We hebben het over vroeger, hè, over vóór 1500.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:29 schreef HenriOsewoudt het volgende:
Omdat ze niet kapitalistisch zijn.
Ik lees toch duidelijk: "Waarom zijn niet-westerse volkeren doorgaans armer dan westerse volkeren?"quote:Op maandag 6 maart 2006 18:30 schreef Floripas het volgende:
We hebben het over vroeger, hè, over vóór 1500.
Welke overwinning heb je het over?quote:Daarna kwam door de veroveringen de overwinning vanzelf.
Rijst komt niet uit het westen, toch een belangrijk gewas. Aziatische olifanten zijn uitstekende lastdieren.quote:Veel grote zoogdieren zijn ongeschikt als last-, voedsel- of hulpdier. Ook zijn maar een beperkt aantal gewassen geschikt voor akkerbouw. In Europa (en de levant) waren veel van die gewassen aanwezig: bijna alle gedomesticeerde dieren en planten komen uit het westen, op enkele blenagrijke uitzonderingen na.
Dat is afkomstig van de ontwikkelingen van voor 1500 - die waren cruciaal. Daarna heeft Europa in rap tempo de wereld veroverd.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:33 schreef HenriOsewoudt het volgende:
[..]
Ik lees toch duidelijk: "Waarom zijn niet-westerse volkeren doorgaans armer dan westerse volkeren?"
[..]
Die overwinning dus.quote:Welke overwinning heb je het over?
En die komt jou goed uitquote:Op maandag 6 maart 2006 18:33 schreef Pracissor het volgende:
Religie en cultuur, die ook weer zijn beinvloed door de punten die jij noemt, zijn belangrijke factoren.
Weber's visie op de protestantse arbeidsethos, uiteen gezet in zijn grootste werk 'Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus', is verhelderend.
De wedstrijd is nog niet afgelopen hoor, veel landen zijn ons in rap tempo in aan het inhalen (dankzij het omarmen van het....you guessed it) De ontwikkelingen van voor 1500 doen daarbij niet zo erg terzake.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:34 schreef Floripas het volgende:
Dat is afkomstig van de ontwikkelingen van voor 1500 - die waren cruciaal. Daarna heeft Europa in rap tempo de wereld veroverd.
Ik zou nog maar niet te hard juichen.quote:Die overwinning dus.
Rijst heeft China en India in het begin dan ook een tijdlang vrij welvarend gemaakt.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:34 schreef Speth het volgende:
[..]
Rijst komt niet uit het westen, toch een belangrijk gewas. Aziatische olifanten zijn uitstekende lastdieren.
Over het gematigd klimaat had ik het niet, wel over de stratificatie van klimaatzones.quote:Nu wil ik niet beweren dat onze geografische positie niet gunstiger is dan die van andere volkeren, maar het is al meerdere keren bewezen dat een comfortabel gematigd klimaat niet noodzakelijk is om een bloeiende economie te ontwikkelen.
Wij zijn de enigen die er welvarend van worden.quote:Onder Sudan en Tsjaad bevinden zich bellen olie die die landen welvarend kunnen maken,
Dat is de Europese voorsprong die is meegenomen; die welvaart vind je dan ook vooral onder blanken.quote:en een land als Zuid Afrika bewijst dat het weldegelijk mogelijk is voor een ex-kolonie in de derde wereld om welvaart te verwerven.
Die zijn helemaal niet eenduidig aangetoond.quote:Overigens sta ik niet geheel afwijzend tegenover bepaalde, gealgemeniseerde etnische verschillen in IQ (zoals we dat nu in het westen meten). Sterker nog, die zijn al een aantal malen aangetoond. Ook dat kan hebben meegespeeld.
Die is in het topic wel terzakedoend - daar gaat het topic over.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:37 schreef HenriOsewoudt het volgende:
[..]
De wedstrijd is nog niet afgelopen hoor, veel landen zijn ons in rap tempo in aan het inhalen (dankzij het omarmen van het....you guessed it) De ontwikkelingen van voor 1500 doen daarbij niet zo erg terzake.
[..]
Heb je uberhaupt meer gelezen dan de TT?quote:Op maandag 6 maart 2006 18:40 schreef Idiosincrasico het volgende:
Mentaliteit van de bewoners. Precies de reden waarom we nu achteruit hollen de straks overlopen gaan worden door Aziaten en Indiers.
Olifanten zijn nochthans ook best wel groot. En volop aanwezig in Afrika en Azië. En goed te gebruiken als lastdier.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:17 schreef Floripas het volgende:
Waarom zijn niet-westerse volkeren doorgaans armer dan westerse volkeren?
Volgens Guns, Germs and Steel van Jared Diamond ligt het niet aan eigenschappen van de volkeren zelf, maar aan de vorm van de continenten:Veel grote zoogdieren zijn ongeschikt als last-, voedsel- of hulpdier. Ook zijn maar een beperkt aantal gewassen geschikt voor akkerbouw. In Europa (en de levant) waren veel van die gewassen aanwezig: bijna alle gedomesticeerde dieren en planten komen uit het westen, op enkele blenagrijke uitzonderingen na.
Geld dit niet voor bijvoorbeeld Noord-Amerika, Noord-Afrika of China?quote:Het Europese continent is zo gestratificeerd, dat er gemakkelijk verspreiding kon ontstaan van die dieren en planten - namelijk, met de geschikte klimaatzones mee.
Is het dan moeilijker om van Europa naar India te lopen / varen dan terug??quote:Het Europese continent had het eenvoudigst toegang tot andere culturen, waardoor technologische uitwisseling eenvoudiger werd gemaakt.
Europa is juist een van de kleinere continenten. Alleen Australië is nog kleiner. Eigenlijk is Europa zelfs helemala geen continent.quote:Europa was relatief dichtbevolkt en groot, waardoor er veel mensen leefden - veel mensen betekent ook veel breinen die op een goed idee kunnen komen, en die ideeen kunnen uitwisselen met andere genieen, die er weer verbetering in kunnen aanbrengen.
Precies, ik denk dat dit in de aard van de hier wonende volkeren lag. De Germanen van vroeger waren individueel ingestelde landbouwbewerkers die af en toe samenkwamen om op een vredelievende manier democratisch een leider te kiezen. Dit in tegenstelling tot de meer sociaal hechtere volkeren in het zuiden van Europa en in het Midden-Oosten die meer geconcentreerd samenleefden, daar past de Katholieke (of Islamitische) religie/cultuur meer bij.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:35 schreef Floripas het volgende:
[..]
En die komt jou goed uit![]()
Je kunt je ook afvragen waarom het protestantisme in Europa wel aansloeg, en elders niet.
Als je bekijkt dat 100.000 geleden het blanke ras zich afsplitste van het donkere ras dan is het niet meer dan logisch dat er in de tussentijd verschillen zijn ontstaan.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:40 schreef Floripas het volgende:
Die zijn helemaal niet eenduidig aangetoond.
De opgesomde argumenten zijn voor mij geen verklaring voor onze huidige rijkdom. Door de eeuwen heen hebben verschillende conflicten bepaalde gebieden binnen Europa zeer arm gemaakt. Toch slaagden de meeste landen er vaak weer vrij snel in aan te haken.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:41 schreef Floripas het volgende:
[..]
Heb je uberhaupt meer gelezen dan de TT?
Je vergelijkt nu één dier met de veertien gedomesticeerde diersoorten die er zijn. Daarvan zijn er vijf belangrijk geworden: koe, schaap, geit, varken en paard.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:42 schreef LXIV het volgende:
[..]
Olifanten zijn nochthans ook best wel groot. En volop aanwezig in Afrika en Azië. En goed te gebruiken als lastdier.
Tarwe is wel van ons. Die twee andere komen uit Amerika - maar vergelijk dat nou eens met wat wij hier hadden aan granen, bonen, knollen, enzovoorts.quote:Veel belangrijke gewassen, zoals de aardappel, tarwe, tomaten etc. zijn helemaal niet Europees-inheems. Die hebben we zelf gehaald uit andere gebieden.
[..]
Nee.quote:Geld dit niet voor bijvoorbeeld Noord-Amerika, Noord-Afrika of China?
[..]
Nee, maar wel moeilijker om naar de Hoorn van Afrika te komen.quote:Is het dan moeilijker om van Europa naar India te lopen / varen dan terug??
[..]
Eurazie dan. Het is wel altijd heel erg dichtbevolkt geweest.quote:Europa is juist een van de kleinere continenten. Alleen Australië is nog kleiner. Eigenlijk is Europa zelfs helemala geen continent.
Niet waar.quote:India, China, Het nabije Oosten etc. waren vroeger veel dichter bevolkt.
Puur roven is geen duurzame bron voor ontwikkeling. De Ottomanen roofden vanalles bijelkaar, maar brachten geen ontwikkeling. Blijkbaar speelt er dus meer mee.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:50 schreef George-Butters het volgende:
Het westen is welvarend omdat wij met behulp van het buskruit andere volken die ook welvarend waren hebben overheerst en afhankelijk hebben gemaakt. Van deze lijnen hebben wij nog steeds voorsprong.
Ik gooi het dus op geluk en een stevige hoeveelheid vechtlust.
Waarom? Wij zijn geselecteerd op het overleven van pandemieen. Iedereen die een pandemie overleefde plantte zich redelijkerwijs daarna wel voort.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:46 schreef BlaZ het volgende:
[..]
Als je bekijkt dat 100.000 geleden het blanke ras zich afsplitste van het donkere ras dan is het niet meer dan logisch dat er in de tussentijd verschillen zijn ontstaan.
Het lijkt me vrij dat in gebieden waar al duizenden jaren beschaving bestaat de hersenen verder ontwikkeld zijn. Niet enkel in Europa maar ook in China/Japan en het Midden-Oosten zullen de mensen dus een gemiddeld hoger IQ hebben als bijvoorbeeld mensen uit de rimboe.
Je gaat me niet vertellen dat de slavernij ons niet onvoorstelbaar rijk hebben gemaakt.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:51 schreef Idiosincrasico het volgende:
[..]
Puur roven is geen duurzame bron voor ontwikkeling. De Ottomanen roofden vanalles bijelkaar, maar brachten geen ontwikkeling. Blijkbaar speelt er dus meer mee.
In relatieve zin, vergeleken met het westen in die tijd, maar waarom is de absolute welvaart in China bijvoorbeeld nooit veel toegenomen tot vrij kort geleden? Het potentieel was er kennelijk wel, en het land is nooit (althans niet in zijn geheel) een kolonie geweest van een westers land. Tot de komst van Mao was het een quasi-feodale samenleving die grotendeels gebaseerd was op landbouw, en niet op industrie en onderwijs.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:40 schreef Floripas het volgende:
[..]
Rijst heeft China en India in het begin dan ook een tijdlang vrij welvarend gemaakt.
De gewassen en de andere zaken die je noemt komen hier voor vanwege bepaalde klimatologische en geografische omstandigheden.quote:[..]
Over het gematigd klimaat had ik het niet, wel over de stratificatie van klimaatzones.
Dat is waar, maar waarom stapt er geen Tsjaadse of Sudanese zakenman op om een eigen concern op te richten die die olie omhoog pompt met steun van de overheid via een buitenlandse lening? Financieel gezien is dat niet onmogelijk, het is echter aan corrupte overheden en een gebrek aan een zakelijke cultuur aldaar te danken dat het onmogelijk is om als inwoner van zo'n land zelf zo'n grote onderneming te starten. Of, in het geval van Sudan, door primitieve religieus-etnische gewelddadigheden.quote:[..]
Wij zijn de enigen die er welvarend van worden.
Maar er zijn wel sterke aanwijzingen voor, die moeilijk te negeren zijn. Waarom dan die mogelijkheid uitsluiten?quote:[..]
Die zijn helemaal niet eenduidig aangetoond.
Maar niets van dat alles heeft ons een duidelijk voordeel gegeven. Ook de andere volken kwamen aan hun voedsel.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:50 schreef Floripas het volgende:
[..]
Je vergelijkt nu één dier met de veertien gedomesticeerde diersoorten die er zijn. Daarvan zijn er vijf belangrijk geworden: koe, schaap, geit, varken en paard.
Waarom gebruiken wij geen olifanten?
Olifanten zijn gevangen en getemd, niet gedomesticeerd, zoals bovenstaande dieren. Daardoor zijn ze niet genetisch aangepast aan menselijke behoeftes.
[..]
Tarwe is wel van ons. Die twee andere komen uit Amerika - maar vergelijk dat nou eens met wat wij hier hadden aan granen, bonen, knollen, enzovoorts.
[..]
Maar Europeanen hadden geen patent op slavernij. Arabieren en Turken waren hier eveneens zeer bedreven in. Toch hebben die beide groepen zich matig ontwikkeld qua rijkdom.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:53 schreef George-Butters het volgende:
[..]
Je gaat me niet vertellen dat de slavernij ons niet onvoorstelbaar rijk hebben gemaakt.
Daardoor was er ruimte om niet alleen maar heel hard te hoeven werken, ruimte om te denken, uit te vinden etc etc.
Dat we handig gebruik hebben gemaakt van uitvindingen gedaan door anderen hielp ook.
Deze landen zijn vooral naar binnen gericht geweest. Ze hadden voldoende aan zichzelf. China was al een enorm land. Meer land was/is zinloos. Ruimte zat.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:54 schreef Speth het volgende:
[..]
In relatieve zin, vergeleken met het westen in die tijd, maar waarom is de absolute welvaart in China bijvoorbeeld nooit veel toegenomen tot vrij kort geleden? Het potentieel was er kennelijk wel, en het land is nooit (althans niet in zijn geheel) een kolonie geweest van een westers land. Tot de komst van Mao was het een quasi-feodale samenleving die grotendeels gebaseerd was op landbouw, en niet op industrie en onderwijs.
Nu vind ik wel dat er iets te zeggen is voor de stelling dat wij onze welvaart deels te danken hebben aan ons koloniale verleden (waar je, neem ik aan, naar toe wil), maar bepaalde elementen in onze cultuur zijn doorslaggevender geweest, denk ik. Japan is bijvoorbeeld ook pas welvarend geworden nadat het zich cultureel ging modelleren naar het westen.
Dat is een ingewikkeld verhaal, waar ik de tijd voor wil nemen - dat komt nog, beloofd.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:54 schreef Speth het volgende:
[..]
In relatieve zin, vergeleken met het westen in die tijd, maar waarom is de absolute welvaart in China bijvoorbeeld nooit veel toegenomen tot vrij kort geleden? Het potentieel was er kennelijk wel, en het land is nooit (althans niet in zijn geheel) een kolonie geweest van een westers land. Tot de komst van Mao was het een quasi-feodale samenleving die grotendeels gebaseerd was op landbouw, en niet op industrie en onderwijs.
Nee, daar wil ik niet naartoe - ik wil een oosprongsverklaring geven, niet de reden waarom we hebben gewonnen.quote:Nu vind ik wel dat er iets te zeggen is voor de stelling dat wij onze welvaart deels te danken hebben aan ons koloniale verleden (waar je, neem ik aan, naar toe wil), maar bepaalde elementen in onze cultuur zijn doorslaggevender geweest, denk ik. Japan is bijvoorbeeld ook pas welvarend geworden nadat het zich cultureel ging modelleren naar het westen.
[..]
Dat kloptquote:De gewassen en de andere zaken die je noemt komen hier voor vanwege bepaalde klimatologische en geografische omstandigheden.
[..]
Omdat-ie dan, net als Ken Saro Wiwa, door het regime dat in het zadel wordt gehouden door Shell wordt vermoord. Het nationaliseren van oliebronnen valt meestal niet in de goede aard bij buitenlandse investeerders; Allende moest het (van de kopermijnen) zelfs bekopen met de dood.quote:Dat is waar, maar waarom stapt er geen Tsjaadse of Sudanese zakenman op om een eigen concern op te richten die die olie omhoog pompt met steun van de overheid via een buitenlandse lening? Financieel gezien is dat niet onmogelijk, het is echter aan corrupte overheden en een gebrek aan een zakelijke cultuur aldaar te danken dat het onmogelijk is om als inwoner van zo'n land zelf zo'n grote onderneming te starten. Of, in het geval van Sudan, door primitieve religieus-etnische gewelddadigheden.
Welke aanwijzingen zijn dat dan?quote:[..]
Maar er zijn wel sterke aanwijzingen voor, die moeilijk te negeren zijn. Waarom dan die mogelijkheid uitsluiten?
Maar het hebben van kolonien is niet noodzakelijk om welvarend te worden, zoals ik met mijn voorbeeld al aantoon. Het economische potentieel is altijd aanwezig geweest, pas na een verandering in cultuur werd deze ook echt benut.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:57 schreef George-Butters het volgende:
[..]
Deze landen zijn vooral naar binnen gericht geweest. Ze hadden voldoende aan zichzelf. China was al een enorm land. Meer land was/is zinloos. Ruimte zat.
De arabieren en turken waren in hun tijd behoorlijk succesvol.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:56 schreef Idiosincrasico het volgende:
[..]
Maar Europeanen hadden geen patent op slavernij. Arabieren en Turken waren hier eveneens zeer bedreven in. Toch hebben die beide groepen zich matig ontwikkeld qua rijkdom.
Het is dus wel één van de factoren, maar blijkbaar niet de doorslaggevende.
Ik zou niet willen stellen dat ze zich matig hebben ontwikkeld qua rijkdom, hoor.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:56 schreef Idiosincrasico het volgende:
[..]
Maar Europeanen hadden geen patent op slavernij. Arabieren en Turken waren hier eveneens zeer bedreven in. Toch hebben die beide groepen zich matig ontwikkeld qua rijkdom.
Het is dus wel één van de factoren, maar blijkbaar niet de doorslaggevende.
De Ottomanen/Turken hadden net zo goed buskruit als de toenmalige Europese naties.quote:Op maandag 6 maart 2006 19:00 schreef George-Butters het volgende:
[..]
De arabieren en turken waren in hun tijd behoorlijk succesvol.
Kom ik toch weer terug op buiskruit.
[afbeelding][afbeelding][afbeelding][afbeelding][afbeelding]
En dan vergeet ik nog helemaal de Boekdrukkunst! De mogelijkheid om kennis goedkoop te verspreiden!
Ze kwamen aan hun voedsel, maar hoeveel mensen konden ze vrijmaken voor niet-voedselrelateerde zaken? In het geval van bijvoorbeeld Papua's, bijna nul.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:55 schreef George-Butters het volgende:
[..]
Maar niets van dat alles heeft ons een duidelijk voordeel gegeven. Ook de andere volken kwamen aan hun voedsel.
quote:Pas met het veroveren via bijvoorbeeld de VOC, WIC is het hard gegaan.
Ik wel. Turkije is een betrekkelijk armoedig land. Sommige Arabieren hebben geluk op een voorraad olie te zitten, maar verder ontwikkeld er zich amper iets. De voornaamste input aan de ontwikkeling in de VAE zijn oliedollars. De kennis is veelal westers.quote:Op maandag 6 maart 2006 19:00 schreef Floripas het volgende:
[..]
Ik zou niet willen stellen dat ze zich matig hebben ontwikkeld qua rijkdom, hoor.
Zomaar zeggen niet te geloven in iets, zonder het te beredeneren, is pas arrogantie.quote:Op maandag 6 maart 2006 19:02 schreef George-Butters het volgende:
Ik geloof niet in een cultureel voordeel. De zou alleen maar wijzen op een misplaatste arogantie.
Om te voorkomen dat het ontaard in een wel waar/niet waar discussie, "tarwe komt uit het midden-Oosten" etc etc. laat ik dit even liggen.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:50 schreef Floripas het volgende:
[..]
Je vergelijkt nu één dier met de veertien gedomesticeerde diersoorten die er zijn. Daarvan zijn er vijf belangrijk geworden: koe, schaap, geit, varken en paard.
Waarom gebruiken wij geen olifanten?
Olifanten zijn gevangen en getemd, niet gedomesticeerd, zoals bovenstaande dieren. Daardoor zijn ze niet genetisch aangepast aan menselijke behoeftes.
[..]
Tarwe is wel van ons. Die twee andere komen uit Amerika - maar vergelijk dat nou eens met wat wij hier hadden aan granen, bonen, knollen, enzovoorts.
[..]
Nee.
[..]
Nee, maar wel moeilijker om naar de Hoorn van Afrika te komen.
[..]
Eurazie dan. Het is wel altijd heel erg dichtbevolkt geweest.
[..]
Niet waar.
Dat zeg ik dus: corrupte overheden die zich laten omkopen door bedrijven. De overheden daar zijn zelfzuchtig en niet in dienst van hun bevolking, althans in veel gevallen niet. De oorzaak daarvan is te vinden in de cultuur aldaar, die, toegegeven, beinvloed is door het koloniale verleden. Dat is echter niet de enige oorzaak.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:59 schreef Floripas het volgende:
[..]
Omdat-ie dan, net als Ken Saro Wiwa, door het regime dat in het zadel wordt gehouden door Shell wordt vermoord. Het nationaliseren van oliebronnen valt meestal niet in de goede aard bij buitenlandse investeerders; Allende moest het (van de kopermijnen) zelfs bekopen met de dood.
Negers zijn dommer dan blanken!quote:[..]
Welke aanwijzingen zijn dat dan?
De Chinezen en Arabieren hadden beiden buskruit.quote:Kom ik toch weer terug op buiskruit.
zie hier:quote:Op maandag 6 maart 2006 19:03 schreef Pracissor het volgende:
[..]
Zomaar zeggen niet te geloven in iets, zonder het te beredeneren, is pas arrogantie.
En conflicten heeft lopen creeren in andere delen van de wereld.quote:Op maandag 6 maart 2006 19:03 schreef Mutant01 het volgende:
Omdat Europa zich protectionistisch opstelt.
Dat is een gevolg, geen oorzaak.quote:Op maandag 6 maart 2006 19:10 schreef Mutant01 het volgende:
[..]
En conflicten heeft lopen creeren in andere delen van de wereld.
volgens mij bedoelt onze diamanten man iets anders. Waarom is het westen vanaf 1500 de wereld gaan domineren. en niet zoals jij zegt waarom ze zo rijk zijn.quote:Op maandag 6 maart 2006 18:17 schreef Floripas het volgende:
Waarom zijn niet-westerse volkeren doorgaans armer dan westerse volkeren?
Volgens Guns, Germs and Steel van Jared Diamond ligt het niet aan eigenschappen van de volkeren zelf, maar aan de vorm van de continenten:Veel grote zoogdieren zijn ongeschikt als last-, voedsel- of hulpdier. Ook zijn maar een beperkt aantal gewassen geschikt voor akkerbouw. In Europa (en de levant) waren veel van die gewassen aanwezig: bijna alle gedomesticeerde dieren en planten komen uit het westen, op enkele blenagrijke uitzonderingen na. Het Europese continent is zo gestratificeerd, dat er gemakkelijk verspreiding kon ontstaan van die dieren en planten - namelijk, met de geschikte klimaatzones mee. Het Europese continent had het eenvoudigst toegang tot andere culturen, waardoor technologische uitwisseling eenvoudiger werd gemaakt. Europa was relatief dichtbevolkt en groot, waardoor er veel mensen leefden - veel mensen betekent ook veel breinen die op een goed idee kunnen komen, en die ideeen kunnen uitwisselen met andere genieen, die er weer verbetering in kunnen aanbrengen.
Militaire conflicten zijn een van de factoren die meespelen bij armoede natuurlijk. (Economie die dan op zn gat ligt etc etc). Als we nu naar afrika kijken, en dan eens de grenzen bekijken...gewoon te gek voor woorden hoe die zijn neergeplempt.quote:Op maandag 6 maart 2006 19:12 schreef George-Butters het volgende:
[..]
Dat is een gevolg, geen oorzaak.
Net of er in Europa geen conflicten waren.quote:Op maandag 6 maart 2006 19:10 schreef Mutant01 het volgende:
[..]
En conflicten heeft lopen creeren in andere delen van de wereld.
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |