quote:Zomertijd en wintertijd, waarom en sinds wanneer?
In de nacht van zaterdag 29 op zondag 30 oktober 2022 wordt de klok weer een uur achteruit gezet. Het is dan weer wintertijd. Hoe lang doen we dat al, de klok verzetten, en waarom eigenlijk?
In Nederland zijn winter- en zomertijd in 1977 ingevoerd. Voor die tijd had men het jaren zonder gedaan. In de zomer hoefde de klok niet vooruit en in de winter niet achteruit. Geen 'nacht van de nacht' en in de zomer geen 'gebroken nacht'.
Waarschijnlijk was de beroemde Amerikaanse geleerde Benjamin Franklin (1706-1790) de eerste die voorstelde eens serieus na te denken over hoe er effectief om kon worden gegaan met het daglicht. In 1784 schreef hij het satirische artikel "An Economical Project for Diminishing the Cost of Light". De geleerde schreef dat hij op een dag om zes uur ?s ochtends wakker geworden was, naar buiten had gekeken en gezien had dat de zon al op was. Bovendien constateerde hij dat de zon op dat vroege uur ook al licht gaf. Verspilling, meende Franklin, die stelde dat mensen ontzettend veel kaarsen en geld konden besparen als ze in de zomer een paar uur 'eerder' zouden leven. Zijn artikel was vooral humoristisch bedoeld. In de praktijk werd er niets mee gedaan.
William Willett en de Zomertijd
De eerste die met een echt serieus plan kwam voor zomer- en wintertijd was de Brit William Willett (1856-1915). In 1907 kwam hij met het plan om de klok in de lente op vier opeenvolgende zondagen steeds twintig minuten vooruit te zetten. Op zondagen in september zou de klok dan weer steeds twintig minuten teruggezet moeten worden.
Eerste Wereldoorlog
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de zomertijd door de Duitsers voor het eerst echt ingevoerd. De oorlog was duur en om kolen te besparen besloot Duitsland op 30 april om één uur voor middernacht de zomertijd in te voeren. Ook in de bezette delen van België en Frankrijk werd dit ingevoerd. Nederland volgde het voorbeeld een dag later. Engeland voerde de zomertijd drie weken nadien ook in.
Tijdens het interbellum was er geen zomer- of wintertijd. In de Tweede Wereldoorlog ging Nederland op bevel van de Duitsers van de Amsterdamse Tijd over op de Midden-Europese Tijd. De klok moest één uur en veertig minuten vooruit worden gezet zodat het in Nederland even laat zou zijn als in Duitsland. In 1946 werd de zomertijd afgeschaft. In 1977 werden zomer- en wintertijd echter alweer ingevoerd. Dit keer vanwege de oliecrisis. Door in de zomer langer gebruik te maken van het zonlicht, zou er energie bespaard worden.
quote:Waarom schaffen we de winter- en zomertijd niet af?
Er wordt al een aantal jaar flink gediscussieerd over het afschaffen van de winter- en zomertijd. Is het verzetten van de klok nuttig of eigenlijk vooral onhandig?
Elk voor- en najaar is het weer zover: de klok wordt verzet. 's Zomers gaat de tijd een uur vooruit, 's winters gaat de tijd een uur achteruit. Waarom is dat zo? En is het niet handiger om één tijd aan te houden?
We zitten eigenlijk in een verkeerde tijdzone
Vroeger gebruikten we de zon om te bepalen hoe laat het was. Als de zon op zijn hoogste punt was, was het 12 uur 's middags. Maar daardoor was het niet op elke plek in Nederland even laat. In Enschede was het bijvoorbeeld tien minuten eerder twaalf uur dan in Amsterdam. Daarom werd besloten voortaan nog maar één tijd aan te houden: de Amsterdamse tijd.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog namen we de tijd van het Duitse Rijk over. We zijn toen één tijdzone naar het oosten geschoven. Om twaalf uur stond de zon op het hoogste punt niet meer boven Amsterdam, maar boven Berlijn. Nadat de oorlog was afgelopen hebben we deze Midden-Europese tijd gehouden. En daarmee zitten we dus eigenlijk in de verkeerde tijdzone.
De zomertijd zou energie besparen
De zomertijd bestond toen nog niet, die werd pas in 1977 ingevoerd. De reden? Een oliecrisis die een paar jaar eerder was begonnen. Door de invoering van de zomertijd zou het langer licht zijn, en daarmee zou energie worden bespaard, was het idee. Je hoeft 's avonds immers minder vroeg de lampen aan te zetten. Ook was de zomertijd goed nieuws voor de recreatie-industrie. Door de zomertijd kun je bijvoorbeeld een uurtje langer golfen of op het terras zitten.
Maar het betekent wel dat we in de zomer nog een tijdzone naar het oosten schuiven. Als het twaalf uur is, staat de zon op het hoogste punt boven bijvoorbeeld Litouwen, Oekraïne en Griekenland.
Het verzetten van de klok heeft invloed op je gezondheid
Het is nooit bewezen dat het verzetten van de klok energie bespaart. Wat wel zeker is, is dat zelfs kleine, eenmalige verschuivingen in ons ritme gevolgen kunnen hebben voor onze gezondheid.
Zo'n 25 procent van de Nederlanders heeft hier last van. Na het ingaan van de zomertijd hebben veel mensen moeite met in slaap vallen. Dat houdt meestal zo'n vier weken aan, maar kan in enkele gevallen ook de hele zomer duren. Zo bouwen ze langzaam maar zeker een slaaptekort op. Daarnaast liet een studie van de University of Michigan (VS) zien dat op de maandag na de ingang van de zomertijd er bijna een kwart meer hartaanvallen worden gemeld.
Dat komt omdat onze biologische klok wordt verstoord. Je lichaam is als het ware een fijn afgestelde machine. Als het elke avond langer licht blijft, is onze biologische klok al bezig zich aan te passen. Maar door de klok een uur vooruit te zetten, wordt dat ritme plotseling in de war geschopt. Voortaan nog maar één tijd aanhouden is dan helemaal niet zo'n gek idee.
Kunnen we winter- en zomertijd beter afschaffen?
Maar voor welke tijd kunnen we dan beter kiezen? Winter- of zomertijd? Voor onze gezondheid lijkt die eerste optie beter. De wintertijd sluit meer aan op de tijdzone waarin wij ons bevinden. Daarnaast zou het, als we voor de zomertijd zouden gaan, 's winters pas rond tien uur 's ochtends licht worden. En opstaan in het pikkedonker, daar wordt niemand vrolijk van.
Maar er zijn ook nog andere opties. Chronobioloog Marijke Gordijn van de Rijksuniversiteit Groningen vindt dat we beter voor de Engelse tijd kunnen kiezen. Als je kijkt naar de stand van de zon, is dat namelijk ook onze oorspronkelijke tijdzone. Op die manier heb je een optimale hoeveelheid ochtendlicht voor ons bioritme. Helaas zullen we dan wel wat minder avonduurtjes van de zon kunnen genieten. Maar ook dat heeft zijn voordelen, we gaan er namelijk wel beter van slapen.
Ik heb slaapproblemen, dus ik ben toch wel redelijk goed op de hoogte van het effect van daglicht op je biologische klok, dat hoef jij me niet uit te leggen. Zoals ik net al zei heb ik bijna het hele jaar door daglicht als ik op de fiets spring, maar toch slaap ik slechter vanaf het moment dat wintertijd in gaat. Dat heeft ook alles te maken met hormonen. Bij een gebrek aan daglicht later op de dag komt de aanmaak van melatonine te vroeg op gang, en dat clasht met de hoeveelheid cortisol (dat bij avondmensen pas later op de dag piekt) met een verstoord dag/nachtritme als gevolg. Er is mij aangeraden om juist voor de vroege avond een daglichtlamp aan te schaffen, en wie ben ik om aan dat advies te twijfelen?quote:Op donderdag 27 oktober 2022 14:35 schreef Isdatzo het volgende:
[..]
De rest van die reactie gaat. net zoals praktisch al jouw andere reacties in dit topic, over IK IK IK. Overigens zijn avondmensen vooral gebaat bij meer licht in de ochtend, niet in de avond, maar ik ben benieuwd hoe je aan deze wijsheid komt.
Vind je het gek, als je zo laat op de dag leeft?quote:
En die hoeveelheid cortisol piekt later omdat het maatschappelijk leven achterloopt op de daglichtcyclus. Dus zo te lezen zou ook jij gebaat zijn bij het naar voren verschuiven van de klok.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 14:54 schreef Nattekat het volgende:
[..]
Ik heb slaapproblemen, dus ik ben toch wel redelijk goed op de hoogte van het effect van daglicht op je biologische klok, dat hoef jij me niet uit te leggen. Zoals ik net al zei heb ik bijna het hele jaar door daglicht als ik op de fiets spring, maar toch slaap ik slechter vanaf het moment dat wintertijd in gaat. Dat heeft ook alles te maken met hormonen. Bij een gebrek aan daglicht later op de dag komt de aanmaak van melatonine te vroeg op gang, en dat clasht met de hoeveelheid cortisol (dat bij avondmensen pas later op de dag piekt) met een verstoord dag/nachtritme als gevolg. Er is mij aangeraden om juist voor de vroege avond een daglichtlamp aan te schaffen, en wie ben ik om aan dat advies te twijfelen?
Kan heel goed dat het een rare keuze is, maar wie gaat ze tegenhouden als dat de wet is die ze aannemen?quote:Op donderdag 27 oktober 2022 14:44 schreef AchJa het volgende:
[..]
Wat in het geval van Duitsland raar zou zijn aangezien Berlijn met UTC+01 (wintertijd dus) de exact kloppende tijd zou hebben vwb geografische ligging/ 1200 zon op het hoogste punt.
Als je mensen laat kiezen dan beginnen ze doorgaans ná 9u, en niet vóór 9u.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:00 schreef Bargehassus het volgende:
09:00 meest populaire starttijd? Dat waag ik te betwijfelen. Ik werk nu 32 jaar (wel een beetje raar...) op kantoor en als je daar om 09:00 begint ben je echt een 'late" beginner. Bouw begint sowieso al vroeger, supermarkten ook.
Niemand. Net zo min dat wij verplicht zouden zijn om het Duitse voorbeeld te volgen natuurlijk.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:00 schreef Tocadisco het volgende:
Kan heel goed dat het een rare keuze is, maar wie gaat ze tegenhouden als dat de wet is die ze aannemen?
Ook dat waag ik te betwijfelen, maar ik heb er verder geen cijfers van.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:01 schreef Isdatzo het volgende:
[..]
Als je mensen laat kiezen dan beginnen ze doorgaans ná 9u, en niet vóór 9u.
Ik had de vraag ook in de lapo van het vorige deel gesteld:quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:00 schreef Bargehassus het volgende:
09:00 meest populaire starttijd? Dat waag ik te betwijfelen. Ik werk nu 32 jaar (wel een beetje raar...) op kantoor en als je daar om 09:00 begint ben je echt een 'late" beginner. Bouw begint sowieso al vroeger, supermarkten ook.
Ik ben op zoek geweest maar kan eigenlijk niks vinden over de verdeling starttijden van de beroepsbevolking...quote:Op donderdag 27 oktober 2022 14:25 schreef Nattekat het volgende:
9:00. De meest populaire starttijd van Nederland.
D66 zal er wel een kwartiertje bijsprokkelen.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:00 schreef Tocadisco het volgende:
[..]
Kan heel goed dat het een rare keuze is, maar wie gaat ze tegenhouden als dat de wet is die ze aannemen?
Cortisol wordt aangemaakt omdat je wakker wordt, het maakt je niet wakker (als in: van slaap naar ontwaken), dat is nog altijd onze grote vriend melatonine (of het gebrek eraan eerder). Als je een keer 's ochtends niet vooruit te branden bent, is dat omdat de productie gewoon niet op gang wil komen, en geen hoeveelheid daglicht in deze wereld kan daar wat aan veranderen. Daglicht houdt enkel de malatonineproductie in balans. Ik ben gebaat bij daglicht op het moment dat ik die gordijnen 's ochtends open doe, maar ook bij daglicht in de vroege avond om te voorkomen dat de melatonineproductie te vroeg op gang komt. Helaas gaan die twee dingen zo moeilijk samen in Nederland van november tot februari.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 14:59 schreef Isdatzo het volgende:
[..]
En die hoeveelheid cortisol piekt later omdat het maatschappelijk leven achterloopt op de daglichtcyclus. Dus zo te lezen zou ook jij gebaat zijn bij het naar voren verschuiven van de klok.
Hm. Spuit 11 dus.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:09 schreef AchJa het volgende:
[..]
Ik had de vraag ook in de lapo van het vorige deel gesteld:
[..]
Ik ben op zoek geweest maar kan eigenlijk niks vinden over de verdeling starttijden van de beroepsbevolking...
Qua kantoorwerk is het tegenwoordig een stuk dynamischer geworden, maar bijna overal waar ik zit wordt wel verwacht dat je om 9 uur aanwezig bent voor de daily (soort van Appel voor kantoortuinen ), doe je dat om 9.30 dan krijg je meestal gezeur van mensen die vroeg beginnen.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:09 schreef AchJa het volgende:
[..]
Ik had de vraag ook in de lapo van het vorige deel gesteld:
[..]
Ik ben op zoek geweest maar kan eigenlijk niks vinden over de verdeling starttijden van de beroepsbevolking...
Mijn kantoor is ook zo mooie. Alles is flexibel, begin wanneer je wil, maar bijna alle dagelijkse meetings zijn toch lekker om 9:00.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:12 schreef raptorix het volgende:
[..]
Qua kantoorwerk is het tegenwoordig een stuk dynamischer geworden, maar bijna overal waar ik zit wordt wel verwacht dat je om 9 uur aanwezig bent voor de daily (soort van Appel voor kantoortuinen ), doe je dat om 9.30 dan krijg je meestal gezeur van mensen die vroeg beginnen.
Doe je hem lekker vanuit huis, deed ik ook altijd, werkte dan van 6-10 thuis, en daarna even uitbollen op het kantoor.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:14 schreef Nattekat het volgende:
[..]
Mijn kantoor is ook zo mooie. Alles is flexibel, begin wanneer je wil, maar bijna alle dagelijkse meetings zijn toch lekker om 9:00.
Ik woon op steenworp afstand van kantoor, dus voor mij maakt het niet heel erg veel uit of ik thuis zit of daar.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:20 schreef raptorix het volgende:
[..]
Doe je hem lekker vanuit huis, deed ik ook altijd, werkte dan van 6-10 thuis, en daarna even uitbollen op het kantoor.
Nou wat is het probleem dan?quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:23 schreef Nattekat het volgende:
[..]
Ik woon op steenworp afstand van kantoor, dus voor mij maakt het niet heel erg veel uit of ik thuis zit of daar.
Waar zeg ik dat het een probleem is voor mij? Als ik een uur had moeten reizen had ik het wel keihard afgedwongen, maar nu zit ik precies goed. Als het helemaal aan mij lag, had ik gewoon nog een half uur extra slaap gekozen, maar ik heb nou niet echt problemen met om 9:00 present zijn.quote:
Dat hoeft inderdaad niet, maar aangezien andere grote lidstaten (Frankrijk en Italië) ook naar permanente zomertijd neigen en daar waarschijnlijk aardig wat buurlanden in mee kunnen trekken is het nog maar de vraag of ons eigen kleine eilandje in de EU zijn nou wel zo verstandig is.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:07 schreef AchJa het volgende:
[..]
Niemand. Net zo min dat wij verplicht zouden zijn om het Duitse voorbeeld te volgen natuurlijk.
Maar die 2 dagen jetlag danquote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:31 schreef Tocadisco het volgende:
[..]
Dat hoeft inderdaad niet, maar aangezien andere grote lidstaten (Frankrijk en Italië) ook naar permanente zomertijd neigen en daar waarschijnlijk aardig wat buurlanden in mee kunnen trekken is het nog maar de vraag of ons eigen kleine eilandje in de EU zijn nou wel zo verstandig is.
Of we laten het gewoon bij de status quo natuurlijk, lijkt nog wel de minst slechte optie gezien de enorme berg gezeik die de alternatieven opleveren.
Ik ook want dat het kantoortijden zijn geloof ik wel maar ongeveer een kwart van de beroepsbevolking heeft een kantoorbaan, 75% doet dus wat anders en zal ook niet om 0900 beginnen.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:12 schreef Bargehassus het volgende:
Hm. Spuit 11 dus.
Kan me ook niet heugen er ooit cijfers van gezien te hebben maar ik laat me graag verrassen door iemand.
Mijn tijden zijn 0745-1630... De flexers beginnen vaak een uur vroeger.quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:12 schreef raptorix het volgende:
Qua kantoorwerk is het tegenwoordig een stuk dynamischer geworden, maar bijna overal waar ik zit wordt wel verwacht dat je om 9 uur aanwezig bent voor de daily (soort van Appel voor kantoortuinen ), doe je dat om 9.30 dan krijg je meestal gezeur van mensen die vroeg beginnen.
Zonsopkomst in december globaal 0845 wintertijd... Dat zou met een permanente zomertijd 0945 zijn... Veel succes met je reizen bij daglicht voor 0900 dan...quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:29 schreef Nattekat het volgende:
Waar zeg ik dat het een probleem is voor mij? Als ik een uur had moeten reizen had ik het wel keihard afgedwongen, maar nu zit ik precies goed. Als het helemaal aan mij lag, had ik gewoon nog een half uur extra slaap gekozen, maar ik heb nou niet echt problemen met om 9:00 present zijn.
Heb ik niet al meer dan genoeg duidelijk gemaakt dat de status quo meer dan mijn voorkeur heeft?quote:Op donderdag 27 oktober 2022 15:43 schreef AchJa het volgende:
[..]
Zonsopkomst in december globaal 0845 wintertijd... Dat zou met een permanente zomertijd 0945 zijn... Veel succes met je reizen bij daglicht voor 0900 dan...
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |