Neoliberalisme wat houdt het in? #37

quote:

Het afschaffen van de overdrachtsbelasting voor starters heeft ongewenste neveneffecten: de huizenprijzen zijn er sneller door gestegen en de krapte is toegenomen. Starters komen er daardoor moeilijker tussen, terwijl het kabinet die maatregel juist nam om mensen tot 35 jaar makkelijker toegang te geven de woningmarkt.

'De maatregel heeft niet bereikt wat het doel ervan was', stelt makelaarsvereniging NVM. 'De verlaging is een sympathiek gebaar en goed bedoeld, maar het voordeel dat kopende starters hebben, verdwijnt deels in die prijsstijging', zegt huizenmarktanalist Philip Bokeloh van ABN Amro in reactie op een onderzoek van het Kadaster naar de maatregel.

Starters kunnen moeilijk terecht op de huizenmarkt, waar de prijzen door het woningtekort en de zeer lage hypotheekrente hard zijn gestegen. Doorstromers kunnen een smak geld van de verkoop van hun vorige huis gebruiken, starters niet. Daarnaast concurreren nieuwkomers op de woningmarkt met beleggers. Omdat ze er lastig tussenkomen wilde het demissionaire kabinet de woningmarkt toegankelijker maken, meldde het op Prinsjesdag vorig jaar.

Van januari tot april 2021 betaalden 35-minners bij de koop van een huis helemaal geen overdrachtsbelasting. Vanaf 1 april geldt voor jonge kopers bij een koopsom van meer dan �400.000 weer een belastingtarief van 2%. Voor de beleggers steeg de overdrachtsbelasting dit jaar naar 8%.

35-minners be�nvloeden woningprijs
De wetswijziging had de afgelopen maanden een enorme invloed op de woningmarkt, blijkt uit onderzoek dat het Kadaster woensdag presenteert. Kopers anticipeerden al vanaf bekendmaking ervan op de nieuwe regels. Van alle woningtransacties kwam 61% in het eerste kwartaal van 2021 op rekening van kopers onder de 35. Een forse stijging ten opzichte van dezelfde periode (45%) vorig jaar. Het grote aantal 35-minners zorgde mede voor een stijging van de gemiddelde woningprijs van 16%, aldus het Kadaster. De huizenprijzen bereikten een record.

Goed te zien dat u mogelijk anderen inspireert met onze journalistieke content. We vragen u enkel voor persoonlijk gebruik onze content te kopi�ren, om geen inbreuk te maken op onze Algemene Voorwaarden. Vraag anders naar onze bedrijfslicenties via klanten@fdmediagroep.nl.

Omdat het voor de Belastingdienst lastig is te achterhalen wie voor het eerst een huis koopt en wie al een koophuis heeft, mogen alle 35-minners ��n keer gebruik maken van de regeling. Het heeft er in de eerste maanden van het jaar toe geleid dat veel doorstromers gebruikmaakten van de tijdelijke afschaffing van de belasting: van alle jongere kopers was 40% een doorstromer, volgens het Kadaster. Zij kunnen vaak duurdere huizen kopen, dus hadden ze tot april een behoorlijk voordeel. Het aantal woningen met een verkoopsom van meer dan �400.000 steeg in het afgelopen kwartaal met 252% ten opzichte van die periode in 2020.

'35-minners die een huis kunnen kopen van meer dan vier ton hebben nog even snel hun slag geslagen', zegt huizenmarktanalist Bokeloh. 'De overdrachtsbelasting per 1 januari afschaffen zorgt ervoor dat starters die uitstelden, nu pas zijn gaan kopen. De vraag naar woningen is opeens zo geconcentreerd, terwijl er al weinig aanbod is. Dat is een ongelukkige samenloop van verschillende dingen.'

Doel niet bereikt
In 2019 deed onderzoeksbureau Dialogic in opdracht van het ministerie van Financi�n onderzoek naar de doeltreffendheid van de maatregel. Die is beperkt, concludeerde de onderzoekers toen al.

Dat de overdrachtsbelasting niet geldt, geeft kopers een voordeel. 'Dat voordeel hebben kopers toegevoegd aan hun budget en gebruikt om meer te bieden', zegt een woordvoerder van makelaarsvereniging NVM. 'Daar waar de maatregel bedoeld was te stimuleren en de markt te verruimen, heeft het beleid geleid tot een prijsstijging in de krappe markt die we momenteel hebben. Per saldo heeft het alleen maar tot een verhoging van de koopprijs geleid. De maatregel heeft niet bereikt wat het doel ervan was.'

Betere concurrentiepositie
De verlaging van de overdrachtsbelasting heeft mogelijk ook negatieve effecten op huurders, zegt Marja Elsinga, hoogleraar Housing Institutions and Governance aan de TU Delft. 'Investeerders in de huurmarkt moeten meer overdrachtsbelasting betalen en de kans is groot dat zij dit willen terugverdienen door hogere huren te vragen.'

De overheid moet opletten wanneer en onder welke omstandigheden ze wetswijzigingen doorvoert, zeggen de experts. Joppe Smit, directeur bij consultancybureau IG&H, refereert aan het geringe aanbod aan huizen. 'Bij de enorme krapte op de woningmarkt moet je ook denken aan andere maatregelen, zoals bouwen. Dat heeft namelijk een langetermijneffect.'

https://fd.nl/ondernemen/(...)arter-op-woningmarkt

quote:

Op woensdag 5 mei 2021 08:14 schreef nostra het volgende:
Lekker gewerkt weer, Dik-Faber. Dat zag nou werkelijk niemand aankomen.
[..]

quote:

Toch staan politieke partijprogramma’s bol van zulke maatregelen. Starters zouden volgens sommige partijen bijvoorbeeld een extra lening moeten krijgen, bovenop de normale hypotheek. En een subsidie als ze een nieuwbouwhuis kopen. Een paar partijen willen bovendien dat jongeren hun hypotheek niet over 30 maar over 35 of 40 jaar mogen uitsmeren, en dat gedeeltelijk aflossingsvrije hypotheken weer gemeengoed worden. Dat zou volgens deze partijen voor lagere maandlasten zorgen; in de praktijk sluiten mensen voor dezelfde maandlasten een hogere hypotheek af om de stijgende huizenprijzen bij te benen. Met nog weer hogere prijzen en diepere schulden tot gevolg.

Het zijn dan ook maatregelen die in tal van studies, rapporten en beleidsaanbevelingen worden verguisd en worden aangewezen als een van de belangrijkste oorzaken voor de dure huizen in Nederland. Voor politici zijn dit soort voorstellen evenwel verleidelijk, want ze komen welwillend over, zijn met een pennenstreek geregeld en ze kosten de overheid meestal niets.

Makkelijk beleid drijft de huizenprijzen verder op

quote:

De omvang van de schulden en tekorten is verbijsterend

Hans Hoogervorst 3 juni 12:00

De wereldeconomie wordt blootgesteld aan steeds grotere risico's. We moeten de moed opbrengen om het behoedzame beheer te herstellen, schrijft Hans Hoogervorst in zijn opiniestuk bij zijn afscheid als voorzitter van de International Accounting Standards Board. 'Inmiddels is een hele generatie investeerders opgegroeid die verwacht dat de overheid wel inspringt als de markten uit de bocht vliegen.'


Illustratie: Hein de Kort voor Het Financieele Dagblad.
Voordat de kredietcrisis in 2008 losbarstte, domineerde de zogenaamde ‘Washington consensus’ het economisch denken van Westerse beleidsmakers. De term werd in 1989 gemunt door de Britse econoom John Williamson, als een geloof in behoedzaam macro-economisch beleid, en in de zegeningen van de markteconomie.

Dit geloof, aangehangen door de beleidsmakers van de Wereldbank en het IMF, hield in dat omvangrijke begrotingstekorten moesten worden vermeden, de rentestand niet kunstmatig mocht worden onderdrukt en nationale economie�n goed ge�ntegreerd moesten zijn in de wereldeconomie. De economische denkers van de jaren ‘80 waren ontgoocheld door de stagflatie als gevolg van de excessen van de jaren ‘70. Hun held was Paul Volcker, de toenmalige voorzitter van de Amerikaanse centrale bank, die de ondankbare taak op zich nam om de rommel op te ruimen.

Simpel verhaal
Toen ik begin deze eeuw minister van Financi�n was, was de Washington consensus nog springlevend. De focus op begrotingsdiscipline heeft mij en mijn voorgangers zeker geholpen. Als het begrotingstekort te hoog dreigde op te lopen, kon ik een simpel verhaal vertellen: bij de overheid groeit het geld niet aan de bomen, een hogere staatsschuld leidt tot hogere rentestanden en de stijgende rentelasten verdringen nuttigere overheidsuitgaven, zoals die voor zorg of onderwijs.

Deze simpele begrotingsleer leidde tot moeilijke besluiten en was electoraal niet altijd aantrekkelijk. Maar over het geheel heeft onze begrotingsdiscipline voor Nederland goed uitgepakt. We werden gedwongen alle aspecten van de verzorgingsstaat onder de loep te nemen. In de zorg, het pensioensysteem en de sociale zekerheid hebben we effectievere financi�le prikkels ingevoerd. De economische groei versnelde, terwijl we toch een ruimhartige verzorgingsstaat in stand hielden, die ditmaal op een aanzienlijk robuuster economisch fundament berustte.

Knock-out
Inmiddels ziet menigeen de Washington consensus als hopeloos achterhaald. Hij ligt knock-out, door de dubbele dreun van de kredietcrisis en de coronapandemie. Het geloof in vrijhandel en vrije markten heeft een flinke tik gekregen. Kritiek op globalisering, ooit typisch voor links, spreekt nu ook rechtspopulisten aan.

Sluitende begrotingen zijn in geen velden of wegen te bekennen. Dat is in crisistijd niet verrassend, maar de omvang van tekorten en schulden is ronduit verbijsterend. Begrotingstekorten van ontwikkelde economie�n worden met dubbele cijfers geschreven. Wereldwijd is het totaal aan schulden in de publieke en private sector ongekend opgelopen tot 335% van het BNP. Monetaire conventies zijn opzijgezet. Investeerders moeten betalen voor het privilege om ‘veilige’ schulden op te kopen, terwijl centrale banken op grote schaal staatsobligaties kopen, waarmee publieke schuld stilzwijgend wordt gemonetariseerd.

‘Investeerders moeten betalen voor het privilege om ‘veilige’ schulden op te kopen, terwijl centrale banken op grote schaal staatsobligaties kopen, waarmee publieke schuld stilzwijgend wordt gemonetariseerd.’
Natuurlijk moesten de beleidsmakers inspringen toen de coronacrisis de wereldeconomie dreigde te verlammen. Maar, zoals oud-IMF-topman Jacques de Larosi�re opmerkte: de massale stimuleringsmaatregelen raken een economisch terrein dat door onconventioneel beleid al ernstig was ondermijnd. De uitwassen in liquiditeit en schulden waren juist de brandstof van de kredietcrisis; met hun verdere monetaire accommodatie deden de centrale banken hier na 2008 nog een flinke schep bovenop.

Paul Volcker was hier in zijn memoires uiterst sceptisch over. Bij het inflatiestreefcijfer van 2% merkte hij kritisch op dat de waarde van een munt met een jaarlijkse inflatie van 2% in iets meer dan een generatie zou halveren. Hij vroeg zich ook af of het inflatiecijfer wel zo precies kon worden aangestuurd. Relevante waarschuwingen, zeker nu de inflatie in de ge�ndustrialiseerde wereld her en der boven de 3% uitkomt.

Zwaartekracht opgeschort
Intussen lijkt de economische zwaartekracht te zijn opgeschort. Ondanks de grootste economische krimp in decennia schieten huizenprijzen en aandelenkoersen door het plafond, terwijl het aantal faillissementen historisch laag is.

Zijn deze contra-intu�tieve ontwikkelingen een triomf van het economische interventionisme? Er zijn goede redenen om ze juist als tekenen van uitwassen te beschouwen. De hoge schuldenlast en de kunstmatig lage rente drukken op termijn de economische groei en een terugkeer van de stagflatie is niet ondenkbaar. Hoe dan ook vormt de ongekende opeenstapeling van schulden een groot risico voor de financi�le stabiliteit.

Bovendien hebben permanente stimuleringsmaatregelen een schadelijke invloed op ons economische gedrag. Inmiddels is een hele generatie investeerders opgegroeid die verwacht dat de overheid wel inspringt als de markten uit de bocht vliegen. Businessmodellen die excessief leunen op krediet worden keer op keer gered. Mijn vroegere verhaal over geld dat niet aan de bomen groeit, verliest aan overtuigingskracht als centrale banken massaal overheidsschulden opkopen.

‘Inmiddels is een hele generatie investeerders opgegroeid die verwacht dat de overheid wel inspringt als de markten uit de bocht vliegen. Businessmodellen die excessief leunen op krediet worden keer op keer gered.’
Beleidsmakers zijn zich bewust van de risico’s, maar vrezen voor wat kan gebeuren als de rente eenmaal gaat stijgen. Maar hoe langer we op de huidige voet doorgaan, hoe hoger de schuldenberg wordt en hoe moeilijker het wordt om de rentevoet ooit te laten stijgen.

We moeten de moed opbrengen om het behoedzame beheer van de overheidsfinanci�n te herstellen. Voor sommigen betekent dat belastingverhoging, voor anderen bezuinigingen. Als centrale banken bezwijken voor de verleiding om de schulden door inflatie te laten verdampen, zullen zij hun geloofwaardigheid snel verliezen. De markt is de kosten van benchmark-staatsobligaties al aan het opdrijven.

Hoe lang willen de centrale banken en overheden nog achter de feiten aanlopen en de wereldeconomie, die zich toch al op glad ijs bevindt, aan nog grotere risico’s blootstellen?

quote:

Op vrijdag 4 juni 2021 18:18 schreef nostra het volgende:
Prima werkstukje van Hans. Wel veel open deuren, maar de MMT-gekte zal nog wel even voortduren.
[..]

quote:

G7, belangrijkste industrielanden, bereikt "historisch akkoord" over minimumbelasting van 15% voor multinationals

Frank Segers, Belga
Update za 05 jun 17:35
za 05 jun 14:28

De ministers van Financi�n van de G7-landen (Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Itali�, Japan, Canada en de VS) hebben een "historisch akkoord" bereikt over belastingen voor multinationals. Dat heeft de Britse minister van Financi�n Rishi Sunak aangekondigd. De grote rijke landen zijn het onder meer eens geraakt over het principe van een wereldwijde vennootschapsbelasting van minstens 15 procent.


De Amerikaanse minister van Financi�n Janet Yellen juicht het engagement toe. "De wereldwijde minimumbelasting zal de race naar de bodem op vlak van vennootschapsbelastingen stoppen en rechtvaardigheid verzekeren voor de middenklasse en werkenden in de VS en de hele wereld", zei ze.

Nu is het zo dat landen tegen elkaar opbieden om multinationals niet of nauwelijks te belasten. Daarmee probeerden ze multinationals te overtuigen de hoofdzetel in hun land te vestigen. Maar die profiteerden daarvan om de landen tegen elkaar uit te spelen en zo zo weinig mogelijk belastingen te betalen.

Dat er een minimumbelasting kan komen is te danken aan de Amerikaanse president Biden. Die pleitte voor minimumbelasting van 21%, maar uiteindelijke werd dat afgezwakt tot 15 procent. In Europa zitten Luxemburg en Ierland op dit moment onder dat tarief.

Volgens de deal zullen Europese landen ook meer mogelijkheden krijgen om Amerikaanse technologiebedrijven zoals Facebook en Amazon te belasten waar ze klanten hebben, en dus niet enkel in het land van hun hoofdkantoor. Veel bedrijven planten hun hoofdzetel in landen met lage belastingen.
Het akkoord heeft het niet specifiek over techbedrijven, maar focust op grote winstgevende multinationals. Dat is een overwinning voor de Amerikanen, die tegen het Franse voorstel van een taks op digitale diensten waren. Grote bedrijven met winstmarges van minstens 10 procent worden geviseerd.

Het akkoord dat de zeven landen bereikten in Londen, effent de weg voor een breder akkoord binnen de G20, mogelijk volgende maand al tijdens een top in Veneti�.

Minister Van Peteghem: "Historische beslissing!"
De Belgische minister van Financi�n Financi�n Vincent Van Peteghem (CD&V) reageert positief op het akkoord dat de G7-landen hebben bereikt rond een minimumbelasting voor multinationals. In een tweet begroette de Belgische minister dit als "een historische beslissing!".

"Met een wereldwijde #minimumbelasting zetten we een belangrijke stap in de strijd tegen belastingontwijking en belastingparadijzen. Ook multinationals en techbedrijven moeten een eerlijke bijdrage leveren. Dat is maar logisch", aldus Van Peteghem op Twitter.

"Het akkoord is heel belangrijk in de strijd tegen belastingsontwijking en het wegtrekken van bedrijven naar belastingsparadijzen", zegt Van Peteghem aan onze redactie. "Op deze manier zullen multinationals en technologiebedrijven een eerlijke bijdrage leveren."

"Als we kijken naar de voorspellingen, dan zien we dat er ongeveer 48 miljard extra inkomsten voor Europa zouden zijn. Dat is een heel belangrijke bijdrage. Het komt er nu op aan om op wereldwijd niveau met alle landen een akkoord te vinden. Dit akkoord zal binnen de OESO afgeklopt moeten worden. Het is een eerste zeer belangrijke eerste stap en daarom is dit zo historisch."

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/06/05/g7-minimumbelasting/

quote:

Belastingplannen Biden breuk met recent verleden

De Amerikaanse Mediagigant Viacom CBS heeft bijna 4 miljard dollar aan belasting weten te ontduiken. En belastingparadijs Nederland speelde hierin een cruciale rol bleek deze week. President Joe Biden wil een einde maken aan die belastingparadijzen door een wereldwijde winstbelasting in te voeren. Wat betekent dat voor Nederland? We vragen het aan onderzoeksjournalist Sander Heijne, schrijver van het boek Fantoomgroei.

quote:

De grote scheefgroei: dit zijn de vijf belangrijkste ongelijkmakers

De ongelijkheid in data Ontspoort het kapitalisme in Nederland? De ongelijkheid neemt toe. De statistieken over kansen, inkomen, vermogen, wonen en arbeid laten zien: de rijkdom aan de top zwelt aan, terwijl laagopgeleiden, flexwerkers en jongeren in de knel komen. „Er ontstaat een granieten kern van achterblijvers.”

quote:

Op maandag 28 juni 2021 21:23 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Ik snap eigenlijk niet zo goed wat de kiezers zo aantrekkelijk vinden aan de toename van de scheefgroei in Nederland. Maar blijkbaar vinden ze dat wel want anders zou er niet zo massaal op VVD66 gestemd zijn.
[..]

quote:

Op maandag 28 juni 2021 21:23 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Ik snap eigenlijk niet zo goed wat de kiezers zo aantrekkelijk vinden aan de toename van de scheefgroei in Nederland. Maar blijkbaar vinden ze dat wel want anders zou er niet zo massaal op VVD66 gestemd zijn.
[..]

quote:

Op zondag 4 juli 2021 11:48 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

Veel scheefgroei-fans denken dat zij aan de rijke kant terecht zullen komen.

quote:

Op zondag 4 juli 2021 11:48 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

Veel scheefgroei-fans denken dat zij aan de rijke kant terecht zullen komen.

quote:

Het obstakel voor verandering van het financieel-economisch beleid is dat in Den Haag geen wisseling van de wacht heeft plaatsgevonden. De nieuwe inzichten botsen er op de oude bekende. Ja, we kunnen met hogere overheidsschulden zonder problemen door. Maar kan Wopke Hoekstra dat inzicht ook internaliseren? Nee, zwaarder belasten van inkomen uit vermogen is niet schadelijk maar juist zegenrijk voor de Nederlandse economie. Maar gaat Mark Rutte die draai ook meemaken? Ja, regulering is beter dan ongebreidelde liberalisering van arbeidsmarkten. Maar schudt Wouter Koolmees zijn liberale veren af om die nieuwe werkelijkheid onder ogen te zien? Ja, de mondiale opwarming vereist meer, veel meer investering in een duurzame economie. Maar zal een figuur als Stef Blok daar iets mee doen?

De Nederlandse economie heeft nog steeds de problemen van 2019: stikstof, PFAS, biodiversiteit, klimaat, financieel onveilige arbeidsmarkt, scheve belastingdruk, jojo’ende huizenprijzen, woningnood, hypotheekschulden, pensioenstelsel – plus grote schade voor twee jaargangen kinderen in het onderwijs. We moeten die problemen gaan oplossen met diezelfde mensen die ze veroorzaakten (of erbij stonden en toekeken), want de kiezer zadelde Nederland op met Rutte IV.

quote:

Rutte en de gevestigde progressieve politiek geven Nederland in rap tempo op een presenteerblaadje cadeau aan Baudet. Laten we hopen dat Omtzigt spoedig zal herrijzen

Zihni �zdil • Gisteren, 07:00

In Nederland heeft zich geruisloos een technocratische, neoliberale omwenteling voltrokken, stelt Zihni �zdil, door politiek die geen hoger doel meer kent. ‘Pieter Omtzigt is het laatste fort tegen een Nederlandse nexit en een Nederlandse Trump’.

Het aantal daklozen in Nederland is sinds 2012 verdubbeld, de jongere daklozen zijn zelfs verdrievoudigd. Onder andere dankzij de verhuurdersheffing – spreadsheetjargon voor het beboeten van woningbouwverenigingen als ze sociale huur aanbieden – uit 2013 is wonen een onbetaalbare hobby geworden voor veel Nederlanders.

Het leenstelsel in het hoger onderwijs uit 2015 heeft een nieuw klassenonderscheid gecre�erd. Aan de ene kant een klein groepje dat zonder schulden kan afstuderen. Aan de andere kant moet het overgrote deel verplicht met een enorme schuldenlast aan hun leven beginnen.
Sinds 2010 zijn de premies, het eigen risico alsook de eigen bijdragen voor genees- en hulpmiddelen zo hard gestegen, dat ook in de zorg een tweedeling aan het ontstaan is. Inmiddels kunnen we aan iemands gebit weer aflezen of hij of zij arm is. Net als in de negentiende eeuw.

Onzeker en onderbetaald werk
Door de radicale ‘flexibilisering’ van de arbeidsmarkt sinds 2010 heeft Nederland inmiddels ��n van de grootste ‘flexibele schillen’ van Europa. Onzeker en onderbetaald werk voor miljoenen Nederlanders.

Het toeslagenschandaal heeft laten zien dat de Nederlandse overheid er niet langer is om gewone mensen kansen te geven, maar om ze te onderdrukken. Niet alleen in de kinderopvang, maar ook in de zorgtoeslag en in de huurtoeslag worden mensen vermangeld door de Belastingdienst. Waar de bijstand een sociaal vangnet was voor de allerarmsten, is die tegenwoordig een uitzichtloze hel.

Door de Participatiewet uit 2015 is er een ‘kostendelersnorm’. Wederom spreadsheet-jargon, nu voor: arme gezinnen uit elkaar rukken. Voor elk mens van boven de 21 jaar in een bijstandsgezin wordt de uitkering gekort door de kostendelersnorm. Die dwingt bijstandsmoeders en -vaders tot een onmenselijke keuze: of je naasten het huis uit zetten of nog verder aan de bedelstaf raken.

Overheidstaken over de schutting
De ‘decentralisaties’ van de afgelopen tien jaar gooiden belangrijke overheidstaken over de schutting naar gemeenten, maar met minder geld. Gemeenten worden gedwongen om te kiezen welke groep mensen ze zullen benadelen. Bezuinigen op schoolzwemmen of op de jeugdzorg? Ga er maar aan staan.

Deze opsomming is slechts het topje van de ijsberg. Wie de balans opmaakt van de afgelopen tien jaar, ziet een extreem radicaal neoliberale omwenteling in Nederland. Opmerkelijk genoeg redelijk geruisloos, zonder noemenswaardig debat of protest, tot stand gekomen.

Het personage Mark Rutte (ik schrijf ‘personage’ omdat het me niet om hem als persoon gaat) belichaamt dit radicale Nederlandse neoliberalisme. Voor hij de politiek inging was Rutte HR-manager in fabrieken van Unilever. Zijn taak: mensen ontslaan. En dat deed hij zo effici�nt dat zijn naam rondging in het bedrijfsleven. Toenmalig minister van Financi�n Gerrit Zalm (VVD) hoorde die verhalen ook. Daarom bracht hij in 2002 Rutte naar Den Haag zodat hij staatssecretaris van Sociale Zaken kon worden. Daar ging Rutte even voortvarend aan de slag als bij Unilever.

Extra controleren op fraude
Hij stuurde een brief naar alle Nederlandse gemeenten waarin hij ze opriep mensen met een Somalische afkomst extra te controleren op fraude. En dat geschiedde. Althans, zwarte mensen die er volgens gemeenteambtenaren Somalisch uitzagen werden van de straat geplukt. In 2007 veroordeelde de rechter Rutte daarom. De uitspraak:

‘Derechtbank stelt vast dat in deze zaak sprake is van discriminatie naar ras, omdat het hier een groep mensen van Somalische afkomst betreft, ongeacht de nationaliteit van de betrokkene. [...] Voorts acht de rechtbank de handelwijze om eiser aan te spreken vanwege uiterlijke kenmerken die mogelijk in het onderzoeksprofiel zou passen indruisen tegen hetgeen van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht.’

Rutte reageerde: ,,Mijn brief heeft niets met discriminatie te maken, maar alles met fraudebestrijding. Ik zou de brief die door de rechter als discriminerend is beoordeeld nu weer opsturen als ik nog staatssecretaris was. Het is soms nodig om fraude gericht te bestrijden. En als dat in Nederland niet kan, dan moet de wet worden aangepast.’’

De ultieme HR-manager
Ziehier de ultieme HR-manager. Het diabolische kwaad zit hem precies daarin. Niet in een ideologie, niet in een vooropgezet plan, maar zijn van alle ideologie losgezongen, banale technocratie maakt van Rutte de spreekwoordelijke satanist. Als het zijn taak is om te bezuinigen en fraude op te sporen, zal hij dat tot in detail regelen, zelfs wanneer het niet blijkt te stroken met de democratische rechtsbeginselen. Dan moeten de democratische rechtsbeginselen maar veranderen. Politiek die niet meer menselijkheid of bezieling als hoger doel heeft, maar enkel de papieren werkelijkheid.

In deze gedepolitiseerde Ruttiaanse politiek kon het Nederlandse neoliberalisme alleen slagen met hulp van progressieve partijen. Die eveneens geen hoger doel meer hebben. Ik heb het nagezocht, maar ik kan geen enkel ander land vinden waar een Groene partij en een sociaaldemocratische partij een schuldenstelsel in het onderwijs, flexibilisering van de arbeidsmarkt, verhoging van de AOW-leeftijd en marktwerking in de zorg hebben doorgevoerd. Alleen in Nederland deden de Groenen en de sociaaldemocraten dat.

Wie in 2015 had gezegd dat Engeland uit de EU zou treden en dat Donald Trump president van Amerika zou worden, was vierkant uitgelachen. Nederland anno 2021 is nog meer dan Amerika en Engeland in 2015 rijp voor een dergelijke omwenteling. Juist omdat in ons land de tweedeling zo geruisloos, zo technocratisch ging.

Teken aan de wand
Dat Thierry Baudet, ondanks antisemitische appjes, acht zetels wist te halen lijkt me een teken aan de wand. Hij geeft de mensen die geen hoop meer hebben weer hoop. Een vergezicht. Een ideaal. Een thuisgevoel. Zoals hij zelf zegt, een eigen Forumland.

Dat Pieter Omtzigt het enige Kamerlid van de coalitiepartijen is die wel zijn grondwettelijke taak serieus neemt en het kabinet kritisch controleerde, is eveneens een teken aan de wand. Niet alleen in het Toeslagenschandaal, maar ook over doorgeschoten marktwerking was Omtzigt de enige uit de coalitie die zonder aanziens des persoons het kabinet hekelde.

Dat hij weg gesensibiliseerd is omdat hij de beerput van de Ruttiaanse technocratie opende en het opnam voor de tienduizenden slachtoffers van het Toeslagenschandaal, illustreert hoe hardnekkig het diabolische kwaad van de gedepolitiseerde Nederlandse politiek werkt. Niet de dader, maar de profeet moest de gifbeker drinken.

Presenteerblaadje voor Baudet
Wat Rutte en de gevestigde progressieve politiek nooit zullen begrijpen is dat ze Nederland in rap tempo op een presenteerblaadje cadeau aan het geven zijn aan Baudet. De kloof in de samenleving is in rap tempo aan het groeien. Uit allerlei peilingen blijkt dat circa dertig procent van de mensen in Nederland tevreden is met de huidige politiek. Dat zijn de huiseigenaren, de upper middle class en de elites. Of, zoals UvA-onderzoeker Wouter Schakel concludeert: ,,Rijke burgers die niet stemmen zijn nog altijd beter vertegenwoordigd dan arme burgers die wel stemmen.’’

De rest van de samenleving is zichzelf naar de afgrond aan het zzp’en dan wel aan het aanschouwen hoe hun kinderen geen stap vooruit kunnen doen.

Het wordt niet besproken in de media of in de politiek, maar welbeschouwd staat Nederland op een cruciaal, bijbels kruispunt. Het christelijke socialisme van Pieter Omtzigt is het laatste fort tegen een Nederlandse nexit en een Nederlandse Trump.

Zijn authenticiteit, bezieling en hoger menselijk doel, de combinatie van zijn economisch ‘socialisme’ en zijn christelijke bezieling, zijn de ultieme remedie tegen de afgrond waar Nederland in aan het vallen is. Het valt daarom te hopen dat Omtzigt spoedig als een Fenix zal herrijzen uit de as om het land te redden van die afgrond.

Zihni �zdil is historicus en voormalig Tweede Kamerlid voor GroenLinks. Hij schreef dit artikel op uitnodiging van Arcadia. Een iets langere versie is te lezen op arcadia.frl

quote:

In de wieg al op achterstand: bij baby’s van 4 maanden is de ongelijkheid reeds te zien


Kinderen uit arme gezinnen komen al vroeg op achterstand, blijkt uit nieuw Rotterdams onderzoek met gegevens van 153 duizend kinderen. Arme baby’s zijn vaker zwaarder, arme peuters hebben vaker een taalachterstand, arme tieners vaker psychosociale problemen. Hoe komt dat? En is er iets aan te doen?

Rik Kuiper 23 juli 2021, 05:00

https://www.volkskrant.nl(...)ds-te-zien~b22e4803/

quote:

En dan is er nog de armoede zelf, die invloed heeft op het brein. ‘De stress leidt tot een lager IQ’, zegt Jobse. ‘Ook bij kinderen. Dat kan op 16-jarige leeftijd wel 15 punten schelen. Dat zie je ook terug in de taalvaardigheid. Soms wordt het weer beter zodra de armoede verdwijnt.’

quote:

Who Is High Income, Anyway? Social Comparison, Subjective Group Identification, and Preferences over Progressive Taxation


Why are high-income and low-income earners not significantly polarized in their support for progressive income taxation? This article posits that the affluent fail to recognize that they belong to the high-income income group and this misperception affects their preferences over progressive taxation. To explain this mechanism theoretically, I introduce a formal model of subjective income-group identification through self-comparison to an endogenous reference group. In making decisions about optimal tax rates, individuals then use these subjective evaluations of their own income group and earnings of other groups. Relying on ISSP data, I find strong evidence for the model’s empirical implications: most high-income earners support progressive taxation when they identify themselves with a lower group. Additionally, individuals who overestimate the earnings of the rich are more likely to support progressive taxation.

Journals UChicago

quote:

Ook belastingontw�jking kan gewoon illegaal zijn

Je hoort het vaak in nieuws over belastingen: ontduiking is illegaal, maar ontwijking niet. Het probleem: dat klopt niet. Ook belastingontwijking kan wel degelijk illegaal zijn.

Daan Kuys - 23 juli 2021 (leestijd: 8 minuten)

- ‘Ook al is belastingontwijking niet illegaal, [toch] zouden banken er actief mee bezig moeten zijn’, schrijft RTL Nieuws in augustus 2019.

- ‘Wat Netflix doet is niet illegaal, omdat Nederlandse wetten deze constructie toestaan,’ schrijft NOS in januari 2020.

- ‘Belastingontwijking is iets anders dan belastingontduiking. Bij die laatste worden daadwerkelijk regels overtreden, bij ontwijking is dit niet het geval,’ zo schrijft Nu.nl in juni 2021.

Vaak als ik nieuws lees over belastingen wijzen nieuwsmedia me structureel op een onderscheid dat zij blijkbaar belangrijk achten: belastingontduiking, dat is het overtreden van regels. Belastingontw�jking, dat is zo min mogelijk belasting betalen, maar binnen de regels. Het onderscheid lijkt gemeengoed te zijn. Iets om me bij neer te leggen ook: belastingontwijking kan ik misschien niet leuk vinden, het is nu eenmaal niet strafbaar.

Het mantra wordt zo vaak herhaald dat het voor mij, maar ook voor veel journalisten (zie hierboven), fiscalisten, bestuurders en handhavers zelfs een definitie geworden lijkt. Als je het over belastingontwijking hebt, dan bedoel je, semantisch gezien, praktijken die legaal zijn.

of juist per definitie illegaal?
Maar klopt dat eigenlijk wel? Ik begin voor het eerst te twijfelen wanneer ik het boek lees van de 34-jarige Franse econoom Gabriel Zucman. De jonge econoom werkt voor de Universiteit van Californi� (Berkeley) en de Paris School of Economics, en adviseerde de politica Elizabeth Warren op het gebied van vermogensbelastingen in aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen in 2019.

In zijn boek The Triumph of Injustice lees ik op bladzijde 55 ineens:

‘De Verenigde Staten hebben - net als de meeste andere landen - een aantal bepalingen, genaamd de ‘economische substantie doctrine’, die maken dat elke transactie met geen ander doel dan het verminderen van de belastingschuld, illegaal is.’

Dat is vreemd. Elke transactie die geen ander doel heeft dan het betalen van minder belasting is illegaal? Zou dat belastingontwijking per definitie juist niet illegaal maken? Ik lees verder:

‘[...] de economische substantie doctrine maakt transacties die geen ander doel hebben dan het ontwijken van belasting bij voorbaat ongeldig. Cre�er je een lege vennootschap met als enige doel om belasting te ontwijken? Zelfs als het niet expliciet door de wet verboden is, dan overtreden deze praktijken de economische substantie doctrine. En zijn ze dus illegaal.’

Nu zit ik vol vragen. Kan dit waar zijn? En als het waar is, waarom staat dan overal dat ontwijking gewoon mag? Waarom grijpen belastingdiensten niet in? Zou dat 'economische substantie-dinges' ook in Nederland bestaan?

Fraus Legis
Ik besluit om mijn vragen voor te leggen aan belastingspecialist Anna Gunn. Zij studeerde fiscaal recht aan de Universiteit Leiden, werkte tussen 2008 en 2015 voor belastingadvieskantoor PWC en adviseerde daar Britse, Amerikaanse en Nederlandse multinationals. Inmiddels werkt ze als docent belastingrecht bij de Universiteit Leiden, en heeft ze haar eigen firma waarbij ze zich richt op belastingcommunicatie.

Ook Nederland kent inderdaad zo’n doctrine, bevestigt Gunn. Met een dure Latijnse term genaamd: fraus legis, dat letterlijk ‘bedrog van de wet’ betekent. Van fraus legis is sprake wanneer een constructie enkel wordt opgezet om belasting te besparen, �n strijdig is met de geest van de wet.

Fraus legis is dus geen wet, maar een algemeen anti-misbruik begrip dat al toegepast werd in het Romeinse recht. In 1926 werd het voor het eerst geaccepteerd door de hoogste rechter (de Hoge Raad) in het Nederlandse recht. Een periodieke schenking die drie dagen voor het overlijden van de gever eindigde, en zo een erfbelasting beoogde te ontwijken, werd bestempeld tot ‘in fraudem legis gepleegde handeling’ omdat de handeling ‘praktisch op eene lijn is te stellen met eene die tot aan het overlijden van den gerechtigde voortduurt.’

Vanaf het moment dat de Hoge Raad haar uitspraak over het fraus legis-begrip deed, groeide het uit tot een zogenaamd leerstuk. Voortaan konden belastinginspecteuren en rechters op basis van dit soort voorbeelden belastingontwijking aanpakken. Gunn legt me uit: ‘Dus je hebt een bepaalde structuur die lijkt te passen binnen de grenzen van de wet. Toch is er dan een kans dat het niet mag. Fraus legis is een extra element waar belastingplichtigen rekening mee zouden moeten houden.’

grijs gebied
Wat er vandaag de dag precies wel en niet mag, dat is soms een grijs gebied, zegt Gunn, en tevens onderdeel van verhitte discussies tussen juristen onderling. In de late jaren zeventig en tachtig kwam een stroom van Hoge Raad-uitspraken op gang, waaruit af te leiden valt hoe je het fraus legis-begrip ongeveer moet interpreteren.

Om je een idee te geven zie je hieronder een aantal conclusies die de Hoge Raad zelf trok uit de gedane uitspraken:

Conclusies van de Hoge Raad:

- Dat rechtshandelingen in het maatschappelijk verkeer gebruikelijk zijn [..], staat toepassing van fraus legis niet in de weg. Een bepaalde constructie kan snel gebruikelijk worden, bijvoorbeeld doordat zij door banken massaal aan hun cli�nten wordt aangeprezen’;

-‘Ook aan het feit dat bepaalde transacties een omvangrijk belastingvoordeel opleveren, mag het vermoeden worden ontleend dat die transacties zijn aangegaan met een belastingbesparingsmotief, waarna op de belastingplichtige de last mag worden gelegd het vermoede te ontzenuwen’;

Toch mag er ook een hoop:

- ‘Op grond van fraus legis kan belastingplichtigen niet de keuze voor de fiscaal voordeligste weg worden onthouden. Als er echter meerdere wegen zijn naar het te bereiken (zakelijke) einddoel, mag het ontgaan van belasting niet de doorslaggevende beweegreden geweest zijn om te kiezen voor een bepaalde weg’;

-‘Het nemen van een zakelijke omweg met een fiscaal voordeel is toegestaan. [...] Alleen het nemen van een anti-fiscale omweg is niet toegestaan. Van een anti-fiscale omweg kan worden gesproken als het niet-fiscale belang slechts een bijkomstige rol heeft gespeeld’.

Naast de discussie over hoe fraus legis ge�nterpreteerd en toegepast zou moeten worden, vindt er al sinds mensenheugenis debat plaats over hoe belastingwetten ge�nterpreteerd moeten worden. Aan de ene kant heb je de interpretatie-methode, waarbij een rechter meer context meeneemt door bijvoorbeeld te kijken naar doel en strekking van de wet, maar ook de wetsgeschiedenis. Aan de andere kant heb je de grammatica-methode. ‘Maar dat vind ik altijd een wat vreemde methode,’ zegt Gunn. ‘Die methode is dan: er staat wat er staat. Maar we weten allemaal toch dat juist dat ingewikkeld is?’

‘Maar mijn standpunt daarover is atypisch. In belastingland, bij fiscalisten, is juist het geloof in de grammaticale methode heel sterk. Dat vindt men belangrijk voor de rechtszekerheid. Dus in Nederland focussen we vaak op de letterlijke tekst.’

Belastingontwijking k�n dus zeker illegaal zijn, zelfs al worden er naar de letter van de wet geen regels overtreden. In 2017 gebruikte de Hoge Raad het fraus legis-concept om Credit Suisse op de vingers te tikken. De bank bleek via gekochte bedrijven illegaal rentes te hebben afgetrokken van hun belastingschuld. Met het aankopen van bedrijven is niet per se iets mis. Ook het aftrekken van rente kan legaal zijn. Toch werd de bank via de anti-misbruikbepaling veroordeeld voor het ontwijken van belasting.

En ook onlangs nog oordeelde de Hoge Raad dat de Franse investeringsmaatschappij PAI illegaal de winst van lingerieketen Hunkem�ller had gedrukt door het bedrijf vol te hangen met schulden. Gunn spreekt overigens liever van belastingplanning dan van belastingontwijking, dat meer politiek geladen is. ‘Of een fiscale positie geoorloofd is of niet, weet je inderdaad pas als een rechter zich erover uitspreekt. En tot die tijd eigenlijk niet.’

het politieke gedeelte
Maar als belastingontwijking - of belastingplanning dus - helemaal niet per definitie legaal is, waarom wordt er dan zo weinig tegen opgetreden?

Gunn: ‘Dan komen we bij het politieke en praktische gedeelte. Het is ook de vraag: hoe agressief stelt een Belastingdienst zich op? Welke focus moeten ze aanleggen? Hoe hard spelen ze in op het handhaven bij belastingparadijzen? Of ligt de bestuurlijke nadruk ergens anders, bijvoorbeeld bij het toeslagenschandaal?'

Welke focus wordt gelegd bleek eerder dit jaar ook uit onderzoek van GroenLinks. Van alle 120 hoogleraren belasting- en ondernemingsrecht heeft meer dan zeventig procent een functie bij een belastingadvieskantoor. Vaak gaat het dan om een vierdaagse werkweek bij het advieskantoor, en een academische positie voor ��n dag. De voornaamste werkgevers van de wetenschappers zijn PwC, EY, Loyens & Loeff, De Brauw Blackstone Westbroek en Deloitte.

Ongeveer een op de drie hoogleraren met een dubbele pet is partner van zo’n kantoor. Dat betekent dat zij er relatief vaak, als vennoot van de firma, direct financieel profijt van hebben als deze firma meer winst genereert.

Fiscalisten hebben op dit gebied een enorme steek laten vallen, zegt Gunn. ‘Al die aandacht voor multinationals vanuit de fiscale wereld is heel krom. In Nederland hebben we wel de hoogleraar concernrecht, maar de hoogleraar belastingheffing van minima, die bestaat niet.’

Toeval of niet, veel fiscalisten in Nederland hangen volgens Gunn een vestigingsklimaatideologie aan. Het idee: als we geen goede belastingfaciliteiten hebben, dan gaan onze bedrijven weg en ben je tienduizenden banen kwijt. ‘Een deel van die fiscalisten gelooft dat oprecht. Die zijn daar bang voor. Maar uiteindelijk is daar eigenlijk weinig bewijs voor. Het blijft een ideologisch debat.’

En dat belastingontwijking legaal zou zijn dan? Dat zinnetje dat constant opduikt in berichten in media over belastingen? ‘Je hebt wel gelijk dat het een soort mantra is. Fiscalisten vinden het erg belangrijk om dat te benadrukken.’

wetten aanpassen
De tijd waarin bestuurders via een smsje aan de premier de dividendbelasting bijna afgeschaft kregen, lijkt inmiddels langzaam om te slaan. Internationale samenwerking tussen landen produceert steeds meer nieuwe wetten en maatregelen die belastingontwijking verder moeten aanpakken. Zo ligt er een akkoord voor een wereldwijde minimale vennootschapsbelasting. Voor bedrijven als Google en Facebook komen er nieuwe wetten om hun digitale activiteiten te kunnen belasten. Belastingparadijzen komen op een zwarte lijst te staan.

Volgens Gunn is dit de meest ideale situatie ‘want dan kun je als maatschappij de normen die je belangrijk vindt gewoon handhaven. Belastingdiensten hebben in korte tijd veel nieuwe gereedschappen gekregen om dingen aan te pakken. Dat moeten ze nu gaan doen.’

Maar kon dat eerder dan niet ook al? ‘We hebben wel fraus legis, dat heeft de rechter ontwikkeld en dat is allemaal terecht. Maar als het niet hoeft, als je het gewoon in de wet kan zetten, lijkt mij dat veel beter.'

Toch ziet Gunn ook daar weer een nuance. ‘Aan de andere kant: je wil niet een wetboek van tienduizend pagina’s lang. Dat is in het Verenigd Koninkrijk een beetje de proportie. Duizenden pagina’s aan regels die mensen dan moeten kennen. Een open norm heeft daarom ook zo z’n charmes. Als de regels een beetje vaag zijn, zouden belastingplichtigen voorzichtiger kunnen worden. Maar ze zouden ook juist de grenzen kunnen gaan opzoeken. Aan het einde van de dag zijn dit soort beslissingen daarom een politieke keuze.’

quote:

'Nieuwe leraren op middelbare scholen haken af door uitblijven vast contract'

Net afgestudeerde leraren in het voortgezet onderwijs hebben weinig perspectief op een vast contract en haken daardoor sneller af. Onderwijsvakbonden waarschuwen nu dat het lerarentekort daardoor juist toeneemt, schrijft Trouw...

quote:

Hoe de overheid van huurders een wegwerpproduct maakt

02 augustus 2021 07:11

"Ik heb altijd op het standpunt gestaan dat tijdelijke verhuur niet de norm mag worden", schreef Kajsa Ollongren vorige week in een brief aan de Tweede Kamer. De D66-minister van Binnenlandse Zaken benadrukte het nog maar eens naar aanleiding van een evaluatie van onderzoeksbureau Companen naar de introductie van tijdelijke huurcontracten in 2016.

Die evaluatie laat precies het tegenovergestelde zien. Tijdelijke huurcontracten zijn in hoog tempo de norm geworden op de particuliere huurmarkt. Eind vorig jaar kwamen journalisten Michelle Salomons en Felix Voogt van onderzoekplatform Investico tot een vergelijkbare conclusie: "Flexibel werd de norm."

Het was natuurlijk ook een na�ef standpunt van Ollongren en haar VVD-voorganger Stef Blok. Voor particuliere verhuurders is er weinig reden g��n gebruik te maken van tijdelijke contracten. Het versterkt hun machtspositie ten opzichte van de huurder.

Het biedt hen regelmatig de mogelijkheid van een lastige huurder af te komen, of simpelweg een nieuwe huurder te zoeken die een hogere huur gaat betalen. Natuurlijk maken roekeloze speculanten gebruik van dit buitenkansje.

Het doel van de flexibilisering was tweeledig. Ten eerste moest het investeringen in private verhuur stimuleren en zo het aanbod vergroten. Daar is geen bewijs voor. Het zijn vooral de particuliere pandjesbazen die bestaande woningen opkopen – en dus niets toevoegen, enkel onttrekken – die tijdelijke huurcontracten inzetten.

Ten tweede moest het de doorstroom bevorderen zodat meer mensen een passende woning zouden vinden. Nogal wiedes dat mensen 'doorstromen' wanneer je ze dwingt te verhuizen. Het getuigt echter van een bijzonder gebrekkig perspectief op de fundamentele, intrinsieke en menselijke waarde van wonen.

In Nederland is tijdelijke verhuur op grote schaal een nieuw fenomeen, maar in bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Australi� heeft men er ruimschoots ervaring mee. Die ervaringen zijn ronduit negatief.

Tijdelijke verhuur zorgt voor woononzekerheid, en die onzekerheid trekt een zware wissel op de levens van huurders. Het ene na het andere onderzoek laat zien dat onzeker wonen het welzijn ondermijnt en de kans op mentale klachten aanzienlijk vergroot. Dat geldt voor zowel volwassenen als kinderen.

Je vindt nooit de rust en stabiliteit die een veilig thuis idealiter biedt. Woononzekerheid verzwakt de band die mensen opbouwen met hun buurt en sociale omgeving, met minder cohesie als resultaat.

De negatieve effecten op de mentale gezondheid zijn nog eens extra groot wanneer tijdelijkheid en onzekerheid gepaard gaan met hoge woonlasten. Ook daar heeft vooral Stef Blok ruimschoots voor gezorgd met zijn agenda van huurliberalisering. De Britse woononderzoekers Kim McKee, Adriana Soaita en Jennifer Hoolachan concluderen onomwonden:

"Living with insecure, precarious, expensive housing took significant tolls on people’s well-being and mental health. By undermining their ability to 'settle' and make their house a home under their control, renting contributed to feelings of anxiety, negatively impacted on confidence and self-esteem, and exacerbated (for some) what was already a stressful living situation."

Wat fijn dat de Nederlandse politici dit ook hier met groot enthousiasme hebben ge�ntroduceerd!

Woononzekerheid is bovendien geen kortstondige onderbreking van de levensloop, maar voor velen een langdurige staat van zijn. De ene onzekere woonplek plaveit namelijk de weg voor de volgende. Dreig je je woning kwijt te raken, dan moet je snel een nieuwe plek zien te vinden. Je bent dan geneigd alles te accepteren wat op je pad komt, ook als dat w��r een tijdelijke woonplek is. Het gevolg is een chaotisch woontraject van langdurige onzekerheid met terugkerende periodes van dak- of thuisloosheid.

Tegelijkertijd wordt de kloof tussen huurders en kopers alleen maar dieper. Kopers genieten al allerlei onverdiende voordelen en cadeautjes van de staat, nu wordt ook woonzekerheid een kopersprivilege.

Wie met een menselijk oog naar de intrinsieke waarde van wonen kijkt, zal tijdelijk en onzeker wonen bestrijden. Wie de academische studies erop naslaat, zal hetzelfde doen.

Drie kabinetten-Rutte deden juist het tegenovergestelde. Duur en onzeker huren was het devies. De Eerste Kamer moest er onlangs nog aan te pas komen om een VVD-voorstel voor nog meer tijdelijkheid en onzekerheid te blokkeren.

Het stimuleren van tijdelijkheid is het opofferen van veilig en prettig wonen om de machtpositie van verhuurders en hun rendement op te krikken. Huurders zijn het wegwerpproduct.

Cody Hochstenbach is stadsgeograaf en werkzaam als postdoctoraal onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam.

https://www.rtlnieuws.nl/(...)urders-wegwerproduct

quote:

Diep in de schulden, en toch de aandeelhouders trakteren: hoe kan het dat zulk gedrag slim is?


KOEN HAEGENS
15 september 2021

Tot 1982 was het inkopen van eigen aandelen verboden in de Verenigde Staten. Door die truc neemt het aantal verhandelbare aandelen af. Wat overblijft wordt dan vanzelf meer waard en levert meer dividend op. Marktmanipulatie, luidde het oordeel.

Zo bezien zijn de lievelingen van de Amsterdamse beurs op dit moment behoorlijk crimineel bezig. Chipmachinefabrikant ASML trekt maar liefst 9 miljard euro uit voor het aanschaffen van eigen aandelen. ING wil 3,6 miljard euro ‘teruggeven’ aan de kapitaalverschaffers. Ook bij Philips (1,5 miljard euro) en Shell (2 miljard) is het feest voor de aandeelhouders. Het kan de AEX, boven op de lage rente en de opkoopprogramma’s van de centrale banken, zomaar dat beslissende duwtje hebben gegeven waardoor zij woensdag voor het eerst in de geschiedenis door de grens van 800 punten brak.

De autoriteiten zullen de Nederlandse multinationals er niet voor op hun dak krijgen. Toch geldt de terugkoopmode nog altijd als weinig fraai. Larry Fink, baas van de grootste vermogensbeheerder ter wereld Blackrock, spreekt in zijn brieven aan ceo’s al jaren schande van dit kortetermijndenken. Een bedrijf dat zijn geld uitgeeft aan eigen aandelen in plaats van investeringen – bijvoorbeeld in innovatie – krikt even de beurskoers op. Op de langere termijn holt het echter het verdienvermogen uit.

Belangrijker nog zijn de risico’s voor de maatschappij. Al in 2019 zaten Nederlandse ondernemingen boven op een schuldenberg ter waarde van 166 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Dat was veel meer dan het gemiddelde in de eurozone van 105 procent. Waarom dat een probleem is, toonde vervolgens de coronacrisis. Er hoeft maar iets te gebeuren en een bedrijf komt in financieel zwaar weer terecht.

Je zou denken dat geschrokken ondernemingen nu als de wiedeweerga hun financi�le reserves aansterken, zoals de Groningse hoogleraar economie Dirk Bezemer voorstelt in zijn boek Een land van kleine buffers. Het omgekeerde is het geval. Neem KPN. Dat koopt voor 200 miljoen euro eigen aandelen in. Tegelijkertijd leent het miljarden van pensioenuitvoerder APG voor de aanleg van glasvezel.

Inmiddels stellen in de Verenigde Staten enkele Democratische senatoren een belasting van 2 procent voor op ‘share buybacks’. Dat levert de schatkist geld op, maar het zal het terugkopen van eigen aandelen waarschijnlijk amper ontmoedigen. Het probleem is namelijk dat concerns als KPN volkomen rationeel handelen. Ondernemingen hebben op dit moment simpelweg niks te winnen bij hogere eigen buffers.

Een stevige financi�le reserve maakt een bedrijf misschien zelfs wel kwetsbaarder. Draait de economie goed, dan maakt extra geld op de plank ze een begeerlijke overnameprooi. Als er onverwachts een crisis losbarst, treedt de overheid op als ultieme verzekeraar. Dankzij de riante steunpakketten lag het aantal faillissementen tijdens de lockdowns nog lager dan in de vette jaren daarvoor.

Diep in de schulden en toch cadeautjes uitdelen? Als een gezin in de bijstand het doet, noemen we ze achterlijk. Dat dit in het bedrijfsleven juist een slimme keuze is, toont vooral hoeveel er mis is met de huidige economische gang van zaken.

quote:

Amazon to Open $21 Million State-of-the-Art Warehouse in Tijuana Slum

quote:

Op dinsdag 28 september 2021 16:25 schreef Hyperdude het volgende:
[ afbeelding ]
[..]
Hopelijk maken ze genoeg winst om grotere raketten dan die van Elon M. te kopen.

https://www.vice.com/en/a(...)ouse-in-tijuana-slum

quote:

PETER DE WAARD

Moet ook de ‘As van het Fiscale Kwaad’ worden uitgeroeid, te beginnen in Nederland?

4 oktober 2021

Naast de beruchte As van het Kwaad (Noord-Korea, Irak, Iran, Libi� en Syri�) is er ook de As van het Fiscale Kwaad. Zij faciliteren geen terroristen die aanslagen beramen, maar faciliteren het doorsluizen van gelden die voor de Belastingdienst of opsporingsambtenaren moeten worden verhuld.

Corpnet, een onderzoeksgroep van de universiteit van Amsterdam, ontwikkelde enkele jaren geleden een algoritme waarmee de kapitaalstromen van 200 miljoen bedrijven naar de Britse Maagdeneilanden en andere belastingparadijzen werden geanalyseerd. De vijf grootste doorsluislanden waren Nederland (met 23 procent op de eerste plek), Groot-Brittanni�, Singapore, Zwitserland en Ierland. Stuk voor stuk hoogontwikkelde democratie�n die niet eens op de zwarte lijst van de EU staan, laat staan dat ze door de internationale gemeenschap als paria-staten worden aangemerkt.

Belastingontwijking is minder bloederig, maar leidt tot even grote maatschappelijke ontwrichting als terreur. Het bevordert ongelijkheid – ‘Ik betaal minder belasting dan mijn secretaresse’, zei supermiljardair Warren Buffett – leidt tot oneerlijke concurrentie en ondermijnt de belastingmoraal van de rest van de burgers en bedrijven die zich geen brievenbus (te hoge instapbedragen, juridische kosten en transactiekosten) kunnen permitteren.

Nu is de As van het Fiscale Kwaad niet met luchtacties tot de orde te roepen – zeg: het platbombarderen van de trustkantoren op de Amsterdamse Zuidas – maar het zou te overwegen zijn de betrokken landen even strikte handelssancties op te leggen als die voor Poetins Rusland gelden. Hierbij zou wereldsheriff de VS zijn Navo-partners even moeten laten vallen. Ondanks eerdere datalekken, zoals de Panama Papers, wordt er nauwelijks iets aan gedaan. Nederland laat uit onmacht de vele trusts ongemoeid. Groot-Brittanni� grijpt vanwege de soevereiniteitsgedachte niet in bij de laatste speldenprikken van zijn imperium in de Caribische Zee, Het Kanaal en de Ierse Zee. En zo ettert het kwaad door.

Het gebrek aan doortastendheid is verklaarbaar. Nederland heeft Wopke Hoekstra, Groot-Brittanni� had Tony Blair. Beiden hebben via een vennootschap op de Britse Maagdeneilanden zaken gedaan. Maar ze voelen zich niet bezwaard, omdat het legaal is. Hoekstra zegt zijn belegging van 26.500 euro in een safaripark via de brievenbus zelfs keurig opgegeven te hebben aan de fiscus en de winst te hebben weggeschonken.

Niemand hoeft zich bij zijn belastingaangifte te laten leiden door moraliteit – ‘ik trek mijn hypotheekrente niet af, want ik heb dankzij een subsidie zo goed geboerd’ – maar iedere burger is wel verantwoordelijk voor het goed functioneren van de samenleving. Daarbij is het de bedoeling dat iedereen zijn faire deel aan belasting betaalt – van de multinationals tot de rijken der aarde. Dat is alleen mondiaal te regelen. En daarvoor moet de As van het Fiscale Kwaad worden uitgeroeid.

quote:

Gevolgen voor ontwikkelingslanden
Volgens berekeningen van de Verenigde Naties lopen ontwikkelingslanden jaarlijks maar liefst 100 miljard aan belastinginkomsten mis, veroorzaakt door belastingontwijking door multinationals.

Met de 100 miljard euro die ontwikkelingslanden mislopen kun je:

- 2,2 miljard mensen voorzien van goede basisgezondheidszorg
- 2,2 miljard mensen schoon drinkwater en sanitair bieden
- het onderwijsbudget in de 47 armste landen verviervoudigen

Met een eerlijk belastingsysteem ontvangen ontwikkelingslanden inkomsten waar ze recht op hebben, kunnen zij investeren in onderwijs, gezondheidszorg en infrastructuur, en krijgen arme mensen de kans om armoede te verslaan.

quote:

Rule by Target

MARCO D'ERAMO
15 OCTOBER 2021 IDEAS

Can a frugal state be totalitarian? Or, in other words, is an anti-statist totalitarianism possible? These questions have been asked countless times during the era of triumphant neoliberalism: beginning in 1973 when Pinochet implemented the economic dictates of the Chicago School, passing through the various military regimes responsible for carpet privatizations (Argentina, Brazil, Paraguay, Uruguay, Bolivia, etc.), up to the discussions – no matter how wrongheaded – of the ‘sanitary dictatorship’ of neoliberal governance during the pandemic.

Totalitarianism requires a strong, ‘totalizing’ state, at least according to the doctrine promoted by Hayek in his 1944 Road to Serfdom, which in its redacted form, published by Reader’s Digest, sold one million copies. According to Hayek, a society sinks into totalitarianism as soon as the state begins to worry about the economic security of its citizens. The trajectory is irreversible; we start with social security and end up in concentration camps (or gulags). The omnipresence of the state is thus integral to ‘totalitarianism’ in the Arendtian sense.

A recent book, however, has planted in me a seed of doubt. Johann Chapoutot’s Libres d’ob�ir. Le management du nazisme � aujourd’hui (Free to Obey: Management, from Nazism to the Present Day [2020]), translated this year into Italian and German but, as is often the case, not English. Its central figure is Reinhart H�hn (1904-2000): a jurist, academic and SS general, sentenced to death for war crimes but subsequently pardoned. H�hn was part of a group of intellectuals that provided the theoretical framework not so much for Nazism itself as for the Gestapo, the SS and the occupation of almost all of Europe. His partners in this project included Werner Best (1903-89): a jurist too, but first and foremost a senior police officer in Hessen, then head of the political police, and finally plenipotentiary of occupied Denmark; Wilhelm Stuckart (1902-53), lawyer, jurisconsult to the Nazi party, member of the SS and formulator and compiler of the Nuremberg Race Laws; Franz Alfred Six (1909-75), a doctor of political science and member of the SS; Otto Ohlendorf (1907-51), an economic consultant and SS colonel who studied economics, held a doctorate in jurisprudence and commanded a unit responsible for around 90,000 deaths in Ukraine, before being sentenced to death at Nuremberg and hanged.

The presence of this educated �lite at the head of one of the fiercest apparatuses of repression ever conceived, is a marked contrast with the hysterical image of SS officers in many American Second World War films: an image whose coarseness borders on the comical, and banishes the idea that a phenomenon like Nazism could ever repeat itself. We are typically reassured that such ghouls could never again implement such dangerous ideas. Not so in Chapoutot’s portrait. The author explains how these SS intellectuals were called upon to provide a conceptual framework capable of overcoming the enormous logistical difficulties by the conquest of practically the entire continent. In a 1941 text entitled Fundamental Problems for a German Administration of the Great Space, Werner Best wrote that ‘the rapid and powerful expansion of the territories on which the German people directly or indirectly exercise their sovereignty obliges us to review all concepts, principles and procedures through which this sovereignty has hitherto been thought and constructed.’ However much the territory under German dominion might increase, ‘the German people will never be able to afford doubling the number of public servants.’ More would have to be done with fewer personnel, not least because a large part of the male population was conscripted. The procedures of the state needed to be honed, made more flexible. In fact, Best had (unsuccessfully) proposed to Himmler that the public sector adopt a model of relativ lockeren Besetzung (‘relatively “loose” occupation’). The SS intellectuals thus became advocates of flexible management and streamlined protocols, at odds with the caricatured image of the Nazi dictatorship.

Chapoutot charts the social trajectory of these characters following the defeat of Nazism. After his commuted twenty-year sentence, Franz Six became an advertising consultant for Porsche; Best worked as a consultant for the company Stinnes AG, then became an adviser to the Ministry of Foreign Affairs of the German Federal Republic. The most interesting story was that of Reinhart H�hn, who, having escaped the death sentence and spent years practicing homeopathy under a pseudonym, went on to found the Akademie f�r F�hrungskr�fte der Wirtschaft (the Academy for Business Executives) at Bad Harzburg in Lower Saxony. By the time H�hn retired in 1972, around 200,000 German managers had passed through his institution; when he died, the number stood at 600,000. Professors at the school included other ex-SS officers, such as Six and Justus Beyer.

Bad Harzberg taught a style of management by target derived from H�hn’s reforms to the military chain of command. Under this system, the superior officer demands that his subordinates achieve their prescribed objectives, but leaves them free to decide exactly how, intervening only in exceptional cases (management by exception). Regrettably, Chapoutot does not investigate the relationship of the Bad Harzberg technique to the management styles now practiced in the United States. But his narrative shows how these hands-off methods were initially a product of German military expansion, which sought to reconcile a massive administrative operation with a reduced workforce.

The Nazi theorists were famously hostile to law and rights, viewed as creations of inferior Judaic and Latin cultures (Commandments of the Bible and Roman law codes respectively), and foreign to the proud German spirit which claims freedom from legal obligations. As such, they had a deep-rooted distrust of the state as a guarantor, responsible for the enforcement of law. The state was rather seen as a codified, ossified body which obstructs the flexibility and agility necessary for the expansion of Lebensraum. Nazis always talked of Reich (empire), never of Staat (state). Whereas Carl Schmitt saw states as bulwarks of political order, Best developed the idea of a V�lkische Gro�raumordnung (popular order of the Great Space), in which the superior races would create zones of domination around themselves without fear of any normative restriction. Power was the only all-embracing source of political order. Aside from peoples (not, as per Schmitt, states), there existed no other normative points of reference that could be counterposed to the regime established by National Socialism.

For H�hn and his contemporaries, the state is unable to cope on its own when faced with the huge multiplication of tasks and responsibilities entailed by imperial expansion. It was precisely for this reason – to deal with re-armament, war preparations and the administrative challenges posed by the occupation of Europe – that para-state Nazi organizations began to surface, starting with the SS: a ‘private’ police force of 915,000 belonging to the party (even if Nazis always preferred to speak of a Bewegung – a movement – rather than a party). Likewise, Organisation Todt was born as a para-state company and ultimately employed 1.4 million foreign workers to meet civil and military engineering demands during the war. The state thus became one tool among many for achieving the Nazis’ domestic and overseas objectives.

H�hn believed that ‘legal theory has created an illusion, attributing to the state an “invisible personality”, transforming it in a perennial quest for sovereignty’, whereas in reality the state is nothing but an ‘“apparatus” at the service of power’, a tool which ‘the Nazi movement has captured, and to which it has ascribed other duties.’ In a chapter for the edited volume Grundfragen der Rechtsauffassung (Basic Questions for the Conception of Right), he elaborated on this argument: ‘The state is no longer the supreme political entity… It is rather an entity which limits itself to the execution of tasks assigned to it by the leadership (F�hrung), which operates in the service of the people. In this sense, the state is no more than a simple instrument . . . [to fulfill] the objectives it is assigned’.

It is this subordination of the state to externally-imposed targets and assignments that links H�hn’s theory to contemporary neoliberalism. Contrary to popular belief, neoliberals don’t seek to destroy the state; they know full well that without state there is no market. Rather, they want to invert the relationship of power between the market and the state. Not a market in the service of the state, but a state in the service of the market. Just as for H�hn the state is merely a mechanism equipped to achieve certain ends, so too for neoliberalism the state is a company that serves other companies – an entity that provides a service to be assessed in terms of the parameters of private enterprise (profitability, flexibility, best practices, benchmarking). None of this prevents a microscopic, pervasive control of citizenry, nor does it necessarily threaten the ability to stifle dissent. Just because war is outsourced to contractors (private mercenaries, that is to say) doesn’t mean it is less bloody, or lethal – or ‘total’.

The idea these Nazis passed down to us, then, is that of a heteronomous state, subordinated to external functions, designed to obey a logic which lies outside of it (and comes from a party or a company). This reverses the conventional wisdom. Totalitarianism doesn’t consist in enslavement by an omnipotent state; it rather wishes to impose a regime in which the state itself is enslaved as an instrument of an extrinsic omnipotence. A theory of management born to facilitate the advance of the Panzerdivisionen came to resemble the neoliberal project. We are thus able to resolve the Pinochet paradox, in which a brutal dictatorship violently imposes the free market. But if we were to think beyond 1973, it would be interesting to dwell for a moment on Paul Bremer’s 100 Orders, formulated in 2004 with the objective of instituting a neoliberal regime in Iraq, at the time occupied by the US Armed Forces. As Wendy Brown explains in Undoing the Demos (2015),

These mandated selling off several hundred state-run enterprises, permitting full ownership rights of Iraqi businesses by foreign firms and full repatriation of profits to foreign firms, opening Iraq’s banks to foreign ownership and control, and eliminating tariffs […] At the same time, the Bremer Orders restricted labor and throttled back public good and services. They outlawed strikes and eliminated the right to unionize in most sectors, mandated a regressive flat tax on income, lowered the corporate rate to a flat 15 percent, and eliminated taxes on profits repatriated to foreign-owned businesses.

quote:

Op zondag 24 oktober 2021 06:02 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Goh, D66 en VVD hebben meer met het nazisme gemeen dan dat je op het eerste gezicht wellicht zal verwachten. Over het boek Libres d’ob�ir. Le management, du nazisme � aujourd'hui van Johann Chapoutot waarin hij uitlegt dat een type “management” dat door de nazi's in de vorige eeuw werd ingezet is geadopteerd door de neoliberalen van tegenwoordig.
[..]
https://newleftreview.org/sidecar/posts/rule-by-target

quote:

Scheuren in de Europese zorg

Covid versus consultants

In landen met meer marktwerking in de gezondheidszorg blijkt de sterfte door Covid-19 hoger dan in landen waar de zorg vooral een publieke zaak is. Toch blijft de EU bij het primaat van ‘kosteneffici�ntie’.

Rutger van der Hoeven

10 november 2021

Italianen weten dat hun land niet erg effici�nt bestuurd wordt en dat er een stuk of duizend dingen beter kunnen aan hoe hun land werkt. Maar een troost was de zorg. Als je ziek werd, wisten Italianen, konden zij in ieder geval vertrouwen op een van de beste gezondheidszorgsystemen ter wereld. En toen kwam Covid-19.

Uitgerekend in Lombardije, het rijkste deel van het land, werden de met hoogopgeleid personeel en nieuwe technologie gezegende ziekenhuizen overrompeld door de zieken, en werden eerste-hulpzalen met kunst- en vliegwerk omgebouwd tot ic-afdelingen. In een van de donkerste momenten van de pandemie moest in Bergamo, waar het ziekenhuis in 2012 was gemoderniseerd en heropend, een colonne legertrucks de doden afvoeren naar andere regio’s voor crematie. Was dat pure pech door de hoge aantallen infecties, of droegen keuzes en beleid bij aan het drama dat zich in Noord-Itali� voltrok?

Dat Itali� minder aan zorg is gaan uitgeven in de aanloop naar de coronacrisis is een vaststaand feit. ‘Over de afgelopen twee decennia heeft de Italiaanse gezondheidszorg voortdurende bezuinigingen gekend’, stelde een wetenschappelijke studie deze lente vast. ‘Een salarisplafond leidde bijvoorbeeld tot een verschraling van de vaardigheden van ziekenzorgpersoneel, en financi�le reddingsplannen resulteerden in bepaalde regio’s tot vermindering van ziekenhuiscapaciteit en vastlopen van personeelsverloop.’ Maar is er verband tussen de overrompeling van de ziekenhuizen en die bezuinigingen? De studie concludeert voorzichtig dat de bezuinigingen ‘weliswaar financi�le stabiliteit hebben gegarandeerd, maar een aantal negatieve en onbedoelde effecten kunnen hebben gehad’.

Dat is rijkelijk vaag geformuleerd. Twee rapporten die over dit onderwerp gaan, spreken duidelijker taal. Een daarvan is van UNDP, de organisatie van de Verenigde Naties voor economische ontwikkeling. Eerder dit jaar vergeleek UNDP de coronarespons van verschillende landen, en concludeerde dat de welvaart van een land niet bepalend was voor een succesvolle respons op de coronacrisis. Het rapport prees bijvoorbeeld de aanpak van Senegal, dat ook al door het blad Foreign Policy op nummer twee was gezet van de wereldwijde ranglijst voor ‘corona-effici�ntie’ (na Nieuw-Zeeland). In plaats van de hoeveelheid geld die aan gezondheidszorg wordt besteed, wees het rapport de middelen en slagkracht van overheden aan als bepalende factor voor een succesvolle coronarespons. Een conclusie: ‘In bepaalde ontwikkelde landen heeft de uitholling van de publieke sector, door het uitbesteden van taken en door privatisering, de respons op de pandemie gehinderd.’

Die conclusie bouwde voort op een statistisch onderzoek dat UNDP vorig jaar al uitvoerde naar sterfte door Covid-19 in het eerste half jaar van de pandemie. Dat onderzoek zette de gegevens van 147 landen tegenover elkaar, en constateerde een verband tussen de mate van privatisering van de gezondheidssector van een land en de sterfte door Covid-19. In landen waar er relatief meer priv�-geld werd uitgegeven aan gezondheidszorg (en waar het aandeel van publiek geld in de totale uitgaven aan zorg dus lager was) hield het coronavirus erger huis. ‘We concluderen dat een toename van tien procent in particuliere uitgaven aan gezondheidszorg correleert met een 4,9 procent toename in Covid-19-gerelateerde mortaliteit’, schreven de onderzoekers.

Dit sluit aan op andere wetenschappelijke studies uit Itali�. Een daarvan wees gebrekkige co�rdinatie tussen geprivatiseerde instellingen in Europese landen aan als een van de factoren die een goede coronarespons tegenwerkten. Een andere studie stelde vast dat Lombardije ‘in Itali� een voorloper was van privatisering en marktwerking in gezondheidszorg’, en dat dit ‘dramatische consequenties heeft gehad voor het beheersen van de noodsituatie’.

Deze conclusies uit Itali� en uit het rapport van UNDP worden verder onderbouwd door een tweede rapport dat dit jaar in kaart probeert te brengen welke effecten marktwerking en bezuinigingen in de zorg hebben gehad voor de coronarespons in Europa. Dat onderzoek werd uitgevoerd door Corporate Europe Observatory (CEO), een ngo die de invloed van bedrijfslobby’s in Brussel probeert bloot te leggen. Onder de titel When Markets Become Deadly legt CEO bewijs naast elkaar dat optelt tot de conclusie dat ‘uitbesteden van taken en particuliere voorziening van gezondheidszorg de capaciteit van EU-landen om effectief op Covid-19 te reageren significant heeft ondergraven’.

Hoofd onderzoek is de Belg Olivier Hoedeman. Hij legt de bevindingen vanuit Brussel uit. ‘Gezondheidszorg verschilt tussen Europese landen, er zijn landen waar ziekenhuizen en ouderenzorg honderd procent publiek worden gefinancierd, sommige landen met veel priv�-geld in de zorg, zoals Groot-Brittanni� en Itali�, en de andere landen daar tussenin. Maar in vrijwel alle landen is er in de vijf � tien jaar voor de pandemie bezuinigd op gezondheidszorg in het algemeen en ouderenzorg in het bijzonder. Dat leidde in die landen tot onderbezetting in zorginstellingen en ziekenhuizen, en leidde vrijwel overal tot een daling van het aantal ziekenhuisbedden.’

Met name in landen die tijdens de Europese schuldencrisis van de jaren na 2009 financieel in de problemen kwamen, is er bovendien geprivatiseerd in de gezondheidszorg. Met als gevolg onder meer een vermindering van ic-capaciteit. ‘In die landen zijn er bewuste verschuivingen geweest van publieke naar priv�-uitgaven, vanuit de overtuiging dat de particuliere sector effici�nter en dus goedkoper is’, zegt Hoedeman.

De gevolgen daarvan gaan verder dan cijfers op de rekening. ‘Particuliere fondsen hebben andere prioriteiten dan publieke, en zij leggen zich toe op gezondheidszorg waar de winstmogelijkheden het grootst zijn’, zegt Hoedeman. ‘Intensive care is zo’n gebied waar investeerders weinig winstkansen zien. Priv�-ziekenhuizen hebben daarom over het algemeen minder ic-bedden. Dat was in Spanje en Itali� duidelijk te zien: daar was het aantal ic-bedden in bepaalde regio’s behoorlijk gedaald in de jaren voor de crisis. Dat bleek rampzalig te zijn in de eerste maanden van de pandemie.’

Het toelaten van marktwerking en van particuliere investeerders in de gezondheidszorg is een zaak van de landen zelf, maar ook van Europees beleid. Europese landen die financi�le steun nodig hadden uit Brussel kregen die pas na afspraken over hervormingen in bepaalde sectoren van hun economie – vaak in de financi�le sector, maar ook in sectoren waar veel publiek geld naartoe gaat, waaronder de gezondheidszorg. Leidend daarbij was het idee dat overheidsuitgaven omlaag kunnen worden gebracht terwijl toch een bepaalde minimumstandaard van zorgkwaliteit wordt behaald – ‘cost efficiency’ in jargon. Het is de Europese Commissie officieel verboden om een voorkeur uit te spreken voor publieke of particuliere oplossingen in economische zaken, maar niettemin is de voorkeur van opeenvolgende Commissies voor marktwerking en kosteneffici�ntie al twintig jaar overduidelijk.

Volgens onderzoek van CEO heeft deze hang naar marktwerking in de zorg zich tijdens de coronacrisis versterkt. ‘Partijen die lobbyen voor meer marktwerking en privatisering in de gezondheidszorgsector hebben een permanente dialoog met de Europese Commissie. Die dialoog is verdiept tijdens de coronacrisis’, zegt Hoedeman. ‘Bedrijven en lobbyorganisaties zoals Business Europe hebben heel regelmatig intensief overlegd met leden van de Commissie over wat de beste coronastrategie zou zijn. Bedrijven hadden dus directe toegang tot de besluitvorming. Dat de Commissie advies inwint is logisch. Ze heeft een klein ambtenarenapparaat, heeft daarom maar beperkte interne kennis en zoekt daarom terecht extern advies. Maar dat is in dit geval wel bij partijen waarvan we weten dat hun recept altijd is: meer marktwerking.’

Het opvallendst vindt Hoedeman in dit opzicht de rol van consultancybureau McKinsey. ‘McKinsey is in 2020 naar de Commissie gestapt om pro bono mee te helpen aan de Europese coronastrategie, en de Europese Commissie is daarmee akkoord gegaan’, zegt hij. ‘Dat is aan de ene kant lovenswaardig, maar aan de andere kant is McKinsey een heel belangrijke speler in de zorgsector in verschillende Europese landen, en voor regeringsstrategie�n in die sector. In landen waar zij veel invloed hebben, zoals Engeland, was hun advies altijd: meer marktwerking, meer privatisering. Daarin zijn zij niet belangeloos. Als McKinsey in de coronatijd Europese landen meer richting marktwerking in de gezondheidszorg duwt betekent dat voor dat bedrijf in de toekomst veel contracten voor advies over de uitvoering daarvan in verschillende landen.’

Toen de Europese Commissie geen openheid over die contacten gaf, heeft CEO verschillende Wob-verzoeken gedaan. ‘Wij willen inzage in het contact tussen de Commissie en McKinsey. Maar de Commissie bleef dat eindeloos geheim houden. We hebben daarom voor alle e-mails en overleggen die er zijn geweest Wob-verzoeken gedaan. Na een jaar traineren hebben we nu een set documenten gekregen, maar heel veel daarvan is weggelakt. Het lijkt erop alsof de Commissie iets hierover liever geheim wil houden.’

Het belang daarvan gaat verder dan vaststellen of McKinsey, lobbyorganisaties en de Europese Commissie alles zuiver hebben gedaan. Ten eerste omdat de Europese Commissie over 750 miljard euro aan steungeld mag beslissen dat aan landen wordt uitgekeerd via het EU Recovery Fund. Dat fonds, dat Europese landen moet helpen om te herstellen van de schade door het coronavirus, kwam er na een bittere strijd onder de lidstaten. Nederland eiste dat het geld alleen zou worden uitgekeerd als landen eerst een investeringsplan opstelden met daarin de belofte van structurele hervormingen in hun land. De Europese Commissie moet deze plannen goedkeuren voor het geld wordt vrijgemaakt. In de plannen die er nu liggen (alleen Nederland heeft zelf nog geen plan ingeleverd, een half jaar na de deadline) zitten vaak ook hervormingen van de gezondheidszorgsector.

Dat is op zich niet slecht, alleen is het wel van belang dat die hervormingen niet achterhaalde doelen dienen. Als post-corona-studies uitwijzen dat geprivatiseerde zorg een slechtere respons op een pandemie betekent, en dus heeft gezorgd voor onnodig veel doden, maatschappelijke ontwrichting en hogere kosten, dan moet die les centraal staan in een herstelplan na die pandemie. Zeker voor de Europese Commissie, die graag de term ‘science driven’ gebruikt als het om gezondheidszorg gaat. Maar dat lijkt hier niet het geval – de Commissie heeft deze inzichten in ieder geval niet omarmd, en lijkt nog steeds primair te sturen op kosteneffici�ntie.

De ori�ntatie van de Europese Commissie is ook belangrijk omdat de EU werkt aan een soort ‘Gezondheidsunie’, EU4Health. Daarover is nog veel onduidelijk, terwijl het cruciaal is welke lessen worden getrokken uit de coronapandemie. Daarover is de Commissie niet helder – ze komt niet verder dan kreten als dat gezondheidszorg moet worden ‘versterkt’. Een breed debat over de inhoudelijke ori�ntatie van EU4Health ontbreekt – net als een bredere discussie over de lessen van Covid-19 voor de gezondheidszorg in Europese landen, en hoe de Europese Commissie die moet ondersteunen. Zoals Olivier Hoedeman zegt: ‘Het is heel belangrijk dat de fundamentele vragen worden besproken welke gezondheidszorg we in Europa willen hebben, en welke lessen we trekken uit de ervaring van Covid-19. Dat debat is nog niet van de grond gekomen.’

quote:

'Nederland nog altijd grote speler voor brievenbusfirma's'

GISTEREN, 13:13

Nederland is nog altijd aantrekkelijk voor bedrijven en criminelen om belasting te ontwijken en geld te verhullen via zogenoemde brievenbusfirma's, ondanks de aanpak daarvan. Dat concludeert de Commissie Doorstroomvennootschappen in een advies aan het kabinet. De firma's beschadigen de reputatie van Nederland, terwijl ze economisch gezien weinig opleveren. De commissie dringt dan ook aan op verdere actie.

"Het duurt nog wel een paar jaar voordat we weten hoeveel invloed de eerdere aanpassingen tegen brievenbusmaatschappijen hebben gehad. Maar tot nu toe kunnen we zien dat Nederland nog steeds een grote speler is en de doorstroom door Nederland niet minder is geworden", zegt commissievoorzitter Bernard ter Haar.

In 2019 telde Nederland 12.400 brievenbusfirma's, met een waarde van zo'n 4500 miljard euro, 5,5 keer het bruto binnenlands product. Maar het levert nauwelijks extra banen op en ook de schatkist wordt er niet verder mee gevuld.

Reputatie van Nederland
Zo schat de commissie dat er 3000 tot 4000 banen bij zijn gekomen en is de betaalde belasting door de brievenbusfirma's nog geen 1 procent van de totale belastinginkomsten in Nederland. Vooral multinationals, die vaak een brievenbusfirma hebben op de Zuidas in Amsterdam, en hun belastingadviseurs zouden hier voordeel van hebben gehad.

"Dit staat volgens de commissie niet in verhouding tot de negatieve effecten voor andere landen en daarmee voor de reputatie van Nederland", schrijft de commissie. Want met het oprichten van brievenbusfirma's in Nederland wordt voornamelijk belasting in andere landen ontweken. Hoeveel die landen mislopen kan de commissie niet becijferen, maar vooral ontwikkelingslanden worden erdoor geraakt.

'Doorstroomland'
Volgens voorzitter Ter Haar is Nederland nog altijd het buitenbeentje als het gaat om de regels voor brievenbusmaatschappijen, en is het daarom aannemelijk dat bedrijven Nederland kiezen om een fiscaal voordeel te behalen.

Zo staat Nederland op de vierde plek van de index voor belastingparadijzen van Tax Justice Network. En daar komt de term 'Nederland doorstroomland' vandaan: het is geen belastingparadijs door de lage winstbelasting, maar doordat een groot deel van de wereldwijde buitenlandse investeringen door Nederland loopt. En dat is mogelijk, omdat lange tijd geen belasting daarover werd geheven.

En ook al heeft Nederland in vergelijking met andere landen al een aantal maatregelen genomen om belastingontwijking tegen te gaan, toch vindt de commissie dat er meer nodig is om bedrijven te ontmoedigen nog meer brievenbusfirma's in Nederland op te richten. Zo is het advies om belastingvoordelen weg te nemen waar het kan, zoals bij brievenbusfirma's met weinig personeel, en de administratieve kosten te verhogen.

Meer transparantie
Maar vooral klinkt de roep om meer transparantie. Landen moeten meer samenwerken, zodat de belastingautoriteiten erachter kunnen komen hoe bedrijven belasting ontwijken. Meer informatie-uitwisseling is volgens de commissie dan ook geboden.

En meer transparantie moet ook leiden tot het tegengaan van witwassen, want met een brievenbusfirma kunnen criminelen hun identiteit verhullen en verdoezelen waar hun geld vandaan komt. De commissie stelt daarom voor om het zogenoemde Ultimate Benifical Owner (UBO) register uit te breiden, waarmee achterhaald kan worden wat een bedrijf precies doet en met welk oogmerk.

Het eindrapport van de commissie wordt ook naar Brussel gestuurd, zodat de Europese Commissie het advies kan meenemen in de Europese wet- en regelgeving. Demissionair staatssecretaris Vijlbrief schrijft dat het nieuwe kabinet beslist of het advies ook daadwerkelijk tot strengere regelgeving zal leiden. Daarbij benadrukt hij dat ook naar de uitvoering, door bijvoorbeeld de Belastingdienst, moet worden gekeken voordat er iets wordt aangepast.

Wat is een brievenbusmaatschappij?
Een brievenbusmaatschappij wordt ook wel een 'doorstroomvennootschap' genoemd. Vooral rente, royalty's en dividend (winstuitkering) stromen als het ware door die maatschappijen en worden vervolgens doorgesluisd naar belastingparadijzen zoals de Bahama's of de Maagdeneilanden. In de periode van 2015 tot 2019 stroomde op die manier jaarlijks 170 miljard euro door Nederland.

Voorheen was een postadres voldoende om geld door te sluizen. Artiesten als The Rolling Stones en U2 hadden zo'n vennootschap en waren zo toch een beetje Nederlands. Maar die regels zijn aangescherpt en een bedrijf moet nu fysiek aanwezig zijn (fiscalisten noemen dat substance), zoals werknemers en een ingericht kantoor. Maar uit het onderzoek blijkt dat die strengere eisen bedrijven er nog niet van weerhouden om via Nederland belasting te ontwijken.

quote:

Op dinsdag 7 december 2021 04:39 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Bezitten levert in Nederland meer op dan werken en ondernemen. Dat krijg je als je de neoliberalen aan de knoppen laat draaien.
[ twitter ]

quote:

Op dinsdag 7 december 2021 09:09 schreef Jan_Onderwater het volgende:
Wil jij dan bezit gaan belasten? Leuk voor al die mensen met een eigen huis,

quote:

Op dinsdag 7 december 2021 13:04 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]
Die rekenen zich nu rijk over de ruggen van daklozen en flexhuurders.

quote:

Op dinsdag 7 december 2021 13:32 schreef Jan_Onderwater het volgende:

[..]
Decennia falend overheidsbeleid mbt woningbouw, en niet de schuld van mensen die in hun eigen huis wonen. Je moet de oorzaak van problemen aanpakken, niet de bijeffecten. Er moeten gewoon honderduizenden betaalbare woningen worden gebouwd, daar is een deltaplan voor nodig, niet een overheid die mensen weer eens extra gaat belasten en het geld in de algemene middelen dumpen om er weer leuke plannetjes mee uit te voeren of om te verdelen.
De financiering daarvan is eenvoudig, een NV opzetten die daarvoor leent uit de markt, er is kapitaal genoeg.

quote:

Op dinsdag 7 december 2021 14:19 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]
Al die huizenbezitters stemmen VVD vanwege de HRA. Dus de kapotte woningmarkt is wel hun schuld.

quote:

Op dinsdag 7 december 2021 14:19 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]
Al die huizenbezitters stemmen VVD vanwege de HRA. Dus de kapotte woningmarkt is wel hun schuld.

quote:

Op dinsdag 7 december 2021 14:29 schreef Jan_Onderwater het volgende:

[..]
HRA is niet de oorzaak van de problemen op de woningmarkt.

quote:

Op woensdag 8 december 2021 11:12 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]
Maar wel de reden dat mensen VVD blijven stemmen.

quote:

Op woensdag 8 december 2021 11:12 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]
Maar wel de reden dat mensen VVD blijven stemmen.

quote:

Weinig groei op conservatoria vanwege bezuinigingen muziekonderwijs

21 oktober '21

Conservatoria in Nederland hebben te maken met heel weinig groei van studenten uit eigen land. Dit komt naar eigen zeggen door de bezuinigingen op muziekscholen. Dat blijkt uit onderzoek van het televisieprogramma Zembla. Het aantal Nederlandse studenten op bijvoorbeeld het conservatorium in Maastricht is nog maar een derde ten opzichte van vijftien jaar geleden. Dit meldt 1Limburg.

De bezuinigingen op het muziekonderwijs is de oorzaak van de verschraling van het aantal muziekstudenten van het aantal Nederlandse conservatoriumstudenten. Dat vinden verschillende directeuren van conservatoria in Nederland. In 2011 kondigde voormalig staatssecretaris van Cultuur, Habe Zijlstra, bezuinigingen aan van zo’n 200 miljoen euro. Tien jaar later blijken die bezuinigingen verwoestend te zijn geweest voor muziekscholen.

Nederlandse studenten
Bij het conservatorium in Maastricht zorgt dit voor veel minder aanwas onder Nederlandse studenten. In 2017 was er nog 33 procent van de studenten afkomstig uit eigen land, nu ligt dat percentage op elf procent.

Beleid
“Je ziet natuurlijk, dat als er minder Nederlanders instrumenten gaan spelen, dat in de Nederlandse cultuur het ��n en ander gaat verdwijnen. Dat is een soort gevolg van beleid, waar niet heel goed over nagedacht is als je de muziekscholen laat verpauperen of opheft”, aldus George Wiegel, directeur van het Rotterdams Philharmonisch Orkest.

https://www.nationaleonde(...)muziekonderwijs.html

quote:

Europese Commissie wil Nederlandse brievenbusfirma's aanpakken

22 december 2021 14:24
Aangepast: 22 december 2021 15:23

De Europese Commissie presenteert vandaag een wetsvoorstel die het de duizenden Nederlandse brievenbusfirma's flink lastig kan gaan maken. Als de wet wordt aangenomen, moeten ze gaan bewijzen dat er geen geld wordt doorgesluisd en Europese belastingdiensten inzicht gaan geven in bedrijfsactiviteiten.

Nederland is met ruim 12.000 doorstroomvennootschappen een heus brievenbusparadijs. Van Pfizer, tot Bono en allerhande maffiabazen, wie een beetje geld heeft en daarover zo min mogelijk belasting wil betalen heeft er wel eentje, zegt voorzitter van de Belastingcommissie van het Europees Parlement Paul Tang...

quote:

Op donderdag 23 december 2021 05:32 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Ik hoop van harte dat dit wetvoorstel het haalt. Makkelijk zal dat niet worden omdat het VVD66-menstype er uiteraard alles aan zal doen om dat te blokkeren. Dit verdorven menstype vindt het immers enorm belangrijk dat de Zuidas advocaat jaarlijks zijn wagenpark kan uitbreiden, daar mogen ontwikkelingslanden best voor geplunderd worden.
[..]

quote:

Op donderdag 23 december 2021 08:33 schreef Jan_Onderwater het volgende:

[..]
Dit wetsvoorstel betekend niets meer of minder dat kleine landen in de EU (Nederland, Ierland) genaaid worden omdat zij hun aantrekkelijkheid verliezen tov de grote landen (Duitsland, Frankrijk) die aantrekkelijkheid met subsidies kopen.

quote:

Op donderdag 23 december 2021 05:32 schreef Bondsrepubliek het volgende:
De Europese Commissie presenteert vandaag een wetsvoorstel die het de duizenden Nederlandse brievenbusfirma's flink lastig kan gaan maken. Als de wet wordt aangenomen, moeten ze gaan bewijzen dat er geen geld wordt doorgesluisd en Europese belastingdiensten inzicht gaan geven in bedrijfsactiviteiten.

quote:

Op donderdag 23 december 2021 05:32 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Ik hoop van harte dat dit wetvoorstel het haalt. Makkelijk zal dat niet worden omdat het VVD66-menstype er uiteraard alles aan zal doen om dat te blokkeren. Dit verdorven menstype vindt het immers enorm belangrijk dat de Zuidas advocaat jaarlijks zijn wagenpark kan uitbreiden, daar mogen ontwikkelingslanden best voor geplunderd worden.
[..]

quote:

Op donderdag 23 december 2021 08:33 schreef Jan_Onderwater het volgende:

[..]
Dit wetsvoorstel betekend niets meer of minder dat kleine landen in de EU (Nederland, Ierland) genaaid worden omdat zij hun aantrekkelijkheid verliezen tov de grote landen (Duitsland, Frankrijk) die aantrekkelijkheid met subsidies kopen.

quote:

Op donderdag 23 december 2021 10:40 schreef Hanca het volgende:

[..]
Je weet dat een kabinet met VVD en D66 heel erg bezig is geweest met de aanpak van brievenbusfirma's?

Maar goed, het is natuurlijk prima als naast het Nederlandse kabinet ook de EU daar mee bezig is.

quote:

Op donderdag 23 december 2021 10:31 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]
Maar brievenbus-landen naaien nu hun buren en ontwikkelingslanden met hun belasting ontwijkende constructies.

quote:

Op donderdag 23 december 2021 10:43 schreef VoMy het volgende:

[..]
Gelachen, want 'grote' landen kopen hun aantrekkelijkheid niet met subsidies, '

quote:

Op donderdag 23 december 2021 12:32 schreef Jan_Onderwater het volgende:

[..]
Tesla werd een dik miljard beloofd voor de fabriek in Brandenburg
Intel shopt op het moment ook en wil miljarden aan subsidie.

quote:

Op donderdag 23 december 2021 10:40 schreef Hanca het volgende:

[..]
Je weet dat een kabinet met VVD en D66 heel erg bezig is geweest met de aanpak van brievenbusfirma's?

quote:

AANGEPAST MA 22 NOVEMBER, 14:52

'Nederland nog altijd grote speler voor brievenbusfirma's'

Nederland is nog altijd aantrekkelijk voor bedrijven en criminelen om belasting te ontwijken en geld te verhullen via zogenoemde brievenbusfirma's, ondanks de aanpak daarvan. Dat concludeert de Commissie Doorstroomvennootschappen in een advies aan het kabinet. De firma's beschadigen de reputatie van Nederland, terwijl ze economisch gezien weinig opleveren. De commissie dringt dan ook aan op verdere actie...

quote:

Op vrijdag 24 december 2021 13:03 schreef Bondsrepubliek het volgende:

[..]
[..]

quote:

OVT
OVT
VPRO02 januari 2022 10:00 - 12:00
“Bescherm jezelf, bescherm elkaar, en bescherm de vrijheid die we met elkaar op het virus te herwinnen hebben.” Zo sprak Hugo de Jonge 14 december in een corona-persconferentie. Met die uitspraak presenteerde hij onze worsteling met corona als een vrijheidsstrijd, waarin het vaccin ons belangrijkste wapen vormt.

De term ‘vrijheid’ valt sinds het begin van de coronacrisis bijna constant. Maar wat bedoelen we er eigenlijk mee? Wat legt de coronacrisis bloot over hoe we over vrijheid denken, en hoe helpt of hindert ons vrijheidsbegrip ons in deze pandemie, die nu al bijna twee jaar duurt?

Daar gaan we het over hebben met politiek historicus Annelien De Dijn, schrijver van Vrijheid, Een woelige geschiedenis. En met Kasper C. Jansen, bekend van de YouTube-serie De Snijtafel, waarin hij voornamelijk tv-programma’s fileert en analyseert. Hij poneerde in een essay in de Volkskrant dat de coronacrisis een voedingsbodem is gebleken voor een geperverteerd vrijheidsbegrip, dat hij 'libercynisme' noemt.

quote:

Op maandag 3 januari 2022 18:24 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Boeiende radio over het begrip vrijheid. De individualistische benadering van dat begrip is nu dominant. De democratische benadering waarin het algemeen belang is gewaarborgd delft het onderspit. Dat werkt polarisatie in de hand waardoor de democratie gevaar kan lopen. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde populistische leiders die zijn opgekomen. Nu kun je mensen die stemmen op populisten wel veroordelen maar hoe kan het dat zoveel mensen ontevreden zijn en daarom voor de extremen kiezen. Dat komt door beleid dat is uitgerold door het VVD66-menstype waarin weinig aandacht meer is voor het algemeen belang. VVD66 is een partij met de D van democratie in de naam maar met hun interpretatie van vrijheid maken ze ironisch genoeg de democratie juist kwetsbaarder.
[..]
https://www.nporadio1.nl/(...)tekenis-van-vrijheid

quote:

Op maandag 3 januari 2022 19:25 schreef Tomatenboer het volgende:

[..]
Goed stuk over hoe oppervlakkig het begrip vrijheid tegenwoordig door het gros van de bevolking wordt opgevat.

De vrijheid om een terrasje te pakken, de vrijheid om lekker te kunnen winkelen, de vrijheid om zonder belemmeringen geld te kunnen verdienen, tegenover het algemene belang.

quote:

Waarom socialisme juist nu een kans verdient

Veel jongeren voelen zich genaaid door het systeem. Onder het motto "alles moet beter" eisen zij radicale verandering. Is old-fashioned links terug van weggeweest?

Veerle Klok - 07 Januari 2022 - Illustratie: Job Claassen

Na de val van de Berlijnse muur leek de kous af voor het communisme wereldwijd. Toch grijpt een groeiend aantal mensen, vooral jongeren, naar communistische of socialistische theorie�n om de problemen van vandaag de dag te duiden. Oplossing voor de woningcrisis? Onteigenen en collectiviseren. Oplossing voor armoede? De rijken laten betalen en een universeel basisinkomen.

Zo werd het boek Kapitaal en ideologie een tijdje terug een bestseller. Hierin stelt Thomas Piketty voor om jongeren ruim een ton te schenken en erfbelastingen gigantisch te verhogen. En vorig jaar werd BIJ1 ons parlement ingestemd. Een kleine, nieuwe partij die radicaal voor gelijkwaardigheid strijdt. Socialistisch gedachtegoed wint in Nederland aan terrein.

Weerstand is er niettemin. SP royeert leden uit hun voormalige jongerenbeweging ROOD, omdat ze lid zijn van communistische groepen. Later belanden de jongeren in de systemen van de AIVD gericht op terrorismebestrijding.

Ook in veel complottheorie�n is het communisme springlevend. De Great Reset van het World Economic Forum zou bedoeld zijn om ieders bezit af te nemen en een nieuwe communistische, totalitaire superstaat af te dwingen. Dit soort complottheorie�n presenteren het communisme als het grootste gevaar voor de vrije samenleving die wij nu kennen.

Gebrekkig kapitalisme
Toch zien velen communistische theorie als mogelijke oplossing voor veel problemen van nu. Cultuurfilosoof Thijs Lijster schreef er een boek over. In Verenigt U! Arbeid in de 21e eeuw kijkt hij met het originele Communistisch Manifest in zijn achterhoofd naar het heden. Wat zouden Marx en Engels, de grondleggers van het communisme, zeggen over de problemen van 2021?

‘Steeds meer mensen zien dat de alledaagse problemen met elkaar samenhangen,’ zegt Lijster. ‘De woningnood, de klimaatcrisis, tekorten in het onderwijs, maar ook racisme… Alles komt voort uit hetzelfde systeem dat draait op exploitatie en marktwerking. Het kapitalisme staat centraal in veel van al deze problemen.’

Vooral jongeren voelen het: dit systeem is zowel economisch als ecologisch niet duurzaam. Het kapitalisme werkt niet zo goed voor jongeren als voor de generaties boven hen. Er moet nagedacht worden over andere systemen en zo komen ze al gauw bij Marx terecht, die als een van de eersten fundamentele kritiek leverde op het kapitalisme. Jongeren zien misschien als eerste nieuwe generatie de theorie�n over communisme los van de gruweldaden die in de naam van het communisme zijn uitgevoerd.

‘Ga een generatie terug en er rust een soort banvloek op het communisme,’ zegt Lijster. ‘Voor velen staat het communisme gelijk aan massamoord en autoritaire regimes.’ Volgens Lijster is het dan ook geen kwestie van het verdedigen van Stalin of het goedpraten van de gruwelen van communisme in het verleden, maar wel een kwestie van leren van de fouten en met een open blik kijken naar de theorie. ‘We moeten nadenken over alternatieve systemen, anders dan kapitalisme. Dat zou het socialisme kunnen zijn, maar dan moeten we ons wel verenigen.’

We zijn allemaal een beetje kapitalist
Maar wie moeten zich dan verenigen? Volgens Lijster is dat niet zo duidelijk als in 1848. Toen schreven Marx en Engels: ‘Proletari�rs aller landen: verenigt u!’ Het proletariaat was de (industri�le) arbeidersklasse, de klasse zonder bezit. In de context van de industri�le revolutie was het een vrij homogene groep van arme fabrieksarbeiders die zich zouden verenigen tegen de bezittende, kapitalistische klasse (de bourgeoisie).

Die tweedeling is anno 2021 minder vanzelfsprekend. Een journalist met een eigen laptop bezit zelf productiemiddelen: de laptop. In 2021 werkt echt niet de hele arbeidersklasse in fabrieken. ‘In zekere zin zijn we allemaal een beetje kapitalist geworden,’ zegt Lijster. ‘In ieder geval de westerse wereld waar we, gewild of ongewild, via pensioenfondsen of spaarrekeningen investeren in productie.’

Wat verbindt de hedendaagse arbeidersklasse? Lijster ging op zoek en vond: onzekerheid.

Het proletariaat van nu
Er is een groeiende groep mensen die niet zeker is of ze volgende maand nog geld verdienen. Denk aan creatieve ZZP’ers, fietsbezorgers van Deliveroo of horecapersoneel met flex- of nulurencontracten. Maar ook gastarbeiders uit Polen, fabrieksmedewerkers in Bangladesh, de Nederlandse thuiszorg en eigenlijk iedereen zonder een vast contract of aandelen. Lijster schrijft: ‘de permanente onzekerheid van de bevolking is gunstig voor de heersende klasse, omdat werknemers bereid zijn te werken voor minder geld en anderen zien als concurrent in plaats van lotgenoot.’

De nieuwe arbeidersklasse wordt ook wel het ‘precariaat’ genoemd, van precair: de kwetsbare klasse. Het precariaat is omvangrijk, divers en zich vaak niet bewust van zijn eigen klasse. Ze zien andere precairen als versterking van hun onzekerheid; als bedreiging. Volgens Lijster spinnen populistische en rechts-conservatieve politici hier hun garen bij, want je wijst makkelijker een asielzoeker aan als bedreiging voor de werkgelegenheid, dan flitskapitaal of een flexcontract.

Wat er ontbreekt, is klassenbewustzijn. Het besef dat het flexcontract van de westerse horecamedewerker niet de schuld is van de arbeidsmigrant, maar dat beiden worden uitgebuit.

Een groot verlangen naar zekerheid
Er ligt een verantwoordelijkheid voor de linkse partijen om ook rechts-nationalistische stemmers bewust te maken van de klasse waarin zij zitten, meent Lijster. ‘Het is de angst of er wel voor je gezorgd gaat worden en of je wel in je levensonderhoud kunt voorzien. Dat geldt voor zowel links als nationalistisch rechts.’ Bij links gaat het over een gelijke economische verdeling tussen boven- en onderklasse. Bij nationalistisch rechts gaat het over opgenomen worden in een veilige nationale gemeenschap. ‘Het komt beide neer op een verlangen naar zekerheid.’

Belangrijk is volgens Lijster ook dat linkse partijen zien dat woorden als ‘vrijheid’ en ‘democratie’ zijn gekaapt door partijen als de VVD: want hoe democratisch is een land waarin de elite zoveel macht heeft? En hoe vrij zijn we als een deel van de samenleving geknecht is door de uitbuiting van anderen?

Uiteindelijk gaat het er volgens Lijster om dat zowel links als nationalistisch rechts inziet dat vooral de economische elite en de heersende macht profiteren van dit systeem. Een systeem dat steeds minder zekerheid biedt, rijkdom meer beloont dan arbeid en daardoor alleen maar ongelijker wordt.

Tijd voor een revolutie?!
Een systeemverandering is nodig, maar hoe? Blijven we praten en polderen of moeten we met de hooivorken naar Den Haag? ‘Als je kijkt naar de klimaatcatastrofe is er inderdaad niets minder dan een revolutie nodig. Maar tegelijkertijd lijken we daar verder dan ooit vandaan. Bovendien zijn mensen wereldwijd afhankelijk van de infrastructuur van het kapitalisme. Het plotseling stopzetten of ontmantelen daarvan zou vandaag de dag een humanitaire ramp betekenen,’ geeft Lijster toe.

Daarnaast is de macht tegenwoordig niet gecentreerd zoals vroeger bij het Winterpaleis in Rusland, het toneel voor de communistische Oktoberrevolutie in 1917. Je hebt tegenwoordig niet zomaar ‘de macht’ op het moment dat je het Parlement hebt, zo stelt Lijster. ‘Ik moet gelijk denken aan de bestorming van het Capitool… Dan zit je met je bizon-hoed in The Oval Office, en dan?’ De macht is in de westerse wereld als een soort netwerk verdeeld: inderdaad het parlement, maar ook de EU, de lobbygroepen en de multinationals bezitten veel macht. Met een bestorming ben je er nog niet.

Een revolutie is volgens Lijster - wellicht tot teleurstelling van veel jongeren - dus niet de beste optie. Volgens Lijster moeten we ons verenigen en terrein uitbouwen. Minder kapitalisme, meer sociale zekerheid, meer socialisme. Inderdaad, een democratisch socialisme dus. Wel moeten we de idee�n van het communisme niet schuwen, zegt Lijster. Het waren immers Marx en Engels die aan het eind van het Manifest al een paar concrete maatregelen beschreven die nog altijd actueel zijn.

Progressieve belasting, de afschaffing van het erfrecht, het collectiviseren van banken en grondeigendom en gratis onderwijs. In 2021 zou Lijster eraan toevoegen: een betekenisvol leven met zekerheid van wonen op een leefbare planeet, waar je niet wordt achtergesteld op grond van wie je bent of waar je vandaan komt. Kortom, een zowel politiek-economische als culturele verandering. ‘We hebben veel terrein te winnen.’

Socialisme, communisme of sociaaldemocratie
Socialisme en communisme hebben geen eenduidige betekenis en worden vaak door elkaar gebruikt. Om het simpel te houden: socialisme en communisme hebben als kernconcept een collectief eigendom van productiemiddelen. Alles is van iedereen, burgers zijn gelijk en sociale rechtvaardigheid en solidariteit staan hoog in het vaandel.

Socialisme kan worden gezien als parapluterm waar o.a. communisme, Marxisme en sociaaldemocratie verschillende sub-ideologie�n van zijn.

quote:

Nederland brievenbusland

18 januari 2022 13:33

Begin deze maand zond de NPO de controversi�le documentaire Nederland Fraudeland uit, een kans op een uniek kijkje achter de schermen bij de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD).

Tijdens een grootschalig fraudeonderzoek naar een sushi-keten zie je hoe een FIOD-team werkelijk alles uit de kast trekt om de vermeende fraude aan het licht te brengen: telefoontaps, geheime camera's, incognito restaurantbezoek, het inhuren van Chinese tolken, niets is te gek.

Heel goed natuurlijk, tot het uiterste gaan om misgelopen belastingopbrengsten op te sporen en indien mogelijk terug te vorderen. Want, zo stelt de FIOD terecht, van fraude is altijd iemand de dupe. En bij de FIOD-zaken over belastingontduiking is dat vaak de brave Nederlandse belastingbetaler.

Maar ook van belastingontwijking, het legale tweelingbroertje van belastingontduiking, is altijd wel iemand de dupe. Bij ontwijking sluizen internationale bedrijven hun elders verdiende geld door naar zogenaamde belastingparadijzen, om op die manier zo min mogelijk belasting te hoeven betalen. Dit kan door de gunstige wet- en regelgeving in die belastingparadijzen.

Een aanzienlijk deel van deze belastingontwijking betreft activiteiten in ontwikkelingslanden, bijvoorbeeld grondstofwinning in Afrika. De gedupeerden zijn dus vaak de inwoners van ontwikkelingslanden. En laten deze landen de belastingopbrengsten nou juist keihard nodig hebben om te investeren in publieke voorzieningen als wegen, scholen en ziekenhuizen.

Maar omdat ontwijking zich in het net-legale schemergebied van de wet bevindt, houdt de FIOD zich hier niet mee bezig. Publiek geld verdwijnt op deze manier dus in de zakken van de aandeelhouders van grote belastingontwijkende bedrijven, met mondiale welvaartsschade tot gevolg.

Je zou denken dat je als land niet te boek wilt staan als medeplichtige bij benadelen van arme en kwetsbare mensen. Sinds enige tijd is de Nederlandse regering ook tot die conclusie gekomen.

Nederland is van oudsher een notoir belastingparadijs, maar wekt al vele jaren de indruk volop in de weer te zijn hier verandering in te brengen. Er zijn een paar jaar geleden maatregelen aangekondigd die volgens het vorige kabinet 'vaak verder gaan dan de internationale standaard'.

Klinkt goed, dat zal dan wel betekenen dat Nederland inmiddels belastingparadijs af is?

Niet bepaald. Nederland blijkt ook deze keer weer een land van meer woorden dan daden. Volgens het onlangs verschenen rapport van de Commissie Doorstroomvennootschappen telde Nederland eind 2019 nog altijd meer dan 12.000 (!) brievenbusfirma's; lege bedrijven met enkel een adres in Nederland, maar verder zonder activiteiten en werknemers.

Ook stond Nederland afgelopen jaar gewoon weer op plek vier in de wereldwijde ranking van belastingparadijzen van het Tax Justice Network. Nederland hanteert dus nog steeds een dubbele belastingmoraal: de urgentie die spreekt uit de FIOD-aanpak aangaande belastingontduiking is totaal niet terug te vinden bij de bestrijding van belastingontwijking. Inwoners van ontwikkelingslanden doen er kennelijk niet toe.

Toegegeven, het effect van een aantal ingevoerde maatregelen is nog niet volledig zichtbaar in de cijfers van 2019. Maar de Commissie Doorstroomvennootschappen concludeert tevens dat er 'geen grond is voor de verwachting dat doorstroomactiviteiten via Nederland op een structureel neerwaarts pad zijn beland'.

Er valt voor het nieuwe kabinet dus nog flink wat recht te zetten. Het is dan ook een fikse tegenvaller dat het regeerakkoord belastingontwijking slechts twee keer zijdelings noemt: een keer over het bestrijden van ontwijking in Europees verband en een keer binnen een algemene opsomming over lastenverhoging als prikkel tegen ongewenst gedrag.

Hier spreekt niet bepaald de ambitie uit die je zou verwachten na alle beloftes over meer transparantie en de recente ophef over de dividendbelasting, bij uitstek thema's die raken aan belastingontwijking.

Ondertussen moeten nieuwe plannen van de Europese Commissie ervoor zorgen dat het per 2024 lastiger wordt voor brievenbusfirma's. Maar het kabinet zou hier niet op moeten wachten. Als voornaamste belastingparadijs binnen de EU zou Nederland zich verplicht moeten voelen zo snel mogelijk de aanbevelingen van de Commissie Doorstroomvennootschappen voor meer transparantie (inclusief uitgebreidere jaarrekeningen) te implementeren.

Want je kan deze ontwijkingsaffaire niet willen en wetens nog jaren laten voortduren.

Joeri de Wilde is econoom en werkt als beleggingsstrateeg bij Triodos Investment Management.

quote:

Het geheim van succes

20 januari 2022, sander schimmelpenninck

Vooral de plek waar je wieg stond, bepaalt of je vermogen hebt of niet, schrijft Sander Schimmelpenninck in de eerste column bij zijn serie 'Sander en de kloof'. En daar hebben we allemaal last van.

Artiesten, sporters en succesvolle ondernemers vertellen ons constant dat we alles kunnen worden, als we maar willen en in onszelf geloven. Op social media en op TV horen we dat succes en rijkdom een keuze zijn en ook dat jij jouw lot in eigen handen hebt. ‘Het geheim van succes’ en ‘het geheim van rijkdom’ wordt verkocht, alsof het een cursus breien betreft.

Het �chte geheim achter hun vermogen zal een groot deel van de rijken echter nooit willen vertellen: de hulp die ze van hun ouders hebben gekregen. Vraag de man op de straat hoe je rijk wordt, en hij zal zeggen: door hard te werken. Helaas klopt dat steeds minder; verreweg het grootste deel van al ons priv�vermogen bestaat uit geld waar niet voor gewerkt is. Via erfenissen bijvoorbeeld, of vermogenswinsten.

Waar veertig jaar geleden het grootste deel van ons vermogen bestond uit zelfverdiend vermogen, is dat nu andersom: of je vermogen hebt of niet, wordt vooral bepaald door waar je wieg stond. Het geheim van de rijken is dus vooral hun geweldige marketing, waardoor heel veel mensen denken dat zij het allemaal zelf hebben gedaan.

Het idee van de selfmade man en woman blijkt steeds vaker een sprookje: te mooi om waar te zijn. Niet alleen zijn het voor succes benodigde talent en intelligentie een kwestie van dom geluk, we leven ook nog eens in een tijd waarin het steeds moeilijker wordt om van een dubbeltje een kwartje te worden. Want het enkele bezit van talent en intelligentie is onvoldoende; het gaat vooral om de vraag of je de kans krijgt die te benutten.

Wat is er mis met een beetje ongelijkheid? Nou, niet zoveel, als deze ongelijkheid de uitkomst is van een eerlijke wedstrijd, waarin iedereen dezelfde kansen krijgt om te winnen. En ook nog een beetje omkijkt naar de verliezers, want die zijn altijd met meer. De wedstrijd is alleen niet meer eerlijk, omdat de winnaars hun voorsprong doorgeven aan de volgende generatie.

Het succes van de ouders voorspelt anno 2021 in hoge mate het succes van de kinderen. Vermogende ouders kunnen hun kinderen op onoverbrugbare afstand zetten door hen priv�onderwijs te bieden, gezonder te laten leven, en enorme schenkingen te doen, zodat zij hun volwassen leven beginnen met een prettig koophuis. Heb je geen vermogende ouders? Dan sta je niet met ��n-nul achter, maar met tien-nul.

Er zijn altijd ouders geweest die hun kinderen op enorme voorsprong konden zetten, elites die zich konden afzonderen en mensen die in een parallelle werkelijkheid leven. Maar nooit waren het er zoveel als nu. De economische elite in Nederland, de mensen die steeds meer in een eigen wereld leven, waarin alles draait om de eigen clan, is niet klein. Met honderdduizenden huishoudens met een vermogen van meer dan een miljoen euro, is er in Nederland niet zozeer een ‘��n procent’, als wel een ‘tien procent’.

Doordat deze groep zoveel vermogen naar zichzelf toetrekt en hun kinderen enorm bevoordeelt, wordt het voor de rest steeds moeilijker om succesvol te worden, om aan te haken. Doordat rijke en intelligente kinderen naar priv�onderwijs gaan, net als de beste leraren, daalt het budget en niveau op de reguliere scholen. Doordat rijke kinderen hulp krijgen bij het kopen van een huis, stijgen de prijzen nog harder, en wordt het onmogelijk om zonder rijke ouders een huis te kopen. Dat is niet alleen vervelend voor die mensen, het is ook vervelend voor de maatschappij als geheel: er ontstaat een onbenut potentieel van mensen die hun kansen niet kunnen pakken.

Het geheim van de rijken is dus vooral dat ze al rijk waren. De winnaars van onze maatschappij winnen vooral door de competitie te vervalsen. Door de enorme aandacht voor uitzonderingen, de mensen die het w�l lukt om vanuit een achterstandspositie succesvol te worden, denken we dat het iedereen kan lukken.

Dat is niet alleen onjuist, maar dit denken heeft ook nog eens een heel vervelend bijeffect; het betekent namelijk dat mensen die niet succesvol zijn, daar blijkbaar ��k zelf voor gekozen hebben.