het is voor de mens makkelijker om een 2d visualisatie te maken dan een 3d visualisatie van het fenomeen. bovendien, hoe goed ben jij in het maken van een 3d voorstelling op een 2d medium?quote:op donderdag 20 januari 2005 15:07 schreef bensel het volgende:
ik vind die plaatsje die bij dat artkel staan nou niet echt geweldig. een zwart gat is 3d, en geen schijf met in het midden iets wat naar achteren loopt (possible wormhole). een zwart gat is gewoon een bol (geen cirkel zoals je zo vaak ziet). maar dat maakt het juist nog lastiger om te zien wat er in die bol gebeurt.
eigenlijk.. lijkt het maken van een bol makkelijker dan een kolkquote:op donderdag 20 januari 2005 15:51 schreef zarc.oh het volgende:
ja, heb het verkeerd verwoord. het is beiden (wel/geen singulariteit) nog een hypothese. er is nog helemaal niets bewezen.
[..]
het is voor de mens makkelijker om een 2d visualisatie te maken dan een 3d visualisatie van het fenomeen. bovendien, hoe goed ben jij in het maken van een 3d voorstelling op een 2d medium?
het is mij een beetje onduidelijk waar je heen wilt met de eerste postquote:op vrijdag 21 januari 2005 10:14 schreef bensel het volgende:
maar mensen.. ik heb nog niemand gezien die inhoudelijk op de eerste post is ingegaan..
hoe weet je dat zo zeker?quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:26 schreef bensel het volgende:
dat het alleen werkt als het universum uiteindelijk op zichzelf zal instorten (al het materie in 1 punt komt)
er is ook een theorie die stelt dat het universum wel steeds sneller uitdijt, maar dat alle materie uiteindelijk wordt opgeslokt door zwarte gaten, en dat die gaten uiteindelijk allemaal zullen verdampen, waarna het heelal leeg is. zwarte gaten sluiten volgens die theorie uitdijing dus niet uit... ik geloof dat ik het in hawkings 'het heelal' heb gelezen; als ik thuis ben pak ik dat boek er even bij.quote:en laat het nou net zo zijn dat het lijkt alsof het universum steeds sneller uitdijt
nou... neem bijvoorbeeld de klassieke vergelijking voor de 'zwaartekracht' tussen twee massa's. ga eens vlak naast zo'n gigantische massa in zo'n klein prutsvolumetje zitten, en reken uitquote:op vrijdag 21 januari 2005 12:32 schreef bensel het volgende:
maw: het effect van de singulariteit zou dan toch ook oneindig klein moeten zijn?
it certainly is...quote:ik blijf het maar fascinerend vinden.
het hoeft natuurlijk niet.. stel dat de grootte voor de verspreiding van het effect verantwoordelijk is, dan moet er gedeeld worden door iets wat nabij 0 is.. en dat kan dus grote waarden opleveren. vergelijk het met een naald en een stoeptegel. een stoeptegel zul je niet zo snel een gaatje mee kunnen maken, terwijl het met een veel kleinere naald juist gemakkelijk gaat.quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:32 schreef bensel het volgende:
het punt met de oneindige kleinheid van een singulariteit is dat, welk referentie kader je ook pakt, het altijd (oneindig) kleiner zal zijn. maw: het effect van de singulariteit zou dan toch ook oneindig klein moeten zijn? ik blijf het maar fascinerend vinden.
het begrip singulariteit, komt volgens mij allereerst voor in de wiskunde.quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:32 schreef bensel het volgende:
het punt met de oneindige kleinheid van een singulariteit is dat, welk referentie kader je ook pakt, het altijd (oneindig) kleiner zal zijn. maw: het effect van de singulariteit zou dan toch ook oneindig klein moeten zijn? ik blijf het maar fascinerend vinden.
wiskundig gezien heb je een singulariteit als je functie op een bepaald moment naar oneindig gaat. natuurkundigen gebruiken de term voor een punt in de ruimte met een oneindige kromming.quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:56 schreef destedebouwer het volgende:
wat is een singulariteit, uitgelegd in een paar zinnen?
heel simpel, een singulariteit is een staat van massa, waarin de druk zo gigantisch groot is, dat het zichzelf niet kan houden, en in elkaar stort. aangezien er niks is, wat het tegenhoud, zal het blijven instorten, wat een oneindig klein en oneindig dicht punt oplevert.quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:56 schreef destedebouwer het volgende:
wat is een singulariteit, uitgelegd in een paar zinnen?
in feite is wat jij hier aan het begin beschrijft, een zwart gat, en wat je aan het einde zegt het vermeende gevolg ervan, de singulariteit.quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:59 schreef bensel het volgende:
heel simpel, een singulariteit is een staat van massa, waarin de druk zo gigantisch groot is, dat het zichzelf niet kan houden, en in elkaar stort. aangezien er niks is, wat het tegenhoud, zal het blijven instorten, wat een oneindig klein en oneindig dicht punt oplevert.
is een singulariteit niet gewoon niets meer dan een begrip uit de wiskunde dat een "onmogelijkheid" beschrijft?quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:59 schreef bensel het volgende:
[..]
heel simpel, een singulariteit is een staat van massa, waarin de druk zo gigantisch groot is, dat het zichzelf niet kan houden, en in elkaar stort. aangezien er niks is, wat het tegenhoud, zal het blijven instorten, wat een oneindig klein en oneindig dicht punt oplevert.
zie mijn eerder post.quote:op vrijdag 21 januari 2005 13:01 schreef alicey het volgende:
is een singulariteit niet gewoon niets meer dan een begrip uit de wiskunde dat een "onmogelijkheid" beschrijft?
misschien een domme vraag, maar hoe kan iets blijven instorten?quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:59 schreef bensel het volgende:
[..]
heel simpel, een singulariteit is een staat van massa, waarin de druk zo gigantisch groot is, dat het zichzelf niet kan houden, en in elkaar stort. aangezien er niks is, wat het tegenhoud, zal het blijven instorten, wat een oneindig klein en oneindig dicht punt oplevert.
dat kan ook niet echt. op een gegeven moment zijn alle atoomkernen op elkaar gedrukt zonder dat er nog tussenruimte is. dan zou het wel weer een beetje gedaan moeten zijn.quote:op vrijdag 21 januari 2005 13:06 schreef destedebouwer het volgende:
[..]
misschien een domme vraag, maar hoe kan iets blijven instorten?
nou hoeft niet. materie == energie.. en als er zo hard gedrukt word, dat massa weer geconverteerd word naar energie.. wat is eigenlijk de grootste hoeveelheid energie die je bij elkaar kan stoppen.... (nu moet ik zelf zeggen dat ik niet weet of het beschreven proces kan, maar het zou mogelijk kunnen zijn)quote:op vrijdag 21 januari 2005 13:19 schreef alicey het volgende:
[..]
dat kan ook niet echt. op een gegeven moment zijn alle atoomkernen op elkaar gedrukt zonder dat er nog tussenruimte is. dan zou het wel weer een beetje gedaan moeten zijn.
en wat gebeurt er dan?quote:op vrijdag 21 januari 2005 13:19 schreef alicey het volgende:
[..]
dat kan ook niet echt. op een gegeven moment zijn alle atoomkernen op elkaar gedrukt zonder dat er nog tussenruimte is. dan zou het wel weer een beetje gedaan moeten zijn.
dan is het dus de sterke kernkracht dat het geheel tegenhoudt om verder in te storten. deze sterren kennen we en kunnen we zien. dit zijn zogenaamde neutronensterren:quote:op vrijdag 21 januari 2005 13:19 schreef alicey het volgende:
[..]
dat kan ook niet echt. op een gegeven moment zijn alle atoomkernen op elkaar gedrukt zonder dat er nog tussenruimte is. dan zou het wel weer een beetje gedaan moeten zijn.
dat hoeft niet perse. je hebt in feite 2 verschillende singulariteiten: tgv je gekozen coordinaten stelsel, en tgv een oneindige kromming. je metriek bekijk je altijd in een bepaald coordinatenstelsel, en dat kan resulteren in coordinatensingulariteiten. om te checken of het ook daadwerkelijk een coordinatensingulariteit is, kun je de riemanntensor in de betreffende coordinaat uitrekenen. als deze niet divergeert, moet je je coordinaten slim kiezen. voor geinteresseerden: je kunt namen als finkelstein, robertson-walker, en natuurlijk schwarzschild googlen. hulde voor zo'n mooi topic, en binnenkort meer inhoudelijke reactie.quote:op vrijdag 21 januari 2005 12:58 schreef maethor het volgende:
[..]
wiskundig gezien heb je een singulariteit als je functie op een bepaald moment naar oneindig gaat. natuurkundigen gebruiken de term voor een punt in de ruimte met een oneindige kromming.
dat is iets wat ikzelf ook niet helemaal begrijp. het is wel handig als je dit quantummechanisch bekijkt, en geen klassiek beeld er van gebruikt. een belangrijk quantummechanisch fenomeen, is het pauliprincipe. kortgezegt houdt dit in, dat deeltjes met spin s=1/2 nooit dezelfde quantumgetallen kunnen innemen. dat is vrij makkelijk in te zien, omdat de golffunctie dan 0 wordt ( fermionen worden altijd beschreven met a-symmetrische golffuncties ) dit resulteert in een 'kracht', maar dan wel 1 die geen klassieke tegenpool heeft. dit resulteert in de zogeheten degeneratieve druk, de kracht die er voor zorgt dat een neutronenster in equilibrium blijft. echter, bij een bepaalde massa wordt deze kracht overwonnen, en stort de massa verder in. dat is dus een zwart gat. maar waarom zomaar het pauliprincipe mag worden geschonden is me niet helemaal duidelijk.quote:op vrijdag 21 januari 2005 13:19 schreef alicey het volgende:
[..]
dat kan ook niet echt. op een gegeven moment zijn alle atoomkernen op elkaar gedrukt zonder dat er nog tussenruimte is. dan zou het wel weer een beetje gedaan moeten zijn.
haushofer heeft art gevolgdquote:op vrijdag 21 januari 2005 17:04 schreef haushofer het volgende:
je hebt in feite 2 verschillende singulariteiten
hmm.. als ik het zo lees van die krachten, gelden die ook nog in een bose-einstein condensaat? (aangezien daar de eigenschappen van materie veranderen)quote:op vrijdag 21 januari 2005 17:13 schreef haushofer het volgende:
[..]
dat is iets wat ikzelf ook niet helemaal begrijp. het is wel handig als je dit quantummechanisch bekijkt, en geen klassiek beeld er van gebruikt. een belangrijk quantummechanisch fenomeen, is het pauliprincipe. kortgezegt houdt dit in, dat deeltjes met spin s=1/2 nooit dezelfde quantumgetallen kunnen innemen. dat is vrij makkelijk in te zien, omdat de golffunctie dan 0 wordt ( fermionen worden altijd beschreven met a-symmetrische golffuncties ) dit resulteert in een 'kracht', maar dan wel 1 die geen klassieke tegenpool heeft. dit resulteert in de zogeheten degeneratieve druk, de kracht die er voor zorgt dat een neutronenster in equilibrium blijft. echter, bij een bepaalde massa wordt deze kracht overwonnen, en stort de massa verder in. dat is dus een zwart gat. maar waarom zomaar het pauliprincipe mag worden geschonden is me niet helemaal duidelijk.
overigens, het is misschien leuk om op te merken dat een deeltje wordt bepaald door
j, het totale impulsmoment,
m, de massa,
q, de lading.
en dat zijn ook exact de 3 getallen die een zwart gat volledig specificeren. het is zelfs zo, dat de entropie van een zwart belachelijk hoog is. dit betekent feitelijk, dat als je een zwart gat hebt, er legio mogelijke "voortoestanden", dus de ster-toestand voordat het zwarte gat ontstond, zijn. dat resulteerd in het zogenaamde informatie-probleem: is deze informatie verdwenen, of is ze te verkrijgen via bv hawkingstraling?
ja. vaak is een singulariteit een teken dat je theorie niet deugt. die zie je ook met het zogenaamde renormaliseren, iets waar gerard t hooft een nobelprijs mee heeft gekregen. renormaliseren komt er op neer, dat je "oneinigheden wegwerkt" in de quantumveldentheorie. die zijn het gevolg van de oneindig veel vertices die je tegenkomt bij processen als je maar "genoeg inzoomt". in zekere zin is die coordinatensingulariteit dus ook een teken; het zegt je dat je niet zo handig je coordinaten hebt gekozen. ik denk zelf ook ( zover ik het begrijp ) dat die fysische singulariteit ook zo is; het is een discrepantie van de theorie. want oneindig grote grootheden spreken me niet aan. het wordt zelfs als axioma gesteld, dat er geen oneindigheden in de schepping voorkomen. alleen is deze singulariteit veel moeilijker weg te werken. als ze al uberhaupt zijn weg te werken.quote:op vrijdag 21 januari 2005 19:15 schreef maethor het volgende:
[..]
haushofer heeft art gevolgd.
maar goed, feit blijft natuurlijk dat mocht je een singulariteit tegenkomen (bij wijze van spreken als je met je ruimtescheepje door het heelal vliegt), die het gevolg is van een oneindige kromming. toch? want de eerste categorie waar jij over spreekt komt toch alleen in theorie voor? zo van, ik doe een voorspelling, en hé, ik zie een singulariteit, maar wacht eens, als ik mn coordinatenstelsel anders kies is ie er niet, dus lag het daar aan.
als ik fout zit, ben ik benieuwd hoe het dan wel zit...
ha, nee. want een bose-einstein condensaat bestaat uit bosonen, oftewel heeltallige spin deeltjes. die zitten juist graag in de zelfde quantumtoestand. en dan heb je niets meer te maken met het pauliprincipe. als je een fermionengas gaat afkoelen, krijg je dus iets anders; dan worden alle energieniveau's 1 voor 1 ingevuld. bij elektronen krijg je dus in elke energietoestand 2 elektronen; je hebt namelijk 2 spinprojecties met s=1/2: ms=1/2 en de ms=-1/2. dit idee heeft drastische gevolgen gehad voor bijvoorbeeld de opvatting over warmtecapaciteit, want het blijkt dat alleen een bepaald deel van het top-niveau bijdraagt aan de warmtecapaciteit.quote:op vrijdag 21 januari 2005 20:58 schreef bensel het volgende:
[..]
hmm.. als ik het zo lees van die krachten, gelden die ook nog in een bose-einstein condensaat? (aangezien daar de eigenschappen van materie veranderen)
euj, welke massa wordt steeds groter?quote:op vrijdag 21 januari 2005 21:13 schreef destedebouwer het volgende:
en hoe komt het dat die massa steeds groter wordt? trekt ie brokken steen aan door zijn eigen aantrekkingskracht? en waar begint zoiets, met een massa van een paar kilo offe?
volgens mij is "brokken steen" het verkeerde woord, maar als bouwkundige is het voor mij dan beter te begrijpen
dank voor de uitleg!quote:op vrijdag 21 januari 2005 21:08 schreef haushofer het volgende:
ja.
zoals ik al eerder postte, geldt voor mij hetzelfde. het zou voor mn gevoel gewoon niet netjes zijn.quote:oneindig grote grootheden spreken me niet aan
hm, en wat heeft dat voor gevolgen hier? (sorry, maar ik kan dat niet zo uit de uitleg halen.. )quote:op vrijdag 21 januari 2005 21:14 schreef haushofer het volgende:
[..]
ha, nee. want een bose-einstein condensaat bestaat uit bosonen, oftewel heeltallige spin deeltjes. die zitten juist graag in de zelfde quantumtoestand. en dan heb je niets meer te maken met het pauliprincipe. als je een fermionengas gaat afkoelen, krijg je dus iets anders; dan worden alle energieniveau's 1 voor 1 ingevuld. bij elektronen krijg je dus in elke energietoestand 2 elektronen; je hebt namelijk 2 spinprojecties met s=1/2: ms=1/2 en de ms=-1/2. dit idee heeft drastische gevolgen gehad voor bijvoorbeeld de opvatting over warmtecapaciteit, want het blijkt dat alleen een bepaald deel van het top-niveau bijdraagt aan de warmtecapaciteit.
oh nee, verkeerd gelezen. de zwaardekracht werd groter.quote:op vrijdag 21 januari 2005 21:19 schreef haushofer het volgende:
[..]
euj, welke massa wordt steeds groter?
dat het uitsluitingsprincipe van pauli dus niet van toepassing is in een bose-einstein condensaat.quote:op vrijdag 21 januari 2005 21:54 schreef bensel het volgende:
[..]
hm, en wat heeft dat voor gevolgen hier? (sorry, maar ik kan dat niet zo uit de uitleg halen.. )
|
|
| Forum Opties | |
|---|---|
| Forumhop: | |
| Hop naar: | |