Neoliberalisme wat houdt het in? #37

quote:

Het afschaffen van de overdrachtsbelasting voor starters heeft ongewenste neveneffecten: de huizenprijzen zijn er sneller door gestegen en de krapte is toegenomen. Starters komen er daardoor moeilijker tussen, terwijl het kabinet die maatregel juist nam om mensen tot 35 jaar makkelijker toegang te geven de woningmarkt.

'De maatregel heeft niet bereikt wat het doel ervan was', stelt makelaarsvereniging NVM. 'De verlaging is een sympathiek gebaar en goed bedoeld, maar het voordeel dat kopende starters hebben, verdwijnt deels in die prijsstijging', zegt huizenmarktanalist Philip Bokeloh van ABN Amro in reactie op een onderzoek van het Kadaster naar de maatregel.

Starters kunnen moeilijk terecht op de huizenmarkt, waar de prijzen door het woningtekort en de zeer lage hypotheekrente hard zijn gestegen. Doorstromers kunnen een smak geld van de verkoop van hun vorige huis gebruiken, starters niet. Daarnaast concurreren nieuwkomers op de woningmarkt met beleggers. Omdat ze er lastig tussenkomen wilde het demissionaire kabinet de woningmarkt toegankelijker maken, meldde het op Prinsjesdag vorig jaar.

Van januari tot april 2021 betaalden 35-minners bij de koop van een huis helemaal geen overdrachtsbelasting. Vanaf 1 april geldt voor jonge kopers bij een koopsom van meer dan ¤400.000 weer een belastingtarief van 2%. Voor de beleggers steeg de overdrachtsbelasting dit jaar naar 8%.

35-minners beïnvloeden woningprijs
De wetswijziging had de afgelopen maanden een enorme invloed op de woningmarkt, blijkt uit onderzoek dat het Kadaster woensdag presenteert. Kopers anticipeerden al vanaf bekendmaking ervan op de nieuwe regels. Van alle woningtransacties kwam 61% in het eerste kwartaal van 2021 op rekening van kopers onder de 35. Een forse stijging ten opzichte van dezelfde periode (45%) vorig jaar. Het grote aantal 35-minners zorgde mede voor een stijging van de gemiddelde woningprijs van 16%, aldus het Kadaster. De huizenprijzen bereikten een record.

Goed te zien dat u mogelijk anderen inspireert met onze journalistieke content. We vragen u enkel voor persoonlijk gebruik onze content te kopiëren, om geen inbreuk te maken op onze Algemene Voorwaarden. Vraag anders naar onze bedrijfslicenties via klanten@fdmediagroep.nl.

Omdat het voor de Belastingdienst lastig is te achterhalen wie voor het eerst een huis koopt en wie al een koophuis heeft, mogen alle 35-minners één keer gebruik maken van de regeling. Het heeft er in de eerste maanden van het jaar toe geleid dat veel doorstromers gebruikmaakten van de tijdelijke afschaffing van de belasting: van alle jongere kopers was 40% een doorstromer, volgens het Kadaster. Zij kunnen vaak duurdere huizen kopen, dus hadden ze tot april een behoorlijk voordeel. Het aantal woningen met een verkoopsom van meer dan ¤400.000 steeg in het afgelopen kwartaal met 252% ten opzichte van die periode in 2020.

'35-minners die een huis kunnen kopen van meer dan vier ton hebben nog even snel hun slag geslagen', zegt huizenmarktanalist Bokeloh. 'De overdrachtsbelasting per 1 januari afschaffen zorgt ervoor dat starters die uitstelden, nu pas zijn gaan kopen. De vraag naar woningen is opeens zo geconcentreerd, terwijl er al weinig aanbod is. Dat is een ongelukkige samenloop van verschillende dingen.'

Doel niet bereikt
In 2019 deed onderzoeksbureau Dialogic in opdracht van het ministerie van Financiën onderzoek naar de doeltreffendheid van de maatregel. Die is beperkt, concludeerde de onderzoekers toen al.

Dat de overdrachtsbelasting niet geldt, geeft kopers een voordeel. 'Dat voordeel hebben kopers toegevoegd aan hun budget en gebruikt om meer te bieden', zegt een woordvoerder van makelaarsvereniging NVM. 'Daar waar de maatregel bedoeld was te stimuleren en de markt te verruimen, heeft het beleid geleid tot een prijsstijging in de krappe markt die we momenteel hebben. Per saldo heeft het alleen maar tot een verhoging van de koopprijs geleid. De maatregel heeft niet bereikt wat het doel ervan was.'

Betere concurrentiepositie
De verlaging van de overdrachtsbelasting heeft mogelijk ook negatieve effecten op huurders, zegt Marja Elsinga, hoogleraar Housing Institutions and Governance aan de TU Delft. 'Investeerders in de huurmarkt moeten meer overdrachtsbelasting betalen en de kans is groot dat zij dit willen terugverdienen door hogere huren te vragen.'

De overheid moet opletten wanneer en onder welke omstandigheden ze wetswijzigingen doorvoert, zeggen de experts. Joppe Smit, directeur bij consultancybureau IG&H, refereert aan het geringe aanbod aan huizen. 'Bij de enorme krapte op de woningmarkt moet je ook denken aan andere maatregelen, zoals bouwen. Dat heeft namelijk een langetermijneffect.'

https://fd.nl/ondernemen/(...)arter-op-woningmarkt

quote:

Op woensdag 5 mei 2021 08:14 schreef nostra het volgende:
Lekker gewerkt weer, Dik-Faber. Dat zag nou werkelijk niemand aankomen.
[..]

quote:

Toch staan politieke partijprogramma’s bol van zulke maatregelen. Starters zouden volgens sommige partijen bijvoorbeeld een extra lening moeten krijgen, bovenop de normale hypotheek. En een subsidie als ze een nieuwbouwhuis kopen. Een paar partijen willen bovendien dat jongeren hun hypotheek niet over 30 maar over 35 of 40 jaar mogen uitsmeren, en dat gedeeltelijk aflossingsvrije hypotheken weer gemeengoed worden. Dat zou volgens deze partijen voor lagere maandlasten zorgen; in de praktijk sluiten mensen voor dezelfde maandlasten een hogere hypotheek af om de stijgende huizenprijzen bij te benen. Met nog weer hogere prijzen en diepere schulden tot gevolg.

Het zijn dan ook maatregelen die in tal van studies, rapporten en beleidsaanbevelingen worden verguisd en worden aangewezen als een van de belangrijkste oorzaken voor de dure huizen in Nederland. Voor politici zijn dit soort voorstellen evenwel verleidelijk, want ze komen welwillend over, zijn met een pennenstreek geregeld en ze kosten de overheid meestal niets.

Makkelijk beleid drijft de huizenprijzen verder op

quote:

De omvang van de schulden en tekorten is verbijsterend

Hans Hoogervorst 3 juni 12:00

De wereldeconomie wordt blootgesteld aan steeds grotere risico's. We moeten de moed opbrengen om het behoedzame beheer te herstellen, schrijft Hans Hoogervorst in zijn opiniestuk bij zijn afscheid als voorzitter van de International Accounting Standards Board. 'Inmiddels is een hele generatie investeerders opgegroeid die verwacht dat de overheid wel inspringt als de markten uit de bocht vliegen.'


Illustratie: Hein de Kort voor Het Financieele Dagblad.
Voordat de kredietcrisis in 2008 losbarstte, domineerde de zogenaamde ‘Washington consensus’ het economisch denken van Westerse beleidsmakers. De term werd in 1989 gemunt door de Britse econoom John Williamson, als een geloof in behoedzaam macro-economisch beleid, en in de zegeningen van de markteconomie.

Dit geloof, aangehangen door de beleidsmakers van de Wereldbank en het IMF, hield in dat omvangrijke begrotingstekorten moesten worden vermeden, de rentestand niet kunstmatig mocht worden onderdrukt en nationale economieën goed geïntegreerd moesten zijn in de wereldeconomie. De economische denkers van de jaren ‘80 waren ontgoocheld door de stagflatie als gevolg van de excessen van de jaren ‘70. Hun held was Paul Volcker, de toenmalige voorzitter van de Amerikaanse centrale bank, die de ondankbare taak op zich nam om de rommel op te ruimen.

Simpel verhaal
Toen ik begin deze eeuw minister van Financiën was, was de Washington consensus nog springlevend. De focus op begrotingsdiscipline heeft mij en mijn voorgangers zeker geholpen. Als het begrotingstekort te hoog dreigde op te lopen, kon ik een simpel verhaal vertellen: bij de overheid groeit het geld niet aan de bomen, een hogere staatsschuld leidt tot hogere rentestanden en de stijgende rentelasten verdringen nuttigere overheidsuitgaven, zoals die voor zorg of onderwijs.

Deze simpele begrotingsleer leidde tot moeilijke besluiten en was electoraal niet altijd aantrekkelijk. Maar over het geheel heeft onze begrotingsdiscipline voor Nederland goed uitgepakt. We werden gedwongen alle aspecten van de verzorgingsstaat onder de loep te nemen. In de zorg, het pensioensysteem en de sociale zekerheid hebben we effectievere financiële prikkels ingevoerd. De economische groei versnelde, terwijl we toch een ruimhartige verzorgingsstaat in stand hielden, die ditmaal op een aanzienlijk robuuster economisch fundament berustte.

Knock-out
Inmiddels ziet menigeen de Washington consensus als hopeloos achterhaald. Hij ligt knock-out, door de dubbele dreun van de kredietcrisis en de coronapandemie. Het geloof in vrijhandel en vrije markten heeft een flinke tik gekregen. Kritiek op globalisering, ooit typisch voor links, spreekt nu ook rechtspopulisten aan.

Sluitende begrotingen zijn in geen velden of wegen te bekennen. Dat is in crisistijd niet verrassend, maar de omvang van tekorten en schulden is ronduit verbijsterend. Begrotingstekorten van ontwikkelde economieën worden met dubbele cijfers geschreven. Wereldwijd is het totaal aan schulden in de publieke en private sector ongekend opgelopen tot 335% van het BNP. Monetaire conventies zijn opzijgezet. Investeerders moeten betalen voor het privilege om ‘veilige’ schulden op te kopen, terwijl centrale banken op grote schaal staatsobligaties kopen, waarmee publieke schuld stilzwijgend wordt gemonetariseerd.

‘Investeerders moeten betalen voor het privilege om ‘veilige’ schulden op te kopen, terwijl centrale banken op grote schaal staatsobligaties kopen, waarmee publieke schuld stilzwijgend wordt gemonetariseerd.’
Natuurlijk moesten de beleidsmakers inspringen toen de coronacrisis de wereldeconomie dreigde te verlammen. Maar, zoals oud-IMF-topman Jacques de Larosière opmerkte: de massale stimuleringsmaatregelen raken een economisch terrein dat door onconventioneel beleid al ernstig was ondermijnd. De uitwassen in liquiditeit en schulden waren juist de brandstof van de kredietcrisis; met hun verdere monetaire accommodatie deden de centrale banken hier na 2008 nog een flinke schep bovenop.

Paul Volcker was hier in zijn memoires uiterst sceptisch over. Bij het inflatiestreefcijfer van 2% merkte hij kritisch op dat de waarde van een munt met een jaarlijkse inflatie van 2% in iets meer dan een generatie zou halveren. Hij vroeg zich ook af of het inflatiecijfer wel zo precies kon worden aangestuurd. Relevante waarschuwingen, zeker nu de inflatie in de geïndustrialiseerde wereld her en der boven de 3% uitkomt.

Zwaartekracht opgeschort
Intussen lijkt de economische zwaartekracht te zijn opgeschort. Ondanks de grootste economische krimp in decennia schieten huizenprijzen en aandelenkoersen door het plafond, terwijl het aantal faillissementen historisch laag is.

Zijn deze contra-intuïtieve ontwikkelingen een triomf van het economische interventionisme? Er zijn goede redenen om ze juist als tekenen van uitwassen te beschouwen. De hoge schuldenlast en de kunstmatig lage rente drukken op termijn de economische groei en een terugkeer van de stagflatie is niet ondenkbaar. Hoe dan ook vormt de ongekende opeenstapeling van schulden een groot risico voor de financiële stabiliteit.

Bovendien hebben permanente stimuleringsmaatregelen een schadelijke invloed op ons economische gedrag. Inmiddels is een hele generatie investeerders opgegroeid die verwacht dat de overheid wel inspringt als de markten uit de bocht vliegen. Businessmodellen die excessief leunen op krediet worden keer op keer gered. Mijn vroegere verhaal over geld dat niet aan de bomen groeit, verliest aan overtuigingskracht als centrale banken massaal overheidsschulden opkopen.

‘Inmiddels is een hele generatie investeerders opgegroeid die verwacht dat de overheid wel inspringt als de markten uit de bocht vliegen. Businessmodellen die excessief leunen op krediet worden keer op keer gered.’
Beleidsmakers zijn zich bewust van de risico’s, maar vrezen voor wat kan gebeuren als de rente eenmaal gaat stijgen. Maar hoe langer we op de huidige voet doorgaan, hoe hoger de schuldenberg wordt en hoe moeilijker het wordt om de rentevoet ooit te laten stijgen.

We moeten de moed opbrengen om het behoedzame beheer van de overheidsfinanciën te herstellen. Voor sommigen betekent dat belastingverhoging, voor anderen bezuinigingen. Als centrale banken bezwijken voor de verleiding om de schulden door inflatie te laten verdampen, zullen zij hun geloofwaardigheid snel verliezen. De markt is de kosten van benchmark-staatsobligaties al aan het opdrijven.

Hoe lang willen de centrale banken en overheden nog achter de feiten aanlopen en de wereldeconomie, die zich toch al op glad ijs bevindt, aan nog grotere risico’s blootstellen?

quote:

Op vrijdag 4 juni 2021 18:18 schreef nostra het volgende:
Prima werkstukje van Hans. Wel veel open deuren, maar de MMT-gekte zal nog wel even voortduren.
[..]

quote:

G7, belangrijkste industrielanden, bereikt "historisch akkoord" over minimumbelasting van 15% voor multinationals

Frank Segers, Belga
Update za 05 jun 17:35
za 05 jun 14:28

De ministers van Financiën van de G7-landen (Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Italië, Japan, Canada en de VS) hebben een "historisch akkoord" bereikt over belastingen voor multinationals. Dat heeft de Britse minister van Financiën Rishi Sunak aangekondigd. De grote rijke landen zijn het onder meer eens geraakt over het principe van een wereldwijde vennootschapsbelasting van minstens 15 procent.


De Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen juicht het engagement toe. "De wereldwijde minimumbelasting zal de race naar de bodem op vlak van vennootschapsbelastingen stoppen en rechtvaardigheid verzekeren voor de middenklasse en werkenden in de VS en de hele wereld", zei ze.

Nu is het zo dat landen tegen elkaar opbieden om multinationals niet of nauwelijks te belasten. Daarmee probeerden ze multinationals te overtuigen de hoofdzetel in hun land te vestigen. Maar die profiteerden daarvan om de landen tegen elkaar uit te spelen en zo zo weinig mogelijk belastingen te betalen.

Dat er een minimumbelasting kan komen is te danken aan de Amerikaanse president Biden. Die pleitte voor minimumbelasting van 21%, maar uiteindelijke werd dat afgezwakt tot 15 procent. In Europa zitten Luxemburg en Ierland op dit moment onder dat tarief.

Volgens de deal zullen Europese landen ook meer mogelijkheden krijgen om Amerikaanse technologiebedrijven zoals Facebook en Amazon te belasten waar ze klanten hebben, en dus niet enkel in het land van hun hoofdkantoor. Veel bedrijven planten hun hoofdzetel in landen met lage belastingen.
Het akkoord heeft het niet specifiek over techbedrijven, maar focust op grote winstgevende multinationals. Dat is een overwinning voor de Amerikanen, die tegen het Franse voorstel van een taks op digitale diensten waren. Grote bedrijven met winstmarges van minstens 10 procent worden geviseerd.

Het akkoord dat de zeven landen bereikten in Londen, effent de weg voor een breder akkoord binnen de G20, mogelijk volgende maand al tijdens een top in Venetië.

Minister Van Peteghem: "Historische beslissing!"
De Belgische minister van Financiën Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) reageert positief op het akkoord dat de G7-landen hebben bereikt rond een minimumbelasting voor multinationals. In een tweet begroette de Belgische minister dit als "een historische beslissing!".

"Met een wereldwijde #minimumbelasting zetten we een belangrijke stap in de strijd tegen belastingontwijking en belastingparadijzen. Ook multinationals en techbedrijven moeten een eerlijke bijdrage leveren. Dat is maar logisch", aldus Van Peteghem op Twitter.

"Het akkoord is heel belangrijk in de strijd tegen belastingsontwijking en het wegtrekken van bedrijven naar belastingsparadijzen", zegt Van Peteghem aan onze redactie. "Op deze manier zullen multinationals en technologiebedrijven een eerlijke bijdrage leveren."

"Als we kijken naar de voorspellingen, dan zien we dat er ongeveer 48 miljard extra inkomsten voor Europa zouden zijn. Dat is een heel belangrijke bijdrage. Het komt er nu op aan om op wereldwijd niveau met alle landen een akkoord te vinden. Dit akkoord zal binnen de OESO afgeklopt moeten worden. Het is een eerste zeer belangrijke eerste stap en daarom is dit zo historisch."

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/06/05/g7-minimumbelasting/

quote:

Belastingplannen Biden breuk met recent verleden

De Amerikaanse Mediagigant Viacom CBS heeft bijna 4 miljard dollar aan belasting weten te ontduiken. En belastingparadijs Nederland speelde hierin een cruciale rol bleek deze week. President Joe Biden wil een einde maken aan die belastingparadijzen door een wereldwijde winstbelasting in te voeren. Wat betekent dat voor Nederland? We vragen het aan onderzoeksjournalist Sander Heijne, schrijver van het boek Fantoomgroei.

quote:

De grote scheefgroei: dit zijn de vijf belangrijkste ongelijkmakers

De ongelijkheid in data Ontspoort het kapitalisme in Nederland? De ongelijkheid neemt toe. De statistieken over kansen, inkomen, vermogen, wonen en arbeid laten zien: de rijkdom aan de top zwelt aan, terwijl laagopgeleiden, flexwerkers en jongeren in de knel komen. „Er ontstaat een granieten kern van achterblijvers.”

quote:

Op maandag 28 juni 2021 21:23 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Ik snap eigenlijk niet zo goed wat de kiezers zo aantrekkelijk vinden aan de toename van de scheefgroei in Nederland. Maar blijkbaar vinden ze dat wel want anders zou er niet zo massaal op VVD66 gestemd zijn.
[..]

quote:

Op maandag 28 juni 2021 21:23 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Ik snap eigenlijk niet zo goed wat de kiezers zo aantrekkelijk vinden aan de toename van de scheefgroei in Nederland. Maar blijkbaar vinden ze dat wel want anders zou er niet zo massaal op VVD66 gestemd zijn.
[..]

quote:

Op zondag 4 juli 2021 11:48 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

Veel scheefgroei-fans denken dat zij aan de rijke kant terecht zullen komen.

quote:

Op zondag 4 juli 2021 11:48 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

Veel scheefgroei-fans denken dat zij aan de rijke kant terecht zullen komen.

quote:

Het obstakel voor verandering van het financieel-economisch beleid is dat in Den Haag geen wisseling van de wacht heeft plaatsgevonden. De nieuwe inzichten botsen er op de oude bekende. Ja, we kunnen met hogere overheidsschulden zonder problemen door. Maar kan Wopke Hoekstra dat inzicht ook internaliseren? Nee, zwaarder belasten van inkomen uit vermogen is niet schadelijk maar juist zegenrijk voor de Nederlandse economie. Maar gaat Mark Rutte die draai ook meemaken? Ja, regulering is beter dan ongebreidelde liberalisering van arbeidsmarkten. Maar schudt Wouter Koolmees zijn liberale veren af om die nieuwe werkelijkheid onder ogen te zien? Ja, de mondiale opwarming vereist meer, veel meer investering in een duurzame economie. Maar zal een figuur als Stef Blok daar iets mee doen?

De Nederlandse economie heeft nog steeds de problemen van 2019: stikstof, PFAS, biodiversiteit, klimaat, financieel onveilige arbeidsmarkt, scheve belastingdruk, jojo’ende huizenprijzen, woningnood, hypotheekschulden, pensioenstelsel – plus grote schade voor twee jaargangen kinderen in het onderwijs. We moeten die problemen gaan oplossen met diezelfde mensen die ze veroorzaakten (of erbij stonden en toekeken), want de kiezer zadelde Nederland op met Rutte IV.

quote:

Rutte en de gevestigde progressieve politiek geven Nederland in rap tempo op een presenteerblaadje cadeau aan Baudet. Laten we hopen dat Omtzigt spoedig zal herrijzen

Zihni Özdil • Gisteren, 07:00

In Nederland heeft zich geruisloos een technocratische, neoliberale omwenteling voltrokken, stelt Zihni Özdil, door politiek die geen hoger doel meer kent. ‘Pieter Omtzigt is het laatste fort tegen een Nederlandse nexit en een Nederlandse Trump’.

Het aantal daklozen in Nederland is sinds 2012 verdubbeld, de jongere daklozen zijn zelfs verdrievoudigd. Onder andere dankzij de verhuurdersheffing – spreadsheetjargon voor het beboeten van woningbouwverenigingen als ze sociale huur aanbieden – uit 2013 is wonen een onbetaalbare hobby geworden voor veel Nederlanders.

Het leenstelsel in het hoger onderwijs uit 2015 heeft een nieuw klassenonderscheid gecreëerd. Aan de ene kant een klein groepje dat zonder schulden kan afstuderen. Aan de andere kant moet het overgrote deel verplicht met een enorme schuldenlast aan hun leven beginnen.
Sinds 2010 zijn de premies, het eigen risico alsook de eigen bijdragen voor genees- en hulpmiddelen zo hard gestegen, dat ook in de zorg een tweedeling aan het ontstaan is. Inmiddels kunnen we aan iemands gebit weer aflezen of hij of zij arm is. Net als in de negentiende eeuw.

Onzeker en onderbetaald werk
Door de radicale ‘flexibilisering’ van de arbeidsmarkt sinds 2010 heeft Nederland inmiddels één van de grootste ‘flexibele schillen’ van Europa. Onzeker en onderbetaald werk voor miljoenen Nederlanders.

Het toeslagenschandaal heeft laten zien dat de Nederlandse overheid er niet langer is om gewone mensen kansen te geven, maar om ze te onderdrukken. Niet alleen in de kinderopvang, maar ook in de zorgtoeslag en in de huurtoeslag worden mensen vermangeld door de Belastingdienst. Waar de bijstand een sociaal vangnet was voor de allerarmsten, is die tegenwoordig een uitzichtloze hel.

Door de Participatiewet uit 2015 is er een ‘kostendelersnorm’. Wederom spreadsheet-jargon, nu voor: arme gezinnen uit elkaar rukken. Voor elk mens van boven de 21 jaar in een bijstandsgezin wordt de uitkering gekort door de kostendelersnorm. Die dwingt bijstandsmoeders en -vaders tot een onmenselijke keuze: of je naasten het huis uit zetten of nog verder aan de bedelstaf raken.

Overheidstaken over de schutting
De ‘decentralisaties’ van de afgelopen tien jaar gooiden belangrijke overheidstaken over de schutting naar gemeenten, maar met minder geld. Gemeenten worden gedwongen om te kiezen welke groep mensen ze zullen benadelen. Bezuinigen op schoolzwemmen of op de jeugdzorg? Ga er maar aan staan.

Deze opsomming is slechts het topje van de ijsberg. Wie de balans opmaakt van de afgelopen tien jaar, ziet een extreem radicaal neoliberale omwenteling in Nederland. Opmerkelijk genoeg redelijk geruisloos, zonder noemenswaardig debat of protest, tot stand gekomen.

Het personage Mark Rutte (ik schrijf ‘personage’ omdat het me niet om hem als persoon gaat) belichaamt dit radicale Nederlandse neoliberalisme. Voor hij de politiek inging was Rutte HR-manager in fabrieken van Unilever. Zijn taak: mensen ontslaan. En dat deed hij zo efficiënt dat zijn naam rondging in het bedrijfsleven. Toenmalig minister van Financiën Gerrit Zalm (VVD) hoorde die verhalen ook. Daarom bracht hij in 2002 Rutte naar Den Haag zodat hij staatssecretaris van Sociale Zaken kon worden. Daar ging Rutte even voortvarend aan de slag als bij Unilever.

Extra controleren op fraude
Hij stuurde een brief naar alle Nederlandse gemeenten waarin hij ze opriep mensen met een Somalische afkomst extra te controleren op fraude. En dat geschiedde. Althans, zwarte mensen die er volgens gemeenteambtenaren Somalisch uitzagen werden van de straat geplukt. In 2007 veroordeelde de rechter Rutte daarom. De uitspraak:

‘Derechtbank stelt vast dat in deze zaak sprake is van discriminatie naar ras, omdat het hier een groep mensen van Somalische afkomst betreft, ongeacht de nationaliteit van de betrokkene. [...] Voorts acht de rechtbank de handelwijze om eiser aan te spreken vanwege uiterlijke kenmerken die mogelijk in het onderzoeksprofiel zou passen indruisen tegen hetgeen van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht.’

Rutte reageerde: ,,Mijn brief heeft niets met discriminatie te maken, maar alles met fraudebestrijding. Ik zou de brief die door de rechter als discriminerend is beoordeeld nu weer opsturen als ik nog staatssecretaris was. Het is soms nodig om fraude gericht te bestrijden. En als dat in Nederland niet kan, dan moet de wet worden aangepast.’’

De ultieme HR-manager
Ziehier de ultieme HR-manager. Het diabolische kwaad zit hem precies daarin. Niet in een ideologie, niet in een vooropgezet plan, maar zijn van alle ideologie losgezongen, banale technocratie maakt van Rutte de spreekwoordelijke satanist. Als het zijn taak is om te bezuinigen en fraude op te sporen, zal hij dat tot in detail regelen, zelfs wanneer het niet blijkt te stroken met de democratische rechtsbeginselen. Dan moeten de democratische rechtsbeginselen maar veranderen. Politiek die niet meer menselijkheid of bezieling als hoger doel heeft, maar enkel de papieren werkelijkheid.

In deze gedepolitiseerde Ruttiaanse politiek kon het Nederlandse neoliberalisme alleen slagen met hulp van progressieve partijen. Die eveneens geen hoger doel meer hebben. Ik heb het nagezocht, maar ik kan geen enkel ander land vinden waar een Groene partij en een sociaaldemocratische partij een schuldenstelsel in het onderwijs, flexibilisering van de arbeidsmarkt, verhoging van de AOW-leeftijd en marktwerking in de zorg hebben doorgevoerd. Alleen in Nederland deden de Groenen en de sociaaldemocraten dat.

Wie in 2015 had gezegd dat Engeland uit de EU zou treden en dat Donald Trump president van Amerika zou worden, was vierkant uitgelachen. Nederland anno 2021 is nog meer dan Amerika en Engeland in 2015 rijp voor een dergelijke omwenteling. Juist omdat in ons land de tweedeling zo geruisloos, zo technocratisch ging.

Teken aan de wand
Dat Thierry Baudet, ondanks antisemitische appjes, acht zetels wist te halen lijkt me een teken aan de wand. Hij geeft de mensen die geen hoop meer hebben weer hoop. Een vergezicht. Een ideaal. Een thuisgevoel. Zoals hij zelf zegt, een eigen Forumland.

Dat Pieter Omtzigt het enige Kamerlid van de coalitiepartijen is die wel zijn grondwettelijke taak serieus neemt en het kabinet kritisch controleerde, is eveneens een teken aan de wand. Niet alleen in het Toeslagenschandaal, maar ook over doorgeschoten marktwerking was Omtzigt de enige uit de coalitie die zonder aanziens des persoons het kabinet hekelde.

Dat hij weg gesensibiliseerd is omdat hij de beerput van de Ruttiaanse technocratie opende en het opnam voor de tienduizenden slachtoffers van het Toeslagenschandaal, illustreert hoe hardnekkig het diabolische kwaad van de gedepolitiseerde Nederlandse politiek werkt. Niet de dader, maar de profeet moest de gifbeker drinken.

Presenteerblaadje voor Baudet
Wat Rutte en de gevestigde progressieve politiek nooit zullen begrijpen is dat ze Nederland in rap tempo op een presenteerblaadje cadeau aan het geven zijn aan Baudet. De kloof in de samenleving is in rap tempo aan het groeien. Uit allerlei peilingen blijkt dat circa dertig procent van de mensen in Nederland tevreden is met de huidige politiek. Dat zijn de huiseigenaren, de upper middle class en de elites. Of, zoals UvA-onderzoeker Wouter Schakel concludeert: ,,Rijke burgers die niet stemmen zijn nog altijd beter vertegenwoordigd dan arme burgers die wel stemmen.’’

De rest van de samenleving is zichzelf naar de afgrond aan het zzp’en dan wel aan het aanschouwen hoe hun kinderen geen stap vooruit kunnen doen.

Het wordt niet besproken in de media of in de politiek, maar welbeschouwd staat Nederland op een cruciaal, bijbels kruispunt. Het christelijke socialisme van Pieter Omtzigt is het laatste fort tegen een Nederlandse nexit en een Nederlandse Trump.

Zijn authenticiteit, bezieling en hoger menselijk doel, de combinatie van zijn economisch ‘socialisme’ en zijn christelijke bezieling, zijn de ultieme remedie tegen de afgrond waar Nederland in aan het vallen is. Het valt daarom te hopen dat Omtzigt spoedig als een Fenix zal herrijzen uit de as om het land te redden van die afgrond.

Zihni Özdil is historicus en voormalig Tweede Kamerlid voor GroenLinks. Hij schreef dit artikel op uitnodiging van Arcadia. Een iets langere versie is te lezen op arcadia.frl

quote:

In de wieg al op achterstand: bij baby’s van 4 maanden is de ongelijkheid reeds te zien


Kinderen uit arme gezinnen komen al vroeg op achterstand, blijkt uit nieuw Rotterdams onderzoek met gegevens van 153 duizend kinderen. Arme baby’s zijn vaker zwaarder, arme peuters hebben vaker een taalachterstand, arme tieners vaker psychosociale problemen. Hoe komt dat? En is er iets aan te doen?

Rik Kuiper 23 juli 2021, 05:00

https://www.volkskrant.nl(...)ds-te-zien~b22e4803/

quote:

En dan is er nog de armoede zelf, die invloed heeft op het brein. ‘De stress leidt tot een lager IQ’, zegt Jobse. ‘Ook bij kinderen. Dat kan op 16-jarige leeftijd wel 15 punten schelen. Dat zie je ook terug in de taalvaardigheid. Soms wordt het weer beter zodra de armoede verdwijnt.’

quote:

Who Is High Income, Anyway? Social Comparison, Subjective Group Identification, and Preferences over Progressive Taxation


Why are high-income and low-income earners not significantly polarized in their support for progressive income taxation? This article posits that the affluent fail to recognize that they belong to the high-income income group and this misperception affects their preferences over progressive taxation. To explain this mechanism theoretically, I introduce a formal model of subjective income-group identification through self-comparison to an endogenous reference group. In making decisions about optimal tax rates, individuals then use these subjective evaluations of their own income group and earnings of other groups. Relying on ISSP data, I find strong evidence for the model’s empirical implications: most high-income earners support progressive taxation when they identify themselves with a lower group. Additionally, individuals who overestimate the earnings of the rich are more likely to support progressive taxation.

Journals UChicago

quote:

Ook belastingontwíjking kan gewoon illegaal zijn

Je hoort het vaak in nieuws over belastingen: ontduiking is illegaal, maar ontwijking niet. Het probleem: dat klopt niet. Ook belastingontwijking kan wel degelijk illegaal zijn.

Daan Kuys - 23 juli 2021 (leestijd: 8 minuten)

- ‘Ook al is belastingontwijking niet illegaal, [toch] zouden banken er actief mee bezig moeten zijn’, schrijft RTL Nieuws in augustus 2019.

- ‘Wat Netflix doet is niet illegaal, omdat Nederlandse wetten deze constructie toestaan,’ schrijft NOS in januari 2020.

- ‘Belastingontwijking is iets anders dan belastingontduiking. Bij die laatste worden daadwerkelijk regels overtreden, bij ontwijking is dit niet het geval,’ zo schrijft Nu.nl in juni 2021.

Vaak als ik nieuws lees over belastingen wijzen nieuwsmedia me structureel op een onderscheid dat zij blijkbaar belangrijk achten: belastingontduiking, dat is het overtreden van regels. Belastingontwíjking, dat is zo min mogelijk belasting betalen, maar binnen de regels. Het onderscheid lijkt gemeengoed te zijn. Iets om me bij neer te leggen ook: belastingontwijking kan ik misschien niet leuk vinden, het is nu eenmaal niet strafbaar.

Het mantra wordt zo vaak herhaald dat het voor mij, maar ook voor veel journalisten (zie hierboven), fiscalisten, bestuurders en handhavers zelfs een definitie geworden lijkt. Als je het over belastingontwijking hebt, dan bedoel je, semantisch gezien, praktijken die legaal zijn.

of juist per definitie illegaal?
Maar klopt dat eigenlijk wel? Ik begin voor het eerst te twijfelen wanneer ik het boek lees van de 34-jarige Franse econoom Gabriel Zucman. De jonge econoom werkt voor de Universiteit van Californië (Berkeley) en de Paris School of Economics, en adviseerde de politica Elizabeth Warren op het gebied van vermogensbelastingen in aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen in 2019.

In zijn boek The Triumph of Injustice lees ik op bladzijde 55 ineens:

‘De Verenigde Staten hebben - net als de meeste andere landen - een aantal bepalingen, genaamd de ‘economische substantie doctrine’, die maken dat elke transactie met geen ander doel dan het verminderen van de belastingschuld, illegaal is.’

Dat is vreemd. Elke transactie die geen ander doel heeft dan het betalen van minder belasting is illegaal? Zou dat belastingontwijking per definitie juist niet illegaal maken? Ik lees verder:

‘[...] de economische substantie doctrine maakt transacties die geen ander doel hebben dan het ontwijken van belasting bij voorbaat ongeldig. Creëer je een lege vennootschap met als enige doel om belasting te ontwijken? Zelfs als het niet expliciet door de wet verboden is, dan overtreden deze praktijken de economische substantie doctrine. En zijn ze dus illegaal.’

Nu zit ik vol vragen. Kan dit waar zijn? En als het waar is, waarom staat dan overal dat ontwijking gewoon mag? Waarom grijpen belastingdiensten niet in? Zou dat 'economische substantie-dinges' ook in Nederland bestaan?

Fraus Legis
Ik besluit om mijn vragen voor te leggen aan belastingspecialist Anna Gunn. Zij studeerde fiscaal recht aan de Universiteit Leiden, werkte tussen 2008 en 2015 voor belastingadvieskantoor PWC en adviseerde daar Britse, Amerikaanse en Nederlandse multinationals. Inmiddels werkt ze als docent belastingrecht bij de Universiteit Leiden, en heeft ze haar eigen firma waarbij ze zich richt op belastingcommunicatie.

Ook Nederland kent inderdaad zo’n doctrine, bevestigt Gunn. Met een dure Latijnse term genaamd: fraus legis, dat letterlijk ‘bedrog van de wet’ betekent. Van fraus legis is sprake wanneer een constructie enkel wordt opgezet om belasting te besparen, én strijdig is met de geest van de wet.

Fraus legis is dus geen wet, maar een algemeen anti-misbruik begrip dat al toegepast werd in het Romeinse recht. In 1926 werd het voor het eerst geaccepteerd door de hoogste rechter (de Hoge Raad) in het Nederlandse recht. Een periodieke schenking die drie dagen voor het overlijden van de gever eindigde, en zo een erfbelasting beoogde te ontwijken, werd bestempeld tot ‘in fraudem legis gepleegde handeling’ omdat de handeling ‘praktisch op eene lijn is te stellen met eene die tot aan het overlijden van den gerechtigde voortduurt.’

Vanaf het moment dat de Hoge Raad haar uitspraak over het fraus legis-begrip deed, groeide het uit tot een zogenaamd leerstuk. Voortaan konden belastinginspecteuren en rechters op basis van dit soort voorbeelden belastingontwijking aanpakken. Gunn legt me uit: ‘Dus je hebt een bepaalde structuur die lijkt te passen binnen de grenzen van de wet. Toch is er dan een kans dat het niet mag. Fraus legis is een extra element waar belastingplichtigen rekening mee zouden moeten houden.’

grijs gebied
Wat er vandaag de dag precies wel en niet mag, dat is soms een grijs gebied, zegt Gunn, en tevens onderdeel van verhitte discussies tussen juristen onderling. In de late jaren zeventig en tachtig kwam een stroom van Hoge Raad-uitspraken op gang, waaruit af te leiden valt hoe je het fraus legis-begrip ongeveer moet interpreteren.

Om je een idee te geven zie je hieronder een aantal conclusies die de Hoge Raad zelf trok uit de gedane uitspraken:

Conclusies van de Hoge Raad:

- Dat rechtshandelingen in het maatschappelijk verkeer gebruikelijk zijn [..], staat toepassing van fraus legis niet in de weg. Een bepaalde constructie kan snel gebruikelijk worden, bijvoorbeeld doordat zij door banken massaal aan hun cliënten wordt aangeprezen’;

-‘Ook aan het feit dat bepaalde transacties een omvangrijk belastingvoordeel opleveren, mag het vermoeden worden ontleend dat die transacties zijn aangegaan met een belastingbesparingsmotief, waarna op de belastingplichtige de last mag worden gelegd het vermoede te ontzenuwen’;

Toch mag er ook een hoop:

- ‘Op grond van fraus legis kan belastingplichtigen niet de keuze voor de fiscaal voordeligste weg worden onthouden. Als er echter meerdere wegen zijn naar het te bereiken (zakelijke) einddoel, mag het ontgaan van belasting niet de doorslaggevende beweegreden geweest zijn om te kiezen voor een bepaalde weg’;

-‘Het nemen van een zakelijke omweg met een fiscaal voordeel is toegestaan. [...] Alleen het nemen van een anti-fiscale omweg is niet toegestaan. Van een anti-fiscale omweg kan worden gesproken als het niet-fiscale belang slechts een bijkomstige rol heeft gespeeld’.

Naast de discussie over hoe fraus legis geïnterpreteerd en toegepast zou moeten worden, vindt er al sinds mensenheugenis debat plaats over hoe belastingwetten geïnterpreteerd moeten worden. Aan de ene kant heb je de interpretatie-methode, waarbij een rechter meer context meeneemt door bijvoorbeeld te kijken naar doel en strekking van de wet, maar ook de wetsgeschiedenis. Aan de andere kant heb je de grammatica-methode. ‘Maar dat vind ik altijd een wat vreemde methode,’ zegt Gunn. ‘Die methode is dan: er staat wat er staat. Maar we weten allemaal toch dat juist dat ingewikkeld is?’

‘Maar mijn standpunt daarover is atypisch. In belastingland, bij fiscalisten, is juist het geloof in de grammaticale methode heel sterk. Dat vindt men belangrijk voor de rechtszekerheid. Dus in Nederland focussen we vaak op de letterlijke tekst.’

Belastingontwijking kán dus zeker illegaal zijn, zelfs al worden er naar de letter van de wet geen regels overtreden. In 2017 gebruikte de Hoge Raad het fraus legis-concept om Credit Suisse op de vingers te tikken. De bank bleek via gekochte bedrijven illegaal rentes te hebben afgetrokken van hun belastingschuld. Met het aankopen van bedrijven is niet per se iets mis. Ook het aftrekken van rente kan legaal zijn. Toch werd de bank via de anti-misbruikbepaling veroordeeld voor het ontwijken van belasting.

En ook onlangs nog oordeelde de Hoge Raad dat de Franse investeringsmaatschappij PAI illegaal de winst van lingerieketen Hunkemöller had gedrukt door het bedrijf vol te hangen met schulden. Gunn spreekt overigens liever van belastingplanning dan van belastingontwijking, dat meer politiek geladen is. ‘Of een fiscale positie geoorloofd is of niet, weet je inderdaad pas als een rechter zich erover uitspreekt. En tot die tijd eigenlijk niet.’

het politieke gedeelte
Maar als belastingontwijking - of belastingplanning dus - helemaal niet per definitie legaal is, waarom wordt er dan zo weinig tegen opgetreden?

Gunn: ‘Dan komen we bij het politieke en praktische gedeelte. Het is ook de vraag: hoe agressief stelt een Belastingdienst zich op? Welke focus moeten ze aanleggen? Hoe hard spelen ze in op het handhaven bij belastingparadijzen? Of ligt de bestuurlijke nadruk ergens anders, bijvoorbeeld bij het toeslagenschandaal?'

Welke focus wordt gelegd bleek eerder dit jaar ook uit onderzoek van GroenLinks. Van alle 120 hoogleraren belasting- en ondernemingsrecht heeft meer dan zeventig procent een functie bij een belastingadvieskantoor. Vaak gaat het dan om een vierdaagse werkweek bij het advieskantoor, en een academische positie voor één dag. De voornaamste werkgevers van de wetenschappers zijn PwC, EY, Loyens & Loeff, De Brauw Blackstone Westbroek en Deloitte.

Ongeveer een op de drie hoogleraren met een dubbele pet is partner van zo’n kantoor. Dat betekent dat zij er relatief vaak, als vennoot van de firma, direct financieel profijt van hebben als deze firma meer winst genereert.

Fiscalisten hebben op dit gebied een enorme steek laten vallen, zegt Gunn. ‘Al die aandacht voor multinationals vanuit de fiscale wereld is heel krom. In Nederland hebben we wel de hoogleraar concernrecht, maar de hoogleraar belastingheffing van minima, die bestaat niet.’

Toeval of niet, veel fiscalisten in Nederland hangen volgens Gunn een vestigingsklimaatideologie aan. Het idee: als we geen goede belastingfaciliteiten hebben, dan gaan onze bedrijven weg en ben je tienduizenden banen kwijt. ‘Een deel van die fiscalisten gelooft dat oprecht. Die zijn daar bang voor. Maar uiteindelijk is daar eigenlijk weinig bewijs voor. Het blijft een ideologisch debat.’

En dat belastingontwijking legaal zou zijn dan? Dat zinnetje dat constant opduikt in berichten in media over belastingen? ‘Je hebt wel gelijk dat het een soort mantra is. Fiscalisten vinden het erg belangrijk om dat te benadrukken.’

wetten aanpassen
De tijd waarin bestuurders via een smsje aan de premier de dividendbelasting bijna afgeschaft kregen, lijkt inmiddels langzaam om te slaan. Internationale samenwerking tussen landen produceert steeds meer nieuwe wetten en maatregelen die belastingontwijking verder moeten aanpakken. Zo ligt er een akkoord voor een wereldwijde minimale vennootschapsbelasting. Voor bedrijven als Google en Facebook komen er nieuwe wetten om hun digitale activiteiten te kunnen belasten. Belastingparadijzen komen op een zwarte lijst te staan.

Volgens Gunn is dit de meest ideale situatie ‘want dan kun je als maatschappij de normen die je belangrijk vindt gewoon handhaven. Belastingdiensten hebben in korte tijd veel nieuwe gereedschappen gekregen om dingen aan te pakken. Dat moeten ze nu gaan doen.’

Maar kon dat eerder dan niet ook al? ‘We hebben wel fraus legis, dat heeft de rechter ontwikkeld en dat is allemaal terecht. Maar als het niet hoeft, als je het gewoon in de wet kan zetten, lijkt mij dat veel beter.'

Toch ziet Gunn ook daar weer een nuance. ‘Aan de andere kant: je wil niet een wetboek van tienduizend pagina’s lang. Dat is in het Verenigd Koninkrijk een beetje de proportie. Duizenden pagina’s aan regels die mensen dan moeten kennen. Een open norm heeft daarom ook zo z’n charmes. Als de regels een beetje vaag zijn, zouden belastingplichtigen voorzichtiger kunnen worden. Maar ze zouden ook juist de grenzen kunnen gaan opzoeken. Aan het einde van de dag zijn dit soort beslissingen daarom een politieke keuze.’

quote:

'Nieuwe leraren op middelbare scholen haken af door uitblijven vast contract'

Net afgestudeerde leraren in het voortgezet onderwijs hebben weinig perspectief op een vast contract en haken daardoor sneller af. Onderwijsvakbonden waarschuwen nu dat het lerarentekort daardoor juist toeneemt, schrijft Trouw...

quote:

Hoe de overheid van huurders een wegwerpproduct maakt

02 augustus 2021 07:11

"Ik heb altijd op het standpunt gestaan dat tijdelijke verhuur niet de norm mag worden", schreef Kajsa Ollongren vorige week in een brief aan de Tweede Kamer. De D66-minister van Binnenlandse Zaken benadrukte het nog maar eens naar aanleiding van een evaluatie van onderzoeksbureau Companen naar de introductie van tijdelijke huurcontracten in 2016.

Die evaluatie laat precies het tegenovergestelde zien. Tijdelijke huurcontracten zijn in hoog tempo de norm geworden op de particuliere huurmarkt. Eind vorig jaar kwamen journalisten Michelle Salomons en Felix Voogt van onderzoekplatform Investico tot een vergelijkbare conclusie: "Flexibel werd de norm."

Het was natuurlijk ook een naïef standpunt van Ollongren en haar VVD-voorganger Stef Blok. Voor particuliere verhuurders is er weinig reden géén gebruik te maken van tijdelijke contracten. Het versterkt hun machtspositie ten opzichte van de huurder.

Het biedt hen regelmatig de mogelijkheid van een lastige huurder af te komen, of simpelweg een nieuwe huurder te zoeken die een hogere huur gaat betalen. Natuurlijk maken roekeloze speculanten gebruik van dit buitenkansje.

Het doel van de flexibilisering was tweeledig. Ten eerste moest het investeringen in private verhuur stimuleren en zo het aanbod vergroten. Daar is geen bewijs voor. Het zijn vooral de particuliere pandjesbazen die bestaande woningen opkopen – en dus niets toevoegen, enkel onttrekken – die tijdelijke huurcontracten inzetten.

Ten tweede moest het de doorstroom bevorderen zodat meer mensen een passende woning zouden vinden. Nogal wiedes dat mensen 'doorstromen' wanneer je ze dwingt te verhuizen. Het getuigt echter van een bijzonder gebrekkig perspectief op de fundamentele, intrinsieke en menselijke waarde van wonen.

In Nederland is tijdelijke verhuur op grote schaal een nieuw fenomeen, maar in bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Australië heeft men er ruimschoots ervaring mee. Die ervaringen zijn ronduit negatief.

Tijdelijke verhuur zorgt voor woononzekerheid, en die onzekerheid trekt een zware wissel op de levens van huurders. Het ene na het andere onderzoek laat zien dat onzeker wonen het welzijn ondermijnt en de kans op mentale klachten aanzienlijk vergroot. Dat geldt voor zowel volwassenen als kinderen.

Je vindt nooit de rust en stabiliteit die een veilig thuis idealiter biedt. Woononzekerheid verzwakt de band die mensen opbouwen met hun buurt en sociale omgeving, met minder cohesie als resultaat.

De negatieve effecten op de mentale gezondheid zijn nog eens extra groot wanneer tijdelijkheid en onzekerheid gepaard gaan met hoge woonlasten. Ook daar heeft vooral Stef Blok ruimschoots voor gezorgd met zijn agenda van huurliberalisering. De Britse woononderzoekers Kim McKee, Adriana Soaita en Jennifer Hoolachan concluderen onomwonden:

"Living with insecure, precarious, expensive housing took significant tolls on people’s well-being and mental health. By undermining their ability to 'settle' and make their house a home under their control, renting contributed to feelings of anxiety, negatively impacted on confidence and self-esteem, and exacerbated (for some) what was already a stressful living situation."

Wat fijn dat de Nederlandse politici dit ook hier met groot enthousiasme hebben geïntroduceerd!

Woononzekerheid is bovendien geen kortstondige onderbreking van de levensloop, maar voor velen een langdurige staat van zijn. De ene onzekere woonplek plaveit namelijk de weg voor de volgende. Dreig je je woning kwijt te raken, dan moet je snel een nieuwe plek zien te vinden. Je bent dan geneigd alles te accepteren wat op je pad komt, ook als dat wéér een tijdelijke woonplek is. Het gevolg is een chaotisch woontraject van langdurige onzekerheid met terugkerende periodes van dak- of thuisloosheid.

Tegelijkertijd wordt de kloof tussen huurders en kopers alleen maar dieper. Kopers genieten al allerlei onverdiende voordelen en cadeautjes van de staat, nu wordt ook woonzekerheid een kopersprivilege.

Wie met een menselijk oog naar de intrinsieke waarde van wonen kijkt, zal tijdelijk en onzeker wonen bestrijden. Wie de academische studies erop naslaat, zal hetzelfde doen.

Drie kabinetten-Rutte deden juist het tegenovergestelde. Duur en onzeker huren was het devies. De Eerste Kamer moest er onlangs nog aan te pas komen om een VVD-voorstel voor nog meer tijdelijkheid en onzekerheid te blokkeren.

Het stimuleren van tijdelijkheid is het opofferen van veilig en prettig wonen om de machtpositie van verhuurders en hun rendement op te krikken. Huurders zijn het wegwerpproduct.

Cody Hochstenbach is stadsgeograaf en werkzaam als postdoctoraal onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam.

https://www.rtlnieuws.nl/(...)urders-wegwerproduct

quote:

Diep in de schulden, en toch de aandeelhouders trakteren: hoe kan het dat zulk gedrag slim is?


KOEN HAEGENS
15 september 2021

Tot 1982 was het inkopen van eigen aandelen verboden in de Verenigde Staten. Door die truc neemt het aantal verhandelbare aandelen af. Wat overblijft wordt dan vanzelf meer waard en levert meer dividend op. Marktmanipulatie, luidde het oordeel.

Zo bezien zijn de lievelingen van de Amsterdamse beurs op dit moment behoorlijk crimineel bezig. Chipmachinefabrikant ASML trekt maar liefst 9 miljard euro uit voor het aanschaffen van eigen aandelen. ING wil 3,6 miljard euro ‘teruggeven’ aan de kapitaalverschaffers. Ook bij Philips (1,5 miljard euro) en Shell (2 miljard) is het feest voor de aandeelhouders. Het kan de AEX, boven op de lage rente en de opkoopprogramma’s van de centrale banken, zomaar dat beslissende duwtje hebben gegeven waardoor zij woensdag voor het eerst in de geschiedenis door de grens van 800 punten brak.

De autoriteiten zullen de Nederlandse multinationals er niet voor op hun dak krijgen. Toch geldt de terugkoopmode nog altijd als weinig fraai. Larry Fink, baas van de grootste vermogensbeheerder ter wereld Blackrock, spreekt in zijn brieven aan ceo’s al jaren schande van dit kortetermijndenken. Een bedrijf dat zijn geld uitgeeft aan eigen aandelen in plaats van investeringen – bijvoorbeeld in innovatie – krikt even de beurskoers op. Op de langere termijn holt het echter het verdienvermogen uit.

Belangrijker nog zijn de risico’s voor de maatschappij. Al in 2019 zaten Nederlandse ondernemingen boven op een schuldenberg ter waarde van 166 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Dat was veel meer dan het gemiddelde in de eurozone van 105 procent. Waarom dat een probleem is, toonde vervolgens de coronacrisis. Er hoeft maar iets te gebeuren en een bedrijf komt in financieel zwaar weer terecht.

Je zou denken dat geschrokken ondernemingen nu als de wiedeweerga hun financiële reserves aansterken, zoals de Groningse hoogleraar economie Dirk Bezemer voorstelt in zijn boek Een land van kleine buffers. Het omgekeerde is het geval. Neem KPN. Dat koopt voor 200 miljoen euro eigen aandelen in. Tegelijkertijd leent het miljarden van pensioenuitvoerder APG voor de aanleg van glasvezel.

Inmiddels stellen in de Verenigde Staten enkele Democratische senatoren een belasting van 2 procent voor op ‘share buybacks’. Dat levert de schatkist geld op, maar het zal het terugkopen van eigen aandelen waarschijnlijk amper ontmoedigen. Het probleem is namelijk dat concerns als KPN volkomen rationeel handelen. Ondernemingen hebben op dit moment simpelweg niks te winnen bij hogere eigen buffers.

Een stevige financiële reserve maakt een bedrijf misschien zelfs wel kwetsbaarder. Draait de economie goed, dan maakt extra geld op de plank ze een begeerlijke overnameprooi. Als er onverwachts een crisis losbarst, treedt de overheid op als ultieme verzekeraar. Dankzij de riante steunpakketten lag het aantal faillissementen tijdens de lockdowns nog lager dan in de vette jaren daarvoor.

Diep in de schulden en toch cadeautjes uitdelen? Als een gezin in de bijstand het doet, noemen we ze achterlijk. Dat dit in het bedrijfsleven juist een slimme keuze is, toont vooral hoeveel er mis is met de huidige economische gang van zaken.