[CENTRAAL] Het Astronomie Topic #11

24-10-2018

Planeetwetenschappers denken na over ‘goedkope’ ruimtemissie naar Pluto en verder


Zo zou het reisschema van een toekomstige ruimtesonde naar Pluto eruit kunnen zien. (Southwest Research Institute)

Planeetwetenschappers van het Southwest Research Institute denken serieus na over een toekomstige onbemande ruimtemissie naar de Kuipergordel, waarbij de dwergplaneet Pluto als uitvalbasis dient. Een verkennende studie, waarvan de resultaten zijn gepresenteerd tijdens de 50ste bijeenkomst van de Division for Planetary Sciences van de American Astronomical Society die deze week wordt gehouden, laat zien dat de grote Plutomaan Charon daarbij een belangrijke rol kan spelen.

De Kuipergordel is een brede band van talrijke ijsachtige hemellichamen die even voorbij de omloopbaan van de planeet Neptunus begint. Normaal gesproken zou de verkenning van deze verre buitenwijk van ons zonnestelsel een kostbare aangelegenheid zijn.

Om de kosten te drukken kan een ruimtesonde worden uitgerust met een ionenmotor, vergelijkbaar met die van de onlangs gelanceerde Europees/Japanse ruimtemissie BepiColombo. Zo’n aandrijving kan weliswaar met weinig brandstof toe, maar is niet geschikt voor snelle koersveranderingen.

Om Pluto en zijn manen toch van alle kanten te kunnen onderzoeken, kan echter de zwaartekracht van Charon worden benut. Via scheervluchten langs deze maan zou de ruimtesonde het hele Pluto-stelsel kunnen verkennen. Na afloop van dat (jarenlange) onderzoek kan een laatste scheervlucht langs Charon de ruimtesonde uiteindelijk de Kuipergordel in slingeren. Met zijn eigen ionenmotor zou deze dan een aantal van de daar aanwezige ijsdwergen kunnen gaan verkennen.

De details van de ‘Pluto Orbiter-Kuiper Belt Explorer Mission zullen de komende maanden verder worden uitgewerkt. (EE)

(allesoversterrenkunde)

30-10-2018

Zonnesonde Parker verbreekt record: nooit eerder kwam een ruimtevaartuig zo dicht bij de zon


AP

e Parker-zonnesonde, in augustus gelanceerd vanop Cape Canaveral in het Amerikaanse Florida, is maandag tot op 42,73 miljoen kilometer van de zon gekomen. Nooit eerder kwam een ruimtevaartuig zo dicht bij het hemellichaam. Dat heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie Nasa gemeld.

Op 12 augustus werd de sonde gelanceerd. Sindsdien is hij op volle snelheid onderweg naar de zon. Parker heeft maandag de zon benadert tot op 42,73 miljoen kilometer: een record. Het vorige record was in handen van de Duits-Amerikaanse ruimtesonde Helios 2. Die kwam in 1976 tot op 43,43 miljoen kilometer van de zon.

Lees ook

NASA-zonnesonde die zaterdag ruimte in gaat, heeft Belgisch tintje
“De sonde werd 78 dagen geleden gelanceerd, en we zijn al dichter bij onze ster gekomen dan ooit tevoren”, zegt projectleider Andy Driesman. Intussen zet Parker zijn weg naar de zon verder: in 2024 moet de sonde zich op iets minder dan 7 miljoen kilometer van de zon bevinden.

1.217 graden Celsius
De sonde is ongeveer even groot als een auto. Het ruimtevaartuig kost 1,5 miljard dollar. Die kosten zijn deels te verklaren door het zeer dikke zonneschild: Parker zal te maken krijgen met de bijzonder hoge temperaturen binnen de corona, de atmosfeer rond de zon. Tijdens de missie, die zeven jaar duurt, zal de sonde 24 banen rond de zon afleggen en daar temperaturen tot 1.217 graden Celsius tegenkomen. Op topsnelheid bereikt de sonde snelheden tot 690.000 kilometer/uur.

Belgisch
De missie heeft ook een Belgisch kantje. Zo ontwikkelde het ruimtevaartcentrum van de universiteit van Luik een van de vier instrumenten aan boord, de WISPR of Wide-Field Imager For Solar Probe Plus. Het gaat om twee telescopen die opnames maken van de corona en de zonnewind.

Het ruimtevaartuig kost 1,5 miljard dollar. Die kosten zijn deels te verklaren door het zeer dikke zonneschild: Parker zal te maken krijgen met de bijzonder hoge temperaturen binnen de corona, de atmosfeer rond de zon.


AP Het ruimtevaartuig kost 1,5 miljard dollar. Die kosten zijn deels te verklaren door het zeer dikke zonneschild: Parker zal te maken krijgen met de bijzonder hoge temperaturen binnen de corona, de atmosfeer rond de zon.

(HLN)

14-11-2018

Europese ruimtemissies krijgen meer tijd


De Europese ‘astrometrische’ ruimtetelescoop Gaia. (ESA)

De wetenschappelijke-programmacommissie van ESA heeft goedkeuring verleend aan de verlenging van tien wetenschappelijke ruimtemissies waar het Europese ruimteagentschap bij betrokken is. De missies worden nu voortgezet tot uiterlijk 2022.

Vijf van de missies voert ESA zelfstandig uit. Het gaat daarbij om Cluster (onderzoek van de aardse magnetosfeer), Gaia (meet posities en bewegingen van een miljard sterren), INTEGRAL (detecteert gammastraling), Mars Express en XMM-Newton (onderzoekt röntgenobjecten).

De overige vijf worden uitgevoerd in samenwerking met andere ruimteagentschappen. Het betreft drie satellieten voor zonneonderzoek (Hinode, IRIS en SOHO), de Hubble-ruimtetelescoop en de ExoMars Trace Gas Orbiter. (EE)

(allesoversterrenkunde)

21-11-2018

India zoekt ideeën voor ruimtemissie naar Venus


Deze ultraviolet-opname van Venus is op 7 december 2015 gemaakt door de Japanse ruimtesonde Akatsuki. (JAXA)

Het Indiase ruimteagentschap ISRO wil in 2023 een ruimtesonde naar de planeet Venus sturen, en nodigt wetenschappers uit andere landen uit om voorstellen voor meeliftende instrumenten in te dienen. Een van de onderdelen van de missie is een metalen ballon die naar de wolkenrijke atmosfeer van de planeet afdaalt. De nog naamloze ruimtesonde zou 2500 kilogram gaan wegen en een nuttige lading van 100 kilogram kunnen meevoeren.

Venus is een moeilijk onderzoeksobject. Hoewel de planeet ongeveer net zo groot en zwaar is als de aarde, heeft zij zich heel anders ontwikkeld. Door een uit de hand gelopen broeikaseffect heeft zich een dichte atmosfeer van koolstofdioxide gevormd, die het planeetoppervlak aan het zicht onttrekt. En de luchtdruk en temperatuur op het oppervlak zijn dermate hoog dat landingsmodules het er zwaar te verduren hebben. Al met al is bijna de helft van de ruim veertig ruimtemissies naar Venus mislukt, en slechts een handjevol (Sovjet-Russische) landingsmodules heeft het planeetoppervlak ongeschonden weten te bereiken.

Dit heeft ertoe geleid dat Venus veel minder goed is verkend dan de andere buurplaneet van de aarde, Mars. Een nieuwe ruimtemissie naar de helse planeet zou dus zeer welkom zijn. Zelf heeft ISRO al twaalf instrumenten voor het nieuwe project geselecteerd, waaronder camera’s en instrumenten die de chemische samenstelling van de atmosfeer kunnen bepalen. Maar er is plek voor méér.

Tijdens een bijeenkomst die onlangs in Maryland (VS) is gehouden hebben enkele (voornamelijk) Amerikaanse instituten hun suggesties aangedragen. Eén daarvan is een radarinstrument dat door het dichte wolkendek van Venus heen ‘kijkt’ en het oppervlak nauwkeuriger in kaart kan brengen dan NASA’s Magellan-missie uit 1989.

De belangrijkste attractie zal echter ongetwijfeld de atmosferische ballon zijn. De eerste ideeën daarvoor werden enkele jaren geleden geopperd door de Franse astrofysicus Jacques Blamont, maar ISRO gaat dit experiment nu zelf ontwikkelen. De ballon zal worden uitgerust met tien kilogram aan instrumenten en 55 kilometer boven het Venusoppervlak zweven. (EE)

(allesoversterrenkunde)

22-11-2018

Weer een mysterieus flikkerende ster ontdekt

Zou hier dan een buitenaardse megastructuur omheen draaien? Onderzoekers zijn voorzichtig.

Astronomen hebben wederom een ster ontdekt die zich bijzonder opmerkelijk gedraagt. De helderheid van de ster neemt niet alleen zeer onregelmatig af, maar de afnames in helderheid verschillen ook sterk. Zo hebben onderzoekers de helderheid van de ster tot wel 80% zien afnemen. Hoe kan dat?

Kepler
Dat de helderheid van sterren zo af en toe afneemt, is niet heel gek. Sterker nog: dergelijke afnames in helderheid worden door sommige telescopen – zoals de recent uitgevallen Kepler-telescoop – gebruikt om planeten op te sporen. Als de helderheid van een ster regelmatig een klein beetje afneemt, kan dat er namelijk op wijzen dat er een planeet rond de ster cirkelt en daarbij zo af en toe tussen de telescoop en de moederster in komt te staan, waardoor de telescoop een fractie minder sterlicht opvangt.

KIC 8462852
In 2015 ontdekten onderzoekers echter een ster waarvan de helderheid enorm dipte (tot wel 20%) en waarbij die dipjes ook nog eens onregelmatig optraden. Het riep een bijzonder boeiende vraag op: wat kan ervoor zorgen dat de helderheid van deze ster (KIC 8462852, ook wel Tabby’s star genoemd) zo sterk en zo onregelmatig afneemt? De wildste theorieen kwamen bovendrijven: er zou een buitenaardse megastructuur rond de ster te vinden zijn. Ook zou het kunnen dat een enorme zwerm exokometen het licht zo af en toe tegenhoudt. Of misschien was het door een planetaire botsing een puinhoop geworden rond Tabby’s ster? Het mysterie sleepte zich jaren voort. Inmiddels zijn onderzoekers het er wel over eens dat een buitenaardse megastructuur kan worden uitgesloten en dat stofdeeltjes rond de ster waarschijnlijk de boosdoener zijn.

Nieuw mysterie
Daarmee werd het mysterie van Tabby’s ster begin dit jaar min of meer ter ruste gelegd. Maar veel rust is ons niet gegund. Want onderzoekers zijn nu dus opnieuw op een flikkerende ster gestuit. En dit exemplaar gedraagt zich nog extremer dan KIC 8462852. Het draait allemaal om de ster VVV-WIT-07 (waarbij WIT staat voor What Is This). Observaties van deze ster onthullen dat de helderheid onregelmatig afneemt. En in juli 2012 lijkt de helderheid zelfs tijdelijk met 80% te zijn afgenomen! Hoe is het mogelijk? Dat is inderdaad de grote vraag.

Ringensysteem?
In hun paper stellen onderzoekers dat de dipjes in helderheid die VVV-WIT-07 doormaakt eigenlijk niet te vergelijken zijn met die van Tabby’s ster. Ze doen veel sterker denken aan die van J1407, een ster die onze aandacht in 2012 trok en waarvan de helderheid soms wel 95% afneemt. Van J1407 wordt inmiddels aangenomen dat deze omringd wordt door een ster met een enorm ringenstelsel. Hetzelfde zou kunnen gelden voor VVV-WIT-07. Tegelijkertijd erkennen de onderzoekers dat ze op dit moment niet zeker weten of de waargenomen afnames in helderheid van VVV-WIT-07 een externe oorsprong kennen. Het zou ook kunnen dat VVV-WIT-07 een zogenoemde T Tauri-ster is. Dit zijn onregelmatig veranderlijke, piepjonge sterren. In andere woorden: als VVV-WIT-07 zo’n ster is, komen de afnames in helderheid voort uit processen in de ster zelf.

In dit stadium kunnen onderzoekers geen sluitende verklaring bieden voor de afnames in helderheid die VVV-WIT-07 vertoont. Over aliens wordt in het paper echter niet gerept. Het in beginsel al meest onwaarschijnlijke scenario dat ter verklaring van het vreemde gedrag van Tabby’s ster werd aangedragen, is de afgelopen jaren herhaaldelijk onderuit geschoffeld. En ook in het geval van VVV-WIT-07 zijn er te veel natuurlijke fenomenen te bedenken die de afnames in helderheid kunnen verklaren. Toekomstige waarnemingen zullen uitwijzen welke van die verklaringen klopt. En als geen enkele standhoudt? Dan kunnen we natuurlijk altijd nog eens naar dat buitenaardse megastructuur-scenario kijken.

(scientias.nl)

quote:

Op maandag 26 november 2018 05:14 schreef Geerd het volgende:
Ik zit weleens te denken he...stel nou dat ons melkwegstelsel op een onderwaterplant zit...die plant heeft 100den bladeren en vertakkingen...en ons melkwegstelsel zit misschien net op een nerf van een groeiende blad...(waardoor we nu dus ook niet verder kunnen kijken omdat het heelal waarschijnlijk sneller uitdijt dan de lichtsnelheid)...

En stel nou dat "onze plant" in maar een kleine vijver staat.... dat er nog velen sloten zeeen kanalen vol zitten met nog meer miljarden en miljarden levens....zoals bacteriën ons niet kunnen zien, kunnen wij de rest niet zien

Leuke analogie

10-12-2018

Ook Voyager 2 verlaat zonnestelsel


De Amerikaanse ruimtesonde Voyager 2. (NASA/JPL)

De Amerikaanse ruimtesonde Voyager 2 heeft op 5 november het zonnestelsel verlaten. Dat is vandaag bekendgemaakt op een bijeenkomst van de American Geophysical Union in Washington, D.C. Voyager 2 werd in 1977 gelanceerd en vloog op korte afstand langs de reuzenplaneten Jupiter (1979), Saturnus (1981), Uranus (1986) en Neptunus (1989). Momenteel bevindt hij zich op ruim 18 miljard kilometer afstand van de aarde; een radiosignaal heeft er 16,5 uur voor nodig om die afstand af te leggen.

Het Plasma Science Experiment aan boord van Voyager 2 registreerde op 5 november een plotseling afname in de snelheid van de zonnewind - de stroom van elektrisch geladen deeltjes die afkomstig is van de zon. De zonnewind creëert een 'magnetische bel' in de interstellaire ruimte. Die zogeheten heliosfeer wordt begrensd door de heliopauze - het gebied waar de zonnewind tot stilstand komt door de (extreem geringe) 'tegenwind' van het ijle gas tussen de sterren. Ook enkele andere meetinstrumenten lieten zien dat Voyager 2 de heliosfeer op 5 november heeft verlaten. Voyager 1, die ook in 1977 werd gelanceerd en alleen Jupiter en Saturnus 'aandeed', passeerde de heliopauze al in 2012 en is het verst verwijderde door mensen gemaakte object in het heelal.

Het zal nog enkele tienduizenden jaren duren voordat de Voyagers in de buurt van een andere ster arriveren. Voor het geval ze ooit worden opgepikt door een buitenaardse beschaving hebben ze een beeldplaat aan boord met geluiden en foto's van de aarde. (GS)

(allesoversterrenkunde)

14-12-2018

Prachtige beelden van ster die zijn metgezel besteelt

De zeer gedetailleerde foto’s zijn gemaakt door een nieuw instrument van ESO’s Very Large Telescope.

Onderzoekers hebben met het nieuwe subsysteem SPHERE (zie kader) van ESO’s Very Large Telescope een wel heel onstuimig duo gespot. Zo blijkt de kleinste van de twee in een gestaag tempo materiaal van zijn stervende metgezel te ontfutselen. De beelden hiervan zijn met SHPERE in uitzonderlijke goede kwaliteit vastgelegd.

Meer over SPHERE
Het instrument SPHERE dat onderdeel uitmaakt van de Very Large Telescope, heeft een bijzonder doel; zo gaat het instrument jagen op exoplaneten. SPHERE is uitgerust met geavanceerde instrumenten, zoals de Zurich IMaging POLarimeter (ZIMPOL), zodat het apparaat in staat is om exoplaneten rechtstreeks in beeld te brengen. Echter gaan de taken van SPHERE verder dan alleen zoeken naar exoplaneten. Zo kan het instrument ook ingezet worden om allerlei andere hemelobjecten te bestuderen, zoals bijvoorbeeld fascinerende dubbelsterren.


Op deze afbeelding is de baldadige relatie binnen de dubbelster R Aquarii te zien. op de foto zijn ook de jets van materie te onderscheiden die vanuit het stellaire duo worden weggeschoten. Afbeelding: ESO/Schmid et al.

Dubbelster
Op de foto schittert de dubbelster R Aquarii, een van de dichtstbijzijnde symbiotische dubbelsterren. Zo ligt het tweetal op ‘slechts’ 650 lichtjaar van de aarde vandaan; een naaste buur naar kosmische maatstaven. Normaal gesproken kunnen dubbelsterren prima met elkaar uit de voeten. Maar dit koppel heeft een wat ontregelde relatie.

Rode reus
De grootste van de twee sterren is een rode reus, en is een zogenaamde Mira-veranderlijke. Dit betekent dat deze sterren tegen het einde van hun leven beginnen te pulseren. Vervolgens worden ze duizend keer zo helder als onze zon. Hun buitenste lagen zwellen als het ware op, om uiteindelijk in de grote leegte te verdwijnen.

Spektakel
Hoewel de doodstrijd van de rode reus al een spektakel op zich is, maakt de kleine witte dwergster het allemaal nog iets onheilspellender. De witte dwerg is een stuk kleiner, compacter en veel heter dan de rode reus. En deze ster onttrekt materie aan de buitenste lagen van zijn metgezel. Op de foto is ook te zien hoe ‘jets’ van stellair materiaal dat door de rode reus wordt uitgestoten, aan de dubbelster ontsnappen.

Als de witte dwerg voldoende materiaal heeft verzameld, ontstaat er een zogeheten thermonucleaire nova-explosie. Dit is een immense gebeurtenis, waarbij er een enorme hoeveelheid materie de ruimte in wordt geblazen. In de nevel rondom R Aquarii zijn dan ook nog restanten van eerdere nova-explosies te onderscheiden.

(Scientias.nl)

29-12-2018

2019 komt eraan en dit worden de hoogtepunten in de ruimtevaart

Zowel ruimtevaartorganisaties als -bedrijven hebben grote plannen voor 2019!

1. Scheervlucht langs Ultima Thule
Je bent misschien nog maar net bekomen van al die oliebollen op oudejaarsavond en de eerste – en één van de spannendste – ruimtemissies eist je aandacht al op. Op 1 januari scheert ruimtesonde New Horizons rakelings langs Kuipergordelobject Ultima Thule. Het gebeurt allemaal om 6.33 uur (Nederlandse tijd). Of de scheervlucht volgens plan is gegaan, weten we naar verwachting tegen het eind van de middag. Het plan is om New Horizons op 3500 kilometer afstand langs Ultima Thule te laten scheren. Het betekent dat de afstand tussen de sonde en Ultima Thule veel kleiner is dan de afstand tussen de sonde en Pluto (waar New Horizons in 2015 op zo’n 12.550 kilometer afstand langs schoot). De missie levert naar verwachting dan ook spectaculaire foto’s op. Meer weten over de missie en wat onderzoekers dankzij de scheervlucht te weten hopen te komen? Lees dan eens het interview met Simon Portegies Zwart, die terugkijkend op de spectaculaire scheervlucht langs Pluto niet gek opkijkt als ook de naderende scheervlucht langs Ultima Thule resulteert in ontdekkingen waar we ons nu nog geen voorstelling van kunnen maken. “Als je tijdens een scheervlucht langs het eerste en beste Kuipergordelobject (Pluto, red.) al zoveel verrassingen tegenkomt, wat zullen we in dit gebied dan nog meer voor fantastisch mooie dingen gaan zien?”


Een artistieke impressie van New Horizons en Ultima Thule. Het Kuipergordelobject werd in 2014 ontdekt en bevindt zich zo’n 1,6 miljard kilometer voorbij Pluto. Afbeelding: NASA / JHUAPL / SwRI.

2. Ruimtebedrijven gaan astronauten lanceren
Op 17 januari richten de spotlights zich op SpaceX. Het ruimtevaartbedrijf lanceert dan de Crew Dragon: een ruimtevaartuig dat geschikt is voor personenvervoer. Het ruimtevaartuig zal – onbemand – naar het ISS vliegen, aanmeren en een paar weken met het ISS rond de aarde cirkelen alvorens weer terug te keren richting het aardoppervlak. De demonstratiemissie is natuurlijk een opmaat naar meer. Uiteindelijk hoopt SpaceX in juni 2019 voor het eerst een bemande Crew Dragon naar het ISS te laten vliegen. Een mijlpaal. Het zou namelijk voor het eerst zijn dat een ruimtevaartbedrijf astronauten naar het ISS brengt. Bovendien kunnen er dan voor het eerst in acht jaar tijd weer astronauten vanaf Amerikaanse bodem gelanceerd worden. Sinds de spaceshuttle in 2011 met pensioen ging, is NASA voor het lanceren van astronauten namelijk afhankelijk van de Russische Sojoez-capsule. In 2019 moet daar verandering in komen. Naast SpaceX zal ook Boeing komend jaar astronauten gaan lanceren. De eerste onbemande testvlucht van de Boeing CST-100 Starliner zal – zoals het er nu naar uitziet – in maart 2019 plaatsvinden, waarna – als alles volgens plan gaat – in augustus 2019 een bemande Boeing CST-100 Starliner gelanceerd wordt.


De Israelische maanlander die in februari gelanceerd moet worden. Hier is te zien hoe een tijdcapsule in de lander wordt geplaatst. Afbeelding: SpaceIL.

3. Naar de maan!
Ook onze natuurlijke satelliet blijft in 2019 trekken. Op 4 januari zet de Chang’e 4-lander van de Chinezen (die reeds gelanceerd is) voet in de Von Kármán-krater. Het is voor het eerst dat er een lander voet zet op de achterzijde van de maan. Maar er gaat nog veel meer gebeuren op het maanoppervlak. Zo zal eind januari de Chandrayaan 2-missie van start gaan. Deze missie van de Indiase ruimtevaartorganisatie bestaat uit een orbiter, lander en rover. De lander en rover moeten nabij de zuidpool van de maan neerkomen. Maar de Indiërs zijn niet de enigen die in 2019 naar de maan gaan. Ook non-gouvernementele ruimteorganisaties staan te springen om de maan te verkennen. Zoals het er nu naar uitziet, is de Israëlische oud-Lunar X Prize-deelnemer SpaceIL de eerste die het ook daadwerkelijk gaat lukken. De organisatie hoopt in februari 2019 een lander op de maan te zetten. In de zomer volgt ook een Duitse oud-deelnemer aan de Google Lunar XPrize: PTScientists. De non-gouvernmentele organisatie zal twee maanrovers naar de landingsplek van Apollo 17 sturen en hoopt dat de rovers erin slagen om NASA’s Lunar Roving Vehicle (een soort maanauto die tijdens de Apollo 17-missie is gebruikt) op te sporen en te fotograferen. Ergens in het vierde kwartaal wil ook het ruimtebedrijf Moon Express de maan op gaan zoeken en een lander op het maanoppervlak zetten. In december doet China er nog een schepje bovenop met de Chang’e 5-missie. Tijdens deze missie zullen op de maan wat stof en gesteente verzameld en terug naar de aarde gebracht worden.


CHEOPS wordt in een baan rond de aarde geplaatst. Afbeelding: ESA / ATG medialab.

4. Exoplaneten-onderzoek
In het najaar wordt ook CHEOPS gelanceerd. De satelliet moet meer inzicht geven in exoplaneten die rond vrij heldere sterren cirkelen en een massa hebben die tussen de massa van de aarde en de massa van Neptunus in zit. Naar verwachting resulteert de missie in nauwkeurige metingen van de straal van planeten en kan er uiteindelijk ook meer gezegd worden over de dichtheid en dus de samenstelling van de planeten. “De CHEOPS-missie is een mijlpaal in het onderzoek naar exoplaneten in de nabijheid van ons zonnestelsel,” aldus astrofysicus Christopher Broeg, projectmanager en verbonden aan de universiteit van Bern. “Het brengt ons dichter bij ons doel om op een dag een planeet te ontdekken die dezelfde eigenschappen heeft als de aarde en mogelijk net zo goed in staat is om leven te herbergen.”


Ryugu. Afbeelding: JAXA, University of Tokyo, Kochi University, Rikkyo University, Nagoya University, Chiba Institute of Technology, Meiji University, University of Aizu, AIST.

5. Afscheid van Ryugu
In december zal Hayabusa2 de planetoīde Ryugu verlaten en koers zetten naar een oude bekende: de aarde. De sonde moet hier – nog te verzamelen materiaal van Ryugu – afleveren. Naar verwachting komt de sonde eind 2020 op onze planeet aan.
6. En nog veel meer
Daarnaast staan er natuurlijk weer diverse bemande en onbemande vluchten naar het ISS op het programma en zullen er talloze satellieten in een baan rond de aarde worden geplaatst ten behoeve van navigatie, communicatie en/of onderzoek. En dan zijn er natuurlijk ook nog de lopende ruimtemissies. Denk aan de Parker Solar Probe die in 2019 nķg dichter bij de zon in de buurt zal komen. Of Juno die nog altijd rond Jupiter cirkelt. Maar ook OSIRIS REx is een missie om in de gaten te houden. De sonde arriveerde onlangs bij planetoīde Bennu en doet komend jaar uitgebreid onderzoek naar de planetoīde. Het is allemaal voorbereidend werk voor 2020: het jaar waarin de sonde materiaal van Bennu zal halen en opslaan om het vervolgens in 2023 weer af te leveren op aarde. Ook mogen we onder meer reikhalzend uitzien naar de ingebruikname van Marslander InSight en nieuwe resultaten van planetenjager TESS.

Je ziet het: voor 2019 staat er genoeg op de planning. En natuurlijk hopen we je ook regelmatig te verrassen met ontdekkingen die niemand zag aankomen. Stay tuned!

(scientias.nl)

03-01-2019

Chinese lander zet voet op de achterzijde van de maan

En stuurt de eerste close-upfoto’s van het oppervlak naar de aarde.

De Chang’e 4-lander is heelhuids op de maan geland. De lander zette – zoals gepland – voet in de Von Kármán-krater die zich in het Zuidpool-Aitken-bekken bevindt.

Achterzijde van de maan
Het is een primeur. Hoewel er al verschillende missies naar het oppervlak van de maan zijn ondernomen, is er nog nooit een missie geweest die de achterzijde van de maan als eindbestemming had. Een missie op de achterzijde van de maan wordt onder meer bemoeilijkt door het feit dat de maan directe communicatie vanaf de aarde met de lander of rover ter plaatse in de weg zit. De Chinezen hebben dat opgelost door een satelliet te lanceren die communicatie tussen de Chang’e 4-lander en de aarde mogelijk maakt.

Foto’s
Kort na de landing op de achterzijde van de maan maakte de lander al de eerste close-upfoto’s van het oppervlak. Hieronder zie je een mooi voorbeeld daarvan.


Afbeelding: CNSA.

Onderzoek
De Chang’e 4-lander is uitgerust met verschillende instrumenten die hopelijk meer inzicht kunnen geven in de vroege geschiedenis en het ontstaan van de maan. Ook lieten de Chinezen eerder weten biologisch onderzoek te willen doen op de maan. Zo zou zich aan boord van de lander een mini-biosfeer bevinden waarin op de maan onder meer aardappelzaadjes tot ontkieming zouden moeten komen.

Ook leent de achterzijde van de maan – doordat men hier niet gehinderd wordt door radiosignalen afkomstig van de aarde – zich uitstekend voor onderzoek naar andere objecten in en buiten ons zonnestelsel. Onder meer de satelliet die communicatie tussen de lander en de aarde mogelijk maakt, speelt hierin een cruciale rol. Aan boord van deze satelliet bevindt zich de Netherlands Chinese Low-Frequence Explorer: een radio-antenne die op zoek moet gaan naar zwakke radiosignalen uit het vroege heelal.

(scientias.nl)

09-02-2019

“Ditmaal gaan we om te blijven”: NASA wil terug naar maan en er permanente aanwezigheid uitbouwen



Vijftig jaar nadat Neil Armstrong er als eerste mens voet zette, heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA nieuwe, ambitieuze plannen bekendgemaakt om weer een mens op de maan te krijgen. Grote baas Jim Bridenstine wil er zelfs een permanente menselijke aanwezigheid uitbouwen.

Bridenstine maakte de ambitieuze plannen bekend in een opiniestuk op nieuwssite OZY. Hij zegt daarin dat hij van president Donald Trump en het Amerikaanse Congres een mandaat kreeg, en roept “de beste en slimste koppen van de Amerikaanse industrie” op om te helpen bij het ontwerpen en ontwikkelen van maanlanders”.

Jim Bridenstine
✔
@:JimBridenstine
Exciting @Nasa news! We're calling on the best and brightest of American industry to help design and develop human lunar landers. It's time to usher in the next chapter of human exploration. Read my op-ed on @oZy: https://www.ozy.com/opini(...)oon-and-beyond/92573 …

“Als een levenslange fan van NASA ben ik verheugd opnieuw te mogen praten over de landing van mensen op de maan”, aldus Bridenstine. “Dat betekent niet dat we hetzelfde gaan doen als wat we 50 jaar geleden al deden. We gaan naar de maan met innovatieve technologieën en systemen, om meer locaties op het oppervlak te onderzoeken dan we ooit voor mogelijk hielden”, legt de NASA-baas uit.

Meer dan twee derde van de Amerikanen waren nog niet geboren toen de zes succesvolle maanlandingen plaatsvonden, inclusief mezelf

NASA-baas Jim Bridenstine
“Meer dan twee derde van de Amerikanen waren nog niet geboren toen de zes succesvolle maanlandingen plaatsvonden, inclusief mezelf. Velen moesten erover lezen in geschiedenisboeken of verhalen horen van oudere familieleden. In tegenstelling tot de Apollo-missies gaan we ditmaal om te blijven”, aldus Bridenstine nog.

Volgens Bridenstine kan de uitbouw van de plannen volgende week al van start gaan, wanneer partners uit de industrie worden uitgenodigd op het hoofdkwartier van NASA. Bridenstine zegt ook dat de NASA al contracten heeft met negen verschillende bedrijven om vracht naar de maan te brengen.

Laatste landing in 1972
Na Neil Armstrong en Buzz Aldrin, die op 20 juli 1969 landden, zetten nog tien mensen voet op de maan. De laatste maanlanding dateert al van 1972. Op 7 december van dat jaar steeg de bemanning van Apollo 17 op voor een vlucht van 12 dagen. Astronauten Harrison Schmitt en Eugene Cernan verbleven toen drie dagen op de maan.


AFP Astronauten Buzz Aldrin en Neil Armstrong bij het planten van de Amerikaanse vlag op de maan op 20 juli 1969.

(HLN)

09-02-2019

Eerste Russische kosmonauten in 2031 naar de maan



EPA Illustratiefoto.

Rusland wil over twaalf jaar voor het eerst kosmonauten naar de maan brengen. Na 2031 zou er jaarlijks een bemande vlucht naar de satelliet van de aarde gestuurd worden. Dat blijkt ook uit een rapport van het Russische ruimtevaartagentschap Roskosmos, waarover het persbureau Ria Novosti vandaag berichtte. In 2032 zal naar verluidt de tweede bemanning op de maan landen en een speciaal voertuig meenemen voor excursies van toekomstige kosmonauten.
Rusland wil ook deelnemen aan het Amerikaanse project voor een ruimtestation, dat rond de maan draait. De constructie ervan zou in 2034 kunnen beginnen, aldus het rapport. Gehoopt wordt dat vanaf daar vluchten diep in de ruimte mogelijk zijn. Voor de bouw van een dergelijk station, ontwikkelt Rusland zware raketten, zei de baas van Roskosmos, Dmitry Rogozin, eind vorig jaar.

Rusland wil met de maanmissie terug aanknopen waar de Sovjetunie tientallen jaren geleden stopte. Na technische ongelukken bevroor Moskou in de jaren zeventig zijn dure plannen voor een maanlanding. Deze keer werken de Russen bij de exploratie van de maan samen met de VS, Europa en China.

Lees ook: Asteroīde kan mensheid vernietigen net als dinosauriërs, maar wetenschappers zijn bezig met plan om wereld te redden

(HLN)

21-03-2019

NASA biedt kijkje in het hart van de Melkweg


Filmframe uit de 360°-video die NASA van het hart van de Melkweg heeft gemaakt. (NASA/CXC/Pontifical Catholic Univ. of Chile /C.Russell et al.)

NASA heeft een 360°-video gemaakt van het centrum van ons Melkwegstelsel, gezien vanuit de positie van het superzware zwarte gat dat daar schuilgaat. De beelden zijn gebaseerd op opnamen van de röntgensatelliet Chandra en computersimulaties.

Het filmpje geeft een dynamisch beeld van de diverse processen die zich rond het Melkwegcentrum afspelen. Het toont de effecten van de hevige sterrenwinden van de tientallen zware sterren rond Sagittarius A* (Sgr A*)– het 4 miljoen zonsmassa’s zware zwarte gat in het centrum. Deze sterrenwinden voorzien Sgr A* van ‘brandstof’.

Idealiter moet de video worden bekeken met een VR-bril, zoals de Samsung Gear VR of de Google Cardboard. Er is echter ook een YouTube-versie beschikbaar die op een gewone smartphone (of op het beeldscherm van een computer_ kan worden bekeken. Door de telefoon te kantelen kan de omgeving van Sgr A* worden verkend. (EE)

(allesoversterrenkunde)