Discussie barst los over toekomst beeld JP Coen in Hoorn: ’held’ of ’massamoordenaar’Het idee van GroenLinks in Hoorn om de discussie te heropenen over het standbeeld van VOC-gouverneur Jan Pieterszoon Coen op de Roode Steen, naar aanleiding van de wereldwijde acties tegen standbeelden van omstreden historische figuren, heeft in de stad al een stortvloed aan reacties opgeleverd. Die variëren grof gezegd van ’Blijf af van onze held en laat het beeld staan!’ tot ’Coen was een massamoordenaar en dat beeld moet per direct weg!’
De oogst van een rondje langs verschillende Facebookpagina’s levert een bonte verzameling van meningen op.
Marjolijn Stam-Nierop vindt dat het hier gaat om ’geschiedenis die bij Hoorn hoort, of iedereen het nou leuk vindt of niet. De geschiedenis kun je niet ongedaan maken door weghalen van standbeelden of veranderen van straatnamen’.
Edith van Walsum vindt ook dat we van het verleden, van de geschiedenis kunnen leren. ’Overal is onrecht in vele vormen. Laten wij het anders doen, beter. Zonder al die haat. Ook van kunst blijf je af. Anders moet je over de hele wereld vele kunstwerken in gruzelementen slaan’.
Lucienne Naber vindt daarentegen dat de geschiedenis met de goede en slechte kanten ook doorgegeven kan worden via educatie en andere middelen. ’Daarom vind ik dat dit heerschap en zijn bedenkelijke geschiedenis in het museum thuishoort en niet meer anno 2020 op het plein’.
Toelichting
Renata Gravendijk is tegen het verwijderen. ’Hij hoort nu eenmaal tot onze geschiedenis. Als man en als beeld. Op de sokkel is er nu toelichting geplaatst en dat is wat mij betreft voldoende. Het beeld verwijderen, daarmee verwijder je niet de geschiedenis maar verhul je die. Dit beeld vertelt nu het juiste verhaal.’
Marc van Dijk reageerde namens de DRP (De Realistische Partij), die met een zetel in de gemeenteraad zit: ’DRP zal ervoor strijden dat J.P. Coen, een van de prachtigste Rijksmonumenten binnen de Hoornse gemeentegrens, blijft staan waar het staat!’
Hij vindt dat GroenLinks buitenlandse problematiek naar Nederland wil ’importeren’, die hier ’in een heel ander perspectief dient te worden geplaatst’. Een poll die hij maakte op het Hoorns/Westfries discussieplatform op Facebook trok een overweldigende meerderheid voor ’Het moet blijven zoals het nu is’.
Rellen
Ook anderen betreuren dat GroenLinks de ’eeuwige discussie’ over Coen juist nu oprakelt. Benno Ellerbroek is bang voor de gevolgen. ’Waarom dit doen, in tijden waar demonstraties in rellen kunnen eindigen zo je stadje in het nieuws zetten, terwijl je een aantal jaren terug akkoord ging met de geplaatste tekst op de sokkel?’.
Robert Vinkenborg, voorman van gemeenteraadsfractie HOP, vindt dat het beeld van Coen moet blijven. Hij haalt oud-burgemeester Pierre Janssens aan, die in 2013 in het NHD liet optekenen dat het handelen van Coen moet worden gezien in het licht van begin zeventiende eeuw.
Het stichten van een handelsrijk, zoals Coen namens de VOC moest doen in de Oost, kost altijd bloed en tranen, schreef Janssens. ’De Nederlandse staat heeft met piraterij en pure machtspolitiek zijn positie lang moeten veiligstellen. Als je wil voorkomen dat iemand denkt dat dat sprookjes waren, moet je vooral het standbeeld van Coen op zijn centrale plaats laten staan’.
Vinkenborg vindt dat Coen ook veel vertelt over de negentiende eeuw, ’toen we kennelijk behoefte hadden aan dit soort helden en het beeld werd geplaatst’. Hij voorziet, als het beeld weggaat, een discussie over de monumenten van de West-Indische Compagnie in Hoorn: ’Dat waren de slavendrijvers. En daar ben ik niet trots op. Maar juist aan de hand van die monumenten kunnen we de geschiedenis vertellen’.
Glazen sokkel
Matthijs Wolff maakte in 2011 samen met Cees Franke een plan voor een glazen ’hufterproof’ constructie rond het monument. Die glazen sokkel zou in vier talen (waaronder Indonesisch) moeten worden voorzien van de beknopte geschiedenis en de evolutie van meningen hierover.
’JP Coen was geen held. JP Coen heeft voor Hoorn wel voor veel rijkdom gezorgd. Dat op zich is geen reden om iemand te vereren. Maar weet je, er is in Hoorn ook helemaal niemand meer die JP Coen eert of vereert. Het standbeeld is een cultuurhistorisch ding, dat een verhaal bij zich draagt dat verteld moet worden. Dat doe je het beste als-ie erbij is.’
Destijds ging de glazen sokkel niet door, omdat de gemeenteraad koos voor een bordje met tekst en een verwijzing via een QR-code naar een site met informatie over Coen. Wolff vindt het tijd om het plan voor de glasconstructie nogmaals serieus te bekijken. ’Kijk met een transparante blik vanuit het heden naar het verleden. Zodat we leren, in plaats van te polariseren en te pakken wat ons goeddunkt’.
Waar Cees Franke inmiddels vindt dat ’een controversiële figuur als Coen niet op ons mooiste plein in Hoorn thuishoort’, stelt Wolff dat ’het duidelijkste monument, dat de hele geschiedenis aan een ieder kan vertellen, juist niet naar een achteraf plekje moet worden verbannen’.
Foute gast
’JP weg ermee’, schrijft José Verdonk. ’Het is een eerbetoon aan een hele foute gast. Hoeft niet meer, hij heeft zijn tijd gehad. Zet het in de tuin van het museum, met een goede uitleg erbij. Ja, we danken de welvaart van Hoorn en omstreken eraan, maar dat doet niets af aan het feit dat het geen held was, maar een massamoordenaar’.
Peter de Greeuw Sr. vindt dat er iets moet gebeuren. ’Het is en blijft een moeilijk onderwerp. Hoe de uitslag ook zal zijn, er zijn altijd mensen die zich gekrenkt zullen voelen. (...) Dat de huidige weelde voor een deel te danken is aan mensen, pioniers, zoals JP Coen en Michiel de Ruyter, is niet te ontkennen. Maar om daar nu een standbeeld voor intact te houden? Als echt veel mensen daar moeite mee hebben, is het niet meer dan democratisch dat dit beeld verdwijnt. Persoonlijk ben ik niet tegen het handhaven van het beeld maar dan óf met uitgebreide, kritische, informatie over zijn goede en slechte daden óf een plek in, bijvoorbeeld, de museumtuin.’
Naomie Mamadeus vindt standbeelden geen objectieve manier om historie over te brengen, omdat die gemaakt zijn ter verering en dat bij Coen niet op zijn plaats is. ’JP staat symbool voor een bloederig slavenverleden en is daarmee een herinnering aan een vreselijke tijd’.
https://www.noordhollands(...)d-of-massamoordenaar