abonnement Unibet Coolblue Bitvavo
pi_130029109
quote:
0s.gif Op dinsdag 13 augustus 2013 19:26 schreef Jappie het volgende:

[..]

Oh wow..die kende ik nog niet, een "klassieke vrije wil aanhanger" die zal zeggen dat ie tegen een paaltje aan zou lopen als ie geen vrije wil had. Heb je niet een linkje voor me van een of andere filosofische autoriteit uit de oudheid die dat beweert? :o _O-
Ik zeg daar "klassieke vrije wil aanhanger" omdat deelnemer nogal valt over de uitleg van Dennett van datzelfde begrip. Het was puur ter verduidelijking van welke variant ik daar bedoel.

PS:

Mocht dit uitlopen op een nieuwe discussie over vrije wil dan is dit wellicht een betere plek daarvoor:

F&L / Vrije wil is een illusie?
Niet meer aanwezig in dit forum.
  dinsdag 13 augustus 2013 @ 19:39:27 #227
16305 Jappie
parttime reverend
pi_130029529
quote:
0s.gif Op dinsdag 13 augustus 2013 19:08 schreef Molurus het volgende:

[..]

Het meeste wat ik hier post post ik als persoon, niet als moderator.
Urm ja..beweer ik ergens iets anders ? Ik had het over de inhoudelijkheid van je posts. Niet over in welke hoedanigheid je post. Ik zeg dat het me vreemd lijkt voor een Moderator in een niet onzin forum om niet inhoudelijke posts te posten. De vraag is dus niet wat je post.. (dat heb je immers zelf al gekwalificeerd als niet inhoudelijk) De vraag is waarom je niet inhoudelijk post gegeven het feit dat je in een "serieus" subforum van Fok zelf de moderator bent.

quote:
En als persoon zeg ik: een verwijzing naar Aaron Swartz voegt niets toe aan het argument. Een referentie heeft pas zin als zo'n referentie geacht wordt er verstand van te hebben. Anders kun je het argument net zo goed zelf maken zonder die verwijzing.
Juist, verkeerde argumentatie dus ondanks de uitleg als toevoeging die je nu doet.

quote:
Als je iets inhoudelijks te melden hebt zal ik dat zeker doen. ;)
Dat doet mij uiteraard deugd maar aangezien ik conform jouw eigen definties eigenlijk niet gekwalificeerd ben om inhoudelijke posts te doen zeg je met iets andere woorden eigenlijk dat je me negeert. :'(

quote:
0s.gif Op dinsdag 13 augustus 2013 19:28 schreef Molurus het volgende:

[..]

Ik zeg daar "klassieke vrije wil aanhanger" omdat deelnemer nogal valt over de uitleg van Dennett van datzelfde begrip. Het was puur ter verduidelijking van welke variant ik daar bedoel.

Veel te verwarrend om nu tijdelijk over te stappen voor het beantwoorden van 1 simpele vraag.
Wie of wat is dan een klassieke vrije wil aanhanger ?

[ Bericht 0% gewijzigd door Jappie op 13-08-2013 19:44:35 ]
pi_130029716
quote:
0s.gif Op dinsdag 13 augustus 2013 19:39 schreef Jappie het volgende:

Dat doet mij uiteraard deugd maar aangezien ik conform jouw eigen definties eigenlijk niet gekwalificeerd ben om inhoudelijke posts te doen zeg je met iets andere woorden eigenlijk dat je me negeert. :'(
Ik gebruik dat autoriteitsargument alleen ten aanzien van vermelde referenties. Posters die geen verstand van zaken hebben heb ik echt geen probleem mee. (Zolang ze zich daar van bewust zijn en blijven natuurlijk.)

"Ja, maar die referenties zouden ook wel eens een zinvolle mening kunnen hebben." Dat zal best. Maar het is mij net iets te vaak gebeurd: mensen die in discussie willekeurig schieten met hagel en dan tegen mij zeggen 'weerleg het maar'.

Creationisten die met hele lijsten van zogenaamde anti-evolutionistische academici aan komen zetten, en die dan van mij verwachten dat ik van elk van hen alle boeken ga lezen, ondanks het feit dat geen van hen ooit biologisch onderzoek heeft gedaan.

Hetzelfde geldt voor deze Aaron Swartz. Het zal me werkelijk worst zijn wat die ervan vindt. Ik heb geen enkele reden om te veronderstellen dat hij zinvolle kritiek *kan* uiten op een filosoof.

Dat is alsof je als huisschaker tegen Kasparov zegt: "6.Le3 in najdorf is zo'n slechte zet...". Wat natuurlijk best kan kloppen, maar dat is nog geen reden om daar een analyse op los te laten.

quote:
0s.gif Op dinsdag 13 augustus 2013 19:39 schreef Jappie het volgende:

Veel te verwarrend om nu tijdelijk over te stappen voor het beantwoorden van 1 simpele vraag.
Wie of wat is dan een klassieke vrije wil aanhanger ?
Een klassieke wil aanhanger is iemand die, net als deelnemer, erop staat het begrip op de klassieke manier uit te leggen - als tegenhanger van de uitleg die Dennett geeft aan datzelfde begrip.

En zoals gezegd: F&L / Vrije wil is een illusie?

Hier gaat het op zijn best over de uitleg van Dennett van bewustzijn. Die overigens lijdt aan dezelfde dubbele interpretatie.

[ Bericht 3% gewijzigd door Molurus op 13-08-2013 20:02:41 ]
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_130030496
quote:
0s.gif Op dinsdag 13 augustus 2013 19:15 schreef Molurus het volgende:
"Aan zou moeten lopen" heeft in een deterministische wereld weinig betekenis lijkt me.
Onvermijdelijk tegenaan zou moeten lopen = door een interne causaliteit genoodzaakt = determinisme.

quote:
De klassieke vrije wil aanhanger zal dan zeggen: die keuze heb ik helemaal niet.
Die heeft een absolute vrijheid.

quote:
Wat Dennett zegt is: dat je dat wel of niet doet en dat er hersenprocessen zijn die leiden tot zo'n uitkomst heeft betekenis ongeacht of je wereld deterministisch is. Strikt genomen kunnen we helemaal niet vaststellen of de wereld deterministisch is, desalniettemin kunnen we zinvolle gesprekken hebben over de keuzes van mensen. Dat is mijn optiek wat Dennett daarmee bedoelt.
Dennett neemt zelf het determinisme als uitgangspunt. Ik heb zelf mijn twijfels bij het determinisme ivm de QM.

quote:
Niet om ergens op te schieten, maar waar is die Phd in?
In natuurkunde, en dat is voor een discussie over de vrije wil relevant. Tevens heb ik een uitgebreide achtergrond in filosofie (en zelfs een jaar les gehad van Hermann Philipse toen hij nog in Leiden hoogleraar was).
The view from nowhere.
pi_130030595
quote:
0s.gif Op dinsdag 13 augustus 2013 18:39 schreef deelnemer het volgende:

[..]

Vroeger werd de oude Griekse filosofie op de middelbare school onderwijzen en had filosofie een zekere mate van autoriteit. Dat is na WOII snel afgebrokkeld. Veel natuurwetenschappers beschouwde filosofie als een voorloper van de wetenschap. Met een grotere nadruk op de experimentele basis en toetsing heeft het zich ontwikkeld tot wetenschap. Wetenschappers hebben geen reden meer om zich met filosofie bezig te houden.

Het mooie van de filosofie is dat het veel ouder is dan de wetenschap, en veel van onze basis concepten daarin vorm gekregen hebben. In de filosofie is het spelen met concepten een belangrijke vaardigheid. Iets dat veel wetenschappers slecht kunnen. Ze zitten vast in hun eigen specialisme en als ze daarbuiten treden dat zijn ze net zo onwetend als de gemiddelde burger. Als ze hun kennis generaliseren tot een wereldbeeld dan zijn het slechte amateur filosofen, die de klok hebben horen luiden, maar niet weten waar de klepel hangt. Vaak leidt dat tot stroman argumenten, waarin ze de tegenpartij hele platte overtuigingen toedichten, omdat men er zelf niet meer van weten. Hun zogenaamde nieuwe ideeen zijn vaak al eeuwen, zo niet millennia oud.

Filosofie is een vrijdenkers beweging en gaat over allerlei onderwerpen. Het wordt vooral aangedreven door de problemen / misconcepties die er in de samenleving bestaan. Om het goed te begrijpen moet je de geschiedenis ervan volgens en filosofische stromingen in hun tijd kunnen plaatsen.

Het ontologisch Godsbewijs van Anselmus stamt uit de 11e eeuw. Dit valt onder de logica, en dat is een tak van de filosofie. Het bewijs is meer een speeltje dan dat het serieus genomen wordt. Dit Godsbewijs berust op het idee dat volmaaktheid een eigenschap van God is, en dat bestaan volmaakter is dan niet-bestaan.

Kant 's kritiek daarop is dat bestaan geen eigenschap is. Iets dat bestaat heeft eigenschappen, maar bestaan is zelf geen eigenschap van iets. Dat je het bestaan van iets kunt bewijzen, uit een logische argumentatie alleen, is verdacht. Logica vertrekt namelijk altijd uit axioma's. Deze axioma's worden aangenomen, en pas daarmee kun je iets bewijzen. De tijd dat men dacht dat er vanzelfsprekende ware uitgangspunten bestaan is voorbij. De elementen van Euclides is een verzamelingen van allerlei fundamentele uitgangspunten. De 5 axioma's van de Euclidische meetkunde zijn het meest bekend. Maar het omvat ook de uitgangspunten voor meetkundige constructie, de getaltheorie en het bewijs dat het aantal priemgetallen oneindig is. En nog meer, welke allemaal worden genoemd in de onderstaande lezing.



Ieder uitgangspunt dat je kiest is discutabel en niets is absoluut bewijsbaar. Dat geldt voor waarnemingen / feiten, voor logica, openbaringen, etc.. Je zult zelf je uitgangspunten moeten kiezen en dat is het halve werk. Gewone mensen ontlenen hun uitgangspunten aan het alledaagse leven, en deze zijn vaag gedefinieerd: een verzameling van feiten, logica, gewoonte / gebruiken, zeden / moralisme. De wetenschap is gebaseerd op feiten en logica. Beide zijn losjes gedefinieerd. De wiskundige redeneringen zijn gebaseerd op logica: deze zijn scherper gedefinieerd, maar de poging om deze logica helemaal expliciet te maken, is mislukt (Godel's onvolledigheid stellingen).

De beste introductie tot de filosofie een geschiedenis van de filosofie.
Met axiomas en logica in de wiskunde heb ik geen problemen, en heb ooit 20 lesuren wetenschapsfilosofie gehad, maar dat beperkte zich tot Gödel's onvolledigheidsstelling en de Minsky-machine versie ervan.
Denk dat m'n probleem meer ligt bij beweringen als "great making properties do not entail lesser-making properties" (uit het modal perfection argument). En dat ze hun logica vaak in "gewone" woorden uitdrukken, maakt het moeilijk uit te maken of het logica of "gewone" uitleg betreft. Als ze hun logica altijd in formulevorm zouden geven was het al een stuk makkelijker.

Maar goed, bewustzijn. Moet het filmpje nog verder bekijken.
pi_130030661
quote:
0s.gif Op dinsdag 13 augustus 2013 19:16 schreef Molurus het volgende:

[..]

Hmm... is het dan niet krom om Dennett te verwijten dat hij het werk van zijn voorgangers negeert? Als die toch geen speciale kennis hebben, who cares?
Nee, want de filosofie heeft wel een eigen interne coherentie. Men gebruikt dus bij voorkeur dezelfde begrippen voor dezelfde dingen, en men verwijst veel naar elkaar.
The view from nowhere.
  dinsdag 13 augustus 2013 @ 20:07:53 #232
16305 Jappie
parttime reverend
pi_130030672
quote:
0s.gif Op dinsdag 13 augustus 2013 19:45 schreef Molurus het volgende:

[..]

Ik gebruik dat autoriteitsargument alleen ten aanzien van vermelde referenties. Posters die geen verstand van zaken hebben heb ik echt geen probleem mee. (Zolang ze zich daar van bewust zijn en blijven natuurlijk.)

"Ja, maar die referenties zouden ook wel eens een zinvolle mening kunnen hebben." Dat zal best. Maar het is mij net iets te vaak gebeurd: mensen die in discussie willekeurig schieten met hagel en dan tegen mij zeggen 'weerleg het maar'.

Creationisten die met hele lijsten van zogenaamde anti-evolutionistische academici aan komen zetten, en die dan van mij verwachten dat ik van elk van hen alle boeken ga lezen, ondanks het feit dat geen van hen ooit biologisch onderzoek heeft gedaan.

Hetzelfde geldt voor deze Aaron Swartz. Het zal me werkelijk worst zijn wat die ervan vindt. Ik heb geen enkele reden om te veronderstellen dat hij zinvolle kritiek *kan* uiten op een filosoof.

Dat is alsof je als huisschaker tegen Kasparov zegt: "6.Le3 in najdorf is zo'n slechte zet...". Wat natuurlijk best kan kloppen, maar dat is nog geen reden om daar een analyse op los te laten.

Wat zei ik je Meth...maak je om Molurus maar geen zorgen, die komt gewoon met ijzersterke argumenten om zijn eigen fouten te maskeren mijn betoog volledig van tafel te vegen. :+
pi_130034387
quote:
0s.gif Op dinsdag 13 augustus 2013 20:06 schreef meth1745 het volgende:
Met axiomas en logica in de wiskunde heb ik geen problemen, en heb ooit 20 lesuren wetenschapsfilosofie gehad, maar dat beperkte zich tot Gödel's onvolledigheidsstelling en de Minsky-machine versie ervan.
Denk dat m'n probleem meer ligt bij beweringen als "great making properties do not entail lesser-making properties" (uit het modal perfection argument). En dat ze hun logica vaak in "gewone" woorden uitdrukken, maakt het moeilijk uit te maken of het logica of "gewone" uitleg betreft. Als ze hun logica altijd in formulevorm zouden geven was het al een stuk makkelijker.
Ik weet niet wat Plantinga zelf erover zegt, maar de video die je hierboven poste is niet geloofwaardig.


Het onderscheid tussen tussen:
1. onmogelijk
2. contingent
3. noodzakelijk
laat open wat dan noodzakelijk is. De gegeven voorbeelden zijn allemaal definities. Deze definities zijn niet noodzakelijk, maar tautologisch. Dat een vierkant noodzakelijk vier zijden heeft, komt omdat het alleen dan een vierkant wordt genoemd.

God wordt gedefinieerd als een "maximaal groot wezen", dat is een wezen dat alle kwaliteiten heeft die beter zijn om te hebben, waaronder noodzakelijkheid.

(Merk op dat het begrip 'beter' is geen vanzelfsprekend begrip.)

Als je de volgende substitutie maakt:

1. kwaliteiten --> eigenschappen
2. noodzakelijkheid --> bestaan

dan krijg je het klassieke ontologische Godsbewijs (en kunnen we kant's kritiek gebruiken dat bestaan geen eigenschap is).

Maar nu hebben we kwaliteiten en noodzakelijkheid. Alles draait hier om het begrip noodzakelijkheid. Volgens Kant is niets evident noodzakelijk. Als iets toch noodzakelijk lijkt, dan is het een eigenschap van ons eigen menselijke begripsvermogen, waarin we noodzakelijk gevangen zitten.

Kant heeft dit criterium gebruikt om de contouren van ons eigen begripsvermogen te kunnen vaststellen. Hij vond voorbeelden in de euclidische meetkunde (maar tegenwoordig hebben we niet-euclidische meetkunde) en in de rekenkunde (2 + 2 = 4, maar sinds Russell beschouwen we dat als een definitie kwestie).

Dus niets is evident noodzakelijk. Je kunt dat niet als een categorie opvoeren en er gebruik van maken, zonder daarvan ook maar 1 voorbeeld te kunnen geven.

[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 14-08-2013 12:05:29 ]
The view from nowhere.
pi_130056474
quote:
0s.gif Op zaterdag 10 augustus 2013 18:51 schreef Jappie het volgende:

[..]

Bovendien zegt meer dan 80% van alle mensen die een NDE heeft meegemaakt dat de intensiteit van de ervaring vele malen groter was dan de intensiteit van de beleving hier in de fysieke realiteit.
De veronderstelling dat het voor de ontwikkeling van het bewustzijn dus wel eens gunstig zou kunnen zijn om los te komen van de minder intens beleefde aardse realiteit lijkt mij iig niet helemaal uit de lucht gegrepen.

http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-23672150
“The fundamental cause of the trouble in the modern world today is that the stupid are cocksure while the intelligent are full of doubt.”— Bertrand Russell
  woensdag 14 augustus 2013 @ 15:12:13 #235
16305 Jappie
parttime reverend
pi_130058270
quote:
Voor zover mij bekend is er bij de groep onderzochte NDE gevallen geen sprake van verhoogde hersenactiviteit gemeten. Wel is er in sommige gevallen sprake van geen of nauwelijks hersenactiviteit gedurende een bepaalde periode met een relatief kortstondig moment van hersenactiviteit vlak voor het terug bij "dag"bewustzijn komen. Maar ook dit laatste kenschetst zich niet door overmatige hersenactiviteit. Dit lijkt in tegenspraak met de uitspraken in het artikel, ongetwijfeld vind er een follow-up vergelijkingsonderzoek plaats en zal indien er toch een verband blijkt te bestaan dit bekend worden gemaakt.

Overigens doet dit artikel me denken aan het moment dat mijn poes overleed. Zij was al dagen ziek geweest dus wij hadden meer dan gewone aandacht voor haar en op een gegeven moment hield zij het kennelijk niet meer. Gelukkig was mijn toenmalige vriendin aan het werk maar ik was erbij toen onze poes dus overleed. Vlak voor het moment van overlijden slaakte zij nog een langgerekte kreet en keek mij recht in de ogen aan. Ik heb daarvoor nooit begrepen waar de uitdrukking "dan gaat het licht uit" vandaan kwam maar aan het eind van de kreet leek het of er een soort kortsluiting ontstond die duidelijk waarneembaar was in het opgloeien van haar ogen en direct daarna zag je dat diezelfde ogen haar glans verloren. Heel bizar om mee te maken maar wellicht dat dit ook correlatie heeft met de gemeten elektrische hersenactiviteit vlak voor het overgaan uit het onderzoek.
pi_130066119
asjeblief : over ratten & hersens >

http://www.nieuws.nl/opme(...)nen-hersenactiviteit
pi_130083005
quote:
0s.gif Op dinsdag 13 augustus 2013 21:29 schreef deelnemer het volgende:

[..]

Ik weet niet wat Plantinga zelf erover zegt, maar de video die je hierboven poste is niet geloofwaardig.


Het onderscheid tussen tussen:
1. onmogelijk
2. contingent
3. noodzakelijk
laat open wat dan noodzakelijk is. De gegeven voorbeelden zijn allemaal definities. Deze definities zijn niet noodzakelijk, maar tautologisch. Dat een vierkant noodzakelijk vier zijden heeft, komt omdat het alleen dan een vierkant wordt genoemd.

God wordt gedefinieerd als een "maximaal groot wezen", dat is een wezen dat alle kwaliteiten heeft die beter zijn om te hebben, waaronder noodzakelijkheid.

(Merk op dat het begrip 'beter' is geen vanzelfsprekend begrip.)

Als je de volgende substitutie maakt:

1. kwaliteiten --> eigenschappen
2. noodzakelijkheid --> bestaan

dan krijg je het klassieke ontologische Godsbewijs (en kunnen we kant's kritiek gebruiken dat bestaan geen eigenschap is).

Maar nu hebben we kwaliteiten en noodzakelijkheid. Alles draait hier om het begrip noodzakelijkheid. Volgens Kant is niets evident noodzakelijk. Als iets toch noodzakelijk lijkt, dan is het een eigenschap van ons eigen menselijke begripsvermogen, waarin we noodzakelijk gevangen zitten.

Kant heeft dit criterium gebruikt om de contouren van ons eigen begripsvermogen te kunnen vaststellen. Hij vond voorbeelden in de euclidische meetkunde (maar tegenwoordig hebben we niet-euclidische meetkunde) en in de rekenkunde (2 + 2 = 4, maar sinds Russell beschouwen we dat als een definitie kwestie).

Dus niets is evident noodzakelijk. Je kunt dat niet als een categorie opvoeren en er gebruik van maken, zonder daarvan ook maar 1 voorbeeld te kunnen geven.
Ik had zelf op wikipedia een (afwijzing) gevonden op basis van het axiomatisch systeem, voor mij iets makkelijker dan oordelen of begrippen als "maximaal grote wezens" al dan niet betekenis hebben in de filosofie. Zie trouwens dat er negen "hedendaagse" stromingen en nog wat niet-traditionele strekkingen bestaan in de filosofie van wiskunde, Philosophy of mathematics. Heeft wat weg van godsdienst imo, met soms nog vreemdere ideeën...

Voor zover ik wikipedia begrijp: (de logica kant van het verhaal) In modale logica zijn noodzakelijk ☐ en mogelijkmodale operanden. Dan krijg je bvb dat "niet mogelijk (niet A)" equivalent is met "noodzakelijk A". Of: ¬⋄(¬A)⇔☐A
beetje analoog aan er bestaat en voor alle in wiskunde; er bestaat geen natuurlijk getal dat geen geheel getal is enkel en alleen als elk natuurlijk getal een geheel getal is ∄x∈𝚴: x∉𝚭 ⇔ ∀x∈𝚴: x∈𝚭

Modale logica spreekt over mogelijke "werelden". Een relatie wRv tussen werelden betekent dat wereld v toegankelijk is vanuit wereld w.(heb de indruk dat concrete voorbeelden ofwel triviale ofwel absurde resultaten opleveren)
Plantinga gebruikt modale logica S5, waarin axioma S5 geldt ( ⋄x⇒☐⋄x ) dat levert een axiomatisch systeem waarin uit "x is mogelijk noodzakelijk" volgt "x is noodzakelijk". Als je toegeeft dat het bestaan van een god mogelijk is dan volgt eruit dat god bestaat, omdat je in dat axiomatisch systeem werkt; wie denkt dat er mogelijk geen god is mag logischerwijze de premisse dus niet aanvaarden. (volgens Richard M. Gale)
Kan je je afvragen of Plantinga andere motieven heeft; als iemand het bewijs op die manier weerlegt dan kan men dat weergeven als "X aanvaardt niet dat een god kan bestaan. Is dat een redelijk standpunt?"

het hele werelden gedoe komt oorspronkelijk van Leibniz: alle mogelijke werelden die god had kunnen maken. Volgens Leibniz heeft god uit die oneindig veel mogelijkheden de allerbeste gekozen. Dus Leibniz kon zich geen betere wereld voorstellen? ...

[ Bericht 1% gewijzigd door meth1745 op 15-08-2013 13:32:47 (gevonden op wikipedia natuurlijk) ]
pi_130092700
quote:
0s.gif Op donderdag 15 augustus 2013 01:10 schreef meth1745 het volgende:
Ik had zelf een (afwijzing) gevonden op basis van het axiomatisch systeem, voor mij iets makkelijker dan oordelen of begrippen als "maximaal grote wezens" al dan niet betekenis hebben in de filosofie.
Het ontologisch argument is wel erg off-topic. Daarom heb ik er een nieuw topic voor aangemaakt, waar de discussie hierover voortgezet kan worden: F&L / Ontological argument
The view from nowhere.
pi_130139853
Stel dat er voortbestaan van het bewustzijn mogelijk is zonder hersenen, is het dan niet tevens mogelijk dat de manier waarop jij sterft van invloed is op deze mogelijkheid?
Fysiek heeft het nogal verschillende gevolgen bijvoorbeeld bij volledige verbranding, door een bliksemslag, verdrinking (diep onderwater) etc.
pi_130217266
quote:
0s.gif Op vrijdag 16 augustus 2013 19:03 schreef Cockwhale het volgende:
Stel dat er voortbestaan van het bewustzijn mogelijk is zonder hersenen, is het dan niet tevens mogelijk dat de manier waarop jij sterft van invloed is op deze mogelijkheid?
Fysiek heeft het nogal verschillende gevolgen bijvoorbeeld bij volledige verbranding, door een bliksemslag, verdrinking (diep onderwater) etc.
Nee, dat maakt niet uit.
Wel verdient het aanbeveling zich te laten cremeren.

Pijn bij de crematie
pi_130586539
16-08-2013

Bewustzijn meten door het brein te verstoren

Neurowetenschappers ontwikkelden een nieuwe techniek om patiënten met ernstig hersenletsel objectief en betrouwbaar te diagnosticeren. Met deze methode kunnen artsen de vegetatieve staat, de minimale bewustzijnstoestand en het ‘locked-in syndroom’ veel beter van elkaar onderscheiden.



Wachten aan de rand van het bed, en hopen dat het bewustzijn van de patiënt zich herstelt. Familie en vrienden van comapatiënten staan niet alleen in deze onzekere situatie: ook hersenonderzoekers voelen zich vaak machteloos.

‘Bewustzijn’ is namelijk een erg lastig te meten ‘eigenschap’ van je hersenen. Als iemand door een ongeluk of zuurstoftekort acuut hersenletsel heeft opgelopen, is de coma vaak al na een paar weken voorbij en moet de arts de patiënt scherp in de gaten gaan houden: is er al een spoortje bewustzijn te bespeuren? Medici proberen dit in te schatten aan de hand van het gedrag van de patiënt: beweegt iemand alleen reflexmatig of reageert hij bewust op zijn omgeving?



Een boomdiagram van de verschillende bewustzijnsniveaus waar patiënten na hun coma (die vrijwel nooit langer dan een paar weken duurt) in terecht kunnen komen, en vermoedelijk doorheen moeten op weg naar een volledig of gedeeltelijk herstel van alle hersenfuncties. Elk stadium bevat zijn eigen gradaties.
Coma Science Group Luik

Deze observaties zijn echter vaak onbetrouwbaar: hoewel de patiënt comateus op bed lijkt te liggen, kan het brein nog of alweer sporen van bewustzijn bevatten. Dit is van cruciaal belang voor de prognose: hoe meer bewustzijn, hoe groter de kans op herstel. Zo kan een goede diagnose het verschil meten tussen de verschillende bewustzijnstoestanden, zoals (1) de weinig hoopvolle vegetatieve staat, waarbij de patiënt zelf ademt en reflexmatig de ogen opent, maar zich niet bewust is van zichzelf of de omgeving, (2) de eerste stap op weg naar herstel: de minimale bewustzijnstoestand en (3) het zeldzame locked-in syndroom, waarbij een patiënt zich in een vegetatieve toestand lijkt te bevinden, maar in feite volledig bewust is en dit door verlamming niet kenbaar kan maken.


In het waargebeurde verhaal van ‘The diving bell and the butterfly’ belandt hoofdrolspeler Jean-Dominique Bauby na een beroerte in het zeldzame ‘locked-in syndroom’. Hij is verlamd over zijn gehele lichaam en kan alleen nog maar één oog bewegen. Gevangene van zijn eigen lichaam probeert hij een manier te vinden om contact te maken met de buitenwereld…

Hoog tijd voor een techniek die bewustzijnsniveaus wel betrouwbaar kan meten, vonden Marcello Massimini, hoogleraar Neurofysiologie aan de Universiteit van Milaan, en zijn collega’s van onder andere de Coma Science Group van de Universiteit van Luik, onder wie neuroloog Steven Laureys.

Complexe samenwerking
“Dit is de eerste keer dat we verder gaan dan het simpelweg observeren van het brein of gedrag: deze techniek is gebaseerd op onze theorie over bewustzijn,” benadrukt Laureys. Namelijk dat in een gezond brein alle hersengebieden hun eigen specialistische taken hebben en deze continu naar elkaar communiceren. Als het brein deze complexe samenwerking verliest – door bijvoorbeeld een ongeluk of zuurstoftekort – worden de commando’s minder specialistisch en gaan hersengebieden slechter communiceren. Dit resulteert in vermindering van het bewustzijn.



Slapend onbewust

Bewustzijnsvermindering is ook te zien als je slaapt, want dan komt je bewustzijn op een laag pitje te staan. Als je dan het geluid van een hond hoort, wordt alleen het stuk hersenschors dat geluid verwerkt actief. Maar hoor je deze hond overdag, dan denk je misschien aan je eigen hond, word je bang of kijk je om je heen waar het geluid vandaan komt. Dan heeft je brein niet alleen een geluid, maar ook allerlei geheugen-, emotie- en ruimtelijke processen te verwerken: de complexiteit van hersenactiviteit is veel groter.

Je brein verstoren
Massimini ontdekte dat je deze complexiteit kan meten door het combineren van twee al bestaande technieken. Eerst wordt de rustactiviteit van het brein door middel van transcraniële magnetische stimulatie (TMS) kortstondig verstoord met een magneetveld. Vervolgens wordt met EEG-elektroden gemeten hoe het brein hierop reageert en de normale functies probeert te herstellen. De vorm en intensiteit van de hersengolven die daarbij ontstaan, geven een indicatie van de complexiteit van hersenprocessen.


Hersengolven op een EEG-scan.

Deze techniek is gedoopt als de Perturbational Complexity Index (PCI), niets anders dan een maat voor hoe complex de herstelreactie van je brein is als zijn alledaagse routine wordt verstoord. De PCI-waarde hangt niet af van de gewone activiteit van je brein – dat is voor elke gezonde persoon sowieso al anders – maar van het aantal geïntegreerde hersensystemen dat actief is, en die als gevolg van de TMS-verstoring één voor één weer moeten opstarten. En precies daarom moet je de breinsystemen eerst verstoren voordat je ze kan meten: normaal gesproken lopen deze kriskras door elkaar heen en kan je ze niet van elkaar onderscheiden.

Herstelwerkzaamheden
De onderzoekers testten de techniek op 150 gezonde proefpersonen die wakker waren, of droomden, of onder verschillende niveaus van verdoving waren gebracht door medicijnen. Daarnaast werd de techniek ook getest op 50 patiënten die waren ontwaakt uit een coma en zich in de vegetatieve toestand, de minimale bewustzijnstoestand of het locked-in syndroom bevonden. De onderzoekers selecteerden alleen patiënten over wie alle andere testen – met functionele MRI, PET-scans en de meest betrouwbare vragenlijsten als de JFK Coma Recovery Scale – een eenduidige diagnose hadden gegeven.

Elke keer weer bleek de ingeschatte PCI-score een nauwkeurige indicatie van de mate van bewustzijn. Zo reageert het brein van een patiënt in de vegetatieve toestand op TMS met sterk gelokaliseerde hersenactiviteit, óf juist met verspreide, maar erg simpele golfjes. Aan de andere kant van het spectrum staan EEG-resultaten van gezonde deelnemers: bij hen lokte de TMS juist lange, aanhoudende en complexe EEG-reacties uit.


Flickr.comVerkeerde diagnose

“Mocht deze test na vervolgstudies nog steeds zo mooi kloppen, dan kan deze misschien ingevoerd worden,” concludeert Laureys. “Artsen worden dan minder afhankelijk van het uiterlijke gedrag van een patiënt om zijn bewustzijnsniveau in te schatten. Zo kunnen verkeerde diagnoses worden voorkomen.”

En die zijn er helaas nog al eens. Uit een onderzoek van de Coma Science Group blijkt dat 41 procent van de patiënten die zich volgens hun artsen in de vegetatieve toestand bevonden, eigenlijk al minimaal bewust was. En nog erger: “Soms wordt een patiënt jarenlang als vegetatief gezien, terwijl deze eigenlijk locked-in en dus volop bewust is. In meer dan de helft van deze gevallen is het niet het medisch team, maar een naaste die deze fout vermoedt.”

Bronnen:
Massimini, Casali, Laureys ea: A Theoretically Based Index of Consciousness Independent of Sensory Processing and Behavior, Science Translational Medicine (2013) DOI:10.1126/scitranslmed.3006294
Nicholas Schiff: Making Waves in Consciousness Research, Science Translational Medicine (2013) DOI:10.1126/scitranslmed.3007004

(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
  donderdag 29 augustus 2013 @ 10:39:37 #242
356004 Uitstekelbaars
The time has come...
pi_130587891
Dat is weer zo beperkt gedacht door die wetenschappers. Gaan ze alleen de hersenen in de gaten houden om bewustzijn te meten... :N Iedereen weet dat bewustzijn ook in de bomen en overal in het heelal zit! Dan moet je dat ook in de CT scan stoppen!
"Vorig jaar had ik 40 miljoen dollar, dit jaar 42 miljoen, maar ik ben niet gelukkiger geworden. Geld maakt inderdaad niet gelukkig." Arnold Schwarzenegger
pi_130590719
Verkeerde topic....

[ Bericht 95% gewijzigd door Cockwhale op 29-08-2013 12:35:35 ]
  woensdag 4 september 2013 @ 19:12:34 #244
411108 Incognitoman
Ik hou ook van jou.
pi_130821096
Bewustzijn is een energiestroming van meerdere energieën, het heeft weinig te maken met de carnale uiting hiervan. Het bewustzijn kun je niet zien, alleen ervaren. Omdat wij in een mensenlichaam zitten hebben we wel hersenen nodig om processen te kunnen ervaren en ons te uiten.

Ik denk persoonlijk dat er in alles een bewustzijn zit. Bomen bijv. hebben dat ook.
  woensdag 4 september 2013 @ 19:13:34 #245
411108 Incognitoman
Ik hou ook van jou.
pi_130821153
quote:
0s.gif Op donderdag 29 augustus 2013 10:39 schreef Uitstekelbaars het volgende:
Dat is weer zo beperkt gedacht door die wetenschappers. Gaan ze alleen de hersenen in de gaten houden om bewustzijn te meten... :N Iedereen weet dat bewustzijn ook in de bomen en overal in het heelal zit! Dan moet je dat ook in de CT scan stoppen!
Lees het nu pas, wat jij zei.
pi_130839026
Misschien een toevoeging aan dit topic:

''The reach of consciousness becomes greater once we realize that the mind isn’t locked in the skull''

https://www.deepakchopra.com/blog/view/1254/thinking_outside_the_
Kijk eens om je heen en vraag je af; wat voor probleem heb je hier en nu werkelijk?
Kan iemand jou het gevoel geven dat je een boom bent? Geloof dan ook niet dat een ander je het gevoel kan geven dat je niet goed bent zoals je bent.
pi_136495159
Ik heb een recursieve definitie van bewustzijn: je hebt bewustzijn als je een willekeurig klein deel van een seconde geleden bewustzijn had.

Ben er op gekomen omdat ik bewustzijn zie als iets wat nauw samenhangt met geheugen.
pi_136495415
quote:
0s.gif Op zondag 9 februari 2014 09:03 schreef LogiteX het volgende:
Ik heb een recursieve definitie van bewustzijn: je hebt bewustzijn als je een willekeurig klein deel van een seconde geleden bewustzijn had.

Ben er op gekomen omdat ik bewustzijn zie als iets wat nauw samenhangt met geheugen.
Is dan een pasgeboren kind niet bewust?
pi_136502536
quote:
12s.gif Op zondag 9 februari 2014 09:32 schreef Gray het volgende:

[..]

Is dan een pasgeboren kind niet bewust?
Correct. Ik denk dat mijn bewustzijn pas kwam toen ik 3 was of zo.
  zondag 9 februari 2014 @ 14:08:52 #250
167383 Molurus
ex-FOK!ker
pi_136503152
quote:
14s.gif Op zondag 9 februari 2014 13:59 schreef LogiteX het volgende:

[..]

Correct. Ik denk dat mijn bewustzijn pas kwam toen ik 3 was of zo.
De meeste mensen herinneren zich niet veel van de eerste paar jaar van hun leven. Maar dat lijkt me heel iets anders dan geen bewustzijn hebben op die leeftijd.

Hoe kom je tot die conclusie?
Niet meer aanwezig in dit forum.
abonnement Unibet Coolblue Bitvavo
Forum Opties
Forumhop:
Hop naar:
(afkorting, bv 'KLB')