Nederlandse Politiek #258: Verslag van Plasterk

Dat gezegd hebbende houden we wel een muppet show over, waarbij nota bene Wilders het baken van rust tot nu toe is. Heel benieuwd welk gekunsteld gedrocht hier als werkbaar geachte situatie uit gekneed gaat worden.

Nou, het werd eens tijd.

Onderhandelaars aan de formatietafel beschikken sinds maandag over een 200 pagina’s tellend rapport en een veelvoud aan bijlages over hoe het belastingstelsel beter kan. Politici moeten kiezen en mogen daar niet mee treuzelen, waarschuwen ambtenaren.

Na belasting op sparen en beleggen dreigen ook andere onderdelen van het stelsel vast te lopen.
Ambtenaren bieden een menukaart aan met 91 maatregelen binnen het huidige belastingstelsel.
Politici kunnen hun keuzes maken uit de voorstellen die voor een deel ook al eerder zijn gedaan.
De diagnose is vaker gesteld: het Nederlandse belastingstelsel is vastgelopen. Het meest pregnante voorbeeld is de belasting op sparen en beleggen in box 3. De Hoge Raad gooide die in 2021 in de prullenbak. Sindsdien gebruikt de Belastingdienst noodgedwongen een tijdelijke heffing om nog wat geld binnen te halen. Terwijl ondertussen wordt gewerkt aan een vermogensbelasting die de juridische toets der kritiek wel kan doorstaan.

De juridische houdbaarheid speelt ook elders op. De ambtelijke werkgroep die maandag het rapport Belastingen in maatschappelijk perspectief: Bouwstenen voor een beter en eenvoudiger belastingstelsel publiceerde, waarschuwt dat de sterk opgelopen arbeidskorting juridisch steeds meer onder druk komt te staan.

Hypotheekrenteaftrek onhoudbaar
In het rapport staat dat er procedures bij de rechter lopen over de vraag wanneer de korting van maximaal ¤5532 op de inkomstenbelasting mag worden toegepast. Daarbij blijkt namelijk sprake te zijn van ongelijke behandeling. Als de staat deze verliest zou dat maximaal ¤1,6 mrd kosten. Wie in deeltijd werkt, arbeidsongeschikt raakt en zijn of haar uitkering via de werkgever krijgt, kan gebruikmaken van de korting. Wie daarentegen een uitkering van het UWV ontvangt, is hiervan uitgesloten. Rechters zijn gevoelig voor dergelijke ongelijkheden, vooral als het om steeds grotere bedragen gaat.

Ook bij de hypotheekrenteaftrek dient zich een onhoudbare situatie aan. In 2031 verloopt de termijn van 30 jaar voor leningen van vóór 2001. Daarna mag er geen rente meer van de belasting worden afgetrokken. Maar de 30-jaarstermijn is niet handhaafbaar, aldus de ambtelijke werkgroep. Belastingplichtigen moeten weliswaar bewijzen dat zij recht hebben op het fiscale voordeel, maar de Belastingdienst en banken beschikken niet over contra-informatie om te bewijzen dat dit niet zo is. Controle op het recht op aftrek wordt hierdoor praktisch ondoenlijk.

Maatschappelijke problemen
Voor de fiscale behandeling van de eigen woning bieden de ambtenaren drie smaken. Bij twee van de drie wijzigingsvoorstellen sneuvelt ook de onhoudbare 30-jaarstermijn. Voor alle drie voorstellen geldt volgens de werkgroep dat die het prijsopdrijvend effect van de hypotheekrenteaftrek tegengaan en zo bijdragen aan een beter functionerende woningmarkt.

Dat is telkens het vertrekpunt in het ambtelijke rapport, hoe de fiscaliteit kan bijdragen aan de oplossing van maatschappelijke problemen, of dat belastingen juist geen geschikt instrument zijn. Want de opstellers benadrukken dat fiscaliteit geen wonderolie is. De beoogde beďnvloeding van het gedrag van burgers en bedrijven langs de fiscale weg is volgens de werkgroep al ernstig uit de hand gelopen.

Vermogens evenwichtiger belasten
Een andere belangrijke boodschap is dat mensen die in bestaansonzekerheid verkeren, moeilijk kunnen worden geholpen via de inkomstenbelasting, omdat zij die doorgaans niet betalen. Verlaging van de btw, zoals bijvoorbeeld wordt bepleit voor groeten en fruit, is daarentegen weer een kostbare maatregel, waarvan bovendien vooral hogere inkomens profiteren, illustreren de ambtenaren de beperkte doelmatigheid van sommige fiscale ingrepen.

Dat de lasten op arbeid omlaag moeten, was al bekend. Het geld daarvoor vindt de werkgroep onder meer door negatief geëvalueerde tegemoetkomingen af te schaffen of aan te passen, vermogens en vermogensoverdrachten ‘evenwichtiger’ te belasten, en schadelijke effecten voor klimaat, milieu en gezondheid beter te beprijzen.

Bedrijfsopvolgingsregeling
Zo zorgt een progressievere belasting op erfenissen en schenkingen tot een betere belastingmix, aldus het rapport. In één variant gaat deze heffing vanaf drie ton omhoog naar 40%. Ook de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR), waar familiebedrijven vorig jaar met succes een lobby voor voerden, komt opnieuw onder vuur te liggen. De belastingvrijstelling bij de overdracht van een bedrijf kan wat betreft de ambtenaren verder omlaag dan de huidige 75% boven een belastingvrije drempel van ¤1,5 mln. De verruimde toegang tot de vrijstelling wordt als het aan de werkgroep ligt meer dan teruggedraaid. Alleen erfgenamen met ten minste 5% van de aandelen in het over te dragen bedrijf zouden er gebruik van mogen maken.

Het rapport is geen blauwdruk voor een nieuw belastingstelsel, maar een menukaart met 91 maatregelen binnen het huidige stelsel. Kleine ingrepen, zoals de aanpassing van een percentage, kan de Belastingdienst snel uitvoeren. Maar voor grotere wijzigingen heeft de dienst tot 2027 geen ruimte; eerst moeten de IT-systemen op orde gebracht worden. Dat mag volgens de ambtenaren geen excuus zijn voor politici om met de armen over elkaar te gaan zitten. Wetstrajecten voor serieuze veranderingen vergen immers al snel twee jaar.

https://fd.nl/politiek/15(...)ngstelsel?gift=DRLzM

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 07:56 schreef Hanca het volgende:

[..]
De op X dreigende en iedereen uitscheldende Wilders als baken van rust? Vreemde definitie heb jij...

Dat er door alle partijen van alles en nog wat via X wordt gespeeld is tegenwoordig blijkbaar bon ton (maar vrij sneu), maar dreigen en iedereen uitschelden heb ik de man niet zien doen.

quote:

Op maandag 12 februari 2024 23:05 schreef Janneke141 het volgende:
Stel dat ik, met terugwerkende kracht, had willen stemmen op iemand met enig gevoel voor urgentie, bij wie had ik dan moeten zijn denken jullie?

FVD, die bezorgen verse maaltijdboxen.

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 08:11 schreef Hanca het volgende:
Hij dreigt met nieuwe verkiezingen

Part of the game en je kan niet dreigen met iets dat je niet zelfstandig kan bewerkstelligen.

quote:

, hij scheldt Omtzigt uit voor 'katholieke gluiperd',

Dat was Jan Dijkgraaf. En zelfs dat noemde hij hem niet.

quote:

hij zet Yeşilgöz weg met 'ze sneert'

Dat was een quote van nota bene De Volkskrant.

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 00:05 schreef JaxStrumleyII het volgende:

[..]
Nou, ik niet. Het is in diverse politieke podcasts aan de orde geweest (o.a. die van de Volkskrant) en dat zijn over het algemeen toch vrij goed ingevoerde journalisten.

Als hij dat gelekt heeft en nu brak op overheidsfinanciën, terwijl Yesilgüz op het VVD congres ook nog eens aangaf dat “verantwoordelijkheden voor degene na ons nemen, betekent ook stabiele overheidsfinanciën”, dan kunnen we toch concluderen dat de BBB en PVV niet veel urgentie ziet in 17 miljard bezuinigen.

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 07:38 schreef nostra het volgende:

[..]
En dan blijven herhalen dat het absoluut géén (ik herhaal géén) draaikont is, want hij heeft altijd al geroepen dat hij niet met de PVV wilde samenwerken. Wat, afgezien van de evidente dogwhistles, zo moge zijn, maar dan is dit natuurlijk juist een complete waste of time voor alle betrokkenen, niet in de laatste plaats demense. Om nog niet te spreken over de autistische manier waarop, alsof je het niet uit durft te maken met je vriendinnetje in de brugklas.

Als je als Hoeder van het Staatsrecht toch compleet afgefikt wordt als respectloze hond door de informateur, ben je toch wel heel ver gegaan.

Ik zou daarbij niet volledig voorbij gaan aan de immense druk die door de media wordt uitgeoefend, zoals je nu wel lijkt te doen. Op het moment dat Yesilgoz, na het aan de macht helpen van Wilders, nuffig riep dat ze (dan) nog hooguit beschikbaar was voor gedoogsteun aan een coalitie, waren de voorlopige kaarten voor Omtzigt wel geschud.

Iedere vorm van onttrekking aan coalitiebesprekingen op dat moment had hij dan keihard als een natte handdoek in zijn gezicht gekregen van de media. Hoezo nieuwe bestuurscultuur? Wil van het volk! .. dus hij kon op dat moment ook niet veel anders doen, zonder er fors voor te moeten inleveren bij evt nieuwe verkiezingen. Wat dat betreft valt de VVD in dezen meer te verwijten dan de opstelling van Omtzigt, maar op de een of andere manier blijven veel media toch blind voor de totale arrogantie van die eerste partij.

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 00:02 schreef Tijger_m het volgende:

[..]
Zeg maar rustig onmogelijk. Zowel de NSC als de VVD hebben een sleutelpositie net zoals VVD en D66 bij de vorige verkiezingen niet zonder elkaar konden. En uiteindelijk al snel ook niet met elkaar.

Klopt.

Er kan dus eigenlijk alleen nog een minderheidskabinet en dan volgen er waarschijnlijk snel nieuwe verkiezingen.

De enige die zich vast klampt aan regeren met de PVV is de BBB.

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 08:43 schreef Dubbelzuurrr het volgende:
Ik zou daarbij niet volledig voorbij gaan aan de immense druk die door de media wordt uitgeoefend, zoals je nu wel lijkt te doen. Op het moment dat Yesilgoz, na het aan de macht helpen van Wilders, nuffig riep dat ze (dan) nog hooguit beschikbaar was voor gedoogsteun aan een coalitie, waren de voorlopige kaarten voor Omtzigt wel geschud.

Tja, welkom in de politiek Pieter.

Vind dit wel een aardige duiding over de winst van Wilders.

https://decorrespondent.n(...)37-2754-969f6eb43828

Korte samenvatting men stemt Wilders omdat men tegen migratie is. Maar het is zeker een boeiende analyse.

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 07:55 schreef nostra het volgende:
Nou, het werd eens tijd.

Onderhandelaars aan de formatietafel beschikken sinds maandag over een 200 pagina’s tellend rapport en een veelvoud aan bijlages over hoe het belastingstelsel beter kan. Politici moeten kiezen en mogen daar niet mee treuzelen, waarschuwen ambtenaren.

Na belasting op sparen en beleggen dreigen ook andere onderdelen van het stelsel vast te lopen.
Ambtenaren bieden een menukaart aan met 91 maatregelen binnen het huidige belastingstelsel.
Politici kunnen hun keuzes maken uit de voorstellen die voor een deel ook al eerder zijn gedaan.
De diagnose is vaker gesteld: het Nederlandse belastingstelsel is vastgelopen. Het meest pregnante voorbeeld is de belasting op sparen en beleggen in box 3. De Hoge Raad gooide die in 2021 in de prullenbak. Sindsdien gebruikt de Belastingdienst noodgedwongen een tijdelijke heffing om nog wat geld binnen te halen. Terwijl ondertussen wordt gewerkt aan een vermogensbelasting die de juridische toets der kritiek wel kan doorstaan.

De juridische houdbaarheid speelt ook elders op. De ambtelijke werkgroep die maandag het rapport Belastingen in maatschappelijk perspectief: Bouwstenen voor een beter en eenvoudiger belastingstelsel publiceerde, waarschuwt dat de sterk opgelopen arbeidskorting juridisch steeds meer onder druk komt te staan.

Hypotheekrenteaftrek onhoudbaar
In het rapport staat dat er procedures bij de rechter lopen over de vraag wanneer de korting van maximaal ¤5532 op de inkomstenbelasting mag worden toegepast. Daarbij blijkt namelijk sprake te zijn van ongelijke behandeling. Als de staat deze verliest zou dat maximaal ¤1,6 mrd kosten. Wie in deeltijd werkt, arbeidsongeschikt raakt en zijn of haar uitkering via de werkgever krijgt, kan gebruikmaken van de korting. Wie daarentegen een uitkering van het UWV ontvangt, is hiervan uitgesloten. Rechters zijn gevoelig voor dergelijke ongelijkheden, vooral als het om steeds grotere bedragen gaat.

Ook bij de hypotheekrenteaftrek dient zich een onhoudbare situatie aan. In 2031 verloopt de termijn van 30 jaar voor leningen van vóór 2001. Daarna mag er geen rente meer van de belasting worden afgetrokken. Maar de 30-jaarstermijn is niet handhaafbaar, aldus de ambtelijke werkgroep. Belastingplichtigen moeten weliswaar bewijzen dat zij recht hebben op het fiscale voordeel, maar de Belastingdienst en banken beschikken niet over contra-informatie om te bewijzen dat dit niet zo is. Controle op het recht op aftrek wordt hierdoor praktisch ondoenlijk.

Maatschappelijke problemen
Voor de fiscale behandeling van de eigen woning bieden de ambtenaren drie smaken. Bij twee van de drie wijzigingsvoorstellen sneuvelt ook de onhoudbare 30-jaarstermijn. Voor alle drie voorstellen geldt volgens de werkgroep dat die het prijsopdrijvend effect van de hypotheekrenteaftrek tegengaan en zo bijdragen aan een beter functionerende woningmarkt.

Dat is telkens het vertrekpunt in het ambtelijke rapport, hoe de fiscaliteit kan bijdragen aan de oplossing van maatschappelijke problemen, of dat belastingen juist geen geschikt instrument zijn. Want de opstellers benadrukken dat fiscaliteit geen wonderolie is. De beoogde beďnvloeding van het gedrag van burgers en bedrijven langs de fiscale weg is volgens de werkgroep al ernstig uit de hand gelopen.

Vermogens evenwichtiger belasten
Een andere belangrijke boodschap is dat mensen die in bestaansonzekerheid verkeren, moeilijk kunnen worden geholpen via de inkomstenbelasting, omdat zij die doorgaans niet betalen. Verlaging van de btw, zoals bijvoorbeeld wordt bepleit voor groeten en fruit, is daarentegen weer een kostbare maatregel, waarvan bovendien vooral hogere inkomens profiteren, illustreren de ambtenaren de beperkte doelmatigheid van sommige fiscale ingrepen.

Dat de lasten op arbeid omlaag moeten, was al bekend. Het geld daarvoor vindt de werkgroep onder meer door negatief geëvalueerde tegemoetkomingen af te schaffen of aan te passen, vermogens en vermogensoverdrachten ‘evenwichtiger’ te belasten, en schadelijke effecten voor klimaat, milieu en gezondheid beter te beprijzen.

Bedrijfsopvolgingsregeling
Zo zorgt een progressievere belasting op erfenissen en schenkingen tot een betere belastingmix, aldus het rapport. In één variant gaat deze heffing vanaf drie ton omhoog naar 40%. Ook de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR), waar familiebedrijven vorig jaar met succes een lobby voor voerden, komt opnieuw onder vuur te liggen. De belastingvrijstelling bij de overdracht van een bedrijf kan wat betreft de ambtenaren verder omlaag dan de huidige 75% boven een belastingvrije drempel van ¤1,5 mln. De verruimde toegang tot de vrijstelling wordt als het aan de werkgroep ligt meer dan teruggedraaid. Alleen erfgenamen met ten minste 5% van de aandelen in het over te dragen bedrijf zouden er gebruik van mogen maken.

Het rapport is geen blauwdruk voor een nieuw belastingstelsel, maar een menukaart met 91 maatregelen binnen het huidige stelsel. Kleine ingrepen, zoals de aanpassing van een percentage, kan de Belastingdienst snel uitvoeren. Maar voor grotere wijzigingen heeft de dienst tot 2027 geen ruimte; eerst moeten de IT-systemen op orde gebracht worden. Dat mag volgens de ambtenaren geen excuus zijn voor politici om met de armen over elkaar te gaan zitten. Wetstrajecten voor serieuze veranderingen vergen immers al snel twee jaar.

https://fd.nl/politiek/15(...)ngstelsel?gift=DRLzM

Bijzonder dat ambtenaren adviseren om vermogens meer te belasten en schadelijke consumptie voor milieu.
Beter gaan die ambtenaren zich bezighouden met het wegwerken van werk of it innovaties zodat er eens wat mogelijk is

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 08:11 schreef Hanca het volgende:

[..]
Dan heb je niet goed opgelet. Hij dreigt met nieuwe verkiezingen, hij scheldt Omtzigt uit voor 'katholieke gluiperd', hij zet Yeşilgöz weg met 'ze sneert' en zo kunnen we nog wel even door gaan. Allesbehalve een baken van rust. Sterker, de hoofdreden van de huidige onrust.

Ik begrijp ook niet waarom nog zovelen ervan uit lijken te gaan dat er wel een regeringscoalitie uit deze partijen te vormen valt. Ze kunnen niet eens met elkaar als mensen overweg, op de meest basale vlakken (en daar is niet alleen Wilders debet aan). Hoe moet zo'n groep een gezonde verhouding tot elkaar en de kamer gaan bewaren en daarbij een land besturen?

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 08:54 schreef nostra het volgende:

[..]
Tja, welkom in de politiek Pieter.

Dat klopt; harde wereld. Het is dan ook niet zozeer een verwijt aan de mores in de politiek als aan die in de huidige journalistiek. Het kan toch niet zó moeilijk zijn om de positionering van de verschillende partijen iets objectiever en evenwichtiger te belichten, dan om maar steeds door te knagen op de (zelf geschapen) clichébeelden.

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 09:10 schreef Hanca het volgende:

[..]
Deze ambtenaren zijn fiscalisten, geen it'ers. Je vraagt een jurist toch ook niet om een auto te repareren?

En dit rapport was al een jaar geleden beloofd, fijn dat het er nu ligt. Had hem liever voor de verkiezingen gezien, zodat iedere partij ook zijn eigen keuzes kon maken in het programma, maar goed.

Je snapt mijn punt toch?
Ambtenaren die politieke beslissingen willen nemen/adviseren.

Wat zou jij ervan vinden als ambtenaren schreven: verlagen belastingen op milieu grondslag zodat wij concurrentie met buitenland beter aankunnen. Voorts verlagen vpb en invoeren vlaktaks, dekking zoeken in lagere/afschaffen toeslagen.

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 09:19 schreef phpmystyle het volgende:

[..]
Je snapt mijn punt toch?
Ambtenaren die politieke beslissingen willen nemen/adviseren.

Wat zou jij ervan vinden als ambtenaren schreven: verlagen belastingen op milieu grondslag zodat wij concurrentie met buitenland beter aankunnen. Voorts verlagen vpb en invoeren vlaktaks, dekking zoeken in lagere/afschaffen toeslagen.

Nee je hebt geen punt. Het is heel gebruikelijk dat beleidsmedewerkers adviseren over beleid. Dat is nota bene hun werk.

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 09:06 schreef phpmystyle het volgende:
Bijzonder dat ambtenaren adviseren om vermogens meer te belasten en schadelijke consumptie voor milieu.
Beter gaan die ambtenaren zich bezighouden met het wegwerken van werk of it innovaties zodat er eens wat mogelijk is

Het is een menukaart met aanbevelingen van de chef, zoals het hoort. Genoeg ruimte om daar zelf beleid binnen te maken, of het zelfs volledig te negeren. Maar het geeft je wel een kader. Dat de belastingdienst in 2027 IT-technisch pas in staat is om iets substantieels te veranderen (en maak daar maar gerust 2030 van en dan ben ik nog optimistisch) is natuurlijk een farçe, maar ook water under the bridge voor nu.

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 09:19 schreef phpmystyle het volgende:

[..]
Je snapt mijn punt toch?
Ambtenaren die politieke beslissingen willen nemen/adviseren.

Wat zou jij ervan vinden als ambtenaren schreven: verlagen belastingen op milieu grondslag zodat wij concurrentie met buitenland beter aankunnen. Voorts verlagen vpb en invoeren vlaktaks, dekking zoeken in lagere/afschaffen toeslagen.

Je vraagt beleidsmedewerkers om advies te geven op beleid en dan ben je boos dat ze advies geven?

quote:

Op dinsdag 13 februari 2024 09:19 schreef phpmystyle het volgende:

[..]
Je snapt mijn punt toch?
Ambtenaren die politieke beslissingen willen nemen/adviseren.

Wat zou jij ervan vinden als ambtenaren schreven: verlagen belastingen op milieu grondslag zodat wij concurrentie met buitenland beter aankunnen. Voorts verlagen vpb en invoeren vlaktaks, dekking zoeken in lagere/afschaffen toeslagen.

Ik mag hopen dat ambtenaren zoiets durven opschrijven. Dat heet adviseren. Het probleem ontstaat pas als de politiek dat scenario niet overneemt en een ambtenaar dat niet accepteert zoals we bij BZ zagen rondom Israël. Dát is zeer problematisch, adviseren en (intern) heel stevig afraden is dat niet. Dat is de taak van een ambtenaar.