W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
16-04-2014
Rosetta-missie maakt – op 600 miljoen kilometer afstand van de aarde – een selfie
Zelfs op zo’n 600.000.000 kilometer afstand van de aarde is de selfie een hit. ESA heeft zojuist een foto vrijgegeven die Rosetta van zichzelf maakte. Op de foto zien we de zonnepanelen van de kometenjager.
U moet misschien even twee keer kijken. Maar wie goed kijkt, kan de zonnepanelen er zeker uithalen. We kijken op deze foto tegen de achterkant van die panelen aan (want de voorkant is op de zon gericht). De achterkant van de panelen is pikzwart, omdat er niets is waar het licht op kan reflecteren.
Nog een selfie
Ziet u het al? Nee? Misschien kan onderstaande selfie helpen. Deze maakte Rosetta in 2007 toen deze voorbij Mars vloog. Ook hier zien we de achterkant van de zonnepanelen. Alleen zijn ze nu niet zo donker, omdat er wat licht van Mars komt zetten.
Afbeelding: ESA / Rosetta / Philae / CIVA.
Geen echte selfie
De foto helemaal bovenaan dit artikel werd eergisteren gemaakt door een camera aan boord van lander Philae. Daarmee is het geen loepzuivere selfie. De term ‘missie-selfie’ is misschien accurater.
Rosetta is momenteel onderweg naar komeet 67/P Churyumov-Gerasimenko. Rosetta zal de komeet gaan bestuderen en lander Philae naar het oppervlak van de komeet sturen: iets wat nog nooit eerder is gedaan. Naar verwachting arriveert Rosetta in augustus van dit jaar bij de komeet, waarna deze de komeet zal volgen terwijl deze de zon nadert.
(scientias.nl)
Rosetta-missie maakt – op 600 miljoen kilometer afstand van de aarde – een selfie
Zelfs op zo’n 600.000.000 kilometer afstand van de aarde is de selfie een hit. ESA heeft zojuist een foto vrijgegeven die Rosetta van zichzelf maakte. Op de foto zien we de zonnepanelen van de kometenjager.
U moet misschien even twee keer kijken. Maar wie goed kijkt, kan de zonnepanelen er zeker uithalen. We kijken op deze foto tegen de achterkant van die panelen aan (want de voorkant is op de zon gericht). De achterkant van de panelen is pikzwart, omdat er niets is waar het licht op kan reflecteren.
Nog een selfie
Ziet u het al? Nee? Misschien kan onderstaande selfie helpen. Deze maakte Rosetta in 2007 toen deze voorbij Mars vloog. Ook hier zien we de achterkant van de zonnepanelen. Alleen zijn ze nu niet zo donker, omdat er wat licht van Mars komt zetten.
Afbeelding: ESA / Rosetta / Philae / CIVA.
Geen echte selfie
De foto helemaal bovenaan dit artikel werd eergisteren gemaakt door een camera aan boord van lander Philae. Daarmee is het geen loepzuivere selfie. De term ‘missie-selfie’ is misschien accurater.
Rosetta is momenteel onderweg naar komeet 67/P Churyumov-Gerasimenko. Rosetta zal de komeet gaan bestuderen en lander Philae naar het oppervlak van de komeet sturen: iets wat nog nooit eerder is gedaan. Naar verwachting arriveert Rosetta in augustus van dit jaar bij de komeet, waarna deze de komeet zal volgen terwijl deze de zon nadert.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-04-2014
Hubble vereeuwigt duizenden sterrenstelsels op één foto
Richt een ruimtetelescoop op een zwart stukje hemel en laat de sluiter open staan. Het resultaat: een foto met vele duizenden sterrenstelsels. Sommige sterrenstelsels bevinden zich op een afstand van slechts enkele tientallen of honderden miljoen lichtjaar, terwijl andere nog veel verder verwijderd zijn.
WE ZIEN OBJECTEN DIE EEN MILJARD KEER ZWAKKER ZIJN DAN DE ZWAKSTE OBJECTEN DIE WIJ MET HET MENSELIJK OOG KUNNEN ZIEN
Op een nieuwe Hubble-foto zijn veel objecten in het nabije, oude universum en in het verre, jonge universum zichtbaar. De meeste sterrenstelsels op de foto zijn vijf miljard lichtjaar van ons verwijderd. Dit betekent dat wij licht zien dat al vijf miljard jaar onderweg is. Oftewel: toentertijd was het heelal 8,7 miljard jaar oud in plaats van 13,7 miljard jaar.
De totale belichtingstijd is veertien uur. Dit betekent dat Hubble’s camera veertien uur op hetzelfde stukje ruimte is gericht. Op deze foto zijn ontelbaar veel sterren, sterrenstelsels en clusters zichtbaar. Hieronder zijn drie objecten uitgelicht: Fred, Ginger en CLASS B1608+656. CLASS B1608+656 is een groot cluster op vijf miljard lichtjaar afstand met vele sterrenstelsels. Fred ([FMK2006] ACS J160919+6532) ligt achter de sterrenstelsels, terwijl Ginger ([FMK2006] ACS J160910+6532) juist dicht bij ons bevindt. Toch lijkt het net alsof al deze sterrenstelsels tot dezelfde groep behoren.
Een hele bijzondere foto, want we zien objecten die een miljard keer zwakker zijn dan de zwakste objecten die wij met het menselijk oog kunnen zien. Smult u van dit soort foto’s? Hubble fotografeert regelmatig babysterrenstelsels en het jonge universum, dus kijk gerust eens in het archief van Scientias.nl.
(scientias.nl)
Hubble vereeuwigt duizenden sterrenstelsels op één foto
Richt een ruimtetelescoop op een zwart stukje hemel en laat de sluiter open staan. Het resultaat: een foto met vele duizenden sterrenstelsels. Sommige sterrenstelsels bevinden zich op een afstand van slechts enkele tientallen of honderden miljoen lichtjaar, terwijl andere nog veel verder verwijderd zijn.
WE ZIEN OBJECTEN DIE EEN MILJARD KEER ZWAKKER ZIJN DAN DE ZWAKSTE OBJECTEN DIE WIJ MET HET MENSELIJK OOG KUNNEN ZIEN
Op een nieuwe Hubble-foto zijn veel objecten in het nabije, oude universum en in het verre, jonge universum zichtbaar. De meeste sterrenstelsels op de foto zijn vijf miljard lichtjaar van ons verwijderd. Dit betekent dat wij licht zien dat al vijf miljard jaar onderweg is. Oftewel: toentertijd was het heelal 8,7 miljard jaar oud in plaats van 13,7 miljard jaar.
De totale belichtingstijd is veertien uur. Dit betekent dat Hubble’s camera veertien uur op hetzelfde stukje ruimte is gericht. Op deze foto zijn ontelbaar veel sterren, sterrenstelsels en clusters zichtbaar. Hieronder zijn drie objecten uitgelicht: Fred, Ginger en CLASS B1608+656. CLASS B1608+656 is een groot cluster op vijf miljard lichtjaar afstand met vele sterrenstelsels. Fred ([FMK2006] ACS J160919+6532) ligt achter de sterrenstelsels, terwijl Ginger ([FMK2006] ACS J160910+6532) juist dicht bij ons bevindt. Toch lijkt het net alsof al deze sterrenstelsels tot dezelfde groep behoren.
Een hele bijzondere foto, want we zien objecten die een miljard keer zwakker zijn dan de zwakste objecten die wij met het menselijk oog kunnen zien. Smult u van dit soort foto’s? Hubble fotografeert regelmatig babysterrenstelsels en het jonge universum, dus kijk gerust eens in het archief van Scientias.nl.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-05-2014
Klein naburig sterrenstelsel is ‘fossiel’ overblijfsel
De Magellan-telescopen van de Las Campanas-sterrenwacht in Chili, van waaruit het dwergstelsel Segue 1 is onderzocht. (Anna Frebel)
Het sterrenstelsel Segue 1, een kleine begeleider van de Melkweg op 75.000 lichtjaar afstand, heeft merkwaardige kenmerken. Het nietige sterrenstelsel, dat in 2006 is ontdekt, telt maar ongeveer duizend sterren. En nieuw Amerikaans onderzoek laat zien dat het vrijwel geen elementen zwaarder dan helium bevat. Volgens astronomen kan het dwergstelsel worden beschouwd als een ‘fossiel’ overblijfsel uit de begintijd van het heelal.
Normaal gesproken vormt een sterrenstelsel nieuwe sterren, waarvan de zwaarste al na enkele tientallen miljoenen jaren als supernova exploderen en hun omgeving verrijken met zware elementen. Deze laatste komen vervolgens terecht in latere generaties van sterren.
Behalve dan in het geval van Segue 1. Nauwkeurig onderzoek laat zien dat dit stelsel een heel primitieve chemische samenstelling heeft: het bestaat vrijwel volledig uit de twee elementen die bij de oerknal zijn gevormd: waterstof en helium. Wat er aan zwaardere elementen is aangetroffen zou afkomstig zijn van één of hooguit een paar supernova-explosies.
Het lijkt erop dat het stervormingsproces in het dwergstelsel al in een heel vroeg stadium is gestopt. Waarschijnlijk bevatte het simpelweg te weinig gas, en kon het ook niet genoeg gas verzamelen, om meer sterren te produceren.
Dat maakt Segue 1 overigens niet minder interessant. Integendeel: astronomen vermoeden dat het schamele stelsel wel eens sterke overeenkomsten zou kunnen vertonen met de eerste kleine sterrenstelsels die in ons heelal zijn ontstaan. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Klein naburig sterrenstelsel is ‘fossiel’ overblijfsel
De Magellan-telescopen van de Las Campanas-sterrenwacht in Chili, van waaruit het dwergstelsel Segue 1 is onderzocht. (Anna Frebel)
Het sterrenstelsel Segue 1, een kleine begeleider van de Melkweg op 75.000 lichtjaar afstand, heeft merkwaardige kenmerken. Het nietige sterrenstelsel, dat in 2006 is ontdekt, telt maar ongeveer duizend sterren. En nieuw Amerikaans onderzoek laat zien dat het vrijwel geen elementen zwaarder dan helium bevat. Volgens astronomen kan het dwergstelsel worden beschouwd als een ‘fossiel’ overblijfsel uit de begintijd van het heelal.
Normaal gesproken vormt een sterrenstelsel nieuwe sterren, waarvan de zwaarste al na enkele tientallen miljoenen jaren als supernova exploderen en hun omgeving verrijken met zware elementen. Deze laatste komen vervolgens terecht in latere generaties van sterren.
Behalve dan in het geval van Segue 1. Nauwkeurig onderzoek laat zien dat dit stelsel een heel primitieve chemische samenstelling heeft: het bestaat vrijwel volledig uit de twee elementen die bij de oerknal zijn gevormd: waterstof en helium. Wat er aan zwaardere elementen is aangetroffen zou afkomstig zijn van één of hooguit een paar supernova-explosies.
Het lijkt erop dat het stervormingsproces in het dwergstelsel al in een heel vroeg stadium is gestopt. Waarschijnlijk bevatte het simpelweg te weinig gas, en kon het ook niet genoeg gas verzamelen, om meer sterren te produceren.
Dat maakt Segue 1 overigens niet minder interessant. Integendeel: astronomen vermoeden dat het schamele stelsel wel eens sterke overeenkomsten zou kunnen vertonen met de eerste kleine sterrenstelsels die in ons heelal zijn ontstaan. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-04-2014
Sterrenstelsels slingert complete sterrenhoop de ruimte in
Het elliptische sterrenstelsel M87 heeft een complete sterrenhoop de ruimte in geslingerd. (CfA)
Het elliptische sterrenstelsel M87 in het sterrenbeeld Maagd heeft een complete sterrenhoop met hoge snelheid de ruimte in geslingerd. De bolvormige sterrenhoop, HVGC-1 geheten, racet met een snelheid van ca. 3,5 miljoen kilometer per uur door het heelal. Die snelheid is hoog genoeg om aan de zwaartekracht van M87 te ontsnappen,
M87 is een reusachtig sterrenstelsel dat wordt omgeven door duizenden bolvormige sterrenhopen (ter vergelijking: ons eigen Melkwegstelsel telt er ca. 150). Een van die bolhopen is vermoedelijk te dicht in de buurt gekomen van het superzware zwarte gat in het centrum van het elliptische reuzenstelsel. Er zijn aanwijzingen dat het hier in werkelijkheid om een dubbel zwart gat gaat. In dat geval kan een passerende sterrenhoop door de zwaartekrachtswerking van de twee om elkaar heen draaiende zwarte gaten versneld worden en met enorme snelheid worden weggeslingerd.
De ontdekking is gedaan door een systematisch onderzoek aan de snelheden van bolvormige sterrenhopen in en rond M87, uitgevoerd met de MMT-telescoop in Arizona. De resultaten worden gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Sterrenstelsels slingert complete sterrenhoop de ruimte in
Het elliptische sterrenstelsel M87 heeft een complete sterrenhoop de ruimte in geslingerd. (CfA)
Het elliptische sterrenstelsel M87 in het sterrenbeeld Maagd heeft een complete sterrenhoop met hoge snelheid de ruimte in geslingerd. De bolvormige sterrenhoop, HVGC-1 geheten, racet met een snelheid van ca. 3,5 miljoen kilometer per uur door het heelal. Die snelheid is hoog genoeg om aan de zwaartekracht van M87 te ontsnappen,
M87 is een reusachtig sterrenstelsel dat wordt omgeven door duizenden bolvormige sterrenhopen (ter vergelijking: ons eigen Melkwegstelsel telt er ca. 150). Een van die bolhopen is vermoedelijk te dicht in de buurt gekomen van het superzware zwarte gat in het centrum van het elliptische reuzenstelsel. Er zijn aanwijzingen dat het hier in werkelijkheid om een dubbel zwart gat gaat. In dat geval kan een passerende sterrenhoop door de zwaartekrachtswerking van de twee om elkaar heen draaiende zwarte gaten versneld worden en met enorme snelheid worden weggeslingerd.
De ontdekking is gedaan door een systematisch onderzoek aan de snelheden van bolvormige sterrenhopen in en rond M87, uitgevoerd met de MMT-telescoop in Arizona. De resultaten worden gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-04-2014
Onbekend signaal uit de ruimte verbaast sterrenkundigen
Sterrenkundigen hebben een mysterieus signaal opgevangen, vermoedelijk van buiten ons sterrenstelsel. Het is nog een raadsel wat de bron van de radiogolven is.
De Arecibo-radiotelescoop in Puerto Rico. Bron: Wikimedia Commons
De Arecibo-radiotelescoop in Puerto Rico heeft een stoot korte, maar zeer krachtige, radiogolven opgevangen, misschien uit een ander sterrenstelsel. De energie die nodig is voor het creëren van die zogeheten fast radio bursts is zo groot dat de golven niet afkomstig kunnen zijn van bekende kosmische objecten.
‘De afstand die de radiogolven hebben afgelegd lijkt enorm, en wijst erop dat de radiogolven drie miljard lichtjaar hebben gereisd om ons te bereiken’, zegt Jason Hessels, een van de onderzoekers, verbonden aan het Nederlands instituut voor radioastronomie ASTRON en de Universiteit van Amsterdam. Die afstand berekenen sterrenkundigen door te meten hoeveel later lange golflengtes op aarde aankomen dan korte golflengtes. Lange golflengtes komen een fractie van een second later aan, omdat ze meer interacties aangaan met deeltjes die ze onderweg tegenkomen, waaronder elektronen. Omdat sterrenkundigen een goed beeld hebben van het aantal elektronen in de ruimte kunnen zij de afstand berekenen die het signaal heeft afgelegd. De gemeten afbuiging van de radiogolven was zo groot dat het aantal elektronen in ons sterrenstelsel dat niet konden veroorzaken. De onderzoekers vermoeden daarom dat het signaal afkomstig is van ver buiten de Melkweg.
Twijfelachtig verleden
De huidige meting maakt een einde aan de twijfel over het bestaan van de radiogolven. In 2007 werd voor het eerst zo’n signaal waargenomen met de Parkes-radiotelescoop in Australië. De telescoop pikte daarna nog vijf soortgelijke signalen op. Sterrenkundigen twijfelden of die signalen niet werden veroorzaakt door een afwijking van de Parkes-radiotelescoop. Dergelijke signalen waren immers nog nooit eerder waargenomen door andere telescopen. De nieuwe metingen met de Arecibo-radiotelescoop bevestigen dat de signalen niet toe te schrijven zijn aan een afwijking van de Parkes-radiotelescoop.
Is het signaal mogelijk afkomstig van een enorme neutronenster? Bron: Wikimedia Commons
De vraag blijft hoe fast radio bursts ontstaan. ‘Het is nog een compleet onbekend signaal en we hebben tot nu toe geen idee wat deze radiogolven veroorzaakt’, zegt mede-onderzoeker Joeri van Leeuwen (ASTRON). Wel denken de onderzoekers dat er een gigantische hoeveelheid energie nodig is om de radiogolven te creëren. De onderzoekers vermoeden dat het een zeer krachtige explosie moet zijn geweest of een nog onbekende catastrofe op een neutronenster, die enorm veel energie afgeeft.
Mogelijk kunnen sterrenkundigen over enkele jaren de bron achterhalen. Tegen die tijd moet het mogelijk zijn om tientallen fast radio bursts per jaar te vinden, denkt Van Leeuwen. Twee nieuwe Nederlandse telescopen, LOFAR en Westerbork/Apertif, moeten daarvoor zorgen. Die worden de gevoeligste breedbeeldtelescopen ter wereld. Van Leeuwen: ‘Hoewel Arecibo de grootste schotel ter wereld is, mis je 99,99 procent van wat er zich allemaal aan de hemel afspeelt. Omdat de nieuwe telescopen een 1000 keer groter deel van hemel kunnen bekijken dan Arecibo, hopen we snel beter te begrijpen welke kosmische ontploffingen deze radioflitsen veroorzaken.’
De onderzoekers maakten hun bevindingen bekend op de voorpublicatiewebsite Arxiv: http://arxiv.org/pdf/1404.2934v1.pdf
(newscientist.nl)
Onbekend signaal uit de ruimte verbaast sterrenkundigen
Sterrenkundigen hebben een mysterieus signaal opgevangen, vermoedelijk van buiten ons sterrenstelsel. Het is nog een raadsel wat de bron van de radiogolven is.
De Arecibo-radiotelescoop in Puerto Rico. Bron: Wikimedia Commons
De Arecibo-radiotelescoop in Puerto Rico heeft een stoot korte, maar zeer krachtige, radiogolven opgevangen, misschien uit een ander sterrenstelsel. De energie die nodig is voor het creëren van die zogeheten fast radio bursts is zo groot dat de golven niet afkomstig kunnen zijn van bekende kosmische objecten.
‘De afstand die de radiogolven hebben afgelegd lijkt enorm, en wijst erop dat de radiogolven drie miljard lichtjaar hebben gereisd om ons te bereiken’, zegt Jason Hessels, een van de onderzoekers, verbonden aan het Nederlands instituut voor radioastronomie ASTRON en de Universiteit van Amsterdam. Die afstand berekenen sterrenkundigen door te meten hoeveel later lange golflengtes op aarde aankomen dan korte golflengtes. Lange golflengtes komen een fractie van een second later aan, omdat ze meer interacties aangaan met deeltjes die ze onderweg tegenkomen, waaronder elektronen. Omdat sterrenkundigen een goed beeld hebben van het aantal elektronen in de ruimte kunnen zij de afstand berekenen die het signaal heeft afgelegd. De gemeten afbuiging van de radiogolven was zo groot dat het aantal elektronen in ons sterrenstelsel dat niet konden veroorzaken. De onderzoekers vermoeden daarom dat het signaal afkomstig is van ver buiten de Melkweg.
Twijfelachtig verleden
De huidige meting maakt een einde aan de twijfel over het bestaan van de radiogolven. In 2007 werd voor het eerst zo’n signaal waargenomen met de Parkes-radiotelescoop in Australië. De telescoop pikte daarna nog vijf soortgelijke signalen op. Sterrenkundigen twijfelden of die signalen niet werden veroorzaakt door een afwijking van de Parkes-radiotelescoop. Dergelijke signalen waren immers nog nooit eerder waargenomen door andere telescopen. De nieuwe metingen met de Arecibo-radiotelescoop bevestigen dat de signalen niet toe te schrijven zijn aan een afwijking van de Parkes-radiotelescoop.
Is het signaal mogelijk afkomstig van een enorme neutronenster? Bron: Wikimedia Commons
De vraag blijft hoe fast radio bursts ontstaan. ‘Het is nog een compleet onbekend signaal en we hebben tot nu toe geen idee wat deze radiogolven veroorzaakt’, zegt mede-onderzoeker Joeri van Leeuwen (ASTRON). Wel denken de onderzoekers dat er een gigantische hoeveelheid energie nodig is om de radiogolven te creëren. De onderzoekers vermoeden dat het een zeer krachtige explosie moet zijn geweest of een nog onbekende catastrofe op een neutronenster, die enorm veel energie afgeeft.
Mogelijk kunnen sterrenkundigen over enkele jaren de bron achterhalen. Tegen die tijd moet het mogelijk zijn om tientallen fast radio bursts per jaar te vinden, denkt Van Leeuwen. Twee nieuwe Nederlandse telescopen, LOFAR en Westerbork/Apertif, moeten daarvoor zorgen. Die worden de gevoeligste breedbeeldtelescopen ter wereld. Van Leeuwen: ‘Hoewel Arecibo de grootste schotel ter wereld is, mis je 99,99 procent van wat er zich allemaal aan de hemel afspeelt. Omdat de nieuwe telescopen een 1000 keer groter deel van hemel kunnen bekijken dan Arecibo, hopen we snel beter te begrijpen welke kosmische ontploffingen deze radioflitsen veroorzaken.’
De onderzoekers maakten hun bevindingen bekend op de voorpublicatiewebsite Arxiv: http://arxiv.org/pdf/1404.2934v1.pdf
(newscientist.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-05-2014
Planck brengt magnetisch veld Melkwegstelsel in kaart
Polarisatiemetingen brengen het magnetisch veld van het Melkwegstelsel in beeld. (ESA and the Planck Collaboration)
De Europese ruimtetelescoop Planck heeft een hemelkaart gemaakt waarop de polarisatie zichtbaar is van de thermische straling die uitgezonden wordt door interstellaire stofdeeltjes. De polarisatiekaart brengt tevens het magnetisch veld van het Melkwegstelsel in beeld. De resultaten worden gepubliceerd in vier artikelen in Astronomy & Astrophysics.
Interstellaire stofdeeltjes zijn vaak langgerekt en roteren met hoge snelheid om hun as. In een magnetisch veld zullen ze zich bij voorkeur langs de magnetische veldlijnen oriënteren. Door die voorkeursrichting raakt de uitgezonden warmtestraling gepolariseerd. Op de nieuwe hemelkaart van Planck is de polarisatie het sterkst in de donker gekleurde gebieden. De richting van de polarisatie wordt aangegeven door de streepjespatronen.
Planck heeft polarisatiemetingen in een groot aantal verschillende frequentiegebieden verricht. Daardoor moet het mogelijk zijn om de polarisatie die veroorzaakt wordt door interstellair stof te onderscheiden van de polarisatie in de kosmische achtergrondstraling, die afkomstig is van kort na de oerknal. Een nauwkeurige analyse van de Planck-metingen, die naaar verwachting komend najaar wordt gepubliceerd, zal uitwijzen of de polarisatiemetingen van de BICEP2-telescoop op de Zuidpool inderdaad zijn toe te schrijven aan de kosmische achtergrondstraling, zoals in maart werd geclaimd. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Planck brengt magnetisch veld Melkwegstelsel in kaart
Polarisatiemetingen brengen het magnetisch veld van het Melkwegstelsel in beeld. (ESA and the Planck Collaboration)
De Europese ruimtetelescoop Planck heeft een hemelkaart gemaakt waarop de polarisatie zichtbaar is van de thermische straling die uitgezonden wordt door interstellaire stofdeeltjes. De polarisatiekaart brengt tevens het magnetisch veld van het Melkwegstelsel in beeld. De resultaten worden gepubliceerd in vier artikelen in Astronomy & Astrophysics.
Interstellaire stofdeeltjes zijn vaak langgerekt en roteren met hoge snelheid om hun as. In een magnetisch veld zullen ze zich bij voorkeur langs de magnetische veldlijnen oriënteren. Door die voorkeursrichting raakt de uitgezonden warmtestraling gepolariseerd. Op de nieuwe hemelkaart van Planck is de polarisatie het sterkst in de donker gekleurde gebieden. De richting van de polarisatie wordt aangegeven door de streepjespatronen.
Planck heeft polarisatiemetingen in een groot aantal verschillende frequentiegebieden verricht. Daardoor moet het mogelijk zijn om de polarisatie die veroorzaakt wordt door interstellair stof te onderscheiden van de polarisatie in de kosmische achtergrondstraling, die afkomstig is van kort na de oerknal. Een nauwkeurige analyse van de Planck-metingen, die naaar verwachting komend najaar wordt gepubliceerd, zal uitwijzen of de polarisatiemetingen van de BICEP2-telescoop op de Zuidpool inderdaad zijn toe te schrijven aan de kosmische achtergrondstraling, zoals in maart werd geclaimd. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
FF een korte vraag.
Kan je bijvoorbeeld als bezoeker bij een sterrenwacht door een krachtige telescoop kijken en dan bijvoorbeeld de planeet Jupiter en zijn banden zien?
Kan je bijvoorbeeld als bezoeker bij een sterrenwacht door een krachtige telescoop kijken en dan bijvoorbeeld de planeet Jupiter en zijn banden zien?
Er zijn regelmatig open dagen bij sterrenwachten. Daar kan je door wat grotere telescopen de ringen van Saturnus en de manen van Jupiter zien. Maar waarschijnlijk niet de ringen van Jupiter, die zijn te zwak. De echte grote telescopen kan je helemaal niet doorheen kijken. Daar zit optische apparatuur in om invallend licht te meten.quote:Op zaterdag 10 mei 2014 22:30 schreef Pulzzar het volgende:
FF een korte vraag.
Kan je bijvoorbeeld als bezoeker bij een sterrenwacht door een krachtige telescoop kijken en dan bijvoorbeeld de planeet Jupiter en zijn banden zien?
Free Assange! Hack the Planet
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
09-05-2014
Wetenschappers ontdekken broertje van de zon
Volgens de onderzoekers is er een kleine kans dat de broertjes van de zon ook planeten hebben waar leven mogelijk is. © Wikimedia Commons/NASA.
Voor het eerst hebben wetenschappers een ster geïdentificeerd die ontstaan is uit dezelfde moleculaire gas- en stofwolk als onze zon. Dat meldt de Amerikaanse omroep ABC. De onderzoekers hopen dat deze ontdekking hen meer zal leren over het ontstaan van de zon.
De zon en tal van andere sterren werden 4,6 miljard jaar geleden gevormd door de implosie van moleculair gas en stof. De sterren zijn sindsdien uit elkaar gedreven. Wetenschappers bestudeerden dertig sterren die in de melkweg rondzweefden volgens een vast patroon ten opzichte van de zon. Van die sterren werd de chemische samenstelling vergeleken met die van de zon.
De onderzoekers ontdekten één ster die uit hetzelfde materiaal bestaat. De ster, HD 162826 genaamd, bevindt zich op 110 lichtjaren van het sterrenbeeld Hercules. Hij is een beetje groter en wat warmer dan de zon.
Planeten
De resultaten van het onderzoek verschenen in het vakblad Astrophysical Journal. Volgens de leider van het onderzoek, Dr. Ivan Ramirez van de Universiteit van Texas, is er een kleine maar niet onbestaande kans dat de zon broertjes heeft die omgeven worden door planeten die leven bevatten. "Deze ster heeft alvast geen warme, massieve planeet zoals Jupiter", zegt hij. "Maar kleine planeten zoals de aarde zijn moeilijk te detecteren."
Kort na het ontstaan van het zonnestelsel deden zich botsingen voor die stukken van planeten losrukten. "Het zou kunnen dat die zich tussen verschillende sterrenstelsels bewogen en mogelijk zijn ze zelfs verantwoordelijk voor het leven op aarde", zegt Dr. Ramirez. "Dus je zou kunnen argumenteren dat we in de zoektocht naar leven buiten de aarde eerst moeten kijken naar de broertjes van onze zon."
De onderzoekers gaan nu op zoek naar nog meer sterren die uit hetzelfde materiaal zijn ontstaan. Op die manier willen ze meer te weten komen over de weg die sterren afleggen in de melkweg. Een beter begrip van hoe de melkweg evolueert, kan meer duidelijkheid geven over het ontstaan van de zon.
(HLN)
Wetenschappers ontdekken broertje van de zon
Volgens de onderzoekers is er een kleine kans dat de broertjes van de zon ook planeten hebben waar leven mogelijk is. © Wikimedia Commons/NASA.
Voor het eerst hebben wetenschappers een ster geïdentificeerd die ontstaan is uit dezelfde moleculaire gas- en stofwolk als onze zon. Dat meldt de Amerikaanse omroep ABC. De onderzoekers hopen dat deze ontdekking hen meer zal leren over het ontstaan van de zon.
De zon en tal van andere sterren werden 4,6 miljard jaar geleden gevormd door de implosie van moleculair gas en stof. De sterren zijn sindsdien uit elkaar gedreven. Wetenschappers bestudeerden dertig sterren die in de melkweg rondzweefden volgens een vast patroon ten opzichte van de zon. Van die sterren werd de chemische samenstelling vergeleken met die van de zon.
De onderzoekers ontdekten één ster die uit hetzelfde materiaal bestaat. De ster, HD 162826 genaamd, bevindt zich op 110 lichtjaren van het sterrenbeeld Hercules. Hij is een beetje groter en wat warmer dan de zon.
Planeten
De resultaten van het onderzoek verschenen in het vakblad Astrophysical Journal. Volgens de leider van het onderzoek, Dr. Ivan Ramirez van de Universiteit van Texas, is er een kleine maar niet onbestaande kans dat de zon broertjes heeft die omgeven worden door planeten die leven bevatten. "Deze ster heeft alvast geen warme, massieve planeet zoals Jupiter", zegt hij. "Maar kleine planeten zoals de aarde zijn moeilijk te detecteren."
Kort na het ontstaan van het zonnestelsel deden zich botsingen voor die stukken van planeten losrukten. "Het zou kunnen dat die zich tussen verschillende sterrenstelsels bewogen en mogelijk zijn ze zelfs verantwoordelijk voor het leven op aarde", zegt Dr. Ramirez. "Dus je zou kunnen argumenteren dat we in de zoektocht naar leven buiten de aarde eerst moeten kijken naar de broertjes van onze zon."
De onderzoekers gaan nu op zoek naar nog meer sterren die uit hetzelfde materiaal zijn ontstaan. Op die manier willen ze meer te weten komen over de weg die sterren afleggen in de melkweg. Een beter begrip van hoe de melkweg evolueert, kan meer duidelijkheid geven over het ontstaan van de zon.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-05-2014
Computersimulatie geeft realistisch beeld van het heelal
Een stukje 'virtueel heelal', gecentreerd rond de grootste cluster van sterrenstelsels die de Illustris-simulatie heeft voortgebracht. © Illustris Collaboration.
Een team van Europese en Amerikaanse astronomen heeft een computersimulatie gemaakt van de grootschalige structuur van het heelal en het ontstaan van sterrenstelsels. Volgens de website 'Alles over sterrenkunde' begint de simulatie slechts 12 miljoen jaar na de oerknal en laat ze zien hoe kosmisch gas en donkere materie zich in de loop van de miljarden jaren tot een 'web' van sterrenstelsels hebben georganiseerd.
© Illustris Collaboration.
Het Illustris-project hield rekening met de uitdijing van het heelal en de aantrekkingskracht die materie uitoefent. Daarnaast speelden ook de evolutie van sterren, de gevolgen van supernova-explosies en het ontstaan van zwaardere chemische elementen mee.
De simulatie kostte in totaal zestien miljoen uur rekentijd, verdeeld over 8.192 processors. De berekeningen werden eind 2013 afgerond.
Het nagebootste Illustris-heelal stemt beter overeen met het waargenomen heelal dan eerdere simulaties. De spiraalvormige en elliptische sterrenstelsels hebben de juiste chemische samenstelling. Maar in het virtuele heelal komt de vorming van sterren in kleine sterrenstelsels eerder op gang dan in werkelijkheid lijkt te zijn gebeurd.
Onderstaande video is een compilatie van de simulatie.
(HLN)
Computersimulatie geeft realistisch beeld van het heelal
Een stukje 'virtueel heelal', gecentreerd rond de grootste cluster van sterrenstelsels die de Illustris-simulatie heeft voortgebracht. © Illustris Collaboration.
Een team van Europese en Amerikaanse astronomen heeft een computersimulatie gemaakt van de grootschalige structuur van het heelal en het ontstaan van sterrenstelsels. Volgens de website 'Alles over sterrenkunde' begint de simulatie slechts 12 miljoen jaar na de oerknal en laat ze zien hoe kosmisch gas en donkere materie zich in de loop van de miljarden jaren tot een 'web' van sterrenstelsels hebben georganiseerd.
© Illustris Collaboration.
Het Illustris-project hield rekening met de uitdijing van het heelal en de aantrekkingskracht die materie uitoefent. Daarnaast speelden ook de evolutie van sterren, de gevolgen van supernova-explosies en het ontstaan van zwaardere chemische elementen mee.
De simulatie kostte in totaal zestien miljoen uur rekentijd, verdeeld over 8.192 processors. De berekeningen werden eind 2013 afgerond.
Het nagebootste Illustris-heelal stemt beter overeen met het waargenomen heelal dan eerdere simulaties. De spiraalvormige en elliptische sterrenstelsels hebben de juiste chemische samenstelling. Maar in het virtuele heelal komt de vorming van sterren in kleine sterrenstelsels eerder op gang dan in werkelijkheid lijkt te zijn gebeurd.
Onderstaande video is een compilatie van de simulatie.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-05-2014
Rusland bouwt in 2030 kolonie op de maan
© photo news.
Rusland moet in 2030 een permanente nederzetting op de maan bouwen om daarmee de kolonisatie van dat hemellichaam ter hand te nemen. Dat meldt de krant Izvestia op basis van plannen van de Russische Academie van Wetenschappen, het ruimtevaartbureau Roskosmos en de Universiteit van Moskou.
De eerste expeditie naar de maan die een permanente basis moet voorbereiden, zou al in 2016 zijn. De wetenschappers stellen dat "de geopolitieke wedijver over het bemachtigen van de natuurlijke hulpbronnen van de maan deze eeuw van start gaat''.
Het plan gaat ervan uit dat Rusland op eigen kracht zonder bemoeienis van andere mogendheden de enige natuurlijke satelliet van de aarde moet kunnen exploiteren.
(HLN)
Rusland bouwt in 2030 kolonie op de maan
© photo news.
Rusland moet in 2030 een permanente nederzetting op de maan bouwen om daarmee de kolonisatie van dat hemellichaam ter hand te nemen. Dat meldt de krant Izvestia op basis van plannen van de Russische Academie van Wetenschappen, het ruimtevaartbureau Roskosmos en de Universiteit van Moskou.
De eerste expeditie naar de maan die een permanente basis moet voorbereiden, zou al in 2016 zijn. De wetenschappers stellen dat "de geopolitieke wedijver over het bemachtigen van de natuurlijke hulpbronnen van de maan deze eeuw van start gaat''.
Het plan gaat ervan uit dat Rusland op eigen kracht zonder bemoeienis van andere mogendheden de enige natuurlijke satelliet van de aarde moet kunnen exploiteren.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-05-2014
Zo (slecht) reageert je lichaam op een ruimtereis
© thinkstock.
Velen dromen wel eens van een ruimtereis, zeker nu Marsmissies, kolonies op de maan en toeristische tochtjes rond onze planeet effectief op de planning staan. Je ooit al afgevraagd wat zo'n vlucht in de ruimte met je lichaam kan doen?
© thinkstock.
"Ruimte is ziekte en gevaar, verpakt in duisternis en stilte", sprak Leonard 'Bones' McCoy ooit in Star Trek. Als we de wetenschap mogen geloven, zat de fictieve dokter er niet bepaald naast. In een notendop: reizen in de ruimte laat je zwak, vermoeid, ziek en mogelijk depressief achter. De mens is niet aangepast om te overleven in de ruimte en een ruimtevlucht is meer dan al zwevend wat tijd doden.
Ruimtereis
Stel dat je morgen in een astronautenpak zou kruipen, klaar om naar de maan geschoten te worden, dan is dit wat je lichaam zou meemaken na enkele seconden, minuten, dagen en maanden. De informatie werd verzameld op basis van onderzoek en getuigenissen van wetenschappers, ingenieurs en astronauten.
Impact
...na 10 seconden
De versnelling naar 4G zorgt voor het gevoel dat je lichaam 4 keer zo zwaar weegt als in werkelijkheid. Je wordt in de stoel gedrukt en bewegen wordt stapsgewijs moeilijker. Je bloed wordt naar je voeten gestuwd, wat het risico op flauwvallen uiteraard vergroot. In moderne ruimtevaartuigen worden astronauten zodanig geöriënteerd dat ze de versnelling door hun borst voelen.
...na 10 minuten
Eén van de eerste dingen waar astronauten over klagen is misselijkheid. Het gebrek aan zwaartekracht treft het gevoelige binnenoor, waardoor evenwicht, coördinatie en ruimtelijke oriëntatie beïnvloed worden. Ook het volgen van bewegende objecten wordt bemoeilijkt, wat voor piloten uiteraard niet handig is. Naast de onaangename realiteit van ronddobberende bolletjes braaksel, kan ruimteziekte je behoorlijk aftakelen. Wist je dat één zieke de maanlanding van Apollo 9 bijna saboteerde?
...na 2 dagen
In de ruimte vertoeven is zoals op je hoofd gaan staan. Vocht heeft de neiging om op te hopen in het bovenste deel van je lichaam, met als gevolg: een gezwollen gezicht en een vervelende, geblokkeerde neus. Omdat je lichaam van nature al de drang heeft om vocht naar boven te stuwen, zorgt het gebrek aan zwaartekracht alleen maar voor een intensere opwaartse beweging. Hierdoor zwellen de weefsels in je hoofd. MRI-scans van astronauten hebben aangetoond dat er ook een risico is voor de ogen. Naast milde visuele veranderingen, zagen ze zwelling in de oogzenuw en wijzigingen in de vorm van de oogbal. Ook een verhoofde druk onder de schedel is niet uitgesloten.
...na 1 week
Zonder zwaartekracht begint je lichaam zachtjes aan af te takelen omdat heel wat systemen in je lijf nood hebben aan deze druk. Experimenten met ratten hebben aangetoond dat 10 dagen in de ruimte al kan leiden tot een derde spierverlies bij bepaalde spiergroepen, inclusief de hartspier. Ook botverlies is een reëel probleem. Zolang je taak erin bestaat rond te zweven op het ISS is dit niet zo probematisch, maar voor missies naar bijvoorbeeld Mars, moeten astronauten in staat zijn zich fysiek in te spannen. Stel je voor dat 'one small step for mankind' op Mars je een gebroken been bezorgt.
Sinds het begin van de ruimtevaart zijn wetenschappers al op zoek naar manieren om lichaamskracht te behouden bij astronauten. Geen wonder dat ze dagelijks een uur cardio én een uur krachttraining moeten doen in hun ruimtestation. Ondanks deze regelmatige oefeningen blijft het na een verblijf van 6 maanden in de ruimte moeilijk om te stappen bij een terugkeer op aarde.
...na 2 weken
Wie nu al geen bioritme heeft om over naar huis te spreken, boekt best geen ruimtereis. Slaaptekort is namelijk één van de zwaarste problemen die gepaard gaan met leven in de ruimte. Zeker bij astronauten die rond de aarde cirkelen is dit het geval. Elke 90 minuten krijgen ze een nieuwe zonsopgang te zien, wat uiteraard je licht-donkercyclus niet ten goede komt. Daar komt nog bij dat een astronaut overenthousiast begint, in shiften moet meedraaien én zich moet aanpassen aan het slapen in een slaapzak, vastgesnoerd aan de muur. Ruimtestations als het ISS zijn daarom uitgerust met individuele slaapcompartimenten die verduisterd kunnen worden om nacht te simuleren.
...na 1 jaar
Het bewijs dat (langdurige) ruimtereizen nadelige gevolgen hebben voor het immuunsysteem stapelt op. Een studie van Nasa toonde aan dat de werking van witte bloedcellen (bij fruitvliegen) vermindert, waardoor het lichaam veel minder bestand is tegen schadelijke micro-organismen en infecties. Soortgelijke studies met muizen, salamanders en andere insecten eindigden in gelijkaardige conclusies. Ook hier zou het gebrek aan zwaartekracht de boosdoener zijn.
Nog schadelijker is het effect van kosmische straling. Astronauten klagen vaak over het "zien" van felle lichtflitsen. Deze worden veroorzaakt door kosmische stralen die een weg banen door het brein. Het ISS ligt strategisch om de impact van deze straling tot een minimum te beperken, maar bij reizen naar de maan of Mars is het risico op een dodelijk dosis reëel. Het enige goede nieuws is (voorlopig) dat onderzoek bij Apollo-astronauten die enkele dagen in 'deep space' doorbrachten in capsules die slecht bewapend waren tegen kosmische straling geen verhoogd risico vertoonden op kanker.
...na 2 jaar
Uiteraard wordt niet alleen je fysieke welzijn getroffen. Een experiment van de European Space Agency en het Russische Institute of Biomedical Problems ging na wat de stress van langdurige ruimtevluchten en isolatie doen met de mentale gezondheid. Conclusie: depressie ligt op de loer. Ze simuleerden daarvoor een 520 dagen durende missie naar Mars en terug in een vervalste ruimteshuttle in Moskou. De eerste maanden werden de deelnemers gedreven door adrenaline en spanning, maar van zodra routine en verveling de kop opstaken, waren de dagen veel moeilijker te verduren. Het zal je dan ook niet verbazen dat ingezet wordt op gedragstraining en het ontwikkelen van betere communicatietechnologie.
© thinkstock.
(HLn)
Zo (slecht) reageert je lichaam op een ruimtereis
© thinkstock.
Velen dromen wel eens van een ruimtereis, zeker nu Marsmissies, kolonies op de maan en toeristische tochtjes rond onze planeet effectief op de planning staan. Je ooit al afgevraagd wat zo'n vlucht in de ruimte met je lichaam kan doen?
© thinkstock.
"Ruimte is ziekte en gevaar, verpakt in duisternis en stilte", sprak Leonard 'Bones' McCoy ooit in Star Trek. Als we de wetenschap mogen geloven, zat de fictieve dokter er niet bepaald naast. In een notendop: reizen in de ruimte laat je zwak, vermoeid, ziek en mogelijk depressief achter. De mens is niet aangepast om te overleven in de ruimte en een ruimtevlucht is meer dan al zwevend wat tijd doden.
Ruimtereis
Stel dat je morgen in een astronautenpak zou kruipen, klaar om naar de maan geschoten te worden, dan is dit wat je lichaam zou meemaken na enkele seconden, minuten, dagen en maanden. De informatie werd verzameld op basis van onderzoek en getuigenissen van wetenschappers, ingenieurs en astronauten.
Impact
...na 10 seconden
De versnelling naar 4G zorgt voor het gevoel dat je lichaam 4 keer zo zwaar weegt als in werkelijkheid. Je wordt in de stoel gedrukt en bewegen wordt stapsgewijs moeilijker. Je bloed wordt naar je voeten gestuwd, wat het risico op flauwvallen uiteraard vergroot. In moderne ruimtevaartuigen worden astronauten zodanig geöriënteerd dat ze de versnelling door hun borst voelen.
...na 10 minuten
Eén van de eerste dingen waar astronauten over klagen is misselijkheid. Het gebrek aan zwaartekracht treft het gevoelige binnenoor, waardoor evenwicht, coördinatie en ruimtelijke oriëntatie beïnvloed worden. Ook het volgen van bewegende objecten wordt bemoeilijkt, wat voor piloten uiteraard niet handig is. Naast de onaangename realiteit van ronddobberende bolletjes braaksel, kan ruimteziekte je behoorlijk aftakelen. Wist je dat één zieke de maanlanding van Apollo 9 bijna saboteerde?
...na 2 dagen
In de ruimte vertoeven is zoals op je hoofd gaan staan. Vocht heeft de neiging om op te hopen in het bovenste deel van je lichaam, met als gevolg: een gezwollen gezicht en een vervelende, geblokkeerde neus. Omdat je lichaam van nature al de drang heeft om vocht naar boven te stuwen, zorgt het gebrek aan zwaartekracht alleen maar voor een intensere opwaartse beweging. Hierdoor zwellen de weefsels in je hoofd. MRI-scans van astronauten hebben aangetoond dat er ook een risico is voor de ogen. Naast milde visuele veranderingen, zagen ze zwelling in de oogzenuw en wijzigingen in de vorm van de oogbal. Ook een verhoofde druk onder de schedel is niet uitgesloten.
...na 1 week
Zonder zwaartekracht begint je lichaam zachtjes aan af te takelen omdat heel wat systemen in je lijf nood hebben aan deze druk. Experimenten met ratten hebben aangetoond dat 10 dagen in de ruimte al kan leiden tot een derde spierverlies bij bepaalde spiergroepen, inclusief de hartspier. Ook botverlies is een reëel probleem. Zolang je taak erin bestaat rond te zweven op het ISS is dit niet zo probematisch, maar voor missies naar bijvoorbeeld Mars, moeten astronauten in staat zijn zich fysiek in te spannen. Stel je voor dat 'one small step for mankind' op Mars je een gebroken been bezorgt.
Sinds het begin van de ruimtevaart zijn wetenschappers al op zoek naar manieren om lichaamskracht te behouden bij astronauten. Geen wonder dat ze dagelijks een uur cardio én een uur krachttraining moeten doen in hun ruimtestation. Ondanks deze regelmatige oefeningen blijft het na een verblijf van 6 maanden in de ruimte moeilijk om te stappen bij een terugkeer op aarde.
...na 2 weken
Wie nu al geen bioritme heeft om over naar huis te spreken, boekt best geen ruimtereis. Slaaptekort is namelijk één van de zwaarste problemen die gepaard gaan met leven in de ruimte. Zeker bij astronauten die rond de aarde cirkelen is dit het geval. Elke 90 minuten krijgen ze een nieuwe zonsopgang te zien, wat uiteraard je licht-donkercyclus niet ten goede komt. Daar komt nog bij dat een astronaut overenthousiast begint, in shiften moet meedraaien én zich moet aanpassen aan het slapen in een slaapzak, vastgesnoerd aan de muur. Ruimtestations als het ISS zijn daarom uitgerust met individuele slaapcompartimenten die verduisterd kunnen worden om nacht te simuleren.
...na 1 jaar
Het bewijs dat (langdurige) ruimtereizen nadelige gevolgen hebben voor het immuunsysteem stapelt op. Een studie van Nasa toonde aan dat de werking van witte bloedcellen (bij fruitvliegen) vermindert, waardoor het lichaam veel minder bestand is tegen schadelijke micro-organismen en infecties. Soortgelijke studies met muizen, salamanders en andere insecten eindigden in gelijkaardige conclusies. Ook hier zou het gebrek aan zwaartekracht de boosdoener zijn.
Nog schadelijker is het effect van kosmische straling. Astronauten klagen vaak over het "zien" van felle lichtflitsen. Deze worden veroorzaakt door kosmische stralen die een weg banen door het brein. Het ISS ligt strategisch om de impact van deze straling tot een minimum te beperken, maar bij reizen naar de maan of Mars is het risico op een dodelijk dosis reëel. Het enige goede nieuws is (voorlopig) dat onderzoek bij Apollo-astronauten die enkele dagen in 'deep space' doorbrachten in capsules die slecht bewapend waren tegen kosmische straling geen verhoogd risico vertoonden op kanker.
...na 2 jaar
Uiteraard wordt niet alleen je fysieke welzijn getroffen. Een experiment van de European Space Agency en het Russische Institute of Biomedical Problems ging na wat de stress van langdurige ruimtevluchten en isolatie doen met de mentale gezondheid. Conclusie: depressie ligt op de loer. Ze simuleerden daarvoor een 520 dagen durende missie naar Mars en terug in een vervalste ruimteshuttle in Moskou. De eerste maanden werden de deelnemers gedreven door adrenaline en spanning, maar van zodra routine en verveling de kop opstaken, waren de dagen veel moeilijker te verduren. Het zal je dan ook niet verbazen dat ingezet wordt op gedragstraining en het ontwikkelen van betere communicatietechnologie.
© thinkstock.
(HLn)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-05-2014
Enorme vlek van Jupiter krimpt steeds sneller
De Grote Rode Vlek op Jupiter © epa.
Midden op de planeet Jupiter zit al eeuwenlang een gigantische rode vlek, een enorme storm, en die vlek wordt steeds kleiner. De doorsnee is nu nog maar 16.500 kilometer, kleiner dan ooit eerder gemeten. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA, dat de ruimtetelescoop Hubble naar Jupiter heeft laten kijken. De oorzaak van de krimp is niet bekend.
© afp.
De Grote Rode Vlek is een storm, die vanaf de aarde te zien is met telescopen. De wind haalt er snelheden tot 680 kilometer per uur. Het is niet bekend hoe lang de storm al raast. In de 17e eeuw zagen astronomen de vlek mogelijk al. Een paar jaar geleden slokte de storm een kleinere storm op.
Eind 19e eeuw was de vlek nog ongeveer 41.000 kilometer in doorsnee. Dat betekent dat de aarde er drie keer in zou passen. Rond 1980 was de doorsnee nog maar 23.335 kilometer. De storm bleek in 2009 verder gekrompen, tot bijna 18.000 kilometer, en is nu dus 16.500 kilometer.
Tussen 1996 en 2006 werd de vlek dagelijks een kilometer kleiner. Nu is dat al drie keer zo veel. Als dat continu door zou gaan, is het kenmerk van Jupiter over enkele decennia verdwenen. Wetenschappers durven echter niet te zeggen of het echt zo ver kan komen.
(HLN)
Enorme vlek van Jupiter krimpt steeds sneller
De Grote Rode Vlek op Jupiter © epa.
Midden op de planeet Jupiter zit al eeuwenlang een gigantische rode vlek, een enorme storm, en die vlek wordt steeds kleiner. De doorsnee is nu nog maar 16.500 kilometer, kleiner dan ooit eerder gemeten. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA, dat de ruimtetelescoop Hubble naar Jupiter heeft laten kijken. De oorzaak van de krimp is niet bekend.
© afp.
De Grote Rode Vlek is een storm, die vanaf de aarde te zien is met telescopen. De wind haalt er snelheden tot 680 kilometer per uur. Het is niet bekend hoe lang de storm al raast. In de 17e eeuw zagen astronomen de vlek mogelijk al. Een paar jaar geleden slokte de storm een kleinere storm op.
Eind 19e eeuw was de vlek nog ongeveer 41.000 kilometer in doorsnee. Dat betekent dat de aarde er drie keer in zou passen. Rond 1980 was de doorsnee nog maar 23.335 kilometer. De storm bleek in 2009 verder gekrompen, tot bijna 18.000 kilometer, en is nu dus 16.500 kilometer.
Tussen 1996 en 2006 werd de vlek dagelijks een kilometer kleiner. Nu is dat al drie keer zo veel. Als dat continu door zou gaan, is het kenmerk van Jupiter over enkele decennia verdwenen. Wetenschappers durven echter niet te zeggen of het echt zo ver kan komen.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-05-2014
Europese sonde Venus Express maakt zich op voor kamikazeduik in atmosfeer
Ruim acht jaar na lancering maakt de Europese sonde Venus Express zich op om dieper dan ooit tevoren in de atmosfeer van de planeet te duiken en daar een wisse dood te sterven, zo heeft het Europese Ruimtevaartbureau ESA meegedeeld.
De Venus Express werd op 9 november 2005 van op Bajkonoer met een Sojoez-Fregat draagraket gelanceerd, om zijn doelwit op 11 april 2006 te bereiken.
Met zeven instrumenten bestudeerde de sonde de ionosfeer, de atmosfeer en het oppervlak van de planeet uitgebreid. Dit gebeurde van uit een elliptsche polaire baan met een hoogte van 66.000 km boven de zuidelijke en 250 km boven de noordelijke pool.
Na acht jaar begint de brandstofvoorraad om die baan aan te houden, opgebruikt te worden. Daarom is het routine-wetenschappelijk werk deze week afgerond. Bedoeling is uiteindelijk dieper dan ooit in de atmosfeer van Venus te duiken, mogelijk tot 130 km en mogelijk nog dieper.
(HLN)
Europese sonde Venus Express maakt zich op voor kamikazeduik in atmosfeer
Ruim acht jaar na lancering maakt de Europese sonde Venus Express zich op om dieper dan ooit tevoren in de atmosfeer van de planeet te duiken en daar een wisse dood te sterven, zo heeft het Europese Ruimtevaartbureau ESA meegedeeld.
De Venus Express werd op 9 november 2005 van op Bajkonoer met een Sojoez-Fregat draagraket gelanceerd, om zijn doelwit op 11 april 2006 te bereiken.
Met zeven instrumenten bestudeerde de sonde de ionosfeer, de atmosfeer en het oppervlak van de planeet uitgebreid. Dit gebeurde van uit een elliptsche polaire baan met een hoogte van 66.000 km boven de zuidelijke en 250 km boven de noordelijke pool.
Na acht jaar begint de brandstofvoorraad om die baan aan te houden, opgebruikt te worden. Daarom is het routine-wetenschappelijk werk deze week afgerond. Bedoeling is uiteindelijk dieper dan ooit in de atmosfeer van Venus te duiken, mogelijk tot 130 km en mogelijk nog dieper.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-05-2014
Ontstaansgeschiedenis magnetars verklaard
Magnetars zijn de bizarre supercompacte overblijfselen van supernova-explosies. Ze zijn voor zover bekend de sterkste magneten in het heelal – miljoenen keren sterker dan de sterkste magneten op aarde. Een team van Europese astronomen heeft nu voor het eerst een magnetar met een begeleidende ster ontdekt. Deze ontdekking helpt verklaren hoe magnetars ontstaan.
Wanneer een zware ster tijdens een supernova-explosie onder zijn eigen zwaartekracht bezwijkt, verandert hij in een neutronenster [1] of een zwart gat [2]. Magnetars zijn zeer exotische neutronensterren. Net als andere neutronensterren zijn ze heel klein en hebben een buitengewoon hoge dichtheid – een theelepel neutronenstermaterie zou een massa van ongeveer een miljard ton hebben – maar daarnaast hebben ze ook extreem krachtige magnetische velden.
Een impressie van een magnetar, een compacte neutronenster met een extreem sterk magneetveld.
ESO/L. Calçada
De sterrenhoop [3] Westerlund 1, die op een afstand van 16.000 lichtjaar in het zuidelijke sterrenbeeld Altaar staat, bevat één van de ruim twintig magnetars die tot nu toe in de Melkweg [4] zijn ontdekt. Het object, dat CXOU J164710.2-455216 wordt genoemd, bezorgt astronomen al geruime tijd hoofdbrekens.
“In eerder onderzoek hebben we aangetoond dat de magnetar in deze sterrenhoop moet zijn ontstaan bij de explosieve dood van een ster die ongeveer veertig keer zo zwaar was als de zon. Maar dit introduceert een nieuw probleem, omdat zulke zware sterren na hun dood naar verwachting ineenstorten tot zwarte gaten, niet tot neutronensterren. We begrepen maar niet hoe deze een magnetar kon zijn geworden,” zegt Simon Clark, hoofdauteur van het artikel waarin deze resultaten worden gepresenteerd.
De sterrenhoop Westerlund 1 met de magnetar en zijn vermoedelijke voormalige begeleider gemarkeerd.
Interactie met begeleider
Astronomen bedachten een uitweg. Zij opperden dat de magnetar was ontstaan door de interactie met een tweede zeer zware ster die binnen de zon-aarde-afstand om het hemellichaam draait. Maar tot nu toe was er op de plek van de magnetar in Westerlund 1 geen begeleidende ster opgemerkt.
Daarom werd de Very Large Telescope [5] ingeschakeld om er in andere delen van de sterrenhoop naar te gaan zoeken. De astronomen zochten naar wegloopsterren – objecten die met hoge snelheid aan de sterrenhoop ontsnappen – die door de supernova-explosie waarbij de magnetar is ontstaan zijn ‘weggeschopt’. Bij een van de sterren van de sterrenhoop, Westerlund 1-5, bleek inderdaad de juiste kenmerken te vertonen.
“Niet alleen heeft deze ster een snelheid die het gevolg kan zijn van een supernova-explosie, hij is ook veel te helder om als enkelvoudige ster geboren te zijn. Bovendien heeft hij een ongewoon koolstofrijke samenstelling die een enkelvoudige ster onmogelijk tot stand kan brengen – een duidelijk bewijs dat hij oorspronkelijk een begeleider moet hebben gehad”, aldus Ben Ritchie van de Open University, mede-auteur van het nieuwe onderzoeksverslag.
Dankzij deze ontdekking konden de astronomen reconstrueren waarom er in dit geval een magnetar is ontstaan in plaats van het verwachte zwarte gat. Het begon ermee dat de zwaarste van de twee sterren zonder brandstof kwam te zitten, opzwol en zijn buitenste lagen overdroeg aan zijn minder zware begeleider – de latere magnetar – waardoor deze steeds sneller ging draaien. Deze snelle rotatie lijkt een essentiële voorwaarde te zijn voor de vorming van het ultra-sterke magnetische veld van de magnetar.
Dubbelster waarbij een ster massa opslokt van haar begeleider en daardoor sneller gaat draaien.
STScI
Ten gevolge van de massa-overdracht werd de begeleidende ster vervolgens zo zwaar dat deze op zijn beurt een aanzienlijk deel van zijn zojuist verworven massa afstootte. Veel van deze massa is verloren geraakt, maar een deel ervan bereikte de oorspronkelijke ster, die we nu kennen als Westerlund 1-5.
‘Afslanken’ tot magnetar
“Het is deze uitwisseling van materiaal die Westerlund 1-5 een unieke chemische signatuur heeft gegeven en ervoor heeft gezorgd dat de massa van zijn begeleider voldoende afnam om een magnetar te laten ontstaan in plaats van een zwart gat”, concludeert teamlid Francisco Najarro van het Centro de Astrobiología in Spanje.
Het lijkt er dus op dat het hebben van een stellaire begeleider een essentiële voorwaarde is voor het ontstaan van een magnetar. De snelle rotatie die het gevolg is van de massa-overdracht tussen twee sterren lijkt noodzakelijk om het ultra-sterke magnetische veld te genereren, en vervolgens zorgt een tweede fase van massa-overdracht ervoor dat de magnetar-in-wording voldoende afslankt om uiteindelijk niet tot een zwart gat ineen te storten.
(Kennislink)
Ontstaansgeschiedenis magnetars verklaard
Magnetars zijn de bizarre supercompacte overblijfselen van supernova-explosies. Ze zijn voor zover bekend de sterkste magneten in het heelal – miljoenen keren sterker dan de sterkste magneten op aarde. Een team van Europese astronomen heeft nu voor het eerst een magnetar met een begeleidende ster ontdekt. Deze ontdekking helpt verklaren hoe magnetars ontstaan.
Wanneer een zware ster tijdens een supernova-explosie onder zijn eigen zwaartekracht bezwijkt, verandert hij in een neutronenster [1] of een zwart gat [2]. Magnetars zijn zeer exotische neutronensterren. Net als andere neutronensterren zijn ze heel klein en hebben een buitengewoon hoge dichtheid – een theelepel neutronenstermaterie zou een massa van ongeveer een miljard ton hebben – maar daarnaast hebben ze ook extreem krachtige magnetische velden.
Een impressie van een magnetar, een compacte neutronenster met een extreem sterk magneetveld.
ESO/L. Calçada
De sterrenhoop [3] Westerlund 1, die op een afstand van 16.000 lichtjaar in het zuidelijke sterrenbeeld Altaar staat, bevat één van de ruim twintig magnetars die tot nu toe in de Melkweg [4] zijn ontdekt. Het object, dat CXOU J164710.2-455216 wordt genoemd, bezorgt astronomen al geruime tijd hoofdbrekens.
“In eerder onderzoek hebben we aangetoond dat de magnetar in deze sterrenhoop moet zijn ontstaan bij de explosieve dood van een ster die ongeveer veertig keer zo zwaar was als de zon. Maar dit introduceert een nieuw probleem, omdat zulke zware sterren na hun dood naar verwachting ineenstorten tot zwarte gaten, niet tot neutronensterren. We begrepen maar niet hoe deze een magnetar kon zijn geworden,” zegt Simon Clark, hoofdauteur van het artikel waarin deze resultaten worden gepresenteerd.
De sterrenhoop Westerlund 1 met de magnetar en zijn vermoedelijke voormalige begeleider gemarkeerd.
Interactie met begeleider
Astronomen bedachten een uitweg. Zij opperden dat de magnetar was ontstaan door de interactie met een tweede zeer zware ster die binnen de zon-aarde-afstand om het hemellichaam draait. Maar tot nu toe was er op de plek van de magnetar in Westerlund 1 geen begeleidende ster opgemerkt.
Daarom werd de Very Large Telescope [5] ingeschakeld om er in andere delen van de sterrenhoop naar te gaan zoeken. De astronomen zochten naar wegloopsterren – objecten die met hoge snelheid aan de sterrenhoop ontsnappen – die door de supernova-explosie waarbij de magnetar is ontstaan zijn ‘weggeschopt’. Bij een van de sterren van de sterrenhoop, Westerlund 1-5, bleek inderdaad de juiste kenmerken te vertonen.
“Niet alleen heeft deze ster een snelheid die het gevolg kan zijn van een supernova-explosie, hij is ook veel te helder om als enkelvoudige ster geboren te zijn. Bovendien heeft hij een ongewoon koolstofrijke samenstelling die een enkelvoudige ster onmogelijk tot stand kan brengen – een duidelijk bewijs dat hij oorspronkelijk een begeleider moet hebben gehad”, aldus Ben Ritchie van de Open University, mede-auteur van het nieuwe onderzoeksverslag.
Dankzij deze ontdekking konden de astronomen reconstrueren waarom er in dit geval een magnetar is ontstaan in plaats van het verwachte zwarte gat. Het begon ermee dat de zwaarste van de twee sterren zonder brandstof kwam te zitten, opzwol en zijn buitenste lagen overdroeg aan zijn minder zware begeleider – de latere magnetar – waardoor deze steeds sneller ging draaien. Deze snelle rotatie lijkt een essentiële voorwaarde te zijn voor de vorming van het ultra-sterke magnetische veld van de magnetar.
Dubbelster waarbij een ster massa opslokt van haar begeleider en daardoor sneller gaat draaien.
STScI
Ten gevolge van de massa-overdracht werd de begeleidende ster vervolgens zo zwaar dat deze op zijn beurt een aanzienlijk deel van zijn zojuist verworven massa afstootte. Veel van deze massa is verloren geraakt, maar een deel ervan bereikte de oorspronkelijke ster, die we nu kennen als Westerlund 1-5.
‘Afslanken’ tot magnetar
“Het is deze uitwisseling van materiaal die Westerlund 1-5 een unieke chemische signatuur heeft gegeven en ervoor heeft gezorgd dat de massa van zijn begeleider voldoende afnam om een magnetar te laten ontstaan in plaats van een zwart gat”, concludeert teamlid Francisco Najarro van het Centro de Astrobiología in Spanje.
Het lijkt er dus op dat het hebben van een stellaire begeleider een essentiële voorwaarde is voor het ontstaan van een magnetar. De snelle rotatie die het gevolg is van de massa-overdracht tussen twee sterren lijkt noodzakelijk om het ultra-sterke magnetische veld te genereren, en vervolgens zorgt een tweede fase van massa-overdracht ervoor dat de magnetar-in-wording voldoende afslankt om uiteindelijk niet tot een zwart gat ineen te storten.
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-05-2014
Nederlands oud-astronaut Wubbo Ockels (68) overleden
Wubbo Ockels (1986-2014) © ANP.
In het Anthoni van Leeuwenhoekziekenhuis in Amsterdam is vanochtend om 11:08 uur oud-astronaut Wubbo Ockels overleden. Ockels stierf aan de gevolgen van niercelkanker. Hij was al enige dagen geleden opgenomen in het ziekenhuis.
Wubbo Ockels als astronaut aan boord van de Challenger © ANP.
Wubbo Ockels was natuurkundige, ruimtevaarder, piloot en hoogleraar. Van 31 oktober tot en met 6 november 1985 maakte hij als eerste Nederlander een vlucht door de ruimte met het ruimteveer Challenger Hij was tijdens de vlucht en het verblijf in het Spacelab D-1 verantwoordelijk voor de vele meetapparatuur, waarmee allerlei proeven werden uitgevoerd.
Hij was tot voor kort hoogleraar Aerospace for Sustainable Science and Technology aan de faculteit Lucht- en Ruimtevaart van de TU Delft.
In 2008 werd bij toeval een vergevorderde niertumor bij hem geconstateerd. De tumor werd succesvol verwijderd, maar op 29 mei 2013 maakte Ockels bekend dat er een maand eerder opnieuw niercelkanker bij hem is ontdekt.
Hij is 68 jaar oud geworden.
© Archieffoto ANP.
(HLN)
Nederlands oud-astronaut Wubbo Ockels (68) overleden
Wubbo Ockels (1986-2014) © ANP.
In het Anthoni van Leeuwenhoekziekenhuis in Amsterdam is vanochtend om 11:08 uur oud-astronaut Wubbo Ockels overleden. Ockels stierf aan de gevolgen van niercelkanker. Hij was al enige dagen geleden opgenomen in het ziekenhuis.
Wubbo Ockels als astronaut aan boord van de Challenger © ANP.
Wubbo Ockels was natuurkundige, ruimtevaarder, piloot en hoogleraar. Van 31 oktober tot en met 6 november 1985 maakte hij als eerste Nederlander een vlucht door de ruimte met het ruimteveer Challenger Hij was tijdens de vlucht en het verblijf in het Spacelab D-1 verantwoordelijk voor de vele meetapparatuur, waarmee allerlei proeven werden uitgevoerd.
Hij was tot voor kort hoogleraar Aerospace for Sustainable Science and Technology aan de faculteit Lucht- en Ruimtevaart van de TU Delft.
In 2008 werd bij toeval een vergevorderde niertumor bij hem geconstateerd. De tumor werd succesvol verwijderd, maar op 29 mei 2013 maakte Ockels bekend dat er een maand eerder opnieuw niercelkanker bij hem is ontdekt.
Hij is 68 jaar oud geworden.
© Archieffoto ANP.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Meteorenregen boven Nederland
Komend weekeinde wordt een grote meteorenregen verwacht. Dat meldt onderzoeksinstituut NOVA. In de nacht van vrijdag op zaterdag is mogelijk een deel van de 'vallende sterren' in ons land te zien.
Tussen middernacht en 4.00 uur verwacht NOVA tussen de 20 en 75 meteoren per uur. De beste tijd om te kijken is volgens het onderzoeksinstituut kwart voor drie in de ochtend. De meeste meteoren worden verwacht in de buurt van de Poolster, aan het einde van de steel van de Kleine Beer.
De meteorenregen houdt de rest van de dag aan, maar zal in het daglicht verder niet te zien zijn.
Uitzonderlijk
De meteorenzwerm is uitzonderlijk en hoort niet tot de jaarlijks terugkerende zwermen. Dat maakt volgens NOVA het precieze aantal meteoren moeilijk in te schatten.
Vallende sterren
Een meteorenregen wordt in de volksmond ook wel 'vallende sterren' genoemd, maar heeft niets met sterren te maken.
Ze worden veroorzaakt door ruimtegruis dat op zo'n honderd kilometer boven ons hoofd in de aardatmosfeer terechtkomt. Dat levert het lichtverschijnsel op dat we 'vallende sterren' noemen.
(http://nos.nl/artikel/650275-meteorenregen-boven-nederland.html)
Komend weekeinde wordt een grote meteorenregen verwacht. Dat meldt onderzoeksinstituut NOVA. In de nacht van vrijdag op zaterdag is mogelijk een deel van de 'vallende sterren' in ons land te zien.
Tussen middernacht en 4.00 uur verwacht NOVA tussen de 20 en 75 meteoren per uur. De beste tijd om te kijken is volgens het onderzoeksinstituut kwart voor drie in de ochtend. De meeste meteoren worden verwacht in de buurt van de Poolster, aan het einde van de steel van de Kleine Beer.
De meteorenregen houdt de rest van de dag aan, maar zal in het daglicht verder niet te zien zijn.
Uitzonderlijk
De meteorenzwerm is uitzonderlijk en hoort niet tot de jaarlijks terugkerende zwermen. Dat maakt volgens NOVA het precieze aantal meteoren moeilijk in te schatten.
Vallende sterren
Een meteorenregen wordt in de volksmond ook wel 'vallende sterren' genoemd, maar heeft niets met sterren te maken.
Ze worden veroorzaakt door ruimtegruis dat op zo'n honderd kilometer boven ons hoofd in de aardatmosfeer terechtkomt. Dat levert het lichtverschijnsel op dat we 'vallende sterren' noemen.
(http://nos.nl/artikel/650275-meteorenregen-boven-nederland.html)
"You can call me Susan if it makes you happy"
Bovenstaande heb ik ook al in de nieuwssubmit gegooid, is helaas nog niks mee gedaan..
Ik ga zelf in elk geval wel kijken en proberen foto's te maken met m'n crappy cameratje
Ik ga zelf in elk geval wel kijken en proberen foto's te maken met m'n crappy cameratje
21-05-2014
Universum begon 11 miljard jaar geleden af te koelen
Het universum begon zo’n 11 miljard jaar geleden af te koelen. Na een maximale temperatuur van 13.000 graden te hebben bereikt, koelde het universum in één miljard jaar tijd met 1000 graden af. Dat blijkt uit nieuw onderzoek.
Onderzoekers trekken hun conclusie nadat ze achterhaalden hoe warm het universum drie tot vier miljard jaar na het ontstaan was. In die tijd begonnen de eerste extreem actieve sterrenstelsels te ontstaan en zij verwarmden hun omgeving. “Maar elf miljard jaar geleden werd de ‘koorts’ van het universum doorbroken en begon het universum weer af te koelen,” vertelt onderzoeker Elisa Boera.
Intergalactisch
De onderzoekers stelden de temperatuur van het jonge universum vast door te kijken naar het gas tussen sterrenstelsels, ook wel het intergalactisch medium genoemd. “Het intergalactisch medium doet uitstekend verslag van de historie van het universum. Het ‘onthoudt’ de grote gebeurtenissen die de eigenschappen van het intergalactisch medium – zoals de temperatuur en samenstelling – tijdens verschillende evolutionaire fasen beïnvloedden,” vertelt onderzoeker Elisa Boera.
Vergelijken
Tijdens een eerder onderzoek stelden wetenschappers al dat het universum in een vroeg stadium begon op te warmen. De onderzoekers stelden nu de temperatuur die het universum in een iets later stadium had, vast en kunnen zo in kaart brengen hoe die temperatuur zich in de eerste miljarden jaren van het bestaan van het universum ontwikkelde. Het onderzoek suggereert dat het universum elf miljard jaar geleden begon af te koelen. In één miljard jaar koelde het universum met zo’n 1000 graden Celsius af, nadat het eerder een maximale temperatuur van 13.000 graden had bereikt. “Die trend zet waarschijnlijk tot op de dag van vandaag door.”
Het universum koelde waarschijnlijk af door toedoen van helium. “Veertien procent van het intergalactische gas is helium,” legt Michael Murphy uit. “Twaalf miljard jaar geleden absorbeerde het de intense straling van actieve sterrenstelsels en verloor daarbij elektronen. De elektronen suisden in het rond en verwarmden het gas. Zodra het helium geïoniseerd was, ging de straling simpelweg door het gas heen zonder het te verwarmen. Toen het universum vervolgens verder ging uitdijen, koelde het gas verder af.”
(scientias.nl)
Universum begon 11 miljard jaar geleden af te koelen
Het universum begon zo’n 11 miljard jaar geleden af te koelen. Na een maximale temperatuur van 13.000 graden te hebben bereikt, koelde het universum in één miljard jaar tijd met 1000 graden af. Dat blijkt uit nieuw onderzoek.
Onderzoekers trekken hun conclusie nadat ze achterhaalden hoe warm het universum drie tot vier miljard jaar na het ontstaan was. In die tijd begonnen de eerste extreem actieve sterrenstelsels te ontstaan en zij verwarmden hun omgeving. “Maar elf miljard jaar geleden werd de ‘koorts’ van het universum doorbroken en begon het universum weer af te koelen,” vertelt onderzoeker Elisa Boera.
Intergalactisch
De onderzoekers stelden de temperatuur van het jonge universum vast door te kijken naar het gas tussen sterrenstelsels, ook wel het intergalactisch medium genoemd. “Het intergalactisch medium doet uitstekend verslag van de historie van het universum. Het ‘onthoudt’ de grote gebeurtenissen die de eigenschappen van het intergalactisch medium – zoals de temperatuur en samenstelling – tijdens verschillende evolutionaire fasen beïnvloedden,” vertelt onderzoeker Elisa Boera.
Vergelijken
Tijdens een eerder onderzoek stelden wetenschappers al dat het universum in een vroeg stadium begon op te warmen. De onderzoekers stelden nu de temperatuur die het universum in een iets later stadium had, vast en kunnen zo in kaart brengen hoe die temperatuur zich in de eerste miljarden jaren van het bestaan van het universum ontwikkelde. Het onderzoek suggereert dat het universum elf miljard jaar geleden begon af te koelen. In één miljard jaar koelde het universum met zo’n 1000 graden Celsius af, nadat het eerder een maximale temperatuur van 13.000 graden had bereikt. “Die trend zet waarschijnlijk tot op de dag van vandaag door.”
Het universum koelde waarschijnlijk af door toedoen van helium. “Veertien procent van het intergalactische gas is helium,” legt Michael Murphy uit. “Twaalf miljard jaar geleden absorbeerde het de intense straling van actieve sterrenstelsels en verloor daarbij elektronen. De elektronen suisden in het rond en verwarmden het gas. Zodra het helium geïoniseerd was, ging de straling simpelweg door het gas heen zonder het te verwarmen. Toen het universum vervolgens verder ging uitdijen, koelde het gas verder af.”
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-05-2014
Eerste breedbandconnectie met de maan is een feit
Het basisstation in White Sands, New Mexico. © NASA
.
Verhuizen naar de maan zit er nog niet meteen in, maar goed om weten is dat we zeker over een communicatiekanaal met de aarde zullen beschikken wanneer het zo ver is. Een team onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) werkte een technologie uit die ruimtebewoners zou kunnen voorzien van de connectiviteit waarvan wij hier op aarde genieten.
De ruimteterminal. © NASA Goddard Photo and Video.
Het team van MIT werkte samen met NASA aan de datacommunicatietechnologie, die grote gegevensoverdrachten en zelfs HD-videostreaming naar de maan mogelijk maakt. Tijdens de conferentie CLEO: 2014 in juni worden de details en het eerste gedetailleerde overzicht van hun lasergebaseerde uplink tussen de aarde en de maan voorgesteld.
De uplink werd tijdens de herfst getest. "De prestatie was uitstekend, net zoals we voorspeld hadden", zegt Mark Stevens van MIT aan Science Daily. "Dit geeft ons vertrouwen dat we de onderliggende fysica goed begrijpen en dat de connectie in de toekomst kan gebruikt worden tijdens ruimtemissies." Volgens het team kan het gebruik op termijn zelfs uitgebreid worden voor verdere missies naar Mars en de andere planeten.
Vernieuwende technieken
De Lunar Laser Communication Demonstration, zoals het systeem heet, slaagde erin de 384.633 kilometer tussen de aarde en de maan te overbruggen en gegevens over te dragen met een downloadsnelheid van 622 megabits per seconde. Er werd ook data van de aarde naar de maan verzonden aan 19,44 megabits per seconde, 4.800 keer sneller dan de beste uplink die ooit gebruikt werd.
Grote gegevensoverdrachten met laserstralen van de aarde naar de maan vormen een uitdaging omwille van de grote afstand. De atmosfeer bemoeilijkt het proces nog omdat turbulentie het licht kan ombuigen, met een vervaagd signaal of haperingen tot gevolg. Om dat te vermijden, paste het team enkele vernieuwende technieken toe.
Vier telescopen
Een basisstation in White Sands, New Mexico maakt gebruik van vier aparte telescopen om het signaal naar de ruimte te verzenden. Elke telescoop is voorzien van een laserzender die informatie verstuurt, gecodeerd als pulsen van onzichtbaar infrarood licht. Elk van de vier telescopen verstuurt licht door een andere luchtkolom, waardoor de stralen verschillende buigingseffecten van de atsmosfeer ondergaan. Dat vergroot de kans dat minstens één van de laserstralen contact krijgt met de ontvanger, die gemonteerd is op een satelliet die rond de maan cirkelt.
De ontvanger gebruikt een smallere telescoop om het licht op te vangen, dat vervolgens verzameld wordt in een optische glasvezel, gelijkaardig aan glasvezels die gebruikt worden bij aardse netwerken. Het signaal wordt daarna ongeveer 30.000 keer versterkt. De lichtpulsen worden omgezet in elektrische signalen, om vervolgens weer omgezet te worden in bitpatronen die de overgedragen boodschap bevatten.
Van de 40 watt verzonden door het basisstation wordt uiteindelijk minder dan een miljardste van een watt ontvangen door de satelliet. Volgens Stevens is dat nog steeds tien keer zoveel als nodig is om foutenvrije communicatie tot stand te brengen.
(HLN)
Eerste breedbandconnectie met de maan is een feit
Het basisstation in White Sands, New Mexico. © NASA
.
Verhuizen naar de maan zit er nog niet meteen in, maar goed om weten is dat we zeker over een communicatiekanaal met de aarde zullen beschikken wanneer het zo ver is. Een team onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) werkte een technologie uit die ruimtebewoners zou kunnen voorzien van de connectiviteit waarvan wij hier op aarde genieten.
De ruimteterminal. © NASA Goddard Photo and Video.
Het team van MIT werkte samen met NASA aan de datacommunicatietechnologie, die grote gegevensoverdrachten en zelfs HD-videostreaming naar de maan mogelijk maakt. Tijdens de conferentie CLEO: 2014 in juni worden de details en het eerste gedetailleerde overzicht van hun lasergebaseerde uplink tussen de aarde en de maan voorgesteld.
De uplink werd tijdens de herfst getest. "De prestatie was uitstekend, net zoals we voorspeld hadden", zegt Mark Stevens van MIT aan Science Daily. "Dit geeft ons vertrouwen dat we de onderliggende fysica goed begrijpen en dat de connectie in de toekomst kan gebruikt worden tijdens ruimtemissies." Volgens het team kan het gebruik op termijn zelfs uitgebreid worden voor verdere missies naar Mars en de andere planeten.
Vernieuwende technieken
De Lunar Laser Communication Demonstration, zoals het systeem heet, slaagde erin de 384.633 kilometer tussen de aarde en de maan te overbruggen en gegevens over te dragen met een downloadsnelheid van 622 megabits per seconde. Er werd ook data van de aarde naar de maan verzonden aan 19,44 megabits per seconde, 4.800 keer sneller dan de beste uplink die ooit gebruikt werd.
Grote gegevensoverdrachten met laserstralen van de aarde naar de maan vormen een uitdaging omwille van de grote afstand. De atmosfeer bemoeilijkt het proces nog omdat turbulentie het licht kan ombuigen, met een vervaagd signaal of haperingen tot gevolg. Om dat te vermijden, paste het team enkele vernieuwende technieken toe.
Vier telescopen
Een basisstation in White Sands, New Mexico maakt gebruik van vier aparte telescopen om het signaal naar de ruimte te verzenden. Elke telescoop is voorzien van een laserzender die informatie verstuurt, gecodeerd als pulsen van onzichtbaar infrarood licht. Elk van de vier telescopen verstuurt licht door een andere luchtkolom, waardoor de stralen verschillende buigingseffecten van de atsmosfeer ondergaan. Dat vergroot de kans dat minstens één van de laserstralen contact krijgt met de ontvanger, die gemonteerd is op een satelliet die rond de maan cirkelt.
De ontvanger gebruikt een smallere telescoop om het licht op te vangen, dat vervolgens verzameld wordt in een optische glasvezel, gelijkaardig aan glasvezels die gebruikt worden bij aardse netwerken. Het signaal wordt daarna ongeveer 30.000 keer versterkt. De lichtpulsen worden omgezet in elektrische signalen, om vervolgens weer omgezet te worden in bitpatronen die de overgedragen boodschap bevatten.
Van de 40 watt verzonden door het basisstation wordt uiteindelijk minder dan een miljardste van een watt ontvangen door de satelliet. Volgens Stevens is dat nog steeds tien keer zoveel als nodig is om foutenvrije communicatie tot stand te brengen.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
interessantquote:
23-05-2014
Eerste breedbandconnectie met de maan is een feit
[ afbeelding ]
Het basisstation in White Sands, New Mexico. © NASA
.
Verhuizen naar de maan zit er nog niet meteen in, maar goed om weten is dat we zeker over een communicatiekanaal met de aarde zullen beschikken wanneer het zo ver is. Een team onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) werkte een technologie uit die ruimtebewoners zou kunnen voorzien van de connectiviteit waarvan wij hier op aarde genieten.
[ afbeelding ]
De ruimteterminal. © NASA Goddard Photo and Video.
Het team van MIT werkte samen met NASA aan de datacommunicatietechnologie, die grote gegevensoverdrachten en zelfs HD-videostreaming naar de maan mogelijk maakt. Tijdens de conferentie CLEO: 2014 in juni worden de details en het eerste gedetailleerde overzicht van hun lasergebaseerde uplink tussen de aarde en de maan voorgesteld.
De uplink werd tijdens de herfst getest. "De prestatie was uitstekend, net zoals we voorspeld hadden", zegt Mark Stevens van MIT aan Science Daily. "Dit geeft ons vertrouwen dat we de onderliggende fysica goed begrijpen en dat de connectie in de toekomst kan gebruikt worden tijdens ruimtemissies." Volgens het team kan het gebruik op termijn zelfs uitgebreid worden voor verdere missies naar Mars en de andere planeten.
Vernieuwende technieken
De Lunar Laser Communication Demonstration, zoals het systeem heet, slaagde erin de 384.633 kilometer tussen de aarde en de maan te overbruggen en gegevens over te dragen met een downloadsnelheid van 622 megabits per seconde. Er werd ook data van de aarde naar de maan verzonden aan 19,44 megabits per seconde, 4.800 keer sneller dan de beste uplink die ooit gebruikt werd.
Grote gegevensoverdrachten met laserstralen van de aarde naar de maan vormen een uitdaging omwille van de grote afstand. De atmosfeer bemoeilijkt het proces nog omdat turbulentie het licht kan ombuigen, met een vervaagd signaal of haperingen tot gevolg. Om dat te vermijden, paste het team enkele vernieuwende technieken toe.
Vier telescopen
Een basisstation in White Sands, New Mexico maakt gebruik van vier aparte telescopen om het signaal naar de ruimte te verzenden. Elke telescoop is voorzien van een laserzender die informatie verstuurt, gecodeerd als pulsen van onzichtbaar infrarood licht. Elk van de vier telescopen verstuurt licht door een andere luchtkolom, waardoor de stralen verschillende buigingseffecten van de atsmosfeer ondergaan. Dat vergroot de kans dat minstens één van de laserstralen contact krijgt met de ontvanger, die gemonteerd is op een satelliet die rond de maan cirkelt.
De ontvanger gebruikt een smallere telescoop om het licht op te vangen, dat vervolgens verzameld wordt in een optische glasvezel, gelijkaardig aan glasvezels die gebruikt worden bij aardse netwerken. Het signaal wordt daarna ongeveer 30.000 keer versterkt. De lichtpulsen worden omgezet in elektrische signalen, om vervolgens weer omgezet te worden in bitpatronen die de overgedragen boodschap bevatten.
Van de 40 watt verzonden door het basisstation wordt uiteindelijk minder dan een miljardste van een watt ontvangen door de satelliet. Volgens Stevens is dat nog steeds tien keer zoveel als nodig is om foutenvrije communicatie tot stand te brengen.
(HLN)
Werewolf
Papa 15/11/1950 - 29/08/2025
Papa 15/11/1950 - 29/08/2025
quote:Gammaflits in Andromedastelsel lijkt 'vals alarm'
In het Andromedastelsel, de naaste buur van ons eigen Melkwegstelsel, leek gisteravond rond 22.25 uur Nederlandse tijd een extreem krachtige explosie waargenomen te zijn door de Amerikaanse röntgen- en gammasatelliet Swift. Onder sterrenkundigen ontstond grote opwinding: misschien ging het om een zogeheten gammaflits. Een latere analyse van de metingen lijkt echter uit te wijzen dat het vals alarm was.
Het Andromedasterrenstelsel gefotografeerd door ruimtesonde WISE.
Gammaflitsen zijn de energierijkste explosies in het heelal. Ze ontstaan wanneer extreem zware, snel roterende sterren aan het eind van hun leven ineenstorten tot zwarte gaten, of wanneer twee neutronensterren met elkaar botsen en versmelten. Gammaflitsen zijn zeer zeldzaam; de meeste worden dan ook op miljarden lichtjaren afstand van de aarde waargenomen.
Korte gammaflits
Als de explosie in het Andromedastelsel echt een gammaflits was geweest, dan ging het zo goed als zeker om een zogeheten 'korte' gammaflits, ontstaan bij de botsing van twee neutronensterren. De plaats van de explosie in het sterrenstelsel viel samen met de locatie van een bekende bolvormige sterrenhoop, waarin dubbele neutronensterren kunnen voorkomen.
Er werden ook alternatieve verklaringen voor de energierijke explosie aangedragen. Het zou om de uitbarsting van een zogeheten ultraluminous x-ray source kunnen gaan - vermoedelijk een middelzwaar zwart gat dat materie uit zijn omgeving opslokt - of om een zware oprisping van een zwart gat in een dubbelstersysteem dat materie opzuigt van een begeleidende ster.
Volgens een latere analyse van het Swift-team is er echter zo goed als zeker sprake van vals alarm. De Burst Alert Telescope van Swift reageerde weliswaar op een mogelijke detectie van gammastraling, maar de röntgenstraling die vervolgens werd gemeten was niet van één punt afkomstig, maar van één of meerdere bronnen in het beeldveld van Swifts röntgentelescoop.
28-05-2014
Astronomen met handen in het haar na krachtige uitbarsting Andromedanevel
© photo news.
In de naburige Andromedanevel heeft de Swift-ruimtetelescoop van de NASA gisteren een krachtige uitbarsting waargenomen, zo heeft het NBC News gemeld. Vandaag volgen er echter al berichten als zou het om "vals alarm" gaan.
Eerst dachten astronomen en/of astrofysici dat het om een gammaflits ging. Gamma-uitbarstingen zijn de krachtigste explosies in de kosmos en doen zich zelden voor. Ze worden veroorzaakt door een botsing van neutronensterren of zwarte gaten. Nog nooit is er één zo dichtbij gezien.
Later opperden astronomen dan dat de flits misschien door een minder exotisch type van ultraheldere röntgenstraling (ULX) is ontstaan. Zoiets is al gezien, zelfs in de Andromeda die ook als M31 bekendstaat. Wellicht gaat zo'n stralingsbron terug naar reusachtige zwarte gaten die omgevende materie opslokken.
Een derde theorie is dat de flits te maken heeft met een binair röntgensterrensysteem (LMXB).
Indien de eerste hypothese klopt is het de beste mogelijkheid ooit om één van de meest exotische gebeurtenissen in de kosmos te besturen, aldus NBC.
Als er zich een gammaflits in onze Melkweg zou voordoen en naar ons zou gericht zijn, zou die waarschijnlijk onze ozonlaag wegvegen en aan massale vernietiging van leven doen, schreef Business Insider. De dinsdag geziene uitbarsting zou zich 2,5 miljoen jaar geleden hebben voorgedaan. Het licht heeft ons nu pas bereikt.
Onder de hashtag #GRBM31 zorgde het evenement alvast voor veel verkeer op Twitter.
Maar een en ander zou vals alarm zijn geweest, zo blijkt uit een kort rapport van het Swift-XRT team. Het waargenomen signaal zou van een constante bron in M31 zijn.
(HLN)
Astronomen met handen in het haar na krachtige uitbarsting Andromedanevel
© photo news.
In de naburige Andromedanevel heeft de Swift-ruimtetelescoop van de NASA gisteren een krachtige uitbarsting waargenomen, zo heeft het NBC News gemeld. Vandaag volgen er echter al berichten als zou het om "vals alarm" gaan.
Eerst dachten astronomen en/of astrofysici dat het om een gammaflits ging. Gamma-uitbarstingen zijn de krachtigste explosies in de kosmos en doen zich zelden voor. Ze worden veroorzaakt door een botsing van neutronensterren of zwarte gaten. Nog nooit is er één zo dichtbij gezien.
Later opperden astronomen dan dat de flits misschien door een minder exotisch type van ultraheldere röntgenstraling (ULX) is ontstaan. Zoiets is al gezien, zelfs in de Andromeda die ook als M31 bekendstaat. Wellicht gaat zo'n stralingsbron terug naar reusachtige zwarte gaten die omgevende materie opslokken.
Een derde theorie is dat de flits te maken heeft met een binair röntgensterrensysteem (LMXB).
Indien de eerste hypothese klopt is het de beste mogelijkheid ooit om één van de meest exotische gebeurtenissen in de kosmos te besturen, aldus NBC.
Als er zich een gammaflits in onze Melkweg zou voordoen en naar ons zou gericht zijn, zou die waarschijnlijk onze ozonlaag wegvegen en aan massale vernietiging van leven doen, schreef Business Insider. De dinsdag geziene uitbarsting zou zich 2,5 miljoen jaar geleden hebben voorgedaan. Het licht heeft ons nu pas bereikt.
Onder de hashtag #GRBM31 zorgde het evenement alvast voor veel verkeer op Twitter.
Maar een en ander zou vals alarm zijn geweest, zo blijkt uit een kort rapport van het Swift-XRT team. Het waargenomen signaal zou van een constante bron in M31 zijn.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-05-2014
'Bermudadriehoek van de ruimte' geeft stilaan geheimen prijs
© thinkstock.
Van crashende computers tot falende satellieten: er is plek in de ruimte, een paar honderden kilometers boven de Braziliaanse kustlijn, die astronauten hoofdbrekens bezorgt. Wetenschappers proberen nu die 'Bermudadriehoek van de ruimte' in kaart te brengen.
Mocht u niet genoeg hebben met de mysterieuze Bermudadriehoek op aarde - een mythe die enkele maanden geleden overigens volledig onderuit gehaald werd door het Amerikaanse agentschap National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) - dan kunt u uw fantasie botvieren op een andere plek die vraagtekens oproept. Het gaat dan wel om een locatie in de ruimte, honderden kilometers boven de kust van Brazilië, zo bericht New Scientist.
Het gaat om een deel van de Van Allen-gordels, twee gordels van geladen deeltjes rond de aarde. Het gebied waar de binnenste van de Van Allen-gordels het aardoppervlak het dichtst nadert, wordt de Zuid-Atlantische Anomalie genoemd (ook wel South Atlantic Anomaly of SAA). De concentratie van hoogenergetische geladen deeltjes is daar op een bepaalde plaats hoger dan elders.
© Steve Snowden (US ROSAT Science Data Center).
Gevarenzone
Astronauten in spaceshuttles merkten eerder dat hun laptops soms crashten wanneer ze langs die plek reisden. Het internationaal ruimtestation ISS is om die reden extra beschermd tegen de straling in de SAA. De Hubble-ruimtetelescoop is zelfs zo voorgeprogrammeerd dat delicate instrumenten op die plek even worden uitgeschakeld om schade te vermijden.
Nu wetenschappers van het Nationale Instituut voor Astrofysica in Bologna een ruimtetelescoop aan het ontwikkelen zijn die geregeld langs die gevarenzone zal passeren, wordt het stilaan tijd om meer zicht te krijgen op het hoe en het waarom van de 'Bermudadriehoek van de ruimte'. Dat doen ze door data van een oude satelliet die er vaak passeerde, BeppoSAX, opnieuw onder de loep te nemen.
In kaart
Uit de gegevens blijkt dat het stralingsniveau in het lagere gedeelte van de SAA veel beperkter is dan in de bovenste lagen. Dat komt overeen met de data van een andere satelliet die vijf jaar geleden geanalyseerd werden, maar zorgt wel voor een veel gedetailleerder beeld van de plek. Met de extra informatie wordt de SAA langzaam maar zeker in kaart gebracht, waardoor 's werelds ruimteagentschappen en onderzoekscentra hun missies en apparatuur effectiever kunnen uitrusten als ze door de SAA moeten reizen.
(HLN)
'Bermudadriehoek van de ruimte' geeft stilaan geheimen prijs
© thinkstock.
Van crashende computers tot falende satellieten: er is plek in de ruimte, een paar honderden kilometers boven de Braziliaanse kustlijn, die astronauten hoofdbrekens bezorgt. Wetenschappers proberen nu die 'Bermudadriehoek van de ruimte' in kaart te brengen.
Mocht u niet genoeg hebben met de mysterieuze Bermudadriehoek op aarde - een mythe die enkele maanden geleden overigens volledig onderuit gehaald werd door het Amerikaanse agentschap National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) - dan kunt u uw fantasie botvieren op een andere plek die vraagtekens oproept. Het gaat dan wel om een locatie in de ruimte, honderden kilometers boven de kust van Brazilië, zo bericht New Scientist.
Het gaat om een deel van de Van Allen-gordels, twee gordels van geladen deeltjes rond de aarde. Het gebied waar de binnenste van de Van Allen-gordels het aardoppervlak het dichtst nadert, wordt de Zuid-Atlantische Anomalie genoemd (ook wel South Atlantic Anomaly of SAA). De concentratie van hoogenergetische geladen deeltjes is daar op een bepaalde plaats hoger dan elders.
© Steve Snowden (US ROSAT Science Data Center).
Gevarenzone
Astronauten in spaceshuttles merkten eerder dat hun laptops soms crashten wanneer ze langs die plek reisden. Het internationaal ruimtestation ISS is om die reden extra beschermd tegen de straling in de SAA. De Hubble-ruimtetelescoop is zelfs zo voorgeprogrammeerd dat delicate instrumenten op die plek even worden uitgeschakeld om schade te vermijden.
Nu wetenschappers van het Nationale Instituut voor Astrofysica in Bologna een ruimtetelescoop aan het ontwikkelen zijn die geregeld langs die gevarenzone zal passeren, wordt het stilaan tijd om meer zicht te krijgen op het hoe en het waarom van de 'Bermudadriehoek van de ruimte'. Dat doen ze door data van een oude satelliet die er vaak passeerde, BeppoSAX, opnieuw onder de loep te nemen.
In kaart
Uit de gegevens blijkt dat het stralingsniveau in het lagere gedeelte van de SAA veel beperkter is dan in de bovenste lagen. Dat komt overeen met de data van een andere satelliet die vijf jaar geleden geanalyseerd werden, maar zorgt wel voor een veel gedetailleerder beeld van de plek. Met de extra informatie wordt de SAA langzaam maar zeker in kaart gebracht, waardoor 's werelds ruimteagentschappen en onderzoekscentra hun missies en apparatuur effectiever kunnen uitrusten als ze door de SAA moeten reizen.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Copenhagen Suborbitals test vanmiddag hun HEAT-2X raket d.m.v. een static-burn test. De raket gebruikt ethanol en lox als brandstof. Het vullen met de vloeibare zuurstof is zojuist afgerond. Livestream:
quote:The HEAT-2X is the most advanced and sophisticated rocket design yet from Copenhagen Suborbitals, and probably the most advanced amateur rocket in the world. It is powered by the TM65-LE engine which outputs in excess of 45-65 kilonewton force. The engine is fueled with a mix of ethanol and liquid oxygen. This test will be performed in the VTC3 teststand with the rocket bolted down to large concrete blocks to keep it from launching during the full 90 second burn that will be performed, using 1.200 kilos of propellant. The purpose of the static test is to gather data and test various aspects of the technology and logistics. HEAT-2X is the first amateur rocket that potentially iscapable of flying above the Kármán line (100 km) in a suborbital trajectory to space! A full sea-launch of the rocket from the Baltic Sea is scheduled for late summer if all goes well.
dinsdag 3 juni 2014
De ster Regulus in het sterrenbeeld Leeuw staat op vrij grote afstand linksboven de wassende maan. Kijk rond 23.30 uur in het westen.
woensdag 4 juni 2014
Rechtsboven de maan staat Regulus, de hoofdster van het sterrenbeeld Leeuw. Bekijk de samenstand tegen middernacht, aan de westelijke hemel.
donderdag 5 juni 2014
Eerste Kwartier (22.39 uur). Op grote afstand rechts van de halfverlichte maan zie je de ster Regulus in het sterrenbeeld Leeuw.
vrijdag 6 juni 2014
Tegen middernacht zie je de rode planeet Mars aan de zuidwestelijke hemel, op grote afstand linksboven de maan.
zaterdag 7 juni 2014
Rond middernacht is boven de zuidwestelijke horizon een mooie samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Mars, vlak boven de maan.
zondag 8 juni 2014
Tegen middernacht is in het zuidwesten een zeer nauwe samenstand te zien van de maan en de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd, direct linksonder de maan. Mogelijk heb je een verrekijker nodig om de ster te zien in het felle maanlicht. Rond 02.00 uur wordt de kleinste onderlinge afstand bereikt.
maandag 9 juni 2014
De maan staat vanavond vrijwel exact halverwege de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd en de planeet Saturnus, die zich in de Weegschaal bevindt.
dinsdag 10 juni 2014
Een mooie, nauwe samenstand van de maan met Saturnus, rechtsboven de maan. Rond middernacht staat het duo vrij hoog boven de zuidelijke horizon.
woensdag 11 juni 2014
Op vrij grote afstand linksonder de maan zie je de ster Antares in het sterrenbeeld Schorpioen. Bekijk de samenstand rond middernacht, aan de zuidelijke hemel.
donderdag 12 juni 2014
Antares, de hoofdster in de Schorpioen, staat vanavond op vrij grote afstand rechtsonder de bijna volverlichte maan. Kijk tegen middernacht in het zuidzuidoosten.
vrijdag 13 juni 2014 Volle Maan (06.11 uur). Rond 23.30 uur zie je de maan laag in het zuidoosten. In de zomer staat de Volle Maan nooit hoog aan de hemel. Door de lage stand lijkt hij extra groot, maar dat is gezichtsbedrog.
zaterdag 14 juni 2014
Tijdens de avondschemering is de reuzenplaneet Jupiter nog te zien, laag boven de westnoordwestelijke horizon. Kijk rond 23.00 uur.
zondag 15 juni 2014
Rond middernacht zie je hoog aan de oostelijke hemel de Zomerdriehoek. Die wordt gevormd door drie heldere sterren: Deneb in het sterrenbeeld Zwaan, Wega in het kleine sterrenbeeldje de Lier, en Altaïr in de Arend.
maandag 16 juni 2014
Heb je een vrij uitzicht op het westnoordwesten, dan kun je tijdens de avondschemering, tussen 23.00 en 23.30 uur, op zoek naar de planeet Jupiter.
dinsdag 17 juni 2014
De planeet Mars prijkt rond middernacht aan de zuidwestelijke hemel. Links van Mars staat de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd; op nog grotere afstand is ook Saturnus zichtbaar.
donderdag 19 juni 2014
Mercurius beweegt vandaag min of meer tussen de aarde en de zon door. De kleine planeet is daardoor geruime tijd niet zichtbaar. Vandaag is het ook Laatste Kwartier (20.39 uur).
vrijdag 20 juni 2014
's Morgens vroeg, rond 03.30 uur, zie je de halfverlichte maan boven de oostzuidoostelijke horizon, onder het zogeheten Herfstvierkant (het sterrenbeeld Pegasus).
zaterdag 21 juni 2014
Begin van de astronomische zomer (12.51 uur). De zon bereikt zijn noordelijkste positie aan de sterrenhemel. Op het noordelijk halfrond van de aarde is 21 juni de langste dag van het jaar.
zondag 22 juni 2014
De twee helderste 'sterren' die je rond middernacht aan de zuidwestelijke hemel ziet staan, zijn de planeten Mars en Saturnus. Links van de oranjerode planeet Mars zie je de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd, die een duidelijk blauwwitte kleur heeft.
maandag 23 juni 2014
's Morgens rond 04.00 uur is de afnemende maan laag boven de oostelijke horizon zichtbaar.
dinsdag 24 juni 2014
Als je een vrij uitzicht op de oostnoordoostelijke horizon hebt, kun je tijdens de ochtendschemering, tussen 04.00 en 04.30 uur, op zoek naar de afnemende maansikkel, met direct links daarvan de planeet Venus.
woensdag 25 juni 2014
De planeet Mars en de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd staan rond 23.30 uur boven de zuidwestelijke horizon. Op grote afstand links van het tweetal is de planeet Saturnus zichtbaar.
donderdag 26 juni 2014
Kijk eens of je rond middernacht de heldere winterster Capella kunt vinden. Die bevindt zich 's zomers laag aan de noordelijke hemel.
vrijdag 27 juni 2014
Nieuwe Maan (10.08 uur).
zaterdag 28 juni 2014
De heldere planeet Venus is zichtbaar als 'morgenster'. Tussen 04.30 en 05.00 uur zie je hem laag boven de oostnoordoostelijke horizon.
zondag 29 juni 2014
De beroemde Steelpan (gevormd door de zeven helderste sterren van de Grote Beer) staat rond middernacht hoog in het noordwesten. In het verlengde van de kromme steel vind je de heldere, oranje ster Arcturus in het sterrenbeeld Boötes.
maandag 30 juni 2014
De oranje ster die rond 23.30 uur in het zuiden staat is Antares in de Schorpioen. Op grote afstand rechtsboven Antares zie je de planeet Saturnus; in het zuidwesten staan de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd en de rode planeet Mars.
De ster Regulus in het sterrenbeeld Leeuw staat op vrij grote afstand linksboven de wassende maan. Kijk rond 23.30 uur in het westen.
woensdag 4 juni 2014
Rechtsboven de maan staat Regulus, de hoofdster van het sterrenbeeld Leeuw. Bekijk de samenstand tegen middernacht, aan de westelijke hemel.
donderdag 5 juni 2014
Eerste Kwartier (22.39 uur). Op grote afstand rechts van de halfverlichte maan zie je de ster Regulus in het sterrenbeeld Leeuw.
vrijdag 6 juni 2014
Tegen middernacht zie je de rode planeet Mars aan de zuidwestelijke hemel, op grote afstand linksboven de maan.
zaterdag 7 juni 2014
Rond middernacht is boven de zuidwestelijke horizon een mooie samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Mars, vlak boven de maan.
zondag 8 juni 2014
Tegen middernacht is in het zuidwesten een zeer nauwe samenstand te zien van de maan en de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd, direct linksonder de maan. Mogelijk heb je een verrekijker nodig om de ster te zien in het felle maanlicht. Rond 02.00 uur wordt de kleinste onderlinge afstand bereikt.
maandag 9 juni 2014
De maan staat vanavond vrijwel exact halverwege de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd en de planeet Saturnus, die zich in de Weegschaal bevindt.
dinsdag 10 juni 2014
Een mooie, nauwe samenstand van de maan met Saturnus, rechtsboven de maan. Rond middernacht staat het duo vrij hoog boven de zuidelijke horizon.
woensdag 11 juni 2014
Op vrij grote afstand linksonder de maan zie je de ster Antares in het sterrenbeeld Schorpioen. Bekijk de samenstand rond middernacht, aan de zuidelijke hemel.
donderdag 12 juni 2014
Antares, de hoofdster in de Schorpioen, staat vanavond op vrij grote afstand rechtsonder de bijna volverlichte maan. Kijk tegen middernacht in het zuidzuidoosten.
vrijdag 13 juni 2014 Volle Maan (06.11 uur). Rond 23.30 uur zie je de maan laag in het zuidoosten. In de zomer staat de Volle Maan nooit hoog aan de hemel. Door de lage stand lijkt hij extra groot, maar dat is gezichtsbedrog.
zaterdag 14 juni 2014
Tijdens de avondschemering is de reuzenplaneet Jupiter nog te zien, laag boven de westnoordwestelijke horizon. Kijk rond 23.00 uur.
zondag 15 juni 2014
Rond middernacht zie je hoog aan de oostelijke hemel de Zomerdriehoek. Die wordt gevormd door drie heldere sterren: Deneb in het sterrenbeeld Zwaan, Wega in het kleine sterrenbeeldje de Lier, en Altaïr in de Arend.
maandag 16 juni 2014
Heb je een vrij uitzicht op het westnoordwesten, dan kun je tijdens de avondschemering, tussen 23.00 en 23.30 uur, op zoek naar de planeet Jupiter.
dinsdag 17 juni 2014
De planeet Mars prijkt rond middernacht aan de zuidwestelijke hemel. Links van Mars staat de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd; op nog grotere afstand is ook Saturnus zichtbaar.
donderdag 19 juni 2014
Mercurius beweegt vandaag min of meer tussen de aarde en de zon door. De kleine planeet is daardoor geruime tijd niet zichtbaar. Vandaag is het ook Laatste Kwartier (20.39 uur).
vrijdag 20 juni 2014
's Morgens vroeg, rond 03.30 uur, zie je de halfverlichte maan boven de oostzuidoostelijke horizon, onder het zogeheten Herfstvierkant (het sterrenbeeld Pegasus).
zaterdag 21 juni 2014
Begin van de astronomische zomer (12.51 uur). De zon bereikt zijn noordelijkste positie aan de sterrenhemel. Op het noordelijk halfrond van de aarde is 21 juni de langste dag van het jaar.
zondag 22 juni 2014
De twee helderste 'sterren' die je rond middernacht aan de zuidwestelijke hemel ziet staan, zijn de planeten Mars en Saturnus. Links van de oranjerode planeet Mars zie je de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd, die een duidelijk blauwwitte kleur heeft.
maandag 23 juni 2014
's Morgens rond 04.00 uur is de afnemende maan laag boven de oostelijke horizon zichtbaar.
dinsdag 24 juni 2014
Als je een vrij uitzicht op de oostnoordoostelijke horizon hebt, kun je tijdens de ochtendschemering, tussen 04.00 en 04.30 uur, op zoek naar de afnemende maansikkel, met direct links daarvan de planeet Venus.
woensdag 25 juni 2014
De planeet Mars en de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd staan rond 23.30 uur boven de zuidwestelijke horizon. Op grote afstand links van het tweetal is de planeet Saturnus zichtbaar.
donderdag 26 juni 2014
Kijk eens of je rond middernacht de heldere winterster Capella kunt vinden. Die bevindt zich 's zomers laag aan de noordelijke hemel.
vrijdag 27 juni 2014
Nieuwe Maan (10.08 uur).
zaterdag 28 juni 2014
De heldere planeet Venus is zichtbaar als 'morgenster'. Tussen 04.30 en 05.00 uur zie je hem laag boven de oostnoordoostelijke horizon.
zondag 29 juni 2014
De beroemde Steelpan (gevormd door de zeven helderste sterren van de Grote Beer) staat rond middernacht hoog in het noordwesten. In het verlengde van de kromme steel vind je de heldere, oranje ster Arcturus in het sterrenbeeld Boötes.
maandag 30 juni 2014
De oranje ster die rond 23.30 uur in het zuiden staat is Antares in de Schorpioen. Op grote afstand rechtsboven Antares zie je de planeet Saturnus; in het zuidwesten staan de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd en de rode planeet Mars.
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-06-2014
'Nieuwe' asteroïde scheert vanavond langs Aarde
Archiefbeeld. © ap.
Een pas ontdekte asteroïde zal dinsdagavond - in astronomische termen - rakelings onze planeet passeren. Dat meldt Universe.com.
Op 24 mei gaf planetoïde 2014 KH39 zich voor het eerst bloot en het bleek een aardscheerder te zijn: de baan van het ding kan het in de buurt van onze planeet brengen.
Geen gevaar voor botsing
Het wellicht 22 meter groot hemellichaam zal ons op zowat 440.000 km passeren, of 1,14 keer de afstand Aarde-Maan. De asteroïde bereikt haar dichtste punt omstreeks 22.00 uur Belgische tijd. Het is dan bij ons reeds duister genoeg, maar het object is te weinig helder om met amateurtelescopen te begluren. Er is geen enkel gevaar voor een botsing, stelt Universe.com gerust.
(HLN)
'Nieuwe' asteroïde scheert vanavond langs Aarde
Archiefbeeld. © ap.
Een pas ontdekte asteroïde zal dinsdagavond - in astronomische termen - rakelings onze planeet passeren. Dat meldt Universe.com.
Op 24 mei gaf planetoïde 2014 KH39 zich voor het eerst bloot en het bleek een aardscheerder te zijn: de baan van het ding kan het in de buurt van onze planeet brengen.
Geen gevaar voor botsing
Het wellicht 22 meter groot hemellichaam zal ons op zowat 440.000 km passeren, of 1,14 keer de afstand Aarde-Maan. De asteroïde bereikt haar dichtste punt omstreeks 22.00 uur Belgische tijd. Het is dan bij ons reeds duister genoeg, maar het object is te weinig helder om met amateurtelescopen te begluren. Er is geen enkel gevaar voor een botsing, stelt Universe.com gerust.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Evidence of Protoplanet Found On Moon
http://m.slashdot.org/story/202991
'Researchers have found evidence of the world that crashed into the Earth billions of years ago to form the Moon. Analysis of lunar rock brought back by Apollo astronauts shows traces of the "planet" called Theia.
The researchers claim that their discovery confirms the theory that the Moon was created by just such a cataclysmic collision. The accepted theory since the 1980s is that the Moon arose as a result of a collision between the Earth and Theia 4.5bn years ago. It is the simplest explanation, and fits in well with computer simulations.
The main drawback with the theory is that no one had found any evidence of Theia in lunar rock samples. Earlier analyses had shown Moon rock to have originated entirely from the Earth whereas computer simulations had shown that the Moon ought to have been mostly derived from Theia. Now a more refined analysis of Moon rock has found evidence of material thought to have an alien origin.'
http://m.slashdot.org/story/202991
'Researchers have found evidence of the world that crashed into the Earth billions of years ago to form the Moon. Analysis of lunar rock brought back by Apollo astronauts shows traces of the "planet" called Theia.
The researchers claim that their discovery confirms the theory that the Moon was created by just such a cataclysmic collision. The accepted theory since the 1980s is that the Moon arose as a result of a collision between the Earth and Theia 4.5bn years ago. It is the simplest explanation, and fits in well with computer simulations.
The main drawback with the theory is that no one had found any evidence of Theia in lunar rock samples. Earlier analyses had shown Moon rock to have originated entirely from the Earth whereas computer simulations had shown that the Moon ought to have been mostly derived from Theia. Now a more refined analysis of Moon rock has found evidence of material thought to have an alien origin.'
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
Een klein uurtje geleden het ISS voorbij zien vliegen 
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-06-2014
Hubble maakt unieke panoramafoto van kosmos
De kosmosfoto van de Hubbletelescoop. © reuters.
De ruimtetelescoop Hubble heeft een wel heel bijzondere foto gemaakt. De sterrenkijker maakte een panorama dat het universum op zijn kleurrijkst toont. Sterrenstelsels van vijf tot tien miljard jaar oud werden vastgelegd op de gevoelige plaat.
Ruimtevaartorganisatie NASA legde voor de eerste keer op een panorama ultraviolet licht vast, dat niet zichtbaar is voor de mens. Het ziet er op de foto uit als een lichtblauw schijnsel dat zich rondom roterende sterrenstelsels begeeft.
Het panorama is een compositie van meer dan achthonderd foto's van de laatste elf jaar. Op het kiekje zijn ongeveer tienduizend sterrenstelsels te bewonderen.
(HLN)
Hubble maakt unieke panoramafoto van kosmos
De kosmosfoto van de Hubbletelescoop. © reuters.
De ruimtetelescoop Hubble heeft een wel heel bijzondere foto gemaakt. De sterrenkijker maakte een panorama dat het universum op zijn kleurrijkst toont. Sterrenstelsels van vijf tot tien miljard jaar oud werden vastgelegd op de gevoelige plaat.
Ruimtevaartorganisatie NASA legde voor de eerste keer op een panorama ultraviolet licht vast, dat niet zichtbaar is voor de mens. Het ziet er op de foto uit als een lichtblauw schijnsel dat zich rondom roterende sterrenstelsels begeeft.
Het panorama is een compositie van meer dan achthonderd foto's van de laatste elf jaar. Op het kiekje zijn ongeveer tienduizend sterrenstelsels te bewonderen.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-06-2014
Isotopenonderzoek bevestigt ontstaanstheorie maan
Een stukje maangesteente. (Addi Bischoff, Westfälische Wilhelms-Universität Münster)
Een nieuwe reeks metingen van zuurstofisotopen heeft meer bewijs opgeleverd dat de maan is ontstaan na de botsing van de aarde met een andere planeet, ongeveer 4,5 miljard jaar geleden. Dat zeggen Duitse wetenschappers die hun resultaten deze week in Science publiceren.
Pogingen om de botsingstheorie te bevestigen draaien veelal om metingen van de verhoudingen tussen de verschillende isotopen van elementen als zuurstof, titanium en silicium. Isotopen zijn varianten van een bepaald chemisch element waarvan de atoomkernen allemaal hetzelfde aantal protonen bevatten, maar het aantal neutronen verschilt.
Bekend is dat de isotopenverhoudingen in ons zonnestelsel van plaats tot plaats verschillen. Bij aarde en maan zijn de verschillen echter klein en dat lijkt in strijd te zijn met de botsingstheorie. Volgens deze theorie zou de maan namelijk voor een flink deel moeten bestaan uit puin dat afkomstig wasvan de botsende planeet, die Theia wordt genoemd. De samenstelling van de maan zou daarom veel meer moeten verschillen van die van de aarde.
De wetenschappers hebben (Apollo-)gesteenten van de maan en de aarde nog eens goed onderzocht op de isotopenverhouding van zuurstof. En uit die analyse blijkt dat de maangesteenten significant meer zuurstof-17 bevatten dan hun aardse tegenhangers.
De meeste modellen schatten dat de maan voor zeventig tot tachtig procent afkomstig is van Theia. Andere modellen komen echter uit op niet meer dan acht procent. De nieuwe meetwaarden zouden in overeenstemming zijn met een 50:50-verdeling. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Isotopenonderzoek bevestigt ontstaanstheorie maan
Een stukje maangesteente. (Addi Bischoff, Westfälische Wilhelms-Universität Münster)
Een nieuwe reeks metingen van zuurstofisotopen heeft meer bewijs opgeleverd dat de maan is ontstaan na de botsing van de aarde met een andere planeet, ongeveer 4,5 miljard jaar geleden. Dat zeggen Duitse wetenschappers die hun resultaten deze week in Science publiceren.
Pogingen om de botsingstheorie te bevestigen draaien veelal om metingen van de verhoudingen tussen de verschillende isotopen van elementen als zuurstof, titanium en silicium. Isotopen zijn varianten van een bepaald chemisch element waarvan de atoomkernen allemaal hetzelfde aantal protonen bevatten, maar het aantal neutronen verschilt.
Bekend is dat de isotopenverhoudingen in ons zonnestelsel van plaats tot plaats verschillen. Bij aarde en maan zijn de verschillen echter klein en dat lijkt in strijd te zijn met de botsingstheorie. Volgens deze theorie zou de maan namelijk voor een flink deel moeten bestaan uit puin dat afkomstig wasvan de botsende planeet, die Theia wordt genoemd. De samenstelling van de maan zou daarom veel meer moeten verschillen van die van de aarde.
De wetenschappers hebben (Apollo-)gesteenten van de maan en de aarde nog eens goed onderzocht op de isotopenverhouding van zuurstof. En uit die analyse blijkt dat de maangesteenten significant meer zuurstof-17 bevatten dan hun aardse tegenhangers.
De meeste modellen schatten dat de maan voor zeventig tot tachtig procent afkomstig is van Theia. Andere modellen komen echter uit op niet meer dan acht procent. De nieuwe meetwaarden zouden in overeenstemming zijn met een 50:50-verdeling. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-06-2014
Bizarre ster ontdekt
Thorne-Zytkow-objecten kunnen ontstaan wanneer een opzwellende rode superreus (links) een neutronenster (rechts) verzwelgt. (John Foster/Science Photo Library)
Astronomen hebben mogelijk een zogeheten Thorne-Zytkow-object opgespoord: een opgezwollen, stervende ster met een neutronenster in zijn kern. Het bestaan van zulke ‘hybride sterren’ werd al in 1975 voorspeld door de astrofysici Kip Thorne en Anna Zytkow, maar overtuigende waarnemingen ontbraken tot nu toe.
De meest recente kandidaat is de rode superreus HV 2112 in de Kleine Magelhaense Wolk, een klein buurstelsel van de Melkweg. De ster vertoont een overschot aan lithium, rubidium en molybdeen – elementen die via bijzondere kernreacties in Thorne-Zytkow-objecten kunnen ontstaan. Daarbij moet wel worden aangetekend dat de waargenomen hoeveelheden geringer zijn dan theoretisch wordt verwacht.
Er zijn verschillende scenario’s denkbaar die tot het ontstaan van een Thorne-Zytkow-object kunnen leiden. Maar het meest waarschijnlijke scenario gaat uit van een dubbelster bestaande uit een opzwellende zware ster en een neutronenster – het uiterst compacte restant van een zware ster die aan het einde van zijn bestaan als supernova is ontploft. Van zulke objecten zouden er onze Melkweg enkele tientallen kunnen bestaan.
Tijdens het opzwellen slokt de rode superreus de neutronenster als het ware op, waarna deze laatste naar het hart van de ster spiraalt. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Bizarre ster ontdekt
Thorne-Zytkow-objecten kunnen ontstaan wanneer een opzwellende rode superreus (links) een neutronenster (rechts) verzwelgt. (John Foster/Science Photo Library)
Astronomen hebben mogelijk een zogeheten Thorne-Zytkow-object opgespoord: een opgezwollen, stervende ster met een neutronenster in zijn kern. Het bestaan van zulke ‘hybride sterren’ werd al in 1975 voorspeld door de astrofysici Kip Thorne en Anna Zytkow, maar overtuigende waarnemingen ontbraken tot nu toe.
De meest recente kandidaat is de rode superreus HV 2112 in de Kleine Magelhaense Wolk, een klein buurstelsel van de Melkweg. De ster vertoont een overschot aan lithium, rubidium en molybdeen – elementen die via bijzondere kernreacties in Thorne-Zytkow-objecten kunnen ontstaan. Daarbij moet wel worden aangetekend dat de waargenomen hoeveelheden geringer zijn dan theoretisch wordt verwacht.
Er zijn verschillende scenario’s denkbaar die tot het ontstaan van een Thorne-Zytkow-object kunnen leiden. Maar het meest waarschijnlijke scenario gaat uit van een dubbelster bestaande uit een opzwellende zware ster en een neutronenster – het uiterst compacte restant van een zware ster die aan het einde van zijn bestaan als supernova is ontploft. Van zulke objecten zouden er onze Melkweg enkele tientallen kunnen bestaan.
Tijdens het opzwellen slokt de rode superreus de neutronenster als het ware op, waarna deze laatste naar het hart van de ster spiraalt. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Dit is toch wat anders dan ik in de illustratie zie volgens mij.quote:Thorne-Zytkow-objecten kunnen ontstaan wanneer een opzwellende rode superreus (links) een neutronenster (rechts) verzwelgt. (John Foster/Science Photo Library)
Lijkt mij eerder een neutronenster (zwart gat?) die aan het snoepen is.
Ik denk dat de Thorne-Zytkow-objecten zo zeldzaam zijn dat er nog geen tekeningen van zijn.quote:Op zondag 8 juni 2014 14:37 schreef Kowloon het volgende:
[..]
Dit is toch wat anders dan ik in de illustratie zie volgens mij.
Free Assange! Hack the Planet
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
quote:Drie zware zonne-uitbarstingen in twee dagen tijd
Op de zon hebben zich vandaag en gisteren verschillende zeer zware zonne-uitbarstingen voorgedaan. De uitbarsting van vandaag was van de hoogste klasse, X.
De Amerikaanse weerdienst NOAA zag de zonnevlam om 11:06 uur Nederlandse tijd.
Gisteren waren er ook zonnevlammen, van de klasse X2,2 en X1.5. Alle zonnevlammen kwamen uit het gebied AR 2087. Dit bevestigde het gespecialiseerde Solar Influences Data Center (SIDC) in Ukkel.
De plasmawolk van de eerste uitbarsting zal de aarde niet bereiken, maar een schokgolf van de tweede zal dit wel doen, op 13 juni, volgens SIDC.
De zonne-uitbarsting van vandaag zorgde voor een korte radio-uitval op de aarde, maar medewerkers van het U.S. Space Weather Prediction Center in Colorado denken niet dat de vlam een uitbarsting van heet plasma bevat. Dit komt uit de zon tijdens sommige zonnevlammen.
Uitbarstingen van de X-klasse zijn de zwaarste: ze kunnen als ze op de aarde gericht zijn leiden tot het uitvallen van radioverbindingen en elektriciteitscentrales.
NASA maakte een video van de zonnevlammen:
Bron: Volkskrant
Never in the entire history of calming down did anyone ever calm down after being told to calm down.
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">[b]Vereniging voor weerkunde en klimatologie[/b]</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">[b]ESTOFEX[/b]</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">[b]ESTOFEX[/b]</a>
11-06-2014
Voorloper van kolossale reuzentelescoop maakt eerste opnamen
Deze ‘radiofoto’ van het sterrenstelsel NGC 253 is gemaakt met de ASKAP-radiotelescoop in West-Australië. De kleuren laten zien dat het stelsel roteert: blauw beweegt naar ons toe, rood van ons af. (Paolo Serra & ACES team/CSIRO)
De voorpagina van de krant zullen ze niet halen, maar de ASKAP-radiotelescoop in West-Australië heeft zijn eerste opnamen gemaakt. ASKAP staat voor Australia SKA Pathfinder: het is de voorloper van de internationale Square Kilometre Array (SKA), een netwerk van radiotelescopen dat vanaf 2018 in Australië en Zuid-Afrika wordt gebouwd.
ASKAP maakt gebruik van dezelfde techniek die straks bij SKA, maar nu al bijvoorbeeld bij de grotendeels Nederlandse LOFAR-radiotelescoop wordt gebruikt: fasegestuurde antennes. Daarbij gebeurt het richten van de radiotelescoop vrijwel geheel softwarematig – de afzonderlijke antennes hoeven niet of nauwelijks te draaien. Het geheel werkt als een soort ‘radiocamera’ die in één ‘oogopslag’ een groot deel van de hemel kan overzien.
De fasegestuurde antenne-array van ASKAP bestaat uit 36 schotelantennes, waarvan er bij de eerste opnamen zes zijn gebruikt. Zelfs in dit stadium is ASKAP al de meest gevoelige radiotelescoop van het zuidelijk halfrond. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Voorloper van kolossale reuzentelescoop maakt eerste opnamen
Deze ‘radiofoto’ van het sterrenstelsel NGC 253 is gemaakt met de ASKAP-radiotelescoop in West-Australië. De kleuren laten zien dat het stelsel roteert: blauw beweegt naar ons toe, rood van ons af. (Paolo Serra & ACES team/CSIRO)
De voorpagina van de krant zullen ze niet halen, maar de ASKAP-radiotelescoop in West-Australië heeft zijn eerste opnamen gemaakt. ASKAP staat voor Australia SKA Pathfinder: het is de voorloper van de internationale Square Kilometre Array (SKA), een netwerk van radiotelescopen dat vanaf 2018 in Australië en Zuid-Afrika wordt gebouwd.
ASKAP maakt gebruik van dezelfde techniek die straks bij SKA, maar nu al bijvoorbeeld bij de grotendeels Nederlandse LOFAR-radiotelescoop wordt gebruikt: fasegestuurde antennes. Daarbij gebeurt het richten van de radiotelescoop vrijwel geheel softwarematig – de afzonderlijke antennes hoeven niet of nauwelijks te draaien. Het geheel werkt als een soort ‘radiocamera’ die in één ‘oogopslag’ een groot deel van de hemel kan overzien.
De fasegestuurde antenne-array van ASKAP bestaat uit 36 schotelantennes, waarvan er bij de eerste opnamen zes zijn gebruikt. Zelfs in dit stadium is ASKAP al de meest gevoelige radiotelescoop van het zuidelijk halfrond. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-06-2014
Standaardkosmologie kan eigenschappen dwergstelsels niet verklaren
Het Andromedastelsel is omgeven door een 'pannenkoek' van dwergstelsels. (CFHT)
De verdeling van satellietstelsels rond ons eigen Melkwegstelsel en rond het nabijgelegen Andromedastelsel kan niet verklaard worden door de standaardtheorie van de kosmologie. Dat schrijft een internationaal team van astronomen in een artikel dat geaccepteerd is voor publicatie in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Volgens de standaardtheorie wordt de vorming van sterrenstelsels gedomineerd door donkere materie. Uit computersimulaties volgt dat daarbij talloze kleine satellietstelsels moeten ontstaan in een uitgestrekte, min of meer bolvormige halo rond een groot spiraalstelsel. Die stelsels zouden willekeurige bewegingsrichtingen moeten hebben.
In plaats daarvan worden het Melkwegstelsel en het Andromedastelsel vergezeld door slechts enkele tientallen dwergsterrenstelsels, die bovendien in beide gevallen in een plat vlak zijn verdeeld, en allemaal in dezelfde richting rond het 'moederstelsel' bewegen.
Dat de systematische verdeling van de dwergstelsels in beide gevallen een toevallige uitzondering betreft, is extreem onwaarschijnlijk; de kans daarop wordt geschat op 1 op 100.000. In plaats daarvan denken de astronomen dat de satellietstelsels ontstaan zijn door samenklontering van materie in zogeheten getijdenstaarten: slierten van gas die bij botsingen van sterrenstelsels de ruimte in getrokken kunnen worden door getijdenkrachten.
Als de standaardtheorie van de kosmologie niet in overeenstemming is met de waarnemingen, aldus de auteurs, moeten alternatieve theorieën, zoals MOND (Modified Newtonian Dynamics) misschien serieus genomen worden. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Standaardkosmologie kan eigenschappen dwergstelsels niet verklaren
Het Andromedastelsel is omgeven door een 'pannenkoek' van dwergstelsels. (CFHT)
De verdeling van satellietstelsels rond ons eigen Melkwegstelsel en rond het nabijgelegen Andromedastelsel kan niet verklaard worden door de standaardtheorie van de kosmologie. Dat schrijft een internationaal team van astronomen in een artikel dat geaccepteerd is voor publicatie in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Volgens de standaardtheorie wordt de vorming van sterrenstelsels gedomineerd door donkere materie. Uit computersimulaties volgt dat daarbij talloze kleine satellietstelsels moeten ontstaan in een uitgestrekte, min of meer bolvormige halo rond een groot spiraalstelsel. Die stelsels zouden willekeurige bewegingsrichtingen moeten hebben.
In plaats daarvan worden het Melkwegstelsel en het Andromedastelsel vergezeld door slechts enkele tientallen dwergsterrenstelsels, die bovendien in beide gevallen in een plat vlak zijn verdeeld, en allemaal in dezelfde richting rond het 'moederstelsel' bewegen.
Dat de systematische verdeling van de dwergstelsels in beide gevallen een toevallige uitzondering betreft, is extreem onwaarschijnlijk; de kans daarop wordt geschat op 1 op 100.000. In plaats daarvan denken de astronomen dat de satellietstelsels ontstaan zijn door samenklontering van materie in zogeheten getijdenstaarten: slierten van gas die bij botsingen van sterrenstelsels de ruimte in getrokken kunnen worden door getijdenkrachten.
Als de standaardtheorie van de kosmologie niet in overeenstemming is met de waarnemingen, aldus de auteurs, moeten alternatieve theorieën, zoals MOND (Modified Newtonian Dynamics) misschien serieus genomen worden. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-06-2014
Bezat Pluto’s maan Charon ooit een ondergrondse oceaan?
Bevond zich onder het ijzige oppervlak van Pluto’s maan Charon ooit een oceaan? Misschien wel. En als dat zo is, dan heeft NASA goede hoop volgend jaar al sporen van die oceaan op Charon te ontdekken.
Door scheuren in het oppervlak van Charon te bestuderen, kunnen we achterhalen of de maan ooit een ondergrondse oceaan bezat. Die conclusie trekken onderzoekers. “Ons model voorspelt verschillende patronen van scheuren in het oppervlak van Charon,” vertelt onderzoeker Alyssa Rhoden. Die patronen zijn afhankelijk van de dikte van het ijs en de structuur van het binnenste van Charon. Ook het gemak waarmee Charon vervormt en de wijze waarop de baan van Charon door de tijd heen veranderd is, hebben invloed op die scheuren. Door Charon te bestuderen en de daadwerkelijke scheuren in het oppervlak naast de modellen te leggen, kunnen de onderzoekers achterhalen welk model het beste bij Charon past en of de maan in het verleden een ondergrondse oceaan bezat.
Europa en Enceladus
Het zou niet voor het eerst zijn dat onderzoekers op basis van scheuren in het oppervlak van een maan kunnen concluderen dat deze een ondergrondse oceaan bezat. Eerder concludeerden onderzoekers al dat onder het oppervlak van Jupiters maan Europa en Saturnus’ maan Enceladus waarschijnlijk een oceaan schuilgaat. Ook deze manen hebben scheuren in hun oppervlak. De manen draaien in een ovaalvormige baan rond hun planeten, waardoor getijden ontstaan. Die getijden zorgen ervoor dat de manen zich herhaaldelijk uitstrekken en samentrekken. Door al die bewegingen komt het oppervlak onder druk te staan en ontstaan de scheuren. De getijdenwerking zorgt bovendien voor extra inwendige warmte. Die warmte zou de levensduur van de ondergrondse oceanen op Europa en Enceladus flink verlengd hebben.
NU NIET MEER
De onderzoekers sluiten op voorhand uit dat Charon nog steeds een ondergrondse oceaan bezit. Charon volgt inmiddels een cirkelvormige baan rond Pluto en wordt niet langer aan significante getijdenwerking blootgesteld. Als er ooit een ondergrondse oceaan was, dan is die nu wel bevroren.
Charon
De onderzoekers stellen dat Charon in het verleden wellicht ook een sterk ovaalvormige baan rond Pluto maakte en met indrukwekkende getijden te maken kreeg (aangenomen wordt dat de maan ooit een stuk dichter bij Pluto stond). Die getijden zorgden ervoor dat het oppervlak van Charon vervormde. Daarbij warmde het binnenste van de maan op. En die warmte kan er wel eens voor gezorgd hebben dat onder het oppervlak van Charon gedurende enige tijd vloeibaar water te vinden was.
New Horizons
Als zich ooit een oceaan op Charon bevond, dan kunnen we dat dus aan eventuele scheuren in het oppervlak aflezen. Helaas bevindt Charon zich ver van de aarde. Het maakt het lastig om de maan gedetailleerd te bestuderen. Toch hebben onderzoekers goede hoop op korte termijn te kunnen vaststellen of Charon een ondergrondse oceaan bezat. Over iets meer dan een jaar arriveert de ruimtesonde New Horizons bij Pluto. De sonde zal zowel de dwergplaneet als Charon bestuderen. “Dit onderzoek geeft ons een voorsprong op het arriveren van New Horizons. We weten nu waar we naar moeten kijken en wat we ervan kunnen leren. We gaan naar Pluto en Pluto is heel fascinerend, maar Charon is ook heel fascinerend.”
Enceladus in close-up. De scheuren zijn goed zichtbaar. Afbeelding: NASA / JPL / SSI.
Vloeibaar water wordt gezien als een cruciaal ingrediënt voor leven. Europa en Enceladus worden met hun ondergrondse oceanen dan ook beschouwd als veelbelovende locaties als het gaat om het vinden van buitenaards leven. Maar alleen vloeibaar water is niet genoeg. Leven heeft nog meer ingrediënten nodig. Denk aan koolstof, fosfor en stikstof. Onduidelijk is of de oceanen op Europa en Enceladus die ingrediënten bezitten. Eveneens is onduidelijk of de oceanen al lang genoeg ontstaan: de ontwikkeling van leven vergt tijd. Als op Charon sporen van een oceaan worden aangetroffen, zullen dezelfde vragen gesteld worden. Heeft deze oceaan lang genoeg bestaan en de andere benodigde ingrediënten voor leven bevat?
(scientias.nl)
Bezat Pluto’s maan Charon ooit een ondergrondse oceaan?
Bevond zich onder het ijzige oppervlak van Pluto’s maan Charon ooit een oceaan? Misschien wel. En als dat zo is, dan heeft NASA goede hoop volgend jaar al sporen van die oceaan op Charon te ontdekken.
Door scheuren in het oppervlak van Charon te bestuderen, kunnen we achterhalen of de maan ooit een ondergrondse oceaan bezat. Die conclusie trekken onderzoekers. “Ons model voorspelt verschillende patronen van scheuren in het oppervlak van Charon,” vertelt onderzoeker Alyssa Rhoden. Die patronen zijn afhankelijk van de dikte van het ijs en de structuur van het binnenste van Charon. Ook het gemak waarmee Charon vervormt en de wijze waarop de baan van Charon door de tijd heen veranderd is, hebben invloed op die scheuren. Door Charon te bestuderen en de daadwerkelijke scheuren in het oppervlak naast de modellen te leggen, kunnen de onderzoekers achterhalen welk model het beste bij Charon past en of de maan in het verleden een ondergrondse oceaan bezat.
Europa en Enceladus
Het zou niet voor het eerst zijn dat onderzoekers op basis van scheuren in het oppervlak van een maan kunnen concluderen dat deze een ondergrondse oceaan bezat. Eerder concludeerden onderzoekers al dat onder het oppervlak van Jupiters maan Europa en Saturnus’ maan Enceladus waarschijnlijk een oceaan schuilgaat. Ook deze manen hebben scheuren in hun oppervlak. De manen draaien in een ovaalvormige baan rond hun planeten, waardoor getijden ontstaan. Die getijden zorgen ervoor dat de manen zich herhaaldelijk uitstrekken en samentrekken. Door al die bewegingen komt het oppervlak onder druk te staan en ontstaan de scheuren. De getijdenwerking zorgt bovendien voor extra inwendige warmte. Die warmte zou de levensduur van de ondergrondse oceanen op Europa en Enceladus flink verlengd hebben.
NU NIET MEER
De onderzoekers sluiten op voorhand uit dat Charon nog steeds een ondergrondse oceaan bezit. Charon volgt inmiddels een cirkelvormige baan rond Pluto en wordt niet langer aan significante getijdenwerking blootgesteld. Als er ooit een ondergrondse oceaan was, dan is die nu wel bevroren.
Charon
De onderzoekers stellen dat Charon in het verleden wellicht ook een sterk ovaalvormige baan rond Pluto maakte en met indrukwekkende getijden te maken kreeg (aangenomen wordt dat de maan ooit een stuk dichter bij Pluto stond). Die getijden zorgden ervoor dat het oppervlak van Charon vervormde. Daarbij warmde het binnenste van de maan op. En die warmte kan er wel eens voor gezorgd hebben dat onder het oppervlak van Charon gedurende enige tijd vloeibaar water te vinden was.
New Horizons
Als zich ooit een oceaan op Charon bevond, dan kunnen we dat dus aan eventuele scheuren in het oppervlak aflezen. Helaas bevindt Charon zich ver van de aarde. Het maakt het lastig om de maan gedetailleerd te bestuderen. Toch hebben onderzoekers goede hoop op korte termijn te kunnen vaststellen of Charon een ondergrondse oceaan bezat. Over iets meer dan een jaar arriveert de ruimtesonde New Horizons bij Pluto. De sonde zal zowel de dwergplaneet als Charon bestuderen. “Dit onderzoek geeft ons een voorsprong op het arriveren van New Horizons. We weten nu waar we naar moeten kijken en wat we ervan kunnen leren. We gaan naar Pluto en Pluto is heel fascinerend, maar Charon is ook heel fascinerend.”
Enceladus in close-up. De scheuren zijn goed zichtbaar. Afbeelding: NASA / JPL / SSI.
Vloeibaar water wordt gezien als een cruciaal ingrediënt voor leven. Europa en Enceladus worden met hun ondergrondse oceanen dan ook beschouwd als veelbelovende locaties als het gaat om het vinden van buitenaards leven. Maar alleen vloeibaar water is niet genoeg. Leven heeft nog meer ingrediënten nodig. Denk aan koolstof, fosfor en stikstof. Onduidelijk is of de oceanen op Europa en Enceladus die ingrediënten bezitten. Eveneens is onduidelijk of de oceanen al lang genoeg ontstaan: de ontwikkeling van leven vergt tijd. Als op Charon sporen van een oceaan worden aangetroffen, zullen dezelfde vragen gesteld worden. Heeft deze oceaan lang genoeg bestaan en de andere benodigde ingrediënten voor leven bevat?
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-06-2014
Nieuwe moleculen rond oude sterren
In de Helixnevel is het 'watervormende' molecuul OH+ gevonden. (ESA)
Onder invloed van energierijke ultraviolette straling kunnen in de omgeving van stervende sterren moleculen ontstaan die nodig zijn voor de vorming van water. Dat blijkt uit twee studies die zijn uitgevoerd op basis van waarnemingen van de Europese infraroodruimtetelescoop Herschel.
Herschel heeft metingen verricht aan planetaire nevels - uitdijende gasschillen die de ruimte in geblazen worden door sterren zoals de zon die aan het eind van hun leven zijn gekomen. De nevels worden tot gloeien gebracht door de ultraviolette straling van de stervende ster, die ineenschrompelt tot een kleine, hete witte dwerg.
In planetaire nevels komen relatief veel koolstof-, zuurstof- en stikstofatomen voor, soms als onderdeel van eenvoudige moleculen zoals koolmonoxide. Algemeen werd aangenomen dat de energierijke straling van de witte dwerg de vorming van andere moleculen verhindert.
In planetaire nevels met een extreem hete centrale ster (tot meer dan 100.000 graden) is nu echter ook het molecuul OH+ (geïoniseerd hydroxyl) aangetroffen - een van de bouwstenen van watermoleculen. In de nabijgelegen Helixnevel bleek dit molecuul vooral voor te komen in gebieden waar koolmonoxide (CO) onder invloed van de ultraviolette straling wordt gedissocieerd.
Het idee is nu dat de energierijke straling juist in gebiedjes met een hogere dichtheid tot onverwachte chemische processen aanleiding kan geven. Op die manier kunnen rond stervende sterren de 'bouwstenen' gevormd worden voor watermoleculen (H2O). Of dat in de onderzochte planetaire nevels ook daadwerkelijk gebeurt, is overigens zeer onzeker.
De twee studies zijn uitgevoerd door Isabel Aleman van de Leidse Sterrewacht en door Mireya Etxaluze van het Instituto de Ciencia de los Materiales in Madrid. De resultaten zijn gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. (GS)
(allesoversterrenknude)
Nieuwe moleculen rond oude sterren
In de Helixnevel is het 'watervormende' molecuul OH+ gevonden. (ESA)
Onder invloed van energierijke ultraviolette straling kunnen in de omgeving van stervende sterren moleculen ontstaan die nodig zijn voor de vorming van water. Dat blijkt uit twee studies die zijn uitgevoerd op basis van waarnemingen van de Europese infraroodruimtetelescoop Herschel.
Herschel heeft metingen verricht aan planetaire nevels - uitdijende gasschillen die de ruimte in geblazen worden door sterren zoals de zon die aan het eind van hun leven zijn gekomen. De nevels worden tot gloeien gebracht door de ultraviolette straling van de stervende ster, die ineenschrompelt tot een kleine, hete witte dwerg.
In planetaire nevels komen relatief veel koolstof-, zuurstof- en stikstofatomen voor, soms als onderdeel van eenvoudige moleculen zoals koolmonoxide. Algemeen werd aangenomen dat de energierijke straling van de witte dwerg de vorming van andere moleculen verhindert.
In planetaire nevels met een extreem hete centrale ster (tot meer dan 100.000 graden) is nu echter ook het molecuul OH+ (geïoniseerd hydroxyl) aangetroffen - een van de bouwstenen van watermoleculen. In de nabijgelegen Helixnevel bleek dit molecuul vooral voor te komen in gebieden waar koolmonoxide (CO) onder invloed van de ultraviolette straling wordt gedissocieerd.
Het idee is nu dat de energierijke straling juist in gebiedjes met een hogere dichtheid tot onverwachte chemische processen aanleiding kan geven. Op die manier kunnen rond stervende sterren de 'bouwstenen' gevormd worden voor watermoleculen (H2O). Of dat in de onderzochte planetaire nevels ook daadwerkelijk gebeurt, is overigens zeer onzeker.
De twee studies zijn uitgevoerd door Isabel Aleman van de Leidse Sterrewacht en door Mireya Etxaluze van het Instituto de Ciencia de los Materiales in Madrid. De resultaten zijn gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. (GS)
(allesoversterrenknude)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-06-2014
Nieuw methaanspectrum helpt speurtocht naar leven
Artist's impression van een Jupiter-achtige exoplaneet die voor zijn ster langs schuift. (NASA/ESA/G. Bacon (STScI))
Onderzoekers van University College London en de University of New South Wales hebben extreem gedetailleerde modelberekeningen uitgevoerd aan het spectrum van methaan (CH4). Met behulp van een krachtige supercomputer zijn de golflengten van duizenden absorptielijnen van methaan berekend, onder sterk uiteenlopende omstandigheden, zoals temperaturen tot ca. 1200 graden.
Veel van de berekende spectraallijnen zijn inmiddels met laboratoriumexperimenten bevestigd. De nieuwe resultaten zijn vandaag gepubliceerd in PNAS. In de toekomst zal het gedetailleerde modelspectrum gebruikt kunnen worden bij de detectie van methaan in de atmosferen van exoplaneten.
Methaan wordt gezien als een belangrijke biomarker - de aanwezigheid van het gas kan wijzen op biologische activiteit. (GS)
(allesoversterrnekunde)
Nieuw methaanspectrum helpt speurtocht naar leven
Artist's impression van een Jupiter-achtige exoplaneet die voor zijn ster langs schuift. (NASA/ESA/G. Bacon (STScI))
Onderzoekers van University College London en de University of New South Wales hebben extreem gedetailleerde modelberekeningen uitgevoerd aan het spectrum van methaan (CH4). Met behulp van een krachtige supercomputer zijn de golflengten van duizenden absorptielijnen van methaan berekend, onder sterk uiteenlopende omstandigheden, zoals temperaturen tot ca. 1200 graden.
Veel van de berekende spectraallijnen zijn inmiddels met laboratoriumexperimenten bevestigd. De nieuwe resultaten zijn vandaag gepubliceerd in PNAS. In de toekomst zal het gedetailleerde modelspectrum gebruikt kunnen worden bij de detectie van methaan in de atmosferen van exoplaneten.
Methaan wordt gezien als een belangrijke biomarker - de aanwezigheid van het gas kan wijzen op biologische activiteit. (GS)
(allesoversterrnekunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:Bergtop Chili opblazen voor de wetenschap
Een enorme knal betekent morgen het begin van een groot nieuw wetenschapsproject. De top van een berg in Chili wordt weggeblazen, zodat daar de grootste telescoop ter wereld kan worden gebouwd. Het complex, de Europese Extreem Grote Telescoop (E-ELT), moet rond 2020 klaar zijn en kost ongeveer 1 miljard euro.
Door de knal wordt de berg, de 3064 meter hoge Cerro Armazones, ongeveer 40 meter kleiner. Ongeveer een miljoen ton gesteente gaat aan gruzelementen.
De E-ELT is een project van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), een wetenschappelijk samenwerkingsverband van 15 landen, waaronder Nederland en België. Het complex wordt in de Chileense woestijn gebouwd, omdat de lucht daar gortdroog is en het vrijwel elke nacht onbewolkt is. Wetenschappers kunnen dus ongehinderd naar de sterrenhemel kijken.
Een van de betrokken wetenschappers is hoogleraar Ignas Snellen uit Leiden. Hij kijkt uit naar het project. 'De E-ELT wordt veel groter en sterker dan wat we nu hebben. De waarnemingen zijn misschien wel 100 of 1000 keer beter dan wat we nu hebben', zegt hij.
De telescoop kan onder meer helpen bij de zoektocht naar andere planeten waar misschien leven mogelijk is. Dat is de heilige graal in de sterrenkunde, maar het is ook zoeken naar een speld in een hooiberg. Alleen al in ons Melkwegstelsel staan waarschijnlijk 500 miljoen planeten op de goede afstand van hun ster, niet te dichtbij en niet te ver weg. Er zijn miljarden stelsels zoals de Melkweg.
Dat zoeken naar sporen van buitenaards leven is waar Snellen aan meewerkt. 'Als er leven op een andere planeet is, is dat heel ver weg. We kunnen het leven zelf niet zien. Maar we kunnen wel van een afstand bepalen wat voor gassen er in de atmosfeer zitten. Als je van een grote afstand naar de aarde kijkt, zie je hier zuurstof, omdat er leven is. Met de E-ELT kun je naar zuurstof op andere planeten zoeken.'
Dat kan nu nog niet. De huidige telescopen kunnen alleen de grote planeten bekijken. Die zijn ongeveer zo groot als Jupiter en bestaan uit gas. Ze zijn te groot voor een rotsachtig oppervlak zoals de aarde en zijn dus te groot voor leven. Snellen: 'We hebben op zulke planeten al koolmonoxide, methaangas en waterdamp gemeten. Maar objecten als de aarde zijn veel kleiner en dus veel moeilijker te zien.'
Stiekem hoopt Snellen bewijs van buitenaards leven te vinden. 'De mooiste uitkomst zou zijn dat we een planeet als de aarde vinden, de gassen in de atmosfeer meten en de eerste aanwijzing van leven zien. Dat wordt een heel gedoe, daar zijn we nog tientallen jaren zoet mee. Maar als we buitenaards leven vinden, zal dat een enorme invloed hebben op hoe we als mensheid denken over onszelf.'
Free Assange! Hack the Planet
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
19-06-2014
Planetenverkenner Venus Express vliegt mogelijk zijn dood tegemoet
De Venus Express © NASA.
De Europese planeetverkenner Venus Express duikt de komende drie weken steeds dieper in de dikke dampkring van de planeet Venus. De kans is groot dat zij dat niet overleeft. Venus Express zal dan verbranden in de koolzuurrijke atmosfeer.
Daarmee komt ook een voorlopig einde aan het onbemande onderzoek van de planeet. Venus Express beschrijft sinds april 2006 een langgerekte baanrond Venus, met het laagste punt op 250 kilometer hoogte. De brandstof aan boord is bijna op; de wetenschappelijke missie is voltooid en vluchtleiders van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA hebben nu een spannende slotact voor de ruimtesonde in petto.
Sinds gisteren wordt het laagste punt van de omloopbaan steeds verder omlaag gebracht. Elke dag duikt Venus Express zodoende iets dieper de dampkring in, uiteindelijk tot een hoogte van slechts 130 kilometer. Daarbij worden metingen verricht aan temperatuur en luchtdruk.
Schat aan informatie
Dat Venus Express in de komende weken misschien de laatste adem uitblaast, is niet erg. Het toestel heeft een schat aan informatie verzameld, voornamelijk over de dampkring van de planeet. Zo is ontdekt dat Venus lang geleden oceanen gehad moet hebben. Die zijn verdampt toen er een extreem broeikaseffect op gang kwam. De dampkring is in de afgelopen jaren ook sneller gaan roteren, terwijl de draaisnelheid van de planeet zelf iets is afgenomen. Boven de zuidpool van Venus is een grote cycloon ontdekt en infraroodcamera's vonden aan het zinderend hete oppervlak aanwijzingen voor recent vulkanisme.
Uitstel van executie
Mocht de ruimtesonde de duikvluchten toch overleven, dan zal de baan na 11 juli weer worden 'opgekrikt'. Maar dan is er hooguit sprake van uitstel van executie: later dit jaar is echt alle brandstof aan boord verbruikt en is het gedaan met Venus Express.
Eind 2015 hoopt de Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA de planeetverkenner Akatsuki in een baan rond Venus te brengen. Of dat lukt is de vraag: Akatsuki kampte eind 2010 met motorpech en draait sindsdien in een baan om de zon. Daarna zijn er geen ruimtevluchten naar de planeet gepland
(HLN)
Planetenverkenner Venus Express vliegt mogelijk zijn dood tegemoet
De Venus Express © NASA.
De Europese planeetverkenner Venus Express duikt de komende drie weken steeds dieper in de dikke dampkring van de planeet Venus. De kans is groot dat zij dat niet overleeft. Venus Express zal dan verbranden in de koolzuurrijke atmosfeer.
Daarmee komt ook een voorlopig einde aan het onbemande onderzoek van de planeet. Venus Express beschrijft sinds april 2006 een langgerekte baanrond Venus, met het laagste punt op 250 kilometer hoogte. De brandstof aan boord is bijna op; de wetenschappelijke missie is voltooid en vluchtleiders van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA hebben nu een spannende slotact voor de ruimtesonde in petto.
Sinds gisteren wordt het laagste punt van de omloopbaan steeds verder omlaag gebracht. Elke dag duikt Venus Express zodoende iets dieper de dampkring in, uiteindelijk tot een hoogte van slechts 130 kilometer. Daarbij worden metingen verricht aan temperatuur en luchtdruk.
Schat aan informatie
Dat Venus Express in de komende weken misschien de laatste adem uitblaast, is niet erg. Het toestel heeft een schat aan informatie verzameld, voornamelijk over de dampkring van de planeet. Zo is ontdekt dat Venus lang geleden oceanen gehad moet hebben. Die zijn verdampt toen er een extreem broeikaseffect op gang kwam. De dampkring is in de afgelopen jaren ook sneller gaan roteren, terwijl de draaisnelheid van de planeet zelf iets is afgenomen. Boven de zuidpool van Venus is een grote cycloon ontdekt en infraroodcamera's vonden aan het zinderend hete oppervlak aanwijzingen voor recent vulkanisme.
Uitstel van executie
Mocht de ruimtesonde de duikvluchten toch overleven, dan zal de baan na 11 juli weer worden 'opgekrikt'. Maar dan is er hooguit sprake van uitstel van executie: later dit jaar is echt alle brandstof aan boord verbruikt en is het gedaan met Venus Express.
Eind 2015 hoopt de Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA de planeetverkenner Akatsuki in een baan rond Venus te brengen. Of dat lukt is de vraag: Akatsuki kampte eind 2010 met motorpech en draait sindsdien in een baan om de zon. Daarna zijn er geen ruimtevluchten naar de planeet gepland
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-06-2014
Melkwegstof in kaart gebracht
Deel van de kaart van de stofverdeling in het Melkwegstelsel. (IPHAS)
Interstellair stof in het Melkwegstelsel vertoont een turbulente, fractale structuur en is niet per se georiënteerd langs de spiraalarmen. Dat blijkt uit driedimensionale kaarten van de verdeling van Melkwegstof die gemaakt zijn op basis van waarnemingen met de Isaac Newton Telescope op het Canarische eiland La Palma. De resultaten van de Isaac Newton Telescope Photometric H-alpha Survey of the Northern Galactic Plane (IPHAS) worden vandaag gepresenteerd op de National Astronomy Meeting van de Royal Astronomical Society in Portsmouth.
Met de 2,5-meter telescoop is de zogeheten extinctie (lichtabsorptie door stof) van ca. 38 miljoen sterren aan de noordelijke hemel opgemeten, voornamelijk in het deel van het Melkwegstelsel dat zich buiten de omloopbaan van de zon bevindt, tot op afstanden van ca. 12.000 lichtjaar. Uit de metingen kon ook de radiale afstand van het absorberende stof worden afgeleid, wat een driedimensionaal beeld van de verdeling opleverde. Het project werd geleid door Janet Drew van de University of Hertfordshire.
Door de IPHAS-metingen in de toekomst te combineren met waarnemingen van de Europese Gaia-ruimtetelescoop, die van één miljard sterren afstanden, bewegingen en kleuren gaat opmeten, hopen astronomen een compleet beeld van de structuur en opbouw van het Melkwegstelsel te verkrijgen. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Melkwegstof in kaart gebracht
Deel van de kaart van de stofverdeling in het Melkwegstelsel. (IPHAS)
Interstellair stof in het Melkwegstelsel vertoont een turbulente, fractale structuur en is niet per se georiënteerd langs de spiraalarmen. Dat blijkt uit driedimensionale kaarten van de verdeling van Melkwegstof die gemaakt zijn op basis van waarnemingen met de Isaac Newton Telescope op het Canarische eiland La Palma. De resultaten van de Isaac Newton Telescope Photometric H-alpha Survey of the Northern Galactic Plane (IPHAS) worden vandaag gepresenteerd op de National Astronomy Meeting van de Royal Astronomical Society in Portsmouth.
Met de 2,5-meter telescoop is de zogeheten extinctie (lichtabsorptie door stof) van ca. 38 miljoen sterren aan de noordelijke hemel opgemeten, voornamelijk in het deel van het Melkwegstelsel dat zich buiten de omloopbaan van de zon bevindt, tot op afstanden van ca. 12.000 lichtjaar. Uit de metingen kon ook de radiale afstand van het absorberende stof worden afgeleid, wat een driedimensionaal beeld van de verdeling opleverde. Het project werd geleid door Janet Drew van de University of Hertfordshire.
Door de IPHAS-metingen in de toekomst te combineren met waarnemingen van de Europese Gaia-ruimtetelescoop, die van één miljard sterren afstanden, bewegingen en kleuren gaat opmeten, hopen astronomen een compleet beeld van de structuur en opbouw van het Melkwegstelsel te verkrijgen. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-06-2014
Organisch raadsel in Magelhaense Wolk
Infraroodfoto van de Grote Magelhaense Wolk, gemaakt door de Spitzer Space Telescope. (NASA/JPL-Caltech/STScI)
De verscheidenheid aan polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's) in de atmosferen van stervende sterren in de Grote Magelhaense Wolk is veel groter dan in de atmosferen van sterren in ons eigen Melkwegstelsel. Gek genoeg lijkt die grotere verscheidenheid weer te verdwijnen nadat de PAK's de interstellaire ruimte in zijn geblazen.
PAK's zijn complexe organische moleculen die onder andere voorkomen in uitlaatgassen en sigarettenrook. Ze ontstaan in de koele buitenste lagen van oude sterren waarin fusiereacties van koolstof optreden. De sterren in de Grote Magelhaense Wolk - een van de satellietstelsels van ons eigen Melkwegstelsel - bevatten verhoudingsgewis meer elementen die zwaarder zijn dan waterstof en helium; die grotere abundantie is vermoedelijk de oorzaak van de grotere verscheidenheid aan PAK's in hun atmosferen, zoals bepaald aan de hand van waarnemingen door de Spitzer Space Telescope van 24 zorgvuldig geselecteerde sterren.
De buitenste gaslagen van de stervende sterren worden de ruimte in geblazen in de vorm van zogeheten planetaire nevels, en vermengen zich uiteindelijk met de interstellaire materie. Merkwaardig genoeg vertoont het interstellaire medium in de Grote Magelhaense Wolk geen grotere verscheidenheid aan PAK's dan de interstellaire materie in ons eigen Melkwegstelsel.
Volgens Mikako Matsuura van University College London, die de metingen aan de 24 sterren vandaag presenteert op de National Astronomy Meeting van de Royal Astronomical Society in Portsmouth, gaat de grotere verscheidenheid aan PAK's mogelijk verloren door de inwerking van de energierijke ultraviolette straling die de stervende ster uitzendt nadat hij ineengeschrompeld is tot een compacte hete dwerg. Een andere mogelijkheid is dat er in de interstellaire ruimte chemische reacties plaatsvinden waarbij de moleculaire verscheidenheid afneemt.(GS)
(allesoversterrenkunde)
Organisch raadsel in Magelhaense Wolk
Infraroodfoto van de Grote Magelhaense Wolk, gemaakt door de Spitzer Space Telescope. (NASA/JPL-Caltech/STScI)
De verscheidenheid aan polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's) in de atmosferen van stervende sterren in de Grote Magelhaense Wolk is veel groter dan in de atmosferen van sterren in ons eigen Melkwegstelsel. Gek genoeg lijkt die grotere verscheidenheid weer te verdwijnen nadat de PAK's de interstellaire ruimte in zijn geblazen.
PAK's zijn complexe organische moleculen die onder andere voorkomen in uitlaatgassen en sigarettenrook. Ze ontstaan in de koele buitenste lagen van oude sterren waarin fusiereacties van koolstof optreden. De sterren in de Grote Magelhaense Wolk - een van de satellietstelsels van ons eigen Melkwegstelsel - bevatten verhoudingsgewis meer elementen die zwaarder zijn dan waterstof en helium; die grotere abundantie is vermoedelijk de oorzaak van de grotere verscheidenheid aan PAK's in hun atmosferen, zoals bepaald aan de hand van waarnemingen door de Spitzer Space Telescope van 24 zorgvuldig geselecteerde sterren.
De buitenste gaslagen van de stervende sterren worden de ruimte in geblazen in de vorm van zogeheten planetaire nevels, en vermengen zich uiteindelijk met de interstellaire materie. Merkwaardig genoeg vertoont het interstellaire medium in de Grote Magelhaense Wolk geen grotere verscheidenheid aan PAK's dan de interstellaire materie in ons eigen Melkwegstelsel.
Volgens Mikako Matsuura van University College London, die de metingen aan de 24 sterren vandaag presenteert op de National Astronomy Meeting van de Royal Astronomical Society in Portsmouth, gaat de grotere verscheidenheid aan PAK's mogelijk verloren door de inwerking van de energierijke ultraviolette straling die de stervende ster uitzendt nadat hij ineengeschrompeld is tot een compacte hete dwerg. Een andere mogelijkheid is dat er in de interstellaire ruimte chemische reacties plaatsvinden waarbij de moleculaire verscheidenheid afneemt.(GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Nog niet. Ik zal er eens eentje aanmakenquote:
Is er nog geen apart Rosetta topic?
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-06-2014
Rosetta’s komeet doet het wat rustiger aan
Rosetta heeft opnieuw foto’s gemaakt van haar eindbestemming: komeet 67P/Churyumov-Gerasinmenko. En die foto’s laten zien dat de komeet het – na een periode van verhoogde activiteit – nu weer even rustig aan doet.
Rosetta fotografeerde de komeet in april en mei ook al. Op die beelden was te zien dat de komeet actiever werd. De komeet had een lange staart gekregen. Dat is goed te verklaren: 67P/Churyumov-Gerasimenko nadert de zon en warmt op. Het ijs aan het oppervlak van de komeet verdampt en zo krijgt de komeet een staartje.
OVER ROSETTA
Alles weten over de baanbrekende missie van Rosetta? Klik hier!
Rustig
Begin deze maand heeft Rosetta opnieuw foto’s gemaakt van de komeet. En op die foto is te zien dat deze het momenteel weer even rustig aan doet. De grote stofwolk die in april en mei rond de kern van de komeet te zien was, is verdwenen en de helderheid van de komeet is afgenomen. Het is niet ongebruikelijk dat de activiteit van kometen varieert, maar het is voor het eerst dat onderzoekers er van zo dichtbij getuige van zijn. Rosetta bevond zich op het moment dat deze de laatste foto’s maakte op ‘slechts’ 430.000 kilometer afstand. “De komeet is nu bijna binnen ons bereik,” stelt onderzoeker Holger Sierks. “En leert ons dat we het onverwachte moeten verwachten.”
Augustus
Ruimtesonde Rosetta bevindt zich inmiddels op zo’n 165.000 kilometer van de komeet. Naar verwachting komt de sonde in augustus bij de komeet aan. De sonde gaat de komeet dan verder bestuderen en tevens een lander op het oppervlak van de komeet plaatsen.
Hoewel de afstand tussen Rosetta en de komeet nog groot is, zijn de wetenschappelijke instrumenten aan boord van Rosetta al volop aan het werk. Momenteel bestuderen ze het staartje van de komeet en bepalen in welk tempo de komeet water en gassen als koolstofdioxide produceert. De onderzoekers hopen zo een beter beeld te krijgen van de samenstelling van de komeet. Als Rosetta dichter bij de komeet in de buurt komt, zal deze ook gas- en stofdeeltjes verzamelen en in een laboratorium aan boord van de sonde analyseren.
(scientias.nl)
Rosetta’s komeet doet het wat rustiger aan
Rosetta heeft opnieuw foto’s gemaakt van haar eindbestemming: komeet 67P/Churyumov-Gerasinmenko. En die foto’s laten zien dat de komeet het – na een periode van verhoogde activiteit – nu weer even rustig aan doet.
Rosetta fotografeerde de komeet in april en mei ook al. Op die beelden was te zien dat de komeet actiever werd. De komeet had een lange staart gekregen. Dat is goed te verklaren: 67P/Churyumov-Gerasimenko nadert de zon en warmt op. Het ijs aan het oppervlak van de komeet verdampt en zo krijgt de komeet een staartje.
OVER ROSETTA
Alles weten over de baanbrekende missie van Rosetta? Klik hier!
Rustig
Begin deze maand heeft Rosetta opnieuw foto’s gemaakt van de komeet. En op die foto is te zien dat deze het momenteel weer even rustig aan doet. De grote stofwolk die in april en mei rond de kern van de komeet te zien was, is verdwenen en de helderheid van de komeet is afgenomen. Het is niet ongebruikelijk dat de activiteit van kometen varieert, maar het is voor het eerst dat onderzoekers er van zo dichtbij getuige van zijn. Rosetta bevond zich op het moment dat deze de laatste foto’s maakte op ‘slechts’ 430.000 kilometer afstand. “De komeet is nu bijna binnen ons bereik,” stelt onderzoeker Holger Sierks. “En leert ons dat we het onverwachte moeten verwachten.”
Augustus
Ruimtesonde Rosetta bevindt zich inmiddels op zo’n 165.000 kilometer van de komeet. Naar verwachting komt de sonde in augustus bij de komeet aan. De sonde gaat de komeet dan verder bestuderen en tevens een lander op het oppervlak van de komeet plaatsen.
Hoewel de afstand tussen Rosetta en de komeet nog groot is, zijn de wetenschappelijke instrumenten aan boord van Rosetta al volop aan het werk. Momenteel bestuderen ze het staartje van de komeet en bepalen in welk tempo de komeet water en gassen als koolstofdioxide produceert. De onderzoekers hopen zo een beter beeld te krijgen van de samenstelling van de komeet. Als Rosetta dichter bij de komeet in de buurt komt, zal deze ook gas- en stofdeeltjes verzamelen en in een laboratorium aan boord van de sonde analyseren.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-06-2014
Titan stelt wetenschappers voor raadsel: golven of drijvend ijs?
Een NASA-conceptbeeld van een zee op Titan, gebaseerd op gegevens van de ruimtesonde Cassini. © reuters.
Titan, de maan van Saturnus, stelt wetenschappers voor een nieuwraadsel. De zeeën op de maan vertonen mysterieuze eigenschappen. Onderzoekers vermoeden dat het om golven gaat, wat zou betekenen dat Titan nog meer overeenkomsten vertoont met de Aarde dan voorheen gedacht.
De gelijkenissen met onze Aarde zijn frappant. Titan heeft heuvels, een dichte atmosfeer, regen, wind en grote meren. Maar de atmosfeer zou ons verstikken, want ze bestaat uit stikstof en methaan, en water komt er alleen voor als ijs, omdat de temperatuur omwille van de grote afstand tot de zon -180 graden celsius bedraagt.
Toch is Titan de enige plek in het zonnestelsel, buiten de Aarde, waar vloeibare meren, rivieren en zeeën zijn. De waterkringloop op Titan is gebaseerd op vloeibaar methaan en ethaan dat wolken vormt in de atmosfeer, neerdaalt als regen en via rivieren in meren en zeeën stroomt.
Golven
Die zeeën herbergen vele geheimen. De ruimtesonde Cassini verstuurde recent vreemde gegevens door over Ligeia Mare, een zee die zich 500 kilometer uitstrekt over de noordpool van Titan. Volgens Jason Hofgartner van Cornell University in New York, die het onderzoek leidde, was een deel van de zee sterk opgelicht. Op later beeldmateriaal was het opgelichte vlak weer verdwenen.
De ontdekking verscheen in het vakblad Nature Geoscience. De meest plausibele verklaring is volgens de onderzoekers dat de zee op dat moment woester was, waardoor meer energie werd gereflecteerd naar de ruimtesonde. "En dat komt dan wellicht door de wind, die ontstaat wanneer op het noordelijke halfrond van Titan de zomer start", aldus Hofgartner. "Getijden kunnen ook golven veroorzaken, maar dan zou het fenomeen exact één Titandag later - of 16 dagen op Aarde - opnieuw opduiken. En dat was niet het geval."
Opborrelende gassen
Als de zeeën op Titan effectief aangestuurd worden door de wind, zou dat betekenen dat de seizoenen er dezelfde klimaatregelende rol spelen als op Aarde. Maar zeker is dat niet. Een andere mogelijke verklaring die de onderzoekers naar voren schuiven, is dat gassen door de stijgende temperatuur opborrelen van de bodem van Ligeia Mare naar het oppervlak. Of het zou ook gewoon om drijvend ijs kunnen gaan.
(HLN)
Titan stelt wetenschappers voor raadsel: golven of drijvend ijs?
Een NASA-conceptbeeld van een zee op Titan, gebaseerd op gegevens van de ruimtesonde Cassini. © reuters.
Titan, de maan van Saturnus, stelt wetenschappers voor een nieuwraadsel. De zeeën op de maan vertonen mysterieuze eigenschappen. Onderzoekers vermoeden dat het om golven gaat, wat zou betekenen dat Titan nog meer overeenkomsten vertoont met de Aarde dan voorheen gedacht.
De gelijkenissen met onze Aarde zijn frappant. Titan heeft heuvels, een dichte atmosfeer, regen, wind en grote meren. Maar de atmosfeer zou ons verstikken, want ze bestaat uit stikstof en methaan, en water komt er alleen voor als ijs, omdat de temperatuur omwille van de grote afstand tot de zon -180 graden celsius bedraagt.
Toch is Titan de enige plek in het zonnestelsel, buiten de Aarde, waar vloeibare meren, rivieren en zeeën zijn. De waterkringloop op Titan is gebaseerd op vloeibaar methaan en ethaan dat wolken vormt in de atmosfeer, neerdaalt als regen en via rivieren in meren en zeeën stroomt.
Golven
Die zeeën herbergen vele geheimen. De ruimtesonde Cassini verstuurde recent vreemde gegevens door over Ligeia Mare, een zee die zich 500 kilometer uitstrekt over de noordpool van Titan. Volgens Jason Hofgartner van Cornell University in New York, die het onderzoek leidde, was een deel van de zee sterk opgelicht. Op later beeldmateriaal was het opgelichte vlak weer verdwenen.
De ontdekking verscheen in het vakblad Nature Geoscience. De meest plausibele verklaring is volgens de onderzoekers dat de zee op dat moment woester was, waardoor meer energie werd gereflecteerd naar de ruimtesonde. "En dat komt dan wellicht door de wind, die ontstaat wanneer op het noordelijke halfrond van Titan de zomer start", aldus Hofgartner. "Getijden kunnen ook golven veroorzaken, maar dan zou het fenomeen exact één Titandag later - of 16 dagen op Aarde - opnieuw opduiken. En dat was niet het geval."
Opborrelende gassen
Als de zeeën op Titan effectief aangestuurd worden door de wind, zou dat betekenen dat de seizoenen er dezelfde klimaatregelende rol spelen als op Aarde. Maar zeker is dat niet. Een andere mogelijke verklaring die de onderzoekers naar voren schuiven, is dat gassen door de stijgende temperatuur opborrelen van de bodem van Ligeia Mare naar het oppervlak. Of het zou ook gewoon om drijvend ijs kunnen gaan.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
