quote:
Angola werkt met Chinees geld aan herstel
zuidelijk afrika
door Inge Ruigrok in Luanda
Angola is nog altijd herstellende van een decennia lange oorlog. Drie jaar vrede, hoge olieprijzen en Chinees geld brachten economische voorspoed. Maar regeringspartij MPLA regisseert het overgangsproces strak.
Nog even en het centrum van de Angolese hoofdstad Luanda zit verstopt. Het verkeer schuift nu al stapvoets door de stoffige straten, hobbelend over de kraters in het asfalt. Handelaars verschepen elke dag zo’n 2000 afgedankte Europese auto’s en glimmende jeeps uit Zuid- Afrika naar de haven, die vooral in de hoofdstad van de hand gaan. De vraag naar brandstof is sinds 2003 verdubbeld. De straatverkopers, die zigzaggend om de auto’s heen lopen en kledingstukken, pannen en kinderfietsen omhoog houden, varen wel bij de chronische verkeersopstoppingen. De automobilisten kunnen in de files hun waren op hun gemak bekijken. Het gros is made in China.
Niet alleen de goedkope prullaria maar ook het meeste krediet voor de wederopbouw van Angola –2 miljard dollar– komt sinds 2004 uit Peking. De wederdienst omvat, behalve olieconcessies, lucratieve overheidsopdrachten. Tussen de afgebrokkelde gebouwen en de hoge flats, waarvan sommige als betonnen geraamtes onafgemaakt achterbleven toen de Portugezen hun kolonie dertig jaar geleden ontvluchtten, verrijzen tientallen luxe nieuwbouwprojecten. Bij de ingang prijkt steevast een bord met namen van Chinese bedrijven.
Het gevolg van de Chinese belangstelling voor de Angolese economie, die vorig jaar mede dankzij de hoge olieprijs met 16 procent de snelst groeiende van Afrika was, is dat de regering de lastige eisen van het IMF voor zich uit kan schuiven. President Dos Santos maakte het afgelopen jaar herhaaldelijk duidelijk zijn buik vol te hebben van de westerse bemoeizucht.
Angola is best bereid een plan voor armoedebestrijding op te stellen, maar dan wel volgens eigen recept. En sinds kort doet de regering ook aan transparantie. Vorig jaar mei verbrak ze de traditie die de olie-inkomsten staatsgeheim maakte en kondigde ze aan dat een nieuwe deal met Chevron-Texaco 300 miljoen dollar zal opleveren. Al eerder huurde ze het accountantskantoor KPMG in om de staatsoliemaatschappij Sonangol door te lichten. Maar dat alles is niet genoeg voor het IMF. De onderhandelingen hobbelen inmiddels al drie jaar voort. Een internationale donorconferentie wordt voortdurend uitgesteld. ,,Er heerst momenteel veel arrogantie binnen de regering”, vindt Benjamin Castello, voorzitter van de organisatie Jubilee 2000, die ijvert voor economische rechtvaardigheid. ,,De regering zegt dat ze het akkoord met het IMF niet nodig heeft; dat er alternatieven zijn. Maar die alternatieven zijn commerciële afspraken en geen lange-termijn-oplossingen voor de hoge schuldenlast, het analfabetisme en het gebrek aan basisvoorzieningen.”
Ook binnenlands heeft de MPLA weinig zin andere partijen bij besluitvorming of uitvoering te betrekken. Formeel maakt ook voormalige vijand Unita deel uit van de Regering van Eenheid en Nationale Verzoening. Maar de ex-rebellen keken de afgelopen jaren meestal machteloos toe en wonden zich op over het uitblijven van de definitieve verkiezingsdatum. ,,De MPLA bepaalt alles binnen de regering”, klaagt Unita-woordvoerder Aldaberto da Costa Junior. ,,We maken geen deel uit van de debatten en programma’s. Het liefst stappen we uit de regering. Maar dat zal een enorme politieke crisis veroorzaken. En wie krijgt daarvan de schuld? Inderdaad, Unita. Slechts voor de verzoening blijven we.”
,,Wij zijn de erfgenamen van dictaturen”, analyseert jurist en mensenrechtenactivist Inglês Pinto. ,,Eerst hadden we een fascistisch koloniaal systeem en daarna het marxisme. We hebben geen ervaring met democratie. Na de oorlog is er veel verbeterd. Maar de oude communistische mentaliteit heerst nog steeds. De wetten zijn dan wel aangepast, maar het veranderen van gewoonten kost veel meer tijd.”
Bijna dertig jaar burgeroorlog
Angola verviel in een burgeroorlog aan de vooravond van de onafhankelijkheid van Portugal, vorige week dertig jaar geleden. In die strijd had de van oorsprong marxistische guerrillabeweging MPLA met Cubaanse steun Luanda in handen, terwijl de twee andere bevrijdingsbewegingen – FNLA en Unita– steun kregen van het westen en Zuid-Afrika. Jarenlang golfde de strijd op en neer. De FNLA werd vermalen tussen de twee andere facties en verloor aan betekenis. Het einde van de Koude Oorlog begin jaren negentig veranderde de situatie maar mondjesmaat. MPLA nam weliswaar enigszins afstand van het orthodox socialisme en Unita-leider Savimbi kon na de opschaffing van de apartheid niet langer een beroep doen op zijn blanke vrienden in Zuid-Afrika. Maar de oorlog ging door, ondanks twee vredesregelingen. De natuurlijke rijkdom garandeerde dat de oorlog kon worden bekostigd. Terwijl Savimbi zich over de diamanten ontfermde, beheerde MPLA-leider Dos Santos de oliebronnen. Het vooruitzicht op vrede kwam onverwachts toen Savimbi in februari 2002 door het regeringsleger werd gedood. Twee maanden later tekenden rebellen en leger een staakt-het-vuren dat de weg vrij maakte voor politieke besprekingen.
http://www.trouw.nl/hetni(...)ees+geld+aan+herstel