W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
Beste Fokkers! Welkom bij het "Centraal Exo-Planeten topic"
geïspireerd op het "Astronomen ontdekken Bewoonbare Planeet" topic
We gaan verder met het laatste artikel uit het vorige topic:
[ Bericht 1% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 14-11-2008 14:08:27 ]
geïspireerd op het "Astronomen ontdekken Bewoonbare Planeet" topic
We gaan verder met het laatste artikel uit het vorige topic:
quote:15-09-2008
Exoplaneet bij zonachtige ster gefotografeerd
Het cirkeltje linksboven markeert de planeet bij de ster 1RXS J160929.1-210524.
Bij de ster 1RXS J160929.1-210524 is een planeet gezien. Het is voor het eerst dat er een foto is gemaakt van een exoplaneet in een (vermoedelijke) baan rond een ster die veel op de zon lijkt.
De ster maakt deel uit van het stervormingsbegied Upper Scorpius 1, op ca. 500 lichtjaar afstand van de aarde. Zijn massa bedraagt 85 procent van die van de zon. Wel is de ster veel jonger: ongeveer vijf miljoen jaar. De eveneens zeer jonge planeet heeft nog een hoge temperatuur, en kon daardoor vastgelegd worden met de gevoelige NIRI-infraroodcamera op de 8-meter Gemini North-telescoop op Mauna Kea, Hawaii.
De opnamen werden afgelopen voorjaar gemaakt door een team van drie astronomen van de Universiteit van Toronto in Canada, onder wie de Nederlander Marten van Kerkwijk. Door spectroscopische waarnemingen van de planeet te vergelijken met modelberekeingen, concluderen de astronomen dat de planeet acht keer zo zwaar is als Jupiter. Wel bevindt hij zich op een onwaarschijnlijk grote afstand van zijn moederster: minstens 330 astronomische eenheden (een astronomische eenheid is de gemiddelde afstand tussen aarde en zon). Het is onduidelijk hoe er op zo'n grote afstand van een ster een planeet kan ontstaan uit een protoplanetaire schijf.
Mogelijk ontstond de planeet op een kleinere afstand, en is hij later naar buiten gemigreerd. Ook is het denkbaar dat ster en planeet op dezelfde manier ontstonden als de twee componenten van een dubbelster: door fragmentatie van een samentrekkende gas- en stofwolk. De reuzenplaneet die enkele jaren geleden werd gefotografeerd in een baan rond een lichte bruine dwergster is vermoedelijk op die manier ontstaan.
De ontdekking wordt beschreven in een artikel dat voor publicatie is aangeboden aan Astrophysical Journal Letters .
(allesoversterrenkunde)
[ Bericht 1% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 14-11-2008 14:08:27 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-11-2008
Astronomen zijn in staat geweest een planetenstelsel bij een verre ster te fotograferen. Dit is op zich al heel bijzonder (de meeste exoplaneten zijn immers slechts via indirecte methodes ontdekt), maar het feit dat men niet één maar drie planeten heeft gefotografeerd maakt de ontdekking een absoluut unicum. De drie planeten zijn ontdekt via een geavanceerd computersysteem om het relatief zwakke licht van planeten te onderscheiden van dat van de moederster. Het planetentrio draait rond de ster HR 8799, die op een afstand van 130 lichtjaar staat.
De drie planeten zijn jong genoeg om zachtjes te gloeien, als gevolg van de restwarmte dat is overgebleven bij de vorming van de planeten. De leeftijd van de planeten wordt geschat op “maar” 60 miljoen jaar (waarmee het op kosmische tijdschaal slechts planetaire baby’s zijn). De massa van de planeten kan niet exact vastgesteld worden, aangezien de planeten honderden jaren nodig hebben voor één omloopbaan. Onderbouwde schattingen stellen de massa op respectievelijk 10, 10 en 7 keer die van Jupiter, waarmee het absoluut planetaire zwaargewichten zijn.
De drie planeten staan op relatief grote afstand tot de moederster, respectievelijk op 24, 37 en 67 keer de afstand tussen de aarde en de zon. Net buiten de omloopbaan van de buitenste planeet bevindt zich een puinschijf, vergelijkbaar met het materiaal dat in ons zonnestelsel afkomstig is uit de Kuipergordel (een gordel van ijzige hemellichamen voorbij de baan van Neptunus).
De moederster weegt ongeveer 1,5 zonnen en is hiermee een heldere, blauwe ster uit de A-klasse. Dit soort sterren worden gewoonlijk genegeerd bij de zoektocht naar planeten, aangezien het contrast tussen de heldere ster en eventueel aanwezige planeten zeer ongunstig is. Desondanks heeft een revolutionaire methode om het licht van moederster en planeten te scheiden het mogelijk gemaakt om de planeten op spectaculaire wijze te fotograferen. De eigenlijke waarnemingen zijn verricht met de adaptieve optieksystemen van de Keck- en Gemini-telescopen op Hawaii.
Toch liggen de meest indrukwekkende waarnemingen nog voor ons. Nu de drie planeten afzonderlijk gefotografeerd zijn, kan men het licht dat door de planeten weerkaatst wordt gaan bestuderen en analyseren. Zo kan men informatie verkrijgen over de chemische samenstelling van de planeten, evenals de wolkenstructuur en thermische eigenschappen.
[img]https://publicaffairs.llnl.gov/news/news_releases/2008/images/planets_viz_big.jpg[/img]
Bronnen: Lowell Observatory en Lawrence Livermore National Laboratory
(Astrostart)
Astronomen zijn in staat geweest een planetenstelsel bij een verre ster te fotograferen. Dit is op zich al heel bijzonder (de meeste exoplaneten zijn immers slechts via indirecte methodes ontdekt), maar het feit dat men niet één maar drie planeten heeft gefotografeerd maakt de ontdekking een absoluut unicum. De drie planeten zijn ontdekt via een geavanceerd computersysteem om het relatief zwakke licht van planeten te onderscheiden van dat van de moederster. Het planetentrio draait rond de ster HR 8799, die op een afstand van 130 lichtjaar staat.
De drie planeten zijn jong genoeg om zachtjes te gloeien, als gevolg van de restwarmte dat is overgebleven bij de vorming van de planeten. De leeftijd van de planeten wordt geschat op “maar” 60 miljoen jaar (waarmee het op kosmische tijdschaal slechts planetaire baby’s zijn). De massa van de planeten kan niet exact vastgesteld worden, aangezien de planeten honderden jaren nodig hebben voor één omloopbaan. Onderbouwde schattingen stellen de massa op respectievelijk 10, 10 en 7 keer die van Jupiter, waarmee het absoluut planetaire zwaargewichten zijn.
De drie planeten staan op relatief grote afstand tot de moederster, respectievelijk op 24, 37 en 67 keer de afstand tussen de aarde en de zon. Net buiten de omloopbaan van de buitenste planeet bevindt zich een puinschijf, vergelijkbaar met het materiaal dat in ons zonnestelsel afkomstig is uit de Kuipergordel (een gordel van ijzige hemellichamen voorbij de baan van Neptunus).
De moederster weegt ongeveer 1,5 zonnen en is hiermee een heldere, blauwe ster uit de A-klasse. Dit soort sterren worden gewoonlijk genegeerd bij de zoektocht naar planeten, aangezien het contrast tussen de heldere ster en eventueel aanwezige planeten zeer ongunstig is. Desondanks heeft een revolutionaire methode om het licht van moederster en planeten te scheiden het mogelijk gemaakt om de planeten op spectaculaire wijze te fotograferen. De eigenlijke waarnemingen zijn verricht met de adaptieve optieksystemen van de Keck- en Gemini-telescopen op Hawaii.
Toch liggen de meest indrukwekkende waarnemingen nog voor ons. Nu de drie planeten afzonderlijk gefotografeerd zijn, kan men het licht dat door de planeten weerkaatst wordt gaan bestuderen en analyseren. Zo kan men informatie verkrijgen over de chemische samenstelling van de planeten, evenals de wolkenstructuur en thermische eigenschappen.
[img]https://publicaffairs.llnl.gov/news/news_releases/2008/images/planets_viz_big.jpg[/img]
Bronnen: Lowell Observatory en Lawrence Livermore National Laboratory
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Het is een planeet VEEL zwaarder dan de aarde, VEEL heter, en een kolere-eind weg... Wat is daar "bewoonbaar" aan?
censuur :O
Het topic heeft een wending genomen richting "Centraal Exoplaneten-topic."quote:Op vrijdag 14 november 2008 09:57 schreef RemcoDelft het volgende:
Het is een planeet VEEL zwaarder dan de aarde, VEEL heter, en een kolere-eind weg... Wat is daar "bewoonbaar" aan?
23-11-2008
Kooldioxide gedetecteerd in atmosfeer exoplaneet
Een team van astronomen heeft de atmosfeer van een verre exoplaneet geanalyseerd, waarbij men voor het eerst de duidelijke signalen van kooldioxide heeft waargenomen. Het is de allereerste keer dat het bestaan van kooldioxide is aangetoond in de atmosfeer van een exoplaneet. De planeet in kwestie, HD 189733 b, is een zogenaamde Hete Jupiter: een planeet met een vergelijkbare massa als Jupiter, maar met een extreem nauwe omloopbaan. De afstand tot de planeet (en diens moederster) bedraagt ongeveer 63 lichtjaar.
De kooldioxide is gedetecteerd door middel van een techniek die “secondaire bedekking” wordt genoemd. Hierbij maakt men gebruik van het vergelijken van een tweetal lichtspectra: één van de planeet en diens moederster, plus één van de moederster alleen (waarbij de planeet achter de moederster en buiten het zicht staat). Door deze twee spectra van elkaar “af te trekken”, blijft een zwak residu over: het spectrum van de planeet zelf. Vervolgens heeft men dit spectrum uitgespreid en de absorptie- en emissielijnen van elkaar gescheiden en deze vergeleken met theoretische modellen. Zo wist men het bestaan te onthullen van kooldioxide in de atmosfeer van de planeet.
Kooldioxide is één van de vier “biomarkers” van een leefbare (hoewel niet persé bewoonde) planeet. De andere drie zijn water, methaan en zuurstof – en nu is zuurstof hiervan de enige waarvan het bestaan in de atmosfeer van een exoplaneet nog aangetoond moet worden. Overigens betekent het voorkomen van één of meerdere van deze biomarkers niet persé dat het om een leefbare planeet gaat. Het zijn vooral de verhoudingen tussen deze vier biomarkers die van belang zijn bij het vaststellen van de levensvatbaarheid van een planeet.
De verhouding van kooldioxide in de atmosfeer van HD 189733 b is overigens vastgesteld op ongeveer 0,00001 deeltjes op 1 waterstofdeeltje (waterstof is het meest voorkomende element in vrijwel alle gasplaneten). Deze verhouding is zeker geen aanwijzing voor een levensondersteunende atmosfeer - overigens is de temperatuur van deze atmosfeer sowieso veel te hoog voor het bestaan van leven zoals wij dat kennen.
Bron: Nature
(Astrostart)
Kooldioxide gedetecteerd in atmosfeer exoplaneet
Een team van astronomen heeft de atmosfeer van een verre exoplaneet geanalyseerd, waarbij men voor het eerst de duidelijke signalen van kooldioxide heeft waargenomen. Het is de allereerste keer dat het bestaan van kooldioxide is aangetoond in de atmosfeer van een exoplaneet. De planeet in kwestie, HD 189733 b, is een zogenaamde Hete Jupiter: een planeet met een vergelijkbare massa als Jupiter, maar met een extreem nauwe omloopbaan. De afstand tot de planeet (en diens moederster) bedraagt ongeveer 63 lichtjaar.
De kooldioxide is gedetecteerd door middel van een techniek die “secondaire bedekking” wordt genoemd. Hierbij maakt men gebruik van het vergelijken van een tweetal lichtspectra: één van de planeet en diens moederster, plus één van de moederster alleen (waarbij de planeet achter de moederster en buiten het zicht staat). Door deze twee spectra van elkaar “af te trekken”, blijft een zwak residu over: het spectrum van de planeet zelf. Vervolgens heeft men dit spectrum uitgespreid en de absorptie- en emissielijnen van elkaar gescheiden en deze vergeleken met theoretische modellen. Zo wist men het bestaan te onthullen van kooldioxide in de atmosfeer van de planeet.
Kooldioxide is één van de vier “biomarkers” van een leefbare (hoewel niet persé bewoonde) planeet. De andere drie zijn water, methaan en zuurstof – en nu is zuurstof hiervan de enige waarvan het bestaan in de atmosfeer van een exoplaneet nog aangetoond moet worden. Overigens betekent het voorkomen van één of meerdere van deze biomarkers niet persé dat het om een leefbare planeet gaat. Het zijn vooral de verhoudingen tussen deze vier biomarkers die van belang zijn bij het vaststellen van de levensvatbaarheid van een planeet.
De verhouding van kooldioxide in de atmosfeer van HD 189733 b is overigens vastgesteld op ongeveer 0,00001 deeltjes op 1 waterstofdeeltje (waterstof is het meest voorkomende element in vrijwel alle gasplaneten). Deze verhouding is zeker geen aanwijzing voor een levensondersteunende atmosfeer - overigens is de temperatuur van deze atmosfeer sowieso veel te hoog voor het bestaan van leven zoals wij dat kennen.
Bron: Nature
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-11-2008
Planeet bij Bèta Pictoris eindelijk gefotografeerd?
Een team van Franse astronomen heeft gebruik gemaakt van de Very Large Telescope om een kandidaat-planeet te fotograferen bij de zonachtige ster Bèta Pictoris, één van de best bekende voorbeelden van een ster die omringd wordt door een stoffige “puinschijf”. Als het inderdaad om een planeet gaat, zal deze op vergelijkbare afstand tot de moederster staan als Saturnus tot de zon staat. (oftewel, 8 keer de afstand aarde-zon). De massa wordt geschat op 8 keer die van Jupiter.
Bèta Pictoris was in 1984 de allereerste ster waarbij het bestaan van een stofschijf werd aangetoond. Latere waarnemingen hebben uitgewezen dat de stofschijf licht vervormd is, dat er naast de primaire schijf nog een zwakkere, secondaire schijf rondom Bèta Pictoris draait en dat er voortdurend kometen op het oppervlak van de ster terecht komen. Deze kenmerken vormen op zich sterke aanwijzingen voor het bestaan van een massieve planeet op een afstand van 5 tot 10 AU vanaf de moederster. Het verkrijgen van bewijs is echter geheel andere koek.
Het Franse team heet in 2003 gedetailleerde waarnemingen verricht van de omgeving van Bèta Pictoris. Men heeft vervolgens een selectie gemaakt van de vele foto’s die toen gemaakt zijn, waaruit uiteindelijk hetgeen tevoorschijn is gekomen waarnaar men op zoek was: een uiterst zwakke, puntvormige gloed op korte afstand van de ster. Analyses hebben uitgewezen dat Bèta Pictoris b een Super-Jupiter van 8 Jupitermassa’s is, op een afstand van 8 AU van de moederster vandaan.
Het team houdt echter een slag om de arm: er bestaat een kleine kans dat het feitelijk om een achtergrondobject gaat, die slechts toevallig verband lijkt te houden met Bèta Pictoris. Om deze mogelijkheid geheel te elimineren zal het team een reeks aanvullende waarnemingen moeten verrichten.
Een schema van alle planetenstelsels waarvan één of meerdere planeten direct zijn gefotografeerd (inclusief de vier gasplaneten van het zonnestelsel).
Van al deze directe detecties van exoplaneten is Bèta Pictoris b degene op de kortste afstand tot de moederster.
Bron: European Southern Observatory
(Astrostart)
Planeet bij Bèta Pictoris eindelijk gefotografeerd?
Een team van Franse astronomen heeft gebruik gemaakt van de Very Large Telescope om een kandidaat-planeet te fotograferen bij de zonachtige ster Bèta Pictoris, één van de best bekende voorbeelden van een ster die omringd wordt door een stoffige “puinschijf”. Als het inderdaad om een planeet gaat, zal deze op vergelijkbare afstand tot de moederster staan als Saturnus tot de zon staat. (oftewel, 8 keer de afstand aarde-zon). De massa wordt geschat op 8 keer die van Jupiter.
Bèta Pictoris was in 1984 de allereerste ster waarbij het bestaan van een stofschijf werd aangetoond. Latere waarnemingen hebben uitgewezen dat de stofschijf licht vervormd is, dat er naast de primaire schijf nog een zwakkere, secondaire schijf rondom Bèta Pictoris draait en dat er voortdurend kometen op het oppervlak van de ster terecht komen. Deze kenmerken vormen op zich sterke aanwijzingen voor het bestaan van een massieve planeet op een afstand van 5 tot 10 AU vanaf de moederster. Het verkrijgen van bewijs is echter geheel andere koek.
Het Franse team heet in 2003 gedetailleerde waarnemingen verricht van de omgeving van Bèta Pictoris. Men heeft vervolgens een selectie gemaakt van de vele foto’s die toen gemaakt zijn, waaruit uiteindelijk hetgeen tevoorschijn is gekomen waarnaar men op zoek was: een uiterst zwakke, puntvormige gloed op korte afstand van de ster. Analyses hebben uitgewezen dat Bèta Pictoris b een Super-Jupiter van 8 Jupitermassa’s is, op een afstand van 8 AU van de moederster vandaan.
Het team houdt echter een slag om de arm: er bestaat een kleine kans dat het feitelijk om een achtergrondobject gaat, die slechts toevallig verband lijkt te houden met Bèta Pictoris. Om deze mogelijkheid geheel te elimineren zal het team een reeks aanvullende waarnemingen moeten verrichten.
Een schema van alle planetenstelsels waarvan één of meerdere planeten direct zijn gefotografeerd (inclusief de vier gasplaneten van het zonnestelsel).
Van al deze directe detecties van exoplaneten is Bèta Pictoris b degene op de kortste afstand tot de moederster.
Bron: European Southern Observatory
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-11-2008
Bouwsteen van RNA ontdekt in kosmische nevel
Astronomen hebben een belangrijke bouwsteen van RNA gedetecteerd in een verre kosmische wolk. Het gaat om een organisch suikermolecuul dat direct verband houdt met het ontstaan van het leven, dat is aangetroffen in een gebied van massieve stervorming op een afstand van 26.000 lichtjaar van de aarde. Het molecuul in kwestie, glycolaldehyde, is eerder al gedetecteerd in de ruimte, maar het is nu voor het eerst dat het molecuul is aangetroffen in een gebied dat relatief gunstig is voor het ontstaan van leven.
“Het is de eerste keer dat het suikerachtige glycolaldehyde is aangetroffen in een stervormende regio waar de kans op levensvatbare planeten vrij groot is”, aldus het hoofd van het detectieteam. Eerdere detecties van dit molecuul vonden plaats in het centrum van de Melkweg, waar de omstandigheden extreem zijn in vergelijking met de buitendelen van de Melkweg. De nieuwe detectie, in een gebied ver van het centrum, toont aan dat de bouwstenen voor het leven overal in de Melkweg kunnen ontstaan. Dit vergroot de kans op het bestaan van buitenaards leven aanzienlijk.
Toelichting:
Glycolaldehyde is de simpelste vorm van de monosaccharide suikers. Als deze stof wordt blootgesteld aan propenal komt er een reactie op gang, dat leidt tot de productie van ribose. Ribose vormt een belangrijke bouwsteen van Ribo-nucleide-zuur (RNA) en is, als gevolg, van onmisbaar belang voor het ontstaan van leven zoals wij dat kennen.
Bron: Science and Technology Facilities Council
(Astrostart)
Bouwsteen van RNA ontdekt in kosmische nevel
Astronomen hebben een belangrijke bouwsteen van RNA gedetecteerd in een verre kosmische wolk. Het gaat om een organisch suikermolecuul dat direct verband houdt met het ontstaan van het leven, dat is aangetroffen in een gebied van massieve stervorming op een afstand van 26.000 lichtjaar van de aarde. Het molecuul in kwestie, glycolaldehyde, is eerder al gedetecteerd in de ruimte, maar het is nu voor het eerst dat het molecuul is aangetroffen in een gebied dat relatief gunstig is voor het ontstaan van leven.
“Het is de eerste keer dat het suikerachtige glycolaldehyde is aangetroffen in een stervormende regio waar de kans op levensvatbare planeten vrij groot is”, aldus het hoofd van het detectieteam. Eerdere detecties van dit molecuul vonden plaats in het centrum van de Melkweg, waar de omstandigheden extreem zijn in vergelijking met de buitendelen van de Melkweg. De nieuwe detectie, in een gebied ver van het centrum, toont aan dat de bouwstenen voor het leven overal in de Melkweg kunnen ontstaan. Dit vergroot de kans op het bestaan van buitenaards leven aanzienlijk.
Toelichting:
Glycolaldehyde is de simpelste vorm van de monosaccharide suikers. Als deze stof wordt blootgesteld aan propenal komt er een reactie op gang, dat leidt tot de productie van ribose. Ribose vormt een belangrijke bouwsteen van Ribo-nucleide-zuur (RNA) en is, als gevolg, van onmisbaar belang voor het ontstaan van leven zoals wij dat kennen.
Bron: Science and Technology Facilities Council
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-12-2008
Studenten ontdekken per toeval nieuwe planeet
De waarnemingen gebeurden met de Very Large Telescope in Chili.
Studenten van de Universiteit van Leiden hebben (per toeval) een planeet buiten ons zonnestelsel ontdekt die de eerste is die rond een zeer snel roterende hete ster draait. Dat heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO vandaag bekendgemaakt.
Oefening
De studenten keken tijdens een oefening naar zoekalgoritmen in een database naar de schommelingen in helderheid van zowat 17.500 sterren en vonden er een waarvan de helderheid om de 2,5 dagen gedurende twee uur zowat een procent lager was. Waarnemingen met de VLT-telescoop van de ESO in Chili bevestigden het vermoeden dat die schommeling werd veroorzaakt door een planeet, en niet door een bruine dwergster of een kleine ster.
Het is meteen de eerste planeet die rond een snel roterende ster draait. Het is ook de tot nu toe heetste waarbij een exoplaneet is gevonden.
ReMeFra-1
De planeet kreeg de prozaïsche naam OGLE-TR-L9b, maar gaat in Leiden door het leven als ReMeFra-1, naar de namen van de studenten (Meta de Hoon, Remco van der Burg en Francis Vuisje). Het object is vijf keer zo groot als 'onze' Jupiter en draait in 2,5 dagen rond zijn ster. De planeet bevindt zich op slechts drie procent van de afstand aarde-Zon tot zijn ster, waardoor zij zeer heet en veel groter is dan normale planeten. Het zou er bijna 7.000 graden heet zijn, of 1.200 warmer dan op de Zon. (belga/svm)
(HLN)
Studenten ontdekken per toeval nieuwe planeet
De waarnemingen gebeurden met de Very Large Telescope in Chili.
Studenten van de Universiteit van Leiden hebben (per toeval) een planeet buiten ons zonnestelsel ontdekt die de eerste is die rond een zeer snel roterende hete ster draait. Dat heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO vandaag bekendgemaakt.
Oefening
De studenten keken tijdens een oefening naar zoekalgoritmen in een database naar de schommelingen in helderheid van zowat 17.500 sterren en vonden er een waarvan de helderheid om de 2,5 dagen gedurende twee uur zowat een procent lager was. Waarnemingen met de VLT-telescoop van de ESO in Chili bevestigden het vermoeden dat die schommeling werd veroorzaakt door een planeet, en niet door een bruine dwergster of een kleine ster.
Het is meteen de eerste planeet die rond een snel roterende ster draait. Het is ook de tot nu toe heetste waarbij een exoplaneet is gevonden.
ReMeFra-1
De planeet kreeg de prozaïsche naam OGLE-TR-L9b, maar gaat in Leiden door het leven als ReMeFra-1, naar de namen van de studenten (Meta de Hoon, Remco van der Burg en Francis Vuisje). Het object is vijf keer zo groot als 'onze' Jupiter en draait in 2,5 dagen rond zijn ster. De planeet bevindt zich op slechts drie procent van de afstand aarde-Zon tot zijn ster, waardoor zij zeer heet en veel groter is dan normale planeten. Het zou er bijna 7.000 graden heet zijn, of 1.200 warmer dan op de Zon. (belga/svm)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-12-2008
Nederlandse studenten ontdekken unieke planeet
Vandaag is de exoplaneet aan de astronomische wereld gepresenteerd, die eind vorig jaar door drie Leidse studenten (Meta de Hoon, Francis Vuijsje en Remco van der Burg) onder leiding van Ignas Snellen is ontdekt. Het blijkt een uniek object te zijn, een stuk groter dan Jupiter, en met bijna vijf keer zijn massa. Het is de eerste planeet die is ontdekt rondom een hete, snel draaiende ster. Het resultaat wordt deze maand gepubliceerd in het tijdschrijft Astronomy & Astrophysics.
De drie studenten zijn erg enthousiast. “Het is prachtig nieuws dat onze ontdekking nu is bevestigd, en dat het dan ook nog zo'n vreemd object blijkt te zijn”, zegt Meta. “De ster waar deze planeet omheen draait, tolt eens per twee dagen om zijn as” vervolgt Francis. “Dat heeft de bevestiging van de aard van het object extra moeilijk gemaakt.”
Alleen met behulp van een van de grootste telescopen op aarde, de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili, was het mogelijk om minieme schommelingen van de moederster waar te nemen die door de planeet worden veroorzaakt. Zo kon de massa worden bepaald op ongeveer vijf keer die van Jupiter. Remco van der Burg legt het belang uit van de ontdekking: “In de studies naar planeetovergangen zijn tot op heden snel roterende sterren genegeerd. Hierdoor kunnen veel exoplaneten zijn gemist.” In totaal zijn nu zo’n 300 exoplaneten bekend.
De drie bachelorstudenten vonden de planeet tijdens het testen van een computerprogramma voor lichtfluctuaties op duizenden sterren in de OGLE-database. Zij ontdekten bij een van de sterren een afname in helderheid met ongeveer een procent gedurende twee uur, elke 2,5 dag. Zij vermoedden dat een passerende planeet dit helderheidsdipje veroorzaakte. Dat het hier niet gaat om een bruine dwerg of een kleine ster, is nu bevestigd door vervolgobservaties met de VLT. De planeet kreeg de naam OGLE2-TR-L9b.
OGLE2-TR-L9b draait in 2,5 dag om zijn ster en bevindt zich op een afstand van 3% van de afstand van de aarde tot de zon. De planeet is heet en opgezwollen. De ster zelf is met 7000 graden Celsius zo’n 1000 graden warmer dan onze zon. Het is de heetste ster met een planeet die ooit is ontdekt.
Dit artikel is overgenomen van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie.
Preprint van het artikel
Bron: Astronomie.nl
(Astrostart)
Nederlandse studenten ontdekken unieke planeet
Vandaag is de exoplaneet aan de astronomische wereld gepresenteerd, die eind vorig jaar door drie Leidse studenten (Meta de Hoon, Francis Vuijsje en Remco van der Burg) onder leiding van Ignas Snellen is ontdekt. Het blijkt een uniek object te zijn, een stuk groter dan Jupiter, en met bijna vijf keer zijn massa. Het is de eerste planeet die is ontdekt rondom een hete, snel draaiende ster. Het resultaat wordt deze maand gepubliceerd in het tijdschrijft Astronomy & Astrophysics.
De drie studenten zijn erg enthousiast. “Het is prachtig nieuws dat onze ontdekking nu is bevestigd, en dat het dan ook nog zo'n vreemd object blijkt te zijn”, zegt Meta. “De ster waar deze planeet omheen draait, tolt eens per twee dagen om zijn as” vervolgt Francis. “Dat heeft de bevestiging van de aard van het object extra moeilijk gemaakt.”
Alleen met behulp van een van de grootste telescopen op aarde, de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili, was het mogelijk om minieme schommelingen van de moederster waar te nemen die door de planeet worden veroorzaakt. Zo kon de massa worden bepaald op ongeveer vijf keer die van Jupiter. Remco van der Burg legt het belang uit van de ontdekking: “In de studies naar planeetovergangen zijn tot op heden snel roterende sterren genegeerd. Hierdoor kunnen veel exoplaneten zijn gemist.” In totaal zijn nu zo’n 300 exoplaneten bekend.
De drie bachelorstudenten vonden de planeet tijdens het testen van een computerprogramma voor lichtfluctuaties op duizenden sterren in de OGLE-database. Zij ontdekten bij een van de sterren een afname in helderheid met ongeveer een procent gedurende twee uur, elke 2,5 dag. Zij vermoedden dat een passerende planeet dit helderheidsdipje veroorzaakte. Dat het hier niet gaat om een bruine dwerg of een kleine ster, is nu bevestigd door vervolgobservaties met de VLT. De planeet kreeg de naam OGLE2-TR-L9b.
OGLE2-TR-L9b draait in 2,5 dag om zijn ster en bevindt zich op een afstand van 3% van de afstand van de aarde tot de zon. De planeet is heet en opgezwollen. De ster zelf is met 7000 graden Celsius zo’n 1000 graden warmer dan onze zon. Het is de heetste ster met een planeet die ooit is ontdekt.
Dit artikel is overgenomen van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie.
Preprint van het artikel
Bron: Astronomie.nl
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-12-2008
Kooldioxide gedetecteerd in atmosfeer exoplaneet
Een team van astronomen heeft de atmosfeer van een verre exoplaneet geanalyseerd, waarbij men voor het eerst de duidelijke signalen van kooldioxide heeft waargenomen. Het is de allereerste keer dat het bestaan van kooldioxide is aangetoond in de atmosfeer van een exoplaneet. De planeet in kwestie, HD 189733 b, is een zogenaamde Hete Jupiter: een planeet met een vergelijkbare massa als Jupiter, maar met een extreem nauwe omloopbaan. Vanaf aarde bedraagt de afstand tot de planeet (en diens moederster) ongeveer 63 lichtjaar.
De kooldioxide is gedetecteerd door middel van een techniek die “secondaire bedekking” wordt genoemd. Hierbij maakt men gebruik van het vergelijken van een tweetal lichtspectra: één van de planeet en diens moederster, plus één van de moederster alleen (waarbij de planeet achter de moederster en buiten het zicht staat). Door deze twee spectra van elkaar “af te trekken”, blijft een zwak residu over: het spectrum van de planeet zelf. Vervolgens heeft men dit spectrum uitgespreid en de absorptie- en emissielijnen van elkaar gescheiden en deze vergeleken met theoretische modellen. Zo wist men het bestaan te onthullen van kooldioxide in de atmosfeer van de planeet.
Kooldioxide is één van de vier “biomarkers” van een leefbare (hoewel niet persé bewoonde) planeet. De andere drie zijn water, methaan en zuurstof – en nu is zuurstof hiervan de enige waarvan het bestaan in de atmosfeer van een exoplaneet nog aangetoond moet worden. Overigens betekent het voorkomen van één of meerdere van deze biomarkers niet persé dat het om een leefbare planeet gaat. Het zijn vooral de verhoudingen tussen deze vier biomarkers die van belang zijn bij het vaststellen van de levensvatbaarheid van een planeet.
De verhouding van kooldioxide in de atmosfeer van HD 189733 b is overigens vastgesteld op ongeveer 0,00001 deeltjes op 1 waterstofdeeltje (waterstof is het meest voorkomende element in vrijwel alle gasplaneten). Deze verhouding is zeker geen aanwijzing voor een levensondersteunende atmosfeer - overigens is de temperatuur van deze atmosfeer sowieso veel te hoog voor het bestaan van leven zoals wij dat kennen.
Bron: Nature
(Astrostart)
Kooldioxide gedetecteerd in atmosfeer exoplaneet
Een team van astronomen heeft de atmosfeer van een verre exoplaneet geanalyseerd, waarbij men voor het eerst de duidelijke signalen van kooldioxide heeft waargenomen. Het is de allereerste keer dat het bestaan van kooldioxide is aangetoond in de atmosfeer van een exoplaneet. De planeet in kwestie, HD 189733 b, is een zogenaamde Hete Jupiter: een planeet met een vergelijkbare massa als Jupiter, maar met een extreem nauwe omloopbaan. Vanaf aarde bedraagt de afstand tot de planeet (en diens moederster) ongeveer 63 lichtjaar.
De kooldioxide is gedetecteerd door middel van een techniek die “secondaire bedekking” wordt genoemd. Hierbij maakt men gebruik van het vergelijken van een tweetal lichtspectra: één van de planeet en diens moederster, plus één van de moederster alleen (waarbij de planeet achter de moederster en buiten het zicht staat). Door deze twee spectra van elkaar “af te trekken”, blijft een zwak residu over: het spectrum van de planeet zelf. Vervolgens heeft men dit spectrum uitgespreid en de absorptie- en emissielijnen van elkaar gescheiden en deze vergeleken met theoretische modellen. Zo wist men het bestaan te onthullen van kooldioxide in de atmosfeer van de planeet.
Kooldioxide is één van de vier “biomarkers” van een leefbare (hoewel niet persé bewoonde) planeet. De andere drie zijn water, methaan en zuurstof – en nu is zuurstof hiervan de enige waarvan het bestaan in de atmosfeer van een exoplaneet nog aangetoond moet worden. Overigens betekent het voorkomen van één of meerdere van deze biomarkers niet persé dat het om een leefbare planeet gaat. Het zijn vooral de verhoudingen tussen deze vier biomarkers die van belang zijn bij het vaststellen van de levensvatbaarheid van een planeet.
De verhouding van kooldioxide in de atmosfeer van HD 189733 b is overigens vastgesteld op ongeveer 0,00001 deeltjes op 1 waterstofdeeltje (waterstof is het meest voorkomende element in vrijwel alle gasplaneten). Deze verhouding is zeker geen aanwijzing voor een levensondersteunende atmosfeer - overigens is de temperatuur van deze atmosfeer sowieso veel te hoog voor het bestaan van leven zoals wij dat kennen.
Bron: Nature
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-12-2008
Bestaan exo-manen kan aangetoond worden
Een nieuw Brits onderzoek heeft uitgewezen dat het mogelijk is om manen te detecteren bij exoplaneten. Volgens het onderzoek kunnen manen hun bestaan kenbaar maken door de invloed die ze hebben op de omloopbanen van de planeten, die hierdoor zachtjes gaan "wiebelen". Dit wordt dan weer zichtbaar in de omloopsnelheid van de planeten, een effect dat met de huidige technologie gemeten kan worden. Op die manier kan men niet alleen het bestaan van de maan aantonen, maar ook diens massa en afstand tot de moederplaneet bepalen!
Van de 300 exoplaneten die aan de wetenschap bekend zijn, bevinden zich ongeveer 30 in de leefbare zone rond de ster (de zone waarin vloeibaar water aan het oppervlak kan voorkomen). Helaas zijn deze 30 planeten allemaal gasreuzen zoals Jupiter en dit zijn minder waarschijnlijke objecten voor het bestaan van leven ten opzichte van rotsachtige werelden met een vast oppervlak.
Nu zijn gasreuzen in het zonnestelsel echter in het bezit van verscheidene grote manen die overeenkomsten vertonen met rotsplaneten. De kans is groot dat dit ook voor exoplaneten geldt, zodat exo-Jupiters in de leefbare zone wellicht omringd worden door massieve, "aardse" manen. Dat betekent dat exoplaneten in de leefbare zone weliswaar weinig kans maken op het ondersteunen van leven, maar dat massieve en aarde-achtige manen van deze planeten toch kunnen zorgen voor levensvatbare werelden!
Bron: Royal Astronomical Society
(Astrostart)
Bestaan exo-manen kan aangetoond worden
Een nieuw Brits onderzoek heeft uitgewezen dat het mogelijk is om manen te detecteren bij exoplaneten. Volgens het onderzoek kunnen manen hun bestaan kenbaar maken door de invloed die ze hebben op de omloopbanen van de planeten, die hierdoor zachtjes gaan "wiebelen". Dit wordt dan weer zichtbaar in de omloopsnelheid van de planeten, een effect dat met de huidige technologie gemeten kan worden. Op die manier kan men niet alleen het bestaan van de maan aantonen, maar ook diens massa en afstand tot de moederplaneet bepalen!
Van de 300 exoplaneten die aan de wetenschap bekend zijn, bevinden zich ongeveer 30 in de leefbare zone rond de ster (de zone waarin vloeibaar water aan het oppervlak kan voorkomen). Helaas zijn deze 30 planeten allemaal gasreuzen zoals Jupiter en dit zijn minder waarschijnlijke objecten voor het bestaan van leven ten opzichte van rotsachtige werelden met een vast oppervlak.
Nu zijn gasreuzen in het zonnestelsel echter in het bezit van verscheidene grote manen die overeenkomsten vertonen met rotsplaneten. De kans is groot dat dit ook voor exoplaneten geldt, zodat exo-Jupiters in de leefbare zone wellicht omringd worden door massieve, "aardse" manen. Dat betekent dat exoplaneten in de leefbare zone weliswaar weinig kans maken op het ondersteunen van leven, maar dat massieve en aarde-achtige manen van deze planeten toch kunnen zorgen voor levensvatbare werelden!
Bron: Royal Astronomical Society
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-12-2008
Koude super-aardes kunnen leven herbergen
Wetenschappers hebben de zoektocht naar buitenaards leven uitgebreid met planeten die weinig leefbaar lijken. Koude super-aardes (grote “sneeuwbal”-planeten die wetenschappers ontdekt hebben in de buitenwijken van verschillende zonnestelsels) blijken in staat te zijn om leven te ondersteunen, zo blijkt uit recent onderzoek. Experts vermoeden dat dergelijke planeten behoorlijk algemeen zijn – volgens sommige schattingen komen super-aardes voor bij één-derde van de planetenstelsels.
Ondanks de naam hebben super-aardes weinig overeenkomsten met de aarde zoals wij die kennen – behalve dan het feit dat ze een vast oppervlak hebben. Een superaarde die op relatief grote afstand van de moederster staat zal bedekt zijn met ijs en een vrij dikke atmosfeer kunnen hebben – misschien wel veel dikker dan die van de aarde. Recent onderzoek heeft nu uitgewezen dat een dergelijke planeet een oceaan van water zou kunnen herbergen, mits deze voldoet aan één van een drietal criteria. De planeet moet namelijk een maximale leeftijd hebben, een minimale massa hebben of een minimale luchtdruk hebben.
Huidige zoektochten naar buitenaards leven richten zich vooral op planeten die zich bevinden in de zogenaamde “leefbare zone” van een ster, de zone waar vloeibaar water aan het oppervlak kan voorkomen (en water is essentieel voor het leven zoals wij dat kennen). Het is echter een feit dat water voorbij de leefbare zone veel algemener kan zijn, meestal in de vorm van ijs. Ons zonnestelsel is hierop geen uitzondering: de kernen van de vier reuzenplaneet bestaan deels uit ijs, vele manen van deze planeten bestaan deels uit ijs en daarnaast bestaan er voorbij Neptunus ontelbare ijsdwergen.
Wetenschappers vermoeden zelfs dat het merendeel van het water op aarde afkomstig is uit de buitendelen van het zonnestelsel en vervolgens door kometen en andere kleine objecten op aarde terecht is gekomen. Dus in plaats van te zoeken naar warme planeten die toevallig aan water zijn gekomen, hebben enkele astronomen de aandacht gericht op koude super-aardes die ter plekke aan hun water gekomen zijn.
De astronomen hebben ontdekt dat grote super-aardes (ongeveer 10 aardemassa’s) voldoende interne warmte bevatten om onder het ijs een vloeibare oceaan te herbergen, ondanks het feit dat deze planeten vijf keer verder van hun moederster staan dan de aarde. Super-aardes van lagere massa zijn tot hetzelfde in staat, mits ze relatief jong zijn (naarmate een planeet ouder wordt koelt deze immers af). Ten slotte kan een super-aarde met een zeer dikke atmosfeer voldoende warmte vasthouden (middels het broeikaseffect) om een vloeibare oceaan te herbergen, wellicht zelfs aan het oppervlak!
Hoewel inmiddels meer dan 300 exoplaneten aan de wetenschap bekend zijn, zijn dit vooral gasreuzen zoals Jupiter. Kleine, rotsachtige planeten (vergelijkbaar met de aarde of Mars) zijn (nog) niet bekend bij andere sterren – het is bijzonder lastig om deze te detecteren. Het detecteren van super-aardes gaat dan wat makkelijker, inmiddels zijn er een redelijk aantal ontdekt.
De grote vraag is nu: als deze planeten leven bevatten, hoe kunnen we dit te weten komen? Wetenschappers hebben al moeite genoeg om te achterhalen of de Jupitermaan Europa leven bevat, laat staan bij planeten op honderden lichtjaren afstand! Het enige antwoord is dan ook: we zullen geduld moeten hebben – totdat onze technologie geavanceerd genoeg is.
Bron: EurekAlert!
(Astrostart)
Koude super-aardes kunnen leven herbergen
Wetenschappers hebben de zoektocht naar buitenaards leven uitgebreid met planeten die weinig leefbaar lijken. Koude super-aardes (grote “sneeuwbal”-planeten die wetenschappers ontdekt hebben in de buitenwijken van verschillende zonnestelsels) blijken in staat te zijn om leven te ondersteunen, zo blijkt uit recent onderzoek. Experts vermoeden dat dergelijke planeten behoorlijk algemeen zijn – volgens sommige schattingen komen super-aardes voor bij één-derde van de planetenstelsels.
Ondanks de naam hebben super-aardes weinig overeenkomsten met de aarde zoals wij die kennen – behalve dan het feit dat ze een vast oppervlak hebben. Een superaarde die op relatief grote afstand van de moederster staat zal bedekt zijn met ijs en een vrij dikke atmosfeer kunnen hebben – misschien wel veel dikker dan die van de aarde. Recent onderzoek heeft nu uitgewezen dat een dergelijke planeet een oceaan van water zou kunnen herbergen, mits deze voldoet aan één van een drietal criteria. De planeet moet namelijk een maximale leeftijd hebben, een minimale massa hebben of een minimale luchtdruk hebben.
Huidige zoektochten naar buitenaards leven richten zich vooral op planeten die zich bevinden in de zogenaamde “leefbare zone” van een ster, de zone waar vloeibaar water aan het oppervlak kan voorkomen (en water is essentieel voor het leven zoals wij dat kennen). Het is echter een feit dat water voorbij de leefbare zone veel algemener kan zijn, meestal in de vorm van ijs. Ons zonnestelsel is hierop geen uitzondering: de kernen van de vier reuzenplaneet bestaan deels uit ijs, vele manen van deze planeten bestaan deels uit ijs en daarnaast bestaan er voorbij Neptunus ontelbare ijsdwergen.
Wetenschappers vermoeden zelfs dat het merendeel van het water op aarde afkomstig is uit de buitendelen van het zonnestelsel en vervolgens door kometen en andere kleine objecten op aarde terecht is gekomen. Dus in plaats van te zoeken naar warme planeten die toevallig aan water zijn gekomen, hebben enkele astronomen de aandacht gericht op koude super-aardes die ter plekke aan hun water gekomen zijn.
De astronomen hebben ontdekt dat grote super-aardes (ongeveer 10 aardemassa’s) voldoende interne warmte bevatten om onder het ijs een vloeibare oceaan te herbergen, ondanks het feit dat deze planeten vijf keer verder van hun moederster staan dan de aarde. Super-aardes van lagere massa zijn tot hetzelfde in staat, mits ze relatief jong zijn (naarmate een planeet ouder wordt koelt deze immers af). Ten slotte kan een super-aarde met een zeer dikke atmosfeer voldoende warmte vasthouden (middels het broeikaseffect) om een vloeibare oceaan te herbergen, wellicht zelfs aan het oppervlak!
Hoewel inmiddels meer dan 300 exoplaneten aan de wetenschap bekend zijn, zijn dit vooral gasreuzen zoals Jupiter. Kleine, rotsachtige planeten (vergelijkbaar met de aarde of Mars) zijn (nog) niet bekend bij andere sterren – het is bijzonder lastig om deze te detecteren. Het detecteren van super-aardes gaat dan wat makkelijker, inmiddels zijn er een redelijk aantal ontdekt.
De grote vraag is nu: als deze planeten leven bevatten, hoe kunnen we dit te weten komen? Wetenschappers hebben al moeite genoeg om te achterhalen of de Jupitermaan Europa leven bevat, laat staan bij planeten op honderden lichtjaren afstand! Het enige antwoord is dan ook: we zullen geduld moeten hebben – totdat onze technologie geavanceerd genoeg is.
Bron: EurekAlert!
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-12-2008
Bestaan er vier soorten leefbare planeten?
Het ontstaan van leven en de leefbaarheid van werelden buiten de aarde behoren tot de grootste mysteries van de moderne wetenschap. Veel onderzoek is er aan deze onderwerpen gewijd, helaas zonder definitieve antwoorden op te leveren. De gerenommeerde planeetdeskundige en exobioloog Jan-Hendrik Bredehoft heeft nu een hypothetisch model opgesteld, waarbij leefbare planeten (met “leefbaar” bedoel ik “leven zoals wij dat kennen”, dus gebaseerd op koolstof als bouwsteen en water als oplosmiddel) in vier categorieën verdeeld worden.
Deze vier groepen zijn: aarde-achtig, Mars-achtig, Europa-achtig en waterwerelden. Ieder van deze planeten is op zijn eigen manier in staat om een vorm van leven te ondersteunen. Werelden zoals de aarde vormen de “topklasse”, waarbij het bestaan van leven in alle facetten tot de mogelijkheden behoord (zoals wordt aangetoond door het simpele feit dat ik dit artikel schrijf en jullie het lezen). Aardse werelden hebben een geschikte atmosfeer, vloeibaar water in overvloed, matige verschillen in temperatuur en een stabiel klimaat: perfect voor het bestaan van complex, meercellig leven.
De tweede klasse wordt gevormd door planeten die vroeger meer aarde-achtig waren, maar vervolgens steeds minder gastvrij zijn geworden. Goede voorbeelden zijn Venus en Mars, die ieder op hun eigen manier verandert zijn van een aardse wereld in een hete hel (Venus) of een koude woestenij (Mars). Echter zou op beide planeten het leven stand kunnen houden in specifieke omgevingen, zoals ondergrondse waterreservoirs of een dunne atmosferische laag met geschikte eigenschappen (zoals relatief waterrijke en hoge wolken op Venus).
Astronomen zijn namelijk van mening dat het leven uiterst standvastig is en dat het, zodra het ontstaan is, zeer moeilijk weer kan verdwijnen. Gedurende de geschiedenis van de aarde heeft onze moederplaneet immers meerdere natuurrampen gekend die ongekend verwoestend waren, maar deze hebben meestal geleidt tot een toename in biodiversiteit en zeker niet tot het vernietigen ervan.
Planeten die vloeibaar water bevatten dat onder een oppervlak van ijs voorkomt, in plaats van aan het oppervlak zelf, vormen de derde klasse van levensvatbare werelden. De Jupitermaan Europa vormt een schoolvoorbeeld in onze lokale kosmische omgeving. Zou hier leven kunnen bestaan? Dit denkbeeld is objectief gezien nogal bijzonder, aangezien dergelijke werelden meestal niet passen in het gemakkelijke concept van de leefbare zone. Europa bevindt zich bijvoorbeeld buiten de zone waarin vloeibaar water aan het oppervlak van een wereld kan voorkomen.
Dit neemt echter niet weg dat het leven nog steeds potentie heeft op dergelijke werelden. Het traditionele concept van de leefbare zone gaat uit van sterren als de primaire bron van energie in planetenstelsels. Bij ijzige werelden zoals Europa spelen aanvullende factoren echter een rol, zoals de zwaartekracht van een andere wereld.
Dergelijke effecten kunnen significant zijn als twee of meer werelden een bijzondere gravitationele relatie hebben met elkaar (bijvoorbeeld een massieve planeet met grote ijzige manen of twee planeten waarbij de omloopbanen elkaar zeer dicht naderen). Als deze zwaartekrachtband groot genoeg is, zal dit resulteren in getijdenkrachten die het inwendige van een ijswereld kunnen kneden en opwarmen. Hierbij zal de primaire bron van energie van binnenuit komen (in plaats van buitenaf) en kan een oceaan van vloeibaar water voorkomen onder een dikke ijskorst.
De vierde categorie van levensvatbare planeten bestaat uit werelden die vrijwel geheel uit water bestaan. Dit soort hypothetische werelden zijn even groot als de rotsplaneten in ons zonnestelsel (van Mercurius tot de aarde) en herbergen uitgestrekte oceanen. In tegenstelling tot de oceanen op aarde, staat het water op deze planeet nooit in direct contact met silicaten of andere rotsen. In plaats daarvan kunnen deze planeten geheel uit water bestaan (met een kern van ijs onder hoge druk), of in het bezit zijn van een watermassa dat door dikke lagen van exotisch hogedruk-ijs gescheiden wordt van de rotsachtige kern.
Dergelijke werelden lijken veelbelovend te zijn voor het bestaan van leven, maar Bredehoft is pessimistisch. Het ontstaan van leven is namelijk afhankelijk van bepaalde concentraties van koolstof (de bouwsteen van het leven zoals wij dat kennen), dat onder geschikte omstandigheden (zoals warme getijdenpoelen of hydrothermische schoorstenen in de diepzee) kan leiden tot het ontstaan van levende cellen. Bij waterplaneten is de totale hoeveelheid water echter zo enorm, dat alle koolstofcomponenten enorm verdunt zijn. Om toch het ontstaan van leven mogelijk te maken, moet de concentratie aan koolstofverbindingen op deze planeten ongelooflijk hoog zijn.
Bron: SPACE.com
(Astrostart)
Bestaan er vier soorten leefbare planeten?
Het ontstaan van leven en de leefbaarheid van werelden buiten de aarde behoren tot de grootste mysteries van de moderne wetenschap. Veel onderzoek is er aan deze onderwerpen gewijd, helaas zonder definitieve antwoorden op te leveren. De gerenommeerde planeetdeskundige en exobioloog Jan-Hendrik Bredehoft heeft nu een hypothetisch model opgesteld, waarbij leefbare planeten (met “leefbaar” bedoel ik “leven zoals wij dat kennen”, dus gebaseerd op koolstof als bouwsteen en water als oplosmiddel) in vier categorieën verdeeld worden.
Deze vier groepen zijn: aarde-achtig, Mars-achtig, Europa-achtig en waterwerelden. Ieder van deze planeten is op zijn eigen manier in staat om een vorm van leven te ondersteunen. Werelden zoals de aarde vormen de “topklasse”, waarbij het bestaan van leven in alle facetten tot de mogelijkheden behoord (zoals wordt aangetoond door het simpele feit dat ik dit artikel schrijf en jullie het lezen). Aardse werelden hebben een geschikte atmosfeer, vloeibaar water in overvloed, matige verschillen in temperatuur en een stabiel klimaat: perfect voor het bestaan van complex, meercellig leven.
De tweede klasse wordt gevormd door planeten die vroeger meer aarde-achtig waren, maar vervolgens steeds minder gastvrij zijn geworden. Goede voorbeelden zijn Venus en Mars, die ieder op hun eigen manier verandert zijn van een aardse wereld in een hete hel (Venus) of een koude woestenij (Mars). Echter zou op beide planeten het leven stand kunnen houden in specifieke omgevingen, zoals ondergrondse waterreservoirs of een dunne atmosferische laag met geschikte eigenschappen (zoals relatief waterrijke en hoge wolken op Venus).
Astronomen zijn namelijk van mening dat het leven uiterst standvastig is en dat het, zodra het ontstaan is, zeer moeilijk weer kan verdwijnen. Gedurende de geschiedenis van de aarde heeft onze moederplaneet immers meerdere natuurrampen gekend die ongekend verwoestend waren, maar deze hebben meestal geleidt tot een toename in biodiversiteit en zeker niet tot het vernietigen ervan.
Planeten die vloeibaar water bevatten dat onder een oppervlak van ijs voorkomt, in plaats van aan het oppervlak zelf, vormen de derde klasse van levensvatbare werelden. De Jupitermaan Europa vormt een schoolvoorbeeld in onze lokale kosmische omgeving. Zou hier leven kunnen bestaan? Dit denkbeeld is objectief gezien nogal bijzonder, aangezien dergelijke werelden meestal niet passen in het gemakkelijke concept van de leefbare zone. Europa bevindt zich bijvoorbeeld buiten de zone waarin vloeibaar water aan het oppervlak van een wereld kan voorkomen.
Dit neemt echter niet weg dat het leven nog steeds potentie heeft op dergelijke werelden. Het traditionele concept van de leefbare zone gaat uit van sterren als de primaire bron van energie in planetenstelsels. Bij ijzige werelden zoals Europa spelen aanvullende factoren echter een rol, zoals de zwaartekracht van een andere wereld.
Dergelijke effecten kunnen significant zijn als twee of meer werelden een bijzondere gravitationele relatie hebben met elkaar (bijvoorbeeld een massieve planeet met grote ijzige manen of twee planeten waarbij de omloopbanen elkaar zeer dicht naderen). Als deze zwaartekrachtband groot genoeg is, zal dit resulteren in getijdenkrachten die het inwendige van een ijswereld kunnen kneden en opwarmen. Hierbij zal de primaire bron van energie van binnenuit komen (in plaats van buitenaf) en kan een oceaan van vloeibaar water voorkomen onder een dikke ijskorst.
De vierde categorie van levensvatbare planeten bestaat uit werelden die vrijwel geheel uit water bestaan. Dit soort hypothetische werelden zijn even groot als de rotsplaneten in ons zonnestelsel (van Mercurius tot de aarde) en herbergen uitgestrekte oceanen. In tegenstelling tot de oceanen op aarde, staat het water op deze planeet nooit in direct contact met silicaten of andere rotsen. In plaats daarvan kunnen deze planeten geheel uit water bestaan (met een kern van ijs onder hoge druk), of in het bezit zijn van een watermassa dat door dikke lagen van exotisch hogedruk-ijs gescheiden wordt van de rotsachtige kern.
Dergelijke werelden lijken veelbelovend te zijn voor het bestaan van leven, maar Bredehoft is pessimistisch. Het ontstaan van leven is namelijk afhankelijk van bepaalde concentraties van koolstof (de bouwsteen van het leven zoals wij dat kennen), dat onder geschikte omstandigheden (zoals warme getijdenpoelen of hydrothermische schoorstenen in de diepzee) kan leiden tot het ontstaan van levende cellen. Bij waterplaneten is de totale hoeveelheid water echter zo enorm, dat alle koolstofcomponenten enorm verdunt zijn. Om toch het ontstaan van leven mogelijk te maken, moet de concentratie aan koolstofverbindingen op deze planeten ongelooflijk hoog zijn.
Bron: SPACE.com
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-01-2009
Planeetvorming goed mogelijk bij dubbelsterren
Een recent onderzoek heeft uitgewezen dat dubbelsterren even gemakkelijk planeten kunnen vormen dan enkelvoudige sterren, in tegenstelling tot wat lange tijd beweerd werd. De onderzoekers hebben namelijk de vingerafdrukken gevonden van koolmonoxide en waterstofcyanide bij de variabele dubbelster V4046-Sagittarius. Dit geldt als direct bewijs voor planeetvorming: als de vorming van planeten het vuur is, vormen koolmonoxide en waterstofcyanide de rook.
De twee sterren, die samen V4046-Sgr vormen, zijn slechts 10 miljoen jaar oud en draaien in slechts 2,5 dag rondom elkaar heen. De onderlinge afstand bedraagt slechts 10 keer de diameter van de zon, wat in kosmische termen minder dan een haartje is. De twee componenten staan zelfs zo dicht bij elkaar, dat ze één enkele planeetvormende schijf delen. Dat betekent dat de interacties en processen binnen deze schijf weinig verschillen van degene die voorkomen bij planeetvormende schijven rondom enkelvoudige sterren.
Het team van wetenschappers gaat nu proberen om daadwerkelijk planeten te detecteren bij V4046-Sgr en hopen ze zelfs direct te fotograferen. De recente directe foto’s van de planeet bij Fomalhaut en de drie planeten bij HR 8799 heeft laten zien dat de huidige technologie voldoende gevorderd is om het direct waarnemen van exoplaneten mogelijk te maken. Het team hoopt dan ook het eerste te zijn dat een foto maakt van een exoplaneet bij een dubbelster.
Wemelt het van de Tatooine 's in het heelal?
Bron: Rochester Institute of Technology
(Astrostart)
Planeetvorming goed mogelijk bij dubbelsterren
Een recent onderzoek heeft uitgewezen dat dubbelsterren even gemakkelijk planeten kunnen vormen dan enkelvoudige sterren, in tegenstelling tot wat lange tijd beweerd werd. De onderzoekers hebben namelijk de vingerafdrukken gevonden van koolmonoxide en waterstofcyanide bij de variabele dubbelster V4046-Sagittarius. Dit geldt als direct bewijs voor planeetvorming: als de vorming van planeten het vuur is, vormen koolmonoxide en waterstofcyanide de rook.
De twee sterren, die samen V4046-Sgr vormen, zijn slechts 10 miljoen jaar oud en draaien in slechts 2,5 dag rondom elkaar heen. De onderlinge afstand bedraagt slechts 10 keer de diameter van de zon, wat in kosmische termen minder dan een haartje is. De twee componenten staan zelfs zo dicht bij elkaar, dat ze één enkele planeetvormende schijf delen. Dat betekent dat de interacties en processen binnen deze schijf weinig verschillen van degene die voorkomen bij planeetvormende schijven rondom enkelvoudige sterren.
Het team van wetenschappers gaat nu proberen om daadwerkelijk planeten te detecteren bij V4046-Sgr en hopen ze zelfs direct te fotograferen. De recente directe foto’s van de planeet bij Fomalhaut en de drie planeten bij HR 8799 heeft laten zien dat de huidige technologie voldoende gevorderd is om het direct waarnemen van exoplaneten mogelijk te maken. Het team hoopt dan ook het eerste te zijn dat een foto maakt van een exoplaneet bij een dubbelster.
Wemelt het van de Tatooine 's in het heelal?
Bron: Rochester Institute of Technology
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-01-2009
Warme gloed exoplaneet vanaf de grond gemeten
Het is astronomen gelukt om met een telescoop vanaf de aarde warmtestraling van twee verschillende exoplaneten waar te nemen. De resultaten worden deze week gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics door twee onafhankelijke onderzoeksgroepen, waarvan één van de Universiteit Leiden. De gemeten straling duidt er op dat op de ‘Leidse planeet’ een temperatuur heerst van meer dan 1700 graden Celsius.
Het team van de Sterrewacht Leiden, bestaande uit Ernst de Mooij en Ignas Snellen, heeft met behulp van de William Herschel Telescope op het Canarische Eiland La Palma voor het eerst vanaf de aarde een zogenoemde secundaire eclips waargenomen van de planeet die draait rond de ster TrES-3, op een afstand van 800 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Hercules.
De planeet schuift eens in de 31 uur precies voor zijn moederster langs en verduistert daarbij een klein beetje van het sterlicht. De Leidse astronomen hebben de secundaire eclips gemeten, het moment dat de planeet achter de ster langsschuift, waarbij het planeetlicht wordt verduisterd. Dit licht komt van de warme gloed van de planeet. De planeet is zo warm omdat hij heel dicht bij de ster staat, 40 keer dichter bij zijn ster dan dat de aarde bij de zon staat.
Ernst de Mooij, die het onderzoek geleid heeft, is erg blij met het behaalde resultaat: "Voorheen zijn er met de Spitzer-satelliet van NASA al waarnemingen verricht aan enkele exoplaneten, maar allemaal op lange golflengtes, waar de straling van de planeet minder interessant is". Ignas Snellen vervolgt: "Onze nieuwe waarnemingen openen een heel nieuw stuk spectrum, niet waarneembaar met de Spitzer-telescoop. Deze geven inzicht in de opbouw van de planeetatmosfeer”. De waarnemingen duiden op de aanwezigheid van een thermische inversielaag, waarbij de bovenste lagen van de atmosfeer warmer zijn dan die daaronder, een proces dat ook vaak in de dampkring van de aarde voorkomt.
Secundaire eclips TrES-3b
De tweede studie is uitgevoerd door David Sing van het Observatoire de Paris, en Mercedes Lopez-Moralez van het Carnegie Institution of Washington. Zij bestudeerden exoplaneet OGLE-TR-56b. Deze waarnemingen zijn op nog kortere golflengten gedaan en duiden op een nog hetere planeet dan TrES-3b.
Bron: Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie
(Astrostart)
Warme gloed exoplaneet vanaf de grond gemeten
Het is astronomen gelukt om met een telescoop vanaf de aarde warmtestraling van twee verschillende exoplaneten waar te nemen. De resultaten worden deze week gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics door twee onafhankelijke onderzoeksgroepen, waarvan één van de Universiteit Leiden. De gemeten straling duidt er op dat op de ‘Leidse planeet’ een temperatuur heerst van meer dan 1700 graden Celsius.
Het team van de Sterrewacht Leiden, bestaande uit Ernst de Mooij en Ignas Snellen, heeft met behulp van de William Herschel Telescope op het Canarische Eiland La Palma voor het eerst vanaf de aarde een zogenoemde secundaire eclips waargenomen van de planeet die draait rond de ster TrES-3, op een afstand van 800 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Hercules.
De planeet schuift eens in de 31 uur precies voor zijn moederster langs en verduistert daarbij een klein beetje van het sterlicht. De Leidse astronomen hebben de secundaire eclips gemeten, het moment dat de planeet achter de ster langsschuift, waarbij het planeetlicht wordt verduisterd. Dit licht komt van de warme gloed van de planeet. De planeet is zo warm omdat hij heel dicht bij de ster staat, 40 keer dichter bij zijn ster dan dat de aarde bij de zon staat.
Ernst de Mooij, die het onderzoek geleid heeft, is erg blij met het behaalde resultaat: "Voorheen zijn er met de Spitzer-satelliet van NASA al waarnemingen verricht aan enkele exoplaneten, maar allemaal op lange golflengtes, waar de straling van de planeet minder interessant is". Ignas Snellen vervolgt: "Onze nieuwe waarnemingen openen een heel nieuw stuk spectrum, niet waarneembaar met de Spitzer-telescoop. Deze geven inzicht in de opbouw van de planeetatmosfeer”. De waarnemingen duiden op de aanwezigheid van een thermische inversielaag, waarbij de bovenste lagen van de atmosfeer warmer zijn dan die daaronder, een proces dat ook vaak in de dampkring van de aarde voorkomt.
Secundaire eclips TrES-3b
De tweede studie is uitgevoerd door David Sing van het Observatoire de Paris, en Mercedes Lopez-Moralez van het Carnegie Institution of Washington. Zij bestudeerden exoplaneet OGLE-TR-56b. Deze waarnemingen zijn op nog kortere golflengten gedaan en duiden op een nog hetere planeet dan TrES-3b.
Bron: Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-01-2009
Kleinste exoplaneet lijkt niet veel zwaarder dan de aarde
AMSTERDAM - In juni 2008 maakten sterrenkundigen de ontdekking bekend van een kleine planeet bij een kleine ster of bruine dwerg op 3000 lichtjaar afstand. De massa van de exoplaneet, met de aanduiding MOA-2007-BLG-192Lb, werd toen nog geschat op drie aardmassa's.
Het heeft er nu echter alle schijn van dat de planeet nog aanzienlijk lichter is dan dat. De weegschaal staat nu op 1,4 aardmassa. De planeet werd ontdekt met behulp van microlensing.
Daarbij passeert een ster vanaf de aarde gezien precies vóór een andere ster langs. Het licht van de achtergrondster wordt dan afgebogen door de zwaartekracht van de voorgrondster, wat in een enkele dagen durende helderheidstoename van de verre ster leidt.
Extra helderheidspiekje
Als er bij de voorgrondster een planeet staat, geeft de zwaartekracht daarvan gedurende een paar uur nog een extra helderheidspiekje. Het is niet eenvoudig om uit die helderheidspieken af te leiden hoe zwaar de beide hemellichamen zijn.
Aanvankelijk gingen de onderzoekers er nog van uit dat de ster een bruine dwerg was - een mislukte ster eigenlijk. Maar recentere waarneming wijzen erop dat de ster waarschijnlijk zwaarder is: het zou gaan om een rode dwerg.
Voorjaar
En in dat geval is de massa van de planeet ruim twee keer zo klein als tot nog toe werd aangenomen. Dit voorjaar zal met de Very Large Telescope opnieuw naar de ster worden gekeken, om zijn massa nauwkeurig vast te stellen.
(nu.nl)
Kleinste exoplaneet lijkt niet veel zwaarder dan de aarde
AMSTERDAM - In juni 2008 maakten sterrenkundigen de ontdekking bekend van een kleine planeet bij een kleine ster of bruine dwerg op 3000 lichtjaar afstand. De massa van de exoplaneet, met de aanduiding MOA-2007-BLG-192Lb, werd toen nog geschat op drie aardmassa's.
Het heeft er nu echter alle schijn van dat de planeet nog aanzienlijk lichter is dan dat. De weegschaal staat nu op 1,4 aardmassa. De planeet werd ontdekt met behulp van microlensing.
Daarbij passeert een ster vanaf de aarde gezien precies vóór een andere ster langs. Het licht van de achtergrondster wordt dan afgebogen door de zwaartekracht van de voorgrondster, wat in een enkele dagen durende helderheidstoename van de verre ster leidt.
Extra helderheidspiekje
Als er bij de voorgrondster een planeet staat, geeft de zwaartekracht daarvan gedurende een paar uur nog een extra helderheidspiekje. Het is niet eenvoudig om uit die helderheidspieken af te leiden hoe zwaar de beide hemellichamen zijn.
Aanvankelijk gingen de onderzoekers er nog van uit dat de ster een bruine dwerg was - een mislukte ster eigenlijk. Maar recentere waarneming wijzen erop dat de ster waarschijnlijk zwaarder is: het zou gaan om een rode dwerg.
Voorjaar
En in dat geval is de massa van de planeet ruim twee keer zo klein als tot nog toe werd aangenomen. Dit voorjaar zal met de Very Large Telescope opnieuw naar de ster worden gekeken, om zijn massa nauwkeurig vast te stellen.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-01-2009
Waar kunnen we ons zusje vinden?
Illustratie van een exo-aarde.
Sommige sterrenkundigen twijfelen er niet aan: buitenaards leven moet binnen afzienbare tijd kunnen worden aangetoond. 'Er bestaan absoluut exo-aardes.' Naar de sociologische gevolgen kunnen we slechts gissen.
Carsten Dominik windt er geen doekjes om. De ontdekking van buitenaards leven is het mooiste wat hij zich kan voorstellen. Dominik is bijzonder hoogleraar exoplaneten aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is ervan overtuigd dat er binnen vijf à tien jaar een planeet bij een andere ster wordt gevonden die als twee druppels water op de aarde lijkt. Dan is het nog maar een relatief kleine stap om aan te tonen dat daar iets op leeft. ‘Het is een van de grote vragen die ik graag beantwoord zou zien,’ zegt Dominik. ‘Als ik die ontdekking nog mee mag maken, kan ik gelukkig sterven.’
Grote woorden, maar het gaat dan ook om een grote gebeurtenis. En Dominik is bepaald niet de enige die er zo tegenaan kijkt. ‘We hebben het doel duidelijk voor ogen; we zien het einde van de tunnel,’ zegt Stéphane Udry van de Universiteit van Genève. ‘Ik verwacht dat er binnen vijfentwintig à vijftig jaar buitenaards leven ontdekt kan worden. Hoe snel het zal gaan hangt voornamelijk af van de politiek, want er zijn nieuwe, dure instrumenten en ruimtetelescopen voor nodig.’ Naar de sociologische implicaties van zo’n ontdekking kan Udry slechts gissen, maar dat de maatschappij er op den duur door zal veranderen, lijdt volgens hem geen twijfel.
Eind negentiende eeuw, toen er driftig gespeculeerd werd over intelligente bewoners op Mars, waren veel wetenschappers er ook van overtuigd dat de ontdekking van buitenaards leven om de hoek lag. Maar Udry is niet bang voor een nieuwe deceptie. ‘Er is zo veel vooruitgang geboekt,’ zegt hij. ‘We weten nu dat alle elementen die nodig zijn voor het leven geproduceerd worden in het inwendige van sterren. En we hebben inmiddels bij honderden sterren planeten ontdekt. Stapsgewijs zijn we de ideeën over buitenaards leven nu aan het ondersteunen en bewijzen met behulp van harde feiten.’
Dat de aarde niet uniek is, staat vast. Udry’s collega’s Michel Mayor en Didier Queloz ontdekten in 1995 voor het eerst een planeet bij een andere ster die veel op de zon lijkt. Sindsien zijn er meer dan driehonderd van zulke exoplaneten gevonden. ‘Het onderzoeksgebied heeft echter heel veel verrassingen opgeleverd,’ zegt Dominik. Veel planetenstelsels hebben heel andere eigenschappen dan ons eigen zonnestelsel, dus er is nog steeds niet duidelijk hoe zeldzaam kleine, waterrijke planeten als de onze zijn. ‘Er bestaan absoluut exo-aardes. De vraag is alleen hoe talrijk die zijn en dus hoe dichtbij we ze kunnen aantreffen.’
Een tot de verbeelding sprekende gedachte: elders in het Melkwegstelsel wemelt het van de planeten met zeeën en oceanen, met gletsjers en vulkanen, met rivierdelta’s en zandduinen, met bergbeekjes en regenbogen. Tweelingzusjes van de aarde, waar ook ooit organische moleculen uit de kosmos op neerdwarrelden, en waar – net als op onze eigen planeet – in een ver verleden leven kan zijn ontstaan. Wat lange tijd tot het domein van de sciencefiction behoorde, komt nu binnen bereik van de wetenschap. Dominik: ‘De vraag naar het bestaan van buitenaards leven is de drijvende kracht voor iedereen die onderzoek doet aan exoplaneten.’
Kleine planeten zoals de aarde zijn tot nu toe nog steeds niet ontdekt. Grote, zware reuzenplaneten vallen veel meer op. Minstens zo groot als Jupiter, en in veel gevallen een stuk zwaarder. Ze verraden hun aanwezigheid doordat ze met hun zwaartekracht schommelingen veroorzaken in de positie van de ster waar ze omheen draaien. Of, wanneer we toevallig van opzij tegen hun baan aankijken, doordat ze elke omloop voor hun moederster langs bewegen. Tijdens zo’n planeetovergang lijkt de ster daardoor een paar uur lang iets zwakker dan normaal. Beide zoektechnieken zijn vooral gevoelig voor grote, zware planeten in heel kleine omloopbanen. Zulke ‘hete Jupiters’ (ze kunnen temperaturen hebben van meer dan duizend graden) zijn gevonden bij ruwweg één op de vijf zonachtige sterren.
In zo’n stelsel komen waarschijnlijk geen aarde-achtige planeten voor, legt Dominik uit. Zeker niet in de zogeheten ‘bewoonbare zone’ rond de ster, op een afstand waar het niet te heet en niet te koud is, zodat er vloeibaar water kan voorkomen – volgens de meeste astrobiologen een voorwaarde voor de vorming van leven. De reden is dat de hete Jupiters vermoedelijk op veel grotere afstand van de ster ontstonden, en later naar binnen spiraalden. Als er in de binnengebieden van zo’n planetenstelsel al tweelingzusjes van de aarde voorkwamen, zijn die door de zwaartekracht van de migrerende reuzenplaneet uit hun baan geslingerd.
In andere planetenstelsels staan de gevonden reuzenplaneten op grotere afstand, maar vaak bewegen ze dan in langgerekte banen. Ook dan is er weinig ruimte voor een exo-aarde in een stabiele omloopbaan in de bewoonbare zone. Geen wonder dus dat astronomen opgewonden raakten toen een paar weken geleden de eerste echte foto werd gepubliceerd van een ander planetenstelsel, bij de ster HR 8799, op 128 lichtjaar afstand van de zon. Dat bleek namelijk een stelsel te zijn met drie zware planeten in heel wijde banen – een groot uitgevallen kopie van ons eigen zonnestelsel. Alle ruimte dus voor een aarde-achtige planeet op kleinere afstand van de ster.
Maar wie op zoek is naar leven, hoeft zich bij die speurtocht natuurlijk niet te beperken tot aarde-achtige planeten bij zon-achtige sterren. Ook bij zwakke, rode dwergsterretjes (die enorm veel talrijker zijn dan sterren zoals de zon) kunnen planeten voorkomen. Bij zo’n koele dwergster ligt de bewoonbare zone op veel geringere afstand, en een kleine planeet in die zone is makkelijker te vinden: de lichtgewicht moederster wordt sneller aan het schommelen gebracht, en ook de kans op het waarnemen van planeetovergangen is groter. Udry en zijn collega’s ontdekten anderhalf jaar geleden inderdaad een soort ‘superaarde’ (ongeveer vijf keer zo zwaar als onze thuisplaneet) in de bewoonbare zone van de dwergster Gliese 581. Een wereld met een vast oppervlak, waar in principe vloeibaar water zou kunnen voorkomen.
Maar voor de Zwiterse planetenjagers is dat nog lang niet genoeg. Udry: ‘Zelfs als we een planeet vinden die even groot en zwaar is als de aarde, en in precies de goede baan beweegt, dan is nog steeds niet gezegd dat er iets leeft. En dat is de vraag waar het uiteindelijk echt om draait.’ Zelf is hij er ‘sinds zeer jonge leeftijd’ al van overtuigd dat er op tal van plaatsen in het heelal leven voorkomt. ‘Het is een soort geloof,’ geeft hij toe. ‘Ik kan me eenvoudigweg niet voorstellen dat wij zo uniek en speciaal zijn.’ Hij hoopt vurig de ontdekking zelf nog mee te maken. ‘Ik ben inmiddels 47, dus ik durf er niet meer echt op te rekenen, maar ik heb nog wel goede hoop.’
Overigens zien theoretici steeds meer mogelijkheden voor ‘levende planeten’, ook buiten de klassieke bewoonbare zone. Planeten die eigenlijk te ver van hun ster staan, kunnen toch warm gehouden worden door grootschalige vulkanische activiteit. Bevroren superaardes in de buitendelen van een planetenstelsel – grote ijswerelden waarvan er enorm veel in het heelal moeten voorkomen – hebben misschien een ondergrondse oceaan van vloeibaar water, op temperatuur gehouden door de inwendige warmte die nog resteert uit de ontstaansperiode. In zo’n oceaan zouden micro-organismen kunnen leven.Ook op de manen van sommige grote exoplaneten kan leven voorkomen.
Blijft de vraag hoe je de aanwezigheid van leven op een verre exoplaneet kunt aantonen. Het zou natuurlijk mooi zijn als we radioboodschappen opvangen van buitenaardse beschavingen, aldus Udry, maar die kans lijkt wel heel klein. Het ligt veel meer voor de hand dat leven – in welke vorm dan ook – zich verraadt door de samenstelling van de dampkring van de betreffende planeet. Als daar zuurstof, ozon en methaan in voorkomt, kan het eigenlijk niet anders of de planeet moet biologische activiteit vertonen – andere mogelijkheden zijn niet bekend. ‘Als we zoiets vinden, is er vast wel weer iemand die met een alternatieve verklaring komt,’ zegt Dominik, ‘maar voor mij zou er sprake zijn van een extreem sterke aanwijzing.’
De vondst van een tweede aarde zal waarschijnlijk nog een paar jaar op zich laten wachten, maar verrassingen zijn niet uitgesloten. ‘Tot nu toe wordt dit vakgebied gekenmerkt door de ene meevaller na de andere,’ aldus Dominik. Misschien wordt de eerste exo-aarde volgend jaar al ontdekt door de Amerikaanse kunstmaan Kepler, die voorjaar 2009 gelanceerd wordt. En anders door de extreem gevoelige spectrograaf Super-HARPS die Stéphane Udry en zijn collega’s ontwikkelen voor gebruik op de Europese Very Large Telescope in Chili. Maar om daadwerkelijk metingen te verrichten aan de dampkring van zo’n planeet, heb je een compleet nieuwe generatie van instrumenten nodig. Udry: ‘Dat lukt alleen met heel grote telescopen in de ruimte.’
Voor Carsten Dominik zou de ontdekking van buitenaards leven een fantastische belevenis zijn. ‘Toen ik jong was, las ik de boeken van de Duitse popularisator Hoimar von Ditfurth, zoals "Kinder des Weltalls",’ vertelt hij. ‘Daarin legde hij uit dat wij ons bestaan niet los kunnen zien van het heelal, maar dat wij een wezenlijk onderdeel vormen van de evolutie van de kosmos. Dat vind ik een mooie gedachte, die enorm versterkt zou worden als we elders in het heelal ook leven vinden. Dan weet je namelijk zeker dat het leven op aarde geen onwaarschijnlijk toevalsproduct is.’
(allesoversterrenkunde)
Waar kunnen we ons zusje vinden?
Illustratie van een exo-aarde.
Sommige sterrenkundigen twijfelen er niet aan: buitenaards leven moet binnen afzienbare tijd kunnen worden aangetoond. 'Er bestaan absoluut exo-aardes.' Naar de sociologische gevolgen kunnen we slechts gissen.
Carsten Dominik windt er geen doekjes om. De ontdekking van buitenaards leven is het mooiste wat hij zich kan voorstellen. Dominik is bijzonder hoogleraar exoplaneten aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is ervan overtuigd dat er binnen vijf à tien jaar een planeet bij een andere ster wordt gevonden die als twee druppels water op de aarde lijkt. Dan is het nog maar een relatief kleine stap om aan te tonen dat daar iets op leeft. ‘Het is een van de grote vragen die ik graag beantwoord zou zien,’ zegt Dominik. ‘Als ik die ontdekking nog mee mag maken, kan ik gelukkig sterven.’
Grote woorden, maar het gaat dan ook om een grote gebeurtenis. En Dominik is bepaald niet de enige die er zo tegenaan kijkt. ‘We hebben het doel duidelijk voor ogen; we zien het einde van de tunnel,’ zegt Stéphane Udry van de Universiteit van Genève. ‘Ik verwacht dat er binnen vijfentwintig à vijftig jaar buitenaards leven ontdekt kan worden. Hoe snel het zal gaan hangt voornamelijk af van de politiek, want er zijn nieuwe, dure instrumenten en ruimtetelescopen voor nodig.’ Naar de sociologische implicaties van zo’n ontdekking kan Udry slechts gissen, maar dat de maatschappij er op den duur door zal veranderen, lijdt volgens hem geen twijfel.
Eind negentiende eeuw, toen er driftig gespeculeerd werd over intelligente bewoners op Mars, waren veel wetenschappers er ook van overtuigd dat de ontdekking van buitenaards leven om de hoek lag. Maar Udry is niet bang voor een nieuwe deceptie. ‘Er is zo veel vooruitgang geboekt,’ zegt hij. ‘We weten nu dat alle elementen die nodig zijn voor het leven geproduceerd worden in het inwendige van sterren. En we hebben inmiddels bij honderden sterren planeten ontdekt. Stapsgewijs zijn we de ideeën over buitenaards leven nu aan het ondersteunen en bewijzen met behulp van harde feiten.’
Dat de aarde niet uniek is, staat vast. Udry’s collega’s Michel Mayor en Didier Queloz ontdekten in 1995 voor het eerst een planeet bij een andere ster die veel op de zon lijkt. Sindsien zijn er meer dan driehonderd van zulke exoplaneten gevonden. ‘Het onderzoeksgebied heeft echter heel veel verrassingen opgeleverd,’ zegt Dominik. Veel planetenstelsels hebben heel andere eigenschappen dan ons eigen zonnestelsel, dus er is nog steeds niet duidelijk hoe zeldzaam kleine, waterrijke planeten als de onze zijn. ‘Er bestaan absoluut exo-aardes. De vraag is alleen hoe talrijk die zijn en dus hoe dichtbij we ze kunnen aantreffen.’
Een tot de verbeelding sprekende gedachte: elders in het Melkwegstelsel wemelt het van de planeten met zeeën en oceanen, met gletsjers en vulkanen, met rivierdelta’s en zandduinen, met bergbeekjes en regenbogen. Tweelingzusjes van de aarde, waar ook ooit organische moleculen uit de kosmos op neerdwarrelden, en waar – net als op onze eigen planeet – in een ver verleden leven kan zijn ontstaan. Wat lange tijd tot het domein van de sciencefiction behoorde, komt nu binnen bereik van de wetenschap. Dominik: ‘De vraag naar het bestaan van buitenaards leven is de drijvende kracht voor iedereen die onderzoek doet aan exoplaneten.’
Kleine planeten zoals de aarde zijn tot nu toe nog steeds niet ontdekt. Grote, zware reuzenplaneten vallen veel meer op. Minstens zo groot als Jupiter, en in veel gevallen een stuk zwaarder. Ze verraden hun aanwezigheid doordat ze met hun zwaartekracht schommelingen veroorzaken in de positie van de ster waar ze omheen draaien. Of, wanneer we toevallig van opzij tegen hun baan aankijken, doordat ze elke omloop voor hun moederster langs bewegen. Tijdens zo’n planeetovergang lijkt de ster daardoor een paar uur lang iets zwakker dan normaal. Beide zoektechnieken zijn vooral gevoelig voor grote, zware planeten in heel kleine omloopbanen. Zulke ‘hete Jupiters’ (ze kunnen temperaturen hebben van meer dan duizend graden) zijn gevonden bij ruwweg één op de vijf zonachtige sterren.
In zo’n stelsel komen waarschijnlijk geen aarde-achtige planeten voor, legt Dominik uit. Zeker niet in de zogeheten ‘bewoonbare zone’ rond de ster, op een afstand waar het niet te heet en niet te koud is, zodat er vloeibaar water kan voorkomen – volgens de meeste astrobiologen een voorwaarde voor de vorming van leven. De reden is dat de hete Jupiters vermoedelijk op veel grotere afstand van de ster ontstonden, en later naar binnen spiraalden. Als er in de binnengebieden van zo’n planetenstelsel al tweelingzusjes van de aarde voorkwamen, zijn die door de zwaartekracht van de migrerende reuzenplaneet uit hun baan geslingerd.
In andere planetenstelsels staan de gevonden reuzenplaneten op grotere afstand, maar vaak bewegen ze dan in langgerekte banen. Ook dan is er weinig ruimte voor een exo-aarde in een stabiele omloopbaan in de bewoonbare zone. Geen wonder dus dat astronomen opgewonden raakten toen een paar weken geleden de eerste echte foto werd gepubliceerd van een ander planetenstelsel, bij de ster HR 8799, op 128 lichtjaar afstand van de zon. Dat bleek namelijk een stelsel te zijn met drie zware planeten in heel wijde banen – een groot uitgevallen kopie van ons eigen zonnestelsel. Alle ruimte dus voor een aarde-achtige planeet op kleinere afstand van de ster.
Maar wie op zoek is naar leven, hoeft zich bij die speurtocht natuurlijk niet te beperken tot aarde-achtige planeten bij zon-achtige sterren. Ook bij zwakke, rode dwergsterretjes (die enorm veel talrijker zijn dan sterren zoals de zon) kunnen planeten voorkomen. Bij zo’n koele dwergster ligt de bewoonbare zone op veel geringere afstand, en een kleine planeet in die zone is makkelijker te vinden: de lichtgewicht moederster wordt sneller aan het schommelen gebracht, en ook de kans op het waarnemen van planeetovergangen is groter. Udry en zijn collega’s ontdekten anderhalf jaar geleden inderdaad een soort ‘superaarde’ (ongeveer vijf keer zo zwaar als onze thuisplaneet) in de bewoonbare zone van de dwergster Gliese 581. Een wereld met een vast oppervlak, waar in principe vloeibaar water zou kunnen voorkomen.
Maar voor de Zwiterse planetenjagers is dat nog lang niet genoeg. Udry: ‘Zelfs als we een planeet vinden die even groot en zwaar is als de aarde, en in precies de goede baan beweegt, dan is nog steeds niet gezegd dat er iets leeft. En dat is de vraag waar het uiteindelijk echt om draait.’ Zelf is hij er ‘sinds zeer jonge leeftijd’ al van overtuigd dat er op tal van plaatsen in het heelal leven voorkomt. ‘Het is een soort geloof,’ geeft hij toe. ‘Ik kan me eenvoudigweg niet voorstellen dat wij zo uniek en speciaal zijn.’ Hij hoopt vurig de ontdekking zelf nog mee te maken. ‘Ik ben inmiddels 47, dus ik durf er niet meer echt op te rekenen, maar ik heb nog wel goede hoop.’
Overigens zien theoretici steeds meer mogelijkheden voor ‘levende planeten’, ook buiten de klassieke bewoonbare zone. Planeten die eigenlijk te ver van hun ster staan, kunnen toch warm gehouden worden door grootschalige vulkanische activiteit. Bevroren superaardes in de buitendelen van een planetenstelsel – grote ijswerelden waarvan er enorm veel in het heelal moeten voorkomen – hebben misschien een ondergrondse oceaan van vloeibaar water, op temperatuur gehouden door de inwendige warmte die nog resteert uit de ontstaansperiode. In zo’n oceaan zouden micro-organismen kunnen leven.Ook op de manen van sommige grote exoplaneten kan leven voorkomen.
Blijft de vraag hoe je de aanwezigheid van leven op een verre exoplaneet kunt aantonen. Het zou natuurlijk mooi zijn als we radioboodschappen opvangen van buitenaardse beschavingen, aldus Udry, maar die kans lijkt wel heel klein. Het ligt veel meer voor de hand dat leven – in welke vorm dan ook – zich verraadt door de samenstelling van de dampkring van de betreffende planeet. Als daar zuurstof, ozon en methaan in voorkomt, kan het eigenlijk niet anders of de planeet moet biologische activiteit vertonen – andere mogelijkheden zijn niet bekend. ‘Als we zoiets vinden, is er vast wel weer iemand die met een alternatieve verklaring komt,’ zegt Dominik, ‘maar voor mij zou er sprake zijn van een extreem sterke aanwijzing.’
De vondst van een tweede aarde zal waarschijnlijk nog een paar jaar op zich laten wachten, maar verrassingen zijn niet uitgesloten. ‘Tot nu toe wordt dit vakgebied gekenmerkt door de ene meevaller na de andere,’ aldus Dominik. Misschien wordt de eerste exo-aarde volgend jaar al ontdekt door de Amerikaanse kunstmaan Kepler, die voorjaar 2009 gelanceerd wordt. En anders door de extreem gevoelige spectrograaf Super-HARPS die Stéphane Udry en zijn collega’s ontwikkelen voor gebruik op de Europese Very Large Telescope in Chili. Maar om daadwerkelijk metingen te verrichten aan de dampkring van zo’n planeet, heb je een compleet nieuwe generatie van instrumenten nodig. Udry: ‘Dat lukt alleen met heel grote telescopen in de ruimte.’
Voor Carsten Dominik zou de ontdekking van buitenaards leven een fantastische belevenis zijn. ‘Toen ik jong was, las ik de boeken van de Duitse popularisator Hoimar von Ditfurth, zoals "Kinder des Weltalls",’ vertelt hij. ‘Daarin legde hij uit dat wij ons bestaan niet los kunnen zien van het heelal, maar dat wij een wezenlijk onderdeel vormen van de evolutie van de kosmos. Dat vind ik een mooie gedachte, die enorm versterkt zou worden als we elders in het heelal ook leven vinden. Dan weet je namelijk zeker dat het leven op aarde geen onwaarschijnlijk toevalsproduct is.’
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-01-2009
Exoplaneet wordt elke 111 dagen 'gekookt'
AMSTERDAM - Sterrenkundigen hebben temperatuurmetingen verricht aan een exoplaneet op 190 lichtjaar afstand van de aarde, die elke omloop gedurende enkele uren extreem sterk wordt verhit door zijn moederster.
De planeet, HD 80606b geheten, beweegt in een zeer langgerekte baan met een omlooptijd van 111,4 dagen.
In het verste punt van zijn baan bevindt hij zich op ca. 130 miljoen kilometer afstand van de ster (bijna even ver als de afstand tussen de zon en de aarde); in het binnenste punt van zijn baan bedraagt de afstand slechts 4,5 miljoen kilometer.
Temperatuur
Daar is de baansnelheid ook het hoogst. In minder dan een dag slingert hij zich rond de ster, maar tijdens die periastronpassage neemt de temperatuur enorm snel toe.
Uit de metingen, verricht met de Spitzer Space Telescope door astronomen van de Universiteit van Californië in Santa Cruz, blijkt dat de temperatuur van de planeet in zes uur tijd stijgt van ruim 500 graden tot ruim 1200 graden.
(nu.nl)
Exoplaneet wordt elke 111 dagen 'gekookt'
AMSTERDAM - Sterrenkundigen hebben temperatuurmetingen verricht aan een exoplaneet op 190 lichtjaar afstand van de aarde, die elke omloop gedurende enkele uren extreem sterk wordt verhit door zijn moederster.
De planeet, HD 80606b geheten, beweegt in een zeer langgerekte baan met een omlooptijd van 111,4 dagen.
In het verste punt van zijn baan bevindt hij zich op ca. 130 miljoen kilometer afstand van de ster (bijna even ver als de afstand tussen de zon en de aarde); in het binnenste punt van zijn baan bedraagt de afstand slechts 4,5 miljoen kilometer.
Temperatuur
Daar is de baansnelheid ook het hoogst. In minder dan een dag slingert hij zich rond de ster, maar tijdens die periastronpassage neemt de temperatuur enorm snel toe.
Uit de metingen, verricht met de Spitzer Space Telescope door astronomen van de Universiteit van Californië in Santa Cruz, blijkt dat de temperatuur van de planeet in zes uur tijd stijgt van ruim 500 graden tot ruim 1200 graden.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-02-2009
Spitzer ziet exoplaneet met extreme temperatuurverschillen
Astronomen hebben waarnemingen verricht van een verre exoplaneet die dicht langs de moederster is gescheerd en hierbij enorm in temperatuur is gestegen. De verkregen gegevens zijn in een computersimulatie gestopt, die vervolgens een realistisch model van de atmosfeer heeft gegenereerd. Dit model levert belangrijke aanwijzingen over de atmosferische eigenschappen van de planeet en kan astronomen veel leren over de atmosferische processen bij exoplaneten in het algemeen.
De onderzoekers hebben gebruik gemaakt van de Spitzer Space Telescope om infrarood waarnemingen te verrichten. Deze infraroodemissie is afkomstig van de hitte van de planeet en is enorm toegenomen naarmate de planeet de moederster dicht naderde. In slechts zes uur tijd steeg de temperatuur van 800 naar 1500 graden Kelvin.
De planeet is kwestie staat bekend als HD 80606b en staat op een afstand van 200 lichtjaar. De planeet weegt vier keer zoveel als Jupiter en heeft de meest excentrische (onregelmatige) omloopbaan van alle bekende planeten. Gedurende de omloopperiode van 111,4 dagen bevindt de planeet zich meestal op een relatief comfortabele afstand van 0,8 AU tot de moederster (dit is binnen het zonnestelsel vergelijkbaar met een positie tussen Venus en de aarde). Echter brengt de onregelmatige omloopbaan de planeet soms binnen 0,03 AU van de moederster, waarbij de planeet vlak langs de moederster beweegt en vervolgens weer naar buiten geslingerd wordt. Dit proces duurt minder dan één dag.
Gedurende de kortste afstand tussen de planeet en de moederster is het zonlicht maar liefst 825 keer sterker dan gedurende de verste afstand. Als je boven de wolken van de planeet zou kunnen zweven, zou je de zon steeds sneller en sneller in omvang zien toenemen, totdat deze in helderheid is gestegen met een factor van bijna 1000. De waarnemingen van Spitzer hebben uitgewezen dat de atmosfeer van de planeet zeer snel reageert op warmtewisselingen en zeer snel warmte kan opnemen en uitstoten. Dat betekent dat bij een plotselinge toename in temperatuur de atmosfeer direct reageert, waarbij enorme wereldwijde stormen gegenereerd worden.
Bekijk hier een animatie van de thermische stormen!
Op de onderstaande animatie is de planeet HD8060b zichtbaar. Deze gloeit oranje als gevolg van de enorme hitte. Een extreme storm is zich aan het vormen als reactie op de temperatuur, terwijl het licht van de ster gereflecteerd wordt in de vorm van een blauwe sikkel.
Bron: University of California - Santa Cruz
(Astrostart)
Spitzer ziet exoplaneet met extreme temperatuurverschillen
Astronomen hebben waarnemingen verricht van een verre exoplaneet die dicht langs de moederster is gescheerd en hierbij enorm in temperatuur is gestegen. De verkregen gegevens zijn in een computersimulatie gestopt, die vervolgens een realistisch model van de atmosfeer heeft gegenereerd. Dit model levert belangrijke aanwijzingen over de atmosferische eigenschappen van de planeet en kan astronomen veel leren over de atmosferische processen bij exoplaneten in het algemeen.
De onderzoekers hebben gebruik gemaakt van de Spitzer Space Telescope om infrarood waarnemingen te verrichten. Deze infraroodemissie is afkomstig van de hitte van de planeet en is enorm toegenomen naarmate de planeet de moederster dicht naderde. In slechts zes uur tijd steeg de temperatuur van 800 naar 1500 graden Kelvin.
De planeet is kwestie staat bekend als HD 80606b en staat op een afstand van 200 lichtjaar. De planeet weegt vier keer zoveel als Jupiter en heeft de meest excentrische (onregelmatige) omloopbaan van alle bekende planeten. Gedurende de omloopperiode van 111,4 dagen bevindt de planeet zich meestal op een relatief comfortabele afstand van 0,8 AU tot de moederster (dit is binnen het zonnestelsel vergelijkbaar met een positie tussen Venus en de aarde). Echter brengt de onregelmatige omloopbaan de planeet soms binnen 0,03 AU van de moederster, waarbij de planeet vlak langs de moederster beweegt en vervolgens weer naar buiten geslingerd wordt. Dit proces duurt minder dan één dag.
Gedurende de kortste afstand tussen de planeet en de moederster is het zonlicht maar liefst 825 keer sterker dan gedurende de verste afstand. Als je boven de wolken van de planeet zou kunnen zweven, zou je de zon steeds sneller en sneller in omvang zien toenemen, totdat deze in helderheid is gestegen met een factor van bijna 1000. De waarnemingen van Spitzer hebben uitgewezen dat de atmosfeer van de planeet zeer snel reageert op warmtewisselingen en zeer snel warmte kan opnemen en uitstoten. Dat betekent dat bij een plotselinge toename in temperatuur de atmosfeer direct reageert, waarbij enorme wereldwijde stormen gegenereerd worden.
Bekijk hier een animatie van de thermische stormen!
Op de onderstaande animatie is de planeet HD8060b zichtbaar. Deze gloeit oranje als gevolg van de enorme hitte. Een extreme storm is zich aan het vormen als reactie op de temperatuur, terwijl het licht van de ster gereflecteerd wordt in de vorm van een blauwe sikkel.
Bron: University of California - Santa Cruz
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-02-2009
Kleinste exoplaneet ooit ontdekt
De Franse ruimtetelescoop COROT heeft een rotsachtige exoplaneet ontdekt, de kleinste die ooit buiten ons zonnestelsel is aangetroffen. De opmerkelijke planeet is slechts twee keer zo groot als de aarde en draait rondom een zonachtige ster. De planeet draait in slechts 20 uur rondom de moederster en heeft daarmee één van de kortste omloopbanen van alle exoplaneten. Als gevolg hiervan bedraagt de temperatuur op de planeet ongeveer 1000 tot 1500 graden Celsius!
Op dit moment zijn ongeveer 330 exoplaneten bekend, waarvan het merendeel bestaat uit grote gasplaneten, vergelijkbaar met Jupiter of Neptunus in ons zonnestelsel. De nieuwe exoplaneet, COROT-Exo-7b, is echter radicaal anders dan de meeste exoplaneten. De diameter van de planeet bedraagt minder dan het dubbele van de diameter van de aarde. Daarnaast is de planeet waarschijnlijk van rotsachtige aard, waarbij het oppervlak (als gevolg van de verschroeiende hitte) één enorme oceaan van lava zal vormen.
Er bestaat echter een kans dat de planeet tot een andere klasse behoort, namelijk die van de extreem waterrijke rotsplaneten. In dat geval zal de lava-oceaan omhuld zijn met een dikke deken van waterdamp. Aangezien water een krachtig broeikasgas is, zou dat betekenen dat de temperatuur op COROT-Exo-7b nog veel hoger zal uitvallen – wellicht 2000 graden of meer. Er bestaat dus een kans dat de planeet werkelijk een super-Venus zal zijn, een ware kosmische hellezee.
Slechts zeer weinig exoplaneten hebben een massa die vergelijkbaar is met die van de rotsplaneten in het zonnestelsel: Mercurius, Venus, de aarde en Mars. Dat komt doordat rotsachtige planeten zeer moeilijk te detecteren zijn, gezien hun geringe grootte. De meeste methodes die gebruikt worden zijn indirecte methodes, waarbij slechts de massa en omloopbaan van de planeet vastgesteld kan worden.
COROT is echter ontworpen om planeten te ontdekken die voor hun moederster langs trekken. Deze zogenaamde overgangsplaneten doen het licht van de moederster periodiek afzwakken, hoewel in zeer geringe mate. De gevoelige “ogen” van COROT bespeuren dit echter direct en resulteren zelfs in het vaststellen van de omvang van een ontdekte exoplaneet.
De inwendige structuur van COROT-Exo-7b is voorlopig raadselachtig. In het meest waarschijnlijke geval gaat het om een soort gesmolten super-Mercurius, een rotsachtige wereld die is opgebouwd uit silicaten. Er bestaat echter een kans dat de planeet tot dezelfde categorie behoort als de ijsplaneten en oceaanplaneten. Dit soort planeten hebben een rotsachtige kern, maar een enorme mantel van water in de algemene zin van het woord. De meeste waterplaneten zullen ijsplaneten zijn, aangezien de temperatuur op kortere afstand van de moederster de vorming van waterplaneten zal verhinderen.
IJsplaneten zouden echter kunnen migreren richting de moederster, waarbij oceaanwerelden gevormd worden. Dit soort werelden bestaan voor het grootste deel uit een enorme, vrijwel bodemloze oceaan van duizenden kilometers diep, welke de gehele planeet bedekken. Als een dergelijke wereld nog verder zal migreren, zal deze uiteindelijk verworden tot een stoomplaneet, waarbij een gesmolten kern omringd wordt door een gigantische wolk van stoom en superkritisch water.
Bron: European Space Agency
(Astrostart)
Kleinste exoplaneet ooit ontdekt
De Franse ruimtetelescoop COROT heeft een rotsachtige exoplaneet ontdekt, de kleinste die ooit buiten ons zonnestelsel is aangetroffen. De opmerkelijke planeet is slechts twee keer zo groot als de aarde en draait rondom een zonachtige ster. De planeet draait in slechts 20 uur rondom de moederster en heeft daarmee één van de kortste omloopbanen van alle exoplaneten. Als gevolg hiervan bedraagt de temperatuur op de planeet ongeveer 1000 tot 1500 graden Celsius!
Op dit moment zijn ongeveer 330 exoplaneten bekend, waarvan het merendeel bestaat uit grote gasplaneten, vergelijkbaar met Jupiter of Neptunus in ons zonnestelsel. De nieuwe exoplaneet, COROT-Exo-7b, is echter radicaal anders dan de meeste exoplaneten. De diameter van de planeet bedraagt minder dan het dubbele van de diameter van de aarde. Daarnaast is de planeet waarschijnlijk van rotsachtige aard, waarbij het oppervlak (als gevolg van de verschroeiende hitte) één enorme oceaan van lava zal vormen.
Er bestaat echter een kans dat de planeet tot een andere klasse behoort, namelijk die van de extreem waterrijke rotsplaneten. In dat geval zal de lava-oceaan omhuld zijn met een dikke deken van waterdamp. Aangezien water een krachtig broeikasgas is, zou dat betekenen dat de temperatuur op COROT-Exo-7b nog veel hoger zal uitvallen – wellicht 2000 graden of meer. Er bestaat dus een kans dat de planeet werkelijk een super-Venus zal zijn, een ware kosmische hellezee.
Slechts zeer weinig exoplaneten hebben een massa die vergelijkbaar is met die van de rotsplaneten in het zonnestelsel: Mercurius, Venus, de aarde en Mars. Dat komt doordat rotsachtige planeten zeer moeilijk te detecteren zijn, gezien hun geringe grootte. De meeste methodes die gebruikt worden zijn indirecte methodes, waarbij slechts de massa en omloopbaan van de planeet vastgesteld kan worden.
COROT is echter ontworpen om planeten te ontdekken die voor hun moederster langs trekken. Deze zogenaamde overgangsplaneten doen het licht van de moederster periodiek afzwakken, hoewel in zeer geringe mate. De gevoelige “ogen” van COROT bespeuren dit echter direct en resulteren zelfs in het vaststellen van de omvang van een ontdekte exoplaneet.
De inwendige structuur van COROT-Exo-7b is voorlopig raadselachtig. In het meest waarschijnlijke geval gaat het om een soort gesmolten super-Mercurius, een rotsachtige wereld die is opgebouwd uit silicaten. Er bestaat echter een kans dat de planeet tot dezelfde categorie behoort als de ijsplaneten en oceaanplaneten. Dit soort planeten hebben een rotsachtige kern, maar een enorme mantel van water in de algemene zin van het woord. De meeste waterplaneten zullen ijsplaneten zijn, aangezien de temperatuur op kortere afstand van de moederster de vorming van waterplaneten zal verhinderen.
IJsplaneten zouden echter kunnen migreren richting de moederster, waarbij oceaanwerelden gevormd worden. Dit soort werelden bestaan voor het grootste deel uit een enorme, vrijwel bodemloze oceaan van duizenden kilometers diep, welke de gehele planeet bedekken. Als een dergelijke wereld nog verder zal migreren, zal deze uiteindelijk verworden tot een stoomplaneet, waarbij een gesmolten kern omringd wordt door een gigantische wolk van stoom en superkritisch water.
Bron: European Space Agency
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-02-2009
'Op duizenden planeten bestaat buitenaards leven'
Ierse wetenschappers hebben berekend dat op 37.964 planeten in de Melkweg buitenaardse, intelligente wezens zouden kunnen leven.
Op de planeten zouden talloze 'aliens'
Dat melden diverse Britse media. Volgens de BBC is het werk gepubliceerd in het tijdschrift International Journal of Astrobiology.
De Ierse Astrobioloog Duncan Forgan, werkzaam aan de The Royal Observatory in Edinburgh, maakte een computerprogramma dat alle gegevens van 330 planeten onderzocht op geschiktheid voor 'intelligent leven'.
Leefbaarheid
Het programma heeft rekening gehouden met factoren als temperatuur, de beschikbaarheid van water en mineralen.
Volgens Forgan gaat het niet om klein leven, zoals amoebes, maar om soorten minstens zo ontwikkeld als de mens.
Contact
De Ier gelooft dat het nog zeker 300 jaar duurt voordat de mens contact zal maken met het de ruimtewezens.
Veel van de planeten die de wetenschappers hebben bestudeerd zijn veel ouder dan de aarde en op basis daarvan beweert Forgan dat de beschavingen daar 'nog geavanceerder zijn'.
Vorig jaar constateerden Amerikaanse wetenschappers nog dat er leven mogelijk is op honderden planeten.
Door Maartje Willems
(Elsevier)
'Op duizenden planeten bestaat buitenaards leven'
Ierse wetenschappers hebben berekend dat op 37.964 planeten in de Melkweg buitenaardse, intelligente wezens zouden kunnen leven.
Op de planeten zouden talloze 'aliens'
Dat melden diverse Britse media. Volgens de BBC is het werk gepubliceerd in het tijdschrift International Journal of Astrobiology.
De Ierse Astrobioloog Duncan Forgan, werkzaam aan de The Royal Observatory in Edinburgh, maakte een computerprogramma dat alle gegevens van 330 planeten onderzocht op geschiktheid voor 'intelligent leven'.
Leefbaarheid
Het programma heeft rekening gehouden met factoren als temperatuur, de beschikbaarheid van water en mineralen.
Volgens Forgan gaat het niet om klein leven, zoals amoebes, maar om soorten minstens zo ontwikkeld als de mens.
Contact
De Ier gelooft dat het nog zeker 300 jaar duurt voordat de mens contact zal maken met het de ruimtewezens.
Veel van de planeten die de wetenschappers hebben bestudeerd zijn veel ouder dan de aarde en op basis daarvan beweert Forgan dat de beschavingen daar 'nog geavanceerder zijn'.
Vorig jaar constateerden Amerikaanse wetenschappers nog dat er leven mogelijk is op honderden planeten.
Door Maartje Willems
(Elsevier)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ik zit me af te vragen:
Ons zonne stelsel heeft manen. Onze planeet heeft levenscondities gekregen door middel van onze maan. Ik ga er van uit dat dit ook op andere planeten een voorwaarde moet zijn.
Zelfs op de manen an sich zou ook leven mogelijk zijn, wie weet zit het meeste leven wel op manen in plaats van op de exoplaneten zelf.
Ons zonne stelsel heeft manen. Onze planeet heeft levenscondities gekregen door middel van onze maan. Ik ga er van uit dat dit ook op andere planeten een voorwaarde moet zijn.
Zelfs op de manen an sich zou ook leven mogelijk zijn, wie weet zit het meeste leven wel op manen in plaats van op de exoplaneten zelf.
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Kepler Missie Wikipediaquote:Kepler-satelliet jaagt op exo-aardes
De Amerikaanse Kepler-satelliet die in de nacht van 5 op 6 maart gelanceerd wordt, moet binnen een paar jaar tientallen tweelingzusjes van de aarde vinden.
Exoplaneten – planeten bij andere sterren dan de zon – zijn niet direct waarneembaar, maar wanneer je hun baan van opzij ziet, houden ze elke omloop een paar uur lang een heel klein beetje licht van hun moederster tegen. Kepler gaat jacht maken op zulke planeetovergangen.
De satelliet, gebouwd door Ball Aerospace & Technologies Corp. in Boulder, heeft een groothoektelescoop aan boord met een middellijn van 95 cm en een beeldveld van 105 vierkante graden. In het brandvlak bevindt zich een matrix van 42 ccd-detectoren. Elke ccd meet 50 x 25 mm en bevat 2200 x 1024 pixels van 27 micrometer groot. De ccd’s worden elke drie seconden uitgelezen. Gedurende steeds dertig minuten worden de signalen bij elkaar opgeteld. Op die manier houdt Kepler continu de helderheid van zo’n honderdduizend sterren in het oog.
Dankzij zijn hoge richtnauwkeurigheid, zeer gevoelige detectoren en ruisarme elektronica is Kepler in staat om helderheidsvariaties van een vijftigste promille op het spoor te komen. Dat betekent dat een planeet zo groot als de aarde in een baan rond een ster zoals de zon gemakkelijk gevonden moet kunnen worden. Als zo’n planeet in een aarde-achtige baan beweegt, is er 0,5 procent kans op een baanoriëntatie die tot waarneembare overgangen leidt. Volgens optimistische schattingen ontdekt Kepler misschien wel een paar honderd exo-aardes.
Wetenschappelijk projectleider William Borucki van Nasa’s Ames Research Center kwam in 1984 al met het idee voor Kepler. Eind 2001 kreeg het project groen licht van Nasa. De 1040 kg zware ruimtetelescoop wordt met behulp van een Delta II-raket in een baan om de zon gebracht met een omlooptijd van 372,5 dagen. De geplande operationele levensduur is 3,5 jaar en de kosten van het project bedragen vijfhonderd miljoen dollar.
Kepler site van NASA
Kepler op planetenjacht
Kepler to seek other earths
Aftellen
06-03-2009
Bestaat er leven op Ceres?
Astrobiologen hopen ooit buitenaards leven te vinden, misschien zelfs in onze eigen kosmische achtertuin, het zonnestelsel. De inspanningen van de astrobiologen richten zich meestal op werelden zoals Mars of ijsmanen zoals Europa. Er bestaan echter andere, minder conventionele, locaties in het zonnestelsels waar wellicht leven zou kunnen bestaan. De astrobioloog Joop Houtkooper is met een theorie gekomen waarin de dwergplaneet en asteroïde Ceres beschouwd wordt als een potentiële thuishaven voor buitenaards leven.
Ceres is ontdekt in 1801 en werd aanvankelijk beschouwd als een planeet. Later is ontdekt dat Ceres simpelweg het grootste lid is van een hele familie van objecten, die asteroïden genoemd werden. In 2006 werd Ceres echter gepromoveerd tot dwergplaneet, samen met enkele soortgelijke objecten die op veel grotere afstand staan en behoren tot een andere familie van objecten, de zogenaamde TNO’s (Trans-Neptunische Objecten).
De theorie komt voort uit een hypothese die stelt dat Ceres (in tegenstelling tot de meeste asteroïden) deels uit ijs bestaat. Er zijn aanwijzingen dat Ceres nog steeds warm is van binnen, zodat een groot deel van het ijs in vloeibare vorm zal voorkomen. Het totale volume van dit water zou mogelijk 40 keer groter kunnen zijn dan dat van alle aardse oceanen bij elkaar.
Door dit gegeven werd Houtkooper herinnerd aan een theorie over het ontstaan van het leven, waarin gesteld wordt dat organismen tot ontwikkeling zijn gekomen nabij hydrothermische schoorstenen, die aangetroffen worden op de bodem van de oceanen. Deze schoorstenen spuwen heet water en allerlei chemicaliën de oceaan in, waarbij een voedingsbodem gevormd wordt voor allerlei exotische levensvormen. Hydrothermische schoorstenen worden ook vermoed bij ijzige manen van reuzenplaneten, die onder invloed van getijdenkrachten gekneed worden en hierbij gaan opwarmen. Zo ontstaan ondergrondse oceanen en geologische activiteiten die mogelijk kunnen leiden tot een levensvatbare biosfeer. Europa en Ganymedes vormen de beste voorbeelden van dit soort werelden.
In de vroege geschiedenis van het zonnestelsel bestond er een periode dat het Late Zware Bombardement wordt genoemd, waarbij de binnenplaneten geteisterd werden door cataclysmische inslagen van asteroïden en (in mindere mate) kometen. Als bij het aanvangen van deze periode al leven op aarde is geweest, zou het leven vrijwel zeker vernietigd zijn en gedwongen zijn opnieuw te beginnen.
Merkwaardig genoeg lijkt Ceres vrijwel uitgeschonden uit de strijd te zijn gekomen. Als Ceres gebombardeerd zou zijn, zou de watermantel hierbij compleet en definitief verdampt zijn. Als gevolg hiervan zou de zwaartekracht van de rotsachtige kern te laag zijn geworden om deze watermassa weer terug te vangen. Dit is vermoedelijk gebeurd bij de asteroide Vesta, die een extreem grote inslagkrater heeft en gortdroog is.
Er is dus bewijs dat Ceres (als één van de weinige objecten in het binnen-zonnestelsel) vrijwel onaangetast is door het Late Grote Bombardement en een voorbeeld vormt van de omstandigheden in het zonnestelsel vóór deze gewelddadige periode. Dat zou dan weer resulteren in een “natte” Ceres, waarbij de dwergplaneet nog steeds een levensvatbare oceaan zou kunnen herbergen, welke gevormd is gedurende de vroegste dagen van het zonnestelsel.
Dit lijdt tot een interessante hypothese: als de aarde is gesteriliseerd door een serie van kolossale inslagen, terwijl op Ceres leven is ontstaan dat het geweld heeft overleeft, zou Ceres onze aarde dan kunnen hebben “ingezaaid” met leven, via rotsfragmenten die zijn weggeslagen van Ceres en op aarde zijn neergedaald? Zijn alle organismen op aarde, inclusief mensen, afstammelingen van Ceres? Hoewel dit idee hoogst speculatief is, kreeg Houtkooper de motivatie om dit idee verder uit te werken.
Houtkooper heeft gekeken naar verschillende objecten in het zonnestelsel die oceanen hebben, of ooit gehad hebben. De planeet Venus had vermoedelijk een oceaan gedurende diens vroege geschiedenis, maar deze is relatief snel verdwenen. Bovendien zorgt de relatief grote massa van deze planeet ervoor dat een rotsfragment niet zomaar weggeschoten kan worden: de hoeveelheid energie die hiervoor noodzakelijk is, zou zeer ongunstig zijn voor levende wezens binnen deze rotsen. Objecten zoals Ceres hebben echter veel lagere ontsnappingssnelheden, zodat rotsfragmenten veel gemakkelijker weggeslingerd kunnen worden.
Houtkooper heeft vervolgens de omloopbanen berekend van de kandidaat-planeten, -manen en –asteroïden, om te zien welke de beste posities bereiken om de aarde succesvol in te zaaien met weggeslagen materiaal, zonder hierbij onderschept te worden door andere objecten. Ceres is als “winnaar” uit deze berekeningen gekomen en is feitelijk “als beste getest”.
Tot slot heeft Houtkooper bepaald hoe waarschijnlijk het is dat levende wezens vandaag de dag de oceanen van Ceres bevolken. Het zou hierbij kunnen gaan om levende wezens die gebruik maken van waterstofperoxide als energievoorziening, hoewel de aanwezigheid van waterstofperoxide momenteel niet is vastgesteld op Ceres (maar ook niet uitgesloten kan worden).
Het idee dat de aarde ooit “besmet” is door leven van Ceres, en dat de afstammelingen onze moederplaneet nog steeds bevolken, is hoogst fascinerend. Houtkooper heeft echter toegegeven dat zijn “theorie” meer science fiction is dan science fact, totdat solide bewijs kan worden geleverd. Dit is lastig te verkrijgen, aangezien Ceres en kleine en verre wereld is. Zelfs de beste opnames laten weinig detail zien, en onthullen slechts enkele oppervlaktedetails. Spectrale analyses laten de aanwezigheid zien van klei-achtige mineralen, terwijl de afgeplatte vorm van Ceres overeen komt met hetgeen je mag verwachten van een rotsachtige kern met een mantel van waterijs. Ceres lijkt in één opzicht op de overige dwergplaneten: het zit vol met geheimen en mysteries.
Gelukkig zal dit snel veranderen, dankzij NASA’s Dawn-missie. Deze sonde is gelanceerd in 2007 en zal in 2015 arriveren bij Ceres. Vanaf dat moment zullen de geheimen van deze mysterieuze wereld langzaam ontsluierd worden. Wie weet zal Dawn foto’s maken van geisers van water die vanaf het oppervlak uitbarsten, ongeveer zoals bij Enceladus het geval is. In dat geval zal het science fiction verhaal van Houtkooper plots waarschijnlijker zijn geworden.
Bron: Astrobiology Magazine
(Astrostart)
[ Bericht 43% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 08-03-2009 00:37:26 ]
Bestaat er leven op Ceres?
Astrobiologen hopen ooit buitenaards leven te vinden, misschien zelfs in onze eigen kosmische achtertuin, het zonnestelsel. De inspanningen van de astrobiologen richten zich meestal op werelden zoals Mars of ijsmanen zoals Europa. Er bestaan echter andere, minder conventionele, locaties in het zonnestelsels waar wellicht leven zou kunnen bestaan. De astrobioloog Joop Houtkooper is met een theorie gekomen waarin de dwergplaneet en asteroïde Ceres beschouwd wordt als een potentiële thuishaven voor buitenaards leven.
Ceres is ontdekt in 1801 en werd aanvankelijk beschouwd als een planeet. Later is ontdekt dat Ceres simpelweg het grootste lid is van een hele familie van objecten, die asteroïden genoemd werden. In 2006 werd Ceres echter gepromoveerd tot dwergplaneet, samen met enkele soortgelijke objecten die op veel grotere afstand staan en behoren tot een andere familie van objecten, de zogenaamde TNO’s (Trans-Neptunische Objecten).
De theorie komt voort uit een hypothese die stelt dat Ceres (in tegenstelling tot de meeste asteroïden) deels uit ijs bestaat. Er zijn aanwijzingen dat Ceres nog steeds warm is van binnen, zodat een groot deel van het ijs in vloeibare vorm zal voorkomen. Het totale volume van dit water zou mogelijk 40 keer groter kunnen zijn dan dat van alle aardse oceanen bij elkaar.
Door dit gegeven werd Houtkooper herinnerd aan een theorie over het ontstaan van het leven, waarin gesteld wordt dat organismen tot ontwikkeling zijn gekomen nabij hydrothermische schoorstenen, die aangetroffen worden op de bodem van de oceanen. Deze schoorstenen spuwen heet water en allerlei chemicaliën de oceaan in, waarbij een voedingsbodem gevormd wordt voor allerlei exotische levensvormen. Hydrothermische schoorstenen worden ook vermoed bij ijzige manen van reuzenplaneten, die onder invloed van getijdenkrachten gekneed worden en hierbij gaan opwarmen. Zo ontstaan ondergrondse oceanen en geologische activiteiten die mogelijk kunnen leiden tot een levensvatbare biosfeer. Europa en Ganymedes vormen de beste voorbeelden van dit soort werelden.
In de vroege geschiedenis van het zonnestelsel bestond er een periode dat het Late Zware Bombardement wordt genoemd, waarbij de binnenplaneten geteisterd werden door cataclysmische inslagen van asteroïden en (in mindere mate) kometen. Als bij het aanvangen van deze periode al leven op aarde is geweest, zou het leven vrijwel zeker vernietigd zijn en gedwongen zijn opnieuw te beginnen.
Merkwaardig genoeg lijkt Ceres vrijwel uitgeschonden uit de strijd te zijn gekomen. Als Ceres gebombardeerd zou zijn, zou de watermantel hierbij compleet en definitief verdampt zijn. Als gevolg hiervan zou de zwaartekracht van de rotsachtige kern te laag zijn geworden om deze watermassa weer terug te vangen. Dit is vermoedelijk gebeurd bij de asteroide Vesta, die een extreem grote inslagkrater heeft en gortdroog is.
Er is dus bewijs dat Ceres (als één van de weinige objecten in het binnen-zonnestelsel) vrijwel onaangetast is door het Late Grote Bombardement en een voorbeeld vormt van de omstandigheden in het zonnestelsel vóór deze gewelddadige periode. Dat zou dan weer resulteren in een “natte” Ceres, waarbij de dwergplaneet nog steeds een levensvatbare oceaan zou kunnen herbergen, welke gevormd is gedurende de vroegste dagen van het zonnestelsel.
Dit lijdt tot een interessante hypothese: als de aarde is gesteriliseerd door een serie van kolossale inslagen, terwijl op Ceres leven is ontstaan dat het geweld heeft overleeft, zou Ceres onze aarde dan kunnen hebben “ingezaaid” met leven, via rotsfragmenten die zijn weggeslagen van Ceres en op aarde zijn neergedaald? Zijn alle organismen op aarde, inclusief mensen, afstammelingen van Ceres? Hoewel dit idee hoogst speculatief is, kreeg Houtkooper de motivatie om dit idee verder uit te werken.
Houtkooper heeft gekeken naar verschillende objecten in het zonnestelsel die oceanen hebben, of ooit gehad hebben. De planeet Venus had vermoedelijk een oceaan gedurende diens vroege geschiedenis, maar deze is relatief snel verdwenen. Bovendien zorgt de relatief grote massa van deze planeet ervoor dat een rotsfragment niet zomaar weggeschoten kan worden: de hoeveelheid energie die hiervoor noodzakelijk is, zou zeer ongunstig zijn voor levende wezens binnen deze rotsen. Objecten zoals Ceres hebben echter veel lagere ontsnappingssnelheden, zodat rotsfragmenten veel gemakkelijker weggeslingerd kunnen worden.
Houtkooper heeft vervolgens de omloopbanen berekend van de kandidaat-planeten, -manen en –asteroïden, om te zien welke de beste posities bereiken om de aarde succesvol in te zaaien met weggeslagen materiaal, zonder hierbij onderschept te worden door andere objecten. Ceres is als “winnaar” uit deze berekeningen gekomen en is feitelijk “als beste getest”.
Tot slot heeft Houtkooper bepaald hoe waarschijnlijk het is dat levende wezens vandaag de dag de oceanen van Ceres bevolken. Het zou hierbij kunnen gaan om levende wezens die gebruik maken van waterstofperoxide als energievoorziening, hoewel de aanwezigheid van waterstofperoxide momenteel niet is vastgesteld op Ceres (maar ook niet uitgesloten kan worden).
Het idee dat de aarde ooit “besmet” is door leven van Ceres, en dat de afstammelingen onze moederplaneet nog steeds bevolken, is hoogst fascinerend. Houtkooper heeft echter toegegeven dat zijn “theorie” meer science fiction is dan science fact, totdat solide bewijs kan worden geleverd. Dit is lastig te verkrijgen, aangezien Ceres en kleine en verre wereld is. Zelfs de beste opnames laten weinig detail zien, en onthullen slechts enkele oppervlaktedetails. Spectrale analyses laten de aanwezigheid zien van klei-achtige mineralen, terwijl de afgeplatte vorm van Ceres overeen komt met hetgeen je mag verwachten van een rotsachtige kern met een mantel van waterijs. Ceres lijkt in één opzicht op de overige dwergplaneten: het zit vol met geheimen en mysteries.
Gelukkig zal dit snel veranderen, dankzij NASA’s Dawn-missie. Deze sonde is gelanceerd in 2007 en zal in 2015 arriveren bij Ceres. Vanaf dat moment zullen de geheimen van deze mysterieuze wereld langzaam ontsluierd worden. Wie weet zal Dawn foto’s maken van geisers van water die vanaf het oppervlak uitbarsten, ongeveer zoals bij Enceladus het geval is. In dat geval zal het science fiction verhaal van Houtkooper plots waarschijnlijker zijn geworden.
Bron: Astrobiology Magazine
(Astrostart)
[ Bericht 43% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 08-03-2009 00:37:26 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-03-2009
Het opsporen van 'tweeling-aardes' zal niet meevallen
Tweeling-aardes: moeilijk aantoonbaar?
Het moment dat sterrenkundigen planeten ter grootte van onze aarde gaan ontdekken, komt steeds dichterbij. Wellicht dat de recent gelanceerde Kepler-satelliet binnen enkele jaren al beet heeft. Maar aantonen dat zo'n planeet leefbaar is en een atmosfeer heeft als de onze, zal veel moeilijker zijn.
Volgens Amerikaanse onderzoekers zal zelfs de grote James Webb Space Telescope (JWST), die in 2013 gelanceerd zal worden, de grootst mogelijk moeite hebben om bij zo'n planeet gassen als ozon en methaan te detecteren die een biologische oorsprong kunnen hebben.
De atmosfeer van een planeet bij een andere ster laat zich alleen bestuderen als die planeet vanaf de aarde gezien bij elke omloop vóór zijn moederster langs beweegt. Dan absorberen de atmosferische gassen namelijk een klein beetje licht van
de ster, waarbij elk gas een specifieke 'vingerafdruk' in het kleurenspectrum van de ster achterlaat. Om de samenstelling van de atmosfeer te kunnen bepalen, zal de JWST honderden van die 'planeetovergangen' moeten waarnemen. En dan nog is er alleen bij de dichtstbijzijnde aarde-achtige planeten kans van slagen.
Waarschijnlijk zal het dus nog vele jaren duren voordat er uitsluitsel kan worden gegeven over het bestaan van 'tweeling-aardes'.
(allesoversterrenkunde)
Het opsporen van 'tweeling-aardes' zal niet meevallen
Tweeling-aardes: moeilijk aantoonbaar?
Het moment dat sterrenkundigen planeten ter grootte van onze aarde gaan ontdekken, komt steeds dichterbij. Wellicht dat de recent gelanceerde Kepler-satelliet binnen enkele jaren al beet heeft. Maar aantonen dat zo'n planeet leefbaar is en een atmosfeer heeft als de onze, zal veel moeilijker zijn.
Volgens Amerikaanse onderzoekers zal zelfs de grote James Webb Space Telescope (JWST), die in 2013 gelanceerd zal worden, de grootst mogelijk moeite hebben om bij zo'n planeet gassen als ozon en methaan te detecteren die een biologische oorsprong kunnen hebben.
De atmosfeer van een planeet bij een andere ster laat zich alleen bestuderen als die planeet vanaf de aarde gezien bij elke omloop vóór zijn moederster langs beweegt. Dan absorberen de atmosferische gassen namelijk een klein beetje licht van
de ster, waarbij elk gas een specifieke 'vingerafdruk' in het kleurenspectrum van de ster achterlaat. Om de samenstelling van de atmosfeer te kunnen bepalen, zal de JWST honderden van die 'planeetovergangen' moeten waarnemen. En dan nog is er alleen bij de dichtstbijzijnde aarde-achtige planeten kans van slagen.
Waarschijnlijk zal het dus nog vele jaren duren voordat er uitsluitsel kan worden gegeven over het bestaan van 'tweeling-aardes'.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-04-2009
Exoplaneet met terugwerkende kracht ontdekt
Een krachtige en recent verbeterde techniek voor het verwerken van foto's zou kunnen leiden tot de ontdekking van vele exoplaneten, waarvan het bestaan verborgen ligt in archiefgegevens die de laatste tien jaar vergaard zijn door de Hubble-ruimtetelescoop. Een Canadese sterrenkundige heeft deze nieuwe strategie voor het jagen naar planeten gedemonstreerd met de ontdekking van een exoplaneet, waarvan het bestaan is vastgesteld door het analyseren van opnames die in 1998 door Hubble zijn gemaakt.
De planeet weegt ongeveer zeven keer meer dan Jupiter en is eerder ontdekt in 2007 en 2008 door de Keck- en Gemini North-telescopen. Nu heeft men ontdekt dat het bewijs voor het bestaan van deze planeet al in 1998 verkregen is door Hubble, maar dat de planeet destijds over het hoofd is gezien. De planeet maakt deel uit van een familie van drie reuzenplaneten die hun rondjes draaien rond de stoffige, jonge ster HR 8799 - op een afstand van 130 lichtjaar vanaf de aarde.
De "herontdekking" met terugwerkende kracht laat zien dat de archiefgegevens van Hubble een rijke schatkamer voor het vinden van exoplaneten vormen, mits de opnames geanalyseerd worden met de meest recente en geavanceerde hedendaagse technieken. Daarnaast levert het belangrijke nieuwe gegevens over de omloopbaan van de planeet in kwestie. De planeet draait namelijk op relatief grote afstand tot de moederster en heeft ongeveer 400 jaar nodig voor één omloop. Dat betekent dat een goede bepaling van de omloopbaan een langdurige zaak is. Nu hebben de tien jaar oude Hubble-gegevens geleidt tot een veel betere benadering van deze omloopbaan
De Hubble-gegevens hebben daarnaast geleidt tot nieuwe inzichten in de fysieke eigenschappen van de planeet. Dat komt doordat de camera waarmee de opnames zijn gemaakt (NICMOS) gevoelig is voor nabij-infrarode golflengten, welke geblokkeerd worden door de aardse atmosfeer. Zo heeft men absorptiesignalen van waterdamp gedetecteerd. Het analyseren van de eigenschappen van deze waterdamp kan leiden tot belangrijke informatie over de temperatuur, luchtdruk en wolkendek van de buitenste planeet van het HR 8799-stelsel.
Bron: Hubble Space Telescope
(Astrostart)
Exoplaneet met terugwerkende kracht ontdekt
Een krachtige en recent verbeterde techniek voor het verwerken van foto's zou kunnen leiden tot de ontdekking van vele exoplaneten, waarvan het bestaan verborgen ligt in archiefgegevens die de laatste tien jaar vergaard zijn door de Hubble-ruimtetelescoop. Een Canadese sterrenkundige heeft deze nieuwe strategie voor het jagen naar planeten gedemonstreerd met de ontdekking van een exoplaneet, waarvan het bestaan is vastgesteld door het analyseren van opnames die in 1998 door Hubble zijn gemaakt.
De planeet weegt ongeveer zeven keer meer dan Jupiter en is eerder ontdekt in 2007 en 2008 door de Keck- en Gemini North-telescopen. Nu heeft men ontdekt dat het bewijs voor het bestaan van deze planeet al in 1998 verkregen is door Hubble, maar dat de planeet destijds over het hoofd is gezien. De planeet maakt deel uit van een familie van drie reuzenplaneten die hun rondjes draaien rond de stoffige, jonge ster HR 8799 - op een afstand van 130 lichtjaar vanaf de aarde.
De "herontdekking" met terugwerkende kracht laat zien dat de archiefgegevens van Hubble een rijke schatkamer voor het vinden van exoplaneten vormen, mits de opnames geanalyseerd worden met de meest recente en geavanceerde hedendaagse technieken. Daarnaast levert het belangrijke nieuwe gegevens over de omloopbaan van de planeet in kwestie. De planeet draait namelijk op relatief grote afstand tot de moederster en heeft ongeveer 400 jaar nodig voor één omloop. Dat betekent dat een goede bepaling van de omloopbaan een langdurige zaak is. Nu hebben de tien jaar oude Hubble-gegevens geleidt tot een veel betere benadering van deze omloopbaan
De Hubble-gegevens hebben daarnaast geleidt tot nieuwe inzichten in de fysieke eigenschappen van de planeet. Dat komt doordat de camera waarmee de opnames zijn gemaakt (NICMOS) gevoelig is voor nabij-infrarode golflengten, welke geblokkeerd worden door de aardse atmosfeer. Zo heeft men absorptiesignalen van waterdamp gedetecteerd. Het analyseren van de eigenschappen van deze waterdamp kan leiden tot belangrijke informatie over de temperatuur, luchtdruk en wolkendek van de buitenste planeet van het HR 8799-stelsel.
Bron: Hubble Space Telescope
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-04-2009
Keplersatelliet ziet voor het eerst sterren
AMSTERDAM - NASA's ruimtetelescoop Kepler, die de komende jaren jacht gaat maken op aarde-achtige planeten bij andere sterren, heeft sinds dinsdagnacht een vrij uitzicht op het heelal.
De ovale stofkap van de telescoop, met afmetingen van 1,7 bij 1,3 meter, is in de nacht van 7 op 8 april met succes afgestoten.
De stofkap moest de gevoelige optiek en elektronica beschermen tijdens de lancering van de ruimtesonde, op 6 maart.
Helderheid
Kepler gaat van honderdduizend sterren nauwkeurig de helderheid in het oog houden. Op die manier kunnen zogeheten planeetovergangen worden ontdekt: minieme helderheidsvariaties die ontstaan wanneer een planeet - gezien vanuit de omgeving van de aarde - precies voor zijn moederster langsbeweegt.
De komende weken zullen de detectoren van de Kepler-telescoop nauwkeurig gekalibreerd worden. Daarna gaan de wetenschappelijke waarnemingen van start.
(nu.nl)
Keplersatelliet ziet voor het eerst sterren
AMSTERDAM - NASA's ruimtetelescoop Kepler, die de komende jaren jacht gaat maken op aarde-achtige planeten bij andere sterren, heeft sinds dinsdagnacht een vrij uitzicht op het heelal.
De ovale stofkap van de telescoop, met afmetingen van 1,7 bij 1,3 meter, is in de nacht van 7 op 8 april met succes afgestoten.
De stofkap moest de gevoelige optiek en elektronica beschermen tijdens de lancering van de ruimtesonde, op 6 maart.
Helderheid
Kepler gaat van honderdduizend sterren nauwkeurig de helderheid in het oog houden. Op die manier kunnen zogeheten planeetovergangen worden ontdekt: minieme helderheidsvariaties die ontstaan wanneer een planeet - gezien vanuit de omgeving van de aarde - precies voor zijn moederster langsbeweegt.
De komende weken zullen de detectoren van de Kepler-telescoop nauwkeurig gekalibreerd worden. Daarna gaan de wetenschappelijke waarnemingen van start.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Zag gister nog een docu over exoplaneten. Daar ging ca 10 jaar tijd in zitten, veel geduld, om er eentje te ontdekken.
Hoe snel kan Kepler dat eigenlijk?
Hoe snel kan Kepler dat eigenlijk?
vast en zeker niet real time.quote:Op donderdag 9 april 2009 09:05 schreef Frutsel het volgende:
Zag gister nog een docu over exoplaneten. Daar ging ca 10 jaar tijd in zitten, veel geduld, om er eentje te ontdekken.
Hoe snel kan Kepler dat eigenlijk?
Vaak is het vinden van een exoplaneet een combinatie van trial error en repeterende berekingen.
Pluto is indertijd ook ontdekt door middel van vergelijken van foto's na lange tijd
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Ja okay, maar de techniek van nu en die van tien jaar terug is toch sterk vooruitgegaan?quote:Op donderdag 9 april 2009 09:36 schreef KlappernootatWork het volgende:
[..]
vast en zeker niet real time.
Vaak is het vinden van een exoplaneet een combinatie van trial error en repeterende berekingen.
Pluto is indertijd ook ontdekt door middel van vergelijken van foto's na lange tijd
Hoop niet dat we nu in 2019 horen dat er ergens een exoplaneet staat... dankzij Kepler...die dan zijn eerste 'ontdekking' bekend maakt
16-04-2009
Europees bedrijf wil landen op dwergplaneet Ceres
AMSTERDAM - Thales Alenia Space, een gerenommeerd Europees ruimtevaartbedrijf, speelt met de gedachte om de dwergplaneet Ceres met een bezoekje te vereren.
Uitgangspunt is een goedkope onbemande ruimtesonde, de Ceres Polar Lander, die gebruik maakt van bestaande technologie die voor andere ruimtevaartprojecten is ontwikkeld.
De ruimtesonde zou vier jaar na zijn lancering op zijn bestemming aankomen en dan een kleine landingsmodule moeten afkoppelen die ook een mobiele verkenner bij zich heeft.
Geautomatiseerd
De onderzoeksmissie zou grotendeels geautomatiseerd moeten verlopen. Gemikt wordt op een landing in de buurt van een van de polen van Ceres, waar de omstandigheden vergelijkbaar (koud) zijn met die op de ijsmanen van Jupiter en Saturnus.
De aldus opgedane ervaring kan bijvoorbeeld worden gebruikt voor landingen op de Jupitermaan Europa en de Saturnusmaan Enceladus.
Vloeibaar water
Dwergplaneet Ceres draait tussen de banen van Mars en Jupiter om de zon en zou een ondergrondse oceaan van vloeibaar water kunnen hebben.
Sommige wetenschappers achten het mogelijk dat zich daar primitieve organismen bevinden. Overigens is momenteel ook de Amerikaanse ruimtesonde Dawn onderweg naar Ceres (aankomst in 2015), maar deze zal niet naar het oppervlak van de dwergplaneet afdalen.
© NU.nl/Alles over sterrenkunde
(nu.nl)
Europees bedrijf wil landen op dwergplaneet Ceres
AMSTERDAM - Thales Alenia Space, een gerenommeerd Europees ruimtevaartbedrijf, speelt met de gedachte om de dwergplaneet Ceres met een bezoekje te vereren.
Uitgangspunt is een goedkope onbemande ruimtesonde, de Ceres Polar Lander, die gebruik maakt van bestaande technologie die voor andere ruimtevaartprojecten is ontwikkeld.
De ruimtesonde zou vier jaar na zijn lancering op zijn bestemming aankomen en dan een kleine landingsmodule moeten afkoppelen die ook een mobiele verkenner bij zich heeft.
Geautomatiseerd
De onderzoeksmissie zou grotendeels geautomatiseerd moeten verlopen. Gemikt wordt op een landing in de buurt van een van de polen van Ceres, waar de omstandigheden vergelijkbaar (koud) zijn met die op de ijsmanen van Jupiter en Saturnus.
De aldus opgedane ervaring kan bijvoorbeeld worden gebruikt voor landingen op de Jupitermaan Europa en de Saturnusmaan Enceladus.
Vloeibaar water
Dwergplaneet Ceres draait tussen de banen van Mars en Jupiter om de zon en zou een ondergrondse oceaan van vloeibaar water kunnen hebben.
Sommige wetenschappers achten het mogelijk dat zich daar primitieve organismen bevinden. Overigens is momenteel ook de Amerikaanse ruimtesonde Dawn onderweg naar Ceres (aankomst in 2015), maar deze zal niet naar het oppervlak van de dwergplaneet afdalen.
© NU.nl/Alles over sterrenkunde
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-04-2009
Planetenjager Kepler ziet eerste sterren
De Amerikaanse planetenjager Kepler heeft zijn eerste foto's gemaakt van een rijke sterrenhemel en zal binnenkort beginnen met het speuren naar aarde-achtige exoplaneten. De nieuwe "first light" foto's laten het volledige zoekgebied van Kepler zien, een uitgestrekte sterrenwolk in de Cygnus-Lyra regio van ons melkwegstelsel. Aan de hand van de opname zijn drie afbeeldingen vrijgegeven. De eerste laat de miljoenen sterren zien binnen Keplers volledige beeldveld, terwijl de andere twee inzoomen op delen van het grotere geheel.
De eerste nieuwe foto van Kepler laat het volledige blikveld zien - een deel van de aardse sterrenhemel van 100 vierkante graden (een positiemaat voor hemellichamen op een hemelbol). Dit is vergelijkbaar met twee aaneen geschakelde steelpannetjes van de Grote Beer. Dit gebied bevat ongeveer 14 miljoen sterren, waarvan 100.000 geselecteerd zijn als ideale kandidaten voor het speuren naar planeten.
De andere twee foto's laten slechts 1/10.000ste deel van het volledige blikveld zien. De ene foto laat NGC 6791 zien, een sterrencluster op 13.000 lichtjaar afstand. Op de andere foto wordt ingezoomd op de omgeving van de ster TrES-2, waarbij eerder al het bestaan van een Jupiterachtige planeet bevestigd is.
Kepler zal de komende drie-en-half jaar op zoek gaan naar planeten bij 100.000 vooraf geselecteerde sterren. Het is de verwachting dat Kepler een rijke verscheidenheid aan werelden zal ontdekken, van grote gasreuzen tot kleine rotsplaneten ter grootte van de aarde. De Kepler-missie is de eerste waarbij de ontdekking van aardse planeten (rotsachtige werelden binnen de leefbare zone) vrijwel gegarandeerd is.
Kepler zal de planeten op de volgende manier ontdekken: de ruimtetelescoop zal op zoek gaan naar periodieke helderheidschommelingen van 100.000 sterren binnen zijn beeldveld, welke veroorzaakt worden door planeten die voor hun moederster langs schuiven. Kepler is uitgerust met een 95 megapixel camera (de grootste die ooit in de ruimte is gebracht), waardoor de telescoop helderheidsveranderingen kan detecteren van slechts 20 op 1.000.000!
Bron: NASA
(Astrostart)
Planetenjager Kepler ziet eerste sterren
De Amerikaanse planetenjager Kepler heeft zijn eerste foto's gemaakt van een rijke sterrenhemel en zal binnenkort beginnen met het speuren naar aarde-achtige exoplaneten. De nieuwe "first light" foto's laten het volledige zoekgebied van Kepler zien, een uitgestrekte sterrenwolk in de Cygnus-Lyra regio van ons melkwegstelsel. Aan de hand van de opname zijn drie afbeeldingen vrijgegeven. De eerste laat de miljoenen sterren zien binnen Keplers volledige beeldveld, terwijl de andere twee inzoomen op delen van het grotere geheel.
De eerste nieuwe foto van Kepler laat het volledige blikveld zien - een deel van de aardse sterrenhemel van 100 vierkante graden (een positiemaat voor hemellichamen op een hemelbol). Dit is vergelijkbaar met twee aaneen geschakelde steelpannetjes van de Grote Beer. Dit gebied bevat ongeveer 14 miljoen sterren, waarvan 100.000 geselecteerd zijn als ideale kandidaten voor het speuren naar planeten.
De andere twee foto's laten slechts 1/10.000ste deel van het volledige blikveld zien. De ene foto laat NGC 6791 zien, een sterrencluster op 13.000 lichtjaar afstand. Op de andere foto wordt ingezoomd op de omgeving van de ster TrES-2, waarbij eerder al het bestaan van een Jupiterachtige planeet bevestigd is.
Kepler zal de komende drie-en-half jaar op zoek gaan naar planeten bij 100.000 vooraf geselecteerde sterren. Het is de verwachting dat Kepler een rijke verscheidenheid aan werelden zal ontdekken, van grote gasreuzen tot kleine rotsplaneten ter grootte van de aarde. De Kepler-missie is de eerste waarbij de ontdekking van aardse planeten (rotsachtige werelden binnen de leefbare zone) vrijwel gegarandeerd is.
Kepler zal de planeten op de volgende manier ontdekken: de ruimtetelescoop zal op zoek gaan naar periodieke helderheidschommelingen van 100.000 sterren binnen zijn beeldveld, welke veroorzaakt worden door planeten die voor hun moederster langs schuiven. Kepler is uitgerust met een 95 megapixel camera (de grootste die ooit in de ruimte is gebracht), waardoor de telescoop helderheidsveranderingen kan detecteren van slechts 20 op 1.000.000!
Bron: NASA
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ocean Planetquote:First 'Ocean Planet' found?
Astronomers have announced the discovery of the lightest planet ever detected outside our Solar System.
Situated in the constellation Libra, it is only about twice as massive as the Earth, whereas most other exoplanets identified have been far bigger.
The scientists say the planet's orbit takes it far too close to its star Gliese 581 for life to be possible.
The detection was made by an international team of researchers using a 3.6m telescope at La Silla, Chile.
"This is by far the smallest planet that's ever been detected," said group member Michel Mayor, from the Geneva Observatory, Switzerland.
"This is just one more step in the search for the twin of the Earth.
"At the beginning, we discovered Jupiter-like planets several hundred times the mass of the Earth; and now we have the sensitivity with new instruments to detect very small planets very close to that of the Earth," he told BBC News.
Habitable zone
The planet joins three others previously detected around its star and takes the designation Gliese 581 e.
As with the previous discoveries, its presence was picked up using the so-called wobble technique. This is an indirect method of detection that infers the existence of orbiting planets from the way their gravity makes a parent star appear to twitch in its motion across the sky.
Astronomy is working right at the limits of the current technology capable of detecting exoplanets and most of those found so far are Jupiter scale and bigger.
To discover one so small is a major coup. The previous record holder was about four times as massive as the Earth.
Because Gliese 581 e takes just 3.15 days to orbit its host star, it lies beyond what scientists call the habitable, or "Goldilocks", zone, where it is neither too hot nor too cold for liquid water to exist.
But one of the other planets in this system does appear to be. Gliese 581 d was first discovered in 2007. The latest research has allowed scientists to refine details of its orbit.
The team now believes planet d (which is about seven Earth-masses in size) circles Gliese 581 in 66.8 days.
"This planet is probably not just rocky; it's very probably an icy planet - but relatively close to the star so at the surface, we should have some big ocean," said Professor Mayor.
"Maybe, it's the first candidate in a new class of planet called an 'ocean planet'."
And more...
21-04-2009
Aarde-achtige planeten ontdekt
Astronomen hebben de ontdekking bekend gemaakt van een exoplaneet binnen de leefbare zone van diens moederster, én van een planeet die slechts twee keer zo groot als de aarde is. Beide planeten draaien rond dezelfde ster, namelijk Gliese 581, die nu vier bekende planeten heeft. Het gaat hierbij om één “aarde”, twee “super-aardes” en een “Neptunus”. Het is voor het eerst dat een rotsachtige planeet is ontdekt die zeker binnen de leefbare zone draait, waardoor het bestaan van oceanen aan het oppervlak mogelijk is.
Het Gliese 581-stelsel bestaat uit de volgende planeten (gezien vanaf de moederster): planeet e (1,9 aardemassa’s), planeet b (16 aardemassa’s), planeet c (5 aardemassa’s) en tot slot planeet d (7 aardemassa’s). Het bestaan van Gliese 581 d was al langer bekend, maar een team van wetenschappers heeft de omloopbaan nu exacter berekend. Zo is gebleken dat Gliese 581 d ruim binnen de leefbare zone draait, de zone waar vloeibaar water aan het oppervlak kan voorkomen.
Verder heeft hetzelfde team dus een nieuwe planeet ontdekt bij Gliese 581, één van de minst massieve exoplaneten ooit waargenomen. Deze planeet draait in slechts 3,15 dagen rondom diens moederster, die overigens op een afstand van 20,5 lichtjaar staat, in de richting van het sterrenbeeld Weegschaal.
Bron: European Southern Observatory
(Astrostart)
Aarde-achtige planeten ontdekt
Astronomen hebben de ontdekking bekend gemaakt van een exoplaneet binnen de leefbare zone van diens moederster, én van een planeet die slechts twee keer zo groot als de aarde is. Beide planeten draaien rond dezelfde ster, namelijk Gliese 581, die nu vier bekende planeten heeft. Het gaat hierbij om één “aarde”, twee “super-aardes” en een “Neptunus”. Het is voor het eerst dat een rotsachtige planeet is ontdekt die zeker binnen de leefbare zone draait, waardoor het bestaan van oceanen aan het oppervlak mogelijk is.
Het Gliese 581-stelsel bestaat uit de volgende planeten (gezien vanaf de moederster): planeet e (1,9 aardemassa’s), planeet b (16 aardemassa’s), planeet c (5 aardemassa’s) en tot slot planeet d (7 aardemassa’s). Het bestaan van Gliese 581 d was al langer bekend, maar een team van wetenschappers heeft de omloopbaan nu exacter berekend. Zo is gebleken dat Gliese 581 d ruim binnen de leefbare zone draait, de zone waar vloeibaar water aan het oppervlak kan voorkomen.
Verder heeft hetzelfde team dus een nieuwe planeet ontdekt bij Gliese 581, één van de minst massieve exoplaneten ooit waargenomen. Deze planeet draait in slechts 3,15 dagen rondom diens moederster, die overigens op een afstand van 20,5 lichtjaar staat, in de richting van het sterrenbeeld Weegschaal.
Bron: European Southern Observatory
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-04-2009
Mogelijk planeten rondom dode sterren
AMSTERDAM - Waarnemingen van de Amerikaanse Spitzer Space Telescope doen vermoeden dat ook dode sterren vergezeld worden door planeten. Sterren zoals de zon blazen aan het eind van hun leven hun gasmantels de ruimte in.
De kern van de ster schrompelt vervolgens ineen tot een kleine, compacte witte dwerg, die in de loop van miljarden jaren langzaam afkoelt.
Spitzer-waarnemingen van witte dwergen hebben nu aan het licht gebracht dat hun oppervlak (dat voornamelijk uit koolstof en zuurstof bestaat) soms 'vervuild' is door zwaardere elementen. Kennelijk daalt er een fijne regen van stofdeeltjes op de sterren neer.
Vermoedelijk gaat het om stof van uiteengerukte planetoïden die zich te dicht in het zwaartekrachtsveld van de witte dwerg hebben begeven en uiteengerukt zijn door de sterke getijdenkrachten.
Kans
Planetoïden zijn de overblijfselen van het ontstaansproces van planeten, dus als er planetoïdenstof bij een witte dwerg gevonden wordt, is de kans groot dat er ooit planeten bij de ster zijn gevormd.
Bovendien kunnen de planetoïden alleen zo dicht bij de witte dwerg komen als hun baan verstoord wordt, bijvoorbeeld door de zwaartekrachtsstoringen van grotere planeten. Op basis van de Spitzer-waarnemingen concluderen onderzoekers van de Universiteit van Leicester dat één tot drie procent van alle witte dwergen in het Melkwegstelsel vergezeld zou kunnen worden door planeten.
(nu.nl)
Mogelijk planeten rondom dode sterren
AMSTERDAM - Waarnemingen van de Amerikaanse Spitzer Space Telescope doen vermoeden dat ook dode sterren vergezeld worden door planeten. Sterren zoals de zon blazen aan het eind van hun leven hun gasmantels de ruimte in.
De kern van de ster schrompelt vervolgens ineen tot een kleine, compacte witte dwerg, die in de loop van miljarden jaren langzaam afkoelt.
Spitzer-waarnemingen van witte dwergen hebben nu aan het licht gebracht dat hun oppervlak (dat voornamelijk uit koolstof en zuurstof bestaat) soms 'vervuild' is door zwaardere elementen. Kennelijk daalt er een fijne regen van stofdeeltjes op de sterren neer.
Vermoedelijk gaat het om stof van uiteengerukte planetoïden die zich te dicht in het zwaartekrachtsveld van de witte dwerg hebben begeven en uiteengerukt zijn door de sterke getijdenkrachten.
Kans
Planetoïden zijn de overblijfselen van het ontstaansproces van planeten, dus als er planetoïdenstof bij een witte dwerg gevonden wordt, is de kans groot dat er ooit planeten bij de ster zijn gevormd.
Bovendien kunnen de planetoïden alleen zo dicht bij de witte dwerg komen als hun baan verstoord wordt, bijvoorbeeld door de zwaartekrachtsstoringen van grotere planeten. Op basis van de Spitzer-waarnemingen concluderen onderzoekers van de Universiteit van Leicester dat één tot drie procent van alle witte dwergen in het Melkwegstelsel vergezeld zou kunnen worden door planeten.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-04-2009
'Superaarde' mogelijk gestripte gasreus
AMSTERDAM - Een recent ontdekte exoplaneet die iets groter en zwaarder is dan de aarde, is mogelijkerwijs de kern van een gestripte reuzenplaneet.
Dat beweert Helmut Lammer van de Oostenrijkse Academie van Wetenschappen op basis van computerberekeningen aan exoplaneten die op zeer kleine afstand rond hun moederster draaien.
Van de ruim 300 exoplaneten die tot nu toe zijn gevonden, beweegt een groot deel in extreem kleine banen, op slechts een paar miljoen kilometer afstand van de moederster.
In verreweg de meeste gevallen gaat het om gasreuzen zoals de planeet Jupiter, die na hun ontstaan op de een of andere manier naar binnen zijn gemigreerd.
De berekeningen van Lammer en zijn collega's doen vermoeden dat zo'n 'hete Jupiter' in de loop van de tijd een zeer groot deel van zijn gasmantel kan verliezen onder invloed van de krachtige straling van de ster.
Kwijtraken
Bij sommige explaneten is dat verdampingsproces ook daadwerkelijk waargenomen. Is de afstand tussen planeet en ster kleiner dan drie à vier miljoen kilometer, dan kan de planeet zijn gasmantel zelfs volledig kwijtraken.
Lammer denkt dat dat gebeurd is met de recent ontdekte exoplaneet CoRoT-7b, een zogeheten 'super-aarde' die minder dan twee keer zo groot is als onze eigen planeet, en slechts een paar keer zo zwaar.
Oorspronkelijk zou CoRoT-7b een Neptunus-achtige planeet geweest kunnen zijn.
(nu.nl)
'Superaarde' mogelijk gestripte gasreus
AMSTERDAM - Een recent ontdekte exoplaneet die iets groter en zwaarder is dan de aarde, is mogelijkerwijs de kern van een gestripte reuzenplaneet.
Dat beweert Helmut Lammer van de Oostenrijkse Academie van Wetenschappen op basis van computerberekeningen aan exoplaneten die op zeer kleine afstand rond hun moederster draaien.
Van de ruim 300 exoplaneten die tot nu toe zijn gevonden, beweegt een groot deel in extreem kleine banen, op slechts een paar miljoen kilometer afstand van de moederster.
In verreweg de meeste gevallen gaat het om gasreuzen zoals de planeet Jupiter, die na hun ontstaan op de een of andere manier naar binnen zijn gemigreerd.
De berekeningen van Lammer en zijn collega's doen vermoeden dat zo'n 'hete Jupiter' in de loop van de tijd een zeer groot deel van zijn gasmantel kan verliezen onder invloed van de krachtige straling van de ster.
Kwijtraken
Bij sommige explaneten is dat verdampingsproces ook daadwerkelijk waargenomen. Is de afstand tussen planeet en ster kleiner dan drie à vier miljoen kilometer, dan kan de planeet zijn gasmantel zelfs volledig kwijtraken.
Lammer denkt dat dat gebeurd is met de recent ontdekte exoplaneet CoRoT-7b, een zogeheten 'super-aarde' die minder dan twee keer zo groot is als onze eigen planeet, en slechts een paar keer zo zwaar.
Oorspronkelijk zou CoRoT-7b een Neptunus-achtige planeet geweest kunnen zijn.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
4 miljoen km is dan ook wel erg dichtbij om een beetje de knuffelplaneet uit te gaan hangen. Eigen schuld.
There are no things, but as a consequence there are as many things as we like
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
26-04-2009
Exoplaneten
Exoplaneten zijn er maar genoeg. Sterrenkundigen kennen al 120 planeten rond andere sterren, voor het grootste deel gigantische gasreuzen. Met nauwkeuriger onderzoeksmethoden komen ook de grote broers van onze aarde in zicht: stenen bolster, hete pit.
Mu Arae is een onooglijk sterretje in het zuidelijke sterrenbeeld Ara (altaar). Voor sterrenkundigen is de ster een driedubbel lot uit de loterij. In 2000 vonden sterrenkundigen een Jupiter-achtige planeet om de ster. In 2002 bevestigden ze het vermoeden dat er een tweede gasreus in een wijdere baan om de ster draaide. En nu, in juni 2004, voerden onderzoekers van het European Southern Observatory metingen uit die een derde exoplaneet aantonen. Deze nieuwste aanwinst van Mu Arae is maar veertien keer zo zwaar als de aarde, precies op de grens tussen superaarde en mini-gasreus.
Het sterrenbeeld Ara (altaar) aan de zuidelijke sterrenhemel. Mu Arae is een kleine oranjegele ster zoals onze zon. Op deze afbeelding staat de ster aangeduid met de griekse letter mu (m) in het linker bovendeel van de afbeelding. bron: ESO
Onverwacht
De ontdekking van een derde exoplaneet (planeet rond een andere ster) rond Mu Arae kwam nogal onverwacht. Het internationale HARPS-consortium (genoemd naar de High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher-spectrograaf) was er namelijk niet naar op zoek! Het team was Mu Arae zélf aan het onderzoeken. De ster zet namelijk periodiek uit en krimpt dan weer. Door dat gedrag in kaart te brengen, hoopte het HARPS-team beter zich te krijgen op wat zich binnenin de ster afspeelt. Maar Mu Arae had een verrassing voor de onderzoekers.
“Bovenop de ritmische uitzetting van de ster zagen we nog een extra signaal,” zegt Nuno Santos van het HARPS-team. De extra variatie had een periode van 9,5 dag en werd meteen nauwgezet onderzocht. Het team kon maar één verklaring vinden: nóg een planeet die om de ster draait. Ster en planeet draaien eigenlijk om een gemeenschappelijk zwaartepunt als twee stijldansers. Omdat de ster zoveel zwaarder is dan de planeet, beweegt de planeet het hardst van de twee, maar de beweging van de ster is tóch vast te stellen.
Mu Arae beweegt afwisselend van de aarde af en er weer naartoe. Daardoor krijgt het licht van de ster een Dopplerverschuiving: rood als zij van de aarde af beweegt, blauw als ze de andere kant opgaat. Net zoals een de toon van een politiesirene hoger klinkt als de auto op je af komt en in hoogte daalt als hij je voorbij gaat. In de sterrenkunde zijn via deze techniek, die de radial velocity method heet, al tientallen planeten rond andere sterren gevonden.
Dopplerverschuiving van sterrenlicht. De zwaartekracht van ster en exoplaneet zorgt dat ze om elkaar heen draaien. De beweging van de ster is te zien als een periodieke rode en blauwe Dopplerverschuiving van het sterrenlicht.
De nieuwe ontdekking, lieten de sterrenkundigen zien, is zo’n 14 keer zwaarder dan de aarde. Daarmee is het de lichtste exoplaneet ooit gevonden en zit hij op de grens tussen gasplaneten als Jupiter en Uranus en de rotsachtige planeten als de aarde, Venus, Mars en Mercurius. Welke van de twee is het?
Gasplaneten vormen zich volgens de huidige theorie relatief ver van de moederster als die nog wordt omringd door een schijf van gas en stof. Die stofschijf blijft over nadat een oerwolk van gas samentrekt en in haar binnenste een ster vormt. Ver van de ster af klonteren eerst rotsachtige planetesimalen samen tot een flinke kern. Die kern veegt weer gassen op die in zijn pad komen en wordt een gasreus. Jupiter, Saturnus en Uranus zijn daar prima voorbeelden van. Uranus is met zijn 14,5 aardmassa’s ongeveer zo zwaar als de nieuwe planeet rond Mu Arae. Maar de HARPS-onderzoekers denken, dat de exoplaneet helemaal geen gasreus is.
De nieuwe planeet is wel erg licht, zeggen ze. En hij bevindt zich ook enorm dicht bij zijn zon – met een ‘jaar’ van 9,5 dag ver binnen de baan die Mercurius om onze eigen zon beschrijft. Als de exoplaneet een gasreus is, werd hij ver van de ster gevormd om daarna naar binnen te migreren. Daarbij zou de planeet veel zwaarder zijn geworden dan 14 aardmassa’s. Dat laat nog maar één mogelijkheid over: een rotsachtige planeet met een dikke atmosfeer.
Stofschijf van 100 aarde-zon afstanden breed rond de ster AU Microscopii. Klonteringen in zo’n stofschijf groeien uit tot grote rotsblokken die weer samensmelten tot planeetkernen.
bron: Universiteit van Hawaii
Leefbaar Mu Arae?
Leven zoals wij dat kennen komt op Mu Arae’s nieuwe exoplaneet niet voor. Rond sterren als de zon kun je een denkbeeldige zone tekenen, waarin de temperatuur en soort planeet vloeibaar water en een adembare atmosfeer kent. Mu Arae’s nieuwkomer beweegt wel zó dicht bij zijn zon, dat vloeibaar water uitgesloten is. Toch is de planeet erg speciaal: het is een van de eerste rotsachtige exoplaneten ooit gevonden. Omdat gasreuzen in een soortgelijke baan veel zwaarder zijn en hun ster dus sterker heen en weer trekken, zijn ze makkelijker te vinden dan een rotsplaneet. Hete Jupiters heten zulke gasreuzen vlakbij een ster. Meten we de exoplaneet rond Mu Arae misschien een Hete Aarde noemen?
(Kennislink)
Exoplaneten
Exoplaneten zijn er maar genoeg. Sterrenkundigen kennen al 120 planeten rond andere sterren, voor het grootste deel gigantische gasreuzen. Met nauwkeuriger onderzoeksmethoden komen ook de grote broers van onze aarde in zicht: stenen bolster, hete pit.
Mu Arae is een onooglijk sterretje in het zuidelijke sterrenbeeld Ara (altaar). Voor sterrenkundigen is de ster een driedubbel lot uit de loterij. In 2000 vonden sterrenkundigen een Jupiter-achtige planeet om de ster. In 2002 bevestigden ze het vermoeden dat er een tweede gasreus in een wijdere baan om de ster draaide. En nu, in juni 2004, voerden onderzoekers van het European Southern Observatory metingen uit die een derde exoplaneet aantonen. Deze nieuwste aanwinst van Mu Arae is maar veertien keer zo zwaar als de aarde, precies op de grens tussen superaarde en mini-gasreus.
Het sterrenbeeld Ara (altaar) aan de zuidelijke sterrenhemel. Mu Arae is een kleine oranjegele ster zoals onze zon. Op deze afbeelding staat de ster aangeduid met de griekse letter mu (m) in het linker bovendeel van de afbeelding. bron: ESO
Onverwacht
De ontdekking van een derde exoplaneet (planeet rond een andere ster) rond Mu Arae kwam nogal onverwacht. Het internationale HARPS-consortium (genoemd naar de High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher-spectrograaf) was er namelijk niet naar op zoek! Het team was Mu Arae zélf aan het onderzoeken. De ster zet namelijk periodiek uit en krimpt dan weer. Door dat gedrag in kaart te brengen, hoopte het HARPS-team beter zich te krijgen op wat zich binnenin de ster afspeelt. Maar Mu Arae had een verrassing voor de onderzoekers.
“Bovenop de ritmische uitzetting van de ster zagen we nog een extra signaal,” zegt Nuno Santos van het HARPS-team. De extra variatie had een periode van 9,5 dag en werd meteen nauwgezet onderzocht. Het team kon maar één verklaring vinden: nóg een planeet die om de ster draait. Ster en planeet draaien eigenlijk om een gemeenschappelijk zwaartepunt als twee stijldansers. Omdat de ster zoveel zwaarder is dan de planeet, beweegt de planeet het hardst van de twee, maar de beweging van de ster is tóch vast te stellen.
Mu Arae beweegt afwisselend van de aarde af en er weer naartoe. Daardoor krijgt het licht van de ster een Dopplerverschuiving: rood als zij van de aarde af beweegt, blauw als ze de andere kant opgaat. Net zoals een de toon van een politiesirene hoger klinkt als de auto op je af komt en in hoogte daalt als hij je voorbij gaat. In de sterrenkunde zijn via deze techniek, die de radial velocity method heet, al tientallen planeten rond andere sterren gevonden.
Dopplerverschuiving van sterrenlicht. De zwaartekracht van ster en exoplaneet zorgt dat ze om elkaar heen draaien. De beweging van de ster is te zien als een periodieke rode en blauwe Dopplerverschuiving van het sterrenlicht.
De nieuwe ontdekking, lieten de sterrenkundigen zien, is zo’n 14 keer zwaarder dan de aarde. Daarmee is het de lichtste exoplaneet ooit gevonden en zit hij op de grens tussen gasplaneten als Jupiter en Uranus en de rotsachtige planeten als de aarde, Venus, Mars en Mercurius. Welke van de twee is het?
Gasplaneten vormen zich volgens de huidige theorie relatief ver van de moederster als die nog wordt omringd door een schijf van gas en stof. Die stofschijf blijft over nadat een oerwolk van gas samentrekt en in haar binnenste een ster vormt. Ver van de ster af klonteren eerst rotsachtige planetesimalen samen tot een flinke kern. Die kern veegt weer gassen op die in zijn pad komen en wordt een gasreus. Jupiter, Saturnus en Uranus zijn daar prima voorbeelden van. Uranus is met zijn 14,5 aardmassa’s ongeveer zo zwaar als de nieuwe planeet rond Mu Arae. Maar de HARPS-onderzoekers denken, dat de exoplaneet helemaal geen gasreus is.
De nieuwe planeet is wel erg licht, zeggen ze. En hij bevindt zich ook enorm dicht bij zijn zon – met een ‘jaar’ van 9,5 dag ver binnen de baan die Mercurius om onze eigen zon beschrijft. Als de exoplaneet een gasreus is, werd hij ver van de ster gevormd om daarna naar binnen te migreren. Daarbij zou de planeet veel zwaarder zijn geworden dan 14 aardmassa’s. Dat laat nog maar één mogelijkheid over: een rotsachtige planeet met een dikke atmosfeer.
Stofschijf van 100 aarde-zon afstanden breed rond de ster AU Microscopii. Klonteringen in zo’n stofschijf groeien uit tot grote rotsblokken die weer samensmelten tot planeetkernen.
bron: Universiteit van Hawaii
Leefbaar Mu Arae?
Leven zoals wij dat kennen komt op Mu Arae’s nieuwe exoplaneet niet voor. Rond sterren als de zon kun je een denkbeeldige zone tekenen, waarin de temperatuur en soort planeet vloeibaar water en een adembare atmosfeer kent. Mu Arae’s nieuwkomer beweegt wel zó dicht bij zijn zon, dat vloeibaar water uitgesloten is. Toch is de planeet erg speciaal: het is een van de eerste rotsachtige exoplaneten ooit gevonden. Omdat gasreuzen in een soortgelijke baan veel zwaarder zijn en hun ster dus sterker heen en weer trekken, zijn ze makkelijker te vinden dan een rotsplaneet. Hete Jupiters heten zulke gasreuzen vlakbij een ster. Meten we de exoplaneet rond Mu Arae misschien een Hete Aarde noemen?
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Toch wel mooi dat er nu honderden exoplaneten bekend zijn. Ik weet nog dat toen ik een klein kind was vrijwel iedere astronoom dacht dat het stikte van de planeten maar dat het niet zeker was, ons zonnestelsel kón uniek zijn. Om de een of andere reden kon ik die gedachte niet verdragen 
"It's hard to argue against cynics - they always sound smarter than optimists because they have so much evidence on their side."
27-04-2009
Exoplaneten worden opgeslokt door hun moedersterren
Planeten die op kleine afstand rond hun moederster bewegen, worden uiteindelijk door de ster opgeslokt als gevolg van sterke getijdenwerking. Dat concluderen Amerikaanse astronomen op basis van onderzoek aan de verdeling van planeetbanen en gedetailleerde computersimulaties.
Tot nu toe zijn ongeveer 350 planeten bij andere sterren (exoplaneten) ontdekt. Veel daarvan bewegen op zeer kleine afstand (enkele miljoenen kilometers) rond hun moederster, met omlooptijden van hooguit een paar dagen. Ze kunnen niet zo dicht bij de ster zijn ontstaan; kennelijk vindt er een of andere vorm van migratie plaats.
Sterrenkundigen van de Universiteit van Washington en de Universiteit van Arizona hebben nu een verklaring gevonden voor het feit dat er in het geheel geen planeten gevonden zijn op minder dan 2,5 miljoen kilometer afstand van de ster. Zulke planeten oefenen sterke getijdenkrachten uit op hun moederster, en de resulterende vervormingen van de ster leiden ertoe dat de baan van de planeet in hoog tempo kleiner en kleiner wordt.
Uiteindelijk wordt de planeet door de getijdenkrachten van de ster uiteengerukt en zal hij door de ster worden opgeslokt. Volgens de onderzoekers zal dat met de recent ontdekte planeet CoRoT-7B binnen hooguit één of twee miljard jaar gebeuren.
De opsloktheorie verklaart ook waarom planeten in kleine omloopbanen erg jong zijn: oudere planeten worden eenvoudigweg niet meer aangetroffen omdat ze al door de ster zijn verorberd.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
[ Bericht 8% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 28-04-2009 22:51:13 ]
Exoplaneten worden opgeslokt door hun moedersterren
Planeten die op kleine afstand rond hun moederster bewegen, worden uiteindelijk door de ster opgeslokt als gevolg van sterke getijdenwerking. Dat concluderen Amerikaanse astronomen op basis van onderzoek aan de verdeling van planeetbanen en gedetailleerde computersimulaties.
Tot nu toe zijn ongeveer 350 planeten bij andere sterren (exoplaneten) ontdekt. Veel daarvan bewegen op zeer kleine afstand (enkele miljoenen kilometers) rond hun moederster, met omlooptijden van hooguit een paar dagen. Ze kunnen niet zo dicht bij de ster zijn ontstaan; kennelijk vindt er een of andere vorm van migratie plaats.
Sterrenkundigen van de Universiteit van Washington en de Universiteit van Arizona hebben nu een verklaring gevonden voor het feit dat er in het geheel geen planeten gevonden zijn op minder dan 2,5 miljoen kilometer afstand van de ster. Zulke planeten oefenen sterke getijdenkrachten uit op hun moederster, en de resulterende vervormingen van de ster leiden ertoe dat de baan van de planeet in hoog tempo kleiner en kleiner wordt.
Uiteindelijk wordt de planeet door de getijdenkrachten van de ster uiteengerukt en zal hij door de ster worden opgeslokt. Volgens de onderzoekers zal dat met de recent ontdekte planeet CoRoT-7B binnen hooguit één of twee miljard jaar gebeuren.
De opsloktheorie verklaart ook waarom planeten in kleine omloopbanen erg jong zijn: oudere planeten worden eenvoudigweg niet meer aangetroffen omdat ze al door de ster zijn verorberd.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
[ Bericht 8% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 28-04-2009 22:51:13 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-05-2009
Sterren kunnen planeten verslinden
In de laatste 20 jaar hebben wetenschappers honderden planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt. Een nieuwe studie heeft uitgewezen dat het aantal bekende exoplaneten nog hoger had kunnen uitpakken, ware het niet dat sommige planeten in hun moederster gevallen zijn en simpelweg niet meer bestaan. Het bewijs hiervoor is verkregen door te kijken naar het aantal bekende planeten per gegeven afstand tot de moederster. Hieruit blijkt veel planeten voorkomen op een afstand van 0,05 AU vanaf de moederster - op nog kortere afstand zijn nauwelijks planeten bekend.
Niemand weet zeker waarom planeten regelmatig voorkomen op 0,05 AU afstand van de moeder (waarbij 1 AU overeen komt met de afstand tussen de aarde en de zon). Het feit dat veel bekende exoplaneten dicht bij hun moederster staan kan verklaard worden aan de hand van planetaire migratie. Volgens de geaccepteerde modellen van planeetvorming kunnen dergelijke planeten onmogelijk op hun huidige positie ontstaan zijn. In plaats daarvan moeten ze veel verder weg ontstaan zijn, waarna ze vervolgens naar binnen zijn gemigreerd. Het feit dat planeten schijnbaar niet voorkomen binnen 0,05 AU afstand vanaf de moederster is moeilijker te verklaren.
Het is bekend dat een planeet die zich op extreem korte afstand tot de moederster bevindt, uiteen zal worden gescheurd door de zwaartekracht van de ster. Deze grens wordt de Roche-limiet genoemd - een vergelijkbare limiet kan worden aangetroffen bij allerlei soorten objecten, waaronder planeten (de ringen van Saturnus worden bijvoorbeeld geacht het resultaat te zijn van een maan die binnen de Roche-limiet van de planeet is gekomen). Nu lijkt de migratie van exoplaneten echter ruim buiten deze limiet te stoppen!
Waarom lijken planeten hier te stoppen? Sommige modellen suggereren dat materiaal binnen de stellaire stofschijf een jonge planeet naar binnen kan "duwen". Als een ster in staat is geweest om de directe omgeving vrij te maken van stof, zal de migratie van de planeet een halt toegebracht worden. Nu is een team van wetenschappers met een alternatieve verklaring gekomen. Wellicht bestaan er wel degelijk planeten die zich binnen de "grens" bevinden - alleen niet voor lang.
Getijdenkrachten tussen de planeet en de moederster doen de omloopbaan van de planeet steeds kleiner worden. Binnen tientallen miljoenen jaren zal de planeet binnen de Roche-limiet van de moederster komen. Vervolgens zal de planeet uiteen vallen en compleet door de moederster verzwolgen worden.
Deze studie suggereert dat de exoplaneet Corot-7b, die de kortste omloopbaan heeft van alle bekende planeten, niet lang meer te leven heeft. De planeet staat op slechts 0,017 AU afstand van de moederster. Dat betekent dat de planeet binnen 25 miljoen jaar de fatale Roche-limiet zal betreden.
Toekomstige studies zouden bewijs kunnen leveren voor dit soort gewelddadigheden. Zo zou het licht van een ster de chemische vingerafdruk van een verzwolgen planeet kunnen bevatten. Daarnaast zouden sterren die abnormaal snel roteren "opgewonden" kunnen zijn door een invallende planeet.
Bron: New Scientist
(Astrostart)
Sterren kunnen planeten verslinden
In de laatste 20 jaar hebben wetenschappers honderden planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt. Een nieuwe studie heeft uitgewezen dat het aantal bekende exoplaneten nog hoger had kunnen uitpakken, ware het niet dat sommige planeten in hun moederster gevallen zijn en simpelweg niet meer bestaan. Het bewijs hiervoor is verkregen door te kijken naar het aantal bekende planeten per gegeven afstand tot de moederster. Hieruit blijkt veel planeten voorkomen op een afstand van 0,05 AU vanaf de moederster - op nog kortere afstand zijn nauwelijks planeten bekend.
Niemand weet zeker waarom planeten regelmatig voorkomen op 0,05 AU afstand van de moeder (waarbij 1 AU overeen komt met de afstand tussen de aarde en de zon). Het feit dat veel bekende exoplaneten dicht bij hun moederster staan kan verklaard worden aan de hand van planetaire migratie. Volgens de geaccepteerde modellen van planeetvorming kunnen dergelijke planeten onmogelijk op hun huidige positie ontstaan zijn. In plaats daarvan moeten ze veel verder weg ontstaan zijn, waarna ze vervolgens naar binnen zijn gemigreerd. Het feit dat planeten schijnbaar niet voorkomen binnen 0,05 AU afstand vanaf de moederster is moeilijker te verklaren.
Het is bekend dat een planeet die zich op extreem korte afstand tot de moederster bevindt, uiteen zal worden gescheurd door de zwaartekracht van de ster. Deze grens wordt de Roche-limiet genoemd - een vergelijkbare limiet kan worden aangetroffen bij allerlei soorten objecten, waaronder planeten (de ringen van Saturnus worden bijvoorbeeld geacht het resultaat te zijn van een maan die binnen de Roche-limiet van de planeet is gekomen). Nu lijkt de migratie van exoplaneten echter ruim buiten deze limiet te stoppen!
Waarom lijken planeten hier te stoppen? Sommige modellen suggereren dat materiaal binnen de stellaire stofschijf een jonge planeet naar binnen kan "duwen". Als een ster in staat is geweest om de directe omgeving vrij te maken van stof, zal de migratie van de planeet een halt toegebracht worden. Nu is een team van wetenschappers met een alternatieve verklaring gekomen. Wellicht bestaan er wel degelijk planeten die zich binnen de "grens" bevinden - alleen niet voor lang.
Getijdenkrachten tussen de planeet en de moederster doen de omloopbaan van de planeet steeds kleiner worden. Binnen tientallen miljoenen jaren zal de planeet binnen de Roche-limiet van de moederster komen. Vervolgens zal de planeet uiteen vallen en compleet door de moederster verzwolgen worden.
Deze studie suggereert dat de exoplaneet Corot-7b, die de kortste omloopbaan heeft van alle bekende planeten, niet lang meer te leven heeft. De planeet staat op slechts 0,017 AU afstand van de moederster. Dat betekent dat de planeet binnen 25 miljoen jaar de fatale Roche-limiet zal betreden.
Toekomstige studies zouden bewijs kunnen leveren voor dit soort gewelddadigheden. Zo zou het licht van een ster de chemische vingerafdruk van een verzwolgen planeet kunnen bevatten. Daarnaast zouden sterren die abnormaal snel roteren "opgewonden" kunnen zijn door een invallende planeet.
Bron: New Scientist
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-05-2009
De planetenjacht is begonnen
De NASA-satelliet Kepler is begonnen met zijn zoektocht naar planeten bij andere sterren. De satelliet, die op 6 maart werd gelanceerd, zal de komende drieënhalf jaar meer dan 100.000 sterren in de gaten houden.
Kleine, regelmatige fluctuaties in de helderheden van deze sterren kunnen de aanwezigheid van eventuele planeten verraden. Theoretisch zou Kepler op die manier zelfs planeten moeten kunnen opsporen die niet groter zijn dan onze aarde. Maar in eerste instantie zullen het vooral grote planeten zijn die ontdekt worden - dat gaat nu eenmaal een stuk makkelijker.
De eerste treffers worden in 2010 verwacht.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
De planetenjacht is begonnen
De NASA-satelliet Kepler is begonnen met zijn zoektocht naar planeten bij andere sterren. De satelliet, die op 6 maart werd gelanceerd, zal de komende drieënhalf jaar meer dan 100.000 sterren in de gaten houden.
Kleine, regelmatige fluctuaties in de helderheden van deze sterren kunnen de aanwezigheid van eventuele planeten verraden. Theoretisch zou Kepler op die manier zelfs planeten moeten kunnen opsporen die niet groter zijn dan onze aarde. Maar in eerste instantie zullen het vooral grote planeten zijn die ontdekt worden - dat gaat nu eenmaal een stuk makkelijker.
De eerste treffers worden in 2010 verwacht.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
misschien vind die ook wel manen rond die planeten. (de maan is medeverantwoordelijk voor het leven op de aarde vanwege de getijden)quote:
13-05-2009
De planetenjacht is begonnen
[ afbeelding ]
De NASA-satelliet Kepler is begonnen met zijn zoektocht naar planeten bij andere sterren. De satelliet, die op 6 maart werd gelanceerd, zal de komende drieënhalf jaar meer dan 100.000 sterren in de gaten houden.
Kleine, regelmatige fluctuaties in de helderheden van deze sterren kunnen de aanwezigheid van eventuele planeten verraden. Theoretisch zou Kepler op die manier zelfs planeten moeten kunnen opsporen die niet groter zijn dan onze aarde. Maar in eerste instantie zullen het vooral grote planeten zijn die ontdekt worden - dat gaat nu eenmaal een stuk makkelijker.
De eerste treffers worden in 2010 verwacht.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
waarom wordt er niet gewoon eerst naar de dichtstbijzijnde ster gekeken?
dan kun je wss veel beter met accurate gegevens komen, waardoor de verre sterren ook weer beter bekeken kunnen worden.
dan kun je wss veel beter met accurate gegevens komen, waardoor de verre sterren ook weer beter bekeken kunnen worden.
Interessant topic! 
Op zaterdag 15 augustus 2009 23:05 schreef eer-ik het volgende:
Ik vind je sig nogal denigrerend.
Ik vind je sig nogal denigrerend.
quote:Op dinsdag 28 april 2009 14:27 schreef Doler12 het volgende:
Ik ben benieuwd zullen er ook exo-manen ondekt kunnen worden?
quote:Op donderdag 14 mei 2009 12:00 schreef KlappernootatWork het volgende:
[..]
misschien vind die ook wel manen rond die planeten. (de maan is medeverantwoordelijk voor het leven op de aarde vanwege de getijden)
quote:Op zondag 14 december 2008 01:44 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
12-12-2008
Bestaan exo-manen kan aangetoond worden
[ afbeelding ]
Een nieuw Brits onderzoek heeft uitgewezen dat het mogelijk is om manen te detecteren bij exoplaneten. Volgens het onderzoek kunnen manen hun bestaan kenbaar maken door de invloed die ze hebben op de omloopbanen van de planeten, die hierdoor zachtjes gaan "wiebelen". Dit wordt dan weer zichtbaar in de omloopsnelheid van de planeten, een effect dat met de huidige technologie gemeten kan worden. Op die manier kan men niet alleen het bestaan van de maan aantonen, maar ook diens massa en afstand tot de moederplaneet bepalen!
Van de 300 exoplaneten die aan de wetenschap bekend zijn, bevinden zich ongeveer 30 in de leefbare zone rond de ster (de zone waarin vloeibaar water aan het oppervlak kan voorkomen). Helaas zijn deze 30 planeten allemaal gasreuzen zoals Jupiter en dit zijn minder waarschijnlijke objecten voor het bestaan van leven ten opzichte van rotsachtige werelden met een vast oppervlak.
Nu zijn gasreuzen in het zonnestelsel echter in het bezit van verscheidene grote manen die overeenkomsten vertonen met rotsplaneten. De kans is groot dat dit ook voor exoplaneten geldt, zodat exo-Jupiters in de leefbare zone wellicht omringd worden door massieve, "aardse" manen. Dat betekent dat exoplaneten in de leefbare zone weliswaar weinig kans maken op het ondersteunen van leven, maar dat massieve en aarde-achtige manen van deze planeten toch kunnen zorgen voor levensvatbare werelden!
[ afbeelding ]
Bron: Royal Astronomical Society
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
26-05-2009
NASA-wetenschappers denken buitenaardse oceanen te kunnen opsporen
Sterrenkundigen hebben tot nog toe meer dan 300 exoplaneten (planeten buiten ons zonnestelsel) opgespoord. De meeste van die planeten bestaan grotendeels uit gas en zijn te heet of te koud voor de aanwezigheid van vloeibaar water.
Maar binnen afzienbare tijd zullen planeten worden ontdekt waar de omstandigheden veel meer op die van onze aarde lijken. Het nare is alleen dat die planeten zich zelfs op de beste opnamen slechts als een nietig stipje zullen vertonen.
Toch denken NASA-wetenschappers dat het mogelijk moet zijn om vast te stellen of er oceanen op die verre werelden zijn. Dat zou dan moeten gebeuren aan de hand van de kleur van deze nietige stipjes. Omdat oceanen een blauwere tint hebben dan continenten, zou een 'aardachtige' exoplaneet door zijn rotatie regelmatige kleurveranderingen vertonen.
Bij wijze van proef hebben de wetenschappers de voorgestelde waarneemtechniek getest door de ruimtesonde Deep Impact/EPOXI van een afstand van tientallen miljoenen kilometers naar de aarde te laten kijken. En daarbij werden inderdaad oceanen en continenten op onze planeet 'ontdekt'.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
NASA-wetenschappers denken buitenaardse oceanen te kunnen opsporen
Sterrenkundigen hebben tot nog toe meer dan 300 exoplaneten (planeten buiten ons zonnestelsel) opgespoord. De meeste van die planeten bestaan grotendeels uit gas en zijn te heet of te koud voor de aanwezigheid van vloeibaar water.
Maar binnen afzienbare tijd zullen planeten worden ontdekt waar de omstandigheden veel meer op die van onze aarde lijken. Het nare is alleen dat die planeten zich zelfs op de beste opnamen slechts als een nietig stipje zullen vertonen.
Toch denken NASA-wetenschappers dat het mogelijk moet zijn om vast te stellen of er oceanen op die verre werelden zijn. Dat zou dan moeten gebeuren aan de hand van de kleur van deze nietige stipjes. Omdat oceanen een blauwere tint hebben dan continenten, zou een 'aardachtige' exoplaneet door zijn rotatie regelmatige kleurveranderingen vertonen.
Bij wijze van proef hebben de wetenschappers de voorgestelde waarneemtechniek getest door de ruimtesonde Deep Impact/EPOXI van een afstand van tientallen miljoenen kilometers naar de aarde te laten kijken. En daarbij werden inderdaad oceanen en continenten op onze planeet 'ontdekt'.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Uranus is ook blauw heb ik begrepen, en Jupiter heeft vlekken maar die planeten bestaan niet uit land en vloeistofmassa's. Dit zou ook voor een exoplaneet kunnen opgaan..quote:
26-05-2009
NASA-wetenschappers denken buitenaardse oceanen te kunnen opsporen
[ afbeelding ]
Sterrenkundigen hebben tot nog toe meer dan 300 exoplaneten (planeten buiten ons zonnestelsel) opgespoord. De meeste van die planeten bestaan grotendeels uit gas en zijn te heet of te koud voor de aanwezigheid van vloeibaar water.
Maar binnen afzienbare tijd zullen planeten worden ontdekt waar de omstandigheden veel meer op die van onze aarde lijken. Het nare is alleen dat die planeten zich zelfs op de beste opnamen slechts als een nietig stipje zullen vertonen.
Toch denken NASA-wetenschappers dat het mogelijk moet zijn om vast te stellen of er oceanen op die verre werelden zijn. Dat zou dan moeten gebeuren aan de hand van de kleur van deze nietige stipjes. Omdat oceanen een blauwere tint hebben dan continenten, zou een 'aardachtige' exoplaneet door zijn rotatie regelmatige kleurveranderingen vertonen.
Bij wijze van proef hebben de wetenschappers de voorgestelde waarneemtechniek getest door de ruimtesonde Deep Impact/EPOXI van een afstand van tientallen miljoenen kilometers naar de aarde te laten kijken. En daarbij werden inderdaad oceanen en continenten op onze planeet 'ontdekt'.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Uranus is alleen veel zwaarder dan de aarde en jupiter nóg zwaarder, daarvan is meteen duidelijk dat het geen aardachtige werelden zijn.quote:Op woensdag 27 mei 2009 12:57 schreef KlappernootatWork het volgende:
[..]
Uranus is ook blauw heb ik begrepen, en Jupiter heeft vlekken maar die planeten bestaan niet uit land en vloeistofmassa's. Dit zou ook voor een exoplaneet kunnen opgaan..
"It's hard to argue against cynics - they always sound smarter than optimists because they have so much evidence on their side."
27-05-2009
Astronomen ontwaren schijngestalten van een exoplaneet
Leidse sterrenkundigen laten voor het eerst zien dat een planeet rondom een andere ster dan de zon net zulke schijngestalten vertoont als onze maan.
De exoplaneet, CoRoT-1b, staat op zo'n 1600 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Eenhoorn, en is ontdekt door de Frans/Europese CoRoT-satelliet.
De resultaten van de Leidse onderzoekers worden aanstaande donderdag gepubliceerd in het tijdschrift Nature.
Uit de waarnemingen van CoRoT maken de astronomen op dat de nachtzijde van de planeet compleet donker is, terwijl de dagzijde sterk wordt opgewarmd door de ster, tot waarschijnlijk zo'n 2000 graden Celsius. 'De afstand van CoRoT-1b tot de ster is dan ook minder dan 3 procent van de afstand aarde-zon', zegt Ignas Snellen, die het onderzoek heeft geleid.
Gedurende de 36 uur dat de planeet om de ster draait, zien de astronomen afwisselend de lichte dagzijde en de donkere nachtzijde van de planeet. Omdat de ster zo'n 10.000 keer helderder is dan de planeet, zien ze het systeem bij elkaar steeds éénhonderdste van een procent lichter en donkerder worden. 'Een ongelooflijk precieze meeting, waarvoor het team rondom de CoRoT-satelliet alle credit moet krijgen', aldus Snellen.
Het gemeten effect lijkt erg op de schijngestalten bij hemellichamen in ons eigen zonnestelsel, zoals bij onze maan, waarbij de zon steeds van een andere kant op de maan schijnt terwijl deze om de aarde draait. Al gaat het hierbij wel om gereflecteerd zonlicht, terwijl het bij CoRoT-1b waarschijnlijk om warmtestraling gaat.
Een interessant detail is dat 2009 door de Verenigde Naties is uitgeroepen tot Internationaal Jaar van de Sterrenkunde. Dit jaar wordt herdacht dat 400 jaar geleden, in 1609, Galileo Galilei voor het eerst met een (in Nederland uitgevonden) telescoop de sterrenhemel bestudeerde. Een van de eerste waarnemingen van de Italiaanse astronoom waren de schijngestalten van Venus, waarmee hij de ware aard van ons zonnestelsel blootlegde.
Precies 400 jaar later is nu voor het eerst hetzelfde effect waargenomen voor een hemellichaam buiten ons zonnestelsel.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Astronomen ontwaren schijngestalten van een exoplaneet
Leidse sterrenkundigen laten voor het eerst zien dat een planeet rondom een andere ster dan de zon net zulke schijngestalten vertoont als onze maan.
De exoplaneet, CoRoT-1b, staat op zo'n 1600 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Eenhoorn, en is ontdekt door de Frans/Europese CoRoT-satelliet.
De resultaten van de Leidse onderzoekers worden aanstaande donderdag gepubliceerd in het tijdschrift Nature.
Uit de waarnemingen van CoRoT maken de astronomen op dat de nachtzijde van de planeet compleet donker is, terwijl de dagzijde sterk wordt opgewarmd door de ster, tot waarschijnlijk zo'n 2000 graden Celsius. 'De afstand van CoRoT-1b tot de ster is dan ook minder dan 3 procent van de afstand aarde-zon', zegt Ignas Snellen, die het onderzoek heeft geleid.
Gedurende de 36 uur dat de planeet om de ster draait, zien de astronomen afwisselend de lichte dagzijde en de donkere nachtzijde van de planeet. Omdat de ster zo'n 10.000 keer helderder is dan de planeet, zien ze het systeem bij elkaar steeds éénhonderdste van een procent lichter en donkerder worden. 'Een ongelooflijk precieze meeting, waarvoor het team rondom de CoRoT-satelliet alle credit moet krijgen', aldus Snellen.
Het gemeten effect lijkt erg op de schijngestalten bij hemellichamen in ons eigen zonnestelsel, zoals bij onze maan, waarbij de zon steeds van een andere kant op de maan schijnt terwijl deze om de aarde draait. Al gaat het hierbij wel om gereflecteerd zonlicht, terwijl het bij CoRoT-1b waarschijnlijk om warmtestraling gaat.
Een interessant detail is dat 2009 door de Verenigde Naties is uitgeroepen tot Internationaal Jaar van de Sterrenkunde. Dit jaar wordt herdacht dat 400 jaar geleden, in 1609, Galileo Galilei voor het eerst met een (in Nederland uitgevonden) telescoop de sterrenhemel bestudeerde. Een van de eerste waarnemingen van de Italiaanse astronoom waren de schijngestalten van Venus, waarmee hij de ware aard van ons zonnestelsel blootlegde.
Precies 400 jaar later is nu voor het eerst hetzelfde effect waargenomen voor een hemellichaam buiten ons zonnestelsel.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-05-2009
Eindelijk succes voor detectiemethode exoplaneten
Wetenschappers hebben voor het eerst een exoplaneet ontdekt middels een techniek dat astrometrie wordt genoemd - deze techniek is van alle planetaire detectiemethodes de "oudste". Reeds in de jaren '50 van de vorige eeuw werd astrometrie voorgesteld én toegepast als methode om te speuren naar planeten buiten het zonnestelsel. Bij astrometrie meet men de eigenbeweging van een ster, zoals deze aan de aardse sterrenhemel zichtbaar is. Deze beweging is het gevolg van een exoplaneet die de moederster "heen-en-weer" doet slingeren.
Bij astrometrie zijn echter zeer exacte waarnemingen noodzakelijk, die gedurende een zeer lange tijd verricht moeten worden. Als gevolg wordt deze methode weinig toegepast en heeft deze (tot voor kort) nog geen resultaten opgeleverd. Nu heeft een team van astronomen voor het eerst een nieuwe exoplaneet geïdentificeerd, waarbij gebruik is gemaakt van astrometrie. De ontdekking maakt deel uit van een onderzoek waarbij een dertigtal sterren voortdurend zijn waargenomen, gedurende een periode van 12 jaar.
Deze methode is optimaal voor het vinden van planetenstelsels met een vergelijkbare structuur als ons zonnestelsel, die mogelijk aarde-achtige planeten kunnen herbergen. De ontdekte planeet is een Jupiter-achtige wereld, waarbij de relatieve afstand tot de moederster overeen komt met de positie van onze Jupiter in het zonnestelsel. Het gaat hierbij om de relatieve positie van de planeet: de feitelijke afstand tot de moederster bedraagt veel minder dan de afstand tussen Jupiter en de zon, aangezien de moederster ook veel kleiner en zwakker is dan onze zon.
De moederster, VB 10 genaamd, is een minuscule rode dwergster. De massa van de ster is 1/12 de massa van de zon, waarmee de ster net groot genoeg is om waterstofatomen te fuseren tot heliumatomen en hierbij sterlicht te produceren. VB 10 stond jarenlang zelfs bekend als de allerkleinste ster waarvan het bestaan bekend was (waarbij bruine dwergen, "mislukte" sterren, buiten beschouwing worden gelaten). Deze eer is VB 10 enige tijd geleden kwijtgeraakt, maar daarvoor is een ander record in de plaats gekomen: nu is VB 10 namelijk de kleinste ster die een planeet herbergt.
Rode dwergen vormen de meest voorkomende klasse van sterren. Aangezien 7 op de 10 sterren rode dwergen zijn, betekent deze planetaire detectie mogelijk dat planeten nog algemener zijn dan gedacht. De gedetecteerde planeet staat bekend als VB 10b en staat op een afstand van 20 lichtjaar vanaf de aarde, in de richting van het sterrenbeeld Arend. De planeet is een gasreus en weegt zes keer meer dan Jupiter. Hoewel de massa van de ster natuurlijk hoger is dan de massa van de planeet die er omheen draait, zijn de twee objecten ongeveer even groot qua omvang.
Aangezien de ster zo klein is, zal het planetenstelsel van de ster een kleinere miniatuurversie van ons zonnestelsel zijn. Zo is de afstand tussen VB 10 en VB 10b vergelijkbaar met de afstand tussen Mercurius en de zon, ondanks het feit dat de relatieve positie van de planeet vergelijkbaar is met de positie van Jupiter in het zonnestelsel. Rotsachtige planeten die eventueel aanwezig kunnen zijn bij VB 10, zouden op nog kortere afstand tot de moederster moeten staan.
De ontdekking bevestigd dat astrometrie een krachtige techniek kan zijn om te speuren naar planeten bij extreem kleine sterren. Overigens vertoont astrometrie overeenkomsten met een andere (veel gebruikte) methode om exoplaneten te ontdekken, namelijk radial velocity. Hierbij wordt eveneens de eigenbeweging van een ster gemeten, maar dan via het meten van de rood- en blauwverschuiving die en ster vertoont als gevolg van de zwaartekracht van een omringende planeet.
Bron: Jet Propulsion Laboratory (NASA/Caltech)
(Astrostart)
Eindelijk succes voor detectiemethode exoplaneten
Wetenschappers hebben voor het eerst een exoplaneet ontdekt middels een techniek dat astrometrie wordt genoemd - deze techniek is van alle planetaire detectiemethodes de "oudste". Reeds in de jaren '50 van de vorige eeuw werd astrometrie voorgesteld én toegepast als methode om te speuren naar planeten buiten het zonnestelsel. Bij astrometrie meet men de eigenbeweging van een ster, zoals deze aan de aardse sterrenhemel zichtbaar is. Deze beweging is het gevolg van een exoplaneet die de moederster "heen-en-weer" doet slingeren.
Bij astrometrie zijn echter zeer exacte waarnemingen noodzakelijk, die gedurende een zeer lange tijd verricht moeten worden. Als gevolg wordt deze methode weinig toegepast en heeft deze (tot voor kort) nog geen resultaten opgeleverd. Nu heeft een team van astronomen voor het eerst een nieuwe exoplaneet geïdentificeerd, waarbij gebruik is gemaakt van astrometrie. De ontdekking maakt deel uit van een onderzoek waarbij een dertigtal sterren voortdurend zijn waargenomen, gedurende een periode van 12 jaar.
Deze methode is optimaal voor het vinden van planetenstelsels met een vergelijkbare structuur als ons zonnestelsel, die mogelijk aarde-achtige planeten kunnen herbergen. De ontdekte planeet is een Jupiter-achtige wereld, waarbij de relatieve afstand tot de moederster overeen komt met de positie van onze Jupiter in het zonnestelsel. Het gaat hierbij om de relatieve positie van de planeet: de feitelijke afstand tot de moederster bedraagt veel minder dan de afstand tussen Jupiter en de zon, aangezien de moederster ook veel kleiner en zwakker is dan onze zon.
De moederster, VB 10 genaamd, is een minuscule rode dwergster. De massa van de ster is 1/12 de massa van de zon, waarmee de ster net groot genoeg is om waterstofatomen te fuseren tot heliumatomen en hierbij sterlicht te produceren. VB 10 stond jarenlang zelfs bekend als de allerkleinste ster waarvan het bestaan bekend was (waarbij bruine dwergen, "mislukte" sterren, buiten beschouwing worden gelaten). Deze eer is VB 10 enige tijd geleden kwijtgeraakt, maar daarvoor is een ander record in de plaats gekomen: nu is VB 10 namelijk de kleinste ster die een planeet herbergt.
Rode dwergen vormen de meest voorkomende klasse van sterren. Aangezien 7 op de 10 sterren rode dwergen zijn, betekent deze planetaire detectie mogelijk dat planeten nog algemener zijn dan gedacht. De gedetecteerde planeet staat bekend als VB 10b en staat op een afstand van 20 lichtjaar vanaf de aarde, in de richting van het sterrenbeeld Arend. De planeet is een gasreus en weegt zes keer meer dan Jupiter. Hoewel de massa van de ster natuurlijk hoger is dan de massa van de planeet die er omheen draait, zijn de twee objecten ongeveer even groot qua omvang.
Aangezien de ster zo klein is, zal het planetenstelsel van de ster een kleinere miniatuurversie van ons zonnestelsel zijn. Zo is de afstand tussen VB 10 en VB 10b vergelijkbaar met de afstand tussen Mercurius en de zon, ondanks het feit dat de relatieve positie van de planeet vergelijkbaar is met de positie van Jupiter in het zonnestelsel. Rotsachtige planeten die eventueel aanwezig kunnen zijn bij VB 10, zouden op nog kortere afstand tot de moederster moeten staan.
De ontdekking bevestigd dat astrometrie een krachtige techniek kan zijn om te speuren naar planeten bij extreem kleine sterren. Overigens vertoont astrometrie overeenkomsten met een andere (veel gebruikte) methode om exoplaneten te ontdekken, namelijk radial velocity. Hierbij wordt eveneens de eigenbeweging van een ster gemeten, maar dan via het meten van de rood- en blauwverschuiving die en ster vertoont als gevolg van de zwaartekracht van een omringende planeet.
Bron: Jet Propulsion Laboratory (NASA/Caltech)
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-06-2009
Leven aantonen op exoplaneet wellicht makkelijker dan gedacht
Onderzoekers van het Instituto de Astrofísica de Canarias hebben de aardatmosfeer geanalyseerd door naar een totale maansverduistering te kijken. Het zwakke schijnsel dat de maan op zo'n moment afgeeft, bestaat uit zonlicht dat door de aardatmosfeer is gegaan. Door dit licht spectroscopisch te onderzoeken, kon worden aangetoond dat de aardatmosfeer zuurstof, kooldioxide, water en andere verbindingen bevat die op de aanwezigheid van leven duiden. Zelfs een betrekkelijk schaars molecuul als methaan was duidelijk in het spectrum terug te vinden (Nature, 11 juni).
Volgens de onderzoekers wijst het onverwachte gemak waarmee deze bestanddelen konden worden aangetoond erop, dat het spectroscopisch opsporen van leven op exoplaneten wel eens makkelijker zou kunnen zijn dan tot nog toe werd gevreesd.
Ruim vijftig van de bijna 350 planeten die tot nog toe bij andere sterren ontdekt zijn, bewegen tijdens elke omloop vanaf de aarde gezien voor hun moederster langs. Op zo'n moment gaat het licht van de ster door de atmosfeer van de planeet, waardoor deze laatste daarin zijn (spectroscopische) sporen achterlaat - net als de aardatmosfeer in het spectrum van de totaal verduisterde maan.
Door de spectra van de ster vóór en na zo'n planeetovergang met elkaar te vergelijken, kan worden vastgesteld wat de bijdrage van de planeetatmosfeer is. En eventueel aanwezige zuurstof, kooldioxide, water of methaan zouden wel eens prominent in dat spectrum te zien kunnen zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Leven aantonen op exoplaneet wellicht makkelijker dan gedacht
Onderzoekers van het Instituto de Astrofísica de Canarias hebben de aardatmosfeer geanalyseerd door naar een totale maansverduistering te kijken. Het zwakke schijnsel dat de maan op zo'n moment afgeeft, bestaat uit zonlicht dat door de aardatmosfeer is gegaan. Door dit licht spectroscopisch te onderzoeken, kon worden aangetoond dat de aardatmosfeer zuurstof, kooldioxide, water en andere verbindingen bevat die op de aanwezigheid van leven duiden. Zelfs een betrekkelijk schaars molecuul als methaan was duidelijk in het spectrum terug te vinden (Nature, 11 juni).
Volgens de onderzoekers wijst het onverwachte gemak waarmee deze bestanddelen konden worden aangetoond erop, dat het spectroscopisch opsporen van leven op exoplaneten wel eens makkelijker zou kunnen zijn dan tot nog toe werd gevreesd.
Ruim vijftig van de bijna 350 planeten die tot nog toe bij andere sterren ontdekt zijn, bewegen tijdens elke omloop vanaf de aarde gezien voor hun moederster langs. Op zo'n moment gaat het licht van de ster door de atmosfeer van de planeet, waardoor deze laatste daarin zijn (spectroscopische) sporen achterlaat - net als de aardatmosfeer in het spectrum van de totaal verduisterde maan.
Door de spectra van de ster vóór en na zo'n planeetovergang met elkaar te vergelijken, kan worden vastgesteld wat de bijdrage van de planeetatmosfeer is. En eventueel aanwezige zuurstof, kooldioxide, water of methaan zouden wel eens prominent in dat spectrum te zien kunnen zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-06-2009
Leefbare zone rond sterren vaak kleiner dan gedacht
Bij de zoektocht naar exoplaneten waarop leven mogelijk is, staat het begrip 'leefbare zone' centraal. Dat wil zeggen: de zone rond een ster waar het precies warm genoeg is om water op een planeetoppervlak in vloeibare toestand te houden. Bij zwakke sterren, zoals de veel voorkomende rode dwergen, ligt die leefbare zone op slechts enkele miljoenen kilometers de ster.
Uit nieuwe berekeningen blijkt nu dat de getijkrachten op die kleine afstand zo groot zijn, dat je eigenlijk niet van een leefbare situatie kunt spreken. De tektonische activiteit op een eventuele planeet zou dermate groot zijn, dat het oppervlak voortdurend aan vulkanisme onderhevig is. De situatie op zo'n planeet zou goed vergelijkbaar zijn met die op de grote Jupitermaan Io, die zo'n grote vulkanische activiteit kent, dat zijn complete oppervlak in minder dan een miljoen jaar compleet 'ververst' wordt.
Uit het rekenmodel blijkt dat de bijdrage van getijkrachten aan de inwendige warmte van een planeet niet groter dan een kwart mag zijn om van een leefbare planeet te kunnen spreken.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Leefbare zone rond sterren vaak kleiner dan gedacht
Bij de zoektocht naar exoplaneten waarop leven mogelijk is, staat het begrip 'leefbare zone' centraal. Dat wil zeggen: de zone rond een ster waar het precies warm genoeg is om water op een planeetoppervlak in vloeibare toestand te houden. Bij zwakke sterren, zoals de veel voorkomende rode dwergen, ligt die leefbare zone op slechts enkele miljoenen kilometers de ster.
Uit nieuwe berekeningen blijkt nu dat de getijkrachten op die kleine afstand zo groot zijn, dat je eigenlijk niet van een leefbare situatie kunt spreken. De tektonische activiteit op een eventuele planeet zou dermate groot zijn, dat het oppervlak voortdurend aan vulkanisme onderhevig is. De situatie op zo'n planeet zou goed vergelijkbaar zijn met die op de grote Jupitermaan Io, die zo'n grote vulkanische activiteit kent, dat zijn complete oppervlak in minder dan een miljoen jaar compleet 'ververst' wordt.
Uit het rekenmodel blijkt dat de bijdrage van getijkrachten aan de inwendige warmte van een planeet niet groter dan een kwart mag zijn om van een leefbare planeet te kunnen spreken.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-06-2009
Eerste extragalactische exoplaneet ontdekt?
Een team van Italiaanse wetenschappers denkt weer een planeet te hebben opgespoord die rond een andere ster draait. Maar anders dan de meer dan 300 andere exoplaneten die tot nog toe zijn ontdekt, bevindt deze zich niet in ons Melkwegstelsel. Zijn moederster zou deel uitmaken van het bekende Andromedastelsel (M31).
De methode waarmee de mogelijke exoplaneet is opgespoord, is dezelfde als waarmee in de halo van ons Melkwegstelsel naar donkere objecten wordt gezocht: gravitationele microlensing. Daarbij wordt gebruik gemaakt van het feit dat licht van een achtergrondster door het zwaartekrachtsveld van een ster die er precies voorlangs beweegt wordt afgebogen en versterkt. Op die manier zijn de laatste jaren al verscheidene sterren in M31 waargenomen.
De helderheid van sterren die door het microlenseffect worden versterkt, volgt in de loop van de dagen een karakteristiek verloop. Maar soms vertoont zo'n lichtkromme een kleine afwijking. Onderzoekers van het Istituto Nazionale di Fisica Nucleare in Rome hebben nu berekend hoe een mircolenslichtkromme er uit zou zien als het voorgrondobject (de 'lens') een planeet als begeleider heeft. En daarbij bleek dat het licht van een van de sterren in het Andromedastelsel in 2004 een helderheidsverloop heeft laten zien dat op de aanwezigheid van een planeet bij de lensster zou kunnen duiden.
De best passende combinatie is die van een dwergster van een halve zonsmassa en een zware planeet van ruim zes Jupitermassa's. Eerder was de afwijkende lichtkromme geïnterpreteerd als die van een lichte dubbelster. Verificatie van dit eenmalige verschijnsel is helaas niet mogelijk. Maar volgens de onderzoekers is het slechts een kwestie van tijd voor er met zekerheid een exoplaneet in de Andromedanevel wordt opgespoord.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Eerste extragalactische exoplaneet ontdekt?
Een team van Italiaanse wetenschappers denkt weer een planeet te hebben opgespoord die rond een andere ster draait. Maar anders dan de meer dan 300 andere exoplaneten die tot nog toe zijn ontdekt, bevindt deze zich niet in ons Melkwegstelsel. Zijn moederster zou deel uitmaken van het bekende Andromedastelsel (M31).
De methode waarmee de mogelijke exoplaneet is opgespoord, is dezelfde als waarmee in de halo van ons Melkwegstelsel naar donkere objecten wordt gezocht: gravitationele microlensing. Daarbij wordt gebruik gemaakt van het feit dat licht van een achtergrondster door het zwaartekrachtsveld van een ster die er precies voorlangs beweegt wordt afgebogen en versterkt. Op die manier zijn de laatste jaren al verscheidene sterren in M31 waargenomen.
De helderheid van sterren die door het microlenseffect worden versterkt, volgt in de loop van de dagen een karakteristiek verloop. Maar soms vertoont zo'n lichtkromme een kleine afwijking. Onderzoekers van het Istituto Nazionale di Fisica Nucleare in Rome hebben nu berekend hoe een mircolenslichtkromme er uit zou zien als het voorgrondobject (de 'lens') een planeet als begeleider heeft. En daarbij bleek dat het licht van een van de sterren in het Andromedastelsel in 2004 een helderheidsverloop heeft laten zien dat op de aanwezigheid van een planeet bij de lensster zou kunnen duiden.
De best passende combinatie is die van een dwergster van een halve zonsmassa en een zware planeet van ruim zes Jupitermassa's. Eerder was de afwijkende lichtkromme geïnterpreteerd als die van een lichte dubbelster. Verificatie van dit eenmalige verschijnsel is helaas niet mogelijk. Maar volgens de onderzoekers is het slechts een kwestie van tijd voor er met zekerheid een exoplaneet in de Andromedanevel wordt opgespoord.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Een leefbare zone hoeft geen planeten te herbergen om leven te bevatten . Er zou ook een asteroidengordel of zelfs gaswolk in die zone kunnen zijn waar bacterien met een eigen ecosysteem op die rotsblokken/ wolk kunnen leven..quote:
10-06-2009
Leefbare zone rond sterren vaak kleiner dan gedacht
[ afbeelding ]
Bij de zoektocht naar exoplaneten waarop leven mogelijk is, staat het begrip 'leefbare zone' centraal. Dat wil zeggen: de zone rond een ster waar het precies warm genoeg is om water op een planeetoppervlak in vloeibare toestand te houden. Bij zwakke sterren, zoals de veel voorkomende rode dwergen, ligt die leefbare zone op slechts enkele miljoenen kilometers de ster.
Uit nieuwe berekeningen blijkt nu dat de getijkrachten op die kleine afstand zo groot zijn, dat je eigenlijk niet van een leefbare situatie kunt spreken. De tektonische activiteit op een eventuele planeet zou dermate groot zijn, dat het oppervlak voortdurend aan vulkanisme onderhevig is. De situatie op zo'n planeet zou goed vergelijkbaar zijn met die op de grote Jupitermaan Io, die zo'n grote vulkanische activiteit kent, dat zijn complete oppervlak in minder dan een miljoen jaar compleet 'ververst' wordt.
Uit het rekenmodel blijkt dat de bijdrage van getijkrachten aan de inwendige warmte van een planeet niet groter dan een kwart mag zijn om van een leefbare planeet te kunnen spreken.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
25-07-2009
Golfje van ster-met-planeet gefotografeerd
Astronomen van het Jet Propulsion Laboratory in Californië hebben gedurende twaalf jaar met een telescoop op aarde de beweging van een ster met een planeet gefotografeerd.
De planeet van de ster VB 10 werd ontdekt met de Hale-telescoop, die van 1948 tot 1993 de grootste telescoop ter wereld was
En zo hebben ze voor het eerst laten zien dat die ster niet in een exact rechte lijn langs de hemel beweegt, maar ietwat golvend. (Astrophysical Journal, 20 juli).
Zo’n golfbeweging was wel eerder met een sensor van de Hubble Space Telescoop bij een andere ster waargenomen, maar die telescoop bevindt zich buiten de atmosfeer en heeft niet veel tijd voor dit soort waarnemingen.
Sinds 1995 zijn al meer dan 300 planeten bij andere sterren ontdekt. Geen enkele is echter echt gezien: hun aanwezigheid wordt afgeleid uit een periodieke variatie in de snelheid of helderheid van de ster. De nu toegepaste fotografische techniek werd al in de jaren zestig beproefd door de Nederlands-Amerikaanse astronoom Peter van de Kamp. Die beweerde ook twee planeten bij de Ster van Barnard te hebben gevonden, maar dat bleken later meetfouten. Ook bij andere sterren had deze fotografische techniek geen succes.
Fotografische platen blijken te ‘korrelig’ om de subtiele golfbeweging van een ster-met-planeet aan te tonen. Steven Pravdo en Stuart Shaklan gebruikten daarom een CCD-camera met een detector van 16 megapixels, geplaatst in het brandpunt van de Hale-telescoop in Californië. Daarmee volgden zij twaalf jaar lang de beweging van VB 10, een ster op een afstand van 20 lichtjaar in het sterrenbeeld Arend. Zo kwam uiteindelijk een golfbeweging met een periode van 9 maanden tevoorschijn: het effect van een planeet.
De amplitude van de golf bedraagt slechts 0,004 boogseconde: de dikte van een mensenhaar gezien vanaf een afstand van één kilometer. Daaruit volgt dat de onzichtbare begeleider zes maal zo zwaar is als Jupiter. De ster zelf is met zijn massa van 85 maal die van Jupiter één van de lichtste die men kent. Dat heeft de ontdekking van de begeleider vergemakkelijkt: zijn invloed op de beweging van de ster is dan relatief groot. En aangezien de meeste sterren licht zijn, zou deze CCD-techniek nog wel eens vele Jupiterachtige planeten aan het licht kunnen brengen.
(nrc)
Golfje van ster-met-planeet gefotografeerd
Astronomen van het Jet Propulsion Laboratory in Californië hebben gedurende twaalf jaar met een telescoop op aarde de beweging van een ster met een planeet gefotografeerd.
De planeet van de ster VB 10 werd ontdekt met de Hale-telescoop, die van 1948 tot 1993 de grootste telescoop ter wereld was
En zo hebben ze voor het eerst laten zien dat die ster niet in een exact rechte lijn langs de hemel beweegt, maar ietwat golvend. (Astrophysical Journal, 20 juli).
Zo’n golfbeweging was wel eerder met een sensor van de Hubble Space Telescoop bij een andere ster waargenomen, maar die telescoop bevindt zich buiten de atmosfeer en heeft niet veel tijd voor dit soort waarnemingen.
Sinds 1995 zijn al meer dan 300 planeten bij andere sterren ontdekt. Geen enkele is echter echt gezien: hun aanwezigheid wordt afgeleid uit een periodieke variatie in de snelheid of helderheid van de ster. De nu toegepaste fotografische techniek werd al in de jaren zestig beproefd door de Nederlands-Amerikaanse astronoom Peter van de Kamp. Die beweerde ook twee planeten bij de Ster van Barnard te hebben gevonden, maar dat bleken later meetfouten. Ook bij andere sterren had deze fotografische techniek geen succes.
Fotografische platen blijken te ‘korrelig’ om de subtiele golfbeweging van een ster-met-planeet aan te tonen. Steven Pravdo en Stuart Shaklan gebruikten daarom een CCD-camera met een detector van 16 megapixels, geplaatst in het brandpunt van de Hale-telescoop in Californië. Daarmee volgden zij twaalf jaar lang de beweging van VB 10, een ster op een afstand van 20 lichtjaar in het sterrenbeeld Arend. Zo kwam uiteindelijk een golfbeweging met een periode van 9 maanden tevoorschijn: het effect van een planeet.
De amplitude van de golf bedraagt slechts 0,004 boogseconde: de dikte van een mensenhaar gezien vanaf een afstand van één kilometer. Daaruit volgt dat de onzichtbare begeleider zes maal zo zwaar is als Jupiter. De ster zelf is met zijn massa van 85 maal die van Jupiter één van de lichtste die men kent. Dat heeft de ontdekking van de begeleider vergemakkelijkt: zijn invloed op de beweging van de ster is dan relatief groot. En aangezien de meeste sterren licht zijn, zou deze CCD-techniek nog wel eens vele Jupiterachtige planeten aan het licht kunnen brengen.
(nrc)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-07-2009
Bijzondere groene sterrenstelsels ontdekt
Sterrenkundigen hebben, met hulp van de vrijwilligers van het online Galaxy Zoo-project, een klasse van merkwaardige sterrenstelsels ontdekt, die de bijnaam 'Groene Erwten' hebben gekregen.
Bij het Galaxy Zoo-project bekijken enkele honderdduizenden gebruikers de beelden van evenzovele sterrenstelsels die in het kader van de Sloan Digital Sky Survey zijn gemaakt. Daarbij stuitte men op een aantal objecten die opvielen door hun kleine afmetingen en heldergroene kleur.
De groene stelsels zijn schaars: slechts ongeveer 1 op de 4000 sterrenstelsels in de Sloan-survey is een Groene Erwt. V
ervolgonderzoek heeft uitgewezen dat het kleine, compacte sterrenstelsels zijn die in enorm hoog tempo nieuwe sterren produceren. Ze bevinden zich op afstanden van 1,5 tot 5 miljard lichtjaar.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Bijzondere groene sterrenstelsels ontdekt
Sterrenkundigen hebben, met hulp van de vrijwilligers van het online Galaxy Zoo-project, een klasse van merkwaardige sterrenstelsels ontdekt, die de bijnaam 'Groene Erwten' hebben gekregen.
Bij het Galaxy Zoo-project bekijken enkele honderdduizenden gebruikers de beelden van evenzovele sterrenstelsels die in het kader van de Sloan Digital Sky Survey zijn gemaakt. Daarbij stuitte men op een aantal objecten die opvielen door hun kleine afmetingen en heldergroene kleur.
De groene stelsels zijn schaars: slechts ongeveer 1 op de 4000 sterrenstelsels in de Sloan-survey is een Groene Erwt. V
ervolgonderzoek heeft uitgewezen dat het kleine, compacte sterrenstelsels zijn die in enorm hoog tempo nieuwe sterren produceren. Ze bevinden zich op afstanden van 1,5 tot 5 miljard lichtjaar.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-08-2009
Kepler doet het!
Na de lancering van de planeetjager, de Kepler Space Telescope, op 6 maart, was NASA nog maanden bezig om de ruimtetelescoop te caliberen en te controleren. Kepler is dan ook een heel gevoelig instrument. Als een planeet voor zijn ster staat en er voor zorgt dat het licht daarvan 1% uitdooft, kan Kepler het waarnemen. Inmiddels is die testfase achter de rug en donderdag toonde NASA het eerste resultaat. Kepler nam de planeet HAT-P-7b waar en dat niet alleen, maar ook nog de fasen van die planeet.
Nu zoekt Kepler Aard-achtige planeten en HAT-P-7b is dat bepaald niet. Hij is groter dan Jupiter en draait in 2,2 dagen rond zijn ster. HAT-P-7b staat dan ook enorm dicht bij zijn ster, HAT-P-7, zozeer zelfs dat het oppervlak een goede 2500°C is. Maar als testobject voldoet HAT-P-7b uitstekend. Doordat zijn "jaar" 2,2 dagen duurt, heb je snel resultaat. En hier is dat:
Hier zien we de lichtcurve van de ster HAT-P-7, die 1000 lichtjaar van ons vandaan staat. Bij 7x vergroting van die curve zien we duidelijk een dal. Dat is de planeet HAT-P-7b, die voor zijn ster langs gaat. Bij 100x vergroting zien we nog veel meer. Er is een tweede dal. Dat is waar de ster voor de planeet langs gaat. Dat licht dat de planeet weerkaatst wordt dan even geblokkeerd. Dat betekent dat Kepler gevoelig genoeg is om een Aardachtige planeet te gaan zien. Verder zien we een golf in de totale curve. Dat is ten gevolge van de fasen van de planeet. We zien dus de fasen van een planeet die 1000 lichtjaar ver is.
Dit filmpje op Youtube laat zien wat Kepler precies gedetecteerd heeft.
Voor de ontdekking van Aardachtige planeten moeten we nog even geduld hebben. De curve hierboven is van een planeet die elke 2,2 dagen rond zijn ster draait. Maar van een Aardachtige planeet mogen we eerder iets in de orde van grote van 1 jaar omlooptijd verwachten, zoals onze eigen planeet.
Bron: Bad Astronomy blog
(Astrostart)
[ Bericht 8% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 08-08-2009 02:02:19 ]
Kepler doet het!
Na de lancering van de planeetjager, de Kepler Space Telescope, op 6 maart, was NASA nog maanden bezig om de ruimtetelescoop te caliberen en te controleren. Kepler is dan ook een heel gevoelig instrument. Als een planeet voor zijn ster staat en er voor zorgt dat het licht daarvan 1% uitdooft, kan Kepler het waarnemen. Inmiddels is die testfase achter de rug en donderdag toonde NASA het eerste resultaat. Kepler nam de planeet HAT-P-7b waar en dat niet alleen, maar ook nog de fasen van die planeet.
Nu zoekt Kepler Aard-achtige planeten en HAT-P-7b is dat bepaald niet. Hij is groter dan Jupiter en draait in 2,2 dagen rond zijn ster. HAT-P-7b staat dan ook enorm dicht bij zijn ster, HAT-P-7, zozeer zelfs dat het oppervlak een goede 2500°C is. Maar als testobject voldoet HAT-P-7b uitstekend. Doordat zijn "jaar" 2,2 dagen duurt, heb je snel resultaat. En hier is dat:
Hier zien we de lichtcurve van de ster HAT-P-7, die 1000 lichtjaar van ons vandaan staat. Bij 7x vergroting van die curve zien we duidelijk een dal. Dat is de planeet HAT-P-7b, die voor zijn ster langs gaat. Bij 100x vergroting zien we nog veel meer. Er is een tweede dal. Dat is waar de ster voor de planeet langs gaat. Dat licht dat de planeet weerkaatst wordt dan even geblokkeerd. Dat betekent dat Kepler gevoelig genoeg is om een Aardachtige planeet te gaan zien. Verder zien we een golf in de totale curve. Dat is ten gevolge van de fasen van de planeet. We zien dus de fasen van een planeet die 1000 lichtjaar ver is.
Dit filmpje op Youtube laat zien wat Kepler precies gedetecteerd heeft.
Voor de ontdekking van Aardachtige planeten moeten we nog even geduld hebben. De curve hierboven is van een planeet die elke 2,2 dagen rond zijn ster draait. Maar van een Aardachtige planeet mogen we eerder iets in de orde van grote van 1 jaar omlooptijd verwachten, zoals onze eigen planeet.
Bron: Bad Astronomy blog
(Astrostart)
[ Bericht 8% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 08-08-2009 02:02:19 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-08-2009
Recente planeetbotsing ontdekt door Spitzer-ruimtetelescoop
Twee planeten in een baan rond een andere ster zijn kort geleden op catastrofale wijze met elkaar in botsing gekomen. De brokstukken van die botsing zijn ontdekt door de Amerikaanse Spitzer Space Telescope. De kosmische aanvaring vond plaats op ongeveer honderd lichtjaar afstand van de aarde, bij de ster HD 172555 in het zuidelijke sterrenbeeld Pauw. Uit de Spitzer-waarnemingen blijkt dat hier hooguit een paar honderdduizend jaar geleden (zeer recent naar sterrenkundige begrippen) twee hemellichamen met hoge snelheid op elkaar knalden.
Spitzer heeft eerder aanwijzingen gevonden voor botsingen van kleinere planetoïden bij andere sterren. In het geval van HD 172555 gaat het echter om objecten waarvan er een ongeveer zo groot was als de maan en de ander ongeveer zo groot als de planeet Mercurius. Ze moeten met een onderlinge snelheid van minstens tien kilometer per seconde op elkaar zijn gebotst. Daarbij werd het kleinere hemellichaam volledig verpulverd. Een groot deel van de gesteenten waaruit de twee planeten bestonden, verdampte in korte tijd.
Uit de infraroodmetingen van Spitzer is de aanwezigheid van grote hoeveelheden stof, puin en gruis afgeleid - de tastbare overblijfselen van de kosmsiche botsing. Daarnaast ontdekte Spitzer grote hoeveelheden amorf silicaat - glasachtige structuren die ontstaan wanneer druppels gesmolten lava afkoelen en stollen. Ook komt er rond de ster veel gasvormig siliciumoxide voor - een aanwijzing dat er veel gesteente is verdampt.
De Spitzer-waarnemingen worden op 20 augustus gepubliceerd in Astrophysical Journal Letters . Ze zijn alleen te verklaren door aan te nemen dat er in het recente verleden een catastrofale planetaire botsing heeft plaatsgevonden.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Recente planeetbotsing ontdekt door Spitzer-ruimtetelescoop
Twee planeten in een baan rond een andere ster zijn kort geleden op catastrofale wijze met elkaar in botsing gekomen. De brokstukken van die botsing zijn ontdekt door de Amerikaanse Spitzer Space Telescope. De kosmische aanvaring vond plaats op ongeveer honderd lichtjaar afstand van de aarde, bij de ster HD 172555 in het zuidelijke sterrenbeeld Pauw. Uit de Spitzer-waarnemingen blijkt dat hier hooguit een paar honderdduizend jaar geleden (zeer recent naar sterrenkundige begrippen) twee hemellichamen met hoge snelheid op elkaar knalden.
Spitzer heeft eerder aanwijzingen gevonden voor botsingen van kleinere planetoïden bij andere sterren. In het geval van HD 172555 gaat het echter om objecten waarvan er een ongeveer zo groot was als de maan en de ander ongeveer zo groot als de planeet Mercurius. Ze moeten met een onderlinge snelheid van minstens tien kilometer per seconde op elkaar zijn gebotst. Daarbij werd het kleinere hemellichaam volledig verpulverd. Een groot deel van de gesteenten waaruit de twee planeten bestonden, verdampte in korte tijd.
Uit de infraroodmetingen van Spitzer is de aanwezigheid van grote hoeveelheden stof, puin en gruis afgeleid - de tastbare overblijfselen van de kosmsiche botsing. Daarnaast ontdekte Spitzer grote hoeveelheden amorf silicaat - glasachtige structuren die ontstaan wanneer druppels gesmolten lava afkoelen en stollen. Ook komt er rond de ster veel gasvormig siliciumoxide voor - een aanwijzing dat er veel gesteente is verdampt.
De Spitzer-waarnemingen worden op 20 augustus gepubliceerd in Astrophysical Journal Letters . Ze zijn alleen te verklaren door aan te nemen dat er in het recente verleden een catastrofale planetaire botsing heeft plaatsgevonden.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-08-2009
Grootste exoplaneet wijst op planetair biljart
Het Wide Area Search for Planets (WASP) consortium van Britse universiteiten heeft een exoplaneet gevonden die op 1000 lichtjaar van ons vandaan in een retrograde baan om zijn ster draait. WASP-17, zoals de planeet is genoemd, is de grootste exoplaneet die ooit gevonden is: 2 keer zo groot als Jupiter. De waarschijnlijke reden voor WASP-17's retrograde baan? Een collosaal planetair biljart.
De algemeen geaccepteerde theorie over hoe planeten vormen, is dat ze uit stofwolken ontstaan die langzaam maar zeker rond beginnen te draaien in dezelfde richting dat de ster draait. Dus het verbaasde David Anderson, afstuderend student van Keele University, en Amaury Triaud van Geneva Observatory een planeet te vinden die de verkeerde richting in draait. WASP-17 is daarmee de eerste retrograde planeet die we kennen.
Een exoplaneet en z'n ster.
En er is nog meer vreemds aan WASP-17. Het is de grootste planeet die we tot nu toe kennen. Maar WASP-17 mag dan twee keer zo groot als Jupiter zijn, hij is ook superlicht. De dichtheid ervan is ongeveer dat van piepschuim.
De meest logische verklaring voor de baan van deze enorme planeet, is dat het het gevolg is van een fors spelletje biljart. Vermoedelijk is WASP-17 rakelings langs een grotere broer gevlogen en heeft daarmee een zwaartekracht slinger gehad die WASP-17 tegen de richting in gestuurd heeft. In zijn retrograde baan heeft WASP-17 blootgestaan aan grote getijdewerkingen. Het uitrekken en inkrimpen zou dan gezorgd hebben voor meer hitte, waardoor de planeet opgeblazen is en lichter geworden, zo denkt men.
Dit geeft wetenschappers te denken. Een zonnestelsel in wording is kennelijk een geweldadige plek. Onze Aarde heeft er waarschijnlijk zijn maan aan te danken, na een botsing met een object ter grootte van Mars.
Bron: UniverseToday.
(Astrostart)
[ Bericht 71% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 14-08-2009 03:08:45 ]
Grootste exoplaneet wijst op planetair biljart
Het Wide Area Search for Planets (WASP) consortium van Britse universiteiten heeft een exoplaneet gevonden die op 1000 lichtjaar van ons vandaan in een retrograde baan om zijn ster draait. WASP-17, zoals de planeet is genoemd, is de grootste exoplaneet die ooit gevonden is: 2 keer zo groot als Jupiter. De waarschijnlijke reden voor WASP-17's retrograde baan? Een collosaal planetair biljart.
De algemeen geaccepteerde theorie over hoe planeten vormen, is dat ze uit stofwolken ontstaan die langzaam maar zeker rond beginnen te draaien in dezelfde richting dat de ster draait. Dus het verbaasde David Anderson, afstuderend student van Keele University, en Amaury Triaud van Geneva Observatory een planeet te vinden die de verkeerde richting in draait. WASP-17 is daarmee de eerste retrograde planeet die we kennen.
Een exoplaneet en z'n ster.
En er is nog meer vreemds aan WASP-17. Het is de grootste planeet die we tot nu toe kennen. Maar WASP-17 mag dan twee keer zo groot als Jupiter zijn, hij is ook superlicht. De dichtheid ervan is ongeveer dat van piepschuim.
De meest logische verklaring voor de baan van deze enorme planeet, is dat het het gevolg is van een fors spelletje biljart. Vermoedelijk is WASP-17 rakelings langs een grotere broer gevlogen en heeft daarmee een zwaartekracht slinger gehad die WASP-17 tegen de richting in gestuurd heeft. In zijn retrograde baan heeft WASP-17 blootgestaan aan grote getijdewerkingen. Het uitrekken en inkrimpen zou dan gezorgd hebben voor meer hitte, waardoor de planeet opgeblazen is en lichter geworden, zo denkt men.
Dit geeft wetenschappers te denken. Een zonnestelsel in wording is kennelijk een geweldadige plek. Onze Aarde heeft er waarschijnlijk zijn maan aan te danken, na een botsing met een object ter grootte van Mars.
Bron: UniverseToday.
(Astrostart)
[ Bericht 71% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 14-08-2009 03:08:45 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
26-08-2009
Schotse sterrenkundigen ontdekken 'onmogelijke' planeet
Sterrenkundigen van de universiteit van St Andrews (Schotland) hebben een opmerkelijke planeet bij een andere ster ontdekt. De reusachtige planeet, die de aanduiding WASP-18b heeft gekregen, draait op zo'n geringe afstand om de ster, dat hij er binnen afzienbare tijd op zal neerstorten.
WASP-18b is tien keer zo zwaar als Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel, en draait in minder dan een aardse dag om zijn moederster. Daarmee behoort de planeet zonder enige twijfel tot de categorie 'hete Jupiters': zware, hete gasplaneten die op korte afstand om een ster draaien.
Door de getijkracht die de ster op de planeet uitoefent, volgt deze laatste een spiraalbaan die uiteindelijk tot zijn ondergang zal leiden. Wanneer het zover zal zijn, is nog onduidelijk: misschien is het al binnen 500.000 jaar zo ver, maar het kan ook nog 500 miljoen jaar duren.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Schotse sterrenkundigen ontdekken 'onmogelijke' planeet
Sterrenkundigen van de universiteit van St Andrews (Schotland) hebben een opmerkelijke planeet bij een andere ster ontdekt. De reusachtige planeet, die de aanduiding WASP-18b heeft gekregen, draait op zo'n geringe afstand om de ster, dat hij er binnen afzienbare tijd op zal neerstorten.
WASP-18b is tien keer zo zwaar als Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel, en draait in minder dan een aardse dag om zijn moederster. Daarmee behoort de planeet zonder enige twijfel tot de categorie 'hete Jupiters': zware, hete gasplaneten die op korte afstand om een ster draaien.
Door de getijkracht die de ster op de planeet uitoefent, volgt deze laatste een spiraalbaan die uiteindelijk tot zijn ondergang zal leiden. Wanneer het zover zal zijn, is nog onduidelijk: misschien is het al binnen 500.000 jaar zo ver, maar het kan ook nog 500 miljoen jaar duren.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-09-2009
Ook 'exomanen' lijken al detecteerbaar
Eerder dit jaar werd de Amerikaanse Kepler-satelliet gelanceerd, die planeten bij andere sterren moet vinden door sterren op te sporen die kleine, regelmatige helderheidsfluctuatie vertonen. De kans dat daarbij leefbare werelden ontdekt worden, leek niet groot. Onleefbaar grote exoplaneten zijn nu eenmaal veel makkelijker te vinden dan kleine, aarde-achtige planeten.
Volgens Britse sterrenkundigen zou Kepler echter ook manen bij exoplaneten kunnen opsporen. Uit computersimulaties blijkt namelijk dat een exomaan van 0,2 aardmassa een Saturnus-achtige exoplaneet al zodanig hard heen en weer trekt, dat dit in de door Kepler verzamelde baangegevens van de exoplaneet te zien moet zijn. Zulke exomanen zouden het arsenaal van leefbare werelden aanzienlijk kunnen vergroten.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Ook 'exomanen' lijken al detecteerbaar
Eerder dit jaar werd de Amerikaanse Kepler-satelliet gelanceerd, die planeten bij andere sterren moet vinden door sterren op te sporen die kleine, regelmatige helderheidsfluctuatie vertonen. De kans dat daarbij leefbare werelden ontdekt worden, leek niet groot. Onleefbaar grote exoplaneten zijn nu eenmaal veel makkelijker te vinden dan kleine, aarde-achtige planeten.
Volgens Britse sterrenkundigen zou Kepler echter ook manen bij exoplaneten kunnen opsporen. Uit computersimulaties blijkt namelijk dat een exomaan van 0,2 aardmassa een Saturnus-achtige exoplaneet al zodanig hard heen en weer trekt, dat dit in de door Kepler verzamelde baangegevens van de exoplaneet te zien moet zijn. Zulke exomanen zouden het arsenaal van leefbare werelden aanzienlijk kunnen vergroten.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-09-2009
Eerste aardachtige planeet bij andere ster
Voor het eerst is van een planeet bij een andere ster met zekerheid vastgesteld dat hij uit gesteenten bestaat, net als de aarde.
Tot nu toe zijn ruim 350 exoplaneten ontdekt. De meeste zijn zware gasvormige reuzenplaneten, vergelijkbaar met de planeet Jupiter in ons eigen zonnestelsel. Een handvol planeten is kleiner en lichter, maar hun dichtheid kon tot nu toe niet bepaald worden.
Dat is nu wel gelukt met exoplaneet CoRoT-7b. De ontdekking daarvan, door de Europese ruimtetelescoop CoRoT, werd begin dit jaar bekendgemaakt.
De ster waar de planeet omheen draait bevindt zich op 500 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Eenhoorn. Hij is iets kleiner en koeler dan de zon, en heeft een leeftijd van ongeveer anderhalf miljard jaar.
CoRoT-7b draait op een zeer kleine afstand van slechts 2,5 miljoen kilometer rond deze ster, met een baansnelheid van meer dan 750.000 kilometer per uur. Geen enkele andere exoplaneet staat zo dicht bij zijn moederster.
Doordat we precies van opzij tegen de baan aankijken, beweegt de planeet elke 20,4 uur even voor de ster langs. Daarbij wordt een klein beetje sterlicht onderschept. Uit die metingen volgt dat de planeet 80 procent groter is dan de aarde.
Europese astronomen onder leiding van Didier Queloz van de universiteit van Genève (mede-ontdekker van de allereerste exoplaneet, in 1995) zijn er nu in geslaagd om ook de massa van deze ‘super-aarde’ te bepalen.
Met de gevoelige HARPS-spectrograaf (High-Accuracy Radial velocity Planet Searcher) op de 3,6-meter telescoop van de Europese sterrenwacht op Cerro La Silla in Noord-Chili maten Queloz en zijn collega’s de minieme schommelingen van de moederster, die veroorzaakt worden door de zwartekracht van de ronddraaiende planeet.
De planeet blijkt 4,8 keer zo zwaar te zijn als de aarde. Omdat nu zowel middellijn als massa bekend zijn, kon de dichtheid van CoRoT-7b berekend worden: 5,6 gram per kubieke centimeter.
Dat is vergelijkbaar met de dichtheid van de aarde. CoRoT-7b kan dus niet uit gas bestaan, maar moet net als de aarde opgebouwd zijn uit gesteenten en metalen. Daarme is het de eerste bevestigde ‘aardse planeet’ buiten het zonnestelsel.
Leven kan er echter niet voorkomen: door de kleine afstand tot de moederster is de temperatuur aan het oppervlak ca. 2000 graden. Mogelijk is het planeetoppervlak één helse, gesmolten lava-zee.
De nieuwe precisiemetingen hebben ook het bestaan van een tweede super-aarde aan het licht gebracht bij dezelfde ster. Die draait elke 3 uur en 17 minuten één keer rond de ster, op een afstand van 7,5 miljoen kilometer.
De tweede planeet, CoRoT-7c genoemd, is ruim acht keer zo zwaar als de aarde. Hij vertoont echter geen overgangen, zodat de middellijn – en dus de dichtheid – niet bepaald kunnen worden.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Eerste aardachtige planeet bij andere ster
Voor het eerst is van een planeet bij een andere ster met zekerheid vastgesteld dat hij uit gesteenten bestaat, net als de aarde.
Tot nu toe zijn ruim 350 exoplaneten ontdekt. De meeste zijn zware gasvormige reuzenplaneten, vergelijkbaar met de planeet Jupiter in ons eigen zonnestelsel. Een handvol planeten is kleiner en lichter, maar hun dichtheid kon tot nu toe niet bepaald worden.
Dat is nu wel gelukt met exoplaneet CoRoT-7b. De ontdekking daarvan, door de Europese ruimtetelescoop CoRoT, werd begin dit jaar bekendgemaakt.
De ster waar de planeet omheen draait bevindt zich op 500 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Eenhoorn. Hij is iets kleiner en koeler dan de zon, en heeft een leeftijd van ongeveer anderhalf miljard jaar.
CoRoT-7b draait op een zeer kleine afstand van slechts 2,5 miljoen kilometer rond deze ster, met een baansnelheid van meer dan 750.000 kilometer per uur. Geen enkele andere exoplaneet staat zo dicht bij zijn moederster.
Doordat we precies van opzij tegen de baan aankijken, beweegt de planeet elke 20,4 uur even voor de ster langs. Daarbij wordt een klein beetje sterlicht onderschept. Uit die metingen volgt dat de planeet 80 procent groter is dan de aarde.
Europese astronomen onder leiding van Didier Queloz van de universiteit van Genève (mede-ontdekker van de allereerste exoplaneet, in 1995) zijn er nu in geslaagd om ook de massa van deze ‘super-aarde’ te bepalen.
Met de gevoelige HARPS-spectrograaf (High-Accuracy Radial velocity Planet Searcher) op de 3,6-meter telescoop van de Europese sterrenwacht op Cerro La Silla in Noord-Chili maten Queloz en zijn collega’s de minieme schommelingen van de moederster, die veroorzaakt worden door de zwartekracht van de ronddraaiende planeet.
De planeet blijkt 4,8 keer zo zwaar te zijn als de aarde. Omdat nu zowel middellijn als massa bekend zijn, kon de dichtheid van CoRoT-7b berekend worden: 5,6 gram per kubieke centimeter.
Dat is vergelijkbaar met de dichtheid van de aarde. CoRoT-7b kan dus niet uit gas bestaan, maar moet net als de aarde opgebouwd zijn uit gesteenten en metalen. Daarme is het de eerste bevestigde ‘aardse planeet’ buiten het zonnestelsel.
Leven kan er echter niet voorkomen: door de kleine afstand tot de moederster is de temperatuur aan het oppervlak ca. 2000 graden. Mogelijk is het planeetoppervlak één helse, gesmolten lava-zee.
De nieuwe precisiemetingen hebben ook het bestaan van een tweede super-aarde aan het licht gebracht bij dezelfde ster. Die draait elke 3 uur en 17 minuten één keer rond de ster, op een afstand van 7,5 miljoen kilometer.
De tweede planeet, CoRoT-7c genoemd, is ruim acht keer zo zwaar als de aarde. Hij vertoont echter geen overgangen, zodat de middellijn – en dus de dichtheid – niet bepaald kunnen worden.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-09-2009
Nieuwe 'Drake-formule' moet bewoonbaarheid van planeten beschrijven
Axel Hagermann en Charles Cockell van de Open University in Milton Keynes, Engeland, hebben een begin gemaakt met het opstellen van een nieuwe 'Drake-formule' om de bewoonbaarheid van planeten bij andere sterren te beschrijven.
De Amerikaanse astronoom Frank Drake bedacht een kleine vijftig jaar geleden een beroemd geworden 'formule' om te berekenen met hoeveel inteliigente beschavingen in het Melkwegstelsel (radio-)communicatie mogelijk zou zijn. Omdat de meeste termen en factoren in de formule onbekend waren (en dat in veel gevallen nog steeds zijn) levert de Drake-formule geen eenduidig antwoord op. Maar hij maakt wel duidelijk welke eigenschappen van planeten (en levensvormen) daarbij relevant zijn.
Hagermann en Cockell willen nu een soortgelijke formule ontwikkelen om de bewoonbaarheid van een planeet gedetailleerd te beschrijven, en om die vervolgens voor verschillende plaatsen in het Melkwegstelsel met elkaar te vergelijken.
Ze werken daarbij met vier criteria: de beschikbaarheid van een oplosmiddel voor chemische reacties (bijvoorbeeld water), de aanwezigheid van de organische bouwstenen voor leven, gunstige condities (zoals temperatuur), en de aanwezigheid van een energiebron.
Door die vier criteria gedetailleerd te kwantificeren hopen ze uiteindelijk de bewoonbaarheid van verschillende plaatsen op aarde of van verschillende exoplaneten in het Melkwegstelsel nauwkeurig met elkaar te kunnen vergelijken.
De eerste ideeën over de nieuwe Drake-formule worden vandaag gepresenteerd op het European Planetary Science Congress in Potsdam, Duitsland.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Nieuwe 'Drake-formule' moet bewoonbaarheid van planeten beschrijven
Axel Hagermann en Charles Cockell van de Open University in Milton Keynes, Engeland, hebben een begin gemaakt met het opstellen van een nieuwe 'Drake-formule' om de bewoonbaarheid van planeten bij andere sterren te beschrijven.
De Amerikaanse astronoom Frank Drake bedacht een kleine vijftig jaar geleden een beroemd geworden 'formule' om te berekenen met hoeveel inteliigente beschavingen in het Melkwegstelsel (radio-)communicatie mogelijk zou zijn. Omdat de meeste termen en factoren in de formule onbekend waren (en dat in veel gevallen nog steeds zijn) levert de Drake-formule geen eenduidig antwoord op. Maar hij maakt wel duidelijk welke eigenschappen van planeten (en levensvormen) daarbij relevant zijn.
Hagermann en Cockell willen nu een soortgelijke formule ontwikkelen om de bewoonbaarheid van een planeet gedetailleerd te beschrijven, en om die vervolgens voor verschillende plaatsen in het Melkwegstelsel met elkaar te vergelijken.
Ze werken daarbij met vier criteria: de beschikbaarheid van een oplosmiddel voor chemische reacties (bijvoorbeeld water), de aanwezigheid van de organische bouwstenen voor leven, gunstige condities (zoals temperatuur), en de aanwezigheid van een energiebron.
Door die vier criteria gedetailleerd te kwantificeren hopen ze uiteindelijk de bewoonbaarheid van verschillende plaatsen op aarde of van verschillende exoplaneten in het Melkwegstelsel nauwkeurig met elkaar te kunnen vergelijken.
De eerste ideeën over de nieuwe Drake-formule worden vandaag gepresenteerd op het European Planetary Science Congress in Potsdam, Duitsland.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Als ik die berichten zo lees gaat dat superhard met deze wetenschap de afgelopen jaren.
There are no things, but as a consequence there are as many things as we like
I will 
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-09-2009
Spitzer-telescoop ziet snelle variaties in protoplanetaire schijf
Met de Amerikaanse Spitzer Space Telescope zijn onverwacht snelle helderheidsvariaties ontdekt in het binnenste deel van de 'protoplanetaire schijf' rond een jonge ster. De waarnemingen kunnen het best verklaard worden door aan te nemen dat zich in de schijf al een volwaardige planeet bevindt.
Spitzer heeft vijf maanden lang de infrarode straling bestudeerd van LrLL31, een slechts drie miljoen jaar oude ster op ongeveer duizend lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Perseus. De infrarode straling is afkomstig van een afgeplatte, roterende gas- en stofschijf rond de ster waaruit planeten kunnen ontstaan.
De infraroodstraling uit het binnenste deel van de schijf vertoonde snelle variaties, zowel in helderheid als in golflengte. In sommige gevallen traden meetbare variaties op in een periode van nog geen week.
Volgens de onderzoekers, die hun resultaten binnenkort publiceren in Astrophysical Joural Letters , beweegt er mogelijk al een planeet in de schijf, op vrij kleine afstand van de ster - ongeveer 15 miljoen kilometer.
Door de zwaartekracht van die begeleider zouden stofdeeltjes in de schijf bijeengeveegd kunnen worden. Wanneer we de roterende schijf min of meer van opzij zien, kan dat tot grote variaties in de waargenomen infraroodstraling leiden.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Spitzer-telescoop ziet snelle variaties in protoplanetaire schijf
Met de Amerikaanse Spitzer Space Telescope zijn onverwacht snelle helderheidsvariaties ontdekt in het binnenste deel van de 'protoplanetaire schijf' rond een jonge ster. De waarnemingen kunnen het best verklaard worden door aan te nemen dat zich in de schijf al een volwaardige planeet bevindt.
Spitzer heeft vijf maanden lang de infrarode straling bestudeerd van LrLL31, een slechts drie miljoen jaar oude ster op ongeveer duizend lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Perseus. De infrarode straling is afkomstig van een afgeplatte, roterende gas- en stofschijf rond de ster waaruit planeten kunnen ontstaan.
De infraroodstraling uit het binnenste deel van de schijf vertoonde snelle variaties, zowel in helderheid als in golflengte. In sommige gevallen traden meetbare variaties op in een periode van nog geen week.
Volgens de onderzoekers, die hun resultaten binnenkort publiceren in Astrophysical Joural Letters , beweegt er mogelijk al een planeet in de schijf, op vrij kleine afstand van de ster - ongeveer 15 miljoen kilometer.
Door de zwaartekracht van die begeleider zouden stofdeeltjes in de schijf bijeengeveegd kunnen worden. Wanneer we de roterende schijf min of meer van opzij zien, kan dat tot grote variaties in de waargenomen infraroodstraling leiden.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-09-2009
Op exoplaneet COROT-7b hagelt het misschien steentjes
De atmosfeer van de afgelopen voorjaar ontdekte exoplaneet COROT-7b zou wel eens bijzondere eigenschappen kunnen hebben. Dat schrijven onderzoekers van Washington University in The Astrophysical Journal van 1 oktober.
De planeet draait op zo'n kleine afstand om zijn moederster, dat zijn dagzijde heet genoeg is om gesteente te doen smelten. Uit modelberekeningen van de Amerikaanse sterrenkundigen zou dat wel eens een bizarre kringloop kunnen geven.
Waar op aarde water verdampt en elders weer neerregent, zou dat op COROT-7b met gesteente gebeuren. De damp die uit de grote gesmolten lavavlakten opstijgt, zou hoog in de atmosfeer afkoelen en weer omlaag komen als een 'hagel' van gesteente.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Op exoplaneet COROT-7b hagelt het misschien steentjes
De atmosfeer van de afgelopen voorjaar ontdekte exoplaneet COROT-7b zou wel eens bijzondere eigenschappen kunnen hebben. Dat schrijven onderzoekers van Washington University in The Astrophysical Journal van 1 oktober.
De planeet draait op zo'n kleine afstand om zijn moederster, dat zijn dagzijde heet genoeg is om gesteente te doen smelten. Uit modelberekeningen van de Amerikaanse sterrenkundigen zou dat wel eens een bizarre kringloop kunnen geven.
Waar op aarde water verdampt en elders weer neerregent, zou dat op COROT-7b met gesteente gebeuren. De damp die uit de grote gesmolten lavavlakten opstijgt, zou hoog in de atmosfeer afkoelen en weer omlaag komen als een 'hagel' van gesteente.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-10-2009
"Vondst tweede Aarde nabij"
Dankzij de nieuwste technologische ontwikkelingen staan wetenschappers op het punt rotsachtige planeten als onze Aarde te ontdekken buiten ons zonnestelsel. Dat zegt David Latham van het Harvard-Smithsonian Centrum voor Astrofysica, meldt The Daily Galaxy.
Gasgiganten
Momenteel hebben planetenspotters meer dan 300 planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt, maar de grote meerderheid bestaat uit hete gasgiganten als Jupiter waar leven onmogelijk is. Een paar weken geleden werd echter voor het eerst een rotsachtige planeet opgemerkt buiten ons zonnestelsel, maar ook daar is de oppervlaktetemperatuur te heet om leven mogelijk te maken. Planeet CoRoT-7b is wel de eerste exoplaneet met een dichtheid gelijkaardig aan die van onze Aarde, zeggen astronomen.
Buitenaards leven
De ontdekking van een Aarde-achtige planeet die rond een zon cirkelt, is uiteraard van belang voor het mogelijk bestaan van buitenaards leven. CoRoT-7b bevindt zich 500 lichtjaren ver weg. De stenen bol is bijna twee keer zo groot als de Aarde en heeft vijf keer de massa ervan, wat ongeveer dezelfde dichtheid oplevert. De planeet cirkelt slechts op 2,5 miljoen kilometer afstand rond haar zon, waardoor de temperatuur er bijzonder hoog oploopt. Het 'jaar' van de exoplaneet is korter dan onze dag, dus mocht er toch een asbest-achtige beschaving bestaan, worden er bijzonder veel verjaardagen gevierd. (sam)
(HLN)
"Vondst tweede Aarde nabij"
Dankzij de nieuwste technologische ontwikkelingen staan wetenschappers op het punt rotsachtige planeten als onze Aarde te ontdekken buiten ons zonnestelsel. Dat zegt David Latham van het Harvard-Smithsonian Centrum voor Astrofysica, meldt The Daily Galaxy.
Gasgiganten
Momenteel hebben planetenspotters meer dan 300 planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt, maar de grote meerderheid bestaat uit hete gasgiganten als Jupiter waar leven onmogelijk is. Een paar weken geleden werd echter voor het eerst een rotsachtige planeet opgemerkt buiten ons zonnestelsel, maar ook daar is de oppervlaktetemperatuur te heet om leven mogelijk te maken. Planeet CoRoT-7b is wel de eerste exoplaneet met een dichtheid gelijkaardig aan die van onze Aarde, zeggen astronomen.
Buitenaards leven
De ontdekking van een Aarde-achtige planeet die rond een zon cirkelt, is uiteraard van belang voor het mogelijk bestaan van buitenaards leven. CoRoT-7b bevindt zich 500 lichtjaren ver weg. De stenen bol is bijna twee keer zo groot als de Aarde en heeft vijf keer de massa ervan, wat ongeveer dezelfde dichtheid oplevert. De planeet cirkelt slechts op 2,5 miljoen kilometer afstand rond haar zon, waardoor de temperatuur er bijzonder hoog oploopt. Het 'jaar' van de exoplaneet is korter dan onze dag, dus mocht er toch een asbest-achtige beschaving bestaan, worden er bijzonder veel verjaardagen gevierd. (sam)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-10-2009
Saturnusmaan Enceladus is - na de aarde - de best bewoonbare plaats in het zonnestelsel
De kleine ijzige Saturnusmaan Enceladus is - na de aarde - het 'best bewoonbare' hemellichaam in het zonnestelsel. Dat beweert biofysicus Abel Mendez van de Universiteit van Puerto Rico in Arecibo.
Mendez ontwikkelde een nieuwe techniek om de 'bewoonbaarheid' van hemellichamen te kwantificeren. Daarbij worden verschillende factoren gewogen die bepalend zijn voor de overlevingskansen van eventuele micro-organismen. Op Enceladus zouden die vlak onder het oppervlak kunnen voorkomen.
De techniek maakt het ook mogelijk een 'cijfer' te geven voor de bewoonbaarheid van planeten bij andere sterren, of voor die van de aarde in het geologische verleden. Volgens Mendez was het met de bewoonbaarheid van de aarde aan het eind van het Krijt-tijdperk bijvoorbeeld beter gesteld dan nu.
Hij presenteerde zijn conclusies op de 41e bijeenkomst van de Division of Planetary Sciences (DPS) van de American Astronomical Society in Fajardo, Puerto Rico.
(allesversterrenkunde)
Saturnusmaan Enceladus is - na de aarde - de best bewoonbare plaats in het zonnestelsel
De kleine ijzige Saturnusmaan Enceladus is - na de aarde - het 'best bewoonbare' hemellichaam in het zonnestelsel. Dat beweert biofysicus Abel Mendez van de Universiteit van Puerto Rico in Arecibo.
Mendez ontwikkelde een nieuwe techniek om de 'bewoonbaarheid' van hemellichamen te kwantificeren. Daarbij worden verschillende factoren gewogen die bepalend zijn voor de overlevingskansen van eventuele micro-organismen. Op Enceladus zouden die vlak onder het oppervlak kunnen voorkomen.
De techniek maakt het ook mogelijk een 'cijfer' te geven voor de bewoonbaarheid van planeten bij andere sterren, of voor die van de aarde in het geologische verleden. Volgens Mendez was het met de bewoonbaarheid van de aarde aan het eind van het Krijt-tijdperk bijvoorbeeld beter gesteld dan nu.
Hij presenteerde zijn conclusies op de 41e bijeenkomst van de Division of Planetary Sciences (DPS) van de American Astronomical Society in Fajardo, Puerto Rico.
(allesversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:Planetenjager ontdekt 32 exoplaneten
AMSTERDAM - Met een speciaal instrument op de 3,6 meter telescoop in Chili zijn 32 nieuwe exoplaneten ontdekt. Een exoplaneet is een planeet buiten ons zonnestelsel die om een andere dan onze zon draait. Met de ontdekking van 32 nieuwe aardse hemellichamen is het aantal bekende exoplaneten in een klap toegenomen met 30 procent.
Dat heeft de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) maandag bekendgemaakt naar aanleiding van een internationale conferentie over exoplaneten in de Portugese stad Porto.
De 32 planeten buiten ons zonnestelsel zijn ontdekt met de HARPS, een uiterst nauwkeurig instrument dat in de wetenschappelijke wereld bekend staat als de belangrijkste exoplanetenjager van onze aarde. HARPS (High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher) heeft de afgelopen vijf jaar meer dan 75 van de in totaal vierhonderd nu bekende exoplaneten gespot.
20-10-2009
Organische moleculen ontdekt in atmosfeer exoplaneet
NASA-onderzoekers hebben nu ook bij een tweede hete gasplaneet moleculen gedetecteerd die belangrijk zijn voor het ontstaan van leven zoals wij dat kennen.
Het betreft de planeet HD 209458b, die om een ster op 150 lichtjaar van de aarde draait.
Met behulp van instrumenten van de ruimtetelescopen Hubble en Spitzer zijn in de atmosfeer van deze exoplaneet water, methaan en kooldioxide gevonden. Deze ontdekking duidt er op dat deze levensbelangrijke verbindingen alom aanwezig zijn in het heelal.
Dat wil overigens niet zeggen dat er leven is op HD 209458b. Hij draait op een afstand van slechts 7 miljoen kilometer om zijn ster en heeft daardoor een oppervlaktetemperatuur van maar liefst 1000 graden.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrekunde)
Organische moleculen ontdekt in atmosfeer exoplaneet
NASA-onderzoekers hebben nu ook bij een tweede hete gasplaneet moleculen gedetecteerd die belangrijk zijn voor het ontstaan van leven zoals wij dat kennen.
Het betreft de planeet HD 209458b, die om een ster op 150 lichtjaar van de aarde draait.
Met behulp van instrumenten van de ruimtetelescopen Hubble en Spitzer zijn in de atmosfeer van deze exoplaneet water, methaan en kooldioxide gevonden. Deze ontdekking duidt er op dat deze levensbelangrijke verbindingen alom aanwezig zijn in het heelal.
Dat wil overigens niet zeggen dat er leven is op HD 209458b. Hij draait op een afstand van slechts 7 miljoen kilometer om zijn ster en heeft daardoor een oppervlaktetemperatuur van maar liefst 1000 graden.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrekunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ik zal maar ff vanaf 1 van de 358 Exoplaneten een TVP maken.
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
http://www.astro.rug.nl/~(...)ndex.html#Discovered planetsquote:
20-10-2009
Organische moleculen ontdekt in atmosfeer exoplaneet
[ afbeelding ]
NASA-onderzoekers hebben nu ook bij een tweede hete gasplaneet moleculen gedetecteerd die belangrijk zijn voor het ontstaan van leven zoals wij dat kennen.
Het betreft de planeet HD 209458b, die om een ster op 150 lichtjaar van de aarde draait.
Met behulp van instrumenten van de ruimtetelescopen Hubble en Spitzer zijn in de atmosfeer van deze exoplaneet water, methaan en kooldioxide gevonden. Deze ontdekking duidt er op dat deze levensbelangrijke verbindingen alom aanwezig zijn in het heelal.
Dat wil overigens niet zeggen dat er leven is op HD 209458b. Hij draait op een afstand van slechts 7 miljoen kilometer om zijn ster en heeft daardoor een oppervlaktetemperatuur van maar liefst 1000 graden.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrekunde)
hier een handig lijstje
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
http://exoplanets.org/quote:Op maandag 26 oktober 2009 09:38 schreef KlappernootatWork het volgende:
[..]
http://www.astro.rug.nl/~(...)ndex.html#Discovered planets
hier een handig lijstje
http://www.sciencedaily.com/news/space_time/extrasolar_planets/
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
29-10-2009
Aarde stuurt robotleger naar planeet van E.T.
De verkenning van andere planeten zoals dat nu gebeurt met toestellen als de Mars Phoenix Lander, is niet de toekomst van de ruimtevaart. Wetenschappers voorspellen dat legers van robots dat zelfstandig zullen doen, zonder dat ze bestuurd worden door mensen. Vliegende robots en satellieten zullen boven het oppervlak van planeten vliegen, en zo eskadrons van grond- en zeerobots leiden, meent Wolfgang Fink van het California Institute of Technology (Caltech). Fink ziet de robots bv. het oppervlak van de Saturnusmaan Titan in kaart brengen, maar ook meer nabije planeten als Mars.
Bevelen
De Mars Phoenix Lander wordt momenteel bestuurd vanop Aarde, waardoor de bevelen er enige tijd over doen om de robot te bereiken. De bestuurders gebruiken daarom een computermodel van de omgeving rond het toestel om de robot te besturen, maar wanneer er iets verandert in die omgeving - zoals een grondverzakking - kunnen ze daar geen rekening mee houden.
Zelfstandige robots
Bij de robotlegers zitten verschillende robots achter het stuur, en het team van Fink werkt nu aan software voor die robots. Die moet ervoor zorgen dat de robots zowel zelfstandig als in een team kunnen werken. Verder moeten ze de prioriteiten voor het onderzoek kunnen vastleggen, kunnen anticiperen op problemen en die ook kunnen oplossen. De bevindingen van FInk en zijn team staan in Computer Methods and Programs in Biomedicine and in the Proceedings of the SPIE. (sam)
(HLN)
Aarde stuurt robotleger naar planeet van E.T.
De verkenning van andere planeten zoals dat nu gebeurt met toestellen als de Mars Phoenix Lander, is niet de toekomst van de ruimtevaart. Wetenschappers voorspellen dat legers van robots dat zelfstandig zullen doen, zonder dat ze bestuurd worden door mensen. Vliegende robots en satellieten zullen boven het oppervlak van planeten vliegen, en zo eskadrons van grond- en zeerobots leiden, meent Wolfgang Fink van het California Institute of Technology (Caltech). Fink ziet de robots bv. het oppervlak van de Saturnusmaan Titan in kaart brengen, maar ook meer nabije planeten als Mars.
Bevelen
De Mars Phoenix Lander wordt momenteel bestuurd vanop Aarde, waardoor de bevelen er enige tijd over doen om de robot te bereiken. De bestuurders gebruiken daarom een computermodel van de omgeving rond het toestel om de robot te besturen, maar wanneer er iets verandert in die omgeving - zoals een grondverzakking - kunnen ze daar geen rekening mee houden.
Zelfstandige robots
Bij de robotlegers zitten verschillende robots achter het stuur, en het team van Fink werkt nu aan software voor die robots. Die moet ervoor zorgen dat de robots zowel zelfstandig als in een team kunnen werken. Verder moeten ze de prioriteiten voor het onderzoek kunnen vastleggen, kunnen anticiperen op problemen en die ook kunnen oplossen. De bevindingen van FInk en zijn team staan in Computer Methods and Programs in Biomedicine and in the Proceedings of the SPIE. (sam)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Op een of andere manier moest ik gelijk denken aan Jeff Waynes "War of the Worlds"
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
quote:Op vrijdag 30 oktober 2009 07:58 schreef -CRASH- het volgende:
Op een of andere manier moest ik gelijk denken aan Jeff Waynes "War of the Worlds"
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-11-2009
Ziet Kepler voorlopig geen exo-Aardes?
Een probleem in de electronica van planeetjager Kepler betekent dat deze ruimtetelescoop tot 2011 niet in staat is planeten bij andere sterren ter grootte van de Aarde te vinden in leefbare zones. Dat zegt hoofdonderzoeker William Borucki in een artikel van Nature. Ruis in Keplers versterkers verstoren het beeld en het onderzoeksteam zal daarom met een softwarematige oplossing moeten komen. Het Kepler-team bemerkte het probleem al op de grond. Men achtte het echter riskanter om Kepler open te maken en aan de electronica te sleutelen.
Het probleem zit hem in versterkers die het signaal van de 95 megapixel CCD camera versterken. Drie ervan hebben last van ruis en die ruis kan een klein deel van de data beïnvloeden. Ook al is de invloed van de ruis gering, de wetenschappers zullen het moeten oplossen. Er moet software komen die ruis detecteert en uit de data verwijdert. Het team hoopt die software in 2011 in Kepler te hebben.
De Kepler telescoop en het gebied bij sterrenbeeld Zwaan waar Kepler meer dan 100000 sterren voortdurend waarneemt.
Borucki wees erop dat het dan nog drie jaar duurt voordat er genoeg waarnemingen zijn om een Aard-achtige planeet aan te tonen. Als zo'n planeet elk jaar rond zijn ster draait, dan zou Kepler dus drie overgangen kunnen waarnemen (mits de planeet vanaf Kepler gezien voor zijn ster langs gaat). Dit betekent dat observatoria op Aarde nog ruim tijd krijgen een Aard-achtige planeet te vinden voor Kepler dat doet.
Ik moet een kleine kanttekening maken bij dit bericht. Volgens de Space Disco blog van Dr Ian O'Neill, klopt de conclusie van Nature niet. Hij quote hoofdonderzoeker William Borucki zelf, die zegt dat de 3 versterkers maar 3 van de 84 kanalen beïnvloeden en dat de wetenschap gewoon door kan gaan. Ik vraag me ook af of de ruis die in de data die Kepler nu naar Aarde zendt zit niet ook op Aarde eruit gesorteerd zou kunnen worden. In dat geval hoef je niet tot 2014 te wachten. Ongetwijfeld krijgen we hier nog meer van te horen.
Bronnen: Nature, Universe Today, Space Disco blog.
(Astrostart)
Ziet Kepler voorlopig geen exo-Aardes?
Een probleem in de electronica van planeetjager Kepler betekent dat deze ruimtetelescoop tot 2011 niet in staat is planeten bij andere sterren ter grootte van de Aarde te vinden in leefbare zones. Dat zegt hoofdonderzoeker William Borucki in een artikel van Nature. Ruis in Keplers versterkers verstoren het beeld en het onderzoeksteam zal daarom met een softwarematige oplossing moeten komen. Het Kepler-team bemerkte het probleem al op de grond. Men achtte het echter riskanter om Kepler open te maken en aan de electronica te sleutelen.
Het probleem zit hem in versterkers die het signaal van de 95 megapixel CCD camera versterken. Drie ervan hebben last van ruis en die ruis kan een klein deel van de data beïnvloeden. Ook al is de invloed van de ruis gering, de wetenschappers zullen het moeten oplossen. Er moet software komen die ruis detecteert en uit de data verwijdert. Het team hoopt die software in 2011 in Kepler te hebben.
De Kepler telescoop en het gebied bij sterrenbeeld Zwaan waar Kepler meer dan 100000 sterren voortdurend waarneemt.
Borucki wees erop dat het dan nog drie jaar duurt voordat er genoeg waarnemingen zijn om een Aard-achtige planeet aan te tonen. Als zo'n planeet elk jaar rond zijn ster draait, dan zou Kepler dus drie overgangen kunnen waarnemen (mits de planeet vanaf Kepler gezien voor zijn ster langs gaat). Dit betekent dat observatoria op Aarde nog ruim tijd krijgen een Aard-achtige planeet te vinden voor Kepler dat doet.
Ik moet een kleine kanttekening maken bij dit bericht. Volgens de Space Disco blog van Dr Ian O'Neill, klopt de conclusie van Nature niet. Hij quote hoofdonderzoeker William Borucki zelf, die zegt dat de 3 versterkers maar 3 van de 84 kanalen beïnvloeden en dat de wetenschap gewoon door kan gaan. Ik vraag me ook af of de ruis die in de data die Kepler nu naar Aarde zendt zit niet ook op Aarde eruit gesorteerd zou kunnen worden. In dat geval hoef je niet tot 2014 te wachten. Ongetwijfeld krijgen we hier nog meer van te horen.
Bronnen: Nature, Universe Today, Space Disco blog.
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-11-2009
Astronomen koppelen 'lithium-mysterie' van de zon aan aanwezigheid planeten
Een baanbrekende telling van vijfhonderd sterren, waaronder zeventig waarvan bekend is dat ze planeten bij zich hebben, heeft met succes het al lang bestaande 'lithium-mysterie', waargenomen in de zon, gekoppeld aan de aanwezigheid van planeetsystemen. Met behulp van ESO's succesvolle HARPS-spectrograaf hebben astronomen ontdekt dat zonachtige sterren die planeten bij zich hebben hun lithium veel efficiënter hebben afgebroken dan sterren zonder planeten. Deze ontdekking werpt niet alleen licht op het gebrek aan lithium in onze ster, maar geeft astronomen ook een heel efficiënte manier om te zoeken naar sterren met planetenstelsels.
'Bijna tien jaar hebben we geprobeerd te ontdekken wat sterren met planetenstelsels onderscheidt van hun planeetloze verwanten,' zegt Garik Israelian, auteur van een paper die deze week in Nature verschijnt. 'We hebben nu ontdekt dat de hoeveelheid lithium in zonachtige sterren afhangt van het feit of deze sterren planeten bij zich hebben.'
Al enkele decennia is waargenomen dat de zon, vergeleken met ander zonachtige sterren, een laag lithiumgehalte heeft en astronomen zijn nog niet in staat geweest om deze anomalie te verklaren. De ontdekking van een tendens onder sterren met planetenstelsels levert een natuurlijke verklaring voor dit al lang bestaande mysterie. 'De oplossing van deze 60-jarige puzzel is voor ons nogal eenvoudig,' voegt Israelian toe. 'De zon heeft een gebrek aan lithium omdat de zon planeten heeft.'
Deze conclusie is gebaseerd op de analyse van vijfhonderd sterren, waaronder zeventig sterren met planetenstelsels. De meeste van deze sterren zijn gedurende enkele jaren geobserveerd met 's werelds belangrijkste exoplanetenjager, de HARPS-spectrograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht. 'Dit is de best mogelijke steekproef om te begrijpen wat planeetdragende sterren uniek maakt,' zegt coauteur Michel Mayor.
De astronomen keken vooral naar zonachtige sterren, die ongeveer een kwart van de hele steekproef uitmaakten. Ze ontdekten dat de meerderheid van sterren met planetenstelsels minder dan één procent van de hoeveelheid lithium bevat dan de meeste andere sterren. 'Net als onze zon zijn deze sterren erg efficiënt geweest in het vernietigen van het lithium dat ze bij hun geboorte hebben gekregen,' zegt teamlid Nuno Santos. 'Met onze unieke steekproef kunnen we ook bewijzen dat de reden van deze lithiumreductie niet gerelateerd is aan andere eigenschappen van de ster, zoals bijvoorbeeld zijn leeftijd.'
In tegenstelling tot de meeste andere elementen die lichter zijn dan ijzer, worden de lichtere kernen van lithium, beryllium en borium niet in grote hoeveelheden geproduceerd in sterren. Men denkt dat lithium, dat uit slechts drie protonen en vier neutronen bestaat, voornamelijk geproduceerd werd net na de oerknal, 13,7 miljard jaar geleden. De meeste sterren zullen dus dezelfde hoeveelheid lithium hebben, tenzij dit element binnenin de ster is vernietigd.
Dit resultaat geeft de astronomen ook een nieuwe, rendabele manier om planeetsystemen te zoeken: door de hoeveelheid lithium te controleren die in een ster aanwezig is, kunnen astronomen beslissen welke sterren de moeite waard zijn om nader te bestuderen.
Nu er een verband is gevonden tussen de aanwezigheid van planeten en de opvallend lage hoeveelheden lithium, moeten de fysieke mechanismen erachter worden onderzocht. 'Er zijn verschillende manieren waarop een planeet de interne bewegingen van materie in zijn moederster kan verstoren en daarbij de verschillende chemische elementen kan herverdelen, en mogelijk de vernietiging van lithium veroorzaakt. Het is nu aan de theoretici om uit te zoeken welke manier de meest waarschijnlijke is,' concludeert Mayor.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Astronomen koppelen 'lithium-mysterie' van de zon aan aanwezigheid planeten
Een baanbrekende telling van vijfhonderd sterren, waaronder zeventig waarvan bekend is dat ze planeten bij zich hebben, heeft met succes het al lang bestaande 'lithium-mysterie', waargenomen in de zon, gekoppeld aan de aanwezigheid van planeetsystemen. Met behulp van ESO's succesvolle HARPS-spectrograaf hebben astronomen ontdekt dat zonachtige sterren die planeten bij zich hebben hun lithium veel efficiënter hebben afgebroken dan sterren zonder planeten. Deze ontdekking werpt niet alleen licht op het gebrek aan lithium in onze ster, maar geeft astronomen ook een heel efficiënte manier om te zoeken naar sterren met planetenstelsels.
'Bijna tien jaar hebben we geprobeerd te ontdekken wat sterren met planetenstelsels onderscheidt van hun planeetloze verwanten,' zegt Garik Israelian, auteur van een paper die deze week in Nature verschijnt. 'We hebben nu ontdekt dat de hoeveelheid lithium in zonachtige sterren afhangt van het feit of deze sterren planeten bij zich hebben.'
Al enkele decennia is waargenomen dat de zon, vergeleken met ander zonachtige sterren, een laag lithiumgehalte heeft en astronomen zijn nog niet in staat geweest om deze anomalie te verklaren. De ontdekking van een tendens onder sterren met planetenstelsels levert een natuurlijke verklaring voor dit al lang bestaande mysterie. 'De oplossing van deze 60-jarige puzzel is voor ons nogal eenvoudig,' voegt Israelian toe. 'De zon heeft een gebrek aan lithium omdat de zon planeten heeft.'
Deze conclusie is gebaseerd op de analyse van vijfhonderd sterren, waaronder zeventig sterren met planetenstelsels. De meeste van deze sterren zijn gedurende enkele jaren geobserveerd met 's werelds belangrijkste exoplanetenjager, de HARPS-spectrograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht. 'Dit is de best mogelijke steekproef om te begrijpen wat planeetdragende sterren uniek maakt,' zegt coauteur Michel Mayor.
De astronomen keken vooral naar zonachtige sterren, die ongeveer een kwart van de hele steekproef uitmaakten. Ze ontdekten dat de meerderheid van sterren met planetenstelsels minder dan één procent van de hoeveelheid lithium bevat dan de meeste andere sterren. 'Net als onze zon zijn deze sterren erg efficiënt geweest in het vernietigen van het lithium dat ze bij hun geboorte hebben gekregen,' zegt teamlid Nuno Santos. 'Met onze unieke steekproef kunnen we ook bewijzen dat de reden van deze lithiumreductie niet gerelateerd is aan andere eigenschappen van de ster, zoals bijvoorbeeld zijn leeftijd.'
In tegenstelling tot de meeste andere elementen die lichter zijn dan ijzer, worden de lichtere kernen van lithium, beryllium en borium niet in grote hoeveelheden geproduceerd in sterren. Men denkt dat lithium, dat uit slechts drie protonen en vier neutronen bestaat, voornamelijk geproduceerd werd net na de oerknal, 13,7 miljard jaar geleden. De meeste sterren zullen dus dezelfde hoeveelheid lithium hebben, tenzij dit element binnenin de ster is vernietigd.
Dit resultaat geeft de astronomen ook een nieuwe, rendabele manier om planeetsystemen te zoeken: door de hoeveelheid lithium te controleren die in een ster aanwezig is, kunnen astronomen beslissen welke sterren de moeite waard zijn om nader te bestuderen.
Nu er een verband is gevonden tussen de aanwezigheid van planeten en de opvallend lage hoeveelheden lithium, moeten de fysieke mechanismen erachter worden onderzocht. 'Er zijn verschillende manieren waarop een planeet de interne bewegingen van materie in zijn moederster kan verstoren en daarbij de verschillende chemische elementen kan herverdelen, en mogelijk de vernietiging van lithium veroorzaakt. Het is nu aan de theoretici om uit te zoeken welke manier de meest waarschijnlijke is,' concludeert Mayor.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-11-2009
Exoplaneet HAT-P-7b draait de 'verkeerde' kant op
Twee teams van sterrenkundigen hebben ontdekt dat de in 2008 ontdekte planeet die rond de ster HAT-P-7 draait een merkwaardige baan volgt. De exoplaneet, die zich op een afstand van 1000 lichtjaar bevindt, beweegt namelijk tegen de rotatierichting van zijn moederster in.
Dat is opmerkelijk omdat een planetenstelsel ontstaat uit een materieschijf die dezelfde draairichting volgt als de ster die in het centrum ervan staat. Het baanvlak van planeet HAT-P-7b moet dus op de een of andere manier flink zijn gekanteld.
HAT-P-7b is de eerste van de ongeveer 400 bekende exoplaneten waarbij dit is waargenomen. De baankanteling kan het gevolg zijn van de zwaartekrachtswisselwerking met een andere planeet of die met een naburige ster.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet HAT-P-7b draait de 'verkeerde' kant op
Twee teams van sterrenkundigen hebben ontdekt dat de in 2008 ontdekte planeet die rond de ster HAT-P-7 draait een merkwaardige baan volgt. De exoplaneet, die zich op een afstand van 1000 lichtjaar bevindt, beweegt namelijk tegen de rotatierichting van zijn moederster in.
Dat is opmerkelijk omdat een planetenstelsel ontstaat uit een materieschijf die dezelfde draairichting volgt als de ster die in het centrum ervan staat. Het baanvlak van planeet HAT-P-7b moet dus op de een of andere manier flink zijn gekanteld.
HAT-P-7b is de eerste van de ongeveer 400 bekende exoplaneten waarbij dit is waargenomen. De baankanteling kan het gevolg zijn van de zwaartekrachtswisselwerking met een andere planeet of die met een naburige ster.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-12-2009
Eerste foto van koele planeet (of dwergster) gemaakt
Sterrenkundigen van het Max-Planck-Institut für Astronomie hebben een lichtzwak hemellichaam ontdekt en gefotografeerd dat in een baan om de ster GJ 758 draait. De geschatte massa van het object is 10 tot 40 maal zo groot als die van Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel. Daarmee zou het ofwel een reuzenplaneet ofwel een bruine dwergster kunnen zijn. Maar één ding staat vast: met een temperatuur van ongeveer 330 graden Celsius is het de koelste begeleider die ooit bij een zonachtige ster is waargenomen.
Het valt niet mee om foto's van planeten bij andere sterren te maken: ze verbleken volkomen bij de ster waar ze omheen draaien. Daarom moeten sterrenkundigen hun toevlucht nemen tot trucs om het felle sterlicht te onderdrukken. In dit geval is dat gebeurd met een techniek die Angular Differential Imaging wordt genoemd. Daarbij wordt een aantal afzonderlijke opnamen zodanig gedraaid en bij elkaar opgeteld, dat het sterbeeldje onderdrukt en het zwakke beeldje van de planeet juist versterkt wordt.
De begeleider van GJ 758 bevindt zich op een afstand die vergelijkbaar is met de afstand tussen onze zon en de planeet Neptunus. Dat hij veel warmer is dan Neptunus, wijst erop dat hij nog bezig is samen te trekken. Dat maakt het moeilijk om zijn massa precies vast te stellen. Daarom staat ook nog niet vast of het een planeet of een kleine, mislukte ster is. Ook onzeker is of een ander lichtzwak object dat op de opname staat, ook om de ster draait of dat het een toevallig gefotografeerd achtergrondobject is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Eerste foto van koele planeet (of dwergster) gemaakt
Sterrenkundigen van het Max-Planck-Institut für Astronomie hebben een lichtzwak hemellichaam ontdekt en gefotografeerd dat in een baan om de ster GJ 758 draait. De geschatte massa van het object is 10 tot 40 maal zo groot als die van Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel. Daarmee zou het ofwel een reuzenplaneet ofwel een bruine dwergster kunnen zijn. Maar één ding staat vast: met een temperatuur van ongeveer 330 graden Celsius is het de koelste begeleider die ooit bij een zonachtige ster is waargenomen.
Het valt niet mee om foto's van planeten bij andere sterren te maken: ze verbleken volkomen bij de ster waar ze omheen draaien. Daarom moeten sterrenkundigen hun toevlucht nemen tot trucs om het felle sterlicht te onderdrukken. In dit geval is dat gebeurd met een techniek die Angular Differential Imaging wordt genoemd. Daarbij wordt een aantal afzonderlijke opnamen zodanig gedraaid en bij elkaar opgeteld, dat het sterbeeldje onderdrukt en het zwakke beeldje van de planeet juist versterkt wordt.
De begeleider van GJ 758 bevindt zich op een afstand die vergelijkbaar is met de afstand tussen onze zon en de planeet Neptunus. Dat hij veel warmer is dan Neptunus, wijst erop dat hij nog bezig is samen te trekken. Dat maakt het moeilijk om zijn massa precies vast te stellen. Daarom staat ook nog niet vast of het een planeet of een kleine, mislukte ster is. Ook onzeker is of een ander lichtzwak object dat op de opname staat, ook om de ster draait of dat het een toevallig gefotografeerd achtergrondobject is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-12-2009
Ontdekte planeet bestaat niet
Eén van de meer dan 400 planeten die sterrenkundigen de afgelopen jaren bij andere sterren hebben ontdekt, kan weer van de lijst worden geschrapt. Het betreft de 'exoplaneet' bij de nabije ster VB 10, die in mei van dit jaar werd ontdekt.
Deze ontdekking gebeurde met een andere techniek dan de meeste andere exoplaneten, namelijk door heel nauwkeurig de positie van zijn moederster te meten. Daarbij werd een kleine schommelbeweging ontdekt, die op de aanwezigheid van een zes Jupitermassa's zware planeet zou duiden.
Maar nu hebben andere onderzoekers vastgesteld dat deze ontdekking op een misverstand moet berusten. Zij hebben dezelfde ster nu bekeken op de manier waarop de meeste exoplaneten ontdekt zijn, namelijk door naar het spectrum van de ster te kijken.
Als de ster daadwerkelijk zou schommelen, zou dat tot regelmatige verschuivingen van de lijnen in dat spectrum moeten leiden. Maar er zijn geen verschuivingen te zien die aan een planeet van zes Jupitermassa's toegeschreven kunnen worden.
Deze ontwikkeling doet denken aan de vermeende ontdekking van planeten bij de Ster van Barnard, in 1963 door de Nederlandse sterrenkundige Peter van de Kamp, die op een instrumenteel effect bleek te berusten.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterenkund)
Ontdekte planeet bestaat niet
Eén van de meer dan 400 planeten die sterrenkundigen de afgelopen jaren bij andere sterren hebben ontdekt, kan weer van de lijst worden geschrapt. Het betreft de 'exoplaneet' bij de nabije ster VB 10, die in mei van dit jaar werd ontdekt.
Deze ontdekking gebeurde met een andere techniek dan de meeste andere exoplaneten, namelijk door heel nauwkeurig de positie van zijn moederster te meten. Daarbij werd een kleine schommelbeweging ontdekt, die op de aanwezigheid van een zes Jupitermassa's zware planeet zou duiden.
Maar nu hebben andere onderzoekers vastgesteld dat deze ontdekking op een misverstand moet berusten. Zij hebben dezelfde ster nu bekeken op de manier waarop de meeste exoplaneten ontdekt zijn, namelijk door naar het spectrum van de ster te kijken.
Als de ster daadwerkelijk zou schommelen, zou dat tot regelmatige verschuivingen van de lijnen in dat spectrum moeten leiden. Maar er zijn geen verschuivingen te zien die aan een planeet van zes Jupitermassa's toegeschreven kunnen worden.
Deze ontwikkeling doet denken aan de vermeende ontdekking van planeten bij de Ster van Barnard, in 1963 door de Nederlandse sterrenkundige Peter van de Kamp, die op een instrumenteel effect bleek te berusten.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterenkund)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-12-2009
'Lichte' planeten ontdekt bij nabije sterren
Een internationaal team van 'planetenjagers' heeft in totaal zes relatief lichte planeten ontdekt bij twee nabije, zonachtige sterren. Twee van de zes worden gerekend tot de 'superaardes': het zijn planeten met een vast oppervlak die respectievelijk 'slechts' 5 en 7,5 maal zo zwaar zijn als onze aarde. Het is voor het eerst dat zulke lichte planeten zijn ontdekt bij naaste verwanten van onze eigen zon. Volgens de onderzoekers, die gebruik hebben gemaakt van telescopen op Hawaï en in Australië, duidt deze ontdekking erop dat kleine planeten een normaal verschijnsel zijn bij zonachtige sterren.
Drie van de zes ontdekte planeten draaien om de ster 61 Virginis, die met het blote oog zichtbaar is in het sterrenbeeld Maagd. De lichtste van de drie is driemaal zo zwaar als de aarde, de zwaarste 'weegt' 25 aardmassa's. Eerder was rond 61 Virginis al een dikke ring van stof ontdekt: een duidelijke aanwijzing dat er rond de ster een planetenstelsel is ontstaan. Het andere planetenstelsel hoort bij de tamelijk anonieme ster HD 1461, die in het sterrenbeeld Walvis staat. Geen van de ontdekte planeten is geschikt voor leven of zelfs maar vloeibaar water: ze bevinden zich te dicht bij hun ster en zijn daardoor te heet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
'Lichte' planeten ontdekt bij nabije sterren
Een internationaal team van 'planetenjagers' heeft in totaal zes relatief lichte planeten ontdekt bij twee nabije, zonachtige sterren. Twee van de zes worden gerekend tot de 'superaardes': het zijn planeten met een vast oppervlak die respectievelijk 'slechts' 5 en 7,5 maal zo zwaar zijn als onze aarde. Het is voor het eerst dat zulke lichte planeten zijn ontdekt bij naaste verwanten van onze eigen zon. Volgens de onderzoekers, die gebruik hebben gemaakt van telescopen op Hawaï en in Australië, duidt deze ontdekking erop dat kleine planeten een normaal verschijnsel zijn bij zonachtige sterren.
Drie van de zes ontdekte planeten draaien om de ster 61 Virginis, die met het blote oog zichtbaar is in het sterrenbeeld Maagd. De lichtste van de drie is driemaal zo zwaar als de aarde, de zwaarste 'weegt' 25 aardmassa's. Eerder was rond 61 Virginis al een dikke ring van stof ontdekt: een duidelijke aanwijzing dat er rond de ster een planetenstelsel is ontstaan. Het andere planetenstelsel hoort bij de tamelijk anonieme ster HD 1461, die in het sterrenbeeld Walvis staat. Geen van de ontdekte planeten is geschikt voor leven of zelfs maar vloeibaar water: ze bevinden zich te dicht bij hun ster en zijn daardoor te heet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-12-2009
Sterrenkundigen ontdekken ijsplaneet met een dichte atmosfeer
Voor de tweede keer hebben sterrenkundigen een betrekkelijk kleine exoplaneet gevonden waarvan zij zowel de massa als de grootte konden bepalen. Het is tevens de eerste 'super-aarde' - een grote planeet die zekere overeenkomsten vertoont met de aarde - waarbij een atmosfeer is ontdekt (Nature, 17 december).
De planeet, die de aanduiding GJ 1214b draagt, draait om een rode dwergster op slechts 40 lichtjaar van ons vandaan. Hij is bijna drie keer zo groot als onze planeet en zijn massa bedraagt ruim zes aardmassa's. Zijn inwendige bestaat waarschijnlijk voor het grootste deel uit bevroren water, maar omdat zijn afstand tot de ster slechts enkele miljoenen kilometers bedraagt, is zijn oppervlak tamelijk heet. De planeet is gehuld in een dikke, dichte atmosfeer.
Het middel waarmee GJ 1214b is ontdekt, is bijna net zo bijzonder als de planeet zelf. Hij is opgespoord in het kader van het zogeheten MEarth-project: een opstelling van acht forse 'amateur-telescopen' bovenop Mount Hopkins (Arizona, VS) waarmee ongeveer 2000 nabije dwergsterren in de gaten worden gehouden. Het doel is om planeten te vinden die, vanaf de aarde gezien, bij elke omloop vóór hun moederster langs bewegen. Tijdens zo'n mini-verduistering houdt de planeet een klein deel van het sterlicht tegen, waardoor het licht van de ster met grote regelmaat een beetje zwakker wordt. De ontdekking van de planeet is later met een grote telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht op de Chileense berg La Silla bevestigd.
Als volgende stap willen de sterrenkundigen de atmosfeer van de planeet nader onderzoeken. Waarschijnlijk zal dit gebeuren met de Hubble-ruimtetelescoop.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Sterrenkundigen ontdekken ijsplaneet met een dichte atmosfeer
Voor de tweede keer hebben sterrenkundigen een betrekkelijk kleine exoplaneet gevonden waarvan zij zowel de massa als de grootte konden bepalen. Het is tevens de eerste 'super-aarde' - een grote planeet die zekere overeenkomsten vertoont met de aarde - waarbij een atmosfeer is ontdekt (Nature, 17 december).
De planeet, die de aanduiding GJ 1214b draagt, draait om een rode dwergster op slechts 40 lichtjaar van ons vandaan. Hij is bijna drie keer zo groot als onze planeet en zijn massa bedraagt ruim zes aardmassa's. Zijn inwendige bestaat waarschijnlijk voor het grootste deel uit bevroren water, maar omdat zijn afstand tot de ster slechts enkele miljoenen kilometers bedraagt, is zijn oppervlak tamelijk heet. De planeet is gehuld in een dikke, dichte atmosfeer.
Het middel waarmee GJ 1214b is ontdekt, is bijna net zo bijzonder als de planeet zelf. Hij is opgespoord in het kader van het zogeheten MEarth-project: een opstelling van acht forse 'amateur-telescopen' bovenop Mount Hopkins (Arizona, VS) waarmee ongeveer 2000 nabije dwergsterren in de gaten worden gehouden. Het doel is om planeten te vinden die, vanaf de aarde gezien, bij elke omloop vóór hun moederster langs bewegen. Tijdens zo'n mini-verduistering houdt de planeet een klein deel van het sterlicht tegen, waardoor het licht van de ster met grote regelmaat een beetje zwakker wordt. De ontdekking van de planeet is later met een grote telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht op de Chileense berg La Silla bevestigd.
Als volgende stap willen de sterrenkundigen de atmosfeer van de planeet nader onderzoeken. Waarschijnlijk zal dit gebeuren met de Hubble-ruimtetelescoop.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-12-2009
Reuzenplaneet ontdekt in 'explosieve' dubbelster
Een team van Chinese sterrenkundigen heeft een reuzenplaneet ontdekt in de bijzondere dubbelster QS Virginis. Hoewel nu rustig, zal deze dubbelster binnen afzienbare tijd het toneel zijn van een explosieve uitbarsting.
QS Virginis staat op een afstand van 157 lichtjaar in het sterrenbeeld Maagd. De dubbelster bestaat uit een koele, rode dwergster en een hete witte dwerg. De twee sterren zijn slechts 840.000 kilometer van elkaar verwijderd (tweemaal de afstand aarde-maan) en draaien in drieëneenhalf uur om hun gezamenlijke zwaartepunt. In veel van zulke compacte dubbelsterren stroomt er materie over van de begeleider naar de witte dwergster. Maar in het geval van QS Virginis is de afstand tussen de sterren net te groot daarvoor. Dat is echter een kwestie van tijd: de onderlinge afstand neemt geleidelijk af, waardoor er binnen enkele duizenden jaren alsnog een materiestroom op gang komt.
Dat is slecht nieuws voor de ruim 6 Jupitermassa's zware planeet die in een wijde baan om beide sterren tegelijk draait. Uiteindelijk zal zich op de witte dwerg namelijk zoveel materie verzamelen, dat er een explosieve fusiereactie op gang komt. Bij zo'n nova-uitbarsting is de witte dwerg kortstondig een intense bron van hitte en straling - interessant voor sterrenkundigen op de verre aarde, maar funest voor de zojuist ontdekte reuzenplaneet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Reuzenplaneet ontdekt in 'explosieve' dubbelster
Een team van Chinese sterrenkundigen heeft een reuzenplaneet ontdekt in de bijzondere dubbelster QS Virginis. Hoewel nu rustig, zal deze dubbelster binnen afzienbare tijd het toneel zijn van een explosieve uitbarsting.
QS Virginis staat op een afstand van 157 lichtjaar in het sterrenbeeld Maagd. De dubbelster bestaat uit een koele, rode dwergster en een hete witte dwerg. De twee sterren zijn slechts 840.000 kilometer van elkaar verwijderd (tweemaal de afstand aarde-maan) en draaien in drieëneenhalf uur om hun gezamenlijke zwaartepunt. In veel van zulke compacte dubbelsterren stroomt er materie over van de begeleider naar de witte dwergster. Maar in het geval van QS Virginis is de afstand tussen de sterren net te groot daarvoor. Dat is echter een kwestie van tijd: de onderlinge afstand neemt geleidelijk af, waardoor er binnen enkele duizenden jaren alsnog een materiestroom op gang komt.
Dat is slecht nieuws voor de ruim 6 Jupitermassa's zware planeet die in een wijde baan om beide sterren tegelijk draait. Uiteindelijk zal zich op de witte dwerg namelijk zoveel materie verzamelen, dat er een explosieve fusiereactie op gang komt. Bij zo'n nova-uitbarsting is de witte dwerg kortstondig een intense bron van hitte en straling - interessant voor sterrenkundigen op de verre aarde, maar funest voor de zojuist ontdekte reuzenplaneet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Jammer dat het er te warm isquote:Planeet met veel water ontdekt
PARIJS - Buiten ons zonnestelsel is een planeet met veel water ontdekt. De zogenoemde exoplaneet GJ 1214b is veel kleiner en koeler dan eerder aangetroffen exoplaneten en lijkt ook meer op de aarde dan alle andere.
Dat stellen wetenschappers van het Harvard-Smithsonian Centrum voor Astrofysica.
De ontdekking van de 'Superaarde' betekent een belangrijke stap voorwaarts bij de zoektocht naar werelden die op de aarde lijken, aldus een commentaar in het woensdag verschenen tijdschrift Nature.
Groter
De planeet is ongeveer 42 lichtjaren van de aarde verwijderd en heeft een radius die bijna 2,7 keer zo groot is als die van de aarde. Mogelijk is drie vierde bedekt met water en ijs.
Ook zijn er aanwijzingen dat GJ 1214b een atmosfeer heeft. Ondanks het voorkomen van water lijkt de Superaarde te warm voor leven zoals op aarde.
zie 2 posts hogerquote:
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Tis een bijzondere ontdekking, mag best twee keer gemeld wordenquote:
[..]
zie 2 posts hoger
quote:First Super-Earths Discovered Orbiting Sun-Like Stars
ScienceDaily (Dec. 14, 2009) — An international team of planet hunters has discovered as many as six low-mass planets around two nearby Sun-like stars, including two "super-Earths" with masses 5 and 7.5 times the mass of Earth. The researchers, led by Steven Vogt of the University of California, Santa Cruz, and Paul Butler of the Carnegie Institution of Washington, said the two "super-Earths" are the first ones found around Sun-like stars.
"These detections indicate that low-mass planets are quite common around nearby stars. The discovery of potentially habitable nearby worlds may be just a few years away," said Vogt, a professor of astronomy and astrophysics at UCSC.
The team found the new planet systems by combining data gathered at the W. M. Keck Observatory in Hawaii and the Anglo-Australian Telescope (AAT) in New South Wales, Australia. Two papers describing the new planets have been accepted for publication in the Astrophysical Journal.
Three of the new planets orbit the bright star 61 Virginis, which can be seen with the naked eye under dark skies in the Spring constellation Virgo. Astronomers and astrobiologists have long been fascinated with this particular star, which is only 28 light-years away. Among hundreds of our nearest stellar neighbors, 61 Vir stands out as being the most nearly similar to the Sun in terms of age, mass, and other essential properties. Vogt and his collaborators have found that 61 Vir hosts at least three planets, with masses ranging from about 5 to 25 times the mass of Earth.
Recently, a separate team of astronomers used NASA's Spitzer Space Telescope to discover that 61 Vir also contains a thick ring of dust at a distance roughly twice as far from 61 Vir as Pluto is from our Sun. The dust is apparently created by collisions of comet-like bodies in the cold outer reaches of the system.
"Spitzer's detection of cold dust orbiting 61 Vir indicates that there's a real kinship between the Sun and 61 Vir," said Eugenio Rivera, a postdoctoral researcher at UCSC. Rivera computed an extensive set of numerical simulations to find that a habitable Earth-like world could easily exist in the as-yet unexplored region between the newly discovered planets and the outer dust disk.
According to Vogt, the planetary system around 61 Vir is an excellent candidate for study by the new Automated Planet Finder (APF) Telescope recently constructed at Lick Observatory on Mount Hamilton near San Jose. "Needless to say, we're very excited to continue monitoring this system using APF," said Vogt, who is the principal investigator for the APF and is building a spectrometer for the new telescope that is optimized for finding planets.
The second new system found by the team features a 7.5-Earth-mass planet orbiting HD 1461, another near-perfect twin of the Sun located 76 light-years away. At least one and possibly two additional planets also orbit the star. Lying in the constellation Cetus, HD 1461 can be seen with the naked eye in the early evening under good dark-sky conditions.
The 7.5-Earth-mass planet, assigned the name HD 1461b, has a mass nearly midway between the masses of Earth and Uranus. The researchers said they cannot tell yet if HD 1461b is a scaled-up version of Earth, composed largely of rock and iron, or whether, like Uranus and Neptune, it is composed mostly of water.
According to Butler, the new detections required state-of-the-art instruments and detection techniques. "The inner planet of the 61 Vir system is among the two or three lowest-amplitude planetary signals that have been identified with confidence," he said. "We've found there is a tremendous advantage to be gained from combining data from the AAT and Keck telescopes, two world-class observatories, and it's clear that we'll have an excellent shot at identifying potentially habitable planets around the very nearest stars within just a few years."
The 61 Vir and HD 1461 detections add to a slew of recent discoveries that have upended conventional thinking regarding planet detection. In the past year, it has become evident that planets orbiting the Sun's nearest neighbors are extremely common. According to Butler, current indications are that fully one-half of nearby stars have a detectable planet with mass equal to or less than Neptune's.
The Lick-Carnegie Exoplanet Survey Team led by Vogt and Butler uses radial velocity measurements from ground-based telescopes to detect the "wobble" induced in a star by the gravitational tug of an orbiting planet. The radial-velocity observations were complemented with precise brightness measurements acquired with robotic telescopes in Arizona by Gregory Henry of Tennessee State University.
"We don't see any brightness variability in either star," said Henry. "This assures us that the wobbles really are due to planets and not changing patterns of dark spots on the stars."
Due to improvements in equipment and observing techniques, these ground-based methods are now capable of finding Earth-mass objects around nearby stars, according to team member Gregory Laughlin, professor of astronomy and astrophysics at UCSC.
"It's come down to a neck-and-neck race as to whether the first potentially habitable planets will be detected from the ground or from space," Laughlin said. "A few years ago, I'd have put my money on space-based detection methods, but now it really appears to be a toss-up. What is truly exciting about the current ground-based radial velocity detection method is that it is capable of locating the very closest potentially habitable planets."
The Lick-Carnegie Exoplanet Survey Team has developed a publicly available tool, the Systemic Console, which enables members of the public to search for the signals of extrasolar planets by exploring real data sets in a straightforward and intuitive way. This tool is available online at www.oklo.org.
This research was supported by the National Science Foundation and NASA. In addition to Vogt, Butler, Rivera, Laughlin, and Henry, the coauthors of the 61 Vir paper include Rob Wittenmyer, C. G. Tinney, and Jeremy Bailey of the University of New South Wales; Simon O'Toole and Hugh Jones of the University of Hertfordshire; Stefano Meschiari of UCSC; Brad Carter of the University of Southern Queensland; and Konstantin Batygin of Caltech. The authors of the HD 1461 paper are Rivera, Butler, Vogt, Laughlin, Henry, and Meschiari
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
18-12-2009
PACS-instrument op Herschel-telescoop levert eerste 'water-kaarten'
Een team astronomen onder leiding van de Leidse professor Ewine van Dishoeck heeft met het PACS-instrument op de Herschel-telescoop verrassende eerste resultaten geboekt. Ze namen onder meer spectra (of: vingerafdrukken) van water van de wolk rond L 1157 die duidelijk laten zien waar de ster energie dumpt. Deze piepjonge ster is slechts een klein beetje helderder dan onze eigen zon in zijn kleuterjaren.
De vorming van sterren zoals onze zon is een proces dat zich niet in alle rust voltrekt. Terwijl de voorloper-ster groeit, verhit hij zijn omgeving en spuwt 'jets' van gas uit, die door de omringende donkere wolken ploegen. Dat leidt tot schokken waarbij veel watermoleculen worden gevormd die nu door Herschel in beeld zijn gebracht.
Van Dishoeck is verrast over de kwaliteit van de metingen: 'We krijgen veel mooiere 'water-kaarten' met PACS dan we hadden gehoopt, en bovendien al zo vroeg in de missie'. De eerste spectra laten duidelijk zien waar de jonge ster de donkere nevels doet oplichten. De Herschel-telescoop, met aan boord drie instrumenten - PACS, Spire en het in Nederland gebouwde HIFI - werd in mei van dit jaar gelanceerd. PACS is een geavanceerde camera/spectrograaf die op ver-infraroodgolflengten dwars door stofwolken kan heenkijken en laat zien hoe die energierijke processen in de buurt van een protoster zich voltrekken. Een van de belangrijkste vragen in het vormingsproces van jonge sterren is hoe de aanwas en het verlies van massa zich over de tijd voltrekken.
In een tweede spectrum, genomen van de Valentijns('Roos')nevel (NGC 7129), laten Van Dishoeck en collega’s zien dat wanneer jonge sterren hun omgeving opwarmen, bevroren watermoleculen weer verdampen, net zoals gebeurt op kometen in ons eigen zonnestelsel als gevolg van de opwarming door de zon. De wolk die is gezien, bevat genoeg water om een miljoen oceanen mee te vullen. 'We zien letterlijk het 'bewateren' van deze roos', zegt medewerker Tim van Kempen.
'De eerste PACS-spectra laten duidelijk zien dat water unieke informatie levert over de ontwikkeling van een jonge ster en de interactie met zijn omgeving. We wachten nu met spanning de eerste spectra van HIFI af, die ons in staat zullen stellen om - samen met de PACS-data - de groeistuipen van sterren in detail te ontrafelen. Als alles volgens plan gaat, kunnen we de HIFI-gegevens begin maart 2010 verwachten', aldus Van Dishoeck. Het uiteindelijke doel van dit Herschel-programma is ook om te bepalen waar water in de ruimte wordt gevormd en hoe dit water op nieuwe planeten, vergelijkbaar met de aarde, terechtkomt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
PACS-instrument op Herschel-telescoop levert eerste 'water-kaarten'
Een team astronomen onder leiding van de Leidse professor Ewine van Dishoeck heeft met het PACS-instrument op de Herschel-telescoop verrassende eerste resultaten geboekt. Ze namen onder meer spectra (of: vingerafdrukken) van water van de wolk rond L 1157 die duidelijk laten zien waar de ster energie dumpt. Deze piepjonge ster is slechts een klein beetje helderder dan onze eigen zon in zijn kleuterjaren.
De vorming van sterren zoals onze zon is een proces dat zich niet in alle rust voltrekt. Terwijl de voorloper-ster groeit, verhit hij zijn omgeving en spuwt 'jets' van gas uit, die door de omringende donkere wolken ploegen. Dat leidt tot schokken waarbij veel watermoleculen worden gevormd die nu door Herschel in beeld zijn gebracht.
Van Dishoeck is verrast over de kwaliteit van de metingen: 'We krijgen veel mooiere 'water-kaarten' met PACS dan we hadden gehoopt, en bovendien al zo vroeg in de missie'. De eerste spectra laten duidelijk zien waar de jonge ster de donkere nevels doet oplichten. De Herschel-telescoop, met aan boord drie instrumenten - PACS, Spire en het in Nederland gebouwde HIFI - werd in mei van dit jaar gelanceerd. PACS is een geavanceerde camera/spectrograaf die op ver-infraroodgolflengten dwars door stofwolken kan heenkijken en laat zien hoe die energierijke processen in de buurt van een protoster zich voltrekken. Een van de belangrijkste vragen in het vormingsproces van jonge sterren is hoe de aanwas en het verlies van massa zich over de tijd voltrekken.
In een tweede spectrum, genomen van de Valentijns('Roos')nevel (NGC 7129), laten Van Dishoeck en collega’s zien dat wanneer jonge sterren hun omgeving opwarmen, bevroren watermoleculen weer verdampen, net zoals gebeurt op kometen in ons eigen zonnestelsel als gevolg van de opwarming door de zon. De wolk die is gezien, bevat genoeg water om een miljoen oceanen mee te vullen. 'We zien letterlijk het 'bewateren' van deze roos', zegt medewerker Tim van Kempen.
'De eerste PACS-spectra laten duidelijk zien dat water unieke informatie levert over de ontwikkeling van een jonge ster en de interactie met zijn omgeving. We wachten nu met spanning de eerste spectra van HIFI af, die ons in staat zullen stellen om - samen met de PACS-data - de groeistuipen van sterren in detail te ontrafelen. Als alles volgens plan gaat, kunnen we de HIFI-gegevens begin maart 2010 verwachten', aldus Van Dishoeck. Het uiteindelijke doel van dit Herschel-programma is ook om te bepalen waar water in de ruimte wordt gevormd en hoe dit water op nieuwe planeten, vergelijkbaar met de aarde, terechtkomt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-01-2010
Exoplaneet zo licht als kurk ontdekt
De ruimtetelescoop Kepler van de NASA heeft een planeet buiten ons zonnestelsel ondekt die zo licht is als kurk. Dat heeft de Amerikaanse Vereniging voor Astronomie (AAS) vandaag bekendgemaakt op een bijeenkomst.
Planeet Kepler-7b draait rond een op de Zon gelijkende ster die zich in het sterrenbeeld Lier bevindt. Met een dichtheid van 0,17 gram per kubieke centimeter is het één van de lichtste planeten die ooit is ontdekt, schrijven wetenschappers rondom William Borucki van de NASA in het wetenschappelijke vakblad Science.
Extreem licht
Gelanceerd in maart 2009 heeft de planetenjager Kepler nog vier andere exoplaneten ontdekt waarvan drie extreem licht zijn ten opzichte van hun grootte. Dit is de bevestiging dat er planeten zijn met een veel geringere dichtheid dan tot nu toe gedacht, zeggen de astronomen. De vier zijn allemaal lichter en groter dan "onze" Jupiter.
De vijfde door Kepler verschalkte planeet buiten ons zonnestelsel benadert met zijn dichtheid (1,91 gram per cm3) en grootte (een diameter van 50.000 km) de gasreus Neptunus in ons zonnestelsel.
De Kepler moet speuren naar Aarde-achtige planeten in levensvatbare zones rond sterren in de de Melkweg. De satelliet heeft in de eerste zes weken van waarnemingen al 156.000 sterren begluurd. (dpa/sps)
(HLN)
Exoplaneet zo licht als kurk ontdekt
De ruimtetelescoop Kepler van de NASA heeft een planeet buiten ons zonnestelsel ondekt die zo licht is als kurk. Dat heeft de Amerikaanse Vereniging voor Astronomie (AAS) vandaag bekendgemaakt op een bijeenkomst.
Planeet Kepler-7b draait rond een op de Zon gelijkende ster die zich in het sterrenbeeld Lier bevindt. Met een dichtheid van 0,17 gram per kubieke centimeter is het één van de lichtste planeten die ooit is ontdekt, schrijven wetenschappers rondom William Borucki van de NASA in het wetenschappelijke vakblad Science.
Extreem licht
Gelanceerd in maart 2009 heeft de planetenjager Kepler nog vier andere exoplaneten ontdekt waarvan drie extreem licht zijn ten opzichte van hun grootte. Dit is de bevestiging dat er planeten zijn met een veel geringere dichtheid dan tot nu toe gedacht, zeggen de astronomen. De vier zijn allemaal lichter en groter dan "onze" Jupiter.
De vijfde door Kepler verschalkte planeet buiten ons zonnestelsel benadert met zijn dichtheid (1,91 gram per cm3) en grootte (een diameter van 50.000 km) de gasreus Neptunus in ons zonnestelsel.
De Kepler moet speuren naar Aarde-achtige planeten in levensvatbare zones rond sterren in de de Melkweg. De satelliet heeft in de eerste zes weken van waarnemingen al 156.000 sterren begluurd. (dpa/sps)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-01-2010
Kepler-satelliet ontdekt zijn eerste planeten
De Amerikaanse satelliet Kepler heeft zijn eerste vijf planeten ontdekt. Dat blijkt uit analyse van de gegevens die de in maart 2009 gelanceerde satelliet tijdens zijn eerste zes onderzoeksweken heeft verzameld.
Kepler spoort planeten op door naar regelmatige veranderingen in de helderheid van een groot aantal sterren uit te kijken. Het uiteindelijke doel is om op die manier planeten ter grootte van de aarde te ontdekken. Maar zover is het nog niet: de eerste vijf planeten die tot nog toe zijn gevonden zijn veel groter. Eén is van het formaat Neptunus, de vier overige van het kaliber Jupiter. Alle vijf bevinden zich dicht in de buurt van hun moederster en zijn dus zeer heet.
De eerste bevindingen van Kepler vormen een aanwijzing dat er blijkbaar niet gemakkelijk planeten worden gevormd die fors zwaarder zijn dan Neptunus en aanzienlijk lichter dan Jupiter.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Kepler-satelliet ontdekt zijn eerste planeten
De Amerikaanse satelliet Kepler heeft zijn eerste vijf planeten ontdekt. Dat blijkt uit analyse van de gegevens die de in maart 2009 gelanceerde satelliet tijdens zijn eerste zes onderzoeksweken heeft verzameld.
Kepler spoort planeten op door naar regelmatige veranderingen in de helderheid van een groot aantal sterren uit te kijken. Het uiteindelijke doel is om op die manier planeten ter grootte van de aarde te ontdekken. Maar zover is het nog niet: de eerste vijf planeten die tot nog toe zijn gevonden zijn veel groter. Eén is van het formaat Neptunus, de vier overige van het kaliber Jupiter. Alle vijf bevinden zich dicht in de buurt van hun moederster en zijn dus zeer heet.
De eerste bevindingen van Kepler vormen een aanwijzing dat er blijkbaar niet gemakkelijk planeten worden gevormd die fors zwaarder zijn dan Neptunus en aanzienlijk lichter dan Jupiter.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-01-2010
Eerste rotsachtige exoplaneet is vulkanische woestenij
Vorig jaar oktober maakten Franse sterrenkundigen bekend dat zij een planeet bij een andere ster hadden ontdekt die, net als de aarde, grotendeels uit gesteente bestaat. Deze planeet, COROT-7b, is bijna vijfmaal zo zwaar als onze planeet en draait op een afstand van slechts enkele miljoenen kilometers om zijn moederster. Uit dat laatste kon direct al worden geconcludeerd dat het oppervlak van de exoplaneet extreem heet moet zijn: aan de dagzijde kunnen de temperaturen oplopen tot meer dan 2000 graden Celsius. Maar volgens onderzoekers van de universiteit van Washington kan het zelfs nog erger: de kans is groot dat er extreme vulkanische activiteit is op de planeet.
De Amerikaanse onderzoekers baseren dat op berekeningen van de mogelijke baanbeweging van COROT-7b. Als de omloopbaan van de planeet niet volmaakt cirkelvormig is, treden er namelijk zulk sterke getijkrachten op, dat zijn inwendige zeer heet en vloeibaar blijft. En dat zou betekenen dat er voortdurend vulkaanerupties optreden en overal hete magma over het oppervlak stroomt.
Een ander Amerikaans onderzoeksteam denkt overigens dat COROT-7b het overblijfsel is van een zogeheten 'hete Jupiter' of beter gezegd: 'hete Saturnus'. Deze grotendeels gasvormige planeet zou door zijn kleine afstand tot zijn moederster grotendeels verdampt zijn, waarna alleen de rotsachtige kern overbleef.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Eerste rotsachtige exoplaneet is vulkanische woestenij
Vorig jaar oktober maakten Franse sterrenkundigen bekend dat zij een planeet bij een andere ster hadden ontdekt die, net als de aarde, grotendeels uit gesteente bestaat. Deze planeet, COROT-7b, is bijna vijfmaal zo zwaar als onze planeet en draait op een afstand van slechts enkele miljoenen kilometers om zijn moederster. Uit dat laatste kon direct al worden geconcludeerd dat het oppervlak van de exoplaneet extreem heet moet zijn: aan de dagzijde kunnen de temperaturen oplopen tot meer dan 2000 graden Celsius. Maar volgens onderzoekers van de universiteit van Washington kan het zelfs nog erger: de kans is groot dat er extreme vulkanische activiteit is op de planeet.
De Amerikaanse onderzoekers baseren dat op berekeningen van de mogelijke baanbeweging van COROT-7b. Als de omloopbaan van de planeet niet volmaakt cirkelvormig is, treden er namelijk zulk sterke getijkrachten op, dat zijn inwendige zeer heet en vloeibaar blijft. En dat zou betekenen dat er voortdurend vulkaanerupties optreden en overal hete magma over het oppervlak stroomt.
Een ander Amerikaans onderzoeksteam denkt overigens dat COROT-7b het overblijfsel is van een zogeheten 'hete Jupiter' of beter gezegd: 'hete Saturnus'. Deze grotendeels gasvormige planeet zou door zijn kleine afstand tot zijn moederster grotendeels verdampt zijn, waarna alleen de rotsachtige kern overbleef.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-01-2010
Glinsteringen kunnen water op verre planeten verraden
Op twee nieuwe filmpjes die de Amerikaanse ruimtesonde Deep Impact van de aarde heeft gemaakt, zijn heldere lichtflitsjes te zien die het gevolg zijn van de weerspiegeling van zonlicht aan oceaanwater. Op zich zijn dit soort glinsteringen de gewoonste zaak van de wereld, maar volgens NASA-wetenschappers zou het verschijnsel ook waarneembaar kunnen zijn bij planeten die om andere sterren draaien. Mits er water of ijs op het planeetoppervlak is natuurlijk.
De intensiteit van de glinsteringen op de beelden die de ruimtesonde heeft vastgelegd, heeft de onderzoekers verrast. Toch zal het bepaald niet gemakkelijk zijn om het verschijnsel ook bij exoplaneten te detecteren. Op het oppervlak van zo'n verre planeet zijn met de huidige instrumenten geen details waarneembaar: de glinstering zou zichzelf moeten verraden als een regelmatig terugkerende toename van de helderheid van de planeet.
Deep Impact is een ruimtesonde die in 2005 onderzoek deed bij de komeet Tempel en daar zelfs een projectiel op afschoot. Omdat de ruimtesonde na zijn ontmoeting met de komeet nog goed functioneerde, heeft hij een paar extra taken gekregen. Hij is nu op weg naar een andere komeet (Hartley 2), die hij in oktober van dit jaar zal bereiken. Tot die tijd worden zijn instrumenten gebruikt om een goede indruk te krijgen van hoe een planeet als de aarde er van grote afstand uitziet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesversterrenkunde)
Glinsteringen kunnen water op verre planeten verraden
Op twee nieuwe filmpjes die de Amerikaanse ruimtesonde Deep Impact van de aarde heeft gemaakt, zijn heldere lichtflitsjes te zien die het gevolg zijn van de weerspiegeling van zonlicht aan oceaanwater. Op zich zijn dit soort glinsteringen de gewoonste zaak van de wereld, maar volgens NASA-wetenschappers zou het verschijnsel ook waarneembaar kunnen zijn bij planeten die om andere sterren draaien. Mits er water of ijs op het planeetoppervlak is natuurlijk.
De intensiteit van de glinsteringen op de beelden die de ruimtesonde heeft vastgelegd, heeft de onderzoekers verrast. Toch zal het bepaald niet gemakkelijk zijn om het verschijnsel ook bij exoplaneten te detecteren. Op het oppervlak van zo'n verre planeet zijn met de huidige instrumenten geen details waarneembaar: de glinstering zou zichzelf moeten verraden als een regelmatig terugkerende toename van de helderheid van de planeet.
Deep Impact is een ruimtesonde die in 2005 onderzoek deed bij de komeet Tempel en daar zelfs een projectiel op afschoot. Omdat de ruimtesonde na zijn ontmoeting met de komeet nog goed functioneerde, heeft hij een paar extra taken gekregen. Hij is nu op weg naar een andere komeet (Hartley 2), die hij in oktober van dit jaar zal bereiken. Tot die tijd worden zijn instrumenten gebruikt om een goede indruk te krijgen van hoe een planeet als de aarde er van grote afstand uitziet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-01-2010
Nieuwe 'superaarde' ontdekt
Amerikaanse sterrenkundigen hebben weer een zogeheten superaarde ontdekt - een planeet die niet veel groter en zwaarder is dan de aarde. De planeet, die om de 80 lichtjaar verre ster HD156668 draait, is slechts vier maal zo zwaar als de aarde. Daarmee is hij de op één na kleinste exoplaneet die tot nog toe is opgespoord.
De superaarde is ontdekt met dezelfde indirecte waarneemmethode waarmee ook de meeste andere exoplaneten (inmiddels meer dan 400) zijn ontdekt. Met zijn zwaartekracht brengt hij zijn moederster een beetje aan het schommelen, en die minieme schommelingen zijn opgemeten met het gevoelige HIRES-instrument (High Resolution Echelle Spectrograph) van de 10-meter Keck I-telescoop op Hawaï.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoverserrenkunde)
[ Bericht 85% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 10-01-2010 23:11:47 ]
Nieuwe 'superaarde' ontdekt
Amerikaanse sterrenkundigen hebben weer een zogeheten superaarde ontdekt - een planeet die niet veel groter en zwaarder is dan de aarde. De planeet, die om de 80 lichtjaar verre ster HD156668 draait, is slechts vier maal zo zwaar als de aarde. Daarmee is hij de op één na kleinste exoplaneet die tot nog toe is opgespoord.
De superaarde is ontdekt met dezelfde indirecte waarneemmethode waarmee ook de meeste andere exoplaneten (inmiddels meer dan 400) zijn ontdekt. Met zijn zwaartekracht brengt hij zijn moederster een beetje aan het schommelen, en die minieme schommelingen zijn opgemeten met het gevoelige HIRES-instrument (High Resolution Echelle Spectrograph) van de 10-meter Keck I-telescoop op Hawaï.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoverserrenkunde)
[ Bericht 85% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 10-01-2010 23:11:47 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-01-2010
Op één na kleinste exoplaneet ooit ontdekt
Astronomen rond Andrew Howard van de Universiteit van Californië in Berkeley hebben met de Keck-telescoop op Hawaï de tot nu toe tweede kleinste planeet buiten ons zonnestelsel ontdekt, zo is op de jaarlijkse bijeenkomst van de Amerikaanse Vereniging voor Astronomie (AAS) bekendgemaakt.
Het gaat om exoplaneet HD156668b die zich bevindt in een stelsel op ongeveer 89 lichtjaar van ons in het sterrenbeeld Hercules en die in ongeveer vier dagen rond haar ster draait. Haar massa is vier keer die van de Aarde, en het object klasseert zich qua omvang na de in april 2009 ontdekte exoplaneet "Gliese 581 e" in het sterrenbeeld Weegschaal. Dit is de kleinste bekende planeet buiten ons zonnestelsel en ze heeft twee keer de massa van de Aarde.
"Deze vondst toont aan dat we steeds kleinere en kleinere planeten buiten ons zonnestelsel vinden", zei Howard. Momenteel zijn er al 416 exoplaneten gevonden, maar geen enkel lijkt heel erg op de Aarde of is levensvatbaar. Astronomen vertrouwen erop dat de Europese Corot of de Amerikaanse Kepler telescoop wel op een broer of zus van onze planeet zullen stoten. (belga/gb)
(HLN)
Op één na kleinste exoplaneet ooit ontdekt
Astronomen rond Andrew Howard van de Universiteit van Californië in Berkeley hebben met de Keck-telescoop op Hawaï de tot nu toe tweede kleinste planeet buiten ons zonnestelsel ontdekt, zo is op de jaarlijkse bijeenkomst van de Amerikaanse Vereniging voor Astronomie (AAS) bekendgemaakt.
Het gaat om exoplaneet HD156668b die zich bevindt in een stelsel op ongeveer 89 lichtjaar van ons in het sterrenbeeld Hercules en die in ongeveer vier dagen rond haar ster draait. Haar massa is vier keer die van de Aarde, en het object klasseert zich qua omvang na de in april 2009 ontdekte exoplaneet "Gliese 581 e" in het sterrenbeeld Weegschaal. Dit is de kleinste bekende planeet buiten ons zonnestelsel en ze heeft twee keer de massa van de Aarde.
"Deze vondst toont aan dat we steeds kleinere en kleinere planeten buiten ons zonnestelsel vinden", zei Howard. Momenteel zijn er al 416 exoplaneten gevonden, maar geen enkel lijkt heel erg op de Aarde of is levensvatbaar. Astronomen vertrouwen erop dat de Europese Corot of de Amerikaanse Kepler telescoop wel op een broer of zus van onze planeet zullen stoten. (belga/gb)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-01-2010
Eerste spectrum van verre planeet vastgelegd
Canadese en Europese sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd om het spectrum van een planeet bij een andere ster rechtstreeks vast te leggen. Deze 'vingerafdruk' van het licht van de planeet bevat informatie over de chemische samenstelling van het hemellichaam.
De planeet maakt deel uit van het stelsel van ten minste drie planeten rond de ster HR 8799. Deze ster, die ongeveer anderhalf maal zo zwaar is als onze zon, bevindt zich op een afstand van 130 lichtjaar. Zijn planeten, die in 2008 zijn ontdekt, zijn zeer groot en draaien op ruime afstand om hem heen. Dat maakt het relatief makkelijk om hun zwakke schijnsels afzonderlijk te bestuderen. Maar dat neemt niet weg dat zelfs het geavanceerde infraroodinstrument NACO van de Europese Very Large Telescope in Chili vijf uur nodig had om het spectrum van de planeet vast te leggen.
De onderzochte planeet is de middelste van de drie. Hij is ruwweg tienmaal zo zwaar als 'onze' planeet Jupiter en heeft een temperatuur van ongeveer 800 graden. De details in het spectrum van de planeet zijn helaas nog niet duidelijk genoeg om definitieve uitspraken te kunnen doen over zijn (atmosferische) samenstelling. Daarvoor zijn de diensten van een nog nauwkeuriger instrument nodig, dat in 2011 beschikbaar komt.
Binnenkort hopen de sterrenkundigen ook de eerste spectra van de beide andere planeten bij HR 8799 te kunnen vastleggen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoverserrenkunde)
Eerste spectrum van verre planeet vastgelegd
Canadese en Europese sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd om het spectrum van een planeet bij een andere ster rechtstreeks vast te leggen. Deze 'vingerafdruk' van het licht van de planeet bevat informatie over de chemische samenstelling van het hemellichaam.
De planeet maakt deel uit van het stelsel van ten minste drie planeten rond de ster HR 8799. Deze ster, die ongeveer anderhalf maal zo zwaar is als onze zon, bevindt zich op een afstand van 130 lichtjaar. Zijn planeten, die in 2008 zijn ontdekt, zijn zeer groot en draaien op ruime afstand om hem heen. Dat maakt het relatief makkelijk om hun zwakke schijnsels afzonderlijk te bestuderen. Maar dat neemt niet weg dat zelfs het geavanceerde infraroodinstrument NACO van de Europese Very Large Telescope in Chili vijf uur nodig had om het spectrum van de planeet vast te leggen.
De onderzochte planeet is de middelste van de drie. Hij is ruwweg tienmaal zo zwaar als 'onze' planeet Jupiter en heeft een temperatuur van ongeveer 800 graden. De details in het spectrum van de planeet zijn helaas nog niet duidelijk genoeg om definitieve uitspraken te kunnen doen over zijn (atmosferische) samenstelling. Daarvoor zijn de diensten van een nog nauwkeuriger instrument nodig, dat in 2011 beschikbaar komt.
Binnenkort hopen de sterrenkundigen ook de eerste spectra van de beide andere planeten bij HR 8799 te kunnen vastleggen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoverserrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-02-2010
Atmosfeer exoplaneet onderzocht met 'kleine' telescoop
NASA-sterrenkundigen hebben aangetoond dat zelfs een betrekkelijk kleine, professionele telescoop toereikend is om de atmosferen van planeten bij andere sterren te onderzoeken. Met een dertig jaar oude, 3-meter nabij-infraroodtelescoop op Hawaï is namelijk kooldioxide en methaan waargenomen in de atmosfeer van de grote planeet HD 189733b (Nature, 4 januari). Overigens betreft het geen nieuwe ontdekking: de beide gassen waren met instrumenten in de ruimte al eerder bij deze planeet gedetecteerd.
De wetenschappers hebben gebruik gemaakt van een nieuwe techniek, die de verstorende invloed van de aardatmosfeer en kleine foutjes in de volgbeweging van het telescoopsysteem corrigeert. Volgens hen zal het met dezelfde techniek uiteindelijk mogelijk zijn om organische moleculen op te sporen in exoplaneten die niet veel groter zijn dan onze aarde.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Atmosfeer exoplaneet onderzocht met 'kleine' telescoop
NASA-sterrenkundigen hebben aangetoond dat zelfs een betrekkelijk kleine, professionele telescoop toereikend is om de atmosferen van planeten bij andere sterren te onderzoeken. Met een dertig jaar oude, 3-meter nabij-infraroodtelescoop op Hawaï is namelijk kooldioxide en methaan waargenomen in de atmosfeer van de grote planeet HD 189733b (Nature, 4 januari). Overigens betreft het geen nieuwe ontdekking: de beide gassen waren met instrumenten in de ruimte al eerder bij deze planeet gedetecteerd.
De wetenschappers hebben gebruik gemaakt van een nieuwe techniek, die de verstorende invloed van de aardatmosfeer en kleine foutjes in de volgbeweging van het telescoopsysteem corrigeert. Volgens hen zal het met dezelfde techniek uiteindelijk mogelijk zijn om organische moleculen op te sporen in exoplaneten die niet veel groter zijn dan onze aarde.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Zijn dit "schone" spectra?quote:
13-01-2010
Eerste spectrum van verre planeet vastgelegd
[ afbeelding ]
Canadese en Europese sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd om het spectrum van een planeet bij een andere ster rechtstreeks vast te leggen. Deze 'vingerafdruk' van het licht van de planeet bevat informatie over de chemische samenstelling van het hemellichaam.
De planeet maakt deel uit van het stelsel van ten minste drie planeten rond de ster HR 8799. Deze ster, die ongeveer anderhalf maal zo zwaar is als onze zon, bevindt zich op een afstand van 130 lichtjaar. Zijn planeten, die in 2008 zijn ontdekt, zijn zeer groot en draaien op ruime afstand om hem heen. Dat maakt het relatief makkelijk om hun zwakke schijnsels afzonderlijk te bestuderen. Maar dat neemt niet weg dat zelfs het geavanceerde infraroodinstrument NACO van de Europese Very Large Telescope in Chili vijf uur nodig had om het spectrum van de planeet vast te leggen.
De onderzochte planeet is de middelste van de drie. Hij is ruwweg tienmaal zo zwaar als 'onze' planeet Jupiter en heeft een temperatuur van ongeveer 800 graden. De details in het spectrum van de planeet zijn helaas nog niet duidelijk genoeg om definitieve uitspraken te kunnen doen over zijn (atmosferische) samenstelling. Daarvoor zijn de diensten van een nog nauwkeuriger instrument nodig, dat in 2011 beschikbaar komt.
Binnenkort hopen de sterrenkundigen ook de eerste spectra van de beide andere planeten bij HR 8799 te kunnen vastleggen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoverserrenkunde)
ik bedoel, de samenstelling van dit spectrum is verkregen door observaties van grote afstand en zou best wel vervuild kunnen zijn door interplanetair stof..
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
18-02-2010
Jongste exoplaneet ontdekt
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft een exoplaneet ontdekt die naar schatting slechts 35 miljoen jaar oud is. De reuzenplaneet, die zesmaal zo zwaar is als de planeet Jupiter, draait op kleine afstand om de eveneens jonge ster BD+20 1790.
De ontdekking is opmerkelijk: jonge sterren worden bij de zoektocht naar planeten doorgaans overgeslagen. Ze vertonen namelijk zo veel (magnetische) activiteit in de vorm van donkere vlekken en heldere fakkelvelden, dat de aanwezigheid van een eventuele planeet maar moeilijk vast te stellen is. Toch is het uiteindelijk gelukt om de kleine schommelingen van de ster te detecteren die kenmerkend zijn voor de aanwezigheid van een planeet.
De meeste van de meer dan 400 exoplaneten die tot nog toe ontdekt zijn, zijn aanzienlijk ouder. De op één na jongste heeft er al ongeveer 100 miljoen jaar opzitten. De ontdekking is dan ook welkom, want veel kennis over het beginstadium van planeetvorming is er nog niet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Jongste exoplaneet ontdekt
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft een exoplaneet ontdekt die naar schatting slechts 35 miljoen jaar oud is. De reuzenplaneet, die zesmaal zo zwaar is als de planeet Jupiter, draait op kleine afstand om de eveneens jonge ster BD+20 1790.
De ontdekking is opmerkelijk: jonge sterren worden bij de zoektocht naar planeten doorgaans overgeslagen. Ze vertonen namelijk zo veel (magnetische) activiteit in de vorm van donkere vlekken en heldere fakkelvelden, dat de aanwezigheid van een eventuele planeet maar moeilijk vast te stellen is. Toch is het uiteindelijk gelukt om de kleine schommelingen van de ster te detecteren die kenmerkend zijn voor de aanwezigheid van een planeet.
De meeste van de meer dan 400 exoplaneten die tot nog toe ontdekt zijn, zijn aanzienlijk ouder. De op één na jongste heeft er al ongeveer 100 miljoen jaar opzitten. De ontdekking is dan ook welkom, want veel kennis over het beginstadium van planeetvorming is er nog niet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Opmerkelijk dat planeetvorming zo snel gaat.quote:
18-02-2010
Jongste exoplaneet ontdekt
[ afbeelding ]
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft een exoplaneet ontdekt die naar schatting slechts 35 miljoen jaar oud is. De reuzenplaneet, die zesmaal zo zwaar is als de planeet Jupiter, draait op kleine afstand om de eveneens jonge ster BD+20 1790.
De ontdekking is opmerkelijk: jonge sterren worden bij de zoektocht naar planeten doorgaans overgeslagen. Ze vertonen namelijk zo veel (magnetische) activiteit in de vorm van donkere vlekken en heldere fakkelvelden, dat de aanwezigheid van een eventuele planeet maar moeilijk vast te stellen is. Toch is het uiteindelijk gelukt om de kleine schommelingen van de ster te detecteren die kenmerkend zijn voor de aanwezigheid van een planeet.
De meeste van de meer dan 400 exoplaneten die tot nog toe ontdekt zijn, zijn aanzienlijk ouder. De op één na jongste heeft er al ongeveer 100 miljoen jaar opzitten. De ontdekking is dan ook welkom, want veel kennis over het beginstadium van planeetvorming is er nog niet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Betekent dit dat de interplanetaire temperatuur kouder is dan voorspeld, en stofdeeltjes sneller ineenstorten en hitte kwijtraken?
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
geen ideequote:Op vrijdag 19 februari 2010 08:49 schreef KlappernootatWork het volgende:
[..]
Opmerkelijk dat planeetvorming zo snel gaat.
Betekent dit dat de interplanetaire temperatuur kouder is dan voorspeld, en stofdeeltjes sneller ineenstorten en hitte kwijtraken?
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-02-2010
Exoplaneet is uitgerekt tot 'rugbybal'
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft vastgesteld dat een zware planeet die om een 600 lichtjaar verre ster draait, op het punt staat om door zijn moederster vernietigd te worden. Deze ontdekking kan de onverwacht grote omvang van de planeet, WASP-12b, helpen verklaren (Nature, 25 februari).
WASP-12b werd in 2008 ontdekt en ontpopte zich gelijk al als een bijzonder geval. Het betreft een gasreus - een naaste verwant van Jupiter en Saturnus - die op een afstand van minder dan twee miljoen kilometer om zijn moederster draait. Door de geringe afstand tot de ster is de temperatuur aan de dagzijde van de planeet extreem hoog: 2500 °C. Het meest opvallende is echter dat de planeet een volume heeft waar zes Jupiters in passen, terwijl zijn massa slechts anderhalf maal zo groot is als die van Jupiter.
De verklaring voor de grote omvang van WASP-12b wordt nu gezocht bij de sterke getijkrachten die de planeet van zijn moederster ondervindt. Op aarde leiden de getijkrachten tussen aarde en maan tot het op- en neergaan van de zeespiegel. Bij WASP-12b gebeurt iets soortgelijks, maar dan veel extremer: de getijkrachten hebben de grotendeels gasvormige planeet uitgerekt tot een kolossale rugbybal. Dezelfde getijkrachten veroorzaken ook wrijving en stijging van temperatuur in het inwendige, waardoor de planeet als geheel opzwelt.
Volgens de onderzoekers kan dit niet lang zo doorgaan. WASP-12b is zo sterk opgezwollen, dat hij zijn eigen materie niet meer bij elkaar kan houden: hij draagt per seconde ongeveer zes miljard ton gas over aan de ster. In dit tempo zal hij binnen tien miljoen jaar geheel opgeslokt zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet is uitgerekt tot 'rugbybal'
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft vastgesteld dat een zware planeet die om een 600 lichtjaar verre ster draait, op het punt staat om door zijn moederster vernietigd te worden. Deze ontdekking kan de onverwacht grote omvang van de planeet, WASP-12b, helpen verklaren (Nature, 25 februari).
WASP-12b werd in 2008 ontdekt en ontpopte zich gelijk al als een bijzonder geval. Het betreft een gasreus - een naaste verwant van Jupiter en Saturnus - die op een afstand van minder dan twee miljoen kilometer om zijn moederster draait. Door de geringe afstand tot de ster is de temperatuur aan de dagzijde van de planeet extreem hoog: 2500 °C. Het meest opvallende is echter dat de planeet een volume heeft waar zes Jupiters in passen, terwijl zijn massa slechts anderhalf maal zo groot is als die van Jupiter.
De verklaring voor de grote omvang van WASP-12b wordt nu gezocht bij de sterke getijkrachten die de planeet van zijn moederster ondervindt. Op aarde leiden de getijkrachten tussen aarde en maan tot het op- en neergaan van de zeespiegel. Bij WASP-12b gebeurt iets soortgelijks, maar dan veel extremer: de getijkrachten hebben de grotendeels gasvormige planeet uitgerekt tot een kolossale rugbybal. Dezelfde getijkrachten veroorzaken ook wrijving en stijging van temperatuur in het inwendige, waardoor de planeet als geheel opzwelt.
Volgens de onderzoekers kan dit niet lang zo doorgaan. WASP-12b is zo sterk opgezwollen, dat hij zijn eigen materie niet meer bij elkaar kan houden: hij draagt per seconde ongeveer zes miljard ton gas over aan de ster. In dit tempo zal hij binnen tien miljoen jaar geheel opgeslokt zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Je zou kunnen stellen dat dit een mislukt dubbelstersysteem is, waarvan een nét geen gravitatie genoeg had om een interne kernfusie te ontsteken. Ik vraag me trouwens af wat er gebeurd als die grote planeet ineenstort (misschien een herviewde ring waar exoplaneten kunnen ontstaan?)quote:
24-02-2010
Exoplaneet is uitgerekt tot 'rugbybal'
[ afbeelding ]
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft vastgesteld dat een zware planeet die om een 600 lichtjaar verre ster draait, op het punt staat om door zijn moederster vernietigd te worden. Deze ontdekking kan de onverwacht grote omvang van de planeet, WASP-12b, helpen verklaren (Nature, 25 februari).
WASP-12b werd in 2008 ontdekt en ontpopte zich gelijk al als een bijzonder geval. Het betreft een gasreus - een naaste verwant van Jupiter en Saturnus - die op een afstand van minder dan twee miljoen kilometer om zijn moederster draait. Door de geringe afstand tot de ster is de temperatuur aan de dagzijde van de planeet extreem hoog: 2500 °C. Het meest opvallende is echter dat de planeet een volume heeft waar zes Jupiters in passen, terwijl zijn massa slechts anderhalf maal zo groot is als die van Jupiter.
De verklaring voor de grote omvang van WASP-12b wordt nu gezocht bij de sterke getijkrachten die de planeet van zijn moederster ondervindt. Op aarde leiden de getijkrachten tussen aarde en maan tot het op- en neergaan van de zeespiegel. Bij WASP-12b gebeurt iets soortgelijks, maar dan veel extremer: de getijkrachten hebben de grotendeels gasvormige planeet uitgerekt tot een kolossale rugbybal. Dezelfde getijkrachten veroorzaken ook wrijving en stijging van temperatuur in het inwendige, waardoor de planeet als geheel opzwelt.
Volgens de onderzoekers kan dit niet lang zo doorgaan. WASP-12b is zo sterk opgezwollen, dat hij zijn eigen materie niet meer bij elkaar kan houden: hij draagt per seconde ongeveer zes miljard ton gas over aan de ster. In dit tempo zal hij binnen tien miljoen jaar geheel opgeslokt zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
meer leesvoer:
http://www.astronieuws.nl/archieven/archief-SETI-exoplaneten.html
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
quote:'Opvallend normale' planeet ontdekt
KEULEN - Europese astronomen hebben een planeet in een ander zonnestelsel ontdekt die opvalt door zijn normaliteit. De zogeheten exoplaneet „lijkt op de planeten in ons zonnestelsel”, maakte de Duitse ruimtevaartorganisatie DLR woensdag bekend.
De exoplaneet is CoRoT-9b genoemd, naar de Europese satelliet waarmee het hemellichaam werd ontdekt. De ruimtetelescoop CoRoT werd in 2006 gelanceerd om te zoeken naar planeten als de aarde buiten ons zonnestelsel.
CoRoT-9b staat in het sterrenbeeld Slang, op ongeveer 1500 lichtjaar van de aarde. De exoplaneet is even groot als Jupiter en draait in 95 dagen om zijn zon. De temperatuur varieert er van 20 graden onder nul tot 160 graden boven nul, volgens de onderzoekers „redelijk gematigd”. Daarmee lijkt de planeet in niets op de eerder ontdekte exoplaneten. Die zijn veel heter omdat zij dichter bij hun zon staan.
Eindelijk vinden we een beetje een normale gas planeet alhoewel wat is normale tegenwoordig 
Echt bijzonder dat ze al op 1500 licht jaren al planeten kunnen ontdekken!
Echt bijzonder dat ze al op 1500 licht jaren al planeten kunnen ontdekken!
06-04-2010
Extreem jonge planeet ontdekt
Sterrenkundigen hebben een planeet ontdekt die binnen een miljoen jaar is ontstaan - veel sneller dan de gebruikelijke theorieën over planeetvorming voorspellen. De planeet, die vijf à tien keer zo zwaar is als de planeet Jupiter, draait om een bruine dwerg. Deze 'mislukte ster' (2M044144) weegt zelf maar ongeveer 20 Jupitermassa's.
De bruine dwerg is ontdekt met de Hubble-ruimtetelescoop en verder onderzocht met de Gemini-telescoop op Hawaï. Hij maakt deel uit van een verzameling van 32 bruine dwergen in een stervormingsgebied in het sterrenbeeld Stier. De afstand tussen de dwergster en zijn planeet bedraagt 3,6 miljard kilometer - ongeveer anderhalf maal de afstand tussen onze zon en de planeet Saturnus.
Alles wijst erop dat het bijzondere duo is ontstaan zoals een dubbelster dat normaal doet. De beide hemellichamen lijken elk afzonderlijk te zijn ontstaan door het samentrekken van een grote wolk gas en stof. Dat verklaart ook de snelle vorming van de jonge planeet. Doorgaans gaan sterrenkundigen ervan uit dat planeten ontstaan door de samenklontering van gas en stof in de schijf restmaterie rond een jonge ster. Dat proces verloopt echter heel traag.
In de onmiddellijke nabijheid van 2M044144 zijn nog twee objecten ontdekt: nog een bruine dwerg en een rode dwergster. Tezamen lijken zij een bijzonder viervoudig stelsel te vormen, dat vermoedelijk uit één en dezelfde samentrekkende en fragmenterende gaswolk is ontstaan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Extreem jonge planeet ontdekt
Sterrenkundigen hebben een planeet ontdekt die binnen een miljoen jaar is ontstaan - veel sneller dan de gebruikelijke theorieën over planeetvorming voorspellen. De planeet, die vijf à tien keer zo zwaar is als de planeet Jupiter, draait om een bruine dwerg. Deze 'mislukte ster' (2M044144) weegt zelf maar ongeveer 20 Jupitermassa's.
De bruine dwerg is ontdekt met de Hubble-ruimtetelescoop en verder onderzocht met de Gemini-telescoop op Hawaï. Hij maakt deel uit van een verzameling van 32 bruine dwergen in een stervormingsgebied in het sterrenbeeld Stier. De afstand tussen de dwergster en zijn planeet bedraagt 3,6 miljard kilometer - ongeveer anderhalf maal de afstand tussen onze zon en de planeet Saturnus.
Alles wijst erop dat het bijzondere duo is ontstaan zoals een dubbelster dat normaal doet. De beide hemellichamen lijken elk afzonderlijk te zijn ontstaan door het samentrekken van een grote wolk gas en stof. Dat verklaart ook de snelle vorming van de jonge planeet. Doorgaans gaan sterrenkundigen ervan uit dat planeten ontstaan door de samenklontering van gas en stof in de schijf restmaterie rond een jonge ster. Dat proces verloopt echter heel traag.
In de onmiddellijke nabijheid van 2M044144 zijn nog twee objecten ontdekt: nog een bruine dwerg en een rode dwergster. Tezamen lijken zij een bijzonder viervoudig stelsel te vormen, dat vermoedelijk uit één en dezelfde samentrekkende en fragmenterende gaswolk is ontstaan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-04-2010
Nieuwe exoplaneten roepen vragen op over ontstaan planeten
De vondst van 9 nieuwe exoplaneten, gecombineerd met vroegere observaties, zet serieuze vraagtekens achter de huidige theorie omtrent het ontstaan van planeten, zo heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO bekendgemaakt.
Van een staal van 27 planeten buiten ons zonnestelsel bleken er 6 tegengesteld aan de rotatie van hun ster rond die "zon" te draaien. Met het WASP-instrument op de ESO-telescoop in het Chileense La Silla stootten wetenschappers op negen nieuwe exoplaneten, zodat er in totaal nu al 452 planeten buiten ons zonnestelsel bekend zijn. Maar de verrassing kwam bij een combinatie van deze nieuwe met oudere waarnemingen.
Verkeerde richting
De baan van meer dan de helft van alle hete Jupiter-achtige exoplaneten bleek anders gealigneerd dan de rotatieas van hun moederster. Zes exoplaneten, waarvan er twee tot de negen nieuwe behoren, draaien zelfs "in de verkeerde richting". Dit gooit een echte bom in de leer rond exoplaneten en planeetvorming, aldus de ESO.
Jonge ster
Planeten worden geacht te ontstaan in de schijf van stof en gas rond een jonge ster. Die protoplanetaire schijf draait in dezelfde richting als de ster. Het lag dus in de lijn van de verwachting dat de nieuw gevormde planeten min of meer in hetzelfde vlak zouden liggen en in dezelfde richting als de rotatie van de ster zouden bewegen. Zoals in ons zonnestelsel het geval is.
Bovendien impliceert een en ander dat hete Jupiter-achtigen anders dan gedacht tot dicht bij hun ster komen, met als belangrijke consequentie dat planetaire stelsels met dergelijke Jupiters wellicht geen Aarde-achtige planeten zouden herbergen. (belga/gb)
HLN)
Nieuwe exoplaneten roepen vragen op over ontstaan planeten
De vondst van 9 nieuwe exoplaneten, gecombineerd met vroegere observaties, zet serieuze vraagtekens achter de huidige theorie omtrent het ontstaan van planeten, zo heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO bekendgemaakt.
Van een staal van 27 planeten buiten ons zonnestelsel bleken er 6 tegengesteld aan de rotatie van hun ster rond die "zon" te draaien. Met het WASP-instrument op de ESO-telescoop in het Chileense La Silla stootten wetenschappers op negen nieuwe exoplaneten, zodat er in totaal nu al 452 planeten buiten ons zonnestelsel bekend zijn. Maar de verrassing kwam bij een combinatie van deze nieuwe met oudere waarnemingen.
Verkeerde richting
De baan van meer dan de helft van alle hete Jupiter-achtige exoplaneten bleek anders gealigneerd dan de rotatieas van hun moederster. Zes exoplaneten, waarvan er twee tot de negen nieuwe behoren, draaien zelfs "in de verkeerde richting". Dit gooit een echte bom in de leer rond exoplaneten en planeetvorming, aldus de ESO.
Jonge ster
Planeten worden geacht te ontstaan in de schijf van stof en gas rond een jonge ster. Die protoplanetaire schijf draait in dezelfde richting als de ster. Het lag dus in de lijn van de verwachting dat de nieuw gevormde planeten min of meer in hetzelfde vlak zouden liggen en in dezelfde richting als de rotatie van de ster zouden bewegen. Zoals in ons zonnestelsel het geval is.
Bovendien impliceert een en ander dat hete Jupiter-achtigen anders dan gedacht tot dicht bij hun ster komen, met als belangrijke consequentie dat planetaire stelsels met dergelijke Jupiters wellicht geen Aarde-achtige planeten zouden herbergen. (belga/gb)
HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-04-2010
'Exo-aardes' zijn talrijk, blijkt uit onderzoek aan witte dwergen
Aarde-achtige planeten, met gesteenten en water, komen veel voor in het Melkwegstelsel. Dat blijkt uit onderzoek aan witte-dwergsterren dat vandaag gepresenteerd wordt op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow.
Een team astronomen onder leiding van Jay Farihi van Leicester University ontdekte dat er in de buitenste gaslagen van witte dwergen 'verontreinigingen' voorkomen van zware elementen. Witte dwergen zijn de kleine, compacte overblijfselen van sterren zoals de zon die aan het eind van hun leven zijn gekomen. In hun buitenste gaslagen komen normaalgesproken alleen de lichte elementen waterstof en helium voor.
Uit de precisiemetingen van Farihi en zijn collega's blijkt echter dat 3 tot 20 procent van alle witte dwergen 'vervuild' zijn met materiaal dat afkomstig is van rotsachtige planetoïden - de bouwstenen van planeten zoals de aarde. Dat wijst erop dat het ontstaan van aarde-achtige planeten rond sterren zoals de zon veel voorkomt in het Melkwegstelsel.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
'Exo-aardes' zijn talrijk, blijkt uit onderzoek aan witte dwergen
Aarde-achtige planeten, met gesteenten en water, komen veel voor in het Melkwegstelsel. Dat blijkt uit onderzoek aan witte-dwergsterren dat vandaag gepresenteerd wordt op de National Astronomy Meeting 2010 van de Royal Astronomical Society in Glasgow.
Een team astronomen onder leiding van Jay Farihi van Leicester University ontdekte dat er in de buitenste gaslagen van witte dwergen 'verontreinigingen' voorkomen van zware elementen. Witte dwergen zijn de kleine, compacte overblijfselen van sterren zoals de zon die aan het eind van hun leven zijn gekomen. In hun buitenste gaslagen komen normaalgesproken alleen de lichte elementen waterstof en helium voor.
Uit de precisiemetingen van Farihi en zijn collega's blijkt echter dat 3 tot 20 procent van alle witte dwergen 'vervuild' zijn met materiaal dat afkomstig is van rotsachtige planetoïden - de bouwstenen van planeten zoals de aarde. Dat wijst erop dat het ontstaan van aarde-achtige planeten rond sterren zoals de zon veel voorkomt in het Melkwegstelsel.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-04-2010
Exoplaneten in beeld gebracht met 'kleine' telescoop
Amerikaanse sterrenkundigen zijn erin geslaagd exoplaneten te fotograferen met een relatief kleine telescoop op aarde. Ze maakten daarbij gebruik van een zogeheten vortex-coronagraaf. In de toekomst moet het met die techniek mogelijk zijn om veel meer planeten bij andere sterren in beeld te brengen. De nieuwe resultaten worden deze week gepubliceerd in Nature .
De werking van de vortex-coronagraaf - een instrument om het licht van de moederster efficiënt te blokkeren, zodat de veel zwakkere planeten zichtbaar worden - werd uitgetest op de ster HR8799, op 120 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Pegasus. Bij die ster zijn eind 2008 drie planeten gefotografeerd met behulp van de Keck- en Gemini-telescopen op Mauna Kea, Hawaii.
Die telescopen hebben echter spiegelmiddellijnen van tien en acht meter. De astronomen van NASA's Jet Propulsion Laboratory in Pasadena hebben het drietal nu echter weten vast te leggen met de Hale-telescoop op Palomar Mountain. Die heeft weliswaar een spiegelmiddellijn van vijf meter, maar voor de test was hij afgediafragmeerd tot slechts anderhalve meter.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneten in beeld gebracht met 'kleine' telescoop
Amerikaanse sterrenkundigen zijn erin geslaagd exoplaneten te fotograferen met een relatief kleine telescoop op aarde. Ze maakten daarbij gebruik van een zogeheten vortex-coronagraaf. In de toekomst moet het met die techniek mogelijk zijn om veel meer planeten bij andere sterren in beeld te brengen. De nieuwe resultaten worden deze week gepubliceerd in Nature .
De werking van de vortex-coronagraaf - een instrument om het licht van de moederster efficiënt te blokkeren, zodat de veel zwakkere planeten zichtbaar worden - werd uitgetest op de ster HR8799, op 120 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Pegasus. Bij die ster zijn eind 2008 drie planeten gefotografeerd met behulp van de Keck- en Gemini-telescopen op Mauna Kea, Hawaii.
Die telescopen hebben echter spiegelmiddellijnen van tien en acht meter. De astronomen van NASA's Jet Propulsion Laboratory in Pasadena hebben het drietal nu echter weten vast te leggen met de Hale-telescoop op Palomar Mountain. Die heeft weliswaar een spiegelmiddellijn van vijf meter, maar voor de test was hij afgediafragmeerd tot slechts anderhalve meter.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-04-2010
Methaanloze exoplaneet stelt astronomen voor raadsel
Sterrenkundigen staan voor een raadsel: een gasvormige planeet in een baan rond een andere ster blijkt vrijwel geen methaan in zijn dampkring te bevatten, terwijl dat gas in grote hoeveelheden aanwezig zou moeten zijn.
De planeet, GJ436b geheten, draait elke 2,64 dagen om een kleine rode dwergster, op 33 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Leeuw. Met de Amerikaanse Spitzer Space Telescope is de samenstelling van de dampkring van de planeet onderzocht. Dat was mogelijk doordat de planeet - gezien vanaf de aarde - regelmatig voor en achter de ster langs beweegt.
Gasvormige planeten met een temperatuur tot maximaal zo'n 700 graden moeten volgens modelberekeningen veel methaangas (CH4) bevatten: de aanwezige koolstofatomen (C) gaan bij die temperaturen bij voorkeur verbindingen aan met waterstof (H), zodat methaan ontstaat - een belangrijk bestanddeel van aardgas. In de atmosferen van de reuzenplaneten Uranus en Neptunus komt inderdaad veel meer methaan voor dan koolmonoxide (CO).
De Spitzerwaarnemingen wijzen echter uit dat GJ436b (die qua massa vergelijkbaar is met Neptunus) juist veel koolmonoxide en vrijwel geen methaan bevat. De meetresultaten zijn deze week gepubliceerd in Nature . Tot op heden is er geen bevredigende verklaring voor het opmerkelijke methaantekort.
© Govert Schilling
(allsoversterrenkunde)
Methaanloze exoplaneet stelt astronomen voor raadsel
Sterrenkundigen staan voor een raadsel: een gasvormige planeet in een baan rond een andere ster blijkt vrijwel geen methaan in zijn dampkring te bevatten, terwijl dat gas in grote hoeveelheden aanwezig zou moeten zijn.
De planeet, GJ436b geheten, draait elke 2,64 dagen om een kleine rode dwergster, op 33 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Leeuw. Met de Amerikaanse Spitzer Space Telescope is de samenstelling van de dampkring van de planeet onderzocht. Dat was mogelijk doordat de planeet - gezien vanaf de aarde - regelmatig voor en achter de ster langs beweegt.
Gasvormige planeten met een temperatuur tot maximaal zo'n 700 graden moeten volgens modelberekeningen veel methaangas (CH4) bevatten: de aanwezige koolstofatomen (C) gaan bij die temperaturen bij voorkeur verbindingen aan met waterstof (H), zodat methaan ontstaat - een belangrijk bestanddeel van aardgas. In de atmosferen van de reuzenplaneten Uranus en Neptunus komt inderdaad veel meer methaan voor dan koolmonoxide (CO).
De Spitzerwaarnemingen wijzen echter uit dat GJ436b (die qua massa vergelijkbaar is met Neptunus) juist veel koolmonoxide en vrijwel geen methaan bevat. De meetresultaten zijn deze week gepubliceerd in Nature . Tot op heden is er geen bevredigende verklaring voor het opmerkelijke methaantekort.
© Govert Schilling
(allsoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-06-2010
Exoplaneet op de voet gevolgd
Voor het eerst zijn sterrenkundigen erin geslaagd om de beweging van een planeet bij een andere ster te volgen, terwijl deze van de ene kant van zijn moederster naar de andere bewoog. De planeet heeft de kleinste baan van alle tot nog toe rechtstreeks waargenomen exoplaneten: zijn afstand tot de ster is vergelijkbaar met die van Saturnus tot de zon.
De planeet draait om Bèta Pictoris, een ster die pas twaalf miljoen jaar oud is en 75% zwaarder dan onze zon. Bèta Pictoris is een van de bekendste voorbeelden van een ster met omringende stofschijf. In 2003 werd een zwakke lichtbron in deze schijf gezien, maar toen kon nog niet helemaal worden uitgesloten dat het een achtergrondster betrof. Op nieuwe opnamen uit 2008 en het voorjaar van 2009 was de bron echter verdwenen. En op de meest recente waarnemingen, uit het najaar van 2009, is het object aan de andere kant van de schijf zien: klaarblijkelijk ging het een tijdje schuil achter de ster of is het (onzichtbaar door de sterrengloed) vóór de ster langs bewogen.
Dit bewijst dat de zwakke lichtbron inderdaad een planeet is die om Bèta Pictoris draait. De planeet is ongeveer negen keer zo zwaar als de planeet Jupiter en moet - gezien de jonge leeftijd van zijn moederster - in recordtempo zijn ontstaan.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet op de voet gevolgd
Voor het eerst zijn sterrenkundigen erin geslaagd om de beweging van een planeet bij een andere ster te volgen, terwijl deze van de ene kant van zijn moederster naar de andere bewoog. De planeet heeft de kleinste baan van alle tot nog toe rechtstreeks waargenomen exoplaneten: zijn afstand tot de ster is vergelijkbaar met die van Saturnus tot de zon.
De planeet draait om Bèta Pictoris, een ster die pas twaalf miljoen jaar oud is en 75% zwaarder dan onze zon. Bèta Pictoris is een van de bekendste voorbeelden van een ster met omringende stofschijf. In 2003 werd een zwakke lichtbron in deze schijf gezien, maar toen kon nog niet helemaal worden uitgesloten dat het een achtergrondster betrof. Op nieuwe opnamen uit 2008 en het voorjaar van 2009 was de bron echter verdwenen. En op de meest recente waarnemingen, uit het najaar van 2009, is het object aan de andere kant van de schijf zien: klaarblijkelijk ging het een tijdje schuil achter de ster of is het (onzichtbaar door de sterrengloed) vóór de ster langs bewogen.
Dit bewijst dat de zwakke lichtbron inderdaad een planeet is die om Bèta Pictoris draait. De planeet is ongeveer negen keer zo zwaar als de planeet Jupiter en moet - gezien de jonge leeftijd van zijn moederster - in recordtempo zijn ontstaan.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Eigenlijk is dit nog een stelsel in wording, hoe lang zou het duren voor deze planeet opgeslokt gaat worden door die ster omdat die er zo dicht bij staat.?quote:
10-06-2010
Exoplaneet op de voet gevolgd
[ afbeelding ]
Voor het eerst zijn sterrenkundigen erin geslaagd om de beweging van een planeet bij een andere ster te volgen, terwijl deze van de ene kant van zijn moederster naar de andere bewoog. De planeet heeft de kleinste baan van alle tot nog toe rechtstreeks waargenomen exoplaneten: zijn afstand tot de ster is vergelijkbaar met die van Saturnus tot de zon.
De planeet draait om Bèta Pictoris, een ster die pas twaalf miljoen jaar oud is en 75% zwaarder dan onze zon. Bèta Pictoris is een van de bekendste voorbeelden van een ster met omringende stofschijf. In 2003 werd een zwakke lichtbron in deze schijf gezien, maar toen kon nog niet helemaal worden uitgesloten dat het een achtergrondster betrof. Op nieuwe opnamen uit 2008 en het voorjaar van 2009 was de bron echter verdwenen. En op de meest recente waarnemingen, uit het najaar van 2009, is het object aan de andere kant van de schijf zien: klaarblijkelijk ging het een tijdje schuil achter de ster of is het (onzichtbaar door de sterrengloed) vóór de ster langs bewogen.
Dit bewijst dat de zwakke lichtbron inderdaad een planeet is die om Bèta Pictoris draait. De planeet is ongeveer negen keer zo zwaar als de planeet Jupiter en moet - gezien de jonge leeftijd van zijn moederster - in recordtempo zijn ontstaan.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
14-06-2010
Zes nieuwe verre planeten ontdekt met Franse satelliet
Met de Franse satelliet CoRoT zijn zes nieuwe planeten bij andere sterren ontdekt. Een van die 'exoplaneten', CoRoT-11b, is tweemaal zo zwaar als Jupiter en draait om een ster die een rotatietijd van slechts twee dagen heeft. Het is voor het eerst dat een planeet bij zo'n snel ronddraaiende ster is waargenomen.
Om planeten bij andere sterren te ontdekken, houdt de CoRoT-satelliet de helderheden van een groot aantal sterren in de gaten. Als een ster een regelmatige, kleine helderheidsafname vertoont, kan dat erop wijzen dat er een planeet om de ster draait die, vanaf de aarde gezien, bij elke omloop voor zijn moederster langs beweegt.
De afgelopen jaren hebben sterrenkundigen met diverse technieken meer dan 450 exoplaneten ontdekt. Het voordeel van de CoRoT-methode is dat uit de helderheidsdipjes die de ster vertoont onmiddellijk de grootte van de planeet kan worden afgeleid. Wel moet elke potentiële planeetontdekking met telescopen op aarde worden geverifieerd, omdat regelmatige variaties in de helderheid van een ster ook andere oorzaken kunnen hebben.
Met de zes nieuwe ontdekkingen komt het totaal van CoRoT, die eind 2006 werd gelanceerd, op vijftien.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Zes nieuwe verre planeten ontdekt met Franse satelliet
Met de Franse satelliet CoRoT zijn zes nieuwe planeten bij andere sterren ontdekt. Een van die 'exoplaneten', CoRoT-11b, is tweemaal zo zwaar als Jupiter en draait om een ster die een rotatietijd van slechts twee dagen heeft. Het is voor het eerst dat een planeet bij zo'n snel ronddraaiende ster is waargenomen.
Om planeten bij andere sterren te ontdekken, houdt de CoRoT-satelliet de helderheden van een groot aantal sterren in de gaten. Als een ster een regelmatige, kleine helderheidsafname vertoont, kan dat erop wijzen dat er een planeet om de ster draait die, vanaf de aarde gezien, bij elke omloop voor zijn moederster langs beweegt.
De afgelopen jaren hebben sterrenkundigen met diverse technieken meer dan 450 exoplaneten ontdekt. Het voordeel van de CoRoT-methode is dat uit de helderheidsdipjes die de ster vertoont onmiddellijk de grootte van de planeet kan worden afgeleid. Wel moet elke potentiële planeetontdekking met telescopen op aarde worden geverifieerd, omdat regelmatige variaties in de helderheid van een ster ook andere oorzaken kunnen hebben.
Met de zes nieuwe ontdekkingen komt het totaal van CoRoT, die eind 2006 werd gelanceerd, op vijftien.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-06-2010
Kepler-satelliet ontdekt honderden planeten
Met de Amerikaanse satelliet Kepler, die in maart 2009 werd gelanceerd, zijn alleen al tijdens de eerste zes waarnemingsweken meer dan 750 potentiële planeten bij andere sterren opgespoord. In naar schatting de helft van deze gevallen zal het ook werkelijk om planeten blijken te gaan. Maar dat is al bijna voldoende om het totale aantal planeten dat de afgelopen vijftien jaar bij andere sterren is ontdekt in één klap te verdubbelen.
Net als de Franse satelliet CoRoT zoekt Kepler naar planeten door de helderheden van een groot aantal sterren in de gaten te houden. De telescoop van Kepler is echter ruim driemaal zo groot, waardoor hij naar verwachting veel meer planeten zal kunnen opsporen. De eerste lading kandidaat-planeten bestaat grotendeels uit objecten die de helft kleiner zijn dan de planeet Jupiter; sommige zijn zelfs niet groter dan onze aarde.
Omdat het Kepler-team de enorme stroom gegevens van de satelliet niet meer kan behappen, heeft het besloten om bijna de helft van de mogelijke planeetontdekkingen vrij te geven. De beste kandidaten houden de onderzoekers voor zichzelf, wat hen door sommige collega-astronomen niet in dank wordt afgenomen. Hoe dan ook zal de verificatie van de meetgegevens nog geruime tijd in beslag nemen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Kepler-satelliet ontdekt honderden planeten
Met de Amerikaanse satelliet Kepler, die in maart 2009 werd gelanceerd, zijn alleen al tijdens de eerste zes waarnemingsweken meer dan 750 potentiële planeten bij andere sterren opgespoord. In naar schatting de helft van deze gevallen zal het ook werkelijk om planeten blijken te gaan. Maar dat is al bijna voldoende om het totale aantal planeten dat de afgelopen vijftien jaar bij andere sterren is ontdekt in één klap te verdubbelen.
Net als de Franse satelliet CoRoT zoekt Kepler naar planeten door de helderheden van een groot aantal sterren in de gaten te houden. De telescoop van Kepler is echter ruim driemaal zo groot, waardoor hij naar verwachting veel meer planeten zal kunnen opsporen. De eerste lading kandidaat-planeten bestaat grotendeels uit objecten die de helft kleiner zijn dan de planeet Jupiter; sommige zijn zelfs niet groter dan onze aarde.
Omdat het Kepler-team de enorme stroom gegevens van de satelliet niet meer kan behappen, heeft het besloten om bijna de helft van de mogelijke planeetontdekkingen vrij te geven. De beste kandidaten houden de onderzoekers voor zichzelf, wat hen door sommige collega-astronomen niet in dank wordt afgenomen. Hoe dan ook zal de verificatie van de meetgegevens nog geruime tijd in beslag nemen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
is Kepler ook in staat om eventuele manen te traceren? per slot van rekening heeft de maan leven op onze planeet mogelijk gemaakt..quote:
15-06-2010
Kepler-satelliet ontdekt honderden planeten
[ afbeelding ]
Met de Amerikaanse satelliet Kepler, die in maart 2009 werd gelanceerd, zijn alleen al tijdens de eerste zes waarnemingsweken meer dan 750 potentiële planeten bij andere sterren opgespoord. In naar schatting de helft van deze gevallen zal het ook werkelijk om planeten blijken te gaan. Maar dat is al bijna voldoende om het totale aantal planeten dat de afgelopen vijftien jaar bij andere sterren is ontdekt in één klap te verdubbelen.
Net als de Franse satelliet CoRoT zoekt Kepler naar planeten door de helderheden van een groot aantal sterren in de gaten te houden. De telescoop van Kepler is echter ruim driemaal zo groot, waardoor hij naar verwachting veel meer planeten zal kunnen opsporen. De eerste lading kandidaat-planeten bestaat grotendeels uit objecten die de helft kleiner zijn dan de planeet Jupiter; sommige zijn zelfs niet groter dan onze aarde.
Omdat het Kepler-team de enorme stroom gegevens van de satelliet niet meer kan behappen, heeft het besloten om bijna de helft van de mogelijke planeetontdekkingen vrij te geven. De beste kandidaten houden de onderzoekers voor zichzelf, wat hen door sommige collega-astronomen niet in dank wordt afgenomen. Hoe dan ook zal de verificatie van de meetgegevens nog geruime tijd in beslag nemen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
23-06-2010
Superstorm gedetecteerd op verre planeet
Een team astronomen, onder wie drie Nederlanders, heeft voor het eerst een superstorm waargenomen in de atmosfeer van een planeet bij een andere ster. Zeer nauwkeurige waarnemingen van koolmonoxide laten zien dat dit gas met enorme snelheid van de extreem hete dagzijde van de planeet naar de koelere nachtzijde stroomt (Nature, 24 juni).
De planeet, die de aanduiding HD209458b draagt, draait om een zonachtige ster in het sterrenbeeld Pegasus, op een afstand van 150 lichtjaar. De afstand tussen de ster en de planeet is twintig keer zo klein als die tussen zon en aarde. Hierdoor wordt de planeet sterk opgewarmd door zijn moederster: aan de dagzijde loopt de oppervlaktetemperatuur op tot ongeveer duizend graden. Maar omdat de planeet altijd dezelfde kant naar de ster toekeert, is zijn nachtzijde veel koeler. Het grote temperatuurverschil veroorzaakt een superstorm in zijn atmosfeer, die snelheden van 5000 tot 10.000 kilometer per uur bereikt.
Behalve de superstorm hebben de onderzoekers ook de baansnelheid van de planeet kunnen meten. Dat maakte een directe bepaling van zijn massa mogelijk. HD209458b blijkt ongeveer 40% lichter te zijn dan de planeet Jupiter.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Superstorm gedetecteerd op verre planeet
Een team astronomen, onder wie drie Nederlanders, heeft voor het eerst een superstorm waargenomen in de atmosfeer van een planeet bij een andere ster. Zeer nauwkeurige waarnemingen van koolmonoxide laten zien dat dit gas met enorme snelheid van de extreem hete dagzijde van de planeet naar de koelere nachtzijde stroomt (Nature, 24 juni).
De planeet, die de aanduiding HD209458b draagt, draait om een zonachtige ster in het sterrenbeeld Pegasus, op een afstand van 150 lichtjaar. De afstand tussen de ster en de planeet is twintig keer zo klein als die tussen zon en aarde. Hierdoor wordt de planeet sterk opgewarmd door zijn moederster: aan de dagzijde loopt de oppervlaktetemperatuur op tot ongeveer duizend graden. Maar omdat de planeet altijd dezelfde kant naar de ster toekeert, is zijn nachtzijde veel koeler. Het grote temperatuurverschil veroorzaakt een superstorm in zijn atmosfeer, die snelheden van 5000 tot 10.000 kilometer per uur bereikt.
Behalve de superstorm hebben de onderzoekers ook de baansnelheid van de planeet kunnen meten. Dat maakte een directe bepaling van zijn massa mogelijk. HD209458b blijkt ongeveer 40% lichter te zijn dan de planeet Jupiter.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Dat is echt een Superstormquote:Op donderdag 24 juni 2010 02:04 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
23-06-2010
Superstorm gedetecteerd op verre planeet
[ afbeelding ]
Een team astronomen, onder wie drie Nederlanders, heeft voor het eerst een superstorm waargenomen in de atmosfeer van een planeet bij een andere ster. Zeer nauwkeurige waarnemingen van koolmonoxide laten zien dat dit gas met enorme snelheid van de extreem hete dagzijde van de planeet naar de koelere nachtzijde stroomt (Nature, 24 juni).
De planeet, die de aanduiding HD209458b draagt, draait om een zonachtige ster in het sterrenbeeld Pegasus, op een afstand van 150 lichtjaar. De afstand tussen de ster en de planeet is twintig keer zo klein als die tussen zon en aarde. Hierdoor wordt de planeet sterk opgewarmd door zijn moederster: aan de dagzijde loopt de oppervlaktetemperatuur op tot ongeveer duizend graden. Maar omdat de planeet altijd dezelfde kant naar de ster toekeert, is zijn nachtzijde veel koeler. Het grote temperatuurverschil veroorzaakt een superstorm in zijn atmosfeer, die snelheden van 5000 tot 10.000 kilometer per uur bereikt.
Behalve de superstorm hebben de onderzoekers ook de baansnelheid van de planeet kunnen meten. Dat maakte een directe bepaling van zijn massa mogelijk. HD209458b blijkt ongeveer 40% lichter te zijn dan de planeet Jupiter.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
5000 tot 10.000 km/uur. De zwaarste stormen op aarde zitten net boven de 300 km/uur.
in zo'n storm word je bijkans gezandstraald 
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
29-06-2010
Object bij zonachtige ster is inderdaad een planeet
Het object dat twee jaar geleden bij de jonge, zonachtige ster 1RXS 1609 werd gefotografeerd, blijkt inderdaad een planeet te zijn. De planeet, die ongeveer achtmaal zo zwaar is als de planeet Jupiter, draait in een zeer wijde baan om de ster. De afstand tussen de beide hemellichamen is meer dan driehonderd keer zo groot als die tussen aarde en zon.
Bij zijn ontdekking in 2008 konden astronomen er nog niet helemaal zeker van zijn dat de ster en het naastgelegen object ook daadwerkelijk bij elkaar horen. Maar uit vervolgonderzoek is gebleken dat de beide hemellichamen gezamenlijk door de ruimte bewegen. Het tweetal bevindt zich op een afstand van 500 lichtjaar in het sterrenbeeld Schorpioen.
De afgelopen jaren zijn ook bij een paar andere sterren planeten gefotografeerd, maar 1RXS 1609 blijft een bijzonder geval. Er is geen enkel ander geval bekend waarbij een planeet van deze afmetingen op zo'n grote afstand rond zijn moederster draait. Uit het onderzoek van de afgelopen jaren blijkt dat er geen zware planeten op kleinere afstanden van 1RXS 1609 te vinden zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Object bij zonachtige ster is inderdaad een planeet
Het object dat twee jaar geleden bij de jonge, zonachtige ster 1RXS 1609 werd gefotografeerd, blijkt inderdaad een planeet te zijn. De planeet, die ongeveer achtmaal zo zwaar is als de planeet Jupiter, draait in een zeer wijde baan om de ster. De afstand tussen de beide hemellichamen is meer dan driehonderd keer zo groot als die tussen aarde en zon.
Bij zijn ontdekking in 2008 konden astronomen er nog niet helemaal zeker van zijn dat de ster en het naastgelegen object ook daadwerkelijk bij elkaar horen. Maar uit vervolgonderzoek is gebleken dat de beide hemellichamen gezamenlijk door de ruimte bewegen. Het tweetal bevindt zich op een afstand van 500 lichtjaar in het sterrenbeeld Schorpioen.
De afgelopen jaren zijn ook bij een paar andere sterren planeten gefotografeerd, maar 1RXS 1609 blijft een bijzonder geval. Er is geen enkel ander geval bekend waarbij een planeet van deze afmetingen op zo'n grote afstand rond zijn moederster draait. Uit het onderzoek van de afgelopen jaren blijkt dat er geen zware planeten op kleinere afstanden van 1RXS 1609 te vinden zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-6-2010
Planeten bij de vleet
Het lijkt soms alsof we altijd al kennis hebben gehad over de kosmos, maar niets is minder waar. Dat er veel sterren, dus zonnen, zijn is duidelijk voor eenieder die een blik op de nachtelijke hemel werpt. Pas in 1992 vonden we het eerste bewijs van planeten buiten ons zonnestelsel. Drie jaar later werd een planeet ontdekt die cirkelde rond een zon die leek op de onze. Dat is allemaal redelijk recent. Nog geen twintig jaar geleden. Inmiddels is de teller behoorlijk bijgesteld en vinden we werelden die in de verste verte niet op die van ons lijken...
In de meeste gevallen staan de planeten veel dichter bij hun centrale ster dan in ons zonnestelsel het geval is. Het betreft gigantische planeten die erg dicht bij hun zon staan. Ze cirkelen er sneller omheen dan Mercurius rond onze zon. Ergens is het ook logisch want kleine planeten kunnen we veel moeilijker detecteren. Planeten die een lange omloopbaan hebben zijn ook al niet gemakkelijk te vinden.
Betekent dit we een uitzondering in de kosmos zijn? Dat het normaal is dat grote hete planeten dichtbij hun ster staan? Zeker niet! Hoogstens zegt het iets over onze apparatuur waarmee we de buitenaardse objecten kunnen waarnemen. En net die instrumenten zijn in de loop der tijd beter geworden. We kunnen nog lang niet alles vinden en er is nog veel werk aan de winkel, maar het aantal ontdekte planeten neemt toe. Momenteel hebben we weet van 461 exoplaneten. De meeste hebben een grootte als van Jupiter, onze welbekende gasreus die de Aarde beschermt tegen kwalijke ruimtebrokstukken, maar ze worden kleiner en kleiner.
(Kepler ruimtetelescoop)
De grootste verandering wordt verwacht van NASA's Kepler ruimtetelescoop. Diens enige functie is het in de gaten houden van sterren en op die manier ook ontdekken of en welke planeten er omheen cirkelen. De telescoop houdt ongeveer 100.000 fonkeltjes in de gaten, dus dat kan heel wat planeten opleveren. Kepler doet zijn ontdekkingen door het licht te meten. Als een planeet omheen de zon draait dan wordt er in terugkomende intervallen zonlicht geblokkeerd. Kepler werkt dus niet via een nieuwe methode, eerder een verfijning van de bestaande wetenschap.
Het zal nog erg lang duren vooraleer het universum helemaal in kaart is gebracht, maar de eerste resultaten van Kepler zijn al binnen. Er werden onlangs 306 nieuwe exoplaneten ontdekt. Vijf zonnestelsels hadden meerdere planeten in een vaste baan draaien. Nog meest intrigerend is wat NASA ons over zo'n 400 gevallen nog niet wil vertellen. Nog één jaar moeten we wachten op resultaten die nu reeds bij hun bekend zijn. Waarom de informatie achter wordt gehouden is onbekend. Vonden ze planeten in de leefbare zone rond een ster? Of misschien wel een planeet zoals onze getroebleerde Aarde?
(Grenswetenschap)
Planeten bij de vleet
Het lijkt soms alsof we altijd al kennis hebben gehad over de kosmos, maar niets is minder waar. Dat er veel sterren, dus zonnen, zijn is duidelijk voor eenieder die een blik op de nachtelijke hemel werpt. Pas in 1992 vonden we het eerste bewijs van planeten buiten ons zonnestelsel. Drie jaar later werd een planeet ontdekt die cirkelde rond een zon die leek op de onze. Dat is allemaal redelijk recent. Nog geen twintig jaar geleden. Inmiddels is de teller behoorlijk bijgesteld en vinden we werelden die in de verste verte niet op die van ons lijken...
In de meeste gevallen staan de planeten veel dichter bij hun centrale ster dan in ons zonnestelsel het geval is. Het betreft gigantische planeten die erg dicht bij hun zon staan. Ze cirkelen er sneller omheen dan Mercurius rond onze zon. Ergens is het ook logisch want kleine planeten kunnen we veel moeilijker detecteren. Planeten die een lange omloopbaan hebben zijn ook al niet gemakkelijk te vinden.
Betekent dit we een uitzondering in de kosmos zijn? Dat het normaal is dat grote hete planeten dichtbij hun ster staan? Zeker niet! Hoogstens zegt het iets over onze apparatuur waarmee we de buitenaardse objecten kunnen waarnemen. En net die instrumenten zijn in de loop der tijd beter geworden. We kunnen nog lang niet alles vinden en er is nog veel werk aan de winkel, maar het aantal ontdekte planeten neemt toe. Momenteel hebben we weet van 461 exoplaneten. De meeste hebben een grootte als van Jupiter, onze welbekende gasreus die de Aarde beschermt tegen kwalijke ruimtebrokstukken, maar ze worden kleiner en kleiner.
(Kepler ruimtetelescoop)
De grootste verandering wordt verwacht van NASA's Kepler ruimtetelescoop. Diens enige functie is het in de gaten houden van sterren en op die manier ook ontdekken of en welke planeten er omheen cirkelen. De telescoop houdt ongeveer 100.000 fonkeltjes in de gaten, dus dat kan heel wat planeten opleveren. Kepler doet zijn ontdekkingen door het licht te meten. Als een planeet omheen de zon draait dan wordt er in terugkomende intervallen zonlicht geblokkeerd. Kepler werkt dus niet via een nieuwe methode, eerder een verfijning van de bestaande wetenschap.
Het zal nog erg lang duren vooraleer het universum helemaal in kaart is gebracht, maar de eerste resultaten van Kepler zijn al binnen. Er werden onlangs 306 nieuwe exoplaneten ontdekt. Vijf zonnestelsels hadden meerdere planeten in een vaste baan draaien. Nog meest intrigerend is wat NASA ons over zo'n 400 gevallen nog niet wil vertellen. Nog één jaar moeten we wachten op resultaten die nu reeds bij hun bekend zijn. Waarom de informatie achter wordt gehouden is onbekend. Vonden ze planeten in de leefbare zone rond een ster? Of misschien wel een planeet zoals onze getroebleerde Aarde?
(Grenswetenschap)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-09-2010
Lichte planeet ontdekt met nieuwe waarnemingstechniek
Een team astronomen uit Duitsland, Bulgarije en Polen heeft met een nieuwe techniek een nieuwe 'exoplaneet' ontdekt. De planeet is vijftien keer zo zwaar als de aarde en draait om een 700 lichtjaar verre ster in het sterrenbeeld Lier.
De gebruikte techniek kan alleen worden toegepast bij sterren waarbij eerder al een andere planeet is ontdekt. En die andere planeet moet vanaf de aarde gezien dan ook nog eens tijdens elke omloop precies vóór zijn moederster langs trekken. Tijdens zo'n planeetovergang neemt de helderheid van de ster een beetje af.
Als er geen andere factoren in het spel zijn, voltrekken zulke planeetovergangen zich met de regelmaat van een klok. Maar als er meer planeten rond de ster draaien, resulteert dat in kleine variaties in de cyclus van planeetovergangen. De astronomen hebben zulke variaties nu waargenomen bij de eerder ontdekte planeet van de ster Wasp-3.
De nieuwe planeet, die de aanduiding Wasp-3c heeft gekregen, heeft een omlooptijd van slechts 3,75 dagen. De eerder ontdekte planeet (Wasp-3b) heeft een omlooptijd die vrijwel exact tweemaal zo kort is. De beide planeten draaien dus op afstanden van slechts enkele miljoenen kilometers rond de ster.
Volgens de onderzoekers is de nieuwe waarnemingstechniek gevoelig genoeg voor het opsporen van exoplaneten ter grootte van de aarde.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Lichte planeet ontdekt met nieuwe waarnemingstechniek
Een team astronomen uit Duitsland, Bulgarije en Polen heeft met een nieuwe techniek een nieuwe 'exoplaneet' ontdekt. De planeet is vijftien keer zo zwaar als de aarde en draait om een 700 lichtjaar verre ster in het sterrenbeeld Lier.
De gebruikte techniek kan alleen worden toegepast bij sterren waarbij eerder al een andere planeet is ontdekt. En die andere planeet moet vanaf de aarde gezien dan ook nog eens tijdens elke omloop precies vóór zijn moederster langs trekken. Tijdens zo'n planeetovergang neemt de helderheid van de ster een beetje af.
Als er geen andere factoren in het spel zijn, voltrekken zulke planeetovergangen zich met de regelmaat van een klok. Maar als er meer planeten rond de ster draaien, resulteert dat in kleine variaties in de cyclus van planeetovergangen. De astronomen hebben zulke variaties nu waargenomen bij de eerder ontdekte planeet van de ster Wasp-3.
De nieuwe planeet, die de aanduiding Wasp-3c heeft gekregen, heeft een omlooptijd van slechts 3,75 dagen. De eerder ontdekte planeet (Wasp-3b) heeft een omlooptijd die vrijwel exact tweemaal zo kort is. De beide planeten draaien dus op afstanden van slechts enkele miljoenen kilometers rond de ster.
Volgens de onderzoekers is de nieuwe waarnemingstechniek gevoelig genoeg voor het opsporen van exoplaneten ter grootte van de aarde.
© Eddy Echternach (http://www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-07-2010
Superhete planeet heeft een komeetachtige staart
Astronomen hebben met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop vastgesteld dat een in 1999 ontdekte planeet een komeetachtige gasstaart heeft. De grote planeet, die de aanduiding HD 209458b draagt, draait op zo'n kleine afstand rond zijn moederster, dat zijn hete atmosfeer de ruimte in verdwijnt. Eerder hadden Europese astronomen al vastgesteld dat er in de atmosfeer van deze exoplaneet extreem hoge windsnelheden optreden.
HD 209458b is iets lichter dan de planeet Jupiter, maar heeft een veel grotere omvang. Dat komt doordat zijn atmosfeer door de enorm hoge temperatuur sterk is opgezwollen. Op zich is het dus niet zo verrassend dat deze planeet gas kwijtraakt. Maar nu is het verschijnsel ook werkelijk gemeten.
Steeds als de planeet vanaf de aarde gezien vóór zijn moederster langs beweegt, wordt er gas waargenomen dat met een snelheid van 35.000 kilometer per uur in onze richting komt. Dat is gas dat onder invloed van de deeltjeswind van de ster van de planeet wordt weggeblazen. Heel veel last heeft de planeet daar niet van: het zal nog vele miljarden jaren duren voordat hij door zijn gasvoorraad heen is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Superhete planeet heeft een komeetachtige staart
Astronomen hebben met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop vastgesteld dat een in 1999 ontdekte planeet een komeetachtige gasstaart heeft. De grote planeet, die de aanduiding HD 209458b draagt, draait op zo'n kleine afstand rond zijn moederster, dat zijn hete atmosfeer de ruimte in verdwijnt. Eerder hadden Europese astronomen al vastgesteld dat er in de atmosfeer van deze exoplaneet extreem hoge windsnelheden optreden.
HD 209458b is iets lichter dan de planeet Jupiter, maar heeft een veel grotere omvang. Dat komt doordat zijn atmosfeer door de enorm hoge temperatuur sterk is opgezwollen. Op zich is het dus niet zo verrassend dat deze planeet gas kwijtraakt. Maar nu is het verschijnsel ook werkelijk gemeten.
Steeds als de planeet vanaf de aarde gezien vóór zijn moederster langs beweegt, wordt er gas waargenomen dat met een snelheid van 35.000 kilometer per uur in onze richting komt. Dat is gas dat onder invloed van de deeltjeswind van de ster van de planeet wordt weggeblazen. Heel veel last heeft de planeet daar niet van: het zal nog vele miljarden jaren duren voordat hij door zijn gasvoorraad heen is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-07-010
NASA-satelliet vindt planeten 'zoals de Aarde'
Dit NASA-beeld toont de radius van 'planetenjager' Kepler om bewoonbare werelden op te sporen.
Amper zes weken nadat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een nieuwe observatiesatelliet in gebruik nam, heeft het ruimtetuig al zo'n 700 vermoedelijke planeten ontdekt. 140 daarvan zouden qua grootte overeenkomsten met de Aarde vertonen.
Volgens de vroegste resultaten van planetenzoeker Kepler, een kleine NASA-satelliet die de ruimte in kaart helpt brengen, komen planeten zoals de onze veel vaker voor dan tot op heden werd aangenomen.
Kans op 'nieuwe Aardes' neemt toe
Voorbije onderzoeken gingen ervan uit dat de meeste planeten buiten ons zonnestelsel gasreuzen zijn, zoals Jupiter en Saturnus. De nieuwe informatie die planetenjager Kepler doorspeelt, wijst er op dat er ook heel wat 'vaste' werelden bestaan. Astronomen zeggen dat met deze ontdekking de kans sterk toeneemt dat we ooit werkelijk Aarde-achtige planeten zullen vinden.
Tot nu toe kondigde de NASA formaal nog maar vijf nieuwe exoplaneten - buiten ons zonnestelsel - aan op basis van de Kepler-missie. De betrokken onderzoeksteams moeten de Kepler-data nog verder onderzoeken vooraleer officieel kan worden bevestigd dat het wel degelijk om planeten gaat.
Identificeren
Maar hoopgevend zijn de data hoe dan ook. "De informatie wijst erop dat onze Melkweg (die meer dan 100 miljard sterren telt) meer dan 100 miljoen bewoonbare planeten bevat, en dat we binnen afzienbare tijd de eerste van deze planeten kunnen identificeren", zegt Dimitar Sasselov, astronomieprof aan de Amerikaanse Harvard University en betrokken bij de Kepler-missie. "Er is nog veel werk aan de winkel, maar de statistische resultaten zijn duidelijk: er zijn planeten zoals onze eigen Aarde." (hlnsydney/tw)
(HLN)
NASA-satelliet vindt planeten 'zoals de Aarde'
Dit NASA-beeld toont de radius van 'planetenjager' Kepler om bewoonbare werelden op te sporen.
Amper zes weken nadat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een nieuwe observatiesatelliet in gebruik nam, heeft het ruimtetuig al zo'n 700 vermoedelijke planeten ontdekt. 140 daarvan zouden qua grootte overeenkomsten met de Aarde vertonen.
Volgens de vroegste resultaten van planetenzoeker Kepler, een kleine NASA-satelliet die de ruimte in kaart helpt brengen, komen planeten zoals de onze veel vaker voor dan tot op heden werd aangenomen.
Kans op 'nieuwe Aardes' neemt toe
Voorbije onderzoeken gingen ervan uit dat de meeste planeten buiten ons zonnestelsel gasreuzen zijn, zoals Jupiter en Saturnus. De nieuwe informatie die planetenjager Kepler doorspeelt, wijst er op dat er ook heel wat 'vaste' werelden bestaan. Astronomen zeggen dat met deze ontdekking de kans sterk toeneemt dat we ooit werkelijk Aarde-achtige planeten zullen vinden.
Tot nu toe kondigde de NASA formaal nog maar vijf nieuwe exoplaneten - buiten ons zonnestelsel - aan op basis van de Kepler-missie. De betrokken onderzoeksteams moeten de Kepler-data nog verder onderzoeken vooraleer officieel kan worden bevestigd dat het wel degelijk om planeten gaat.
Identificeren
Maar hoopgevend zijn de data hoe dan ook. "De informatie wijst erop dat onze Melkweg (die meer dan 100 miljard sterren telt) meer dan 100 miljoen bewoonbare planeten bevat, en dat we binnen afzienbare tijd de eerste van deze planeten kunnen identificeren", zegt Dimitar Sasselov, astronomieprof aan de Amerikaanse Harvard University en betrokken bij de Kepler-missie. "Er is nog veel werk aan de winkel, maar de statistische resultaten zijn duidelijk: er zijn planeten zoals onze eigen Aarde." (hlnsydney/tw)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Planeten buiten ons zonnestelsel
De Aarde is één van de acht planeten in ons zonnestelsel. Onze zon is één van de 400 miljard sterren in de Melkweg. En de Melkweg is één van de meer dan 100 miljard sterrenstelsel in het universum. Hoeveel planeten zullen er zijn? En hoeveel planeten zullen op de Aarde lijken? Tot voor kort hadden we er nog nooit één gevonden, maar inmiddels weten we van het bestaan van enkele honderden
Carl Sagan: Consider Again That Pale Blue Dot
Op één van die tot dusver ontdekte planeten zou in theorie natuurlijk leven kunnen bestaan. Zullen zij ook denken dat het universum om hun heen draait? Of dat hun God het hele universum voor hun alleen geschapen heeft? Het is een idee dat Carl Sagan weer eens op elegante wijze bekritiseerd.
infographics:
http://www.flabber.nl/sit(...)INGS-infographic.jpg
http://www.flabber.nl/lin(...)ns-zonnestelsel-5715
http://www.flabber.nl/lin(...)ns-zonnestelsel-5715
(Flabber.nl)
De Aarde is één van de acht planeten in ons zonnestelsel. Onze zon is één van de 400 miljard sterren in de Melkweg. En de Melkweg is één van de meer dan 100 miljard sterrenstelsel in het universum. Hoeveel planeten zullen er zijn? En hoeveel planeten zullen op de Aarde lijken? Tot voor kort hadden we er nog nooit één gevonden, maar inmiddels weten we van het bestaan van enkele honderden
Carl Sagan: Consider Again That Pale Blue Dot
Op één van die tot dusver ontdekte planeten zou in theorie natuurlijk leven kunnen bestaan. Zullen zij ook denken dat het universum om hun heen draait? Of dat hun God het hele universum voor hun alleen geschapen heeft? Het is een idee dat Carl Sagan weer eens op elegante wijze bekritiseerd.
infographics:
http://www.flabber.nl/sit(...)INGS-infographic.jpg
http://www.flabber.nl/lin(...)ns-zonnestelsel-5715
http://www.flabber.nl/lin(...)ns-zonnestelsel-5715
(Flabber.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-07-2010
Krap bemeten planetenstelsels ontdekt
De afgelopen vijftien jaar is bij honderden sterren een planeet ontdekt, bij sommige sterren zelfs meer dan één. Doorgaans zijn de afstanden tussen de planeten in meervoudige stelsels groot. Maar Amerikaanse sterrenkundigen hebben nu twee sterren ontdekt waar twee planeten omheen draaien in banen die akelig dicht bij elkaar liggen. Toch weten deze planeten elkaar met rust te laten.
Bij een van de sterren, de stervende ster HD 200964, liggen de planeetbanen slechts 52 miljoen kilometer uit elkaar. Dat is vergelijkbaar met de afstand tussen de aarde en Mars, maar de beide exoplaneten zijn vele malen groter en zwaarder. Hun onderlinge aantrekkingskracht is drie miljoen keer zo groot als die tussen onze planeet en Mars. Opmerkelijk genoeg heeft dat nog niet tot ongelukken geleid - ook niet bij de ster 24 Sextanis, waar de situatie vergelijkbaar is.
Het is voor het eerst dat zulke krap bemeten planetenstelsels zijn ontdekt. Hoe ze precies tot stand zijn gekomen, is nog onduidelijk. Vast staat wel dat de verhoudingen tussen de omlooptijden van de planeten van de beide sterren eenvoudige breuken zijn (2:1 en 4:3). Zulke zogeheten baanresonanties hebben een stabiliserende uitwerking.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Krap bemeten planetenstelsels ontdekt
De afgelopen vijftien jaar is bij honderden sterren een planeet ontdekt, bij sommige sterren zelfs meer dan één. Doorgaans zijn de afstanden tussen de planeten in meervoudige stelsels groot. Maar Amerikaanse sterrenkundigen hebben nu twee sterren ontdekt waar twee planeten omheen draaien in banen die akelig dicht bij elkaar liggen. Toch weten deze planeten elkaar met rust te laten.
Bij een van de sterren, de stervende ster HD 200964, liggen de planeetbanen slechts 52 miljoen kilometer uit elkaar. Dat is vergelijkbaar met de afstand tussen de aarde en Mars, maar de beide exoplaneten zijn vele malen groter en zwaarder. Hun onderlinge aantrekkingskracht is drie miljoen keer zo groot als die tussen onze planeet en Mars. Opmerkelijk genoeg heeft dat nog niet tot ongelukken geleid - ook niet bij de ster 24 Sextanis, waar de situatie vergelijkbaar is.
Het is voor het eerst dat zulke krap bemeten planetenstelsels zijn ontdekt. Hoe ze precies tot stand zijn gekomen, is nog onduidelijk. Vast staat wel dat de verhoudingen tussen de omlooptijden van de planeten van de beide sterren eenvoudige breuken zijn (2:1 en 4:3). Zulke zogeheten baanresonanties hebben een stabiliserende uitwerking.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
28-07-2010
De zoektocht naar Aarde 2
De Kepler-satelliet heeft al ten minste 140 aardachtige planeten ontdekt, aldus een aan het project verbonden onderzoeker. Maar hoe kom je er achter of daar ook aardachtige omstandigheden heersen? Franse onderzoekers zochten de oplossing dicht bij huis.
Na krap zes weken meten vond de nieuwe NASA-planetenspeurder Kepler al 750 nieuwe exoplaneten. Kepler bezit de nauwkeurigheid om planeten bij verre sterren te ontdekken die ongeveer even groot als de aarde zijn. De verwachtingen over de planetenoogst waren dan ook hooggespannen. Volgens Kepler-onderzoeker Dimitar Sasselov maakt de satelliet die verwachtingen nu al waar: er zijn al zo’n 140 van de nieuwe exoplaneten als ‘aardachtig’ geclassificeerd.
NASA-satelliet Kepler is op 6 maart 2009 gelanceerd om op zoek te gaan naar exoplaneten: planeten die rond een andere ster dan onze zon draaien. Het doel van Kepler is om voor het eerst planeten te vinden die vergelijkbaar zijn met onze aarde. Afbeelding: © NASA
.Die classificatie moeten we wel met een korreltje zout nemen. Een planeet wordt hier namelijk al aardachtig genoemd als de straal van de planeet minder dan twee keer zo groot is als die van de aarde. Planeten als Mars en Venus passen ruimschoots binnen dat criterium, maar toch zou daar nooit leven voor kunnen komen zoals op aarde. De classificatie van Kepler is dus eigenlijk enkel een uitgangspunt: deze planeten zijn mogelijk interessant.
Niet te warm, niet te koud
Hoe kom je er dan achter of de nieuw ontdekte exoplaneten ook écht op de aarde lijken? Een eerste stap is het bepalen van hun afstand tot de ster waar ze omheen draaien. Alleen planeten binnen de zogenaamde Goldilocks zone van hun ster zijn geschikt voor het bestaan van leven. Dichter bij de ster is het te heet, verder weg te koud en te donker. De plaats van deze bewoonbare zone is afhankelijk van de grootte en helderheid van de ster waar de planeet bij hoort. In ons zonnestelsel valt alleen de aarde binnen de bewoonbare zone, hoewel Mars en Venus er niet ver vanaf liggen.
In ons zonnestelsel ligt alleen de aarde binnen de bewoonbare zone of Goldilocks zone. Als een ster helderder is dan de zon, ligt de zone verder van de ster af. Voor een zwakkere ster ligt hij dichterbij. Afbeelding: © Chewie/Wikimedia Commons
Als een exoplaneet ongeveer even groot blijkt als de aarde en bovendien binnen de Goldilocks zone ligt, zou aardachtig leven er mogelijk zijn. Maar of de omstandigheden er inderdaad naar zijn, of leven zich er misschien zelfs al heeft ontwikkeld, is een nog veel complexere vraag. Omdat we niet zomaar naar de exoplaneten toe kunnen gaan en onze telescopen geen foto’s van het oppervlak kunnen maken, moeten we gebruik maken van het licht dat uit de buurt van de planeet komt. Planeten geven zelf geen licht, maar het licht van hun ster wordt door een eventuele atmosfeer gefilterd. Stoffen in de atmosfeer blokkeren bepaalde kleuren licht, zodat een atmosfeer een unieke vingerafdruk achterlaat. Metingen van die vingerafdruk leidden al eerder tot zeer nauwkeurige informatie over een exoplaneet.
Als twee druppels water
Wetenschappers van het Institut d’Astrophysique de Paris ontdekten op deze manier een wel heel bijzondere planeet. Met een hoge-resolutie spectrograaf, een apparaat dat de aanwezige kleuren in licht kan analyseren, vonden zij de vingerafdrukken van ozon, zuurstof, natrium en stikstof in de atmosfeer van een kleine planeet. Ze analyseerden daarvoor het licht dat door de maan van de planeet werd weerkaatst. Helaas ging het hier niet om een ver zusje van de aarde, maar om de aarde zelf.
Astrofysicus Alfred Vidal-Madjar en zijn collega’s wilden met dit experiment testen of een klein planeetje zoals de onze wel een voldoende sterke licht-vingerafdruk achterlaat om te detecteren. Ze probeerden daarvoor de verwachte omstandigheden in de ruimte zo goed mogelijk te reproduceren. Tijdens een gedeeltelijke maansverduistering staat de aarde op één lijn tussen de maan en de zon. Het zonlicht dat op de maan valt tijdens zo’n verduistering is grotendeels door de atmosfeer van de aarde gegaan. De onderzoekers maten gedurende korte tijd en bij erg slecht weer het licht dat tijdens de maansverduistering op de maan viel. Hieruit konden zij met verrassend gemak de vingerafdrukken van de gassen in de aardse atmosfeer destilleren. Geen enkele reden dus, aldus Vidal-Madjar, dat we daar niet in zouden slagen bij een echte exoplaneet.
Bij een maansverduistering staat de aarde tussen de maan en de zon in. De schaduw van de aarde op de maan zorgt er voor dat die, geheel of gedeeltelijk, verduisterd wordt. Afbeelding: © Discovery News
.Toeval of geduld
Alle ingrediënten voor het opsporen van een tweede aarde zijn dus aanwezig. Kepler kan planeten met de juiste grootte vinden, waarvan er ongetwijfeld een flink aantal in de bewoonbare zone van hun ster zullen staan. De meest precieze ruimtespectrografen kunnen dan bepalen of deze planeten een atmosfeer hebben, en zo ja, uit welke gassen die atmosfeer bestaat. Het grootste probleem is vooralsnog dat de spectrografen alleen een goede meting kunnen doen als een exoplaneetje precies voor zijn ster langs gaat. De meeste planeten doen dat, vanaf de aarde gezien, niet of zelden. Maar zelfs als we niet het geluk hebben om zo’n planeetje toevallig te vinden gloort er nog licht aan de horizon: in 2017 lanceert de Europese ruimtevaartorganisatie ESA PLATO, een ruimtetelescoop die alle exoplaneten die voor hun ster langs gaan binnen een afstand van driehonderd lichtjaar in kaart zal brengen.
Met de geavanceerde planetenspeurders en spectrografen die we op dit moment hebben is het dus een kwestie van tijd voordat een tweelingzusje van de aarde zal worden gevonden. De kans lijkt groot dat zulke planeten inderdaad bestaan. De ontdekking ervan kan de ruimtevaart een nieuwe impuls geven. Het zal nog decennia duren voordat we ons zonnestelsel kunnen verlaten om de planeten van verre sterren te bezoeken, maar de droom leeft meer dan ooit.
Giftige superstormen op exoplaneet
Nog nooit eerder slaagden astronomen erin om zoveel over een exoplaneet te weten te komen als nu, over HD209458b. Op de Jupiterachtige planeet wordt het weerbeeld bepaald door superstormen van giftig gas.
http://www.kennislink.nl/publicaties/dampkring-exoplaneet-vanaf-aarde-gezien
Dampkring exoplaneet vanaf aarde gezien
Leidse sterrenkundigen hebben als eersten ter wereld vanaf het aardoppervlak de dampkring bekeken van de bekendste planeet buiten ons zonnestelsel (exoplaneet HD209458b). Dit unieke resultaat werd gepresenteerd op een internationaal symposium aan de Universiteit van Harvard.
Exoplaneten
Exoplaneten zijn er maar genoeg. Sterrenkundigen kennen al 120 planeten rond andere sterren, voor het grootste deel gigantische gasreuzen. Met nauwkeuriger onderzoeksmethoden komen ook de grote broers van onze aarde in zicht: stenen bolster, hete pit
(Kennislink)
De zoektocht naar Aarde 2
De Kepler-satelliet heeft al ten minste 140 aardachtige planeten ontdekt, aldus een aan het project verbonden onderzoeker. Maar hoe kom je er achter of daar ook aardachtige omstandigheden heersen? Franse onderzoekers zochten de oplossing dicht bij huis.
Na krap zes weken meten vond de nieuwe NASA-planetenspeurder Kepler al 750 nieuwe exoplaneten. Kepler bezit de nauwkeurigheid om planeten bij verre sterren te ontdekken die ongeveer even groot als de aarde zijn. De verwachtingen over de planetenoogst waren dan ook hooggespannen. Volgens Kepler-onderzoeker Dimitar Sasselov maakt de satelliet die verwachtingen nu al waar: er zijn al zo’n 140 van de nieuwe exoplaneten als ‘aardachtig’ geclassificeerd.
NASA-satelliet Kepler is op 6 maart 2009 gelanceerd om op zoek te gaan naar exoplaneten: planeten die rond een andere ster dan onze zon draaien. Het doel van Kepler is om voor het eerst planeten te vinden die vergelijkbaar zijn met onze aarde. Afbeelding: © NASA
.Die classificatie moeten we wel met een korreltje zout nemen. Een planeet wordt hier namelijk al aardachtig genoemd als de straal van de planeet minder dan twee keer zo groot is als die van de aarde. Planeten als Mars en Venus passen ruimschoots binnen dat criterium, maar toch zou daar nooit leven voor kunnen komen zoals op aarde. De classificatie van Kepler is dus eigenlijk enkel een uitgangspunt: deze planeten zijn mogelijk interessant.
Niet te warm, niet te koud
Hoe kom je er dan achter of de nieuw ontdekte exoplaneten ook écht op de aarde lijken? Een eerste stap is het bepalen van hun afstand tot de ster waar ze omheen draaien. Alleen planeten binnen de zogenaamde Goldilocks zone van hun ster zijn geschikt voor het bestaan van leven. Dichter bij de ster is het te heet, verder weg te koud en te donker. De plaats van deze bewoonbare zone is afhankelijk van de grootte en helderheid van de ster waar de planeet bij hoort. In ons zonnestelsel valt alleen de aarde binnen de bewoonbare zone, hoewel Mars en Venus er niet ver vanaf liggen.
In ons zonnestelsel ligt alleen de aarde binnen de bewoonbare zone of Goldilocks zone. Als een ster helderder is dan de zon, ligt de zone verder van de ster af. Voor een zwakkere ster ligt hij dichterbij. Afbeelding: © Chewie/Wikimedia Commons
Als een exoplaneet ongeveer even groot blijkt als de aarde en bovendien binnen de Goldilocks zone ligt, zou aardachtig leven er mogelijk zijn. Maar of de omstandigheden er inderdaad naar zijn, of leven zich er misschien zelfs al heeft ontwikkeld, is een nog veel complexere vraag. Omdat we niet zomaar naar de exoplaneten toe kunnen gaan en onze telescopen geen foto’s van het oppervlak kunnen maken, moeten we gebruik maken van het licht dat uit de buurt van de planeet komt. Planeten geven zelf geen licht, maar het licht van hun ster wordt door een eventuele atmosfeer gefilterd. Stoffen in de atmosfeer blokkeren bepaalde kleuren licht, zodat een atmosfeer een unieke vingerafdruk achterlaat. Metingen van die vingerafdruk leidden al eerder tot zeer nauwkeurige informatie over een exoplaneet.
Als twee druppels water
Wetenschappers van het Institut d’Astrophysique de Paris ontdekten op deze manier een wel heel bijzondere planeet. Met een hoge-resolutie spectrograaf, een apparaat dat de aanwezige kleuren in licht kan analyseren, vonden zij de vingerafdrukken van ozon, zuurstof, natrium en stikstof in de atmosfeer van een kleine planeet. Ze analyseerden daarvoor het licht dat door de maan van de planeet werd weerkaatst. Helaas ging het hier niet om een ver zusje van de aarde, maar om de aarde zelf.
Astrofysicus Alfred Vidal-Madjar en zijn collega’s wilden met dit experiment testen of een klein planeetje zoals de onze wel een voldoende sterke licht-vingerafdruk achterlaat om te detecteren. Ze probeerden daarvoor de verwachte omstandigheden in de ruimte zo goed mogelijk te reproduceren. Tijdens een gedeeltelijke maansverduistering staat de aarde op één lijn tussen de maan en de zon. Het zonlicht dat op de maan valt tijdens zo’n verduistering is grotendeels door de atmosfeer van de aarde gegaan. De onderzoekers maten gedurende korte tijd en bij erg slecht weer het licht dat tijdens de maansverduistering op de maan viel. Hieruit konden zij met verrassend gemak de vingerafdrukken van de gassen in de aardse atmosfeer destilleren. Geen enkele reden dus, aldus Vidal-Madjar, dat we daar niet in zouden slagen bij een echte exoplaneet.
Bij een maansverduistering staat de aarde tussen de maan en de zon in. De schaduw van de aarde op de maan zorgt er voor dat die, geheel of gedeeltelijk, verduisterd wordt. Afbeelding: © Discovery News
.Toeval of geduld
Alle ingrediënten voor het opsporen van een tweede aarde zijn dus aanwezig. Kepler kan planeten met de juiste grootte vinden, waarvan er ongetwijfeld een flink aantal in de bewoonbare zone van hun ster zullen staan. De meest precieze ruimtespectrografen kunnen dan bepalen of deze planeten een atmosfeer hebben, en zo ja, uit welke gassen die atmosfeer bestaat. Het grootste probleem is vooralsnog dat de spectrografen alleen een goede meting kunnen doen als een exoplaneetje precies voor zijn ster langs gaat. De meeste planeten doen dat, vanaf de aarde gezien, niet of zelden. Maar zelfs als we niet het geluk hebben om zo’n planeetje toevallig te vinden gloort er nog licht aan de horizon: in 2017 lanceert de Europese ruimtevaartorganisatie ESA PLATO, een ruimtetelescoop die alle exoplaneten die voor hun ster langs gaan binnen een afstand van driehonderd lichtjaar in kaart zal brengen.
Met de geavanceerde planetenspeurders en spectrografen die we op dit moment hebben is het dus een kwestie van tijd voordat een tweelingzusje van de aarde zal worden gevonden. De kans lijkt groot dat zulke planeten inderdaad bestaan. De ontdekking ervan kan de ruimtevaart een nieuwe impuls geven. Het zal nog decennia duren voordat we ons zonnestelsel kunnen verlaten om de planeten van verre sterren te bezoeken, maar de droom leeft meer dan ooit.
Giftige superstormen op exoplaneet
Nog nooit eerder slaagden astronomen erin om zoveel over een exoplaneet te weten te komen als nu, over HD209458b. Op de Jupiterachtige planeet wordt het weerbeeld bepaald door superstormen van giftig gas.
http://www.kennislink.nl/publicaties/dampkring-exoplaneet-vanaf-aarde-gezien
Dampkring exoplaneet vanaf aarde gezien
Leidse sterrenkundigen hebben als eersten ter wereld vanaf het aardoppervlak de dampkring bekeken van de bekendste planeet buiten ons zonnestelsel (exoplaneet HD209458b). Dit unieke resultaat werd gepresenteerd op een internationaal symposium aan de Universiteit van Harvard.
Exoplaneten
Exoplaneten zijn er maar genoeg. Sterrenkundigen kennen al 120 planeten rond andere sterren, voor het grootste deel gigantische gasreuzen. Met nauwkeuriger onderzoeksmethoden komen ook de grote broers van onze aarde in zicht: stenen bolster, hete pit
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-07-2010
NASA ontdekt vreemde planeet
De Spitzer Space Telescope, een met vloeibaar helium gekoelde telescoop die in een heliocentrische baan achter de aarde aan om de zon draait, en gebruikt wordt voor observatie van het heelal in het infrarode golflengtegebied, heeft iets vreemds over een ver afgelegen planeet ontdekt. De planeet met de doopnaam GJ 436b heeft namelijk geen methaan, een ingrediënt dat op de meeste planeten wel aanwezig is. Voor wetenschappers - waaronder Kevin Stevenson, een student planeetwetenschappen van de Universiteit van Central Florida in Orlando en hoofdredacteur van de studie - is dit een groot raadsel: "Modellen vertellen ons dat de koolstof van deze planeet in de vorm van methaan te vinden zou moeten zijn. Theoretici gaan drukke tijden tegemoet om voor dit vreemde verschijnsel met een verklaring op de proppen te komen."
De ontdekking van een planeet zonder methaan brengt astronomen een stap dichter bij het onderzoeken van de atmosferen van verre planeten met een gelijkaardige grootte als de aarde. De planeet zonder methaan, gecatalogeerd als GJ 436b, heeft ongeveer dezelfde omvang als Neptunus. GJ 436b is daarmee de kleinste verre planeet die gelijk welke telescoop ooit eerder heeft kunnen analyseren. Uiteindelijk kunnen grotere ruimtetelescopen dezelfde techniek als de Spitzer Space Telescope gebruiken om op kleinere, op de aarde lijkende planeten, naar methaan en andere chemische samenstellingen die wijzen op leven (zoals wij dat menen te herkennen) zoals water, zuurstof en kooldioxide te zoeken.
Kevin Stevenson: "Uiteindelijk willen we een biohandtekening vinden op een kleine, rotsachtige planeet. Zuurstof, vooral met een beetje methaan, zou ons vertellen dat wij mensen niet alleen zijn."
Joseph Harrington (projectleider van de studie): "Bij deze verre, kleine planeet dachten we methaan te kunnen vinden, niet vanwege de mogelijke aanwezigheid van leven, maar wegens de chemische samenstelling van de planeet. Dit type van planeet zou verzadigd moeten zijn met methaan, een beetje zoals een stukje brood dat uit de dooier van een zachtgekookt eitje komt dat gebraden wordt om uiteindelijk een soort havermeel te krijgen."
Op onze levende planeet is methaan aanwezig dat hoofdzakelijk komt van microben die leven in koeien en in de waterdoordrenkte rijstvelden. Alle reuzengrote planeten in ons zonnestelsel hebben methaan, met inbegrip van objecten die kleiner zijn dan een ster, maar groter dan een planeet (bruine dwergen), ondanks het gebrek aan koeien en rijstvelden. Neptunus heeft een blauwe kleur doordat methaan rood licht absorbeert. Methaan is een gemeenschappelijk ingrediënt dat met relatief koude micro-organismen in wisselwerking kan treden.
(Spitzer Space Telescope)
In feite zou om het even welke buitenaardse wereld met de gebruikelijke atmosferische mengeling van waterstof, koolstof en zuurstof, en een temperatuur tot 730 graden Celsius, een hoop methaan en een kleine hoeveelheid koolmonoxide moeten hebben. Bij deze hoge temperaturen prefereert koolstof de vorm van methaan aan te nemen.
Bij een temperatuur van 530 graden Celsius wordt er van GJ 436b verondersteld dat de kleine planeet een overvloed aan methaan en weinig koolmonoxide heeft. De waarnemingen van ruimtetelescoop Spitzer tonen het tegenovergestelde. Spitzer analyseerde het licht van de planeet bij zes verschillende infrarode golflengten die bewijzen van koolmonoxide, maar niet van methaan opleverden.
Harrington: "We zitten met onze handen in onze haren te krabben, maar dit verduidelijkt wel dat er ruimte voor verbetering van onze modellen is. Nu hebben we actuele data van verafgelegen planeten die ons zullen leren wat er werkelijk gaande is in hun atmosferen."
GJ 436b bevindt zich in het sterrenbeeld Leeuw op 33 lichtjaar van de aarde en volgt een strakke baan rond een kleine ster - een spectraalklasse M rode dwerg die veel kouder is dan onze zon - die amper 2,64 dagen in beslag neemt. De kleine planeet komt van op de aarde gezien tijdens zijn baan rond de rode dwerg vóór de ster terecht. Spitzer ontdekte de vage gloed van GJ 436b wanneer de planeet achter zijn ster verdween, een gebeurtenis die men een secundaire eclips noemt.
Dit onderzoek werd uitgevoerd in mei 2009, net voor de Spitzer Space Telescope door zijn voorraad vloeibaar koelmiddel heen was om officieel te beginnen aan zijn 'warme' opdracht. Voor meer informatie over Spitzer kun je hier en hier terecht.
(Grenswetenschap)
NASA ontdekt vreemde planeet
De Spitzer Space Telescope, een met vloeibaar helium gekoelde telescoop die in een heliocentrische baan achter de aarde aan om de zon draait, en gebruikt wordt voor observatie van het heelal in het infrarode golflengtegebied, heeft iets vreemds over een ver afgelegen planeet ontdekt. De planeet met de doopnaam GJ 436b heeft namelijk geen methaan, een ingrediënt dat op de meeste planeten wel aanwezig is. Voor wetenschappers - waaronder Kevin Stevenson, een student planeetwetenschappen van de Universiteit van Central Florida in Orlando en hoofdredacteur van de studie - is dit een groot raadsel: "Modellen vertellen ons dat de koolstof van deze planeet in de vorm van methaan te vinden zou moeten zijn. Theoretici gaan drukke tijden tegemoet om voor dit vreemde verschijnsel met een verklaring op de proppen te komen."
De ontdekking van een planeet zonder methaan brengt astronomen een stap dichter bij het onderzoeken van de atmosferen van verre planeten met een gelijkaardige grootte als de aarde. De planeet zonder methaan, gecatalogeerd als GJ 436b, heeft ongeveer dezelfde omvang als Neptunus. GJ 436b is daarmee de kleinste verre planeet die gelijk welke telescoop ooit eerder heeft kunnen analyseren. Uiteindelijk kunnen grotere ruimtetelescopen dezelfde techniek als de Spitzer Space Telescope gebruiken om op kleinere, op de aarde lijkende planeten, naar methaan en andere chemische samenstellingen die wijzen op leven (zoals wij dat menen te herkennen) zoals water, zuurstof en kooldioxide te zoeken.
Kevin Stevenson: "Uiteindelijk willen we een biohandtekening vinden op een kleine, rotsachtige planeet. Zuurstof, vooral met een beetje methaan, zou ons vertellen dat wij mensen niet alleen zijn."
Joseph Harrington (projectleider van de studie): "Bij deze verre, kleine planeet dachten we methaan te kunnen vinden, niet vanwege de mogelijke aanwezigheid van leven, maar wegens de chemische samenstelling van de planeet. Dit type van planeet zou verzadigd moeten zijn met methaan, een beetje zoals een stukje brood dat uit de dooier van een zachtgekookt eitje komt dat gebraden wordt om uiteindelijk een soort havermeel te krijgen."
Op onze levende planeet is methaan aanwezig dat hoofdzakelijk komt van microben die leven in koeien en in de waterdoordrenkte rijstvelden. Alle reuzengrote planeten in ons zonnestelsel hebben methaan, met inbegrip van objecten die kleiner zijn dan een ster, maar groter dan een planeet (bruine dwergen), ondanks het gebrek aan koeien en rijstvelden. Neptunus heeft een blauwe kleur doordat methaan rood licht absorbeert. Methaan is een gemeenschappelijk ingrediënt dat met relatief koude micro-organismen in wisselwerking kan treden.
(Spitzer Space Telescope)
In feite zou om het even welke buitenaardse wereld met de gebruikelijke atmosferische mengeling van waterstof, koolstof en zuurstof, en een temperatuur tot 730 graden Celsius, een hoop methaan en een kleine hoeveelheid koolmonoxide moeten hebben. Bij deze hoge temperaturen prefereert koolstof de vorm van methaan aan te nemen.
Bij een temperatuur van 530 graden Celsius wordt er van GJ 436b verondersteld dat de kleine planeet een overvloed aan methaan en weinig koolmonoxide heeft. De waarnemingen van ruimtetelescoop Spitzer tonen het tegenovergestelde. Spitzer analyseerde het licht van de planeet bij zes verschillende infrarode golflengten die bewijzen van koolmonoxide, maar niet van methaan opleverden.
Harrington: "We zitten met onze handen in onze haren te krabben, maar dit verduidelijkt wel dat er ruimte voor verbetering van onze modellen is. Nu hebben we actuele data van verafgelegen planeten die ons zullen leren wat er werkelijk gaande is in hun atmosferen."
GJ 436b bevindt zich in het sterrenbeeld Leeuw op 33 lichtjaar van de aarde en volgt een strakke baan rond een kleine ster - een spectraalklasse M rode dwerg die veel kouder is dan onze zon - die amper 2,64 dagen in beslag neemt. De kleine planeet komt van op de aarde gezien tijdens zijn baan rond de rode dwerg vóór de ster terecht. Spitzer ontdekte de vage gloed van GJ 436b wanneer de planeet achter zijn ster verdween, een gebeurtenis die men een secundaire eclips noemt.
Dit onderzoek werd uitgevoerd in mei 2009, net voor de Spitzer Space Telescope door zijn voorraad vloeibaar koelmiddel heen was om officieel te beginnen aan zijn 'warme' opdracht. Voor meer informatie over Spitzer kun je hier en hier terecht.
(Grenswetenschap)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Goed werk, ExperimentalFrentalMental . Interessant leesvoer.
There are no things, but as a consequence there are as many things as we like
quote:Op maandag 2 augustus 2010 09:17 schreef SpecialK het volgende:
Goed werk, ExperimentalFrentalMental . Interessant leesvoer.
Thank you, thank you, thank you very much
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Wat een fantastische nieuws. Het duurt niet lang meer voordat wij een aardachtige planeet vinden.quote:Op dinsdag 24 augustus 2010 14:45 schreef KlappernootatWork het volgende:
bijzonder zonnestelsel ontdekt
of omgekeerd en dan zijn de rapen gaarquote:
[..]
Wat een fantastische nieuws. Het duurt niet lang meer voordat wij een aardachtige planeet vinden.
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
24-08-2010
Astronomen ontdekken 'overvol' planetenstelsel
Met een gevoelige spectrograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili is een planetenstelsel ontdekt waarin zich maar liefst vijf middelzware planeten bevinden in een gebied dat kleiner is dan de baan van Mars om de zon. Er zijn aanwijzingen voor nóg twee planeten in hetzelfde stelsel, waaronder een kleine, lichte 'aarde-achtige' planeet in een zeer kleine baan.
Exoplaneten - planeten bij andere sterren - verraden hun aanwezigheid doordat ze met hun zwaartekracht kleine schommelingen veroorzaken in de positie van hun moederster. Nauwkeurige metingen met de Europese HARPS-spectrograaf hebben uitgewezen dat er rond de ster HD 10180, op 127 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Waterslang, vijf Neptunus-achtige planeten draaien. De binnenste beweegt in een kleine baan met een omlooptijd van slechts 6 dagen; de buitenste staat 40% verder van zijn moederster dan de aarde van de zon af staat, en heeft een omlooptijd van ca. 600 dagen.
Daarnaast zijn er aanwijzingen voor een zwaardere, Satrunus-achtige planeet met een omlooptijd van 6 jaar, en een kleine planeet die slechts 40% zwaarder is dan de aarde in een baan op slechts drie miljoen kilometer afstand van de ster. Die aarde-achtige planeet beschrijft één omloop in niet meer dan 1,18 dagen.
Het planetenstelsel van HD 10180 is het 'volste' dat ooit is ontdekt. Eerder werden bij de ster 55 Cancri, in het sterrenbeeld Kreeft, vijf planeten ontdekt. Opmerkelijk is dat het nieuwe stelsel geen echte zware reuzenplaneten lijkt te bevatten. Ook blijken de afmetingen van de banen van de vijf middelzware planeten een wiskundige regelmaat te vertonen - iets soortgelijks is ook het geval met de planeetbanen in ons eigen zonnestelsel.
(allesoversterrenkunde)
Astronomen ontdekken 'overvol' planetenstelsel
Met een gevoelige spectrograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili is een planetenstelsel ontdekt waarin zich maar liefst vijf middelzware planeten bevinden in een gebied dat kleiner is dan de baan van Mars om de zon. Er zijn aanwijzingen voor nóg twee planeten in hetzelfde stelsel, waaronder een kleine, lichte 'aarde-achtige' planeet in een zeer kleine baan.
Exoplaneten - planeten bij andere sterren - verraden hun aanwezigheid doordat ze met hun zwaartekracht kleine schommelingen veroorzaken in de positie van hun moederster. Nauwkeurige metingen met de Europese HARPS-spectrograaf hebben uitgewezen dat er rond de ster HD 10180, op 127 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Waterslang, vijf Neptunus-achtige planeten draaien. De binnenste beweegt in een kleine baan met een omlooptijd van slechts 6 dagen; de buitenste staat 40% verder van zijn moederster dan de aarde van de zon af staat, en heeft een omlooptijd van ca. 600 dagen.
Daarnaast zijn er aanwijzingen voor een zwaardere, Satrunus-achtige planeet met een omlooptijd van 6 jaar, en een kleine planeet die slechts 40% zwaarder is dan de aarde in een baan op slechts drie miljoen kilometer afstand van de ster. Die aarde-achtige planeet beschrijft één omloop in niet meer dan 1,18 dagen.
Het planetenstelsel van HD 10180 is het 'volste' dat ooit is ontdekt. Eerder werden bij de ster 55 Cancri, in het sterrenbeeld Kreeft, vijf planeten ontdekt. Opmerkelijk is dat het nieuwe stelsel geen echte zware reuzenplaneten lijkt te bevatten. Ook blijken de afmetingen van de banen van de vijf middelzware planeten een wiskundige regelmaat te vertonen - iets soortgelijks is ook het geval met de planeetbanen in ons eigen zonnestelsel.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-08-2010
Botsende planeten bij nauwe dubbelsterren?
Planeten die een baan beschrijven rond een nauwe dubbelster - twee sterren die op heel kleine onderlinge afstand om elkaar heen bewegen - lopen grote kans om met elkaar in botsing te komen. Dat blijkt uit metingen van de Amerikaanse Spitzer Space Telescope die op 19 augustus gepubliceerd zijn in Astrophysical Journal Letters .
Spitzer mat de infrarode warmtestraling van drie nauwe dubbelstersystemen. Deze zogeheten RS CVn-sterren (genoemd naar het prototype RS Canes Venaticorum, in het sterrenbeeld Jachthonden) bestaan uit twee sterren die op een afstand van hooguit een paar miljoen kilometer om elkaar heen zwieren. De drie nauwe dubbelstersystemen blijken omgeven te worden door grote hoeveelheden warm stof. Dat kan geen stof zijn uit de ontstaansperiode van de sterren: dat zou in de afgelopen paar miljard jaar al lang uit het stelsel zijn weggeblazen. Er moet dus sprake zijn van een continue productie van nieuw stof.
De onderzoekers suggereren dat het stof afkomstig is van onderlinge botsingen van planeetachtige objecten in een baan rond de dubbelsterren. Doordat de twee sterren in de loop van de tijd steeds dichter om elkaar heen gaan cirkelen, ontstaan zwaartekrachtsverstoringen in een eventueel planetenstelsel. Die kunnen leiden tot onderlinge botsingen, waarbij relatief kleine planetoïden of volwaardige planeten compleet verpulverd worden.
© Govert Schilling
(allesversterrenkunde)
Botsende planeten bij nauwe dubbelsterren?
Planeten die een baan beschrijven rond een nauwe dubbelster - twee sterren die op heel kleine onderlinge afstand om elkaar heen bewegen - lopen grote kans om met elkaar in botsing te komen. Dat blijkt uit metingen van de Amerikaanse Spitzer Space Telescope die op 19 augustus gepubliceerd zijn in Astrophysical Journal Letters .
Spitzer mat de infrarode warmtestraling van drie nauwe dubbelstersystemen. Deze zogeheten RS CVn-sterren (genoemd naar het prototype RS Canes Venaticorum, in het sterrenbeeld Jachthonden) bestaan uit twee sterren die op een afstand van hooguit een paar miljoen kilometer om elkaar heen zwieren. De drie nauwe dubbelstersystemen blijken omgeven te worden door grote hoeveelheden warm stof. Dat kan geen stof zijn uit de ontstaansperiode van de sterren: dat zou in de afgelopen paar miljard jaar al lang uit het stelsel zijn weggeblazen. Er moet dus sprake zijn van een continue productie van nieuw stof.
De onderzoekers suggereren dat het stof afkomstig is van onderlinge botsingen van planeetachtige objecten in een baan rond de dubbelsterren. Doordat de twee sterren in de loop van de tijd steeds dichter om elkaar heen gaan cirkelen, ontstaan zwaartekrachtsverstoringen in een eventueel planetenstelsel. Die kunnen leiden tot onderlinge botsingen, waarbij relatief kleine planetoïden of volwaardige planeten compleet verpulverd worden.
© Govert Schilling
(allesversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
26-08-2010
Nieuw planetair stelsel ontdekt
Astrofysici rond Matthew Holman van de Harvard-universiteit hebben met de Keplerruimtetelescoop van de NASA twee nieuwe met Saturnus te vergelijken exoplaneten ontdekt en mogelijk een derde min of meer ter grootte van de Aarde, rond een verre ster die op onze Zon lijkt. Dat hebben NASA-wetenschappers vooruitlopend op een publicatie in het wetenschapsblad Science gemeld.
Gravitationele krachten
De reuzenexoplaneten kregen de naam Kepler-9b en Kepler-9c. Zij draaien respectievelijk in 19,2 en 38,9 dagen rond hun ster. Maar hun rotatiesnelheid is niet constant en schommelt respectievelijk 4 en 9 minuten per omloop. Dit is te wijten aan de krachtige gravitationele krachten tussen beide planeten, die hen echter ook bindt. Mogelijk omvat het stelsel nog een derde planeet die kleiner is en die iets groter dan de Aarde lijkt. De exoplaneet, waarvan het bestaan nog om bevestiging vraagt, draait dichter rond de ster.
Planetair stelsel
Het nieuw gevonden planetair stelsel bevindt zich op meer dan 2.000 lichtjaar van de Aarde. Een lichtjaar staat voor 9.460 miljard km.
De in maart 2009 gelanceerde en 590 miljoen dollar kostende Kepler draait rondom onze Zon en is door de NASA speciaal ontwikkeld om Aarde-achtige planeten rond sterren in onze Melkweg te vinden. In juni maakten missiewetenschappers bekend dat zij al meer dan 700 kandidaten hadden gevonden, waaronder vijf systemen met klaarblijkelijk meer dan één planeet.
Dinsdag maakte de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO bekend een stelsel van mogelijk zeven planeten te hebben gevonden in een constellatie die lijkt op ons Zonnestelsel. (belga/ep)
(HLN)
Nieuw planetair stelsel ontdekt
Astrofysici rond Matthew Holman van de Harvard-universiteit hebben met de Keplerruimtetelescoop van de NASA twee nieuwe met Saturnus te vergelijken exoplaneten ontdekt en mogelijk een derde min of meer ter grootte van de Aarde, rond een verre ster die op onze Zon lijkt. Dat hebben NASA-wetenschappers vooruitlopend op een publicatie in het wetenschapsblad Science gemeld.
Gravitationele krachten
De reuzenexoplaneten kregen de naam Kepler-9b en Kepler-9c. Zij draaien respectievelijk in 19,2 en 38,9 dagen rond hun ster. Maar hun rotatiesnelheid is niet constant en schommelt respectievelijk 4 en 9 minuten per omloop. Dit is te wijten aan de krachtige gravitationele krachten tussen beide planeten, die hen echter ook bindt. Mogelijk omvat het stelsel nog een derde planeet die kleiner is en die iets groter dan de Aarde lijkt. De exoplaneet, waarvan het bestaan nog om bevestiging vraagt, draait dichter rond de ster.
Planetair stelsel
Het nieuw gevonden planetair stelsel bevindt zich op meer dan 2.000 lichtjaar van de Aarde. Een lichtjaar staat voor 9.460 miljard km.
De in maart 2009 gelanceerde en 590 miljoen dollar kostende Kepler draait rondom onze Zon en is door de NASA speciaal ontwikkeld om Aarde-achtige planeten rond sterren in onze Melkweg te vinden. In juni maakten missiewetenschappers bekend dat zij al meer dan 700 kandidaten hadden gevonden, waaronder vijf systemen met klaarblijkelijk meer dan één planeet.
Dinsdag maakte de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO bekend een stelsel van mogelijk zeven planeten te hebben gevonden in een constellatie die lijkt op ons Zonnestelsel. (belga/ep)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-08-2010
Exoplaneet blijkt warmer en stoffiger dan gedacht
Een gasvormige reuzenplaneet bij een ster op 130 lichtjaar afstand is 400 graden warmer dan sterrenkundigen hadden verwacht. Dat blijkt uit spectroscopische metingen aan de planeet, verricht met de 10-meter Keck II-telescoop op Hawaii. Een mogelijke verklaring is dat de dampkring van de planeet veel meer wolken en absorberende stofdeeltjes bevat.
Exoplaneet HR 8799b is zeven keer zo zwaar (maar ongeveer even groot) als Jupiter. Samen met twee andere planeten die een baan rond dezelfde ster beschrijven (in het sterrenbeeld Pegasus) werd hij in 2008 daadwerkelijk in beeld gebracht, eveneens met de Keck-telescoop. De meeste exoplaneten die tot nu toe zijn ontdekt zijn nooit echt 'gezien'; hun bestaan wordt indirect afgeleid uit schommelingen of helderheidsvariaties van de moederster.
Omdat HR 8799b wél echt gefotografeerd is, konden sterrenkundigen ook het spectrum van de planeet vastleggen en bestuderen. Op die manier werd ontdekt dat de dampkring van de reuzenplaneet - anders dan door modellen was voorspeld - vrijwel geen methaangas bevat. Dat doet vermoeden dat de temperatuur van de dampkring geen 500 graden bedraagt, maar minstens 900 graden.
De waarnemingen kunnen wat beter verklaard worden wanneer wordt aangenomen dat de planeetdampkring veel stof bevat, aldus de onderzoekers in een artikel dat later dit jaar gepubliceerd zal worden in Astrophysical Journal Letters .
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet blijkt warmer en stoffiger dan gedacht
Een gasvormige reuzenplaneet bij een ster op 130 lichtjaar afstand is 400 graden warmer dan sterrenkundigen hadden verwacht. Dat blijkt uit spectroscopische metingen aan de planeet, verricht met de 10-meter Keck II-telescoop op Hawaii. Een mogelijke verklaring is dat de dampkring van de planeet veel meer wolken en absorberende stofdeeltjes bevat.
Exoplaneet HR 8799b is zeven keer zo zwaar (maar ongeveer even groot) als Jupiter. Samen met twee andere planeten die een baan rond dezelfde ster beschrijven (in het sterrenbeeld Pegasus) werd hij in 2008 daadwerkelijk in beeld gebracht, eveneens met de Keck-telescoop. De meeste exoplaneten die tot nu toe zijn ontdekt zijn nooit echt 'gezien'; hun bestaan wordt indirect afgeleid uit schommelingen of helderheidsvariaties van de moederster.
Omdat HR 8799b wél echt gefotografeerd is, konden sterrenkundigen ook het spectrum van de planeet vastleggen en bestuderen. Op die manier werd ontdekt dat de dampkring van de reuzenplaneet - anders dan door modellen was voorspeld - vrijwel geen methaangas bevat. Dat doet vermoeden dat de temperatuur van de dampkring geen 500 graden bedraagt, maar minstens 900 graden.
De waarnemingen kunnen wat beter verklaard worden wanneer wordt aangenomen dat de planeetdampkring veel stof bevat, aldus de onderzoekers in een artikel dat later dit jaar gepubliceerd zal worden in Astrophysical Journal Letters .
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-09-2010
Vulkanisme op verre planeten is wellicht aantoonbaar
De afgelopen jaren hebben astronomen bij honderden sterren planeten ontdekt. Het zal nog tientallen jaren duren voordat er opnamen van het oppervlak van zo'n 'exoplaneet' kan worden gemaakt. Toch denken Amerikaanse astronomen dat het al veel eerder mogelijk zal zijn om eventueel vulkanisme op deze verre werelden te ontdekken.
Voorwaarde voor die ontdekking is dat er bij de vulkaanuitbarsting(en)enorme hoeveelheden gas worden uitgestoten. Met de James Webb-ruimtetelescoop, de opvolger van de Hubble-ruimtetelescoop die op z'n vroegst in 2014 wordt gelanceerd, zou de uitstoot van met name grote hoeveelheden zwaveldioxide bij de meest nabije exoplaneten al aantoonbaar kunnen zijn.
Op aarde zijn vulkaanuitbarstingen van de gewenste omvang vrij zeldzaam. Maar jongere planeten zijn naar verwachting vulkanisch veel actiever, wat de kans op de detectie vergroot.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allsoverserrekunde)
Vulkanisme op verre planeten is wellicht aantoonbaar
De afgelopen jaren hebben astronomen bij honderden sterren planeten ontdekt. Het zal nog tientallen jaren duren voordat er opnamen van het oppervlak van zo'n 'exoplaneet' kan worden gemaakt. Toch denken Amerikaanse astronomen dat het al veel eerder mogelijk zal zijn om eventueel vulkanisme op deze verre werelden te ontdekken.
Voorwaarde voor die ontdekking is dat er bij de vulkaanuitbarsting(en)enorme hoeveelheden gas worden uitgestoten. Met de James Webb-ruimtetelescoop, de opvolger van de Hubble-ruimtetelescoop die op z'n vroegst in 2014 wordt gelanceerd, zou de uitstoot van met name grote hoeveelheden zwaveldioxide bij de meest nabije exoplaneten al aantoonbaar kunnen zijn.
Op aarde zijn vulkaanuitbarstingen van de gewenste omvang vrij zeldzaam. Maar jongere planeten zijn naar verwachting vulkanisch veel actiever, wat de kans op de detectie vergroot.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allsoverserrekunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
This Planet Smells Funny
Sept. 13, 2010:
Giant planet GJ 436b in the constellation Leo is missing something.
Would you believe swamp gas?
To the surprise of astronomers who have been studying the Neptune-sized planet using NASA's Spitzer Space Telescope, GJ 436b has very little methane (CH4).
"Methane should be abundant on a planet of this temperature and size, but we found 7000 times less methane than what the models predict," says Kevin Stevenson of the University of Central Florida (UCF). Stevenson was lead author of a paper reporting the result in the April 22, 2010, issue of Nature.
The methane deficit is surprising because in our own solar system all gas giants are methane-rich. Hydrogen and carbon are abundant in the atmospheres of Jupiter, Saturn, Uranus and Neptune. These atoms naturally get together to form the simplest hydrocarbon, CH4.
The example of our local gas giants shaped expectations when Stevenson and colleagues pointed Spitzer in the direction of GJ 436b, only 33 light-years away. Finding methane was a foregone conclusion. But when the researchers analyzed the planet's spectrum, they found little of it. Instead, the atmosphere was rich in carbon monoxide.
"Actually, it blew our minds," says principal investigator and co-author Joseph Harrington, also of UCF.
Where did all the methane go? One possibility: it's being broken apart. "UV radiation from the planet's star could be converting the methane into polymers like ethylene," says Harrington. "If you put plastic wrap out in the sun, the UV radiation breaks down the carbon bonds in the plastic, causing it to deteriorate as the long carbon chains break. We propose a similar process on GJ 436b, but there hydrogen atoms split off from methane and let the remnants stick together to make ethylene (C2H4)."
Also, they speculate, strong vertical winds in the planet's atmosphere might be sweeping up material from deep hot layers where carbon monoxide is abundant. CO thus replaces CH4.
Or it could be something else entirely.
"This planet's atmosphere could have some sort of alien chemistry going on," says Harrington. "We just don't know yet."
Giant planets aren't the only worlds with methane. CH4 is fairly common on Earth, too. Methane forms in the stomachs of cows and goats. It also bubbles up from the bottom of swamps, a byproduct of organic matter decaying in deep mud. On gas giants, methane is just common chemistry, but on our planet, it is a sign of life.
For this reason, researchers have long planned to look for methane in the atmospheres of distant Earth-sized planets. NASA's Kepler mission is expected to discover many such worlds. Methane floating alongside oxygen could be compelling evidence of biological activity.
But what if planetary atmospheres don't always follow the rules of our own Solar System? GJ 436b certainty doesn't. Investigators might have to go back to the drawing board and re-figure their chemistry.
"GJ 436b is telling us something important," says Harrington: "We’re not in Kansas anymore."
Authors: Dr. Tony Phillips, Dauna Coulter | Credit: Science@NASA
Sept. 13, 2010:
Giant planet GJ 436b in the constellation Leo is missing something.
Would you believe swamp gas?
To the surprise of astronomers who have been studying the Neptune-sized planet using NASA's Spitzer Space Telescope, GJ 436b has very little methane (CH4).
"Methane should be abundant on a planet of this temperature and size, but we found 7000 times less methane than what the models predict," says Kevin Stevenson of the University of Central Florida (UCF). Stevenson was lead author of a paper reporting the result in the April 22, 2010, issue of Nature.
The methane deficit is surprising because in our own solar system all gas giants are methane-rich. Hydrogen and carbon are abundant in the atmospheres of Jupiter, Saturn, Uranus and Neptune. These atoms naturally get together to form the simplest hydrocarbon, CH4.
The example of our local gas giants shaped expectations when Stevenson and colleagues pointed Spitzer in the direction of GJ 436b, only 33 light-years away. Finding methane was a foregone conclusion. But when the researchers analyzed the planet's spectrum, they found little of it. Instead, the atmosphere was rich in carbon monoxide.
"Actually, it blew our minds," says principal investigator and co-author Joseph Harrington, also of UCF.
Where did all the methane go? One possibility: it's being broken apart. "UV radiation from the planet's star could be converting the methane into polymers like ethylene," says Harrington. "If you put plastic wrap out in the sun, the UV radiation breaks down the carbon bonds in the plastic, causing it to deteriorate as the long carbon chains break. We propose a similar process on GJ 436b, but there hydrogen atoms split off from methane and let the remnants stick together to make ethylene (C2H4)."
Also, they speculate, strong vertical winds in the planet's atmosphere might be sweeping up material from deep hot layers where carbon monoxide is abundant. CO thus replaces CH4.
Or it could be something else entirely.
"This planet's atmosphere could have some sort of alien chemistry going on," says Harrington. "We just don't know yet."
Giant planets aren't the only worlds with methane. CH4 is fairly common on Earth, too. Methane forms in the stomachs of cows and goats. It also bubbles up from the bottom of swamps, a byproduct of organic matter decaying in deep mud. On gas giants, methane is just common chemistry, but on our planet, it is a sign of life.
For this reason, researchers have long planned to look for methane in the atmospheres of distant Earth-sized planets. NASA's Kepler mission is expected to discover many such worlds. Methane floating alongside oxygen could be compelling evidence of biological activity.
But what if planetary atmospheres don't always follow the rules of our own Solar System? GJ 436b certainty doesn't. Investigators might have to go back to the drawing board and re-figure their chemistry.
"GJ 436b is telling us something important," says Harrington: "We’re not in Kansas anymore."
Authors: Dr. Tony Phillips, Dauna Coulter | Credit: Science@NASA
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
29-09-2010
Potentieel leefbare exoplaneet ontdekt
Amerikaanse astronomen hebben bij de ster Gliese 581 twee nieuwe planeten ontdekt. Een van de twee exoplaneten, die de aanduiding Gliese 581g heeft gekregen, is niet veel groter dan de aarde en plaatselijk heersen er mogelijk aangename temperaturen.
Met de dubbele ontdekking komt het totale aantal planeten dat bij Gliese 581 is opgespoord op zes. Geen van deze planeten is overigens rechtstreeks waargenomen. Hun bestaan wordt afgeleid uit de regelmatige schommelbeweging die de ster vertoont. Uit de grootte en regelmaat van deze kleine schommelingen, zoals die de afgelopen elf jaar gemeten zijn, kunnen zowel de massa's als de omlooptijden van de verschillende planeten worden afgeleid.
Uit berekeningen blijkt dat Gliese 581g drie- tot viermaal zo zwaar is als de aarde en een omlooptijd van iets minder dan 37 dagen heeft. De afstand tussen ster en planeet bedraagt iets meer dan twintig miljoen kilometer en is daarmee zeven keer zo klein als de afstand zon-aarde.
Ondanks die kleine afstand tot zijn moederster is het op Gliese 581g niet overal extreem warm. Voor een deel komt dit doordat de ster een zogeheten rode dwerg is, die betrekkelijk weinig warmte afgeeft. Bovendien is de planeet waarschijnlijk steeds met dezelfde kant naar de ster gericht, waardoor het ene halfrond heet is en het andere juist ijskoud. Op de grens van dag en nacht kunnen echter temperaturen heersen die je met wat fantasie 'leefbaar' zou kunnen noemen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Potentieel leefbare exoplaneet ontdekt
Amerikaanse astronomen hebben bij de ster Gliese 581 twee nieuwe planeten ontdekt. Een van de twee exoplaneten, die de aanduiding Gliese 581g heeft gekregen, is niet veel groter dan de aarde en plaatselijk heersen er mogelijk aangename temperaturen.
Met de dubbele ontdekking komt het totale aantal planeten dat bij Gliese 581 is opgespoord op zes. Geen van deze planeten is overigens rechtstreeks waargenomen. Hun bestaan wordt afgeleid uit de regelmatige schommelbeweging die de ster vertoont. Uit de grootte en regelmaat van deze kleine schommelingen, zoals die de afgelopen elf jaar gemeten zijn, kunnen zowel de massa's als de omlooptijden van de verschillende planeten worden afgeleid.
Uit berekeningen blijkt dat Gliese 581g drie- tot viermaal zo zwaar is als de aarde en een omlooptijd van iets minder dan 37 dagen heeft. De afstand tussen ster en planeet bedraagt iets meer dan twintig miljoen kilometer en is daarmee zeven keer zo klein als de afstand zon-aarde.
Ondanks die kleine afstand tot zijn moederster is het op Gliese 581g niet overal extreem warm. Voor een deel komt dit doordat de ster een zogeheten rode dwerg is, die betrekkelijk weinig warmte afgeeft. Bovendien is de planeet waarschijnlijk steeds met dezelfde kant naar de ster gericht, waardoor het ene halfrond heet is en het andere juist ijskoud. Op de grens van dag en nacht kunnen echter temperaturen heersen die je met wat fantasie 'leefbaar' zou kunnen noemen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
3 tot 4 maal zo zwaar als de aarde lijkt mij eigenlijk niet echt leefbaar, tenminste niet voor zoogdieren.
Its semi-major axis—half the length through the long direction of its elliptical orbital path—is 0.146 astronomical units (one AU is the distance between the Earth and the Sun), and its surface gravity is similar to Earth’s at 1.1 to 1.7 g.quote:Op donderdag 30 september 2010 08:13 schreef Incolumis het volgende:
3 tot 4 maal zo zwaar als de aarde lijkt mij eigenlijk niet echt leefbaar, tenminste niet voor zoogdieren.
bron: http://carnegiescience.ed(...)le_planet_discovered
ok dank jequote:
[..]
Its semi-major axis—half the length through the long direction of its elliptical orbital path—is 0.146 astronomical units (one AU is the distance between the Earth and the Sun), and its surface gravity is similar to Earth’s at 1.1 to 1.7 g.
bron: http://carnegiescience.ed(...)le_planet_discovered
30-09-2010quote:Op donderdag 30 september 2010 08:03 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
29-09-2010
Potentieel leefbare exoplaneet ontdekt
(allesoversterrenkunde)
"De 'Nieuwe Aarde' heeft 100% kans op leven"
Gelijkaardige zwaartekracht én waterDe kans dat toekomstige generaties, zoals opperastronoom Stephen Hawking het aanraadt, de sterren zullen koloniseren is weer wat groter geworden. Wetenschappers hebben namelijk een planeet ontdekt, die omschreven wordt als "de meest op de Aarde gelijkende tot nog toe". Het gaat om een rotsachtige wereld die drie keer de omvang van die van ons heeft. De ster waarrond de planeet cirkelt ligt op 20 lichtjaren van ons. De 'Nieuwe Aarde'? "100% kans op leven", beweert alvast dr. Steven Vogt.
Er werden zes planeten rond Gliese 581 ontdekt, genummerd van b tot g.
Er zouden weleens tientallen miljarden van deze systemen in onze melkweg kunnen bestaan.
Dr. Steven Vogt De planeet bevindt zich in de zogenaamde 'Goldilocks zone' van de kleine rode ster, Gliese 581 genaamd. Dat is het gebied in de ruimte waar de omstandigheden niet te warm en niet te koud zijn voor stromend water dat oceanen, meren en rivieren kan vormen. De planeet heeft ook een atmosfeer en een zwaartekracht, sterk gelijkend op die van de Aarde. Dat betekent dat de mens er rechtop zou kunnen lopen op de bodem én dat er leven mogelijk is.
"Het wemelt van de Aardes"
De ontdekking komt drie jaar nadat atronomen een gelijkaardige maar iets minder bewoonbare planeet rond dezelfde ster in de Libra-constellatie hadden ontdekt. Die werd toen omschreven als liggende "in onze achtertuin" binnen het melkwegstelsel. Wetenschappers beweren dat de vondsten aanduiden dat het wemelt van de werelden zoals die van ons in het universum. "Als ze zeldzaam zouden zijn, dan hadden we er nooit zo snel en zo dichtbij een gevonden", zegt Dr. Steven Vogt van de University of California in Santa Cruz.
"Het aantal systemen met mogelijk bewoonbare planeten ligt ergens rond de tien of twintig procent. Dat moet je vermenigvuldigen met de honderden miljarden sterren in het melkwegstelsel. Dan krijg je een enorm getal. Er zouden weleens tientallen miljarden van deze systemen in onze melkweg kunnen bestaan." Volgens de astronoom is er honderd procent kans op leven op de net ontdekte planeet. "Daar twijfel ik haast niet aan."
Bereikbaarheid
En is de planeet ook bereikbaar? Ruimteschepen die ongeveer aan de lichtsnelheid reizen, zouden er twintig jaar over doen om er te geraken. Als een raket ooit één tiende van de lichtsnelheid haalt, dan zou de reis dus 200 jaar duren.
De planeet kreeg de naam Gliese(581)g en ligt op een afstand van 190.000.000.000.000 kilometer van ons. Het licht van het ontstaan van Glieseg doet er twintig jaar over om de Aarde te bereiken.
1 jaar = 37 dagen
De planeet draait in 37 dagen rond haar zon, wat betekent dat de seizoenen er amper een paar dagen duren. Een kant van de planeet kijkt constant naar de zon en baadt dus in eeuwig daglicht; de andere kant is eeuwig duister. Toekomstige kolonialen maken het beste kans op overleven in de 'grijze zone', de band tussen duister en licht die de planeet omcirkelt.
In totaal werden er zes planeten rond Gliese 581 ontdekt, waarvan de meeste gevonden werden in een ander systeem dan ons zonnestelsel. De planeet die bewoonbaar zou zijn, kreeg de naam Gliese 581g. (jv)
GLIESE 581g FACT FILE
Diameter: 1,2 tot 1,4 keer die van de Aarde
Massa: 3,1 en 4,3 keer die van de Aarde
Gemiddelde oppervlaktetemperatuur: tussen -31°C en -12°C
Afstand tot de Aarde: 20 lichtjaren of 190.000.000.000.000 km
Reistijd tegen 1/10 lichtsnelheid: 200 jaar
Is 1 van de 6 planeten rond Gliese 581
Duurtijd van 1 jaar: 37 Aardse dagen
Zwaartekracht: gelijkaardig of iets hoger dan op Aarde
Afstand tot haar zon: 9,7 miljoen kilometer
Cirkelt rond rode dwergster, die 50 keer koeler is dan onze zon en 2/3 kleiner is
Compositie: rotsachtig met stromend water en atmosfeer
(HLN)
[ Bericht 2% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 02-10-2010 00:08:16 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Nou vergeet het maar. het stormt in die grijze zone zo hard dat niets overeind blijft staan. Op aarde is het weer redelijk kalm omdat de atmosfeer overal relatief dezelfde temperatuur heeft zodat er minder temperatuur wordt uitgemiddeld. Als een kant voortdurend in de zon zit en de andere kant voortdurend in de schaduw ontstaan er eeuwige stormen op de grens over het oppervlak.quote:Een kant van de planeet kijkt constant naar de zon en baadt dus in eeuwig daglicht; de andere kant is eeuwig duister. Toekomstige kolonialen maken het beste kans op overleven in de 'grijze zone', de band tussen duister en licht die de planeet omcirkelt.
Het is maar wat je verstaat onder 'leven'. Een pantoffeldier kan er misschien wel gedijen.quote:Op vrijdag 1 oktober 2010 11:35 schreef Onverlaatje het volgende:
[..]
Nou vergeet het maar. het stormt in die grijze zone zo hard dat niets overeind blijft staan. Op aarde is het weer redelijk kalm omdat de atmosfeer overal relatief dezelfde temperatuur heeft zodat er minder temperatuur wordt uitgemiddeld. Als een kant voortdurend in de zon zit en de andere kant voortdurend in de schaduw ontstaan er eeuwige stormen op de grens over het oppervlak.
01-10-2010quote:Op vrijdag 1 oktober 2010 07:52 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
[..]
30-09-2010
"De 'Nieuwe Aarde' heeft 100% kans op leven"
(HLN)
Gaf nieuwe Aarde al twee jaar geleden teken van leven?
De ontdekking van een mogelijke nieuwe Aarde fascineert wetenschappers over de hele wereld. Een astronoom van de universiteit van West-Sydney ontving twee jaar geleden al een signaal uit de buurt van de planeet. De recente onthullingen doen het vermoeden groeien dat we misschien toch niet alleen in het heelal zijn.
Dr. Ragbir Bhathal heeft de ontwikkelingen van de voorbije dagen met veel aandacht gevolgd. Al twee jaar geleden merkte hij een lichtstraal op die uit de buurt van deze zogenaamde nieuwe Aarde - die rond de ster Gliese 581 draait - afkomstig was. Op dat ogenblik wisten astronomen nog niet dat Gliese 581 mogelijk omringd werd door bewoonbare planeten.
Bhathal is lid van een organisatie die op zoek gaat naar signalen en communicatie op andere planeten. Dat het vreemde signaal in december 2008 afkomstig was van de locatie van Gliese 581g is wel een heel opvallend toeval. Enkele maanden na zijn ontdekking maakten wetenschappers bekend dat ze een gelijkaardige, maar minder bewoonbare planeet gevonden hadden: Gliese 581e.
Planeet zoals Aarde
Deze week raakte bekend dat er zich nog een planeet in de buurt van de ster bevindt: Gliese 581g. Nooit eerder hebben ze een planeet ontdekt die zo sterk op de Aarde lijkt. Bhathal was twee jaar geleden al zeer opgewonden over zijn ontdekking. "Op een heldere nacht ga ik naar het observatorium en onderzoek ik de sterren. Toen ik naar één van die sterren keek, merkte ik plots een signaal op", zegt hij.
"Ik wilde het signaal meteen onderzoeken. We beschikken over speciale software, want we ontvangen ook veel lawaai. Maar dit was een heel scherp signaal. En dat is precies waar we naar op zoek zijn."
Uiteraard ging Bhathal in de volgende maanden op zoek naar een tweede signaal, maar hij vond niets meer. De ontdekking dat er rond de ster bewoonbare planeten konden bestaan, maakte het verhaal plots populair bij het bredere publiek. In Oekraïne werd zelfs een signaal met 500 boodschappen van de bevolking uitgezonden in de richting van Gliese 581.
Leven mogelijk
Gisteren liet hoofdonderzoeker Dr. Steven Vogt al weten dat hij "100 procent zeker is" dat er leven is op de ontdekte planeet. De planeet ligt in een zone in de ruimte waar het noch te warm, noch te koud is voor water om oceanen, meren en rivieren te vormen. De planeet beschikt bovendien over een atmosfeer en zwaartekracht. De wetenschappers vermoeden dat er nog bewoonbare planeten rond de ster draaien. "Anders hadden we deze planeet nooit zo snel ontdekt", stellen ze.
(HLN)
[ Bericht 1% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 02-10-2010 09:08:03 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Gelukkig is het weer daar ook goed! (Bron: http://io9.com/5653433/th(...)rth?skyline=true&s=i)quote:Op vrijdag 1 oktober 2010 11:35 schreef Onverlaatje het volgende:
[..]
Nou vergeet het maar. het stormt in die grijze zone zo hard dat niets overeind blijft staan. Op aarde is het weer redelijk kalm omdat de atmosfeer overal relatief dezelfde temperatuur heeft zodat er minder temperatuur wordt uitgemiddeld. Als een kant voortdurend in de zon zit en de andere kant voortdurend in de schaduw ontstaan er eeuwige stormen op de grens over het oppervlak.
What about the weather on this planet? It's tidally locked, which means one side always faces the sun and one side is always in darkness. Wouldn't there be incredibly strong winds moving from the hot side to the cold side?
People thought there'd be hellacious winds. But there have been 3D climate models of tidally locked planets and calculations show there would be high altitude winds like jet streams on our planet. But according to these models, the maximum winds on the surface would be 30-40 miles per hour on the hot side. On the dark side, winds would be 0-10 miles per hour. It would be quite pleasant. The winds would carry heat from the hot side to the cold side in the high altitudes and then the cold winds would come back down over the poles. The winds would circulate on a large scale like on Earth and that would even out the temperature somewhat. Some of that depends on whether it's covered by oceans or continents.
Polen? Een tidally locked planet heeft toch alleen magnetische polen? Geen polen waar het warmer of kouder is dan de rest. Trekt een atmosfeer zich iets aan van magnetische polen?quote:Op zaterdag 2 oktober 2010 17:32 schreef Yi--Long het volgende:
[..]
Gelukkig is het weer daar ook goed! (Bron: http://io9.com/5653433/th(...)rth?skyline=true&s=i)
What about the weather on this planet? It's tidally locked, which means one side always faces the sun and one side is always in darkness. Wouldn't there be incredibly strong winds moving from the hot side to the cold side?
People thought there'd be hellacious winds. But there have been 3D climate models of tidally locked planets and calculations show there would be high altitude winds like jet streams on our planet. But according to these models, the maximum winds on the surface would be 30-40 miles per hour on the hot side. On the dark side, winds would be 0-10 miles per hour. It would be quite pleasant. The winds would carry heat from the hot side to the cold side in the high altitudes and then the cold winds would come back down over the poles. The winds would circulate on a large scale like on Earth and that would even out the temperature somewhat. Some of that depends on whether it's covered by oceans or continents.
Op google heb ik een aantal links kunnen vinden over een aantal onderzoeken waaruit blijkt dat het magnetisch veld inderdaad een rol speelt. Helaas kan ik momenteen de links niet posten.quote:Op zondag 3 oktober 2010 13:16 schreef Onverlaatje het volgende:
[..]
Polen? Een tidally locked planet heeft toch alleen magnetische polen? Geen polen waar het warmer of kouder is dan de rest. Trekt een atmosfeer zich iets aan van magnetische polen?
volgens mij word je avatar door het magnetisch veld ondersteboven getrokken..quote:
[..]
Op google heb ik een aantal links kunnen vinden over een aantal onderzoeken waaruit blijkt dat het magnetisch veld inderdaad een rol speelt. Helaas kan ik momenteen de links niet posten.
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
12-10-2010
Twijfel ontstaan over 'leefbare' exoplaneet
Vorige maand maakten Amerikaanse astronomen de ontdekking bekend van de eerste potentieel leefbare exoplaneet. Maar deze week werden tijdens een bijeenkomst van de Internationale Astronomische Unie al twijfels geuit over het bestaan van deze planeet, die om de rode dwergster Gliese 581 zou draaien.
In de loop van de jaren zijn bij Gliese 581 in totaal zes planeten ontdekt. Dat gebeurde steeds op dezelfde manier: het bestaan ervan werd afgeleid uit de kleine schommelbewegingen die de ster vertoont doordat er objecten van uiteenlopende massa's om haar heen draaien. De detectie van zo'n schommelbeweging is lastiger naarmate de massa van zo'n object geringer is en/of zijn afstand tot de ster groter. De ontdekking van de 'leefbare' planeet Gliese 581g, die slechts driemaal zo zwaar zou zijn als de aarde, kostte dan ook heel wat moeite. Er gingen honderden metingen aan vooraf, verspreid over een periode van elf jaar.
Sterrenkundigen van de sterrenwacht van Genève, die vorig jaar de vierde planeet van Gliese 581 ontdekten en de ster zijn blijven volgen, hebben tevergeefs geprobeerd het bestaan van Gliese 581g te bevestigen. Ook de andere relatief lichte planeet die hun Amerikaanse collega's opgespoord meenden te hebben, Gliese 581f, lijkt onvindbaar. Volgens het Geneefse team is dat ook niet zo verwonderlijk: de schommelbewegingen die de beide planeten bij hun moederster zouden veroorzaken zijn zo gering, dat deze met de gebruikte meetinstrumenten nauwelijks waarneembaar zijn. Het is dus moeilijk om de kleine schommelingen van meetfouten te onderscheiden.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(alleosoversterrenkunde)
Twijfel ontstaan over 'leefbare' exoplaneet
Vorige maand maakten Amerikaanse astronomen de ontdekking bekend van de eerste potentieel leefbare exoplaneet. Maar deze week werden tijdens een bijeenkomst van de Internationale Astronomische Unie al twijfels geuit over het bestaan van deze planeet, die om de rode dwergster Gliese 581 zou draaien.
In de loop van de jaren zijn bij Gliese 581 in totaal zes planeten ontdekt. Dat gebeurde steeds op dezelfde manier: het bestaan ervan werd afgeleid uit de kleine schommelbewegingen die de ster vertoont doordat er objecten van uiteenlopende massa's om haar heen draaien. De detectie van zo'n schommelbeweging is lastiger naarmate de massa van zo'n object geringer is en/of zijn afstand tot de ster groter. De ontdekking van de 'leefbare' planeet Gliese 581g, die slechts driemaal zo zwaar zou zijn als de aarde, kostte dan ook heel wat moeite. Er gingen honderden metingen aan vooraf, verspreid over een periode van elf jaar.
Sterrenkundigen van de sterrenwacht van Genève, die vorig jaar de vierde planeet van Gliese 581 ontdekten en de ster zijn blijven volgen, hebben tevergeefs geprobeerd het bestaan van Gliese 581g te bevestigen. Ook de andere relatief lichte planeet die hun Amerikaanse collega's opgespoord meenden te hebben, Gliese 581f, lijkt onvindbaar. Volgens het Geneefse team is dat ook niet zo verwonderlijk: de schommelbewegingen die de beide planeten bij hun moederster zouden veroorzaken zijn zo gering, dat deze met de gebruikte meetinstrumenten nauwelijks waarneembaar zijn. Het is dus moeilijk om de kleine schommelingen van meetfouten te onderscheiden.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(alleosoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-10-2010
'Sterrendimmer' brengt exoplaneten in beeld
Hoewel er de afgelopen vijftien jaar bijna vijfhonderd planeten bij andere sterren zijn ontdekt, zijn nog maar weinige van deze exoplaneten in beeld gebracht. Dankzij een nieuwe optische techniek, mede-ontwikkeld door de Leidse Sterrewacht, komt daar mogelijk snel verandering in.
Het op de gevoelige chip vastleggen van een exoplaneet is niet eenvoudig. Zo'n planeet geeft doorgaans een miljard keer zo weinig licht als de ster waar hij omheen draait. Bovendien staan ster en planeet vanaf de aarde gezien altijd dicht bij elkaar. De combinatie van deze factoren zorgt ervoor dat de planeet letterlijk verbleekt in de felle sterrengloed.
De nieuwe techniek maakt gebruik van een zogeheten apodiserende faseplaat: een glasplaatje waarin op een zodanige manier cirkelvormig groefjes zijn gekrast, dat het felle licht van de ster als het ware wordt gedimd. Hierdoor wordt alles wat zich in de omgeving van de ster bevindt beter waarneembaar.
Met behulp van dit glasplaatje heeft de Europese Very Large Telescope een opname gemaakt van de al eerder gefotografeerde planeet bij de ster Bèta Pictoris. Met dezelfde techniek kunnen overigens niet alleen exoplaneten in beeld worden gebracht: ook lichtzwakke structuren in de omgeving van de heldere kernen van actieve sterrenstelsels (quasars) laten zich hiermee vastleggen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
'Sterrendimmer' brengt exoplaneten in beeld
Hoewel er de afgelopen vijftien jaar bijna vijfhonderd planeten bij andere sterren zijn ontdekt, zijn nog maar weinige van deze exoplaneten in beeld gebracht. Dankzij een nieuwe optische techniek, mede-ontwikkeld door de Leidse Sterrewacht, komt daar mogelijk snel verandering in.
Het op de gevoelige chip vastleggen van een exoplaneet is niet eenvoudig. Zo'n planeet geeft doorgaans een miljard keer zo weinig licht als de ster waar hij omheen draait. Bovendien staan ster en planeet vanaf de aarde gezien altijd dicht bij elkaar. De combinatie van deze factoren zorgt ervoor dat de planeet letterlijk verbleekt in de felle sterrengloed.
De nieuwe techniek maakt gebruik van een zogeheten apodiserende faseplaat: een glasplaatje waarin op een zodanige manier cirkelvormig groefjes zijn gekrast, dat het felle licht van de ster als het ware wordt gedimd. Hierdoor wordt alles wat zich in de omgeving van de ster bevindt beter waarneembaar.
Met behulp van dit glasplaatje heeft de Europese Very Large Telescope een opname gemaakt van de al eerder gefotografeerde planeet bij de ster Bèta Pictoris. Met dezelfde techniek kunnen overigens niet alleen exoplaneten in beeld worden gebracht: ook lichtzwakke structuren in de omgeving van de heldere kernen van actieve sterrenstelsels (quasars) laten zich hiermee vastleggen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Astronomers Find Weird, Warm Spot on an Exoplanet
http://www.nasa.gov/missi(...)spitzer20101019.html
PASADENA, Calif. -- Observations from NASA's Spitzer Space Telescope reveal a distant planet with a warm spot in the wrong place.
The gas-giant planet, named upsilon Andromedae b, orbits tightly around its star, with one face perpetually boiling under the star's heat. It belongs to a class of planets termed hot Jupiters, so called for their scorching temperatures and large, gaseous constitutions.
One might think the hottest part of these planets would be directly under the sun-facing side, but previous observations have shown that their hot spots may be shifted slightly away from this point. Astronomers thought that fierce winds might be pushing hot, gaseous material around.
But the new finding may throw this theory into question. Using Spitzer, an infrared observatory, astronomers found that upsilon Andromedae b's hot spot is offset by a whopping 80 degrees. Basically, the hot spot is over to the side of the planet instead of directly under the glare of the sun.
"We really didn't expect to find a hot spot with such a large offset," said Ian Crossfield, lead author of a new paper about the discovery appearing in an upcoming issue of Astrophysical Journal. "It's clear that we understand even less about the atmospheric energetics of hot Jupiters than we thought we did."
The results are part of a growing field of exoplanet atmospheric science, pioneered by Spitzer in 2005, when it became the first telescope to directly detect photons from an exoplanet, or a planet orbiting a star other than our sun. Since then, Spitzer, along with NASA's Hubble Space Telescope, has studied the atmospheres of several hot Jupiters, finding water, methane, carbon dioxide and carbon monoxide.
In the new study, astronomers report observations of upsilon Andromedae b taken across five days in February of 2009. This planet whips around its star every 4.6 days, as measured using the "wobble," or radial velocity technique, with telescopes on the ground. It does not transit, or cross in front of, its star as many other hot Jupiters studied by Spitzer do.
Spitzer measured the total combined light from the star and planet, as the planet orbited around. The telescope can't see the planet directly, but it can detect variations in the total infrared light from the system that arise as the hot side of the planet comes into Earth's field of view. The hottest part of the planet will give off the most infrared light.
One might think the system would appear brightest when the planet was directly behind the star, thus showing its full sun-facing side. Likewise, one might think the system would appear darkest when the planet swings around toward Earth, showing its backside. But the system was the brightest when the planet was to the side of the star, with its side facing Earth. This means that the hottest part of the planet is not under its star. It's sort of like going to the beach at sunset to feel the most heat. The researchers aren't sure how this could be.
They've guessed at some possibilities, including supersonic winds triggering shock waves that heat material up, and star-planet magnetic interactions. But these are just speculation. As more hot Jupiters are examined, astronomers will test new theories.
"This is a very unexpected result," said Michael Werner, the Spitzer project scientist at NASA's Jet Propulsion Laboratory, Pasadena, Calif., who was not a part of the study. "Spitzer is showing us that we are a long way from understanding these alien worlds."
The Spitzer observations were made before it ran out of its liquid coolant in May 2009, officially beginning its warm mission.
Other authors of the study are Brad Hansen of UCLA; Joseph Harrington at the University of Central Florida, Orlando; James Y-K. Cho of Queen Mary, University of London, United Kingdom; Drake Deming of NASA's Goddard Space Flight Center, Greenbelt, Md.; Kristen Menou of Columbia University, New York, N.Y.; and Sara Seager of the Massachusetts Institute of Technology, Boston.
JPL manages the Spitzer Space Telescope mission for NASA's Science Mission Directorate, Washington. Science operations are conducted at the Spitzer Science Center at the California Institute of Technology, also in Pasadena. Caltech manages JPL for NASA. For more information about Spitzer, visit http://spitzer.caltech.edu/ and http://www.nasa.gov/spitzer .
Whitney Clavin 818-354-4673
Jet Propulsion Laboratory, Pasadena, Calif.
whitney.b.clavin@jpl.nasa.gov
19-10-2010
Exoplaneet heeft vreemde temperatuurverdeling
Grote gasplaneten die op korte afstand om hun moederster wentelen, zijn aan één kant extreem heet. Wie denkt dat het heetste punt precies naar de ster is gericht, heeft het mis: dat punt ligt er een stukje naast. Volgens astronomen komt dat door stromingen in de atmosfeer van de planeet. Maar of deze theorie de eigenschappen van de planeet Upsilon Andromedae b kan verklaren, is nog maar de vraag.
De heetste plek van Upsilon And ligt vanuit de ster gezien namelijk zowat aan de zijkant van de planeet, zo blijkt uit waarnemingen met de infraroodsatelliet Spitzer. Zo'n grote afwijking is nog bij geen enkele andere hete exoplaneet waargenomen. Over de oorzaak van deze onverwachte ontdekking kan alleen maar worden gespeculeerd. Mogelijk treden er in de atmosfeer van de planeet supersonische winden op, die schokgolven veroorzaken. Of spelen magnetische interacties tussen ster en planeet een rol? Nader onderzoek zal het moeten uitwijzen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet heeft vreemde temperatuurverdeling
Grote gasplaneten die op korte afstand om hun moederster wentelen, zijn aan één kant extreem heet. Wie denkt dat het heetste punt precies naar de ster is gericht, heeft het mis: dat punt ligt er een stukje naast. Volgens astronomen komt dat door stromingen in de atmosfeer van de planeet. Maar of deze theorie de eigenschappen van de planeet Upsilon Andromedae b kan verklaren, is nog maar de vraag.
De heetste plek van Upsilon And ligt vanuit de ster gezien namelijk zowat aan de zijkant van de planeet, zo blijkt uit waarnemingen met de infraroodsatelliet Spitzer. Zo'n grote afwijking is nog bij geen enkele andere hete exoplaneet waargenomen. Over de oorzaak van deze onverwachte ontdekking kan alleen maar worden gespeculeerd. Mogelijk treden er in de atmosfeer van de planeet supersonische winden op, die schokgolven veroorzaken. Of spelen magnetische interacties tussen ster en planeet een rol? Nader onderzoek zal het moeten uitwijzen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-10-2010
Planeten ontdekt bij oude dubbelster
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft twee Jupiter-achtige planeten ontdekt bij de oude, compacte dubbelster NN Serpentis. Aan de ontdekking ging twintig jaar aan waarnemingen vooraf.
Planeten bij andere sterren worden doorgaans opgespoord aan de hand van de kleine schommelbewegingen die zij bij hun moederster veroorzaken. Bij planeten die om een dubbelster draaien is dit problematisch, omdat de beide sterren elkaars beweging beïnvloeden. Door een gelukkig toeval bewegen de beide sterren van NN Serpentis vanaf de aarde gezien echter bij elke omloop voor elkaar langs. Hierdoor is het mogelijk om kleine verstoringen op te sporen van de regelmaat waarmee ze elkaar 'bedekken'.
Uit de waargenomen verstoringen blijkt dat er op ruime afstand twee planeten om de dubbelster draaien. De ene is bijna zes keer zo zwaar als de planeet Jupiter, de andere ruim anderhalf keer. Hun omlooptijden bedragen 15,5 en 7,75 jaar.
Onduidelijk is nog of de beide planeten tegelijk met hun moedersterren zijn ontstaan - zo zouden ook van recente makelij kunnen zijn. Een van de sterren van NN Serpentis is namelijk een witte dwerg: een ster die ongeveer een miljoen jaar geleden nog een opgezwollen reuzenster was, die veel gas en stof de ruimte in blies. Het is denkbaar de twee exoplaneten uit deze uitgestoten materie zijn ontstaan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Planeten ontdekt bij oude dubbelster
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft twee Jupiter-achtige planeten ontdekt bij de oude, compacte dubbelster NN Serpentis. Aan de ontdekking ging twintig jaar aan waarnemingen vooraf.
Planeten bij andere sterren worden doorgaans opgespoord aan de hand van de kleine schommelbewegingen die zij bij hun moederster veroorzaken. Bij planeten die om een dubbelster draaien is dit problematisch, omdat de beide sterren elkaars beweging beïnvloeden. Door een gelukkig toeval bewegen de beide sterren van NN Serpentis vanaf de aarde gezien echter bij elke omloop voor elkaar langs. Hierdoor is het mogelijk om kleine verstoringen op te sporen van de regelmaat waarmee ze elkaar 'bedekken'.
Uit de waargenomen verstoringen blijkt dat er op ruime afstand twee planeten om de dubbelster draaien. De ene is bijna zes keer zo zwaar als de planeet Jupiter, de andere ruim anderhalf keer. Hun omlooptijden bedragen 15,5 en 7,75 jaar.
Onduidelijk is nog of de beide planeten tegelijk met hun moedersterren zijn ontstaan - zo zouden ook van recente makelij kunnen zijn. Een van de sterren van NN Serpentis is namelijk een witte dwerg: een ster die ongeveer een miljoen jaar geleden nog een opgezwollen reuzenster was, die veel gas en stof de ruimte in blies. Het is denkbaar de twee exoplaneten uit deze uitgestoten materie zijn ontstaan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-10-2010
Miljarden planeten van omvang aarde in Melkweg
Bijna één op de vier sterren gelijkaardig aan onze zon kan planeten herbergen van dezelfde omvang als de aarde. In onze Melkweg zouden er dus miljarden dergelijke planeten zijn, waarvan sommigen mogelijk bewoonbaar, zegthet Amerikaanse ruimteagentschap Nasa.
"De verzamelde gegevens vertellen ons dat ons sterrenstelsel van zowat 200 miljard sterren, minstens 46 miljard planeten van dezelfde omvang als de aarde telt, en dat is zonder de planeten te tellen die op grotere afstand rond hun ster draaien in de bewoonbare zone waar het niet te koud of te warm is en waar er water in vloeibare vorm kan zijn", schrijft de Nasa in een gisteren gepubliceerde studie.
De astronomen onderzochten met twee krachtige telescopen op Hawaï gedurende vijf jaar 166 sterren in een straal van tachtig lichtjaren rond de aarde. (belga/tw)
(HLN)
Miljarden planeten van omvang aarde in Melkweg
Bijna één op de vier sterren gelijkaardig aan onze zon kan planeten herbergen van dezelfde omvang als de aarde. In onze Melkweg zouden er dus miljarden dergelijke planeten zijn, waarvan sommigen mogelijk bewoonbaar, zegthet Amerikaanse ruimteagentschap Nasa.
"De verzamelde gegevens vertellen ons dat ons sterrenstelsel van zowat 200 miljard sterren, minstens 46 miljard planeten van dezelfde omvang als de aarde telt, en dat is zonder de planeten te tellen die op grotere afstand rond hun ster draaien in de bewoonbare zone waar het niet te koud of te warm is en waar er water in vloeibare vorm kan zijn", schrijft de Nasa in een gisteren gepubliceerde studie.
De astronomen onderzochten met twee krachtige telescopen op Hawaï gedurende vijf jaar 166 sterren in een straal van tachtig lichtjaren rond de aarde. (belga/tw)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-11-2010
Nederlandse onderzoeker gaat exoplaneten ontsluieren
SRON-onderzoeker Remco de Kok gaat met een Veni-subsidie van NWO onderzoek doen aan atmosferen van exoplaneten. De Kok ontvangt 250.000 euro om een nauwkeuriger rekenmethode te ontwikkelen voor het bepalen van de samenstelling van planeetatmosferen.
In 1995 werd voor het eerst een planeet bij een andere ster dan onze zon ontdekt. Inmiddels is het aantal bekende exoplaneten opgelopen tot bijna 500. Van het overgrote deel van de ontdekte exoplaneten is helaas nog maar heel erg weinig bekend, simpelweg omdat ze te ver weg staan. Wel kunnen onderzoekers de samenstelling van exoplaneet-atmosferen achterhalen met de zogenaamde 'transit'-meetmethode.
De transit-methode is geschikt voor exoplaneten die gedurende hun jaarlijkse omloop voor hun ster langs bewegen: tijdens een dergelijke 'transit' van de planeet bevat het sterlicht dat de telescoop bereikt ook licht dat door de buitenste lagen van de planeetatmosfeer is gereisd en dat daardoor sporen draagt van de chemische samenstelling van die lagen. Met de transit-methode zijn onder andere waterdamp en methaangas in exoplaneet-atmosferen gevonden.
Dankzij de Veni-subsidie kan Remco de Kok de komende drie jaar werken aan het verbeteren van de analyse van transit-metingen. Daarbij zal hij onder meer factoren zoals lichtverstrooiing door moleculen, stofdeeltjes en wolken in rekening brengen. Eerst zal de nieuwe rekenmethode worden getest op de atmosferen van planeten in ons eigen zonnestelsel en dan pas worden toegepast op exoplaneten.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Nederlandse onderzoeker gaat exoplaneten ontsluieren
SRON-onderzoeker Remco de Kok gaat met een Veni-subsidie van NWO onderzoek doen aan atmosferen van exoplaneten. De Kok ontvangt 250.000 euro om een nauwkeuriger rekenmethode te ontwikkelen voor het bepalen van de samenstelling van planeetatmosferen.
In 1995 werd voor het eerst een planeet bij een andere ster dan onze zon ontdekt. Inmiddels is het aantal bekende exoplaneten opgelopen tot bijna 500. Van het overgrote deel van de ontdekte exoplaneten is helaas nog maar heel erg weinig bekend, simpelweg omdat ze te ver weg staan. Wel kunnen onderzoekers de samenstelling van exoplaneet-atmosferen achterhalen met de zogenaamde 'transit'-meetmethode.
De transit-methode is geschikt voor exoplaneten die gedurende hun jaarlijkse omloop voor hun ster langs bewegen: tijdens een dergelijke 'transit' van de planeet bevat het sterlicht dat de telescoop bereikt ook licht dat door de buitenste lagen van de planeetatmosfeer is gereisd en dat daardoor sporen draagt van de chemische samenstelling van die lagen. Met de transit-methode zijn onder andere waterdamp en methaangas in exoplaneet-atmosferen gevonden.
Dankzij de Veni-subsidie kan Remco de Kok de komende drie jaar werken aan het verbeteren van de analyse van transit-metingen. Daarbij zal hij onder meer factoren zoals lichtverstrooiing door moleculen, stofdeeltjes en wolken in rekening brengen. Eerst zal de nieuwe rekenmethode worden getest op de atmosferen van planeten in ons eigen zonnestelsel en dan pas worden toegepast op exoplaneten.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-11-2010
Planeet van een ander sterrenstelsel ontdekt
18 november 2010
European Southern Observatory (ESO)
Een Europees team van astronomen heeft een planeet ontdekt bij een ster van een klein sterrenstelsel dat door ons Melkwegstelsel is opgeslokt (Science Express). De Jupiter-achtige planeet is zeer uitzonderlijk, omdat hij om een ster draait die het einde van zijn leven nadert.
De afgelopen vijftien jaar hebben astronomen bij sterren in onze kosmische omgeving bijna vijfhonderd planeten ontdekt, maar geen daarvan bevindt zich met zekerheid buiten ons Melkwegstelsel. Nu is er echter een planeet van minimaal 1,25 maal de massa van Jupiter ontdekt die om een ster van extragalactische oorsprong draait. De ster maakt deel uit van de zogeheten Helmi-stroom - een groep sterren die oorspronkelijk deel uitmaakte van een dwergstelsel dat door ons Melkwegstelsel is opgeslokt. Deze daad van galactisch kannibalisme moet zich ongeveer zes tot negen miljard jaar geleden hebben afgespeeld.
De ster draagt de aanduiding HIP 13044 en staat, op een afstand van ongeveer 2000 lichtjaar, in de richting van het zuidelijke sterrenbeeld Fornax (Oven). Zijn planeet, HIP 13044 b, is een van de weinige exoplaneten waarvan bekend is dat zij de periode hebben doorstaan waarin hun moederster enorm is opgezwollen nadat zij de voorraad waterstof in haar kern had verbruikt - het zogeheten rodereuzenstadium.
Het voortbestaan van HIP 13044 b is echter allerminst zeker. Zijn moederster zal tijdens het volgende stadium van haar evolutie namelijk opnieuw opzwellen.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
Planeet van een ander sterrenstelsel ontdekt
18 november 2010
European Southern Observatory (ESO)
Een Europees team van astronomen heeft een planeet ontdekt bij een ster van een klein sterrenstelsel dat door ons Melkwegstelsel is opgeslokt (Science Express). De Jupiter-achtige planeet is zeer uitzonderlijk, omdat hij om een ster draait die het einde van zijn leven nadert.
De afgelopen vijftien jaar hebben astronomen bij sterren in onze kosmische omgeving bijna vijfhonderd planeten ontdekt, maar geen daarvan bevindt zich met zekerheid buiten ons Melkwegstelsel. Nu is er echter een planeet van minimaal 1,25 maal de massa van Jupiter ontdekt die om een ster van extragalactische oorsprong draait. De ster maakt deel uit van de zogeheten Helmi-stroom - een groep sterren die oorspronkelijk deel uitmaakte van een dwergstelsel dat door ons Melkwegstelsel is opgeslokt. Deze daad van galactisch kannibalisme moet zich ongeveer zes tot negen miljard jaar geleden hebben afgespeeld.
De ster draagt de aanduiding HIP 13044 en staat, op een afstand van ongeveer 2000 lichtjaar, in de richting van het zuidelijke sterrenbeeld Fornax (Oven). Zijn planeet, HIP 13044 b, is een van de weinige exoplaneten waarvan bekend is dat zij de periode hebben doorstaan waarin hun moederster enorm is opgezwollen nadat zij de voorraad waterstof in haar kern had verbruikt - het zogeheten rodereuzenstadium.
Het voortbestaan van HIP 13044 b is echter allerminst zeker. Zijn moederster zal tijdens het volgende stadium van haar evolutie namelijk opnieuw opzwellen.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
23-11-2010
Aantal exoplaneten bereikt mijlpaal
Geheel zonder fanfare is het aantal planeten dat bij andere sterren is ontdekt de vijfhonderd gepasseerd. Volgens de Extrasolar Planets Encyclopedia werd de mijlpaal op vrijdag 19 november jl. bereikt. Nu, vier dagen later, staan er zelfs al 504 exoplaneten op deze toonaangevende lijst, die wordt bijgehouden door astrobioloog Jean Schneider van de sterrenwacht van Parijs-Meudon.
Welke exoplaneet precies nummer 500 is, laat zich niet aangeven. Er worden vaak meerdere planeten tegelijk aan de lijst toegevoegd, en soms moet een vermeende ontdekking ook weer worden ingetrokken. Op 19 november sprong de teller in één keer van 497 naar 501. De vier die er toen bijkwamen, zijn allemaal lichter dan de planeet Jupiter. Daarmee zet de trend naar de ontdekking van steeds lichtere planeten zich geleidelijk voort. Niet zo vreemd, want de opsporing van kleinere, lichtere planeten kost nu eenmaal meer moeite dan die van grote, zware planeten.
Een officiële status heeft de Extrasolar Planets Encyclopedia overigens niet. Er bestaan bovendien meerdere websites die het aantal exoplaneten bijhouden. Die van NASA's PlanetQuest staat pas sinds vandaag op 500.
Het zal hoe dan ook niet lang duren voordat alle 'tellers' veel hogere cijfers laten zien: honderden mogelijke planeetontdekkingen wachten nog op bevestiging. Het mag dan bijna twintig jaar hebben geduurd voordat de 500 werd bereikt, in het huidige tempo zullen we op nummer 1000 lang niet zo lang hoeven te wachten.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Aantal exoplaneten bereikt mijlpaal
Geheel zonder fanfare is het aantal planeten dat bij andere sterren is ontdekt de vijfhonderd gepasseerd. Volgens de Extrasolar Planets Encyclopedia werd de mijlpaal op vrijdag 19 november jl. bereikt. Nu, vier dagen later, staan er zelfs al 504 exoplaneten op deze toonaangevende lijst, die wordt bijgehouden door astrobioloog Jean Schneider van de sterrenwacht van Parijs-Meudon.
Welke exoplaneet precies nummer 500 is, laat zich niet aangeven. Er worden vaak meerdere planeten tegelijk aan de lijst toegevoegd, en soms moet een vermeende ontdekking ook weer worden ingetrokken. Op 19 november sprong de teller in één keer van 497 naar 501. De vier die er toen bijkwamen, zijn allemaal lichter dan de planeet Jupiter. Daarmee zet de trend naar de ontdekking van steeds lichtere planeten zich geleidelijk voort. Niet zo vreemd, want de opsporing van kleinere, lichtere planeten kost nu eenmaal meer moeite dan die van grote, zware planeten.
Een officiële status heeft de Extrasolar Planets Encyclopedia overigens niet. Er bestaan bovendien meerdere websites die het aantal exoplaneten bijhouden. Die van NASA's PlanetQuest staat pas sinds vandaag op 500.
Het zal hoe dan ook niet lang duren voordat alle 'tellers' veel hogere cijfers laten zien: honderden mogelijke planeetontdekkingen wachten nog op bevestiging. Het mag dan bijna twintig jaar hebben geduurd voordat de 500 werd bereikt, in het huidige tempo zullen we op nummer 1000 lang niet zo lang hoeven te wachten.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-12-2010
Nieuwe aanwijzing voor water op 'superaarde'
Aarde, Neptunus, GJ 1214 b. Foto: Wikimedia
Er zijn nieuwe aanwijzingen dat een planeet buiten ons zonnestelsel water bevat. In de dampkring van de planeet GJ 1214 b is stoom of dichte bewolking aangetroffen. Dat heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) vandaag naar buiten gebracht. De ontdekking verschijnt morgen in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
Het is de eerste keer dat de atmosfeer van een zogeheten superaarde is geanalyseerd. Een superaarde is een planeet buiten ons zonnestelsel, die qua samenstelling lijkt op onze aarde, maar groter is. Vorig jaar hadden de onderzoekers al beschreven dat GJ 1214 b mogelijk voor driekwart is bedekt met water en ijs.
GJ 1214 b is bijna drie keer zo groot als de aarde en meer dan zes keer zo zwaar. De planeet staat heel dicht bij zijn ster, waardoor een omloop kort duurt. Om de 38 uur trekt de planeet voor de ster langs. Het licht van de ster schijnt dan door de dampkring van GJ 1214 b. Door naar dat licht te kijken, hebben de astronomen de atmosfeer van de planeet kunnen onderzoeken.
De planeet GJ 1214b staat op ongeveer veertig lichtjaar afstand van de aarde, in het sterrenbeeld Slangendrager. Ondanks de aanwezigheid van water lijkt de superaarde te warm voor leven zoals op aarde. (anp/mvdb)
(HLN)
Nieuwe aanwijzing voor water op 'superaarde'
Aarde, Neptunus, GJ 1214 b. Foto: Wikimedia
Er zijn nieuwe aanwijzingen dat een planeet buiten ons zonnestelsel water bevat. In de dampkring van de planeet GJ 1214 b is stoom of dichte bewolking aangetroffen. Dat heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) vandaag naar buiten gebracht. De ontdekking verschijnt morgen in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
Het is de eerste keer dat de atmosfeer van een zogeheten superaarde is geanalyseerd. Een superaarde is een planeet buiten ons zonnestelsel, die qua samenstelling lijkt op onze aarde, maar groter is. Vorig jaar hadden de onderzoekers al beschreven dat GJ 1214 b mogelijk voor driekwart is bedekt met water en ijs.
GJ 1214 b is bijna drie keer zo groot als de aarde en meer dan zes keer zo zwaar. De planeet staat heel dicht bij zijn ster, waardoor een omloop kort duurt. Om de 38 uur trekt de planeet voor de ster langs. Het licht van de ster schijnt dan door de dampkring van GJ 1214 b. Door naar dat licht te kijken, hebben de astronomen de atmosfeer van de planeet kunnen onderzoeken.
De planeet GJ 1214b staat op ongeveer veertig lichtjaar afstand van de aarde, in het sterrenbeeld Slangendrager. Ondanks de aanwezigheid van water lijkt de superaarde te warm voor leven zoals op aarde. (anp/mvdb)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-12-2010
Kleine exoplaneet heeft wellicht een atmosfeer met waterdamp of nevels
De relatief kleine exoplaneet GJ 1214b heeft een atmosfeer die veel waterdamp bevat. Wellicht is hij gehuld in wolken en mist.
Impressie van GJ 1214b, met een massa van zes maal die van de aarde een van de kleinste exoplaneten.
Nature/P. Kempton
Niet eerder is de atmosfeer van een planeet buiten ons zonnestelsel (een exoplaneet) zo nauwkeurig geanalyseerd. Ook is het voor het eerst dat er aanwijzing zijn gevonden voor waterdamp bij een zo kleine planeet (Nature, 2 december 2010).
GJ 1214b behoort tot de exoplaneten die, vanaf de aarde gezien, hun aanwezigheid verraden door tijdens elke omloop voor hun ster langs passeren. Bij deze regelmatig optredende overgangen schermt de planeet een klein deel van de ster af. Zo lijkt de ster tijdelijk minder helder te stralen.
Ook de gassen in de eventuele atmosfeer van de exoplaneet absorberen licht. Afhankelijk van hun aard doen ze dat bij de ene golflengte meer dan bij de andere. Door nauwkeurig te meten bij welke golflengten de meeste absorptie plaatsvindt, kunnen astronomen de samenstelling en opbouw van de planeetatmosfeer reconstrueren.
Eerder onderzoek aan GJ 1214b had al laten zien dat deze planeet bijna drie keer zo groot is als de aarde, maar slechts ongeveer zesmaal zo zwaar. Dat betekent dat hij een geringe dichtheid heeft en voor een groot deel uit gas bestaat. Het meest voor de hand liggend leek waterstofgas – het meest voorkomende element in het heelal. Maar bij nieuwe metingen met de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili is verrassend genoeg géén waterstof gevonden.
Het lijkt er dus op dat GJ 1214b géén dikke atmosfeer van waterstofgas heeft, zoals de grote planeten in ons zonnestelsel.
Wel zou zijn dampkring uit zwaardere gassen kunnen bestaan: waterdamp is daarvan de belangrijkste kandidaat. Zware gassen blijven namelijk dichterbij het planeetoppervlak, waardoor tijdens planeetovergangen het meeste sterlicht eraan voorbijgaat.
De meetresultaten laten ook een andere interpretatie toe. Volgens de onderzoekers is het mogelijk dat de atmosfeer van GJ 1214b tóch grotendeels uit waterstof bestaat. De absorberende werking van de waterstofmoleculen zou dan worden gemaskeerd door mist of hoge wolkensluiers. Vervolgonderzoek met de Hubble-ruimtetelescoop moet hier uitsluitsel over geven.
(nrc)
Kleine exoplaneet heeft wellicht een atmosfeer met waterdamp of nevels
De relatief kleine exoplaneet GJ 1214b heeft een atmosfeer die veel waterdamp bevat. Wellicht is hij gehuld in wolken en mist.
Impressie van GJ 1214b, met een massa van zes maal die van de aarde een van de kleinste exoplaneten.
Nature/P. Kempton
Niet eerder is de atmosfeer van een planeet buiten ons zonnestelsel (een exoplaneet) zo nauwkeurig geanalyseerd. Ook is het voor het eerst dat er aanwijzing zijn gevonden voor waterdamp bij een zo kleine planeet (Nature, 2 december 2010).
GJ 1214b behoort tot de exoplaneten die, vanaf de aarde gezien, hun aanwezigheid verraden door tijdens elke omloop voor hun ster langs passeren. Bij deze regelmatig optredende overgangen schermt de planeet een klein deel van de ster af. Zo lijkt de ster tijdelijk minder helder te stralen.
Ook de gassen in de eventuele atmosfeer van de exoplaneet absorberen licht. Afhankelijk van hun aard doen ze dat bij de ene golflengte meer dan bij de andere. Door nauwkeurig te meten bij welke golflengten de meeste absorptie plaatsvindt, kunnen astronomen de samenstelling en opbouw van de planeetatmosfeer reconstrueren.
Eerder onderzoek aan GJ 1214b had al laten zien dat deze planeet bijna drie keer zo groot is als de aarde, maar slechts ongeveer zesmaal zo zwaar. Dat betekent dat hij een geringe dichtheid heeft en voor een groot deel uit gas bestaat. Het meest voor de hand liggend leek waterstofgas – het meest voorkomende element in het heelal. Maar bij nieuwe metingen met de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili is verrassend genoeg géén waterstof gevonden.
Het lijkt er dus op dat GJ 1214b géén dikke atmosfeer van waterstofgas heeft, zoals de grote planeten in ons zonnestelsel.
Wel zou zijn dampkring uit zwaardere gassen kunnen bestaan: waterdamp is daarvan de belangrijkste kandidaat. Zware gassen blijven namelijk dichterbij het planeetoppervlak, waardoor tijdens planeetovergangen het meeste sterlicht eraan voorbijgaat.
De meetresultaten laten ook een andere interpretatie toe. Volgens de onderzoekers is het mogelijk dat de atmosfeer van GJ 1214b tóch grotendeels uit waterstof bestaat. De absorberende werking van de waterstofmoleculen zou dan worden gemaskeerd door mist of hoge wolkensluiers. Vervolgonderzoek met de Hubble-ruimtetelescoop moet hier uitsluitsel over geven.
(nrc)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-12-2010
Exoplaneet WASP-12b bevat veel koolstof
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft voor het eerst aanzienlijke hoeveelheden koolstof waargenomen in de atmosfeer van een exoplaneet. De atmosfeer van de zware exoplaneet WASP-12b bevat zelfs zo veel koolstof, dat het aannemelijk lijkt dat de planeet zelf niet uit siliciumhoudend gesteente is opgebouwd, maar uit pure koolstof, bijvoorbeeld in de vorm van diamant of grafiet (Nature, 9 december).
De koolstofrijke planeet draait op een afstand van slechts 4 miljoen kilometer om de 1200 lichtjaar verre ster WASP-12, die iets heter is dan onze zon. Met een oppervlaktetemperatuur van meer dan 2200 graden is hij de heetste exoplaneet die we kennen. De samenstelling van WASP-12b is afgeleid uit de warmtestraling die hij op verschillende golflengten uitzendt.
Theorieën over de samenstelling van 'hete Jupiters' zoals WASP-12b gaan ervan uit dat hun atmosferen veel (zuurstofhoudende) waterdamp en weinig (koolstofhoudende) methaan bevatten. Maar uit dit onderzoek blijkt dat er in de atmosfeer van WASP-12b juist veel methaan zit, en minder waterdamp dan verwacht.
Volgens de onderzoekers kan dat betekenen dat de bouwstenen waaruit WASP-12b en eventuele soortgenoten miljarden jaren geleden zijn samengeklonterd uit een teerachtige substantie hebben bestaan. Als dat zo is, verschilt het planetenstelsel van WASP-12 sterk van het onze, dat uit ijzige, waterrijke bouwstenen is opgebouwd.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet WASP-12b bevat veel koolstof
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft voor het eerst aanzienlijke hoeveelheden koolstof waargenomen in de atmosfeer van een exoplaneet. De atmosfeer van de zware exoplaneet WASP-12b bevat zelfs zo veel koolstof, dat het aannemelijk lijkt dat de planeet zelf niet uit siliciumhoudend gesteente is opgebouwd, maar uit pure koolstof, bijvoorbeeld in de vorm van diamant of grafiet (Nature, 9 december).
De koolstofrijke planeet draait op een afstand van slechts 4 miljoen kilometer om de 1200 lichtjaar verre ster WASP-12, die iets heter is dan onze zon. Met een oppervlaktetemperatuur van meer dan 2200 graden is hij de heetste exoplaneet die we kennen. De samenstelling van WASP-12b is afgeleid uit de warmtestraling die hij op verschillende golflengten uitzendt.
Theorieën over de samenstelling van 'hete Jupiters' zoals WASP-12b gaan ervan uit dat hun atmosferen veel (zuurstofhoudende) waterdamp en weinig (koolstofhoudende) methaan bevatten. Maar uit dit onderzoek blijkt dat er in de atmosfeer van WASP-12b juist veel methaan zit, en minder waterdamp dan verwacht.
Volgens de onderzoekers kan dat betekenen dat de bouwstenen waaruit WASP-12b en eventuele soortgenoten miljarden jaren geleden zijn samengeklonterd uit een teerachtige substantie hebben bestaan. Als dat zo is, verschilt het planetenstelsel van WASP-12 sterk van het onze, dat uit ijzige, waterrijke bouwstenen is opgebouwd.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-12-2010
Vierde reuzenplaneet ontdekt bij jonge ster
AMSTERDAM - Sterrenkundigen hebben een vierde planeet ontdekt bij de jonge ster HR8799. Dat meldt het wetenschappelijke magazine Nature.
De eerste drie planeten van de ster werden in 2008 ontdekt. Het planetenstelsel van HR8799 is een van de weinige waarvan beeldmateriaal bestaat. Alle vier de planeten zijn ruwweg vijf tot zeven keer zo zwaar als de planeet Jupiter.
Het zijn dus echte reuzen, wat des te opmerkelijker is als je bedenkt dat hun moederster maar ongeveer dertig miljoen jaar oud is. Ter vergelijking: ons zonnestelsel bestaat al ongeveer 4,6 miljard jaar.
Klein wonder
De vorming van zulke grote planeten kan blijkbaar vlotjes verlopen .Computermodellen laten echter zien dat de reuzenplaneten zulke grote aantrekkingskrachten op elkaar uitoefenen, dat het een klein wonder is dat ze nog met z'n vieren zijn.
De komende tientallen jaren zal naar verwachting uit verdere waarnemingen blijken hoe stabiel het huidige stelsel is. Ook zullen dan mogelijk nog meer planeten bij HR 8799 worden opgespoord.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
Vierde reuzenplaneet ontdekt bij jonge ster
AMSTERDAM - Sterrenkundigen hebben een vierde planeet ontdekt bij de jonge ster HR8799. Dat meldt het wetenschappelijke magazine Nature.
De eerste drie planeten van de ster werden in 2008 ontdekt. Het planetenstelsel van HR8799 is een van de weinige waarvan beeldmateriaal bestaat. Alle vier de planeten zijn ruwweg vijf tot zeven keer zo zwaar als de planeet Jupiter.
Het zijn dus echte reuzen, wat des te opmerkelijker is als je bedenkt dat hun moederster maar ongeveer dertig miljoen jaar oud is. Ter vergelijking: ons zonnestelsel bestaat al ongeveer 4,6 miljard jaar.
Klein wonder
De vorming van zulke grote planeten kan blijkbaar vlotjes verlopen .Computermodellen laten echter zien dat de reuzenplaneten zulke grote aantrekkingskrachten op elkaar uitoefenen, dat het een klein wonder is dat ze nog met z'n vieren zijn.
De komende tientallen jaren zal naar verwachting uit verdere waarnemingen blijken hoe stabiel het huidige stelsel is. Ook zullen dan mogelijk nog meer planeten bij HR 8799 worden opgespoord.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
14-12-2010
Astronomen uit Qatar ontdekken exoplaneet
Een internationaal team van astronomen heeft een planeet ontdekt bij een naamloze ster op een afstand van 550 lichtjaar. Dat is op zich niet zo bijzonder, ware het niet dat de exoplaneet op naam komt van de oliestaat Qatar.
De planeet is opgespoord met het automatische camerasysteem Alsubai, een opstelling van een handjevol digitale camera's, die zich overigens niet in Qatar bevindt, maar in de Amerikaanse staat New Mexico. Vergelijkbare systemen staan op La Palma en in Zuid-Afrika. Met Alsubai worden de helderheden van honderdduizenden sterren gemeten. Daarbij houdt een computer bij of daar sterren tussenzitten die regelmatige helderheidsveranderingen vertonen.
Andere oorzaak
In veel gevallen zullen deze fluctuaties een andere oorzaak hebben, maar zo af en toe wordt er op die manier een ster ontdekt waar een planeet omheen draait die (vanaf de aarde gezien) steeds voor zijn ster langs trekt. Vervolgwaarnemingen met grote telescopen in de VS en Groot-Brittannië hebben aangetoond dat één van de sterren die het Alsubai-systeem op deze manier heeft opgespoord inderdaad van die planeetovergangen vertoont.
Kwart groter
Planeet Qatar-1b is bijna een kwart groter en tien procent zwaarder dan de planeet Jupiter. Hij draait op een afstand van slechts 3,5 miljoen kilometer om zijn ster en heeft daardoor een oppervlaktetemperatuur van ongeveer 1100 graden Celsius. Zulke planeten worden ook wel 'hete Jupiters' genoemd.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
Astronomen uit Qatar ontdekken exoplaneet
Een internationaal team van astronomen heeft een planeet ontdekt bij een naamloze ster op een afstand van 550 lichtjaar. Dat is op zich niet zo bijzonder, ware het niet dat de exoplaneet op naam komt van de oliestaat Qatar.
De planeet is opgespoord met het automatische camerasysteem Alsubai, een opstelling van een handjevol digitale camera's, die zich overigens niet in Qatar bevindt, maar in de Amerikaanse staat New Mexico. Vergelijkbare systemen staan op La Palma en in Zuid-Afrika. Met Alsubai worden de helderheden van honderdduizenden sterren gemeten. Daarbij houdt een computer bij of daar sterren tussenzitten die regelmatige helderheidsveranderingen vertonen.
Andere oorzaak
In veel gevallen zullen deze fluctuaties een andere oorzaak hebben, maar zo af en toe wordt er op die manier een ster ontdekt waar een planeet omheen draait die (vanaf de aarde gezien) steeds voor zijn ster langs trekt. Vervolgwaarnemingen met grote telescopen in de VS en Groot-Brittannië hebben aangetoond dat één van de sterren die het Alsubai-systeem op deze manier heeft opgespoord inderdaad van die planeetovergangen vertoont.
Kwart groter
Planeet Qatar-1b is bijna een kwart groter en tien procent zwaarder dan de planeet Jupiter. Hij draait op een afstand van slechts 3,5 miljoen kilometer om zijn ster en heeft daardoor een oppervlaktetemperatuur van ongeveer 1100 graden Celsius. Zulke planeten worden ook wel 'hete Jupiters' genoemd.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
een impressie van die planeetquote:Op woensdag 15 december 2010 03:17 schreef Yi--Long het volgende:
14-12-2010
Astronomen uit Qatar ontdekken exoplaneet
[ afbeelding ]
Een internationaal team van astronomen heeft een planeet ontdekt bij een naamloze ster op een afstand van 550 lichtjaar. Dat is op zich niet zo bijzonder, ware het niet dat de exoplaneet op naam komt van de oliestaat Qatar.
De planeet is opgespoord met het automatische camerasysteem Alsubai, een opstelling van een handjevol digitale camera's, die zich overigens niet in Qatar bevindt, maar in de Amerikaanse staat New Mexico. Vergelijkbare systemen staan op La Palma en in Zuid-Afrika. Met Alsubai worden de helderheden van honderdduizenden sterren gemeten. Daarbij houdt een computer bij of daar sterren tussenzitten die regelmatige helderheidsveranderingen vertonen.
Andere oorzaak
In veel gevallen zullen deze fluctuaties een andere oorzaak hebben, maar zo af en toe wordt er op die manier een ster ontdekt waar een planeet omheen draait die (vanaf de aarde gezien) steeds voor zijn ster langs trekt. Vervolgwaarnemingen met grote telescopen in de VS en Groot-Brittannië hebben aangetoond dat één van de sterren die het Alsubai-systeem op deze manier heeft opgespoord inderdaad van die planeetovergangen vertoont.
Kwart groter
Planeet Qatar-1b is bijna een kwart groter en tien procent zwaarder dan de planeet Jupiter. Hij draait op een afstand van slechts 3,5 miljoen kilometer om zijn ster en heeft daardoor een oppervlaktetemperatuur van ongeveer 1100 graden Celsius. Zulke planeten worden ook wel 'hete Jupiters' genoemd.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
het stelsel heet FIFA en de planeet heeft een vergulde maan genaamd Blatter
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
hahaquote:
[..]
een impressie van die planeet
[ afbeelding ]
het stelsel heet FIFA en de planeet heeft een vergulde maan genaamd Blatter
15-12-2010quote:
Help mee met het zoeken van exo planeten!
http://www.planethunters.org/
Wereldwijde 'planetenjacht' gestart
Sterrenkundigen die naar planeten bij andere sterren speuren, roepen de hulp in van vrijwilligers. Iedereen met een computer en interverbinding kan nu de gegevens helpen uitpluizen die met de NASA-satelliet Kepler zijn verzameld.
De Kepler-satelliet houdt sinds een jaar de helderheden van ongeveer 150.000 sterren in de gaten. In de berg gegevens die dat oplevert, zoeken computers naar de regelmatige fluctuaties zoals die worden veroorzaakt door planeten die voor hun moederster langs trekken. Dat heeft al honderden potentiële exoplaneten opgeleverd.
Computerzoekprogramma's werken echter volgens een aangeleerd stramien en 'zien' daardoor nog wel eens wat over het hoofd. Het is de bedoeling dat de deelnemers aan het Planet Hunters-project die missers opsporen. Het menselijk brein in nu eenmaal beter in patroonherkenning dan een computer.
Deelnemers hoeven niets van sterrenkunde of exoplaneten af te weten. Ze krijgen chaotisch ogende grafiekjes te zien, waarin de meest opmerkelijke 'helderheidsdips' moeten worden aangegeven. Sterrenkundigen zorgen voor de verdere verwerking van deze meetpunten.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Zo vind je ze, zo ben je ze weer kwijt..quote:
Help mee met het zoeken van exo planeten!
http://www.planethunters.org/
VREETPLANEET
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
eventjes maarquote:
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-01-2011
Man ontdekt vier planeten via de pc
Door: Martijn Verkuil
Peter Jalowiczor, 45 jaar uit South Yorkshire is een amateur astronoom die in zijn vrije tijd thuis naar nieuwe planeten zoekt. Hij bezit echter geen telescoop maar gebruikt hiervoor zijn pc en niet zonder succes. Hij ontdekte maar liefst vier nieuwe planeten zo schrijft de Daily Mail.
De informatie die de pc van Jalowiczor ontdekte heeft ervoor gezorgd dat wetenschappers vier gasbollen heeft ontdekt buiten het zonnestelsel.
Jalowiczor wordt officieel genoemd door de Lick-Carnegie Planet Search Team aan de universiteit van Californië als medeontdekker van de planeten HD31253b, HD218566b, HD177830c and HD99492c.
Jalowiczor heeft twee wetenschappelijke titels en is altijd geïnteresseerd geweest in astronomie. Het feit dat hij wordt erkend als medeontdekker van de planeten zorgt ervoor dat hij zich in de zevende hemel voelt.
Met slechts twee computers werden avonden achter elkaar analyses gemaakt van duizenden rekenmodellen die uitgegeven zijn door astronomen van de Californische universiteit. De informatie van de universiteit werd vrijgegeven aan het publiek zodat ook amateur astronomen ermee aan de slag konden.
Jalowiczor is sinds maart 2007 bezig geweest om de data te analyseren en grafieken te maken. Hij zocht daarbij naar kleine veranderingen in sterren die alleen maar veroorzaakt konden worden door planeten. Omdat sterren zo ver weg zijn, kunnen ze niet direct met een telescoop worden waargenomen en de planeten eromheen al helemaal niet. Men let in dit geval op indirecte effecten om het bestaan van een planeet te bewijzen zoals veranderingen in beweging van sterren.
De eerste van dergelijke exoplaneten' is in 1995 ontdekt en tot de dag van vandaag zijn er 515 planeten ontdekt. He gros van deze planeten heeft de enorme grootte van Jupiter.
http://www.dailymail.co.u(...)-home-telescope.html
(computeridee.nl)
Man ontdekt vier planeten via de pc
Door: Martijn Verkuil
Peter Jalowiczor, 45 jaar uit South Yorkshire is een amateur astronoom die in zijn vrije tijd thuis naar nieuwe planeten zoekt. Hij bezit echter geen telescoop maar gebruikt hiervoor zijn pc en niet zonder succes. Hij ontdekte maar liefst vier nieuwe planeten zo schrijft de Daily Mail.
De informatie die de pc van Jalowiczor ontdekte heeft ervoor gezorgd dat wetenschappers vier gasbollen heeft ontdekt buiten het zonnestelsel.
Jalowiczor wordt officieel genoemd door de Lick-Carnegie Planet Search Team aan de universiteit van Californië als medeontdekker van de planeten HD31253b, HD218566b, HD177830c and HD99492c.
Jalowiczor heeft twee wetenschappelijke titels en is altijd geïnteresseerd geweest in astronomie. Het feit dat hij wordt erkend als medeontdekker van de planeten zorgt ervoor dat hij zich in de zevende hemel voelt.
Met slechts twee computers werden avonden achter elkaar analyses gemaakt van duizenden rekenmodellen die uitgegeven zijn door astronomen van de Californische universiteit. De informatie van de universiteit werd vrijgegeven aan het publiek zodat ook amateur astronomen ermee aan de slag konden.
Jalowiczor is sinds maart 2007 bezig geweest om de data te analyseren en grafieken te maken. Hij zocht daarbij naar kleine veranderingen in sterren die alleen maar veroorzaakt konden worden door planeten. Omdat sterren zo ver weg zijn, kunnen ze niet direct met een telescoop worden waargenomen en de planeten eromheen al helemaal niet. Men let in dit geval op indirecte effecten om het bestaan van een planeet te bewijzen zoals veranderingen in beweging van sterren.
De eerste van dergelijke exoplaneten' is in 1995 ontdekt en tot de dag van vandaag zijn er 515 planeten ontdekt. He gros van deze planeten heeft de enorme grootte van Jupiter.
http://www.dailymail.co.u(...)-home-telescope.html
(computeridee.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
8 januari 2011
Chatten met planetenjagers
AMSTERDAM - Op de 217e bijeenkomst van de American Astronomical Society, die volgende week wordt gehouden in Seattle, zullen veel nieuwe resultaten gepresenteerd worden van de NASA-ruimtetelescoop Kepler, die jacht maakt op planeten bij andere sterren.
In verband daarmee organiseert NASA een online chatsessie waarbij het publiek vragen kan stellen aan Natalie Batalha van de San Jose State University, een van de wetenschappelijke leiders van het Kepler-project.
De online chatsessie vindt plaats op maandag 10 januari om 21.30 uur Nederlandse tijd en duurt ongeveer een uur.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
Chatten met planetenjagers
AMSTERDAM - Op de 217e bijeenkomst van de American Astronomical Society, die volgende week wordt gehouden in Seattle, zullen veel nieuwe resultaten gepresenteerd worden van de NASA-ruimtetelescoop Kepler, die jacht maakt op planeten bij andere sterren.
In verband daarmee organiseert NASA een online chatsessie waarbij het publiek vragen kan stellen aan Natalie Batalha van de San Jose State University, een van de wetenschappelijke leiders van het Kepler-project.
De online chatsessie vindt plaats op maandag 10 januari om 21.30 uur Nederlandse tijd en duurt ongeveer een uur.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
10-01-2011
Exoplaneet doet ster sneller draaien
De kleine ster HD 189733 lijkt te zijn aangezwengeld door de forse planeet die er op geringe afstand omheen draait. Dat blijkt uit Amerikaanse onderzoek dat vandaag tijdens de 217de bijeenkomst van de American Astronomy Society in Seattle (VS) is gepresenteerd.
Planeet HD 189733b is ongeveer net zo zwaar als Jupiter. Maar daar houden de overeenkomsten tussen de twee ook wel zo'n beetje op. HD 189733b bevindt zich op een afstand van minder dan vijf miljoen kilometer van zijn ster en cirkelt daar in iets meer dan twee dagen omheen.
De invloed van getijden en magnetische velden is op die kleine afstand dermate groot, dat de planeet zijn moederster als het ware meesleept. Hierdoor gaat niet alleen de ster steeds sneller ronddraaien (de rotatietijd is nog maar twaalf dagen), maar neemt ook de baansnelheid van de planeet af. Dat laatste heeft tot gevolg dat de planeet steeds dichter naar de ster toe spiraalt. Dit proces zal er uiteindelijk waarschijnlijk toe leiden dat de planeet aan flarden wordt gescheurd.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
[ Bericht 78% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 11-01-2011 09:11:37 ]
Exoplaneet doet ster sneller draaien
De kleine ster HD 189733 lijkt te zijn aangezwengeld door de forse planeet die er op geringe afstand omheen draait. Dat blijkt uit Amerikaanse onderzoek dat vandaag tijdens de 217de bijeenkomst van de American Astronomy Society in Seattle (VS) is gepresenteerd.
Planeet HD 189733b is ongeveer net zo zwaar als Jupiter. Maar daar houden de overeenkomsten tussen de twee ook wel zo'n beetje op. HD 189733b bevindt zich op een afstand van minder dan vijf miljoen kilometer van zijn ster en cirkelt daar in iets meer dan twee dagen omheen.
De invloed van getijden en magnetische velden is op die kleine afstand dermate groot, dat de planeet zijn moederster als het ware meesleept. Hierdoor gaat niet alleen de ster steeds sneller ronddraaien (de rotatietijd is nog maar twaalf dagen), maar neemt ook de baansnelheid van de planeet af. Dat laatste heeft tot gevolg dat de planeet steeds dichter naar de ster toe spiraalt. Dit proces zal er uiteindelijk waarschijnlijk toe leiden dat de planeet aan flarden wordt gescheurd.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
[ Bericht 78% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 11-01-2011 09:11:37 ]
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-01-2011
Keplersatelliet vindt eerste exoplaneet die uit gesteente bestaat
© afp
De Keplersatelliet van de NASA heeft voor het eerst in zijn missie samen met telescopen op de grond een planeet buiten ons zonnestelsel gevonden die uit gesteente bestaat. Dat heeft het Amerikaanse ruimtevaartbureau bekendgemaakt.
Op basis data die gedurende acht maanden werden vergaard, kwamen wetenschappers tot de bevinding dat exoplaneet Kepler-10b uit gesteente bestaat. "Het is het eerst solide bewijs van (het bestaan van) een gesteenteplaneet die rond een andere ster dan de onze wentelt", zegt wetenschapper Natalie Batalha van de NASA. Het hemellichaam is 1,4 keer zo groot als de aarde en is de tot nu toe kleinst ontdekte planeet buiten ons zonnestelsel.
Twintig keer dichter
De in maart 2009 gelanceerde en 590 miljoen dollar kostende Kepler speurt in het bijzonder naar aarde-achtige planeten in of nabij de levensvatbare zone rond sterren in onze Melkweg, in de zone van een planetair stelsel waar er vloeibaar water op het oppervlak van een planeet kan zijn. Exoplaneet Kepler-10b bevindt zich echter 20 keer dichter tot moederster Kepler-10 dan Mercurius tot onze Zon, goed voor een omloop van 0,84 dagen, en bevindt zich (dus) niet in dat levensvatbaar gebied. Kepler-10 b draait in een stelsel op meer dan 2.000 lichtjaar van ons. (belga/kh)
(HLN)
Keplersatelliet vindt eerste exoplaneet die uit gesteente bestaat
© afp
De Keplersatelliet van de NASA heeft voor het eerst in zijn missie samen met telescopen op de grond een planeet buiten ons zonnestelsel gevonden die uit gesteente bestaat. Dat heeft het Amerikaanse ruimtevaartbureau bekendgemaakt.
Op basis data die gedurende acht maanden werden vergaard, kwamen wetenschappers tot de bevinding dat exoplaneet Kepler-10b uit gesteente bestaat. "Het is het eerst solide bewijs van (het bestaan van) een gesteenteplaneet die rond een andere ster dan de onze wentelt", zegt wetenschapper Natalie Batalha van de NASA. Het hemellichaam is 1,4 keer zo groot als de aarde en is de tot nu toe kleinst ontdekte planeet buiten ons zonnestelsel.
Twintig keer dichter
De in maart 2009 gelanceerde en 590 miljoen dollar kostende Kepler speurt in het bijzonder naar aarde-achtige planeten in of nabij de levensvatbare zone rond sterren in onze Melkweg, in de zone van een planetair stelsel waar er vloeibaar water op het oppervlak van een planeet kan zijn. Exoplaneet Kepler-10b bevindt zich echter 20 keer dichter tot moederster Kepler-10 dan Mercurius tot onze Zon, goed voor een omloop van 0,84 dagen, en bevindt zich (dus) niet in dat levensvatbaar gebied. Kepler-10 b draait in een stelsel op meer dan 2.000 lichtjaar van ons. (belga/kh)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Leuk! Een mooie ontdekking. Met een langere waarneemtijd kunnen dan ws ook soortgelijke planeten op grotere afstand tot de ster gevonden worden.quote:
10-01-2011
Keplersatelliet vindt eerste exoplaneet die uit gesteente bestaat
[ afbeelding ]
© afp
De Keplersatelliet van de NASA heeft voor het eerst in zijn missie samen met telescopen op de grond een planeet buiten ons zonnestelsel gevonden die uit gesteente bestaat. Dat heeft het Amerikaanse ruimtevaartbureau bekendgemaakt.
Op basis data die gedurende acht maanden werden vergaard, kwamen wetenschappers tot de bevinding dat exoplaneet Kepler-10b uit gesteente bestaat. "Het is het eerst solide bewijs van (het bestaan van) een gesteenteplaneet die rond een andere ster dan de onze wentelt", zegt wetenschapper Natalie Batalha van de NASA. Het hemellichaam is 1,4 keer zo groot als de aarde en is de tot nu toe kleinst ontdekte planeet buiten ons zonnestelsel.
Twintig keer dichter
De in maart 2009 gelanceerde en 590 miljoen dollar kostende Kepler speurt in het bijzonder naar aarde-achtige planeten in of nabij de levensvatbare zone rond sterren in onze Melkweg, in de zone van een planetair stelsel waar er vloeibaar water op het oppervlak van een planeet kan zijn. Exoplaneet Kepler-10b bevindt zich echter 20 keer dichter tot moederster Kepler-10 dan Mercurius tot onze Zon, goed voor een omloop van 0,84 dagen, en bevindt zich (dus) niet in dat levensvatbaar gebied. Kepler-10 b draait in een stelsel op meer dan 2.000 lichtjaar van ons. (belga/kh)
(HLN)
16-01-2011
Heetste exoplaneet: 3200 graden
Exoplaneet WASP-33b heeft een temperatuur van ca. 3200 graden en is daarmee de heetste exoplaneet die tot nu toe bekend is. De temperatuur is afgeleid uit infraroodmetingen die verricht zijn met de 4,2-meter William Herschel Telescope op La Palma. WASP-33b is een 'hete Jupiter' - een gasplaneet in een kleine omloopbaan. De omlooptijd bedraagt minder dan dertig uur. De witte moederster is met een oppervlaktetemperatuur van ca. 9000 graden zelf ook aanzienlijk heter dan de zon. De nieuwe metingen worden beschreven in een artikel dat binnenkort gepubliceerd wordt in Montly Notices of the Royal Astronomical Society .
(allesoversterrenkunde)
Heetste exoplaneet: 3200 graden
Exoplaneet WASP-33b heeft een temperatuur van ca. 3200 graden en is daarmee de heetste exoplaneet die tot nu toe bekend is. De temperatuur is afgeleid uit infraroodmetingen die verricht zijn met de 4,2-meter William Herschel Telescope op La Palma. WASP-33b is een 'hete Jupiter' - een gasplaneet in een kleine omloopbaan. De omlooptijd bedraagt minder dan dertig uur. De witte moederster is met een oppervlaktetemperatuur van ca. 9000 graden zelf ook aanzienlijk heter dan de zon. De nieuwe metingen worden beschreven in een artikel dat binnenkort gepubliceerd wordt in Montly Notices of the Royal Astronomical Society .
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-01-2011
Scheve banen van exoplaneten wijzen op zwaartekrachtsstoringen
AMSTERDAM - Met de Japanse 8,2-meter Subaru-telescoop op Mauna Kea, Hawaii, is ontdekt dat de omloopbanen van sommige exoplaneten sterk geheld zijn ten opzichte van het evenaarvlak van hun moederster.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
Het gaat om de exoplaneten HAT-P-11 en XO-4. Beide zijn 'hete Jupiters': zware reuzenplaneten in extreem kleine omloopbanen.
In ons eigen zonnestelsel vallen de banen van de planeten min of meer samen met het evenaarvlak van de zon - precies wat je verwacht wanneer het zonnestelsel ontstaan is uit een platte, ronddraaiende schijf van gas en stof.
Van de vele 'hete Jupiters' die de afgelopen vijftien jaar zijn ontdekt, wordt aangenomen dat ze op grotere afstand van hun moederster zijn ontstaan, en door een of ander mechanisme naar binnen zijn 'gemigreerd'.
Geen sprake van wrijving
Welk mechanisme dat is geweest, is echter niet duidelijk. De nieuwe resultaten doen vermoeden dat er in het geval van HAT-P-11 en XO-4 in elk geval geen sprake is geweest van wrijving en energieverlies door de beweging van de planeet in de resterende gas- en stofschijf waaruit hij bestond.
In dat geval zou de baan nog steeds min of meer moeten samenvallen met het evenaarvlak van de ster. In plaats daarvan zou de baanmigratie veroorzaakt kunnen zijn door zwaartekrachtsstoringen van andere zware planeten in het stelsel.
Computersimulaties
Computersimulaties laten zien dat zulke verstoringen kunnen leiden tot de meest uitzonderlijke planeetbanen. De 'verstorende' planeet kan zelfs de ruimte in zijn geslingerd.
De scheve ligging van de planeetbanen kon achterhaald worden door metingen aan een subtiel spectroscopisch effect tijdens de overgang van de planeet: vanaf de aarde zien we de planeetbanen vrijwel exact van opzij, waardoor hij eens per omloop voor zijn moederster langs beweegt.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
(nu.nl)
Scheve banen van exoplaneten wijzen op zwaartekrachtsstoringen
AMSTERDAM - Met de Japanse 8,2-meter Subaru-telescoop op Mauna Kea, Hawaii, is ontdekt dat de omloopbanen van sommige exoplaneten sterk geheld zijn ten opzichte van het evenaarvlak van hun moederster.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
Het gaat om de exoplaneten HAT-P-11 en XO-4. Beide zijn 'hete Jupiters': zware reuzenplaneten in extreem kleine omloopbanen.
In ons eigen zonnestelsel vallen de banen van de planeten min of meer samen met het evenaarvlak van de zon - precies wat je verwacht wanneer het zonnestelsel ontstaan is uit een platte, ronddraaiende schijf van gas en stof.
Van de vele 'hete Jupiters' die de afgelopen vijftien jaar zijn ontdekt, wordt aangenomen dat ze op grotere afstand van hun moederster zijn ontstaan, en door een of ander mechanisme naar binnen zijn 'gemigreerd'.
Geen sprake van wrijving
Welk mechanisme dat is geweest, is echter niet duidelijk. De nieuwe resultaten doen vermoeden dat er in het geval van HAT-P-11 en XO-4 in elk geval geen sprake is geweest van wrijving en energieverlies door de beweging van de planeet in de resterende gas- en stofschijf waaruit hij bestond.
In dat geval zou de baan nog steeds min of meer moeten samenvallen met het evenaarvlak van de ster. In plaats daarvan zou de baanmigratie veroorzaakt kunnen zijn door zwaartekrachtsstoringen van andere zware planeten in het stelsel.
Computersimulaties
Computersimulaties laten zien dat zulke verstoringen kunnen leiden tot de meest uitzonderlijke planeetbanen. De 'verstorende' planeet kan zelfs de ruimte in zijn geslingerd.
De scheve ligging van de planeetbanen kon achterhaald worden door metingen aan een subtiel spectroscopisch effect tijdens de overgang van de planeet: vanaf de aarde zien we de planeetbanen vrijwel exact van opzij, waardoor hij eens per omloop voor zijn moederster langs beweegt.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
wat gebeurt er met dit gas wanneer dit zo heet wordt? je zou kunnen stellen dat dit allemaal gaat verdampen en er een sintel als kern overblijft..quote:
16-01-2011
Heetste exoplaneet: 3200 graden
[ afbeelding ]
Exoplaneet WASP-33b heeft een temperatuur van ca. 3200 graden en is daarmee de heetste exoplaneet die tot nu toe bekend is. De temperatuur is afgeleid uit infraroodmetingen die verricht zijn met de 4,2-meter William Herschel Telescope op La Palma. WASP-33b is een 'hete Jupiter' - een gasplaneet in een kleine omloopbaan. De omlooptijd bedraagt minder dan dertig uur. De witte moederster is met een oppervlaktetemperatuur van ca. 9000 graden zelf ook aanzienlijk heter dan de zon. De nieuwe metingen worden beschreven in een artikel dat binnenkort gepubliceerd wordt in Montly Notices of the Royal Astronomical Society .
(allesoversterrenkunde)
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
sorry, ik ben geen natuurkundigequote:
[..]
wat gebeurt er met dit gas wanneer dit zo heet wordt? je zou kunnen stellen dat dit allemaal gaat verdampen en er een sintel als kern overblijft..
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19 januari 2011
'Eerste leefbare planeet' blijft spoorloos
AMSTERDAM - In september vorig jaar maakten Amerikaanse astronomen de ontdekking bekend van de eerste potentieel leefbare exoplaneet. Exoplaneten zijn planeten die draaien om andere sterren dan de Zon.
Maar enkele weken later al uitten sterrenkundigen van de universiteit van Genève die bij dezelfde ster - Gliese 581 - naar planeten hadden gespeurd hun twijfels over deze primeur. Het lijkt er steeds meer op dat de onderzoekers uit Genève gelijk krijgen. Het bestaan van planeet Gliese 581g - de zesde die bij Gliese 581 ontdekt zou zijn - werd afgeleid uit kleine schommelbewegingen van zijn moederster. Zijn afstand tot de rode dwergster zou precies goed zijn voor het ontstaan van leven: niet te koud, niet te warm.
Een statistische analyse van de gezamenlijke Amerikaanse en Europese meetgegevens doet de hoop op een leefbare planeet echter vervliegen.
Ruis
Als er al een planeet op die afstand rond Gliese 581 draait, gaat de door hem veroorzaakte schommelbeweging geheel ten onder in de onvermijdelijke ruis van de meetonzekerheden. De kans dat Gliese 581g echt bestaat is daarmee geslonken tot minder dan 0,01 procent. Al zijn de oorspronkelijke ontdekkers van de planeet het daar natuurlijk niet mee eens.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
'Eerste leefbare planeet' blijft spoorloos
AMSTERDAM - In september vorig jaar maakten Amerikaanse astronomen de ontdekking bekend van de eerste potentieel leefbare exoplaneet. Exoplaneten zijn planeten die draaien om andere sterren dan de Zon.
Maar enkele weken later al uitten sterrenkundigen van de universiteit van Genève die bij dezelfde ster - Gliese 581 - naar planeten hadden gespeurd hun twijfels over deze primeur. Het lijkt er steeds meer op dat de onderzoekers uit Genève gelijk krijgen. Het bestaan van planeet Gliese 581g - de zesde die bij Gliese 581 ontdekt zou zijn - werd afgeleid uit kleine schommelbewegingen van zijn moederster. Zijn afstand tot de rode dwergster zou precies goed zijn voor het ontstaan van leven: niet te koud, niet te warm.
Een statistische analyse van de gezamenlijke Amerikaanse en Europese meetgegevens doet de hoop op een leefbare planeet echter vervliegen.
Ruis
Als er al een planeet op die afstand rond Gliese 581 draait, gaat de door hem veroorzaakte schommelbeweging geheel ten onder in de onvermijdelijke ruis van de meetonzekerheden. De kans dat Gliese 581g echt bestaat is daarmee geslonken tot minder dan 0,01 procent. Al zijn de oorspronkelijke ontdekkers van de planeet het daar natuurlijk niet mee eens.
© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Zo irritant dat 2012 meteen aangenomen de datum is...quote:
tweede zon
Zal dit het zoeken naar planeten de komende jaren niet bemoeilijken?
@Yi--Long
We hebben 581d toch nog
Dat is waar, en wie weet komt 581g later alsnog weer in beeld.quote:@Yi--Long
We hebben 581d toch nog
Mijn droom is dat elk land op Aarde geld opzij legt voor een mega telescoop, zodat we zelfs continenten kunnen bekijken van exo planeten. Het is al haalbaar, het enige dat ons tegen houd is geld. Wie weet dat we dan verlichte steden zien op werelden ver hier vandaan...
De James Webb Space Telescope staat al in de planning..quote:
[..]
Dat is waar, en wie weet komt 581g later alsnog weer in beeld.
Mijn droom is dat elk land op Aarde geld opzij legt voor een mega telescoop, zodat we zelfs continenten kunnen bekijken van exo planeten. Het is al haalbaar, het enige dat ons tegen houd is geld. Wie weet dat we dan verlichte steden zien op werelden ver hier vandaan...
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
02-02-2011
Nieuw planetenstelsel ontdekt
© ap
Amerikaanse astronomen hebben een nieuw planetenstelsel ontdekt. Rond de ster Kepler-11 staan zeker zes planeten. De afstand tussen die planeten en deze ster is zo klein, dat er waarschijnlijk geen leven mogelijk is. Het gaat om het meest compacte planetenstelsel dat ooit is gevonden.
Dat heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA woensdag bekendgemaakt. De ontdekking verschijnt donderdag in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
De ster en de zes planeten staan op ongeveer 2000 lichtjaar afstand van de aarde. Het stelsel werd ontdekt met de ruimtetelescoop Kepler. Die werd twee jaar geleden gelanceerd om te zoeken naar planeten als de aarde buiten ons zonnestelsel. In theorie is daar leven mogelijk, als zo'n planeet niet te dicht bij en niet te ver van zijn ster staat.
In zijn zoektocht kijkt de Kepler naar ongeveer een kwart procent van de sterrenhemel. In dat minieme gebied heeft de Kepler al meer dan 1200 planeten ontdekt. Ruim vijftig daarvan bevinden zich in de zogeheten 'bewoonbare zone'. "Het feit dat we zo veel planeten hebben gevonden in zo'n piepklein gedeelte van de hemel geeft aan dat er in het heelal mogelijk talloze planeten rond sterren als de zon draaien", stelt de NASA. (anp/mvdb)
Illustratie van Kepler-11 © ap
(HLN)
Nieuw planetenstelsel ontdekt
© ap
Amerikaanse astronomen hebben een nieuw planetenstelsel ontdekt. Rond de ster Kepler-11 staan zeker zes planeten. De afstand tussen die planeten en deze ster is zo klein, dat er waarschijnlijk geen leven mogelijk is. Het gaat om het meest compacte planetenstelsel dat ooit is gevonden.
Dat heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA woensdag bekendgemaakt. De ontdekking verschijnt donderdag in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
De ster en de zes planeten staan op ongeveer 2000 lichtjaar afstand van de aarde. Het stelsel werd ontdekt met de ruimtetelescoop Kepler. Die werd twee jaar geleden gelanceerd om te zoeken naar planeten als de aarde buiten ons zonnestelsel. In theorie is daar leven mogelijk, als zo'n planeet niet te dicht bij en niet te ver van zijn ster staat.
In zijn zoektocht kijkt de Kepler naar ongeveer een kwart procent van de sterrenhemel. In dat minieme gebied heeft de Kepler al meer dan 1200 planeten ontdekt. Ruim vijftig daarvan bevinden zich in de zogeheten 'bewoonbare zone'. "Het feit dat we zo veel planeten hebben gevonden in zo'n piepklein gedeelte van de hemel geeft aan dat er in het heelal mogelijk talloze planeten rond sterren als de zon draaien", stelt de NASA. (anp/mvdb)
Illustratie van Kepler-11 © ap
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
waren er geen aanwijzingen voor rotsachtige planeten nét buiten die zone?quote:
02-02-2011
Nieuw planetenstelsel ontdekt
[ afbeelding ]
© ap
Amerikaanse astronomen hebben een nieuw planetenstelsel ontdekt. Rond de ster Kepler-11 staan zeker zes planeten. De afstand tussen die planeten en deze ster is zo klein, dat er waarschijnlijk geen leven mogelijk is. Het gaat om het meest compacte planetenstelsel dat ooit is gevonden.
Dat heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA woensdag bekendgemaakt. De ontdekking verschijnt donderdag in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
De ster en de zes planeten staan op ongeveer 2000 lichtjaar afstand van de aarde. Het stelsel werd ontdekt met de ruimtetelescoop Kepler. Die werd twee jaar geleden gelanceerd om te zoeken naar planeten als de aarde buiten ons zonnestelsel. In theorie is daar leven mogelijk, als zo'n planeet niet te dicht bij en niet te ver van zijn ster staat.
In zijn zoektocht kijkt de Kepler naar ongeveer een kwart procent van de sterrenhemel. In dat minieme gebied heeft de Kepler al meer dan 1200 planeten ontdekt. Ruim vijftig daarvan bevinden zich in de zogeheten 'bewoonbare zone'. "Het feit dat we zo veel planeten hebben gevonden in zo'n piepklein gedeelte van de hemel geeft aan dat er in het heelal mogelijk talloze planeten rond sterren als de zon draaien", stelt de NASA. (anp/mvdb)
[ afbeelding ]
Illustratie van Kepler-11 © ap
(HLN)
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
02-02-2011
Planetenoogst Kepler-satelliet passeert de 1000
Naast het zesvoudige planetenstelsel dat deze week uitgebreid in Nature wordt besproken, heeft de NASA-satelliet Kepler nog veel meer (kandidaat-)planeten opgespoord. De teller staat inmiddels op 1235, en dat is alleen nog maar de oogst voor de periode mei-september 2009.
Kepler houdt sinds 12 mei 2009 de helderheden van meer dan 156.000 zonachtige sterren in de gaten. De sterren waar, vanaf de aarde gezien, planeten voorlangs bewegen, zijn herkenbaar aan regelmatig optredende helderheidsdipjes. De op deze manier gevonden kandidaten moeten nader worden onderzocht, om te controleren of het ook echt om planeten gaat. En dat kan maanden, in sommige gevallen zelfs jaren duren.
Van de 1235 kandidaten zijn er 68 ongeveer zo groot als de aarde, 288 zijn een maatje groter en worden 'superaardes' genoemd. Daarnaast zijn er 662 mogelijke planeten ter grootte van Neptunus gevonden, 165 van het kaliber Jupiter en 19 'superjupiters'. Een stuk of vijftig van de planeten bevinden zich in de 'leefbare zone' van hun ster: daar kunnen dus temperaturen heersen waarbij water in vloeibare vorm kan bestaan.
Kepler zal nog tot zeker tot november 2012 naar planeten blijven zoeken. Het is goed om daarbij te bedenken dat de satelliet maar een kleine fractie van alle mogelijke planeten kan opsporen. Op de eerste plaats overziet zijn telescoop maar 1/400 deel van de hemel, en bovendien zullen de planeten van de meeste sterren vanaf de aarde gezien nooit voor hun moederster langs bewegen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Planetenoogst Kepler-satelliet passeert de 1000
Naast het zesvoudige planetenstelsel dat deze week uitgebreid in Nature wordt besproken, heeft de NASA-satelliet Kepler nog veel meer (kandidaat-)planeten opgespoord. De teller staat inmiddels op 1235, en dat is alleen nog maar de oogst voor de periode mei-september 2009.
Kepler houdt sinds 12 mei 2009 de helderheden van meer dan 156.000 zonachtige sterren in de gaten. De sterren waar, vanaf de aarde gezien, planeten voorlangs bewegen, zijn herkenbaar aan regelmatig optredende helderheidsdipjes. De op deze manier gevonden kandidaten moeten nader worden onderzocht, om te controleren of het ook echt om planeten gaat. En dat kan maanden, in sommige gevallen zelfs jaren duren.
Van de 1235 kandidaten zijn er 68 ongeveer zo groot als de aarde, 288 zijn een maatje groter en worden 'superaardes' genoemd. Daarnaast zijn er 662 mogelijke planeten ter grootte van Neptunus gevonden, 165 van het kaliber Jupiter en 19 'superjupiters'. Een stuk of vijftig van de planeten bevinden zich in de 'leefbare zone' van hun ster: daar kunnen dus temperaturen heersen waarbij water in vloeibare vorm kan bestaan.
Kepler zal nog tot zeker tot november 2012 naar planeten blijven zoeken. Het is goed om daarbij te bedenken dat de satelliet maar een kleine fractie van alle mogelijke planeten kan opsporen. Op de eerste plaats overziet zijn telescoop maar 1/400 deel van de hemel, en bovendien zullen de planeten van de meeste sterren vanaf de aarde gezien nooit voor hun moederster langs bewegen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-02-2011
"Vijftig miljard planeten in Melkweg"
© ap
Er zijn mogelijk zowat 50 miljard planeten in het melkwegstelsel. Daarvan kunnen er 500 miljoen zich binnen de "levensvatbare zone" rond een ster bevinden. Dat schatten astronomen op basis van gegevens die de Keplersatelliet verzamelde.
De astronomen maakten een extrapolatie op basis van een klein stukje hemel dat Kepler al onderzocht. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA zei eerder dat Kepler bij een analyse van meer 156.000 sterren 1.235 kandidaat-planeten vond, waarvan er 68 qua grootte op de aarde lijken.
Kepler is ontworpen om planeten in de Melkweg te zoeken die op de aarde lijken. Maar om mogelijk leven te herbergen moeten die planeten zich binnen de "levensvatbare zone" rond een ster bevinden, waar het niet te heet en niet te koud is. (belga/odbs)
(HLN)
"Vijftig miljard planeten in Melkweg"
© ap
Er zijn mogelijk zowat 50 miljard planeten in het melkwegstelsel. Daarvan kunnen er 500 miljoen zich binnen de "levensvatbare zone" rond een ster bevinden. Dat schatten astronomen op basis van gegevens die de Keplersatelliet verzamelde.
De astronomen maakten een extrapolatie op basis van een klein stukje hemel dat Kepler al onderzocht. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA zei eerder dat Kepler bij een analyse van meer 156.000 sterren 1.235 kandidaat-planeten vond, waarvan er 68 qua grootte op de aarde lijken.
Kepler is ontworpen om planeten in de Melkweg te zoeken die op de aarde lijken. Maar om mogelijk leven te herbergen moeten die planeten zich binnen de "levensvatbare zone" rond een ster bevinden, waar het niet te heet en niet te koud is. (belga/odbs)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-02-2011
Planeet ontdekt bij jonge ster?
Met behulp van ESO's Very Large Telescope heeft een internationaal team van astronomen de kortlevende materieschijf waargenomen rond een jonge ster die in het beginstadium van planeetvorming verkeert. Voor het eerst is daarbij een kleine begeleider ontdekt die mogelijk de veroorzaker is van de brede lege zone in die schijf.
Planeten ontstaan uit de materieschijven rond jonge sterren, maar de overgang van stofschijf naar planetenstelsel gaat snel en er zijn maar weinig objecten bekend die zich in dit stadium bevinden. Eén van die objecten is T Chamaeleontis (T Cha), een onopvallende ster in het kleine zuidelijke sterrenbeeld Kameleon die vergelijkbaar is met de zon, maar dan veel jonger. T Cha bevindt zich op ongeveer 330 lichtjaar van de aarde en is slechts ongeveer zeven miljoen jaar oud.
In de stofschijf rond T Cha is een lege zone ontdekt, die ongeveer 20 miljoen kilometer van de ster begint en ruim een miljard kilometer verder naar buiten eindigt. Omdat dit een aanwijzing zou kunnen zijn dat zich hier planeten hebben gevormd, hebben de astronomen met een speciale camera van de VLT naar de ster gekeken. Daarbij is, op ongeveer een miljard kilometer van de ster, een klein object ontdekt. Latere waarnemingen zullen moeten uitwijzen of deze begeleider een planeet is of een bruine dwerg (een 'mislukte ster').
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Planeet ontdekt bij jonge ster?
Met behulp van ESO's Very Large Telescope heeft een internationaal team van astronomen de kortlevende materieschijf waargenomen rond een jonge ster die in het beginstadium van planeetvorming verkeert. Voor het eerst is daarbij een kleine begeleider ontdekt die mogelijk de veroorzaker is van de brede lege zone in die schijf.
Planeten ontstaan uit de materieschijven rond jonge sterren, maar de overgang van stofschijf naar planetenstelsel gaat snel en er zijn maar weinig objecten bekend die zich in dit stadium bevinden. Eén van die objecten is T Chamaeleontis (T Cha), een onopvallende ster in het kleine zuidelijke sterrenbeeld Kameleon die vergelijkbaar is met de zon, maar dan veel jonger. T Cha bevindt zich op ongeveer 330 lichtjaar van de aarde en is slechts ongeveer zeven miljoen jaar oud.
In de stofschijf rond T Cha is een lege zone ontdekt, die ongeveer 20 miljoen kilometer van de ster begint en ruim een miljard kilometer verder naar buiten eindigt. Omdat dit een aanwijzing zou kunnen zijn dat zich hier planeten hebben gevormd, hebben de astronomen met een speciale camera van de VLT naar de ster gekeken. Daarbij is, op ongeveer een miljard kilometer van de ster, een klein object ontdekt. Latere waarnemingen zullen moeten uitwijzen of deze begeleider een planeet is of een bruine dwerg (een 'mislukte ster').
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-02-2011
Twee exoplaneten delen één en dezelfde baan
In de stortvloed aan gegevens die de naar planeten speurende Kepler-satelliet naar de aarde stuurt, is een uniek planetenstelsel aangetroffen. Rond de ster KOI-730 draaien vier planeten, waarvan er twee in dezelfde baan om hun moederster draaien.
Het tweetal heeft een omlooptijd van iets minder dan tien dagen. Ze houden daarbij steeds dezelfde afstand tot elkaar: de ene loopt precies zestig graden - een zesde deel van een cirkel - voor op de andere.
Die zestig graden is geen toeval. Zestig graden voor en achter elke planeet die om een ster draait, ligt een zogeheten Lagrangepunt. In dat punt is de gecombineerde zwaartekrachtsaantrekking van ster en planeet precies groot genoeg om een daar aanwezig object een stabiele positie te laten innemen. De planeet Jupiter bijvoorbeeld, heeft op die punten een aantal kleine planetoïden in bedwang.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Twee exoplaneten delen één en dezelfde baan
In de stortvloed aan gegevens die de naar planeten speurende Kepler-satelliet naar de aarde stuurt, is een uniek planetenstelsel aangetroffen. Rond de ster KOI-730 draaien vier planeten, waarvan er twee in dezelfde baan om hun moederster draaien.
Het tweetal heeft een omlooptijd van iets minder dan tien dagen. Ze houden daarbij steeds dezelfde afstand tot elkaar: de ene loopt precies zestig graden - een zesde deel van een cirkel - voor op de andere.
Die zestig graden is geen toeval. Zestig graden voor en achter elke planeet die om een ster draait, ligt een zogeheten Lagrangepunt. In dat punt is de gecombineerde zwaartekrachtsaantrekking van ster en planeet precies groot genoeg om een daar aanwezig object een stabiele positie te laten innemen. De planeet Jupiter bijvoorbeeld, heeft op die punten een aantal kleine planetoïden in bedwang.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-03-2011
Planeet bij ster Bèta Pictoris opnieuw gefotografeerd
Met de Europese Very Large Telescope in Chili zijn nieuwe opnamen gemaakt van de planeet bij de ster Bèta Pictoris. Ook zijn de massa en de temperatuur van de planeet gemeten.
Bèta Pictoris is een jonge ster op een afstand van ruim 63 lichtjaar. Al meer dan 25 jaar is bekend dat deze ster omgeven is door een schijf van gas en stof waarin planeten kunnen ontstaan. Het heeft echter tot 2009 geduurd voordat in deze schijf ook werkelijk een planeet werd opgespoord.
Uit de nieuwe VLT-waarnemingen blijkt dat deze planeet zeven tot elf keer zo zwaar is als de planeet Jupiter. Zijn oppervlaktetemperatuur ligt tussen de 1100 en 1700 graden.
Volgens het internationale team van sterrenkundigen dat de planeet onderzocht heeft, wijst deze hoge temperatuur erop dat de planeet nog maar kort geleden is ontstaan. Hij heeft gewoon nog niet de tijd gehad om de warmte kwijt te raken die hij ten gevolge van het samenklonteringsproces in de stofschijf heeft verkregen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Planeet bij ster Bèta Pictoris opnieuw gefotografeerd
Met de Europese Very Large Telescope in Chili zijn nieuwe opnamen gemaakt van de planeet bij de ster Bèta Pictoris. Ook zijn de massa en de temperatuur van de planeet gemeten.
Bèta Pictoris is een jonge ster op een afstand van ruim 63 lichtjaar. Al meer dan 25 jaar is bekend dat deze ster omgeven is door een schijf van gas en stof waarin planeten kunnen ontstaan. Het heeft echter tot 2009 geduurd voordat in deze schijf ook werkelijk een planeet werd opgespoord.
Uit de nieuwe VLT-waarnemingen blijkt dat deze planeet zeven tot elf keer zo zwaar is als de planeet Jupiter. Zijn oppervlaktetemperatuur ligt tussen de 1100 en 1700 graden.
Volgens het internationale team van sterrenkundigen dat de planeet onderzocht heeft, wijst deze hoge temperatuur erop dat de planeet nog maar kort geleden is ontstaan. Hij heeft gewoon nog niet de tijd gehad om de warmte kwijt te raken die hij ten gevolge van het samenklonteringsproces in de stofschijf heeft verkregen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-03-2011
Amerikaanse astronomen ontdekken nieuw planetenstelsel
Amerikaanse astronomen hebben een nieuw planetenstelsel ontdekt. Rond de ster Kepler-11 staan zeker zes planeten. De afstand tussen die planeten en deze ster is zo klein, dat er waarschijnlijk geen leven mogelijk is. Het gaat om het meest compacte planetenstelsel dat ooit is gevonden.
Rond de ster Kepler-11 staan zes planeten
Dat heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA woensdag bekendgemaakt. De ontdekking verschijnt donderdag in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
Lichtjaren
De ster en de zes planeten staan op ongeveer tweeduizend lichtjaar afstand van de aarde. Het stelsel werd ontdekt met de ruimtetelescoop Kepler. Die werd twee jaar geleden gelanceerd om te zoeken naar planeten als de aarde buiten ons zonnestelsel.
In theorie is daar leven mogelijk, als zo’n planeet niet te dicht bij en niet te ver van zijn ster staat.
Bewoonbare zone
In zijn zoektocht kijkt de Kepler naar ongeveer een kwart procent van de sterrenhemel. In dat minieme gebied heeft de Kepler al meer dan 1.200 planeten ontdekt. Ruim vijftig daarvan bevinden zich in de zogeheten 'bewoonbare zone'.
'Het feit dat we zo veel planeten hebben gevonden in zo’n piepklein gedeelte van de hemel geeft aan dat er in het heelal mogelijk talloze planeten rond sterren als de zon draaien,' aldus de NASA.
Door Arne Hankel
(Elsevier)
Amerikaanse astronomen ontdekken nieuw planetenstelsel
Amerikaanse astronomen hebben een nieuw planetenstelsel ontdekt. Rond de ster Kepler-11 staan zeker zes planeten. De afstand tussen die planeten en deze ster is zo klein, dat er waarschijnlijk geen leven mogelijk is. Het gaat om het meest compacte planetenstelsel dat ooit is gevonden.
Rond de ster Kepler-11 staan zes planeten
Dat heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA woensdag bekendgemaakt. De ontdekking verschijnt donderdag in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
Lichtjaren
De ster en de zes planeten staan op ongeveer tweeduizend lichtjaar afstand van de aarde. Het stelsel werd ontdekt met de ruimtetelescoop Kepler. Die werd twee jaar geleden gelanceerd om te zoeken naar planeten als de aarde buiten ons zonnestelsel.
In theorie is daar leven mogelijk, als zo’n planeet niet te dicht bij en niet te ver van zijn ster staat.
Bewoonbare zone
In zijn zoektocht kijkt de Kepler naar ongeveer een kwart procent van de sterrenhemel. In dat minieme gebied heeft de Kepler al meer dan 1.200 planeten ontdekt. Ruim vijftig daarvan bevinden zich in de zogeheten 'bewoonbare zone'.
'Het feit dat we zo veel planeten hebben gevonden in zo’n piepklein gedeelte van de hemel geeft aan dat er in het heelal mogelijk talloze planeten rond sterren als de zon draaien,' aldus de NASA.
Door Arne Hankel
(Elsevier)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-03-2011
Tweelingsatelliet voor zonneonderzoek ontdekt mogelijke planeet
Bij de ster HD 213597 is waarschijnlijk een planeet ontdekt. Na meer dan vijfhonderd van die ontdekkingen is dat nauwelijks nieuws meer. Bijzonder is wel dat deze mogelijke exoplaneet is opgespoord met een instrument van de tweelingsatelliet STEREO.
De beide STEREO-satellieten van NASA houden zich vooral bezig met het waarnemen van de zon. Maar als daar weinig activiteit is, doen ze ook andere waarnemingen. Zo hebben ze onder meer de atmosfeer van Venus en enkele kometen onderzocht. Ook worden met grote regelmaat opnamen gemaakt van stukjes sterrenhemel.
Bij die laatste activiteit zijn honderden sterren ontdekt waarvan de helderheid niet geheel constant is. Van ruim honderd van die sterren was het veranderlijke gedrag niet eerder waargenomen. En in één geval lijken de regelmatige helderheidsvariaties te worden veroorzaakt door een planeet die, vanaf de aarde gezien, bij elke omloop voor de ster langs passeert.
Vervolgwaarnemingen zullen moeten uitwijzen of er inderdaad een planeet om HD 213597 cirkelt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Tweelingsatelliet voor zonneonderzoek ontdekt mogelijke planeet
Bij de ster HD 213597 is waarschijnlijk een planeet ontdekt. Na meer dan vijfhonderd van die ontdekkingen is dat nauwelijks nieuws meer. Bijzonder is wel dat deze mogelijke exoplaneet is opgespoord met een instrument van de tweelingsatelliet STEREO.
De beide STEREO-satellieten van NASA houden zich vooral bezig met het waarnemen van de zon. Maar als daar weinig activiteit is, doen ze ook andere waarnemingen. Zo hebben ze onder meer de atmosfeer van Venus en enkele kometen onderzocht. Ook worden met grote regelmaat opnamen gemaakt van stukjes sterrenhemel.
Bij die laatste activiteit zijn honderden sterren ontdekt waarvan de helderheid niet geheel constant is. Van ruim honderd van die sterren was het veranderlijke gedrag niet eerder waargenomen. En in één geval lijken de regelmatige helderheidsvariaties te worden veroorzaakt door een planeet die, vanaf de aarde gezien, bij elke omloop voor de ster langs passeert.
Vervolgwaarnemingen zullen moeten uitwijzen of er inderdaad een planeet om HD 213597 cirkelt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-03-2011
Hete exoplaneet is toch niet in wolken gehuld
Exoplaneet GJ 1214b, die tot de 'superaardes' wordt gerekend, is hoogstwaarschijnlijk niet in wolken gehuld. Dat blijkt uit vervolgonderzoek door hetzelfde team van astronomen dat eind vorig jaar een eerste analyse van de atmosfeer van deze planeet publiceerde.
De atmosfeer van GJ 1214b wordt spectroscopisch onderzocht op momenten dat de planeet voor zijn moederster langstrekt. Tijdens zo'n planeetovergang worden specifieke golflengten van het sterlicht door de atmosfeer geabsorbeerd, die kenmerkend zijn voor de chemische samenstelling ervan.
De eerste metingen lieten twee mogelijkheden open. De ene was dat de planeet was gehuld in een waterstofrijke en zeer mistige atmosfeer, de andere dat de atmosfeer uit waterdamp en zwaardere gassen bestond. De vervolgmetingen laten zien dat de eerste mogelijkheid geschrapt kan worden en dat de atmosfeer van GJ 1214b voor ongeveer tien procent uit waterdamp bestaat. De temperatuur op de planeet bedraagt ongeveer 280 graden Celsius.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Hete exoplaneet is toch niet in wolken gehuld
Exoplaneet GJ 1214b, die tot de 'superaardes' wordt gerekend, is hoogstwaarschijnlijk niet in wolken gehuld. Dat blijkt uit vervolgonderzoek door hetzelfde team van astronomen dat eind vorig jaar een eerste analyse van de atmosfeer van deze planeet publiceerde.
De atmosfeer van GJ 1214b wordt spectroscopisch onderzocht op momenten dat de planeet voor zijn moederster langstrekt. Tijdens zo'n planeetovergang worden specifieke golflengten van het sterlicht door de atmosfeer geabsorbeerd, die kenmerkend zijn voor de chemische samenstelling ervan.
De eerste metingen lieten twee mogelijkheden open. De ene was dat de planeet was gehuld in een waterstofrijke en zeer mistige atmosfeer, de andere dat de atmosfeer uit waterdamp en zwaardere gassen bestond. De vervolgmetingen laten zien dat de eerste mogelijkheid geschrapt kan worden en dat de atmosfeer van GJ 1214b voor ongeveer tien procent uit waterdamp bestaat. De temperatuur op de planeet bedraagt ongeveer 280 graden Celsius.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-03-2011
Aardeachtige planeten zijn gemakkelijker te vinden dan gedacht
De afgelopen tien jaar hebben astronomen honderden planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt. Of daar planeten tussen zitten waar leven mogelijk is, moet nog blijken. Maar als het aan de Amerikaanse astronoom Eric Agol ligt, zal de eerste leefbare planeet op een nogal onverwachte plek worden gevonden: in de omgeving van een uitgeputte ster.
In een artikel in de Astrophysical Journal Letters oppert Agol dat leefbare planeten ter grootte van de aarde veel gemakkelijker vindbaar zijn als ze om zogeheten witte dwergen cirkelen. Een witte dwerg is het restant van een ster die, tegen het einde van zijn bestaan, zijn buitenste gaslagen heeft afgestoten. Aanvankelijk is zo'n restant heel heet, maar uiteindelijk wordt hij koeler dan de zon, waardoor de zone waar aangename temperaturen heersen heel dicht bij de ster komt te liggen.
Eventuele planeten die zich in die zone bevinden, zijn al vindbaar met een relatief kleine telescoop mits ze tijdens elke omloop, vanaf de aarde gezien, eventjes vóór hun ster langs trekken. Zulke planeetovergangen hebben tot gevolg dat de ster met grote regelmaat kleine helderheidsdipjes vertoont.
Agol stelt voor om de 20.000 meest nabije witte dwergen op de aanwezigheid van planeten in de leefbare zone te onderzoeken. Dat is wel een hele klus, want daartoe moet elk van die sterren zeker enkele tientallen uren worden waargenomen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Aardeachtige planeten zijn gemakkelijker te vinden dan gedacht
De afgelopen tien jaar hebben astronomen honderden planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt. Of daar planeten tussen zitten waar leven mogelijk is, moet nog blijken. Maar als het aan de Amerikaanse astronoom Eric Agol ligt, zal de eerste leefbare planeet op een nogal onverwachte plek worden gevonden: in de omgeving van een uitgeputte ster.
In een artikel in de Astrophysical Journal Letters oppert Agol dat leefbare planeten ter grootte van de aarde veel gemakkelijker vindbaar zijn als ze om zogeheten witte dwergen cirkelen. Een witte dwerg is het restant van een ster die, tegen het einde van zijn bestaan, zijn buitenste gaslagen heeft afgestoten. Aanvankelijk is zo'n restant heel heet, maar uiteindelijk wordt hij koeler dan de zon, waardoor de zone waar aangename temperaturen heersen heel dicht bij de ster komt te liggen.
Eventuele planeten die zich in die zone bevinden, zijn al vindbaar met een relatief kleine telescoop mits ze tijdens elke omloop, vanaf de aarde gezien, eventjes vóór hun ster langs trekken. Zulke planeetovergangen hebben tot gevolg dat de ster met grote regelmaat kleine helderheidsdipjes vertoont.
Agol stelt voor om de 20.000 meest nabije witte dwergen op de aanwezigheid van planeten in de leefbare zone te onderzoeken. Dat is wel een hele klus, want daartoe moet elk van die sterren zeker enkele tientallen uren worden waargenomen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-04-2011
Zonne-satellieten kunnen mogelijk exoplaneten ontdekken
De twee Amerikaanse STEREO-ruimtesondes, die zich aan weerszijden van de zon bevinden voor gedetailleerd onderzoek aan onze eigen ster, kunnen in de toekomst wellicht planeten ontdekken bij andere sterren. Dat beweren sterrenkundigen van de University of Central Lancashire vandaag op de National Astronomy Meeting (NAM 2011) van de Royal Astronomical Society in Llandudno, Wales.
De onderzoekers hebben met behulp van de STEREO-ruimtesondes 122 tot nu toe onbekende eclipserende dubbelsterren ontdekt. Op de foto's die gemaakt worden door de gevoelige camera's van de ruimtesondes zijn tot op heden bijna één miljoen sterren vastgelegd, waarvan de helderheidsveranderingen in de loop van de tijd nauwkeurig gemeten kunnen worden. Bij eclipserende dubbelsterren is die helderheid veranderlijk, doordat er sprake is van twee sterren die in een kleine baan om elkaar heen draaien en elkaar daarbij regelmatig bedekken.
Volgens Danielle Bewsher moet het mogelijk zijn om met de STEREO-camera's nog veel kleinere helderheidsvariaties te meten, en op die manier exoplaneten op het spoor te komen die eens per omloop voor hun moederster langs trekken en daarbij een klein beetje sterlicht onderscheppen.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Zonne-satellieten kunnen mogelijk exoplaneten ontdekken
De twee Amerikaanse STEREO-ruimtesondes, die zich aan weerszijden van de zon bevinden voor gedetailleerd onderzoek aan onze eigen ster, kunnen in de toekomst wellicht planeten ontdekken bij andere sterren. Dat beweren sterrenkundigen van de University of Central Lancashire vandaag op de National Astronomy Meeting (NAM 2011) van de Royal Astronomical Society in Llandudno, Wales.
De onderzoekers hebben met behulp van de STEREO-ruimtesondes 122 tot nu toe onbekende eclipserende dubbelsterren ontdekt. Op de foto's die gemaakt worden door de gevoelige camera's van de ruimtesondes zijn tot op heden bijna één miljoen sterren vastgelegd, waarvan de helderheidsveranderingen in de loop van de tijd nauwkeurig gemeten kunnen worden. Bij eclipserende dubbelsterren is die helderheid veranderlijk, doordat er sprake is van twee sterren die in een kleine baan om elkaar heen draaien en elkaar daarbij regelmatig bedekken.
Volgens Danielle Bewsher moet het mogelijk zijn om met de STEREO-camera's nog veel kleinere helderheidsvariaties te meten, en op die manier exoplaneten op het spoor te komen die eens per omloop voor hun moederster langs trekken en daarbij een klein beetje sterlicht onderscheppen.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-04-2011
Zwarte bomen op planeet met twee zonnen?
Het klinkt als science fiction, maar op een exoplaneet met twee zonnen aan de hemel zouden zwarte bomen kunnen groeien. Dat beweert Jack O'Malley-James van de University of St Andrews vandaag op de National Astronomy Meeting (NAM 2011) van de Royal Astronomical Society in Llandudno, Wales.
O'Malley-James heeft onderzocht hoe fotosynthese zich zou kunnen ontwikkelen op planeten die een baan beschrijven rond een dubbelster. Hij denkt dat zich op zo'n planeet plantaardig leven zou kunnen ontwikkelen dat niet alleen zichtbaar licht via fotosynthese omzet in voedingsstoffen, maar daarvoor ook infrarode of ultraviolette straling kan gebruiken. En wanneer een van de twee sterren een zwakke rode dwerg is, zullen bomen wellicht elke vorm van opvallende straling gebruiken voor fotosynthese, zodat ze niets meer weerkaatsen en er dus zwart uitzien.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Zwarte bomen op planeet met twee zonnen?
Het klinkt als science fiction, maar op een exoplaneet met twee zonnen aan de hemel zouden zwarte bomen kunnen groeien. Dat beweert Jack O'Malley-James van de University of St Andrews vandaag op de National Astronomy Meeting (NAM 2011) van de Royal Astronomical Society in Llandudno, Wales.
O'Malley-James heeft onderzocht hoe fotosynthese zich zou kunnen ontwikkelen op planeten die een baan beschrijven rond een dubbelster. Hij denkt dat zich op zo'n planeet plantaardig leven zou kunnen ontwikkelen dat niet alleen zichtbaar licht via fotosynthese omzet in voedingsstoffen, maar daarvoor ook infrarode of ultraviolette straling kan gebruiken. En wanneer een van de twee sterren een zwakke rode dwerg is, zullen bomen wellicht elke vorm van opvallende straling gebruiken voor fotosynthese, zodat ze niets meer weerkaatsen en er dus zwart uitzien.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
http://www.kennislink.nl/publicaties/aarde-2
Interessant artikel over de waarschijnlijk van leven op exoplaneten.
Vooral de voorwaarde van de Galactical Habitat Zone (dus niet de Circumstellar Habitable Zone) kende ik persoonlijk nog niet.
Als dit klopt voldoet nog "maar" 20% van het melkwegstelsel aan een voorwaarde voor leven.
Interessant artikel over de waarschijnlijk van leven op exoplaneten.
Vooral de voorwaarde van de Galactical Habitat Zone (dus niet de Circumstellar Habitable Zone) kende ik persoonlijk nog niet.
Als dit klopt voldoet nog "maar" 20% van het melkwegstelsel aan een voorwaarde voor leven.
Never argue with idiots. First they will lower you to their level then beat you with experience.
28-04-2011
Zeven jaar geleden ontdekte exoplaneet blijkt supercompact
Rond de ster 55 Cancri draait een planeet die weliswaar zestig procent groter is dan de aarde, maar tegelijkertijd acht keer zo zwaar. Daarmee heeft de exoplaneet bijna de dichtheid van lood.
De planeet, die de aanduiding 55 Cancri e draagt, werd in 2004 met een telescoop op aarde ontdekt. Hij verried zijn bestaan doordat hij zijn moederster enigszins aan het schommelen brengt: dat hij behoorlijk zwaar is, stond dus al vast. Dat hij ook relatief klein is, blijkt uit waarnemingen van de Canadese satelliet MOST.
Vanaf de aarde gezien beweegt 55 Cancri e bij elke omloop, die minder dan achttien uur duurt, eventjes voor zijn moederster langs. Met MOST is gemeten dat bij elk van deze planeetovergangen de helderheid van de ster met 0,02 procent afneemt. Uit dat gegeven hebben astronomen de grootte van de planeet berekend.
Geschat wordt dat de temperatuur aan het planeetoppervlak ongeveer 2700 graden bedraagt. 55 Cancri is dus niet alleen loodzwaar, maar ook gloeiendheet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Zeven jaar geleden ontdekte exoplaneet blijkt supercompact
Rond de ster 55 Cancri draait een planeet die weliswaar zestig procent groter is dan de aarde, maar tegelijkertijd acht keer zo zwaar. Daarmee heeft de exoplaneet bijna de dichtheid van lood.
De planeet, die de aanduiding 55 Cancri e draagt, werd in 2004 met een telescoop op aarde ontdekt. Hij verried zijn bestaan doordat hij zijn moederster enigszins aan het schommelen brengt: dat hij behoorlijk zwaar is, stond dus al vast. Dat hij ook relatief klein is, blijkt uit waarnemingen van de Canadese satelliet MOST.
Vanaf de aarde gezien beweegt 55 Cancri e bij elke omloop, die minder dan achttien uur duurt, eventjes voor zijn moederster langs. Met MOST is gemeten dat bij elk van deze planeetovergangen de helderheid van de ster met 0,02 procent afneemt. Uit dat gegeven hebben astronomen de grootte van de planeet berekend.
Geschat wordt dat de temperatuur aan het planeetoppervlak ongeveer 2700 graden bedraagt. 55 Cancri is dus niet alleen loodzwaar, maar ook gloeiendheet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-05-2011
Dichtste en meest solide planeet tot nog toe gevonden
Canadese wetenschappers hebben de meest solide en dichtste planeet tot nu toe gevonden. Zij spreken van een erg belangrijke ontdekking. Dat meldt de Engelse krant The Daily Mail. 55 Cancri E heeft de dichtheid van lood en een oppervlaktetemperatuur van 2,700 graden. De planeet draait in amper 18 uur rond haar ster, die vanop de aarde met het blote oog zichtbaar is.
De rotsachtige planeet heeft een diameter van 21.000 kilometer waardoor deze 60 procent groter is dan de aarde. De massa van de planeet is echter acht keer zo massief als de aarde, en heeft een dichtheid die dubbel zo groot is. Dankzij deze massa en dichtheid, heeft 55 Cancri E een sterke zwaartekracht, waardoor wetenschappers vermoeden dat er toch een atmosfeer aanwezig is.
Evolutie
Hoewel er, onder andere door de veel te hoge temperatuur, geen leven mogelijk is op de planeet, zou de ontdekking ervan toch een belangrijke doorbraak kunnen betekenen in het onderzoek naar de evolutie van planeten. Soortgelijke planeten zijn namelijk erg interessant voor wetenschappers, aangezien er leven zou kunnen mogelijk zijn indien aan alle voorwaarden voldaan wordt.
Hypothesen
Aangezien de planeet zo dicht bij een ster staat, kan er erg veel informatie van de planeet vergaard worden. Volgens Josh Winn van het Massachussetts Institute of Technology is 55 Cancri E "een perfect laboratorium om testen om allerlei dingen te testen". Hierdoor zouden huidige hypotheses en theorieën getoetst kunnen worden aan de werkelijkheid. (sg)
(HLN)
Dichtste en meest solide planeet tot nog toe gevonden
Canadese wetenschappers hebben de meest solide en dichtste planeet tot nu toe gevonden. Zij spreken van een erg belangrijke ontdekking. Dat meldt de Engelse krant The Daily Mail. 55 Cancri E heeft de dichtheid van lood en een oppervlaktetemperatuur van 2,700 graden. De planeet draait in amper 18 uur rond haar ster, die vanop de aarde met het blote oog zichtbaar is.
De rotsachtige planeet heeft een diameter van 21.000 kilometer waardoor deze 60 procent groter is dan de aarde. De massa van de planeet is echter acht keer zo massief als de aarde, en heeft een dichtheid die dubbel zo groot is. Dankzij deze massa en dichtheid, heeft 55 Cancri E een sterke zwaartekracht, waardoor wetenschappers vermoeden dat er toch een atmosfeer aanwezig is.
Evolutie
Hoewel er, onder andere door de veel te hoge temperatuur, geen leven mogelijk is op de planeet, zou de ontdekking ervan toch een belangrijke doorbraak kunnen betekenen in het onderzoek naar de evolutie van planeten. Soortgelijke planeten zijn namelijk erg interessant voor wetenschappers, aangezien er leven zou kunnen mogelijk zijn indien aan alle voorwaarden voldaan wordt.
Hypothesen
Aangezien de planeet zo dicht bij een ster staat, kan er erg veel informatie van de planeet vergaard worden. Volgens Josh Winn van het Massachussetts Institute of Technology is 55 Cancri E "een perfect laboratorium om testen om allerlei dingen te testen". Hierdoor zouden huidige hypotheses en theorieën getoetst kunnen worden aan de werkelijkheid. (sg)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-05-2011
Luikse universiteit ontdekt "Super Aarde" in onze kosmos
Wetenschappers hebben met de Spitzertelecoop van de NASA een "Super Aarde" gevonden die meteen de kleinste exoplaneet is in onze buurt.
Dat heeft de Luikse Universiteit (ULG) vandaag bekendgemaakt. De leider van het onderzoeksproject is Michaël Gillon, een onderzoeker aan die universiteit.
Uit data die de Spitzer in januari heeft vergaard konden vorsers een planeet verschalken rond een ster in het sterrrenbeeld Kreeft, op nauwelijks 42 lichtjaar van ons. De planeet, die zich verraadde bij het passeren voor haar ster, kreeg de welluidende naam 55 CnC e.
Het is een gesteenteplaneet die twee keer de omvang en acht keer de massa van onze aarde heeft. Het is meteen de kleinste exoplaneet in onze kosmische buurt.
Het is ook de eerste keer dat de Spitzer is gebruikt om via de transit voor de moederster een "Super Aarde" te vinden, benadrukt astronoom Michaël Gillon die aan het hoofd staat van het project dat tot de vondst leidde.
55 Cnc e is te groot om alleen uit gesteente te bestaan. Wellicht bestaat de kern uit gesteente met daarrond een dikke laag die vooral uit waterijs zou bestaan.
De vraag is nu of de exoplaneet ook een atmosfeer heeft. Indien dit zo is, kan die gedetailleerd worden bestudeerd. Dit kon niet met andere reeds gevonden gesteenteplaneten rond verder verwijderde en minder heldere sterren.
De op onze zon lijkende moederster is met het blote oog te zien. (belga/adha)
(HLN)
Luikse universiteit ontdekt "Super Aarde" in onze kosmos
Wetenschappers hebben met de Spitzertelecoop van de NASA een "Super Aarde" gevonden die meteen de kleinste exoplaneet is in onze buurt.
Dat heeft de Luikse Universiteit (ULG) vandaag bekendgemaakt. De leider van het onderzoeksproject is Michaël Gillon, een onderzoeker aan die universiteit.
Uit data die de Spitzer in januari heeft vergaard konden vorsers een planeet verschalken rond een ster in het sterrrenbeeld Kreeft, op nauwelijks 42 lichtjaar van ons. De planeet, die zich verraadde bij het passeren voor haar ster, kreeg de welluidende naam 55 CnC e.
Het is een gesteenteplaneet die twee keer de omvang en acht keer de massa van onze aarde heeft. Het is meteen de kleinste exoplaneet in onze kosmische buurt.
Het is ook de eerste keer dat de Spitzer is gebruikt om via de transit voor de moederster een "Super Aarde" te vinden, benadrukt astronoom Michaël Gillon die aan het hoofd staat van het project dat tot de vondst leidde.
55 Cnc e is te groot om alleen uit gesteente te bestaan. Wellicht bestaat de kern uit gesteente met daarrond een dikke laag die vooral uit waterijs zou bestaan.
De vraag is nu of de exoplaneet ook een atmosfeer heeft. Indien dit zo is, kan die gedetailleerd worden bestudeerd. Dit kon niet met andere reeds gevonden gesteenteplaneten rond verder verwijderde en minder heldere sterren.
De op onze zon lijkende moederster is met het blote oog te zien. (belga/adha)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-05-2011
Klimatologen vinden mogelijk levensvatbare exoplaneet
© afp
Een van de planeten rond rode dwergster Gliese 581 zou "levensvatbaar" kunnen zijn, zo hebben klimatologen gemeld.
Wetenschappers vragen zich af welke van de al meer dan 500 gevonden planeten buiten ons zonnestelsel wel eens condities voor leven zouden hebben. Dit vereist een klimaat dat vloeibaar water op het oppervlak mogelijk maakt. Aanvankelijk was Gliese 581d, op 20 lichtjaar van ons en in 2007 ontdekt, geen kandidaat vanwege te koud geacht. De moederster van de waarschijnlijke gesteenteplaneet, zeven keer zo massief als de Aarde, is immers weinig warm. Gliese 581d krijgt aldus drie keer minder energie dan onze planeet van de Zon.
Broeikaseffect
Maar simulaties van een team rond Robin Wordworth en François Forget van het Parijse Institut Pierre Simon Laplace met modellen voor aardse klimaatstudie vond dat de exoplaneet wel eens baat kan hebben van een broeikaseffect, met als gevolg een warm klimaat dat het ontstaan van oceanen, wolken en regen kan bewerkstelligen.
Nachtelijke afkoeling?
Indien er veel CO2 in de atmosfeer van Gliese 581d zou zitten, zou de planeet een afkoeling van de atmosfeer tijdens de nacht kunnen vermijden en zelfs een warm klimaat hebben. Ondanks minder warm dan ons zonlicht, zou de rode straling van Gliese 581 dieper in de atmosfeer van de planeet kunnen binnendringen en dus opwarmen. (belga/gb)
(HLN)
Klimatologen vinden mogelijk levensvatbare exoplaneet
© afp
Een van de planeten rond rode dwergster Gliese 581 zou "levensvatbaar" kunnen zijn, zo hebben klimatologen gemeld.
Wetenschappers vragen zich af welke van de al meer dan 500 gevonden planeten buiten ons zonnestelsel wel eens condities voor leven zouden hebben. Dit vereist een klimaat dat vloeibaar water op het oppervlak mogelijk maakt. Aanvankelijk was Gliese 581d, op 20 lichtjaar van ons en in 2007 ontdekt, geen kandidaat vanwege te koud geacht. De moederster van de waarschijnlijke gesteenteplaneet, zeven keer zo massief als de Aarde, is immers weinig warm. Gliese 581d krijgt aldus drie keer minder energie dan onze planeet van de Zon.
Broeikaseffect
Maar simulaties van een team rond Robin Wordworth en François Forget van het Parijse Institut Pierre Simon Laplace met modellen voor aardse klimaatstudie vond dat de exoplaneet wel eens baat kan hebben van een broeikaseffect, met als gevolg een warm klimaat dat het ontstaan van oceanen, wolken en regen kan bewerkstelligen.
Nachtelijke afkoeling?
Indien er veel CO2 in de atmosfeer van Gliese 581d zou zitten, zou de planeet een afkoeling van de atmosfeer tijdens de nacht kunnen vermijden en zelfs een warm klimaat hebben. Ondanks minder warm dan ons zonlicht, zou de rode straling van Gliese 581 dieper in de atmosfeer van de planeet kunnen binnendringen en dus opwarmen. (belga/gb)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-05-2011
Kepler-satelliet ontdekt opvallend veel meervoudige planetenstelsels
De Amerikaanse satelliet Kepler, die naar planeten buiten ons zonnestelsel speurt, heeft bij opvallend veel sterren meer dan één planeet ontdekt. Dat maken astronomen vandaag bekend tijdens de 218de bijeenkomst van de American Astronomical Society (AAS).
Vóór de lancering van Kepler gingen astronomen ervan uit dat bij slechts een handjevol sterren meer dan één planeet ontdekt zou worden. Die voorzichtige schatting was gebaseerd op het feit dat Kepler alleen planeten kan ontdekken die - vanaf de aarde gezien - bij elke omloop vóór hun ster langs passeren. Als op die manier meerdere planeten bij een ster worden ontdekt, betekent dit dat hun omloopbanen vrijwel precies in hetzelfde vlak moeten liggen.
Een eerste inventarisatie van het Kepleronderzoek heeft, naast ongeveer 800 sterren met één planeet, echter meer dan 100 sterren met twee of meer planeten opgeleverd. Hoe dat komt is nog niet helemaal duidelijk, maar gebleken is dat in alle meervoudige stelsels geen planeten van het kaliber Jupiter voorkomen.
Vermoed wordt dat zulke grote planeten een verstorende invloed hebben op de omloopbanen van de overige planeten in het stelsel. Dat zou bijvoorbeeld verklaren waarom de baanvlakken van de planeten in ons eigen zonnestelsel enigszins schuin op elkaar staan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Kepler-satelliet ontdekt opvallend veel meervoudige planetenstelsels
De Amerikaanse satelliet Kepler, die naar planeten buiten ons zonnestelsel speurt, heeft bij opvallend veel sterren meer dan één planeet ontdekt. Dat maken astronomen vandaag bekend tijdens de 218de bijeenkomst van de American Astronomical Society (AAS).
Vóór de lancering van Kepler gingen astronomen ervan uit dat bij slechts een handjevol sterren meer dan één planeet ontdekt zou worden. Die voorzichtige schatting was gebaseerd op het feit dat Kepler alleen planeten kan ontdekken die - vanaf de aarde gezien - bij elke omloop vóór hun ster langs passeren. Als op die manier meerdere planeten bij een ster worden ontdekt, betekent dit dat hun omloopbanen vrijwel precies in hetzelfde vlak moeten liggen.
Een eerste inventarisatie van het Kepleronderzoek heeft, naast ongeveer 800 sterren met één planeet, echter meer dan 100 sterren met twee of meer planeten opgeleverd. Hoe dat komt is nog niet helemaal duidelijk, maar gebleken is dat in alle meervoudige stelsels geen planeten van het kaliber Jupiter voorkomen.
Vermoed wordt dat zulke grote planeten een verstorende invloed hebben op de omloopbanen van de overige planeten in het stelsel. Dat zou bijvoorbeeld verklaren waarom de baanvlakken van de planeten in ons eigen zonnestelsel enigszins schuin op elkaar staan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-05-2011
Satelliet Kepler ontdekt tweede rotsachtige planeet
De eerste 'rotsachtige' planeet die met de satelliet Kepler is ontdekt, blijkt gezelschap te hebben van een vrijwel even grote soortgenoot. Dat heeft het Kepler-team maandag bekendgemaakt tijdens de halfjaarlijkse bijeenkomst van Amerikaanse astronomen in Boston.
Het bestaan van de planeet, die de aanduiding Kepler-10c heeft gekregen, is bevestigd door metingen met de infraroodsatelliet Spitzer. Daarbij is gebruik gemaakt van een statistisch methode die ook kan worden gebruikt om nog meer aarde-achtige planeten op te sporen in de database van 1235 kandidaat-planeten die met de Kepler-satelliet zijn ontdekt.
Net als zijn buurplaneet (Kepler-10b) is Kepler-10c waarschijnlijk een geblakerde, deels gesmolten planeet. Hij is naar schatting 2,2 keer zo groot als de aarde en draait in 45 dagen om zijn moederster.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Satelliet Kepler ontdekt tweede rotsachtige planeet
De eerste 'rotsachtige' planeet die met de satelliet Kepler is ontdekt, blijkt gezelschap te hebben van een vrijwel even grote soortgenoot. Dat heeft het Kepler-team maandag bekendgemaakt tijdens de halfjaarlijkse bijeenkomst van Amerikaanse astronomen in Boston.
Het bestaan van de planeet, die de aanduiding Kepler-10c heeft gekregen, is bevestigd door metingen met de infraroodsatelliet Spitzer. Daarbij is gebruik gemaakt van een statistisch methode die ook kan worden gebruikt om nog meer aarde-achtige planeten op te sporen in de database van 1235 kandidaat-planeten die met de Kepler-satelliet zijn ontdekt.
Net als zijn buurplaneet (Kepler-10b) is Kepler-10c waarschijnlijk een geblakerde, deels gesmolten planeet. Hij is naar schatting 2,2 keer zo groot als de aarde en draait in 45 dagen om zijn moederster.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-06-2011
Veel aarde-achtige planeten hebben grote maan
Ongeveer één op de twaalf aarde-achtige exoplaneten heeft een maan ter grootte van de onze. Dat is de uitkomst van computersimulaties door wetenschappers van de universiteiten van Zürich en Colorado.
Dat onze planeet zo'n grote maan heeft, werd lange tijd als iets heel bijzonders gezien. Het bestaan van die maan heeft in elk geval grote invloed op de omstandigheden op aarde. Zonder de maan, zouden er geen getijden zijn en was de stand van de rotatie-as van de aarde veel minder stabiel. En dat zou grote klimaatfluctuaties tot gevolg hebben, die het ontstaan van leven waarschijnlijk sterk zouden bemoeilijken.
Om te onderzoeken hoe uitzonderlijk de vorming van zo'n grote maan is, hebben de wetenschappers de vele botsingen doorgerekend zoals die plaatsvinden in een zonnestelsel-in-wording. Volgens de huidige inzichten is onze maan ontstaan uit het puin dat vrijkwam nadat de oeraarde werd getroffen door een proto-planeet ter grootte van Mars. Uit de computersimulaties blijkt dat dit scenario niet zo onwaarschijnlijk is als het lijkt.
Uit het onderzoek blijk dat de meeste sterren zoals onze zon een rotsachtige planeet hebben op een afstand waar (naar onze maatstaven) aangename temperaturen heersen. Eén op de twaalf van deze 'leefbare' werelden onderging een inslag waar een grote, stabiliserende maan uit voortkwam. De computersimulaties laten overigens een grote spreiding zien: het percentage aarde-achtige planeten met een grote maan zou tussen 2 en 25 procent kunnen liggen.
(HLN)
Veel aarde-achtige planeten hebben grote maan
Ongeveer één op de twaalf aarde-achtige exoplaneten heeft een maan ter grootte van de onze. Dat is de uitkomst van computersimulaties door wetenschappers van de universiteiten van Zürich en Colorado.
Dat onze planeet zo'n grote maan heeft, werd lange tijd als iets heel bijzonders gezien. Het bestaan van die maan heeft in elk geval grote invloed op de omstandigheden op aarde. Zonder de maan, zouden er geen getijden zijn en was de stand van de rotatie-as van de aarde veel minder stabiel. En dat zou grote klimaatfluctuaties tot gevolg hebben, die het ontstaan van leven waarschijnlijk sterk zouden bemoeilijken.
Om te onderzoeken hoe uitzonderlijk de vorming van zo'n grote maan is, hebben de wetenschappers de vele botsingen doorgerekend zoals die plaatsvinden in een zonnestelsel-in-wording. Volgens de huidige inzichten is onze maan ontstaan uit het puin dat vrijkwam nadat de oeraarde werd getroffen door een proto-planeet ter grootte van Mars. Uit de computersimulaties blijkt dat dit scenario niet zo onwaarschijnlijk is als het lijkt.
Uit het onderzoek blijk dat de meeste sterren zoals onze zon een rotsachtige planeet hebben op een afstand waar (naar onze maatstaven) aangename temperaturen heersen. Eén op de twaalf van deze 'leefbare' werelden onderging een inslag waar een grote, stabiliserende maan uit voortkwam. De computersimulaties laten overigens een grote spreiding zien: het percentage aarde-achtige planeten met een grote maan zou tussen 2 en 25 procent kunnen liggen.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-06-2011
CoRoT-kunstmaan ontdekt tien nieuwe exoplaneten
Met de Franse kunstmaan CoRoT zijn tien nieuwe exoplaneten ontdekt. Het gaat om zeven 'hete Jupiters' (zware reuzenplaneten in kleine omloopbanen), één planeet die kleiner en lichter is dan Saturnus, en twee Neptunus-achtige planeten die rond dezelfde ster cirkelen. De nieuwe ontdekkingen zijn vandaag bekend gemaakt op het tweede CoRoT-symposium in Marseille.
Net als de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler maakt CoRoT - een gezamenlijk project van het Franse ruimtevaartagentschap CNES en de Europese ESA - met behulp van een 27 cm-telescoop jacht op planeetovergangen, die optreden wanneer een exoplaneet vanaf de aarde gezien voor zijn moederster langs beweegt. Sinds de lancering in december 2006 heeft CoRoT ruim 400 kandidaat-planeten gevonden; tot nu toe zijn er 26 definitief bevestigd.
De nieuw ontdekte exoplaneten vertonen een grote verscheidenheid. Zo zijn er twee hete Jupiters ontdekt waarvan de baan erg langgerekt is en is er sprake van een grote variatie in soortelijke dichtheden. Ook de leeftijden van de moedersterren lopen sterk uiteen, van 600 miljoen jaar tot tien miljard jaar.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
CoRoT-kunstmaan ontdekt tien nieuwe exoplaneten
Met de Franse kunstmaan CoRoT zijn tien nieuwe exoplaneten ontdekt. Het gaat om zeven 'hete Jupiters' (zware reuzenplaneten in kleine omloopbanen), één planeet die kleiner en lichter is dan Saturnus, en twee Neptunus-achtige planeten die rond dezelfde ster cirkelen. De nieuwe ontdekkingen zijn vandaag bekend gemaakt op het tweede CoRoT-symposium in Marseille.
Net als de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler maakt CoRoT - een gezamenlijk project van het Franse ruimtevaartagentschap CNES en de Europese ESA - met behulp van een 27 cm-telescoop jacht op planeetovergangen, die optreden wanneer een exoplaneet vanaf de aarde gezien voor zijn moederster langs beweegt. Sinds de lancering in december 2006 heeft CoRoT ruim 400 kandidaat-planeten gevonden; tot nu toe zijn er 26 definitief bevestigd.
De nieuw ontdekte exoplaneten vertonen een grote verscheidenheid. Zo zijn er twee hete Jupiters ontdekt waarvan de baan erg langgerekt is en is er sprake van een grote variatie in soortelijke dichtheden. Ook de leeftijden van de moedersterren lopen sterk uiteen, van 600 miljoen jaar tot tien miljard jaar.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-06-2011
Astronomen ontdekken bizar planetenstelsel
Een internationaal team van astronomen heeft aanwijzingen gevonden voor het bestaan van een planetenstelsel dat rond een nogal bijzondere dubbelster cirkelt. Deze dubbelster, UZ For geheten, bestaat uit een witte en een rode dwergster. Daaromheen lijken twee reuzenplaneten te cirkelen, die aanzienlijk zwaarder zijn dan de planeet Jupiter.
De afstand tussen de sterren die UZ For vormen is dermate klein dat de twee in slechts enkele uren om elkaar heen wentelen. Het duo zou gemakkelijk binnen onze zon passen! Toevallig is het baanvlak van de beide sterren zo georiënteerd, dat de sterren elkaar vanaf de aarde gezien bij elke omloop eventjes bedekken.
Door heel nauwkeurig te timen op welke momenten die bedekkingen plaatsvinden, zijn de astronomen erachter gekomen dat daar kleine variaties in optreden. Soms zijn de bedekkingen een beetje te vroeg of te laat. Deze variaties laten zich het gemakkelijkst verklaren als er twee planeten, respectievelijk zes en acht keer zo zwaar als Jupiter, in wijde banen om de dubbelster cirkelen.
Als de beide planeten echt bestaan, hadden ze geen slechtere plek kunnen uitzoeken. Door de kleine onderlinge afstand, 'steelt' de witte dwergster voortdurend materie van zijn kleine rode metgezel. De hoge snelheid waarmee dit gas op de witte dwerg terechtkomt, heeft tot gevolg dat het tot temperaturen van miljoenen graden wordt verhit. En daardoor worden de planeten voortdurend met enorme hoeveelheden röntgenstraling bestookt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Astronomen ontdekken bizar planetenstelsel
Een internationaal team van astronomen heeft aanwijzingen gevonden voor het bestaan van een planetenstelsel dat rond een nogal bijzondere dubbelster cirkelt. Deze dubbelster, UZ For geheten, bestaat uit een witte en een rode dwergster. Daaromheen lijken twee reuzenplaneten te cirkelen, die aanzienlijk zwaarder zijn dan de planeet Jupiter.
De afstand tussen de sterren die UZ For vormen is dermate klein dat de twee in slechts enkele uren om elkaar heen wentelen. Het duo zou gemakkelijk binnen onze zon passen! Toevallig is het baanvlak van de beide sterren zo georiënteerd, dat de sterren elkaar vanaf de aarde gezien bij elke omloop eventjes bedekken.
Door heel nauwkeurig te timen op welke momenten die bedekkingen plaatsvinden, zijn de astronomen erachter gekomen dat daar kleine variaties in optreden. Soms zijn de bedekkingen een beetje te vroeg of te laat. Deze variaties laten zich het gemakkelijkst verklaren als er twee planeten, respectievelijk zes en acht keer zo zwaar als Jupiter, in wijde banen om de dubbelster cirkelen.
Als de beide planeten echt bestaan, hadden ze geen slechtere plek kunnen uitzoeken. Door de kleine onderlinge afstand, 'steelt' de witte dwergster voortdurend materie van zijn kleine rode metgezel. De hoge snelheid waarmee dit gas op de witte dwerg terechtkomt, heeft tot gevolg dat het tot temperaturen van miljoenen graden wordt verhit. En daardoor worden de planeten voortdurend met enorme hoeveelheden röntgenstraling bestookt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-07-2011
Planeet ontdekt bij drievoudige ster
Italiaanse astronomen hebben een planeet ontdekt bij de ster HD 132563. Na meer dan vijfhonderd van dit soort ontdekkingen is dat nauwelijks meer opzienbarend, ware het niet dat HD 132563 een drievoudige ster is.
Tot voor kort dachten astronomen dat er in systemen van drie of meer sterren weinig of geen planeten te vinden zouden zijn. De voortdurend wisselende aantrekkingskrachten in zo'n stelsel zouden de banen van eventuele planeten destabiliseren. Maar inmiddels is nu al bij acht drievoudige sterren een planeet ontdekt.
HD 132563 bestaat in feite uit een dubbelster en een enkelvoudige ster die op een onderlinge afstand van ongeveer 60 miljard kilometer om elkaar heen draaien. De nieuw ontdekte planeet draait om de enkelvoudige ster van het systeem. Hij is zeker 1,3 keer zo zwaar als de planeet Jupiter en draait op een gemiddelde afstand van 400 miljoen kilometer om zijn moederster. Pogingen om de opname van de exoplaneet te maken zijn (nog) niet gelukt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Planeet ontdekt bij drievoudige ster
Italiaanse astronomen hebben een planeet ontdekt bij de ster HD 132563. Na meer dan vijfhonderd van dit soort ontdekkingen is dat nauwelijks meer opzienbarend, ware het niet dat HD 132563 een drievoudige ster is.
Tot voor kort dachten astronomen dat er in systemen van drie of meer sterren weinig of geen planeten te vinden zouden zijn. De voortdurend wisselende aantrekkingskrachten in zo'n stelsel zouden de banen van eventuele planeten destabiliseren. Maar inmiddels is nu al bij acht drievoudige sterren een planeet ontdekt.
HD 132563 bestaat in feite uit een dubbelster en een enkelvoudige ster die op een onderlinge afstand van ongeveer 60 miljard kilometer om elkaar heen draaien. De nieuw ontdekte planeet draait om de enkelvoudige ster van het systeem. Hij is zeker 1,3 keer zo zwaar als de planeet Jupiter en draait op een gemiddelde afstand van 400 miljoen kilometer om zijn moederster. Pogingen om de opname van de exoplaneet te maken zijn (nog) niet gelukt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-07-2011
Bevestiging planeetontdekkingen vordert langzaam
De bevestiging van de potentiële exoplaneten die de Amerikaanse satelliet Kepler heeft opgespoord vordert uiterst langzaam. Alleen al in het eerste half jaar na zijn lancering in maart 2009 ontdekte Kepler meer dan 1200 sterren waarbij regelmatige helderheidsvariaties op de aanwezigheid van één of meer planeten duiden. Tot nu toe is echter pas van zeventien 'Kepler-planeten' het bestaan bevestigd.
De nieuwste bevestiging is die van planeet Kepler-15b met behulp van de Hobby-Eberly-telescoop (HET) van de universiteit van Texas. De Kepler-waarnemingen lieten zien dat deze planeet in minder dan vijf dagen om zijn moederster wentelt. Daarbij trekt hij, vanaf de aarde gezien, steeds voor die ster langs, waarbij diens helderheid met iets meer dan een procent afneemt.
Tussen maart en november 2010 is met HET heel nauwkeurig naar het spectrum van de moederster van Kepler-15b gekeken, om te zien of deze een schommelbeweging met dezelfde regelmaat vertoont. Dat bleek inderdaad het geval. Uit de nieuwe metingen volgt wel dat de planeet minder groot is dan gedacht: hij is iets kleiner dan de planeet Jupiter, terwijl de eerste schatting uitkwam op bijna anderhalf maal Jupiter.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Bevestiging planeetontdekkingen vordert langzaam
De bevestiging van de potentiële exoplaneten die de Amerikaanse satelliet Kepler heeft opgespoord vordert uiterst langzaam. Alleen al in het eerste half jaar na zijn lancering in maart 2009 ontdekte Kepler meer dan 1200 sterren waarbij regelmatige helderheidsvariaties op de aanwezigheid van één of meer planeten duiden. Tot nu toe is echter pas van zeventien 'Kepler-planeten' het bestaan bevestigd.
De nieuwste bevestiging is die van planeet Kepler-15b met behulp van de Hobby-Eberly-telescoop (HET) van de universiteit van Texas. De Kepler-waarnemingen lieten zien dat deze planeet in minder dan vijf dagen om zijn moederster wentelt. Daarbij trekt hij, vanaf de aarde gezien, steeds voor die ster langs, waarbij diens helderheid met iets meer dan een procent afneemt.
Tussen maart en november 2010 is met HET heel nauwkeurig naar het spectrum van de moederster van Kepler-15b gekeken, om te zien of deze een schommelbeweging met dezelfde regelmaat vertoont. Dat bleek inderdaad het geval. Uit de nieuwe metingen volgt wel dat de planeet minder groot is dan gedacht: hij is iets kleiner dan de planeet Jupiter, terwijl de eerste schatting uitkwam op bijna anderhalf maal Jupiter.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-07-2011
Planeetovergangen te zien bij nabije ster
Een team van Amerikaanse astronomen heeft een planeetovergang waargenomen bij een ster op slechts 40 lichtjaar van de aarde - een steenworp afstand naar kosmische maatstaven. De exoplaneet, die 55 Cancri e heet, is tweemaal zo groot als onze planeet en bijna negen keer zo zwaar. Hij heeft waarschijnlijk een vast, rotsachtig oppervlak waar de temperatuur kan oplopen tot 2700 graden.
55 Cancri e werd zeven jaar geleden ontdekt doordat hij zijn moederster enigszins doet schommelen. Hij doet dat overigens niet alleen: rond de ster draaien nog minstens vier andere planeten.
Omdat de afstand tussen 55 Cancri e en zijn ster heel klein is - slechts een paar miljoen kilometer - leek de kans aanwezig dat de planeet vanaf de aarde gezien bij elke omloop voor zijn ster langs beweegt. En dat is nu bevestigd door metingen van de Canadese satelliet MOST, die gedurende twee weken de helderheid van 55 Cancri heeft gemeten.
Uit die metingen blijkt dat de ster om de 18 uur - precies de omlooptijd van de planeet - eventjes in helderheid afneemt. Daaruit kan alleen maar worden geconcludeerd dat 55 Cancri e inderdaad steeds als een donker silhouet voor de ster langs beweegt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Planeetovergangen te zien bij nabije ster
Een team van Amerikaanse astronomen heeft een planeetovergang waargenomen bij een ster op slechts 40 lichtjaar van de aarde - een steenworp afstand naar kosmische maatstaven. De exoplaneet, die 55 Cancri e heet, is tweemaal zo groot als onze planeet en bijna negen keer zo zwaar. Hij heeft waarschijnlijk een vast, rotsachtig oppervlak waar de temperatuur kan oplopen tot 2700 graden.
55 Cancri e werd zeven jaar geleden ontdekt doordat hij zijn moederster enigszins doet schommelen. Hij doet dat overigens niet alleen: rond de ster draaien nog minstens vier andere planeten.
Omdat de afstand tussen 55 Cancri e en zijn ster heel klein is - slechts een paar miljoen kilometer - leek de kans aanwezig dat de planeet vanaf de aarde gezien bij elke omloop voor zijn ster langs beweegt. En dat is nu bevestigd door metingen van de Canadese satelliet MOST, die gedurende twee weken de helderheid van 55 Cancri heeft gemeten.
Uit die metingen blijkt dat de ster om de 18 uur - precies de omlooptijd van de planeet - eventjes in helderheid afneemt. Daaruit kan alleen maar worden geconcludeerd dat 55 Cancri e inderdaad steeds als een donker silhouet voor de ster langs beweegt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-07-2011
Exoplaneten kunnen spectaculaire poollichten vertonen
Nieuw onderzoek door Amerikaanse wetenschappers laat zien dat de poollichten op hete Jupiter-achtige planeten honderd tot duizend keer zo intens kunnen zijn als op aarde. Poollicht ontstaat als geladen deeltjes van een ster - in ons geval de zon - door het magnetische veld van een planeet worden ingevangen en in botsing komen met moleculen in de atmosfeer.
De sterkste poollichten op aarde ontstaan als onze planeet wordt getroffen door de deeltjes van een zogeheten coronale massa-ejectie (CME) - een kolossale uitbarsting op de zon. De Amerikaanse wetenschappers hebben aan de hand van computermodellen onderzocht wat er gebeurt als een grote gasplaneet, die op een afstand van slechts enkele miljoenen kilometers om zijn ster draait, zo'n uitbarsting meemaakt.
Uit de modelberekeningen blijkt dat een CME het magnetische veld van zo'n planeet ernstig verzwakt, waardoor de geladen deeltjes diep doordringen in de atmosfeer. Bovendien begint het poollicht niet bij de polen, zoals bij de aarde, maar rond de evenaar. Pas later golft het richting de polen van de planeet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneten kunnen spectaculaire poollichten vertonen
Nieuw onderzoek door Amerikaanse wetenschappers laat zien dat de poollichten op hete Jupiter-achtige planeten honderd tot duizend keer zo intens kunnen zijn als op aarde. Poollicht ontstaat als geladen deeltjes van een ster - in ons geval de zon - door het magnetische veld van een planeet worden ingevangen en in botsing komen met moleculen in de atmosfeer.
De sterkste poollichten op aarde ontstaan als onze planeet wordt getroffen door de deeltjes van een zogeheten coronale massa-ejectie (CME) - een kolossale uitbarsting op de zon. De Amerikaanse wetenschappers hebben aan de hand van computermodellen onderzocht wat er gebeurt als een grote gasplaneet, die op een afstand van slechts enkele miljoenen kilometers om zijn ster draait, zo'n uitbarsting meemaakt.
Uit de modelberekeningen blijkt dat een CME het magnetische veld van zo'n planeet ernstig verzwakt, waardoor de geladen deeltjes diep doordringen in de atmosfeer. Bovendien begint het poollicht niet bij de polen, zoals bij de aarde, maar rond de evenaar. Pas later golft het richting de polen van de planeet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Welicht ten overvloede, maar je kunt op deze site meehelpen in het proces naar het zoeken van exoplaneten
http://www.planethunters.org/
Je moet grappig genoeg wel de laatste versie van Internet Explorer hebben
http://www.planethunters.org/
Je moet grappig genoeg wel de laatste versie van Internet Explorer hebben
quote:Op donderdag 4 augustus 2011 11:26 schreef k3vil het volgende:
Welicht ten overvloede, maar je kunt op deze site meehelpen in het proces naar het zoeken van exoplaneten
http://www.planethunters.org/
Je moet grappig genoeg wel de laatste versie van Internet Explorer hebben
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-08-2011
Donkerste planeet gloeit als stukje houtskool
Astronomen hebben vastgesteld dat een planeet buiten ons zonnestelsel, TrES-2b, de donkerste is die we al ontdekt hebben. Toch gloeit de planeet door de enorme hitte.
Astronomen David Kipping van Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics en David Spiegel van Princeton University publiceerden hun bevindingen in het Britse vakblad Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (MNRAS).
Het hemellichaam is zo groot als Jupiter en werd in 2006 ontdekt tijdens het Trans-Atlantic Exoplanet Survey. TrES-2b reflecteert nog geen één procent van het invallend licht. Ter vergelijking: Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel, reflecteert meer dan 30 procent.
"De planeet ziet er echter niet pikzwart uit", schrijft het duo. "De planeet is zo heet dat hij zwak gloeit zoals een stukje houtskool." De onderzoekers tasten wel nog in het duister over de reden waarom de planeet, die ongeveer 750 lichtjaren van ons verwijderd is, nu juist zo donker is. (belga/gb)
(HLN)
Donkerste planeet gloeit als stukje houtskool
Astronomen hebben vastgesteld dat een planeet buiten ons zonnestelsel, TrES-2b, de donkerste is die we al ontdekt hebben. Toch gloeit de planeet door de enorme hitte.
Astronomen David Kipping van Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics en David Spiegel van Princeton University publiceerden hun bevindingen in het Britse vakblad Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (MNRAS).
Het hemellichaam is zo groot als Jupiter en werd in 2006 ontdekt tijdens het Trans-Atlantic Exoplanet Survey. TrES-2b reflecteert nog geen één procent van het invallend licht. Ter vergelijking: Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel, reflecteert meer dan 30 procent.
"De planeet ziet er echter niet pikzwart uit", schrijft het duo. "De planeet is zo heet dat hij zwak gloeit zoals een stukje houtskool." De onderzoekers tasten wel nog in het duister over de reden waarom de planeet, die ongeveer 750 lichtjaren van ons verwijderd is, nu juist zo donker is. (belga/gb)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-09-2011
Dik wolkendek kan exoplaneet HD85512b bewoonbaar maken
Sterrenkundigen hebben bij de ster HD85512 een mogelijk bewoonbare planeet ontdekt. De oranje dwergster staat op 36 lichtjaar afstand in het zuidelijke sterrenbeeld Vela (Zeilen). De planeet, HD85512b geheten, is gevonden met de gevoelige HARPS-spectrograaf op de Europese 3,6-meter telescoop op de La Silla-sterrenwacht in het noorden van Chili. De planeet is 3,6 keer zo zwaar als de aarde, bestaat vrijwel zeker uit rotsachtig materiaal, en draait eens in de 54 dagen rond zijn moederster, op een gemiddelde afstand van 39 miljoen kilometer.
Volgens de astronomen bevindt de planeet zich nabij de binnenrand van de zogeheten 'bewoonbare zone', waar de temperatuur het bestaan van vloeibaar water aan het oppervlak mogelijk maakt. Dat blijkt uit modelberekeningen, waarbij overigens wel aangenomen moet worden dat de planeet een vrij dik wolkendek heeft dat een belangrijk deel van het opvallende zonlicht reflecteert.
Samen met exoplaneet GL581d is HD85512b nu de beste kandidaat voor een min of meer aarde-achtige planeet in de bewoonbare zone van zijn moederster. Een nóg betere kandidaat is GL581g, maar over het bestaan van die planeet bestaat de nodige onzekerheid.
(allesoversterrenkunde)
Dik wolkendek kan exoplaneet HD85512b bewoonbaar maken
Sterrenkundigen hebben bij de ster HD85512 een mogelijk bewoonbare planeet ontdekt. De oranje dwergster staat op 36 lichtjaar afstand in het zuidelijke sterrenbeeld Vela (Zeilen). De planeet, HD85512b geheten, is gevonden met de gevoelige HARPS-spectrograaf op de Europese 3,6-meter telescoop op de La Silla-sterrenwacht in het noorden van Chili. De planeet is 3,6 keer zo zwaar als de aarde, bestaat vrijwel zeker uit rotsachtig materiaal, en draait eens in de 54 dagen rond zijn moederster, op een gemiddelde afstand van 39 miljoen kilometer.
Volgens de astronomen bevindt de planeet zich nabij de binnenrand van de zogeheten 'bewoonbare zone', waar de temperatuur het bestaan van vloeibaar water aan het oppervlak mogelijk maakt. Dat blijkt uit modelberekeningen, waarbij overigens wel aangenomen moet worden dat de planeet een vrij dik wolkendek heeft dat een belangrijk deel van het opvallende zonlicht reflecteert.
Samen met exoplaneet GL581d is HD85512b nu de beste kandidaat voor een min of meer aarde-achtige planeet in de bewoonbare zone van zijn moederster. Een nóg betere kandidaat is GL581g, maar over het bestaan van die planeet bestaat de nodige onzekerheid.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-09-2011
Onzichtbare planeet ontdekt
Met de NASA-satelliet Kepler is een planeet ontdekt die niet met constante snelheid om zijn moederster draait: soms beweegt hij wat sneller, soms wat trager. Daaruit leiden astronomen af dat er nóg een planeet om de ster moet draaien, al is deze niet direct waarneembaar.
Zowel de waargenomen als de 'onzichtbare' planeet draait om de zonachtige ster Kepler-19, die zich op een afstand van 650 lichtjaar in het sterrenbeeld Lier bevindt. De Kepler-satelliet spoort planeten bij zulke sterren op, door te letten op de kleine, regelmatige helderheidsdipjes die optreden als een planeet - vanaf de aarde gezien - bij elke omloop eventjes vóór zijn ster langs beweegt. Op die manier heeft ook planeet Kepler-19b zijn bestaan verraden.
Kepler-19b draait met een periode van ruim negen dagen op een afstand van ruim dertien miljoen kilometer om zijn moederster. Hij is ruim twee keer zo groot als de aarde.
Als Kepler-19b de enige planeet was die om de ster draaide, zou hij met de regelmaat van de klok voor deze langs gaan. Maar die planeetovergangen komen soms een paar minuten te vroeg, soms een paar minuten te laat. Zulke variaties ontstaan als er een tweede planeet om de ster draait, die met zijn zwaartekracht de baanbeweging van Kepler-19b beïnvloedt. Hetzelfde effect leidde in 1846 tot de ontdekking van de planeet Neptunus, die de baanbeweging van Uranus verstoort.
Over de tweede planeet, Kepler-19c, is verder niet veel bekend. Zeker is alleen dat hij niet genoeg massa heeft om zijn ster heen en weer te trekken, en ook niet bij elke omloop voor zijn ster langs beweegt. Het zou een kleine planeet in een krappe omloopbaan kunnen zijn, maar ook een grotere planeet in een wijdere baan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Onzichtbare planeet ontdekt
Met de NASA-satelliet Kepler is een planeet ontdekt die niet met constante snelheid om zijn moederster draait: soms beweegt hij wat sneller, soms wat trager. Daaruit leiden astronomen af dat er nóg een planeet om de ster moet draaien, al is deze niet direct waarneembaar.
Zowel de waargenomen als de 'onzichtbare' planeet draait om de zonachtige ster Kepler-19, die zich op een afstand van 650 lichtjaar in het sterrenbeeld Lier bevindt. De Kepler-satelliet spoort planeten bij zulke sterren op, door te letten op de kleine, regelmatige helderheidsdipjes die optreden als een planeet - vanaf de aarde gezien - bij elke omloop eventjes vóór zijn ster langs beweegt. Op die manier heeft ook planeet Kepler-19b zijn bestaan verraden.
Kepler-19b draait met een periode van ruim negen dagen op een afstand van ruim dertien miljoen kilometer om zijn moederster. Hij is ruim twee keer zo groot als de aarde.
Als Kepler-19b de enige planeet was die om de ster draaide, zou hij met de regelmaat van de klok voor deze langs gaan. Maar die planeetovergangen komen soms een paar minuten te vroeg, soms een paar minuten te laat. Zulke variaties ontstaan als er een tweede planeet om de ster draait, die met zijn zwaartekracht de baanbeweging van Kepler-19b beïnvloedt. Hetzelfde effect leidde in 1846 tot de ontdekking van de planeet Neptunus, die de baanbeweging van Uranus verstoort.
Over de tweede planeet, Kepler-19c, is verder niet veel bekend. Zeker is alleen dat hij niet genoeg massa heeft om zijn ster heen en weer te trekken, en ook niet bij elke omloop voor zijn ster langs beweegt. Het zou een kleine planeet in een krappe omloopbaan kunnen zijn, maar ook een grotere planeet in een wijdere baan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-09-2011
Nieuwe Europese exoplanetenoogst bevat 20 super-aardes
Met de extreem gevoelige HARPS-spectrograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili zijn 55 nieuwe exoplaneten ontdekt, waaronder 20 zogeheten super-aardes - planeten die minder dan tien keer zo zwaar zijn als onze eigen aarde. Eén daarvan bevindt zich aan de binnenrand van de bewoonbare zone van zijn moederster; op het oppervlak van die planeet zou eventueel vloeibaar water, en dus leven kunnen voorkomen.
HARPS (High-Accuracy Radial-velocity Planet Searcher) meet de minieme schommelingen van sterren die veroorzaakt worden door de zwaartekracht van een rondcirkelende planeet. De spectrograaf is zo nauwkeurig dat er snelheidsvariaties van slechts twee kilometer per uur gedetecteerd kunnen worden. Daardoor is het mogelijk om planeten te vinden zoals HD 85512b, die slechts 3,6 keer zo zwaar is als de aarde. Daarbij helpt het dat de planeet in een vrij kleine baan rond een oranje dwergster beweegt. Eerder rekenden sterrenkundigen al voor dat er op deze planeet vloeibaar water kan voorkomen, vooropgesteld dat hij een redelijk dik wolkendek heeft.
Met HARPS zijn tot nu toe al 155 exoplaneten gevonden, waaronder een stelsel dat minstens zes en misschien zeven planeten bevat. HARPS-waarnemingen aan 376 zonachtige sterren wijzen uit dat veertig procent van al die sterren vergezeld wordt door een planeet die lichter is dan Saturnus. Het aantal sterren met aarde-achtige planeten is waarschijnlijk nog veel groter. HARPS ontdekte ook de planeet Gliese 781d, de eerst ontdekte super-aarde die zich zo goed als zeker in de bewoonbare zone van zijn moederster bevindt. (Een tweede kandidaat, Gliese 581g, blijkt bij nader inzien niet te bestaan; HD 85512b is nu de tweede bekende super-aarde die mogelijk bewoonbaar is.)
In tegenstelling tot de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler, die exoplaneten ontdekt wanneer ze gezien vanaf de aarde voor hun moederster langs bewegen, richt HARPS zich vooral op sterren op relatief kleine afstand van de zon. Volgens teamleider Michel Mayor van de Universiteit van Genève, die in 1995 de allereerste exoplaneet bij een normale ster ontdekte, zijn de nieuwe super-aardes dan ook geschikte kandidaten voor toekomstig vervolgonderzoek, waarbij gezocht wordt naar mogelijke 'biomarkers', zoals zuurstof in de dampkring.
De nieuwe ontdekkingen zijn vandaag gepresenteerd op de 'Extreme Solar Systems'-conferentie in het Grand Teton National Park in Wyoming, en worden gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. Zestien van de twintig super-aardes werden ook aangekondigd op een ESO-persconferentie.
Binnenkort wordt een kopie van HARPS geplaatst op de Italiaanse Galileo-telescoop op La Palma. ESO werkt ook aan nieuwe, gevoeliger instrumenten voor de jacht op exoplaneten: ESPRESSO voor de Very Large Telescope en CODEX voor de toekomstige European Extremely Large Telescope E-ELT). Volgens Markus Kissler-Patig van ESO zal de E-ELT ook in staat zijn om spectroscopisch onderzoek te verrichten aan de samenstelling van de dampkring van HD 85512b.
(allesoversterrenkunde)
Nieuwe Europese exoplanetenoogst bevat 20 super-aardes
Met de extreem gevoelige HARPS-spectrograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili zijn 55 nieuwe exoplaneten ontdekt, waaronder 20 zogeheten super-aardes - planeten die minder dan tien keer zo zwaar zijn als onze eigen aarde. Eén daarvan bevindt zich aan de binnenrand van de bewoonbare zone van zijn moederster; op het oppervlak van die planeet zou eventueel vloeibaar water, en dus leven kunnen voorkomen.
HARPS (High-Accuracy Radial-velocity Planet Searcher) meet de minieme schommelingen van sterren die veroorzaakt worden door de zwaartekracht van een rondcirkelende planeet. De spectrograaf is zo nauwkeurig dat er snelheidsvariaties van slechts twee kilometer per uur gedetecteerd kunnen worden. Daardoor is het mogelijk om planeten te vinden zoals HD 85512b, die slechts 3,6 keer zo zwaar is als de aarde. Daarbij helpt het dat de planeet in een vrij kleine baan rond een oranje dwergster beweegt. Eerder rekenden sterrenkundigen al voor dat er op deze planeet vloeibaar water kan voorkomen, vooropgesteld dat hij een redelijk dik wolkendek heeft.
Met HARPS zijn tot nu toe al 155 exoplaneten gevonden, waaronder een stelsel dat minstens zes en misschien zeven planeten bevat. HARPS-waarnemingen aan 376 zonachtige sterren wijzen uit dat veertig procent van al die sterren vergezeld wordt door een planeet die lichter is dan Saturnus. Het aantal sterren met aarde-achtige planeten is waarschijnlijk nog veel groter. HARPS ontdekte ook de planeet Gliese 781d, de eerst ontdekte super-aarde die zich zo goed als zeker in de bewoonbare zone van zijn moederster bevindt. (Een tweede kandidaat, Gliese 581g, blijkt bij nader inzien niet te bestaan; HD 85512b is nu de tweede bekende super-aarde die mogelijk bewoonbaar is.)
In tegenstelling tot de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler, die exoplaneten ontdekt wanneer ze gezien vanaf de aarde voor hun moederster langs bewegen, richt HARPS zich vooral op sterren op relatief kleine afstand van de zon. Volgens teamleider Michel Mayor van de Universiteit van Genève, die in 1995 de allereerste exoplaneet bij een normale ster ontdekte, zijn de nieuwe super-aardes dan ook geschikte kandidaten voor toekomstig vervolgonderzoek, waarbij gezocht wordt naar mogelijke 'biomarkers', zoals zuurstof in de dampkring.
De nieuwe ontdekkingen zijn vandaag gepresenteerd op de 'Extreme Solar Systems'-conferentie in het Grand Teton National Park in Wyoming, en worden gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. Zestien van de twintig super-aardes werden ook aangekondigd op een ESO-persconferentie.
Binnenkort wordt een kopie van HARPS geplaatst op de Italiaanse Galileo-telescoop op La Palma. ESO werkt ook aan nieuwe, gevoeliger instrumenten voor de jacht op exoplaneten: ESPRESSO voor de Very Large Telescope en CODEX voor de toekomstige European Extremely Large Telescope E-ELT). Volgens Markus Kissler-Patig van ESO zal de E-ELT ook in staat zijn om spectroscopisch onderzoek te verrichten aan de samenstelling van de dampkring van HD 85512b.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-09-2011
Ster bombardeert planeet met röntgenstraling
Exoplaneet CoRoT-2b verliest per seconde vijf miljoen ton materie doordat hij gebombardeerd wordt door energierijke röntgenstraling van zijn moederster. Dat concluderen sterrenkundigen op basis van metingen van het Amerikaanse Chandra X-ray Observatory en de Europese Very Large Telescope. De planeet is ongeveer drie keer zo zwaar als Jupiter, en beschrijft een baan op een afstand van niet meer dan zo'n vier miljoen kilometer. Hij werd in 2008 ontdekt door de Franse ruimtetelescoop CoRoT.
De ster (officieel CoRoT-2a geheten) staat op 880 lichtjaar afstand van de aarde en is een 'volwassen' dwergster van enkele honderden miljoenen jaren oud. De energierijke röntgenstraling van de ster wordt gegenereerd door een sterk magnetisch veld, dat op zijn beurt wordt opgewekt door de snelle rotatie van de ster. Normaal gesproken zou de ster vele tientallen miljoenen jaren geleden al zijn afgeremd en daardoor minder actief zijn geworden. De snelle rotatie van de ster is waarschijnlijk het gevolg van de nabijheid van de zware reuzenplaneet. CoRoT-2b heeft het röntgenbombardement dus indirect aan zichzelf te danken.
Ondersteuning voor deze hypothese komt van waarnemingen aan de stellaire begeleider van CoRoT-2a - een andere (en vermoedelijk even oude) dwergster op een afstand van ca. 150 miljard kilometer. Die begeleider straalt geen röntgenstraling uit, vermoedelijk omdat hij niet door een planetaire begeleider in een kleine omloopbaan wordt vergezeld.
Hert röntgenbombardement - honderdduizend keer zo intens als de röntgenstraling die de aarde van de zon ontvangt - is mogelijk ook de verklaring voor het feit dat CoRoT-2b een sterk 'opgezwollen' planeet is. De nieuwe resultaten zijn gepubliceerd in het vakblad Astronomy & Astrophysics .
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Ster bombardeert planeet met röntgenstraling
Exoplaneet CoRoT-2b verliest per seconde vijf miljoen ton materie doordat hij gebombardeerd wordt door energierijke röntgenstraling van zijn moederster. Dat concluderen sterrenkundigen op basis van metingen van het Amerikaanse Chandra X-ray Observatory en de Europese Very Large Telescope. De planeet is ongeveer drie keer zo zwaar als Jupiter, en beschrijft een baan op een afstand van niet meer dan zo'n vier miljoen kilometer. Hij werd in 2008 ontdekt door de Franse ruimtetelescoop CoRoT.
De ster (officieel CoRoT-2a geheten) staat op 880 lichtjaar afstand van de aarde en is een 'volwassen' dwergster van enkele honderden miljoenen jaren oud. De energierijke röntgenstraling van de ster wordt gegenereerd door een sterk magnetisch veld, dat op zijn beurt wordt opgewekt door de snelle rotatie van de ster. Normaal gesproken zou de ster vele tientallen miljoenen jaren geleden al zijn afgeremd en daardoor minder actief zijn geworden. De snelle rotatie van de ster is waarschijnlijk het gevolg van de nabijheid van de zware reuzenplaneet. CoRoT-2b heeft het röntgenbombardement dus indirect aan zichzelf te danken.
Ondersteuning voor deze hypothese komt van waarnemingen aan de stellaire begeleider van CoRoT-2a - een andere (en vermoedelijk even oude) dwergster op een afstand van ca. 150 miljard kilometer. Die begeleider straalt geen röntgenstraling uit, vermoedelijk omdat hij niet door een planetaire begeleider in een kleine omloopbaan wordt vergezeld.
Hert röntgenbombardement - honderdduizend keer zo intens als de röntgenstraling die de aarde van de zon ontvangt - is mogelijk ook de verklaring voor het feit dat CoRoT-2b een sterk 'opgezwollen' planeet is. De nieuwe resultaten zijn gepubliceerd in het vakblad Astronomy & Astrophysics .
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-09-2011
Nieuwe verrassing: planeet met twee zonnen ontdekt
Ons zonnestelsel blijkt maar één van talrijke varianten in de kosmos te zijn, want astronomen hebben nu voor het eerst in de geschiedenis van de astronomie een planeet met twee zonnen ontdekt, zo staat in het laatste nummer van het wetenschappelijke vakblad Science.
© afp
Een groep astronomen rond onder andere Laurance Doyle van het SETI-instituut meldde met de Kepler-satelliet van de NASA op exoplaneet Kepler-16b te zijn gestoten. Meteen is onmiskenbaar voor het eerst een planeet buiten ons zonnestelsel gezien die rond twee sterren draait, benadrukt co-auteur Josh Carter van het Harvard Smithsonian Center for Astrophysics in een mededeling.
Kepler-16b omcirkelt op ongeveer 200 lichtjaar van ons twee dwergsterren. De ene heeft een vijfde van de massa van onze Zon, de andere twee derde. De twee sterren bevinden zich op ongeveer 35 miljoen km van elkaar en wentelen in 41 dagen rond elkaar. De planeet heeft 229 dagen nodig voor een omloop op 105 miljoen km afstand. Dit lijkt op de baan van Venus in ons stelsel.
Kepler-16b is niet zoals de fictieve woestijnplaneet Tatooine met haar twee zonnen in 'Star Wars'. Het ding is vanwege de geringere massa van de twee sterren een koude gasreus van het type Saturnus. Het is er wellicht min 75 tot min 100 graden koud. Te koud voor leven dus, besluiten de astronomen. Haar massa is een derde van Jupiter.
De planeet liet zich verschalken doordat het licht van de dubbelsterren afzwakte toen zij ervoor schoof. (belga/adb)
(HLN)
Nieuwe verrassing: planeet met twee zonnen ontdekt
Ons zonnestelsel blijkt maar één van talrijke varianten in de kosmos te zijn, want astronomen hebben nu voor het eerst in de geschiedenis van de astronomie een planeet met twee zonnen ontdekt, zo staat in het laatste nummer van het wetenschappelijke vakblad Science.
© afp
Een groep astronomen rond onder andere Laurance Doyle van het SETI-instituut meldde met de Kepler-satelliet van de NASA op exoplaneet Kepler-16b te zijn gestoten. Meteen is onmiskenbaar voor het eerst een planeet buiten ons zonnestelsel gezien die rond twee sterren draait, benadrukt co-auteur Josh Carter van het Harvard Smithsonian Center for Astrophysics in een mededeling.
Kepler-16b omcirkelt op ongeveer 200 lichtjaar van ons twee dwergsterren. De ene heeft een vijfde van de massa van onze Zon, de andere twee derde. De twee sterren bevinden zich op ongeveer 35 miljoen km van elkaar en wentelen in 41 dagen rond elkaar. De planeet heeft 229 dagen nodig voor een omloop op 105 miljoen km afstand. Dit lijkt op de baan van Venus in ons stelsel.
Kepler-16b is niet zoals de fictieve woestijnplaneet Tatooine met haar twee zonnen in 'Star Wars'. Het ding is vanwege de geringere massa van de twee sterren een koude gasreus van het type Saturnus. Het is er wellicht min 75 tot min 100 graden koud. Te koud voor leven dus, besluiten de astronomen. Haar massa is een derde van Jupiter.
De planeet liet zich verschalken doordat het licht van de dubbelsterren afzwakte toen zij ervoor schoof. (belga/adb)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
in de zoektocht naar exoplaneten zoekt men ook vooral naar aarde-achtige planeten en een aantal zijn gevonden die toch altijd nog een aantal maal groter zijn dan de aarde, kleinere planeten die aarde-afmetingen hebben of nog kleiner weet men dus nog niet te detecteren en dus kunnen er daar ook een groot aantal van zijn en dit zijn eigenlijk de interessantste want daar kun je pas echt beginnen met vergelijking t.o.v. de aarde, ben benieuwd wanneer men ook deze planeten gaat vinden
Als je er van uit gaat dat de massa van die planeten zodanig verdeeld kan zijn dat de gemiddelde zwaartekracht op de oppervlakte gelijk is op de aarde, er stromend water is en zuurstof, dan zou je zonder meer deze planeten kunnen vergelijken met de aarde.quote:
in de zoektocht naar exoplaneten zoekt men ook vooral naar aarde-achtige planeten en een aantal zijn gevonden die toch altijd nog een aantal maal groter zijn dan de aarde, kleinere planeten die aarde-afmetingen hebben of nog kleiner weet men dus nog niet te detecteren en dus kunnen er daar ook een groot aantal van zijn en dit zijn eigenlijk de interessantste want daar kun je pas echt beginnen met vergelijking t.o.v. de aarde, ben benieuwd wanneer men ook deze planeten gaat vinden
Shit! werken zuigt...
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
Op donderdag 22 november 2007 @ 12:42 schreef Neelis het volgende: Rabbelneuteaantwaark ?
21-09-2011
Bestaan planeet in twijfel getrokken
Fomalhaut b - een van de weinige 'exoplaneten' waar foto's van zijn gemaakt - bestaat misschien niet. Op recente opnamen van de ster Fomalhaut is nog wel een heldere stip te zien, maar deze bevindt zich niet op de vooraf verwachte positie.
De vermeende planeet werd in 2008 ontdekt op opnamen die in 2004 en 2006 met de Advanced Camera for Surveys (ACS) van de Hubble-ruimtetelescoop waren gemaakt. Uit de beelden bleek duidelijk dat Fomalhaut b in de tussentijd een stukje was opgeschoven, wat erop wees dat het object in een wijde baan om de ster draaide.
In de drie jaar daarna konden geen nieuwe opnamen van de planeet worden gemaakt. De ACS-camera viel in 2007 uit en wordt ook niet meer gerepareerd. Opnamen die vorig jaar met een oudere Hubble-camera zijn gemaakt, laten wel een heldere stip zien, maar die bevindt zich op een onverwachte plek.
Als het inderdaad om één en hetzelfde object gaat, zou de planeet een sterk elliptische baan moeten volgen die hem dwars door de stofschijf voert die de ster Fomalhaut omringt. En dat zou die stofschijf ernstig moeten verstoren, waar geen sprake van lijkt te zijn.
Het is natuurlijk mogelijk dat de 'echte' Fomalhaut b om de een of andere reden niet zichtbaar is op de opnamen die vorig jaar zijn gemaakt, en dat het wél vastgelegde object iets anders is - een tijdelijke verdichting in de stofschijf bijvoorbeeld of een toevallig passerende achtergrondster.
Volgend jaar zullen nieuwe opnamen met de ruimtetelescoop worden gemaakt, die wellicht uitsluitsel kunnen geven. Tot die tijd zit Fomalhaut b op de reservebank.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Bestaan planeet in twijfel getrokken
Fomalhaut b - een van de weinige 'exoplaneten' waar foto's van zijn gemaakt - bestaat misschien niet. Op recente opnamen van de ster Fomalhaut is nog wel een heldere stip te zien, maar deze bevindt zich niet op de vooraf verwachte positie.
De vermeende planeet werd in 2008 ontdekt op opnamen die in 2004 en 2006 met de Advanced Camera for Surveys (ACS) van de Hubble-ruimtetelescoop waren gemaakt. Uit de beelden bleek duidelijk dat Fomalhaut b in de tussentijd een stukje was opgeschoven, wat erop wees dat het object in een wijde baan om de ster draaide.
In de drie jaar daarna konden geen nieuwe opnamen van de planeet worden gemaakt. De ACS-camera viel in 2007 uit en wordt ook niet meer gerepareerd. Opnamen die vorig jaar met een oudere Hubble-camera zijn gemaakt, laten wel een heldere stip zien, maar die bevindt zich op een onverwachte plek.
Als het inderdaad om één en hetzelfde object gaat, zou de planeet een sterk elliptische baan moeten volgen die hem dwars door de stofschijf voert die de ster Fomalhaut omringt. En dat zou die stofschijf ernstig moeten verstoren, waar geen sprake van lijkt te zijn.
Het is natuurlijk mogelijk dat de 'echte' Fomalhaut b om de een of andere reden niet zichtbaar is op de opnamen die vorig jaar zijn gemaakt, en dat het wél vastgelegde object iets anders is - een tijdelijke verdichting in de stofschijf bijvoorbeeld of een toevallig passerende achtergrondster.
Volgend jaar zullen nieuwe opnamen met de ruimtetelescoop worden gemaakt, die wellicht uitsluitsel kunnen geven. Tot die tijd zit Fomalhaut b op de reservebank.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
een planeet die 6x groter is dan de aarde heeft toch een veel grotere zwaartekracht?, misschien dat leven zich er wel op kan aanpassen maar zou bijv. een mens dat aankunnen?quote:
[..]
Als je er van uit gaat dat de massa van die planeten zodanig verdeeld kan zijn dat de gemiddelde zwaartekracht op de oppervlakte gelijk is op de aarde, er stromend water is en zuurstof, dan zou je zonder meer deze planeten kunnen vergelijken met de aarde.
22-09-2011
Amateurwetenschappers ontdekken nieuwe planeten
In gegevens van de Amerikaanse satelliet Kepler zijn waarschijnlijk twee nieuwe planeten opgespoord. En dat is nu eens niet door professionele astronomen of een geavanceerd computerprogramma gedaan, maar door de vrijwilligers van het project Planet Hunters.
Bij Planet Hunters, dat vorig jaar december van start ging, zijn 40.000 'burgerwetenschappers' aangesloten. Zij helpen bij de analyse van de helderheidsmetingen van 150.000 sterren die de Kepler-satelliet sinds maart 2009 aflevert. Kleine, regelmatige variaties in het licht van een ster kunnen erop wijzen dat er een planeet om de ster cirkelt.
De kandidaat-planeten hebben omlooptijden van enkele tientallen dagen en zijn naar schatting tweeënhalf tot acht keer zo groot als de aarde. De kleinste van de twee zou een rotsachtige wereld kunnen zijn.
Opmerkelijk genoeg maakte het tweetal geen deel uit van de lijst van 1200 veelbelovende kandidaat-planeten die het Kepler-team voor verder onderzoek had opgesteld. Toch heeft vervolgonderzoek met de Keck-telescoop op Hawaï nu laten zien dat het met 95 procent zekerheid wel degelijk om echte planeten gaat.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Amateurwetenschappers ontdekken nieuwe planeten
In gegevens van de Amerikaanse satelliet Kepler zijn waarschijnlijk twee nieuwe planeten opgespoord. En dat is nu eens niet door professionele astronomen of een geavanceerd computerprogramma gedaan, maar door de vrijwilligers van het project Planet Hunters.
Bij Planet Hunters, dat vorig jaar december van start ging, zijn 40.000 'burgerwetenschappers' aangesloten. Zij helpen bij de analyse van de helderheidsmetingen van 150.000 sterren die de Kepler-satelliet sinds maart 2009 aflevert. Kleine, regelmatige variaties in het licht van een ster kunnen erop wijzen dat er een planeet om de ster cirkelt.
De kandidaat-planeten hebben omlooptijden van enkele tientallen dagen en zijn naar schatting tweeënhalf tot acht keer zo groot als de aarde. De kleinste van de twee zou een rotsachtige wereld kunnen zijn.
Opmerkelijk genoeg maakte het tweetal geen deel uit van de lijst van 1200 veelbelovende kandidaat-planeten die het Kepler-team voor verder onderzoek had opgesteld. Toch heeft vervolgonderzoek met de Keck-telescoop op Hawaï nu laten zien dat het met 95 procent zekerheid wel degelijk om echte planeten gaat.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Planetenjagers zijn de tel nu echt kwijt
17 september 2011
de Volkskrant
Het was een en al opwinding op de Extreme Solar Systems II-conferentie in Wyoming. Het aantal ontdekte planeten stijgt explosief; kleinere planeten vooral, maar ook complete zonnestelsels.
‘WASP-52, WASP-53, WASP-54, WASP-55, ...’ Coel Hellier van de Britse Keele University jaagt zijn Powerpoint-dia’s over het scherm. Een halve minuut later is het aantal bekende exoplaneten in het Melkwegstelsel met drieëntwintig gestegen. De nieuwe exemplaren zijn gevonden met de kleine, automatische telescopen van de Wide Angle Search for Planets; hun bestaan is bevestigd door precisiemetingen op de Europese La Silla-sterrenwacht. Hellier verwacht dat de WASP-teller binnen een paar jaar op tweehonderd staat.
De planetenjagers die afgelopen week bijeenkwamen in het spectaculaire Grand Teton National Park in Wyoming zijn allemaal de tel kwijt. Het is een en al opwinding op de Extreme Solar Systems II-conferentie – niet alleen over de nieuwe ontdekkingen, maar vooral ook over de hooggespannen verwachtingen voor de toekomst. Meer data, meer precisie, nóg meer planeten bij andere sterren. Complete zonnestelsels. En vooral: kleinere planeten. Liefst in de ‘bewoonbare zone’ van hun moederster, zodat er water en – wie weet – leven op kan voorkomen.
De bewoonbare super-aarde HD 85512b, onlangs gevonden door een Europees team onder leiding van de Zwitserse astronoom Michel Mayor, is een voorproefje van wat ons te wachten staat. Ook de Europeanen waren trouwens even de tel kwijt. Op een persconferentie van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht, afgelopen maandag, werd de ontdekking van zestien nieuwe super-aardes bekendgemaakt: planeten die groter zijn dan de onze, maar hooguit tien keer zo zwaar. Mayor noemde op datzelfde moment in Wyoming een aantal van negentien. Later die dag realiseerde hij zich dat hij er zelfs nog één was vergeten.
Mayor – een kleine, kalende man met een grijs baardje en pretoogjes – ontdekte in 1995 de allereerste planeet bij een zon-achtige ster. ‘Indertijd telde de exoplaneten-gemeenschap hooguit tien mensen,’ zegt hij. ‘Nu zijn het er wereldwijd ver over de duizend.’ Oftewel: het aantal planetenjagers groeit even snel als het aantal jachttrofeeën. Mayors team heeft er inmiddels ruim honderdvijftig gescoord – inclusief de vijftig nieuwe planeten die maandag bekend werden gemaakt. ‘Binnen een paar jaar gaat het ons lukken om een echt tweelingzusje van de aarde te vinden,’ zegt hij vol overtuiging. ‘In de bewoonbare zone van een ster die als twee druppels water op de zon lijkt.’
Geoffrey Marcy van de Universiteit van Californië in Berkeley gelooft er niks van. ‘Die eerste kloon van de aarde wordt natuurlijk gevonden door de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler,’ zegt hij. De joviale Marcy – ooit Mayors aartsrivaal; tegenwoordig kunnen ze heel goed samen door één deur – maakte jaren lang op dezelfde manier jacht op planeten als de Europeanen: door de minieme schommelingen van een ster te meten, die veroorzaakt worden door de zwaartekracht van een rondcirkelende planeet. ‘Ik dacht dat ik daar een glanzende carrière mee had opgebouwd,’ zegt hij, ‘maar Kepler blaast het allemaal omver.’
Niet dat de planeten van Mayor en Marcy niet bestaan, maar hun zoekmethode is omslachtig, al was het maar omdat ze maar één ster tegelijk kunnen bestuderen. Vanuit de ruimte houdt Kepler ruim honderdvijftigduizend sterren tegelijkertijd in het oog. Niet om ze te zien schommelen, maar om ze heel af en toe een piepklein beetje zwakker te zien worden. Dat kan betekenen dat er een planeet voor langs beweegt. Als die helderheidsdipjes regelmatig optreden, is er sprake van een ‘kandidaatplaneet’.
Kepler-onderzoekster Natalie Batalha van NASA’s Ames Research Center – ‘Ik was aanvankelijk supersceptisch over het hele project’ – is de tel ook kwijt. 1781 kandidaat-planeten, maaar er zitten er nog honderden in de pijplijn. ‘Aan het eind van het project hebben we er waarschijnlijk rond de drieduizend.’ Maar de Kepler-kandidaten tellen pas mee als ‘officiële’ exoplaneten wanneer onafhankelijk is bevestigd dat de helderheidsschommelingen niet op een andere manier zijn veroorzaakt. En die bevestiging is er pas voor enkele tientallen Kepler-planeten.
Op de conferentie, in de rustieke Jackson Lake Lodge die uitzicht biedt op de indrukwekkende Grand Teton Range, presenteren slimme, jonge astronomen handige trucjes om die ‘validatie’ ook zónder tijdrovende vervolgmetingen uit te voeren. En theoreticus Jack Lissauer, ook van NASA Ames, weet iedereen ervan te overtuigen dat de zogenoemde ‘multi’s’ wel echt móeten zijn. Multi’s zijn de sterren waarbij meer dan één planeet is ontdekt; inmiddels gaat het om 328 sterren met in totaal 813 planeten. Als die allemaal meegerekend mogen worden, bedraagt het totaal aantal bekende exoplaneten inmiddels bijna 1500.
‘De ontwikkelingen gaan zó rap,’ zegt Batalha; ‘het voelt alsof we worden meegesleurd door een sneltrein.’ Een tweede stelsel met zes planeten; nieuwe superaardes; twee planeten in dezelfde baan; inmiddels zelfs een planeet met twee zonnen aan de hemel. En ja, die aarde-kloon gaat er komen; daar is ook zij rotsvast van overtuigd. Tenminste, als het Kepler-project volgend jaar door NASA verlengd wordt. Want de Kepler-sterren blijken iets midner stabiel te zijn dan verwacht, en dat vertraagt het onderzoek.
Batalha hoopt er het beste van, maar ze is er bepaald niet gerust op. Binnen het Kepler-team wordt al overwogen om op zoek te gaan naar rijke particuliere geldschieters. ‘Het is heel frustrerend,’ zegt ze. ‘We weten precies hoe we de vraag naar het aantal aarde-achtige planeten in het Melkwegstelsel moeten beantwoorden. Er zijn geen technische belemmeringen meer. Het is de economie die ons misschien nekt.’
17 september 2011
de Volkskrant
Het was een en al opwinding op de Extreme Solar Systems II-conferentie in Wyoming. Het aantal ontdekte planeten stijgt explosief; kleinere planeten vooral, maar ook complete zonnestelsels.
‘WASP-52, WASP-53, WASP-54, WASP-55, ...’ Coel Hellier van de Britse Keele University jaagt zijn Powerpoint-dia’s over het scherm. Een halve minuut later is het aantal bekende exoplaneten in het Melkwegstelsel met drieëntwintig gestegen. De nieuwe exemplaren zijn gevonden met de kleine, automatische telescopen van de Wide Angle Search for Planets; hun bestaan is bevestigd door precisiemetingen op de Europese La Silla-sterrenwacht. Hellier verwacht dat de WASP-teller binnen een paar jaar op tweehonderd staat.
De planetenjagers die afgelopen week bijeenkwamen in het spectaculaire Grand Teton National Park in Wyoming zijn allemaal de tel kwijt. Het is een en al opwinding op de Extreme Solar Systems II-conferentie – niet alleen over de nieuwe ontdekkingen, maar vooral ook over de hooggespannen verwachtingen voor de toekomst. Meer data, meer precisie, nóg meer planeten bij andere sterren. Complete zonnestelsels. En vooral: kleinere planeten. Liefst in de ‘bewoonbare zone’ van hun moederster, zodat er water en – wie weet – leven op kan voorkomen.
De bewoonbare super-aarde HD 85512b, onlangs gevonden door een Europees team onder leiding van de Zwitserse astronoom Michel Mayor, is een voorproefje van wat ons te wachten staat. Ook de Europeanen waren trouwens even de tel kwijt. Op een persconferentie van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht, afgelopen maandag, werd de ontdekking van zestien nieuwe super-aardes bekendgemaakt: planeten die groter zijn dan de onze, maar hooguit tien keer zo zwaar. Mayor noemde op datzelfde moment in Wyoming een aantal van negentien. Later die dag realiseerde hij zich dat hij er zelfs nog één was vergeten.
Mayor – een kleine, kalende man met een grijs baardje en pretoogjes – ontdekte in 1995 de allereerste planeet bij een zon-achtige ster. ‘Indertijd telde de exoplaneten-gemeenschap hooguit tien mensen,’ zegt hij. ‘Nu zijn het er wereldwijd ver over de duizend.’ Oftewel: het aantal planetenjagers groeit even snel als het aantal jachttrofeeën. Mayors team heeft er inmiddels ruim honderdvijftig gescoord – inclusief de vijftig nieuwe planeten die maandag bekend werden gemaakt. ‘Binnen een paar jaar gaat het ons lukken om een echt tweelingzusje van de aarde te vinden,’ zegt hij vol overtuiging. ‘In de bewoonbare zone van een ster die als twee druppels water op de zon lijkt.’
Geoffrey Marcy van de Universiteit van Californië in Berkeley gelooft er niks van. ‘Die eerste kloon van de aarde wordt natuurlijk gevonden door de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler,’ zegt hij. De joviale Marcy – ooit Mayors aartsrivaal; tegenwoordig kunnen ze heel goed samen door één deur – maakte jaren lang op dezelfde manier jacht op planeten als de Europeanen: door de minieme schommelingen van een ster te meten, die veroorzaakt worden door de zwaartekracht van een rondcirkelende planeet. ‘Ik dacht dat ik daar een glanzende carrière mee had opgebouwd,’ zegt hij, ‘maar Kepler blaast het allemaal omver.’
Niet dat de planeten van Mayor en Marcy niet bestaan, maar hun zoekmethode is omslachtig, al was het maar omdat ze maar één ster tegelijk kunnen bestuderen. Vanuit de ruimte houdt Kepler ruim honderdvijftigduizend sterren tegelijkertijd in het oog. Niet om ze te zien schommelen, maar om ze heel af en toe een piepklein beetje zwakker te zien worden. Dat kan betekenen dat er een planeet voor langs beweegt. Als die helderheidsdipjes regelmatig optreden, is er sprake van een ‘kandidaatplaneet’.
Kepler-onderzoekster Natalie Batalha van NASA’s Ames Research Center – ‘Ik was aanvankelijk supersceptisch over het hele project’ – is de tel ook kwijt. 1781 kandidaat-planeten, maaar er zitten er nog honderden in de pijplijn. ‘Aan het eind van het project hebben we er waarschijnlijk rond de drieduizend.’ Maar de Kepler-kandidaten tellen pas mee als ‘officiële’ exoplaneten wanneer onafhankelijk is bevestigd dat de helderheidsschommelingen niet op een andere manier zijn veroorzaakt. En die bevestiging is er pas voor enkele tientallen Kepler-planeten.
Op de conferentie, in de rustieke Jackson Lake Lodge die uitzicht biedt op de indrukwekkende Grand Teton Range, presenteren slimme, jonge astronomen handige trucjes om die ‘validatie’ ook zónder tijdrovende vervolgmetingen uit te voeren. En theoreticus Jack Lissauer, ook van NASA Ames, weet iedereen ervan te overtuigen dat de zogenoemde ‘multi’s’ wel echt móeten zijn. Multi’s zijn de sterren waarbij meer dan één planeet is ontdekt; inmiddels gaat het om 328 sterren met in totaal 813 planeten. Als die allemaal meegerekend mogen worden, bedraagt het totaal aantal bekende exoplaneten inmiddels bijna 1500.
‘De ontwikkelingen gaan zó rap,’ zegt Batalha; ‘het voelt alsof we worden meegesleurd door een sneltrein.’ Een tweede stelsel met zes planeten; nieuwe superaardes; twee planeten in dezelfde baan; inmiddels zelfs een planeet met twee zonnen aan de hemel. En ja, die aarde-kloon gaat er komen; daar is ook zij rotsvast van overtuigd. Tenminste, als het Kepler-project volgend jaar door NASA verlengd wordt. Want de Kepler-sterren blijken iets midner stabiel te zijn dan verwacht, en dat vertraagt het onderzoek.
Batalha hoopt er het beste van, maar ze is er bepaald niet gerust op. Binnen het Kepler-team wordt al overwogen om op zoek te gaan naar rijke particuliere geldschieters. ‘Het is heel frustrerend,’ zegt ze. ‘We weten precies hoe we de vraag naar het aantal aarde-achtige planeten in het Melkwegstelsel moeten beantwoorden. Er zijn geen technische belemmeringen meer. Het is de economie die ons misschien nekt.’
Never argue with idiots. First they will lower you to their level then beat you with experience.
28-09-2011
‘Eenderde van alle zonachtige sterren heeft aardachtige planeten met vloeibaar water’
Astronomen hebben nu de kans berekend van het vinden van aardachtige planeten bij andere sterren, waarbij ze gebruik maakten van de laatste data van de Keplermissie. De waarschijnlijkheid van minstens één planeet in de ‘bewoonbare zone’, het temperatuursgebied waarin de temperatuur van de planeet voldoende gematigd is om vloeibaar water mogelijk te maken, is, zoals het er nu naar uitziet, enorm groot: rond een derde. Goed nieuws dus voor toekomstige sterrenreizigers.
De planetenjagende satelliet Kepler is speciaal ontworpen om aardachtige planeten rond sterren op te sporen. Dit doet de satelliet door bij honderdduizenden sterren tegelijk te letten op periodieke afzwakkingen van het sterrenlicht. Dit betekent namelijk dat er een planeet voor de sterrenschijf langs trekt. Omdat de kans dat een planeet precies tussen de ster en de aarde in staat vrij klein is, ontdekt Kepler maar een kleine fractie van alle planeten.
Kepler ontdekt exoplaneten als ze voor hun ster langstrekken. Voor een individuele planeet is die kans maar klein, maar Kepler houdt zoveel sterren tegelijkertijd in de gaten, dat er toch veel exoplaneten ontdekt worden.
Desondanks bleek de eerste 136 dagen van Kepler een ware goudmijn aan planeten op te leveren. In deze tijd bestudeerde Kepler ongeveer 150 000 sterren en vond bewijzen voor 1235 potentiële exoplaneten. Dat is een behoorlijk grote vangst, als je je realiseert dat de kans dat een exoplaneet op ongeveer de afstand van de aarde tot de zon, precies voor een zonachtige ster langs trekt, minder dan een procent is.
Sindsdien heeft het team astronomen van de Keplermissie en de teams waar ze mee samenwerken zich ook toegelegd op details van deze exoplaneten te weten proberen te komen. Het gaat hier om zoveel potentiële exoplaneten, dat ook statistische analyses mogelijk zijn. Daaruit zijn weer verschillende projecties te maken. Vandaag heeft Wesley Traub van het Californische Instituut voor Technologie in Pasadena de resultaten van precies zo’n studie bekend gemaakt. Traub heeft alleen naar de sterren gekeken die het meeste op de zon lijken, namelijk van spectraalklasses F, G en K. Onze zon is een G type ster. De stertypes O, B en A leven te kort om leven voort te kunnen brengen.
F-types zijn heter en zwaarder dan de zon, K-types iets lichter en koeler. Het meest voorkomende type ster, de rode M-dwergen, leeft zeer lang, maar exoplaneten moeten zo dicht bij dit sterretje staan om voldoende zonlicht te krijgen dat getijdeneffecten de planeet stilleggen, ongeveer zoals de maan nu ook altijd dezelfde kant naar de zon wendt. of dit het ontstaan van leven belemmert is overigens de vraag. Er zijn modellen bedacht waarbij dat niet zo is. Ook is de bewoonbare zone van M-dwergen zo smal dat de kans kleiner is dat precies hier een aardachtige planeet in rondzwerft.
De resultaten: aardachtige planeten komen evenveel voor rond zware F-sterren als rond lichte K-sterren. Wel zijn er rond lichte sterretjes veel minder kleine planeten waargenomen. Vrijwel zeker is dat volgens Traub omdat kleine planeten moeilijker te zien zijn voor Kepler. Dat geldt ook voor ons. Een overgang van de aardachtige Venus voor de zon langs is veel makkelijker waar te nemen dan van de veel kleinere Mercurius, die zo groot is als een wat uit de kluiten gewassen maan. Planeten vlak bij de ster hebben ook een veel grotere kans om voor de ster langs te bewegen. Een derde van alle planeten die Kepler vond zijn dan ook verschroeide Mercurius-achtige werelden met omlooptijden van minder dan 42 dagen. Ter vergelijking: de weinig gastvrije Mercurius 88 dagen, wat dus duidt op totaal onleefbare geblakerde rotsblokken.
Spannender is natuurlijk de ontdekking van aardachtige werelden op grotere afstand van de ster, binnen de zone waarin vloeibaar water mogelijk is. De meeste van deze planeteh bevinden zich te ver van hun ster af om al door Kepler opgepikt te worden. Hoe verder van de ster, hoe langzamer planeten bewegen en hoe groter hun baan, dus hoe kleiner de kans dat ze net voor de ster langstrekken als Kepler waarneemt. Traub heeft echter een techniek ontwikkeld om dit probleem te omzeilen.
Hij heeft namelijk een empirische exponentiële wet ontdekt die beschrijft hoeveel sterren planeten hebben met een gegeven omloopperiode. Erg handig, want de omloopperiode (lengte van het jaar) hangt rechtstreeks af van de agfstand tot de ster en kan dus worden gebruikt om te berekenen hoeveel sterren planeten in de bewoonbare zone hebben. Dit deed Traub, om zo tot zijn conclusie te komen: ongeveer een derde van alle FGK sterren hebben tenminste één aardachtige planeet in de bewoonbare zone. Er zijn in ons melkwegstelsel ongeveer 300 miljoen sterren. Als je bedenkt dat één op de vijf sterren in de klasse F, G of K valt, dan betekent dat alleen al in ons melkwegstelsel een duizelingwekkend aantal van 20 miljoen planeten waarop zich in theorie leven kan ontwikkelen.
Bron:
Wesley Traub, Terrestrial, Habitable-Zone Exoplanet Frequency from Kepler, Arxiv.org (2011)
(Visionair.nl)
‘Eenderde van alle zonachtige sterren heeft aardachtige planeten met vloeibaar water’
Astronomen hebben nu de kans berekend van het vinden van aardachtige planeten bij andere sterren, waarbij ze gebruik maakten van de laatste data van de Keplermissie. De waarschijnlijkheid van minstens één planeet in de ‘bewoonbare zone’, het temperatuursgebied waarin de temperatuur van de planeet voldoende gematigd is om vloeibaar water mogelijk te maken, is, zoals het er nu naar uitziet, enorm groot: rond een derde. Goed nieuws dus voor toekomstige sterrenreizigers.
De planetenjagende satelliet Kepler is speciaal ontworpen om aardachtige planeten rond sterren op te sporen. Dit doet de satelliet door bij honderdduizenden sterren tegelijk te letten op periodieke afzwakkingen van het sterrenlicht. Dit betekent namelijk dat er een planeet voor de sterrenschijf langs trekt. Omdat de kans dat een planeet precies tussen de ster en de aarde in staat vrij klein is, ontdekt Kepler maar een kleine fractie van alle planeten.
Kepler ontdekt exoplaneten als ze voor hun ster langstrekken. Voor een individuele planeet is die kans maar klein, maar Kepler houdt zoveel sterren tegelijkertijd in de gaten, dat er toch veel exoplaneten ontdekt worden.
Desondanks bleek de eerste 136 dagen van Kepler een ware goudmijn aan planeten op te leveren. In deze tijd bestudeerde Kepler ongeveer 150 000 sterren en vond bewijzen voor 1235 potentiële exoplaneten. Dat is een behoorlijk grote vangst, als je je realiseert dat de kans dat een exoplaneet op ongeveer de afstand van de aarde tot de zon, precies voor een zonachtige ster langs trekt, minder dan een procent is.
Sindsdien heeft het team astronomen van de Keplermissie en de teams waar ze mee samenwerken zich ook toegelegd op details van deze exoplaneten te weten proberen te komen. Het gaat hier om zoveel potentiële exoplaneten, dat ook statistische analyses mogelijk zijn. Daaruit zijn weer verschillende projecties te maken. Vandaag heeft Wesley Traub van het Californische Instituut voor Technologie in Pasadena de resultaten van precies zo’n studie bekend gemaakt. Traub heeft alleen naar de sterren gekeken die het meeste op de zon lijken, namelijk van spectraalklasses F, G en K. Onze zon is een G type ster. De stertypes O, B en A leven te kort om leven voort te kunnen brengen.
F-types zijn heter en zwaarder dan de zon, K-types iets lichter en koeler. Het meest voorkomende type ster, de rode M-dwergen, leeft zeer lang, maar exoplaneten moeten zo dicht bij dit sterretje staan om voldoende zonlicht te krijgen dat getijdeneffecten de planeet stilleggen, ongeveer zoals de maan nu ook altijd dezelfde kant naar de zon wendt. of dit het ontstaan van leven belemmert is overigens de vraag. Er zijn modellen bedacht waarbij dat niet zo is. Ook is de bewoonbare zone van M-dwergen zo smal dat de kans kleiner is dat precies hier een aardachtige planeet in rondzwerft.
De resultaten: aardachtige planeten komen evenveel voor rond zware F-sterren als rond lichte K-sterren. Wel zijn er rond lichte sterretjes veel minder kleine planeten waargenomen. Vrijwel zeker is dat volgens Traub omdat kleine planeten moeilijker te zien zijn voor Kepler. Dat geldt ook voor ons. Een overgang van de aardachtige Venus voor de zon langs is veel makkelijker waar te nemen dan van de veel kleinere Mercurius, die zo groot is als een wat uit de kluiten gewassen maan. Planeten vlak bij de ster hebben ook een veel grotere kans om voor de ster langs te bewegen. Een derde van alle planeten die Kepler vond zijn dan ook verschroeide Mercurius-achtige werelden met omlooptijden van minder dan 42 dagen. Ter vergelijking: de weinig gastvrije Mercurius 88 dagen, wat dus duidt op totaal onleefbare geblakerde rotsblokken.
Spannender is natuurlijk de ontdekking van aardachtige werelden op grotere afstand van de ster, binnen de zone waarin vloeibaar water mogelijk is. De meeste van deze planeteh bevinden zich te ver van hun ster af om al door Kepler opgepikt te worden. Hoe verder van de ster, hoe langzamer planeten bewegen en hoe groter hun baan, dus hoe kleiner de kans dat ze net voor de ster langstrekken als Kepler waarneemt. Traub heeft echter een techniek ontwikkeld om dit probleem te omzeilen.
Hij heeft namelijk een empirische exponentiële wet ontdekt die beschrijft hoeveel sterren planeten hebben met een gegeven omloopperiode. Erg handig, want de omloopperiode (lengte van het jaar) hangt rechtstreeks af van de agfstand tot de ster en kan dus worden gebruikt om te berekenen hoeveel sterren planeten in de bewoonbare zone hebben. Dit deed Traub, om zo tot zijn conclusie te komen: ongeveer een derde van alle FGK sterren hebben tenminste één aardachtige planeet in de bewoonbare zone. Er zijn in ons melkwegstelsel ongeveer 300 miljoen sterren. Als je bedenkt dat één op de vijf sterren in de klasse F, G of K valt, dan betekent dat alleen al in ons melkwegstelsel een duizelingwekkend aantal van 20 miljoen planeten waarop zich in theorie leven kan ontwikkelen.
Bron:
Wesley Traub, Terrestrial, Habitable-Zone Exoplanet Frequency from Kepler, Arxiv.org (2011)
(Visionair.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-09-2011
Kleine sterren produceren de meeste aardachtige planeten
Gegevens van de NASA-satelliet Kepler, die planeten buiten ons zonnestelsel opspoort, wijzen erop dat planeten vaak te vinden zijn bij sterren die relatief veel 'metalen' (elementen zwaarder dan helium) bevatten. En de vindkans van planeten van het soort aarde - klein en 'rotsachtig' - is het grootst bij sterren van bescheiden afmetingen. Dat volgt uit een inventarisatie van de eerste 1235 kandidaat-planeten die Kepler heeft ontdekt.
Dat metaalrijke sterren de meeste planeten produceren, komt niet als een verrassing. Alle planeten bestaan nu eenmaal voor het overgrote deel uit elementen zwaarder dan helium.
En ook voor de relatie tussen de massa van een ster en de grootte van zijn planeten bestaat een voor de hand liggende verklaring. Voor de vorming van een grote planeet is veel meer materiaal nodig dan voor een kleine, en rond een zware ster blijft gewoon meer restmaterie achter waaruit zich planeten kunnen vormen.
Dat de Kepler-resultaten deze eenvoudige vuistregels bevestigen, kan het opsporen van leefbare planeten als de onze helpen bespoedigen. Bij een gerichte zoektocht naar deze planeten kunnen zware, metaalarme sterren buiten beschouwing blijven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Kleine sterren produceren de meeste aardachtige planeten
Gegevens van de NASA-satelliet Kepler, die planeten buiten ons zonnestelsel opspoort, wijzen erop dat planeten vaak te vinden zijn bij sterren die relatief veel 'metalen' (elementen zwaarder dan helium) bevatten. En de vindkans van planeten van het soort aarde - klein en 'rotsachtig' - is het grootst bij sterren van bescheiden afmetingen. Dat volgt uit een inventarisatie van de eerste 1235 kandidaat-planeten die Kepler heeft ontdekt.
Dat metaalrijke sterren de meeste planeten produceren, komt niet als een verrassing. Alle planeten bestaan nu eenmaal voor het overgrote deel uit elementen zwaarder dan helium.
En ook voor de relatie tussen de massa van een ster en de grootte van zijn planeten bestaat een voor de hand liggende verklaring. Voor de vorming van een grote planeet is veel meer materiaal nodig dan voor een kleine, en rond een zware ster blijft gewoon meer restmaterie achter waaruit zich planeten kunnen vormen.
Dat de Kepler-resultaten deze eenvoudige vuistregels bevestigen, kan het opsporen van leefbare planeten als de onze helpen bespoedigen. Bij een gerichte zoektocht naar deze planeten kunnen zware, metaalarme sterren buiten beschouwing blijven.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-10-2011
Kepler ontdekt bijzonder planetenstelsel
Met de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler is opnieuw een bijzonder planetenstelsel ontdekt: Kepler 18. De ster zelf is iets groter en iets minder zwaar dan onze eigen zon. Op kleine afstand van de ster heeft Kepler drie planeten gevonden (Kepler-18b, c en d), die alledrie veel kleinere banen beschrijven dan de baan van de planeet Mercurius in ons eigen zonnestelsel.
Kepler-18b heeft een omlooptijd van 3,5 dag. Het is een zogeheten 'superaarde', twee keer zo groot en ongeveer acht keer zo zwaar als onze eigen planeet. Kepler-18c en Kepler-18d zijn Neptunus-achtige planeten: ze zijn respectievelijk 17 en 16 keer zo zwaar als de aarde, en 5,5 en 7 keer zo groot. Hun omlooptijden bedragen ca. 7,5 en 15 dagen.
Het bijzondere van het planetenstelsel is dat planeten c en d een zogeheten baanresonantie vertonen: de omlooptijd van planeet c is precies half zo groot als die van planeet d. Hun baanbeweging wordt op een zeer regelmatige en voorspelbare manier versneld en vertraagd door onderlinge aantrekkingskrachten, en dat vertaalt zich in kleine variaties in de precieze tijdstippen waarop de planeten voor hun moederster langs bewegen, zoals waargenomen door Kepler.
De ontdekking van het nieuwe planetenstelsel werd vandaag bekendgemaakt op een groot planeetonderzoekscongres in Nantes en zal beschreven worden in een toekomstig nummer van Astrophysical Journal Supplement .
© Govert Schilling
'(allesoversterrenkunde)
Kepler ontdekt bijzonder planetenstelsel
Met de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler is opnieuw een bijzonder planetenstelsel ontdekt: Kepler 18. De ster zelf is iets groter en iets minder zwaar dan onze eigen zon. Op kleine afstand van de ster heeft Kepler drie planeten gevonden (Kepler-18b, c en d), die alledrie veel kleinere banen beschrijven dan de baan van de planeet Mercurius in ons eigen zonnestelsel.
Kepler-18b heeft een omlooptijd van 3,5 dag. Het is een zogeheten 'superaarde', twee keer zo groot en ongeveer acht keer zo zwaar als onze eigen planeet. Kepler-18c en Kepler-18d zijn Neptunus-achtige planeten: ze zijn respectievelijk 17 en 16 keer zo zwaar als de aarde, en 5,5 en 7 keer zo groot. Hun omlooptijden bedragen ca. 7,5 en 15 dagen.
Het bijzondere van het planetenstelsel is dat planeten c en d een zogeheten baanresonantie vertonen: de omlooptijd van planeet c is precies half zo groot als die van planeet d. Hun baanbeweging wordt op een zeer regelmatige en voorspelbare manier versneld en vertraagd door onderlinge aantrekkingskrachten, en dat vertaalt zich in kleine variaties in de precieze tijdstippen waarop de planeten voor hun moederster langs bewegen, zoals waargenomen door Kepler.
De ontdekking van het nieuwe planetenstelsel werd vandaag bekendgemaakt op een groot planeetonderzoekscongres in Nantes en zal beschreven worden in een toekomstig nummer van Astrophysical Journal Supplement .
© Govert Schilling
'(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-10-2011
Planeten 'ontdekt' in oude Hubble-gegevens
Een nauwgezette analyse van opnamen die in 1998 met de Hubble-ruimtetelescoop zijn gemaakt, heeft beelden opgeleverd van twee exoplaneten die destijds niet werden opgemerkt. Of beter gezegd: nog niet werden opgemerkt.
De twee planeten draaien om de jonge, zware ster HR 8799, waarbij de afgelopen jaren met andere instrumenten alsnog vier planeten zijn ontdekt. Met die kennis zijn de oude Hubble-foto's nog eens goed bekeken, wat in 2009 al resulteerde in de 'herontdekking' van de buitenste planeet.
Nu zijn ook de twee volgende planeten op de Hubble-opnamen opgespoord. Alleen de binnenste van de vier was niet waarneembaar voor de ruimtetelescoop, omdat deze schuilging achter het minuscule schijfje dat het relatief felle licht van de centrale ster afschermde.
Het opsporen van reeds bekende planeten op oude opnamen lijkt zinloos, maar is het niet. De gegevens kunnen worden gebruikt om de omloopbanen van de planeten nauwkeuriger vast te leggen, zodat meer inzicht wordt verkregen in de stabiliteit van het onderzochte planetenstelsel, in de banen die de planeten volgen en in de planeetmassa's.
De drie buitenste planeten van HR 8799 hebben omlooptijden van ongeveer 100, 200 en 400 jaar. Het duurt dus erg lang voordat iets van een verplaatsing waarneembaar is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Planeten 'ontdekt' in oude Hubble-gegevens
Een nauwgezette analyse van opnamen die in 1998 met de Hubble-ruimtetelescoop zijn gemaakt, heeft beelden opgeleverd van twee exoplaneten die destijds niet werden opgemerkt. Of beter gezegd: nog niet werden opgemerkt.
De twee planeten draaien om de jonge, zware ster HR 8799, waarbij de afgelopen jaren met andere instrumenten alsnog vier planeten zijn ontdekt. Met die kennis zijn de oude Hubble-foto's nog eens goed bekeken, wat in 2009 al resulteerde in de 'herontdekking' van de buitenste planeet.
Nu zijn ook de twee volgende planeten op de Hubble-opnamen opgespoord. Alleen de binnenste van de vier was niet waarneembaar voor de ruimtetelescoop, omdat deze schuilging achter het minuscule schijfje dat het relatief felle licht van de centrale ster afschermde.
Het opsporen van reeds bekende planeten op oude opnamen lijkt zinloos, maar is het niet. De gegevens kunnen worden gebruikt om de omloopbanen van de planeten nauwkeuriger vast te leggen, zodat meer inzicht wordt verkregen in de stabiliteit van het onderzochte planetenstelsel, in de banen die de planeten volgen en in de planeetmassa's.
De drie buitenste planeten van HR 8799 hebben omlooptijden van ongeveer 100, 200 en 400 jaar. Het duurt dus erg lang voordat iets van een verplaatsing waarneembaar is.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-10-2011
Exoplaneten gefotografeerd
Ongelofelijk maar waar: van meerdere exoplaneten zijn opnamen bekend. Een overzicht van de eerste beelden van werelden voorbij het zonnestelsel.
Iets dat zichtbaar is op vele lichtjaren afstand moet enorm zijn. Uiteraard gaat het dus om exoplaneten die meer van een gasreus dan de aarde hebben en vaak ver van de bijbehorende ster staan, zodat ze niet overstraald worden. Erg veel op de aarde lijken ze dus niet. Toch is de gedachte boeiend dat we al een blik hebben kunnen werpen op een wereld die om een andere ster draait dan de zon. Klik op de afbeeldingen voor een vergroting.
De heldere vlek is niet een ster, maar een bruine dwerg. Astronomen vragen zich ook af of het rode object wel een bonafide planeet is. Waarschijnlijk is het een ultrazwakke dubbelster, bestaande uit twee mislukte sterren op 172 lichtjaar afstand. Bron: ESO/VLT
De planeet (het lichtpuntje linksboven) draait om een jonge zonachtige ster met de poëtische naam IRXS J160929.1-210524, op 470 lichtjaar afstand. De planeet is acht keer zo zwaar als Jupiter en staat 330 AE, dat is 330 maal zover van de ster als de aarde van de zon af staat. Dat is acht keer verder dan Pluto. Bestaande modellen voor planeetvorming kunnen niet verklaren hoe zo ver van de ster toch zoveel materie kon samenklonteren. Misschien is de planeet weggeslingerd, het trieste overblijfsel van een kaalgeplukte ster of een ingevangen zwerfplaneet. Opmerkelijk feit: er is waterdamp aangetoond in de atmosfeer van deze verre gasreus, al is de planeet te ver van zijn zon voor aardachtig leven.
Bron: Gemini Observatory
Drie exo-zwaargewichten
De drie puntjes draaien om de (hier afgeschermde) centrale ster. Het drietal super-gasreuzen (5-7 maal de massa van Jupiter) werd ontdekt met de Keck en Gemini North reuzentelescopen op de vulkaan Mauna Kea op Hawaii. De drie planeten staan op een ijzige 25, 40 en 70 AE van de jonge zonachtige ster HR 8799 op 129 lichtjaar afstand. Dat is vergelijkbaar met de asteroïdengordel, Jupiter en Saturnus. Andere telescopen hebben deze waarnemingen bevestigd en de beweging van de exoplaneten in hun baan is sindsdien bevestigd. In de loop der jaren kruipen de planeten voort.
Foto: Gemini Observatory/NRC/AURA/Christian Marois, et al.
Vierde zwaargewicht ontdekt
Onderzoekers ontdekten tot hun verrassing dat bovenstaande drie planeten nog een vierde broertje had van ongeveer zeven maal de massa van Jupiter en ongeveer 14,5 AE. Ondertussen weten we uit hun lichtspectrum dat de werelden rijk zijn aan koolmonoxide (een dodelijk gas) en arm aan methaan. Vermoedelijk ontstonden ze door kometen op te slokken.
Foto: NRC-HIA, Christian Marois, and the W.M. Keck Observatory
Exoplaneet of niet?
Op dezelfde dag dat het bestaan van de drie HR 8799 planeten werd bekend gemaakt, onthulden andere onderzoekers de ontdekking van een kleinere planeet, drie maal Jupiter, die door de stofschijf van de ster-in-wording Fomalhaut reist. Fomalhaut is al sinds de oudheid bekend en staat op ongeveer 25 lichtjaar afstand van ons af. Aan het bestaan wordt echter sindsdien getwijfeld, want geen enkele andere telescoop dan Hubble heeft het vlekje waargenomen. De Hubble telescoop kan de waarneming helaas niet overdoen: het instrument in kwestie is nu kapot. De ontdekkers melden nieuwe waarnemingen, maar er is iets vreemds aan de hand. Het object heeft zijn cirkelvormige baan verlaten. Een tijdelijk verschijnsel in de stofschijf, zoals bijvoorbeeld de Grote Rode Vlek, of een ster op de achtergrond? De verongelijkte ontdekkers denken dat hun planeet tijdelijk versluierd was door de stofschijf.
Beeld: NASA, ESA and P. Kalas (University of California, Berkeley, USA
Binnenplaneet
Een andere veel bestudeerde planeet draait om Beta Pictoris: een zonachtige ster op 63 lichtjaar afstand. De planeet is acht maal zwaarder dan Jupiter en draait om de zon op slechts 8 AE, de afstand van Saturnus tot de zon. De planeet lijkt ongebruikelijk groot in doorsnede. Zou hij omringd worden door een ring, zoals Saturnus zelf?
Afbeelding: ESO/VLT
Kosmische stofzuiger
Omdat de planeet van Beta Pictoris veel dichter bij zijn ster staat dan de andere planeten, konden astronomen deze exoplaneet op veel plaatsen van zijn omloopbaan waarnemen, o.a. in 2003 en 2009. Onderzoekers veronderstellen een ‘jaar’ van 15 aardse jaren. Heel opvallend is de stofvrije zone rond de planeet. Astronomen denken daarom dat de planeet alle stof en gas in zijn omgeving opgeslokt heeft. Waarschijnlijk hebben in ons zonnestelsel vergelijkbare processen plaatsgevonden.
Afbeelding: ESO/VLT
Zouden we met een enorme telescoop in een maankrater waar eeuwige duisternis heerst, niet nog veel meer exoplaneten kunnen waarnemen? In principe kan het, als de collector mirror van de telescoop maar groot genoeg is en de optische precisie groot genoeg.
Bron:
Wired
(Visionair.nl)
Exoplaneten gefotografeerd
Ongelofelijk maar waar: van meerdere exoplaneten zijn opnamen bekend. Een overzicht van de eerste beelden van werelden voorbij het zonnestelsel.
Iets dat zichtbaar is op vele lichtjaren afstand moet enorm zijn. Uiteraard gaat het dus om exoplaneten die meer van een gasreus dan de aarde hebben en vaak ver van de bijbehorende ster staan, zodat ze niet overstraald worden. Erg veel op de aarde lijken ze dus niet. Toch is de gedachte boeiend dat we al een blik hebben kunnen werpen op een wereld die om een andere ster draait dan de zon. Klik op de afbeeldingen voor een vergroting.
De heldere vlek is niet een ster, maar een bruine dwerg. Astronomen vragen zich ook af of het rode object wel een bonafide planeet is. Waarschijnlijk is het een ultrazwakke dubbelster, bestaande uit twee mislukte sterren op 172 lichtjaar afstand. Bron: ESO/VLT
De planeet (het lichtpuntje linksboven) draait om een jonge zonachtige ster met de poëtische naam IRXS J160929.1-210524, op 470 lichtjaar afstand. De planeet is acht keer zo zwaar als Jupiter en staat 330 AE, dat is 330 maal zover van de ster als de aarde van de zon af staat. Dat is acht keer verder dan Pluto. Bestaande modellen voor planeetvorming kunnen niet verklaren hoe zo ver van de ster toch zoveel materie kon samenklonteren. Misschien is de planeet weggeslingerd, het trieste overblijfsel van een kaalgeplukte ster of een ingevangen zwerfplaneet. Opmerkelijk feit: er is waterdamp aangetoond in de atmosfeer van deze verre gasreus, al is de planeet te ver van zijn zon voor aardachtig leven.
Bron: Gemini Observatory
Drie exo-zwaargewichten
De drie puntjes draaien om de (hier afgeschermde) centrale ster. Het drietal super-gasreuzen (5-7 maal de massa van Jupiter) werd ontdekt met de Keck en Gemini North reuzentelescopen op de vulkaan Mauna Kea op Hawaii. De drie planeten staan op een ijzige 25, 40 en 70 AE van de jonge zonachtige ster HR 8799 op 129 lichtjaar afstand. Dat is vergelijkbaar met de asteroïdengordel, Jupiter en Saturnus. Andere telescopen hebben deze waarnemingen bevestigd en de beweging van de exoplaneten in hun baan is sindsdien bevestigd. In de loop der jaren kruipen de planeten voort.
Foto: Gemini Observatory/NRC/AURA/Christian Marois, et al.
Vierde zwaargewicht ontdekt
Onderzoekers ontdekten tot hun verrassing dat bovenstaande drie planeten nog een vierde broertje had van ongeveer zeven maal de massa van Jupiter en ongeveer 14,5 AE. Ondertussen weten we uit hun lichtspectrum dat de werelden rijk zijn aan koolmonoxide (een dodelijk gas) en arm aan methaan. Vermoedelijk ontstonden ze door kometen op te slokken.
Foto: NRC-HIA, Christian Marois, and the W.M. Keck Observatory
Exoplaneet of niet?
Op dezelfde dag dat het bestaan van de drie HR 8799 planeten werd bekend gemaakt, onthulden andere onderzoekers de ontdekking van een kleinere planeet, drie maal Jupiter, die door de stofschijf van de ster-in-wording Fomalhaut reist. Fomalhaut is al sinds de oudheid bekend en staat op ongeveer 25 lichtjaar afstand van ons af. Aan het bestaan wordt echter sindsdien getwijfeld, want geen enkele andere telescoop dan Hubble heeft het vlekje waargenomen. De Hubble telescoop kan de waarneming helaas niet overdoen: het instrument in kwestie is nu kapot. De ontdekkers melden nieuwe waarnemingen, maar er is iets vreemds aan de hand. Het object heeft zijn cirkelvormige baan verlaten. Een tijdelijk verschijnsel in de stofschijf, zoals bijvoorbeeld de Grote Rode Vlek, of een ster op de achtergrond? De verongelijkte ontdekkers denken dat hun planeet tijdelijk versluierd was door de stofschijf.
Beeld: NASA, ESA and P. Kalas (University of California, Berkeley, USA
Binnenplaneet
Een andere veel bestudeerde planeet draait om Beta Pictoris: een zonachtige ster op 63 lichtjaar afstand. De planeet is acht maal zwaarder dan Jupiter en draait om de zon op slechts 8 AE, de afstand van Saturnus tot de zon. De planeet lijkt ongebruikelijk groot in doorsnede. Zou hij omringd worden door een ring, zoals Saturnus zelf?
Afbeelding: ESO/VLT
Kosmische stofzuiger
Omdat de planeet van Beta Pictoris veel dichter bij zijn ster staat dan de andere planeten, konden astronomen deze exoplaneet op veel plaatsen van zijn omloopbaan waarnemen, o.a. in 2003 en 2009. Onderzoekers veronderstellen een ‘jaar’ van 15 aardse jaren. Heel opvallend is de stofvrije zone rond de planeet. Astronomen denken daarom dat de planeet alle stof en gas in zijn omgeving opgeslokt heeft. Waarschijnlijk hebben in ons zonnestelsel vergelijkbare processen plaatsgevonden.
Afbeelding: ESO/VLT
Zouden we met een enorme telescoop in een maankrater waar eeuwige duisternis heerst, niet nog veel meer exoplaneten kunnen waarnemen? In principe kan het, als de collector mirror van de telescoop maar groot genoeg is en de optische precisie groot genoeg.
Bron:
Wired
(Visionair.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Wetenschap ontdekt jongste planeet ooit
19 oktober 2011 scientias.nl
Onderzoekers hebben de jongste planeet ooit ontdekt. Ze spotten het object tijdens de geboorte ervan.
De onderzoekers deden hun ontdekking met behulp van een telescoop op Hawaii. De jongste planeten die hiervoor zijn waargenomen, waren allemaal tussen de tien en twintig miljoen jaar oud. De planeet die de onderzoekers nu hebben gespot is zeker vijf keer jonger.
De planeet draait om de ster LkCA 15. Deze ster is nog maar twee miljoen jaar oud. De planeet gaat voorlopig door het leven als LkCa 15b. De planeet is nog niet af, maar wordt nog steeds gevormd. Het is een protoplaneet die omringd wordt door gas en stof dat op de planeet valt. “In het verleden kon je zo’n fenomeen niet waarnemen, omdat het zo dicht bij de ster plaatsvindt,” legt onderzoeker Adam Kraus uit. “Maar voor de eerste keer zijn wij in staat om zowel de planeet als het stof eromheen direct waar te nemen.”
LkCA 15b is een jonge gasgigant die zich tussen de moederster en een stofschijf bevindt. Door het licht van de ster te onderdrukken konden ze het stof en de planeet waarnemen. De afstand tussen onze aarde en de ster waar de jonge planeet omheen draait, bedraagt zo’n 450 lichtjaar.
De kans is groot dat LkCA 15b nog maar het begin is. “We hebben een planeet gevonden, misschien zelfs een beginnend toekomstig zonnestelsel,” meent Kraus. De onderzoekers hopen in de toekomst nog vaker getuige te kunnen zijn van de vorming van zeer jonge planeten. Alleen zo kunnen ze een beter beeld krijgen van het ontstaan van planeten.
De bevindingen van de onderzoekers zijn binnenkort terug te vinden in het blad The Astrophysical Journal.
Onlangs werd ook al een piepjonge ster ontdekt nabij de aarde.
19 oktober 2011 scientias.nl
Onderzoekers hebben de jongste planeet ooit ontdekt. Ze spotten het object tijdens de geboorte ervan.
De onderzoekers deden hun ontdekking met behulp van een telescoop op Hawaii. De jongste planeten die hiervoor zijn waargenomen, waren allemaal tussen de tien en twintig miljoen jaar oud. De planeet die de onderzoekers nu hebben gespot is zeker vijf keer jonger.
De planeet draait om de ster LkCA 15. Deze ster is nog maar twee miljoen jaar oud. De planeet gaat voorlopig door het leven als LkCa 15b. De planeet is nog niet af, maar wordt nog steeds gevormd. Het is een protoplaneet die omringd wordt door gas en stof dat op de planeet valt. “In het verleden kon je zo’n fenomeen niet waarnemen, omdat het zo dicht bij de ster plaatsvindt,” legt onderzoeker Adam Kraus uit. “Maar voor de eerste keer zijn wij in staat om zowel de planeet als het stof eromheen direct waar te nemen.”
LkCA 15b is een jonge gasgigant die zich tussen de moederster en een stofschijf bevindt. Door het licht van de ster te onderdrukken konden ze het stof en de planeet waarnemen. De afstand tussen onze aarde en de ster waar de jonge planeet omheen draait, bedraagt zo’n 450 lichtjaar.
De kans is groot dat LkCA 15b nog maar het begin is. “We hebben een planeet gevonden, misschien zelfs een beginnend toekomstig zonnestelsel,” meent Kraus. De onderzoekers hopen in de toekomst nog vaker getuige te kunnen zijn van de vorming van zeer jonge planeten. Alleen zo kunnen ze een beter beeld krijgen van het ontstaan van planeten.
De bevindingen van de onderzoekers zijn binnenkort terug te vinden in het blad The Astrophysical Journal.
Onlangs werd ook al een piepjonge ster ontdekt nabij de aarde.
Never argue with idiots. First they will lower you to their level then beat you with experience.
19-10-2011
'Bruine dwerg-planeet' zo koel als de aarde gefotografeerd
Met de Amerikaanse Spitzer Space Telescope is een 'planeet' gefotografeerd (op infrarode golflengten) die ongeveer dezelfde temperatuur heeft als de aarde: enkele tientallen graden. Volgens Kevin Luhman van de Pennsylvania State University, die de ontdekking donderdag presenteert op een conferentie op NASA's Goddard Space Flight Center, gaat het om het koudste object buiten het zonnestelsel dat ooit is gedetecteerd. De ontdekking wordt binnenkort gepubliceerd in The Astrophysical Journal .
Het object, WD0806-661b geheten, is vermoedelijk ongeveer even groot maar ca. zes tot negen keer zo zwaar als de reuzenplaneet Jupiter. Het beweegt in een extreem wijde baan rond een witte dwergster, op een afstand van ca. 375 miljard kilometer. Dat het echt om een begeleider van de witte dwerg gaat, blijkt uit Spitzer-opnamen uit 2004 en 2009.
Vermoedelijk is de 'planeet' op dezelfde manier ontstaan als een ster (uit een samentrekkende wolk van interstellair gas en stof), en vormt hij samen met de witte dwergster een lichtgewicht dubbelstersysteem. Misschien is het dan ook beter om te spreken van een zeer lichte bruine dwerg - een 'mislukte' ster die te weinig massa heeft om kernfusie van waterstof in zijn binnenste op gang te brengen.
Afgelopen zomer werd ook al de ontdekking gemeld van een geïsoleerde lichte bruine dwerg met een temperatuur van enkele tientallen graden.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
'Bruine dwerg-planeet' zo koel als de aarde gefotografeerd
Met de Amerikaanse Spitzer Space Telescope is een 'planeet' gefotografeerd (op infrarode golflengten) die ongeveer dezelfde temperatuur heeft als de aarde: enkele tientallen graden. Volgens Kevin Luhman van de Pennsylvania State University, die de ontdekking donderdag presenteert op een conferentie op NASA's Goddard Space Flight Center, gaat het om het koudste object buiten het zonnestelsel dat ooit is gedetecteerd. De ontdekking wordt binnenkort gepubliceerd in The Astrophysical Journal .
Het object, WD0806-661b geheten, is vermoedelijk ongeveer even groot maar ca. zes tot negen keer zo zwaar als de reuzenplaneet Jupiter. Het beweegt in een extreem wijde baan rond een witte dwergster, op een afstand van ca. 375 miljard kilometer. Dat het echt om een begeleider van de witte dwerg gaat, blijkt uit Spitzer-opnamen uit 2004 en 2009.
Vermoedelijk is de 'planeet' op dezelfde manier ontstaan als een ster (uit een samentrekkende wolk van interstellair gas en stof), en vormt hij samen met de witte dwergster een lichtgewicht dubbelstersysteem. Misschien is het dan ook beter om te spreken van een zeer lichte bruine dwerg - een 'mislukte' ster die te weinig massa heeft om kernfusie van waterstof in zijn binnenste op gang te brengen.
Afgelopen zomer werd ook al de ontdekking gemeld van een geïsoleerde lichte bruine dwerg met een temperatuur van enkele tientallen graden.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-10-2011
Mogelijk meer planeten met oceanen
Voor zover bekend is de aarde de enige planeet waar water voorkomt. Maar planeten met oceanen zouden wel eens op veel meer plaatsen in het heelal kunnen voorkomen. Sterrenkundigen hebben voor het eerst koude waterdamp gevonden in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. "Onze waarneming wijst erop dat er voldoende water is in de schijf om duizenden oceanen te vullen", aldus de Nederlandse astronoom Michiel Hogerheijde. Zijn bevindingen verschijnen morgen in het prestigieuze wetenschappelijke tijdschrift Science.
In de schijf rond TW Hydrae, een ster op een afstand van 175 lichtjaar van ons zonnestelsel, bevinden zich kleine ijzige stofdeeltjes. De wetenschappers verwachten dat die in de komende paar miljoen jaar samenklonteren en op die manier planeten, planetoïden en kometen vormen. Als die kometen dan weer inslaan op droge planeten, kunnen ze hun watervoorraad afleveren en deze planeten zo voorzien van oceanen.
De auteurs denken dat eenzelfde situatie zich heeft voorgedaan tijdens de vorming van ons eigen zonnestelsel, 4,6 miljard jaar geleden. Deze nieuwe bevindingen kunnen als inspiratie dienen om op zoek te gaan naar andere aard-achtige planeten, waar ook leven mogelijk zou kunnen zijn.
De waarnemingen zijn gedaan met de Herschel, een telescoop die gelanceerd is in 2009 en die onder meer is ontworpen is om water te vinden. (belga/adb)
(HLN)
Mogelijk meer planeten met oceanen
Voor zover bekend is de aarde de enige planeet waar water voorkomt. Maar planeten met oceanen zouden wel eens op veel meer plaatsen in het heelal kunnen voorkomen. Sterrenkundigen hebben voor het eerst koude waterdamp gevonden in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. "Onze waarneming wijst erop dat er voldoende water is in de schijf om duizenden oceanen te vullen", aldus de Nederlandse astronoom Michiel Hogerheijde. Zijn bevindingen verschijnen morgen in het prestigieuze wetenschappelijke tijdschrift Science.
In de schijf rond TW Hydrae, een ster op een afstand van 175 lichtjaar van ons zonnestelsel, bevinden zich kleine ijzige stofdeeltjes. De wetenschappers verwachten dat die in de komende paar miljoen jaar samenklonteren en op die manier planeten, planetoïden en kometen vormen. Als die kometen dan weer inslaan op droge planeten, kunnen ze hun watervoorraad afleveren en deze planeten zo voorzien van oceanen.
De auteurs denken dat eenzelfde situatie zich heeft voorgedaan tijdens de vorming van ons eigen zonnestelsel, 4,6 miljard jaar geleden. Deze nieuwe bevindingen kunnen als inspiratie dienen om op zoek te gaan naar andere aard-achtige planeten, waar ook leven mogelijk zou kunnen zijn.
De waarnemingen zijn gedaan met de Herschel, een telescoop die gelanceerd is in 2009 en die onder meer is ontworpen is om water te vinden. (belga/adb)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-10-2011
Herschel vindt overvloed aan water rond jonge ster
Sterrenkundigen hebben met de Herschel-ruimtetelescoop voor het eerst koude waterdamp gevonden in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. Deze ontdekking duidt erop dat deze schijf, die bezig is zich tot een planetenstelsel te ontwikkelen, grote hoeveelheden water bevat - voldoende om duizenden aardse oceanen mee te vullen - en dat planeten met oceanen, zoals de aarde, wel eens op veel meer plaatsen in het heelal zouden kunnen voorkomen. Het onderzoeksteam, onder leiding van de Leidse astronoom Michiel Hogerheijde, publiceert het resultaat deze week in Science .
De vondst is gedaan bij TW Hydrae, een ster op slechts 175 lichtjaar afstand van ons zonnestelsel in - heel toepasselijk - het sterrenbeeld Hydra (Waterslang). Hogerheijde en zijn onderzoeksteam denken dat de ijzige mist die ze hebben ontdekt zijn oorsprong vindt in met ijs bedekte stofkorreltjes nabij het oppervlak van de schijf. UV-licht van de ster bevrijdt een klein deel van het water uit het ijs en vormt een dunne laag damp, die is gedetecteerd door Herschels infrarood-instrument HIFI.
De slechts 10 miljoen jaar oude ster TW Hydrae is omgeven door een schijf van stof en gas, in afmeting ruwweg 200 maal de afstand tussen de aarde en de zon. De ijzige stofdeeltjes hierin zullen naar verwachting in de loop van de komende paar miljoen jaar samenklonteren tot planeten, planetoïden en kometen. Deze laatste, in feite vuile sneeuwballen, kunnen door inslagen hun watervoorraad afleveren op nieuwgevormde, kurkdroge planeten, en deze zo voorzien van oceanen.
(allesoversterrenkunde)
Herschel vindt overvloed aan water rond jonge ster
Sterrenkundigen hebben met de Herschel-ruimtetelescoop voor het eerst koude waterdamp gevonden in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. Deze ontdekking duidt erop dat deze schijf, die bezig is zich tot een planetenstelsel te ontwikkelen, grote hoeveelheden water bevat - voldoende om duizenden aardse oceanen mee te vullen - en dat planeten met oceanen, zoals de aarde, wel eens op veel meer plaatsen in het heelal zouden kunnen voorkomen. Het onderzoeksteam, onder leiding van de Leidse astronoom Michiel Hogerheijde, publiceert het resultaat deze week in Science .
De vondst is gedaan bij TW Hydrae, een ster op slechts 175 lichtjaar afstand van ons zonnestelsel in - heel toepasselijk - het sterrenbeeld Hydra (Waterslang). Hogerheijde en zijn onderzoeksteam denken dat de ijzige mist die ze hebben ontdekt zijn oorsprong vindt in met ijs bedekte stofkorreltjes nabij het oppervlak van de schijf. UV-licht van de ster bevrijdt een klein deel van het water uit het ijs en vormt een dunne laag damp, die is gedetecteerd door Herschels infrarood-instrument HIFI.
De slechts 10 miljoen jaar oude ster TW Hydrae is omgeven door een schijf van stof en gas, in afmeting ruwweg 200 maal de afstand tussen de aarde en de zon. De ijzige stofdeeltjes hierin zullen naar verwachting in de loop van de komende paar miljoen jaar samenklonteren tot planeten, planetoïden en kometen. Deze laatste, in feite vuile sneeuwballen, kunnen door inslagen hun watervoorraad afleveren op nieuwgevormde, kurkdroge planeten, en deze zo voorzien van oceanen.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
26-10-2011
Drie planeten ontdekt bij stervende reuzensterren
Een internationaal onderzoeksteam heeft drie planeten ontdekt die elk om een ster cirkelen die het einde van zijn bestaan nadert. Rond een van de sterren cirkelt bovendien nog een ander object, waarvan niet helemaal duidelijk is wat het is.
De drie sterren, die de aanduidingen HD 240237, BD +48 738 en HD 96127 dragen, bevinden zich op afstanden van enkele tientallen lichtjaren. Hun planeten zijn ontdekt met de Hobby-Eberly Telescope in Texas, de op drie na grootste telescoop ter wereld.
Elk van de drie sterren is een soortgenoot van onze zon, maar dan in een veel latere levensfase. Het zijn rode reuzen - opgezwollen sterren met een relatief koel oppervlak. Het opsporen van planeten bij zulke reuzen is moeilijker dan bij normale sterren: hun atmosferen zijn zeer turbulent, wat de nauwkeurige metingen die nodig zijn om de aanwezigheid van planeten aan te tonen hindert.
Rond HD 240237 en HD 96127 draait een planeet die vier tot vijf keer zo zwaar is als de planeet Jupiter. De planeet van BD +48 738 lijkt iets lichter dan Jupiter te zijn, maar om deze ster cirkel mogelijk nog een tweede object. Dat zou een (zware) planeet kunnen zijn, maar ook een (lichte) ster of een bruine dwerg - een hemellichaam dat het midden houdt tussen een reuzenplaneet en een dwergster.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Drie planeten ontdekt bij stervende reuzensterren
Een internationaal onderzoeksteam heeft drie planeten ontdekt die elk om een ster cirkelen die het einde van zijn bestaan nadert. Rond een van de sterren cirkelt bovendien nog een ander object, waarvan niet helemaal duidelijk is wat het is.
De drie sterren, die de aanduidingen HD 240237, BD +48 738 en HD 96127 dragen, bevinden zich op afstanden van enkele tientallen lichtjaren. Hun planeten zijn ontdekt met de Hobby-Eberly Telescope in Texas, de op drie na grootste telescoop ter wereld.
Elk van de drie sterren is een soortgenoot van onze zon, maar dan in een veel latere levensfase. Het zijn rode reuzen - opgezwollen sterren met een relatief koel oppervlak. Het opsporen van planeten bij zulke reuzen is moeilijker dan bij normale sterren: hun atmosferen zijn zeer turbulent, wat de nauwkeurige metingen die nodig zijn om de aanwezigheid van planeten aan te tonen hindert.
Rond HD 240237 en HD 96127 draait een planeet die vier tot vijf keer zo zwaar is als de planeet Jupiter. De planeet van BD +48 738 lijkt iets lichter dan Jupiter te zijn, maar om deze ster cirkel mogelijk nog een tweede object. Dat zou een (zware) planeet kunnen zijn, maar ook een (lichte) ster of een bruine dwerg - een hemellichaam dat het midden houdt tussen een reuzenplaneet en een dwergster.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-10-2011
Reusachtige oceaanplaneet ontdekt
Op veertig lichtjaar afstand bevindt zich waarschijnlijk een enorme planeet met een honderden kilometers diepe oceaan. Dat blijkt uit metingen van Luikse astronomen.
[img] http://www.visionair.nl/wp-content/uploads/2011/10/Oceanplanet_lucianomendez-300x217.jpg[/img]
Een oceaanplaneet met twee manen. Bron: Luciano Mendez/Wikipedia
Zichtbare ster met zonnestelsel
55 Cancri A is een zonachtige ster op ongeveer veertig lichtjaar afstand. Met een schijnbare magnitude van 6 is de ster nog net zichtbaar zonder verrekijker of telescoop. De ster staat in het sterrenbeeld Kreeft.
Uniek aan de ster is dat het een van de weinige is die tenminste vijf planeten heeft. De binnenste van deze planeten, 55 Cancri e is ontdekt in 2005 en kreeg sindsdien veel aandacht van astronomen. Verschillende onderzoeksgroepen hebben de veranderingen in positie van de ster waaromheen deze planeet draait gemeten. Daaruit trokken ze de conclusie dat 55 Cancri e acht maal zo zwaar is als de aarde en elke achttien uur rond de ster draait.
Zonder een meting van de straal van de planeet is het echter onmogelijk om vast te stellen hoe dicht de planeet is en dat is uiteraard bijzonder lastig gezien de zeer grote afstand. Als de planeet vrijwel geheel uit zware metalen bestaat kan hij zo groot zijn als de aarde. Bij een lagere dichtheid zal de planeet groter zijn. Is het een ijsreus, dan lijkt hij op Neptunus.
Oktober 2011 licht Michael Gillon n de universiteit van Luik met enige collega’s een tipje van de sluier op. Ze hebben 55 Cancri e waargenomen terwijl deze voor zijn moederster langstrok, in astronomisch vakjargon een planeetovergang. Hierbij gebruikten ze zowel de Spitzer telescoop van NASA als de Canadese MOST ruimtetelescoop.
55 Cancri e stomende oceaanwereld
Aan de hand van de lichtafzwakking kan je vrij eenvoudig berekenen hoeveel van de ster af werd gedekt door de planeet, m.a.w. hoe groot de planeet is. Op grond van hun metingen stelden Gillon en zijn collega’s vast dat de planeet twee keer zo groot in diameter is als de aarde. De oppervlakte is daarmee vier keer die van de aarde en, belangrijker, het moet dus wel net als de aarde een rotsachtige planeet zijn, want de planeet heeft met acht keer het volume en massa van de aarde, dezelfde dichtheid als de aarde.
Het is echter mogelijk nog wat meer informatie af te leiden en dat hebben de onderzoekers ook gedaan. Een rotsplaneet bestaat waarschijnlijk uit dezelfde bestanddelen als de rotsplaneten in ons eigen zonnestelsel: een combinatie van ijzer en magnesium silicium oxides. Echter, 55 Cancri e is te groot om alleen uit deze materialen te kunnen bestaan, dus moet er volgens de onderzoekers nog een “envelop” van gas of vloeistof omheen zitten.
Ze bestudeerden twee mogelijkheden. De eerste: een atmosfeer van waterstof en helium zoals rond de bekende ijsreuzen Uranus en Neptunus. Volgens hun berekeningen overleefde deze niet langer dan enkele miljoenen jaren zo dicht bij de ster. De tweede mogelijkheid is een enorme oceaan, met ongeveer de massa van een vijfde van de gehele planeet. Dat is honderd maal zoveel water als op aarde. Dit is volgens de onderzoekers waarschijnlijker omdat water minder snel de ruimte in wordt geslingerd en dus vele miljarden jaren kon bestaan.
Ergo, 55 Cancer e moet dus een waterwereld zijn volgens het team. Geen eindeloze Stille Oceaan overigens. Stel je een stomende hel voor, zo heet en zo dicht dat het water superkritisch wordt. Dat wil zeggen dat er geen verschil meer is tussen de vloeistoffase en de gasfase. De planeet kan ook ‘tidally locked’ zijn, waarbij één zijde permanent naar de zon is toegewend en de andere voor eeuwig bevroren is.
Vermoedelijk wordt een dergelijke wereld geteisterd door zeer heftige stormen en ook chemici zullen hun hart ophalen aan de vele merkwaardige verbindingen die zich onder deze omstandigheden vormen.
Over enkele jaren weten we meer. Dan zal de ‘envelop’ van de planeet rechtstreeks zichtbaar zijn voor de volgende generatie, veel betere, telescopen.
Bron:
Improved precision on the radius of the nearby super-Earth 55 Cnc e
(Visionair.nl)
Reusachtige oceaanplaneet ontdekt
Op veertig lichtjaar afstand bevindt zich waarschijnlijk een enorme planeet met een honderden kilometers diepe oceaan. Dat blijkt uit metingen van Luikse astronomen.
[img] http://www.visionair.nl/wp-content/uploads/2011/10/Oceanplanet_lucianomendez-300x217.jpg[/img]
Een oceaanplaneet met twee manen. Bron: Luciano Mendez/Wikipedia
Zichtbare ster met zonnestelsel
55 Cancri A is een zonachtige ster op ongeveer veertig lichtjaar afstand. Met een schijnbare magnitude van 6 is de ster nog net zichtbaar zonder verrekijker of telescoop. De ster staat in het sterrenbeeld Kreeft.
Uniek aan de ster is dat het een van de weinige is die tenminste vijf planeten heeft. De binnenste van deze planeten, 55 Cancri e is ontdekt in 2005 en kreeg sindsdien veel aandacht van astronomen. Verschillende onderzoeksgroepen hebben de veranderingen in positie van de ster waaromheen deze planeet draait gemeten. Daaruit trokken ze de conclusie dat 55 Cancri e acht maal zo zwaar is als de aarde en elke achttien uur rond de ster draait.
Zonder een meting van de straal van de planeet is het echter onmogelijk om vast te stellen hoe dicht de planeet is en dat is uiteraard bijzonder lastig gezien de zeer grote afstand. Als de planeet vrijwel geheel uit zware metalen bestaat kan hij zo groot zijn als de aarde. Bij een lagere dichtheid zal de planeet groter zijn. Is het een ijsreus, dan lijkt hij op Neptunus.
Oktober 2011 licht Michael Gillon n de universiteit van Luik met enige collega’s een tipje van de sluier op. Ze hebben 55 Cancri e waargenomen terwijl deze voor zijn moederster langstrok, in astronomisch vakjargon een planeetovergang. Hierbij gebruikten ze zowel de Spitzer telescoop van NASA als de Canadese MOST ruimtetelescoop.
55 Cancri e stomende oceaanwereld
Aan de hand van de lichtafzwakking kan je vrij eenvoudig berekenen hoeveel van de ster af werd gedekt door de planeet, m.a.w. hoe groot de planeet is. Op grond van hun metingen stelden Gillon en zijn collega’s vast dat de planeet twee keer zo groot in diameter is als de aarde. De oppervlakte is daarmee vier keer die van de aarde en, belangrijker, het moet dus wel net als de aarde een rotsachtige planeet zijn, want de planeet heeft met acht keer het volume en massa van de aarde, dezelfde dichtheid als de aarde.
Het is echter mogelijk nog wat meer informatie af te leiden en dat hebben de onderzoekers ook gedaan. Een rotsplaneet bestaat waarschijnlijk uit dezelfde bestanddelen als de rotsplaneten in ons eigen zonnestelsel: een combinatie van ijzer en magnesium silicium oxides. Echter, 55 Cancri e is te groot om alleen uit deze materialen te kunnen bestaan, dus moet er volgens de onderzoekers nog een “envelop” van gas of vloeistof omheen zitten.
Ze bestudeerden twee mogelijkheden. De eerste: een atmosfeer van waterstof en helium zoals rond de bekende ijsreuzen Uranus en Neptunus. Volgens hun berekeningen overleefde deze niet langer dan enkele miljoenen jaren zo dicht bij de ster. De tweede mogelijkheid is een enorme oceaan, met ongeveer de massa van een vijfde van de gehele planeet. Dat is honderd maal zoveel water als op aarde. Dit is volgens de onderzoekers waarschijnlijker omdat water minder snel de ruimte in wordt geslingerd en dus vele miljarden jaren kon bestaan.
Ergo, 55 Cancer e moet dus een waterwereld zijn volgens het team. Geen eindeloze Stille Oceaan overigens. Stel je een stomende hel voor, zo heet en zo dicht dat het water superkritisch wordt. Dat wil zeggen dat er geen verschil meer is tussen de vloeistoffase en de gasfase. De planeet kan ook ‘tidally locked’ zijn, waarbij één zijde permanent naar de zon is toegewend en de andere voor eeuwig bevroren is.
Vermoedelijk wordt een dergelijke wereld geteisterd door zeer heftige stormen en ook chemici zullen hun hart ophalen aan de vele merkwaardige verbindingen die zich onder deze omstandigheden vormen.
Over enkele jaren weten we meer. Dan zal de ‘envelop’ van de planeet rechtstreeks zichtbaar zijn voor de volgende generatie, veel betere, telescopen.
Bron:
Improved precision on the radius of the nearby super-Earth 55 Cnc e
(Visionair.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
31-10-2011
NASA wil missie 'planetenjager' verlengen
Meldde de Washington Times vorige week nog dat de naar exoplaneten speurende NASA-satelliet Kepler mogelijk al halverwege zijn missie zal worden uitgeschakeld, bij NASA zelf denken ze daar anders over. Volgens plaatsvervangend Kepler-projectmanager Charles Sobeck zal in januari juist een verlengingsverzoek worden ingediend.
Het in bedrijf houden van Kepler kost ongeveer 20 miljoen dollar per jaar. Maar die kosten vallen in het niet bij het opstarten van welke nieuwe ruimtemissie dan ook. Astronomen die zich met het onderzoek van planeten buiten ons zonnestelsel bezighouden, kunnen zich dan ook nauwelijks voorstellen dat de zeer succesvolle Kepler-satelliet vroegtijdig wordt uitgeschakeld.
Toch is ook Sobeck zich ervan bewust dat er binnen NASA keuzes moeten worden gemaakt. 'Iedereen kampt met krappe budgets,' zegt hij op Space.com. 'Kepler heeft veel medestanders op het hoofdkantoor, maar dat hebben andere missies ook.'
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
NASA wil missie 'planetenjager' verlengen
Meldde de Washington Times vorige week nog dat de naar exoplaneten speurende NASA-satelliet Kepler mogelijk al halverwege zijn missie zal worden uitgeschakeld, bij NASA zelf denken ze daar anders over. Volgens plaatsvervangend Kepler-projectmanager Charles Sobeck zal in januari juist een verlengingsverzoek worden ingediend.
Het in bedrijf houden van Kepler kost ongeveer 20 miljoen dollar per jaar. Maar die kosten vallen in het niet bij het opstarten van welke nieuwe ruimtemissie dan ook. Astronomen die zich met het onderzoek van planeten buiten ons zonnestelsel bezighouden, kunnen zich dan ook nauwelijks voorstellen dat de zeer succesvolle Kepler-satelliet vroegtijdig wordt uitgeschakeld.
Toch is ook Sobeck zich ervan bewust dat er binnen NASA keuzes moeten worden gemaakt. 'Iedereen kampt met krappe budgets,' zegt hij op Space.com. 'Kepler heeft veel medestanders op het hoofdkantoor, maar dat hebben andere missies ook.'
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-11-2011
Exoplaneten maken salto's
Het planetenstelsel van de dubbelster 55 Cancri wordt regelmatig op z'n kop gezet. Dat blijkt uit computersimulaties die Canadese en Franse astronomen hebben uitgevoerd.
Het 55-Cancristelsel zit nogal ingewikkeld in elkaar. Het bestaat uit een zonachtige ster (A) en een rode dwergster (B) die in een wijde baan om elkaar heen draaien, terwijl ondertussen minstens vijf planeten in veel kleinere banen om 55 Cancri A cirkelen.
De buitenste van deze planeten, die ruim drie keer zo zwaar is als de planeet Jupiter, wordt zodanig beïnvloed door de aantrekkingskracht van 55 Cancri B, dat zijn rotatie-as ongeveer eens in de honderd miljoen jaar omkeert. En de overige, veel lichtere planeten van het stelsel doen hem na.
Onduidelijk is nog wat er met de ster 55 Cancri A zelf gebeurt. In de modelberekeningen is ervan uitgegaan dat de ster volmaakt bolvormig is, maar dat is niet waarschijnlijk. Als de ster, net als de meeste andere sterren, een beetje uitpuilt aan zijn evenaar, zou deze het voorbeeld van zijn planeten kunnen volgen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneten maken salto's
Het planetenstelsel van de dubbelster 55 Cancri wordt regelmatig op z'n kop gezet. Dat blijkt uit computersimulaties die Canadese en Franse astronomen hebben uitgevoerd.
Het 55-Cancristelsel zit nogal ingewikkeld in elkaar. Het bestaat uit een zonachtige ster (A) en een rode dwergster (B) die in een wijde baan om elkaar heen draaien, terwijl ondertussen minstens vijf planeten in veel kleinere banen om 55 Cancri A cirkelen.
De buitenste van deze planeten, die ruim drie keer zo zwaar is als de planeet Jupiter, wordt zodanig beïnvloed door de aantrekkingskracht van 55 Cancri B, dat zijn rotatie-as ongeveer eens in de honderd miljoen jaar omkeert. En de overige, veel lichtere planeten van het stelsel doen hem na.
Onduidelijk is nog wat er met de ster 55 Cancri A zelf gebeurt. In de modelberekeningen is ervan uitgegaan dat de ster volmaakt bolvormig is, maar dat is niet waarschijnlijk. Als de ster, net als de meeste andere sterren, een beetje uitpuilt aan zijn evenaar, zou deze het voorbeeld van zijn planeten kunnen volgen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-12-2011
Achttien planeten ontdekt bij zware sterren
Astronomen hebben, met behulp van onder meer de Keck-telescoop op Hawaï, achttien nieuwe exemplaren toegevoegd aan de snel groeiende lijst van exoplaneten. De planeten draaien om sterren die meer dan anderhalf keer zo zwaar zijn als de zon. De planeten zijn ontdekt met de veelgebruikte dopplermethode, waarbij sterren onderzocht worden op kleine, regelmatige schommelbewegingen.
Met deze nieuwe oogst is het aantal planeten dat bij zware sterren is ontdekt in één klap anderhalf keer zo groot geworden. De gevonden planeten zijn allemaal van het kaliber Jupiter. Daarmee bevestigen deze ontdekkingen de al langer waargenomen trend dat Jupiter-achtige planeten vaak bij zware sterren worden aangetroffen.
Een andere eigenschap die veel van deze planeten vertonen is dat zij in relatief wijde, cirkelvormige banen om hun moederster draaien. De nieuwe planeten zijn allemaal minstens honderd miljoen kilometer van hun ster verwijderd.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allsoversterrenkunde)
Achttien planeten ontdekt bij zware sterren
Astronomen hebben, met behulp van onder meer de Keck-telescoop op Hawaï, achttien nieuwe exemplaren toegevoegd aan de snel groeiende lijst van exoplaneten. De planeten draaien om sterren die meer dan anderhalf keer zo zwaar zijn als de zon. De planeten zijn ontdekt met de veelgebruikte dopplermethode, waarbij sterren onderzocht worden op kleine, regelmatige schommelbewegingen.
Met deze nieuwe oogst is het aantal planeten dat bij zware sterren is ontdekt in één klap anderhalf keer zo groot geworden. De gevonden planeten zijn allemaal van het kaliber Jupiter. Daarmee bevestigen deze ontdekkingen de al langer waargenomen trend dat Jupiter-achtige planeten vaak bij zware sterren worden aangetroffen.
Een andere eigenschap die veel van deze planeten vertonen is dat zij in relatief wijde, cirkelvormige banen om hun moederster draaien. De nieuwe planeten zijn allemaal minstens honderd miljoen kilometer van hun ster verwijderd.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allsoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
5 december 2011
Kepler-22b: eerste planeet in midden van bewoonbare zone
NASA's ruimtetelescoop Kepler heeft voor het eerst een planeet ontdekt die aich middenin de bewoonbare zone van zijn (zon-achtige) moederster bevindt - het gebied waar de temperaturen niet te hoog of te laag zijn voor het bestaan van vloeibaar water aan het oppervlak. De ontdekking van Kepler-22b, zoals de planeet heet, werd vandaag bekendgemaakt op een persconferentie tijdens de First Kepler Science Conference in Californië.
Kepler-22b is 2,4 keer zo groot als de aarde. Hij beschrijft elke 290 dagen een baan rond een ster die iets kleiner en koeler is dan onze eigen zon, op een afstand van 600 lichtjaar. De afstand van de planeet tot de ster is 15 procent kleiner dan de afstand van de aarde tot de zon. Omdat de massa van de planeet niet bekend is, is ook nog onduidelijk wat de samenstelling is, maar volgens de Kepler-onderzoekers gaat het waarschijnlijk om een planeet die naast gesteenten ook veel samengeperst ijs bevat.
Op de conferentie is bovendien bekendgemaakt dat Kepler inmiddels 2326 kandidaat-planeten heeft gevonden, waaronder 207 exemplaren die qua grootte vergelijkbaar zijn met de aarde. Tien daarvan bevinden zich in de bewoonbare zone van hun moederster, maar het gaat nog wel om onbevestigde planeten.
(allsoversterrenkunde)
Kepler-22b: eerste planeet in midden van bewoonbare zone
NASA's ruimtetelescoop Kepler heeft voor het eerst een planeet ontdekt die aich middenin de bewoonbare zone van zijn (zon-achtige) moederster bevindt - het gebied waar de temperaturen niet te hoog of te laag zijn voor het bestaan van vloeibaar water aan het oppervlak. De ontdekking van Kepler-22b, zoals de planeet heet, werd vandaag bekendgemaakt op een persconferentie tijdens de First Kepler Science Conference in Californië.
Kepler-22b is 2,4 keer zo groot als de aarde. Hij beschrijft elke 290 dagen een baan rond een ster die iets kleiner en koeler is dan onze eigen zon, op een afstand van 600 lichtjaar. De afstand van de planeet tot de ster is 15 procent kleiner dan de afstand van de aarde tot de zon. Omdat de massa van de planeet niet bekend is, is ook nog onduidelijk wat de samenstelling is, maar volgens de Kepler-onderzoekers gaat het waarschijnlijk om een planeet die naast gesteenten ook veel samengeperst ijs bevat.
Op de conferentie is bovendien bekendgemaakt dat Kepler inmiddels 2326 kandidaat-planeten heeft gevonden, waaronder 207 exemplaren die qua grootte vergelijkbaar zijn met de aarde. Tien daarvan bevinden zich in de bewoonbare zone van hun moederster, maar het gaat nog wel om onbevestigde planeten.
(allsoversterrenkunde)
Never argue with idiots. First they will lower you to their level then beat you with experience.
quote:
5 december 2011
Kepler-22b: eerste planeet in midden van bewoonbare zone
NASA's ruimtetelescoop Kepler heeft voor het eerst een planeet ontdekt die aich middenin de bewoonbare zone van zijn (zon-achtige) moederster bevindt - het gebied waar de temperaturen niet te hoog of te laag zijn voor het bestaan van vloeibaar water aan het oppervlak. De ontdekking van Kepler-22b, zoals de planeet heet, werd vandaag bekendgemaakt op een persconferentie tijdens de First Kepler Science Conference in Californië.
Kepler-22b is 2,4 keer zo groot als de aarde. Hij beschrijft elke 290 dagen een baan rond een ster die iets kleiner en koeler is dan onze eigen zon, op een afstand van 600 lichtjaar. De afstand van de planeet tot de ster is 15 procent kleiner dan de afstand van de aarde tot de zon. Omdat de massa van de planeet niet bekend is, is ook nog onduidelijk wat de samenstelling is, maar volgens de Kepler-onderzoekers gaat het waarschijnlijk om een planeet die naast gesteenten ook veel samengeperst ijs bevat.
Op de conferentie is bovendien bekendgemaakt dat Kepler inmiddels 2326 kandidaat-planeten heeft gevonden, waaronder 207 exemplaren die qua grootte vergelijkbaar zijn met de aarde. Tien daarvan bevinden zich in de bewoonbare zone van hun moederster, maar het gaat nog wel om onbevestigde planeten.
(allsoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-12-2011
Catalogus van 'leefbare' exoplaneten samengesteld
De afgelopen twintig jaar hebben astronomen meer dan zevenhonderd planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt, en daar zullen de komende jaren naar verwachting nog duizenden bij komen. Om het kaf van het koren te scheiden, heeft het Planetary Habitability Laboratory van de universiteit van Puerto Rico een catalogus van 'leefbare' exoplaneten in het leven geroepen.
De meeste exoplaneten die tot nu toe zijn ontdekt, zijn gasreuzen die op kleine afstand om hun moederster draaien. Slechts enkele hebben de juiste grootte en omloopbaan om een vorm van leven mogelijk te maken.
De Habitable Exoplanets Catalog geeft een overzicht van deze laatste categorie. Op de lijst staan overigens niet alleen exoplaneten die zelf min of meer leefbaar (kunnen) zijn, maar ook exoplaneten waarbij dat voor hun eventuele manen geldt.
Aan al deze objecten - voorlopig gaat het om zestien exoplaneten en potentieel enkele tientallen exomanen - is een 'leefbaarheidsindex' toegekend. Of deze kandidaten ook echt leefbaar zijn, zal pas blijken als ze nader zijn onderzocht.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Catalogus van 'leefbare' exoplaneten samengesteld
De afgelopen twintig jaar hebben astronomen meer dan zevenhonderd planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt, en daar zullen de komende jaren naar verwachting nog duizenden bij komen. Om het kaf van het koren te scheiden, heeft het Planetary Habitability Laboratory van de universiteit van Puerto Rico een catalogus van 'leefbare' exoplaneten in het leven geroepen.
De meeste exoplaneten die tot nu toe zijn ontdekt, zijn gasreuzen die op kleine afstand om hun moederster draaien. Slechts enkele hebben de juiste grootte en omloopbaan om een vorm van leven mogelijk te maken.
De Habitable Exoplanets Catalog geeft een overzicht van deze laatste categorie. Op de lijst staan overigens niet alleen exoplaneten die zelf min of meer leefbaar (kunnen) zijn, maar ook exoplaneten waarbij dat voor hun eventuele manen geldt.
Aan al deze objecten - voorlopig gaat het om zestien exoplaneten en potentieel enkele tientallen exomanen - is een 'leefbaarheidsindex' toegekend. Of deze kandidaten ook echt leefbaar zijn, zal pas blijken als ze nader zijn onderzocht.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-12-2011
Kepler vindt 'mini-aarde' in stelsel met vijf planeten
Voor het eerst is het bestaan bevestigd van een exoplaneet die kleiner is dan de aarde. De planeet, met de voorlopige aanduiding KOI-70.04, draait samen met vier grotere planeten op kleine afstand rond een ster die veel op de zon lijkt. De omlooptijd is 6,1 dagen; de afstand van de planeet tot de ster bedraagt nog geen tien miljoen kilometer, en de oppervlaktetemperatuur ligt waarschijnlijk rond de 600 graden Celsius.
KOI-70.04 staat sinds feburari 2011 al op de lijst van 'kandidaat-planeten', samen met drie andere planeten in het stelsel. In juni werd nummer vijf ontdekt. Met een kandidaat-planeet wordt bedoeld dat Kepler wel periodieke helderheidsipjes heeft waargenomen in het licht van de ster, maar dat nog niet met zekerheid vaststaat dat het inderdaad om een planeet gaat.
Voor de drie grootste planeten in het stelsel is dat inmiddels wél bevestigd. Ze heten nu officieel Kepler-20b, 20c en 20d. Hun eigenschappen werden dinsdag gepresenteerd op de First Kepler Science Conference in Californië.
De twee kleinere planeten, voorlopig nog KOI-70.04 en KOI-70.05 geheten, zijn vrijwel zeker ook 'gevalideerd'. Francois Fressin van het Harvard-Smithsonian Center of Astrophysics wil er nog geen details over kwijt, maar heeft wel een artikel in druk dat begin volgend jaar in Nature verschijnt. Dat zou nooit het geval zijn als het bestaan van deze planeten niet ook bevestigd was.
Bovendien zijn er sterke statistische argumenten dat kandidaatplaneten in multi-planetenstelsels, zoals Kepler-20, vrijwel zonder uitzondering 'echte' planeten moeten zijn, aldus Jack Lissauer van NASA's Ames Research Center.
KOI-70.04, die binnenkort waarschijnlijk zal worden omgedoopt in Kepler-20e, is volgens Fressin 'verreweg de kleinste exoplaneet' die tot nu toe is gevonden. De middellijn bedraagt naar schatting een kleine 11.000 kilometer - 85% van de middellijn van de aarde
(allesoversterrenkunde)
Kepler vindt 'mini-aarde' in stelsel met vijf planeten
Voor het eerst is het bestaan bevestigd van een exoplaneet die kleiner is dan de aarde. De planeet, met de voorlopige aanduiding KOI-70.04, draait samen met vier grotere planeten op kleine afstand rond een ster die veel op de zon lijkt. De omlooptijd is 6,1 dagen; de afstand van de planeet tot de ster bedraagt nog geen tien miljoen kilometer, en de oppervlaktetemperatuur ligt waarschijnlijk rond de 600 graden Celsius.
KOI-70.04 staat sinds feburari 2011 al op de lijst van 'kandidaat-planeten', samen met drie andere planeten in het stelsel. In juni werd nummer vijf ontdekt. Met een kandidaat-planeet wordt bedoeld dat Kepler wel periodieke helderheidsipjes heeft waargenomen in het licht van de ster, maar dat nog niet met zekerheid vaststaat dat het inderdaad om een planeet gaat.
Voor de drie grootste planeten in het stelsel is dat inmiddels wél bevestigd. Ze heten nu officieel Kepler-20b, 20c en 20d. Hun eigenschappen werden dinsdag gepresenteerd op de First Kepler Science Conference in Californië.
De twee kleinere planeten, voorlopig nog KOI-70.04 en KOI-70.05 geheten, zijn vrijwel zeker ook 'gevalideerd'. Francois Fressin van het Harvard-Smithsonian Center of Astrophysics wil er nog geen details over kwijt, maar heeft wel een artikel in druk dat begin volgend jaar in Nature verschijnt. Dat zou nooit het geval zijn als het bestaan van deze planeten niet ook bevestigd was.
Bovendien zijn er sterke statistische argumenten dat kandidaatplaneten in multi-planetenstelsels, zoals Kepler-20, vrijwel zonder uitzondering 'echte' planeten moeten zijn, aldus Jack Lissauer van NASA's Ames Research Center.
KOI-70.04, die binnenkort waarschijnlijk zal worden omgedoopt in Kepler-20e, is volgens Fressin 'verreweg de kleinste exoplaneet' die tot nu toe is gevonden. De middellijn bedraagt naar schatting een kleine 11.000 kilometer - 85% van de middellijn van de aarde
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-12-2011
Exoplaneten ontdekt met formaat van Aarde
© afp
De ruimteletescoop Kepler van het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA heeft de tot dusver kleinste planeten in een ander zonnestelsel ontdekt. Dat staat te lezen in het wetenschappelijke vakblad Nature.
De ster Kepler-20, op ongeveer 1.000 lichtjaar van ons, bezit een heus planetair systeem met minstens vijf begeleiders. Naast reeds drie bekende planeten hebben twee nieuw ontdekte exoplaneten slechts 0,87 en 1,03 keer de diameter van de Aarde. Voordien had de kleinst bekende exoplaneet 1,42 keer de aardse diameter.
De massa van de exoplaneten Kepler-20e en f is nog onbekend. Astronomen rondom Francois Fressin van het Harvard-Smithsonian-Centrum voor Astrofysica achten het mogelijk dat hun samenstelling op die van de Aarde zou lijken: zowat een derde van de massa bestaat uit een ijzeren kern, de rest bevindt zich in een silicaatgesteentemantel.
Te heet
Voor leven is het te heet op de twee nieuwe exoplaneten want ze cirkelen te dicht rondom hun ster. Een jaar duurt er respectievelijk 6 en 20 dagen. De gemiddelde temperatuur zou er bijgevolg tussen 400 en 850 graden bedragen. Desondanks kan de ster die het verst van de zon verwijderd is, een dicht wolkendek bestaande uit waterdamp hebben.
De exoplanetenjager Kepler heeft al meer dan 2.000 kandidaat-planeten gevonden, maar het merendeel moet nog bevestiging krijgen. Onlangs stootte de telescoop op een planeet met 2,4 keer de aardse diameter. Die bevond zich ook binnen de levensvatbare zone van dat zonnestelsel. Op Kepler-22b bedraagt de temperatuur bovendien een milde 22 graden. Aanwijzingen van leven zijn er echter niet. (belga/sg)
(HLN)
Exoplaneten ontdekt met formaat van Aarde
© afp
De ruimteletescoop Kepler van het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA heeft de tot dusver kleinste planeten in een ander zonnestelsel ontdekt. Dat staat te lezen in het wetenschappelijke vakblad Nature.
De ster Kepler-20, op ongeveer 1.000 lichtjaar van ons, bezit een heus planetair systeem met minstens vijf begeleiders. Naast reeds drie bekende planeten hebben twee nieuw ontdekte exoplaneten slechts 0,87 en 1,03 keer de diameter van de Aarde. Voordien had de kleinst bekende exoplaneet 1,42 keer de aardse diameter.
De massa van de exoplaneten Kepler-20e en f is nog onbekend. Astronomen rondom Francois Fressin van het Harvard-Smithsonian-Centrum voor Astrofysica achten het mogelijk dat hun samenstelling op die van de Aarde zou lijken: zowat een derde van de massa bestaat uit een ijzeren kern, de rest bevindt zich in een silicaatgesteentemantel.
Te heet
Voor leven is het te heet op de twee nieuwe exoplaneten want ze cirkelen te dicht rondom hun ster. Een jaar duurt er respectievelijk 6 en 20 dagen. De gemiddelde temperatuur zou er bijgevolg tussen 400 en 850 graden bedragen. Desondanks kan de ster die het verst van de zon verwijderd is, een dicht wolkendek bestaande uit waterdamp hebben.
De exoplanetenjager Kepler heeft al meer dan 2.000 kandidaat-planeten gevonden, maar het merendeel moet nog bevestiging krijgen. Onlangs stootte de telescoop op een planeet met 2,4 keer de aardse diameter. Die bevond zich ook binnen de levensvatbare zone van dat zonnestelsel. Op Kepler-22b bedraagt de temperatuur bovendien een milde 22 graden. Aanwijzingen van leven zijn er echter niet. (belga/sg)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-12-2011
Twee geroosterde planeten ontdekt
Astronomen hebben twee kleine planeten ontdekt die om een ziedend hete, stervende ster cirkelen. Hun afstanden tot de ster zijn dermate gering, dat ze zich lange tijd binnen de atmosfeer van de ster moeten hebben bevonden, toen deze tot een 'rode reus' was opgezwollen. Vermoedelijk gaat het om de schamele restanten van twee Jupiter-achtige planeten (Nature, 22 december).
Als onze zon over ongeveer vijf miljard jaar het einde van haar leven nadert, zal zij zo ver opzwellen dat de binnenste planeten van het zonnestelsel - Mercurius, Venus, de aarde en Mars - door haar worden opgeslokt. Voor kleine planeten als de onze betekent een langdurig verblijf in de atmosfeer van een ster het definitieve einde. Maar het planetenstelsel van KOI 55 bewijst dat dit niet voor alle planeten hoeft te gelden.
Deze ster is het rodereuzenstadium al gepasseerd, maar toch cirkelen er nog twee planeten om haar heen, die nog steeds flink worden geroosterd. De twee planeten, die iets kleiner zijn dan de aarde, zijn waarschijnlijk overblijfselen van twee gasreuzen - planeten die voor het overgrote deel uit gassen bestaan. Dat gas zijn ze kwijtgeraakt, maar hun harde kernen hebben het inferno blijkbaar overleefd.
Ook van hun moederster is niet veel meer over. De voormalige rode reus is bijna al zijn buitenlagen kwijtgeraakt. De astronomen vermoeden dat de half-opgeslokte planeten daarbij een handje helpen geholpen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Twee geroosterde planeten ontdekt
Astronomen hebben twee kleine planeten ontdekt die om een ziedend hete, stervende ster cirkelen. Hun afstanden tot de ster zijn dermate gering, dat ze zich lange tijd binnen de atmosfeer van de ster moeten hebben bevonden, toen deze tot een 'rode reus' was opgezwollen. Vermoedelijk gaat het om de schamele restanten van twee Jupiter-achtige planeten (Nature, 22 december).
Als onze zon over ongeveer vijf miljard jaar het einde van haar leven nadert, zal zij zo ver opzwellen dat de binnenste planeten van het zonnestelsel - Mercurius, Venus, de aarde en Mars - door haar worden opgeslokt. Voor kleine planeten als de onze betekent een langdurig verblijf in de atmosfeer van een ster het definitieve einde. Maar het planetenstelsel van KOI 55 bewijst dat dit niet voor alle planeten hoeft te gelden.
Deze ster is het rodereuzenstadium al gepasseerd, maar toch cirkelen er nog twee planeten om haar heen, die nog steeds flink worden geroosterd. De twee planeten, die iets kleiner zijn dan de aarde, zijn waarschijnlijk overblijfselen van twee gasreuzen - planeten die voor het overgrote deel uit gassen bestaan. Dat gas zijn ze kwijtgeraakt, maar hun harde kernen hebben het inferno blijkbaar overleefd.
Ook van hun moederster is niet veel meer over. De voormalige rode reus is bijna al zijn buitenlagen kwijtgeraakt. De astronomen vermoeden dat de half-opgeslokte planeten daarbij een handje helpen geholpen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-12-2011
Ontdekking 'mini-aarde' bevestigd
Rond de 950 lichtjaar verre ster Kepler-20 draait inderdaad een planeet die kleiner is dan de aarde. Dat heeft een internationaal team van astronomen vandaag bekendgemaakt via de website van het tijdschrift Nature en een persconferentie van NASA. De 'mini-aarde', die dertien procent kleiner is dan onze planeet, is ontdekt met de satelliet Kepler. Rond dezelfde ster draait ook een planeet die ongeveer net zo groot is als de aarde, evenals drie grotere planeten.
Kepler-20 verscheen in februari 2011 op de lijst van sterren met kandidaat-planeten die met de NASA-satelliet zijn opgespoord. Met 'kandidaat-planeet' wordt bedoeld dat Kepler wel periodieke helderheidsdipjes heeft waargenomen in het licht van de ster, maar dat nog niet met zekerheid vaststaat dat die dipjes ook werkelijk door een planeet worden veroorzaakt.
Begin december konden de astronomen al bevestigen dat drie van de vijf kandidaat-planeten van Kepler-20 echt bestaan. Deze drie, die twee- tot driemaal zo groot zijn als de aarde, kregen de 'namen' Kepler-20b, -20c en -20d. En nu zijn daar officieel ook de kleine planeten Kepler-20e en -20f bij gekomen.
Volgens de ontdekkers bestaan de laatste twee net als de aarde uit een forse ijzerkern die omgeven is door een dikke mantel van gesteente. Beide planeten zijn extreem heet, omdat ze op afstanden van slechts acht, respectievelijk achttien miljoen kilometer om hun moederster cirkelen. Een atmosfeer hebben ze dus vrijwel zeker niet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Ontdekking 'mini-aarde' bevestigd
Rond de 950 lichtjaar verre ster Kepler-20 draait inderdaad een planeet die kleiner is dan de aarde. Dat heeft een internationaal team van astronomen vandaag bekendgemaakt via de website van het tijdschrift Nature en een persconferentie van NASA. De 'mini-aarde', die dertien procent kleiner is dan onze planeet, is ontdekt met de satelliet Kepler. Rond dezelfde ster draait ook een planeet die ongeveer net zo groot is als de aarde, evenals drie grotere planeten.
Kepler-20 verscheen in februari 2011 op de lijst van sterren met kandidaat-planeten die met de NASA-satelliet zijn opgespoord. Met 'kandidaat-planeet' wordt bedoeld dat Kepler wel periodieke helderheidsdipjes heeft waargenomen in het licht van de ster, maar dat nog niet met zekerheid vaststaat dat die dipjes ook werkelijk door een planeet worden veroorzaakt.
Begin december konden de astronomen al bevestigen dat drie van de vijf kandidaat-planeten van Kepler-20 echt bestaan. Deze drie, die twee- tot driemaal zo groot zijn als de aarde, kregen de 'namen' Kepler-20b, -20c en -20d. En nu zijn daar officieel ook de kleine planeten Kepler-20e en -20f bij gekomen.
Volgens de ontdekkers bestaan de laatste twee net als de aarde uit een forse ijzerkern die omgeven is door een dikke mantel van gesteente. Beide planeten zijn extreem heet, omdat ze op afstanden van slechts acht, respectievelijk achttien miljoen kilometer om hun moederster cirkelen. Een atmosfeer hebben ze dus vrijwel zeker niet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-12-2011
Twee geroosterde planeten ontdekt
Astronomen hebben twee kleine planeten ontdekt die om een ziedend hete, stervende ster cirkelen. Hun afstanden tot de ster zijn dermate gering, dat ze zich lange tijd binnen de atmosfeer van de ster moeten hebben bevonden, toen deze tot een 'rode reus' was opgezwollen. Vermoedelijk gaat het om de schamele restanten van twee Jupiter-achtige planeten (Nature, 22 december).
Als onze zon over ongeveer vijf miljard jaar het einde van haar leven nadert, zal zij zo ver opzwellen dat de binnenste planeten van het zonnestelsel - Mercurius, Venus, de aarde en Mars - door haar worden opgeslokt. Voor kleine planeten als de onze betekent een langdurig verblijf in de atmosfeer van een ster het definitieve einde. Maar het planetenstelsel van KOI 55 bewijst dat dit niet voor alle planeten hoeft te gelden.
Deze ster is het rodereuzenstadium al gepasseerd, maar toch cirkelen er nog twee planeten om haar heen, die nog steeds flink worden geroosterd. De twee planeten, die iets kleiner zijn dan de aarde, zijn waarschijnlijk overblijfselen van twee gasreuzen - planeten die voor het overgrote deel uit gassen bestaan. Dat gas zijn ze kwijtgeraakt, maar hun harde kernen hebben het inferno blijkbaar overleefd.
Ook van hun moederster is niet veel meer over. De voormalige rode reus is bijna al zijn buitenlagen kwijtgeraakt. De astronomen vermoeden dat de half-opgeslokte planeten daarbij een handje helpen geholpen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Twee geroosterde planeten ontdekt
Astronomen hebben twee kleine planeten ontdekt die om een ziedend hete, stervende ster cirkelen. Hun afstanden tot de ster zijn dermate gering, dat ze zich lange tijd binnen de atmosfeer van de ster moeten hebben bevonden, toen deze tot een 'rode reus' was opgezwollen. Vermoedelijk gaat het om de schamele restanten van twee Jupiter-achtige planeten (Nature, 22 december).
Als onze zon over ongeveer vijf miljard jaar het einde van haar leven nadert, zal zij zo ver opzwellen dat de binnenste planeten van het zonnestelsel - Mercurius, Venus, de aarde en Mars - door haar worden opgeslokt. Voor kleine planeten als de onze betekent een langdurig verblijf in de atmosfeer van een ster het definitieve einde. Maar het planetenstelsel van KOI 55 bewijst dat dit niet voor alle planeten hoeft te gelden.
Deze ster is het rodereuzenstadium al gepasseerd, maar toch cirkelen er nog twee planeten om haar heen, die nog steeds flink worden geroosterd. De twee planeten, die iets kleiner zijn dan de aarde, zijn waarschijnlijk overblijfselen van twee gasreuzen - planeten die voor het overgrote deel uit gassen bestaan. Dat gas zijn ze kwijtgeraakt, maar hun harde kernen hebben het inferno blijkbaar overleefd.
Ook van hun moederster is niet veel meer over. De voormalige rode reus is bijna al zijn buitenlagen kwijtgeraakt. De astronomen vermoeden dat de half-opgeslokte planeten daarbij een handje helpen geholpen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-12-2011
Excentrische stofring rond jonge ster verraadt bestaan planeten
Astronomen hebben met behulp van de Subaru-telescoop op Hawaï opnamen gemaakt van de stofring rond de ster HR 4796 A. Dat deze slechts acht tot tien miljoen jaar oude ster omgeven is door een ring van stofdeeltjes was al een tijdje bekend. Nu is echter voor het eerst onomstotelijk vastgesteld dat de ster niet precies in het centrum van de ring staat.
De meest waarschijnlijke verklaring voor het excentrische karakter van de stofring, die ongeveer driemaal de omtrek van de baan van de planeet Neptunus heeft, is dat in het schijnbaar lege hart van de ring één of meer planeten om de ster cirkelen. Deze planeten, die te zwak zijn om met de huidige instrumenten waarneembaar te zijn, zouden met hun aantrekkingskracht de banen van de stofdeeltjes op voorspelbare wijze verstoren.
Uit computersimulaties blijkt dat dit inderdaad kan resulteren in een excentrische stofring. Ook is bij een andere ster met zo'n excentrische ring, Fomalhaut, inderdaad een planeet waargenomen. Planeten ontstaan uit het stof en gas dat rond een pas gevormde ster overblijft.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Excentrische stofring rond jonge ster verraadt bestaan planeten
Astronomen hebben met behulp van de Subaru-telescoop op Hawaï opnamen gemaakt van de stofring rond de ster HR 4796 A. Dat deze slechts acht tot tien miljoen jaar oude ster omgeven is door een ring van stofdeeltjes was al een tijdje bekend. Nu is echter voor het eerst onomstotelijk vastgesteld dat de ster niet precies in het centrum van de ring staat.
De meest waarschijnlijke verklaring voor het excentrische karakter van de stofring, die ongeveer driemaal de omtrek van de baan van de planeet Neptunus heeft, is dat in het schijnbaar lege hart van de ring één of meer planeten om de ster cirkelen. Deze planeten, die te zwak zijn om met de huidige instrumenten waarneembaar te zijn, zouden met hun aantrekkingskracht de banen van de stofdeeltjes op voorspelbare wijze verstoren.
Uit computersimulaties blijkt dat dit inderdaad kan resulteren in een excentrische stofring. Ook is bij een andere ster met zo'n excentrische ring, Fomalhaut, inderdaad een planeet waargenomen. Planeten ontstaan uit het stof en gas dat rond een pas gevormde ster overblijft.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-01-2012
Vier nieuwe planeten ontdekt
Het nieuwe jaar is nog maar net begonnen, of de eerste ontdekkingen van planeten buiten ons zonnestelsel stromen alweer binnen. Astronomen van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics hebben met een netwerk van telescopen op aarde (HATNet) vier hete, Jupiterachtige planeten ontdekt die op geringe afstand om even zovele sterren draaien. Ze hebben hun bestaan verraden doordat ze met tussenpozen van slechts enkele dagen vanaf de aarde gezien voor hun moederster langs trekken, waardoor de helderheid van de ster eventjes vermindert.
Eind 2011 bedroeg het totale aantal exoplaneten dat is opgespoord 716. Daarnaast is er nog een lijst van 2326 kandidaat-planeten, veelal ontdekt met de Kepler-satelliet, waarvan het bestaan middels vervolgwaarnemingen bevestigd moeten worden.
De verwachting is dat het aantal bekende exoplaneten de komende jaren steeds sneller zal oplopen. De volgende toevoegingen worden al volgende week verwacht, tijdens de jaarlijkse winterbijeenkomst van de American Astronomical Society in Austin, Texas.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrnekunde)
Vier nieuwe planeten ontdekt
Het nieuwe jaar is nog maar net begonnen, of de eerste ontdekkingen van planeten buiten ons zonnestelsel stromen alweer binnen. Astronomen van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics hebben met een netwerk van telescopen op aarde (HATNet) vier hete, Jupiterachtige planeten ontdekt die op geringe afstand om even zovele sterren draaien. Ze hebben hun bestaan verraden doordat ze met tussenpozen van slechts enkele dagen vanaf de aarde gezien voor hun moederster langs trekken, waardoor de helderheid van de ster eventjes vermindert.
Eind 2011 bedroeg het totale aantal exoplaneten dat is opgespoord 716. Daarnaast is er nog een lijst van 2326 kandidaat-planeten, veelal ontdekt met de Kepler-satelliet, waarvan het bestaan middels vervolgwaarnemingen bevestigd moeten worden.
De verwachting is dat het aantal bekende exoplaneten de komende jaren steeds sneller zal oplopen. De volgende toevoegingen worden al volgende week verwacht, tijdens de jaarlijkse winterbijeenkomst van de American Astronomical Society in Austin, Texas.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrnekunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-01-2012
Exoplaneet bij dubbelster kan leefbare maan hebben
Astrofysici van de Universiteit van Texas te Arlington willen de discussie over de recent ontdekte planeet bij de dubbelster Kepler-16 een bijzonder vervolg geven. Volgens de wetenschappers zou zich in hetzelfde stelsel ook een leefbare wereld kunnen bevinden - niet als zelfstandige planeet, maar als maan van de grote gasplaneet Kepler-16b.
De ontdekking van Kepler-16b deed in september 2011 nogal wat stof opwaaien. Het feit dat de planeet om een dubbelster draait, deed namelijk denken aan de fictieve planeet Tatooine - de geboortewereld van Luke Skywalker, hoofdpersoon van de Star Wars-films.
Volgens de Texaanse astrofysici zouden er in het dubbelstersysteem in principe twee leefbare zones kunnen zijn - gebieden waar planeten een zodanige temperatuur kunnen hebben dat er vloeibaar water kan bestaan én een stabiele baan kunnen volgen. De ene is de zone buiten de baan van Kepler-16b, maar in dat geval zou de atmosfeer van een eventuele planeet aanzienlijke hoeveelheden broeikasgas moeten bevatten om de juiste temperatuur te hebben.
De andere leefbare zone is de directe omgeving van Kepler-16b zelf. Als er om deze grote gasplaneet manen wentelen, zouden ook dat leefbare werelden kunnen zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet bij dubbelster kan leefbare maan hebben
Astrofysici van de Universiteit van Texas te Arlington willen de discussie over de recent ontdekte planeet bij de dubbelster Kepler-16 een bijzonder vervolg geven. Volgens de wetenschappers zou zich in hetzelfde stelsel ook een leefbare wereld kunnen bevinden - niet als zelfstandige planeet, maar als maan van de grote gasplaneet Kepler-16b.
De ontdekking van Kepler-16b deed in september 2011 nogal wat stof opwaaien. Het feit dat de planeet om een dubbelster draait, deed namelijk denken aan de fictieve planeet Tatooine - de geboortewereld van Luke Skywalker, hoofdpersoon van de Star Wars-films.
Volgens de Texaanse astrofysici zouden er in het dubbelstersysteem in principe twee leefbare zones kunnen zijn - gebieden waar planeten een zodanige temperatuur kunnen hebben dat er vloeibaar water kan bestaan én een stabiele baan kunnen volgen. De ene is de zone buiten de baan van Kepler-16b, maar in dat geval zou de atmosfeer van een eventuele planeet aanzienlijke hoeveelheden broeikasgas moeten bevatten om de juiste temperatuur te hebben.
De andere leefbare zone is de directe omgeving van Kepler-16b zelf. Als er om deze grote gasplaneet manen wentelen, zouden ook dat leefbare werelden kunnen zijn.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-01-2012
Er zijn minstens 10 miljard bewoonbare planeten alleen al in onze melkweg
Ontdekking tweelingzusje Aarde heel dichtbijDuizelingwekkende cijfers: op de winterbijeenkomst van de American Astronomical Society in Austin (Texas) is bekendgemaakt dat er "minstens" honderd miljard planeten zijn in de melkweg waar ook ons zonnestelsel deel van uitmaakt. En volgens de sterrenkundigen zijn er daar minstens tien miljard bewoonbaar van voor de mens.
De schattingen van het aantal melkwegstelsels in ons heelal lopen van 100 tot 200 miljard, een Duits team astronomen rekende met een supercomputer uit dat het er zelfs 500 miljard kunnen zijn. Daarvan kunnen we er nu ongeveer 3.000 ook echt zien met ruimtetelescopen.
Vanop aarde is dat een heel ander verhaal: we kunnen in het beste geval, met behulp van hulpmiddelen, ongeveer 8.500 sterren zien. Bij ideale omstandigheden en op de ideale plaats (de woestijn bijvoorbeeld) kan een ongetrainde kijker hooguit 2.500 sterren zien.
Topje van ijsberg
De ongeveer 700 exoplaneten die de afgelopen jaren zijn ontdekt, onder andere met de Kepler-ruimtetelescoop, vormen slechts een piepklein topje van een reusachtige ijsberg. Het exoplanetennieuws is bijna niet bij te houden. De ene ontdekking is nog niet gepubliceerd, of de volgende wordt alweer gedaan.
Dubbelsterplaneten: ze bestaan en zijn geen uitzondering
In Austin is ook de ontdekking bekend gemaakt van twee nieuwe planeten die een baan beschrijven rond een dubbelster. Daaruit blijkt dat de dubbelsterplaneet Kepler-16b, die een paar maanden geleden werd gevonden, geen uitzondering is. Dubbelsterplaneten vormen een compleet nieuwe klasse, met uitzonderlijke eigenschappen. We kunnen ons dubbelsterplaneten moeilijk voorstellen. Het beste voorbeeld is er één uit de cinéma: de planeet Tatooine - de geboortewereld van Luke Skywalker uit Star Wars.
Volgens astrofysici zouden er in het dubbelstersysteem in principe twee leefbare zones kunnen zijn - gebieden waar planeten een zodanige temperatuur kunnen hebben dat er vloeibaar water kan bestaan én een stabiele baan kunnen volgen.
Bij een andere ster is een begeleider gevonden met een ringenstelsel dat een beetje doet denken aan dat van Saturnus, hoewel nog onduidelijk is of het wel om een planeet gaat. De vondst doet in ieder geval vermoeden dat het een kwestie van tijd is voordat er ook 'exo-ringen' en 'exo-manen' worden ontdekt.
Tweelingzusje
Ook spectaculair: de vondst van drie planeten rond een rode dwergster (KOI-961) die stuk voor stuk kleiner zijn dan de aarde. De buitenste is nauwelijks groter dan Mars. Ze zijn te heet om bewoonbaar te zijn, maar de boodschap is duidelijk: de ontdekking van een tweelingzusje van de aarde staat voor de deur.
Honderd miljard
En die honderd miljard planeten in het Melkwegstelsel? Dat is een statistisch resultaat, gebaseerd op de toevallige ontdekking van drie planeten met behulp van de microlens-techniek. Daarbij verraadt een exoplaneet zijn bestaan door met zijn zwaartekracht het licht van een verre achtergrondster te versterken.
Als je in een klein stukje wei duizend keer in de grond prikt en daarbij drie regenwormen tegenkomt, kun je ook uitrekenen hoeveel wormen er in alle weilanden van Vlaanderen leven. Op een vergelijkbare manier komen sterrenkundigen uit op die honderd miljard planeten in het Melkwegstelsel.
De meeste van de ongeveer 700 tot nu gevonden exoplaneten lieten zich verschalken door het effect van de zwaartekrachtsinvloed van de planeet op de moederster te detecteren of door de planeet te betrappen op het moment dat zij voor haar ster langs beweegt en deze gedeeltelijk verduistert. Zo doken vooral planeten opdie ofwel zwaar zijn ofwel op kleine afstand om hun ster cirkelen (of allebei). Veel planeten vielen aldus uit de boot.
Met "gravitationele microlensing" - waarbij gebruik wordt gemaakt van het feit dat het zwaartekrachtsveld van een ster als een soort lens fungeert die het licht van een achtergrondster kan versterken - zijn planeten van sterk uiteenlopende massa's en ook op grotere afstanden van hun ster op te sporen.
Veel superaardes
Volgens Arnaud Cassan van het Instituut voor Astrofysica in Parijs toonde het onderzoek aan dat er in ons Melkwegstelsel meer planeten zijn dan sterren: 1,6 planeet bij elke ster. Ook blijkt dat lichtere planeten, zoals de superaardes of de koele Neptunussen, talrijker zijn dan zwaardere. (vk/belga/mvl)
(HLN)
Er zijn minstens 10 miljard bewoonbare planeten alleen al in onze melkweg
Ontdekking tweelingzusje Aarde heel dichtbijDuizelingwekkende cijfers: op de winterbijeenkomst van de American Astronomical Society in Austin (Texas) is bekendgemaakt dat er "minstens" honderd miljard planeten zijn in de melkweg waar ook ons zonnestelsel deel van uitmaakt. En volgens de sterrenkundigen zijn er daar minstens tien miljard bewoonbaar van voor de mens.
De schattingen van het aantal melkwegstelsels in ons heelal lopen van 100 tot 200 miljard, een Duits team astronomen rekende met een supercomputer uit dat het er zelfs 500 miljard kunnen zijn. Daarvan kunnen we er nu ongeveer 3.000 ook echt zien met ruimtetelescopen.
Vanop aarde is dat een heel ander verhaal: we kunnen in het beste geval, met behulp van hulpmiddelen, ongeveer 8.500 sterren zien. Bij ideale omstandigheden en op de ideale plaats (de woestijn bijvoorbeeld) kan een ongetrainde kijker hooguit 2.500 sterren zien.
Topje van ijsberg
De ongeveer 700 exoplaneten die de afgelopen jaren zijn ontdekt, onder andere met de Kepler-ruimtetelescoop, vormen slechts een piepklein topje van een reusachtige ijsberg. Het exoplanetennieuws is bijna niet bij te houden. De ene ontdekking is nog niet gepubliceerd, of de volgende wordt alweer gedaan.
Dubbelsterplaneten: ze bestaan en zijn geen uitzondering
In Austin is ook de ontdekking bekend gemaakt van twee nieuwe planeten die een baan beschrijven rond een dubbelster. Daaruit blijkt dat de dubbelsterplaneet Kepler-16b, die een paar maanden geleden werd gevonden, geen uitzondering is. Dubbelsterplaneten vormen een compleet nieuwe klasse, met uitzonderlijke eigenschappen. We kunnen ons dubbelsterplaneten moeilijk voorstellen. Het beste voorbeeld is er één uit de cinéma: de planeet Tatooine - de geboortewereld van Luke Skywalker uit Star Wars.
Volgens astrofysici zouden er in het dubbelstersysteem in principe twee leefbare zones kunnen zijn - gebieden waar planeten een zodanige temperatuur kunnen hebben dat er vloeibaar water kan bestaan én een stabiele baan kunnen volgen.
Bij een andere ster is een begeleider gevonden met een ringenstelsel dat een beetje doet denken aan dat van Saturnus, hoewel nog onduidelijk is of het wel om een planeet gaat. De vondst doet in ieder geval vermoeden dat het een kwestie van tijd is voordat er ook 'exo-ringen' en 'exo-manen' worden ontdekt.
Tweelingzusje
Ook spectaculair: de vondst van drie planeten rond een rode dwergster (KOI-961) die stuk voor stuk kleiner zijn dan de aarde. De buitenste is nauwelijks groter dan Mars. Ze zijn te heet om bewoonbaar te zijn, maar de boodschap is duidelijk: de ontdekking van een tweelingzusje van de aarde staat voor de deur.
Honderd miljard
En die honderd miljard planeten in het Melkwegstelsel? Dat is een statistisch resultaat, gebaseerd op de toevallige ontdekking van drie planeten met behulp van de microlens-techniek. Daarbij verraadt een exoplaneet zijn bestaan door met zijn zwaartekracht het licht van een verre achtergrondster te versterken.
Als je in een klein stukje wei duizend keer in de grond prikt en daarbij drie regenwormen tegenkomt, kun je ook uitrekenen hoeveel wormen er in alle weilanden van Vlaanderen leven. Op een vergelijkbare manier komen sterrenkundigen uit op die honderd miljard planeten in het Melkwegstelsel.
De meeste van de ongeveer 700 tot nu gevonden exoplaneten lieten zich verschalken door het effect van de zwaartekrachtsinvloed van de planeet op de moederster te detecteren of door de planeet te betrappen op het moment dat zij voor haar ster langs beweegt en deze gedeeltelijk verduistert. Zo doken vooral planeten opdie ofwel zwaar zijn ofwel op kleine afstand om hun ster cirkelen (of allebei). Veel planeten vielen aldus uit de boot.
Met "gravitationele microlensing" - waarbij gebruik wordt gemaakt van het feit dat het zwaartekrachtsveld van een ster als een soort lens fungeert die het licht van een achtergrondster kan versterken - zijn planeten van sterk uiteenlopende massa's en ook op grotere afstanden van hun ster op te sporen.
Veel superaardes
Volgens Arnaud Cassan van het Instituut voor Astrofysica in Parijs toonde het onderzoek aan dat er in ons Melkwegstelsel meer planeten zijn dan sterren: 1,6 planeet bij elke ster. Ook blijkt dat lichtere planeten, zoals de superaardes of de koele Neptunussen, talrijker zijn dan zwaardere. (vk/belga/mvl)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-01-2012
Drie kleine exoplaneten opgespoord
Amerikaanse astronomen hebben drie kleine planeten buiten ons zonnestelsel opgespoord. De ontdekking van de drie exoplaneten - de kleinste tot nu toe - is bekendgemaakt tijdens de winterbijeenkomst van de American Astronomical Society in Austin (Texas).
De drie rotsachtige planeten cirkelen om dezelfde ster: de rode dwerg KOI-961. Ze variëren in afmetingen van 0,57 tot 0,87 maal de middellijn van de aarde. Tot nu toe waren nog maar een stuk of vier planeten van vergelijkbaar kleine omvang bekend.
Hoewel het drietal tot de 'aardse' planeten wordt gerekend, zijn ze alles behalve leefbaar. Ze zijn slechts ongeveer anderhalf miljoen kilometer van hun moederster verwijderd, en hebben daardoor oppervlaktetemperaturen van 200 tot 500 graden Celsius. De planeten doen minder dan twee dagen over een rondje om hun ster.
Ook KOI-961 zelf is een onderdeurtje: ze is slechts zeventig procent groter dan de planeet Jupiter. Daarmee is dit planetenstelsel het kleinste dat we kennen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Drie kleine exoplaneten opgespoord
Amerikaanse astronomen hebben drie kleine planeten buiten ons zonnestelsel opgespoord. De ontdekking van de drie exoplaneten - de kleinste tot nu toe - is bekendgemaakt tijdens de winterbijeenkomst van de American Astronomical Society in Austin (Texas).
De drie rotsachtige planeten cirkelen om dezelfde ster: de rode dwerg KOI-961. Ze variëren in afmetingen van 0,57 tot 0,87 maal de middellijn van de aarde. Tot nu toe waren nog maar een stuk of vier planeten van vergelijkbaar kleine omvang bekend.
Hoewel het drietal tot de 'aardse' planeten wordt gerekend, zijn ze alles behalve leefbaar. Ze zijn slechts ongeveer anderhalf miljoen kilometer van hun moederster verwijderd, en hebben daardoor oppervlaktetemperaturen van 200 tot 500 graden Celsius. De planeten doen minder dan twee dagen over een rondje om hun ster.
Ook KOI-961 zelf is een onderdeurtje: ze is slechts zeventig procent groter dan de planeet Jupiter. Daarmee is dit planetenstelsel het kleinste dat we kennen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
En dan praten we alleen over het melkwegstelsel...quote:Massa's bewoonbare planeten in Melkwegstelsel
Van de 100 miljard planeten in het Melkwegstelsel zijn er minstens tien miljard net zo bewoonbaar als de aarde. Dat zegt wetenschapsjournalist Govert Schilling.
Sterrenkundigen van de American Astronomical Society hebben die conclusie getrokken op een bijeenkomst in Texas, schrijft Govert Schilling in De Volkskrant.
Een goed voorbeeld van aarde-achtige planeten zijn de zogenaamde exoplaneten die de afgelopen jaren zijn ontdekt door de Kepler-ruimtetelescoop. Schilling zegt: "De ene ontdekking is nog niet gepubliceerd, of de volgende wordt alweer gedaan." De ontdekking van een tweelingzusje van planeet aarde lijkt slechts een kwestie van tijd.
Weiland vol regenwormen
Schilling zegt dat de sterrenkundigen zich baseren op statistieken. "Als je in een klein stukje weiland duizend keer in de grond prikt en daarbij drie regenwormen tegenkomt, kun je ook uitrekenen hoeveel wormen er in alle weilanden van Nederland leven. Op een vergelijkbare manier komen sterrenkundigen uit op die honderd miljard planeten in het Melkwegstelsel."
20-01-2012
Luikse onderzoekster vindt gloeiend hete exoplaneten
© afp
Dankzij de ruimtelescoop Kepler van de NASA hebben wetenschappers, onder wie Valérie van Grootel van de Luikse Universiteit, twee exoplaneten gevonden waar het even warm is als op onze zon. Dat staat volgens de website 'Réflexions' van de ULg te lezen in het jongste nummer van het wetenschappelijke vakblad Nature.
Het gaat om twee exoplaneten die in respectievelijk 5,76 en 8,23 uur rondom een rode dwergster draaien. Het is op beide planeten buiten ons zonnestelsel dan ook niet minder dan 6.000 graden heet, wat hetzelfde is als op onze zon.
Op beide planeten kan er aldus nog enkel ijzer en nikkel aanwezig zijn, voegt Van Grootel eraan toe. Andere elementen moeten reeds lang verdwenen zijn.
Nog bijzonder is dat de moederster nauwelijks twintig miljoen jaar geleden nog een rode gigant was. (belga/sg)
(HLN)
Luikse onderzoekster vindt gloeiend hete exoplaneten
© afp
Dankzij de ruimtelescoop Kepler van de NASA hebben wetenschappers, onder wie Valérie van Grootel van de Luikse Universiteit, twee exoplaneten gevonden waar het even warm is als op onze zon. Dat staat volgens de website 'Réflexions' van de ULg te lezen in het jongste nummer van het wetenschappelijke vakblad Nature.
Het gaat om twee exoplaneten die in respectievelijk 5,76 en 8,23 uur rondom een rode dwergster draaien. Het is op beide planeten buiten ons zonnestelsel dan ook niet minder dan 6.000 graden heet, wat hetzelfde is als op onze zon.
Op beide planeten kan er aldus nog enkel ijzer en nikkel aanwezig zijn, voegt Van Grootel eraan toe. Andere elementen moeten reeds lang verdwenen zijn.
Nog bijzonder is dat de moederster nauwelijks twintig miljoen jaar geleden nog een rode gigant was. (belga/sg)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Exciting indeedquote:
[..]
En dan praten we alleen over het melkwegstelsel...
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
26-01-2012
Elf nieuwe planetenstelsels ontdekt
NASA-satelliet Kepler heeft elf nieuwe planetenstelsels aan zijn prijzenkast toegevoegd. Bij elkaar bevatten de stelsels minstens 26 planeten, wat betekent dat het aantal bevestigde Kepler-planeten in één keer bijna verdubbeld is.
De nieuwe exoplaneten bewegen op kleine afstanden om hun respectievelijke moedersterren en variëren in grootte van anderhalf keer de aarde tot groter dan Jupiter. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen of er aardse (rotsachtige) planeten tussen zitten.
Kepler spoort nieuwe planeten op door de helderheden van meer dan 150.000 sterren in de gaten te houden. Sterren waar planeten omheen cirkelen kunnen vanaf de aarde gezien kleine, regelmatige helderheidsvariaties vertonen. En daaruit kunnen zowel de afmetingen van de planeten als hun omlooptijden worden afgeleid.
Tot nu toe heeft Kepler meer dan 2300 kandidaat-planeten opgespoord. In iets meer dan zestig gevallen hebben is het bestaan van deze planeten door middel van vervolgwaarnemingen bevestigd.
Elk van de nu bevestigde planetenstelsels bevat twee tot vijf planeten die op kleine onderlinge afstanden om hun moederster cirkelen. In zulke compacte planetenstelsels is de onderlinge aantrekkingskracht van de planeten groot genoeg om elkaars baanbewegingen te versnellen of vertragen. Dat veroorzaakt kleine, maar meetbare afwijkingen in de helderheidsvariaties van de ster, waarmee het bestaan van extra planeten in het stelsel snel kan worden aangetoond.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Elf nieuwe planetenstelsels ontdekt
NASA-satelliet Kepler heeft elf nieuwe planetenstelsels aan zijn prijzenkast toegevoegd. Bij elkaar bevatten de stelsels minstens 26 planeten, wat betekent dat het aantal bevestigde Kepler-planeten in één keer bijna verdubbeld is.
De nieuwe exoplaneten bewegen op kleine afstanden om hun respectievelijke moedersterren en variëren in grootte van anderhalf keer de aarde tot groter dan Jupiter. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen of er aardse (rotsachtige) planeten tussen zitten.
Kepler spoort nieuwe planeten op door de helderheden van meer dan 150.000 sterren in de gaten te houden. Sterren waar planeten omheen cirkelen kunnen vanaf de aarde gezien kleine, regelmatige helderheidsvariaties vertonen. En daaruit kunnen zowel de afmetingen van de planeten als hun omlooptijden worden afgeleid.
Tot nu toe heeft Kepler meer dan 2300 kandidaat-planeten opgespoord. In iets meer dan zestig gevallen hebben is het bestaan van deze planeten door middel van vervolgwaarnemingen bevestigd.
Elk van de nu bevestigde planetenstelsels bevat twee tot vijf planeten die op kleine onderlinge afstanden om hun moederster cirkelen. In zulke compacte planetenstelsels is de onderlinge aantrekkingskracht van de planeten groot genoeg om elkaars baanbewegingen te versnellen of vertragen. Dat veroorzaakt kleine, maar meetbare afwijkingen in de helderheidsvariaties van de ster, waarmee het bestaan van extra planeten in het stelsel snel kan worden aangetoond.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:Second earth found?
Astronomers have found a planet which is one of the best candidates for life ever found by telescopes on Earth. The planet is rocky, like ours, and orbits its sun within the 'habitable zone', where temperatures are just right for liquid water to exist on the planet's surface.
The temperature on the surface could be close to Earth's.
'This planet is the new best candidate to support liquid water and, perhaps, life as we know it,' study leader Guillem Anglada-Escudé said.
The planet was detected using data from the European Southern Observatory's telescopes, which was analysed to look for 'wobbles' in a star's motion caused the gravitational 'tug' of planets orbiting it.
The new planet has a mass around 4.5 times the Earth, and orbits a star called GJ 667C, 22 light years from Earth - just next door, in galactic terms.
The new planet absorbs around the same amount of light as our planet.
'This was expected to be a rather unlikely star to host planets. Yet there they are, around a very nearby, metal-poor example of the most common type of star in our galaxy,' said Steven Vogt, a professor of astronomy and astrophysics at UCSC.
'The detection of this planet, this nearby and this soon, implies that our galaxy must be teeming with billions of potentially habitable rocky planets.'
quote:"Super-Aarde" in levensvatbare zone rond nabije dwergster gevonden
(Belga) Een internationaal onderzoeksteam heeft met een telescoop van de Europese ESO in Chili en de Keck-telescoop op Hawaii op ongeveer 22 lichtjaar van ons een potentieel bewoonbare "Super-Aarde" gevonden, zo bericht Guillem Anglada-Escudé van het Carnegie Instituut in Washington, nu werkzaam aan de Universiteit van Göttingen, in het vakblad Astrophysical Journal Letters. Het gaat om al een vierde ontdekte potentieel levensvatbare exoplaneet.
Exoplaneet GJ 667Cc draait in 28 dagen rond dwergster GJ 667 van de M-klasse die wezenlijk kleiner is dan onze Zon. Het hemellichaam bevindt zich op de juiste afstand voor temperaturen om vloeibaar water mogelijk te maken: niet te heet, niet te koud. "Deze planeet is de nieuwe beste kandidaat voor omstandigheden die vloeibaar water en wellicht leven mogelijk maken en zoals wij dat kennen", schreef Anglada-Escudé. Vloeibaar water geldt als basisvereiste voor het door ons gekende leven. Of er wel degelijk water dan wel leven is, is helemaal onduidelijk.
Er zijn aanwijzingen dat er rond GJ 667 nog tot drie andere planeten wentelen, waaronder nog een "Super-Aarde". De ster maakt deel uit van een systeem met drie sterren. Potentieel levensvatbare planeten kunnen zich dus in een groter variëteit van omgevingen voordoen dan gedacht, stellen de ontdekkers. Astronomen hebben het over Super-Aardes als exoplaneten die niet veel groter zijn dan de onze en waarschijnlijk uit gesteente bestaan. De nieuw ontdekte planeet heeft 4,5 keer de massa van onze Aarde en is aldus ongeveer de helft groter dan de onze. (LVK)
22-02-2012
Nieuw type planeet ontdekt: hoofdzakelijk bestaand uit water
© afp
Astrofysici hebben dinsdag de ontdekking bevestigd van een nieuw type planeet: voornamelijk samengesteld uit water en omgeven door een dikke en vochtige atmosfeer. De astrofysici baseerden zich voor hun conclusie op het onderzoek naar de exoplaneet GJ 1214b, die zich buiten ons zonnestelsel bevindt en in 2009 ontdekt werd met de Hubble-telescoop.
Tot nu werd er uitgegaan van drie type planeten: de terrestrische planeten met een rotsachtig oppervlak (zoals de Aarde, Mercurius, Venus en Mars), de gasreuzen (Jupiter en Saturnus) en de ijsreuzen (Uranus en Neptunus). "GJ 1214b lijkt niet op een van de planeten die we kennen", zegt astronoom Zachory Berta, van het centrum voor astrofysica Harvard Smithsonian. "Een groot deel van de massa bestaat uit water."
GJ 1214b is ongeveer 2,7 keer zo groot en ongeveer 7 keer zo zwaar als de Aarde. Daarmee behoort hij tot een klasse van exoplaneten die 'super-Aarde' worden genoemd. Zijn moederster staat op ongeveer 40 lichtjaar van ons in het sterrenbeeld Slangendrager. De afstand van GJ 1214b tot zijn ster bedraagt slechts twee miljoen kilometer, waardoor de temperatuur er wellicht 232 graden Celsius zal bedragen. (belga/dea)
(HLN)
Nieuw type planeet ontdekt: hoofdzakelijk bestaand uit water
© afp
Astrofysici hebben dinsdag de ontdekking bevestigd van een nieuw type planeet: voornamelijk samengesteld uit water en omgeven door een dikke en vochtige atmosfeer. De astrofysici baseerden zich voor hun conclusie op het onderzoek naar de exoplaneet GJ 1214b, die zich buiten ons zonnestelsel bevindt en in 2009 ontdekt werd met de Hubble-telescoop.
Tot nu werd er uitgegaan van drie type planeten: de terrestrische planeten met een rotsachtig oppervlak (zoals de Aarde, Mercurius, Venus en Mars), de gasreuzen (Jupiter en Saturnus) en de ijsreuzen (Uranus en Neptunus). "GJ 1214b lijkt niet op een van de planeten die we kennen", zegt astronoom Zachory Berta, van het centrum voor astrofysica Harvard Smithsonian. "Een groot deel van de massa bestaat uit water."
GJ 1214b is ongeveer 2,7 keer zo groot en ongeveer 7 keer zo zwaar als de Aarde. Daarmee behoort hij tot een klasse van exoplaneten die 'super-Aarde' worden genoemd. Zijn moederster staat op ongeveer 40 lichtjaar van ons in het sterrenbeeld Slangendrager. De afstand van GJ 1214b tot zijn ster bedraagt slechts twee miljoen kilometer, waardoor de temperatuur er wellicht 232 graden Celsius zal bedragen. (belga/dea)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-03-2012
Nieuwe Kepler-catalogus bevat 2321 kandidaat-exoplaneten
Wetenschappers van de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler hebben een nieuwe catalogus gepubliceerd met gegevens van maar liefst 2321 kandidaat-exoplaneten bij 1790 sterren. Kepler werd drie jaar geleden gelanceerd; de ruimtetelescoop houdt ruim 150.000 sterren continu in de gaten en speurt naar planeten die eens per omloop voor hun ster langs bewegen en daarbij een klein beetje licht onderscheppen.
In februari 2011 werd al een catalogus met 1235 kandidaat-planeten gepubliceerd. De nieuwe catalogus telt ruim duizend nieuwe kandidaten, waaronder ruim tweehonderd planeten die qua grootte vergelijkbaar zijn met de aarde, of zelfs iets kleiner. Bij 365 sterren zijn twee of meer kandidaat-planeten gevonden; in totaal zijn nu 46 kandidaat-planeten ontdekt die zich in de bewoonbare zone van hun moederster bevinden, waar de temperatuur geschikt is voor het bestaan van vloeibaar water.
Keplers kandidaat-planeten krijgen pas de status van 'echte' exoplaneet wanneer op de een of andere manier is bevestigd dat er geen sprake kan zijn van een andere oorzaak voor de waargenomen helderheidsdipjes van de ster. Tot nu toe heeft Kepler het bestaan van 61 exoplaneten bevestigd.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Nieuwe Kepler-catalogus bevat 2321 kandidaat-exoplaneten
Wetenschappers van de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler hebben een nieuwe catalogus gepubliceerd met gegevens van maar liefst 2321 kandidaat-exoplaneten bij 1790 sterren. Kepler werd drie jaar geleden gelanceerd; de ruimtetelescoop houdt ruim 150.000 sterren continu in de gaten en speurt naar planeten die eens per omloop voor hun ster langs bewegen en daarbij een klein beetje licht onderscheppen.
In februari 2011 werd al een catalogus met 1235 kandidaat-planeten gepubliceerd. De nieuwe catalogus telt ruim duizend nieuwe kandidaten, waaronder ruim tweehonderd planeten die qua grootte vergelijkbaar zijn met de aarde, of zelfs iets kleiner. Bij 365 sterren zijn twee of meer kandidaat-planeten gevonden; in totaal zijn nu 46 kandidaat-planeten ontdekt die zich in de bewoonbare zone van hun moederster bevinden, waar de temperatuur geschikt is voor het bestaan van vloeibaar water.
Keplers kandidaat-planeten krijgen pas de status van 'echte' exoplaneet wanneer op de een of andere manier is bevestigd dat er geen sprake kan zijn van een andere oorzaak voor de waargenomen helderheidsdipjes van de ster. Tot nu toe heeft Kepler het bestaan van 61 exoplaneten bevestigd.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-03-2012
'Onmogelijk' oude planeten ontdekt
Bij een ster op 375 lichtjaar van de aarde zijn twee Jupiter-achtige planeten ontdekt. Zo'n ontdekking is al bijna geen nieuws meer, maar in dit geval is er toch wel iets bijzonders aan de hand. De ster waar de beide exoplaneten omheen draaien, HIP 11952, bevat naar de huidige maatstaven weinig elementen zwaarder dan helium en heeft een geschatte leeftijd van om en nabij de 13 miljard jaar.
Het planetenstelsel is bij toeval ontdekt bij een onderzoek van 'metaalarme' sterren - de astronomische term voor sterren die weinig zware elementen bevatten. Tijdens dat onderzoek bleek dat HIP 11952 een schommelbeweging vertoont die kenmerkend is voor de zwaartekrachtsaantrekking van planeten.
Aangenomen wordt dat planeten vrijwel gelijktijdig of kort na de geboorte van een ster worden gevormd, in feite uit de restanten van de gaswolk waaruit de ster zelf ontstond. In dit geval dus uit 'metaalarm' materiaal. En dat is opmerkelijk, want zelfs gasplaneten als Jupiter bestaan voor een groot deel uit zware elementen.
Toch hoeft waarschijnlijk niet de hele sterrenkunde op de schop om het bestaan van deze stokoude planeten te verklaren. Want HIP 11952 mag dan honderd keer zo weinig zware elementen bevatten als onze zon, 13 miljard jaar geleden behoorde de ster daarmee juist tot de metaalrijkste sterren. Het lijkt daarmee aannemelijk dat het planeetvormingsproces bij de ster wat langer heeft geduurd dan bij de zon, die 8 miljard jaar later ontstond. Maar echt ondenkbaar was planeetvorming indertijd niet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
'Onmogelijk' oude planeten ontdekt
Bij een ster op 375 lichtjaar van de aarde zijn twee Jupiter-achtige planeten ontdekt. Zo'n ontdekking is al bijna geen nieuws meer, maar in dit geval is er toch wel iets bijzonders aan de hand. De ster waar de beide exoplaneten omheen draaien, HIP 11952, bevat naar de huidige maatstaven weinig elementen zwaarder dan helium en heeft een geschatte leeftijd van om en nabij de 13 miljard jaar.
Het planetenstelsel is bij toeval ontdekt bij een onderzoek van 'metaalarme' sterren - de astronomische term voor sterren die weinig zware elementen bevatten. Tijdens dat onderzoek bleek dat HIP 11952 een schommelbeweging vertoont die kenmerkend is voor de zwaartekrachtsaantrekking van planeten.
Aangenomen wordt dat planeten vrijwel gelijktijdig of kort na de geboorte van een ster worden gevormd, in feite uit de restanten van de gaswolk waaruit de ster zelf ontstond. In dit geval dus uit 'metaalarm' materiaal. En dat is opmerkelijk, want zelfs gasplaneten als Jupiter bestaan voor een groot deel uit zware elementen.
Toch hoeft waarschijnlijk niet de hele sterrenkunde op de schop om het bestaan van deze stokoude planeten te verklaren. Want HIP 11952 mag dan honderd keer zo weinig zware elementen bevatten als onze zon, 13 miljard jaar geleden behoorde de ster daarmee juist tot de metaalrijkste sterren. Het lijkt daarmee aannemelijk dat het planeetvormingsproces bij de ster wat langer heeft geduurd dan bij de zon, die 8 miljard jaar later ontstond. Maar echt ondenkbaar was planeetvorming indertijd niet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:Veel rode dwergen hebben 'leefbare superaardes'
28 maart 2012
Onderzoek met de HARPS-spectrograaf van de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili laat zien dat er in de leefbare zone rond vier op de tien rode dwergsterren rotsachtige planeten rondcirkelen die een slag groter zijn dan de aarde. Omdat alleen al in onze Melkweg ongeveer 160 miljard van die rode dwergen telt, moet het aantal leefbare 'superaardes' dus in de tientallen miljarden lopen. Statistisch gezien zullen een stuk of honderd daarvan binnen dertig lichtjaar van de zon te vinden zijn.
De leefbare zone van een ster is de gordel waarbinnen de temperatuur aan het oppervlak van een planeet zodanig is, dat er vloeibaar water kan voorkomen. Bij onze zon ligt die gordel uiteraard rond de aardbaan, op 150 miljoen kilometer van de zon; bij rode dwergsterren, die minder warmte uitstralen, ligt de gordel veel dichter bij de ster.
De schatting van het aantal leefbare superaardes (planeten die één tot tien keer zo zwaar zijn als de aarde) is gebaseerd op onderzoek van ruim honderd rode dwergen. Bij deze sterren zijn negen superaardes opgespoord, waarvan zich twee binnen de leefbare zones van de sterren Gliese 581 en Gliese 667 C bevinden. Omdat HARPS lang niet alle planeten kan 'zien', zal het werkelijke aantal leefbare superaardes bij rode dwergen aanzienlijk groter zijn. De astronomen komen uit op een schatting van ongeveer 41 procent.
Of er op die planeten ook werkelijk leven is, is hoogst twijfelachtig. Rode dwergen staan namelijk bekend om hun hevige uitbarstingen van UV- en röntgenstraling. Op de afstand van hun leefbare zone hebben die 'stralingsbaden' een funeste uitwerking.
(allesoversterrenkunde)
Never argue with idiots. First they will lower you to their level then beat you with experience.
04-04-2012
‘Eerste bewoonbare planeet vinden we binnenkort’
Binnen twee jaar vinden we een planeet die zich binnen de Goldilocks zone bevindt. Dat voorspelt een NASA-wetenschapper.
De Keplertelescoop ontdekt de ene na de andere exoplaneet. Tot op heden is er echter nog geen planeet ontdekt die zich met zekerheid in de Goldilocks zone, oftewel leefbare zone bevindt. Een planeet bevindt zich in de leefbare zone als er vloeibaar water op kan bestaan. Daarvoor is het noodzakelijk dat de planeet niet te ver van de ster vandaan staat. Maar de planeet mag ook niet te dicht bij de ster staan.
Twee jaar
Tot op heden is zo’n planeet nog niet gevonden, maar nu Kepler de ene na de andere exoplaneet opspoort, kan zo’n vondst niet lang uitblijven, stelt Shawn Domagal-Goldman, een onderzoeker in dienst van NASA. “Ik denk dat Kepler binnen twee jaar een Goldilocks planeet ontdekt,” voorspelt hij. “We zijn dan in staat om naar een specifieke ster aan de nachthemel te wijzen en te zeggen: ‘Daar is het, een planeet waar leven mogelijk is’.”
Kepler
Benieuwd naar alle planeten die Kepler tot op heden heeft ontdekt? NASA heeft in de iTunes Store een app uitgebracht waarmee u ze allemaal van heel dichtbij kunt bekijken. Meer weten? Klik hier!Niet gemakkelijk
Het vinden van een planeet à la aarde wordt niet gemakkelijk. Want planeten à la aarde zijn relatief klein, zeker als u bedenkt dat ze waarschijnlijk honderden of zelfs duizenden lichtjaren van de aarde zijn verwijderd. En het felle licht van hun moederster werkt ook niet echt mee. Maar de mensheid is er klaar voor om de planeten te vinden, zo meent onderzoeker Doug Hudgins. Op de volgende generatie telescopen bevinden zich betere detectoren en instrumenten die ontwikkeld zijn om de gloed van de moederster te blokkeren. “Deze telescopen kunnen niet alleen een Goldilocks planeet vinden, maar ons ook vertellen waar de atmosfeer van gemaakt is, wat voor soort wolkendek de planeet heeft en misschien zelf hoe het oppervlak eruit ziet: of er oceanen zijn, hoeveel land er is enzovoort.”
En als we eenmaal zo’n planeet vinden dan zullen we versteld staan, vermoedt Domagal-Goldman. “Wanneer we een Goldilocks planeet kunnen bestuderen dan geloof ik dat we iets revolutionairs zullen ontdekken.”
(Scientias.nl)
‘Eerste bewoonbare planeet vinden we binnenkort’
Binnen twee jaar vinden we een planeet die zich binnen de Goldilocks zone bevindt. Dat voorspelt een NASA-wetenschapper.
De Keplertelescoop ontdekt de ene na de andere exoplaneet. Tot op heden is er echter nog geen planeet ontdekt die zich met zekerheid in de Goldilocks zone, oftewel leefbare zone bevindt. Een planeet bevindt zich in de leefbare zone als er vloeibaar water op kan bestaan. Daarvoor is het noodzakelijk dat de planeet niet te ver van de ster vandaan staat. Maar de planeet mag ook niet te dicht bij de ster staan.
Twee jaar
Tot op heden is zo’n planeet nog niet gevonden, maar nu Kepler de ene na de andere exoplaneet opspoort, kan zo’n vondst niet lang uitblijven, stelt Shawn Domagal-Goldman, een onderzoeker in dienst van NASA. “Ik denk dat Kepler binnen twee jaar een Goldilocks planeet ontdekt,” voorspelt hij. “We zijn dan in staat om naar een specifieke ster aan de nachthemel te wijzen en te zeggen: ‘Daar is het, een planeet waar leven mogelijk is’.”
Kepler
Benieuwd naar alle planeten die Kepler tot op heden heeft ontdekt? NASA heeft in de iTunes Store een app uitgebracht waarmee u ze allemaal van heel dichtbij kunt bekijken. Meer weten? Klik hier!Niet gemakkelijk
Het vinden van een planeet à la aarde wordt niet gemakkelijk. Want planeten à la aarde zijn relatief klein, zeker als u bedenkt dat ze waarschijnlijk honderden of zelfs duizenden lichtjaren van de aarde zijn verwijderd. En het felle licht van hun moederster werkt ook niet echt mee. Maar de mensheid is er klaar voor om de planeten te vinden, zo meent onderzoeker Doug Hudgins. Op de volgende generatie telescopen bevinden zich betere detectoren en instrumenten die ontwikkeld zijn om de gloed van de moederster te blokkeren. “Deze telescopen kunnen niet alleen een Goldilocks planeet vinden, maar ons ook vertellen waar de atmosfeer van gemaakt is, wat voor soort wolkendek de planeet heeft en misschien zelf hoe het oppervlak eruit ziet: of er oceanen zijn, hoeveel land er is enzovoort.”
En als we eenmaal zo’n planeet vinden dan zullen we versteld staan, vermoedt Domagal-Goldman. “Wanneer we een Goldilocks planeet kunnen bestuderen dan geloof ik dat we iets revolutionairs zullen ontdekken.”
(Scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-04-2012
Ster HD10180 heeft meer planeten dan de zon
De ster HD10180, op ca. 130 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Kleine Waterslang, heeft mogelijk negen planeten - meer dan er in ons eigen zonnestelsel voorkomen. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van meetgegevens die verkregen zijn met de Europese HARPS-spectrograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht op La Silla.
Uit de gecompliceerde wiebelingen die de ster beschrijft, was eerder al afgeleid dat er minstens zes en misschien zeven planeten rond de ster draaien. Een daarvan is slechts veertig procent zwaarder dan de aarde. In een artikel dat binnenkorte gepubliceerd wordt in Astronomy and Astrophysics zijn de HARPS-meetgegevens nu opnieuw geanalyseerd door Mikko Tuomi van de Universiteit van Hertfordshire in het Verenigd Koninkrijk. Volgens die nieuwe analyse cirkelen er geen zes of zeven planeten rond de ster, maar negen. De twee nieuw ontdekte planeten, beide in zeer kleine omloopbanen, zouden massa's van 1,9 en 5,1 aardmassa's hebben.
Sinds Pluto in augustus 2006 door de Internationale Astronomische Unie werd gedegradeerd tot dwergplaneet, telt ons eigen zonnestelsel nog maar acht planeten. HD10180 (een ster die overigens veel op de zon lijkt) zou dan nu de recordhouder zijn
(allesoversterrenkunde)
Ster HD10180 heeft meer planeten dan de zon
De ster HD10180, op ca. 130 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Kleine Waterslang, heeft mogelijk negen planeten - meer dan er in ons eigen zonnestelsel voorkomen. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van meetgegevens die verkregen zijn met de Europese HARPS-spectrograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht op La Silla.
Uit de gecompliceerde wiebelingen die de ster beschrijft, was eerder al afgeleid dat er minstens zes en misschien zeven planeten rond de ster draaien. Een daarvan is slechts veertig procent zwaarder dan de aarde. In een artikel dat binnenkorte gepubliceerd wordt in Astronomy and Astrophysics zijn de HARPS-meetgegevens nu opnieuw geanalyseerd door Mikko Tuomi van de Universiteit van Hertfordshire in het Verenigd Koninkrijk. Volgens die nieuwe analyse cirkelen er geen zes of zeven planeten rond de ster, maar negen. De twee nieuw ontdekte planeten, beide in zeer kleine omloopbanen, zouden massa's van 1,9 en 5,1 aardmassa's hebben.
Sinds Pluto in augustus 2006 door de Internationale Astronomische Unie werd gedegradeerd tot dwergplaneet, telt ons eigen zonnestelsel nog maar acht planeten. HD10180 (een ster die overigens veel op de zon lijkt) zou dan nu de recordhouder zijn
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-04-2012
Planetenstelsels als het onze zijn de norm
Andere planetenstelsels zijn net zo 'plat' als het onze. Dat blijkt uit een statistische analyse van de banen van exoplaneten door een team van Europese astronomen.
De onderzoekers hebben gekeken naar planetenstelsels rond sterren die op de zon lijken, zoals die zijn ontdekt met de HARPS-spectrograaf van de ESO-sterrenwacht op La Silla (Chili) en de NASA-satelliet Kepler. Deze beide instrumenten sporen planeten op compleet verschillende wijze op. HARPS meet de schommelbewegingen die sterren ondergaan als er planeten omheen cirkelen, Kepler betrapt planeten die vanaf de aarde gezien toevallig tijdens elke omloop voor hun moederster langs trekken.
Als Kepler afwisselend meer dan één planeet voor een ster langs ziet schuiven, betekent dat per definitie dat de omloopbanen van deze planeten vrijwel in hetzelfde vlak moeten liggen. Bij HARPS is dat niet het geval: als een stelsel met diverse planeten wordt ontdekt, zouden hun omloopbanen theoretisch dus onder allerlei hoeken kunnen staan.
Dat laatste lijkt echter niet het geval te zijn. De astronomen hebben computersimulaties uitgevoerd waarbij aan de planeetbanen in de stelsels die HARPS heeft opgespoord alle mogelijk verschillende hoeken zijn toegewezen. Vervolgens is berekend in hoeveel gevallen dat tot planeetovergangen zou leiden die Kepler kan waarnemen.
Uit de statistische analyse blijkt dat het door Kepler waargenomen aantal meervoudige planeetovergangen alleen verklaarbaar is als de omloopbanen in de gevonden planetenstelsels zo goed als in hetzelfde vlak liggen. Dat versterkt het idee dat planeten binnen één en dezelfde materieschijf rond een ster ontstaan. Bovendien heeft het er alle schijn van dat er niet vaak verstoringen optreden die ervoor zorgen dat planeten in banen terechtkomen die schuin op het hoofdvlak staan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Planetenstelsels als het onze zijn de norm
Andere planetenstelsels zijn net zo 'plat' als het onze. Dat blijkt uit een statistische analyse van de banen van exoplaneten door een team van Europese astronomen.
De onderzoekers hebben gekeken naar planetenstelsels rond sterren die op de zon lijken, zoals die zijn ontdekt met de HARPS-spectrograaf van de ESO-sterrenwacht op La Silla (Chili) en de NASA-satelliet Kepler. Deze beide instrumenten sporen planeten op compleet verschillende wijze op. HARPS meet de schommelbewegingen die sterren ondergaan als er planeten omheen cirkelen, Kepler betrapt planeten die vanaf de aarde gezien toevallig tijdens elke omloop voor hun moederster langs trekken.
Als Kepler afwisselend meer dan één planeet voor een ster langs ziet schuiven, betekent dat per definitie dat de omloopbanen van deze planeten vrijwel in hetzelfde vlak moeten liggen. Bij HARPS is dat niet het geval: als een stelsel met diverse planeten wordt ontdekt, zouden hun omloopbanen theoretisch dus onder allerlei hoeken kunnen staan.
Dat laatste lijkt echter niet het geval te zijn. De astronomen hebben computersimulaties uitgevoerd waarbij aan de planeetbanen in de stelsels die HARPS heeft opgespoord alle mogelijk verschillende hoeken zijn toegewezen. Vervolgens is berekend in hoeveel gevallen dat tot planeetovergangen zou leiden die Kepler kan waarnemen.
Uit de statistische analyse blijkt dat het door Kepler waargenomen aantal meervoudige planeetovergangen alleen verklaarbaar is als de omloopbanen in de gevonden planetenstelsels zo goed als in hetzelfde vlak liggen. Dat versterkt het idee dat planeten binnen één en dezelfde materieschijf rond een ster ontstaan. Bovendien heeft het er alle schijn van dat er niet vaak verstoringen optreden die ervoor zorgen dat planeten in banen terechtkomen die schuin op het hoofdvlak staan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-05-2012
Planetenstelsels met 'hete Jupiters' bevatten geen aardes
Planetenstelsels die zware gasvormige reuzenplaneten in kleine omloopbanen bevatten - zogeheteh 'hete Jupiters' - bevatten geen leefbare aarde-achtige planeten. Die conclusie trekt een team van astronomen onder leiding van Alan Boss van het Carnegie Institution for Science in Washington in een artikel in de Proceedings of the National Academies of Sciences .
De eerste exoplaneten die vanaf 1995 zijn ontdekt, waren bijna allemaal hete Jupiters. Vermoedelijk gaat het om reuzenplaneten die op grotere afstand van hun moederster zijn ontstaan, maar al snel na hun geboorte naar binnen migreerden. Pas later, onder andere door de ruimtetelescoop Kepler, werden er ook planetenstelsels ontdekt waarin kleine, aarde-achtige planeten voorkomen in de bewoonbare zone van hun moederster.
Boss en zijn collega's hebben nu bij 63 planetenstelsels met hete Jupiters gezocht naar de aanwezigheid van kleinere, aarde-achtige planeten. Voor het bestaan daarvan werden geen aanwijzingen gevonden. In stelsels met 'warme Jupiters' (gasreuzen op iets grotere afstanden van hun moederster) en 'hete Neptunussen' (lichtere gasplaneten op kleine afstand van hun ster) werden wél aanwijzingen gevonden voor het bestaan van kleinere, lichtere planeten.
De voorlopige conclusie luidt dat de migratie van Jupiter-achtige reuzenplaneten een pasgeboren planetenstelsel zo sterk kan verstoren dat eventuele kleinere, aarde-achtige planeten het stelsel uit geslingerd worden.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Planetenstelsels met 'hete Jupiters' bevatten geen aardes
Planetenstelsels die zware gasvormige reuzenplaneten in kleine omloopbanen bevatten - zogeheteh 'hete Jupiters' - bevatten geen leefbare aarde-achtige planeten. Die conclusie trekt een team van astronomen onder leiding van Alan Boss van het Carnegie Institution for Science in Washington in een artikel in de Proceedings of the National Academies of Sciences .
De eerste exoplaneten die vanaf 1995 zijn ontdekt, waren bijna allemaal hete Jupiters. Vermoedelijk gaat het om reuzenplaneten die op grotere afstand van hun moederster zijn ontstaan, maar al snel na hun geboorte naar binnen migreerden. Pas later, onder andere door de ruimtetelescoop Kepler, werden er ook planetenstelsels ontdekt waarin kleine, aarde-achtige planeten voorkomen in de bewoonbare zone van hun moederster.
Boss en zijn collega's hebben nu bij 63 planetenstelsels met hete Jupiters gezocht naar de aanwezigheid van kleinere, aarde-achtige planeten. Voor het bestaan daarvan werden geen aanwijzingen gevonden. In stelsels met 'warme Jupiters' (gasreuzen op iets grotere afstanden van hun moederster) en 'hete Neptunussen' (lichtere gasplaneten op kleine afstand van hun ster) werden wél aanwijzingen gevonden voor het bestaan van kleinere, lichtere planeten.
De voorlopige conclusie luidt dat de migratie van Jupiter-achtige reuzenplaneten een pasgeboren planetenstelsel zo sterk kan verstoren dat eventuele kleinere, aarde-achtige planeten het stelsel uit geslingerd worden.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-05-2012
Licht van 'superaarde' waargenomen
Met NASA's infraroodsatelliet Spitzer is voor het eerst licht van een relatief kleine planeet buiten ons zonnestelsel waargenomen. De planeet, die om de nabije ster 55 Cancri draait en zelf 55 Cancri e wordt genoemd, is onleefbaar heet.
55 Cancri is twee keer zo groot en acht keer zo zwaar als onze planeet, maar kleiner dan een reuzenplaneet als Neptunus. Hij valt daarmee in de categorie van de 'superaardes'.
Het was astronomen al gelukt om, met Spitzer en andere telescopen, te onderzoeken hoe het licht van 55 Cancri verandert wanneer de planeet voor deze ster langs schuift. Nu is echter ook rechtstreeks het infraroodlicht van de planeet zelf waargenomen. Uit de waarneming blijkt onder meer dat zijn oppervlak donker is en dat de temperatuur aan de dagzijde kan oplopen tot meer dan 1700 graden.
Vermoed wordt dat 55 Cancri e het restant is van een Neptunus-achtige reuzenplaneet, waarvan een groot deel is 'weggekookt'.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrnekunde)
Licht van 'superaarde' waargenomen
Met NASA's infraroodsatelliet Spitzer is voor het eerst licht van een relatief kleine planeet buiten ons zonnestelsel waargenomen. De planeet, die om de nabije ster 55 Cancri draait en zelf 55 Cancri e wordt genoemd, is onleefbaar heet.
55 Cancri is twee keer zo groot en acht keer zo zwaar als onze planeet, maar kleiner dan een reuzenplaneet als Neptunus. Hij valt daarmee in de categorie van de 'superaardes'.
Het was astronomen al gelukt om, met Spitzer en andere telescopen, te onderzoeken hoe het licht van 55 Cancri verandert wanneer de planeet voor deze ster langs schuift. Nu is echter ook rechtstreeks het infraroodlicht van de planeet zelf waargenomen. Uit de waarneming blijkt onder meer dat zijn oppervlak donker is en dat de temperatuur aan de dagzijde kan oplopen tot meer dan 1700 graden.
Vermoed wordt dat 55 Cancri e het restant is van een Neptunus-achtige reuzenplaneet, waarvan een groot deel is 'weggekookt'.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrnekunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-05-2012
Zwaartekracht verraadt bestaan 'onzichtbare' planeet
Met de Kepler-satelliet, die naar planeten buiten ons zonnestelsel speurt, is een nieuw planetenstelsel met minstens drie planeten ontdekt. Opmerkelijk gegeven: één van de drie planeten is niet rechtstreeks waarneembaar. Hij verraadt zijn bestaan slechts doordat hij de baanbeweging van een naburige, wél waarneembare planeet verstoort (Science, 11 mei).
De drie planeten draaien om de zonachtige ster KOI-872. Twee ervan bewegen vanaf de aarde gezien tijdens elke omloop voor hun moederster langs, waardoor deze met tussenpozen een kleine helderheidsafname lijkt te vertonen. Het zijn deze 'helderheidsdipjes' die Kepler in staat stellen om planeten op te sporen.
Normaal gesproken vinden zulke helderheidsdipjes plaats met de regelmaat van een klok. Maar bij de planeet KOI-872b, die een omlooptijd van bijna 34 dagen heeft, komen ze soms bijna een uur te vroeg of te laat. Die grote variatie wijst erop dat de planeet onder invloed staat van de zwaartekracht van een forse soortgenoot die klaarblijkelijk nooit voor zijn ster langs trekt.
Berekeningen laten zien dat de niet-waarneembare planeet, die de aanduiding KOI-872b heeft gekregen, ongeveer zo zwaar is als de planeet Saturnus en een omlooptijd van 57 dagen heeft. De derde planeet van het stelsel is maar ruim anderhalf keer zo groot als de aarde en heeft een omlooptijd van iets minder dan zeven dagen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Zwaartekracht verraadt bestaan 'onzichtbare' planeet
Met de Kepler-satelliet, die naar planeten buiten ons zonnestelsel speurt, is een nieuw planetenstelsel met minstens drie planeten ontdekt. Opmerkelijk gegeven: één van de drie planeten is niet rechtstreeks waarneembaar. Hij verraadt zijn bestaan slechts doordat hij de baanbeweging van een naburige, wél waarneembare planeet verstoort (Science, 11 mei).
De drie planeten draaien om de zonachtige ster KOI-872. Twee ervan bewegen vanaf de aarde gezien tijdens elke omloop voor hun moederster langs, waardoor deze met tussenpozen een kleine helderheidsafname lijkt te vertonen. Het zijn deze 'helderheidsdipjes' die Kepler in staat stellen om planeten op te sporen.
Normaal gesproken vinden zulke helderheidsdipjes plaats met de regelmaat van een klok. Maar bij de planeet KOI-872b, die een omlooptijd van bijna 34 dagen heeft, komen ze soms bijna een uur te vroeg of te laat. Die grote variatie wijst erop dat de planeet onder invloed staat van de zwaartekracht van een forse soortgenoot die klaarblijkelijk nooit voor zijn ster langs trekt.
Berekeningen laten zien dat de niet-waarneembare planeet, die de aanduiding KOI-872b heeft gekregen, ongeveer zo zwaar is als de planeet Saturnus en een omlooptijd van 57 dagen heeft. De derde planeet van het stelsel is maar ruim anderhalf keer zo groot als de aarde en heeft een omlooptijd van iets minder dan zeven dagen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-05-2012
Kleine, verdampende exoplaneet ontdekt
Bij de oranje dwergster KIC 12557548 is een mogelijke planeet ontdekt die op zo'n kleine afstand om zijn ster draait, dat hij bezig is om te verdampen. Waarnemingen met de NASA-satelliet Kepler wijzen erop dat het object, dat waarschijnlijk ongeveer tweemaal zo klein is als de aarde, een lange staart van fijn gruis achter zich aan sleept. De planeet en zijn staart veroorzaken onregelmatige veranderingen in de helderheid van de 1500 lichtjaar verre ster.
De omlooptijd van de kleine planeet bedraagt slechts vijftien uur - een van de kortste omlooptijden die ooit gemeten zijn. Dat betekent dat hij in zo'n krappe baan om zijn moederster draait, dat hij tot een temperatuur van ongeveer tweeduizend graden wordt verhit. Bij zo'n hoge temperatuur smelt en verdampt het gesteente aan het oppervlak. En dat verdampte gesteente zou de bron van het staartmateriaal zijn.
Als deze interpretatie van de metingen juist is, zal de planeet niet zo heel lang meer bestaan. Volgens de ontdekkers zou hij binnen 100 miljoen jaar geheel uit elkaar zijn gevallen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Kleine, verdampende exoplaneet ontdekt
Bij de oranje dwergster KIC 12557548 is een mogelijke planeet ontdekt die op zo'n kleine afstand om zijn ster draait, dat hij bezig is om te verdampen. Waarnemingen met de NASA-satelliet Kepler wijzen erop dat het object, dat waarschijnlijk ongeveer tweemaal zo klein is als de aarde, een lange staart van fijn gruis achter zich aan sleept. De planeet en zijn staart veroorzaken onregelmatige veranderingen in de helderheid van de 1500 lichtjaar verre ster.
De omlooptijd van de kleine planeet bedraagt slechts vijftien uur - een van de kortste omlooptijden die ooit gemeten zijn. Dat betekent dat hij in zo'n krappe baan om zijn moederster draait, dat hij tot een temperatuur van ongeveer tweeduizend graden wordt verhit. Bij zo'n hoge temperatuur smelt en verdampt het gesteente aan het oppervlak. En dat verdampte gesteente zou de bron van het staartmateriaal zijn.
Als deze interpretatie van de metingen juist is, zal de planeet niet zo heel lang meer bestaan. Volgens de ontdekkers zou hij binnen 100 miljoen jaar geheel uit elkaar zijn gevallen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
31-05-2012
Zonnevlammen beïnvloeden verdampende exoplaneet
Krachtige uitbarstingen op de ster HD189733 oefenen een grote invloed uit op de dampkring van de zware reuzenplaneet die er in een kleine omloopbaan omheen draait. Die planeet, HD189733b geheten, is twintig procent zwaarder dan Jupiter, en staat zó dicht bij zijn moederster dat hij langzaam maar zeker verdampt.
De komeetachtige staart van weggeblazen gas die op die manier ontstaat is jaren geleden al ontdekt, maar sterrenkundigen van de Universiteit van Texas in Austin hebben nu ontdekt dat het waterstofgas in deze 'planeetstaart' extreem heet is. Dat doet vermoeden dat de dampkring van de planeet in hevige mate beïnvloed en verhit wordt door 'zonnevlammen' aan het oppervlak van de ster.
De metingen zijn verricht met de Hobby-Eberly Telescope in Texas en gepubliceerd in The Astrophysical Journal .
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Zonnevlammen beïnvloeden verdampende exoplaneet
Krachtige uitbarstingen op de ster HD189733 oefenen een grote invloed uit op de dampkring van de zware reuzenplaneet die er in een kleine omloopbaan omheen draait. Die planeet, HD189733b geheten, is twintig procent zwaarder dan Jupiter, en staat zó dicht bij zijn moederster dat hij langzaam maar zeker verdampt.
De komeetachtige staart van weggeblazen gas die op die manier ontstaat is jaren geleden al ontdekt, maar sterrenkundigen van de Universiteit van Texas in Austin hebben nu ontdekt dat het waterstofgas in deze 'planeetstaart' extreem heet is. Dat doet vermoeden dat de dampkring van de planeet in hevige mate beïnvloed en verhit wordt door 'zonnevlammen' aan het oppervlak van de ster.
De metingen zijn verricht met de Hobby-Eberly Telescope in Texas en gepubliceerd in The Astrophysical Journal .
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-06-2012
'Mini-telescoop' ontdekt exoplaneet en bruine dwerg
Dat het opsporen van planeten bij andere sterren geen kolossale telescoop vereist, bewijst de ontdekking van een exoplaneet met de KELT North-telescoop in het zuiden van de Amerikaanse staat Arizona. De lens van deze telescoop is niet groter dan die van een (dure) digitale camera. De afkorting KELT staat dan ook voor 'Kilodegree Extremely Little Telescope'.
Met deze 'mini-telescoop' is een Jupiter-achtige planeet ontdekt die om de heldere ster HD 42176 in het sterrenbeeld Voerman wentelt. De exoplaneet heeft de aanduiding Kelt-2Ab gekregen.
Een tweede bijzondere ontdekking van de KELT-telescoop is die van een opgezwollen bruine dwerg - een 'mislukte' ster - die niet veel groter is dan de planeet Jupiter, maar ongeveer 27 keer zo zwaar. Dit object, KELT-1b, draait in een zeer krappe baan om een ster in het sterrenbeeld Andromeda. Zijn omlooptijd bedraagt slechts dertig uur.
Dat de beide objecten niet eerder zijn opgespoord, heeft er vooral mee te maken dat andere (grotere) telescopen ontworpen zijn om naar lichtzwakke sterren te kijken. De KELT-telescopen - er staat er ook een in Zuid-Afrika - houden juist sterren in de gaten die te fel stralen voor grote telescopen. De KELT-onderzoekers nemen deze sterren frequent waar en proberen op die manier regelmatige helderheidsvariaties te ontdekken. Zo'n 'helderheidsdipje' treedt op als er vanaf de aarde gezien een planeet of bruine dwerg voor de heldere ster langs beweegt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
'Mini-telescoop' ontdekt exoplaneet en bruine dwerg
Dat het opsporen van planeten bij andere sterren geen kolossale telescoop vereist, bewijst de ontdekking van een exoplaneet met de KELT North-telescoop in het zuiden van de Amerikaanse staat Arizona. De lens van deze telescoop is niet groter dan die van een (dure) digitale camera. De afkorting KELT staat dan ook voor 'Kilodegree Extremely Little Telescope'.
Met deze 'mini-telescoop' is een Jupiter-achtige planeet ontdekt die om de heldere ster HD 42176 in het sterrenbeeld Voerman wentelt. De exoplaneet heeft de aanduiding Kelt-2Ab gekregen.
Een tweede bijzondere ontdekking van de KELT-telescoop is die van een opgezwollen bruine dwerg - een 'mislukte' ster - die niet veel groter is dan de planeet Jupiter, maar ongeveer 27 keer zo zwaar. Dit object, KELT-1b, draait in een zeer krappe baan om een ster in het sterrenbeeld Andromeda. Zijn omlooptijd bedraagt slechts dertig uur.
Dat de beide objecten niet eerder zijn opgespoord, heeft er vooral mee te maken dat andere (grotere) telescopen ontworpen zijn om naar lichtzwakke sterren te kijken. De KELT-telescopen - er staat er ook een in Zuid-Afrika - houden juist sterren in de gaten die te fel stralen voor grote telescopen. De KELT-onderzoekers nemen deze sterren frequent waar en proberen op die manier regelmatige helderheidsvariaties te ontdekken. Zo'n 'helderheidsdipje' treedt op als er vanaf de aarde gezien een planeet of bruine dwerg voor de heldere ster langs beweegt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-06-2012
Minitelescoop ontdekt twee erg gekke planeten
© Julie Turner/Vanderbilt University.
Een zogenaamde KELT-telescoop heeft twee gekke planeten ontdekt. De eerste is ontzettend heet en heeft zijn baan rond de moederster veranderd. De tweede bevindt zich dicht bij een enorm heldere ster, die vanop de Aarde zichtbaar is. Beiden planeten zijn qua samenstelling verwant met de gasreus Jupiter.
KELT staat voor 'Kilodegree Extremely Little Telescope', wat zoveel betekent als 'minuscule telescoop'. Sterrenkundigen hebben met de grondtelescoop KELT gasreuzen ontdekt, waarvan één getijden veroorzaakt op zijn moederster en invloed uitoefent op zijn orbitale dynamiek.
Met de KELT - die een vergelijkbare lens met die van een digitale high-end camera heeft - ontdekten de onderzoekers uit Zuid-Arizona de enorme planeten die zich op honderden lichtjaren van de Aarde bevinden.
De ene planeet, genaamd KELT-1b, bevindt zich zo dicht bij haar zon dat ze er nauwelijks 29 uren over doet om de baan rond errond te beschrijven. De geschatte oppervlaktetemperatuur ligt rond de 2.200 graden Celsius. De planeet krijgt daardoor een radiatie van 6.000 keer die van de zon op de Aarde. KELT-1B is een beetje groter dan Jupiter maar heeft liefst 27 keer zoveel massa. Het gaat dus om een zogenaamde Hete Jupiter.
"Dit geeft een geheel nieuwe betekenis aan het woord 'vreemd'", aldus doctoraatsstudent Thomas Beatty van de Ohio State University in Columbus aan Mashable. KELT-1b ligt op zo'n 825 lichtjaren in de Andromeda-constellatie. "Dit object zou je nooit zo dicht bij zijn moederster verwachten. KELT-1 is groot genoeg om getijden te veroorzaken op zijn moederster en er invloed op uit te oefenen. Ze heeft zelfs de moederster in haar macht. Planeet en moederster wentelen zich aan hetzelfde tempo."
De twee planeet, KELT-2Ab blijkt dertig procent groter te zijn dan Jupiter en heeft vijftig procent meer massa. Ze ligt op 360 lichtjaren in de Auriga-constellatie. Haar moederster is zo helder dat het vanop de Aarde zichtbaar is met een verrekijker.
De sterrenkundigen willen de atmosfeer van de planeet verder observeren als ze in november weer langs de KELT-lens passeert. Ze zullen dan het licht dat door de planeet schijnt analyseren.
(HLN)
Minitelescoop ontdekt twee erg gekke planeten
© Julie Turner/Vanderbilt University.
Een zogenaamde KELT-telescoop heeft twee gekke planeten ontdekt. De eerste is ontzettend heet en heeft zijn baan rond de moederster veranderd. De tweede bevindt zich dicht bij een enorm heldere ster, die vanop de Aarde zichtbaar is. Beiden planeten zijn qua samenstelling verwant met de gasreus Jupiter.
KELT staat voor 'Kilodegree Extremely Little Telescope', wat zoveel betekent als 'minuscule telescoop'. Sterrenkundigen hebben met de grondtelescoop KELT gasreuzen ontdekt, waarvan één getijden veroorzaakt op zijn moederster en invloed uitoefent op zijn orbitale dynamiek.
Met de KELT - die een vergelijkbare lens met die van een digitale high-end camera heeft - ontdekten de onderzoekers uit Zuid-Arizona de enorme planeten die zich op honderden lichtjaren van de Aarde bevinden.
De ene planeet, genaamd KELT-1b, bevindt zich zo dicht bij haar zon dat ze er nauwelijks 29 uren over doet om de baan rond errond te beschrijven. De geschatte oppervlaktetemperatuur ligt rond de 2.200 graden Celsius. De planeet krijgt daardoor een radiatie van 6.000 keer die van de zon op de Aarde. KELT-1B is een beetje groter dan Jupiter maar heeft liefst 27 keer zoveel massa. Het gaat dus om een zogenaamde Hete Jupiter.
"Dit geeft een geheel nieuwe betekenis aan het woord 'vreemd'", aldus doctoraatsstudent Thomas Beatty van de Ohio State University in Columbus aan Mashable. KELT-1b ligt op zo'n 825 lichtjaren in de Andromeda-constellatie. "Dit object zou je nooit zo dicht bij zijn moederster verwachten. KELT-1 is groot genoeg om getijden te veroorzaken op zijn moederster en er invloed op uit te oefenen. Ze heeft zelfs de moederster in haar macht. Planeet en moederster wentelen zich aan hetzelfde tempo."
De twee planeet, KELT-2Ab blijkt dertig procent groter te zijn dan Jupiter en heeft vijftig procent meer massa. Ze ligt op 360 lichtjaren in de Auriga-constellatie. Haar moederster is zo helder dat het vanop de Aarde zichtbaar is met een verrekijker.
De sterrenkundigen willen de atmosfeer van de planeet verder observeren als ze in november weer langs de KELT-lens passeert. Ze zullen dan het licht dat door de planeet schijnt analyseren.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-06-2012
Planeten doen extreme tango
Zo zou de planeet Kepler-36c er vanaf Kepler-36b uit kunnen zien. © Artist Impression / Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics..
Twee planeten, een rotsachtige als de aarde en een gasachtige als Neptunus, doen een extreme tango. Ze delen bijna dezelfde baan om hun ster en botsen nooit. Wetenschappers hebben nog nooit waargenomen dat planeten zo dicht bij elkaar in de buurt komen. Dat melden Amerikaanse onderzoekers donderdag in het wetenschappelijk tijdschrift Science.
Wetenschappers hebben nog nooit waargenomen dat planeten zo dicht bij elkaar in de buurt komen. Dat melden Amerikaanse onderzoekers donderdag in Science Express, de online editie van het wetenschappelijk tijdschrift Science.
In de ruimte is dichtbij wel relatief: ze komen tot ongeveer 1,9 miljoen kilometer bij elkaar in de buurt, vijf keer de afstand tussen de aarde en de maan. Het gaat om planeten die op 1200 lichtjaren liggen van de aarde.
Het duo cirkelt in een baan om een ster. De planeten werden ontdekt met de Kepler-ruimtetelescoop van NASA, die werd gelanceerd om planeten te vinden als de aarde die in een baan rond sterren zitten.
De rotsachtige planeet is ongeveer 1,5 keer zo groot als de aarde en draait in ongeveer 2 weken om de ster. De andere planeet is ongeveer 4 keer groter en heeft een baan van 16 dagen.
(HLN)
Planeten doen extreme tango
Zo zou de planeet Kepler-36c er vanaf Kepler-36b uit kunnen zien. © Artist Impression / Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics..
Twee planeten, een rotsachtige als de aarde en een gasachtige als Neptunus, doen een extreme tango. Ze delen bijna dezelfde baan om hun ster en botsen nooit. Wetenschappers hebben nog nooit waargenomen dat planeten zo dicht bij elkaar in de buurt komen. Dat melden Amerikaanse onderzoekers donderdag in het wetenschappelijk tijdschrift Science.
Wetenschappers hebben nog nooit waargenomen dat planeten zo dicht bij elkaar in de buurt komen. Dat melden Amerikaanse onderzoekers donderdag in Science Express, de online editie van het wetenschappelijk tijdschrift Science.
In de ruimte is dichtbij wel relatief: ze komen tot ongeveer 1,9 miljoen kilometer bij elkaar in de buurt, vijf keer de afstand tussen de aarde en de maan. Het gaat om planeten die op 1200 lichtjaren liggen van de aarde.
Het duo cirkelt in een baan om een ster. De planeten werden ontdekt met de Kepler-ruimtetelescoop van NASA, die werd gelanceerd om planeten te vinden als de aarde die in een baan rond sterren zitten.
De rotsachtige planeet is ongeveer 1,5 keer zo groot als de aarde en draait in ongeveer 2 weken om de ster. De andere planeet is ongeveer 4 keer groter en heeft een baan van 16 dagen.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-06-2012
Exoplaneet Tau Boötis b eindelijk rechtstreeks gedetecteerd
Dankzij een slimme nieuwe techniek zijn wetenschappers erin geslaagd de zwakke gloed op te vangen van de exoplaneet Tau Boötis b. Hierdoor is het voor het eerst ook gelukt om de atmosfeer van deze planeet te onderzoeken. De wetenschappers, onder wie vier astronomen van de Sterrewacht Leiden en één van ruimteonderzoeksinstituut SRON in Utrecht, schrijven dat deze week in Nature.
Tau Boötis b werd in 1996 als een van de eerste exoplaneten ontdekt doordat een schommelbeweging veroorzaakt bij zijn moederster. Het gaat om een 'hete Jupiter' - een grote planeet die in een zeer nauwe baan om zijn ster draait.
Het is niet voor het eerst dat de atmosfeer van zo'n hete Jupiter onderzocht is. Maar het is wel voor het eerst dat dit is gebeurd bij een exemplaar dat vanaf de aarde gezien nooit voor zijn moederster langs schuift.
Tot nu toe was zo'n 'planeetovergang' een cruciale voorwaarde om de atmosfeer van een hete Jupiter te onderzoeken: wanneer de planeet voor zijn ster langs trekt, laat zijn atmosfeer een soort vingerafdruk achter in het sterlicht. Omdat in het geval van Tau Boötis b het licht van de ster van ons uit gezien nooit door de planeetatmosfeer gaat, ontbreekt die vingerafdruk.
De astronomen zijn er nu echter in geslaagd om met de Europese Very Large Telescope wat infraroodlicht van de planeet op te vangen. Daarbij is gebruik gemaakt van het feit dat de golflengte van het door Tau Boötis b uitgezonden licht enigszins varieert. Dat komt door de beweging van de planeet rond zijn moederster, die in een klein dopplereffect resulteert. Door dit dopplereffect onderscheidt het zwakke schijnsel van Tau Boötis b zich van andere bronnen van infraroodstraling, zoals zijn moederster en de aardatmosfeer.
Uit het onderzoek blijkt dat de atmosfeer van Tau Boötis b koolmonoxidegas bevat en naar boven toe kouder wordt. Dat is precies het tegenovergestelde van de temperatuurinversie - een toename van de temperatuur met de hoogte - die bij andere hete Jupiters is waargenomen.
Met de metingen kon voor het eerst ook de massa van Tau Boötis b nauwkeurig worden geschat. De planeet blijkt zes keer zo zwaar te zijn als Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet Tau Boötis b eindelijk rechtstreeks gedetecteerd
Dankzij een slimme nieuwe techniek zijn wetenschappers erin geslaagd de zwakke gloed op te vangen van de exoplaneet Tau Boötis b. Hierdoor is het voor het eerst ook gelukt om de atmosfeer van deze planeet te onderzoeken. De wetenschappers, onder wie vier astronomen van de Sterrewacht Leiden en één van ruimteonderzoeksinstituut SRON in Utrecht, schrijven dat deze week in Nature.
Tau Boötis b werd in 1996 als een van de eerste exoplaneten ontdekt doordat een schommelbeweging veroorzaakt bij zijn moederster. Het gaat om een 'hete Jupiter' - een grote planeet die in een zeer nauwe baan om zijn ster draait.
Het is niet voor het eerst dat de atmosfeer van zo'n hete Jupiter onderzocht is. Maar het is wel voor het eerst dat dit is gebeurd bij een exemplaar dat vanaf de aarde gezien nooit voor zijn moederster langs schuift.
Tot nu toe was zo'n 'planeetovergang' een cruciale voorwaarde om de atmosfeer van een hete Jupiter te onderzoeken: wanneer de planeet voor zijn ster langs trekt, laat zijn atmosfeer een soort vingerafdruk achter in het sterlicht. Omdat in het geval van Tau Boötis b het licht van de ster van ons uit gezien nooit door de planeetatmosfeer gaat, ontbreekt die vingerafdruk.
De astronomen zijn er nu echter in geslaagd om met de Europese Very Large Telescope wat infraroodlicht van de planeet op te vangen. Daarbij is gebruik gemaakt van het feit dat de golflengte van het door Tau Boötis b uitgezonden licht enigszins varieert. Dat komt door de beweging van de planeet rond zijn moederster, die in een klein dopplereffect resulteert. Door dit dopplereffect onderscheidt het zwakke schijnsel van Tau Boötis b zich van andere bronnen van infraroodstraling, zoals zijn moederster en de aardatmosfeer.
Uit het onderzoek blijkt dat de atmosfeer van Tau Boötis b koolmonoxidegas bevat en naar boven toe kouder wordt. Dat is precies het tegenovergestelde van de temperatuurinversie - een toename van de temperatuur met de hoogte - die bij andere hete Jupiters is waargenomen.
Met de metingen kon voor het eerst ook de massa van Tau Boötis b nauwkeurig worden geschat. De planeet blijkt zes keer zo zwaar te zijn als Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Stellar Flare Blasts Exoplanet
June 28, 2012:
An international team of astronomers using data from NASA's Hubble Space Telescope has made an unparalleled observation, detecting significant changes in the atmosphere of a planet located beyond our solar system.
The scientists conclude the atmospheric variations occurred in response to a powerful eruption on the planet's host star, an event observed by NASA's Swift satellite. The stellar flare, which hit the planet like 3 million X-flares from our own sun, blasted material from the planet's atmosphere at a rate of at least 1,000 tons per second.
"The multiwavelength coverage by Hubble and Swift has given us an unprecedented view of the interaction between a flare on an active star and the atmosphere of a giant planet," said lead researcher Alain Lecavelier des Etangs at the Paris Institute of Astrophysics (IAP), part of the French National Scientific Research Center located at Pierre and Marie Curie University in Paris.
The exoplanet is HD 189733b, a gas giant similar to Jupiter, but about 14 percent larger and more massive. The planet circles its star at a distance of only 3 million miles, or about 30 times closer than Earth's distance from the sun, and completes an orbit every 2.2 days. Its star, named HD 189733A, is about 80 percent the size and mass of our sun.
Astronomers classify the planet as a "hot Jupiter." Previous Hubble observations show that the planet's deep atmosphere reaches a temperature of about 1,900 degrees Fahrenheit (1,030 C).
HD 189733b periodically passes across, or transits, its parent star, and these events give astronomers an opportunity to probe its atmosphere and environment. In a previous study, a group led by Lecavelier des Etangs used Hubble to show that hydrogen gas was escaping from the planet's upper atmosphere. The finding made HD 189733b only the second-known "evaporating" exoplanet at the time.
The system is just 63 light-years away, so close that its star can be seen with binoculars near the famous Dumbbell Nebula. This makes HD 189733b an ideal target for studying the processes that drive atmospheric escape.
"Astronomers have been debating the details of atmospheric evaporation for years, and studying HD 189733b is our best opportunity for understanding the process," said Vincent Bourrier, a doctoral student at IAP and a team member on the new study.
In April 2010, the researchers observed a single transit using Hubble's Space Telescope Imaging Spectrograph (STIS), but they detected no trace of the planet's atmosphere. Follow-up observations in September 2011 showed a surprising reversal, with striking evidence that a plume of gas was streaming away from the exoplanet at 300,000 mph. At least 1,000 tons of gas were leaving the planet's atmosphere every second.
This turn of events was explained by data from Swift's X-ray Telescope. On Sept. 7, 2011, just eight hours before Hubble was scheduled to observe the transit, Swift was monitoring the star when it unleashed a powerful flare.
"The planet's close proximity to the star means it was struck by a blast of X-rays tens of thousands of times stronger than the Earth suffers even during an X-class solar flare, the strongest category," said co-author Peter Wheatley, a physicist at the University of Warwick in England. After accounting for the planet's enormous size, the team notes that HD 189733b encountered about 3 million times as many X-rays as Earth receives from a solar flare at the threshold of the X class.
These findings will appear in an upcoming issue of the journal Astronomy & Astrophysics.
Production editor: Dr. Tony Phillips | Credit: Science@NASA
June 28, 2012:
An international team of astronomers using data from NASA's Hubble Space Telescope has made an unparalleled observation, detecting significant changes in the atmosphere of a planet located beyond our solar system.
The scientists conclude the atmospheric variations occurred in response to a powerful eruption on the planet's host star, an event observed by NASA's Swift satellite. The stellar flare, which hit the planet like 3 million X-flares from our own sun, blasted material from the planet's atmosphere at a rate of at least 1,000 tons per second.
"The multiwavelength coverage by Hubble and Swift has given us an unprecedented view of the interaction between a flare on an active star and the atmosphere of a giant planet," said lead researcher Alain Lecavelier des Etangs at the Paris Institute of Astrophysics (IAP), part of the French National Scientific Research Center located at Pierre and Marie Curie University in Paris.
The exoplanet is HD 189733b, a gas giant similar to Jupiter, but about 14 percent larger and more massive. The planet circles its star at a distance of only 3 million miles, or about 30 times closer than Earth's distance from the sun, and completes an orbit every 2.2 days. Its star, named HD 189733A, is about 80 percent the size and mass of our sun.
Astronomers classify the planet as a "hot Jupiter." Previous Hubble observations show that the planet's deep atmosphere reaches a temperature of about 1,900 degrees Fahrenheit (1,030 C).
HD 189733b periodically passes across, or transits, its parent star, and these events give astronomers an opportunity to probe its atmosphere and environment. In a previous study, a group led by Lecavelier des Etangs used Hubble to show that hydrogen gas was escaping from the planet's upper atmosphere. The finding made HD 189733b only the second-known "evaporating" exoplanet at the time.
The system is just 63 light-years away, so close that its star can be seen with binoculars near the famous Dumbbell Nebula. This makes HD 189733b an ideal target for studying the processes that drive atmospheric escape.
"Astronomers have been debating the details of atmospheric evaporation for years, and studying HD 189733b is our best opportunity for understanding the process," said Vincent Bourrier, a doctoral student at IAP and a team member on the new study.
In April 2010, the researchers observed a single transit using Hubble's Space Telescope Imaging Spectrograph (STIS), but they detected no trace of the planet's atmosphere. Follow-up observations in September 2011 showed a surprising reversal, with striking evidence that a plume of gas was streaming away from the exoplanet at 300,000 mph. At least 1,000 tons of gas were leaving the planet's atmosphere every second.
This turn of events was explained by data from Swift's X-ray Telescope. On Sept. 7, 2011, just eight hours before Hubble was scheduled to observe the transit, Swift was monitoring the star when it unleashed a powerful flare.
"The planet's close proximity to the star means it was struck by a blast of X-rays tens of thousands of times stronger than the Earth suffers even during an X-class solar flare, the strongest category," said co-author Peter Wheatley, a physicist at the University of Warwick in England. After accounting for the planet's enormous size, the team notes that HD 189733b encountered about 3 million times as many X-rays as Earth receives from a solar flare at the threshold of the X class.
These findings will appear in an upcoming issue of the journal Astronomy & Astrophysics.
Production editor: Dr. Tony Phillips | Credit: Science@NASA
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
18-07-2012
Kleine en hete planeet in naburig zonnestelsel ontdekt
© NASA.
Sterrenkundigen hebben in een naburig sterrenstelsel in onze uithoek van de Melkweg een klein, heet planeetje gevonden. Het hemellichaam is UCF-1.01 genoemd. De afstand tot de aarde is maar 33 lichtjaar. Niet eerder was zo dicht bij ons zonnestelsel zo'n kleine planeet gevonden, werd er vandaag gemeld.
UCF-1.01 heeft een doorsnee van ongeveer 8400 kilometer, twee derde van de aarde. De planeet staat zo dicht bij zijn ster, dat hij in minder dan anderhalve dag eromheen draait. De aarde doet daar een jaar over. De temperatuur aan het oppervlak van UCF-1.01 moet ongeveer 600 graden Celsius zijn. Als de planeet ooit een dampkring heeft gehad, is die hoogstwaarschijnlijk verdwenen.
De ontdekking wordt binnenkort beschreven in het wetenschapsblad The Astrophysical Journal.
(HLN)
Kleine en hete planeet in naburig zonnestelsel ontdekt
© NASA.
Sterrenkundigen hebben in een naburig sterrenstelsel in onze uithoek van de Melkweg een klein, heet planeetje gevonden. Het hemellichaam is UCF-1.01 genoemd. De afstand tot de aarde is maar 33 lichtjaar. Niet eerder was zo dicht bij ons zonnestelsel zo'n kleine planeet gevonden, werd er vandaag gemeld.
UCF-1.01 heeft een doorsnee van ongeveer 8400 kilometer, twee derde van de aarde. De planeet staat zo dicht bij zijn ster, dat hij in minder dan anderhalve dag eromheen draait. De aarde doet daar een jaar over. De temperatuur aan het oppervlak van UCF-1.01 moet ongeveer 600 graden Celsius zijn. Als de planeet ooit een dampkring heeft gehad, is die hoogstwaarschijnlijk verdwenen.
De ontdekking wordt binnenkort beschreven in het wetenschapsblad The Astrophysical Journal.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-07-2012
Nieuwe leefbare planeet bevindt zich voor onze neus
© afp.
Astronomen hebben een nieuwe planeet ontdekt waarop leven mogelijk is. Bovendien bevindt die planeet zich op 'overzichtelijke' afstand van de Aarde. "Er hoeven geen duizend jaren voorbij te gaan om te horen 'Hoe gaat het ginder?' en nog eens duizend jaren om te horen 'Prima, en ginds?'", aldus professor Steven Vogt aan news.com.au.
"De planeet ligt niet in onze achtertuin maar vlak voor onze neus", stelt Vogt. Daarmee bedoelt de wetenschapper: op 22 lichtjaren van de Aarde. Het gaat om de fameuze planeet Gliese 581g die de professor inmiddels herdoopte naar de naam van zijn vrouw: 'Zarmina's World'. De nieuwste studie van Vogts team verschijnt vandaag in het vaktijdschrift 'Astronomisch Naschrischten' en wil een antwoord bieden op de vele kritieken die Vogt kreeg na zijn eerste onthullingen bijna twee jaar geleden.
De planeet is twee keer zo groot als de Aarde. Wetenschappers van de University of California, Santa Cruz, en van het Carnegie Institution of Washington ontdekten haar. Ze werd bekend als 'Superaarde', omdat ze een gasrijke atmosfeer heeft die de kans op de aanwezigheid van vloeistof - en dus op leven - verhoogt. Of die vloeistof bevroren is en zich onder de bodem bevindt dan wel vrijelijk over de planeet vloeit, is nog niet duidelijk.
De temperaturen op de planeet zijn van die aard dat leven er alleszins mogelijk zou zijn. Maar hoe de planeetbodem er precies uitziet, dat kan het team van professor Vogt voorlopig ook nog niet zeggen.
Gliese 581g bevindt zich in 'Goldilocks Zone', een gebied niet ver van de Aarde dat niet te warm en niet te koud is. Net goed om leven toe te laten. Volgens Vogt zouden we, na het ontdekken van buitenaards leven op de planeet, een antwoord van onze tegenvoeters kunnen verwachten binnen de 44 jaar. "Over een paar honderd jaar zouden we beelden van een iPhone of Android-toestel kunnen ontvangen en kunnen luisteren naar hoe zij klinken en kijken hoe ze leven vanuit een ruimtetuig", beweert Vogt. "Er moet alleszins leven zijn daar."
Zoals gezegd kreeg Vogt veel kritiek voor zijn bevindingen, vooral van een Zwitsers team die bekend zijn als 'HARPS' (High Accuracy Radial Velocity Planet). Zij deden de studies van Vogt af als "nonsens". Professor Steven Vogt slaat nu terug met de bewering dat HARPS bewust feiten achterhield die niet in hun wetenschappelijke kraam pasten.
(HLN)
Nieuwe leefbare planeet bevindt zich voor onze neus
© afp.
Astronomen hebben een nieuwe planeet ontdekt waarop leven mogelijk is. Bovendien bevindt die planeet zich op 'overzichtelijke' afstand van de Aarde. "Er hoeven geen duizend jaren voorbij te gaan om te horen 'Hoe gaat het ginder?' en nog eens duizend jaren om te horen 'Prima, en ginds?'", aldus professor Steven Vogt aan news.com.au.
"De planeet ligt niet in onze achtertuin maar vlak voor onze neus", stelt Vogt. Daarmee bedoelt de wetenschapper: op 22 lichtjaren van de Aarde. Het gaat om de fameuze planeet Gliese 581g die de professor inmiddels herdoopte naar de naam van zijn vrouw: 'Zarmina's World'. De nieuwste studie van Vogts team verschijnt vandaag in het vaktijdschrift 'Astronomisch Naschrischten' en wil een antwoord bieden op de vele kritieken die Vogt kreeg na zijn eerste onthullingen bijna twee jaar geleden.
De planeet is twee keer zo groot als de Aarde. Wetenschappers van de University of California, Santa Cruz, en van het Carnegie Institution of Washington ontdekten haar. Ze werd bekend als 'Superaarde', omdat ze een gasrijke atmosfeer heeft die de kans op de aanwezigheid van vloeistof - en dus op leven - verhoogt. Of die vloeistof bevroren is en zich onder de bodem bevindt dan wel vrijelijk over de planeet vloeit, is nog niet duidelijk.
De temperaturen op de planeet zijn van die aard dat leven er alleszins mogelijk zou zijn. Maar hoe de planeetbodem er precies uitziet, dat kan het team van professor Vogt voorlopig ook nog niet zeggen.
Gliese 581g bevindt zich in 'Goldilocks Zone', een gebied niet ver van de Aarde dat niet te warm en niet te koud is. Net goed om leven toe te laten. Volgens Vogt zouden we, na het ontdekken van buitenaards leven op de planeet, een antwoord van onze tegenvoeters kunnen verwachten binnen de 44 jaar. "Over een paar honderd jaar zouden we beelden van een iPhone of Android-toestel kunnen ontvangen en kunnen luisteren naar hoe zij klinken en kijken hoe ze leven vanuit een ruimtetuig", beweert Vogt. "Er moet alleszins leven zijn daar."
Zoals gezegd kreeg Vogt veel kritiek voor zijn bevindingen, vooral van een Zwitsers team die bekend zijn als 'HARPS' (High Accuracy Radial Velocity Planet). Zij deden de studies van Vogt af als "nonsens". Professor Steven Vogt slaat nu terug met de bewering dat HARPS bewust feiten achterhield die niet in hun wetenschappelijke kraam pasten.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-08-2012
Nasa-telescoop ontdekt 41 planeten buiten zonnestelsel
De Kepler-telescoop van Nasa heeft in één klap 41 nieuwe planeten buiten ons eigen stelsel, alias exoplaneten, ontdekt. Dat meldt de gezaghebbende website space.com.
De ruimtetelescoop Kepler kwam de buitenaardse werelden op het spoor door te kijken hoe elke planeet gravitationeel op de omgeving inwerkt.
De Kepler heeft sinds zijn lancering in maart 2009 al meer dan 2.300 potentiële exoplaneten gevonden. Daarvan zijn er 115 bevestigd.
In totaal zijn met meerdere telescopen al zowat 800 planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt, zo rekende space.com voor.
(HLN)
Nasa-telescoop ontdekt 41 planeten buiten zonnestelsel
De Kepler-telescoop van Nasa heeft in één klap 41 nieuwe planeten buiten ons eigen stelsel, alias exoplaneten, ontdekt. Dat meldt de gezaghebbende website space.com.
De ruimtetelescoop Kepler kwam de buitenaardse werelden op het spoor door te kijken hoe elke planeet gravitationeel op de omgeving inwerkt.
De Kepler heeft sinds zijn lancering in maart 2009 al meer dan 2.300 potentiële exoplaneten gevonden. Daarvan zijn er 115 bevestigd.
In totaal zijn met meerdere telescopen al zowat 800 planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt, zo rekende space.com voor.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-08-2012
Verdampende exoplaneet doet veel stof opwaaien
Nederlandse sterrenkundigen hebben sterke aanwijzingen gevonden dat een ver weg staande exoplaneet uit elkaar valt. Een nieuwe analyse van waarnemingen van NASA's Kepler-satelliet laat zien dat de planeet, die in minder dan 16 uur om zijn ster draait, wordt gehuld in grote hoeveelheden stof die van het planeetoppervlak zijn losgekomen. De resultaten zijn geaccepteerd voor publicatie in Astronomy & Astrophysics.
Kepler zoekt al enkele jaren naar planeten rondom andere sterren dan onze zon, zogeheten exoplaneten. Als zo'n exoplaneet voor zijn moederster langs draait, verduistert hij een heel klein beetje van het sterlicht. Door het licht van meer dan honderdduizend sterren te monitoren kan Kepler deze zeldzame planeetovergangen opsporen, en zo de populatie van planeten rondom andere sterren vastleggen.
Onlangs heeft Kepler een mysterieus object gevonden, met de prozaïsche naam KIC 12557548, waarbij de hoeveelheid verduisterd sterlicht sterk varieert van de ene tot de andere overgang. Hierbij is de mogelijkheid geopperd dan het om een planeet gaat die langzaam uit elkaar valt. Een nieuwe, gedetailleerde analyse van de Kepler-data laat nu duidelijk zien dat tijdens de planeetovergang het sterlicht wordt verstrooid door grote hoeveelheden stof dat van de planeet afkomstig is.
"KIC 12557548 draait in een heel kort baantje om zijn moederster heen", vertelt Matteo Brogi (Universiteit Leiden), eerste auteur van het artikel. “Doordat hij zo dicht bij z’n ster staat, is het oppervlak van de planeet heel erg heet, zo’n 2000 graden Kelvin. Dit geeft zeer sterke bewegingen in het binnenste van de planeet, wat leidt tot grootschalig vulkanisme. Een deel van het stof komt terecht in de ruimte en verdampt vrij snel door de hitte van de ster. Het walmen van het stof leidt tot de variaties in de verduistering die we vanaf de aarde waarnemen", concludeert Brogi. "We kunnen nu met spectroscopie het stof gaan onderzoeken", vervolgt coauteur Christoph Keller, "om inzicht te krijgen in de samenstelling van de planeet en de snelheid waarmee hij massa verliest".
(allesoversterrenkunde)
Verdampende exoplaneet doet veel stof opwaaien
Nederlandse sterrenkundigen hebben sterke aanwijzingen gevonden dat een ver weg staande exoplaneet uit elkaar valt. Een nieuwe analyse van waarnemingen van NASA's Kepler-satelliet laat zien dat de planeet, die in minder dan 16 uur om zijn ster draait, wordt gehuld in grote hoeveelheden stof die van het planeetoppervlak zijn losgekomen. De resultaten zijn geaccepteerd voor publicatie in Astronomy & Astrophysics.
Kepler zoekt al enkele jaren naar planeten rondom andere sterren dan onze zon, zogeheten exoplaneten. Als zo'n exoplaneet voor zijn moederster langs draait, verduistert hij een heel klein beetje van het sterlicht. Door het licht van meer dan honderdduizend sterren te monitoren kan Kepler deze zeldzame planeetovergangen opsporen, en zo de populatie van planeten rondom andere sterren vastleggen.
Onlangs heeft Kepler een mysterieus object gevonden, met de prozaïsche naam KIC 12557548, waarbij de hoeveelheid verduisterd sterlicht sterk varieert van de ene tot de andere overgang. Hierbij is de mogelijkheid geopperd dan het om een planeet gaat die langzaam uit elkaar valt. Een nieuwe, gedetailleerde analyse van de Kepler-data laat nu duidelijk zien dat tijdens de planeetovergang het sterlicht wordt verstrooid door grote hoeveelheden stof dat van de planeet afkomstig is.
"KIC 12557548 draait in een heel kort baantje om zijn moederster heen", vertelt Matteo Brogi (Universiteit Leiden), eerste auteur van het artikel. “Doordat hij zo dicht bij z’n ster staat, is het oppervlak van de planeet heel erg heet, zo’n 2000 graden Kelvin. Dit geeft zeer sterke bewegingen in het binnenste van de planeet, wat leidt tot grootschalig vulkanisme. Een deel van het stof komt terecht in de ruimte en verdampt vrij snel door de hitte van de ster. Het walmen van het stof leidt tot de variaties in de verduistering die we vanaf de aarde waarnemen", concludeert Brogi. "We kunnen nu met spectroscopie het stof gaan onderzoeken", vervolgt coauteur Christoph Keller, "om inzicht te krijgen in de samenstelling van de planeet en de snelheid waarmee hij massa verliest".
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-08-2012
Dubbelster met planetenstelsel ontdekt
Astronomen hebben voor het eerst een dubbelster ontdekt waar meer dan één planeet omheen cirkelt. Dat is bekendgemaakt tijdens de 28ste algemene bijeenkomst van de Internationale Astronomische Unie in Peking. Het resultaat wordt deze week ook in het tijdschrift Science gepubliceerd.
De ontdekking is gedaan met de NASA-satelliet Kepler, die sterren onderzoekt op kleine regelmatige helderheidsvariaties die de aanwezigheid van planeten verraden. Bij de dubbelster Kepler-47, die zich op een afstand van 5000 lichtjaar bevindt, heeft dat tot de ontdekking van twee planeten geleid.
De twee sterren van Kepler-47 wentelen met een periode van ruim een week in een krappe baan om elkaar. De ene ster lijkt op onze zon, de andere is een rode dwergster. De binnenste van de twee planeten die om deze dubbelster heen cirkelen is ongeveer drie keer zo groot als de aarde en heeft een omlooptijd van 49 dagen. De buitenste planeet is ruim vier keer zo groot als de aarde en heeft een omlooptijd van 303 dagen.
De ontdekking bewijst dat ook rond dubbelsterren stabiele planetenstelsels kunnen ontstaan. Omdat de omgeving van een dubbelster nogal chaotisch kan zijn, werd lang aan deze mogelijkheid getwijfeld.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Dubbelster met planetenstelsel ontdekt
Astronomen hebben voor het eerst een dubbelster ontdekt waar meer dan één planeet omheen cirkelt. Dat is bekendgemaakt tijdens de 28ste algemene bijeenkomst van de Internationale Astronomische Unie in Peking. Het resultaat wordt deze week ook in het tijdschrift Science gepubliceerd.
De ontdekking is gedaan met de NASA-satelliet Kepler, die sterren onderzoekt op kleine regelmatige helderheidsvariaties die de aanwezigheid van planeten verraden. Bij de dubbelster Kepler-47, die zich op een afstand van 5000 lichtjaar bevindt, heeft dat tot de ontdekking van twee planeten geleid.
De twee sterren van Kepler-47 wentelen met een periode van ruim een week in een krappe baan om elkaar. De ene ster lijkt op onze zon, de andere is een rode dwergster. De binnenste van de twee planeten die om deze dubbelster heen cirkelen is ongeveer drie keer zo groot als de aarde en heeft een omlooptijd van 49 dagen. De buitenste planeet is ruim vier keer zo groot als de aarde en heeft een omlooptijd van 303 dagen.
De ontdekking bewijst dat ook rond dubbelsterren stabiele planetenstelsels kunnen ontstaan. Omdat de omgeving van een dubbelster nogal chaotisch kan zijn, werd lang aan deze mogelijkheid getwijfeld.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Inderdaad een mooie docu.... heb hem zelf op dvd.quote:
Herman Finkers... He buurman, ik hier ?
30-08-2012
Superaarde ontdekt waarop wellicht leven mogelijk is
Wetenschappers hebben rondom de ster Gliese 163 een nieuwe superaarde ontdekt. Het is warmpjes op de superaarde: zo’n 60 graden Celsius. Te warm voor veel complexe levensvormen, maar er zijn microben die die hitte wel zouden kunnen waarderen.
Gliese 163 is een rode dwerg en bevindt zich op een afstand van zo’n vijftig lichtjaar van de aarde. Rondom de ster bevinden zich zeker twee – mogelijk drie – planeten. De eerste planeet – Gliese 163b – staat heel dicht bij de ster en heeft slechts negen dagen nodig om een rondje rond de rode dwerg te maken. Gliese 163c is de planeet die zich mogelijk in de bewoonbare zone bevindt. De planeet heeft een massa die minimaal 6,9 keer groter is dan de massa van de aarde en heeft 26 dagen nodig om een rondje rond de ster te volbrengen. En dan zijn er nog signalen die wijzen op de aanwezigheid van een derde planeet, maar onderzoekers kunnen nog niet vaststellen dat die planeet er ook echt is.
De planeten en ster Gliese 163. Afbeelding: PHL @ UPR Arecibo.
Grootte
De onderzoekers ontdekten de planeten rondom Gliese 163 met behulp van HARPS: High Accuracy Radial velocity Planet Searcher. Vanwege zijn locatie heeft Gliese 163c natuurlijk met name de aandacht van de onderzoekers getrokken. Hoe groot de planeet is, weten de wetenschappers niet precies, aangezien nog onduidelijk is of deze voornamelijk uit steen of water bestaat. Als deze rotsachtig is, is de straal van het hemellichaam waarschijnlijk 1,8 keer de straal van de aarde. Als de planeet voornamelijk uit water bestaat, is de straal 2,4 keer groter dan die van onze planeet.
Warmpjes
De onderzoekers kunnen wel concluderen dat het op de superaarde een stukje warmer is dan op onze aarde. Gliese 163c ontvangt ongeveer veertig procent meer licht van zijn ster dan onze aarde van de zon ontvangt. Hoe de atmosfeer van de planeet eruitziet, is onduidelijk, maar ervan uitgaande dat Gliese 163c een iets grotere variant van de aarde is, moet de oppervlaktetemperatuur ietsje hoger liggen: zo rond de 60 graden Celsius. Voor de meeste complexe levensvormen op aarde is dat tien graden te warm, maar er zijn microben die geen moeite hebben met deze hoge temperaturen.
De vondst van een planeet in de leefbare zone is best bijzonder. Tot op heden zijn er slechts zes planeten ontdekt die mogelijk leven kunnen herbergen. Het gaat om Gliese 581d, Gliese 667Cc, Gliese 581g, Gliese 163c, HD 85512 en Kepler 22b. De eerste vier draaien om een rode dwerg heen. HD 85512 rond een zogenoemde K-ster (deze zit tussen een rode dwerg en de zon in) en Kepler 22b maakt zijn rondjes rond een zonachtige ster. Het is aannemelijk dat we de komende tijd nog meer planeten aan dit lijstje kunnen toevoegen. De meeste planeten die nu op het lijstje staan, zijn namelijk het afgelopen jaar ontdekt. De snelheid waarmee we zulke planeten opsporen, loopt op.
De planeten die tot op heden in een leefbare zone zijn aangetroffen. Afbeelding: PHL @ UPR Arecibo.
(scientias.nl)
Superaarde ontdekt waarop wellicht leven mogelijk is
Wetenschappers hebben rondom de ster Gliese 163 een nieuwe superaarde ontdekt. Het is warmpjes op de superaarde: zo’n 60 graden Celsius. Te warm voor veel complexe levensvormen, maar er zijn microben die die hitte wel zouden kunnen waarderen.
Gliese 163 is een rode dwerg en bevindt zich op een afstand van zo’n vijftig lichtjaar van de aarde. Rondom de ster bevinden zich zeker twee – mogelijk drie – planeten. De eerste planeet – Gliese 163b – staat heel dicht bij de ster en heeft slechts negen dagen nodig om een rondje rond de rode dwerg te maken. Gliese 163c is de planeet die zich mogelijk in de bewoonbare zone bevindt. De planeet heeft een massa die minimaal 6,9 keer groter is dan de massa van de aarde en heeft 26 dagen nodig om een rondje rond de ster te volbrengen. En dan zijn er nog signalen die wijzen op de aanwezigheid van een derde planeet, maar onderzoekers kunnen nog niet vaststellen dat die planeet er ook echt is.
De planeten en ster Gliese 163. Afbeelding: PHL @ UPR Arecibo.
Grootte
De onderzoekers ontdekten de planeten rondom Gliese 163 met behulp van HARPS: High Accuracy Radial velocity Planet Searcher. Vanwege zijn locatie heeft Gliese 163c natuurlijk met name de aandacht van de onderzoekers getrokken. Hoe groot de planeet is, weten de wetenschappers niet precies, aangezien nog onduidelijk is of deze voornamelijk uit steen of water bestaat. Als deze rotsachtig is, is de straal van het hemellichaam waarschijnlijk 1,8 keer de straal van de aarde. Als de planeet voornamelijk uit water bestaat, is de straal 2,4 keer groter dan die van onze planeet.
Warmpjes
De onderzoekers kunnen wel concluderen dat het op de superaarde een stukje warmer is dan op onze aarde. Gliese 163c ontvangt ongeveer veertig procent meer licht van zijn ster dan onze aarde van de zon ontvangt. Hoe de atmosfeer van de planeet eruitziet, is onduidelijk, maar ervan uitgaande dat Gliese 163c een iets grotere variant van de aarde is, moet de oppervlaktetemperatuur ietsje hoger liggen: zo rond de 60 graden Celsius. Voor de meeste complexe levensvormen op aarde is dat tien graden te warm, maar er zijn microben die geen moeite hebben met deze hoge temperaturen.
De vondst van een planeet in de leefbare zone is best bijzonder. Tot op heden zijn er slechts zes planeten ontdekt die mogelijk leven kunnen herbergen. Het gaat om Gliese 581d, Gliese 667Cc, Gliese 581g, Gliese 163c, HD 85512 en Kepler 22b. De eerste vier draaien om een rode dwerg heen. HD 85512 rond een zogenoemde K-ster (deze zit tussen een rode dwerg en de zon in) en Kepler 22b maakt zijn rondjes rond een zonachtige ster. Het is aannemelijk dat we de komende tijd nog meer planeten aan dit lijstje kunnen toevoegen. De meeste planeten die nu op het lijstje staan, zijn namelijk het afgelopen jaar ontdekt. De snelheid waarmee we zulke planeten opsporen, loopt op.
De planeten die tot op heden in een leefbare zone zijn aangetroffen. Afbeelding: PHL @ UPR Arecibo.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-09-2012
Hoe ontstaat een planeet?
Wetenschappers leren steeds meer over het ontstaan van planeten. Maar hoe ontstaat een planeet nu eigenlijk? En is het mogelijk om de geboorte van een planeet te voorspellen?
Planetaire wetenschappers van de universiteit van Texas ontwikkelden een nieuw hulpmiddel om inzage te krijgen in het planeetvormingsproces: gesimuleerde modellen van hoe planeten ontstaan. Dankzij deze gesimuleerde modellen is het theoretisch mogelijk om te voorspellen waar planeten worden geboren.
Hoe ontstaat een planeet?
De meeste planeten ontstaan wanneer een moleculaire wolk instort, waardoor een jonge ster ontstaat. Een deel van het stof en gas dat overblijft vormt een schijf rondom de ster. De miljoenen jaren daarna botsen de deeltjes in de schijf, waardoor deze deeltjes samenklonteren tot steeds grotere objecten. Uiteindelijk ontstaan er planeten, zoals de aarde, Jupiter en Mars.
“Iedere jonge ster is omringd door een frisbee van gas en stof”, vertelt Sally Dodson-Robinson van de universiteit van Texas. “Dat is de omgeving waar planeten vormen. We willen weten welke factoren ervoor zorgen dat planeten ontstaan en welke factoren een negatieve invloed hebben op dit proces. Het is dus heel belangrijk om goede modellen te hebben hoe planeten ontstaan.”
Ingewikkeld proces
Dit is ingewikkelder dan gedacht. Het planeetvormingsproces wordt beïnvloed door allerlei factoren, zoals temperatuur en turbulentie. Is een omgeving te turbulent, dan klonteren deeltjes niet samen. Een andere belangrijke factor is de ‘ijslijn’. “Ijs is een goed ingrediënt voor grote planeten, zoals Jupiter”, legt onderzoeker Dodson-Robinson uit. “Ijs is niet nodig om kleine aardachtige planeten te vormen. Onze simulaties vertellen ons waar kleine planeten ontstaan en waar gasplaneten ontstaan.”
Wetenschappers dachten altijd dat de stofschijf rondom een ster afkoelt wanneer de schijf groter wordt. Hierdoor komt de ijslijn dichter bij de ster te liggen. Het model laat juist het tegenovergestelde zien. De schijf wordt steeds warmer, waardoor de ijslijn steeds verder van de moederster ligt.
Leven en dood
Planeten ontstaan, maar vergaan uiteindelijk ook weer. Wat gebeurt er als de zon door zijn waterstof heen is? En slaagt de aarde er in om te overleven? Lees het in het artikel: de toekomst van ons zonnestelsel en de Melkweg
3D-simulaties
De Amerikaanse wetenschappers gebruiken de Ranger-supercomputer om 3D-modellen te maken van gegevens. Dodson-Robinson: “Dankzij deze 3D-renderingen weten we hoe een schijf er echt uitziet, alsof we er als ware overheen vliegen. Het is een uitdaging om deze renderingen te maken. Vertellen we nog wel het hele verhaal als we bepaalde gegevens uit de modellen filteren?”
Zusje van de aarde
Anno 2012 zijn er 2.400 (kandidaat-)exoplaneten ontdekt. Het bewijs dat planeten geen unieke objecten in het heelal zijn. Wetenschappers zijn nu op zoek naar dat ene broertje of zusje van de aarde. Misschien kan de geboorte van deze tweeling wel voorspeld worden aan de hand van dit nieuwe model?
(scientias.nl)
Hoe ontstaat een planeet?
Wetenschappers leren steeds meer over het ontstaan van planeten. Maar hoe ontstaat een planeet nu eigenlijk? En is het mogelijk om de geboorte van een planeet te voorspellen?
Planetaire wetenschappers van de universiteit van Texas ontwikkelden een nieuw hulpmiddel om inzage te krijgen in het planeetvormingsproces: gesimuleerde modellen van hoe planeten ontstaan. Dankzij deze gesimuleerde modellen is het theoretisch mogelijk om te voorspellen waar planeten worden geboren.
Hoe ontstaat een planeet?
De meeste planeten ontstaan wanneer een moleculaire wolk instort, waardoor een jonge ster ontstaat. Een deel van het stof en gas dat overblijft vormt een schijf rondom de ster. De miljoenen jaren daarna botsen de deeltjes in de schijf, waardoor deze deeltjes samenklonteren tot steeds grotere objecten. Uiteindelijk ontstaan er planeten, zoals de aarde, Jupiter en Mars.
“Iedere jonge ster is omringd door een frisbee van gas en stof”, vertelt Sally Dodson-Robinson van de universiteit van Texas. “Dat is de omgeving waar planeten vormen. We willen weten welke factoren ervoor zorgen dat planeten ontstaan en welke factoren een negatieve invloed hebben op dit proces. Het is dus heel belangrijk om goede modellen te hebben hoe planeten ontstaan.”
Ingewikkeld proces
Dit is ingewikkelder dan gedacht. Het planeetvormingsproces wordt beïnvloed door allerlei factoren, zoals temperatuur en turbulentie. Is een omgeving te turbulent, dan klonteren deeltjes niet samen. Een andere belangrijke factor is de ‘ijslijn’. “Ijs is een goed ingrediënt voor grote planeten, zoals Jupiter”, legt onderzoeker Dodson-Robinson uit. “Ijs is niet nodig om kleine aardachtige planeten te vormen. Onze simulaties vertellen ons waar kleine planeten ontstaan en waar gasplaneten ontstaan.”
Wetenschappers dachten altijd dat de stofschijf rondom een ster afkoelt wanneer de schijf groter wordt. Hierdoor komt de ijslijn dichter bij de ster te liggen. Het model laat juist het tegenovergestelde zien. De schijf wordt steeds warmer, waardoor de ijslijn steeds verder van de moederster ligt.
Leven en dood
Planeten ontstaan, maar vergaan uiteindelijk ook weer. Wat gebeurt er als de zon door zijn waterstof heen is? En slaagt de aarde er in om te overleven? Lees het in het artikel: de toekomst van ons zonnestelsel en de Melkweg
3D-simulaties
De Amerikaanse wetenschappers gebruiken de Ranger-supercomputer om 3D-modellen te maken van gegevens. Dodson-Robinson: “Dankzij deze 3D-renderingen weten we hoe een schijf er echt uitziet, alsof we er als ware overheen vliegen. Het is een uitdaging om deze renderingen te maken. Vertellen we nog wel het hele verhaal als we bepaalde gegevens uit de modellen filteren?”
Zusje van de aarde
Anno 2012 zijn er 2.400 (kandidaat-)exoplaneten ontdekt. Het bewijs dat planeten geen unieke objecten in het heelal zijn. Wetenschappers zijn nu op zoek naar dat ene broertje of zusje van de aarde. Misschien kan de geboorte van deze tweeling wel voorspeld worden aan de hand van dit nieuwe model?
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
