het is voor de mens makkelijker om een 2d visualisatie te maken dan een 3d visualisatie van het fenomeen. bovendien, hoe goed ben jij in het maken van een 3d voorstelling op een 2d medium?quote:op donderdag 20 januari 2005 15:07 schreef bensel het volgende:
ik vind die plaatsje die bij dat artkel staan nou niet echt geweldig. een zwart gat is 3d, en geen schijf met in het midden iets wat naar achteren loopt (possible wormhole). een zwart gat is gewoon een bol (geen cirkel zoals je zo vaak ziet). maar dat maakt het juist nog lastiger om te zien wat er in die bol gebeurt.
eigenlijk.. lijkt het maken van een bol makkelijker dan een kolkquote:op donderdag 20 januari 2005 15:51 schreef zarc.oh het volgende:
ja, heb het verkeerd verwoord. het is beiden (wel/geen singulariteit) nog een hypothese. er is nog helemaal niets bewezen.
[..]
het is voor de mens makkelijker om een 2d visualisatie te maken dan een 3d visualisatie van het fenomeen. bovendien, hoe goed ben jij in het maken van een 3d voorstelling op een 2d medium?
het is mij een beetje onduidelijk waar je heen wilt met de eerste postquote:op vrijdag 21 januari 2005 10:14 schreef bensel het volgende:
maar mensen.. ik heb nog niemand gezien die inhoudelijk op de eerste post is ingegaan..
hoe weet je dat zo zeker?quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:26 schreef bensel het volgende:
dat het alleen werkt als het universum uiteindelijk op zichzelf zal instorten (al het materie in 1 punt komt)
er is ook een theorie die stelt dat het universum wel steeds sneller uitdijt, maar dat alle materie uiteindelijk wordt opgeslokt door zwarte gaten, en dat die gaten uiteindelijk allemaal zullen verdampen, waarna het heelal leeg is. zwarte gaten sluiten volgens die theorie uitdijing dus niet uit... ik geloof dat ik het in hawkings 'het heelal' heb gelezen; als ik thuis ben pak ik dat boek er even bij.quote:en laat het nou net zo zijn dat het lijkt alsof het universum steeds sneller uitdijt
nou... neem bijvoorbeeld de klassieke vergelijking voor de 'zwaartekracht' tussen twee massa's. ga eens vlak naast zo'n gigantische massa in zo'n klein prutsvolumetje zitten, en reken uitquote:op vrijdag 21 januari 2005 12:32 schreef bensel het volgende:
maw: het effect van de singulariteit zou dan toch ook oneindig klein moeten zijn?
it certainly is...quote:ik blijf het maar fascinerend vinden.
het hoeft natuurlijk niet.. stel dat de grootte voor de verspreiding van het effect verantwoordelijk is, dan moet er gedeeld worden door iets wat nabij 0 is.. en dat kan dus grote waarden opleveren. vergelijk het met een naald en een stoeptegel. een stoeptegel zul je niet zo snel een gaatje mee kunnen maken, terwijl het met een veel kleinere naald juist gemakkelijk gaat.quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:32 schreef bensel het volgende:
het punt met de oneindige kleinheid van een singulariteit is dat, welk referentie kader je ook pakt, het altijd (oneindig) kleiner zal zijn. maw: het effect van de singulariteit zou dan toch ook oneindig klein moeten zijn? ik blijf het maar fascinerend vinden.
het begrip singulariteit, komt volgens mij allereerst voor in de wiskunde.quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:32 schreef bensel het volgende:
het punt met de oneindige kleinheid van een singulariteit is dat, welk referentie kader je ook pakt, het altijd (oneindig) kleiner zal zijn. maw: het effect van de singulariteit zou dan toch ook oneindig klein moeten zijn? ik blijf het maar fascinerend vinden.
wiskundig gezien heb je een singulariteit als je functie op een bepaald moment naar oneindig gaat. natuurkundigen gebruiken de term voor een punt in de ruimte met een oneindige kromming.quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:56 schreef destedebouwer het volgende:
wat is een singulariteit, uitgelegd in een paar zinnen?
heel simpel, een singulariteit is een staat van massa, waarin de druk zo gigantisch groot is, dat het zichzelf niet kan houden, en in elkaar stort. aangezien er niks is, wat het tegenhoud, zal het blijven instorten, wat een oneindig klein en oneindig dicht punt oplevert.quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:56 schreef destedebouwer het volgende:
wat is een singulariteit, uitgelegd in een paar zinnen?
in feite is wat jij hier aan het begin beschrijft, een zwart gat, en wat je aan het einde zegt het vermeende gevolg ervan, de singulariteit.quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:59 schreef bensel het volgende:
heel simpel, een singulariteit is een staat van massa, waarin de druk zo gigantisch groot is, dat het zichzelf niet kan houden, en in elkaar stort. aangezien er niks is, wat het tegenhoud, zal het blijven instorten, wat een oneindig klein en oneindig dicht punt oplevert.
is een singulariteit niet gewoon niets meer dan een begrip uit de wiskunde dat een "onmogelijkheid" beschrijft?quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:59 schreef bensel het volgende:
[..]
heel simpel, een singulariteit is een staat van massa, waarin de druk zo gigantisch groot is, dat het zichzelf niet kan houden, en in elkaar stort. aangezien er niks is, wat het tegenhoud, zal het blijven instorten, wat een oneindig klein en oneindig dicht punt oplevert.
zie mijn eerder post.quote:op vrijdag 21 januari 2005 13:01 schreef alicey het volgende:
is een singulariteit niet gewoon niets meer dan een begrip uit de wiskunde dat een "onmogelijkheid" beschrijft?
misschien een domme vraag, maar hoe kan iets blijven instorten?quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:59 schreef bensel het volgende:
[..]
heel simpel, een singulariteit is een staat van massa, waarin de druk zo gigantisch groot is, dat het zichzelf niet kan houden, en in elkaar stort. aangezien er niks is, wat het tegenhoud, zal het blijven instorten, wat een oneindig klein en oneindig dicht punt oplevert.
dat kan ook niet echt. op een gegeven moment zijn alle atoomkernen op elkaar gedrukt zonder dat er nog tussenruimte is. dan zou het wel weer een beetje gedaan moeten zijn.quote:op vrijdag 21 januari 2005 13:06 schreef destedebouwer het volgende:
[..]
misschien een domme vraag, maar hoe kan iets blijven instorten?
nou hoeft niet. materie == energie.. en als er zo hard gedrukt word, dat massa weer geconverteerd word naar energie.. wat is eigenlijk de grootste hoeveelheid energie die je bij elkaar kan stoppen.... (nu moet ik zelf zeggen dat ik niet weet of het beschreven proces kan, maar het zou mogelijk kunnen zijn)quote:op vrijdag 21 januari 2005 13:19 schreef alicey het volgende:
[..]
dat kan ook niet echt. op een gegeven moment zijn alle atoomkernen op elkaar gedrukt zonder dat er nog tussenruimte is. dan zou het wel weer een beetje gedaan moeten zijn.
en wat gebeurt er dan?quote:op vrijdag 21 januari 2005 13:19 schreef alicey het volgende:
[..]
dat kan ook niet echt. op een gegeven moment zijn alle atoomkernen op elkaar gedrukt zonder dat er nog tussenruimte is. dan zou het wel weer een beetje gedaan moeten zijn.
dan is het dus de sterke kernkracht dat het geheel tegenhoudt om verder in te storten. deze sterren kennen we en kunnen we zien. dit zijn zogenaamde neutronensterren:quote:op vrijdag 21 januari 2005 13:19 schreef alicey het volgende:
[..]
dat kan ook niet echt. op een gegeven moment zijn alle atoomkernen op elkaar gedrukt zonder dat er nog tussenruimte is. dan zou het wel weer een beetje gedaan moeten zijn.
dat hoeft niet perse. je hebt in feite 2 verschillende singulariteiten: tgv je gekozen coordinaten stelsel, en tgv een oneindige kromming. je metriek bekijk je altijd in een bepaald coordinatenstelsel, en dat kan resulteren in coordinatensingulariteiten. om te checken of het ook daadwerkelijk een coordinatensingulariteit is, kun je de riemanntensor in de betreffende coordinaat uitrekenen. als deze niet divergeert, moet je je coordinaten slim kiezen. voor geinteresseerden: je kunt namen als finkelstein, robertson-walker, en natuurlijk schwarzschild googlen. hulde voor zo'n mooi topic, en binnenkort meer inhoudelijke reactie.quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:58 schreef maethor het volgende:
[..]
wiskundig gezien heb je een singulariteit als je functie op een bepaald moment naar oneindig gaat. natuurkundigen gebruiken de term voor een punt in de ruimte met een oneindige kromming.
dat is iets wat ikzelf ook niet helemaal begrijp. het is wel handig als je dit quantummechanisch bekijkt, en geen klassiek beeld er van gebruikt. een belangrijk quantummechanisch fenomeen, is het pauliprincipe. kortgezegt houdt dit in, dat deeltjes met spin s=1/2 nooit dezelfde quantumgetallen kunnen innemen. dat is vrij makkelijk in te zien, omdat de golffunctie dan 0 wordt ( fermionen worden altijd beschreven met a-symmetrische golffuncties ) dit resulteert in een 'kracht', maar dan wel 1 die geen klassieke tegenpool heeft. dit resulteert in de zogeheten degeneratieve druk, de kracht die er voor zorgt dat een neutronenster in equilibrium blijft. echter, bij een bepaalde massa wordt deze kracht overwonnen, en stort de massa verder in. dat is dus een zwart gat. maar waarom zomaar het pauliprincipe mag worden geschonden is me niet helemaal duidelijk.quote:op vrijdag 21 januari 2005 13:19 schreef alicey het volgende:
[..]
dat kan ook niet echt. op een gegeven moment zijn alle atoomkernen op elkaar gedrukt zonder dat er nog tussenruimte is. dan zou het wel weer een beetje gedaan moeten zijn.
haushofer heeft art gevolgdquote:op vrijdag 21 januari 2005 17:04 schreef haushofer het volgende:
je hebt in feite 2 verschillende singulariteiten
hmm.. als ik het zo lees van die krachten, gelden die ook nog in een bose-einstein condensaat? (aangezien daar de eigenschappen van materie veranderen)quote:op vrijdag 21 januari 2005 17:13 schreef haushofer het volgende:
[..]
dat is iets wat ikzelf ook niet helemaal begrijp. het is wel handig als je dit quantummechanisch bekijkt, en geen klassiek beeld er van gebruikt. een belangrijk quantummechanisch fenomeen, is het pauliprincipe. kortgezegt houdt dit in, dat deeltjes met spin s=1/2 nooit dezelfde quantumgetallen kunnen innemen. dat is vrij makkelijk in te zien, omdat de golffunctie dan 0 wordt ( fermionen worden altijd beschreven met a-symmetrische golffuncties ) dit resulteert in een 'kracht', maar dan wel 1 die geen klassieke tegenpool heeft. dit resulteert in de zogeheten degeneratieve druk, de kracht die er voor zorgt dat een neutronenster in equilibrium blijft. echter, bij een bepaalde massa wordt deze kracht overwonnen, en stort de massa verder in. dat is dus een zwart gat. maar waarom zomaar het pauliprincipe mag worden geschonden is me niet helemaal duidelijk.
overigens, het is misschien leuk om op te merken dat een deeltje wordt bepaald door
j, het totale impulsmoment,
m, de massa,
q, de lading.
en dat zijn ook exact de 3 getallen die een zwart gat volledig specificeren. het is zelfs zo, dat de entropie van een zwart belachelijk hoog is. dit betekent feitelijk, dat als je een zwart gat hebt, er legio mogelijke "voortoestanden", dus de ster-toestand voordat het zwarte gat ontstond, zijn. dat resulteerd in het zogenaamde informatie-probleem: is deze informatie verdwenen, of is ze te verkrijgen via bv hawkingstraling?
ja. vaak is een singulariteit een teken dat je theorie niet deugt. die zie je ook met het zogenaamde renormaliseren, iets waar gerard t hooft een nobelprijs mee heeft gekregen. renormaliseren komt er op neer, dat je "oneinigheden wegwerkt" in de quantumveldentheorie. die zijn het gevolg van de oneindig veel vertices die je tegenkomt bij processen als je maar "genoeg inzoomt". in zekere zin is die coordinatensingulariteit dus ook een teken; het zegt je dat je niet zo handig je coordinaten hebt gekozen. ik denk zelf ook ( zover ik het begrijp ) dat die fysische singulariteit ook zo is; het is een discrepantie van de theorie. want oneindig grote grootheden spreken me niet aan. het wordt zelfs als axioma gesteld, dat er geen oneindigheden in de schepping voorkomen. alleen is deze singulariteit veel moeilijker weg te werken. als ze al uberhaupt zijn weg te werken.quote:op vrijdag 21 januari 2005 19:15 schreef maethor het volgende:
[..]
haushofer heeft art gevolgd.
maar goed, feit blijft natuurlijk dat mocht je een singulariteit tegenkomen (bij wijze van spreken als je met je ruimtescheepje door het heelal vliegt), die het gevolg is van een oneindige kromming. toch? want de eerste categorie waar jij over spreekt komt toch alleen in theorie voor? zo van, ik doe een voorspelling, en hé, ik zie een singulariteit, maar wacht eens, als ik mn coordinatenstelsel anders kies is ie er niet, dus lag het daar aan.
als ik fout zit, ben ik benieuwd hoe het dan wel zit...
ha, nee. want een bose-einstein condensaat bestaat uit bosonen, oftewel heeltallige spin deeltjes. die zitten juist graag in de zelfde quantumtoestand. en dan heb je niets meer te maken met het pauliprincipe. als je een fermionengas gaat afkoelen, krijg je dus iets anders; dan worden alle energieniveau's 1 voor 1 ingevuld. bij elektronen krijg je dus in elke energietoestand 2 elektronen; je hebt namelijk 2 spinprojecties met s=1/2: ms=1/2 en de ms=-1/2. dit idee heeft drastische gevolgen gehad voor bijvoorbeeld de opvatting over warmtecapaciteit, want het blijkt dat alleen een bepaald deel van het top-niveau bijdraagt aan de warmtecapaciteit.quote:op vrijdag 21 januari 2005 20:58 schreef bensel het volgende:
[..]
hmm.. als ik het zo lees van die krachten, gelden die ook nog in een bose-einstein condensaat? (aangezien daar de eigenschappen van materie veranderen)
euj, welke massa wordt steeds groter?quote:op vrijdag 21 januari 2005 21:13 schreef destedebouwer het volgende:
en hoe komt het dat die massa steeds groter wordt? trekt ie brokken steen aan door zijn eigen aantrekkingskracht? en waar begint zoiets, met een massa van een paar kilo offe?
volgens mij is "brokken steen" het verkeerde woord, maar als bouwkundige is het voor mij dan beter te begrijpen
dank voor de uitleg!quote:op vrijdag 21 januari 2005 21:08 schreef haushofer het volgende:
ja.
zoals ik al eerder postte, geldt voor mij hetzelfde. het zou voor mn gevoel gewoon niet netjes zijn.quote:oneindig grote grootheden spreken me niet aan
hm, en wat heeft dat voor gevolgen hier? (sorry, maar ik kan dat niet zo uit de uitleg halen.. )quote:op vrijdag 21 januari 2005 21:14 schreef haushofer het volgende:
[..]
ha, nee. want een bose-einstein condensaat bestaat uit bosonen, oftewel heeltallige spin deeltjes. die zitten juist graag in de zelfde quantumtoestand. en dan heb je niets meer te maken met het pauliprincipe. als je een fermionengas gaat afkoelen, krijg je dus iets anders; dan worden alle energieniveau's 1 voor 1 ingevuld. bij elektronen krijg je dus in elke energietoestand 2 elektronen; je hebt namelijk 2 spinprojecties met s=1/2: ms=1/2 en de ms=-1/2. dit idee heeft drastische gevolgen gehad voor bijvoorbeeld de opvatting over warmtecapaciteit, want het blijkt dat alleen een bepaald deel van het top-niveau bijdraagt aan de warmtecapaciteit.
oh nee, verkeerd gelezen. de zwaardekracht werd groter.quote:op vrijdag 21 januari 2005 21:19 schreef haushofer het volgende:
[..]
euj, welke massa wordt steeds groter?
dat het uitsluitingsprincipe van pauli dus niet van toepassing is in een bose-einstein condensaat.quote:op vrijdag 21 januari 2005 21:54 schreef bensel het volgende:
[..]
hm, en wat heeft dat voor gevolgen hier? (sorry, maar ik kan dat niet zo uit de uitleg halen.. )
zeg ik anders dan?quote:op zaterdag 22 januari 2005 02:18 schreef #ANONIEM het volgende:
singulariteiten bestaan niet.
klaar slotjuhhh !!![]()
wat ik bedoelde te zeggen, is dat in ons universum ook geen singulariteiten bestaan. da zwarte gaten zoals we ze kennen, gravastars zijn. wat wel zou kunnen, is dat als alle materie/energie in 1 grote gravastar komt, er een singularitiet gaat platsvinden (wat meteen het einde is van alles in die singulariteit, omdat het net zo goed niet kan bestaan. en eigenlijk dan ook van dit universum. ergo er bestaan geen singularteiten, enkel bij het begin en eind van en universum zou een singulariteit een rol kunnen spelen)quote:op zaterdag 22 januari 2005 02:28 schreef #ANONIEM het volgende:
het hele idee van de singulariteit is gebaseerd op doorvoering van de bestaande gegevens over de zwaartekracht (die men tot in de oneindigheid doorvoert) en het vasthouden aan een bepaalde tegendruk omdat men niet weet wat de tegendruk na een periode zal zijn. je hebt dus zogenaamd bij de 'wetenschap' een kracht die men gewoon doorvoert en een kracht die men als standaard aanhoudt omdat men niet weet hoe die zich daarna ontwikkeld en daaruit concludeerd men dat die standaard kracht na een bepaalde tegenwaardse kracht nooit meer die kracht kan overwinnen en dus altijd zal blijven krimpen. gewoon gebaseerd op gebrek aan kennis.
oneindig klein bestaat sowieso niet, oneindig klein is namelijk niks meer. alles wat een oppervlakte boven 0 heeft is nog iets en niet oneindig klein. maar als ik daarover begin krijg je toch al die mensen over je heen die zeggen dat electronen officieel geen massa hebben en geen oppervlakte. terwijl het zo is dat ze de baan van de electronen niet eens kunnen volgen (de zogenaamde willekeurigheid van deeltjes blijkt daaruit volgens bepaalde mensen op quantum niveau).
je kan nog zo mooi iets onderbouwen (een singulariteit) maar wanneer het gebaseerd is op aannames (innerlijke druk blijft na een bepaalde tijd gelijk en een oneindige oppervlakte kan wel bestaan) dan blijft een singulariteit alleen in de wiskunde bestaan. het heeft dan ook geen daadwerkelijke waarde voor de wetenschap alleen voor wellicht de filosofie.
maar goed.
zie mijn post over renormalisatie. dat oneindige grootheden niet fysisch zijn, ben ik met je eens.quote:op zaterdag 22 januari 2005 02:28 schreef #ANONIEM het volgende:
het hele idee van de singulariteit is gebaseerd op doorvoering van de bestaande gegevens over de zwaartekracht (die men tot in de oneindigheid doorvoert) en het vasthouden aan een bepaalde tegendruk omdat men niet weet wat de tegendruk na een periode zal zijn. je hebt dus zogenaamd bij de 'wetenschap' een kracht die men gewoon doorvoert en een kracht die men als standaard aanhoudt omdat men niet weet hoe die zich daarna ontwikkeld en daaruit concludeerd men dat die standaard kracht na een bepaalde tegenwaardse kracht nooit meer die kracht kan overwinnen en dus altijd zal blijven krimpen. gewoon gebaseerd op gebrek aan kennis.
mja, oneindig klein wordt volgens mij in de wiskunde vertaald naar "willekeurig klein", iets wat dan met een epsilon wordt aangeduid en gebruikt wordt voor calculus. oneindig klein is dan zeker niet 0.quote:oneindig klein bestaat sowieso niet, oneindig klein is namelijk niks meer. alles wat een oppervlakte boven 0 heeft is nog iets en niet oneindig klein. maar als ik daarover begin krijg je toch al die mensen over je heen die zeggen dat electronen officieel geen massa hebben en geen oppervlakte.
lees ik hier goed dat jij graag een klassieke analoog wilt hebben van een elektronenbaan? overigens volgt hieruit niet de "zogenaamde willkeurigheid", als ik tenminste begrijp wat je hiermee bedoelt. bedoel je de onzekerheid in het meten?quote:terwijl het zo is dat ze de baan van de electronen niet eens kunnen volgen (de zogenaamde willekeurigheid van deeltjes blijkt daaruit volgens bepaalde mensen op quantum niveau).
het is misschien mooi om eens "de aard van ruimte en tijd" te lezen, daarin wordt in een debat tussen hawking en penrose duidelijk hoe zij tegenover het singulariteitenprobleem staan. worden ze met een quantumgravitatietheorie "opgeruimd" of niet? da's zo'n beetje de vraag.quote:je kan nog zo mooi iets onderbouwen (een singulariteit) maar wanneer het gebaseerd is op aannames (innerlijke druk blijft na een bepaalde tijd gelijk en een oneindige oppervlakte kan wel bestaan) dan blijft een singulariteit alleen in de wiskunde bestaan. het heeft dan ook geen daadwerkelijke waarde voor de wetenschap alleen voor wellicht de filosofie.
euj...ik snap zo 123 je definitie niet, zou je die es willen toelichten?quote:op zaterdag 22 januari 2005 09:56 schreef yosomite het volgende:
we kunnen natuurlijk ook een natuurkundige singulariteit introduceren.
wiskundige singulariteiten zijn geen natuurkundig fenomeen, want ze zijn dimensieloos.
ik kan me voorstellen dat: " een natuurkundige singulariteit zou bijvoorbeeld een begrensd gebied kunnen zijn waarin voor elk element dezelfde parmeters van toepassing zijn en de parameterwaarde van elk element van de singulariteit is hetzelfde."
maar misschien is een natuurkundige singulariteit niet meer dan een elementair deeltje.
ik heb het idee "gravastar" es doorgekeken, maar zoals ik het begreep wordt het niet echt geaccepteerd. over die degeneratieve druk: ja, die zou naar mijn weten nog steeds aanwezig moeten zijn, en ik snap niet helemaal hoe de zwaartekracht dit principe kan opheffen. misschien dat in een quantumgravitatietheorie het pauli-principe toch niet altijd geldt?quote:op vrijdag 21 januari 2005 22:44 schreef bensel het volgende:
en dus zou het na een gravastar wel verder in kunnen storten, toch? aangezien dan die degeneratieve druk niet aanwezig is/zou hoeven zijn
wat niet is, kan nog komen uiteraard. ik vind het wel een mooie oplossing, en het houdt ook geen singulariteit inquote:op zondag 23 januari 2005 14:40 schreef haushofer het volgende:
[..]
ik heb het idee "gravastar" es doorgekeken, maar zoals ik het begreep wordt het niet echt geaccepteerd. over die degeneratieve druk: ja, die zou naar mijn weten nog steeds aanwezig moeten zijn, en ik snap niet helemaal hoe de zwaartekracht dit principe kan opheffen. misschien dat in een quantumgravitatietheorie het pauli-principe toch niet altijd geldt?
het hoeft niet, maar waarschijnlijk wel. zie mn 2e post hieronderquote:pie.er:
als een theorie ergens de waarde oneindig voorspelt, wil dat absoluut niet automatisch zeggen dat de theorie dus niet klopt.
ja, maar dat is het punt niet; die dichtheid, als die oneindig is, zou je kunnen meten. en dan hou je een oneindige grootheid. daar verandert zo'n arctangens niets aan; die geeft je alleen een eindige functie, maar dat helpt je niets verder.quote:als een theorie voorspelt dat een zwart gat een oneindige dichtheid heeft, so what? dat ik dat niet kan voorstellen boeit niks. en anders voer je toch gewoon de grootheid arctan(dichtheid/a) in, met a een vast gekozen dichtheid... je formules worden er niet makkelijker op, maar die nieuwe grootheid wordt nergens oneindig.
zoals gezegt, de geschiedenis heeft geleerd dat een oneindige uitkomsten een teken is dat je je theorie moet bijstellen. ik noemde als voorbeeld al het renormaliseren in de kwantumveldentheorie.quote:en dat lijkt te komen door een oneindigheidsangst (die meer mensen hebben).
mja, kan verder niet zeggen of de oplossing mooi is of niet. ik snap niet echt wat de aannames ed bij het model zijn.quote:bensel:
wat niet is, kan nog komen uiteraard. ik vind het wel een mooie oplossing, en het houdt ook geen singulariteit in
maar wat is de fundamentele grootheid? is dat de dichtheid of de arctangens van de dichtheid?quote:op zondag 23 januari 2005 18:01 schreef haushofer het volgende:
ja, maar dat is het punt niet; die dichtheid, als die oneindig is, zou je kunnen meten. en dan hou je een oneindige grootheid. daar verandert zo'n arctangens niets aan; die geeft je alleen een eindige functie, maar dat helpt je niets verder.
het gaat niet om hoe je een grootheid definieert, het gaat er om wat voor uitwerking het heeft op de wereld om je heen. een arctangens van de dichtheid kun je niet meten, alleen de dichtheid zelf. en ik denk dat de fysica als axioma heeft dat er geen oneindige grootheden bestaan.quote:
mja, ok. eerst meet je de massa. en het volume. die deel je op mekaar. en je hebt de dichtheid.quote:op zondag 23 januari 2005 19:05 schreef koekepan het volgende:
kun je dichtheid wel direct meten dan? volgens mij deel je altijd massa door volume hoor.
mja, ik geloof dat ik dat zelf ook nog wel snapte. wat ik bedoel is: wat geeft m/v de voorkeur boven arctan(m/v)? in beide gevallen neem je een functie van twee "observables". dus ik zie niet waarom de natuur de voorkeur geeft aan rho boven arctan(rho).quote:op zondag 23 januari 2005 19:08 schreef haushofer het volgende:
[..]
mja, ok. eerst meet je de massa. en het volume. die deel je op mekaar. en je hebt de dichtheid.
en een oneindige dichtheid in een eindig volume levert een oneindige massa op... en een oneindige energie.. whoeiquote:op zondag 23 januari 2005 19:05 schreef koekepan het volgende:
kun je dichtheid wel direct meten dan? volgens mij deel je altijd massa door volume hoor.
quote:op zondag 23 januari 2005 19:14 schreef jspt het volgende:
[..]
en een oneindige dichtheid in een eindig volume levert een oneindige massa op... en een oneindige energie.. whoei
dus dan zou het volume 1/oneindig en dus 0 moeten zijn... tenzij oneindig niet echt oneindig is dan is het niet 0 maar heel klein.. maar dan is de dichtheid dus ook weer niet oneindig..
hmm
de natuur heeft geen voorkeur ( snap trouwens niet helemaal wat daar mee bedoelt wordt, het is gewoon een kwestie van definitie). echter, waar pie.er volgens mij heen wil, is dat als je bv een oneindige energie tegenkomt, dat je dan een nieuwe functie introduceert die deze oneindigheid wegwerkt. punt is echter, dat je deze energie nog wel kunt meten. dus heeft het weldegelijk gevolgen voor de fysieke wereld. hoe je zo'n oneindige dichtheid kunt opvatten, weet ik trouwens niet; de zwaartekracht zorgt voor een niet te stoppen instorting, en daardoor krijg je te maken met een volume element wat naar 0 gaat, maar wel een massa bevat....quote:op zondag 23 januari 2005 19:10 schreef koekepan het volgende:
[..]
mja, ik geloof dat ik dat zelf ook nog wel snapte. wat ik bedoel is: wat geeft m/v de voorkeur boven arctan(m/v)? in beide gevallen neem je een functie van twee "observables". dus ik zie niet waarom de natuur de voorkeur geeft aan rho boven arctan(rho).
ja, dat is precies wat ik zelf ook bedoel.quote:op zondag 23 januari 2005 19:30 schreef haushofer het volgende:
[..]
de natuur heeft geen voorkeur ( snap trouwens niet helemaal wat daar mee bedoelt wordt, het is gewoon een kwestie van definitie).
hoe weet je trouwens zo zeker dat het element wat naar 0 gaat wel een massa heeft? een electron heeft een rustmassa, maar in halfgeleiders kan het zich ook gedragen als een deeltje met een negatieve massa. dus wat is massa uberhaupt?quote:op zondag 23 januari 2005 19:30 schreef haushofer het volgende:
[..]
de natuur heeft geen voorkeur ( snap trouwens niet helemaal wat daar mee bedoelt wordt, het is gewoon een kwestie van definitie). echter, waar pie.er volgens mij heen wil, is dat als je bv een oneindige energie tegenkomt, dat je dan een nieuwe functie introduceert die deze oneindigheid wegwerkt. punt is echter, dat je deze energie nog wel kunt meten. dus heeft het weldegelijk gevolgen voor de fysieke wereld. hoe je zo'n oneindige dichtheid kunt opvatten, weet ik trouwens niet; de zwaartekracht zorgt voor een niet te stoppen instorting, en daardoor krijg je te maken met een volume element wat naar 0 gaat, maar wel een massa bevat....
nee, geen oneindige massa, een oneindige dichtheid. een ster heeft immers ook een eindige massa. het is alleen de zwaartekracht die deze eindige massa in een erg klein punt weet te drukken. en omdat je op kleine schalen een theorie nodig hebt die de qm en de art verenigt, heb je een onvolledig antwoord. het is alleen de vraag of singulariteiten kunnen worden opgeruimd door zo'n theorie, of dat ze echt bestaan.quote:op zondag 23 januari 2005 19:14 schreef jspt het volgende:
[..]
en een oneindige dichtheid in een eindig volume levert een oneindige massa op... en een oneindige energie.. whoei
een oneindige dichtheid in een eindig volume geeft wel een oneindige massa.. (m = rho v) maar de massa is eindig, dusquote:nee, geen oneindige massa, een oneindige dichtheid. een ster heeft immers ook een eindige massa. het is alleen de zwaartekracht die deze eindige massa in een erg klein punt weet te drukken.
okee, terug naar school. je hebt een eindige massa (die weet je, is zo groot als een ster) je weet dat het oneindig klein word (maar niet 0) aangezien je deze 2 al hebt, kun je de dichtheid uitrekenen,volgens die formule en die is oneindig.quote:op zondag 23 januari 2005 21:02 schreef jspt het volgende:
[..]
een oneindige dichtheid in een eindig volume geeft wel een oneindige massa.. (m = rho v) maar de massa is eindig, dus
of de dichtheid is niet oneindig
of het volume is 0 (niet bijna 0, maar 0)
en als het volume dan 0 is, wat is het dan nog.. of misschien zou je zelfs kunnen zeggen, wáár is het dan nog.
neenee, ik geloof dat geen enkele grootheid oneindig kan worden. het begrip oneindig zie ik als een wiskundig begrip, wat geen fysische weergave kent. daarom meende ik ook te kunnen bespeuren dat pie.er meer wiskundig denkt dan fysisch; het gegeven model moet natuurlijk wel worden getoetst, iets waar wiskundigen niet/nauwelijks mee te maken hebben.quote:op zondag 23 januari 2005 19:34 schreef koekepan het volgende:
[..]
ja, dat is precies wat ik zelf ook bedoel.. ik dacht dat jij hier zat te verkondigen dat sommige fysische grootheden niet oneindig kunnen worden omdat ze "uitverkoren" zijn boven andere grootheden. maar dat deed je dus niet.
.
ik zie alles als wiskundig begrip. het getal 3.425 net zozeer als oneindig. als ik zeg dat iets een oneindige weerstand heeft, dan snap jij fysisch goed wat ik daarmee bedoel.quote:op maandag 24 januari 2005 14:21 schreef haushofer het volgende:
neenee, ik geloof dat geen enkele grootheid oneindig kan worden. het begrip oneindig zie ik als een wiskundig begrip, wat geen fysische weergave kent. daarom meende ik ook te kunnen bespeuren dat pie.er meer wiskundig denkt dan fysisch; het gegeven model moet natuurlijk wel worden getoetst, iets waar wiskundigen niet/nauwelijks mee te maken hebben.
het idee,dat een sing een gevolg kan zijn van een onhandige keuze van je coordinaten ed is al heel lang bekend. als je bv de schwarzschild metriek neemt, zie je dat er een sing. is bij r=2m. door dan een ander coordinatensysteem te kiezen (bv eddington-finkelstein coordinaten) kun je deze wegwerken. de riemanntensor is echter voor r=0 wel oneindig. misschien dat je dit kunt wegwerken met een andere keuze van grootheden, maar dan lijkt t mij dat ze dat al lang hadden moeten vinden. wat overigens leuk is om te melden, is dat de einstein-vergelijkingen (zoals je waarschijnlijk al weet) eigenlijk gruwelijke differentiaalvergelijkingen zijn:quote:
go pie go!quote:hoewel, misschien heb ik binnenkort een publicatie in het tijdschrift macromolecules... niet echt wiskundig maar toch kun je erover opscheppen
mwahaha, ik moet eerst maar es uberhaupt aan afstuderen komenquote:op maandag 24 januari 2005 22:23 schreef bensel het volgende:
okee, haus(hofer), wanneer komt jouw publicatie in physics? (en als ik verder had gekund met m'n bioinfoprmatica studie had ik in nature kunnen staan.. niet dat dat ook echt zou gebeuren, maar het doel van dit kwartaal was het wel)
niks terug naar school..quote:op maandag 24 januari 2005 09:14 schreef bensel het volgende:
[..]
okee, terug naar school. je hebt een eindige massa (die weet je, is zo groot als een ster) je weet dat het oneindig klein word (maar niet 0) aangezien je deze 2 al hebt, kun je de dichtheid uitrekenen,volgens die formule en die is oneindig.
dat is het probleem een beetje: de voorspelling van de algemene relativiteit is, dat als je een bepaalde massa hebt, die instort. en aangezien de algemene relativiteit over het algemeen alleen maar over de zwaartekracht gaat, voorspelt ze ook dat die instorting niet wordt tegen gehouden, en dat het volume dus wel 0 wordt. dan heb je dus een eindige massa in een punt ( iets wat je bv kunt beschrijven met een delta-functie ). als er nou een theorie komt die de rel.theorie verenigt met de andere 3 krachten ( waarvan 2 zich alleen op quantumschalen voordoen ), dan kunnen we voorspellen hoe die instorting zich voltrekt op de kleinste schalen.quote:op dinsdag 25 januari 2005 12:31 schreef jspt het volgende:
[..]
niks terug naar school..
als het volume niet 0 is dan is het volume niet oneindig klein... en de massa was al eindig
als je die 2 op elkaar deelt krijg je een hele grote dichtheid, maar niet oneindig....
die laatste zin klopt niet. je zegt dat de tussenliggende tijd delta t is, terwijl je ook die extra dag meerekent; je rekent dus de tijd verkeerd.quote:op dinsdag 25 januari 2005 20:30 schreef achtbaan het volgende:
stel je ziet op een bepaald moment een vurige komeet aankomen met snelheid v.
die komeet moet afstand s afleggen in tijd t om aan de aarde te komen, dus de afstand tot de aarde is s en de tijd die nodig is om de aarde te bereiken is t.
na 1 dag, kijk je weer naar de hemel en je ziet de komeet aankomen, nu bevindt de komeet zich op een ander punt. vanaf het oorspronkelijke punt 'gisteren' tot het punt waar de komeet zich nu bevindt, heeft de komeet deltat tijd nodig. en afstand tussen de twee punten is delta(s).
de afstand van de aarde tot die komeet is dus (s-delta(s)) en tijd die nodig is om de aarde te
bereiken is dus (t+1dag-deltat).
mmmmm. moet je je natuurkundeleraar maar es vragen wat relativiteit inhoudt.quote:op woensdag 26 januari 2005 18:46 schreef achtbaan het volgende:
tja.. :s er moest gelden dat de tijd dezelfde blijft overal, dus deltat=1 dag, maar door zijn drogredenering leek het alsof of 1dag hier meer dan '1dag' is voor die komeet.. :s dus het woord 'relativiteit' was volgens mij van toepassing..
k ben bang dat hij dingen gaat uitleggen die voor mijn grote/klein/stamhersenen niet begrijpbaar zijn...quote:op donderdag 27 januari 2005 18:15 schreef haushofer het volgende:
[..]
mmmmm. moet je je natuurkundeleraar maar es vragen wat relativiteit inhoudt.![]()
post zijn antwoord hier dan maar, dan komen we er wel uitquote:op donderdag 27 januari 2005 22:21 schreef achtbaan het volgende:
k ben bang dat hij dingen gaat uitleggen die voor mijn grote/klein/stamhersenen niet begrijpbaar zijn...
maar ik zal het zeker doen..
mja, anders kun je het altijd hier in wfl proberen, mocht het je interesseren. er zijn genoeg topics over, en eentje in de faq.quote:op donderdag 27 januari 2005 22:21 schreef achtbaan het volgende:
[..]
k ben bang dat hij dingen gaat uitleggen die voor mijn grote/klein/stamhersenen niet begrijpbaar zijn...
maar ik zal het zeker doen..
als oneindig kleine grootheden niet fysisch zijn wat voor nut heeft het dan om er een theorie rondom te ontwikkelen die gaat over de fysische eigenschappen? er zijn genoeg mensen die geloven dat een singulariteit kan bestaan (met een oneindig klein oppervlakte) omdat dat volgens sommigen de definitie van een singulariteit is...quote:zie mijn post over renormalisatie. dat oneindige grootheden niet fysisch zijn, ben ik met je eens.
mja, oneindig klein wordt volgens mij in de wiskunde vertaald naar "willekeurig klein", iets wat dan met een epsilon wordt aangeduid en gebruikt wordt voor calculus. oneindig klein is dan zeker niet 0.
lees ik hier goed dat jij graag een klassieke analoog wilt hebben van een elektronenbaan? overigens volgt hieruit niet de "zogenaamde willkeurigheid", als ik tenminste begrijp wat je hiermee bedoelt. bedoel je de onzekerheid in het meten?
hm, tja, dat laatste zou wel logisch zijn, want oneindig + oneindig = oneindig.quote:op vrijdag 28 januari 2005 01:10 schreef #ANONIEM het volgende:
even een vraagje he: maar als een singulariteit aangeduid kan worden als een oneindig kleine oppervlakte... hoe verhoudt een extra deeltje zich dan tot de singulariteit die dan al bestaat... oneindig klein is het allerkleinste wat mogelijk is en daarmee dus te beschouwen als een vaststaand getal. alles wat na de vorming van de singulariteit erin zou vallen zou dan volgens die gedachte moeten opgaan in niets omdat een oneindig kleine punt bij een oneindig kleine punt alsnog een oppervlakte oplevert die groter is dan een oneindig kleine punt (ervan uitgaande dat de punt groter is dan een oppervlakte van 0).
vraag me beetje af hoe jullie daar over denken want heb het gevoel dat je niet echt over oneindig kleine oppervlaktes praat bij een singulariteit maar slechts in de wiskunde tot die uitkomst komt. maar hoe valt bovenstaande dan te verantwoorden? komt dat omdat men in de wiskunde een oneindig kleine punt waarbij een andere oneindig kleine punt zich samenvoegd blijft zien als een oneindig kleine punt... ?
zoals ik zei, oneindig klein zie ik als willekeurig klein, en is dus zeker geeen vaststaand getal. dat komt omdat de reeele rechte een continue verzameling is. als je zou zeggen dat die epsilon vast is, dan zou dat betekenen dat de reeele rechte discontinu is. een singulariteit wordt dan in mijn ogen niet gezien als een oneindig kleine oppervlakte; het is gewoon een punt, net zoals een deeltje in de qf. dat is ook logisch, want als je zou zeggen dat een sing. een afmeting zou hebben, dan zou ergens de zwaartekracht worden gestopt, en dat zou betekenen dat je een theorie hebt die uitspraken doet over zwaartekracht op quantumschaal. en die is er niet.quote:op vrijdag 28 januari 2005 01:10 schreef #ANONIEM het volgende:
even een vraagje he: maar als een singulariteit aangeduid kan worden als een oneindig kleine oppervlakte... hoe verhoudt een extra deeltje zich dan tot de singulariteit die dan al bestaat... oneindig klein is het allerkleinste wat mogelijk is en daarmee dus te beschouwen als een vaststaand getal.
een punt heeft oppervlak 0, ze is bij definitie 0 dimensionaal.quote:alles wat na de vorming van de singulariteit erin zou vallen zou dan volgens die gedachte moeten opgaan in niets omdat een oneindig kleine punt bij een oneindig kleine punt alsnog een oppervlakte oplevert die groter is dan een oneindig kleine punt (ervan uitgaande dat de punt groter is dan een oppervlakte van 0).
ja, mensen geloven dat een singulariteit kan bestaan, omdat het maar zeer de vraag is of je met een verenigde theorie deze kunt wegschrijven. wat daar de fysische redenen voor zijn weet ik ook niet precies. maar die mensen gaan uit van de algemene rel.theorie, en daar hebben ze groot gelijk in; een betere beschrijving van zwaartekracht is er niet.quote:op vrijdag 28 januari 2005 01:17 schreef #ANONIEM het volgende:
[..]
als oneindig kleine grootheden niet fysisch zijn wat voor nut heeft het dan om er een theorie rondom te ontwikkelen die gaat over de fysische eigenschappen? er zijn genoeg mensen die geloven dat een singulariteit kan bestaan (met een oneindig klein oppervlakte) omdat dat volgens sommigen de definitie van een singulariteit is...
dat is een wiskundig idee. een singulariteit betekent in feite dat je manifold geodetisch incompleet is. dat betekent, dat als je een bepaalde functie definieerd van de raakruimte van de ruimte-tijd naar de ruimte tijd zelf, dat er ergens een punt mist in die raakruimte; het domein is dus niet de gehele raakruimte. en dit is dus niet alleen wiskundig, maar ook fysisch; heel veel oplossingen van de veldvergelijkingen bevatten zulke "gaten".quote:en als het niet oneindig klein is (met een fysische oppervlakte van 0) hoe komt het dan dat men stelt dat ruimte en tijd binnenin de singulariteit niet meer bestaan. de tijd en ruimte zijn dan toch wel heel erg verbogen maar bestaan toch nog steeds? zonder enige tijd zou de oerknal ook niet hebben kunnen ontstaan terwijl die ook uit een singulariteit lijkt te zijn gekomen...
ik neem aan dat je met die willekeurigheid "onzekerheid" bedoelt? dat is een gevolg van de cauchy-schwarz ongelijkheden in wiskundige ruimtes. je kunt met fouriertheorie aantonen dat je altijd een bepaalde onzekerheid hebt bij 2 bepaalde grootheden, mits de operatoren ervan niet commuteren. ( dus als de volgorde van de operatoren er toe doet, kun je de bijbehorende grootheden niet simultaan meten. het is dan ook de truuk om zoveel mogelijk grootheden van een systeem zo te kiezen, dat je zo veel mogelijk over het systeem komt te weten!)quote:hmm. en ik dacht wel dat de willekeurigheid van systemen o.a. op quantumniveau werd beargumenteerd (o.a. met elektronen). en ik dacht dat de onzekerheid bij het meten ervoor zorgde dat men niet precies kon zien waar bepaalde deeltjes zich op een moment bevonden waardoor je ook zou kunnen stellen dat ze wellicht willekeurig bewogen...
d*mn. volgende keer mail je me de theory of everything even, oké?quote:op vrijdag 28 januari 2005 16:27 schreef bensel het volgende:
oh wait.. it passed*
jaja, alicey had per ongeluk een post voor in het koffie topic hier neer gezet.quote:op vrijdag 28 januari 2005 22:34 schreef bensel het volgende:
het is niet offtopic: het is een reminder dat je niet alles kan weten (of in elk geval niet kan onthouden (of geen waarde aan hecht)). natuurlijk kun je er wel over filosferen, en theorien over verzinnen/afleiden.
over afleiding gesproken: een grapje moet toch kunnen
heeft dat ook te maken met de absorptie van de gravitatie golven die ontstaan tijdens de botsing van 2 zwarte gaten?quote:op zondag 30 januari 2005 11:11 schreef haushofer het volgende:
ik kan je filmpje niet openen, maar wat interessant is, is de link tussen de thermodynamica en zwarte gaten. in de thermodynamica heb je de 2e hoofdwet, die zegt dat in een afgesloten systeem de entropie alleen kan toenemen. bij zwarte gaten is dit zo met het oppervlak; als 2 zwarte gaten met elkaar verenigt worden, is de resulterende opp. altijd groter of gelijk aan de som van de 2 afzonderlijke oppervlaktes.
mja, over zwaartekrachtsgolven kan ik weinig zeggen, daar ben ik nu wat mee bezigquote:op zondag 30 januari 2005 22:51 schreef #ANONIEM het volgende:
[..]
heeft dat ook te maken met de absorptie van de gravitatie golven die ontstaan tijdens de botsing van 2 zwarte gaten?
en het universum zelf is een gesloten systeem... zit er verschil tussen een 'af'gesloten systeem en een gesloten systeem? bedoel dat de 2e hoofdwet geld voor een 'af'gesloten systeem waarbij dit systeem dus nog wel onderhevig is aan andere systemen (het universum)... want die geld niet voor het universum zelf toch... als men gaat stellen dat alles weer bij elkaar komt en weer een oerknal ontstaat dan wordt de entropedie juist weer veel minder...
mijn vraag is dus of die wet voor een afgesloten systeem geld die onderhevig is aan andere systemen of ook voor het universum zelf...
|
|
| Forum Opties | |
|---|---|
| Forumhop: | |
| Hop naar: | |