel vanaf (om van de schijnheiligheid, die meestal volgt, maar niet te spreken).
Ethiek is vaak een reactie op de ellende die machtsspel met zich meebrengt. Vanuit de nare ervaringen formuleert men de meer serieuze ethische uitgangspunten. Al is het ook lastig om daar een consistent geheel van te maken, het is minder lichtzinnig als het verplichte optimisme van de VVD.
Dit is een mildere column dan ik mij herinner. Wat ik mij herinner was meer in de trant, je beukt eindeloos door zonder veel salaris of redelijke arbeidsvoorwaarden, en na vele jaren blijkt dat ruim 90% het niet heeft gered, maar niet getreurd want een enkeling wel, en dat alles behoort tot de heerlijke romantiek van de wetenschap.quote:Op zondag 23 september 2018 17:12 schreef rockstah het volgende:
[..]
Mja, ik ben geen hoogleraar natuurlijk maar mijn punt was dus dat een Peterson bijzondere retorische talenten heeft en ik kan me voorstellen dat daar ook de fascinatie zit. Ik moet zeggen dat toen ik hem voor het eerst hoorde spreken ik me ook een beetje mee liet slepen, het heeft echt iets hypnotiserends en je moet vrij scherp zijn om de inconsistenties eruit te kunnen pikken. Hij spreekt ook niet alleen maar moraliserend, een groot deel van zijn betogen zijn volgens mij iig in eerste opzicht vrij neutrale beschouwingen over hoe bijbelse of anderzijds mythologische verhalen zich verhouden tot de psyche van de mens over de jaren heen. Katan blijft een beetje onduidelijk over wat hij nou precies zo fascinerend aan hem vindt.
[..]
deze?
Tsja, ik vind het moeilijk te zeggen. Je kunt ook stellen dat het allemaal een goedbedoelde vorm van "motivational speaking" is natuurlijk. Je verwacht ook niet van een docent dat hij zegt van " Nou kap er maar mee jongens want dit wordt helemaal niks met jullie carrires". Tegelijkertijd is het natuurlijk erg goedkoop allemaal.
De retoriek van de VVD is ook moralistisch (maar niet ethisch):quote:[..]
Het draait uiteindelijk ook om hoe consequent men daarin is natuurlijk. Ik dacht lange tijd dat moralisme eigenlijk geen plaats had in de politiek omdat het nooit de bedoeling zou moeten zijn dat dit van bovenaf opgelegd wordt. Nu ben ik niet zo overtuigd meer.
Er komt namelijk ook een "practice what you preach" element bij kijken. Als je bijvoorbeeld kijkt naar recentelijk de val van het CDA in de late jaren 00, die een flinke klap kreeg omdat ze niet meer vol konden houden dat zij aan hun eigen standaarden voldoen, net als bijvoorbeeld een Marcel van Dam of Paul Rosenmller. Dit is allemaal wel begrijpelijk omdat de kiezer altijd naar authenticiteit op zoek is en wil kunnen weten waar hij aan toe is. Maar tegelijkertijd suggereert het ook dat het blijkbaar allemaal prima is om naar hartenlust rond te graaien zolang je er maar eerlijk vooruit komt.
Wat we ervoor terugkregen was immers een VVD hegemonie, die berhaupt niet veel pretenties hebben op dat gebied en zich dus zo veel gemakkelijker rond hun schandaaltjes kunnen manoeuvreren. Zo kun je misschien dus wel daadwerkelijk van een moreel verval spreken.
Trump is nog een extremer voorbeeld hiervan.
| Forum Opties | |
|---|---|
| Forumhop: | |
| Hop naar: | |