Neoliberalisme wat houdt het in? #36

quote:

Op vrijdag 5 februari 2021 22:10 schreef Hanca het volgende:

[..]

Ja, en bouwmarkten ook. Maar willen we straks een land met alleen supermarkten, bouwmarkten en fietsenwinkels? Of wil je in het centrum ook nog een boekhandel, een speelgoedwinkel en een hobbyshop?

Alleen al het behoudt van de winkelcentra is natuurlijk al best wat waard. Naast de banen die jij niet interessant lijkt te vinden.

En doen alsof fysieke winkels verdwijnen is echt jezelf voor de gek houden, iedere voorspelling voor 2040 zegt dat fysieke winkels zeker nog bestaan. En dus moeten we ze in leven houden. Mensen kunnen daar nog zeker 20 jaar werken.

quote:

Op vrijdag 5 februari 2021 17:37 schreef Hexagon het volgende:

[..]

Dat je de vrije markt als vals argument gebruikt om bedrijven die door overheidsmaatregelen in de problemen komen kapot te willen maken.

quote:

Op vrijdag 5 februari 2021 23:01 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

Als er noodzaak is voor bepaalde winkels, dan komen ze vanzelf weer terug. Ondertussen kan je geld aan burgers geven, want die moeten gewoon blijven wonen en eten.

quote:

Op vrijdag 5 februari 2021 23:03 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

Ze komen niet door de overheid in problemen maar vanwege een virus. Sommige bedrijven gaan kapot aan internet of klimaatsverandering (of de noodzakelijke maatregelen daartegen). Dat is gewoon hoe de markt werkt. Als je niet (meer) kan concurreren ga je kapot.

Landen en burgers kunnen niet failliet, die moet je in de lucht houden, niet bedrijven.

quote:

19:00 - 20:00 uur
Zorgmiljonairs
In één jaar tijd hebben bestuurders van zorgbedrijven ruim 27 miljoen euro verdiend door winst uit te keren. Dat blijkt uit een analyse van Pointer naar de jaarrekeningen van zorginstellingen over 2019. Het gaat om organisaties die actief zijn in de geestelijke gezondheidszorg, ouderenzorg en gehandicaptenzorg en die betaald worden uit collectieve middelen. Geld, dat volgens minister Hugo de Jonge bedoeld is voor de zorg. Sommige bestuurders weten zelfs binnen een paar jaar miljonair te worden. In de uitzending ontleden de we lucratieve verdienmodellen die dit mogelijk maken.

In de uitzending spreken we met Karina Raaijmakers, directeur Toezicht en Handhaving van de Nederlandse Zorgautoriteit en Sophie Hermans, Tweede Kamerlid voor de VVD.

quote:

‘We moeten af van het brede opleiden’

Volgens onderwijs-expert Eric van ’t Zelfde lijkt het of er een complot is gesmeed tegen de onderklasse. Zoals de tv-serie Klassen laat zien bestaat er nog steeds een enorme klassenongelijkheid. ‘Het onderwijs als emancipatiemachine, dat ideaal zijn we echt kwijt.’

Evert de Vos

3 februari 2021

quote:

Natuurlijk is het niet eerlijk om een peperduur elite-instituut te vergelijken met het Nederlandse onderwijs, beseft hij. ‘Maar na twintig jaar neoliberaal afbraakbeleid is het verschil wel erg groot geworden. In Nederland hebben we in het onderwijs op dit moment zevenduizend onvervulde vacatures, er staan tal van onbevoegde leraren voor de klas. Het niveau van ons onderwijs is op veel plekken schrikbarend laag en met name kinderen uit de arbeidersklasse zijn daar dagelijks de dupe van.’

quote:

Weet je hoeveel kinderen in Nederland in armoede leven? 605.000! Dat is toch een schande in een rijk land? Ik heb daar slapeloze nachten van. 605.000 kinderen leven in gezinnen waar het steeds de vraag is of er aan het eind van de maand nog wel genoeg eten op tafel staat. Dat zorgt voor stress, ook natuurlijk bij de kinderen. Je ziet dat ook aan de leerprestaties: ze kunnen zich minder goed concentreren, springen meer, zijn drukker.’

quote:

En dat is niet alles, benadrukt Van ’t Zelfde. Kinderen komen vaak uit probleemgezinnen, hebben geen toegang tot gezond eten, komen ook vaak uit achterstandsbuurten waar de bibliotheek en het jongerenwerk zijn wegbezuinigd, ze zitten op scholen met veel vacatures en veel onbevoegde leraren voor de klas. ‘Wat Klassen aankaart is niets nieuws, kansenongelijkheid wordt al jaren door de Onderwijsinspectie aangekaart, maar er gebeurt helemaal niets. Het is een giftige cocktail die uiteindelijk bepaalt in wat voor maatschappij we leven.’

quote:

Het lijkt wel of er een complot tegen de onderklasse is gesmeed, vind Van ’t Zelfde. ‘Vroeger was het onderwijs een emancipatiemachine. Wij hadden op onze ouderwetse arbeidersschool in Schiedam hoofdmeester Tielen en die wilde ons vooruit helpen. Door twintig jaar neoliberaal beleid is het onderwijs in die wijken afgebroken. De emancipatiegedachte is vrijwel verdwenen. De kinderen van de onderklasse komen op slechte basisscholen terecht waar ze met twee jaar taalachterstand vanaf komen. De kans dat ze op middelbare scholen mislukken is levensgroot en dan zijn er later onderbetaalde, flexibele onderklassebanen voor hen, waarvoor ze mogen concurreren met de arbeiders uit Oost-Europa.’

quote:

Twintig jaar neoliberaal bezuinigingsbeleid heeft nu eenmaal voor enorme verschillen gezorgd. Tussen arm en rijk, tussen bevolkingsgroepen, tussen buurten en ook tussen verschillende scholen. We mogen al blij zijn als we voorkomen dat de witte onderklasse en de allochtone onderklasse tegen elkaar uit worden gespeeld.’

quote:

Onze economie is kapot én zo lossen we het op

9 februari 2021, marieke nielen

Onze economie moet flink op de schop, en snel ook. VPRO Tegenlicht spreekt met econoom Christian Felber: ‘Het doel van een economie moet het algemeen belang zijn.’

Geld verdienen en geld behouden. Daar draait het op dit moment om in onze economie. Maar dit moet radicaal anders, vindt econoom Christian Felber. ‘In een échte economie is geld een middel en het algemeen belang het doel’, zegt hij. ‘Nu zijn we alleen bezig met de kunst van het geld verdienen.’

De coronacrisis legt bloot wat we eigenlijk al wisten: onze geglobaliseerde samenleving is allesbehalve duurzaam. Virussen profiteren van onze roofbouw-economie. We halen soja uit een steeds kleinere Amazone en palmolie uit de grootste ontbosser van de wereld: Indonesië. De druk op onze ecosystemen neemt toe en onze economie maakt deel uit van het probleem.

Op dit moment bevinden we ons volgens Felber in een rat race. We zien geld als succes, waardoor bedrijven gefixeerd zijn op winst. Vervolgens produceren ze zo goedkoop mogelijk, met uitbuiting en schade aan het milieu als gevolg. En wat zijn de gevolgen voor deze bedrijven? De politiek beloont ze met lage belastingen en het bedrijf krijgt een plekje op de beurs. Met meer winst als gevolg.

Maar is oneindige welvaart voor een beperkt aantal mensen het ultieme doel? Felber denkt van niet. Een goede economie draait niet om winst, maar om de maatschappij. Hij pleit daarom voor een nieuw systeem: een Economy for the Common Good (ECG).

Geld verdienen is geen doel
De beweging van Felber komt in 2010 van de grond in Oostenrijk door zijn bestseller: ‘Change Everyhting. Creating an Economy for the Common Good.’ Een wereldwijde beweging ontkiemt die zich schaart achter hetzelfde idee: een economie voor het algemeen belang. Daarin staan vijf basiswaarden centraal: menselijke waardigheid, solidariteit, duurzaamheid, rechtvaardigheid en democratie.

Die ethische waarden moeten een nieuwe basis creëren voor onze economie. Een systeem waarin we niet bezig zijn met geld verdienen, maar met het algemeen belang. Dingen zoals zorg, natuur en democratie.

De ECG heeft inmiddels al meer dan vierduizend vrijwilligers in dertig landen en groeit nog steeds. In Europa zijn Duitsland, Oostenrijk en Spanje koploper. Nederland sloot zich in 2013 aan. Meer dan tweeduizend bedrijven ondersteunen de beweging. Ze financieren de beweging en organiseren lezingen en workshops. Een kwart daarvan gaat nog een stap verder en gebruikt Felbers ‘Common Good Balance Sheet.’ Met deze ethische balans wil Felber daadwerkelijk het verschil maken.

Felber is niet de eerste idealist die pleit voor een systeem waarin waarde wint van geld. Als je het roer wil omgooien, is een ideologie niet voldoende. Want radicale verandering kan je wel willen, maar hoe zorg je daarvoor in de praktijk?

Een ethische balans
Bedrijven zijn het hele jaar bezig om zo veel mogelijk winst te behalen. Aan het einde van het jaar maken ze de balans op en kiezen ze waar het naartoe gaat. Een groot gedeelte van de winst gaat traditiegetrouw naar de aandeelhouders. Soms gaat er nog wat naar een goed doel, maar het overgrote deel blijft bij de onderneming zelf.

Hoe los je dat op? Je maakt het probleem zichtbaar. Alle bedrijven worden elk jaar geforceerd om een financiële balans te publiceren. Maar dat is niet genoeg: een winstcijfer zegt niks over een duurzame of rechtvaardige keuze.

Felber kwam daarom op het idee van een ethische balans: the Common Good Balance Sheet. Deze matrix maakt duidelijk hoe een bedrijf scoort op maatschappelijke thema’s zoals gelijkheid en duurzaamheid. Denk aan: is er binnen het bedrijf sprake van een democratisch beleid? Wordt de werknemer eerlijk behandeld? Doet het bedrijf wat voor het klimaat?

Punten scoren
De matrix bestaat uit twintig thema’s (doelen) waaraan een bedrijf moet voldoen. Deze worden bepaald door vier kernwaarden: menselijke waardigheid, solidariteit, duurzaamheid en transparantie. Voor elke kernwaarde krijg je plus- en minpunten. Het model past zich aan per bedrijf. Het café op de hoek wordt logischerwijs minder hard afgerekend op duurzaamheid dan een transportmultinational zoals DHL.

Hier rolt vervolgens een score uit. Hoe hoger de score, hoe meer recht je krijgt op economische en juridische voordelen. Denk aan belastingverlaging of overheidsopdrachten. Volgens Felber moet moet je het voor bedrijven aantrekkelijk maken om zich ‘te gedragen'.

Politieke druk
Er zijn wereldwijd al enkele Common Good Cities, waaronder in Italië, Spanje, Duitsland en Oostenrijk. Zij stimuleren bedrijven in de regio om te werken met een balans, maar ook met een Common Good Index. Een index bepaalt wat wat de belangrijkste punten zijn in de regio. Deze worden samengesteld door burgerraden en kunnen jaarlijks veranderen.

Een regio kan er dan voor kiezen om zijn bedrijven meer te testen op het gebied van duurzaamheid, als dat nodig blijkt te zijn. Zo wordt de economie niet alleen afgestemd op de maatschappij, maar ook op de regio.

Met deze stappen wil Felber ons systeem langzaam veranderen. Maar er is meer sociale druk nodig vanuit de politiek, vindt Felber. ‘We hebben wetten nodig die bedrijven forceren om een ethische balans op te stellen’, benadrukt hij. ‘Want niemand geeft vrijwillig zijn macht op.’

quote:

Op zaterdag 13 februari 2021 20:16 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Een alternatief voor het destructieve neoliberalisme van heden ten dage.
[..]

quote:

Op zaterdag 13 februari 2021 21:21 schreef viagraap het volgende:
Klinkt goed maar komt ook een beetje over als de zoveelste geldklopperij in cursusvorm voor bedrijven die niet weten wat ze met hun tijd en geld moeten doen op kantoor. Op de Nederlandse website komt er weinig concreets naar voren in ieder geval. Ik laat me graag het tegendeel bewijzen natuurlijk.

quote:

Op zaterdag 13 februari 2021 21:39 schreef nostra het volgende:

[..]

Precies dit. ESG is het buzzword tegenwoordig, dus die druk ligt allang bij bedrijven; we leven allang niet meer in een Gordon Gekko wereld - en hebben dat hier in Nederland überhaupt nooit gedaan. Dat iemand daar dan weer één of ander matrixje en kansenkaart omheen gaat verzinnen, in de hoop de nieuwe BCG te worden, komt me juist eerder over als gegraai dan het vermeende dat ze bekritiseren.

quote:

Zolang de financiële sector zijn gang kan gaan, is de politiek lam

Onrustbarend dat de politieke partijen in hun verkiezingsprogramma’s bijna niets melden over het aan banden leggen van de financiële sector, vindt Marjolein Quené.

Marjolein Quené 14 februari 2021, 10:18

Voor wie er niet in werkt, is de financiële sector grotendeels onbekend terrein. Dat is jammer, want deze branche bepaalt onze dagelijkse economie. De financiële sector is veranderd van een dienstverlener aan de reële economie en maatschappelijke doelstellingen, in een overheersende en profiterende sector. Politici hebben hier geen grip meer op, zoals blijkt uit de verkiezingsprogramma’s voor maart 2021.

Het is onthutsend dat er in die programma’s zo weinig over de financiële sector staat. Zolang deze sector haar eigen gang kan gaan is het niet aannemelijk dat maatschappelijke ongelijkheid afneemt, de klimaatproblematiek wordt aangepakt of de noodzakelijke publieke investeringen plaatsvinden.

Onze maatschappij is in de afgelopen veertig jaar stukje bij beetje gefinancialiseerd. De financiële sector is in beginsel bedoeld om de reële economie te dienen. Banken geven krediet aan bedrijven om te produceren en te innoveren. Naast banken is er echter een hele bedrijfstak opgekomen van ‘shadow banking’ van financieringsmaatschappijen, equityfondsen, trusts en investeringsfondsen. Daarnaast is ook de sector van verzekering, pensioen en vastgoed gegroeid en is de fin-tech sector in opkomst. De nieuwe bedrijfstakken zijn nauwelijks gereguleerd en de banken zijn sinds 1980 gedegeruleerd. Bij elkaar bepaalt deze hele financiële sector waarvoor wel of niet krediet wordt gegeven, waarin wordt geïnvesteerd en waarvoor schulden worden gecreëerd.

Sluipend proces
Dit is een gestaag sluipend maar ingrijpend proces geweest. Wetgeving, boekhoudregels en instituties zijn zonder veel maatschappelijke discussie veranderd. Soms was de sector zelf brutaal en werd wetgeving aangepast aan de ontstane realiteit. De financiële verslagleggingsregels zijn in stilte veranderd, via de Europese Unie die zich aanpaste aan Amerikaanse regels. Welke politicus, vakbondsbestuurder of ambtenaar was in staat de gevolgen hiervan te overzien?

De woorden zijn hetzelfde: banken zijn nog steeds kapitaalverschaffer voor bedrijven en ze verstrekken nog steeds kredieten. Maar hun verdienmodel is fundamenteel veranderd in de richting van speculatieve financiële producten en niet-productieve kredieten. De eisen van de aandeelhouders van banken bepalen nu het beleid, en niet de kredietwaardigheid van de leners.

De maatschappelijke gevolgen hiervan zijn groot. In bedrijven bepalen boekhoudregels en niet de activiteiten zelf de gang van zaken op de werkvloer. Het winstbegrip is veranderd. Winst maken is noodzakelijk voor de conti-nuïteit van de activiteiten in een bedrijf, voor innovatie en werkgelegenheid. Winst betekent nu niet meer de winst voor het bedrijf maar winst voor de aandeelhouder of geldschieter. Reserveringen voor de continuïteit heten nu ingehouden winst. De functie van een financiële manager in een bedrijf is tegenwoordig om geld uit het bedrijf te halen, ten dienste van de geldschieter: een bank, een aandeelhouder of private equity-investeerder. Het operationele management mag geen kosten maken voor de continuïteit van het bedrijf.

Pensioenfondsen
Een tekenend voorbeeld is dat de zekerheid van het pensioen voor werknemers is veranderd. Nieuwe boekhoudregels bepalen dat pensioenverplichtingen zichtbaar moeten zijn op de balans van een bedrijf. Dit zijn echter kosten of risico’s die de beurswaarde omlaag halen. Vrijwel alle bedrijfspensioenfondsen zijn dus inmiddels overgedragen aan aparte commerciële verzekeraars. Het pensioenakkoord legt nu alle risico’s bij de werknemers. Collectiviteit en solidariteit zijn er nog wel tussen werknemers onderling, maar de werkgevers hebben zich hier aan onttrokken. Het ministerie van Sociale Zaken stelt zich niet meer op als belangenbehartiger van álle inwoners, maar als grootste werkgever van Nederland. Opnieuw een onzichtbare, maar belangrijke verandering. Het pensioen is van een vorm van sociale zekerheid verworden tot een financieel product in handen van de financiële sector.

De relatie tussen overheid en burgers is ook gefinancialiseerd. Het hele toeslagensysteem is gebaseerd op financiële efficiëntie. Voor de belastingdienst is het goedkoper om achteraf een toeslag terug te eisen dan om vooraf de rechtmatigheid te bepalen. Het toeslagensysteem maakt de burger automatisch tot schuldenaar. Sinds het toeslagensysteem bestaat, is de schuldenproblematiek van huishoudens uit de hand gelopen, en de overheid is meestal de grootste schuldeiser.

In de hele maatschappij is het normaal geworden dat activiteiten ten dienste staan van het rendement van de kapitaalverschaffer of de financier. Beslissingen worden genomen op basis van een netto contante waarde berekening of een business case. Politici vergelijken de begroting van de BV Nederland met een huishoudboekje en zij verklaarden geldcreatie door het verhogen van de staatsschuld jarenlang tot een taboe. Huishoudens kunnen inderdaad geen geld creëren, maar overheden en banken kunnen dit juist wél.

Geld creëren
Ondertussen kon de financiële sector wél onbeperkt geld creëren door kredietverschaffing, zonder enige maatschappelijke en politieke controle op het doel van die geldcreatie. Banken geven nog steeds krediet voor vervuilende activiteiten, financiële producten voor de rijksten, speculatie in onroerend goed en andere activiteiten die maatschappelijk gezien ongewenst zijn.

De politiek is de grip op de financiële sector kwijtgeraakt. Dat komt doordat politici de redeneerwijze en mentaliteit van de financiële sector overnamen of zich er moeilijk tegen te weer konden stellen.

Toch is het mogelijk om de reële economie beter te beschermen: gemeenten kunnen weer een woonplicht invoeren zodat vastgoedspeculatie tot stilstand komt. Beschermingsconstructies tegen vijandige overnames of fusies zijn goed mogelijk. Goed bestuur en medezeggenschap van werknemers in de bedrijven kunnen in de plaats komen van de ‘governance’ door aandeelhouders. Wetgeving kan onze natuur beschermen tegen verdere exploitatie en vervuiling.

De verkiezingsprogramma’s noemen soms een dergelijke maatregel, maar de verbinding met de financiële sector wordt niet gelegd.

Talloze mogelijkheden
Het is hoognodig dat de wereldwijd opererende financiële sector gehouden wordt aan de grenzen van onze democratische besluitvorming. Hiervoor zijn talloze mogelijkheden. Het verplichte eigen vermogen van banken kan omhoog naar minstens 10 procent. Het verbieden van lege bedrijven, zoals de trust sector, voorkomt ook belastingontwijking. En er kan meer. De private equity-sector reguleren en flitskapitaal belasten. Nieuwe financiële producten verbieden of reguleren. Zakenbanken en consumentenbanken weer scheiden. Inkomsten uit vermogen en verhuur progressief belasten. Deskundigen kunnen zeker nog tientallen maatregelen bedenken.

De VVD omhelst in haar verkiezingsprogramma echter de Europese kapitaalmarktunie. Dit is de rode loper voor hogere rendementen voor de financiële sector, ten koste van de inwoners die deze schulden weer moeten opbrengen. Andere partijen zeggen hier niets over. Wie zwijgt stemt toe? Politici moeten nu het heft in handen nemen en de ongebreidelde groei van de financiële sector aan banden leggen.

Marjolein Quené is historicus en bedrijfskundige en auteur van het boek Voorbij de managementmaatschappij. De invloed van management op werk, democratie en vrijheid. Uitg. Lemniscaat.

quote:

Op maandag 15 februari 2021 19:54 schreef Bondsrepubliek het volgende:
De door neoliberalen gedereguleerde financiële sector die we vandaag hebben is zeer schadelijk voor mens en planeet zo blijkt uit het artikel. Daarom is het verontrustend dat politieke partijen in hun verkiezingsprogramma's amper iets over deze destructieve sector melden. Maar als de maatschappij van zo'n 40 jaar neoliberalisme wil herstellen is het wel noodzakelijk om juist die sector aan te pakken. Gebeurt dat niet dan zal de ongelijkheid verder toenemen net als de klimaatontwrichting en de vervuiling plus vernietiging van kostbare natuur.
[..]

quote:

Rents

Je gaat het pas zien als je het doorhebt. Cruijffs gevleugelde uitspraak lijkt steeds meer van toepassing op de inrichting van onze economie. Wat al enkele decennia door progressieve economen wordt betoogd, wordt nu in rap tempo een gemeenplaats.

Donderdag las ik een interview met Ingrid Thijssen, de nieuwe top-vrouw van werkgeversorganisatie VNO-NCW. De bedrijvenclub heeft een studie gepubliceerd waarin ze concludeert dat de kansenongelijkheid is toegenomen; ze overweegt steun voor een hoger minimumloon. Bovendien ‘moeten we af van de financiële en juridische prikkels die het flexcontract zo aantrekkelijk maken’.

Zaterdag: in een column betoogt Marike Stellinga dat ons belastingstelsel vermogens te laag belast en lonen te hoog. Wie werkt wordt gestraft, wie vermogens ophoopt wordt beloond, en kan bovendien de belasting makkelijk ontwijken, ‘en daar hebben de handigste Harry’s, toch vaak de mensen met geld’, voordeel van.
Verderop in de krant worden de pijlen gericht op de farmaceutische industrie. Voor twee doses van het Oxford-vaccin betaal je minder dan twee euro, Janssen vraagt 8,50 euro voor één prik. Gewoon, omdat het kan – er is weinig concurrentie en over de kostenstructuur wordt geheimzinnig gedaan. Overheid, premiebetalers en patiënten hoesten het geld op dat farmaceuten kunnen doorsluizen naar hun aandeelhouders. Met ontwikkelkosten of risico heeft dat weinig van doen.

Dit zijn dus situaties die al decennia bestaan en al even lang bekritiseerd worden door progressieve economen. Maar het zijn ook praktijken die in de communis opinio tot zo’n anderhalf jaar geleden als normaal gezien en zelfs verdedigd werden. Gisteren waren lage lonen en flexcontracten goed voor de BV Nederland, vandaag zijn ze een probleem. Gisteren waren hoge dividenden een passende beloning voor aandeelhouders, vandaag zijn ze een last voor de economie. Gisteren waren patenten op medicijnen nog noodzakelijk voor de financiering van onderzoek en ontwikkeling, vandaag zijn het vehikels om via marktmanipulatie oneerlijke superwinsten te maken.

Het grappige is dat zowel de consensus van gisteren als de wijsheid van vandaag als vanzelfsprekendheid wordt gepresenteerd. MKB-voorman Jacco Vonhof vertelde dat de nieuwe VNO-NCW-koers ‘voor mkb’ers ook heel erg past bij de verbinding die ze van nature met hun lokale omgeving hebben’. Natuurlijk.

De presentatie is soms komisch, maar de omslag lijkt serieus. Is dit dan toch het corona-effect? In maart en april 2020 zou alles anders worden, want corona legde het falen van het kapitalisme bloot. In juni waren we dat verhaal alweer moe, dacht ik toen; we wilden zo snel mogelijk terug naar het oude normaal. Had ik het mis? Overal zie ik nu tekenen dat werkgevers, de overheid en opiniemakers het gehad hebben met de economie van februari 2020. Het moet duurzamer en socialer.

Het inzicht dat nu doorbreekt is dat exorbitante vermogens en overmatige winsten ten koste van ondermaatse lonen de economie schaden. Het inzicht is twee eeuwen oud: in de economie zie je de eeuwige terugkeer van hetzelfde. De klassieke economen – Smith, Ricardo, Marx en anderen – hadden er een woord voor: ‘rents’. De beloning van productieve activiteit lijdt onder een toenemende last van afdrachten, die verder geen constructieve rol in het economisch proces spelen. Dat is niet alleen onprettig of onrechtvaardig – dat ook – maar het schaadt de economie. Werk en ondernemerschap moeten beloond worden, maar te veel van het surplus dat we met z’n allen produceren gaat naar een kleine groep die er niets voor doet.

Om zulke processen te analyseren werd het concept ‘rents’ bedacht. We gaan het binnenkort weer vaak lezen, verwacht ik. Niet omdat het gisteren ontdekt is, maar omdat het past in het nieuwe narratief dat nu overal wordt omhelsd.

Het economenvakblad Economisch-Statistische Berichten bereidt een special voor onder de werktitel ‘Snappen we de economie nog?’ Een goede vraag. Rond kantelpunten in het narratief ontstaat onzekerheid. Voor nieuwe inzichten moeten we dan teruggrijpen op oude en soms wat vergeten concepten. Mijn bijdrage zal over rents gaan.

Nu het stof van de pandemie begint neer te dalen, blijken we ons een flink stuk ter linkerzijde van onze positie vóór corona te bevinden. Dit is niet meer terug te draaien, want Cruijff had gelijk: nu we doorhebben hoe rents werken, zien we ze overal. En willen we er iets aan doen.

Dirk Bezemer
17 februari 2021

https://www.groene.nl/artikel/rents

quote:

Grootschalige ontbossing in Liberia ook met Nederlands geld

vrijdag 19 februari 2021 | BNNVARA | Redactie De Nieuws BV Twitter

Een van de grootste palmoliebedrijven ter wereld, Golden Agri Resources(GAR), is verantwoordelijk voor enorme ontbossing en schending van mensenrechten in Liberia. Toch blijven Nederlandse banken en pensioenfondsen willens en wetens investeren in het palmoliebedrijf. In De Nieuws BV praat Patrick Lodiers hierover met Anne Wijers, campaignevoerder bij Milieudefensie.

Het palmoliebedrijf Golden Agri Resources is volgens Wijers voornamelijk actief geweest in Indonesië en Maleisië. Maar breiden zich uit. Wijers: "Je ziet dat er een enorme vraag naar palmolie ervoor heeft gezorgd dat veel palmoliebedrijven op zoek zijn naar nieuwe plekken om uit te breiden. Liberia, in West-Afrika, maar ook landen in Midden en Zuid-Amerika zijn de volgende landen die in plantages gaan veranderen."

Uniek regenwoud
In Liberia zijn misstanden van ontbossing en het schenden van mensenrechten nu aangetoond. Wijers geeft aan dat het gebied waar het palmoliebedrijf de werkzaamheden uitvoert ongelofelijk belangrijk is voor de biodiversiteit en voor de lokale bevolking die van het gebied afhankelijk is voor levensonderhoud. "Het is een uniek regenwoud met een enorme biodiversiteit. Is onder andere ook het leefgebied van Chimpansees en van het dwergnijlpaard", aldus Wijers.

Mooie beloftes?
In 2018 heeft Milieudefensie met een aantal partners een klacht ingediend, waarbij ze nu in het gelijk zijn gesteld. Wijers: "Het betekent dat GAR schade moet herstellen, dus dat zij ontbossing en schending van de mensenrechten moeten oplossen." Toch vindt Milieudefensie dit niet genoeg. Want volgens Weijers zullen er geen daadwerkelijke acties worden ondernomen door het palmoliebedrijf.

Wijers: "Wat we eigenlijk zien is dat sinds dit bedrijf actief is in Liberia, dat is al zo'n 10 jaar, er keer op keer misstanden en schendingen worden gerapporteerd." Wijers legt uit dat er eerder een klacht is ingediend waarbij ngo's in het gelijk werden gesteld, maar dat er feitelijk niets veranderd in de praktijk.

Wijers: "Het is de zoveelste keer dat GAR op de vingers wordt getikt, niet alleen door ngo's maar ook door onafhankelijke panels. En wat we zien is dat Nederlandse financiële instellingen gewoon geld blijven steken in GAR, maar ook in andere palmoliebedrijven. Zij zijn dus echt betrokken bij grove misstanden."

Banken en pensioenfondsen
"Banken en pensioenfondsen blijven geld stoppen in dit soort palmoliebedrijven. Zoals pensioenfonds Zorg en Welzijn, ook vermogensbeheerders PGGM en Robeco, steken geld in dit bedrijf."
Wijers: "Het betekent feitelijk dat er geld van Nederlandse werknemers wordt gestoken in ontbossing en mensenrechtenschendingen."

De Nieuws BV heeft pensioenbelegger PGGM gevraagd waarom zij het nog altijd verantwoord vinden om te blijven investeren in dit soort palmoliebedrijven. PGGM geeft aan van de misstanden op de hoogte te zijn, maar zegt het van binnen te willen veranderen. Wijers geeft aan dat dit een veelgehoorde reactie is van financiële instellingen. "Wat mij betreft is alle geloofwaardigheid verdwenen, ze zijn op de hoogte van deze misstanden en ook over het feit dat er eigenlijk geen veranderingen op de grond plaatsvinden."

Milieudefensie roept de overheid op regelgeving te maken voor de financiële sector die 'foute' investeringen tegen moet gaan. Wijers ziet dat de overheid de afgelopen jaren heel erg heeft geleund op internationale richtlijnen. "Deze internationale richtlijnen verwachten van bedrijven dat ze goed hun risico's in kaart brengen en misstanden voorkomen, maar we zien dat dit helemaal niet wettelijk is vastgelegd en dat ze nu ongestraft overal mee wegkomen." Wijers pleit er daarom ook voor dat de internationale richtlijnen die nu al gelden wettelijk worden vastgelegd.

https://www.nporadio1.nl/(...)-met-nederlands-geld

quote:

Banken zijn massavernietigingswapens geworden

De impact van onze financiële sector op het klimaat en de biodiversiteit wereldwijd is enorm.

19 februari 2021
Lammert van Raan
Tweede Kamerlid Partij voor de Dieren

De Rabobank bekent schuld: ze houdt zichzelf medeverantwoordelijk voor het falende landbouwsysteem. Nooit zo bedoeld natuurlijk, maar onze financiële instellingen zijn ‘weapons of mass destruction’ geworden, met een vernietigingskracht die reikt tot ver buiten onze polders...

quote:

Op maandag 15 februari 2021 21:23 schreef nostra het volgende:
Altijd wel vermakelijk om te lezen hoe iemand die haar hele leven voor de overheid en NGO's heeft gewerkt de oplossing voorhanden heeft. Unilateraal Basel overboord gooien, "lege bedrijven" verbieden en nieuwe financiële producten verbieden. En jaag vooral je winstmakers, zoals het flitskapitaal, inderdaad weg; kijk dan eerst nog even hoe dat in NY uitpakt als die doorpakken.

quote:

Op maandag 15 februari 2021 20:58 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Het kan allemaal vast, maar de marginale belastingopbrengsten zullen gering zijn, de ontwijkingsmogelijkheden legio en de urgentie voor het grote publiek zal uitblijven. Deze crisis is namelijk geen financiële, banken en overige financiële instellingen hoeven dit keer niet gered en Nederland moet al het geld binnen de grenzen houden als ze het nationaal product willen laten groeien om de schuldenlast te blijven dragen.