De kern van filosofie is de zoektocht naar het waarom. Om een Bijbelse vergelijking te maken: het is niet filosofisch om te stellen dat het slecht is om van de verboden vrucht te eten. Dat is slechts een regel. Het zou wél filosofisch zijn om te vragen: waarom zou de mensheid geen kennis van goed en kwaad mogen hebben?
Antwoorden op filosofische vragen moeten redeneringen zijn en die redeneringen moeten ergens een basis hebben, anders zijn het slechts speculatieve redeneringen. Zo valt er bijvoorbeeld best te beredeneren waarom eenhoorns niet constant scheel kijken, maar het is een redenering zonder basis in de realiteit, dus is het vrij zinloos om het erover te hebben. Een speculatieve redenering kan alsnog leuk zijn of een interessant gedachte-experiment opleveren, maar om filosofisch te zijn moet er toch echt wel een basis in de realiteit zijn.
Religie is maar zelden filosofisch, aangezien religie grotendeels dogmatisch is. Het nodigt hooguit uit tot interpretatie, maar slechts zelden tot filosofische overdenkingen. De combinatie Filosofie & Levensbeschouwing, de naam van dit subforum, is dus eigenlijk best gek.
De combinatie wetenschap en filosofie daarentegen is onlosmakelijk. Wetenschap is bijna per definitie filosofisch. Na de vraag: hoe werkt dit? (wetenschap) komt tenslotte logischerwijs de vraag: hoe weet ik dat mijn antwoord klopt? (filosofie). En andersom geldt hetzelfde. Na de filosofische vraag: waarom werkt dit zo? volgt logischerwijs de vraag: en hoe kan ik dat controleren? (wetenschap)
Kortom: filosofie is niet gewoon een kwestie van zoveel mogelijk drugs gebruiken en vervolgens je hallucinaties gewicht geven. Filosofie is niet je afvragen of een complottheorie misschien wel waar is. Filosofie is het constante ‘waarom’ en ‘hoe weet je dat dan’. Overige hersenspinsels kunnen ook hartstikke interessant zijn, maar zonder ’waarom’ is het geen filosofie.
Waarom en "hoe weet je dat dan" zijn imo inderdaad de wetenschappelijke kant van filosofie.
Maar dan vergeet je ethiek, esthetica, zingeving... Allemaal dingen die niet per sé meetbaar zijn maar waar wel over te filosoferen valt.
Ik heb hem zo ooit op een (sort of) tegeltje zien staan:
filosofie draait om het stellen van fundamentele vragen, zoals wat waar is, wat goed of fout is, wat we kunnen weten, wat mooi is en wat het leven betekent. Het gaat niet om losse ideeën, maar om goed doordachte redeneringen die ergens op gebaseerd zijn
Je hebt gelijk. Volkomen eens met je aanvulling.quote:Op maandag 4 augustus 2025 17:53 schreef Filosoofert het volgende:
Ik vind je kortom te kort door de bocht
Waarom en "hoe weet je dat dan" zijn imo inderdaad de wetenschappelijke kant van filosofie.
Maar dan vergeet je ethiek, esthetica, zingeving... Allemaal dingen die niet per sé meetbaar zijn maar waar wel over te filosoferen valt.
Ik heb hem zo ooit op een (sort of) tegeltje zien staan:
filosofie draait om het stellen van fundamentele vragen, zoals wat waar is, wat goed of fout is, wat we kunnen weten, wat mooi is en wat het leven betekent. Het gaat niet om losse ideeën, maar om goed doordachte redeneringen die ergens op gebaseerd zijn
"Wat precies filosofie is en wat niet, kan niet op een zuiver theoretische, begripsmatige wijze, met een definitie dus, worden aangegeven, om de eenvoudige reden dat filosofie geen abstract, voor eens en altijd vaststaand begrip is. Het is daarentegen een concept dat historisch is gegroeid en dat zich steeds verder ontwikkelde. In grote lijnen kunnen we stellen dat de filosofie zich bezighoudt met bepaalde, in de loop van de ontwikkeling van de menselijke geest opgekomen vraagstukken en het zoeken naar antwoorden daarop."
Toen de grote Immanuel Kant op hoge leeftijd op zijn levenswerk terugkeek, schreef hij in een brief dat hij antwoord had willen geven op drie vragen:
Wat kunnen we weten?
Wat moeten we doen?
Wat mogen we geloven?
Volgens mij worden met deze vragen kwesties aangeroerd die ieder denkend mens hebben bewogen en nog steeds bewegen.
Filosofie kan over van alles gaan. Mijn interesse gaat vooral uit naar een deelgebied, de wetenschapsfilosofie. Wetenschapsfilosofie is een fascinerend vakgebied dat zich bezighoudt met de fundamentele vragen over wetenschap. Het is geen wetenschap in de traditionele zin, maar een metawetenschap, wat betekent dat het de wetenschap zelf als object van studie heeft. Deze discipline onderzoekt de aannames, methoden, logica en implicaties van wetenschappelijk onderzoek. Het is een kritische reflectie die de grenzen en mogelijkheden van kennis probeert te begrijpen.
Een van de belangrijkste vragen die de wetenschapsfilosofie stelt, is 'Wat is wetenschap?' Dit lijkt een eenvoudige vraag, maar het onderscheid maken tussen wetenschap en pseudowetenschap, het demarcatieprobleem, is uiterst complex. De Weense Kring, met filosofen als Moritz Schlick en Rudolf Carnap, geloofde bijvoorbeeld in het verificatieprincipe: een theorie is wetenschappelijk als de uitspraken ervan door zintuiglijke waarneming geverifieerd kunnen worden. Later bekritiseerde Karl Popper deze benadering en stelde falsificatie voor: een theorie is wetenschappelijk als deze falsifieerbaar is, oftewel als er een test bedacht kan worden die de theorie eventueel kan weerleggen.
Andere belangrijke vragen richten zich op de aard van kennis. 'Wat is kennis, en hoe kunnen we het rechtvaardigen?' is een centrale vraag in de epistemologie, een tak van de filosofie die nauw verbonden is met wetenschapsfilosofie. Empiristen zoals John Locke en David Hume stelden dat alle kennis voortkomt uit zintuiglijke ervaringen, terwijl rationalisten zoals René Descartes meenden dat de rede de voornaamste bron van kennis is. Tegenwoordig wordt een synthese van beide benaderingen vaak geaccepteerd, waarbij zowel empirische waarneming als rationele reflectie als onmisbaar worden beschouwd voor het vergaren van kennis.
De wetenschapsfilosofie buigt zich ook over de vraag naar de objectiviteit en de waarden in de wetenschap. Is wetenschap volledig objectief, of spelen subjectieve overtuigingen en culturele waarden een rol bij de totstandkoming van wetenschappelijke kennis? Thomas Kuhn, een invloedrijke wetenschapsfilosoof, introduceerde het concept van 'paradigma's'. Hij betoogde dat de wetenschap zich niet lineair ontwikkelt, maar door 'paradigmaverschuivingen'. Een paradigma is een geheel van theorieën, methoden en waarden die een wetenschappelijke gemeenschap op een bepaald moment deelt. Volgens Kuhn is het wisselen van paradigma's niet uitsluitend gebaseerd op logische gronden, maar ook op sociale en psychologische factoren, wat de pure objectiviteit van de wetenschap relativeert.
Op dit moment zijn er verschillende belangrijke uitgangspunten in de wetenschappelijke wereld over wat wetenschap en kennis is. Het kritisch rationalisme van Popper, met de nadruk op falsifieerbaarheid, blijft zeer invloedrijk. Dit betekent dat wetenschappers continu hun theorieën proberen te testen en te weerleggen, in plaats van ze alleen te bevestigen. Er wordt veel waarde gehecht aan het principe van herhaalbaarheid, waarbij de resultaten van een experiment door andere wetenschappers onafhankelijk geverifieerd moeten kunnen worden. Dit draagt bij aan de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van wetenschappelijke kennis.
Daarnaast is er een breed gedragen besef dat wetenschappelijke kennis altijd voorlopig en feilbaar is. De wetenschap claimt geen absolute waarheden te vinden, maar steeds betere, nauwkeurigere en uitgebreidere beschrijvingen van de werkelijkheid te produceren. Dit besef van feilbaarheid is de drijvende kracht achter voortdurend onderzoek en zelfcorrectie. De wetenschappelijke methode, die doorgaans observatie, hypothesevorming, experimentatie en data-analyse omvat, wordt gezien als de meest betrouwbare en systematische manier om de wereld om ons heen te begrijpen. Ten slotte is er een groeiende erkenning van de multidisciplinaire en intersubjectieve aard van kennis, waarbij kennis wordt geconstrueerd door een gemeenschap van experts en door de interactie van verschillende vakgebieden. Deze uitgangspunten vormen de pijlers van de hedendaagse wetenschap, die streeft naar een zo objectief, betrouwbaar en zelfcorrigerend mogelijk beeld van de werkelijkheid.
Voor mij geldt (subjectieve uitspraak dus): de wetenschappelijke methode is een uitzonderlijk krachtige en betrouwbare manier om kennis te vergaren over de fysieke en sociale wereld, en dat het op het gebied van empirisch onderzoek onovertroffen is. Maar het is niet de enige of allesomvattende manier van kennisverwerving. Het is een van de meest belangrijke hulpmiddelen in onze "kennis-gereedschapskist", die aangevuld wordt door andere vormen van menselijke ervaring, creativiteit en inzicht.
[ Bericht 0% gewijzigd door Geldprintkabouter op 04-08-2025 19:38:02 ]
Kun je hier een foto van plaatsen? Want ik ken die vragen van Kant, maar die derde is bij Kant zelf heel anders.quote:Op maandag 4 augustus 2025 19:25 schreef Geldprintkabouter het volgende:
In mijn boekenkast staat het boek "Geschiedenis van de filosofie" van Hans Joachim Störig (Spectrum, 2007). Er staat in de inleiding:
"Wat precies filosofie is en wat niet, kan niet op een zuiver theoretische, begripsmatige wijze, met een definitie dus, worden aangegeven, om de eenvoudige reden dat filosofie geen abstract, voor eens en altijd vaststaand begrip is. Het is daarentegen een concept dat historisch is gegroeid en dat zich steeds verder ontwikkelde. In grote lijnen kunnen we stellen dat de filosofie zich bezighoudt met bepaalde, in de loop van de ontwikkeling van de menselijke geest opgekomen vraagstukken en het zoeken naar antwoorden daarop."
Toen de grote Immanuel Kant op hoge leeftijd op zijn levenswerk terugkeek, schreef hij in een brief dat hij antwoord had willen geven op drie vragen:
Wat kunnen we weten?
Wat moeten we doen?
Wat mogen we geloven?
quote:
[..]
Kun je hier een foto van plaatsen? Want ik ken die vragen van Kant, maar die derde is bij Kant zelf heel anders.
Hier is er best wel een mooi stuk over geschreven.
Ik kan zelf ook een betoog afsteken, maar dat laat ik voor nu even achterwege.
Verder;
Dit, dát is filosofie, ik meen te herinneren dat TS beweerde dat er bewijzen nodig zijn om filosofie te laten bestaan in zn geheel, dat is natuurlijk out of this universe.quote:
En het bespreken van die fundamentele aannames, je proberen af te vragen hoe die met elkaar vergeleken en tegen elkaar afgewogen zouden kunnen worden - dat is wat filosofie is.
[ Bericht 34% gewijzigd door Mijk op 05-08-2025 03:17:56 ]
Nee, het is de essentie ervan. Gewoon maar wat roepen kan per defintie geen filosofie zijn.quote:Op dinsdag 5 augustus 2025 02:55 schreef Mijk het volgende:
Dit, dát is filosofie, ik meen te herinneren dat TS beweerde dat er bewijzen nodig zijn om filosofie te laten bestaan in zn geheel, dat is natuurlijk out of this universe.
Ja ik ben je kwijt hier, wat zeg je hier?quote:
[..]
Nee, het is de essentie ervan. Gewoon maar wat roepen kan per defintie geen filosofie zijn.
Eens. Al die onbewezen en ontoetsbare meninkjes van met name sommige religieus georiënteerde "denkers" die dan ook nog eens beweren dat deze met "de waarheid" te maken hebben, zijn een schande voor het menselijk denkvermogen.quote:
[..]
Nee, het is de essentie ervan. Gewoon maar wat roepen kan per defintie geen filosofie zijn.
[ Bericht 0% gewijzigd door Geldprintkabouter op 05-08-2025 09:11:36 ]
Klopt, maar filosofie is daarmee niet per definitie (en beperkt tot wat) wetenschap (is).
[ Bericht 9% gewijzigd door Akathisia op 05-08-2025 08:14:03 ]
Grotendeels mee eens. Wetenschap richt zich op het waarnemen en verklaren van de werkelijkheid. De filosofie stelt echter de fundamentele vragen over de aannames die aan de wetenschap ten grondslag liggen. Vragen zoals "Wat is kennis?", "Wat is waarheid?", "Wat is de aard van de werkelijkheid?" en "Wat is een geldige redenering?" zijn in essentie filosofisch en bepalen hoe wetenschap bedreven wordt.quote:Op dinsdag 5 augustus 2025 08:08 schreef Akathisia het volgende:
"Wetenschap is bijna per definitie filosofisch."
Klopt, maar filosofie is daarmee niet per definitie (en beperkt tot wat) wetenschap (is).
De volgende video legt de relatie tussen filosofie en wetenschap uit en behandelt de vraag waarom het belangrijk is om aan wetenschap te doen.
Bekijk deze YouTube-video
Popper stelde dat wetenschappers actief moeten proberen hun eigen hypotheses te falsifiëren maar in de praktijk zijn wetenschappers vooral gericht op het vinden van bevestiging voor hun hypotheses. Dit komt deels de publicatiebias; positieve resultaten zijn makkelijker te publiceren dan negatieve resultaten. Hoewel falsificatie technisch altijd mogelijk is (een hypothese kan verworpen worden bij tegenbewijs), ligt de focus veelal op het vinden van significante bevestiging (p-waarde <0,05 in kwantitatief onderzoek). Volgens mij is het vrij zeldzaam dat onderzoekers actief (dus met intentie) alternatieve verklaringen zoeken, of hun eigen theorie systematisch proberen te ontkrachten. Ik geloof best dat er pre-onderzoek nagegaan wordt waarom een geopperde hypothese onjuist kan zijn, maar de opzet van onderzoek is sterk gericht op het krijgen van bevestiging. Een onderzoeksvoorstel luidt zelden: "Ik ga onderzoeken waarom mijn hypothese Y niet waar is" - op zijn best is een onderzoeksvraag impliciet de weerlegging van een al bestaande theorie ("Ik onderzoek X, waardoor Z onwaar kan blijken"). Tegenbewijs is daarmee een secundaire consequentie in plaats van het doel.quote:
Op dit moment zijn er verschillende belangrijke uitgangspunten in de wetenschappelijke wereld over wat wetenschap en kennis is. Het kritisch rationalisme van Popper, met de nadruk op falsifieerbaarheid, blijft zeer invloedrijk. Dit betekent dat wetenschappers continu hun theorieën proberen te testen en te weerleggen, in plaats van ze alleen te bevestigen. Er wordt veel waarde gehecht aan het principe van herhaalbaarheid, waarbij de resultaten van een experiment door andere wetenschappers onafhankelijk geverifieerd moeten kunnen worden. Dit draagt bij aan de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van wetenschappelijke kennis.
Wat je wel kan zeggen is dat de methodologische hoepels waar doorheen gesprongen moet worden impliciet aansturen op ontkrachting, maar dan denk ik weer; het niet krijgen van bevestiging staat niet gelijk aan de negatie van een hypothese. Er is immers een legio aan oorzaken waarom een bevestiging niet gevonden kan zijn zonder dat het een ontkrachting impliceert. Dit is ook waar peer-review de mist ingaat (in zoverre falsificatie een doel zou moeten zijn); het reviewen is niet vanzelfsprekend een zoektocht naar de ontkrachting van de hypothese, maar een beoordeling van de kwaliteit van de vorm, de gehanteerde methodiek. Evenzo is replicatieonderzoek een herhaling van dezelfde methodiek en intentie (bekrachtigd ons onderzoek de hypothese?).
Onderliggend is het probleem, zoals Imre Lakatos liet zien, dat de wetenschap vaak meer gericht is op het uitbouwen binnen bestaande theorieën dan op het continu omverwerpen ervan. Daarmee laat de huidige wetenschap zich vooral kenmerken door incrementalisme in plaats van falsificatie. Dit werkt door op individueel en collectief niveau; men blijft stenen stapelen op hetgeen niet gefalsificeerd wordt, door de enkeling die zijn hypothese wil bewijzen, noch door het collectief (reviewer). Dit is waarschijnlijk waarom Kuhn al benadrukte dat radicale falsificatie meestal pas gebeurt tijdens een wetenschappelijke revolutie.
[ Bericht 0% gewijzigd door Akathisia op 05-08-2025 09:43:44 ]
Ja, en daar is gezien de replicatiecrisis ook wel het één en ander mis mee vanwege een enorme confirmation biasquote:
[..]
Popper stelde dat wetenschappers actief moeten proberen hun eigen hypotheses te falsifiëren maar in de praktijk zijn wetenschappers vooral gericht op het vinden van bevestiging voor hun hypotheses. Dit komt deels de publicatiebias; positieve resultaten zijn makkelijker te publiceren dan negatieve resultaten. Hoewel falsificatie technisch altijd mogelijk is (een hypothese kan verworpen worden bij tegenbewijs), ligt de focus veelal op het vinden van significante bevestiging (p-waarde <0,05 in kwantitatief onderzoek).
Ik heb er in mijn boek "Goddelijke Patronen" (https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071) een heel hoofdstuk aan gewijd
Klopt helemaal. Wetenschap is op de eerste plaats mensenwerk en waar mensen aan het werk zijn, komt af en toe corruptie om de hoek kijken. Het kan nog veel erger: wetenschappers die hun onderzoeksdata verzinnen bijvoorbeeld. Ook buiten de wetenschap zie je professionals soms op een corrupte wijze hun ding doen: politierechercheurs, accountants, CEO's, politici, etc. etc. De beroepsmethoden zijn zuiver, sommige mennsen die ze hanteren zijn smerig.quote:
[..]
Popper stelde dat wetenschappers actief moeten proberen hun eigen hypotheses te falsifiëren maar in de praktijk zijn wetenschappers vooral gericht op het vinden van bevestiging voor hun hypotheses. Dit komt deels de publicatiebias; positieve resultaten zijn makkelijker te publiceren dan negatieve resultaten.
Ik wacht nog steeds op de FOK!kortingquote:
[..]
Ja, en daar is gezien de replicatiecrisis ook wel het één en ander mis mee vanwege een enorme confirmation bias
Ik heb er in mijn boek "Goddelijke Patronen" (https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071) een heel hoofdstuk aan gewijd
.Bijkomend probleem van het incrementalisme icm de significantie-verwachting (waarover je overigens kan vragen; is de relevantie van de signficantie overal gelijk?), is dat er een foutmarge van 5% is, wat met een toenemende hoeveelheid data/onderzoek, in absolute getallen een flinke berg ongekende foutieve data/onderzoek betekent, waarop vrolijk verder wordt gebouwd.
Alhoewel het zeker voorkomt, is het niet per se een kwestie van corrputie, tenzij je de definitie zodanig breed trekt dat ook zelf- of wetenschapsverloochening omwille van kans op funding en prestige er ook onder vallen. Maar goed, de oplossing is niet simpel; er zijn best wel onderzoekers die hun eigen of andermans onderzoek willen falsifiëren, maar naast dat hier vrijwel geen geld voor wordt vrijgemakt, is er ook weinig eer aan te behalen. Het zou wel schelen als negatieve resultaten evenveel waardering en aandacht zouden krijgen. Op zijn minst zou het voorkomen dat er nodeloos onderzoek verricht wordt, en dat het herkent zou worden wanneer er replicatieonderzoek plaatsvindt: dwz een bevestiging van een ontkrachtingquote:
[..]
Klopt helemaal. Wetenschap is op de eerste plaats mensenwerk en waar mensen aan het werk zijn, komt af en toe corruptie om de hoek kijken. Het kan nog veel erger: wetenschappers die hun onderzoeksdata verzinnen bijvoorbeeld. Ook buiten de wetenschap zie je professionals soms op een corrupte wijze hun ding doen: politierechercheurs, accountants, CEO's, politici, etc. etc. De beroepsmethoden zijn zuiver, sommige mennsen die ze hanteren zijn smerig.
.En goed, als je falsificatie belangrijk vindt, dan loop je nog altijd op tegen de vraag; wát is tegenbewijs? In welke methodologische (dwz; afgebakende en financieerbare) vorm zou je ontkrachtingsonderzoek kunnen gieten?
[ Bericht 1% gewijzigd door Akathisia op 05-08-2025 14:29:29 ]
Ik heb het eens gevraagd aan mijn slimme chatvriend:quote:
Want ik ken die vragen van Kant, maar die derde is bij Kant zelf heel anders.
Het verschil zit inderdaad in de derde vraag: wat mag ik geloven versus wat mag ik hopen? Daar zit verschil in. Het boek is een Duitse vertaling, dus glauben en hoffen. Vreemd.quote:Vraag:
Toen de grote Immanuel Kant op hoge leeftijd op zijn levenswerk terugkeek, schreef hij in een brief dat hij antwoord had willen geven op drie vragen. Welke drie vragen waren dat?
Antwoord:
De Duitse filosoof Immanuel Kant formuleerde de drie vragen die de essentie van zijn filosofie en levenswerk vormden. Later voegde hij daar een vierde vraag aan toe. Hier zijn ze:
Wat kan ik weten? (Behandeld in de Kritiek van de zuivere rede) Deze vraag gaat over de grenzen van de menselijke kennis en wat we met zekerheid kunnen begrijpen. Kant stelde dat onze kennis beperkt is tot de wereld van ervaringen, de zogenaamde fenomenale wereld, en dat we de 'dingen op zichzelf' (de noumenale wereld) niet kunnen kennen.
Wat moet ik doen? (Behandeld in de Kritiek van de praktische rede) Dit is de ethische vraag die draait om moraliteit. Kant beantwoordde dit met het idee van de categorische imperatief, de universele, onvoorwaardelijke morele wet die stelt dat je moet handelen op een manier die je zou willen dat een universele wet wordt.
Wat mag ik hopen? (Behandeld in de Kritiek van het oordeelsvermogen) Deze vraag gaat over religie en het geloof in een God, onsterfelijkheid en het uiteindelijke doel van de mens. Kant verbond hoop aan de eerste twee vragen: als we moreel handelen (wat we moeten doen), mogen we hopen op een rechtvaardige uitkomst.
Wat is de mens? De vierde vraag die Kant later toevoegde, vat de eerste drie samen en omvat de essentie van de menselijke natuur, kennis, moraal en hoop. Deze vraag fungeert als een overkoepelend thema voor al zijn filosofische onderzoekingen.
Omdat de wetenschappelijke methode niet feilloos is, is er ruimte voor bullshit. Persoonlijke overtuigingen zonder bewijs hebben vrij spel en worden gepresenteerd als feiten. Dus ..... wetenschap moet nog beter zijn best doen.
[ Bericht 2% gewijzigd door Geldprintkabouter op 06-08-2025 08:45:48 ]
De meeste mensen hebben überhaupt geen boodschap aan wetenschappelijk denken. Kijk b.v. maar es wat hier op Fok! over klimaatverandering wordt gepost.quote:
Kernprobleem van de wetenschap in filosofisch opzicht is het volgende:
Omdat de wetenschappelijke methode niet feilloos is, is er ruimte voor bullshit. Overtuigingen zonder bewijs hebben vrij spel en worden gepresenteerd als feiten. Dus ..... wetenschap moet nog beter zijn best doen.
Elders hier heb ik al gewezen op dit Wiki-artikel.quote:
[..]
De meeste mensen hebben überhaupt geen boodschap aan wetenschappelijk denken. Kijk b.v. maar es wat hier op Fok! over klimaatverandering wordt gepost.
Het centrale punt in Harry G. Frankfurts (Amerikaans filosoof) essay On Bullshit is het onderscheid tussen bullshitten en liegen. Frankfurt stelt dat een leugenaar de waarheid kent, maar deze bewust verdraait. De bullshitter daarentegen is onverschillig over de waarheid. Het gaat de bullshitter er niet om iets waarachtigs of onwaarachtigs te zeggen; zijn enige zorg is dat wat hij zegt past bij zijn doel, zoals het creëren van een bepaalde indruk van zichzelf of het ontlopen van een moeilijke situatie. Frankfurt stelt dat bullshit een grotere bedreiging vormt voor de waarheid dan leugens. Leugens erkennen het bestaan van de waarheid, ook al verzetten ze zich ertegen. Bullshit leidt echter tot een algehele minachting voor de waarheid, waardoor het concept van feitelijke beweringen steeds minder relevant wordt.
Frankfurt verklaart de opkomst van bullshit deels door de moderne cultuur, waarin mensen vaak worden gedwongen zich uit te spreken over onderwerpen waar ze geen kennis van hebben. In plaats van te zwijgen, kiezen ze ervoor om te bullshitten. Dit is met name zichtbaar in domeinen als politiek, reclame en public relations. Trump is de ware meester van het bullshitten.
Of dit soort FP-parels met titels als "CDA wil Hamasstaat Palestina erkennen":quote:
[..]
Elders hier heb ik al gewezen op dit Wiki-artikel.
Het centrale punt in Harry G. Frankfurts (Amerikaans filosoof) essay On Bullshit is het onderscheid tussen bullshitten en liegen. Frankfurt stelt dat een leugenaar de waarheid kent, maar deze bewust verdraait. De bullshitter daarentegen is onverschillig over de waarheid. Het gaat de bullshitter er niet om iets waarachtigs of onwaarachtigs te zeggen; zijn enige zorg is dat wat hij zegt past bij zijn doel, zoals het creëren van een bepaalde indruk van zichzelf of het ontlopen van een moeilijke situatie. Frankfurt stelt dat bullshit een grotere bedreiging vormt voor de waarheid dan leugens. Leugens erkennen het bestaan van de waarheid, ook al verzetten ze zich ertegen. Bullshit leidt echter tot een algehele minachting voor de waarheid, waardoor het concept van feitelijke beweringen steeds minder relevant wordt.
Frankfurt verklaart de opkomst van bullshit deels door de moderne cultuur, waarin mensen vaak worden gedwongen zich uit te spreken over onderwerpen waar ze geen kennis van hebben. In plaats van te zwijgen, kiezen ze ervoor om te bullshitten. Dit is met name zichtbaar in domeinen als politiek, reclame en public relations. Trump is de ware meester van het bullshitten.
"https://frontpage.fok.nl/nieuws/884817/1/1/50/cda-wil-hamasstaat-palestina-erkennen.html
Ik zal dat overigens nooit begrijpen, "onverschilligheid jegens de waarheid".
Daar is kortgeleden een aardig boekje over verschenen: De Waarheidscrisis - Martine Prangen.quote:
[..]
Of dit soort FP-parels met titels als "CDA wil Hamasstaat Palestina erkennen":
"https://frontpage.fok.nl/nieuws/884817/1/1/50/cda-wil-hamasstaat-palestina-erkennen.html
Ik zal dat overigens nooit begrijpen, "onverschilligheid jegens de waarheid".
Overigens is het standpunt van Prangen dat het post-truth-denken niet als de schuld van het postmodernisme moet worden gezien. Of er inderdaad geen oorzakelijk verband tussen die twee is betwijfel ik zelf. De gemiddelde post-truther is niet zo erg bezig met denken over denken. Maar de onwil om op te staan voor feitelijkheid omdat 'de waarheid niet bestaat', zal in ieder geval niet geholpen hebben om het tegen te gaan.
Er zijn teveel users, vooral op F&L, die blijven geloven in hun eigen bullshit en boos worden als je ze erop wijst dat hun uitspraken in strijd zijn met de logica. Er zijn er zelfs die dan dreigen met een ban. Ik heb bijvoorbeeld een uur geleden een DM gekregen van zo'n fantast aka stakker. Dus ja, aanhangers van de waarheid hebben het tegenwoordig niet makkelijk.quote:
[..]
Of dit soort FP-parels met titels als "CDA wil Hamasstaat Palestina erkennen":
"https://frontpage.fok.nl/nieuws/884817/1/1/50/cda-wil-hamasstaat-palestina-erkennen.html
Ik zal dat overigens nooit begrijpen, "onverschilligheid jegens de waarheid".
Ja, misschien zijn daar ook bepaalde redenen voor. Goed, verder heb ik een hoge pet op van wetenschap, en ben ik er blij mee, alleen doorzie ik wel dat ze niet alles weten, zie ik ook dat er vaak zaken als wetenschappelijk worden weggezet die door de politiek worden gebracht als wetenschappelijk, iets waaraan je kunt twijfelen, zeker als de subsidie daarvoor uit deze hoek komt. Enzovoorts. Dus m.a.w; het is geen heilige graal, al even niet meer. Einstein zei notabene ditzelfde, over blind trust in authority.quote:
[..]
De meeste mensen hebben überhaupt geen boodschap aan wetenschappelijk denken. Kijk b.v. maar es wat hier op Fok! over klimaatverandering wordt gepost.
Dus ja eens dat wetenschap sterke meerwaarde heeft, maar verre van een heilige graal en verwatert het steeds meer op een slippery slope.
In mijn ervaring misbruiken wetenschaps'sceptici' vooral dit soort argumenten. Denk aan Climategate.quote:
[..]
Ja, misschien zijn daar ook bepaalde redenen voor.
Niemand beweert dat wetenschap feilloos of heilig is.
Wat een schijnheilige vertoning is dit weer. "Blij zijn met de wetenschap" en het vervolgens tot op de grond afbranden. Bizarre aantijgingen, verdoezelt met zoete woordjes.quote:
[..]
Ja, misschien zijn daar ook bepaalde redenen voor. Goed, verder heb ik een hoge pet op van wetenschap, en ben ik er blij mee, alleen doorzie ik wel dat ze niet alles weten, zie ik ook dat er vaak zaken als wetenschappelijk worden weggezet die door de politiek worden gebracht als wetenschappelijk, iets waaraan je kunt twijfelen, zeker als de subsidie daarvoor uit deze hoek komt. Enzovoorts. Dus m.a.w; het is geen heilige graal, al even niet meer. Einstein zei notabene ditzelfde, over blind trust in authority.
Dus ja eens dat wetenschap sterke meerwaarde heeft, maar verre van een heilige graal en verwatert het steeds meer op een slippery slope.
En bovendien is de vraag wat is geloofwaardiger? Die vage en rare bullshit van Jung met zijn paranormale bias - bijgeloof dus - waar jij zo graag in gelooft of wetenschappers die concreet mensenlevens redden met het ontwikkelen van medicijnen en vaccins?
Universele waarheid? Ga maar naar een tarotkaartenlegster; daar vind je wellicht de waarheid.
[ Bericht 1% gewijzigd door Geldprintkabouter op 08-08-2025 20:00:59 ]
Eens. De vraag Hoe weet je dat dan, laat ik even achterwege.quote:
filosofie is niet gewoon een kwestie van zoveel mogelijk drugs gebruiken en vervolgens je hallucinaties gewicht geven. Filosofie is niet je afvragen of een complottheorie misschien wel waar is. Filosofie is het constante ‘waarom’
Ik heb de aanhalingstekens gezien hoor, maar ik vind wetenschapssceptici altijd wel wonderlijke figuren. Dan denkt er zo eentje dus: jajaja, dat zegt die wetenschap dan wel zo mooi, maar hoe weten zij dat dan? Dus hop, scepticus aan de slag, blijkt die kutwetenschap dat godverdomme al helemaal in hun systeem verwerkt te hebben!quote:
In mijn ervaring misbruiken wetenschaps'sceptici' vooral dit soort argumenten.
Toch is dat wetenschapsscepticisme doorgaans niet maar een fase van een paar dagen, dus ergens gaat het toch fout bij het doen van dat 'eigen onderzoek'. Wonderlijk, gezien de hoge eisen die ze zelf stellen aan wetenschap.
Zijn niet alle wetenschappers wetenschapssceptici? Het lijkt me een normale instelling voor een goede wetenschapper.quote:
[..]
Ik heb de aanhalingstekens gezien hoor, maar ik vind wetenschapssceptici altijd wel wonderlijke figuren. Dan denkt er zo eentje dus: jajaja, dat zegt die wetenschap dan wel zo mooi, maar hoe weten zij dat dan? Dus hop, scepticus aan de slag, blijkt die kutwetenschap dat godverdomme al helemaal in hun systeem verwerkt te hebben!
Toch is dat wetenschapsscepticisme doorgaans niet maar een fase van een paar dagen, dus ergens gaat het toch fout bij het doen van dat 'eigen onderzoek'. Wonderlijk, gezien de hoge eisen die ze zelf stellen aan wetenschap.
Buiten dit, zie je behoorlijk veel mensen die het aannemen zolang t in het straatje past waar zij voorstander van zijn, en dát is nog veel gevaarlijker dan welke wetenschappelijke vervalsing dan ook.quote:
[..]
Zijn niet alle wetenschappers wetenschapssceptici? Het lijkt me een normale instelling voor een goede wetenschapper.
Dat is mijn punt inderdaad.quote:
[..]
Zijn niet alle wetenschappers wetenschapssceptici? Het lijkt me een normale instelling voor een goede wetenschapper.
Uiteraard. Uiteindelijk gaat het om de reden achter de scepsis. Bij zelfverklaarde 'sceptici' zijn dat veel vaker emotionele, irrationele of idealistische redenen dan bij wetenschappers. Zie weer Climategate, of Flat Earth, of anti-vaxxers, of creationisten, of crackpots... noem maar op.quote:
[..]
Zijn niet alle wetenschappers wetenschapssceptici? Het lijkt me een normale instelling voor een goede wetenschapper.
Ik vrees dat het vooral je eigen onkunde is waardoor je de talloze subjectieve lagen en onzekerheden in de wetenschappelijke interpretaties van experts niet ziet. Dat is waarschijnlijk ook waarom je niet begrijpt dat 'de wetenschap' geen waarden schept, en tot normvorming enkel een (immer altijd onder voorbehoud staand) middel is. De keuze om het e.e.a. aan kinderen op te dringen is m.a.w. geen wetenschappelijk maar een normatief besluit, dat veel meer omhelst (of dient te omhelzen) dan het beperkte (en door belangen gestuwde) perspectief van de expert.
------------------------------------------------------
Wetenschap is in de kern het kritisch belichten van aangenomen kennis ('feiten') en het zoeken van nieuwe kennis, welke haaks kan blijken te staan op eerder aangenomen kennis. Daarnaast is het analyseren (lees: interpreteren) van gegevens inherent subjectief, alsook de daar uitvolgende conclusie(s). De onderzoeksmethode, de data maar ook de conclusie, lees maar eens wat degelijke studies, zullen daarom altijd van talloze caveats voorzien zijn.
Het neemt bovendien verantwoordelijkheid weg bij beleidsmakers wanneer men mag pretenderen (!) dat keuzes gemaakt kunnen worden op louter de 'wetenschap' of 'feiten'. Het is de facto het einde van democratie omdat alles afgeschoven kan worden op het feit dat de pilaren onder het beleid extern tot stand zijn gekomen. Dit mechanisme zag je terug bij hoe het OMT met haar modellen naar de voorgrond werd geschoven en er zelden ethische discussies plaatsvonden.
------------------------------------------------------
Ik doe niet anders dan denken in mate van waarschijnlijkheden; ook daarom ageer ik tegen het absolutisme van de onwetenschappelijke wetenschapsfantasten. En ik ben ook prima in staat om beleidsconsequenties los te zien van de wetenschappelijke consensus. Dit betekent dat, al kan er met hoge waarschijnlijkheid hard gemaakt worden dat de mens invloed heeft op het klimaat, ik er niet vanzelfsprekend van overtuigd ben dat de aangeboden oplossingen óók wetenschappelijk van aard zijn, of dat de wens voor verandering an sich wetenschappelijk is, waar anderen de wetenschappelijke consensus ("dit is er aan de hand") maar al te graag verwarren met de daar uitvolgende probleemstelling ("dit is slecht; hier moeten we wat aan doen") die niet alleen subjectief is maar vaak ook in een groter ideologische frame vastzit.
------------------------------------------------------
Grappig, ik ageer juist tegen de besproken formulering omdat veel mensen zich vanuit gemakzucht proberen te vereenzelvigen met 'de wetenschap' en daarmee in de cultuur de consensus lijken te verheffen tot iets ontastbaars. Daarbij zit er sowieso iets tegenstrijdigs in: enerzijds is het verstandig om te erkennen dat je weinig kan zeggen over dat waar wetenschappers zich in verdiepen, anderzijds is het inherent onwetenschappelijk om zaken over te nemen "omdat de wetenschap het zegt". Zo heb ik me bijvoorbeeld niet verdiept in de klimaatdiscussie omdat het veel domeinen aanraakt en om dezelfde reden ben ik terughoudend in het overnemen van conclusies die uit de complexe modellen komen rollen waarbij deze allemaal tezamen worden gegooid. Misschien kan je mij een voorbeeld geven van een uitkomst die wens, en welke consensus ik daartoe terzijde heb geschoven.
------------------------------------------------------
De wetenschap gaat in de kern over onderzoeken: het is een containerterm voor een aantal methodieken maar het is de twijfel (klopt dit, dat...) zelf, die onder methodieken vormgeven, wat 'de wetenschap' in al haar naaktheid is. Je mag als wetenschapper best de consensus zoals jij die begrijpt zijnde de waarheid verkondigen, maar jij bent de wetenschap niet; je verlaat juist de twijfel - de wetenschap - wanneer je de consensus als onbetwijfelbaar verkoopt.
Wat mij vnl opvalt aan deze opsomming is dat het stuk voor stuk reacties zijn welke iets zeggen over de mores betreffende de wetenschap terwijl de topictitel veronderstelt een discussie over de kern van filosofie te zijn. Dat zegt direkt iets over de misvatting dat deze twee disciplines nagenoeg onlosmakelijk met elkaar verbonden zou zijn al moet ik tegelijkertijd erkennen dat in de liefde voor het willen kennen wetenschap een belangrijke rol kan spelen mits deze op de juiste wijze wordt ingepast en verstaan.quote:
Voor de grap en wegens luiheid wat posts bijeen geraapt die bovenstaande aanraken:
Anders gezegd: de gekende beperkingen welke maken dat bevindingen tot wetenschap mogen worden gerekend moeten niet uit het oog verloren worden wanneer wij diezelfde bevindingen willen inbedden in de "kenbaarheid van het bestaan". Wat dat betreft schurkt filosofie veel meer tegen levensbeschouwing aan omdat het iets placht te zeggen over dat bestaan.
Nu wordt levensbeschouwing op haar beurt ook weer vaak gelijk geschakeld aan een religieuze overtuiging maar levensbeschouwing is, zoals filosofie veel breder is dan wetenschap alleen; op haar beurt veel breder dan de som der religies.
Kort gezegd..ik kan het niet eens zijn met de stelling van de topicstarter maar vind op zich de discussie over de grenzen en ethiek binnen de wetenschap niet onaardig om tot mij te nemen.
Ha, leuk. Leg uit, als je wilt.quote:
Dat zegt direkt iets over de misvatting dat deze twee disciplines nagenoeg onlosmakelijk met elkaar verbonden zou zijn
Beide disciplines hebben elkaar niet perse nodig. Filosofie kan prima zonder dat wat wij verstaan onder wetenschap of wat wij als wetenschappelijk bewezen verklaren maar ook wetenschap zou prima op zichzelf kunnen bestaan. Zo heel spannend was dat statement toch niet ?quote:
Ik begrijp wat je ermee zegt, maar het schreeuwt om een onderbouwing. Het staat volgens mij namelijk echt haaks op wat we onder wetenschap en onder filosofie verstaan. Ten eerste omdat wetenschappelijke methodes letterlijk filosofisch onderbouwd zijn, anders heet het simpelweg geen wetenschap. Andersom ligt het misschien iets minder direct, maar filosofie zonder verband met wetenschap...? Heb je misschien een voorbeeld dan?quote:
[..]
Beide disciplines hebben elkaar niet perse nodig. Filosofie kan prima zonder dat wat wij verstaan onder wetenschap of wat wij als wetenschappelijk bewezen verklaren maar ook wetenschap zou prima op zichzelf kunnen bestaan. Zo heel spannend was dat statement toch niet ?