Nu jullie
quote:Je bedoelt onachtzaam?
Past ook in hetzelfde rijtje, beide synomienen voor echter.
quote:Ga je gangOp vrijdag 27 juli 2007 17:27 schreef Swiffer het volgende:
Zo kun je onderhand het gehele woordenboek erop zetten hoor
enne wat dacht je van het woord achter het vakje van Login onthouden:.....Gaarne???
Ow ow ow nog een andere
zag op een site een button er stond niet accept (of accepteren) maar accorderen..nog nooit eens van gehoord
quote:'t Is verhapstukken of behappen.
Ik zie het zelden
quote:zo ie zo?
toentertijd
en verder laat ik ook geen kans voorbij gaan om connotatie of kalibreren te zeggen.
Maar wat ik vooral mis zijn oude uitdrukkingen. Mijn broer zegt graag dingen als "met hem is het kwaad kersen eten" of "daar ben ik verdraaid lelijk mee in de aap gelogeerd", ik vind dat meer mensen dat zouden moeten doen.
quote:Nou, inderdaad; dan zijn de rapen gaar...Op vrijdag 27 juli 2007 18:24 schreef phileine het volgende:
Maar wat ik vooral mis zijn oude uitdrukkingen. Mijn broer zegt graag dingen als "met hem is het kwaad kersen eten" of "daar ben ik verdraaid lelijk mee in de aap gelogeerd", ik vind dat meer mensen dat zouden moeten doen.
quote:Ik ken iemand die dat dagelijks 100x zegt.
tvp
quote:behapstukken is niks mis mee toch
Ik vind het in elk geval wel goed te behapstukken
quote:Het is alleen geen bestaand Nederlands woord.Op vrijdag 27 juli 2007 19:13 schreef Roellie80 het volgende:
[..]
behapstukken is niks mis mee toch
Ik vind het in elk geval wel goed te behapstukken
quote:Ik zie dat het inderdaad niet in de vanDale staat; maar verder kom je het woord regelmatig tegenOp vrijdag 27 juli 2007 19:14 schreef Lienekien het volgende:
[..]
Het is alleen geen bestaand Nederlands woord.
dus, wat is het criterium in dit topic?
zullen we er een discussie over beginnen?
quote:Ik denk dat het criterium moet zijn dat het in de woordenlijst der Nederlandse taal moet staan.Op vrijdag 27 juli 2007 19:18 schreef Roellie80 het volgende:
[..]
Ik zie dat het inderdaad niet in de vanDale staat; maar verder kom je het woord regelmatig tegen
dus, wat is het criterium in dit topic?
zullen we er een discussie over beginnen?
En als je het woord regelmatig tegen komt, valt dat niet onder de noemer van dit topic (woorden die amper worden gebruikt).
.Na ampel beraad wijs ik er op dat voor mooie woorden die amper worden gebruikt het woordenreservaat is opgericht.
quote:Op vrijdag 27 juli 2007 19:20 schreef Lienekien het volgende:
[..]
Ik denk dat het criterium moet zijn dat het in de woordenlijst der Nederlandse taal moet staan.
vrouwen...over het algemeen slecht te behapstukken..
quote:Het is gewoon een contaminatie, meneer.Op vrijdag 27 juli 2007 19:21 schreef Roellie80 het volgende:
[..]
over het algemeen slecht te behapstukken..
quote:maar wel een mooi woord, mevrouwOp vrijdag 27 juli 2007 19:22 schreef Lienekien het volgende:
[..]
Het is gewoon een contaminatie, meneer.
quote:Dan moet je het posten in het 'post hier mooie woorden'-topic.
quote:AmpelOp vrijdag 27 juli 2007 19:20 schreef sigme het volgende:
<---
Na ampel beraad wijs ik er op dat voor mooie woorden die amper worden gebruikt het woordenreservaat is opgericht.
Wie ben jij trouwens
quote:Fraai, nietwaar?
Was ik vergeten mijzelf naar behoren te introduceren? Ik vraag verschoning
. Dag meneer Tong, ik ben sigme. Het is mij een genoegen. quote:Op vrijdag 27 juli 2007 19:58 schreef sigme het volgende:
[..]
Fraai, nietwaar?
Was ik vergeten mijzelf naar behoren te introduceren? Ik vraag verschoning
Desalnietemin is uw aanwezigheid me ontschoten. Recupererend is het aan mij ontgaan.
übermens
Zij heeft kennis aan een jongen
quote:Hierop dien ik te riposteren dat dat niet wederwijds is. Reeds eerder viel mijn oog op uw opmerkelijke edoch aansprekende muzieksmaak. Waarbij ik, als ik zo vrij mag zijn, u er op moet attenderen dat u eens een geringe spelfout maakte in de naam van het speelgezelschap Screaming Trees. Een kleine onachtzaamheid heeft gemaakt dat de c in uw schrijfwijze ontbrak. Ik wil het u niet euvel duiden.Op vrijdag 27 juli 2007 20:01 schreef tong80 het volgende:
[..]
Desalnietemin is uw aanwezigheid me ontschoten. Recupererend is het aan mij ontgaan.
[ Bericht 3% gewijzigd door sigme op 27-07-2007 20:28:26 ]
quote:Niettegenstaande de spelfout wil ik u graag bejubelen hoog sanna aanheffen en een toost uitbrengen op en majestueuze muzieksmaak.Op vrijdag 27 juli 2007 20:13 schreef sigme het volgende:
[..]
Hierop dien ik te riposteren dat dat niet wederwijds is. Reeds eerder viel mijn oog op uw opmerkelijke edoch aansprekende muzieksmaak. Waarbij ik, als ik zo vrij mag zijn, u er op moet attenderen dat u eens een geringe spelfout maakte in de naam van het speelgezelschap Screaming Trees. Een kleine onachtzaamheid heeft gemaakt dat de c in uw schrijfwijze ontbrak.
quote:Die moest ik opzoekenOp vrijdag 27 juli 2007 19:14 schreef wyccie het volgende:
mandeligheid
als eerste associatie schoot mij Nelson Mandela tebinnen, maar dat leek me zo bizar dat ik het maar heb opgezocht. quote:Er is een heel topic over hoe het uitgesproken dient te worden.Op vrijdag 27 juli 2007 20:25 schreef hummus het volgende:
[..]
Die moest ik opzoeken
quote:Que?!Op vrijdag 27 juli 2007 20:31 schreef FlyingFox het volgende:
Svarabhaktivocaal, Latiniseren, feeëriek, devoot, intraveneus, foefje, etgroen, nefast, kokkelroof, kwart-hydraterend en codaconsonant.
quote:Men gebruikt ze amper.
quote:Ik gebruik de term 'intraveneus' elke dagOp vrijdag 27 juli 2007 20:31 schreef FlyingFox het volgende:
Svarabhaktivocaal, Latiniseren, feeëriek, devoot, intraveneus, foefje, etgroen, nefast, kokkelroof, kwart-hydraterend en codaconsonant.
.quote:Een festoen ken ik wel, dat is een guirlande, maar wat is een vestoen?
laatdunkend
vermits
alsook
dies
hoon
gekscheren
logenstraffen
zeloot
filister
aluin
derwaarts
schreeuwlelijk
pontificaal
faliekant
tampeloeres
verpozen
blo
kim
einder
banaal
platitude
kobold
doerak
etc. etc.
quote:Op vrijdag 27 juli 2007 20:59 schreef starla het volgende:
dorst i.p.v. durfde
quote:Een vestoen is een 'Ooh, shit, ik had dat een keer van iemand gehoord met een hazelip en die sprak dat toch ècht met een V uit'-festoen.Op vrijdag 27 juli 2007 20:52 schreef Iblis het volgende:
[..]
Een festoen ken ik wel, dat is een guirlande, maar wat is een vestoen?
quote:Iets wat mijn oma nog dagelijks zegt.
.Affreus is ook mooi
quote:Jouw grootmoeder gaat zeker ook nog zoo op vacantie in october?
quote:Ik wil niet divergeren, maar 'ondeugen' moge dan lijken op de bedrijvigheid van gespuis, het is toch echt een zijnstoestand. Ergo het is geen werkwoord en wordt derhalve niet vervoegd op straffe van diffamering. Jij rekelt!Op vrijdag 27 juli 2007 18:08 schreef TheYoung1 het volgende:
Jij rekel, jij belhamel, jij ondeugt, krapuul, doerak.
quote:abuisOp vrijdag 27 juli 2007 23:51 schreef beerten het volgende:
abusievelijk
quote:En meesmuilen. En dat is dus mees•muilen, en niet mee•smuilen.Op zaterdag 28 juli 2007 09:25 schreef _Arual_ het volgende:
monkelen
gebrouilleerd
koddig
karwats
scribent
boreling
Derhalve
Flagrant
quote:niceOp zaterdag 28 juli 2007 23:38 schreef rutger05 het volgende:
scabreus
gebrouilleerd
koddig
karwats
scribent
boreling
schrijver1
® kunstenaar
synoniem
= auteur
= inktwellusteling <schertsend>
= pennenridder <schertsend>
hyponiem
die iemands leven beschrijft
= biograaf
van lyriek
= dichter 4
= poëet <formeel>
= woordkunstenaar <formeel>
= zanger <archaïsch>
van proza
= prozaschrijver
= prozaïst <formeel>
van toneelstukken
= toneelschrijver
= dramaturg <formeel>
van filmscripts
= scenarioschrijver
= scenarist
van novellen
= novellist
van romans
= romanschrijver
= romancier <formeel>
die schrijft om te leven
= broodschrijver
waardeloos
= prulschrijver
= scribent
zie ook
tekstschrijver
schrijver2
hyponiem
vroeger, die een tekst overschrijft
= kopiist
= afschrijver
die een verslag maakt van vergaderingen
= notulist
= notulant
die verslag doet
= rapporteur
bij een uitgeverij
= redacteur 4
die de correspondentie voert
= secretaris 4
van teksten
= tekstschrijver 4
van de geschiedenis
= geschiedschrijver
= historicus <formeel>
= historiograaf <formeel>
van kronieken
= kroniekschrijver
= chroniqueur <formeel>
Hulde aan het synoniemenwoordenboek
Fuck it.
OK.
Zoals bijvoorbeeld teloorgang, vagijn, hyponiem en weet ik wat al dies meer
quote:Hoor je nog maar zel-den.
quote:Hoop worden staan ook al niet meer in het woordenboek.Op maandag 30 juli 2007 17:55 schreef vosss het volgende:
Ik zie hier een hoop woorden en uitdrukkingen die inderdaad niet meer vaak voorkomen.
Zoals bijvoorbeeld teloorgang, vagijn, hyponiem en weet ik wat al dies meer
goesting
quote:Bijslaap
quote:Da's in het Vlaams een doodnormaal woord.Op maandag 30 juli 2007 19:48 schreef Plastic_Power het volgende:
goesting
Nog eentje uit de Vlaamse categorie dan: Noen.
quote:dan lijkt het me tevens gepast ‘flaneren’ in ogenschouw te nemen.Op maandag 30 juli 2007 21:17 schreef ChrisJX het volgende:
zwieren
quote:Dat woord heeft meer voorvechters:Op zaterdag 28 juli 2007 09:42 schreef SeLang het volgende:
epibreren
minstreel
abominabel
(nog even gepopulariseerd geweest door Kopspijkes, de "gouden zwatelaar", maar inmiddels weer terug de vergetelheid in)
libidineus
olfactorisch
Jottum
[ Bericht 42% gewijzigd door ArtyShock op 21-08-2007 20:16:06 ]
quote:Op dinsdag 21 augustus 2007 18:51 schreef PopeOfTheSubspace het volgende:
Tieves
Je bedoelt het Engelse 'thieves' of het Nederlandse tyfus?
Of bedoel je het meer als: "tief 'es een eind op."? Pun intended.
quote:Flikker op, nerd.Op dinsdag 21 augustus 2007 20:07 schreef ArtyShock het volgende:
[..]
Je bedoelt het Engelse 'thieves' of het Nederlandse tyfus?
Of bedoel je het meer als: "tief 'es een eind op."? Pun intended.
quote:Een zelfvervullertje.Op dinsdag 21 augustus 2007 20:20 schreef Claudia_x het volgende:
Vanzelfsprekenderwijs.
Ontopic:
Stoethaspel
Pompernikkel
Fiducie
Er zijn er zovelen!
Hoorde eens in een college gezegd worden dat "knijpkat" een dood woord is. Schokkend!
Knijpkat!
Driewerf Knijpkat!
Het heugt mij nog als de dag van gister dat ik mijn vader als tienermeisje uitlegde wat 'fiducie' betekent.
Evy van mijn hardloop MP3tjes gebruikte het plots zes maal in één les. Later nooit meer gehoord, toen had ze het gewoon weer over "op adem komen". Kennelijk vond het gros van de luisteraars het te moeilijk?
Axiomatisch
Het axiomatisch voorbehoud in de accountancy. Iets met dat je niet alles kunt weten. Toch een grappig woord, actie-oma.
Discrepantie
Mijn ex' lievelingswoordje. "Dáár zit 'm de discrepantie!" Je hoort het nog wel in wetenschappelijke kringen, maar helaas kent Jan met de Pet het woord niet. Die zeggen in zo'n geval: "Ja maar, da's ánders!"
quote:Flaneren gebruik ik, zoniet dagelijks in de wandelgangen, dan toch wel wekelijks.Op maandag 30 juli 2007 21:26 schreef Iblis het volgende:
[..]
dan lijkt het me tevens gepast ‘flaneren’ in ogenschouw te nemen.
Vuigaard.
quote:* heijx heeft onlangs een LED knijpkat gekocht, bij Xenos.Op dinsdag 21 augustus 2007 22:09 schreef Plaas het volgende:
Fiducie gebruik ik nog veel, maar hier in Vlaanderen kennen ze het meestal niet. Heb de indruk dat het regionaal bepaald is.
Hoorde eens in een college gezegd worden dat "knijpkat" een dood woord is. Schokkend!
Knijpkat!
Driewerf Knijpkat!
elders
Idealiter
aanstonds
panacee
querulant
abject
vermetel
blaag
quote:Zonder tussen-s. Weeromstuit. En wat je opmerking over flaneren betreft, het was een reactie op zwieren, daar ik vond dat flaneren meer aanspraak kon maken op opneming in deze lijst dan zwieren. Overigens verbaast het me niets dat tal van woorden die hier te berde gebracht worden door velen zeer frequent gebezigd worden, zo abstruus zijn de meeste nu ook weer niet.Op woensdag 22 augustus 2007 08:30 schreef DrDarwin het volgende:
weersomstuit
[edit]
De missende ge- toegevoegd!
[ Bericht 4% gewijzigd door Iblis op 22-08-2007 09:39:53 ]
quote:RecupererenOp woensdag 22 augustus 2007 07:40 schreef Toeps het volgende:
Recoupereren
quote:bezigd?Op woensdag 22 augustus 2007 09:26 schreef Iblis het volgende:
[..]
Zonder tussen-s. Weeromstuit. En wat je opmerking over flaneren betreft, het was een reactie op zwieren, daar ik vond dat flaneren meer aanspraak kon maken op opneming in deze lijst dan zwieren. Overigens verbaast het me niets dat tal van woorden die hier te berde gebracht worden door velen zeer frequent bezigd worden, zo abstruus zijn de meeste nu ook weer niet.
quote:Daar mist om mij onduidelijke redenen een ge-. Het klinkt bijna wat Drents op deze manier.
brisant
woerd
parafernalia
[ Bericht 8% gewijzigd door heijx op 22-08-2007 10:52:13 (Einder was al genoemd.) ]
quote:Lelijk.Op woensdag 22 augustus 2007 07:40 schreef Toeps het volgende:
Recoupereren
quote:Niet gebruiken als je niet weet wat het betekent.Axiomatisch
quote:Wordt dat woord echt amper gebruikt? Misschien moet je dan eens andere kringen frequenteren.Discrepantie
Lacune.
quote:Ik vind het prima klinken.Op woensdag 22 augustus 2007 09:39 schreef Iblis het volgende:
[..]
Daar mist om mij onduidelijke redenen een ge-. Het klinkt bijna wat Drents op deze manier.
quote:Hoera voor HeijxOp woensdag 22 augustus 2007 09:23 schreef heijx het volgende:
[..]
* heijx heeft onlangs een LED knijpkat gekocht, bij Xenos.
quote:Dank voor deez' loftuiting.
quote:Lofuiting denk ik, of gewoon typo?
quote:Fout, fout.Op woensdag 22 augustus 2007 16:25 schreef kahaarin het volgende:
[..]
Lofuiting denk ik, of gewoon typo?
eloquent
quote:Welbespraakt, maar wat is fout dan?
quote:Grappig, net nagekeken en idd, het is lof-tui-ting, enig idee waar dat vandaan komt, iemand?Op woensdag 22 augustus 2007 17:32 schreef xprotagonistx het volgende:
Loftuiting is goed, met een t dus. Je poging tot verbetering was fout, en je vraag of het een typo was ook. Fout, fout dus. (En ik beken, ik wist 't ooit ook niet, van dat t'tje).
Discrepantie.
quote:Loftuiting is afgeleid van het Middelnederlandse werkwoord lovetuten/loftuten ('vleien'). Dit woord is samengesteld uit lof en tuiten ('bazuinen', 'trompetten'). Loftuiten betekent dus eigenlijk 'lof rondbazuinen'. In het zelfstandig naamwoord loftuiting is de t van tuiten behouden gebleven.
Ook in de hedendaagse betekenis van loftuiting klinkt iets van de oude betekenis 'lof rondbazuinen' door: volgens Koenen (1999) is een loftuiting "datgene wat met ophef wordt gezegd tot lof van een persoon of zaak". Een loftuiting is dus iets meer dan een pluimpje.
quote:Dankjewel!Op woensdag 22 augustus 2007 18:06 schreef xprotagonistx het volgende:
http://www.onzetaal.nl/advies/loftuit.php
[..]
quote:
.Guitig.
.quote:Schalks.
quote:Bedisselen.Op woensdag 22 augustus 2007 21:46 schreef Keileweg-ethicus het volgende:
Verhapstukken.
quote:Disputeren.
<anekdote>
Zo was ik laatst wat koofjes in de keuken aan het fabriceren en een ieder die ik van mijn klusvorderingen berichtte, keek mij aan alsof ik koeterwaals sprak. Notabene in een tijd van Gamma's, Karwei's en Praxissen is 'koof' schijnbaar een teloorgaand woord. Nooit gedacht dat dat nog eens tot louter het vocabulaire van de gestudeerde medemens zou toebehoren...
</anekdote>
Kras (Niet het resultaat van een met scheermes parallel -of haaks voor de amateurs- aan de slagader van de onderarm uitgevoerde snijbeweging, maar het bijvoeglijk naamwoord)
Sponde
Broddelen
Janboel
Edit: Een zekere associatie is niet te ontkennen in het lijstje
.quote:Terwijl fiducie eigenlijk tamelijk informeel is, maar probeer ze dat maar eens diets te maken.Op woensdag 22 augustus 2007 22:43 schreef ArtyShock het volgende:
Toch zie ik een serie woorden langskomen die ik helemaal niet zo ouderwets acht. Iets als fiducie heb ik maar afgeleerd te gebruiken. Het levert soms zulke glazige blikken.
quote:"Een dood paard of een bril?" "Paard." "Fout!" Sierbloem of een bende-oorlog?" Sierbl.." "Fout!"Op woensdag 22 augustus 2007 17:32 schreef xprotagonistx het volgende:
Loftuiting is goed, met een t dus. Je poging tot verbetering was fout, en je vraag of het een typo was ook. Fout, fout dus. (En ik beken, ik wist 't ooit ook niet, van dat t'tje).
Poelmo.
quote:Ik vindt het eigenlijk wel mooi zo.Op woensdag 22 augustus 2007 09:39 schreef Iblis het volgende:
[..]
Daar mist om mij onduidelijke redenen een ge-. Het klinkt bijna wat Drents op deze manier.
tenzij (je ziet het nog wel genoeg, maar het wordt steeds vaker vervangen door "mits"
)gemeenplaats
quote:Dood paard is stoofvlees toch?Op donderdag 23 augustus 2007 11:19 schreef FlyingFox het volgende:
[..]
"Een dood paard of een bril?" "Paard." "Fout!" Sierbloem of een bende-oorlog?" Sierbl.." "Fout!"
Poelmo.
quote:Maar ze betekenen het tegenovergestelde? Doen mensen dat echt?Op vrijdag 24 augustus 2007 08:47 schreef heijx het volgende:
tenzij (je ziet het nog wel genoeg, maar het wordt steeds vaker vervangen door "mits"
quote:Daar was laatst nog een topic over: Mits / tenzij ?Op vrijdag 24 augustus 2007 11:57 schreef Claudia_x het volgende:
[..]
Maar ze betekenen het tegenovergestelde? Doen mensen dat echt?
Ik citeerde toen een stukje uit de Spits:
quote:Het scherm doet
dienst om video's en foto's die op
de iPod staan af te spelen. Het
beeld is helaas niet heel groot,
wat voor gebruik in bijvoorbeeld
de slaapkamer wel wat minder
handig is, mits je natuurlijk een
kleine slaapkamer hebt of alleen
woont.
quote:Wat erg!Op vrijdag 24 augustus 2007 12:34 schreef Iblis het volgende:
[..]
Daar was laatst nog een topic over: Mits / tenzij ?
Ik citeerde toen een stukje uit de Spits:
quote:
bestaat dat nog??? Klinkt echt zo pre jaren 30 
quote:Daar mist ???? Je bedoelt: daar ontbreekt!Op woensdag 22 augustus 2007 09:39 schreef Iblis het volgende:
[..]
Daar mist om mij onduidelijke redenen een ge-. Het klinkt bijna wat Drents op deze manier.
Missen: constateren dat iets ontbreekt
Ontbreken: niet aanwezig zijn terwijl dat wel verwacht werd.
Missen vereist een gevoel of bewustzijn.
Hoe dan ook, ik pleit voor een veelvuldig gebruik van het woord 'disrespectvol'
quote:Gouden leeuwen en leeuwen van hout,
Mitsgaders de Hollandsche, worden heel oud;
Men ziet ze nog wel op uithangborden en schilden, doch zeldzaam in 't woud.
Komt ooit de ware leeuw rechtstreeks op u aan,
Dan is 't beste om maar regelrecht uit den weg te gaan.
Doch niet als hij opgezet of dood is,
Daar er in dat geval volstrekt geen nood is.
quote:Och gut, ben je door informeel taalgebruik zo van slag dat je maar liefst vier vraagtekens nodig hebt om je verbazing te laten blijken?Op zaterdag 25 augustus 2007 03:05 schreef Kees22 het volgende:
[..]
Daar mist ???? Je bedoelt: daar ontbreekt!
Missen: constateren dat iets ontbreekt
Ontbreken: niet aanwezig zijn terwijl dat wel verwacht werd.
Missen vereist een gevoel of bewustzijn.
quote:Dat is zó ouderwets dat het al een paar eeuwen in onbruik is volgens mij.Op zaterdag 25 augustus 2007 05:37 schreef sigme het volgende:
Mitsgaders.
Dragonder
Balorig
Strapatsen
quote:Ik kom het ook niet vaak tegen, het recenste boek waarin ik het tegen ben gekomen was homo ludens van Huizinga, uit 1938:Op zaterdag 25 augustus 2007 14:46 schreef ArtyShock het volgende:
Dat is zó ouderwets dat het al een paar eeuwen in onbruik is volgens mij.
quote:Was voorts 'nooddruftig' al genoemd?anderzijds in de Germaansche en sommige Slawische talen, mitsgaders het Fransch.
Wellicht al genoemd, maar ik heb nu geen tijd om het gehele topic door te spitten.
quote:Je kunt ook overdrijven. Uit de Van Dale:Op zaterdag 25 augustus 2007 03:05 schreef Kees22 het volgende:
Daar mist ???? Je bedoelt: daar ontbreekt!
Missen: constateren dat iets ontbreekt
Ontbreken: niet aanwezig zijn terwijl dat wel verwacht werd.
Missen vereist een gevoel of bewustzijn.
II onovergank. werkw.
1·mislukken
dat mist mij nooit
2·(gewestelijk) niet wel meer bij zijn verstand zijn
vader begint te missen
3·[leenvertaling van Fr. manquer]
ontbreken
er mist een letter
wat hier mist is discipline
3·(gewestelijk) dat mist nooit
dat gebeurt altijd
Die andere betekenissen kende ik niet eens!
Schier Ampel Drommels quote:Van Taaladvies.Missen / ontbreken
Hoewel missen vooral in Nederland soms wordt gebruikt in de betekenis 'ontbreken', is dit gebruik geen standaardtaal. Ontbreken en mankeren zijn wel standaardtaal.
Toelichting
Wanneer iets of iemand niet voorhanden of niet aanwezig is, terwijl dat toch wordt verwacht, zegt men in de standaardtaal dat iets of iemand ontbreekt of mankeert.
(1) 'Er ontbreekt een ingrediënt in de saus', fluisterde de kok zenuwachtig.
(2) Vanochtend ontbraken er tien soldaten op het appel.
(3) Toen we het dossier controleerden, bleken er enkele documenten te mankeren.
In deze betekenis wordt vooral in Nederland het werkwoord missen ook wel onovergankelijk gebruikt. Dat gebruik wordt door de meeste taalgebruikers niet aanvaard.
(4) Er miste die ochtend een doos koekjes en een zak brood uit de keuken. (in Nederland, geen standaardtaal)
Het overgankelijke gebruik van missen (onder meer in de betekenissen 'niet hebben wat men nodig heeft of wil', 'niet vinden, niet weten waar iets of iemand gebleven is' en 'de afwezigheid voelen') is wel standaardtaal.
(5) Ik mis nog drie plaatjes en dan heb ik de serie compleet.
(6) Toen we eindelijk in de stad aangekomen waren, misten we iemand van het reisgezelschap.
(7) Hij gaf toe dat hij haar vorige week gemist had toen ze in New York was.
Maar bij dit soort dingen denk ik vaak: accepteer dat gewoon als AN, de taal ontwikkelt zich en op dit punt lijkt het mij geen verloedering maar een verrijking.
Overigens heb ik na een klein eigen onderzoekje vastgesteld dat "missen" in deze betekenis ook in Vlaanderen gewoon is. Dus: hupsakee, we maken er standaardtaal van!
quote:Je hoeft er niet eens een waardeoordeel aan te verbinden. Als het gebruik verandert, dan wordt het standaardtaal. In de ANS is bijvoorbeeld ook de veranderde betekenis van 'passen' opgenomen. Vroeger zei men: 'Mij past die schoen niet'. Nu zegt men: 'Ik pas die schoen niet'.Op zaterdag 25 augustus 2007 17:25 schreef Plaas het volgende:
Van Taaladvies.
Maar bij dit soort dingen denk ik vaak: accepteer dat gewoon als AN, de taal ontwikkelt zich en op dit punt lijkt het mij geen verloedering maar een verrijking.
Taaladvies loopt hier wat mij betreft écht achter.
quote:Horror. "Ik pas de schoen niet" klinkt voor mij nog altijd als fout. Ik had het laatst nog over dat voorbeeldzinnetje met wat Vlaamse medestudenten en die zeiden het niet te kennen. De ANS lijkt mij op dit punt dus geen voorbeeld om te volgen, op z'n minst moeten ze "ik pas de schoen niet" als regionaal aanmerken.Op zaterdag 25 augustus 2007 17:34 schreef Claudia_x het volgende:
[..]
Je hoeft er niet eens een waardeoordeel aan te verbinden. Als het gebruik verandert, dan wordt het standaardtaal. In de ANS is bijvoorbeeld ook de veranderde betekenis van 'passen' opgenomen. Vroeger zei men: 'Mij past die schoen niet'. Nu zegt men: 'Ik pas die schoen niet'.
Taaladvies loopt hier wat mij betreft écht achter.
Zeg je dan ook "ik mankeer niets"
Dat hoor ik soms ook gezegd worden...Sowieso een ergernis: in Vlaanderen gebruikelijke woorden worden in NL gelabeld als "regionaal", tewijl woorden die alleen in Nederland voorkomen snel als standaardtaal worden gemarkeerd.
Ik heb op de Wiki http://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands_in_Nederland flink wat voorbeelden gegeven.
quote:Duimspijker en regenscherm.
quote:Ja hoor, dat zeg ik ook gerust. Maar op mij kun je wat Standaardnederlands betreft niet helemaal bouwen, want ik kom uit een dorpje op de Veluwe; dialect valt moeilijk van je af te schudden.Op zaterdag 25 augustus 2007 17:47 schreef Plaas het volgende:
Horror. "Ik pas de schoen niet" klinkt voor mij nog altijd als fout. Ik had het laatst nog over dat voorbeeldzinnetje met wat Vlaamse medestudenten en die zeiden het niet te kennen. De ANS lijkt mij op dit punt dus geen voorbeeld om te volgen, op z'n minst moeten ze "ik pas de schoen niet" als regionaal aanmerken.
Zeg je dan ook "ik mankeer niets"
quote:Jep. Wat er in (een heel klein deel) van Nederland gedaan wordt, wordt klaarblijkelijk toonaangevend geacht.Sowieso een ergernis: in Vlaanderen gebruikelijke woorden worden in NL gelabeld als "regionaal", tewijl woorden die alleen in Nederland voorkomen snel als standaardtaal worden gemarkeerd.
Ik heb op de Wiki http://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands_in_Nederland flink wat voorbeelden gegeven.
[ Bericht 1% gewijzigd door Claudia_x op 25-08-2007 18:56:41 ]
quote:Leve de Vlaamse purismen (die overigens vooral door Nederlanders als Vlaams worden beschouwd; de Vlaming gebruikt de woorden vooral als hij probeert AN te praten en denkt dat zijn Frans door de Hollander niet begrepen zal worden)!
Zoals mijn kotmadam zei toen ze me voor het eerst rondleidde:
"hier is het stortbad"
quote:Leve het dialectOp zaterdag 25 augustus 2007 18:04 schreef Claudia_x het volgende:
Ja hoor, dat zeg ik ook gerust. Maar op mij kun je wat Standaardnederlands betreft niet helemaal bouwen, want ik kom uit een dorpje op de Veluwe; dialect valt moeilijk van je af te schudden.
In dialecten zijn vaak ook veel mooie oude woorden te vinden. quote:Ik weet het Belgen zeggen 'kot' waar Nederlanders 'kamer' zeggen. Maar kotmadam? Ik zou 't een hospita noemen. En kot associeer ik nog steeds met name met een varkensverblijf.Op zaterdag 25 augustus 2007 18:07 schreef Plaas het volgende:
Zoals mijn kotmadam zei toen ze me voor het eerst rondleidde:
Verder vind ik dat Belgen vaak iets willen 'kuisen' en dat dat een veel algemenere betekenis heeft dan in het Nederlands, En 'zagen' i.p.v. 'zeuren'. En dan waren er nog wel wat zaken die me opvielen in België, maar ik ben ze deels al weer vergeten.
Fantoom
Cul-de-sac
Konterfeitsel
Confuus
Opportuun
Artefact
Negorij
Dazen
Esmerald
Leeuwendeel
Burlesk
Kolderiek
quote:Die gebruik ik regelmatigOp zaterdag 25 augustus 2007 18:43 schreef Serendips het volgende:
Patjepeeër
quote:M'n stamkroeg, dus gebruik ik dagelijks
quote:Hospita, dat zei ik ook eens, en daar hebben mijn Vlaamse vrienden toen smakelijk om gelachen. Het is toch echt "kotmadam".Op zaterdag 25 augustus 2007 18:12 schreef Iblis het volgende:
Ik weet het Belgen zeggen 'kot' waar Nederlanders 'kamer' zeggen. Maar kotmadam? Ik zou 't een hospita noemen. En kot associeer ik nog steeds met name met een varkensverblijf.
En ach ja, mn "kot". Dat woord is inmiddels toch een emotioneel begrip in Plaas' leven geworden hoor
Het veilig heenkomen in dronken Leuvense nachten, de plek om me op te sluiten in de bloktijd, ook de plek waar nog eens netjes geblowd kan worden in een land waar ze daar nog niet zo vrij in zijn. Leve mijn kot!
Nog een Vlaams fenomeen: "jongenskoten", alleen voor jongens
Het meervoud van kot is dus "koten". Om begrijpelijke redenen
quote:"Ik pas de schoen.", betekent voor mijn gevoel: "Ik probeer of de schoen mij past."Op zaterdag 25 augustus 2007 17:47 schreef Plaas het volgende:
[..]
Horror. "Ik pas de schoen niet" klinkt voor mij nog altijd als fout. Ik had het laatst nog over dat voorbeeldzinnetje met wat Vlaamse medestudenten en die zeiden het niet te kennen. De ANS lijkt mij op dit punt dus geen voorbeeld om te volgen, op z'n minst moeten ze "ik pas de schoen niet" als regionaal aanmerken.
Zeg je dan ook "ik mankeer niets"
Sowieso een ergernis: in Vlaanderen gebruikelijke woorden worden in NL gelabeld als "regionaal", tewijl woorden die alleen in Nederland voorkomen snel als standaardtaal worden gemarkeerd.
Ik heb op de Wiki http://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands_in_Nederland flink wat voorbeelden gegeven.
"Ik mankeer niets." betekent voor mij: "Ik heb geen ziekte."
Of je een woordenboek of taalkundige voor- of achter vindt lopen is, denk, afhankelijk van je eigen taalopvoeding.
In NOVA werden ooit schoolkinderen geïinterviewd over het idee om Turks verplicht te stellen in de eerste klas (middelbare school). "Ik vind dat niks, want hun praten thuis al Turks en hun kunnen veel makkelijker hogere punten halen als ons."
Jeroen Pauw liefjes: "Misschien eerst Nederlandse les, want ik hoor in deze twee minuten al wel tien taalfouten."
Waarop de directeur: "Ach, over 20 jaar praten we allemaal zo."
En de leraar aan het eind: "Onze school profileert zich juist met taal. We geven 5 keer per week Nederlands i.p.v. 4 keer."
quote:Sprekers van andere dialecten dan de Hollandse zijn vaak in het voordeel. Hollanders denken vaak, dat hun dialect ook goed Nederlands is. Terwijl sprekers uit andere delen van Nederland zich van het verschil veel beter bewust zijn.Op zaterdag 25 augustus 2007 18:04 schreef Claudia_x het volgende:
[..]
Ja hoor, dat zeg ik ook gerust. Maar op mij kun je wat Standaardnederlands betreft niet helemaal bouwen, want ik kom uit een dorpje op de Veluwe; dialect valt moeilijk van je af te schudden.
[..]
Jep. Wat er in (een heel klein deel) van Nederland gedaan wordt, wordt klaarblijkelijk toonaangevend geacht.
Mede daarom zijn die lelijke harde g en die afschuwelijke wegvallende eind-r niet uit te roeien, ben ik bang.
Maar het is lastig. Ik heb eens geprobeerd tijdens mijn studie dialect te spreken, als tegenwicht tegen die Hollanders daar. Ik raakte helemaal in de knoop. aar als ik thuis ben, bij mijn ouders en gezinsleden, praat ik het wel (nou ja, wat er nog van over is.)
quote:Idem voor mijn gevoel.Op zaterdag 25 augustus 2007 23:12 schreef Kees22 het volgende:
"Ik pas de schoen.", betekent voor mijn gevoel: "Ik probeer of de schoen mij past."
quote:Dit zou ik niet snel zeggen. Sterker nog, het druist tegen mijn taalgevoel in."Ik mankeer niets." betekent voor mij: "Ik heb geen ziekte."
quote:Met het eerste is in deze betekenis inderdaad niets mis.Op zaterdag 25 augustus 2007 23:12 schreef Kees22 het volgende:
[..]
"Ik pas de schoen.", betekent voor mijn gevoel: "Ik probeer of de schoen mij past."
"Ik mankeer niets." betekent voor mij: "Ik heb geen ziekte."
De tweede is een voorbeeld van een vrij recente ontwikkeling in de taal. Men schijnt moeite te hebben met een meewerkend voorwerp aan het begin van de zin. Weinig mensen zullen zeggen: wat mankeer jij? (meestal: wat mankeert jou?) maar "jij mankeert iets" wordt steeds gewoner.
Andere voorbeelden zijn:
de reizigers worden verzocht hier over te stappen (moet zijn: wordt)
de staatssecretaris wordt zeven gevallen van bedrog ten laste gelegd (moet zijn: worden)
Mij gaan bij dergelijke zinnen de rillingen over de rug, en in mijn dialect lijkt me het ook onmogelijk, zo'n wangedrocht te produceren. Bij onze Randstandse vrienden tiert het echter welig. En o wat is het dan tenenkrommend waar te nemen hoe deze bijgoochems denken zelf het perfecte Nederlands te spreken!
Voor het slechtste Nederlands, reize men naar de Randstad
quote:Er bestaat een verschil tussen wat mensen zéggen dat 'correct Nederlands' is en wat ze zelf doen. Veel mensen zeggen 'Ik pa die schoen' om aan te geven dat de schoen goed zit. Zoveel mensen zeggen het zelfs, dat de ANS het gebruik op heeft moeten nemen. (Als ik er weer tijd voor heb, zal ik er eens naar op zoek gaan. De zoekfunctie van de E-ANS is belabberd.) Ik kan me voorstellen dat je je hiertegen verzet als je zelf nog voelt dat het fout is. Maar ach, er zijn zelfs mensen die over germanismen vallen.Op zondag 26 augustus 2007 02:28 schreef Plaas het volgende:
Met het eerste is in deze betekenis inderdaad niets mis.
"Hun hebben" is natuurlijk een andere kwestie, want nog lang niet geaccepteerd. En ik zie dat gebruik ook niet over een jaar of twintig ingeburgerd zijn.
quote:Er heeft in Onze Taal eens een interessant stuk gestaan waarin betoogd werd dat 'worden' hier juist correct is, gezien het historisch gebruik. Daar zal ik ook naar op zoek gaan als ik weer tijd heb. Help me er over een week aan herinneren!de reizigers worden verzocht hier over te stappen (moet zijn: wordt)
quote:In de Randstad wordt veel lelijk Nederlands gesproken. Het Nederlands hoeft overigens niet incorrect te zijn om lelijk te zijn. Ik gruwel van een uitdrukking als "een stukje service naar de klant toe". Oh, en ook van de dikke L. Brr.Voor het slechtste Nederlands, reize men naar de Randstad
quote:In mijn geval is dat zeker zo, want ik heb de eerste 16 jaar van mijn leven temidden van de boeren gewoond en ik heb er geen greintje accent aan overgehouden. Mijn ouders spraken wel 'plat', maar hebben ons geprobeerd 'netjes' te laten praten. Dat klinkt misschien een beetje naar, maar ze hebben me daarmee wel heel bewust gemaakt van de verschillen.Op zaterdag 25 augustus 2007 23:17 schreef Kees22 het volgende:
[..]
Sprekers van andere dialecten dan de Hollandse zijn vaak in het voordeel. Hollanders denken vaak, dat hun dialect ook goed Nederlands is. Terwijl sprekers uit andere delen van Nederland zich van het verschil veel beter bewust zijn.
Wel gebruik ik bij uitzondering nog dialectwoorden als 'reupen'; werkelijk niemand lijkt te begrijpen wat dat betekent. Gister zei ik: 'Ben je al langs de winkel geweest?' En de twijfel sloeg weer toe. Langs? Dialect? (Brabo's hebben ook zo'n merkwaardig gebruik van 'langs'.)
quote:Begrijp ik niet. Of is dat juist de grap, dat dat niet begrijpelijk is...Op zaterdag 25 augustus 2007 21:06 schreef Plaas het volgende:
Het meervoud van kot is dus "koten". Om begrijpelijke redenen
quote:Probeer eens een meervoud met een -s.Op zondag 26 augustus 2007 09:23 schreef Serendips het volgende:
[..]
Begrijp ik niet. Of is dat juist de grap, dat dat niet begrijpelijk is...
quote:Doch, weshalve geen dubbele 't'? Kotten? Rijmt op potten. Maar 'koten'?Op zondag 26 augustus 2007 12:16 schreef Plaas het volgende:
[..]
Probeer eens een meervoud met een -s.
quote:Klinkt alvast interessant.Op zondag 26 augustus 2007 08:09 schreef Claudia_x het volgende:
[..]
Er heeft in Onze Taal eens een interessant stuk gestaan waarin betoogd werd dat 'worden' hier juist correct is, gezien het historisch gebruik. Daar zal ik ook naar op zoek gaan als ik weer tijd heb. Help me er over een week aan herinneren!
Toch vraag ik me af in hoeverre het hard te maken is - in de het nauwst aan het Nederlands verwante taal, Duits, niet toevallig een van de talen die ik studeer hier in Leuven, geldt juist de bovengeschetste norm. Daarbij komt dan ook een voor veel Nederlanders lastige naamvalsaanduiding: "de reizigers" of "de staatssecretaris" komen in de datief.
De datief bewijst natuurlijk dat het hier historisch gezien om een meewerkend voorwerp gaat. Bij het passief maken van een zin wordt wel het lijdend voorwerp tot een onderwerp omgevormd (ik sla hem - hij wordt door mij geslagen) maar dus niet het meewerkend voorwerp: ik vraag hem iets - hem wordt iets gevraagd.
Problematisch in deze kwestie is dat het onderscheid tussen meewerkend en lijdend voorwerp in het Nederlands marginaal is. Dat de standaardtaal het onderscheid maakt is niet geheel terecht (wss omwille vh prestigieuze Latijn).
In de meeste dialecten zijn beide voorwerpen samengevallen en gedragen zich dan ook hetzelfde. Vanuit dit perspectief is "de reizigers worden verzocht" inderdaad begrijpelijk: er is geen onderscheid meer tussen meewerkend en lijdend voorwerp, dus gedragen beide vormen zich precies hetzelfde.
In veel Nederduitse dialecten is dit niet anders. Zo wordt in Noord-Duitsland in het naamvalssysteem geen onderscheid tussen datief en accusatief gemaakt, maar zijn deze naamvallen samengevallen in een "objectief". Of in deze dialecten ook de passiefzinnen, waar het hier om ging, op deze wijze gebouwd worden, weet ik helaas niet.
Probleem is dat in mijn dialect deze samenval blijkbaar niet zo ver is doorgevoerd, want bovenstaande zinnen zou ik ook in het plat niet durven maken. Nu is mijn dialect (het Tessels) sowieso nogal geisoleerd en deels te beschouwen als een eigen omtwikkeling uit het West-Germaans (wss tot de zesde eeuw nog samen met het Oudfries, daarna afgezonderd), dus kan het zich natuurlijk van de besproken ontwikkelingen in het Nederlands onttrokken hebben.
quote:Hee! Respect voor de dikke LOh, en ook van de dikke L. Brr.
Die hebben we in het Tessels ook hoor!quote:Meervouden als potten gaan terug op een historisch woord potte. Daarom blijft de vokaal in het meervoud van "pot" kort.Op zondag 26 augustus 2007 12:23 schreef Iblis het volgende:
[..]
Doch, weshalve geen dubbele 't'? Kotten? Rijmt op potten. Maar 'koten'?
Veel woorden gaan niet op een dergelijke vorm terug, dus *kotte heeft nooit bestaan (Middeknederlands: kote. Derhalve gedraagt kot zich hetzelfde als lot en bv. ook pad in zijn onzijdige vorm: koten, loten, paden.
Het woord padden gaat dan dus weer terug op padde.
Bij nieuwvormingen treedt de vokaalverlenging niet op.
quote:Dat is geen logische meervoudsvorming, aangezien deze doorgaans geschiedt door '-en' achter het zelfstandig naamwoord te plaatsen.Op zondag 26 augustus 2007 12:16 schreef Plaas het volgende:
Probeer eens een meervoud met een -s.
quote:Dat bedoelde ik.Op zondag 26 augustus 2007 12:23 schreef Iblis het volgende:
Doch, weshalve geen dubbele 't'? Kotten? Rijmt op potten. Maar 'koten'?
quote:O.k. 'Twee varkenskoten', dus.Op zondag 26 augustus 2007 12:43 schreef Plaas het volgende:
Meervouden als potten gaan terug op een historisch woord potte. Daarom blijft de vokaal in het meervoud van "pot" kort.
Veel woorden gaan niet op een dergelijke vorm terug, dus *kotte heeft nooit bestaan (Middeknederlands: kote. Derhalve gedraagt kot zich hetzelfde als lot en bv. ook pad in zijn onzijdige vorm: koten, loten, paden.
Het woord padden gaat dan dus weer terug op padde.
Bij nieuwvormingen treedt de vokaalverlenging niet op.
quote:Oh ik gebruik dat altijd. Hoe moet je dat dan zeggen? De schoen past (bij) mij niet?Op zaterdag 25 augustus 2007 17:47 schreef Plaas het volgende:
[..]
Horror. "Ik pas de schoen niet" klinkt voor mij nog altijd als fout.
quote:Mijn voeten zijn te groot/klein voor deze schoenen?Op zondag 26 augustus 2007 13:29 schreef wallofdolls het volgende:
[..]
Oh ik gebruik dat altijd. Hoe moet je dat dan zeggen? De schoen past (bij) mij niet?
quote:Komt toch wel voor, bv. koks als meervoud van kok. In Belgie is een dergelijk meervoud in veel dialecten gebruikelijker dan in het Nederlands, bv. dings ipv dingen. Verder komt het meervoud "kots" wel voor in het Frans (het Frans heeft het woord kot aan het Nederlands ontleend, overigens wel in de Vlaamse betekenis van het woord).Op zondag 26 augustus 2007 13:18 schreef Serendips het volgende:
[..]
Dat is geen logische meervoudsvorming, aangezien deze doorgaans geschiedt door '-en' achter het zelfstandig naamwoord te plaatsen.
quote:Westfriesland?Op zondag 26 augustus 2007 13:15 schreef wallofdolls het volgende:
Prieken
quote:Ik kan me niet heugen ooit 'koten' gezegd te hebben, of 'kotten' wat dat betreft. Maar ik zou toch zeker varkenskotten zeggen!Op zondag 26 augustus 2007 13:18 schreef Serendips het volgende:
O.k. 'Twee varkenskoten', dus.
quote:Mijn Van Dale zegt: In Nederland -ten, in België -en.znw. onz. In sommige toepassingen ook kote, koot. In verbogen vormen treft men zoowel o en enkel-geschreven t als ò en dubbel-geschreven t aan. Mnl. cot en cote. Zie voor verwanten, en voor den oorsprong, waarnaar slechts gegist kan worden, de etymol. wdbb.
quote:Oh ja, hoiOp zondag 26 augustus 2007 13:37 schreef kahaarin het volgende:
[..]
Mijn voeten zijn te groot/klein voor deze schoenen?
quote:Het komt wel voor, maar het is niet de meest standaard wijze van meervoudsvorming. Dat blijft de 'en'-uitgang.Op zondag 26 augustus 2007 13:41 schreef Plaas het volgende:
Komt toch wel voor, bv. koks als meervoud van kok. In Belgie is een dergelijk meervoud in veel dialecten gebruikelijker dan in het Nederlands, bv. dings ipv dingen. Verder komt het meervoud "kots" wel voor in het Frans (het Frans heeft het woord kot aan het Nederlands ontleend, overigens wel in de Vlaamse betekenis van het woord).
quote:Ik nam voor kennisgeving aan dat ze dat in België zo zeggen, maar het klinkt gewoon te onnatuurlijk om dat woord zelf ook te gebruiken. Gelukkig is 'kotten' dus juist in Nederland.Op zondag 26 augustus 2007 13:57 schreef Iblis het volgende:
Het WNT zegt:
Mijn Van Dale zegt: In Nederland -ten, in België -en.
quote:Dan heeft men in Nederland iets geks met het woord gedaan. Misschien is het op te vatten als een ontlening. "Varkenskot" zou ik overigens zelf nooit zeggen en ik had het ook niet eerder gehoord. Bij ons heet dat het varkenshok, of de varkensboet. Kot gebruiken wij niet, het is een woord dat ik pas hier in Vlaanderen heb geleerd.Op zondag 26 augustus 2007 13:57 schreef Iblis het volgende:
Het WNT zegt:
[..]
Mijn Van Dale zegt: In Nederland -ten, in België -en.
Het lijkt me dus dat "kot" in Nederland als regionaal moet worden beschouwd, terwijl het in Vlaanderen onderdeel is van de Belgisch-Nederlandse standaardtaal. Maar als bekend beschouwt Van Dale niets wat Hollands/Nederlands is als regionaal, omdat de Hollanders volgens Van Dale superieur zijn aan de Vlamingen. Het zij zo.
quote:Waar beweer ik het tegendeel?Op zondag 26 augustus 2007 14:03 schreef Serendips het volgende:
[..]
Het komt wel voor, maar het is niet de meest standaard wijze van meervoudsvorming. Dat blijft de 'en'-uitgang.
Maar ik ben dan ook geen Hollander, ik kom uit Noord-Brabant.
quote:Boet!? En ik heb het opgezocht (Dikke van Dale) : (gewestelijk): boede. Dat hielp me geen zier, dus ik heb boede ook maar opgezocht, en daar staan inderdaad, wederom 'gewestelijk': kliene schuur of loods, meestal van planken, als bergplaats van hout, kolen stro, gereedschap enz., soms ook van schapen, varkens en ander klein of jong vee.Op zondag 26 augustus 2007 14:11 schreef Plaas het volgende:
Dan heeft men in Nederland iets geks met het woord gedaan. Misschien is het op te vatten als een ontlening. "Varkenskot" zou ik overigens zelf nooit zeggen en ik had het ook niet eerder gehoord. Bij ons heet dat het varkenshok, of de varkensboet.
quote:Waar kom je oorspronkelijk vandaan?Kot gebruiken wij niet, het is een woord dat ik pas hier in Vlaanderen heb geleerd.
quote:Ik vind 'kot' wel een tamelijk normaal woord in velerlei betekenissen, zoals 'hok', 'krot', eventueel gevangenis, en ook wel 'studentenkamer' (met een sterk Belgisch-Nederlandse associatie). Ik vraag me af of het verder heel regionaal is in Nederland. 'Boed' komt voor mij eerder in aanmerking. Overigens heeft het WNT nog een weinig gebruikt woord in de etymologie van boede:Het lijkt me dus dat "kot" in Nederland als regionaal moet worden beschouwd, terwijl het in Vlaanderen onderdeel is van de Belgisch-Nederlandse standaardtaal. Maar als bekend beschouwt Van Dale niets wat Hollands/Nederlands is als regionaal, omdat de Hollanders volgens Van Dale superieur zijn aan de Vlamingen. Het zij zo.
quote:Vanouds is vanuit de optiek van 1892. Toen is bovenstaand artikel namelijk geschreven.oudere, oorspronkelijke vorm van een vrouwelijk znw., dat vanouds alom bekend, in de nieuwere, Nederlandsche schrijftaal slechts bij uitzondering voorkomt, doch in allerlei jongere, naar gelang van den tongval verschillende vormen door de meeste gouwspraken bewaard is
quote:... distichon!
quote:Uit Noord-Holland. Ik benn opgegroeid in West-Friesland, maar m'n familie komt van Texel.
In zowel het Tessels als het West-Fries is "boet" idd een dialectwoord. Ik beschouw boet dan ook zeker niet als standaardtaal.
In Hersenschimmen van de Noord-Hollandse schrijver Bernlef komt het woord "boet" ook voor. Ik heb het boek op het moment helaas niet bij de hand (ligt niet op "kot" maar in mijn Nederlandse woonst), maar ik meen dat ergens in het begin er een opmerking over wordt gemaakt in de trant van: "mijn vrouw zegt boet, want ze komt uit Noord-Holland".
Het is etymologisch gezien een eigenaardig woord.
Verwantschap met boede lijkt mogelijk, maar dan is de verstemlozing van d tot t wel eigenaardig. Mogelijk gaat de Nederlandse d dan op een West-Germaans th terug, en is de t in het West-Fries te zien als een ontlening aan het Fries, waar th regelmatig t oplevert* ("boet" komt thans in het Fries niet voor).
Een andere theorie zou zijn dat het woord van Scandinavische komaf was, het schijnt in het Noors voor te komen, maar dat moet ik opzoeken.
De th-theorie is wel verheffend, omdat ik al lang op zoek was naar eventuele relicten van een th > t verschuiving in het Noord-Hollands, die een overeenkomst met het Fries zou aanwijzen. Meestal wordt West-Germaans th in het Noord-Hollands namelijk, net als in het AN, een d.
*
denken - tinke
door - troch
duitster - tjuster
etc.
quote:Ik geloof niet dat die waarneming helemaal klopt. Wanneer A B past, past logischerwijs B ook A. Als de schroef de moer past, past de moer de schroef; als de schoen jou past, pas jij de schoen. Ik vermoed dat beide vormen (voorwerp past aan mens, mens past aan voorwerp) altijd bestaan hebben en dat hooguit de prevalentie van beide vormen veranderd is. Het lijkt samen te hangen met de vraag wie er verantwoordelijk is voor het al dan niet passen: Als een broek in de was gekrompen is, zeg je teleurgesteld "die past mij niet meer", maar als je door eigen schuld zes kilo bent aangekomen, zeg je berouwvol over diezelfde broek "die pas ik niet meer". In dergelijke zinnen kan dus zowel de mens als het object redekundig onderwerp zijn, en de ander meewerkend voorwerp. Ik vermoed dat dat altijd zo geweest is, maar dat er vroeger vaker voetstoots van werd uitgegaan dat het object de mens dient en hem dus moet passen. Wat je signaleerde is dan geen taalverandering maar een mentaliteitswijziging!Op zaterdag 25 augustus 2007 17:34 schreef Claudia_x het volgende:
Vroeger zei men: 'Mij past die schoen niet'. Nu zegt men: 'Ik pas die schoen niet'.
Taaladvies loopt hier wat mij betreft écht achter.
quote:Ik denk dat het om de tendens gaat om het levende tot subject te maken en het levenloze tot object. Maar het is lang geleden dat ik me daarin verdiept heb. Het is niet zozeer een mentaliteitswijziging, maar het maakt onderdeel uit van een bepaalde hiërarchie. Dat zou ik ook echt op moeten zoeken.Op zondag 26 augustus 2007 15:11 schreef dvr het volgende:
[..]
Ik geloof niet dat die waarneming helemaal klopt. Wanneer A B past, past logischerwijs B ook A. Als de schroef de moer past, past de moer de schroef; als de schoen jou past, pas jij de schoen. Ik vermoed dat beide vormen (voorwerp past aan mens, mens past aan voorwerp) altijd bestaan hebben en dat hooguit de prevalentie van beide vormen veranderd is. Het lijkt samen te hangen met de vraag wie er verantwoordelijk is voor het al dan niet passen: Als een broek in de was gekrompen is, zeg je teleurgesteld "die past mij niet meer", maar als je door eigen schuld zes kilo bent aangekomen, zeg je berouwvol over diezelfde broek "die pas ik niet meer". In dergelijke zinnen kan dus zowel de mens als het object redekundig onderwerp zijn, en de ander meewerkend voorwerp. Ik vermoed dat dat altijd zo geweest is, maar dat er vroeger vaker voetstoots van werd uitgegaan dat het object de mens dient en hem dus moet passen. Wat je signaleerde is dan geen taalverandering maar een mentaliteitswijziging!
Overigens ben ik erg gecharmeerd van je logische benadering. (Ik zie al helemaal een Venn-diagram voor me.) Maar taal draait niet om logica, zoals je in het vervolg al aangeeft. Taal is rijker dan logica, want taal brengt accenten aan en wijst op die manier een schuldige aan. Taal kan onlogische dingen doen, zoals een dubbele ontkenning bevatten zonder een dubbele ontkenning te betekenen.
[ Bericht 5% gewijzigd door Claudia_x op 26-08-2007 15:34:29 ]
quote:Tenzij je naar de slager gaat.Op zondag 26 augustus 2007 13:53 schreef Iblis het volgende:
Ik kan me niet heugen ooit 'koten' gezegd te hebben, of 'kotten' wat dat betreft. Maar ik zou toch zeker varkenskotten zeggen!
quote:In het geval van moeren en bouten zou ik niet snel over passen praten. Ik zou zeggen dat de moer om de bout past, of dat de bout bij de moer past. Maar niet dat het een het ander past. En voor jassen, dat een jas mij past, betekent dat het een mooi aansluitend geheel is. Geen veel te lange mouwen, geen afhangende schouders, en de rits kan dicht.Op zondag 26 augustus 2007 15:11 schreef dvr het volgende:
[..]
Ik geloof niet dat die waarneming helemaal klopt. Wanneer A B past, past logischerwijs B ook A.
Als ik de jas pas, (en dan niet in de betekenis: 'als ik de jas aanpas'), dan zie ik iets raars voor me. Alsof de jas een handelend iets is dat mij heeft uitgekozen en besloten heeft dat het allemaal goed zit. Dat is echt raar.
Ik vind het ook niet zo omkeerbaar. Er moeten wel voorzetsels bij komen wil je dat doen. Je kunt zeggen dat twee personen bij elkaar passen (maar ik zou niet zeggen: Pietje past Marietje). Er is een soort van hiërarchische verhouding tussen wie wat past. Het is voor mij meer als behoren. Die jas behoort mij toe. Maar dan behoor ik nog niet per se de jas toe. Of, 'mij ontbeert geld'. Maar het geld ontbeert mij niet. Ik vind 'passen' bij dit rijtje horen.
Let op: Bovenstaand is dus zoals ik het ervaar. En dat kan onverlet laten dat jouw observatie juist is.
quote:Een gewone jas dient nog steeds jou te passen, maar als het de hermelijnen keizersmantel van Napoleon betreft die jij eens in een historisch museum mag aantrekken, is het niet uitgesloten dat jij helaas 'hem niet past'.Op zondag 26 augustus 2007 15:32 schreef Iblis het volgende:
Als ik de jas pas, (en dan niet in de betekenis: 'als ik de jas aanpas'), dan zie ik iets raars voor me. Alsof de jas een handelend iets is dat mij heeft uitgekozen en besloten heeft dat het allemaal goed zit. Dat is echt raar.
In de keuze voor wie wat past, ligt inderdaad een hiërarchie besloten. Vandaar dat ik het over een mentaliteitsverandering had; in de huidige tijd wordt aan voorwerpen vaak een status toegedicht die vroeger ondenkbaar was. Dat komt bijvoorbeeld tot uiting in het subtiele waardeoordeel dat besloten ligt in een zin als 'ik pas de schoen niet'. Het is zeker niet zo dat onderwerp en mw. voorwerp altijd uitwisselbaar zijn, maar beide vormen komen voor, en de stelling dat de ene vorm (ik pas de schoen niet) de andere vorm (mij past de schoen niet) vervangen heeft, of dat de betekenis van het woord 'passen' veranderd zou zijn, lijkt me dus onjuist.
Wat betreft 'boet', ik heb me nog afgevraagd of dat misschien een bron deelt met 'buiten', omdat het oorspronkelijk om een soort aangebouwde schuurtjes gaat, waarmee je de dieren, voorraden of rommel die je er in zet dus fijn buiten de deur houdt. Maar dan zouden Westfriezen waarschijnlijk spreken van 'het boet', terwijl het 'de boet' is. Het blijft een vaag woord. Misschien is er een verband met boedel, die je in zo'n schuurtje immers kwijt kunt?
quote:Dat is geen woord, dat is gebakken luchtOp zondag 26 augustus 2007 15:56 schreef Chowi het volgende:
Kwintessens
quote:?Op zondag 26 augustus 2007 17:01 schreef PopeOfTheSubspace het volgende:
[..]
Dat is geen woord, dat is gebakken lucht
kwin·tes·sens (de ~)
1 het voornaamste, het wezenlijke => kern
2 [fil.] ether, de vijfde substantie naast de vier elementen aarde, water, lucht en vuur
quote:Het gebruik dat je hier schetst, zegt mij echt niets. Ik denk toch niet dat veel mensen het hierarchisch gebruiken. De gebruikelijke verklaring is die, dat de normale woordvolgorde in hoofdzinnen in het Nederlands SVO is, terwijl die in "mij past de schoen" OVS is. Dat staat blijkbaar de taalgebruiker tegen, dus wordt het ofwel "de schoen past mij" of "ik pas de schoen".Op zondag 26 augustus 2007 16:42 schreef dvr het volgende:
[..]
Een gewone jas dient nog steeds jou te passen, maar als het de hermelijnen keizersmantel van Napoleon betreft die jij eens in een historisch museum mag aantrekken, is het niet uitgesloten dat jij helaas 'hem niet past'.
Maar mij blijft het raar in de oren klinken ("ik klink het raar in de oren?") en als ik al vermeldde, hebben Vlaamse medestudenten mij ervan vergewist dat zij het zo nooit zouden gebruiken. Dus is het een regionaal verschijnsel, en niet iets dat als correct Nederlands moet worden aangeduid, tenzij je er dus van wil uit gaan dat het dialect van de Randstad de standaardtaal is. Dan kunnen we "hij hep" ook wel gaan goedkeuren.
quote:Boedel levert in het West-Fries boel op; de d valt dus blijkbaar liever weg dan een t te worden. Buiten is in het Tessels bute. Natuurlijk gaat dat wel terug op een historische oe (vgl. oa. Twents), maar het lijkt me sterk dat die alleen in dit woord bewaard zou zijn. Zelfs een poes is een [i]puus[/i ]geworden in het Tessels.Wat betreft 'boet', ik heb me nog afgevraagd of dat misschien een bron deelt met 'buiten', omdat het oorspronkelijk om een soort aangebouwde schuurtjes gaat, waarmee je de dieren, voorraden of rommel die je er in zet dus fijn buiten de deur houdt. Maar dan zouden Westfriezen waarschijnlijk spreken van 'het boet', terwijl het 'de boet' is. Het blijft een vaag woord. Misschien is er een verband met boedel, die je in zo'n schuurtje immers kwijt kunt?