quote:Op maandag 29 juni 2015 16:21 schreef Bram_van_Loon het volgende:
Voor mijn gevoel is links zijn strijdlust kwijt. De meeste linkse partijen hebben het kapitalisme omarmd als economisch systeem en willen alleen de scherpe kantjes eraf slijpen, in plaats van in te zien dat het systeem zelf voor geen meter deugt.
Mijn verklaring hiervoor is als volgt:
Het lijkt erop alsof sinds het falen van de sovjet unie en andere "socialistische" staten, de DDR etc. links zich verloren voelt. Alsof het kapitalisme het systeem der systemen is en toch nog het beste werkt. Ondanks dat die "socialistische" staten enkel op papier socialistisch waren en er nooit echt communisme voor een langere tijd is geweest (geen staat en een klasseloze maatschappij), lijkt het alsof mensen daarmee gelijk het kapitalisme hebben omarmd als "het systeem". Terwijl echt communisme nooit is geweest. Misschien hadden de anarchisten toch gelijk dat het dictatuur van het proletariaat een nieuwe bovenklasse (en daarmee ook onderklasse) zou scheppen.
Maar het systeem zelf is nog steeds ziek. We outsourcen veel van onze problemen naar armere landen. De reden dat wij zo goedkoop kleding en gadgets kunnen kopen is omdat die voor een grijpstuiver worden geproduceerd in armere landen. Onze relatieve goede welvaart gaat ten koste van de werknemers in andere landen. Daarnaast zorgt globalisering voor een race to the bottom. Een bedrijf zal altijd kiezen voor landen met de laagste belastingen en de minste werknemersrechten. Daarnaast kan kapitalisme en een ecologische samenleving haast niet samengaan, zijn werknemers nog steeds slachtoffer van werkgevers met eigen belangen. Eigenlijk durf ik te zeggen dat het kapitalisme niet werkt.
Toch kijkt links naar hoe het misgaat maar durft het geen radicale veranderingen te bewerkstelligen in het systeem. Er zijn weinig partijen die het systeem als geheel kritisch benaderen. Alleen Partij voor de Dieren is kritisch op de focus op economische groei en of dit altijd goed is, maar dat is maar één aspect van kapitalisme. Ik mis de strijdlust bij links. Een benadering die het hele systeem kritisch onder de loep neemt en strijdt voor alternatieven.
Samengevat:
Links heeft naar mijn mening de strijdlust verloren na de koude oorlog en mag van mij best weer z'n tanden laten zien. Er zijn alternatieven voor het kapitalisme. Je hoeft het systeem niet te omarmen als je er eigenlijk geen voorstander van bent.
Mijn vraag is ook: zijn er linksen hier die het met me eens zijn? Of bevalt de reformistische houding jullie wel? Het systeem van binnenuit "fixen".
[/Originele OP:]quote:Als traditioneel linkse stemmer zit ik met een groot probleem. Net als veel andere kiezers vind ik het verschrikkelijk om te zien hoe immigranten wanhopig onze relatief kansrijke en veilige kusten proberen te bereiken. Tegelijkertijd maak ik me ook ontzettend druk om de Nederlandse welvaartsstaat die wordt uitgehold, een neoliberale markt die nauwelijks iets in de weg wordt gelegd, en een enorme groei van ongelijkheid ook in ons land. Voor mij is het tweede van primair belang voor een Nederlandse politieke partij op links.
We kunnen ons pas druk maken om de rest van de wereld als we thuis de zaken op orde hebben of ten minste de juiste politiek bedrijven om deze zaken op orde te krijgen. Linkse partijen, vooral GroenLinks en de Partij van de Arbeid (alhoewel het met Klaver nog even afwachten is), worden de laatste jaren geleid door een sociale elite die weinig verbintenis voelt met de echte onderlaag. Ze vertegenwoordigen slechts een hoogopgeleide groep met goede banen, ze voelen sociale verantwoording maar door een gebrek aan kennis en empathie voor de echte problemen in Nederland snijden ze liever in sociale zekerheid dan direct de banken aan te pakken, ze vinden immigratieproblemen schrijnender en dringender dan de ongelijkheid in Nederland, de traditionele sociaaldemocratie is weg.
Ik zoek naar politici voornamelijk binnen de PvdA, of een nieuwe partij, met een krachtige linkse normen en waarden. Binnenlands beleid, voornamelijk de sociaaleconomische onderwerpen dus, moeten op traditionele sociaaldemocratische wijze worden aangepakt zonder ons te laten beïnvloeden door het neoliberalisme zoals dit de laatste decennia heeft plaatsgevonden. Een linkse partij met een conservatief sociaaldemocratisch perspectief wat betreft de buitenlandse politiek maakt grote kans zowel kiezers op rechts als op links te trekken. Want je maakt mij niet wijs dat al die kiezers op de VVD en de PVV klassiek liberalen zijn, of economisch liberalen, het gaat om heel andere belangen.
Zoals links belang heeft bij werkloosheid en armoede?quote:Op maandag 21 december 2015 21:05 schreef Klopkoek het volgende:
http://m.motherjones.com/(...)-right-wing-politics
Rechts heeft politiek en economisch belang bij crises.
Historisch gezien klopt dit niet.quote:Op maandag 21 december 2015 21:08 schreef Pietverdriet het volgende:
[..]
Zoals links belang heeft bij werkloosheid en armoede?
Toch wel. Politiek vaart inderdaad wel bij problemen (die alleen zij kunnen oplossen) maar links vaart wel bij sociale onvrede. Ze laten ook geen mogelijkheid onbenut om mensen die onvrede aan te praten.quote:Op maandag 21 december 2015 21:12 schreef Klopkoek het volgende:
[..]
Historisch gezien klopt dit niet.
Dat werd altijd gezegd.quote:Op maandag 21 december 2015 22:18 schreef Paper_Tiger het volgende:
Eerlijk is eerlijk. De socialisten hebben ooit betekenis gehad. Heden ten dage is het vooral naar spijkers op laag water zoeken voor ze.
Stel, Nederland heeft volledige werkgelegenheid, een zeer hoog welvaardsniveau en ieder jaar een overschot. Laag belasting tarief, voldoende geld voor ouderenzorg, etc etcquote:Op maandag 21 december 2015 21:12 schreef Klopkoek het volgende:
[..]
Historisch gezien klopt dit niet.
De SP zal altijd stemmen blijven trekken omdat de definitie van armoede en primaire levensbehoeftes constant verandert. Vroeger was dat voedsel en een dak boven je hoofd. Tegenwoordig is dat een Iphone en Nike-schoenen.quote:Op dinsdag 22 december 2015 07:26 schreef Pietverdriet het volgende:
[..]
Stel, Nederland heeft volledige werkgelegenheid, een zeer hoog welvaardsniveau en ieder jaar een overschot. Laag belasting tarief, voldoende geld voor ouderenzorg, etc etc
Denk je dat de SP dan nog stemmen trekt?
Denk je niet dat de SP dan een marginaal verschijnsel zal worden?quote:Op dinsdag 22 december 2015 08:02 schreef Braindead2000 het volgende:
[..]
De SP zal altijd stemmen blijven trekken omdat de definitie van armoede en primaire levensbehoeftes constant verandert. Vroeger was dat voedsel en een dak boven je hoofd. Tegenwoordig is dat een Iphone en Nike-schoenen.
Nee omdat de grens altijd verschuift. Als het arme gedeelte van Nederland een zwembad en bioscoop in huis heeft en het rijke gedeelte 3 zwembaden, 2 bioscopen en een privé-vliegtuig dan zal je nog steeds een SP hebben die voor dat "arme" gedeelte opkomt.quote:Op dinsdag 22 december 2015 08:51 schreef Pietverdriet het volgende:
[..]
Denk je niet dat de SP dan een marginaal verschijnsel zal worden?
En voor iedereen de belastingen verhoogdquote:Op dinsdag 22 december 2015 08:58 schreef Braindead2000 het volgende:
[..]
Nee omdat de grens altijd verschuift. Als het arme gedeelte van Nederland een zwembad en bioscoop in huis heeft en het rijke gedeelte 3 zwembaden, 2 bioscopen en een privé-vliegtuig dan zal je nog steeds een SP hebben die voor dat "arme" gedeelte opkomt.
Nee, historisch gezien klopt het niet. De werkloosheid was hoog en de armoede was hoog toen 'links' klein was. De werkloosheid was marginaal (tot ongeveer 1980) en armoede op 3 à 4% toen links groot was. Armoede en werkloosheid is sindsdien weer groter geworden, en links kleiner.quote:Op maandag 21 december 2015 22:17 schreef Paper_Tiger het volgende:
[..]
Toch wel. Politiek vaart inderdaad wel bij problemen (die alleen zij kunnen oplossen) maar links vaart wel bij sociale onvrede. Ze laten ook geen mogelijkheid onbenut om mensen die onvrede aan te praten.
De belangen beschermen? Ja. Meer eisen? Nee. Armoede gaat om relatieve deprivatie en uitsluiting. Dit speelde ook een rol in de 'nieuw links' beweging binnen de PvdA destijds, tot afgrijzen van Drees sr. De relatieve armoede was toen wel zo'n beetje opgelost, op een paar puntjes na.quote:Op dinsdag 22 december 2015 08:58 schreef Braindead2000 het volgende:
[..]
Nee omdat de grens altijd verschuift. Als het arme gedeelte van Nederland een zwembad en bioscoop in huis heeft en het rijke gedeelte 3 zwembaden, 2 bioscopen en een privé-vliegtuig dan zal je nog steeds een SP hebben die voor dat "arme" gedeelte opkomt.
http://www.poverty.org.uk/01/index.shtml?2quote:Why this indicator was originally chosen
It is generally accepted that poverty is concerned with a lack of possessions, or ability to do things, which are in some sense considered 'normal' or 'essential' in society.
What is considered 'normal' depends on the society in which the person lives. So, for example, a widely accepted indicator of third world poverty is the numbers of people living on less than $1 per day, on the grounds that people on such incomes are literally in danger of starving to death. This threshold is often termed 'absolute income poverty'. But the use of such a threshold in the United Kingdom would obviously be completely inappropriate - no one in the United Kingdom lives on incomes anywhere near this low and its use would imply that all people with incomes above $1 per day did not suffer from serious deprivation.
What is considered 'normal' also changes over time. Levels of income that would have been considered adequate in the United Kingdom 100 years' ago would certainly not be considered to be adequate nowadays. Rather, as society becomes richer, so norms change and the levels of income and resources that are considered to be adequate rises. Unless the poorest can keep up with growth in average incomes, they will progressively become more excluded from the opportunities that the rest of society enjoys.
The conclusion is that the main indicators of low income in the United Kingdom – and thus of income poverty - should be defined in terms of thresholds which rise or fall as average incomes rise or fall. Such thresholds are often termed 'moving thresholds' or indicators of 'relative poverty'. This conclusion is generally accepted by most researchers, by the EU and by the UK government.
In normal times, when average incomes are improving slowly but steadily, the use of such thresholds is probably a good indicator of changes in the extent of relative income poverty. But if incomes should fall, they become insufficient: a fall in average incomes, even if the lowest incomes remained unchanged, would clearly not represent an improvement in the capacity of the poorest to attain what society had become accustomed to as the norm.
Furthermore, sole reliance on moving thresholds can become misleading if average incomes rise dramatically. For example, incomes in Ireland have risen sharply over the last ten years or so – including incomes at the bottom end - whilst income inequalities have remained roughly constant. Many researchers and politicians in Ireland believe that sole reliance on moving thresholds gives a misleading impression by suggesting that no progress has been made in reducing the extent of poverty.
In this context, this indicator looks at the actual numbers of people who are living on low incomes using both relative threshold and a fixed threshold that rises with inflation.
The particular threshold used is 60% of median income after deducting housing costs. For a discussion on why this threshold has been used, and possible alternative thresholds, see the page on choices of thresholds.
Het ABN Amro debacle zou ik toch niet spijkers op laag water willen noemen. Dat laat zich nog steeds voelen (zie Elsevier artikel).quote:Op maandag 21 december 2015 22:18 schreef Paper_Tiger het volgende:
Eerlijk is eerlijk. De socialisten hebben ooit betekenis gehad. Heden ten dage is het vooral naar spijkers op laag water zoeken voor ze.
Een relevant thema is in internationaal perspectief de kinderarmoede en daarbij behorende fysieke en geestelijke onderontwikkeling. Dat is vergeleken met andere West Europese landen een probleem. Voeg daarbij de uitholling van het onderwijs en sterk gesegregeerde schoolsysteem (volgens OESO).quote:Op maandag 21 december 2015 22:18 schreef Paper_Tiger het volgende:
Eerlijk is eerlijk. De socialisten hebben ooit betekenis gehad. Heden ten dage is het vooral naar spijkers op laag water zoeken voor ze.
Dat vind ik een manke vergelijking. Sowieso zal dat nooit gebeuren.quote:Op dinsdag 22 december 2015 08:58 schreef Braindead2000 het volgende:
[..]
Nee omdat de grens altijd verschuift. Als het arme gedeelte van Nederland een zwembad en bioscoop in huis heeft en het rijke gedeelte 3 zwembaden, 2 bioscopen en een privé-vliegtuig dan zal je nog steeds een SP hebben die voor dat "arme" gedeelte opkomt.
Denk eerder dat ze helemaal niks meer te willen hebben en het voorgekauwde nog maar hebben te doen?quote:Op vrijdag 25 december 2015 01:06 schreef Tamabralski het volgende:
Links heeft zijn strijdlust niet verloren. Het is alleen gekaapt door pvda en pvv. De eigen linkse oppositie gevoerd door rechts.
De salonsocialisten van Pvda bedoel je hiermee. De allochtonen en armen knuffelen, moskeetje weggeven (allemaal gemeenschapsgeld dus wat maakt het uit). Zodat ze zelf op het pluche gestemd zullen worden. De SP daarentegen doet dit anders. Worden echter nooit (positief) in de schijnwerpers gezet bij Publieke omroep en commerciele media. Pvda en zelfs Pvv wel. Rara..quote:Op maandag 21 december 2015 21:08 schreef Pietverdriet het volgende:
[..]
Zoals links belang heeft bij werkloosheid en armoede?
Dit geldt meer voor Pvda naar mijn mening. En dat is voor zover ik mij herinner eigenlijk altijd zo geweest. SP wordt tegenwoordig hier gedwongen in meegezogen (zie bijvoorbeeld debacle Griekse steun, waren altijd tegen, maar zijn achteraf niet tegen broederschap. Ze konden niet anders. Trouwens pas wanneer SP broederschap betuigt komen zij onder media aandacht wanneer tallozen al lange tijd kwaad zijn op politiek en hun doelloze weggeefactie. Maar dit is nooit de schuld van SP geweest.).quote:Op vrijdag 25 december 2015 01:12 schreef john2406 het volgende:
[..]
Denk eerder dat ze helemaal niks meer te willen hebben en het voorgekauwde nog maar hebben te doen?
Waarschijnlijk vanuit Brussel of waar dan ook vandaan?
Ik ben nog steeds van geen enkele overtuigd, ik denk dat er iemand anders aan de touwtjes trekt?quote:Op vrijdag 25 december 2015 01:22 schreef Tamabralski het volgende:
[..]
Dit geldt meer voor Pvda naar mijn mening. En dat is voor zover ik mij herinner eigenlijk altijd zo geweest. SP wordt tegenwoordig hier gedwongen in meegezogen (zie bijvoorbeeld debacle Griekse steun, waren altijd tegen, maar zijn achteraf niet tegen broederschap. Ze konden niet anders. Trouwens pas wanneer SP broederschap betuigt komen zij onder media aandacht wanneer tallozen al lange tijd kwaad zijn op politiek en hun doelloze weggeefactie. Maar dit is nooit de schuld van SP geweest.).
Geld in kas komt doordat leden een deel van hun salaris erin stoppen. Dit wordt gebruikt voor acties. Bij andere partijen komen de kosten voor partijcampagnes op extra kosten voor de belastingbetaler ?quote:Op vrijdag 25 december 2015 01:28 schreef john2406 het volgende:
[..]
Ik ben nog steeds van geen enkele overtuigd, ik denk dat er iemand anders aan de touwtjes trekt?
Wat betreft SP ik heb me eens laten vertellen dat die of dat het een partij zou zijn met het meeste geld in kas?
Is dat links?
Dat ze er eens iets van weggeven dan zou ik zeggen, als het zo is wel te verstaan.
Missen ze de mensen of wat is het dan vertel het mij.
Ik neem het klakkeloos van je aan hoor, zoveel weet ik er niet van, wil het ook niet weten.quote:Op vrijdag 25 december 2015 01:31 schreef Tamabralski het volgende:
[..]
Geld in kas komt doordat leden een deel van hun salaris erin stoppen. Dit wordt gebruikt voor acties. Bij andere partijen komen de kosten voor partijcampagnes op extra kosten voor de belastingbetaler ?
Corrigeer me maar hoor.
quote:
quote:The Left,” a meaningful term ever since the French Revolution, took on wider significance with the rise of socialism, anarchism and communism. The Russian revolution installed a government entirely leftist in conception; leftist and rightist movements tore Spain apart; democratic parties in Europe and North America arrayed themselves between the two poles; liberal cartoonists portrayed the opposition as a fat plutocrat with a cigar, while reactionaries in the United States demonized “commie leftists” from the 1930s through the Cold War. The left/right opposition, though often an oversimplification, for two centuries was broadly useful as a description and a reminder of dynamic balance.
In the twenty-first century we go on using the terms, but what is left of the Left? The failure of state communism, the quiet entrenchment of a degree of socialism in democratic governments and the relentless rightward movement of politics driven by corporate capitalism have made much progressive thinking seem antiquated, or redundant, or illusory. The Left is marginalized in its thought, fragmented in its goals, unconfident of its ability to unite. In America particularly, the drift to the right has been so strong that mere liberalism is now the terrorist bogey that anarchism or socialism used to be, and reactionaries are called “moderates.”
Maar wat is het nu? Dat staat niet in het stukje.quote:Op vrijdag 25 december 2015 22:30 schreef Papierversnipperaar het volgende:
Adbusters:
What is left of the Left?
[..]
Wat een onzin, DWDD was toen ik het nog wel eens keek zeer pro SPquote:Op vrijdag 25 december 2015 01:15 schreef Tamabralski het volgende:
[..]
De salonsocialisten van Pvda bedoel je hiermee. De allochtonen en armen knuffelen, moskeetje weggeven (allemaal gemeenschapsgeld dus wat maakt het uit). Zodat ze zelf op het pluche gestemd zullen worden. De SP daarentegen doet dit anders. Worden echter nooit (positief) in de schijnwerpers gezet bij Publieke omroep en commerciele media. Pvda en zelfs Pvv wel. Rara..
Misschien is het een retorische vraag?quote:Op vrijdag 25 december 2015 23:08 schreef Wegenbouwer het volgende:
[..]
Maar wat is het nu? Dat staat niet in het stukje.
Ik weet het niet hoor, maar ik heb toch sterk het vermoeden, zie gedoogpartners en andere constructies. Dat er iemand anders aan de touwtjes trekt.quote:Op vrijdag 25 december 2015 23:21 schreef Pietverdriet het volgende:
BNW is achter de pisbakken links
Ze hebben iig een dikke vinger in de EU.quote:Op vrijdag 25 december 2015 23:18 schreef john2406 het volgende:
Zou dit kloppen?
https://www.google.nl/sea(...)+hoe+ver+kunnen+gaan
Als het er echt toe doet dan passen ze karaktermoord toe. Hun vaste deskundigen zijn ook overwegend rechts (Sywert, Peter R., Stellinga enz.). Media onderzoek bewijst dit.quote:Op vrijdag 25 december 2015 23:09 schreef Pietverdriet het volgende:
[..]
Wat een onzin, DWDD was toen ik het nog wel eens keek zeer pro SP
Wat maakt iemand rechts volgens dat mediaonderzoek?quote:Op zaterdag 26 december 2015 21:00 schreef Klopkoek het volgende:
[..]
Als het er echt toe doet dan passen ze karaktermoord toe. Hun vaste deskundigen zijn ook overwegend rechts (Sywert, Peter R., Stellinga enz.). Media onderzoek bewijst dit.
Ik zie rechts als conservatief en links als progressief, en beide kanten hebben zo hun variaties waarvan je vraagtekens bij het bestaansrecht kunt zetten. De SP is een socialistische partij, en zolang er mensen bij de voedselbanken aankloppen en niet op vakantie kunnen, heeft deze partij bestaansrecht. Het lijkt oprecht de groep te willen vertegenwoordigen, waar de PVV vooral zichzelf lijkt te vertegenwoordigen, ten koste van...quote:Op maandag 21 december 2015 21:08 schreef Pietverdriet het volgende:
[..]
Zoals links belang heeft bij werkloosheid en armoede?
Wellicht belangrijker gewoon naar de inhoud te kijken als labels er op plakkenquote:Op zaterdag 26 december 2015 22:57 schreef Beathoven het volgende:
[..]
Ik zie rechts als conservatief en links als progressief, en beide kanten hebben zo hun variaties waarvan je vraagtekens bij het bestaansrecht kunt zetten. De SP is een socialistische partij, en zolang er mensen bij de voedselbanken aankloppen en niet op vakantie kunnen, heeft deze partij bestaansrecht. Het lijkt oprecht de groep te willen vertegenwoordigen, waar de PVV vooral zichzelf lijkt te vertegenwoordigen, ten koste van...
Groen Links is voor het behoud van de natuur, dus in zekere zin conservatief. Maar goed, dat zou betekenen dat de afbrekende partijen progressief zijn.. dus zijn ze toch wel progressief.
De PvdA was er voor de onderklasse / de arbeider, en is dat opzich nog steeds. Alleen zitten de meeste arbeiders niet meer onder de eigen bevolking. Velen zullen het een kleurloze partij vinden, maar ieder decennium heeft zo z'n partijen die uitschieten. En de PvdA levert vaak wel degelijke bestuurders samen met de VVD, het CDA en D66. En bij degelijke bestuurders, maakt het niet uit welke partij ze vertegenwoordigen
Ik las het eerst ook als: 'wat is er linkser dan links,' maar er staat dus eigenlijk (voor zo ver het niet dubbelop is): 'wat is er over van links?' Antwoord is niet veel meer dan een versnipperd gebeuren zonder enig gewicht noch met enige betekenis.quote:Op vrijdag 25 december 2015 23:08 schreef Wegenbouwer het volgende:
[..]
Maar wat is het nu? Dat staat niet in het stukje.
Deze labels worden a.d.v. de inhoud gemaakt.quote:Op zaterdag 26 december 2015 23:56 schreef Pietverdriet het volgende:
[..]
Wellicht belangrijker gewoon naar de inhoud te kijken als labels er op plakken
Verrek ja, ik las het ook verkeerd.quote:Op zondag 27 december 2015 00:00 schreef Repelsteeltju het volgende:
[..]
Ik las het eerst ook als: 'wat is er linkser dan links,' maar er staat dus eigenlijk (voor zo ver het niet dubbelop is): 'wat is er over van links?' Antwoord is niet veel meer dan een versnipperd gebeuren zonder enig gewicht noch met enige betekenis.
Wil je een zakdoekje?quote:Op woensdag 30 december 2015 11:04 schreef Klopkoek het volgende:
Rechts beleid werkt ook niet. Vandaar de voeding voor PVV.
Liever een zakdoekje dan een ziekte iigquote:
Beleid werkt zelden.quote:Op woensdag 30 december 2015 11:04 schreef Klopkoek het volgende:
Rechts beleid werkt ook niet. Vandaar de voeding voor PVV.
quote:'CPB heeft ongezond grote invloed op Nederland'
Mirjam de Rijk over onrealistische conclusies van CPB
ARTIKELHet Centraal Planbureau heeft een ongezond grote invloed, betoogt Mirjam de Rijk. De rekenmeesters gaan uit van onrealistische veronderstellingen en krijgen te weinig tegenspraak.
Door: Mirjam de Rijk 2 januari 2016, 02:00
Je ziet het meteen aan de koppen van de persberichten. 'Zittenblijven kost 500 miljoen per jaar', kopte het Centraal Planbureau begin 2015. 'Uitstel wind op land beste optie', luidde een persbericht in juni 2013. Het smelten van het Noordpoolijs biedt volgens het bureau ook kansen. Die maakt de noordelijke zeeroute 'commercieel levensvatbaar' en de Rotterdamse haven kan een 'knooppunt van nieuwe wereld wijde waardeketens' worden. En terwijl de kritiek op Nederland als belastingparadijs toenam, koos het CPB voor deze kop: 'Belastingverdrag verhoogt buitenlandse investeringen'.
Bij het CPB staan de penningen voorop. Wie op zoek is naar voorbeelden van financialisering van het denken, is bij het CPB aan het goede adres. De rode draad in de oordelen van het planbureau: de markt moet zo veel mogelijk de ruimte krijgen, en belastingen en overheidsuitgaven werken verstorend.
Als het CPB niet zo machtig was, kon je er je schouders over ophalen. Maar alle majeure politieke keuzes gaan eerst langs dit instituut voor een 'doorrekening'. En dat blijft niet zonder gevolgen: coalities passen plannen aan om bij het CPB goed uit de bus te komen. En de meeste politieke partijen leggen hun verkiezingsprogramma voor aan de rekenmeesters. Hoe scoren we? Scoort het niet, dan veranderen ze vaak genoeg de plannen. Het CPB heeft een ongezond grote invloed op Nederland.
Econometrische modellen
Wie wil begrijpen waar de opvattingen van het planbureau vandaan komen, moet het niet zoeken in rechtse complotten of incompetentie van de 125 mensen die in de lommerrijke bossen van Scheveningen hun werk doen. De medewerkers van het CPB zijn over het algemeen de kundigheid zelve en de kans is groot dat hun politieke kleur keurig over het Nederlandse spectrum verspreid zit.
De uitkomsten van het planbureau hebben alles te maken met de econometrische modellen die worden gebruikt. Wie zich verdiept in die modellen, kijkt met een heel ander oog naar de uitkomsten. Twee van die modellen, de meest invloedrijke, moeten met naam genoemd worden: Micsim en Saffier II. Ze zitten vol met variabelen en veronderstellingen over het effect van het één (bijvoorbeeld belastingverlaging) op het ander (bijvoorbeeld de werkgelegenheid). En vol met veronderstellingen over het gedrag van mensen. Zo rolt bijvoorbeeld uit het computermodel in hoeverre vrouwen meer uren gaan werken als de zorgtoeslag verandert. Volgens het CPB toetst het de modellen geregeld aan de realiteit, maar daarbij blijft buiten beschouwing of het werkelijk om oorzaak en gevolg gaat. Als in een bepaalde periode meer vrouwen zijn gaan werken én de zorgtoeslag is veranderd, is het eerste dan het gevolg van het tweede?
'Wat je eruit krijgt is afhankelijk van wat je erin stopt', zei voormalig premier Jan Peter Balkenende ooit over de modellen van het CPB. Dat had hij goed gezien. En daarom is het vreemd dat er niet veel meer discussie is over alle premisses waar het CPB van uitgaat.
Evenwichtswerkloosheid
Een van de veronderstellingen in de berekeningen van het planbureau is dat in een goed werkende economie slechts evenwichtswerkloosheid bestaat, werkloosheid als gevolg van het feit dat mensen en bedrijven tijd nodig hebben elkaar te vinden. Die ligt volgens het CPB in Nederland op een niveau van 4 tot 4,5 procent. De modellen redeneren zo: als de werkloosheid oploopt, daalt de prijs van arbeid (lonen en zzp-tarieven), net zo lang tot de prijs zo laag is dat werkgevers weer mensen in dienst gaan nemen. Werkloosheid is dus per definitie tijdelijk en verdwijnt als de lonen dalen. Bovendien is de hoeveelheid werkgelegenheid in de CPB-modellen afhankelijk van hoeveel mensen zich aanbieden op de arbeidsmarkt.
Wie de uitgangspunten van het model kent, hoeft niet verbaasd te zijn dat het verlagen van uitkeringen en het verminderen van toeslagen uit de bus komt als de meest kansrijke manier om meer werkgelegenheid te scheppen. Zo levert een bezuiniging van 1,5 miljard op de zorgtoeslag 28.000 banen op. En een korting van 0,5 miljard op het kindgebonden budget 21.000 banen. Die toeslagen weerhouden mensen volgens het CPB ervan zich aan te bieden, en hoe meer aanbod, hoe lager de lonen, hoe meer werkgelegenheid. Het verlagen van de bijstand zou volgens het bureau 40.000 banen opleveren.
Alleen, we leven niet in de CPB-samenleving. Volgens de officiële statistieken zijn ruim 600.000 mensen werkloos. In werkelijkheid is dat getal een stuk hoger, want iedereen die 1 uur per week werkt of wie niet steeds solliciteert, telt in de officiële statistieken niet mee.
In tijden van forse werkloosheid is de CPB-berekening over het baneneffect niet van toepassing. Dat schrijven de onderzoekers er als je heel goed leest ook eerlijk bij. 'De kortetermijneffecten kunnen afwijken van de langetermijneffecten (...) omdat het bij een laagconjunctuur langer kan duren voordat mensen hun voorkeuren kunnen realiseren.' Maar waarom maak je als belangrijk adviseur in vredesnaam een rapport vanuit een niet bestaande situatie? Werkloosheid is bepaald niet iets van de laatste jaren: gedurende de afgelopen 45 jaar was de werkloosheid in Nederland maar liefst 38 jaar lang hoger dan 4 procent. En bij 4 procent heb je het bij de huidige omvang van de beroepsbevolking al over ruim 350.000 mensen.
Geen derdewereldland
De modellen van het CPB houden er ook geen rekening mee dat we in Nederland (en overigens ook in grote delen van de rest van de wereld) hebben afgesproken dat we helemaal niet wíllen dat er een volledig vrije markt voor arbeid is. We wíllen niet dat als de werkloosheid oploopt, de lonen en zzp-tarieven net zo lang naar beneden gaan tot mensen per definitie goedkoper zijn dan machines. We willen geen derdewereldland zijn met zo weinig sociale zekerheid en arbeidswetgeving, dat je, omdat je anders crepeert, autoruiten gaat wassen bij stoplichten of je laat prostitueren. Dat zorgt niet alleen voor een lompenproletariaat, het creëert ook een 'domme' economie, een economie die concurreert op prijs in plaats van op kennis, kwaliteit en efficiëntie.
Arbeidstijdverkorting
Door uit te gaan van een niet bestaande situatie, komt het planbureau niet alleen met maatregelen die weinig relatie hebben met de realiteit, het keert zich ook tegen maatregelen die wél de werkloosheid zouden kunnen bestrijden. Het bureau is bijvoorbeeld uiterst negatief over arbeidstijdverkorting. Minder aanbod van arbeidskracht leidt in de modellen immers tot minder werk, dus is volgens het CPB arbeidstijdverkorting slecht voor de werkgelegenheid. Het bureau stelt dat de arbeidstijdverkorting (atv) in de jaren tachtig geen banen heeft opgeleverd. Uit onderzoek van onder anderen arbeidseconoom Paul de Beer blijkt echter dat atv er toen wel voor heeft gezorgd dat veel minder banen verloren gingen. Het CPB kiest voor één weg, terwijl er wel degelijk discussie is over dit onderwerp.
Ook overheidsinvesteringen leveren volgens het model nauwelijks extra banen op. In een situatie van volledige werkgelegenheid betekenen extra banen immers slechts dat mensen overstappen van het ene werk naar het andere. Exit twee belangrijke werkgelegenheidsoplossingen.
Een ander vast nummer in het CPB-repertoire is de afkeer van loonstijgingen. De Nederlandse economie drijft volgens het planbureau op de export, en loonkosten bepalen de concurrentiekracht, is de premisse. Dat zijn beide mythes. De Nederlandse economie is voor tweederde afhankelijk van de binnenlandse markt, slechts eenderde van het nationaal inkomen wordt verdiend met export. Voor die binnenlandse markt is het juist van belang dat mensen wat te besteden hebben en zijn loonstijgingen juist gunstig. En zelfs voor de exportsector is het de vraag of loonstijgingen slecht zijn. De lonen vormen daar vaak maar een klein deel van de productiekosten en wat telt, is niet de loonhoogte maar de arbeidsproductiviteit: wat wordt er in een uur gemaakt? De Nederlandse arbeidsproductiviteit is een van de hoogste ter wereld, dankzij moderne technologie. Loonmatiging zou weleens slecht kunnen zijn voor de export, omdat er minder geïnnoveerd wordt als mensen relatief goedkoop zijn. Ook hier maakt het CPB een betwistbare keuze.
De gevolgen van de ideeën van het CPB over loonkosten zijn vérstrekkend. Het planbureau oordeelt niet alleen negatief over loonstijgingen zelve, maar ook over alles wat volgens de modellen tot loonstijgingen zou kunnen leiden. Dan gaat het bijvoorbeeld over belastingen en premies. Want dat is ook een van de aannames van het CPB: stijging van belastingen en premies leidt tot looneisen, en dat zou dus weer slecht zijn voor de economie. Zo kom je in een paar stappen uit bij pleidooien voor minder collectieve voorzieningen.
Het privatiseren van zorgkosten levert in de modellen zeer positieve resultaten. Want niet alleen gaan mensen dan minder zorg gebruiken, ook werken collectieve kosten modelmatig heel anders door dan de kosten die mensen zelf maken. Stijging van belastingen en premies leidt volgens het CPB tot looneisen, maar opmerkelijk genoeg is er in de modellen geen loonopdrijvend effect als de particuliere zorgkosten stijgen. Wat al helemaal buiten de modellen valt, is dat hogere eigen bijdragen de financiële ongelijkheid vergroten en ertoe kunnen leiden dat mensen noodzakelijke zorg vermijden. Het CPB gaat er overigens van uit dat meer gelijkheid leidt tot minder economische groei en vice versa. Die aanname is extra vreemd omdat zowel de OESO als het IMF in lijvige rapporten heeft vastgesteld dat ongelijkheid juist leidt tot minder groei. Het CPB berekende op grond van het OESO-rapport dat het Nederlandse bbp 4,7 procent hoger had kunnen zijn als tussen 1990 en 2010 de inkomensongelijkheid hier niet toegenomen was. Het gaat dan over 30 miljard euro. Een 'beperkt' effect, vindt het Planbureau, en besloot mede daarom zijn modellen niet aan te passen. Opmerkelijk, want het bureau vindt 0,25 procent bbp-groei per jaar - dat is waar we het dan ongeveer over hebben - vaak zeer de moeite waard.
Er is regelmatig forse kritiek op het planbureau en niet van de minsten. 'De modellen van het CPB zijn niet toereikend', stelde FNV-voorzitter Ton Heerts geïrriteerd toen het CPB zich begin 2015 keerde tegen het plan van de SER om de WW te repareren. Minister Henk Kamp noemde de opvattingen van het CPB over windenergie 'een betreurenswaardig misverstand'. Hans Clevers, toen president van de KNAW, bond een paar jaar geleden de strijd met het CPB aan omdat investeringen in de wetenschap volgens de modellen niks opleveren. En ook werkgeversorganisaties hebben geregeld kritiek op het planbureau, als de rekenmeesters bijvoorbeeld overheidsinvesteringen in infrastructuur afwijzen. Beroemd is de uitspraak van oud-werkgeversvoorzitter Jacques Schraven dat als het CPB in 1944 de landing in Normandië voorgelegd zou hebben gekregen, de boten nog immer voor de kust hadden gelegen.
In de kuif gepikt
Hoe kan het dat het CPB toch nog altijd zo machtig is? De belangrijkste reden is misschien dat de critici pas hun stem verheffen als het planbureau met voor hen onwelgevallige uitkomsten komt. Dat maakt het makkelijk om de kritiek af te doen als in de kuif gepikt eigenbelang. Bovendien was er de afgelopen decennia onder Nederlandse economen nauwelijks discussie over de hegemonie van de neo-klassieke economische school. Dat is in rap tempo aan het veranderen, nu zowel studenten als hoogleraren ijveren voor een 'pluriforme' economische wetenschap.
In tegenstelling tot veel andere landen heeft Nederland slechts één instituut à la het CPB, in de meeste landen zijn er meerdere bureaus. De pogingen die er zijn geweest om het CPB concurrentie te bezorgen, zijn tot nu toe gestrand. Maar belangrijker nog dan een concurrerend bureau, zijn concurrerende modellen.
Het is nuttig dat er instituten zijn die uitrekenen wat plannen kosten en kijken of bedachte bezuinigingen enigszins uitvoerbaar zijn. Zo is het nuttig dat het CPB partijen die 20 procent van de ambtenaren willen ontslaan, erop wijst dat je dat niet met ingang van morgen kunt doen. Of partijen eraan herinnert dat juridische verdragen niet zonder scrupules ontbonden kunnen worden. Maar als de veronderstellingen die onder de berekeningen liggen niet kloppen en er maar één instituut is dat dergelijke berekeningen maakt, heb je als land wel een probleem. Begin 2016 wordt het CPB door een visitatiecommissie geëvalueerd. Het is hopelijk het begin van het einde van de hegemonie van Micsim en Saffier.
http://www.volkskrant.nl/(...)4df5a6707b0f592e24f5
|
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |