Onzekerheid over inzetbaarheid JSFDe Algemene Rekenkamer zet vraagtekens bij de ambities voor inzetbaarheid van de JSF voor internationale missies. Dit komt omdat de berekeningen van minister Jeanine Hennis-Plasschaert (Defensie) niet compleet zijn.
Dit laat de Algemene Rekenkamer donderdag weten.
Het ministerie van Defensie stelt in zijn visie, die op Prinsjesdag is gepresenteerd, dat er na aankoop van de 37 Joint Strike Fighters (JSF) altijd vier toestellen beschikbaar zullen zijn voor internationale misses.
Maar volgens de Rekenkamer kan de minister van Defensie dit helemaal niet zo stellig beloven, omdat het niet zeker is of de uitgaven van de JSF wel binnen het gestelde budget blijven.
"Defensie heeft slecht gecommuniceerd hoeveel je effectief kunt doen met de aanschaf van zoveel toestellen", zo stelt Saskia Stuiveling van de Rekenkamer bijzonder kritisch.
MinderDefensie heeft hier wel ruimte voor opgenomen in het budget. Als er minder budget is, kan het zijn dat er minder dan 37 toestellen gekocht worden, zo staat in de op Prinsjesdag gepresenteerde visie.
Ook de Algemene Rekenkamer concludeert dat het niet zeker is ''of de uitgaven voor de jachtvliegtuigen van jaar tot jaar binnen het budget blijven''. Zo kan Hennis er volgens de Rekenkamer niet vanuit gaan dat de exploitatie van de JSF 270 miljoen euro per jaar zal blijven kosten. "Dat achten wij niet waarschijnlijk", zo stelt Stuiveling in een toelichting aan de media.
Tweede KamerDe Rekenkamer doet bovendien een dringend beroep op het kabinet om als er meer of minder dan 37 JSF's kunnen worden aangekocht, de Tweede Kamer bij deze besluitvorming te betrekken. "Het kabinet moet hier glashelder over zijn", aldus Stuiveling.
Ook adviseert de Rekenkamer bij meevallers niet een extra JSF aan te schaffen, maar de meevaller te gebruiken voor het dekken van gaten elders in de begroting.
KrijgsmachtDe financiële onzekerheid geldt volgens de onderzoekers namelijk niet alleen voor de JSF-toestellen, maar ook voor het budget van de krijgsmacht als geheel.
Op Prinsjesdag werd ook bekend dat bij Defensie opnieuw honderden mensen gedwongen ontslagen zullen worden als gevolg van nieuwe bezuinigingen. Er worden meer dan 2.300 functies geschrapt. Bij eerdere bezuinigingen ging het al om een verlies van twaalfduizend functies.
"De stelling dat de visie van Defensie tot een financieel en operationeel duurzame krijgsmacht leidt, onderschrijft de Algemene Rekenkamer niet."
Volgens de Rekenkamer zijn de financiële gegevens per gemaakte keuze slechts beperkt houdbaar. "Dat zijn financiële risico's op de korte en middellange termijn", aldus Stuiveling.
BesluitDefensie heeft na jarenlang overleg besloten 37 JSF's aan te schaffen, zo maakte het bekend op Prinsjesdag. Vier straaljagers zijn bestemd voor internationale missies, de andere voor de bewaking van het Nederlandse luchtruim en die van bondgenoten of voor pilotentraining.
Nederland doet sinds 2002 mee aan de ontwikkeling van de JSF. De officiële naam is F-35 Lightning II. De ontwikkeling van het gevechtsvliegtuig wordt geleid door de Amerikaanse vliegtuigbouwer
Lockheed Martin.
In het project heeft Nederland inmiddels 1,3 miljard euro geïnvesteerd. In ruil voor deelname aan het ontwikkelingstraject, krijgt het Nederlandse bedrijfsleven opdrachten. Er zijn al twee testtoestellen gekocht.
KostenDe JSF heeft veel last gehad van kostenoverschrijdingen en technische problemen. Het toestel had al volledig moeten functioneren, maar kampt onder meer met problemen met de radar-absorberende verf en de geavanceerde helm die de piloot moet dragen.
De keuze voor de dure JSF ligt gevoelig bij de achterban van coalitiepartner PvdA in tijden van bezuinigingen. Maar volgens Stuiveling gaat het om een 'incidentele' uitgave. Een opmerking dat het geld wellicht beter naar de stijgende zorguitgaven had kunnen gaan, noemt ze dan ook "appels met peren vergelijken".
MotiesTwee afdelingen van de PvdA dienen zaterdag op de ledenraad van de partij zeker twee moties in die gericht zijn tegen het kabinetsbesluit over de aanschaf van de JSF, zo meldt RTL Nieuws. Zaterdag is er een ledenraad van de partij in Zwolle. Pas vrijdag is duidelijk of er meer moties tegen de beslissing worden ingediend, want dan vervalt de deadline voor het indienen ervan. De PvdA-fractie komt vrijdag nog bijeen ter voorbereiding op de ledenraad.
Volgens een motie van de PvdA-afdeling in Utrecht moet Nederland de deelname aan de ontwikkeling van de JSF staken. Dit voorstel zou steun krijgen van minstens drie andere afdelingen, zo stelt RTL.
De PvdA in Friesland dient een motie in waarin wordt gepleit voor uitstel van een besluit over de JSF tot volgend jaar. Eerst zou er meer onderzoek moeten komen naar de voors en tegens van de JSF.
HuiswerkDe SP stelt in een reactie op het rapport van Rekenkamer weten dat Hennis haar huiswerk moet overdoen. "Hennis wil alles blijven doen met veel minder geld. Haar visie knelt aan alle kanten", zo vindt Kamerlid Jasper van Dijk.
Van Dijk ziet in de rapportage van de Rekenkamer bevestigd dat de ambitie van de krijgsmacht moet worden bijgesteld. "Zonder bijstelling van de visie wordt de krijgsmacht zwaar overvraagd, dat leidt tot onveilige situaties", vindt Van Dijk. Ook D66-leider Alexander Pechtold vindt dat het rapport duidelijk maakt dat aanschaffen van het toestel "volstrekt ontijdig'' is, zo laat hij via Twitter weten.
Bron:
http://www.nu.nl/politiek(...)zetbaarheid-jsf.html