Dank uquote:[..]
Goed verwoord.
Het geeft ook aan wat een keuze is. Het vereist de feitelijk bestaande wereld + de gewenste situatie. Daar doet een element zijn intreden, die niet alleen de bestaande feitelijke situatie betreft. Het is echter geen vrije wil, omdat de voorstelling van de gewenste situatie zelf wel feitelijk bestaat (en veroorzaakt is). En ook 'de keuze maken' is iets substantieels. Daarom is het geen klassieke vrije wil, en zou daarom niet zo genoemd moeten worden.
Doelen hebben een binnenkant (de aanvaarding) en een buitenkant (de poging tot realisatie). Als een mens een doel aanvaard, zal hij zichzelf inwendig reorganiseren, door een selectie filter aan te brengen (= zijn activiteiten rond de verbeelding van het doel integreren). Deze zelfsturing maakt het mogelijk om een zelf gecoördineerd levenspad te bewandelen. Bij dat streven hebben we van alles nodig, wat leidt tot allerlei subdoelen, strategieën en tijdpaden. Het groeit uit tot een manier van leven, waarmee je vergroeit. Dat is de menselijke zelforganisatie rond doelen en waarden, en daarmee krijgt ons leven een concrete vorm in de buitenwereld.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 00:54 schreef jeveka het volgende:
[..]
Dank u
kun je uitleggen wat je bedoelt met "keuze maken is iets substantieels"?
Een klassiek vrije wil is een eigenschap van de ziel. Deze is wel in staat om keuzes te maken, los van de ontwikkelingen, omdat de ziel buiten de de materiele wereld staat. Dat is de voorstelling bij Plato en in het christendom, en in dat wereldbeeld zijn vrije keuzes goed te begrijpen.quote:Kun je uitleggen wat het verschil is tussen klassieke vrije wil en vrije wil?
Niets is absoluut bewijsbaar.quote:Dat een keuze niet vrij zou zijn is niet te bewijzen uit informatie uit de toekomst. Er is niets dat bewijst dat een keuze niet vrij kan zijn (dat het dus al vast zou staan wat die keuze is). Ik hou het er op dat ik een vrije wil heb totdat het tegendeel is bewezen, hetgeen zoals gezegd onmogelijk is.
Dat zeg ik toch ook niet? (Integendeel.)quote:Op maandag 17 februari 2014 19:46 schreef deelnemer het volgende:
Maar onze kennis van deze patronen hoeft niet correct te zijn. Duiden onze incorrecte ideeen niet op een interessant fenomeen? De werkelijkheid kan met zichzelf in tegenspraak zijn (in ieder geval vanuit ons gezichtspunt gezien).
Dit is onderhand het 4e deel en onderhand zijn er wel meer berederingen tot dualisme langsgekomen. Ik weet niet wat voor `dualisten' jij dagelijks tegenkomt, maar je quote zou beter lezen alsquote:Men stelt eenvoudig dat bewustzijn niet kan bestaan in 'deze wereld' (met als enige argument dat ze het niet begrijpen), en dat er daarom een ongespecificeerde 'andere wereld' moet bestaan. Dat men zelf niet ziet hoe krom die redenatie is is mij eigenlijk een raadsel.
En dan zie je ook in dat de `substance dualism' uit de OP ook maar 1 van de vele mogelijkheden is.quote:Men stelt eenvoudig vast dat er geen bewijs is dat bewustzijn in `deze wereld' moet bestaan, daar niemand (nog) bewustzijn begrijpt. Daarom kan er best een ongespecifieerde `andere wereld' bestaan, of kan het op zijn minst zo zijn dat de elementen in `deze wereld' niet afdoende zijn om tot bewustzijn te komen.
En omgekeerd heb ik een hekel aan niet-klassieke vrije wil. Als ik me namelijk als een beest ga gedragen dan is dat zogenaamd zo vanwege fysieke processen en is dat niet mijn schuld; ik maak die keuze niet. Waarom zou ik dan crimineel zijn en in een cel worden gegooid?quote:Op dinsdag 18 februari 2014 01:30 schreef deelnemer het volgende:
[...]
Maar wij geloven niet meer in dat wereldbeeld, en toch handhaven we het idee van een vrije wil. Ik heb een hekel aan dit idee omdat het betekent dat niemand ooit een excuus heeft. Je kunt er mensen een hoek mee indrijven. Je neemt iets dat iemand niet kan of wil en je stelt dat alles een keuze is. Bij enig tegen stribbelen, spreek je van een negatieve persoonlijkheid. Zo treitert je mensen het bloed onder hun nagels vandaan. De is de keerzijde van mensen een absolute vrijheid toedichten. De bestuurselite heeft dit misbruikt door eindeloos moralistisch op de bevolking in te hakken.
[...]
Het is Molurus die moeite heeft met de term materialisme, niet ik. Ik gebruik die term al de hele tijd maar ben ook te vinden voor een andere term.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 00:23 schreef jeveka het volgende:
[..]
Materialisme is gewoon een bestaande term met een betekenis. Ik zou zeggen: deal er mee.
[..]
Waarom de meeste mensen afhaken bij het woord geest, is dat dit woord een open eind in zich heeft. Er is meer..., maar we zeggen niet wat. Probeer het woord geest te vermijden en probeer zo zorgvuldig mogelijk te omschrijven wat je bedoelt, of zeg helemaal niets.
[..]
De zoektocht naar waarheid tijdens het verkennen van de logische ruimte: de meest in het oog springende fenomenen zijn verbazing en verwondering en bij sommigen het inzicht dat dit altijd zo zal blijven.
[..]
Omschrijf "de ultieme werkelijkheid", of gebruik anders "iets wat wij niet kennen". (Anders lijkt het net of je beweert dat je weet wat dat is).
Dit is wel een belangrijk puntje denk ik. En het is er 1 waar als je het mij vraagt niet alle dualisten zich in kunnen vinden. Want hoe kan die 'andere wereld' nu verantwoordelijk zijn voor bewustzijn als die fundamenteel onwaarneembaar is?quote:Op maandag 17 februari 2014 22:35 schreef jeveka het volgende:
[..]
Materialisten claimen dat alles is terug te voeren tot de materiële bouwstenen. Licht, elektromagnetisme, zwaartekracht, donkere energie, etc, alles wat waarneembaar en meetbaar is, mag ook tot de materiële fenomenen gerekend worden. Volgens de materialisten bestaat iets immaterieels eenvoudigweg niet.
Bij mijn weten maakt de QM dat onderscheid helemaal niet?quote:Op maandag 17 februari 2014 22:58 schreef deelnemer het volgende:
Er waren meer argumenten, maar jij loopt daarover heen. Een argument was dat in de laatste versie van de mechanica (de QM) de theorie (niet de interpretatie, maar de theorie) onderscheid maakt tussen een fysisch systeem en een meetinstrument, terwijl dat verschil slechts bestaat uit een menselijke idee. Daarom krijgt de waarnemer een speciale rol. Als je daarin gelooft, dan leidt dat tot een speciale rol voor de mens (zeg bewustzijn). Maar als je daar niet in gelooft, dan is de QM inconsistent.
Het is alleen relevant onder de aanname dat waarnemer / meetinstrument vs fysisch verschijnsel een zinvol onderscheid is. Dat ligt in mijn ogen bepaald niet voor de hand.quote:Dat de lijn (die ik hierboven schets) voor dit topic relevant is, lijkt mij evident. Materie ontleent veel van zijn betekenis aan het mechanische wereldbeeld dat de natuurkunde aandraagt. Maar deze mechanica is niet af, en biedt ruimte voor alternatieve zienswijzen. Daarom heeft de QM wel iets te maken met dit topic.
In dat geval is het argument voor substance dualism niets meer dan een argument from ignorance: er is geen enkele reden om dualisme op te werpen als hypothese voor specifiek bewustzijn. Je zou deze redenatie kunnen plakken op elk onverklaard verschijnsel.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 04:46 schreef trancethrust het volgende:
[..]
En dan zie je ook in dat de `substance dualism' uit de OP ook maar 1 van de vele mogelijkheden is.
Het gaat me niet om het labeltje, maar om de uitleg die je eraan geeft. Ik heb tot zover nog geen uitleg mogen horen die niet problematisch is.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 08:10 schreef JerryWesterby het volgende:
[..]
Het is Molurus die moeite heeft met de term materialisme, niet ik. Ik gebruik die term al de hele tijd maar ben ook te vinden voor een andere term.
Omdat de rechter die je veroordeelt net zo goed een speelbal is van fysische processen.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 04:51 schreef trancethrust het volgende:
[..]
En omgekeerd heb ik een hekel aan niet-klassieke vrije wil. Als ik me namelijk als een beest ga gedragen dan is dat zogenaamd zo vanwege fysieke processen en is dat niet mijn schuld; ik maak die keuze niet. Waarom zou ik dan crimineel zijn en in een cel worden gegooid?
Onzin natuurlijk. Filosofen breken al eeuwen hun hoofden over de vraag of klassieke vrije wil nu wel of niet bestaat. Maar dat weerhoudt ons er kennelijk niet van om toerekeningsvatbaar en moreel te zijn.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 04:51 schreef trancethrust het volgende:
Iedereen is ontoerekeningsvatbaar, moraliteit bestaat niet, vrijheid bestaat niet. Ronduit deprimerend.
Dat is toch raar?quote:Op dinsdag 18 februari 2014 00:54 schreef jeveka het volgende:
Kun je uitleggen wat het verschil is tussen klassieke vrije wil en vrije wil?
Dat een keuze niet vrij zou zijn is niet te bewijzen uit informatie uit de toekomst. Er is niets dat bewijst dat een keuze niet vrij kan zijn (dat het dus al vast zou staan wat die keuze is). Ik hou het er op dat ik een vrije wil heb totdat het tegendeel is bewezen, hetgeen zoals gezegd onmogelijk is.
Wetten zijn menselijke abstracties van het gedrag van de werkelijkheid. Ze zijn niet absoluut, noch compleet.quote:Op maandag 17 februari 2014 22:00 schreef JerryWesterby het volgende:
[..]
Omdat bewustzijn (en essentiele dingen die daar bij horen zoals betekenis, doel en zin) een cruciaal onderdeel is van de werkelijkheid, terwijl het niet in die wetten te vinden is. Die wetten worden geacht een beschrijving van de werkelijkheid te geven.
Vooralsnog is dat slechts een aanname, geen waarheid. En het is een aanname die sterk solipsistisch op me overkomt, maar dat had ik al gezegd geloof ik.quote:Op maandag 17 februari 2014 22:00 schreef JerryWesterby het volgende:
Maar als je beseft dat die werkelijkheid niet meer dan een ervaringswereld, een empirische werkelijkheid is, die zich ín dat bewustzijn bevindt, is het niet zo vreemd dat het bewustzijn niet zelf in die wereld te vinden is. Het enige wat je daarin vindt is een brein.
Ik misbruikte de reactie op jou post om iets algemeens in de groep te gooien. Iets dat al vaker is opgemerkt, en ook niet moeilijk te begrijpen is, maar wel iets dat ertoe neigt de wereld te verdubbelen (de feitelijke wereld en de voorgestelde / gewenste wereld).quote:Op dinsdag 18 februari 2014 04:46 schreef trancethrust het volgende:
[..]
Dat zeg ik toch ook niet? (Integendeel.)
Beide zijn waar.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 04:51 schreef trancethrust het volgende:
[..]
En omgekeerd heb ik een hekel aan niet-klassieke vrije wil. Als ik me namelijk als een beest ga gedragen dan is dat zogenaamd zo vanwege fysieke processen en is dat niet mijn schuld; ik maak die keuze niet. Waarom zou ik dan crimineel zijn en in een cel worden gegooid?
Iedereen is ontoerekeningsvatbaar, moraliteit bestaat niet, vrijheid bestaat niet. Ronduit deprimerend.
Dat komt omdat je de QM niet kent. Een fysisch systeem blijft altijd in superpositie. Speciaal voor een meting is er een andere behandeling.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 08:23 schreef Molurus het volgende:
[..]
Bij mijn weten maakt de QM dat onderscheid helemaal niet?
Elk fysisch systeem kan gelden als 'meetinstrument'. Zover ik weet zijn het alleen types a la Penrose en Hameroff die dat onderscheid maken. Maar sorry: die kan ik niet serieus nemen. Niet op wetenschappelijk gebied en niet op filosofisch gebied.
Ik zou haast zeggen: ik heb mijn buik vol van die twee. Ze krijgen veel meer aandacht dan ze verdienen. Lekker boeken verkopen over dingen die de massa graag hoort onder het mom van 'wetenschap'.
[..]
Het is alleen relevant onder de aanname dat waarnemer / meetinstrument vs fysisch verschijnsel een zinvol onderscheid is. Dat ligt in mijn ogen bepaald niet voor de hand.
Ik zie het als de zoveelste poging om de wetenschap te misbruiken voor het verdedigen van allerlei zweverige ideeen.
als wij dat allemaal niet zouden hebben, zou dat dus betekenen dat we een robot zijn.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 04:51 schreef trancethrust het volgende:
[..]
En omgekeerd heb ik een hekel aan niet-klassieke vrije wil. Als ik me namelijk als een beest ga gedragen dan is dat zogenaamd zo vanwege fysieke processen en is dat niet mijn schuld; ik maak die keuze niet. Waarom zou ik dan crimineel zijn en in een cel worden gegooid?
Iedereen is ontoerekeningsvatbaar, moraliteit bestaat niet, vrijheid bestaat niet. Ronduit deprimerend.
Daarbij geldt toch elke interactie met een extern fysisch systeem als een 'meting', en daarmee is dat fysische systeem dat erdoor wordt beinvloed toch effectief een 'meetinstrument'?quote:Op dinsdag 18 februari 2014 09:53 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Dat komt omdat je de QM niet kent. Een fysisch systeem blijft altijd in superpositie. Speciaal voor een meting is er een andere behandeling.
En waarom zou een robot, iets dat is voorgeprogrammeerd, al die zaken niet kunnen hebben?quote:Op dinsdag 18 februari 2014 09:56 schreef sjoemie1985 het volgende:
[..]
als wij dat allemaal niet zouden hebben, zou dat dus betekenen dat we een robot zijn.
want die doen wat hun is geprogrammeerd.
Zoals gezegd, of vrije wil - in die betekenis - bestaat is al eeuwenlang onderwerp van discussie onder filosofen. Toch ziet niemand zichzelf als een willoze robot. Kennelijk hebben die twee niet veel met elkaar te maken.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 10:50 schreef sjoemie1985 het volgende:
omdat het er dan dus allemaal in gezet is door een mens, dus dan is het geen vrije wil meer.
Maar in dit geval is het er niet ingezet door de mens, maar overstijgt het de mens.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 10:50 schreef sjoemie1985 het volgende:
omdat het er dan dus allemaal in gezet is door een mens, dus dan is het geen vrije wil meer.
Hmmm... of het erin gezet is door mensen, door een andere entiteit, of dat het het resultaat is van deterministische processen maakt toch niks uit voor de vraag of de mens een voorgeprogrammeerde robot is?quote:Op dinsdag 18 februari 2014 12:54 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Maar in dit geval is het er niet ingezet door de mens, maar overstijgt het de mens.
'Voorgeprogrammeerd' verondersteld een opzettelijk doel. Het betekent dat je een pion bent op een andermans schaakbord. Met een intrinsiek mechanisme kun je jezelf identificeren en het beschouwen als je eigen natuur.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 14:09 schreef Molurus het volgende:
[..]
Hmmm... of het erin gezet is door mensen, door een andere entiteit, of dat het het resultaat is van deterministische processen maakt toch niks uit voor de vraag of de mens een voorgeprogrammeerde robot is?
Dat is wel wat er gebeurt als we de positie van subatomaire deeltje proberen te bepalen. Er zijn verschillende interpretaties van wat er met het deeltje gebeurt maar voor ons lijkt een deeltje zich op een andere manier te gedragen dan zonder meting van dat deeltje.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 10:00 schreef Molurus het volgende:
[..]
Daarbij geldt toch elke interactie met een extern fysisch systeem als een 'meting', en daarmee is dat fysische systeem dat erdoor wordt beinvloed toch effectief een 'meetinstrument'?
Het hele idee dat je een speciaal systeem - een bewustzijn - moet hebben om golffuncties te doen instorten vind ik zelf nogal idioot. Het is een verdacht antropocentrische interpretatie van kwantumfysica. En zonder dat idee, dat echt een betere argumentatie behoeft dan 'het is mogelijk', lijkt het me niet heel relevant.
Hmmm... lijkt me vooral een semantisch puntje, was het niet dat deze vraag niet echt relevant lijkt voor het vrije wil probleem: in een deterministische wereld zijn we allemaal 'robots', ongeacht of wij met een bepaald doel zijn 'voorgeprogrammeerd'. Wellicht dat we dan een ander woord zouden moeten gebruiken, maar ik zou eerlijk gezegd niet weten welke.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 14:33 schreef deelnemer het volgende:
[..]
'Voorgeprogrammeerd' verondersteld een opzettelijk doel. Het betekend dat je een pion bent op een andermans schaakbord. Met een intrinsiek mechanisme kun je jezelf identificeren en het beschouwen als je eigen natuur.
Klopt, en dat betwist ik ook helemaal niet. Waar het hier om draait is wat voor soort systeem een meting kan uitvoeren. Ik zeg: dat kan elk fysisch systeem zijn. Penrose en consorten lijken te zeggen dat er daarvoor een bewustzijn nodig is.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 14:34 schreef superdrufus het volgende:
[..]
Dat is wel wat er gebeurt als we de positie van subatomaire deeltje proberen te bepalen. Er zijn verschillende interpretaties van wat er met het deeltje gebeurt maar voor ons lijkt een deeltje zich op een andere manier te gedragen dan zonder meting van dat deeltje.
De reden is precies dat: omdat het kan. Ik heb daar eerder over gepost:quote:Op dinsdag 18 februari 2014 08:25 schreef Molurus het volgende:
[..]
In dat geval is het argument voor substance dualism niets meer dan een argument from ignorance: er is geen enkele reden om dualisme op te werpen als hypothese voor specifiek bewustzijn. Je zou deze redenatie kunnen plakken op elk onverklaard verschijnsel.
Zo zou substance dualism een verklaring kunnen zijn voor vanalles en nog wat:
- donkere energie
- the big bang
- de werking van DNA
- etc etc.
Nou is er ook nog de smurfhypothese.... ook een mogelijkheid. Er zijn zoveel mogelijkheden. Dat iets mogelijk is maakt het nog niet interessant. Daar is echt meer voor nodig dan de constatering dat het niet onmogelijk is.
quote:Op zaterdag 25 januari 2014 22:05 schreef trancethrust het volgende:
...
In mijn visie gaat filosofie over alle mogelijke verklaringen, en dat is hetgeen wat haaks staat op wetenschappen als natuurkunde. Filosofie neemt aan dat alles in principe mogelijk is zolang het maar consistent is, en gaat vervolgens op zoek naar inherente tegenstrijdigheden. Natuurkunde ziet een fenomeen en zoekt de meest simpele verklaring en blijft daar net zo lang tegenaanschoppen totdat deze niet meer voldoet.
Filosofie zoekt niet naar meest simpele, of meest minimalistische, antwoorden. Dit is wat Libertarisch onder `logisch' schaart. Dat het de boel prima kan verklaren maakt het niet een geprefereerde filosofische uitleg; ideaal geeft de filosofie er totaal geen waardeoordeel aan.
Ik zie ook geen inherente tegenspraken met moderne dualistische visies, en hoewel ze een onnodige aanname maken in de zin van verklaringskracht (met de huidige kennis) is het filosofisch geen ondergeschikte theorie (waar JerryWesterby op lijkt te reageren).
In deze zin is dualisme wel een wetenschap; wanneer een dualistische visie gebreken toont wordt deze eruit getrapt en is het de beurt aan andere varianten.
Kan zijn dat ik jullie verkeerd interpreteer, in dat geval excuses.
Ik denk dat je hier botst met twee vrijheidsvormen: de vrije wil aan de ene kant, en fysieke vrijheid aan de andere kant. Voor mij staat de klassieke vrije wil in principe los van de consequenties die de mogelijke keuzes zouden afroepen. Die consequenties komen uit de wereld waarin je leeft.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 09:49 schreef deelnemer het volgende:
...
Beide zijn waar.
Maar afhankelijk van je rol heb je meer met het één of met het ander te maken. De vrije wil is leuk, als je ook in de positie bent om je eigen keuzes te maken. Maar voor mensen die vooral worden aangestuurd door anderen is het een drama.
De bestuurselite benadrukt steeds jouw punt. En omdat zij de toon zetten, krijgt dit heel veel aandacht. Iedere docent op een middelbare school wijst zijn leerlingen er voortdurend op, dat van alles je eigen verantwoordelijkheid is. En de leerlingen moeten voortdurend bij de les van anderen blijven. Hetzelfde geldt op de werkvloer. In onze markteconomie, maken we mensen overal zelf verantwoordelijk voor, maar wel binnen de kaders die de bestuurselite stelt.
Dat dit gemeen is, hoor je nauwelijks. Zolang men zo eenzijdig hiermee omgaat, heb ik geen enkel begrip voor degene die de mens een absolute vrijheid toedichten. Ik heb sterk de indruk dat dit vroeger ook ernstig is misbruikt (toen we nog geloofde in de klassieke vrije wil). Spinoza maakt er een punt van, dat mensen wel handelingsvrijheid hebben (handelen naar je eigen wil), maar geen absolute vrijheid (willen wat je wilt). Deze kritiek gaat eeuwen door (tot aan Schopenhauwer toe). Dat is volgens mij geen toeval, maar duidt op de mate waarin mensen daarmee klem werden gezet (eindeloos gemoraliseer).
Je weerlegt het punt niet. Ja filosofen breken hun hoofd erover, en ja materialisme heeft daar een probleem. Als je materialisme aanneemt, dan hebben wij alleen een illusie van toerekingsvatbaarheid en moraliteit, en dat is op zijn best.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 08:51 schreef Molurus het volgende:
[..]
Omdat de rechter die je veroordeelt net zo goed een speelbal is van fysische processen.
[..]
Onzin natuurlijk. Filosofen breken al eeuwen hun hoofden over de vraag of klassieke vrije wil nu wel of niet bestaat. Maar dat weerhoudt ons er kennelijk niet van om toerekeningsvatbaar en moreel te zijn.
Als daar een directe relatie bestond zou het bestaan van toerekeningsvatbaarheid en moraliteit direct aantonen dat klassieke vrije wil bestaat. Kennelijk is dat niet waar.
Of je het in dat geval een illusie noemt of niet (de meningen daarover zijn verdeeld), het werkt exact even goed. Dus wat is nu eigenlijk het probleem?quote:Op dinsdag 18 februari 2014 17:00 schreef trancethrust het volgende:
[..]
Je weerlegt het punt niet. Ja filosofen breken hun hoofd erover, en ja materialisme heeft daar een probleem. Als je materialisme aanneemt, dan hebben wij alleen een illusie van toerekingsvatbaarheid en moraliteit, en dat is op zijn best.
Hoe stel je voor binnen een materialistische wereld aan te tonen dat toerekingsvatbaarheid en moraliteit bestaan? Je vraagt bewustzijn aan te tonen. Geen serieuze wetenschapper die beweert dat wij dat kunnen met onze huidige kennis.
Op een onbewoond eiland, zoals Robinson Crusoe, maakt het niet veel uit of je een vrije wil hebt of niet. Alleen in de moraal speelt de vrije wil een rol, en dat speelt alleen binnen een gemeenschap. Daarom is het onvermijdelijk een politiek thema.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 16:56 schreef trancethrust het volgende:
[..]
Ik denk dat je hier botst met twee vrijheidsvormen: de vrije wil aan de ene kant, en fysieke vrijheid aan de andere kant. Voor mij staat de klassieke vrije wil in principe los van de consequenties die de mogelijke keuzes zouden afroepen. Die consequenties komen uit de wereld waarin je leeft.
Natuurlijk beperken mensen elkaar in wat ze kunnen doen, en de vraag in hoeverre dat wenselijk is is een hele andere tak van filosofie. Onder complete vrije wil achten dat dat alleen waar kan zijn als je ook daadwerkelijk met alles weg kan komen is, in mijn optiek, een doorgeschoten definitie. Voor vrije wil is het voldoende als je in principe anders kan kiezen, dus tegen de wensen van de `bestuurselite' in, iets wat sommige elementen in de praktijk ook geregeld doen (dankzij vrije wil hoop ik nog altijd).
Sorry, maar dat conflict tussen wetenschap en filosofie zie ik helemaal niet. Er worden door de wetenschap geen mogelijke verklaringen genegeerd die binnen de filosofie als valide worden beschouwd.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 16:48 schreef trancethrust het volgende:
[..]
De reden is precies dat: omdat het kan. Ik heb daar eerder over gepost:
[..]
Wat werkt? Ik beschouw vrije wil zonder een kader van nut; haal je utilsme in een sociologische zin erbij dan maakt de filosofie over het algemeen een stuk minder uit (zoals wel vaker).quote:Op dinsdag 18 februari 2014 17:06 schreef Molurus het volgende:
[..]
Of je het in dat geval een illusie noemt of niet (de meningen daarover zijn verdeeld), het werkt exact even goed. Dus wat is nu eigenlijk het probleem?
De wereld waarin toerekeningsvatbaarheid en moraliteit 'echt' bestaan en de wereld waarin mensen die graag vasthouden aan klassieke noties van vrije wil zouden spreken van een illusie zijn totaal niet van elkaar te onderscheiden. En dan lijkt het me ook niet relevant.
Zelf ben ik in elk geval niet erg gehecht aan die zweverige klassieke uitleg van vrije wil.![]()
Precies. Maar vergis ik me nu heel erg dat ik dacht dat je filosofie (of althans dualisme) niet wetenschappelijk acht, gezien dit topic?quote:Op dinsdag 18 februari 2014 17:45 schreef Molurus het volgende:
[..]
Sorry, maar dat conflict tussen wetenschap en filosofie zie ik helemaal niet. Er worden door de wetenschap geen mogelijke verklaringen genegeerd die binnen de filosofie als valide worden beschouwd.
Natuurlijk wordt het scheermes van Ockham daarin regelmatig toegepast, en terecht. Bij mijn weten heeft men daar in de filosofie ook geen enkel probleem mee.
Dat is in het determinisme wel zo. Maar met een vrije wil, wil je eigenlijk niet echt. Tenminste, je wilt net zo gemakkelijk wat anders, of zelfs het tegenoverstelde. Je hoeft alleen maar even je vrijheid te gebruiken om wat anders te willen. Je wilt dus eigenlijk niks in het bijzonder.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 17:49 schreef trancethrust het volgende:
De klassieke uitleg is dat ik iets doe of denk omdat ik dat wil.
Dat eerste kan weer verklaard worden met vrijheid versus vrije wil.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 17:11 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Op een onbewoond eiland, zoals Robinson Crusoe, maakt het niet veel uit of je een vrije wil hebt of niet. Alleen in de moraal speelt de vrije wil een rol, en dat speelt alleen binnen een gemeenschap. Daarom is het onvermijdelijk een politiek thema.
Als je gelooft dat mensen een vrije wil hebben, maar dat is niet zo, dan beoordeel je mensen net zo goed verkeerd. Je kunt het bezwaar maken, dat determinisme slecht gedrag vrijpleit. Maar als je mensen een absolute vrijheid toedicht, terwijl ze die niet hebben, dan verklaar je ze schuldig en bestraf je ze ten onrechte. Ik zie niet in, waarom het laatste minder erg is dan het eerste.
Lijkt me niet. In het determinisme is wat je doet bepaald door externe factoren; je wilt niets, je voert dat 'plan' uit.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 18:01 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Dat is in het determinisme wel zo. Maar met een vrije wil, wil je eigenlijk niet echt. Tenminste, je wilt net zo gemakkelijk wat anders, of zelfs het tegenoverstelde. Je hoeft alleen maar even je vrijheid te gebruiken om wat anders te willen. Je wilt dus eigenlijk niks in het bijzonder.
Ja, er is een onterecht als er geen vrije wil is (maar het juiste / terechte oordeel is voor ons ontoegankelijk). Net zoals je je kunt vergissen in een andere zin (bv letterlijk een misstap maken en je enkel verzwikken). En dat kan ook erg zijn, in de zin dat het lijden met zich meebrengt.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 18:03 schreef trancethrust het volgende:
[..]
Dat eerste kan weer verklaard worden met vrijheid versus vrije wil.
Bij dat tweede heb je een grappig punt. Grappig omdat je het hebt over een onterechte bestraffing; wat is onterecht als er geen vrije wil is? Iemand wordt dan bestraft omdat hij zich onwenselijk heeft gedragen in het grotere systeem der dingen, zoals bepaald door de andere omringende fysische processen. Het is een feit, geen keuze, en er wordt een correctie toegepast. Er komt geen moraliteit bij kijken, laat staan onterecht vs. terecht, en of onterecht bezig zijn erg of niet erg is.
Als het dan gaat om zo min mogelijk onterecht bezig te zijn, wat volgens bovenstaande een kwaliteit is die alleen te apprecieren is als er vrije wil is, dan is wel straffen correct.
Dus niet alleen dat, maar ook straffen voor de juiste redenen. En het heeft zin om te straffen, omdat dit mede van invloed is bij het terugdringen van ongewenst gedrag.quote:Grappig is ook dat (on)terecht nog wel betekenis heeft in een wereld zonder vrij wil, maar in een andere zin: de juiste persoon bestraffen voor hetgeen wat als ongewenst werd beoordeeld.
Nee, want er bestaat niets buiten deze externe factoren. Dus jijzelf bestaat dus ook uit deze externe factoren. Maw je eigen wil is net zo goed een causale factor. Als je jezelf identificeert met je eigen lichaam en alles wat dat met zich meebrengt, dan kun je spreken over je eigen wil. Je bent vrij om daarna te handelen. Dit alles past nog volledig binnen het determinisme. Kortom, je vermengt twee verschillende voorstellingen.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 18:07 schreef trancethrust het volgende:
[..]
Lijkt me niet. In het determinisme is wat je doet bepaald door externe factoren; je wilt niets, je voert dat 'plan' uit.
Het impliceert dat er geen causale grond achter zit. Dus heeft je willen geen basis. Het kan zijn inhoud alleen nog ontlenen aan een doelstelling en daarna streven. Dat betekent, dat je iets doet omdat je hebt vastgesteld dat dit het goede is, en alleen daarom doe je het. Zoiets?quote:Je beschrijving van vrije wil wat vreemd (waarom differentieer je vrijheid en willen?), maar je conclusie is niet logisch. Het bestaan van vrije wil aannemen impliceert niet dat je willekeurig verschillende dingen gaat willen.
Je schetst een Platonisch wereldbeeld dat niet zo ver staat van het beeld dat ik schets. Wat ik in mijn vorige post ultieme werkelijkheid noemde noem jij immateriele logische ruimte. Een verschil is dat jij veronderstelt dat we iets kunnen weten over die werkelijkheid. Namelijk dat hij logica bevat en natuurwetten, van dezelfde vorm als de ons bekende, die nergens over gaan (want er zijn geen fysische processen daar). Maar dan blijft de vraag: waarom zijn die wetten zoals ze zijn, en niet anders.quote:Op maandag 17 februari 2014 22:35 schreef jeveka het volgende:
[..]
Materialisten claimen dat alles is terug te voeren tot de materiële bouwstenen. Licht, elektromagnetisme, zwaartekracht, donkere energie, etc, alles wat waarneembaar en meetbaar is, mag ook tot de materiële fenomenen gerekend worden. Volgens de materialisten bestaat iets immaterieels eenvoudigweg niet.
Informatie vertelt ons iets over momentopnamen over materie uit het verleden. Het is niet die materie zelf, het is immaterieel van aard. De logica “ziet er op toe” dat alle informatie een logisch geheel moet vormen en moet passen binnen de logische ruimte, binnen alles wat logischerwijs mogelijk is, gegeven de materie die er is. De logische ruimte is uiteraard veel groter dan alles wat ooit door de materie werkelijk zal worden vormgegeven.
De volledige werkelijkheid is een duale wereld van enerzijds de materie en anderzijds de immateriële logische ruimte, waarbinnen natuurwetten gelden die inherent zijn aan de gegeven materie, en waarbinnen die materie zijn gang kan gaan. Zonder de immateriële component van de wereld zou de materiële component zich gedragen als een kip zonder kop. De twee-eenheid van beide componenten is dualisme zonder hocus pocus.
Dan toch maar een overstapje naar bewustzijn. Met de komst van het bewustzijn zien we iets leuks gebeuren. Informatie kan worden bewaard in een materiële informatiedrager. De logische verbanden in de beschikbare informatie kunnen eveneens worden waargenomen en bewaard. Hierdoor kunnen ook voorspellingen worden gedaan. Er kunnen fictieve beelden worden gecreëerd die deel uitmaken van de logische ruimte, waarvan slechts een fractie werkelijk door materie wordt vormgegeven. Fictieve, nog niet gerealiseerde beelden kunnen, net als informatie over de werkelijk vormgegeven beelden, in de informatiedrager worden opgeslagen. De logische ruimte wordt verkend. Nog ongerealiseerde beelden uit die logische ruimte kunnen misschien gerealiseerd worden, kunnen als doel worden nagestreefd.
En als we dan toch bezig zijn: het pallet van fictieve beelden wordt al snel groter dan alles wat er grealiseerd kan worden. Bij het stellen van doelen zal een keuze moeten worden gemaakt. Vanaf het betrekkelijk recente ontstaan van een keuzemogelijkheid welk doel na te streven uit het pallet van fictieve beelden, is sprake van vrije wil.
Dit is niet noodzakelijk strijdig met voorgeprogrammeerd zijn, zolang je er vrede mee hebt dat je je eigen wil niet hebt gekozen.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 17:49 schreef trancethrust het volgende:
Wat is er zweverig aan? De klassieke uitleg is dat ik iets doe of denk omdat ik dat wil.
De filosofie in zijn algemeenheid is een stuk breder dan dat. Technisch gezien zijn de natuurwetenschappen een gebied binnen de filosofie. (Wetenschapsfilosofie.)quote:Op dinsdag 18 februari 2014 17:54 schreef trancethrust het volgende:
[..]
Precies. Maar vergis ik me nu heel erg dat ik dacht dat je filosofie (of althans dualisme) niet wetenschappelijk acht, gezien dit topic?
Ik negeer het dualisme niet, ik verwerp het.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 17:54 schreef trancethrust het volgende:
Omgekeerd: materialisme wordt niet genegeerd binnen de filosofie. Waarom zou je andere stromingen zoals dualisme wel negeren? Ockham wordt toegepast ja, maar niet in de zin van het vinden van het meest eenvoudige model, zoals hierboven.
Als je het zo ziet, wordt het een soort droom. In dat geval zou ik er wel meer controle over willen hebben.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 22:53 schreef JerryWesterby het volgende:
De materie (ruimtetijd met fysische processen) is vervolgens een creatie in dat bewustzijn.
Zoals gezegd, het doet mij sterk denken aan solipsisme. Ik heb dan toch de neiging om te vragen: "als je niets kunt weten over de werkelijkheid, waarom zou je dan (bijvoorbeeld) deelnemen aan een discussie?"quote:Op dinsdag 18 februari 2014 23:34 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Als je het zo ziet, wordt het een soort droom. In dat geval zou ik er wel meer controle over willen hebben.
Een vrije keuze (laat volledig maar weg) ontstaat niet uit het niets. Bewustzijn maakt het mogelijk verschillende fictieve beelden van de toekomst te vormen die allen mogelijk zijn in de logische ruimte. Het kan zijn dat twee fictieve beelden niet gelijktijdig in de logische ruimte passen. Je kan bijvoorbeeld niet gelijktijdig naar links gaan en naar rechts gaan. Er zal een keuze gemaakt moeten worden. Door bewustzijn kan een inschatting gemaakt worden van de consequenties van beide keuzen. Er kan bijvoorbeeld gekozen worden voor de versie die het meest tegemoetkomt aan zekere belangen die er zijn.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 01:30 schreef deelnemer het volgende:
Volledig vrije keuzen zijn gebeurtenissen die ontstaan uit het niets. In de materiele wereld geloven we niet dat dingen uit het niets ontstaan. Gebeurtenissen die ontstaan uit het niets hebben onvoldoende grond om meer te zijn dan willekeur.
Wat is een ziel?quote:Op dinsdag 18 februari 2014 01:30 schreef deelnemer het volgende:
Een klassiek vrije wil is een eigenschap van de ziel.
Er vindt een bewuste afweging plaats. Maar is dat geen causaal proces? Zolang je niet weet wat bewustzijn is, en normale afwegingen altijd de vorm van een concreet proces aannemen, weet ik niet wat je bedoeld met een vrije keuze. Een betekenis van vrijheid is 'vrij van externe dwang' (zoals een steen in vrije val). Een absolute vrijheid betekent bovendien 'vrij van de eigen interne werking' (dus ook niet gebonden aan een intrinsieke kanalisering).quote:Op woensdag 19 februari 2014 01:05 schreef jeveka het volgende:
[..]
Een vrije keuze (laat volledig maar weg) ontstaat niet uit het niets. Bewustzijn maakt het mogelijk verschillende fictieve beelden van de toekomst te vormen die allen mogelijk zijn in de logische ruimte. Het kan zijn dat twee fictieve beelden niet gelijktijdig in de logische ruimte passen. Je kan bijvoorbeeld niet gelijktijdig naar links gaan en naar rechts gaan. Er zal een keuze gemaakt moeten worden. Door bewustzijn kan een inschatting gemaakt worden van de consequenties van beide keuzen. Er kan bijvoorbeeld gekozen worden voor de versie die het meest tegemoetkomt aan zekere belangen die er zijn. Een keuze die bewust (met behulp van het bewustzijn zoals omschreven) gemaakt wordt is een vrije keuze. Bewustzijn maakt het mogelijk te kiezen uit het pallet van door het bewustzijn gegenereerde fictieve mogelijkheden. Kortom: bewustzijn maakt vrije keuze mogelijk.
Dat moet je niet aan mij vragen, want ik geloof niet in een ziel. Maar het begrip 'vrije wil' staat voor een absolute vrijheid, die alleen mogelijk is op grond van andere daarmee samenhangende absolute concepten concepten, zoals de ziel.quote:
Het is niet handig om woorden te vervangen door andere woorden omdat de betekenis niet geduid kan worden. Zo ontstaat er een Babylonische spraakverwarring van allerlei termen die door iedereen weer anders begrepen worden. Het is ook niet nodig om voor bewustzijn een ander woord te kiezen, want het is gewoon te definiëren. Zie mijn vorige berichten.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 08:10 schreef JerryWesterby het volgende:
Geest gebruik ik in dezelfde betekenis als het Engelse mind. Je mag ook gewoon bewustzijn blijven zeggen. Of afhaken staat je natuurlijk ook vrij.
Hoe de werkelijkheid precies in elkaar steekt is voor de wezens die op onze planeet rondlopen in ieder geval onbekend. Vergeleken bij wat wij denken te weten is de logische ruimte waarschijnlijk een vrijwel maagdelijk gebied. Dat wil echter niet zeggen dat alles voor ons verborgen is. Bij het verkennen van de logische ruimte komen we in onze beleving een heel eind, al is dat waarschijnlijk betrekkelijk weinig. We blijven gewoon door zoeken, waardoor we steeds weer iets meer te weten komen. Bewustzijn is ook gewoon iets wat op ons pad komt en wat we kunnen plaatsen in de logische ruimte. Het is onvermogen om er een hocus-pocus-status aan te geven, die voort zou komen uit andere hocus pocus, of waardoor weer andere hocus pocus als tijd en ruimte ruimte ontstaat. Dit gebeurt als je het spoor bijster bent. Het lost niets op. Ruimte en tijd zijn bijvoorbeeld normale zaken die inherent zijn aan materie (of energie). Zonder materie (of energie) hebben de begrippen niets om het lijf. Met materie (of energie) krijgen ze betekenis.quote:Ultieme werkelijkheid is ook maar een woord. Het wil zeggen de echte werkelijkheid, of waarnemer onafhankelijke werkelijkheid, of Werkelijkheid, achter de werkelijkheid die we waarnemen en wetenschappelijk onderzoeken. Zoals ik al zei is die voor ons verborgen dus niemand weet wat het is, ook ik niet. Bewustzijn komt eruit voort. Dus als je er iets over wil weten gaat dat het beste via het bewustzijn, en niet via natuurwetten, ruimte en tijd e.d. want die ontstaan in interactie tussen het bewustzijn en de ultieme werkelijkheid.
die "andere wereld" is een alles verklarende oplossing voor mensen die met logisch nadenken niet verder komen. Een toevluchtsoord waar men zich zoet kan houden. Een wereld die voor ons niet waarneembaar is bestaat voor ons eenvoudig niet. Laat staan dat daar bewustzijn uit voortkomt. Bewustzijn is een vermogen dat we goed kunnen duiden in de wereld zoals wij die kennen.quote:Op dinsdag 18 februari 2014 08:22 schreef Molurus het volgende:
[..]
Dit is wel een belangrijk puntje denk ik. En het is er 1 waar als je het mij vraagt niet alle dualisten zich in kunnen vinden. Want hoe kan die 'andere wereld' nu verantwoordelijk zijn voor bewustzijn als die fundamenteel onwaarneembaar is?
Er is voor ons geen andere wereld. Er is voor ons één wereld met daar in materiële en immateriële fenomenen. Bewustzijn is een vermogen dat niet met één van die twee is te verklaren. Bewustzijn heeft een materiële component (nodig voor het bewaren van informatie) en een immateriële component (informatie en logica).quote:Op dinsdag 18 februari 2014 22:53 schreef JerryWesterby het volgende:
[..]
Je schetst een Platonisch wereldbeeld dat niet zo ver staat van het beeld dat ik schets. Wat ik in mijn vorige post ultieme werkelijkheid noemde noem jij immateriele logische ruimte. Een verschil is dat jij veronderstelt dat we iets kunnen weten over die werkelijkheid. Namelijk dat hij logica bevat en natuurwetten, van dezelfde vorm als de ons bekende, die nergens over gaan (want er zijn geen fysische processen daar). Maar dan blijft de vraag: waarom zijn die wetten zoals ze zijn, en niet anders.
In het beeld dat ik schets ontstaan de natuurwetten en parameters pas in de empirische werkelijkheid, in interactie met het bewustzijn. Dat verklaart waarom ze exact zijn afgestemd op complexiteit en leven.
Bewustzijn heeft inderdaad een bijzondere rol in de moderne levensvormen. Het is er nog niet zo lang (op deze planeet althans), laat staan dat het er altijd al was.quote:Dat leidt tot een ander belangrijk verschil: je schoorvoetende introductie van het bewustzijn in dit geheel, terwijl dat bij mij centraal staat.
Het bewustzijn lijkt bij jou de rol te spelen van datgene dat wisselende informatietoestanden in een brein met elkaar vergelijkt en daar betekenis aan geeft, en toegang heeft tot de immateriele logische ruimte om daaruit nieuwe mogelijkheden te halen en ook op te slaan in het brein. Je geeft het daarmee toch een heel bijzondere en centrale rol, apart van het brein, die het nooit kan waarmaken als het zelf ook materie is.
Het ontstaan van bewustzijn is zeker normaal verklaarbaar. Het is een logisch gevolg van het principe "survival of the fittest". Wezens met bewustzijn hebben meer succes dan minderbedeelde concurrenten.quote:In plaats van een bewustzijn dat onverklaarbaar en zomaar ontstaat uit materie, en zomaar toevallig toegang heeft tot een dimensie met logica, is het waarschijnlijker dat dat bewustzijn zelf in die dimensie zijn oorsprong heeft. De materie (ruimtetijd met fysische processen) is vervolgens een creatie in dat bewustzijn.
Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat er maar één werkelijkheid is, en die is immaterieel, tijdloos en oneindig.
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |