Was dit tegen de wens van het volk in? Een volgende verkiezing zal wel uitwijzen of de partijen die voor afschaffing hebben gepleit daar electoraal van op de blaren moeten zitten.quote:Op woensdag 23 januari 2019 19:53 schreef Papierversnipperaar het volgende:
[..]
Zoals met de dividendbelasting? De democratie deed daar niets tegen. Het was een sms-je van Unilever dat de zaak stopte.
Och, we zetten het in het verkiezingsprogramma van de volgende verkiezingen, maakt het uitquote:Op donderdag 24 januari 2019 22:03 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Was dit tegen de wens van het volk in? Een volgende verkiezing zal wel uitwijzen of de partijen die voor afschaffing hebben gepleit daar electoraal van op de blaren moeten zitten.
Maar als ik dus goed begrijp mag een politieke partij en/of coalitie alleen uitvoeren wat in het verkiezingsprogramma staat? Lastig voor onzinpartijen zoals de PVV, 50plus en SP die een broertje dood hebben aan het opstellen van een fatsoenlijk partijprogramma en liever niets willen laten doorrekenen.quote:Op donderdag 24 januari 2019 22:17 schreef Papierversnipperaar het volgende:
[..]
Och, we zetten het in het verkiezingsprogramma van de volgende verkiezingen, maakt het uit
Dus kiezers moeten blind stemmen volgens jou?quote:Op donderdag 24 januari 2019 22:20 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Maar als ik dus goed begrijp mag een politieke partij en/of coalitie alleen uitvoeren wat in het verkiezingsprogramma staat? Lastig voor onzinpartijen zoals de PVV, 50plus en SP die een broertje dood hebben aan het opstellen van een fatsoenlijk partijprogramma en liever niets willen laten doorrekenen.
Ze moeten op een partij stemmen (of niet, vrije keuze) waarvan ze denken dat zij beleid uitvoeren dat past bij hun wereldbeeld. En soms voelt een politieke partij zich genoodzaakt maatregelen te nemen die niet in het verkiezingsprogramma staan. Als de achterban het dan niet met ze eens is, stemmen ze een volgende keer op een ander.quote:Op donderdag 24 januari 2019 22:26 schreef Papierversnipperaar het volgende:
[..]
Dus kiezers moeten blind stemmen volgens jou?
Genoodzaakt? Gedwongen door Unilever, zeker?quote:Op donderdag 24 januari 2019 22:38 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Ze moeten op een partij stemmen (of niet, vrije keuze) waarvan ze denken dat zij beleid uitvoeren dat past bij hun wereldbeeld. En soms voelt een politieke partij zich genoodzaakt maatregelen te nemen die niet in het verkiezingsprogramma staan. Als de achterban het dan niet met ze eens is, stemmen ze een volgende keer op een ander.
Als een liberale democratie 'alleen negatieve rechten' inhoudt, dan heeft de democratie geen beslissingsbevoegdheid, want ieder individu heeft vetorecht. Alleen negatieve rechten conflicteert met democratie.quote:Op donderdag 24 januari 2019 22:00 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Met de assumptie dat in een liberale democratie er geen invloed bestaat.
Daar ben ik het mee oneens.
De politiek voert altijd een bepaalde politieke koers. Niet iedereen die links is, is overigens democratisch (dat is een feit). Mijn punt was, dat de neoliberalen het ook doen, al zeggen ze van niet, en verkopen ze het als rationeel, maar wat bedoelen ze daarmee? Een rationele orde opleggen, is heel wat anders dan wetenschap beoefenen. Het rationele marktmodel is een keurslijf. De samenleving erop inrichten, is social engineering. Maar alleen links heeft de naam.quote:[..]
Nu maak je weer een creatieve aanname, door te stellen dat liberalen de wereld willen beïnvloeden en onwetenschappelijk zijn. Goed voor jouw verhaal, maar dat is natuurlijk niet helemaal het geval. De sociaal-democraten kennen een aardig zwarte periode van maakbaarheidsdenken, waar de metafoor van de Franse tuin goed op van toepassing is. Het was een VVD-minister die rebelleerde tegen de Amsterdamse politiek en de schepping van de Bijlmermeer, doordat hij de Bijlmer niet aan Amsterdam wilde geven, met haar sociaal-democratische politiek en >90% sociale huurwoningen. De 'democraten' hadden al landjepik gespeeld en de poet verdeeld, nog voor er een woning was gebouwd. Het is niet zo dat een democraat altijd even democratisch bezig is: immers, je zegt zelf dat een kapitalist ook niet altijd in kapitalistische scheppingen wil leven.
Het probleem begint bij de globalisering van de economie en de EU. Daarmee verliest de nationale politiek zijn grip op het kapitalisme. Het is nu geen tandem meer.quote:[..]
Dat is niet waar, ik geef telkenmale aan dat democratie en kapitalisme een waardevolle tandem is. Ik benoem de spanning of de balans tussen consument en kiezer, maar jij ziet mijn balans (of beter: de 'neoliberale' realiteit) als doorgeslagen consumentsdenken en verminderde macht voor de kiezer. Terwijl de kiezer toch al meerdere mogelijkheden heeft gehad te zeggen: stop, tot hier en niet verder ben jij van mening dat het feit dat de VVD de grootste is in Nederland een gevolg is van marktpropaganda en niet van een bewuste keuze. Als je daadwerkelijk geloof hebt in de democratie, dan omarm je de democratie van vandaag.
Positieve vrijheid kan eveneens conflicteren met democratie.quote:Op donderdag 24 januari 2019 23:05 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Als een liberale democratie 'alleen negatieve rechten' inhoud, dan heeft de democratie geen beslissingsbevoegdheid, want ieder individu heeft vetorecht. Alleen negatieve rechten conflicteert met democratie.
Er zijn slechts kleine splinterbewegingen die alles in een rationeel marktmodel willen gieten. De libertarische partij, die het leger, de openbare orde en de infrastructuur wil privatiseren, gaat hier geen meerderheid halen. Wat wel een feit is, is dat er tegenwoordig meer 'markt' is dan het ideaalbeeld van veel sociaal-democraten. Voor veel neoliberalen zijn er te weinig markten. De rationele orde en het 'one size fits all' model is niet waar neoliberalen voor staan en ook niet waar Nederland heen gaat.quote:De politiek voert altijd een bepaalde politieke koers. Niet iedereen die links is, is overigens democratisch (dat is een feit). Mijn punt was, dat de neoliberalen het ook doen, al zeggen ze van niet, en verkopen ze het als rationeel, maar wat bedoelen ze daarmee? Een rationele orde opleggen, is heel wat anders dan wetenschap beoefenen. Het rationele marktmodel is een keurslijf. De samenleving erop inrichten, is social engineering. Maar alleen links heeft de naam.
De balans ligt iets dichter bij wat ik prettig vind en iets verder weg van wat jij ideaal acht.quote:Het probleem begint bij de globalisering van de economie en de EU. Daarmee verliest de nationale politiek zijn grip op het kapitalisme. Het is nu geen tandem meer.
Klopt.quote:Op donderdag 24 januari 2019 23:11 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Positieve vrijheid kan eveneens conflicteren met democratie.
Waar gaat Nederland dan heen?quote:[..]
Er zijn slechts kleine splinterbewegingen die alles in een rationeel marktmodel willen gieten. De libertarische partij, die het leger, de openbare orde en de infrastructuur wil privatiseren, gaat hier geen meerderheid halen. Wat wel een feit is, is dat er tegenwoordig meer 'markt' is dan het ideaalbeeld van veel sociaal-democraten. Voor veel neoliberalen zijn er te weinig markten. De rationele orde en het 'one size fits all' model is niet waar neoliberalen voor staan en ook niet waar Nederland heen gaat.
De vraag is of de democratie nog op de tandem zit. Een tandem kan prima doorfietsen, als de bijrijder ontbreekt.quote:[..]
De balans ligt iets dichter bij wat ik prettig vind en iets verder weg van wat jij ideaal acht.
De democratie zit nog aardig stevig op de tandem, maar misschien trapt 'ie niet op de rem zoals jij graag zou zien.
Ze pleiten tegen een beperking van de ruimte van de democratie. Niet de mogelijkheid.quote:Op donderdag 24 januari 2019 23:26 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Klopt.
Ik hoor op FOK! vaak mensen pleiten voor 'alleen negatieve vrijheden'. Dat is toch raar, dan pleiten ze tegen de mogelijkheid van een democratie.
Naar (nog steeds) een ruime verzorgingsstaat, een sterk democratisch land en marktwerking in bepaalde sectoren.quote:Waar gaat Nederland dan heen?
Ik denk van wel.quote:De vraag is of de democratie nog op de tandem zit. Een tandem kan prima doorfietsen, als de bijrijder ontbreekt.
Democratie geeft je invloed op de spelregels. Als mensen iets op hebben met hun eigen vrijheid, zullen ze niet snel kiezen voor een autoritair systeem. Daarom is democratie niet iets, dat je alleen kiest als je minder op hebt met individuele vrijheid.quote:Op vrijdag 25 januari 2019 10:41 schreef GSbrder het volgende:
Ze pleiten tegen een beperking van de ruimte van de democratie. Niet de mogelijkheid.
Als je meer waarde hecht aan het democratische principe en minder aan vrijheden, dan zul je waarschijnlijk liever andere verworvenheden offeren voor meer democratie. Net zoals jij pleit voor een beperking van het speelveld van het marktdenken.
Je doet alsof eenieder meer vrijheid ervaart onder democratie dan onder een systeem waar er (ook) rekening wordt gehouden met negatieve rechten. Dat is hetzelfde als stellen dat mensen die iets op hebben met hun eigen vrijheid, niet snel zullen kiezen voor iets antikapitalistisch, want onder het kapitalisme ben je baas over de vruchten van je arbeid en onder democratie geef je anderen (mogelijk) ruimte om de vruchten van jouw arbeid af te pakken.quote:Op vrijdag 25 januari 2019 17:29 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Democratie geeft je invloed op de spelregels. Als mensen iets op hebben met hun eigen vrijheid, zullen ze niet snel kiezen voor een autoritair systeem. Daarom is democratie niet iets, dat je alleen kiest als je minder op hebt met individuele vrijheid.
In een democratie zijn er ook negatieve rechten.quote:Op vrijdag 25 januari 2019 18:31 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Je doet alsof eenieder meer vrijheid ervaart onder democratie dan onder een systeem waar er (ook) rekening wordt gehouden met negatieve rechten.
In een kapitalistische arbeidsmarkt draagt een werknemer de beslissingsbevoegdheden over zijn eigen doen en laten over op iemand anders, bij het tekenen van een arbeidscontract .quote:Dat is hetzelfde als stellen dat mensen die iets op hebben met hun eigen vrijheid, niet snel zullen kiezen voor iets antikapitalistisch, want onder het kapitalisme ben je baas over de vruchten van je arbeid en onder democratie geef je anderen (mogelijk) ruimte om de vruchten van jouw arbeid af te pakken.
Dat zeg ik ook niet. Een democratie is ook in hoge mate een ideaal, net als een ideale vrije markt. Niet zomaar een realiteit, als je (zelf) daarvoor gekozen hebt.quote:Het is niet juist dat er geen enkel nadeel aan democratie kleeft en wel aan marktdenken.
We hebben ruim 30 jaar neoliberaal beleid en bijhorende propaganda achter de rug. Voor gevoel van balans was geen sprake.quote:Daarom is het dus zo'n gevoelige balans om te bewaken. Iemand met meer geldmacht dan stemmacht, zal voor de kapitalistische koers kiezen. Iemand met meer stemmacht dan geldmacht, zal vol op het democratische pad gaan. We doen in dit topic alsof de vrijheid van anderen alleen door geld wordt beknot, maar er zijn talloze voorbeelden van ambtenaren, vakbonden, politici en andere third-parties die invloed hebben op jouw en mijn bewegingsvrijheid. Misschien ben jij je meer bewust van de miljardairs en hoe zij de politiek naar hun hand zetten, maar ik zie in mijn dagelijks leven toch ook ngo's, activisten en ambtenaren pulken aan mijn vrijheden.
Die soms geofferd worden voor democratische behoeften.quote:Op vrijdag 25 januari 2019 19:03 schreef deelnemer het volgende:
[..]
In een democratie zijn er ook negatieve rechten.
In een kapitalistische arbeidsmarkt kan een werknemer ook zelfstandig worden, of het contract opzeggen als hij of zij voelt dat de persoonlijke negatieve vrijheden worden overtreden. Dat bestaat niet in een democratie.quote:In een kapitalistische arbeidsmarkt draagt een werknemer de beslissingsbevoegdheden over zijn eigen doen en laten over op iemand anders, bij het tekenen van een arbeidscontract.
Mooi, daarom moeten we een balans hebben. Jij begint steeds over de macht teruggeven aan democratische instanties en een open dialoog over de weg die we zijn opgegaan. Het zijn twee systemen die een zeker ideaal van inspraak en zelfbeschikking voorstaan, maar in de praktijk kan het soms zijn dat dit onvoldoende wordt gevoeld.quote:Dat zeg ik ook niet. Een democratie is ook in hoge mate een ideaal, net als een ideale vrije markt. Niet zomaar een realiteit, als je (zelf) daarvoor gekozen hebt.
Dat is jouw mening. Ik ben nog geen 30 jaar oud.quote:We hebben ruim 30 jaar neoliberaal beleid en bijhorende propaganda achter de rug. Voor gevoel van balans was geen sprake.
quote:Neoliberalisme overleeft ternauwernood kritische poëzieavond
Het neoliberalisme rilt nog na van de bijna fatale aanval die het te verduren kreeg van een kritische poëzieavond in een Amsterdams cultuurcentrum deze week. De ruim vier uur durende belegering van het zo gehate neoliberaal systeem begon woensdagavond met een inleiding van een van de organisatoren, die iedereen die een bijdrage leverde aan de avond vast bedankte.
De volgende slag was een verwoestende spoken word performance van een 19-jarige exchange student uit Londen die op geheel oorspronkelijke wijze en met soms-rijmend vers over haar eigen activisme het neoliberalisme op de knieën kreeg – figuratief gesproken.
Met name de zinnen “Het patriarchaat. Het patriar gaat” en “Ietsisme, neoliberalisme, anarchisme, kiss me” lieten het neoliberalisme kreunend in een hoek achter.
De daaropvolgende woeste, drie kwartier durende dans-improvisatie van een 32-jarige dichteres volgde een nieuwe strategie. De dichteres bevroeg met haar performance slechts een onderdeel van het systeem: de marktwerking. Door ‘marktwerking’ te isoleren en uit de context te halen kon er vervolgens korte metten mee worden gemaakt.
Bezoekers die na afloop van de avond nog even met elkaar doorkletsten constateerden in de kroeg om de hoek dat hoewel het neoliberalisme kennelijk nog niet helemaal verslagen was, zij er in ieder geval stevig over hadden nagedacht.
Bron: De Speld
Natuurlijk.quote:Op vrijdag 25 januari 2019 19:11 schreef GSbrder het volgende:
[..]
Die soms geofferd worden voor democratische behoeften.
Of ken je een democratisch systeem waar negatieve rechten nooit op gespannen voet met democratische behoeften staan?
De heerlijke vrijheid berust ook op kinderlijke naiviteit.quote:[..]
Mooi, daarom moeten we een balans hebben. Jij begint steeds over de macht teruggeven aan democratische instanties en een open dialoog over de weg die we zijn opgegaan. Het zijn twee systemen die een zeker ideaal van inspraak en zelfbeschikking voorstaan, maar in de praktijk kan het soms zijn dat dit onvoldoende wordt gevoeld.
Dat is jouw mening. Ik ben nog geen 30 jaar oud.
We leven ook al sinds 1848 in een parlementaire democratie.
Best een lang verhaal en hoewel ik best wil volgen dat jij als rugzaktoerist de vrijheid ervaart die ik onder het (voor jou: beklemmende) deken van het neoliberalisme nu ook in de wereld om me heen zie, is dat niet iets wat - in mijn ogen - alleen is weggelegd voor de miljardairs zoals DeVos. De ruimte je leven vorm te geven zoals jou het goeddunkt gaat verder dan vrij zijn van beperkingen van andere stervelingen zoals de noodzaak brood op de plank te brengen en een carrière te ronden. De vrijheid zit hem in zowel het grote gevoel van vrijheid (niets moet, alles mag, lang leve de lol) als het kleine gevoel van vrijheid (het is zaterdagmiddag, ik kan gaan en staan waar ik wil en ik ben de baas over m'n eigen agenda, ook al moet ik maandagochtend om 08:00 uur weer aan het werk en heb ik mijn rekeningen te betalen). Het contrast tussen jij op je wereldreis en DeVos die een ministerpost aanneemt is in mijn ogen niet zo groot als jij het schetst. Een wereldreis maken is een neoliberale vrijheid.quote:Op vrijdag 25 januari 2019 20:03 schreef deelnemer het volgende:
[..]
De heerlijke vrijheid berust ook op kinderlijke naiviteit.
Ik ken dat gevoel ook. Nooit heb ik dat sterker gevoeld dan als rugzaktoerist. Je hebt het benodigde geld al bij je. Als je niks boekt of vastlegt, dan kun je vrijwel permanent kiezen waar je zelf heen wilt, wanneer je weer vertrekt, waar je slaapt en wat je eet. Tegen betaling helpt iedereen mee.
Dat hoeft niet te betekenen, dat je het jezelf gemakkelijk maakt. Ik liet mij meer leiden door nieuwsgierigheid en avontuur. Er zijn mensen die geheel vrijwillig de Mount Everest beklimmen. Dat loopt niet altijd goed af. Maar toch is dat iemands eigen keuze.
Als je miljardair bent, kun je, zoals Betsy DeVos, minister van onderwijs worden. Maak je het jezelf dan gemakkelijk? Nee. Maar als je miljardair bent, is het altijd een eigen keuze. Je doet het niet uit noodzaak, voor inkomen of carriere, zoals het neoliberale marktmodel verondersteld. Er is geen noodzaak, er zijn alleen opties, kansen en uitdagingen. Ook als je wel belang hebt bij je inkomen, maar je zit in een goed spoor, kan het in hoge mate een eigen pad naar eigen keuze zijn (geweest).
Pas geconfronteerd met noodzaak, wordt het een ander verhaal. Zelfs al doe je precies hetzelfde werk (meer of minder gemakkelijk) is het gevoel van vrijheid voor degene, die er morgen mee op kan houden, niet gelijk aan degene die dat niet kan. Degene die eerst vervangend werk moet zien te vinden, als hij wil stoppen, moet wel iets kunnen met de eisen van een nieuwe werkgever en het moet een verbetering zijn (niet van de regen in de drup). Als dat lastig wordt, dan wordt het dwingend. Als het je schaadt, dan voelt dat zeker zo.
Objectief gezien, is het gevoel van vrijheid lastig te onderbouwen. De waarheid bestaat, omdat niet alles mogelijk is. De waarheid is maximaal, als de wereld deterministisch is. Want indien onder-gedetermineerd, dan is de waarheid een gatenkaas, en valt er weinig te onderbouwen. En indien over-gedetermineerd, dan is er overtolligheid. Als de waarheid maximaal is (in een deterministische wereld) word je of van binnenuit, of van buitenaf gedwongen. Wat is het verschil? Alleen dit: het voelt anders.
Het geld, dat ik op zak had als rugzaktoerist, is macht. Het betekent dat iedereen en alles mij ten dienste stond. Ik kon gaan en staan waar ik wilde. Men vervoerde mij van A naar B, bereide voor mij eten, of zette voor mij een bed klaar. Hoe groter je macht, hoe groter je gevoel van vrijheid.
Van binnenuit voelt beter, en dat heet: vrijheid (zelfexpressie, zelfbepalend). Wanneer is het verschil tussen binnen en buiten opgeheven? Als je dood bent.
Simone Weil gaat heel ver in haar exploratie van dit probleem (F&L / [CENTRAAL] Het grote F&L video topic #3). Ze komt tot de conclusie dat totale noodzaak (zwaartekracht) en totale vrijheid beide waar zijn, beide kunnen gewoon uit alledaagse handelingen bestaan, maar het (tweede) vereist een wonder (genade) om werkelijk te zien / doen (om het goede te zien / doen). Ze vindt het antwoord niet in een politiek systeem, maar buiten deze wereld(voorstelling). Daar ga ik niet zomaar in mee. Maar Simone begreep beide kanten van het probleem (vrijheid en noodzaak) van buitenaf (beschouwend) en van binnenuit (doorleefd). Ze deed van alles, ze was de eigenzinnigheid zelve, en concludeerde dat ze een slaaf was. Niet alle mensen kunnen dat volgen.
Verschillen in de keuze voor een politiek systeem, is daarom niet slechts een verschil in wensen en belangen, maar begint bij iemands (intuitieve) wereldbeeld, zijn ervaringen en inzichten. Liberalisme als ideaal, houdt geen rekening met noodzakelijkheid. Het wordt vooral gepredikt door mensen, voor wie deze minder knelt (in de vorm van materiële / sociale afhankelijkheid) gegeven de status quo. Hun angst is, dat de status quo wordt bedreigd.
Helemaal juist. Iedereen met twee hersencellen ziet dan ook het voortdurende gelieg, gedraai en veinzen van standpunten.quote:Op maandag 14 januari 2019 13:14 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Je zegt eerst:
[..]
Waaronder dus belastingheffing. En nu dus toch niet.
Neoliberalen willen alle verdienmodellen privatiseren. De overheid mag dat niet exploiteren, want dat is concurrentie vervalsing. Vervolgens mag de overheid deze verdienmodellen ook niet belasten. Dus net als PietVerdriet wil jij de overheid kapot maken door het van iedere mogelijke financiering uit te sluiten.
[..]
Positieve rechten zijn niet te organiseren onder een regime van marktfundamentalistische vrijhandel
Klopkoek had van jou het meeste last omdat je altijd draait. Zo systematisch, dat het er niet op lijkt dat je werkelijk een discussie wilt voeren. Je zaait opzettelijk verwarring en het eindig altijd met marktfundamentalisme.
PietVerdriet zoekt iets waarop hij je kan pakken, legt dat zo negatief mogelijk uit, en gaat dan in herhaling. Dit soort tactieken maken het publieke debat kapot. Jullie eruit zetten kan niet. PietVerdriet begint gelijk te gillen dat het censuur is.
Klopkoek is in deze topic-reeks meerdere malen aangevallen op het feit dat mensen in een uitkering geen recht van spreken hebben (Paper_Tiger, de ex-moderator Kaas-). Uiteindelijk hebben ze hem een permban gegeven omdat hij het emotioneel niet aan zou kunnen. Ik noem het terreur. En ja, allemaal binnen het kader van de vrijheid van meningsuiting.
Daarom is dat nepnieuw nu zo actueel. Iedereen is bezig de media te manipuleren. Het ontregelen ervan is een makkie (desinformatie). Ook hier is een belangrijke link met het neoliberalisme. Het is zo competitief en uit op eigenbelang dat deze vechtmodus normaal is geworden. Het is machtsspel en intimidatie die het neoliberalisme kenmerken. Het breekt ieder vertrouwen in de samenleving af.
quote:
quote:Na een jaar onderzoek naar de schuldenindustrie maakt Investico de rekening op over het lot van schuldenaren in Nederland. Armlastigen worden buiten de reguliere economie en zelfs buiten de rechtsstaat getrapt. Ze mogen verblijven buiten de stadsmuren. Recente Haagse initiatieven zullen aan deze ontwikkeling niets veranderen.
quote:Voor De Groene Amsterdammer onderzocht platform voor onderzoeksjournalistiek Investico samen met Nieuwsuur de ‘incasso-industrie’. We toonden hoe een heel stelsel van schuldkopers, gegevenshandelaren en zelfs een privaat bedrijf dat zich voordeed als rechter geld verdienen aan mensen zonder geld. We moesten constateren dat Nederlandse schuldenaren zowel uit de normale economie als uit de rechtsstaat zijn getrapt. Wie de rekening niet kan betalen moet bivakkeren buiten de stadsmuren, in een wildernis waar alles van b-kwaliteit is, waar je geen recht hebt op hulp, op privacy en zelfs niet op een eerlijk proces. Het in de laatste decennia ontstane schuldengetto is hardnekkig, een al dan niet onvoorzien gevolg van bewuste politieke keuzes en het resultaat van een diepgeworteld moralisme. Serieuze plannen om de schuldenaren terug uit de wildernis te halen heeft de overheid niet.
quote:Het is grote maatschappelijke en politieke winst dat iedereen schuldenproblematiek ‘urgent’ vindt, maar waar het de overheid aan ontbreekt is een heldere formulering van wat nou eigenlijk het structurele probleem is. Opmerkelijk genoeg wordt nergens in de lijst met maatregelen en onderzoeken een woord vuil gemaakt aan een van de belangrijkste oorzaken van schulden: mensen met schulden hebben simpelweg te weinig geld.
Dat die simpele ernst nog niet is doorgedrongen tot de regering bleek afgelopen september bij de presentatie van de miljoenennota: vanaf 1 januari gaat de btw omhoog en worden de energierekening en de zorgpremie duurder. Driemaal een knauw voor mensen met een laag inkomen. In 2019, een jaar waarin het kabinet naar eigen zeggen een scala van financiële meevallers kan uitdelen, blijkt dat uitkeringsgerechtigden er met 0,8 procent de helft minder op vooruitgaan dan de gemiddelde Nederlander. Een stuitend slecht resultaat. Zeker in het licht van de waarschuwingen van het Sociaal Cultureel Planbureau, dat twee jaar geleden al berekende dat ruim de helft van mensen met een laag inkomen geen financiële tegenvaller van meer dan driehonderd euro kan verwerken zonder zich in de schulden te steken.
quote:Die blik is niet enkel een technocratische, neoliberale laissez-faire-kijk op schulden, het is ten diepste een moreel standpunt. Schulden zijn immers al een heel stuk ouder dan de moderne markteconomie. En ook de drang tot het registreren en verbannen van schuldenaren is niets nieuws. In zijn boek Debt: The First 5000 Years vertelt antropoloog David Graeber hoe de pakhuizen van het oude Mesopotamië al vol lagen met kleitabletten waarop de schulden in spijkerschrift nauwkeurig werden bijgehouden. Ook de bekende Nederlandse term ‘kerfstok’ stamt nog uit een tijd waarin goed werd geregistreerd wie aan wie precies iets schuldig was.
Graeber laat zien dat ‘brede schuldenproblematiek’ een terugkerend historisch fenomeen is dat geregeld tot grote crises leidt. De armen in Babylon en omstreken hadden vaak geen andere keuze dan te gaan zwerven door de woestijn om aan hun schuldeiser te ontvluchten. Overigens pas nadat ze al jaren hun arbeid en hun dochters hadden weggegeven in een poging de rekening te vereffenen.
Achter de eeuwige wederkeer van schuldenproblemen schuilt volgens Graeber een diepe morele paradox, eentje die zelfs aan de wortel ligt van onze morele en theologische concepten. We leven namelijk met twee geboden: een dat stelt dat je geen schulden aan mag gaan, dat je eenieder moet betalen en geven wat haar of hem toekomt. En een ander gebod dat je verbiedt om te woekeren, om anderen tot schuldenaar te maken. Christelijke theologie, met haar nadruk op het idee dat we allemaal altijd al schuldig zijn en tekortschieten, waardoor we de plicht hebben om onze schuldenaren te vergeven, is een zoveelste uitwerking van die morele ‘schuldenparadox’.
quote:En de resultaten zijn er naar. Het Nibud berekende vorige week dat bijna een kwart miljoen Nederlandse huishoudens die in ernstige betalingsproblemen verkeren geen schuldhulp krijgen. Dit zijn mensen die de huur niet meer kunnen betalen en van wie bijvoorbeeld de stroom is afgesloten. De wsnp, de regeling ‘wettelijke schuldsanering natuurlijke personen’, biedt schuldenaren de mogelijkheid om uit het schuldengetto te stappen. Onder bewind gesteld door een rechter moeten ze gedurende drie jaar zo veel mogelijk schulden terugbetalen aan hun schuldeisers. De rest wordt kwijtgescholden en zo worden schuldenaren na afloop van de drie jaar weer opgenomen in de maatschappij, als gezonde consumenten.
Maar steeds minder mensen kunnen aanspraak maken op de regeling, doordat de regering sinds 2008 de toegang bewust heeft bemoeilijkt. In 2017 werden 8305 schuldsaneringen uitgesproken, 1495 minder dan in 2016. Ter vergelijking: in 2007, het jaar vóór de crisis, waren het er nog ruim 15.000.
Het afsnijden van de weg naar vergiffenis van schulden is vanuit het perspectief van een kleine en ‘gezonde’ overheidsbegroting niet te verdedigen. De wsnp wordt namelijk grotendeels door de schuldeisers betaald, in tegenstelling tot de schuldhulpverlening of een bewindvoerder, waarbij de overheid meestal opdraait voor de kosten. Maar daar gaat het deze regering niet om, schuldenaars moeten gestraft en verbannen, zélfs als dit de overheid meer geld kost. Niemand wil geloven dat schuldenaren hun leven kunnen beteren. De enige verklaring voor die irrationele houding is de diepgewortelde moraal van schuld en boete.
Omdat we schuldenaren zijn gaan zien als paria’s, die moreel gebrekkig zijn omdat ze stelen en hun deel weigeren te betalen, kunnen wij ons ook ontdoen van onze morele plichten jegens hen. Dit werkt zelfs door tot in de rechtsstaat. Daar zien we dat de overheid schuldenaren behandelt als tweederangs burgers, die minder aanspraak kunnen maken op rechten die ooit voor iedereen golden.
In 2017 verscheen het inzichtrijke boekje Rafels aan de rechtsstaat, geschreven door toen nog advocaat Ferdinand Grapperhaus, nu minister van Justitie en Veiligheid. ‘Zouden er echt geen rechtelozen in onze samenleving zijn?’ is de belangrijkste vraag voor Grapperhaus. Helaas, waarschijnlijk zijn ze er wel, moet hij constateren. We leven inmiddels in een ‘eigenbijdragesamenleving’, waarin mensen éérst moeten betalen voordat ze recht krijgen op wat vroeger grondrechten waren, zoals zorg, verzekeringen of een eerlijk proces. ‘Die eigen bijdrage drukt veel zwaarder op de lagere inkomens dan op de hogere – materieel en moreel.’
‘Was het niet Thorbecke die ervoor waarschuwde dat wanneer de kloof tussen arm en rijk te groot werd, wetgeving nog slechts de betekenis van ironie zou hebben?’
In het boek waarschuwt hij dat de geëiste eigen bijdragen ‘voor degenen die toch al in meer opzichten outsider zijn een ontmoedigende bevestiging van die positie’ vormen. Deze mensen krijgen het signaal dat ze zich in de samenleving ‘moeten inkopen’. De armen in Nederland hebben zo niet slechts een tekort aan geld, maar komen in een ‘gecumuleerde achterstand’ terecht.
quote:In Limburg en Amsterdam kijken de rechtbanken nu naar de onderliggende dossiers en tikken ze de incassobedrijven op de vingers. Een goed begin, maar ook nog een incidentele aanpak. Eigenlijk zou je, wanneer een professioneel incassobedrijf je voor de rechter sleept, direct aanspraak moeten kunnen maken op professionele verdediging.
Minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker (vvd) wil daar helemaal niet aan. Afgelopen september werd bekend dat het ministerie juist veel meer wil bezuinigen en de ‘vanzelfsprekende aanwezigheid’ van advocaten in het civiel en bestuursrecht volledig wil afschaffen. Dat zou de staat vierhonderd miljoen euro per jaar opleveren. Hoe mensen met een laag inkomen dan nog toegang houden tot het recht, daar wordt op het ministerie ‘nog mee geworsteld’, aldus de Nederlandse Orde van Advocaten die meepraat over de plannen. Men denkt aan een rol voor verzekeraars, zoals Achmea.
Deze maatregel verbant schuldenaren nog verder naar een inferieure, parallelle afdanksamenleving waar ze hun rechten moeten opgeven en zich moeten schikken naar de grillen van schuldkopers, datahandelaren en robotrechters. Eén schuldenrechter en veertig onsamenhangende plannen en maatregelen gaan daar in ieder geval geen einde aan maken.
Wat zou jouw oplossing zijn? Heel streng met kredietverstrekking?quote:Op zaterdag 26 januari 2019 21:56 schreef Klopkoek het volgende:
En wanneer is die 'moderne' schuldwetgeving opgetuigd en ingevoerd? Tijdens Paars II.
Minder krediet is minder vermogensongelijkheid, want de onderklasse heeft dan geen negatief vermogen.quote:Op zaterdag 26 januari 2019 22:27 schreef Pietverdriet het volgende:
[..]
Wat zou jouw oplossing zijn? Heel streng met kredietverstrekking?
Dat is in ieder geval een substantieel deel van de oplossing, ja.quote:Op zaterdag 26 januari 2019 22:27 schreef Pietverdriet het volgende:
[..]
Wat zou jouw oplossing zijn? Heel streng met kredietverstrekking?
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |