Meer sterfgevallen (oversterfte) verwacht

quote:

WAGENINGEN - Wat is het risico als mensen tegelijk blootstaan aan hitte, hoge pollenconcentraties en slechte luchtkwaliteit? "We verwachten dat hierdoor meer mensen dan normaal sterven", zegt de Wageningse bioloog Arnold van Vliet. Hij leidt een team dat dit onderzoekt.

Twee jaar geleden overleden er bijna 900 mensen meer dan normaal in juni. "Toen dat gebeurde, ik weet het nog goed, zag ik de pollenconcentratie oplopen en de temperatuur ging richting de hittealarm. Uiteindelijk is die niet uitgegaan en werd er geen extra actie ondernomen", weet bioloog Arnold van Vliet zich nog goed te herinneren. "Een paar weken later bleek dat er een hoge oversterfte was."

De oversterfte leidde tot een groot onderzoek van onder meer de universiteiten in Wageningen, Nijmegen, Amsterdam en Twente. Ook ziekenhuizen, de GGD en het RIVM doen mee.

Voor het eerst
"Het is een best uitdagend onderzoek, maar ook interessant om vanuit allerlei verschillende vakgebieden mensen bij elkaar te zetten. Bij pollen denken we vaak aan allergie en hooikoortsklachten. Er zijn ook aanwijzingen dat het hart- en vaatklachten kan versterken. Dat is natuurlijk een heel ander effect."

Volgens Van Vliet heeft Nederlands onderzoek in 2000 al aangetoond dat blootstelling aan pollen tot verhoogde sterfte kan leiden. Het is echter nooit verder uitgezocht, ook niet als er een gecombineerde blootstelling is. Voor het eerst brengen onderzoekers nu verschillende databestanden samen. Zo nemen de onderzoekers de ziekenhuisopnames, sterftecijfers, maar ook pollengegevens en de verkoopcijfers van medicijnen mee.

Serieus onderwerp
De onderzoekers willen weten of mensen sneller ziek worden of overlijden als ze tegelijk worden blootgesteld aan pollen, hitte en slechte luchtkwaliteit, vooral bij hoge ozonwaarden.

"We verwachten dat hierdoor meer mensen dan normaal sterven. Elk van die factoren op zichzelf kan een grote oversterfte als in 2023 niet verklaren. Europees gezien zijn er die zomer 43.000 mensen door hitte overleden. Het is dus een serieus onderwerp."

Ramen dicht of juist open?
Het team onderzoekt niet alleen de verklaring, maar ook hoe ermee omgegaan kan worden. "Vanuit het pollenperspectief zou je de ramen dicht moeten doen, want zo houd je de pollen buiten. Vanuit hitteperspectief zou je eerder de ramen vroeg op de dag opendoen. Welk advies gaan we geven? Dat is best lastig."

Die adviezen moeten er volgens Van Vliet zeker komen. "We staan eigenlijk nog maar aan het begin van de klimaatverandering. Dit jaar is bij uitstek een voorbeeld ervan. Dus daar moeten we ons op gaan voorbereiden en dit onderzoek helpt daarbij."

Het onderzoek loopt tot juli 2026. Later dit jaar verwachten de onderzoekers de eerste resultaten te publiceren.