[POL SC 705] Pro-Motie van Wantrouwen

quote:

Op vrijdag 16 september 2005 13:47 schreef Monidique het volgende:

[..]

Ik zit waarschijnlijk toch meestal aan het net. Is het dan verstandig de accu eruit te halen?

quote:

Stemmen voor Afghaan een heidens karwei

Gepubliceerd op vrijdag 16 september 2005

De bevolking van Afghanistan gaat zondag voor de tweede keer in de geschiedenis van het land naar de stembus.

Na de verkiezing van de president, vorig jaar oktober, gaat het dit keer om de verkiezing van 249 leden van het Lagerhuis, een soort Tweede Kamer, en de leden van de provinciale raden.

De overwegend ongeletterde kiezers - ongeveer 80 procent is analfabeet - moeten voor de parlementaire verkiezingen een keus maken uit bijna 2800 kandidaten. In ieder geval zijn 68 zetels in het Lagerhuis gereserveerd voor vrouwelijke kandidaten, twee per provincie. Daarnaast staan op de stemformulieren nog eens tientallen kandidaten voor de provinciale verkiezingen.

Niet gewend aan democratie
Een heidens karwei voor iemand die niet gewend is aan democratie. De ruim twaalf miljoen kiezers kunnen niet terugvallen op partijprogramma's, want die zijn er niet. De kieswet schrijft voor dat iemand zijn stem alleen op een kandidaat kan uitbrengen. Pas na de verkiezingen is er ruimte om allianties te vormen die op partijpolitiek kunnen gaan lijken.

Om de kandidaat van zijn keuze te vinden, moet de kiezer bijvoorbeeld in de hoofdstad Kabul zeven pagina's namen doorworstelen, vertelt generaal Jaap Willemse, plaatsvervangend commandant van de Internationale veiligheidsmacht ISAF. Om het de analfabeet wat makkelijker te maken, heeft iedere kandidaat een symbool achter zijn naam staan. Dat kan een kameel zijn, een waterkruik of een mobiel telefoontje. Verder wordt de kiezer in dorpjes via de tv of met een heus toneelspel op het dorpsplein of in het gemeenschapshuis vertrouwd gemaakt met de betekenis van de verkiezingen.

Veel tijd
Het uitzoeken van de kandidaten gaat heel veel tijd kosten, vreest de generaal. "Wij houden er rekening mee dat iemand zeker zeven minuten nodig heeft om zijn keuze te maken.'' De Afghaanse autoriteiten houden er daarom rekening mee dat er een tweede verkiezingsdag nodig is. In ieder geval zijn de openingstijden van de ongeveer 6000 stembureaus al verruimd. De kiezer kan zich nu van zes uur 's ochtends tot vier uur 's middags melden.

Een tweede probleem waarmee de organisatoren te maken hebben, zijn de ongeldige kandidaten. De verkiezingscommissie heeft tot nu toe 45 kandidaten geschorst. Een deel vanwege hun banden met gewelddadige groepen en de rest omdat zij een overheidsbaan hebben.

"Probleem is dat hun namen nog op de stembiljetten voorkomen,'' legt Willemse uit. "Er moesten 40 miljoen stembiljetten worden gedrukt voor de dubbele verkiezingen. Het is onmogelijk om die biljetten opnieuw te drukken en te distribueren. De kiezer wordt nu via radio en tv en via de ISAF-krant gewaarschuwd zijn stem niet verloren te laten gaan. Iedere stem op een geschorste kandidaat is ongeldig.

Krijgsheren
Oorspronkelijk stonden er meer dan tweehonderd namen op de lijst van omstreden kandidaten. Het ging zonder uitzondering om krijgsheren en voormalige commandanten van militie-eenheden die verdacht worden van schendingen van de mensenrechten. Volgens de wet kan echter alleen iemand die veroordeeld is van de kieslijst worden geweerd.

President Karzai verdedigde deze week nog het coulante beleid van de verkiezingscommissie om krijgsheren en overgelopen Taliban-kopstukken tot de verkiezingen toe te laten. "Dat is geen compromis, maar een manier om de wonden te helen'', zei hij in een interview met de BBC.

Pragmatisch
Willemse heeft begrip voor de "pragmatische aanpak'' van Karzai. "In Nederland zou zoiets onmogelijk zijn. Maar kijk nu eens waar dit land vandaan komt. ISAF bemoeit zich er niet mee, maar een andere benadering zou wel eens tot meer onrust en instabiliteit kunnen leiden.''

De veiligheidsmacht houdt zich overigens nadrukkelijk op de achtergrond tijdens de verkiezingen. "Het moet vooral een Afghaanse aangelegenheid zijn'', zegt de ISAF-commandant. "Dat betekent dat in eerste instantie de Afghaanse politie voor de veiligheid rond de stembureaus zorgt. Het Afghaanse leger vormt de tweede veiligheidsring. En pas als zij het niet meer kunnen bolwerken, kan de hulp van ISAF worden ingeroepen.''

F16's
Het Afghaanse leger kan ook een beroep doen op (Nederlandse) F16's. Afgelopen week is dat nog twee keer in het noorden van het land gebeurd, vertelt Willemse. Het ging om demonstraties van aanhangers van weinig geliefde kandidaten die uit de hand dreigden te lopen. Het lawaai en de dreiging die van het overvliegen van de F16's uitging, was voldoende om de boel weer te kalmeren.

Willemse ziet in de komende periode, naast de verkiezingen, nog twee momenten waarop het spannend kan worden. Dat is de aanloop naar de uitslag, gepland op 22 oktober, en de eerste bijeenkomsten van het Lagerhuis. De telcentra in de 34 provincies vormen kwetsbare objecten voor kwaadwillende lieden en zullen extra beschermd moeten worden. En de soms ongeletterde kersverse parlementariėr zal het ongetwijfeld moeite kosten zich in het democratische spel in te werken.

Voorbereidingen
De VN en ISAF hebben de Afghaanse regering geholpen bij de voorbereidingen. Zo is er een speciale beveiligingsorganisatie opgericht voor het parlement, die onder andere is gaan kijken bij het Nederlandse parlement. Verder zijn honderd medewerkers van de toekomstige Lagerhuisleden uitgestuurd naar westerse parlementen, waaronder ook weer dat van Nederland, om de kunst van het parlementair handwerk af te kijken. Zij moeten straks de gekozen kandidaten proberen te coachen in hun nieuwe metier.

Vermoord
Een kandidaat bij de Afghaanse verkiezingen komend weekeinde is vermoord, vermoedelijk door Taliban-aanhangers. Abdul Hadi is de zevende kandidaat die is gedood in de aanloop naar de stembusgang. Dat hebben autoriteiten van de zuidelijke provincie Helmand meegedeeld.