‘Spanning verhogen naar 3000 Volt bespaart kosten’De bovenleidingspanning verhogen van 1500 naar 3000 Volt vergroot de capaciteit van het spoornet aanzienlijk. De kosten voor het aanpassen van de infra en de ombouw van het materieel zijn binnen tien jaar terugverdiend; door energiebesparing en baten uit rijtijdwinst. Dat blijkt uit een voorlopige verkenning van ProRail en NS.
ProRail werkt sinds een jaar aan een businesscase voor verhoging van de spanning op de bovenleiding naar 3000 Volt. In het voorjaar sloot NS zich bij het onderzoek aan. “We dachten al langer na over de toekomst van de tractie-energie”, zegt Arjen Zoeteman, adviseur Technologie bij ProRail. “Aanvankelijk zaten we op het spoor van 25 kiloVolt, maar daar op overschakelen betekent de hele infrastructuur vernieuwen. Dat is onbetaalbaar. Sinds duidelijk is dat de Europese Unie 25 kV niet als eis gaat afdwingen, is 3 kV in beeld gekomen als betaalbaar alternatief.”
3000 Volt heeft vele voordelen, vertelt Zoeteman: “De netverliezen dalen doordat er minder hoge stromen door de bovenleiding gaan. Immers hoe hoger de spanning, hoe lager de stroom. Het terugleveren van remenergie aan andere treinen via de bovenleiding wordt gemakkelijker en er zijn minder onderstations nodig. Bovendien valt er een flinke rijtijdwinst te boeken. Stoptreinen kunnen sneller optrekken en doorrijden, waardoor Intercity’s niet hoeven in te houden. Het invoeren van hogere topsnelheden wordt eenvoudiger, doordat treinen die snelheden vlotter bereiken. Zo kunnen de vervoerders per rit veel tijd winnen en met dezelfde treinen mogelijk meer ritten maken.”
De ombouwperiode schat Zoeteman in op zeven tot tien jaar. “We gaan dan geleidelijk over op 3000 Volt volgens een vlekkenplan over Nederland. Op een aantal plaatsen komt een spanningssluis waar de trein van 1500 naar 3000 Volt gaat en omgekeerd. De investering voor de infrastructuur, ongeveer 400 miljoen euro, én de ombouw van het materieel kunnen we na de ombouwperiode in minder dan tien jaar hebben terugverdiend. De ombouw van de treinen is nog niet precies berekend, maar valt waarschijnlijk goedkoper uit dan de infra-aanpassingen.”
Ook Ralph Luijt, manager Energie & Milieu bij NS Reizigers, ziet voordelen in de migratie naar 3000 Volt. “Een groot voordeel van 3000 Volt is dat treinen meer remenergie kunnen terugleveren aan de bovenleiding. In plaats van de huidige 10 procent recuperatie bij 1500 Volt kan dan tot 40 procent van de remenergie opnieuw worden gebruikt door treinen in de omgeving.”
Van de NS-vloot kan nu 60 procent recupereren, grofweg alle dubbeldekkers en alle stoptreinen, zegt Luijt. “Dat wordt op langere termijn 100 procent van het materieel. Dan zijn er in combinatie met 3000 Volt forse besparingen mogelijk. Per jaar vermindert het verbruik met ongeveer 300 miljoen kWh, de CO2-uitstoot neemt af met 150 miljoen kilo en – bij de huidige elektriciteitsprijs – dalen de energielasten met 30 miljoen euro. Deze schattingen werken we verder uit in een kosten-batenanalyse die begin volgend jaar klaar moet zijn.”
Het volledige artikel staat in nummer 6 van OV-Magazine, dat morgen verschijnt.
Bron