F&L Filosofie & Levensbeschouwing
Een plek om te discussiëren over filosofische vragen, filosofen, religieuze vraagstukken of religie en levensbeschouwing in het algemeen.
Tijdens een discussie over dit subforum kwam men op het idee om een aantal topics, voor dummies, te openen om mensen op een leuke manier in aanraking te brengen met filosofie. Dit op een praktische en begrijpbare manier (zover mogelijk 
). Daarnaast las ik van meerdere users dat ze niet zo vaak in dit deel van het forum komen, omdat ze niet zoveel van het onderwerp afweten (ver van mijn bed/ivoren toren), maar ook dat dit subforum weinig filosofische topics heeft, en meestal meer richting religieuze topics neigt (niets mis mee opzich). Religie en filosofie zijn lange tijd (binnen de Westerse traditie) samen gegaan (en het Christendom heeft veel te danken aan Plato en Aristoteles, maar ook vele andere filosofen na hen, voor de filosofische onderbouwing van de Christelijke theologie). Echter, voor dat we specifieke topics gaan oppakken (en wees vrij om in dit topic onderwerpen te posten waarover je graag meer over zou willen weten), moeten we het stoffige imago van filosofie maar eens te lijf gaan en toegankelijker maken. Vandaar een topic over wat filosofie is.
Van alle termen die ik hier ga bespreken is filosofie wellicht nog het moeilijkste uit te leggen. De term komt uit het Grieks en kan men vertalen als liefde voor kennis/wijsheid, of, zoals Socrates in de Staat (Politeia, boek 6, 480a) zegt, dat filosofen liefhebbers van wijsheid zijn (specifiek van de waarheid en kennis). Een filosoof houdt zich met verschillende onderwerpen bezig, zoals met:
*Logica (redeneerkunst volgens formele regels)
*Epistemologie (filosofie van kennis, wat kan ik weten?)
*Esthetica (filosofie van kunst en ook schoonheid)
*Metafysica (ontologie, de filosofie over de realiteit, wat is realiteit?)
*Ethiek (Filosofie over de theorieën over wat goed en slecht is, juist of onjuist, en hoe dit toegepast kan worden als een model voor hoe men zich zou moeten gedragen)
Er zijn nog andere onderwerpen en subverdelingen, maar dit is een voor dummies, en we proberen het simpel te houden. Hierboven staan geen precieze definities en je kunt ze ook betwisten. Wellicht heb je dat net gedaan... TADAA!! Dat is dan je eerste stap in de filosofie. Je ziet dus dat methode (een vraag stellen, bijvoorbeeld), maar ook definities vaststellen (en wat voor een veronderstellingen we accepteren waarop deze definities zijn gebasseerd) allemaal onder filosofie vallen. Vaak overlappen onderwerpen ook: wat kan je weten over een voorwerp? Dat is niet alleen een epistemologische vraag, maar ook een ontologische aspect zul in jouw zoektocht tegen komen. Bestaat dat voorwerp überhaupt? Is het mijn verbeelding? Vele andere voorbeelden kan men hier geven. Wat belangrijk is om te weten is dat filosofie voor de Grieken niet alleen maar theoretisch was, maar een levenswijze waarin al deze onderwerpen samen het totale wereldbeeld van de Grieken vormden. Filosofie zoals dat nu aan de universiteit wordt gestudeerd is iets heel anders dan wat men ten tijde van Plato, en daarvoor deed. Om dit beter te begrijpen zal ik als laatste een stukje geschiedenis over filosofie bespreken. Ik focus hier op de Westerse traditie, omdat het anders een te grote onderneming wordt. Ook ga ik slechts heel algemeen door de geschiedenis heen en sla ook delen over. Meer interesse in bepaalde historische periodes kunnen later aan bod komen. Laat weten als je meer over een periode wilt weten.
De Griekse Filosofen
De Westerse traditie van filosofen begint bij de Grieken (inclusief koloniën). De Griekse filosofen kun je indelen tussen de Presocratische filosofen en de Griekse filosofen vanaf Socrates en Plato. De Presocratische filosofen noemt met ook wel natuurfilosofen. Zij braken met de traditie van Homerus en de mythologie. Ze begonnen zich meer ‘wetenschappelijk’ af te vragen hoe de wereld inelkaar zat. Zij begonnen met observaties en redeneren. Zij staan dus aan het prille begin van 'de' wetenschap, logica, muziek, en bijvoorbeeld bepaalde disciplines van wiskunde.
Verder waren er de Sofisten die voornamelijk gespecialiseerd waren in retoriek en vaak tegen betaling. Sofisten maakten vaak misbruik van hun logica en daardoor waren ze niet altijd geliefd. Ook Socrates werd ook van sofistiek beticht, en werd uiteindelijk gedwongen zelfmoord te plegen als vonnis. Plato, een vriend van Socrates, stichtte de eerste academie. Plato was een rationalist en zou via de Neoatonisten de Christelijke theologie sterk beïnvloeden. Zijn leerling, Aristoteles, brak op verschillende punten met zijn leraar en deze divisie is goed te zien in Rafaël's School van Athene. Plato wijst omhoog, Aristotle naar beneden.
Aristotle hield dat kennis vergaard werd via onze zintuigen en intellectuele activiteiten, maar Plato hield dat wij met alle kennis geboren werden, maar deze weer opnieuw moesten herinneren (een soort van ziel die steeds herboren wordt).
Middeleeuwse Filosofie
Een volgende grote stap in de geschiedenis van filosofie is het moment dat deze samengaat met theologie (scholastiek), uiteindelijk in de middelseeuwse universiteiten (Bologna). Middelseeuwse filosofie heeft verschillende belangrijke denkers, maar hier focus ik op de lijn van Plato en Aristoteles om dit verhaal vloeiend te houden. Een belangrijke denker uit de vroege Middeleeuwen was Augustinus van Hippo, die sterk beïnvloed was door de Neoplatonisten (Plontius en Porphyrius bijvoorbeeld). Augustinus moest aanvankelijk niets van Aristoteles' zijn leer weten, zo schreef hij in Belijdenissen (Confessiones) Hij schreef zelfs dat Aristoteles zeker niet Plato's gelijke was. Ook formuleerde Augustinus het eerste filosofisch argument voor de Schepping middels een filosofie over de aard van tijd. Echter, later in zijn leven keerde hij zich grotendeels tegen het Neoplantonisme. Zijn bijgewerkte Neoplatonisch geïnspireerde versie van kosmologie werd vervolgens de standaard voor het Christendom totdat Aristoteles’s zijn geschriften, middels de door Islamitische filosofen bewaarde teksten, werden herontdekt. Een denker die met dit deel van de Middeleeuwen geassocieerd wordt is Thomas van Aquino / Aquinas. Hij schreef hele lang teksten zoals de Summa Theologiae die meer geïnspireerd waren door Aristoteles’ werken. Een beroemd voorbeeld van Aquinas’ werk zijn de 5 bewijzen voor het bestaan van God. Deze zijn grotendeels gebaseerd op het werk van Aristoteles’ Fysica en Biologie. Echter, geen van deze bewijzen houden stand als je ze nader onder de loep neemt. Over het algemeen wordt het einde van deze periode door de werken van Bacon, Hobbes, en Descartes gemarkeerd.
Moderne Filosofie
René Descartes wordt wel eens gezien als de vader van de moderne filosofie. Hij is vooral bekend voor zijn stelling cogito, ergo sum, ik denk, dus ik besta/dus ik ben. Descartes twijfelde aan alles en stelde een rigoreuze aanpak voor filosofie voor waarbij hij absolute zekerheid zocht voor het uitdrukken en uitleggen van menselijke kennis, metafysica, maar ook hoe deze zich verhielden tot de fysieke, materiele wereld. Zijn aanpak leidde tot reeks van werken met als doel een onderzoek naar de structuur van het menselijke verstand door filosofen zoals Locke, Hume, en Kant. Het leidde ook tot twee botsende theoretische, filosofische stromingen namelijk: empirisme en rationalisme (hierover meer in het tweede deel). Immanuel Kant formuleerde een systematische analyse over de fundamentele principes van het mensenlijke verstand (in een soortgelijke aanpak als Aristoteles had gedaan voor de natuurlijke wereld). Hieruit kwam een geheel nieuwe stroming voort, die van het Duitse Idealisme die via Hegel op zijn beurt weer Marx inspireerde (en Marx de wereld veranderde). Op dit moment explodeerde dan ook de filosofie (en wetenschap) en culmineerde dit ook tot een grote vertakking waarbij de exacte wetenschappen zich afsplitste en andere disciplines gegrond werden (psychologie, sociologie, etc.). Ook de filosofie zelf splitste op. Dit is te veel om in deze introductie te bespreken. Hierover later ook meer (we houden het hier bij een beknopt overzicht van de geschiedenis).
Kort samengevat
We hebben kort aandacht besteed aan een mogelijke definitie van filosofie, en gekeken naar de verschillende onderwerpen binnen de filosofie. Zelfs het vaststellen van zo’n definitie is filosoferen. Filosofie houdt zich bezig met vragen over de aard van de werkelijk, de limieten van wat mensen kunnen weten, logisch redeneren, en wat de beste manier van leven en handelen is. We hebben gezien dat de Westerse filosofie in Griekeland is ontstaan en dat er dus een soort van discussie is die nu al meer dan 2500 jaar gaande is (gaat dat op FOK! ook gebeuren?). Cool hè?
In het tweede deel gaan ik verschillende filosofische methodes/stromingen bespreken. Een deel van deze methodes vinden hun oorsprong in het midden en aan het einde van de moderne tijd. In het tweede gedeelte zal ik ook nog bij het postmodernisme stilstaan.
[ Bericht 0% gewijzigd door laforest op 08-05-2022 21:50:19 ]
). Daarnaast las ik van meerdere users dat ze niet zo vaak in dit deel van het forum komen, omdat ze niet zoveel van het onderwerp afweten (ver van mijn bed/ivoren toren), maar ook dat dit subforum weinig filosofische topics heeft, en meestal meer richting religieuze topics neigt (niets mis mee opzich). Religie en filosofie zijn lange tijd (binnen de Westerse traditie) samen gegaan (en het Christendom heeft veel te danken aan Plato en Aristoteles, maar ook vele andere filosofen na hen, voor de filosofische onderbouwing van de Christelijke theologie). Echter, voor dat we specifieke topics gaan oppakken (en wees vrij om in dit topic onderwerpen te posten waarover je graag meer over zou willen weten), moeten we het stoffige imago van filosofie maar eens te lijf gaan en toegankelijker maken. Vandaar een topic over wat filosofie is.Van alle termen die ik hier ga bespreken is filosofie wellicht nog het moeilijkste uit te leggen. De term komt uit het Grieks en kan men vertalen als liefde voor kennis/wijsheid, of, zoals Socrates in de Staat (Politeia, boek 6, 480a) zegt, dat filosofen liefhebbers van wijsheid zijn (specifiek van de waarheid en kennis). Een filosoof houdt zich met verschillende onderwerpen bezig, zoals met:
*Logica (redeneerkunst volgens formele regels)
*Epistemologie (filosofie van kennis, wat kan ik weten?)
*Esthetica (filosofie van kunst en ook schoonheid)
*Metafysica (ontologie, de filosofie over de realiteit, wat is realiteit?)
*Ethiek (Filosofie over de theorieën over wat goed en slecht is, juist of onjuist, en hoe dit toegepast kan worden als een model voor hoe men zich zou moeten gedragen)
Er zijn nog andere onderwerpen en subverdelingen, maar dit is een voor dummies, en we proberen het simpel te houden. Hierboven staan geen precieze definities en je kunt ze ook betwisten. Wellicht heb je dat net gedaan... TADAA!! Dat is dan je eerste stap in de filosofie. Je ziet dus dat methode (een vraag stellen, bijvoorbeeld), maar ook definities vaststellen (en wat voor een veronderstellingen we accepteren waarop deze definities zijn gebasseerd) allemaal onder filosofie vallen. Vaak overlappen onderwerpen ook: wat kan je weten over een voorwerp? Dat is niet alleen een epistemologische vraag, maar ook een ontologische aspect zul in jouw zoektocht tegen komen. Bestaat dat voorwerp überhaupt? Is het mijn verbeelding? Vele andere voorbeelden kan men hier geven. Wat belangrijk is om te weten is dat filosofie voor de Grieken niet alleen maar theoretisch was, maar een levenswijze waarin al deze onderwerpen samen het totale wereldbeeld van de Grieken vormden. Filosofie zoals dat nu aan de universiteit wordt gestudeerd is iets heel anders dan wat men ten tijde van Plato, en daarvoor deed. Om dit beter te begrijpen zal ik als laatste een stukje geschiedenis over filosofie bespreken. Ik focus hier op de Westerse traditie, omdat het anders een te grote onderneming wordt. Ook ga ik slechts heel algemeen door de geschiedenis heen en sla ook delen over. Meer interesse in bepaalde historische periodes kunnen later aan bod komen. Laat weten als je meer over een periode wilt weten.
De Griekse Filosofen
De Westerse traditie van filosofen begint bij de Grieken (inclusief koloniën). De Griekse filosofen kun je indelen tussen de Presocratische filosofen en de Griekse filosofen vanaf Socrates en Plato. De Presocratische filosofen noemt met ook wel natuurfilosofen. Zij braken met de traditie van Homerus en de mythologie. Ze begonnen zich meer ‘wetenschappelijk’ af te vragen hoe de wereld inelkaar zat. Zij begonnen met observaties en redeneren. Zij staan dus aan het prille begin van 'de' wetenschap, logica, muziek, en bijvoorbeeld bepaalde disciplines van wiskunde.
Verder waren er de Sofisten die voornamelijk gespecialiseerd waren in retoriek en vaak tegen betaling. Sofisten maakten vaak misbruik van hun logica en daardoor waren ze niet altijd geliefd. Ook Socrates werd ook van sofistiek beticht, en werd uiteindelijk gedwongen zelfmoord te plegen als vonnis. Plato, een vriend van Socrates, stichtte de eerste academie. Plato was een rationalist en zou via de Neoatonisten de Christelijke theologie sterk beïnvloeden. Zijn leerling, Aristoteles, brak op verschillende punten met zijn leraar en deze divisie is goed te zien in Rafaël's School van Athene. Plato wijst omhoog, Aristotle naar beneden.
Aristotle hield dat kennis vergaard werd via onze zintuigen en intellectuele activiteiten, maar Plato hield dat wij met alle kennis geboren werden, maar deze weer opnieuw moesten herinneren (een soort van ziel die steeds herboren wordt).
Middeleeuwse Filosofie
Een volgende grote stap in de geschiedenis van filosofie is het moment dat deze samengaat met theologie (scholastiek), uiteindelijk in de middelseeuwse universiteiten (Bologna). Middelseeuwse filosofie heeft verschillende belangrijke denkers, maar hier focus ik op de lijn van Plato en Aristoteles om dit verhaal vloeiend te houden. Een belangrijke denker uit de vroege Middeleeuwen was Augustinus van Hippo, die sterk beïnvloed was door de Neoplatonisten (Plontius en Porphyrius bijvoorbeeld). Augustinus moest aanvankelijk niets van Aristoteles' zijn leer weten, zo schreef hij in Belijdenissen (Confessiones) Hij schreef zelfs dat Aristoteles zeker niet Plato's gelijke was. Ook formuleerde Augustinus het eerste filosofisch argument voor de Schepping middels een filosofie over de aard van tijd. Echter, later in zijn leven keerde hij zich grotendeels tegen het Neoplantonisme. Zijn bijgewerkte Neoplatonisch geïnspireerde versie van kosmologie werd vervolgens de standaard voor het Christendom totdat Aristoteles’s zijn geschriften, middels de door Islamitische filosofen bewaarde teksten, werden herontdekt. Een denker die met dit deel van de Middeleeuwen geassocieerd wordt is Thomas van Aquino / Aquinas. Hij schreef hele lang teksten zoals de Summa Theologiae die meer geïnspireerd waren door Aristoteles’ werken. Een beroemd voorbeeld van Aquinas’ werk zijn de 5 bewijzen voor het bestaan van God. Deze zijn grotendeels gebaseerd op het werk van Aristoteles’ Fysica en Biologie. Echter, geen van deze bewijzen houden stand als je ze nader onder de loep neemt. Over het algemeen wordt het einde van deze periode door de werken van Bacon, Hobbes, en Descartes gemarkeerd.
Moderne Filosofie
René Descartes wordt wel eens gezien als de vader van de moderne filosofie. Hij is vooral bekend voor zijn stelling cogito, ergo sum, ik denk, dus ik besta/dus ik ben. Descartes twijfelde aan alles en stelde een rigoreuze aanpak voor filosofie voor waarbij hij absolute zekerheid zocht voor het uitdrukken en uitleggen van menselijke kennis, metafysica, maar ook hoe deze zich verhielden tot de fysieke, materiele wereld. Zijn aanpak leidde tot reeks van werken met als doel een onderzoek naar de structuur van het menselijke verstand door filosofen zoals Locke, Hume, en Kant. Het leidde ook tot twee botsende theoretische, filosofische stromingen namelijk: empirisme en rationalisme (hierover meer in het tweede deel). Immanuel Kant formuleerde een systematische analyse over de fundamentele principes van het mensenlijke verstand (in een soortgelijke aanpak als Aristoteles had gedaan voor de natuurlijke wereld). Hieruit kwam een geheel nieuwe stroming voort, die van het Duitse Idealisme die via Hegel op zijn beurt weer Marx inspireerde (en Marx de wereld veranderde). Op dit moment explodeerde dan ook de filosofie (en wetenschap) en culmineerde dit ook tot een grote vertakking waarbij de exacte wetenschappen zich afsplitste en andere disciplines gegrond werden (psychologie, sociologie, etc.). Ook de filosofie zelf splitste op. Dit is te veel om in deze introductie te bespreken. Hierover later ook meer (we houden het hier bij een beknopt overzicht van de geschiedenis).
Kort samengevat
We hebben kort aandacht besteed aan een mogelijke definitie van filosofie, en gekeken naar de verschillende onderwerpen binnen de filosofie. Zelfs het vaststellen van zo’n definitie is filosoferen. Filosofie houdt zich bezig met vragen over de aard van de werkelijk, de limieten van wat mensen kunnen weten, logisch redeneren, en wat de beste manier van leven en handelen is. We hebben gezien dat de Westerse filosofie in Griekeland is ontstaan en dat er dus een soort van discussie is die nu al meer dan 2500 jaar gaande is (gaat dat op FOK! ook gebeuren?). Cool hè?
In het tweede deel gaan ik verschillende filosofische methodes/stromingen bespreken. Een deel van deze methodes vinden hun oorsprong in het midden en aan het einde van de moderne tijd. In het tweede gedeelte zal ik ook nog bij het postmodernisme stilstaan.
[ Bericht 0% gewijzigd door laforest op 08-05-2022 21:50:19 ]
Tvp. Dit lees ik vanavond even op mijn gemak
“And forget not that the earth delights to feel your bare feet and the winds long to play with your hair.”
Daar is een knop voor tegenwoordig, zodat topics niet vervuild worden met loze tvps.quote:
"We aren't people, we are text." - Japanman Sakyusan -
Filosofie is dood joh, geef het op.quote:Op zondag 8 mei 2022 14:26 schreef laforest het volgende:
Tijdens een discussie over dit subforum kwam men op het idee om een aantal topics, voor dummies, te openen om mensen op een leuke manier in aanraking te brengen met filosofie. Dit op een praktische en begrijpbare manier (zover mogelijk
Van alle termen die ik hier ga bespreken is filosofie wellicht nog het moeilijkste uit te leggen. De term komt uit het Grieks en kan men vertalen als liefde voor kennis/wijsheid, of, zoals Socrates in de Staat (Politeia, boek 6, 480a) zegt, dat filosofen liefhebbers van wijsheid zijn (specifiek van de waarheid en kennis). Een filosoof houdt zich met verschillende onderwerpen bezig, zoals met:
*Logica (redeneerkunst volgens formele regels)
*Epistemologie (filosofie van kennis, wat kan ik weten?)
*Esthetica (filosofie van kunst en ook schoonheid)
*Metafysica (ontologie, de filosofie over de realiteit, wat is realiteit?)
*Ethiek (Filosofie over de theorieën over wat goed en slecht is, juist of onjuist, en hoe dit toegepast kan worden als een model voor hoe men zich zou moeten gedragen)
Er zijn nog andere onderwerpen en subverdelingen, maar dit is een voor dummies, en we proberen het simpel te houden. Hierboven staan geen precieze definities en je kunt ze ook betwisten. Wellicht heb je dat net gedaan... TADAA!! Dat is dan je eerste stap in de filosofie. Je ziet dus dat methode (een vraag stellen, bijvoorbeeld), maar ook definities vaststellen (en wat voor een veronderstellingen we accepteren waarop deze definities zijn gebasseerd) allemaal onder filosofie vallen. Vaak overlappen onderwerpen ook: wat kan je weten over een voorwerp? Dat is niet alleen een epistemologische vraag, maar ook een ontologische aspect zul in jouw zoektocht tegen komen. Bestaat dat voorwerp überhaupt? Is het mijn verbeelding? Vele andere voorbeelden kan men hier geven. Wat belangrijk is om te weten is dat filosofie voor de Grieken niet alleen maar theoretisch was, maar een levenswijze waarin al deze onderwerpen samen het totale wereldbeeld van de Grieken vormden. Filosofie zoals dat nu aan de universiteit wordt gestudeerd is iets heel anders dan wat men ten tijde van Plato, en daarvoor deed. Om dit beter te begrijpen zal ik als laatste een stukje geschiedenis over filosofie bespreken. Ik focus hier op de Westerse traditie, omdat het anders een te grote onderneming wordt. Ook ga ik slechts heel algemeen door de geschiedenis heen en sla ook delen over. Meer interesse in bepaalde historische periodes kunnen later aan bod komen. Laat weten als je meer over een periode wilt weten.
De Griekse Filosofen
De Westerse traditie van filosofen begint bij de Grieken (inclusief koloniën). De Griekse filosofen kun je indelen tussen de Presocratische filosofen en de Griekse filosofen vanaf Socrates en Plato. De Presocratische filosofen noemt met ook wel natuurfilosofen. Zij braken met de traditie van Homerus en de mythologie. Ze begonnen zich meer ‘wetenschappelijk’ af te vragen hoe de wereld inelkaar zat. Zij begonnen met observaties en redeneren. Zij staan dus aan het prille begin van 'de' wetenschap, logica, muziek, en bijvoorbeeld bepaalde disciplines van wiskunde.
Verder waren er de Sofisten die voornamelijk gespecialiseerd waren in retoriek en vaak tegen betaling. Sofisten maakten vaak misbruik van hun logica en daardoor waren ze niet altijd geliefd. Ook Socrates werd ook van sofistiek beticht, en werd uiteindelijk gedwongen zelfmoord te plegen als vonnis. Plato, een vriend van Socrates, stichtte de eerste academie. Plato was een rationalist en zou via de Neoatonisten de Christelijke theologie sterk beïnvloeden. Zijn leerling, Aristoteles, brak op verschillende punten met zijn leraar en deze divisie is goed te zien in Rafaël's School van Athene. Plato wijst omhoog, Aristotle naar beneden.
Aristotle hield dat kennis vergaard werd via onze zintuigen en intellectuele activiteiten, maar Plato hield dat wij met alle kennis geboren werden, maar deze weer opnieuw moesten herinneren (een soort van ziel die steeds herboren wordt).
[ afbeelding ]
Middeleeuwse Filosofie
Een volgende grote stap in de geschiedenis van filosofie is het moment dat deze samengaat met theologie (scholastiek), uiteindelijk in de middelseeuwse universiteiten (Bologna). Middelseeuwse filosofie heeft verschillende belangrijke denkers, maar hier focus ik op de lijn van Plato en Aristoteles om dit verhaal vloeiend te houden. Een belangrijke denker uit de vroege Middeleeuwen was Augustinus van Hippo, die sterk beïnvloed was door de Neoplatonisten (Plontius en Porphyrius bijvoorbeeld). Augustinus moest aanvankelijk niets van Aristoteles' zijn leer weten, zo schreef hij in Belijdenissen (Confessiones) Hij schreef zelfs dat Aristoteles zeker niet Plato's gelijke was. Ook formuleerde Augustinus het eerste filosofisch argument voor de Schepping middels een filosofie over de aard van tijd. Echter, later in zijn leven keerde hij zich grotendeels tegen het Neoplantonisme. Zijn bijgewerkte Neoplatonisch geïnspireerde versie van kosmologie werd vervolges de standaard voor het Christendom totdat Aristoteles’s zijn geschriften, middels de door Islamitische filosofen bewaarde teksten, werden herontdekt. Een denker die met dit deel van de Middeleeuwen geassocieerd wordt is Thomas van Aquino / Aquinas. Hij schreef hele lang teksten zoals de Summa Theologiae die meer geïnspireerd waren door Aristoteles’ werken. Een beroemd voorbeeld van Aquinas’ werk zijn de 5 bewijzen voor het bestaan van God. Deze zijn grotendeels gebaseerd op het werk van Aristoteles’ Fysica en Biologie. Echter, geen van deze bewijzen houden stand als je ze nader onder de loep neemt. Over het algemeen wordt het einde van deze periode door de werken van Bacon, Hobbes, en Descartes gemarkeerd.
Moderne Filosofie
René Descartes wordt wel eens gezien als de vader van de moderne filosofie. Hij is vooral bekend voor zijn stelling cogito, ergo sum, ik denk, dus ik besta/dus ik ben. Descartes twijfelde aan alles en stelde een rigoreuze aanpak voor filosofie voor waarbij hij absolute zekerheid zocht voor het uitdrukken en uitleggen van menselijke kennis, metafysica, maar ook hoe deze zich verhielden tot de fysieke, materiele wereld. Zijn aanpak leidde tot reeks van werken met als doel een onderzoek naar de structuur van het menselijke verstand door filosofen zoals Locke, Hume, en Kant. Het leidde ook tot twee botsende theoretische, filosofische stromingen namelijk: empirisme en rationalisme (hierover meer in het tweede deel). Immanuel Kant formuleerde een systematische analyse over de fundamentele principes van het mensenlijke verstand (in een soortgelijke aanpak als Aristoteles had gedaan voor de natuurlijke wereld). Hieruit kwam een geheel nieuwe stroming voort, die van het Duitse Idealisme die via Hegel op zijn beurt weer Marx inspireerde (en Marx de wereld veranderde). Op dit moment explodeerde dan ook de filosofie (en wetenschap) en culmineerde dit ook tot een grote vertakking waarbij de exacte wetenschappen zich afsplitste en andere disciplines gegrond werden (psychologie, sociologie, etc.). Ook de filosofie zelf splitste op. Dit is te veel om in deze introductie te bespreken. Hierover later ook meer (we houden het hier bij een beknopt overzicht van geschiedenis).
Kort samengevat
We hebben kort aandacht besteed aan een mogelijke definitie van filosofie, en gekeken naar de verschillende onderwerpen binnen de filosofie. Zelfs het vaststellen van zo’n definitie is filosoferen. Filosofie houdt zich bezig met vragen over de aard van de werkelijk, de limieten van wat mensen kunnen weten, logisch redeneren, en wat de beste manier van leven en handelen is. We hebben gezien dat de Westerse filosofie in Griekeland is ontstaan en dat er dus een soort van discussie is die nu al meer dan 2500 jaar gaande is (gaat dat op FOK! ook gebeuren?). Cool hè?
In het tweede deel gaan ik verschillende filosofische methodes/stromingen bespreken. Een deel van deze methodes vinden hun oorsprong in het midden en aan het einde van de moderne tijd. In het tweede gedeelte zal ik ook nog bij het postmodernisme stilstaan.
"We aren't people, we are text." - Japanman Sakyusan -
Waarom denk jij dat?quote:
Hierboven schrijf ik over filosofie in het algemeen, en de geschiedenis in het bijzonder. Niets over de huidige stand van zaken.
Goede OP, tvp
Op maandag 15 mei 2023 18:39
Wellicht arrogant, maar ik weet 100% zeker dat ik meer weet van de Amerikaanse geschiedenis, vooral die van de Zuidelijke staten, dan alle fokkers bij elkaar. Durf ik mijn hand wel voor in het vuur te steken.
Wellicht arrogant, maar ik weet 100% zeker dat ik meer weet van de Amerikaanse geschiedenis, vooral die van de Zuidelijke staten, dan alle fokkers bij elkaar. Durf ik mijn hand wel voor in het vuur te steken.
TVP ouwe dibbes.
I think that it’s extraordinarily important that we in computer science keep fun in computing
For all who deny the struggle, the triumphant overcome
For all who deny the struggle, the triumphant overcome
Tweede inleidingstopic is in de maak. Daarna dan maar discussietopics openen. Een soort van digitaal dialoog in de geest van Socrates en Plato. I'm on it. 
[ Bericht 0% gewijzigd door laforest op 08-05-2022 18:36:54 ]
[ Bericht 0% gewijzigd door laforest op 08-05-2022 18:36:54 ]
Onomstotelijke (universele) kennis, that is. De ideeënleer van Plato blijft grappig en in zekere zin een van de eerste 'theories of everything'quote:
Aristotle hield dat kennis vergaard werd via onze zintuigen en intellectuele activiteiten, maar Plato hield dat wij met alle kennis geboren werden, maar deze weer opnieuw moesten herinneren (een soort van ziel die steeds herboren wordt).
“My soul is impatient with itself, as with a bothersome child; its restlessness keeps growing and is forever the same. Everything interests me, but nothing holds me.” ― Fernando Pessoa
Het is misschien ook wel leuk om het gedachte-experiment waarmee hij tot deze conclusie kwam toe te lichten. Als je aan de betrouwbaarheid van alles wat jouw zintuigen jou meegeven kan twijfelen blijft er als enige zekerheid over dat er iets bestaat wat kan twijfelen. Die 'iets' met andere woorden ben jij, de 'ik' waarvan je zeker kan zijn dat ie bestaat ómdat ie twijfelt, ergo: "Ik denk (twijfel), dus ik besta."quote:
René Descartes wordt wel eens gezien als de vader van de moderne filosofie. Hij is vooral bekend voor zijn stelling cogito, ergo sum, ik denk, dus ik besta/dus ik ben. Descartes twijfelde aan alles en stelde een rigoreuze aanpak voor filosofie voor waarbij hij absolute zekerheid zocht voor het uitdrukken en uitleggen van menselijke kennis, metafysica, maar ook hoe deze zich verhielden tot de fysieke, materiele wereld.
[ Bericht 1% gewijzigd door Akathisia op 08-05-2022 22:15:20 ]
“My soul is impatient with itself, as with a bothersome child; its restlessness keeps growing and is forever the same. Everything interests me, but nothing holds me.” ― Fernando Pessoa
Zal ik doen. Okay ik ga nu slapen.quote:Op zondag 8 mei 2022 22:09 schreef Complotwappie het volgende:
[..]
Het is misschien ook wel leuk om de het gedachte-experiment waarmee tot deze conclusie komt toe te lichten. Als je aan de betrouwbaarheid van alles wat jouw zintuigen jou meegeven kan twijfelen blijft er namelijk alleen maar over dat er iets bestaat wat kan twijfelen en die 'iets' ben jij, de 'ik' waarvan je zeker kan zijn dat ie bestaat ómdat ie twijfelt, ergo: "Ik denk (twijfel), dus ik besta."
Even volledig gelezen. Hulde voor je OP. Het zou nog iets minder jargon en wellicht wat meer praktijkvoorbeelden mogen hebben, maar ik vind dit wel leuk 
Wat bedoel je precies met hoe Plato dacht dat ieder mens alle kennis al bezat? Hoeverre dacht hij dat onze kennis al reikte? Aristotle zijn tabula rasa idee was ik al bekend mee ja
Wat bedoel je precies met hoe Plato dacht dat ieder mens alle kennis al bezat? Hoeverre dacht hij dat onze kennis al reikte? Aristotle zijn tabula rasa idee was ik al bekend mee ja
“And forget not that the earth delights to feel your bare feet and the winds long to play with your hair.”
Goed initiatief! Filosofie heeft me altijd wel getrokken, vooral als er een link naar hedendaagse kwesties te leggen is. Vanuit mijn achtergrond als arts kom ik vooral met logica en ethiek in aanraking, maar ik vind de andere onderwerpen (en de geschiedenis) ook interessant.
Heb de cogito altijd al een bizar slecht argument gevonden, en het prille begin van de verstening en abstrahering van het leven die tot ontploffing komt in Kant en die zich concreet uit in het nihilisme waar we tegenwoordig onder leven.quote:
[..]
Het is misschien ook wel leuk om het gedachte-experiment waarmee hij tot deze conclusie kwam toe te lichten. Als je aan de betrouwbaarheid van alles wat jouw zintuigen jou meegeven kan twijfelen blijft er als enige zekerheid over dat er iets bestaat wat kan twijfelen. Die 'iets' met andere woorden ben jij, de 'ik' waarvan je zeker kan zijn dat ie bestaat ómdat ie twijfelt, ergo: "Ik denk (twijfel), dus ik besta."
Wie zegt dat er een "ik" is dat "denkt", worden de gedachten niet toegespeeld in plaats van autonoom bedacht? Wat is denken überhaupt? Denk "ik" "over" iets na, en moet dat "over" dan geïnterpreteerd worden in ruimtelijke zin? Is er iemand tegen wie "ik" denk; en zo nee, waarom denk "ik" dan, als enige aanwezige in de denkruimte? Is denken "kijken" naar gedachten, naar woorden? Doen we dat met een soort onzichtbaar psychisch zintuig dat betrouwbaarder is dan de "normale" zintuigen? Wellicht het allerbelangrijkst: waar zijn we wanneer we nadenken (Hannah Arendt)?
Plotseling ontstaat er een (illusoir) lichaam-geest probleem, en vanuit daar weer een heel substratum van filosofosche non-problemen die waarheid reduceren tot "zekerheid". Volgens mij had Descartes last van zijn gehoor, want hij kon zijn eigen stem niet eens verstaan. Dat moet haast wel, wanneer je de zintuigen zo wantrouwt.
Tot zover het "rigoreuze" "fundament" van de moderne filosofie; drijfzand, afkomstig van een neurotische man die uit zijn raam keek en zich afvroeg of de mensen die hij zag niet robots waren zonder bewustzijn (zoals hij uiteindelijk wel concludeerde over dieren).
Zoals Nietzsche zegt (ik parafraseer): "De redenen waarom 'deze' wereld als ogenschijnlijk wordt bestempeld zijn juist hetgene wat haar realiteit aantoont. Ieder ander soort realiteit is onaantoonbaar".
[ Bericht 4% gewijzigd door CharlesKinbote op 09-05-2022 06:46:11 ]
Plato, via Socrates (in Meno en Phaedo, was notoir onduidelijke in zijn argumenten hierover. Het onderwerp werd met Aristoteles' verwerping van Plato's theorie van Vormen, en het idee dat je geen echte kennis kunt opdoen door de materiële wereld te onderzoeken, pas echt een item (en ontstaat de dichotomie pas). Plato claimt dat we niet met kennis geboren worden (zie Phaedo 76d), maar dat we ook niets nieuws leren (maar dat we geen kennis hebben van het feit dat we kennis hebben). Hier is de echte oorsprong van het geest/lichaam dualisme (niet met Descartes). Het lichamelijke aspect (lijf/hersenen) is in feite wel een tabula rasa, maar we bezitten toch alle kennis in onze immateriële en onsterfelijke ziel die zelf al bestond voor onze geboorte (de ziel vergeet dat het deze kennis heeft door de dramatische ervaring van de aardse geboorte). Een ziel is volgens Plato iets wat recyclebaar is, oneindig recyclebaar. Een ziel gaat steeds weer in een nieuw lichaam nadat het een lichaam via sterven heeft verlaten (eeuwige reïncarnatie) en heeft dus alles al gezien, is vaak geboren, kent ook het hiernamaals, en heeft dus niets meer te leren (omdat de ziel dus niet vernietigd wordt in het process van sterven). Daaruit concludeert Plato dat leren dus een vorm van herinneren en herinneringen ophalen is van hetgeen die ziel al wist maar vergeten was dat hij/zij dat al wist (zie Meno 81c/d).quote:
Even volledig gelezen. Hulde voor je OP. Het zou nog iets minder jargon en wellicht wat meer praktijkvoorbeelden mogen hebben, maar ik vind dit wel leuk
Wat bedoel je precies met hoe Plato dacht dat ieder mens alle kennis al bezat? Hoeverre dacht hij dat onze kennis al reikte? Aristotle zijn tabula rasa idee was ik al bekend mee ja
In aardse termen kun je het per analogie vergelijken met dingen die op school leert, en die je daarna nooit meer gebruikt nadat je het onderwijs verlaat. Je vergeet het, en als je dan later als ouder je kind probeert te helpen met huiswerk, dan lees je het, herinner je het weer van, oh ja dat wist ik eigenlijk al. Op dat moment heb herinner je kennis die je diep in je al had maar niet meer bewust van was. Het is geen 1 op 1 vergelijking, maar het gaat erom om het principe en proces te begrijpen.
[ Bericht 0% gewijzigd door laforest op 09-05-2022 08:12:40 ]
Dit is zeker het plan. Ik zat aan bio-ethische vraagstukken, toepassing op armoede en honger in de wereld, etc.quote:
Goed initiatief! Filosofie heeft me altijd wel getrokken, vooral als er een link naar hedendaagse kwesties te leggen is. Vanuit mijn achtergrond als arts kom ik vooral met logica en ethiek in aanraking, maar ik vind de andere onderwerpen (en de geschiedenis) ook interessant.
Ik bouw ondertussen ook een (hopelijk) leerzaam fundament voor terugvinden, raadplegen, en nieuwe users.
Descartes faalde in zijn argument. Echter, Descartes was (samen met Bacon) erg belangrijk. Descartes deed meer dan alleen dat argument formuleren. Ik volg je niet met je opmerking over Kant. Kant bestreed juist de dogmatische metafysica van Descartes, was het niet met hem eens over rationalisme (hij stelde meteen dat kennis altijd met de zintuigen begon, en schreef hij dat gedachten zonder zintuiglijke inhoud leeg waren). Dus die sneer naar Kant raakt Kant nog wal. Echter ook was hij het niet eens met empiristen.quote:Op maandag 9 mei 2022 06:26 schreef CharlesKinbote het volgende:
[..]
Heb de cogito altijd al een bizar slecht argument gevonden, en het prille begin van de verstening en abstrahering van het leven die tot ontploffing komt in Kant en die zich concreet uit in het nihilisme waar we tegenwoordig onder leven.
Wie zegt dat er een "ik" is dat "denkt", worden de gedachten niet toegespeeld in plaats van autonoom bedacht? Wat is denken überhaupt? Denk "ik" "over" iets na, en moet dat "over" dan geïnterpreteerd worden in ruimtelijke zin? Is er iemand tegen wie "ik" denk; en zo nee, waarom denk "ik" dan, als enige aanwezige in de denkruimte? Is denken "kijken" naar gedachten, naar woorden? Doen we dat met een soort onzichtbaar psychisch zintuig dat betrouwbaarder is dan de "normale" zintuigen? Wellicht het allerbelangrijkst: waar zijn we wanneer we nadenken (Hannah Arendt)?
Plotseling ontstaat er een (illusoir) lichaam-geest probleem, en vanuit daar weer een heel substratum van filosofosche non-problemen die waarheid reduceren tot "zekerheid". Volgens mij had Descartes last van zijn gehoor, want hij kon zijn eigen stem niet eens verstaan. Dat moet haast wel, wanneer je de zintuigen zo wantrouwt.
Tot zover het "rigoreuze" "fundament" van de moderne filosofie; drijfzand, afkomstig van een neurotische man die uit zijn raam keek en zich afvroeg of de mensen die hij zag niet robots waren zonder bewustzijn (zoals hij uiteindelijk wel concludeerde over dieren).
Zoals Nietzsche zegt (ik parafraseer): "De redenen waarom 'deze' wereld als ogenschijnlijk wordt bestempeld zijn juist hetgene wat haar realiteit aantoont. Ieder ander soort realiteit is onaantoonbaar".
[ Bericht 0% gewijzigd door laforest op 09-05-2022 11:48:00 ]
Denken is echt een vrijwillige en bewuste actie. Als je denkt dat het een automatisme is wat je overkomt dan komt dat omdat je te snel en te habitueel aan het denken bent. Hoe meer en hoe sneller je denkt hoe automatischer en onvrijwilliger het lijkt.
Overigens word je ook moe van denken. Het brein wordt namelijk ingezet en de elektrische signaaltjes slurpen energie. Dit kan de prevalentie van burnout in onze samenleving degelijk verklaren.
Overigens word je ook moe van denken. Het brein wordt namelijk ingezet en de elektrische signaaltjes slurpen energie. Dit kan de prevalentie van burnout in onze samenleving degelijk verklaren.
Die sneer naar Kant heeft te maken met het correlationisme en de correspondentiewaarheid die hij verdedigd, en de manier waarop hij, in navolging van Descartes, zijn eigen versie van de "ego-substantie" formuleert in de vorm van het transcendentaal subject en een heel gebied van de menselijke ervaring niet alleen uitsluit maar afwijst als niet van de orde van mogelijke ervaring. Representatie wordt de enige "redelijke" vorm van verhouden tot de werkelijkheid, met dank aan het "ding-an-sich", een van de stomste en meest giftige concepten uit de moderne filosofie.quote:Op maandag 9 mei 2022 10:07 schreef laforest het volgende:
[..]
Descartes faalde in zijn argument. Echter, Descartes was (samen met Bacon) erg belangrijk. Descartes deed meer dan alleen dat argument formuleren. Ik volg je niet met je opmerking over Kant. Kant bestreed juist de dogmatische metafysica van Descartes, was het niet met hem eens over rationalisme (hij stelde meteen dat kensen altijd met de zintuigen begon, en schreef hij dat gedachten zonder zintuiglijke inhoud leeg waren). Dus die sneer naar Kant raakt Kant nog wal. Echter ook was hij het niet eens met empiristen.
Om Descartes als dogmatisch af te zetten tegenover Kant vind ik gniffelwaardig. Kant's project is om de grenzen van mogelijke kennis te bepalen door alle faculteiten te onderwerpen aan de "Rede" als een soort rechter, waaronder de zintuigen. Hij is dus ook gewoon een rationalist; sterker nog, hij maakt die verschrikkelijke koppeling tussen moraal en rationaliteit canonisch, zegt dat mensen alleen vrij kunnen zijn door het gebruiken van de "Rede", en maakt er een sport van om ieder aspect van het bestaan te omsluiten met zijn spinnenwebben.
Kant had hier volledig gelijk in. Edit, laatste stuk neem ik terug - mea culpa.quote:
[..]
Die sneer naar Kant heeft te maken met het correlationisme en de correspondentiewaarheid die hij verdedigd, en de manier waarop hij, in navolging van Descartes, zijn eigen versie van de "ego-substantie" formuleert in de vorm van het transcendentaal subject en een heel gebied van de menselijke ervaring niet alleen uitsluit maar afwijst als niet van de orde van mogelijke ervaring. Representatie wordt de enige "redelijke" vorm van verhouden tot de werkelijkheid, met dank aan het "ding-an-sich", een van de stomste en meest giftige concepten uit de moderne filosofie.
Kant was geen rationalist, maar Kant was ook geen empirist. Zijn synthese van beide is transcendentaal Idealisme.
[ Bericht 3% gewijzigd door laforest op 09-05-2022 12:10:23 ]
Ik zal eerlijk bekennen dat ik zelden betere ideeën heb gevonden als het idee dat de enige toegang tot de wereld/werkelijkheid via representatie mogelijk is en het idee van 'ding-an-sich'.quote:
[..]
Die sneer naar Kant heeft te maken met het correlationisme en de correspondentiewaarheid die hij verdedigd, en de manier waarop hij, in navolging van Descartes, zijn eigen versie van de "ego-substantie" formuleert in de vorm van het transcendentaal subject en een heel gebied van de menselijke ervaring niet alleen uitsluit maar afwijst als niet van de orde van mogelijke ervaring. Representatie wordt de enige "redelijke" vorm van verhouden tot de werkelijkheid, met dank aan het "ding-an-sich", een van de stomste en meest giftige concepten uit de moderne filosofie.
Om Descartes als dogmatisch af te zetten tegenover Kant vind ik gniffelwaardig. Kant's project is om de grenzen van mogelijke kennis te bepalen door alle faculteiten te onderwerpen aan de "Rede" als een soort rechter, waaronder de zintuigen. Hij is dus ook gewoon een rationalist; sterker nog, hij maakt die verschrikkelijke koppeling tussen moraal en rationaliteit canonisch, zegt dat mensen alleen vrij kunnen zijn door het gebruiken van de "Rede", en maakt er een sport van om ieder aspect van het bestaan te omsluiten met zijn spinnenwebben.
Echter, ik ben het niet eens met Kant's ethiek. Die is inderdaad dogmatisch zoals beschreven in Grundlegung zur Metaphysik der Sitten. Echter, daar focust men te veel op. Kant's laatste woord over ethiek komt uit een heel ander werk Die Metaphysik der Sitten uit 1797. Dat is niet zo dogmatisch, eerder praktisch, toepasbaar, en introduceert hij ook een vorm van virtue ethics in zijn ethisch systeem.
Ik vind het vreemd dat we een discussie hebben waarin rationaliteit en ethiek gescheiden zijn, want dat zijn ze absoluut niet. De gedachte dat het toepassen van "de rede" inherent goed is is een ethische gedachte, het is een imperatief. Er zijn maar heel weinig filosofen geweest die het gelukt is zich daar van te ontworstelen.quote:
[..]
Ik zal eerlijk bekennen dat ik zelden betere ideeën heb gevonden als het idee dat de enige toegang tot de wereld/werkelijkheid via representatie mogelijk is en het idee van 'ding-an-sich'.
Echter, ik ben het niet eens met Kant's ethiek. Die is inderdaad dogmatisch zoals beschreven in Grundlegung zur Metaphysik der Sitten. Echter, daar focust men te veel op. Kant's laatste woord over ethiek komt uit een heel ander werk Die Metaphysik der Sitten uit 1797. Dat is niet zo dogmatisch, eerder praktisch, toepasbaar, en introduceert hij ook een vorm van virtue ethics in zijn ethisch systeem.
Ook geinig om te zien hoe het begrip "idee" een nieuwe betekenis heeft gekregen binnen de moderne filosofie. Het wordt opgevat als een soort abstracte entiteit die mensen met elkaar kunnen uitwisselen. Oorspronkelijk komt het van het Griekse werkwoord "idein", wat "zien" betekent.
|
|
