Nieuwe wet omtrent langstudeerders #5

quote:

http://opinie.volkskrant.(...)die_wordt_onmogelijk
De Zijlstra-taks zal ook politieke partijen opbreken.
Aanstaande vrijdag zullen massa's studenten naar Den Haag gaan om te demonstreren tegen de Zijlstra-taks: de strafmaatregel die studenten kunnen verwachten als ze vertraging oplopen met hun studie. Een totaal van ongeveer 5.000 euro aan collegegeld en het afpakken van de OV-studentenkaart is de consequentie die langstudeerders mogen verwachten. Deze maatregel is echter verschrikkelijk hypocriet en slecht voor de ontplooiing van (politiek) talent.

Langstudeerders
Waren niet de huidige bewindslieden die de Zijlstra-taks willen invoeren zelf langstudeerders? Een korte opsomming: Mark Rutte, Halbe Zijlstra en Uri Rosenthal studeerden 7 jaar. Hans Hillen en Frans Weekers deden 8 jaar over hun studie en Maxime Verhagen deed zelfs 11 jaar over zijn studie. En dat allemaal tegen een zeer gunstige regeling. De prestatiebeurs bestond in die tijd immers niet en men kon – zoals onze bewindsvoerders hebben laten zien – ongestraft de eeuwige student uithangen.

Dat deze jaren van studie het mogelijk hebben gemaakt om talenten te ontplooien is te zien aan de hoge functies die deze langstudeerders hebben vergaard. Het is hypocriet dat onze huidige bewindslieden dit tegen een zeer gunstige regeling konden doen, terwijl de huidige generatie er nu letterlijk voor moet boeten. Het lijkt wel een ultieme illustratie van het clichébeeld van 'de babyboomer' die zelf geniet van riante regelingen, maar de jongere generatie met de hoge rekening opzadelt.

Rekening
Die rekening is op dit moment al niet niks. Tijdens de uitzending van Radar op 24 maart 2008 werd al duidelijk dat een hoge studieschuld bij de IB-Groep – nu het DUO – je jarenlang kan achtervolgen. Een studieschuld die nu bij langstudeerders alleen maar groter dreigt te worden door de boete op langstuderen. En hoe zit het met studenten van wie de ouders te veel verdienen voor het krijgen van een aanvullende beurs, maar tegelijkertijd weigeren om een financiële bijdrage te regelen? In ieder geval een een regeling die studenten dwingt om steeds weer te lenen financieel-technisch wel te begrijpen; wie meer leent betaald meer rente en dat is weer meer geld voor de staatskas.

Gelukkig werd op 10 december 2010 bekend dat het kabinet nu voor zowel de bachelor als de master 1 jaar studievertraging tolereert voor WO-studenten. Dat betekent een maximale studievertraging van 2 jaar. Wat echter niet duidelijk is, is hoe het zit met studenten die erachter zijn gekomen dat ze de verkeerde studiekeuze hebben gemaakt en daarnaast zich nog in willen zetten door middel van vrijwilligerswerk en/of een bestuursfunctie. Beiden kunnen leiden tot studievertraging. Het was bijvoorbeeld onze eigen premier die maar liefst drie jaar in het hoofdbestuur van de JOVD heeft gezeten en wat hem uiteindelijk een erelidmaatschap en het torentje heeft opgeleverd tegen een zeer gunstige regeling.

Onmogelijk
Zelf merk ik nu dat het nagenoeg onmogelijk wordt om je talenten en je interesses te ontplooiien na studievertraging, zonder een flinke studieschuld op te bouwen. Na drie jaar tandheelkunde gestudeerd te hebben besloot ik om te stoppen en te doen waar mijn passie lag: geschiedenis. Uiteraard had ik me nooit drie jaar lang onder druk moeten laten zetten door mijn ouders en familie om door te gaan om tandarts te worden, maar als ik eerder geweten had dat ik 5000 euro collegegeld moest betalen, was ik wel eerder gestopt. Nu zit ik met de onzekerheid of de maatregel nu wel of niet met terugwerkende kracht wordt ingevoerd, terwijl ik al een studieschuld van 30.000 euro heb.

Vele studenten lopen ook vertraging op door de vele activiteiten die ze naast hun studie hebben: een bijbaantje om niet te hoeven lenen, maar ook vrijwilligerswerk of een bestuursfunctie. In de afgelopen vier jaar dat ik studeer heb ik verschillende dingen gedaan: voorlichterswerk voor het COC, peer-education voor een integratieproject, basislessen over de drie wereldreligies op middelbare scholen, maar ook bestuursfuncties binnen de JOVD en vrijwilligerswerk voor de VVD.

Belangrijk
Vooral de laatste twee activiteiten zijn belangrijk voor een partij die nu besluit om studenten met 3000 euro af te straffen als ze vertraging oplopen. Al mijn activiteiten zal ik met de invoering van de Zijlstra-taks op een lager pitje moeten zetten, ook mijn activiteiten voor de VVD. Het is dat ik nu als fractieassistent bij de VVD in Amsterdam Zuidoost een aardige bijdrage krijg zodat ik daar door kan gaan, maar ik zal echt moeten overwegen nieuwe bestuursfuncties en ander (onbetaald) vrijwilligerswerk te laten varen.

Ik zou de bewindslieden dan ook willen oproepen om de Zijlstra-taks te heroverwegen. De student kent inderdaad een eigen verantwoordelijkheid en mag daar best op aangesproken worden, maar moet de strafmaatregel nou echt een boete van 3000 euro omvatten en met terugwerkende kracht ingevoerd worden?

Meneer Rutte c.s., kijkt u alstublieft ook naar uw eigen studententijd. Laat studenten die zich tijdens hun vrije tijd inzetten voor de maatschappij of – in dit geval – een politieke partij daar geen spijt van krijgen. De Zijlstra-taks die vele studenten straks dwingt achter de boeken te gaan zitten in plaats van dat ze zich ook inzetten in deze maatschappij of inzetten voor een politieke partij is – gezien het studieverleden van de bewindsleden – niet alleen hypocriet, maar vooral ook een belemmering voor de ontplooiing van (politieke) talent en dus slecht voor de toekomst.

quote:

Langstudeerboete splijt CDA

10 januari 2011 - De ‘langstudeerboete’ begint binnen de VVD-CDA coalitie te gisten. Vooral in het CDA lijkt een complete opstand gaande. Maar het CDA heeft die maatregel toch zelf bedacht? Moet de VVD in het kabinet het gelag daarvoor betalen? En waarom zwijgt Wilders over ‘gedoogsteun’? Wat is er echt aan de hand in Den Haag?

In het hoger onderwijs klinkt de woede van toppers uit het CDA over het regeerakkoord niet langer binnenskamers. Rector Kortmann van Nijmegen pleitte als eerste tegen een stem op 'zijn partij' vanwege de langstudeerboete als uiting van een armzalig kennisbeleid. Zijn collegevoorzitter, Roelof de Wijkerslooth, viel hem bij. De oud-DG voor hoger onderwijs op OCW was zelf een beetje verbluft over de "opruiende taal" die hij slaakte. Fontys-voorman Marcel Winkels liet via Twitter ineens merken dat hij de langstudeerboete onevenwichtig vond geworden. Dat is politiek pikant gezien zijn ambities om partijvoorzitter van het CDA te worden. Daarnaast heeft ook VU-collegevoorzitter en CDA prominent René Smit in zijn nieuwjaarsrede bijna oudtestamentisch laten weten, dat "tussen woord en daad [van] de regering afgronden gapen en woestijnen ontstaan."

Innerlijk tegenstrijdige boodschappen

Oud-Wageningen chef Cees Veerman was al kritisch over de nieuwe coalitie en gaat zich op 21 januari openlijk keren tegen de voorziene ingrepen. Meest opvallend is de felheid van UU-voorzitter Yvonne van Rooy. Zij gold in het CDA als steunpilaar van Verhagen en bepleiter van coalitie met de VVD, ook in de gedoogconstructie. Maar inmiddels stelt zij vast dat het kabinet innerlijk tegenstrijdige boodschappen afgeeft. Ze zegt nog net niet dat OCW met dubbele tong spreekt tegen de universiteiten. Maar haar gebruikelijke externe, bestuurlijke matigheid laat zij wel zeer openlijk vallen. Een hartelijke oproep aan de Utrechtse studenten én hoogleraren om op 21 januari te protesteren in Den Haag is een zelden vertoonde geste van Van Rooy. En daarvoor iedereen een collegevrije dag te bieden is nog zeldzamer. "We ondersteunen de acties en zien graag dat onze studenten aan de demonstratie in Den Haag deelnemen."

“We doen alles voor het stimuleren van talent, maar niet voor het studeren in een hangmat ”
Marja van Bijsterveldt

Het rumoer binnen de coalitiepartner VVD over de opstelling wordt ook steeds luider. Want kritiek uit CDA-kring beschouwen liberalen als een gotspe. De langstudeerboete wordt bij hen gezien als een vondst van juist het CDA, waarvoor zij moesten buigen. VVD HO-woordvoerder Anne Wil Lucas zegt het dezer dagen scherper dan ooit: "Wij hebben in ons verkiezingsprogramma gekozen voor de invoering van een sociaal leenstelsel. In de onderhandelingen over het regeerakkoord hebben we dit alleen voor de masterfase kunnen realiseren, want het CDA wilde niet aan een verandering van het stelsel van studiefinanciering. Het CDA had in zijn verkiezingsprogramma de verhoging van collegegelden opgenomen, ook om 'langstudeerders' veel meer te laten betalen. Wij hadden liever het sociaal leenstelsel gehad, maar in ons politieke systeem moet je compromissen sluiten."

De liberalen verwijten achter de hand het CDA gebrek aan politieke moed. Geen woordvoerder aldaar heeft de langstudeerboete nog openlijk verdedigd in de voorbije maanden. Dat valt ook de studentbestuurders steeds nadrukkelijker op, trouwens. Fractiespecialisten voor HO als Sander de Rouwe hebben de liberalen nog zelden zien optreden als supporter van het kabinetsbeleid bij de debatten van studentenorganisaties in universiteitssteden. Gedoogpartner PVV ontbreekt zelfs geheel in de discussies. Is het CDA inderdaad de wegduikende bedenker van de langstudeerboete? Zijn de boze HO-bobo's van CDA-huize wellicht dubbelhartig in hun protest?

Niet in een hangmat

Het verkiezingsprogramma van het CDA lijkt helder: "Het studiesucces in het hoger onderwijs is te laag," zegt paragraaf 3.3.3. op blz. 20. Men wil meer inzet en "minder vrijblijvend" studiegedrag en daarom "zal van studenten die langer over hun studie doen dan de nominale studieduur plus één jaar een hoger collegegeld gevraagd worden." Maar de studiefinanciering zou wel onverkort blijven bestaan.

Dat was ook de lijn die Maria van Bijsterveldt in de campagne verdedigde, zoals in haar essay over talentbeleid en SF op ScienceGuide. "We doen alles voor het stimuleren van talent, maar niet voor het studeren in een hangmat." Want zo betoogde zij:" Het CDA laat niet alleen de basisbeurs als stimulans recht overeind, het rommelt ook niet met de andere posten en kosten in het hoger onderwijs. Tenzij de student een 'eeuwige student' dreigt te worden."

"Een student die zijn talent niet pittig ontplooit, moet nadenken of hij wel goed bezig is. Als je niet alleen de hele studieduur van 4 of 5 jaar gebruikt, maar ook nog meer dan een jaar daarna niet aan een diploma komt, dan is er een probleem. Dat probleem moeten we samen aanpakken: de student zelf, de hogeschool of universiteit en de overheid die financiert. Ieder draagt daarmee zijn verantwoordelijkheid voor studiesucces."

Panische rekenmeesters

Achter de schermen was intussen chaos in het CDA losgebarsten. De programcommissie onder leiding van Ferdinand Grapperhaus bleek niet opgewassen tegen de politieke situatie na de plotse val van het kabinet-Balkenende. Men "had dan ook moeite een toekomstperspectief te formuleren dat verder ging dan het beeld dat de overheidsfinanciën op orde moesten worden gebracht," schrijft de commissie-Frissen in haar evaluatie 'Verder na de klap' Een kennisbeleid à la de KIA viel tussen wal en schip. De passages in punt 3.4 van het program over de Top 5 ambitie en "investeringen in kennis en innovatie vergelijkbaar met landen waarmee Nederland concurreert" hingen ineens in de lucht.

Grapperhaus c.s. werden door het CPB namelijk gedwongen heel hun huiswerk over te doen: het CDA-program vertoonde een enorm gat. "Met veel pijn en moeite moest in enkele dagen tijd 6 miljard worden gevonden," meldt het rapport-Frissen. Dat geld is "uiteindelijk op creatieve wijze bijeen gesprokkeld," zegt het ironisch en dat ten koste van "de inhoudelijke consistentie en de politieke koers."

De panische rekenmeesters in het CDA hadden al sprokkelend ook de paragraaf 'studiesucces' in hun eigen program herontdekt. Zo boekte men een theoretische opbrengst in van een collegegeldmaatregel voor de langstudeerders en nog een 'tweede technische correctie'. Aangezien het collegegeld bij de instellingen binnen zou komen, werd de fictieve opbrengst weg geboekt bij hen, zodat een stuk extra bezuiniging voor het gat van 6 miljard ingevuld kon worden. "Op creatieve wijze," in de woorden van de commissie-Frissen.

Van een pittige verdediging van de toegankelijkheid van het HO en de beurzen voor wie zich inzet om te studeren, verwerd het CDA-program ineens tot een technische aanslag op HBO en WO. Zelfs Maxime Verhagen kwam daar in het MTV Coolpolitics tv-debat over kennis en Onderwijs op 3 juni maar met moeite onderuit. Grapperhaus en de zijnen hadden zichzelf en hun partij lelijk in de voet geschoten.

“Al het geld voor de bèta-promotie is achteraf dus over de balk gegooid”
CDA-senator Anne Flierman (UTwente)

Njets in de formatie

In de kabinetsformatie herhaalde zich min of meer een vergelijkbaar tafereel. VVD en CDA konden allerlei hervormingen en besparingen niet realiseren, omdat gedoogpartner PVV njets afgaf. Er werd zo niet genoeg bezuinigd. Bovendien was de opmerkelijke politieke combinatie PVV-SP-CDA een blokkade geworden voor ingrepen in de SF, waar de VVD met links geld voor kennisbeleid mee dacht vrij te kunnen spelen. Opnieuw moesten miljarden extra 'bijeen gesprokkeld' worden om ¤18 miljard te halen en opnieuw kwam de langstudeerboete op tafel.

Nu werd deze technisch preciezer uitgewerkt en bleek vooral de HBO- en WO-instellingen te gaan raken. De actuele cijfers wijzen op massaontslagen onder docenten en onderzoekers. Geen bijdrage aan studiesucces mag daarvan te verwachten zijn, kortom. En dat terwijl het daarom begonnen was: "Dat probleem moeten we samen aanpakken: de student zelf, de hogeschool of universiteit en de overheid die financiert. Ieder draagt daarmee zijn verantwoordelijkheid voor studiesucces," zoals Van Bijsterveldt schreef in haar essay tijdens de campagne nog.

Deze achtergrond verklaart waarom juist CDA-bobo's zo giftig zijn en de VVD het gevoel heeft de kastanjes uit het vuur te moeten halen voor een beleid dat zij helemaal niet heeft bepleit. De CDA'ers hadden -met hun collega en voorman Cees Veerman en zijn advies in de hand- de verwachting dat een serieus, lange termijn kennisbeleid mogelijk zou worden, Daarbij zou ook 'het Zwitsers model voor R&D- en innovatiebeleid doorgevoerd worden. Het pleidooi terzake van TU Delft voorzitter Dirk Jan van den Berg was in zijn partij breed verwelkomd. Maar door de interne chaos in eigen kring werd het omgekeerde resultaat de realiteit. Dat CDA-woordvoerders in de Tweede Kamer nog geen doortimmerd betoog ter verdediging van de langstudeerboete hebben gevonden, is dan ook niet zo vreemd. De irritatie in de VVD evenmin.

Herbezinning denkbaar

Daar wil men de bal desnoods terug spelen naar het CDA. Zou de Raad van State concluderen dat de ingreep niet verantwoord in te voeren is en/of juridisch moeilijk houdbaar, dan moeten kabinet en coalitiefracties zich herbezinnen: zetten we door vanwege de financiële noodzaak en wagen een nieuwe confrontatie met de Eerste Kamer? De kunst-BTW kwam daar niet ongeschonden doorheen en de Senaat zit vol hoogleraren en HO-prominenten, zoals UT-voorzitter Anne Flierman. Deze CDA-senator behoort tot de ergst getroffenen door de langstudeerboete bij zijn instelling. "Al het geld voor de bèta-promotie is achteraf dus over de balk gegooid," zei hij al bitter.

De Eerste Kamer zal weinig trek hebben in een wetswijziging die niet uitvoerbaar blijkt of bestaande rechten onjuist afsnijden zou. Als 'toetsingskamer' van de wetgeving heeft hij hier extra motivatie om kritisch te zijn. De VVD hint daarom nu al, dat een negatief Raad van State advies reden zal zijn het CDA te confronteren met de vraag: 'is dit nu echt wat jullie willen?' Zo niet, dan komt een veel scherpere ingreep in de SF met wellicht een meer algemene, lage collegegeldverhoging in beeld. Binnen de Raad van State zal in dit verband zeker gekeken worden naar het oordeel -en de ervaring op dit terrein- van de 'kampioen wetgeving' op onderwijs, staatsraad Wim Deetman. Diens zeer kritische opmerkingen onlangs op het VSNU-jubileum krijgen dan ook nog meer gewicht dan velen al dachten.

Waar is de PVV?

In heel dit debat is gedoogpartner PVV nog volledig buiten beeld. Die vond dat de kinderen van Henk en Ingrid gewoon hun beurs moesten behouden, als ze wilden studeren. "Dat je ook kunt studeren als je vader geen GroenLinkser of D66'er is, vinden wij een groot goed."

Het lang over de studie doen kon in hun kring weleens als een linkse hobby worden gezien of als gewoonte van de elite met designbrillen. De vraag rijst dan of de hogescholen en universiteiten gedwongen moeten worden docenten voor het kroost van Henk en Ingrid te ontslaan, om deze aberratie te bestrijden? Is studeren dan toch zoiets als operabezoek of tromboneclubjes, waar om symbolische redenen het mes in moet?

quote:

Op maandag 28 februari 2011 07:08 schreef dotCommunism het volgende:

[..]

haha, nee, dat kan dus niet. Zijlstra heeft ook hierover letterlijk gezegd dat deeltijd niet mag worden gebruikt om de boete te vermijden. Deeltijders moeten zelfs in dezelfde aantal jaren als voltijders afstuderen of de boete gaan betalen. Hiermee wordt deeltijd effectief kapot gemaakt.

quote:

Op zondag 27 februari 2011 20:21 schreef finsdefis het volgende:
Mwa als je al onderscheid maakt moet je dit enkel doen tussen vol- en deeltijdstudies. Maar dat gebeurt dus ook niet, erg jammer. Snap ik deels ook wel, want als ze toch bezig zijn willen ze misbruik van deeltijdstudies voorkomen. Je kan je dan inschrijven als deeltijdstudent om zo de boete te ontlopen.

quote:

Op maandag 28 februari 2011 10:57 schreef Rubber_Johnny het volgende:

[..]

Als jouw voorspelling uitkomt komt de mijne ook uit, want ik roep al maanden dat dit een truc is om de basisbeurs er zonder teveel protest af te krijgen.

Had 2 jaar geleden maar eens voorgesteld die basisbeurs eraf te halen, dan was heel studerend Nederland over je heen gevallen. (Hebben sommigen politici ook geprobeerd).

quote:

Op maandag 28 februari 2011 12:00 schreef Rubber_Johnny het volgende:

[..]

Oudste truc in het boekje.

quote:

Op dinsdag 1 maart 2011 16:16 schreef Sloggi het volgende:
Zijn alle regels ergens overzichtelijk weergegeven te vinden?

Ik heb namelijk vijf jaar over een bachelor gedaan (twee keer snel gestopt en daarna nominaal een bachelor afgerond) en haal dit jaar mijn eenjarige master nominaal. Ik wil hierna nog een master volgen. Kan dit gewoon, afgezien van het eventuele instellingsgeld?