quote:
Chinese revolutie op vier wielen is nog ver weg
door onze redacteur Arend Pleysier
FRANKFURT- Geely, Brilliance, Chery: Het zijn geen nieuwe badkamerreinigers of toiletgeurtjes, maar Chinese autofabrikanten die staan te trappelen om de Europese automarkt te bestormen. ,,Europa is onze droommarkt'', zegt Geely-directeur Li Shufu. Maar of de Chinezen Europa echt kunnen veroveren, is nog maar de vraag. ,,Een auto is geen televisie.''
Ze nemen maar een klein plaatsje in op de immense autobeurs in het Duitse Frankfurt, die donderdag van start ging: de Chinese autofabrikanten Geely en Brilliance presenteren zich voor het eerst aan de Europese consument. Die zal in Frankfurt vooral geconfronteerd worden met gedateerde modellen die royaal voorzien zijn van extra kunststof en chroom. Het is echter de vraag of 'Europa' zit te wachten op kleine middenklassers met een massief Mercedes-front.
,,Klein, gedateerd en lelijk'', concludeerde een groot deel van de pers afgelopen dinsdag na afloop van de presentatie. Toch trok de marketingtaal van Geely-president Li Shufu meer belangstelling dan de introductie van nieuwe Koreaanse modellen even verderop. Geen wonder: als er iets is dat Chinezen kunnen, is het goedkoop werken.
,,Vooral de Koreaanse automerken zullen het merken, als onze auto's hier straks te koop zijn'', meent de andere Geely-topman, Zhan Wanjin. ,,Wij bieden straks hetzelfde als Kia of Hyundai, maar dan voor veel minder geld. Niemand kan zo goedkoop auto's bouwen als wij.''
Gevaarlijk
Veel voor weinig, daar houdt de Nederlander wel van. De Jianling Landwind is de eerste Chinese auto die in Nederland verkrijgbaar is. Voor de prijs van een kaal Volkswagen Golfje rijden in een grote, luxe SUV: honderden automobilisten konden de verleiding niet weerstaan. De bescheiden stand van Peter Bijleveld, de Nederlandse importeur van Landwind, mag in Frankfurt rekenen op royale belangstelling.
,,We hebben in een paar maanden tijd al zevenhonderd auto's verkocht'', glundert Bas van den Nieuwenhuizen, die de voertuigen op de beurs aan de man moet brengen. Momenteel zijn er vijfhonderd nieuwe Landwinds onderweg naar Nederland. ,,We hebben nu ook contacten met enkele tientallen Opeldealers in Duitsland, die de Landwind ook gaan verkopen. Op deze beurs in Frankfurt worden de eerste contracten getekend.''
Dat Nederland toe is aan Chinese techniek is voor Van Nieuwenhuizen uiteraard overduidelijk. Dat Chinezen toe zijn aan de Europese markt, is voor hem ook meer dan zeker. ,,De Chinese automarkt is verzadigd. Groeien in eigen land is momenteel heel moeilijk. De mensen die zich een auto kunnen veroorloven, hebben er een en het aanbod is groot. De economische tegenslag in Europa is hét moment om hier voet aan wal te zetten. Mensen kiezen nu sneller voor een goedkoop alternatief, en dat maakt onze kansen groter.''
Volgens de auto-importeur duurt het nog een paar jaar voordat de Chinese autobouwers Europa in groten getale zullen overspoelen. ,,China telt honderden autofabrieken, die jaarlijks niet meer dan twee- tot driehonderd voertuigen bouwen. Daarnaast zijn er nog vijf grote staatsfabrikanten. Volgens onze leverancier wil de Chinese overheid de productie eerst stroomlijnen: Uiteindelijk moeten er drie of vier grote fabrieken overblijven, die de concurrentie met Europa aankunnen. Maar tegen die tijd hebben wij al een grote voorsprong opgebouwd.''
Levensgevaarlijk
Of Nieuwenhuizen nu er nog zo over denkt is de vraag. De ANWB testte de Landwind, en kwam woensdag tot een vernietigend oordeel: de auto is levensgevaarlijk. Een aanrijding met een snelheid van zestig kilometer per uur kan al dodelijk zijn. Zo slecht had een auto nog nooit gepresteerd.
Importeur Peter Bijvelds schrok flink van de testuitslagen. ,,Ik heb nog geen zicht op de gevolgen, maar ik weet wel dat de auto door de Chinezen wel degelijk is getest, ook met botsproeven. Daar kwam hij niet uitmuntend uit, maar wel voldoende.''
Bijvelds kan op dit moment de situatie moeilijk overzien. ,,Maar de auto is goedgekeurd door de Duitse Technische Überprüfungs Verein (TUV) en vervolgens toegelaten door de RDW. Er rijden er tienduizenden rond, niet alleen in China, maar ook in Arabische landen, in Afrika en in landen van het voormalig oostblok. Ik heb al contact gezocht met de Chinese fabrikant. En als straks blijkt dat de auto inderdaad onveilig is, gaan we de constructie aanpassen. Hoe dat moet? Kijk wat Mercedes deed met de A-Klasse, die bij de beruchte elandtest omviel.''
En het slechte nieuws hield maar niet op: General Motors dreigt Landwind met een rechtszaak, omdat het model wel verdacht veel weg zou hebben van het vorige model van de Opel Frontera.
Kwaliteit
Plagiaat en slechte kwaliteit zijn de problemen van de Chinese autobouwers in een notendop. Landwind is niet de eerste fabrikant die het verwijt van plagiaat krijgt: concurrent Chery haalt in China mooie omzetten met een model dat als twee druppels water lijkt op de Chevrolet Matiz.
,,Chinezen plagiëren niet alleen omdat het de makkelijkste weg naar succes is, maar ook omdat ze eigenlijk niet anders kunnen.'' Dat stelt Kalun Tse, China kenner van de universiteit Nyenrode en zelf ook afkomstig uit 'Het Rijk van het Midden'. De theorie dat Chinese autobouwers zullen zorgen voor een ware revolutie in autoland, is volgens hem schromelijk overdreven. ,,Ik begrijp wel dat de Chinese fabrikanten graag naar europa willen komen. Ze hebben goed gekeken naar de Japanse en de Koreaanse economie. In Europa liggen veel kansen voor bedrijven die goedkoop en slim kunnen opereren.''
Toch zullen de fabrikanten zich niet van de ene op de andere dag op de Europese markt storten. ,,De aanwezigheid op de autobeurs van Frankfurt is vooral bedoeld om de reacties van de Europese consumenten te registreren. Chinezen kijken eerst de kat uit de boom: er wordt onderzocht of de Europese consument trek heeft in hun modellen.''
Als de autobouwers daadwerkelijk potten willen breken, zullen ze moeten komen met modellen die voldoen aan de eisen van de kritische West-Europese consument. Want zelfs de goedkoopste modellen op de Europese automarkt zijn al voorzien van buitengewoon ingewikkelde techniek als ABS, airbags, stabiliteitsprogramma's en complexe, milieu-ontlastende motoren. Allemaal zaken die de Chinese showmodellen ondanks het gelikte kleurtje en de keurig in elkaar geschroefde carrosserie ontberen.
,,Chinezen zijn nog niet in staat om zelfstandig een moderne auto te produceren, die de concurrentie met Europa aankan'', meent Tse. De vergelijking met het succes van de Koreaanse en vooral Japanse modellen, gaat volgens hem dan ook niet op. ,,De Japanse en Koreaanse merken hadden, voordat ze naar Europa kwamen, al een ijzersterke positie opgebouwd in hun eigen land. Daar kon men in alle rust werken aan de ontwikkelingen van hun modellen.''
,,Alle Chinese autofabrikanten zijn klein en piepjong. Chinese merken hebben ook in hun eigen land geen sterke positie. De grootste autobouwers in China zijn de Europeanen, die in China zeer populair zijn. Merken als Volkswagen hebben vaak grote joint-ventures met Chinese bedrijven. Enerzijds is dat goed voor de Chinese economie: het houdt veel mensen aan het werk. Maar anderzijds blokkeert die dominantie van Europese fabrieken de groei van een eigen automobielindustrie met een eigen ontwikkelingsafdeling. Een solide bedrijf dat fors kan investeren in onderzoek en ontwikkeling is onontbeerlijk in deze sector. En daarvan is in China nog volstrekt geen sprake.''
Complex
Bovendien is de autowereld sinds de Europese introductie van Japanse merken als Toyota en Nissan in de jaren zestig onherkenbaar veranderd.
,,Toen waren de auto's veel minder complex en gingen de modellen veel langer mee'', weet Tse. ,,Fabrikanten konden hun modellen in alle rust ontwikkelen. Vandaag gaat een automodel niet langer dan een jaar of vijf, zes mee. Dat betekent dat je bij de presentatie van een nieuw model al bezig moet zijn met de ontwikkeling van de opvolger. Daar is in China geen capaciteit voor, en geen kennis. Veel Europeanen denken dat de Chinese auto's hun continent zullen veroveren, net zoals dat ook op het gebied van elektronica is gebeurd. Maar een auto is geen televisie. De techniek van een televisietoestel is relatief stabiel. Maar autotechniek verandert onvoorstelbaar snel. Om goede auto's te ontwikkelen, moet je niet alleen inventief, maar ook innovatief zijn. En daar ontbreekt het in China nogal eens aan. Je kunt het je in de auto-industrie niet veroorloven om vijf jaar achter te lopen op het gebied van techniek, zoals dat in de wereld van televisies en stereo's wel kan. Een verouderde auto is al snel een slechte auto. Kijk maar naar Dacia's nieuwe model, de Logan: vijftien jaar geleden zou niemand wakker liggen van de resultaten die de auto haalde op het gebied van veiligheid. Nu is de score onvoldoende. De lat wordt in een razend tempo steeds hoger gelegd.''
De komende jaren worden voor de autotechniek alleen maar moeilijker, waarschuwt Tse. ,,Momenteel wordt er veel onderzoek gedaan naar de hybridemotor, een combinatie van een benzine- en een elektromotor. Die technologie is zo complex, dat veel grote fabrikanten de ontwikkelingen al nauwelijks bij kunnen benen; Voor Chinese fabrikanten zal het een haast onmogelijke opgave zijn.''
Verkopen
De Chinese autofabrikanten die het de komende jaren toch gaan proberen, zullen dus vooral op prijs moeten concurreren. Maar ook dat zal volgens Tse nog niet meevallen. ,,Het valt niet mee om een merk in de markt te zetten zonder dealernetwerk. Daarnaast begrijpen Chinezen nog maar weinig van de Europese marketingmethodes. De Europese aanpak verschilt hemelsbreed van de Chinese. Chinezen zijn het niet gewend om een product te verkopen met flair en passie. Het opbouwen van een goed merkimago is niet China's sterkste kant.''
Kansloos is de Chinese auto-industrie allerminst. Daarvoor is de Chinese economische situatie te gunstig en biedt de verbintenis tussen moderne bedrijven en een krachtdadige overheid te veel voordelen. Chinese autofabrikanten azen op noodlijdende Europese concerns: MG Rover is al in Chinese handen, en naar verluidt heeft het grote autoconcern Fiat -waar ook Alfa Romeo en Ferrari toe behoren- eveneens de belangstelling van de Chinezen gewekt. Door Europese fabrikanten over te nemen, halen de Chinezen in een keer het imago en de kennis in huis die ze zo hard nodig hebben.
Dromen
,,Wij dromen van Europa'' oreerde Geely-president Shufu in Frankfurt. Volgens de topman van China's eerste private autoconcern staat het bedrijf dat in 1998 werd opgericht inderdaad nog in de kinderschoenen. Toch zal het bedrijf zich daardoor niet laten tegenhouden.
Shufu: ,,Geely heeft tijd nodig om volwassen te worden. Maar onze groei gaat snel, en we zullen stap voor stap verder groeien. Nu worden onze auto's al verkocht in dertig landen, en dat worden er alleen maar meer. Geely is Chinese cultuur op zijn best, en Chinese cultuur is goed voor de hele wereld.''
Shufu verklaarde dat Geely begin 2007 in Duitsland verkrijgbaar zal zijn. Of Nederland snel volgt, is nog niet bekend.
Tse moet het nog zien. ,,Ze zullen nog wel een paar decennia nodig hebben om hier goed voet aan de grond te krijgen. En hoe de autowereld er dan uitziet, durft niemand te zeggen. Als de Europese autobouwers blijven innoveren en ook nog een beetje op de kosten letten, hoeven ze voorlopig nog niet bang te zijn.''