quote:

Op zaterdag 6 augustus 2005 13:00 schreef nietzman het volgende:
http://www.abeltasman.org/ankertasman.html

Zo te zien beginnen ze vandaag al.

quote:

Archeologische
vondsten in
museum vernield
IN MUSEUM De Dubbelde Palmboom
aan de Voorhaven in Rotterdam-
Delfshaven zijn woensdagmiddag
een aantal archeologische
vondsten vernield. Enkele potten,
kannen en kruiken, gevonden bij
bodemonderzoek in Rotterdam,
zijn zwaar beschadigd. Wel kan
het merendeel van de stukken volgens
een woordvoerder van het
museum gerestaureerd worden.
Personeel van het museum ontdekte
de vernieling na een bezoek
van een schoolklas. De politie onderzoekt
nog wie het materiaal
kapot gemaakt heeft. Ook is nog
onduidelijk of er kwade opzet in
het spel is. De vondsten hebben
geen grote financiële waarde,
maar zijn volgens de woordvoerder
historisch gezien wel van
groot belang. Het tableau waarin
de spullen tentoongesteld lagen,
wordt aangepast. “Dat zorgt ervoor
dat in de toekomst de tentoonstelling
bijvoorbeeld met glas
beter wordt afgesloten. Maar dat
is wel jammer.” ANP

quote:

Op zondag 16 oktober 2005 18:10 schreef Histocasa het volgende:
[quote]Op zaterdag 6 augustus 2005 12:54 schreef Nuongirl het volgende:
Historische en culturele nieuwtjes die je tegenkomt in de krant, op het internet of waar dan ook, maar waar je geen nieuw topic over wil openen, mag natuurlijk wel

- ik gebruik www.geschiedenis.nl als Histo-nieuws-overzichtje; misschien heb je er wat aan.
Groeten

quote:

'Schatten van Amsterdam' duiken op bij bouw metrolijn

Uitgegeven: 19 oktober 2005 20:14
Laatst gewijzigd: 19 oktober 2005 23:43

AMSTERDAM - Bij de bouw van de Noord-Zuidlijn op het Damrak in Amsterdam hebben archeologen de afgelopen weken tal van bijzondere spullen opgegraven. De vondsten gaan terug tot de 14e eeuw en variëren van scheepsgereedschap, een hele verzameling messen, aardewerk, een bijzondere tabaksdoos en een opvallende insigne van tin.

De komende twee weken verwacht stadsarcheoloog en leider van het onderzoek in de bouwput J. Gawronki nog vroegere opgravingen te doen, mogelijk zelfs uit de 12e eeuw of ouder. Dat zei hij woensdag tijdens een tussentijdse presentatie van de gevonden voorwerpen.

Startschacht

Op het Damrak, een van de oudste plekken van de hoofdstad, vlakbij het Centraal Station wordt momenteel de startschacht gebouwd voor de boor die de metrotunnel onder de stad moet graven.

De betonnen bak gaat zo'n 15 meter de grond in en bevindt zich momenteel op 7 meter diepte. Hoewel tot nu toe al veel unieke spullen boven water zijn gekomen, verwacht de archeoloog de komende dagen pas echt bij "de schatten van Amsterdam" aan te komen. Hoe dieper ze namelijk de riviergrond in kunnen, hoe ouder de vondsten.

Speuren

Een team van archeologen spit overdag met behulp van een grote zeef de afgevoerde grond door en gaat 's avonds hoogstpersoonlijk onder de grond om te speuren naar bijzondere vondsten.

Tijdens de presentatie toonde een filmpje hoe de archeologen bemand met lampen op het hoofd en waterdichte pakken afdalen in de "enige grot die Amsterdam momenteel rijk is". "Een zeer eigenaardige werkomgeving, modderig, vochtig en donker met kruip-door-sluip-door-gangen", omschreef Gawronski de omstandigheden.

Messen

Een van de opvallendste opgravingen tot nu toe zijn volgens de archeoloog de enorme hoeveelheid messen, zo'n zestig à zeventig. Deze komen allemaal uit de middeleeuwen, zo rond de 15e eeuw. Dat kan erop duiden dat er op de Nieuwe Brug mogelijk net als op de Pontevecchio in Florence winkeltjes zaten, vermoedt Gawronski. "Mogelijk zat er een werkplaats waar messen werden verhandeld of gemaakt."

Zoals verwacht vinden de archeologen veel scheepsgereedschap en voorwerpen die met de vaart te maken hadden. Op de plek waar nu het Damrak is, zat namelijk vroeger een haven aan de monding van de Amstel. Of de komende weken nog een Romeins schip boven water komt, de grootste wens van de archeologen, betwijfelt Gawronski. "Maar het zou al mooi zijn als we nog wat uit de vroege middeleeuwen ontdekken."

quote:

Oudste stenen huis Nederland gevonden in Nijmegen

Uitgegeven: 14 oktober 2005 14:25
Laatst gewijzigd: 14 oktober 2005 14:25

NIJMEGEN - Archeologen hebben bij graafwerkzaamheden in het centrum van Nijmegen funderingen aangetroffen van het tot nu toe oudste stenen huis van Nederland. In de bouwput aan de St. Josephhof zijn tevens antieke dakpannen en siervoorwerpen aangetroffen, wat er volgens de archeologen op duidt dat het gebouw kort na het begin van de jaartelling door zeer vooraanstaande mensen moet zijn gebruikt.

Nijmegen viert dit jaar het 2000-jarig bestaan. Dat de stad echt de oudste van Nederland is, is aan het eind van de vorige eeuw onomstotelijk vastgesteld na het vinden een gedeelte van een Romeinse godenpijler uit 14 na Chr. De funderingen van het nu aangetroffen gebouw dateren ongeveer uit 40 na Chr.

De gemeente wist volgens een woordvoerder wel bijna zeker dat er bij de bouwactiviteiten op de St. Josephhof Romeinse resten gevonden zouden worden. De vondst van het stenen huis heeft de stadsarcheologen toch verrast, omdat dit er op wijst dat Oppidum Batavorum, zoals Nijmegen in de Romeinse tijd heette, nog veel aanzienlijker moet zijn geweest dan tot nu toe aangenomen.

Tufsteen

De vondst van het unieke stenen gebouw vormt volgens stadsarcheoloog H. van Enckevort een belangrijke uitbreiding in de kennis van de geschiedenis van de oudste stad van het land. Van Enckevort vermoedt dat het gebouw veel groter is geweest dan hij nu op de St. Josephhof kan blootleggen.

"Er is tufsteen gebruikt en dat was tot in de late Middeleeuwen een geliefd bouwmateriaal. Het Romeinse gebouw is in later eeuwen vermoedelijk afgebroken, om de stenen elders opnieuw te kunnen gebruiken. Ook zijn delen van de bodemschat beschadigd toen in het begin van de vorige eeuw kelders onder de aangrenzende huizen zijn aangelegd", zegt hij.

De vondst van de gebruikte dakpannen is een nieuwe uitdaging voor archeologen, zegt Van Enckevort. "We wisten al dat de Romeinen zelf dakpannen bakten in Berg en Dal, vlak bij Nijmegen. Maar dit zijn andere dakpannen. Onderzoek moet uitwijzen of ze afkomstig zijn uit het Duitse Xanten, waar ook een nederzetting was, of dat er ergens bij Nijmegen nog een andere steenbakkerij moet zijn geweest."

Appartementen

Nijmegen bouwt op de St. Josephhof een complex van ongeveer honderd woningen en appartementen. Architect F. Houben heeft bij het ontwerp van het complex al rekening gehouden met archeologische opgravingen. "Ik heb een ruime binnenhof getekend, waar de resten op de een of andere manier zichtbaar zullen worden gemaakt. Op de plek waar de fundering is gevonden wordt gebouwd, maar misschien kunnen we de stenen in de binnenhof gebruiken", zei zij vrijdag.

De archeologen hebben nog tot 1 april volgend jaar de tijd om het terrein af te graven. Van Enckevort verwacht nog veel meer Romeinse resten bloot te leggen. Architect Houben vult haar bouwplan pas definitief in nadat de archeologen klaar zijn, zodat ze de belangrijkste vondsten de beste plaats kan geven.

quote:

erfenis van 1830

24 september 2005 t/m 8 januari 2006
Nederland en België: een bijzondere relatie. We zijn buren van elkaar, in zekere zin zelfs familie. We delen een gemeenschappelijke geschiedenis en voelen ons cultureel verwant. We komen graag en veel bij elkaar op bezoek. Maar zelfs in de beste families gaat het wel eens mis: Broedertwist!


Ooit vormden Nederland en België één koninkrijk: het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Het is dit jaar precies 175 jaar geleden dat deze staat uiteen viel. In 1830 kwamen De Belgen in opstand tegen koning Willem I en scheidden zij zich af van het Noorden. Nederland en België gingen als twee onafhankelijke staten verder. Dit jubileum is een mooie aanleiding om terug te blikken op de tumultueuze oorsprong van beide staten. En het biedt de gelegenheid te laten zien hoe België en Nederland na 1830 op zoek gingen naar hun eigen identiteit.

Gespiegelde tentoonstelling
Broedertwist: België en Nederland en de erfenis van 1830 toont voor het eerst zowel de Belgische als de Nederlandse kijk op de gebeurtenissen rond 1830. Beide visies worden ‘gebroederlijk’ gepresenteerd: Belgisch wapengekletter tegenover Nederlands kanongedreun, Belgische oorlogspropaganda tegenover schilderijen met Nederlandse propaganda. En Belgische helden zoals kanonnier ‘Charlier met het houten been’, tegenover de Nederlander Van Speijk (‘dan liever de lucht in’) die zijn schip opblies om het niet in Belgische handen te laten vallen.

Nationaal elan
De tentoonstelling beperkt zich niet tot de Revolutie. Voor de Belgen betekende 1830 een nieuw begin en ook de gekrenkte Nederlanders hadden behoefte aan een nieuw nationaal elan. Het eigen verleden werd de belangrijkste bron van nationale trots. De expositie toont dat in een spectaculaire eregalerij met ‘grote vaderlanders’ uit beide landen: Egmond tegenover Willem van Oranje, Rubens tegenover Rembrandt. Daarnaast blijkt de nationale trots uit de statige vorstenportretten, dramatische historiestukken, theatrale ontwerpen voor nationale monumenten, uniformen, vlaggen en vaderlandse relieken. De bezoeker kan patriottische poëzie beluisteren en er klinken nationale hymnen en vaderlandslievende liederen.

Actueel
Broedertwist laat zien hoe Belgen en Nederlanders in de 19de eeuw zichzelf en elkaar zagen. Dat dit thema nog niets aan actualiteit heeft ingeboet blijkt uit de nog steeds gangbare stereotypen over Bourgondische of domme Belgen en over zuinige of betweterige Nederlanders. Een reden te meer om op de expositie ook op de hedendaagse beeldvorming in te gaan!

quote:

Tweehonderd jaar geleden schudde Europa op zijn grondvesten. In Frankrijk was de revolutie uitgebroken. Napoleon Bonaparte, sinds 1804 keizer van Frankrijk, beheerste tot 1812 het vasteland. Op zee echter werd zijn vloot in 1805 verslagen door de Britse admiraal Nelson in de befaamde zeeslag bij Trafalger.

Behalve korte perioden van vrede was Europa van 1792 tot 1815 in oorlog. Voor vele soldaten betekende deze periode een leven lang oorlog voeren. Ook tienduizenden Nederlanders vochten voor Napoleon. Het Legermuseum in Delft belicht dit deel van onze geschiedenis in de tentoonstelling Voor Napoleon. Hollanders in oorlogstijd, 1792-1815. Eén van de topstukken is de uniformjas van Napoleon, die hij in 1815 droeg, het jaar van de Slag bij Waterloo. Het is afkomstig uit het Paleis Fontainebleau en was nog nooit eerder in Nederland te zien. Het jasje laat niets onverhuld van de omvang die zijn drager destijds gehad moet hebben: de keizer blijkt een kleine man met een dik buikje en een brede nek.

Voor Napoleon, Hollanders in oorlogstijd 1792-1815
Tienduizenden Nederlandse soldaten vochten voor Napoleon. Niet alleen in Nederland, maar ook in België, Spanje, Duitsland, Polen en Rusland. Tijdens de Russische veldtocht van 1812 kwamen velen om het leven. In 1814 werd Napoleon gedwongen af te treden maar hij keerde in 1815 in Frankrijk terug. Tijdens de daaropvolgende Slag bij Waterloo vochten Nederlanders zowel voor de Nederlandse koning Willem I als voor Napoleon.

Bezoekers aan de tentoonstelling Voor Napoleon. Hollanders in oorlogstijd, 1792-1815 ontmoeten hier enkele van die Nederlanders, elk met hun eigen verhaal. Individuele kabinetten vormen mini-exposities met uniformen, prenten, egodocumenten en eigendommen, aan de hand waarvan hun ervaringen in deze Franse tijd worden verteld. Zou de jonge kadet Hendrik Jacob t Hart de barre veldtocht naar Duitsland in 1804 overleven? Wie was Valentijn Amende die 27 jaar als kwartiermeester de regimentsboeken bijhield en in 1804 de dienst moest verlaten omdat hij gesjoemeld zou hebben? Lukte het Adriaan Blussé om zich in 1813 conform het kleedvoorschrift te melden: de pels donkergroen, gevoerd met wit flanel; de overslagen en kraag geborduurd, de kraag en opslagen der mouwen zwart bont? En kon de Nederlandse chirurgijn Verhoef in de barre Russische kou van 1812 nog iets voor de gewonden betekenen? Het zijn enkele voorbeelden van Hollanders die een rol speelden in die roerige oorlogstijd.

Behalve gewone Hollandse militairen zijn ook de Oranjes vertegenwoordigd: Willem Georges Frederik van Oranje-Nassau en zijn neef Willem II. De laatste is beter bekend als de held van Waterloo, die in 1815 gewond raakte bij de Slag van Waterloo. Diens paard Wexy, die het onbezonnen gedrag van zijn ruiter daarbij niet overleefde, is ook op de tentoonstelling te zien. Hij werd destijds uit eerbetoon opgezet en wordt voor deze speciale gelegenheid vanuit de Koninklijke Stallen overgebracht naar Delft.

Naast Wexy weet het Legermuseum ook andere spectaculaire bruiklenen bijeen te brengen uit o.m. Sint-Petersburg, Versailles, Brussel, Wenen en Londen. Prominent aanwezig zijn Napoleons uniform van kolonel van de Nationale Garde uit Fontainebleau en zijn steek. Het Legermuseum zelf beschikt over een omvangrijke collectie uniformen, wapens, ooggetuigenverslagen, dagboeken, brieven en memorabilia. Samen met deze internationale bruiklenen vormen ze een uniek geheel dat nog nooit eerder aan een groot publiek kon worden getoond.

De historische context van de tentoonstelling wordt geschetst in afbeeldingen en schilderijen. Hierin wordt ook de in de 19e eeuw ontstane Napoleontische en Orangistische mythevorming verbeeld. Zo hangen enkele indringende etsen uit Los Desastres de la Guerra van Goya tegenover Keizer Napoleon I in kroningsgewaad (F. Gerard) en Willem II bij Waterloo (J.B. van der Hulst). Deze beide kanten van oorlogstijd - de realiteit en de grandeur - krijgen gestalte in Voor Napoleon. Hollanders in oorlogstijd, 1792-1815.

Voor Napoleon. Hollanders in oorlogstijd, 1792-1815

Looptijd 14 oktober 2005 - 2 april 2006

Publicatie
Bij de tentoonstelling verschijnt het rijk geïllustreerde boek Voor Napoleon. Hollanders in oorlogstijd, 1792-1815.

Redactie: Mark van Hattem e.a.
Uitgeverij: Uitgeverij Thoth
Pagina's: ca 128 pp.
Illustraties: rijk geïllustreerd, full colour

quote:

De Egyptische farao Toetanchamon blijkt bij leven en na zijn dood een liefhebber van rode wijn te zijn geweest. Dat blijkt uit onderzoek naar resten in wijnhouders die in het graf van de Egyptische koning werden aangetroffen, aldus de BBC op woensdag.

Tot nu toe konden wetenschappers niet vaststellen welke kleur wijn er in de houders zat. Spaanse onderzoekers ontwikkelden evenwel een nieuwe methode waarbij de aanwezigheid van een zuur vastgesteld kan worden die door componenten in rode wijn wordt gevormd.

Toetanchamon stierf in 1352 voor Christus en werd net als andere Egyptische koningen begraven met spullen waarvan werd aangenomen dat ze in het volgende leven nodig waren. "In de dood had de koning dezelfde dingen nodig als gedurende zijn leven", aldus onderzoekster Maria Rosa Guasch-Jane.

Wijnhouders in het oude Egypte bevatten net als de etiketten op wijnflessen van tegenwoordige allerhande informatie over het jaar en de maker van de wijn. Op een van de karaffen staat onder meer de tekst: Jaar vijf. Wijn van het huis van Toetanchamon.

quote:

Kom naar de geschiedenismarathon!
Non-stop geschiedenisles van boeiende vertellers
Geschreven door Reinard Maarleveld donderdag 27 oktober 2005

Het Nationaal Archief nodigt heel Nederland uit voor zijn Geschiedenismarathon. Bevlogen historici en auteurs, boeiende vertellers, geven non-stop geschiedenisles over het vaderlands verleden vanaf de oudheid tot nu. Bezoekers kunnen op elk moment binnenstappen en op elk moment de zaal weer verlaten.

Echte liefhebbers verschijnen aan de start om zaterdagmorgen 10.00 uur voor het verhaal van Fik Meijer ("Keizers sterven niet in bed" en "Gladiatoren") over de oudheid en de vaderlandse geschiedenis.

De geschiedenismarathon wordt om 16.15 afgesloten met een quiz voor het publiek. De winnaar van de quiz gaat naar huis met de reproductie van een belangrijk archiefstuk.

Tussen de bedrijven door is er:
-de Nationaal Archief boekenmarkt: Historische uitgaven voor spotprijzen
-een restauratiedemonstratie en diverse rondleidingen achter de schermen met bezoek aan een archiefdepot.
-een VOC-rondleiding voor kinderen van kinderboekenschrijfster Lizette de Koning.
-De Verdieping van Nederland met hoogtepunten uit de Nederlandse geschiedenis

Het Nationaal Archief ligt naast het Centraal Station van Den Haag. Een routebeschrijving kunt u vinden op www.nationaalarchief.nl

Programma Geschiedenismarathon

10.00 – 10.45 uur: prehistorie tot vroege middeleeuwen (1305)
Fik Meijer, hoogleraar in Amsterdam, vertaler en schrijver van onder meer ‘Paulus zeereis naar Rome’ en ‘Keizers sterven niet in bed’, vertelt over Nederland in de vroegste tijd: Romeinse tijd, Christendom en riddertijd.

10.45 – 11.30 uur Periode 1305 – 1555
Han van der Horst, historicus en auteur van ‘De lage hemel, Nederland en de Nederlanders verklaard’ en ‘Het beste land ter wereld’ heeft het over de nadagen van de middeleeuwen en het begin van de nieuwe tijd. Nederlanders als calvinisten én als Bourgondiërs.

11.30 – 12.15 uur Periode 1555 – 1614
Thomas von der Dunk, cultuurhistoricus en auteur van ‘Tweeduizendjarige wandeling door de vaderlandse geschiedenis’ neemt u mee naar de Opstand en het ontstaan van Nederland als zelfstandige staat. Tegen wie was de Opstand bedoeld en hoe kwam het dat die uitmondde in de republiek? Wat was de internationale context van deze gebeurtenissen?

12.15 – 13.00 uur Periode 1614 – 1780
Luc Panhuysen, historicus en auteur van onder andere ‘De ware vrijheid. de levens van Johan en Cornelis de Witt’, vertelt over Nederland in de Gouden eeuw: oorlog met Spanje, de zeemacht en de groeiende wetenschap.

13.00 – 13.45 uur Periode 1780 – 1848
Gerard Hooykaas, auteur van het boek “Thorbecke, een leven in brieven’, behandelt Nederland als Koninkrijk, de positie van de Oranjes en Nederlands grootste staatsman Thorbecke in zijn jonge dagen.
13.45 – 14.30 uur Periode 1848 – 1914

Dineke Stam, historica en publiciste over vrouwengeschiedenis en de Tweede Wereldoorlog vertelt aan de hand van het levensverhaal van Aletta Jacobs over de thema’s in deze periode: arbeid, armoede, ziekte, kiesrecht en emancipatie van de (Joodse) burgerij en vrouwen.

14.30 – 15.30 uur Periode 1914 – 1945
Chris van der Heijden, historicus en auteur van ‘Grijs verleden, Nederland en de Tweede Wereldoorlog’, belicht Nederland en de 30 jarige oorlog van 1914 tot 1945 met het accent op de Nederlandse uitzonderingspositie in de jaren 20 en 30 op het internationale toneel, het Nederlands zelfbeeld en politiek beleid, de schrik van de oorlog en de jaren erna.

15.30 – 16.15 uur Periode 1945 – 2005
Gerrit Valk, historicus, publicist over de Tweede Wereldoorlog, de pest, oproeren en Picasso en oud - Tweede Kamerlid voor de PvdA van 1989 tot 2002, zal vertellen over de wederopbouw en het begin van het betaald voetbal in de jaren vijftig, jongeren in de periode 1960 – 1980, de nieuwe politiek en de verharding van de samenleving na 1980.

16.15 – 16.45 Geschiedenisquiz
Gerrit Valk presenteert de Geschiedenisquiz, laat zien wat u weet en win een mooie reproductie van een belangrijk archiefstuk.

quote:

Plaatsen van herinnering, of waarom de canon op straat ligt

Overal om ons heen liggen sporen van het verleden. Aan historici de taak die plaatsen te laten bijdragen aan het geschiedenisbesef, zegt Wim van den Doel.

Reeds geruime tijd wordt bij tijd en wijle gezucht over het gebrek aan historische kennis onder de Nederlandse bevolking. Dit gezucht bracht a! in 1997 staatssecretaris Netelenbos ertoe een zogeheten Commissie geschiedenisonderwijs in te stellen, hetgeen weer werd gevolgd door het in het leven roepen van een 23-koppige commissie-De Rooy, die begin 2001 met haar rapport kwam over het geschiedenisonderwijs.

Nu is er de 'canon commissieVan Oostrom', die op zoek gaat naar het 'Verhaal Nederland' en in september 2006 klaar zal zijn met haar werkzaamheden, met andere woorden precies negen jaar na de instelling van de Commissie geschiedenisonderwijs.

Als er iets hoort bij de moderne Nederlandse identiteit, dan lijken het wel de trage besluitvormingsprocessen te zijn en de vele commissies die daartoe worden ingezet. Dit wil echter nog niet zeggen dat met betrekking tot de geschiedenis overheden, organisaties en burgers stil hoeven te zitten.

Sporen van ons verleden bevinden- zich immers rondom ons. Op het platteland, in dorpen en steden zijn vele plaatsen van herinnering die aanleiding geven een geschiedenisverhaal te vertellen.

Het is zaak deze plaatsen van herinnering voor het bredere publiek te ontsluiten en daarmee dienstbaar te maken aan de versterking van ons historisch besef. Want historische kennis blijft nu eenmaal van belang om in te zien hoe een samenleving zich kan ontwikkelen en veranderen, hoe de geschiedenis wordt gebruikt en misbruikt in maatschappelijke debatten en de politiek, en simpelweg om de wereld om ons heen te kunnen begrijpen.

Het is daarom een gelukkige zaak dat bijvoorbeeld de gemeente Leiden in haar stad een historische wandelroute - de Leidse loper heeft gemaakt met veel aandacht voor het verleden, het nationaal archief op zijn website virtuele informatie geeft over plaatsen van herinnering en de Amsterdamse uitgever Bert Bakker vanaf vandaag een boekenreeks onder deze titel publiceert.

Wordt over onze kennis van het verleden geklaagd, paradoxaal genoeg is de vraag naar historische kennis de afgelopen jaren alleen maar toegenomen - mede omdat de Nederlandse samenleving sterk van karakter is veranderd en de Europese eenwording en de globalisering door sommigen als bedreigend worden ervaren. Hierbij blijft ons onderwijssysteem in gebreke en schrijven officiële commissies rapporten. Het is maar goed dat lokale overheden, organisaties en particulieren het heft in handen nemen!

Voor sommigen houdt overigens de hernieuwde aandacht voor ons eigen verleden een groot gevaar in zich. Zij zien de wereld in het algemeen en Europa in het bijzonder opnieuw in de greep komen van het nationalisme. Ideologieën die het leven tussen de Russische revolutie en het einde van de Koude Oorlog hebben bepaald, zijn verdwenen. De globalisering van de economie, de Europese eenwording en de opkomst van het islamitische terrorisme maken ons daarbij angstig. Versterking van de nationale identiteit lijkt dan de weg voorwaarts - een remedie tegen de angst voor de wereld om ons heen en voor de toekomst. Dat die versterking kan leiden tot het ontstaan van een gevaarlijke vorm van nationalisme, lijkt daarbij niet te worden beseft, zeker niet door historici die vrolijk discussiëren over een canon van de vaderlandse geschiedenis.

Deze kritiek op het versterken van de nationale identiteit en de rol van historici daarin moet serieus worden genomen. Is de professionele geschiedschrijving immers niet een kind van hét 19de-eeuwse nationalisme en hebben ook later historici zich niet graag voor de nationale zaak ingezet?

Er moeten echter twee vragen worden gesteld. Allereerst: hebben critici gelijk wanneer zij stellen dat in Europa het gevaarlijke nationalisme herleeft? En in de tweede plaats: kan het inderdaad kwaad na te denken over een canon van de vaderlandse geschiedenis en deze vervolgens vast te stellen?

Het antwoord op de eerste vraag ligt natuurlijk in de toekomst, maar is tevens onze eigen verantwoordelijkheid. Zolang politici en opiniemakers spreken over Europese of westerse waarden als het respect voor het individu en voor de menselijke vrijheden, rechten en waardigheid, het principe van solidariteit, de rechtsstaat, de bescherming van minderheden, democratische instituties, scheiding der machten, en respect voor privé-bezit en ondernemerschap, lijkt er wat mij betreft weinig aan de hand. Er is een duidelijk verschil tussen het stimuleren van burgerschap en het aanwakkeren van nationalisme, een verschil tussen Balkenende en Milosevic.

Ook kan het geen kwaad te spreken over een canon van de Vaderlandse geschiedenis. Het getuig slechts van intellectuele luiheid een dergelijke discussie uit de weg te gaan. Maar ook hier is het onze eigen verantwoordelijkheid ervoor te kiezen deze geschiedenis te verbinden met de geschiedenis van Europa en de rest van de wereld.

De Nederlandse geschiedenis is nu eenmaal een onderdeel van de wereldgeschiedenis, waarin mensen,goederen, ideeën en diensten altijd internationaal zijn uitgewisseld.

Indien, met andere woorden, de Nederlandse geschiedenis in het kader van een canon wordt verbonden met de geschiedenis van de rest van de wereld, is er geen gevaar dat Vaderlandse geschiedenis het ontstaan van een nieuw soort nationalisme zal bevorderen.

Zo moeilijk is dat overigens niet. De Nederlandse geschiedenis is immers ook de geschiedenis van immigranten, buitenlandse geleerden met nieuwe, buitenlandse ideeën, handelscompagnieën, slavernij, kolonialisme en Europese eenwording. Zolang de buitenlandse invloed op en bijdrage aan de Nederlandse geschiedenis en de Nederlandse invloed op de geschiedenis van andere delen van de wereld, maar naar behoren wordt belicht, kan het niet anders of het door sommigen gevreesde nationalisme wordt buiten de deur gehouden.

Wim van den Doel is hoogleraar algemene geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Dit is de verkorte versie van zijn toespreek bij de aanbieding, donderdag, aan prins Willem-Alexander van het eerste deel van Plaatsen van herinnering (uitgeverij Bert Bakker)..' .

quote:

Frauenkirche in Dresden opnieuw ingewijd
Nieuws

(28 oktober 2005) De Frauenkirche in Dresden, die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd vernietigd, zal zondag opnieuw worden ingewijd. Dat het gelukt is de kerk weer op te bouwen, is vooral te danken aan de duizenden donaties die in binnen- en buitenland werden verzameld. President Horst Köhler, kanselier Gerhard Schröder en zijn opvolger Angela Merkel zullen bij de openingsceremonie aanwezig zijn.

door de redactie

De Frauenkirche in Dresden werd in de nacht van 13 op 14 februari, tijdens het verwoestende bombardement van de geallieerden op Dresden, vernietigd. In de jaren daarna, tijdens de DDR-tijd, werden andere gebouwen die in die nacht getroffen waren, weer opgebouwd, zoals de Zwinger en de Semperoper. De Frauenkirche bleef echter een ruïne. Het opbouwen van een kerk paste niet in de seculiere boeren- en arbeidersstaat.

In februari 1990 schreef de theoloog en dominee Karl-Ludwig Hoch samen met de trompettist Ludwig Güttler en enkele anderen de 'Ruf aus Dresden', een oproep om de kerk weer op te bouwen en er een "christelijk wereldvredecentrum in het nieuwe Europa" van te maken. De kosten voor de bouw werden destijds geschat op 250 miljoen D-Mark en men hoopte een derde deel daarvan door inzamelingsacties en donaties op te kunnen brengen. Uiteindelijk leverden de donaties ruim honderd miljoen euro op, meer dan de helft van de totale bouwkosten van 179 miljoen euro. Zoveel is nooit eerder voor de wederopbouw van een gebouw ingezameld.

De honderdduizenden donaties kwamen zowel uit binnen- als buitenland. Zo leverde de in de Verenigde Staten wonende Nobelprijswinnaar Günter Blobel zijn prijzengeld in en gaf de Engelse koningin Elizabeth II geld uit haar privebezit. Na haar staatsbezoek in Duitsland in 1992 richtte ze bovendien de Dresden-Trust op. De Britse kunstsmid Alan Smith, wiens vader als piloot Dresden in februari 1945 gebombardeerd heeft, restaureerde het kruis voor de koepel van de kerk.

Een jaar eerder dan gepland is de kerk nu klaar. Veel van de oorspronkelijke stenen, die uit de 22 duizend kubieke meter ruïneresten werden geselecteerd, zijn in de nieuwe kerk gebruikt, zo veel mogelijk ook op de oorspronkelijke plaats. De oorspronkelijke bouwtekeningen van George Bähr, die met de bouw van de kerk in 1726 begon, zijn daarvoor gebruikt. Ook een aantal bouwtechnieken die in die tijd gangbaar waren, hebben de huidige vaklieden opnieuw aangeleerd.

In Dresden werd het herbouwen van de kerk met groot enthousiasme gevolgd. Bij elke tussentijdse mijlpaal, zoals toen de kerkklokken door de gieterij opgeleverd werden, kwamen ze met duizenden tegelijk kijken. Aanstaande zondag, bij de officiële openingsceremonie, worden meer dan honderdduizend mensen verwacht. De ZDF zendt de ceremonie live uit op de Duitse televisie.

quote:

Duitse archeologen restaureren antiek Babylon

BERLIJN - Het Duitse Archeologische Instituut (DAI) neemt het voortouw bij de restauratie van de antieke stad Babylon, die door de Amerikaanse bezettingsmacht in Irak zwaar is beschadigd. Dit heeft het DAI woensdag in Berlijn laten weten.

De Amerikanen waren met militaire voertuigen door de 3000 jaar oude ruïnes gereden en hadden er landingsbanen en tankstations aangelegd. Ook hadden ze materieel uit Babylon gebruikt om zandzakken mee te vullen.

Het DAI zal eerst in opdracht van de VN-cultuurorganisatie Unesco de schade in kaart brengen. Het antieke Babylon was bijna honderd jaar geleden opgegraven door de Duitse archeoloog Robert Koldewey.

Nu.nl

quote:

Poland official opens Warsaw Pact archives

By RYAN LUCAS
ASSOCIATED PRESS WRITER

WARSAW, Poland -- Poland's defense minister signed an order Friday that will give researchers access to most of the Warsaw Pact's top-secret archives, including decisions related to the 1968 invasion of Czechoslovakia.

The document, signed by Radek Sikorski at a press event, will make almost all the 1,700 volumes of files, currently held at the Defense Ministry archives, available through the state Institute of National Remembrance early next year.

Sikorski said he will have to decide whether or not to declassify "a few" documents that may still be significant to Poland's security.

Led by the Soviet Union, the Warsaw Pact was formed in the Polish capital in 1955 as the East bloc's counterbalance the West's military alliance, NATO. The Warsaw Pact was dissolved in 1991 after the fall of communism.

"We will be able to see now how the Warsaw Pact worked, how Poland was made dependent on the big neighbor," Sikorski said in reference to the Soviet Union.

As an example of the documents on file, Sikorski showed a 1979 map detailing potential Warsaw Pact targets in case of a nuclear war with NATO - among them Brussels, Belgium, and the German cities of Munich and Cologne.

Poland recently opened its communist-era secret police files, leading to allegations of past collaboration behind the Iron Curtain. In one case, a priest who worked closely with Polish-born Pope John Paul II was accused of collaborating with communist authorities. A Roman Catholic investigator later concluded the priest spoke too loosely about the inner workings of the Vatican but was not an informer.

Also, in Germany, numerous public figures have been discredited by the files of East Germany's secret police, the Stasi, which were opened after reunification in 1990.

The Warsaw Pact files, however, are mostly about military matters.

Sikorski, who saw the files at a military archive near Warsaw on Thursday, said they include documents "concerning the infamous invasion of Czechoslovakia."

Gen. Wojciech Jaruzelski, Poland's last communist leader, was the defense minister at the time of the invasion of Czechoslovakia. He has expressed regrets over his role in sending Polish troops to join other Warsaw Pact armies.

The files will be handed over to the state institute, which makes old documents available to researchers. It also has prosecutors to investigate Nazi and communist crimes against Poles.

The institute's head, Leon Kieres, said the opening of the files will help clarify Poland's communist-era history.

"Every person has the right to know the history of his life and every nation has the right to know how its fate was decided," he said.

quote:

British warship sunk during war with US may hold lost treasures of White House
The wreck of HMS 'Fantome', sunk in 1814, is at the mercy of plundering divers off the coast of Nova Scotia
By David Usborne in New York
Published: 27 November 2005

Nearly two hundred years after the almost forgotten War of 1812 between Britain and the then fledgling United States, a new skirmish has broken out over the fate of a British warship wrecked off the coast of Nova Scotia and believed to contain precious artefacts hauled from the sacked White House in Washington.

American divers sparked the dispute after they recently located the wreck of what many believe is HMS Fantome, a British Navy brig that led a convoy of ships from Washington to Halifax after British troops stormed the American capital and burned down the White House.

A Halifax-based documentary film-maker and marine explorer, John Chisolm, has launched a campaign to petition the Canadian provincial government in Nova Scotia to rescind the permit it has given to a Massachusetts marine exploration company to explore the wreck, on the grounds that its divers are plundering important treasures.

Under Nova Scotian law, anyone can explore wrecks such as the Fantome and, provided they pay 10 per cent royalties on their finds to the government, they can make off with whatever booty they find.

Experts have long assumed that the Fantome and the other vessels in the doomed convoy lie on the dangerous shoals in the relatively shallow waters just outside Halifax harbour.

The ships went down during a vicious storm on 24 November 1814, only weeks after the British burned the White House. They were bound for what was then the most important garrison in British North America.

What treasures lay in the hold has never been established, but it is believed that gold was among them. Adding to the mystery, Mr Chisolm last week told The Independent on Sunday that someone had stolen the relevant documents in the Nova Scotian archives that might have answered that and many other questions about the Fantome.

He said he now plans to travel to London to continue the search for information about the Fantome's cargo in the records of the Admiralty.

In the meantime, he is pessimistic that the Nova Scotian government will cancel the permit it gave Chameau Explorations Ltd to visit the wreck.

He says that only in recent days has he learnt that a variety of treasure-hunters over many years have already lifted a good deal of material from the wreck, including gold bullion.

Mr Chisolm argues that before anything else is taken, he or someone else should be authorised to visit the wreck and properly photograph it and determine what remains.

"We are not asking for the moon," he said. "We are just saying that before some silverware or other artefacts from the White House turn up on eBay we should stop for a second and figure out what we should be doing with the wreck."

If he gets no answer soon from the Nova Scotian government, Mr Chisolm intends going to the site himself to start work on exploring the wreck before nothing is left. Never mind, he says, that the gathering winter weather makes things "a little nutty out there right now".

The existing White House was built to replace the one that the British set alight. Only two items were saved for certain from the conflagration, according to historians. One was a painting of George Washington rescued by the then First Lady, Dolly Madison. The other was a jewellery box given to President Franklin Roosevelt in 1939 by a Canadian who said that one of his forebears had taken it from Washington.

While no one has yet said for sure that the wreck is the Fantome, it seems increasingly likely. "I am convinced from the findings that they do have a vessel from that period and that it's a British military vessel," said David Christianson, of the Nova Scotia Museum of Natural History, who issued the permit to the American company diving there.

"If it is the Fantome, it certainly is significant to our history."

Nearly two hundred years after the almost forgotten War of 1812 between Britain and the then fledgling United States, a new skirmish has broken out over the fate of a British warship wrecked off the coast of Nova Scotia and believed to contain precious artefacts hauled from the sacked White House in Washington.

American divers sparked the dispute after they recently located the wreck of what many believe is HMS Fantome, a British Navy brig that led a convoy of ships from Washington to Halifax after British troops stormed the American capital and burned down the White House.

A Halifax-based documentary film-maker and marine explorer, John Chisolm, has launched a campaign to petition the Canadian provincial government in Nova Scotia to rescind the permit it has given to a Massachusetts marine exploration company to explore the wreck, on the grounds that its divers are plundering important treasures.

Under Nova Scotian law, anyone can explore wrecks such as the Fantome and, provided they pay 10 per cent royalties on their finds to the government, they can make off with whatever booty they find.

Experts have long assumed that the Fantome and the other vessels in the doomed convoy lie on the dangerous shoals in the relatively shallow waters just outside Halifax harbour.

The ships went down during a vicious storm on 24 November 1814, only weeks after the British burned the White House. They were bound for what was then the most important garrison in British North America.

What treasures lay in the hold has never been established, but it is believed that gold was among them. Adding to the mystery, Mr Chisolm last week told The Independent on Sunday that someone had stolen the relevant documents in the Nova Scotian archives that might have answered that and many other questions about the Fantome.

He said he now plans to travel to London to continue the search for information about the Fantome's cargo in the records of the Admiralty.

In the meantime, he is pessimistic that the Nova Scotian government will cancel the permit it gave Chameau Explorations Ltd to visit the wreck.

He says that only in recent days has he learnt that a variety of treasure-hunters over many years have already lifted a good deal of material from the wreck, including gold bullion.

Mr Chisolm argues that before anything else is taken, he or someone else should be authorised to visit the wreck and properly photograph it and determine what remains.

"We are not asking for the moon," he said. "We are just saying that before some silverware or other artefacts from the White House turn up on eBay we should stop for a second and figure out what we should be doing with the wreck."

If he gets no answer soon from the Nova Scotian government, Mr Chisolm intends going to the site himself to start work on exploring the wreck before nothing is left. Never mind, he says, that the gathering winter weather makes things "a little nutty out there right now".

The existing White House was built to replace the one that the British set alight. Only two items were saved for certain from the conflagration, according to historians. One was a painting of George Washington rescued by the then First Lady, Dolly Madison. The other was a jewellery box given to President Franklin Roosevelt in 1939 by a Canadian who said that one of his forebears had taken it from Washington.

While no one has yet said for sure that the wreck is the Fantome, it seems increasingly likely. "I am convinced from the findings that they do have a vessel from that period and that it's a British military vessel," said David Christianson, of the Nova Scotia Museum of Natural History, who issued the permit to the American company diving there.

"If it is the Fantome, it certainly is significant to our history."

quote:

donderdag 01 december 2005
Stuk van Romeinse mijlpaal in Rijswijk gevonden

RIJSWIJK (ANP) - Archeologen hebben tijdens graafwerkzaamheden een groot stuk van een mijlpaal uit de Romeinse Tijd gevonden in Rijswijk (Zuid-Holland). Dat liet de gemeente donderdag weten. Waar de paal precies ligt, wil een woordvoerder niet kwijt. ,,In verband met schatgravers.'' Mijlpalen zijn in Nederland uiterst zeldzaam. Volgens de gemeente zijn er tot op heden in heel het land slechts acht (inclusief deze) gevonden. In 1963 werd al eerder een Romeinse mijlpaal in Rijswijk aangetroffen.

De Mijlpalen stonden langs de belangrijkste wegen van het Romeinse Rijk. Op zo'n zuil stond de naam van de keizer en de afstand naar de eerstvolgende stad. De paal die nu is gevonden dateert uit de regeringsperiode van keizer Caracalla, uit het begin van de derde eeuw na Christus.

Het fragment is ruim 70 centimeter lang en 45 centimeter in doorsnede. Het bevat een tekst van zesregels die in rode zandsteen is uitgehakt, liet de gemeente weten.

Enkele jaren geleden werden vier mijlpalen gevonden op de bouwlocatie Wateringsveld in Den Haag. ,,De palen stonden langs een weg waarvan eveneens resten zijn gevonden.'' Volgens de gemeente is de mijlpaal die nu is gevonden van groot belang ,,voor de reconstructie van de loop van deze weg''. De weg was de verbinding van het zuiden naar de stad Forum Hadriani (het huidige perk Arentsburgh in Voorburg).

De gevonden paal werpt bovendien een ander licht op de eerder gevonden mijlpaal in Rijswijk. Die kwam uit 250 na Christus en draagt de naam van keizer Decius. ,,De paal werd gevonden in gestorte grond. De herkomst kon niet worden vastgesteld. Met de ontdekking van de nu gevonden mijlpaal is dat wel mogelijk. De Romeinen plaatsten dergelijke palen immers bij elkaar.''

quote:

Schatten VOC-schip De Rooswijk in Nederlandse handen

Nederland is enkele culturele 'schatten' rijker. Staatssecretaris Wijn (Financiën) ontving zondag in het Engelse Plymouth zilverstaven, gouden munten en enkele gebruiksvoorwerpen afkomstig van het VOC-schip De Rooswijk dat in 1740 bij Zuid-Engeland verging.

Het wrak is eerder dit jaar geborgen en het in goede staat gebleven erfgoed komt na bestudering beschikbaar voor Nederlandse musea. De overdracht vond zondag plaats op het Nederlandse fregat Hr. Ms. De Ruyter dat bij Plymouth ligt. Staatssecretaris Wijn toonde zich trots met de verkregen schatten. "De vondsten zijn bijzonder voor het Nederlandse culturele erfgoed", zei Wijn.

De Rooswijk werd gebouwd in 1737 voor de Kamer van Amsterdam. Het schip voer tijdens de hoogtijdagen van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC). Tijdens zijn tweede reis op weg van Texel naar Batavia verging het onder leiding van kapitein Daniel Ronzieres op 9 januari 1740. De Nederlandse Staat eist als rechtsopvolger van de Bataafsche Republiek al het erfgoed op dat uit geborgen VOC-schepen opduikt.

Uit De Rooswijk doken allerlei gebruiksvoorwerpen op, zoals kookgerei, een kaarsendover, een bril en een mosterdpotje met de lepel er nog in.

quote:

Zilverstaven VOC ter veiling

Christie's in Amsterdam veilt op 20 december zeven baren zilver uit het in 1753 verloren VOC-schip de Bredenhof, niet te verwarren met de zilverstaven die staatssecretaris Wijn (Financiën) zondag in het Engelse Plymouth ontving. Hier ging het om schatten uit het VOC-schip De Rooswijk dat in 1740 bij Zuid-Engeland verging.

De kostbare lading van de Bredenhof, bedoeld om roepia's van te slaan in Bengalen, werd in 1986 opgedoken door een internationaal duikteam onder leiding van de Oost-Duitser Ernst Klaar. De zilveren staven zijn gemerkt met het wapen van de Middelburgse VOC-kamer en zijn geschat tussen de 1000 en 3000 euro.

De Bredenhof vertrok op 31 december 1752 en dreef een halfjaar later op een rif in het kanaal van Mozambique. Kapitein Nielsen gooide het zilver overboord om plundering te voorkomen en stuurde zijn bemanning van boord op vlotten en reddingsboten. Honderd van de oorspronkelijke 260 opvarenden zouden de Portugese nederzetting op Mozambique bereiken.

(Bron: ANP)

quote:

Kaarten koloniën op internet

AMSTERDAM - In de nasleep van de tsunami kwamen ze nog van pas, de oude koloniale kaarten van het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) in Amsterdam. Hulpverleners van Artsen zonder Grenzen sloegen er vooroorlogse kaarten op na om een weg te vinden in de weggespoelde kuststrook van Atjeh.

Vanaf vandaag zijn de oude kaarten van Nederlands-Indië, Suriname en de Nederlandse Antillen voor iedereen op internet te zien. ,,Die oude kaarten blijken behoorlijk nauwkeurig te zijn'', zegt Jeanine Tieleman, hoofd documentair cultureel erfgoed van het KIT. Het instituut is de eerste grote Nederlandse kaartenbewaarder die de historische collectie op internet zet: 11.500 kaarten uit de periode 1840-1950. Wel nodig ook, want de kaarten zijn na een opknapbeurt niet meer op de studiezaal te raadplegen door het grote publiek.

Het Tropeninstituut houdt ze nu op de juiste temperatuur en vochtigheid in een klimaatkamer. Plekken waar door scheuren en gaten kaartlezers het spoor van een weg of rivier kwijt dreigden te raken, zijn hersteld. Plakbandjes zijn van de kaarten afgepeuterd en de eigen bibliotheekstickers, die erg schadelijk bleken te zijn, zijn verwijderd.

Voor wetenschappelijk onderzoek is de kaartcollectie altijd al een must geweest. Op het symposium dat het KIT dinsdag houdt, vertelt onderzoeker Amrit Gomperts over zijn reis op Oost-Java, waar hij aan de hand van de oude kaarten in het voetspoor trad van de veertiende-eeuwse koning Hayam Wuruk. Hij stuitte daarbij op archeologische vondsten die een nieuw licht werpen op de geschiedenis van Indonesië voor Nederlanders er voet aan land zetten.

Maar autoriteiten van de voormalige koloniën raadplegen de kaarten ook nog geregeld om grensgeschillen te beslechten. Daarvoor hoeven ambtenaren vanaf vandaag niet meer van Jakarta of Paramaribo naar Amsterdam te komen. En dan zijn er nog de particulieren die in de kaarten willen grasduinen. Tieleman merkt dat er de laatste tijd een opleving is in wat zij het roots-onderzoek noemt: mensen die naar het Tropeninstituut komen om het koloniale verleden van hun voorouders in kaart te brengen. ,,Waar heeft de plantage van grootvader gestaan?''

ANP

quote:

Nijmegen wil referendum om herbouw toren uit 1152

NIJMEGEN (ANP) – Inwoners van Nijmegen kunnen in maart waarschijnlijk naar de stembus voor de herbouw van een toren die al 210 jaar geleden is afgebroken. Burgemeester en wethouders stellen de raad voor om Nijmegen tegelijk met de gemeenteraadsverkiezingen op 7 maart te laten stemmen over de herbouw. Inmiddels zijn 1720 handtekeningen binnen, voldoende voor het houden van een referendum.

De toren met de naam Donjon werd in 1152 gebouwd en ruim zeshonderd jaar later weer afgebroken wegens schaarste in bouwmateriaal. Ter gelegenheid van het 2000–jarig bestaan van de stad Nijmegen bouwden Nijmeegse bouwbedrijven dit jaar een replica van steigers met bedrukt steigerdoek. Bijna 80.000 bezoekers beklommen de toren in het jubileumjaar 2005.

De replica staat waar de oorspronkelijke toren ook stond: op het Valkhof waar keizer Barbarossa in 1152 de Valkhofburcht bouwde. Bij een eventuele herbouw van de toren krijgt de gemeente te maken met de nodige archeologische voorschriften. Zo mogen de bestaande burchtruïnes niet worden aangetast en is het onderliggende park beschermd als het oudste park van Nederland.

In het referendum wordt daarom alleen gevraagd of Nijmegenaren vinden dat de Donjon moet worden herbouwd. Hoe dat precies gebeurt blijft open. De gemeenteraad beslist tijdens de volgende vergadering op 21 en 22 december definitief of het referendum doorgaat.

quote:

15/12 Stoffelijk overschot in Mechels archief niet van Margareta van York

Recent DNA-onderzoek toont aan dat de beenderresten die al tientallen jaren bewaard worden in het Mechels stadsarchief niet van Margareta van York zijn. Met deze resultaten komt er een definitief einde aan een lange zoektocht naar het stoffelijk overschot van een 15de eeuwse vorstin, derde echtgenote van Karel De Stoute.
"Al eeuwen wordt er gezocht naar het graf en de resten van Margareta van York" zegt Stroobants, medewerker van de Mechelse stedelijke musea. "Er was geweten dat ze begraven lag in de voormalige Mechelse Minderbroederskerk, maar alle grafstenen in die kerk werden na haar dood in 1503 volledig vernield door de daaropvolgende godsdienstoorlogen. Sindsdien was men elk spoor kwijt. Toen er in 1937, na vele eerdere opgravingen, dan toch een skelet werd opgegraven van een vrouw die duidelijk rond haar vijftigste was overleden, was iedereen er meteen van overtuigd dat het om de beenderen van Margareta van York ging, alhoewel dat nooit met zekerheid bevestigd was." aldus Stroobants.
De aanleiding van het recente onderzoek is de zeer centrale plaats die Margareta van York heeft in het Mechelse cultuurevenement "Stad in Vrouwenhanden". De goed bewaarde beenderresten werden nog eens onder handen genomen en onderzocht op DNA. "Er werd een rechtstreekse afstammeling van Margareta van York teruggevonden in Canada waardoor het eindelijk mogelijk was om de waarheid achter de beenderen te achterhalen." gaat Stroobants verder. "De resultaten van de DNA-onderzoeken waren over de hele lijn negatief en komen dus niet overeen met het DNA van Margareta van York. Het gaat hoogst waarschijnlijk om een andere vooraanstaande vrouw uit dezelfde periode."

Volgens Stroobants wordt de zoektocht nu definitief afgesloten. "Alles wat er uit de grond van de oude Minderbroederskerk boven te halen viel, is doorheen de eeuwen ook boven gehaald. Er zijn dus geen plannen om verder te gaan zoeken. Waarschijnlijk is haar graf verplaatst of leeggeroofd, er zijn zoveel mogelijkheden. We kunnen Margareta van York voor eeuwig laten rusten." besluit Stroobants.
De beenderresten zullen van het stadsarchief worden overgebracht naar de Mechelse dienst voor archeologie.

quote:

843 tt-EEN 843 vr 16 dec 01:36:01

KUNSTEN 175 jaar weg van Oranje
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­
LEUVEN VIERT ONAFHANKELIJKHEID IN 2006
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­
De stad Leuven viert pas volgend jaar
de 175e verjaardag van de Belgische
onafhankelijkheid, onder het motto "175
jaar weg van Oranje".

Door dit een jaar later te doen dan de
rest van het land, wil Leuven wijzen op
de belangrijke rol die het speelde
tijdens de tiendaagse veldtocht waarmee
de Nederlanders ons land in augustus
1831 trachtten te heroveren.

De activiteiten in Leuven gaan op 2
februari 2006 van start. In het Stede-
lijk Museum opent dan de expo "Broe-
dertwist". In de Schouwburg wordt "De
Stomme van Portici" opgevoerd.
**************************************************

844 tt-EEN 844 do 15 dec 23:53:44

KUNSTEN 175 jaar weg van Oranje
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­
INITIATIEF IS VOORAL INFORMATIEF
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­
Met het initiatief "175 jaar weg van
Oranje" wil Leuven vooral informeren
over wat daar in 1831 gebeurd is. De
militaire activiteiten die toen in
Leuven plaatsvonden, staan centraal.

De Leuvense burgemeester Louis Tobback
gaf ook zijn visie op de splitsing van
Nederland en België. Volgens hem is de
Belgische revolutie van 1830 een dwaas-
heid van de Brusselaars.

"Mochten beide landen en Luxemburg
samengebleven zijn, dan hadden ze in de
huidige wereld een soort grootmacht-
status gehad en een veel belangrijkere
rol kunnen spelen dan nu", zegt Tobback

quote:

’De overheid verkwanselt haar VOC-schatten’
Van onze verslaggever
Amsterdam – De wijze waarop Nederland omgaat met VOC-schatten is desastreus, zegt de Amsterdamse stadsarcheoloog en VOC-kenner Jerzy Gawronkski.

De gang van zaken rond de Rooswijk, het VOC-schip dat deze zomer in het diepste geheim werd opgegraven, is Gawronski in het verkeerde keelgat geschoten.

Want waar waren de Nederlandse onderwater-archeologen? „De Rooswijk is opgegraven door Rex Cowan, een commerciële Britse berger. Die graaft de voorwerpen keurig op en Nederland krijgt zijn part. Maar nationaal erfgoed is meer dan een paar zilverstaven. De voorwerpen vertellen samen een verhaal. Om dat te ontrafelen, heb je Nederlandse wetenschappers nodig.”

In de jaren ’80 borg Cowan bij Vlissingen het Vliegend Hert. Toen was er al discussie over. „Iedereen beloofde beterschap. Maar we zijn terug bij nul”, constateert Gawronski. Domeinen –onderdeel van Financiën– maakt, zegt hij, slechts afspraken over de verdeling van de buit: „Onze cultuurhistorie is in handen van een centenministerie.”

Dit weekeinde nam staatssecretaris Wijn van financiën in Plymouth enkele zilverbaren uit de Rooswijk in ontvangst. Een smakeloze vertoning, vond Gawronski: „Alsof deze schepen alleen maar plekken zijn waar je goud en zilver kunt vinden.”

quote:

Piramidegetjilp is bizarre echo

Gentse ingenieur verklaart eeuwenoud mysterie in Mexico
ADVERTENTIE

Ooit gehoord van de magisch tjilpende Maya-piramide van Cancun? Ze bestaat echt, en het was een Gentse wetenschapper die haar eeuwenoude mysterie ontsluierde.
Je moet het gezien en gehoord hebben om het te geloven: als de toeristen voor de Maya-piramide van Chichén Itza nabij Cancun in de handen klappen, krijgen ze als echogeluid het getjilp van de quetzal, een prachtige metaalgroene Mexicaanse vogel. Echte en pseudo-wetenschappers breken zich al eeuwen het hoofd over het fenomeen, maar het is onderzoeker Nico Declercq van de Gentse universiteit die het geheim ontrafeld heeft.

,,Volgens de lokale bevolking is er magie in het spel, want de quetzal is een goddelijke vogel. Maar ik heb die mensen moeten teleurstellen, want het gaat om een puur akoestisch fenomeen'', zegt Declercq.

,,Bij een gewone echo wordt het geluid quasi onvervormd weerkaatst. Maar op de trappen van deze piramide wordt het geluid in alle mogelijke richtingen gekaatst. Slechts een fractie keert terug naar de afzender. Het zijn net die frequenties die samen het tsjilpgeluid vormen.''

Declercq heeft op basis daarvan een simulatie op papier gezet waarmee je kan voorspellen hoe de echo van een bepaalde geluidsbron zal klinken. Bij een recent bezoek ontdekte hij trouwens dat de piramide nog een andere intrigerende echo uitstuurt.

,,Toen ik aan de voet wat zat uit te rusten, hoorde ik voortdurend regendruppels in een emmer water plonzen. Het was nochtans snikheet en er viel geen druppel water uit de lucht. Ook dat is perfect verklaarbaar met mijn simulatie, want het was de echo van de voetstappen op de piramidetreden.''

Declercq is intussen vaste gast op internationale congressen en zijn bevindingen haalden ook al de toonaangevende tijdschriften Nature en National Geographic . ,,Wereldwijd zijn er tientallen dergelijke fenomenen, maar de meeste zijn al verklaard. Het bekendste is wellicht het pagode-effect in de boeddhistische tempels op Sri Lanka en India. Daar hoor je soms perfect wat een bezoeker tien meter verder vertelt, terwijl je de mensen naast je amper verstaat.''

,,Denk vooral niet dat ik mij op dit soort rariteiten wil toeleggen'', zegt Declercq. ,,Ik hou me vooral bezig met het onderzoek van ultrasone, niet hoorbare, geluidsgolven. Die zijn bij het grote publiek vooral bekend door hun toepassingen in de geneeskunde, zoals de echografie, de bestrijding van kankergezwellen en het stelpen van bloedingen.''

(wdb)

quote:

Muren van vesting in Breda ontdekt

BREDA (ANP) – Bij opgravingen in Breda is onlangs een 30 meter lange muur van de vestingwerken van deze stad ontdekt. Dat heeft de gemeente woensdagmiddag bekendgemaakt.

Volgens de archeologische dienst van de gemeente gaat het om goed bewaarde muurresten van de verbeterde verdedigingslinie waaraan in 1682 begonnen is. In 1672 werden de Nederlanden opgeschrikt door een inval van de Fransen. Om de beveiliging van de zuidgrens te verbeteren, werden de vestingwerken in Breda fors uitgebreid.

De muur is ontdekt bij de sloop van het voormalig klooster van de Franciscanessen van de van de Heilige Elisabeth. Op die plaats zullen appartementen gebouwd worden met daaronder een parkeerkelder. De muur, die daarvoor moet wijken, is drie meter diep en zeker twee meter breed met brede steunberen. Zij stond eertijds in het water van de verdedigingsgracht.

Archeologe Ria Berkens zegt dat verbeterde vestingwerken rond Breda deel uitmaakten van het Nieuw–Nederlands stelsel. Dat wordt toegeschreven aan Menno van Coehoorn. Hij ontwierp een aangesloten systeem van vestingsteden, onderwaterzettingen en veel kleine schansen, sluizen en dergelijke. Het werk rond Breda duurde ruim zestig jaar. In 1870 zijn de vestingwerken ontmanteld voor de uitbreiding van de stad. Daarbij zijn ook omvangrijke waterpartijen grotendeels gedempt.

quote:

Museum ‘mazzelt’ met kopie Jeroen Bosch

DEN BOSCH (ANP) – Het is een van de vele kopieën, maar wel een „heel goede". Het Noordbrabants Museum in Den Bosch heeft een 16e–eeuwse navolging van het middenpaneel van Jeroen Bosch’ drieluik Aanbidding door de Drie Koningen op de kop getikt voor het luttele bedrag van 52.000 euro. „We hebben enorm gemazzeld", zei directeur J. van Laarhoven donderdag.

De onbekende schilder maakte een „zeer nauwkeurige" kopie op ware grootte van het origineel, dat in het Prado in Madrid hangt. Het werk is afkomstig uit een particuliere collectie. Het museum kocht het op een veiling. Het schilderij moet nog worden schoongemaakt en gerestaureerd, maar is vanaf 6 januari (Driekoningen) alvast negen dagen te zien.

Het Noordbrabants Museum ziet in de kopie een belangrijke aanwinst voor zijn collectie rond de beroemde Bosschenaar. Jeroen Bosch (ca. 1450–1516) schilderde het origineel waarschijnlijk kort voor 1500 in opdracht van de Antwerpse schepen Peeter Scheijve. Ook het Rijksmuseum in Amsterdam bezit kopieën ervan.

quote:

Farao's respecteerden dwergen

De Egyptenaren uit de tijd van de farao's hadden een groot respect voor dwergen. Ze zagen dwergen ook als gewone mensen. Er waren zelfs twee dwerggoden, die beschermgoden waren van de seksualiteit en de jeugd. Dat blijkt uit een onderzoek van de Georgetown Universiteit uit de Verenigde Staten. Die onderzocht een aantal mummies en skeletten van 4.500 jaar en 2.500 jaar voor Christus.
Achondroplasia is een syndroom dat extreem korte ledematen veroorzaakt. Er komt één geval voor op elke 25.000 geboorten. In het oude Egypte konden dwergen hoog op de sociale ladder klimmen. Het beste bewijs daarvan is dat ze fabelachtig dure begrafenissen kregen.

quote:

Miljoenen jaren oude kies gevonden in Maastricht

Uitgegeven: 30 december 2005 13:43

MAASTRICHT - Amateurfossielverzamelaars hebben in de kalksteengroeve in Maastricht een 66 miljoen jaar oude kies gevonden van een buideldier. De vondst leidde tot beroering. Tot nu toe dachten wetenschappers dat het muisachtige diertje toen niet in Europa voorkwam. Dat heeft een woordvoerder van het Natuurhistorisch Museum in Maastricht vrijdag gezegd.

Het is de eerste keer dat er in gesteentelagen uit het dinosaurustijdperk in Europa resten van een buideldier gevonden zijn.


Bekend was dat het tien centimeter grote zoogdiertje ongeveer zeventig miljoen jaar geleden in het huidige Noord-Amerika voorkwam. Tot dusver dachten paleontologen dat die buideldiertjes pas in het Eoceen, ruim tien miljoen jaar ná de vorming van de Maastrichtse kalksteen, de oversteek uit Amerika hadden gemaakt.

quote:

Russen wilden Nederland veroveren

WARSCHAU (ANP) – De voormalige Sowjet-Unie wilde Nederland veroveren. Tankdivisies moesten oprukken tot de Noordzee na een aanval met kernwapens op het toenmalige West–Duitsland.

Dit blijkt uit uiterst geheime documenten die door de Poolse regering openbaar zijn gemaakt. De papieren komen uit het archief van het Warschaupact, de verdwenen communistische tegenhanger van het NAVO–bondgenootschap.

In 1979 oefende de commandostaf van het pact een atoomaanval op de NAVO. Alle grotere West–Duitse steden moesten in de as worden gelegd, meldde de Duitse televisie woensdag. Daarna zouden tankdivisies het nucleair vervuilde gebied, inclusief Nederland en België, gaan bezetten.

quote:

Sloop oud DDR-parlement wordt ’openbare executie’
door Eric Brassem
Binnenkort begint de sloop van het ’Palast der Republik’ in Berlijn, het parlement van de DDR. Tot woede van velen.

Op de resten van een tribune hinkt een mank vosje: één van de twee vossen die de kolos van beton en staal in hartje Berlijn bevolken, vertelt de gids aan de toeristen die hij rondleidt. De beesten zijn niet de enigen die het pand zullen missen. Twee decennia herbergde het niet alleen het (tandeloze) parlement van het communistische Oost-Duitsland, maar ook enkele uitgaanscentra. Zo rijk geïllumineerd was de ontvangsthal, dat het gebouw de bijnaam ’Erichs Lampenladen’ kreeg.

De ’lampenwinkel’ van DDR-leider Erich Honecker, al jarenlang onttakeld, is brandpunt van ’ostalgie’ – weemoed naar alles wat mét de Muur na 1989 verdween. De verwaarlozing staat symbool voor de onhandige omgang met het DDR-verleden. Lelijk, mooi of ’camp’: dit ’paleis’ is hoe dan ook een historisch pand. Hier besloten de afgevaardigden van het eerste (en laatste) vrij gekozen DDR-parlement tot aansluiting bij de Bondsrepubliek.

De sloop geldt óók als toonbeeld van wanbestuur. Minimaal 20 miljoen gaat het kosten. Het gevaarte rust op een (Nederlandse) betonnen bak. Als die op het grondwater gaat drijven, vallen de heipalen onder de nabijgelegen Dom en diverse musea droog. Die dreigen te verzakken.

Niemand schijnt meer te weten waarom besloten is tot sloop, en niet tot een nieuwe bestemming. Eerst komt op dit centrale stadspunt een grasweide. Over 15 jaar moet er het Berliner Schloss herrijzen. Dit slot van de Hohenzollern werd in de oorlog zwaar beschadigd. Het DDR-regime liet het slopen. Maar de 1,2 miljard euro voor de herbouw zijn nog niet gevonden.

Tegenstanders van de sloop organiseerden vele manifestaties in en rond het gebouw: exposities waaraan toonaangevende kunstenaars deelnamen, toneelvoorstellingen en ludieke manifestaties. Deze week collecteerden ze 10000 euro bij elkaar voor een advertentiecampagne.

Dat zal waarschijnlijk niet helpen. Deze maand nog moet de sloop beginnen. Het stadsbestuur laat webcamera’s plaatsen, zodat iedereen kan meegenieten. „Een openbare executie op het internet”, kankeren de critici over dit idee.
Volkspaleis in Berlijn wijkt voor herbouw slot

1973: Besluit tot bouw en eerste steenlegging

1976: Feestelijke opening van het gebouw. Daarin zijn gevestigd het parlement, een theaterzaal, publieke ontvangsthal, dertien restaurants en cafés, een disco en een kegelbaan.

1989: Val van de Muur.

1990: Het parlement besluit dat de DDR zal opgaan in de Bondsrepubliek Duitsland. Het gebouw blijkt vergeven van de asbest. Daarom wordt het gesloten.

1998: Begin van de asbest-sanering: de kolos wordt geheel van zijn interieur ontdaan. Die operatie zal vijf jaar duren.

2001: Een parlementscommissie wil het Paleis voorlopig een culturele bestemming geven.

2002: De Bondsdag besluit tot wederopbouw van het ’Berliner Schloss’ op zijn historische plek, waar nu het Paleis staat.

2003: De Bondsdag besluit tot de sloop, ondanks hoge kosten en omvangrijke protesten.

quote:

'Geheime archieven' Vaticaan op internet
Externe links bij dit artikel

* www.vatican.va

VATICAANSTAD - De "geheime archieven" van het Vaticaan zijn voortaan ook via internet te raadplegen. Ze staan op de Engelstalige startpagina van de website van het Vaticaan, onder de link 'Vatican Secret Archives'.
Je kan er onder meer een virtuele wandeling maken "tussen de documenten en fresco's". Er zijn onder meer de verslagen van het proces tegen Galileo Galileï te vinden. Voor vele landen zijn de documenten ook de oudste teksten of zelfs het begin van hun geschiedenis.

Het Vaticaan bevat naar schatting 85 kilometer archieven. De oudste bewaarde documenten uit het archief dateren uit de 8ste eeuw en vanaf 1198 is het archief vrijwel volledig. In 1881 stelde paus Leo XIII de archieven ook open voor geleerden. Onlangs begon het Vaticaan ook met de stapsgewijze vrijgave voor wetenschappers van zijn "oorlogsarchieven".

De rubriek 'Geheime Vaticaanse Archieven' is voorlopig alleen in het Italiaans en Engels beschikbaar.

quote:

Eerste Nederlandse schip wordt in Amerika herbouwd

door Egbert Stoel, ANP

Slechts een paar plaatsnamen aan de huidige Amerikaanse oostkust herinneren aan de geschiedenis van de Nederlanders in wat ooit de kolonie Nieuw Nederland was.Bijna vierhonderd jaar nadat kapitein Adriaen Block er als eerste Nederlander een volledig schip bouwde, moet een replica de verre en vergeten geschiedenis achter namen als Adriaens Landing en Block Island oppoetsen.

WEST-TERSCHELLING - Hulpeloos en kwetsbaar, zo moeten Block en zijn bemanning zich hebben gevoeld toen tijdens de winter van 1613-1614 na een ongeluk voor hun ogen het handelsschip De Tijger uitbrandde en zonk. De ontdekkingsreiziger en pelshandelaar had weliswaar goede contacten met de lokale indianenstam, maar kon geen kant meer uit. Toch bleef de bemanning niet bij de pakken neerzitten. In wat nu het zuidpuntje van Manhattan is, bouwden ze diezelfde winter nog een nieuw jacht: De Onrust.

Al te veel moeten we ons daar niet bij voorstellen, aldus G. de Weerdt, directeur-conservator van museum 't Behouden Huys op Terschelling en een van de initiatiefnemers van het replicaproject. Met een mast, twee zeilen en een lengte van ongeveer vijftien meter was De Onrust meer ,,een soort handzaam verkenningsscheepje''. De bemanning wilde de kust verder onderzoeken en wist dat in datzelfde gebied ook andere Nederlandse schepen rondvoeren.

Dat de opvarenden met wat geredde spullen en vermoedelijke hulp van indianen in een paar maanden tijd een nieuwe boot wisten te bouwen, was niet ongebruikelijk. ,,Nederlanders hadden in de 16e eeuw een scheepsbouwmethode ontwikkeld die heel pragmatisch was'', stelt De Weerdt. ,,Technisch was het niet van hoog niveau, maar de schepen waren wel razendsnel klaar. Die productiesnelheid zat de Nederlandse ontdekkingsreizigers in de vingers.''

Pronkstukken
In mei moet in Albany, hoofdstad van de staat New York, de kiel gelegd worden van het 350.000 dollar (bijna 300.000 euro) kostende vaartuig. Als alles volgens plan verloopt, wordt het schip uiteindelijk onder het oog van het publiek afgebouwd in Manhattan zelf. Het jacht moet een van de pronkstukken worden als New York in 2009 herdenkt dat het vierhonderd jaar geleden door de Engelse avonturier Henry Hudson (in dienst van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie) werd ontdekt. Daarna gaat het dienst doen als museumschip.

Voor de vraag hoe het schip er precies uitzag - van De Onrust zijn geen resten bewaard - moeten de herbouwers niet aan de oevers van de Hudson zijn, maar bij archeologische vondsten uit de klei van de Flevopolder. ,,In hun situatie zullen ze geen luxueus statenjacht hebben gebouwd, maar een werkboot met weinig opsmuk - zoals ze die van huis kenden. We zitten er zeker niet ver vanaf'', stelt De Weerdt, die ook betrokken was bij de bouw van het VOC-schip Batavia en de Kamper Kogge, een replica van een uit 1336 stammend handelsschip.

Dat De Onrust een succesvol schip werd, blijkt uit archieven. De bemanning verkende als eerste een aantal rivieren, zoals de Connecticut River. Door de ontdekkingsreizen die Block met het schip maakte, kon hij ook de eerste gedetailleerde zeekaart van de Amerikaanse oostkust produceren.

De Weerdt vermoedt dat het schip nog jaren dienst heeft gedaan tussen Nederlandse nederzettingen langs de Hudson. Op den duur verdwijnt het schip echter uit de annalen. ,,Het zal niet meer echt opvallende daden hebben verricht.'' Waarschijnlijk was het vaartuig na verloop van tijd versleten en is het als brandhout opgegaan in rook.

,,De Nederlandse geschiedenis in het gebied is door de latere Engelse overheersing weggepoetst en grotendeels vergeten'', stelt De Weerdt. Daar moet verandering in komen, niet alleen door de bouw van De Onrust. Er zijn ook plannen voor de vestiging van een nieuw museum in zuidelijk Manhattan. Dat moet de sporen van Nederlandse kolonisten weer tot leven brengen. ,,Ze zijn met serieuze partners bezig'', stelt De Weerdt. ,,Ik geef het een goede kans.''

quote:

Type De Bie fout in de oorlog
^{lid van een Nazi-organisatie}

In een artikel in de Vlagteropper Krant van gisteravond wordt Wim de Bie ervan beschuldigd op de Nederlandse televisie jarenlang een type te hebben vertolkt, dat er in de Tweede Wereldoorlog zeer dubieuze ideeën op nahield.

Deze 'Ir. Walter de Rochebrune', zoals hij zich noemde, heeft zich zelfs aan daadwerkelijke collaboratie schuldig gemaakt - schrijft onderzoeksjournalist Deef de Latter in zijn opzienbarende artikel - want hij is lid geweest van de NJS, de Nationale Jeugdstorm, de jeugdbeweging van de NSB.

'Ik heb twee getuigen gevonden, die bij hoog en laag volhouden De Bie in het lichtblauwe uniform van de NJS te hebben gezien,' aldus De Latter, wiens boek over deze affaire 'De Bie De Sigaar' volgende week uitkomt.

De Bie wijst alle beschuldigingen van de hand.
'Belachelijke opgeklopte historie van een flutjournalist,' zegt De Bie lachend, 'ikzelf heb al in 1988 het verleden van deze figuur onthuld in het boek Schoftentuig.
De Rochebrune geeft daarin ruiterlijk toe lid te zijn geweest van de NJS en in die hoedanigheid de leider van de NSB, Ir. Anton Mussert, de hand te hebben geschud.
Maar na de oorlog heeft hij volledig afstand van zijn verleden genomen. Niet hij, maar zijn vader nam dienst in de Waffen-SS en is in 1942 gesneuveld aan het Oostfront.'

Volgens De Bie is het de eerste keer in de vaderlandse geschiedenis dat een schrijver/acteur wordt afgerekend op het verleden van een door hem gespeeld karakter.

'De twee getuigen die mij in een NSB-uniform hebben gezien, zijn haatzaaiers, of niet goed bij het hoofd,' zegt De Bie, die overweegt bij Justitie een klacht wegens smaad in te dienen.

quote:

Schokland krijgt vuurtoren
ANP


NOORDOOSTPOLDER - Het voormalige eiland Schokland in de gemeente Noordoostpolder krijgt een nieuwe vuurtoren. Dat maakte een woordvoerder van het Flevo Landschap in Lelystad gisteren bekend. De toren wordt een exacte replica van de laatste vuurtoren van Schokland.De vergunningen voor de bouw moeten nog worden goedgekeurd. De zegsman kan daardoor niet vertellen wanneer wordt begonnen met de bouw. De tien meter hoge toren komt op het noordpunt, vlakbij de oude haven van het voormalige eiland.

Het baken is een onderdeel van een project van het Flevo Landschap. Deze organisatie wil enkele historische elementen van Schokland weer zichtbaar maken. ,,Wij merken dat veel recreanten dit waarderen'', zegt de woordvoerder. ,,Daarbij is Schokland cultureel werelderfgoed dat kan worden ontwikkeld.''

Het Flevo Landschap heeft ook de zuidpunt helemaal gerestaureerd. Daarnaast is de oude begraafplaats nog aanwezig, waar een hekwerk omheen komt. Hierop komen de namen van alle Schokker families die op het voormalige eiland woonden.

De kosten voor het hele project bedragen ongeveer 550.000 euro. De financiering wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de provincie Flevoland en de gemeente Noordoostpolder.

quote:

Tudorkapel in Londense Greenwich ontdekt

Archeologen hebben in Greenwich (Londen) de resten ontdekt van de Tudorkapel.

De kapel werd oorspronkelijk door koning Hendrik VII gebouwd. Ze werd door hem en zijn opvolgers Hendrik VIII en Elisabeth I gebruikt. De kapel maakte oorspronkelijk deel uit van het koninklijk Tudorpaleis van Placentia (wat zoveel betekent als een "aangename plaats om te verblijven"). Het was de geliefde verblijfplaats van verschillende koningen uit de Tudordynastie, maar het Placentiapaleis overleefde de zeventiende eeuw niet.

Volgens de archeologen werd de kapel zo'n vier weken geleden bij graafwerken met een bulldozer ontdekt. De vondst was niet meteen een echte verrassing, omdat het bestaan van de kapel bekend was. Een team van vier archeologen van het Museum van Londen ging ter plaatse. Ondertussen werd het deel rond de oostelijke muur, met een stuk vloer met zwarte en witte tegels, blootgelegd. Wellicht stond daar het altaar.

De archeologen sluiten niet uit dat dit de plaats is waar koning Hendrik VIII met twee van zijn vrouwen - Katherina van Aragon en Anne van Cleve - huwde. Archeoloog Simon Thurly van het Museum van Londen verklaarde wel erg verbaasd te zijn dat de resten van de kapel de tand des tijds zo goed doorstonden. "Hier konden we ooit Hendrik VIII en Elisabeth I zien. We sluiten niet uit dat dit een nieuw licht werpt op de werking van het Tudorhof". Thurly spreekt van "de belangrijkste ontdekking van het Museum van Londen in tien jaar tijd".

quote:

Piramide van Cheops bijna afgebroken

KAIRO - De piramide van Cheops, de grootste van Egypte, werd twee eeuwen geleden bijna afgebroken. Men dacht er aan de stenen van het bouwwerk te gebruiken voor de bouw van een stuwdam op de Nijl.
De krant Al Ahram heeft vandaag onuitgegeven documenten gepubliceerd over de geschiedenis van de irrigatie in Egypte. Daaruit blijkt dat Mehemet Ali, die in 1805 werd aangeduid als gouverneur van Egypte, beslist had dat de piramide moest worden ontmanteld.

Ali wordt beschouwd als de stichter van het moderne Egypte. Hij was de grondlegger van modernisatieprojecten in het vervoer, onderwijs, landbouw en stedenbouwkunde.

Volgens de historische documenten had Mehemet Ali aan een Franse ingenieur gevraagd om een stuwdam op de Nijl te bouwen en daarvoor de grote stenen van de piramide van Cheops te gebruiken.

De Egyptische krant stelt dat de ingenieur, waarschijnlijk Linant, met de hulp van de Franse consul geprobeerd heeft om Ali te doen terugkomen op zijn beslissing en de piramide te sparen. De ingenieur zei dat het transport van de piramidestenen veel te duur zou zijn en dat er stenen voorhanden waren nabij de plaats waar de dam moest worden gebouwd. Mehemet Ali kon worden overtuigd en de piramide bleef heel.

Met een hoogte van 147 meter was die piramide tot de 19de eeuw het hoogste monument. Ze werd opgetrokken voor farao Cheops. Vandaag is het bouwwerk een van de belangrijkste toeristische trekpleisters van Egypte.

De stenen voor de dam van Qanatir kwamen uiteindelijk van de steengroeve van Shalkan, 25 kilometer ten noorden van Kairo.

quote:

Geven om terug te krijgen

door onze redacteur Rien van den Berg

GRONINGEN - De kloof tussen arm en rijk in de oude Romeinse wereld was enorm. Tegelijk gaven rijke Romeinen grote bedragen aan 'de publieke zaak'. Een voorloper van de christelijke armenzorg, denken sommige wetenschappers. Arjan Zuiderhoek gelooft daar niets van.Arjan Zuiderhoek promoveerde afgelopen week op het geefgedrag van de Romeinse elite in de eerste twee, drie eeuwen van de jaartelling. Hij onderzocht speciaal de regio Klein-Azië. Dat was de bakermat van het christendom, dus is het niet zo gek dat wetenschappers de vormen van vrijgevigheid met elkaar vergelijken.

In de tweede eeuw na Christus nam de weldoenerij een enorme vlucht. Schatrijke Romeinen gaven grote sommen geld voor feesten en sportevenementen, voor de bouw van gymnasia, tempels en theaters. Waarom eigenlijk? vroeg Zuiderhoek zich af. ,,De meeste wetenschappers geven een economische verklaring. De lagere overheid had zelf nauwelijks inkomen, doordat het Rijk alle belastinginkomsten wegsnoepte. De rijke stedelingen droegen de stad op hun schouders.''

Maar die verklaring deugt niet, zegt Zuiderhoek. Hij berekende eenvoudig het totale budget van een gemiddelde Romeinse provinciestad. Vervolgens rekende hij uit wat een stad maximaal aan goededoelengeld binnen kon slepen. ,,De particuliere vrijgevigheid vormt hooguit een paar procent van het jaarinkomen van een stad. Steden waren wel degelijk in staat het grootste deel van hun publieke voorzieningen te betalen uit andere inkomsten.''

Volgens Zuiderhoek betaalde de overheid het grootste deel van de publieke voorzieningen, en droegen particulieren (soms fors) bij. In zijn proefschrift noemt Zuiderhoek als voorbeeld de bouw van een tempel, waarbij een weldoener een paar zuilen voor zijn rekening nam.

Charitas
De vrijgevigheid van de Romeinen was volgens Zuiderhoek ook geen voorbode van de latere christelijke charitas en van de verzorgingsstaat, zoals sommige wetenschappers denken. Om dat duidelijk te maken legt de historicus uit hoe die vrijgevigheid in elkaar zat. ,,De steden in Klein-Azië waren van oorsprong Grieks. Het Griekse idee van politieke gelijkheid van de burgers, een soort van democratie, leefde nog sterk. Maar in werkelijkheid werden de steden steeds nadrukkelijker beheerst door een heel klein aantal schatrijke mensen. Hoe moesten die hun positie verantwoorden?''

Daar komt bij dat de sterfte in die tijd hoog en onvoorspelbaar was. Zuiderhoek: ,,Er zijn maar een paar families die echt een tijdje een dynastie konden vormen. Er moesten steeds nieuwe mensen die elite in. Als groep hadden ze toch baat bij een zekere continuïteit. Het gaat hier om een speciale groep mensen, die wilden uitstralen dat ze beter waren dan hun medeburgers.''

Dat was de reden van hun vrijgevigheid, zegt Zuiderhoek: ,,In ruil voor hun vrijgevigheid kregen ze standbeelden, ere-inscripties, status, prestige, sociale voordelen en zelfs publieke huldigingen.'' De historicus geeft aan dat de persoonsverheerlijking tamelijk extreem was. ,,Als je een Grieks-Romeinse stad binnenging, kwam je eerst door de dodenstad, waar de graven van de elite lagen, voorzien van allerlei inscripties. In de stad zelf, vooral op de marktplaatsen en bij de tempels, stonden overal standbeelden. Je wist echt onmiddellijk wie de big-shots van de stad waren. We hebben nog steeds duizenden van die ere-inscripties over. Er moeten er nog veel meer geweest zijn.''

Teruggeven
Zelfs in Klein-Azië, waar het christendom het vroegst en het sterkst opkwam, kan Zuiderhoek geen verband ontdekken met de latere christelijke charitas. ,,Ik geloof niet in een link. Antieke weldoenerij richt zich op de burgerij, niet op de armen. De giften zijn niet bedoeld om de nood van de armen te lenigen. Het zijn prestigeprojecten.''

Maar er werd toch ook wel eens geld, graan of olie uitgedeeld? ,,Ja, maar ook die uitdelingen gingen heel hiërarchisch. Als je bij de burgerij hoorde kreeg je meer. Degenen die het het hardst nodig hadden, kregen het minst. Zij konden namelijk geen tegenprestatie leveren.''

De belangeloze armenzorg is echt iets uit de joods-christelijke traditie, denkt Zuiderhoek. ,,Heidense weldoenerij gaat uit van het principe: 'ik geef iets aan iemand die iets terug kan geven'. De christelijke charitas is juist bestemd voor mensen die niets terug kunnen geven. In het heidense denken is dat een ondenkbaar model.''

Zuiderhoek vermoedt dat er juist een link ligt tussen de afloop van de heidense weldoenerij en de opkomst van het christendom. Hij heeft een heleboel inscripties geprobeerd te dateren, en daarvan een grafiekje gemaakt. Het blijkt dat in de tweede eeuw de heidense vrijgevigheid sterk opkomt, maar na het midden van de derde eeuw is het daarmee gedaan. ,,Dat is toevallig ook de tijd dat het christendom definitief opkomt. De bisschoppen nemen een centrale plaats in, de maatschappelijke orde verandert.''

Vooralsnog kan Zuiderhoek niet meer doen dan constateren dat er een korrelatie is: de heidense weldoenerij eindigt, de christelijke charitas komt op. ,,Maar het is nog te vroeg om te spreken van een causaal verband. Daar wil ik graag mijn vervolgonderzoek aan wijden.'' Zuiderhoek vermoedt dat wortels van de huidige Europese verzorgingsstaten eerder liggen in de christelijke gedachten over stads- en staatsinrichting dan in de heidense.

Amerika
Er is ook een andere vergelijking die zich opdringt. Een elite die op zoek is naar erkenning en stabiliteit, en die juist daarom grote sommen aan goede doelen geeft - dat doet modern-Amerikaans aan. Ook filmsterren komen en gaan, en hebben er dus behoefte aan om 'naam te maken'.

Zuiderhoek haalt eens diep adem. Deze vergelijking valt ver buiten zijn promotieonderzoek, en hij moet dus oppassen wat hij erover zegt. Maar de vergelijking ligt toch voor de hand? ,,Een verschil met het antieke geven is in elk geval dat de steenrijke Amerikanen ook wel degelijk aan charitas doen.''

Maar in de psychologie van de rijke gevers kon wel eens eenzelfde mechanisme spelen, erkent Zuiderhoek. ,,Een zakenman heeft vaak behoefte aan cultureel prestige. Hij richt dan bijvoorbeeld een bibliotheek op, of een kunstverzameling. Hij maakt deel uit van een onzekere groep, die op deze manier toch een vorm van legitimatie probeert te verwerven.''

Opvallender vindt Zuiderhoek dat vrijgevige multimiljonairs in Europa bijna niet voorkomen. ,,Ik heb het idee dat dit aan de verzorgingsstaat ligt. Het teruggeven van geld aan de minder bedeelden is bij ons sterk verankerd in het staatsmodel.''

Toch zijn ook hier wel restjes te zien van gebruiken uit het antieke Klein-Azië. ,,De traditie van 'eerste stenen' in gebouwen bestaat nog steeds, compleet met inscripties. De huidige cultuur is een product van het verleden.''

quote:

Vervolging Jehovah's Getuigen onbekend

ANP

VUGHT - Een onbekend hoofdstuk in de geschiedschrijving over de Tweede Wereldoorlog heet de felle vervolging van de Jehovah's Getuigen te zijn. ,,Na de Joden waren de getuigen de zwaarst getroffen geloofsgemeenschap'', memoreerde R. van den Heuvel van het Wachttorengenootschap gisteren bij de opening van een tentoonstelling over hun lot in Nationaal Monument Kamp Vught.In Duitsland kregen de Jehovah's Getuigen al snel na de machtsovername door de nazi's in 1933 te maken met vervolging. Op grond van hun geloofsovertuiging weigerden ze onder meer lid te worden van de nationaalsocialistische NSDAP, de Hitlergroet te brengen, krijgsdienst te verrichten, te werken in de oorlogsindustrie en een gelofte van gehoorzaamheid aan de staat af te leggen. ,,Die principiële houding wordt nog steeds als voorbeeldig ervaren'', aldus Van den Heuvel.

In Nederland kwamen tijdens de bezetting 93 Jehovah's Getuigen in kamp Vught terecht. Van de ongeveer vijfhonderd leden die het Wachttorengenootschap in 1940 telde, hebben de Duitsers er 456 opgepakt en 317 naar vernietigingskampen gedeporteerd. Van die laatste groep zijn er 130 omgekomen.

De expositie 'Trouw aan hun geloof', die tot en met 23 april te zien is, laat onder meer zien hoe de Jehovah's Getuigen tijdens de bezetting tegen de verdrukking in doorgingen met prediken. ,,De innerlijke drang tot verkondiging maakte het extra gevaarlijk'', zei Van den Heuvel. De Getuigen strooiden ook heimelijk pamfletten uit met teksten als 'Jahweh is het heil der vromen, niet Hitler' of plakten die 's nachts aan lantaarnpalen.

Jo Wildschut, een overlevende van Vught en Ravensbrück, sloot zich in 1941 bij de Jehovah's Getuigen aan. Dat die vervolgd werden, was voor haar juist een stimulans. ,,Ik was daar eigenlijk wel blij mee. Jezus heeft gezegd dat wie hem navolgt, vervolgd zal worden. Ik wist dus dat ik op de goede weg was'', zei ze bij de opening van de tentoonstelling.

In kamp Vught ging ze, met op haar kleren de paarse driehoek die voor Jehovah's Getuigen was gereserveerd, door met prediken. Met een zuster ging ze in de barakken van bed tot bed om het geloof te verkondigen. ,,Ik ben nooit bang geweest. We waren als schapen tussen de wolven, maar vertrouwden volledig op Jehovah.'' Het was volgens haar ook aan Jehovah te danken dat ze op een dag in Vught een Bijbel ontving die in een brood was verstopt.

Joop van der Haar, een andere overlevende, sloot zich in het kamp bij de Jehovah's aan. Hij kwam uit een gereformeerd gezin en zat als politieke gevangene in Vught. Bij de Jehovah's Getuigen kon hij terecht met de vragen die gereformeerde predikanten afwimpelden, zei hij dinsdag. Het lukte de broeders zelfs om hem in het kamp in een zinken teil te dopen.

Kamp Vught heeft bij de samenstelling van de expositie nauw samengewerkt met het Wachttorengenootschap, dat de meeste panelen heeft geleverd. De titel is ontleend aan een boek van historica Tineke Piersma uit 2005, dat het lot van de Jehovah's Getuigen in de oorlog beschrijft.

quote:

Toetanchamon stierf door een zwaard

ROME - De Egyptische farao Toetanchamon is waarschijnlijk door een zwaardslag in de linkerknie aan zijn eind gekomen. De jonge farao heeft een infectie die door de verwonding veroorzaakt werd niet overleefd, stelde een internationaal onderzoeksteam nu vast.
De Zuid-Tiroolse patholoog Eduard Egarter en radioloog Paul Gostner hadden een belangrijke inbreng bij deze ontdekking. Zij verrichten al jaren in Noord-Italië wetenschappelijk onderzoek op de gletsjermummie Ötzi. Dat bericht de krant Alto Adige donderdag.

De nieuwe theorie berust op de vondst van balsemolie in delen van de kledij en in de linkerknieschijf van de mummie. Dat bewijst dat de wonde nog open was, toen het lijk gebalsemd werd. De officiële aankondiging van de nieuwe hypothese zal vermoedelijk op het einde van het onderzoek gedaan worden door de secretaris-generaal van het Egyptisch oudheidkundig bestuur, Zahi Hawass.

Toetanchamon regeerde van 1333 tot 1323 v. Chr. Hij werd reeds op negen jaar tot farao gekroond en stierf waarschijnlijk op de leeftijd tussen de 18 en 20 jaar. Sinds de ontdekking van zijn graf in 1922 in de Vallei van de Koningen door Howard Carter werd er steeds maar opnieuw gespeculeerd over zijn doodsoorzaak.

quote:

Zeer oude grottekeningen ontdekt in Frankrijk

Onderzoekers hebben nabij het West-Franse plaatsje Vilhonneur zeer oude grottekeningen gevonden. Volgens het Franse ministerie van Cultuur zijn de afbeeldingen zo'n 25.000 jaar voor Christus aangebracht. Dit zou betekenen dat ze ouder zijn dan de beroemde grottekeningen in Lascaux in de Dordogne.

De abstracte schetsen werden ontdekt in een spelonk waar boeren dood vee dumpen. De vondst vond al in december vorig jaar plaats, maar werd tot nu toe niet naar buiten gebracht. Nader onderzoek moet uitwijzen hoe oud de tekeningen werkelijk zijn. Onderzoekers meldden tevens menselijke botresten en restanten van dierenskeletten te hebben aangetroffen in de grot.

Deskundigen spreken inmiddels van een spectaculaire vondst. Zij zijn echter wel van mening dat de grottekeningen in Lascaux stukken mooier zijn. Daar zijn afbeeldingen van mensen en dieren te zien van naar schatting zo'n 13.000 jaar oud. Ze gelden als de meest gave exemplaren van primitieve schilder- en afbeeldingskunst. In de jaren negentig van de vorige eeuw werden in grotten in Midden-Frankrijk tekeningen gevonden die in enkele gevallen waarschijnlijk ongeveer 31.000 jaar oud zijn.

quote:

Het verdriet van Leuven

door Pascale Thewissen

LEUVEN - Leuven herdenkt - anders dan de rest van België - pas dit jaar de 175e verjaardag van de onafhankelijkheid. Een gesprek met burgemeester en zelfverklaard orangist, Louis Tobback. Nee, hij heeft de 175e verjaardag van België niet gevierd. In Brussel en andere steden klonk vorig jaar muziek en vuurwerk ter ere van de verjaardag van de onafhankelijkheid in 1830. Behalve in Leuven, de stad van Louis Tobback.

De socialistische burgemeester, die al twaalf jaar aan het roer staat van de stad en zich bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober van dit jaar voor het laatst herkiesbaar stelt, had geen reden om te feesten. Tobback betreurt de scheiding. De burgemeester, klein van stuk maar onverzettelijk, noemt zichzelf een orangist.

,,Als het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden was blijven bestaan, waren we nu lid van de G8'', mijmert hij, ,,hadden we mee beslist, in plaats van de beslissingen van de rijke naties te moeten ondergaan.'' 1830, zegt hij, ,,was de revolutie van katholieken die bang waren protestants te worden en van Franstaligen die bang waren om Nederlands te moeten spreken. Ik ben noch Franstalig, noch katholiek.'' Tobback is agnost.

Leuven herdenkt pas dit jaar de scheiding. Op geheel eigen wijze; met de plaatsing van een standbeeld van Willem I in de gevel op het statige gemeentehuis. ,,Hij ontbrak nog, samen met koning Leopold I. Die fout zetten we dit jaar recht.''

Afgelopen week werden de driehonderd kilo zware beelden van Jan van Rillaer en Guy Morillon uit hun nis in het stadhuis getild om ruimte te maken voor de gipsen reproducties van de Nederlandse vorst Willem I en van Leopold I, gemaakt door kunstenares Ann Dieltjens. Van Rillaer en Morillon - de één was stadsschilder van Leuven van 1548 tot 1570, de ander de secretaris van keizer Karel van 1516 tot 1555 - verdwijnen een jaar lang in de stadsmagazijnen.

Vaandels
In de hele stad zijn rode vaandels opgehangen met het opschrift: 1831, 175 jaar wég van Oranje. Tobback: ,,Dat is voor tweeërlei uitleg vatbaar, snapt u wel.'' Het hele jaar door zijn er tal van sportieve en culturele activiteiten om de Belgische onafhankelijkheid te vieren.

In het Stedelijk Museum Van der Kelen in Leuven is sinds deze week de expositie Broedertwist te zien, die eerder in Den Bosch werd getoond. In die expositie komt niet alleen het wapengekletter aan bod, maar is ook aandacht voor de vergeten rol die Leuven speelde in de revolutie van 1830/1831.

,,We wilden geen eet- of zuipfestijn. We wilden iets anders; wilden het collectieve geheugen opfrissen'', zegt Tobback. ,,Want het is hier, in Leuven, waar België is ontstaan.'' Tobback doelt op de tiendaagse veldtocht, een laatste poging van de Nederlanders om België te behouden.

Op 2 augustus 1831 trok het Nederlandse leger de grens over, om België te heroveren. Koning Leopold I vestigde zijn hoofdkwartier in Leuven, de laatste verdedigingslinie voor Brussel. ,,De stad is dan helemaal omsingeld. De Nederlanders trekken de Dijle over en bezetten de IJzerenberg in Herent'', verhaalt Tobback.

Op dat moment bereiken de Franse troepen Waver, klaar om de Belgen te hulp te schieten. Na tussenkomst van de Britse diplomaat sir Adair stemmen zowel de Belgische koning als de Nederlandse kroonprins in met een wapenstilstand. De Tiendaagse Veldtocht is ten einde.

Op 13 augustus van dat jaar bezetten de Nederlanders nog even Leuven. Het is een symbolische daad. Eén dag later, op 14 augustus trekken de Nederlanders zich alweer terug en neemt Leopold opnieuw zijn intrek in het Leuvense stadhuis. Op 20 augustus van dat jaar verlaten de laatste Nederlandse troepen België.

Vergissing
,,Eindelijk onafhankelijkheid. Of een historisch vergissing?'', is de vraag die gesteld wordt in de brochure waarin de feestelijkheden op een rijtje zijn gezet. Volgens Tobback is het duidelijk een historische vergissing.

Tobback is een dinosaurus in de Belgische politiek. Van 1988 tot 1994 was hij minister van Binnenlandse Zaken, een functie die hij eind jaren negentig opnieuw een half jaartje bekleedde, totdat de dood van asielzoekster Semira Adamu hem tot aftreden dwong. De vrouw stierf toen bij haar uitzetting een kussen op haar gezicht werd gedrukt om haar kreten te smoren.

Tobback keerde terug naar Leuven, waar hij als minister van staat en burgemeester langzaam een einde breit aan zijn lange politieke loopbaan. ,,Ik ben nog één keer kandidaat-burgemeester'', zegt de 68-jarige socialist. ,,Als die termijn afloopt, ben ik 74. Tijd om te stoppen.''

Hij staat bekend als een bullebak en als amateur-historicus. ,,De verschillen tussen Nederland en België vervagen'', zegt hij. Lachend: ,,Jullie hebben bijna evenveel sterrenrestaurants als wij.''

Om de recente plaagstootjes van enkele Belgische politici aan hun Nederlandse collega's, kan hij hartelijk lachen. Nee, hij wil niet weten van een herwonnen Belgisch zelfvertrouwen. Waarom zou een Belg geen kritiek mogen leveren op een Nederlander? Liever heeft hij het over de Nederlandse zelfgenoegzaamheid.

Nee
,,Dat Balkenende op Harry Potter lijkt, is door Nederlandse commentatoren honderden keren geroepen, maar als de Belgische minister van Buitenlandse Zaken dat zegt, ai, dan is Leiden in last.'' Het doet hem denken aan de Antwerpenaren. ,,Een Antwerpenaar mag alles over een mede-Antwerpenaar zeggen, maar o wee, als een buitenstaander z'n mond opendoet.''

,,Nee, ik zeg niet dat het slim was van Karel de Gucht, Balkenende stijfburgerlijk en een Harrie-Potterfiguur te noemen. Ik geloof dat hij was aangedaan door het Nederlandse 'nee' tegen de Europese grondwet. Hij wond zich op over het referendum, een stommiteit in zijn ogen. Ik praat zijn uitspraken niet goed, maar denk wel dat er een logische verklaring is.''

Enkele weken geleden was het weer raak. Toen was het de Belgische vice-premier en minister van Begroting Freya van den Bossche die zich kleinerend uitliet over enkele Nederlandse ministers. ,,Balkenende 49? Zou je niet zeggen. Die droeg op zijn negentiende waarschijnlijk al zo'n gestreept pak.'' ,,Is Gerrit Zalm pas 53 jaar? Hij ziet er veel ouder uit.'' ,,Wie is dat? Piet Hein Donner? Wat kijkt hij plechtig uit zijn ogen. Is hij van adel?'', zei ze in een interview met Vrij Nederland.

Tobback neemt zijn partijgenote in bescherming. ,,Van den Bossche trok van leer tegen het volgens haar asociale beleid van de Nederlandse regering. Symbool staan volgens haar de burgermannetjes in krijtstreeppak, die een burgermannetjespolitiek voeren; een minister Zalm en natuurlijk Balkenende. Ik weet zeker dat ze haar uitspraken betreurt.''

Knapper
Zelf zei Tobback - door enkele Belgische kranten om een reactie gevraagd - de Belgische vrouwelijke ministers veel knapper te vinden dan de Nederlandse. Een uitspraak die hij nu ontkent. ,,Nee, dat heb ik niet gezegd. Ik had het wel kúnnen zeggen. Ha. Ha'', buldert hij.

Ach, het zijn plaagstootjes, niks ernstig. De verhoudingen tussen de twee landen zijn goed, al liggen er nog wat moeilijke dossiers op tafel: de Westerschelde, de heringebruikname van het historische spoorwegtracé IJzeren Rijn.

Wat betreft infrastructuur moet er sowieso nog heel wat verbeterd worden, vindt Tobback. ,,De noord-zuidverbindingen zijn ronduit slecht.'' Ook dat is volgens Tobback een gevolg van de ,,afscheuring'' van België van Nederland.

,,Ja, ook dat is het gevolg van dat 1830-verhaal. De Nederlanders moesten decennia lang buiten de deur gehouden worden. Dát is de verklaring. Met als gevolg dat als ik naar Turnhout of Eindhoven moet, ik van alle binnendoor weggetjes dolgedraaid ben tegen de tijd dat ik daar aankom.''


Broedertwist is tot en met 30 april 2006 te zien in het Van der Kelen Museum in Leuven. Bezoekers uit Nederland krijgen op vertoon van hun identiteitskaart gratis toegang. Een overzicht van de feestelijkheden is terug te vinden op www.leuven.be.

quote:

Duitsland kiest voor gezond zelfbewustzijn

door Hans Ester

De Duitse Bondsdag heeft vorige maand besloten dat het belangrijkste bouwkundige symbool van de DDR, het 'Palast der Republik', zal worden afgebroken en dat in 2012 de wederopbouw van het stadspaleis van de dynastie der Hohenzollern zal beginnen. De tijd is aangebroken dat Duitsers hun gebroken relatie met de eigen nationale geschiedenis inruilen voor een gezond zelfbewustzijn.In 1945 was van het Berlijnse paleis van de koningen van Pruisen niet veel meer dan een ruïne overgebleven. Het paleis kreeg in februari 1945 een aanval met brandbommen te verduren en werd bij de hevige gevechten van de laatste oorlogsmaanden niet gespaard. Niettemin zijn er in dit gebouw tijdens de jaren 1946 tot 1948 nog tentoonstellingen gehouden. De laatste in 1948 ter herinnering aan de Maartrevolutie van 1848.

Het paleis was in die tijd nog te redden geweest. In de lente van 1950 besloot het Ministerie van Opbouw van de Duitse Democratische Republiek echter het paleis volledig af te breken. Voor de communisten in de DDR herinnerde dit grote gebouw aan de gehate Pruisische mentaliteit, die men destijds als voorportaal tot het nationaal-socialisme beschouwde. Het enige gedeelte van het paleis dat behouden bleef, was het portaal nummer 4, omdat vanaf het balkon van dit portaal in 1918 door de communist Karl Liebknecht de republiek was uitgeroepen. Het portaal maakte deel uit van het centrale regeringsgebouw van de DDR.

Cultuurpaleis
Enkele decennia later begonnen de machthebbers in Oost-Berlijn het gevoel te krijgen dat er in hun stad iets ontbrak: een cultuurpaleis dat aan het hele volk van de DDR iets te bieden moest hebben. Op initiatief van partijleider Erich Honecker besloot het Zentralkommitee van de regerende Socialistische Eenheidspartij om aan de oever van de Spree, op de plaats van het paleis van keizer Wilhelm een groot volkspaleis neer te zetten: het Palast der Republik. Daarmee kon de hoofdstad van de DDR het snoeverige West-Berlijn de loef afsteken.

Om de bouwtijd te reduceren, gebruikten de bouwers Spritzasbest, gespoten asbest. Op 24 april 1976 was het zover. Het resultaat was overweldigend. Chique koffiebars, een nachtclub, een grote zaal voor muziekuitvoeringen, een congrescentrum waren tot in de puntjes ingericht. Het parlement van de DDR zetelde hier en de partijdagen van de SED vonden hier plaats. Geen wonder dat de DDR-burger uit de provincie al gauw van Ballast der Republik sprak, terwijl de vele lampen ertoe verleidden om het geheel als Erichs lampenwinkel te betitelen.

Het gebruikte asbest werd het gebouw uiteindelijk fataal. Op 19 september 1990 besloot de ministerraad van DDR om het gebouw wegens het hoge asbestgehalte van de lucht in het paleis te sluiten. Het Palast der Republik werd tot op het skelet uitgekleed. Dit proces was in 2002 voltooid. In eerste instantie ging het bij de ontmanteling van het paleis om het gevaar voor de volksgezondheid. In tweede instantie speelde ook een rol dat dit paleis een symbool was van de communistische regering die vanaf 1949 tot 1989 in de DDR aan het bewind was geweest.

Symbool
Twee paleizen, twee symbolen. Aan welk paleis zou het verenigde Duitsland de voorkeur geven? Ten gunste van hernieuwde aankleding van het Palast der Republik sprak het argument, dat in dit gebouw de eerste democratisch gekozen Volkskammer van de DDR vergaderde en hier besloot tot vereniging met de Bondsrepubliek over te gaan. Dit paleis, zo luidt een ander argument, heeft in de DDR werkelijk gefunctioneerd als ontmoetingsplaats en cultuurcentrum van het gewone volk. Die functie zou het opnieuw kunnen krijgen. Bovendien was het paleis een bijzonder voorbeeld van de architectuur in de DDR.

Tegenover de pleitbezorgers van het Palast der Republik stonden vanaf 1990 diegenen die voor herbouw, resp. gedeeltelijke herbouw van het Berlijnse paleis van Frederik Willem de Eerste (1713-1740), Frederik de Grote, Frederik Willem de Tweede, enzovoort tot en met de keizers Willem de Eerste en Willem de Tweede. De voorstanders van de historische reconstructie bespanden het communistische paleis in 1993 met folie waarop het verdwenen koninklijke paleis was afgebeeld. Dat was een slimme zet. Omdat de Berlijners zich nu van de schoonheid van het oorspronkelijke een beeld konden vormen.

Ik ben blij met de beslissing van de Bondsdag. Niet omdat ik de argumenten ten gunste van het Palast der Republik zo maar wil wegwuiven. Ik ben er blij mee omdat met de reconstructie van het Stadtschloss iets van de statigheid en schoonheid van het oude Berlijn zal terugkeren. Waar het in het huidige, rommelige Berlijn aan ontbreekt, is de historische representatie uit de eeuwen voordat het nationaal-socialisme Duitsland naar de ondergang hielp.

De ontaarding van de nazi-tijd is met vele monumenten en musea voldoende vertegenwoordigd in Berlijn. De Duitse geschiedenis, inclusief de geschiedenis van Pruisen, is meer dan de periode 1933-1945. Het ooit verguisde Pruisen was hiërarchisch georganiseerd, maar het was ook zeer tolerant tegenover hugenoten, Moravische Broeders en Joden. Nederlanders als de architect Jan Bouman vonden er een warm onthaal. Er valt veel goeds te zeggen over Pruisen. Wetenschap en kunst kwamen onder heersers als Frederik de Grote tot grote bloei.

Als hoofdstad van de Duitse Bondsrepubliek moet Berlijn gezien mogen worden. De tijd is aangebroken dat Duitsers hun gebroken relatie met de eigen nationale geschiedenis inruilen voor een gezond zelfbewustzijn. Dat zelfbewustzijn houdt in dat alle aspecten van de geschiedenis tot hun recht komen, ook dat aspect waarvan het koninklijk paleis in Berlijn een zichtbaar teken was en opnieuw zal zijn.


Dr. Hans Ester doceert literatuurwetenschap en Zuid-Afrika-Studies aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is redactielid van de 'Deutsche Chronik'.

quote:

Archeologen ontdekken oude Griekse militaire versterkingen

Griekse archeologen hebben in de buurt van de Noord-Griekse havenstad Kavala twee versterkingen van historische en militaire betekenis opgegraven.
De sites bevinden zich immers op de plaats waar 2.100 jaar later tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914 -1918) militaire versterkingen werden opgericht. Door de vondst wordt duidelijk dat er reeds in de klassieke oudheid strategisch gelijkaardige beoordelingen werden gemaakt, aldus het Griekse ministerie van Cultuur woensdag. De versterkingen die werden ontdekt in het Griekse Nea Karvali dateren van het eind van de derde eeuw voor Christus. Andere archeologische vondsten, zoals munten uit de tijd van Koning Kassandros, een van de nazaten van de Macedonische koning Alexander de Grote, bewijzen dat, aldus het Griekse ministerie.
Inwoners van de streek hadden de afgelopen jaren aan archeologen al vaker gezegd dat er in de buurt van Nea Karvali, waar de geallieerden zich tijdens de Eerste Wereldoorlog verschansten, interessante vondsten gedaan konden worden. Langs de Macedonische grens leverden tot 1918 de Franse, Britse en Griekse troepen een bittere strijd met de Bulgaarse en Oostenrijks-Duitse eenheden. De versterkingen die de archeologen nu ontdekten liggen aan de Oost-West-verbinding van het Romeinse Rijk met de oostelijke provincies in de Balkan. De opgravingen gaan verder, besluit het ministerie.

quote:

Graf met vijf mummies ontdekt in het Dal van de Koningen

In het Dal van de Koningen in het Egyptische Luxor is voor het eerst sedert 1922 (toen Howard Carter het graf van Toetanchamon opende) een graf uit de tijd van de farao's ontdekt.
De dienst voor oudheden in Kaïro deelde woensdag mee dat er vijf sarcofagen met mummies, evenals keramiek gevonden is.

In het graf, dat slechts vijf kilometer van het graf van farao Toetanchamon verwijderd ligt, werden waarschijnlijk hoge ambtenaren uit de 18de dynastie (1539-1292 v. Chr.) bijgezet. De sarcofagen zijn versierd met kleurrijke dodenmaskers die deels zeer goed bewaard zijn gebleven. Naast de stenen doodkisten lagen twintig grote aarden kommen.
De schacht die naar het graf leidt, was al geruime tijd geleden ontdekt. Omdat de kamer echter moeilijk bereikbaar was, hadden de onderzoekers zowel speciaal gereedschap als veel tijd nodig om de kamer binnen te dringen.
De opgraving werd geleid door archeologen van de Amerikaanse universiteit van Memphis, Tennessee.

quote:

Drees zag niets in zweverige Hofmans

door onze redacteur Piet H. de Jong

AMSTERDAM - De crisis op paleis Soestdijk in de jaren vijftig van de vorige eeuw duurde langer dan tot dusver is aangenomen. Koningin Juliana (1909-2004) en prins Bernhard (1911-2004) groeiden steeds verder uit elkaar. Hun conflict oversteeg het privé-karakter. De hoofdrolspelers stonden ook politiek lijnrecht tegenover elkaar.

Juliana wilde een 'verzoening der volken' in een periode dat de Koude Oorlog volop gaande was. Tegelijk steunde Bernhard de Verenigde Staten en de NAVO, onder meer als voorzitter van de zogenaamde 'Bilderberg-conferenties', bijeenkomsten van invloedrijke mensen uit het transatlantisch bondgenootschap in een hotel in Oosterbeek. In dat politieke mijnenveld was premier Willem Drees (1886-1988) staatkundig verantwoordelijk voor het staatshoofd.

Vandaag verschijnt het boek Drees en Soestdijk. De zaak-Hofmans en andere crises, 1948-1958, van Drees-biograaf Hans Daalder. Daalder brengt op zijn uiterst nauwkeurige wijze in kaart hoe de PvdA-premier het eraf bracht. Daalder, emeritus hoogleraar politicologie, aarzelde aanvankelijk om over de delicate kwestie te publiceren. De onzorgvuldige weergave van de kwestie door prins Bernhard, in zijn postuum gepubliceerde interviews met de Volkskrant, trokken hem over de streep.

Nu beide hoofdrolspelers zijn overleden en tal van archieven zijn opengegaan, wil Daalder de twee dossiermappen die Drees over de 'zaak mej. Hofmans' heeft aangelegd niet langer laten liggen. De auteur wordt ook een dagje ouder en acht het niet wijs nog te wachten.

'Doorgevingen'
In het paleisdrama speelde Greet Hofmans (1894-1968) een grote rol. Hofmans wordt meestal als gebedsgenezeres omschreven. Zelf stelt ze dat ze in 1946 een visioen heeft gehad. Ze moet haar gaven inzetten 'ter heling van de lijdende mensheid'. Vanaf 1948 is Hofmans ervan overtuigd dat haar 'doorgevingen' rechtstreeks van Jezus Christus afkomstig zijn. Anderen dichten Hofmans, die op het landgoed van de familie Van Heeckeren van Molecaten in Hattem een huisje krijgt, ook genezende krachten toe.

Het is prins Bernhard die Hofmans in 1948 naar paleis Soestdijk haalt in de hoop dat zij de oogkwaal van prinses Marijke (Christina, 1947) kan genezen. Hofmans verhuist naar Baarn en wordt kind aan huis op het paleis. Pas in 1956, als het huwelijk tussen koningin Juliana en prins Bernhard op springen staat, en prins Bernhard de kwestie-Hofmans door een interview in Der Spiegel wereldkundig maakt, moet Hofmans breken met de vorstin.

Maagkwaal
Vaststaat dat Hofmans met haar merkwaardige opvattingen invloed heeft gehad op het functioneren van het staatshoofd. Juliana beval haar zelfs aan bij Drees. Zij zou, meende de Koningin, de premier kunnen helpen om van zijn maagkwaal af te komen. Na een eerste kennismaking op het paleis volgde een week later, 25 februari 1949, een tweede gesprek op het departement van Drees.

Het bezoek aan Den Haag is eenmalig. Drees ziet niets in de zweverige Hofmans. In een stenografisch verslag van Drees wordt helder hoe Hofmans dacht over het ambt van Juliana. ,,Het zal de minister-president toch niet zijn ontgaan dat bij de troonsbestijging van de Koningin een aspect naar voren is gekomen wat voordien niet aanwezig is geweest bij welke troonsbestijging dan ook, namelijk het volkomen vaardig worden van de Koningin om allerhoogste mensen te dienen in naam van God.''

Juliana hield in de vroege jaren vijftig bij een staatsbezoek aan de Verenigde Staten redes die omstreden waren vanwege hun bijna pascifistische strekking. Drees schrijft in 1956 aan de Commissie van Drie, die bemiddelde in het oplopende conflict, dat het standpunt van de Koningin mede is beïnvloed door Greet Hofmans. Die Amerikaanse redes zijn uitvoerig in het kabinet besproken. Uiteindelijk ging, na stemming, de ministerraad akkoord met de door Juliana opgestelde redevoeringen. De stemmen staakten aanvankelijk, vertelt Daalder, waarna de stem van Drees de doorslag gaf.

De naam van Greet Hofmans is ook verbonden aan de religieuze bijeenkomsten die vanaf het najaar van 1951 gehouden werden op het paleisje 'het Oude Loo', ter beschikking gesteld door prinses Wilhelmina. Enkele ministers, onder wie premier Drees, krijgen een uitnodiging. De uitnodigingen worden in het kabinet besproken. Er zijn tal van bezwaren tegen de conferenties op 'het Oude Loo'. De uitnodiging werd als kwetsend gezien voor de verschillende kerken in Nederland, mede door het stempel dat 'mej. Hofmans' erop zou drukken. Het kabinet had er ook moeite mee dat het net leek alsof de Koningin zelf verantwoordelijk was voor de bijeenkomsten.

De crisis werd steeds heviger, schrijft Daalder. Na de conferenties op 'het Oude Loo' ontstonden er problemen rond een gratieverzoek van de Duitse oorlogsmisdadiger Willy Lages en de VS-redes in 1952. Tegenover het kabinet dreigde Juliana met abdicatie (troonsafstand). Twee ex-koninginnen (Wilhelmina leefde nog) waren een schrikbeeld voor Drees. De monarchie zou erdoor in ernstig gevaar komen.

Pas in 1956 barst de bom. De koninklijke troebelen komen naar buiten, vooral door toedoen van prins Bernhard. De zaak komt in een stroomversnelling. Er komt een Commissie van Drie die de hofhouding (en dus ook Hofmans) moet onderzoeken en reorganiseren. Die commissie wordt ingesteld op verzoek van het koninklijk paar. Daarmee is de ministeriële verantwoordelijkheid, en dus de rol van Drees, op enige afstand gezet.

Daalder laat zien dat met het rapport van die commissie, in augustus 1956, de crisis nog lang niet voorbij was. Het rapport is zelfs een bron van nieuwe conflicten. Juliana toont zich koppig bij de uitvoering van het 'advies' van het drietal. Opnieuw is een commissie nodig, onder leiding van volkenrechtgeleerde prof. J.A. van Hamel, in een poging de kwestie tot een goed einde te brengen. Juist in die periode moet Drees als premier zijn best doen de ruzie op het paleis te beslechten.

Uiteindelijk komt het niet tot een troonsafstand, een echtscheiding wordt eveneens voorkomen. Wel heeft de crisis aan het hof diepe wonden geslagen en duurt het lang voor die enigszins zijn geheeld.

Terugblikkend, in 1973, zegt Drees in gesprek met Daalder dat hij het idee heeft ,,toch wel nuttig werk gedaan'' te hebben. Voor een goed begrip van die zinsnede, zegt Daalder dat Drees op de hem eigen onderkoelde wijze zijn aandeel in de oplossing van de Soestdijk-crisis verwoordde. Drees ging zo ver in zijn respecteren van het privé-leven van Juliana, dat hij daarmee een confrontatie met de regerende vorstin heeft weten te voorkomen. Daarmee heeft hij mogelijkerwijs een constitutionele crisis afgewend.

Achteraf is vaak beweerd dat premier Drees de monarchie heeft gered. Daalder is geen man die one-liners gebruikt. Misschien dan toch deze: Drees heeft de monarchie gered, niet door wat hij deed, maar door wat hij niet deed. Door zijn uiterste terughoudendheid en niet-forceren wist de politicus erger te voorkomen.

quote:

‘Soestdijk stelde zelf Hofmans-commissie in’

Van onze verslaggever Remco Meijer

AMSTERDAM - Minister-president Drees heeft in 1956 geen zeggenschap gehad over het driemanschap dat de huwelijksvete tussen koningin Juliana en prins Bernhard onderzocht. Dit stelt Drees-biograaf Daalder in zijn boek Drees en Soestdijk dat vandaag verschijnt.

Tot nu toe werd aangenomen dat de zogeheten Commissie van Drie, die de slepende paleisrel moest sussen, was ingesteld op instigatie van Drees. Hij zou Beel (minister van Binnenlandse Zaken), Gerbrandy (Kamerlid) en Tjarda van Starkenborch (minister van Staat) hebben verzocht als wijze mannen te bemiddelen aan het hof. Naar nu blijkt is Drees, op dat moment demissionair en daardoor politiek verzwakt, in de personele samenstelling niet gekend.

In de jaren vijftig heerste een diepe crisis op paleis Soestdijk, die een bedreiging vormde voor de monarchie. Juliana was onder de invloed van gebedsgenezeres Greet Hofmans, tot woede van Bernhard.


De echtelieden hadden in de hofhouding ieder hun kamp. De crisis dreigde uit te monden in echtscheiding. Dat zou tot abdicatie van Juliana hebben geleid, terwijl troonopvolgster Beatrix nog maar net achttien jaar was.

In zijn boek openbaart Daalder voor het eerst stukken van Drees waarover hij al sinds 1973 beschikt en waaruit blijkt dat het Juliana en Bernhard zelf zijn geweest die de bemiddelaars aanstelden, mogelijk op initiatief van Beel.

In het nog ongepubliceerde dagboek van oud-minister Luns, dat Daalder mocht inzien, noemt Drees de benoeming van de drie mannen zelfs ‘een griezelig experiment’. Hij zag het resultaat van hun poging ‘met grote zorg tegemoet’.

De historicus Giebels, biograaf van Beel, zegt in een reactie Daalders conclusie onwaarschijnlijk te vinden. Hij wijst op aantekeningen uit 1982 van Drees’ rechterhand Fock, destijds secretaris-generaal op het ministerie van Algemene Zaken, die stelt dat Drees de mannen ‘vrijwel in zijn eentje’ uitzocht. Fock heeft dat ook mondeling aan Giebels bevestigd. Daalder vermeldt de notities, maar beschouwt ze als door de tand des tijds gekleurde herinneringen.

De bevindingen van Daalder zijn mede van belang, omdat Giebels al jaren langs juridische weg probeert het nooit gepubliceerde eindverslag van de Commissie van Drie in handen te krijgen. Volgens hem is het een staatsstuk dat openbaar moet zijn.

Met de feiten die Daalder nu presenteert, wordt de lezing van het Koninklijk Huis versterkt dat het om privé-bescheiden gaat.

Vorig jaar werd bekend dat koningin Beatrix historicus Fasseur, biograaf van koningin Wilhelmina, exclusief toegang geeft tot de Hofmans-dossiers in het Koninklijk Huisarchief. Hij is voornemens in 2009 een monografie te publiceren. Fasseur noemt de lezing van Daalder desgevraagd ‘heel aannemelijk’.

quote:

Vermoedelijke overblijfselen van Jeanne d’Arc onderzocht

PARIJS - Een team experts gaat de vermoedelijke resten analyseren van de 15de-eeuwse Franse heldin Jeanne d’ Arc, die door de Engelsen op de brandstapel werd gezet. Dat heeft de leider van het onderzoek Philippe Charlier, arts van een ziekenhuis in Garches bij Parijs, maandag bekendgemaakt.
Een grote hoeveelheid tests moet licht werpen op de vermoedelijke overblijfselen, vooral huid en botten die uit het vuur werden gehaald waardoor de 19-jarige in 1431 werd verbrand.

Jeanne d’Arc leidde een veldslag die was bedoeld om de Engelsen uit Frankrijk te verjagen, nadat ze naar eigen zeggen de stem van God had gehoord die haar opdroeg Frankrijk te bevrijden van de Engelsen in de Honderdjarige Oorlog.

Ze stond terecht voor ketterij en hekserij nadat ze de Fransen enkele militaire overwinningen, waarvan die bij Orléans de bekendste is, had helpen behalen. De overblijfselen zijn het eigendom van de rooms-katholieke kerk, die d’Arc in 1920 heilig verklaarde.

bava

quote:

Ex-nazi Friedrich Engel (97) overleden

Gepubliceerd op maandag 13 februari 2006

BERLIJN (ANP/DPA) - De ex-nazi Friedrich Engel, ook bekend als de Beul van Genua, is op 97-jarige leeftijd overleden. De voormalig SS-officier stierf al vorige week in Hamburg, aldus de Duitse justitie.

Engel werd in juli 2002 veroordeeld tot zeven jaar cel wegens zijn betrokkenheid bij de executie van tientallen Italiaanse gevangenen op 19 mei 1944 in Genua. In hoger beroep werd het proces evenwel in 2004 stopgezet.

Het federale hof in Leipzig, de hoogste juridische instantie in dit soort zaken had destijds problemen met de bewijsvoering van het Openbaar Ministerie en wilde dat een lagere rechtbank de zaak opnieuw bekeek. Wegens de hoge leeftijd van de verdachte werd daar uiteindelijk van afgezien.

Een Italiaanse militaire rechtbank veroordeelde Engel in 1999 bij verstek tot levenslang. De Duitser bleef onvindbaar, tot de Duitse tv-zender ARD hem in 2001 opspoorde. Het is volgens de Duitse wet niet mogelijk Duitse staatsburgers aan andere landen uit te leveren.

quote:

Hoorspel over Rembrandt bij de Wereldomroep

De Wereldomroep zendt vanaf april een hoorspel over Rembrandt uit in het Nederlands, Engels, Spaans, Frans, Indonesisch en Italiaans. Het hoorspel, De randen van de Nachtwacht, is ook te horen op buitenlandse radiozenders.
Aan de Nederlandstalige versie werken Thijs Römer, Thera van Homeyer, Rob van de Meeberg en Arnold Gelderman mee. Het hoorspel speelt zich af in de moderne tijd. Het gaat over de wereldwijde zoektocht naar een afgesneden stuk van Rembrandt's bekendste werk: De Nachtwacht.
Er verschijnt ook een DVD van het hoorspel. Die wordt wereldwijd verspreid via ambassades en consulaten en beschikbaar gesteld aan scholen.

quote:

Op zaterdag 11 februari 2006 22:51 schreef _The_General_ het volgende:
Delen van de Graf Spee zijn geborgen:

http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/3489532.stm

Waaronder zijn adelaar;

[afbeelding]

quote:

Op dinsdag 14 februari 2006 23:39 schreef _The_General_ het volgende:

[..]

http://www.wehrmacht-awar(...)=1279149#post1279149

Exclusieve foto's

quote:

Massagraf met verdwenen woorden ontdekt



Marilyn Monroe met handschoenen

Met de dingen die uit ons dagelijks leven verdwijnen, sneuvelen ook een heleboel woorden.
Wie smeert er nog Brylcreem op zijn haar? Wie draagt nog uit voornaamheid handschoenen en hoeden? En wie herinnert zich nog de ,,gezondheidssigaretten'', die de keel streelden in plaats van keelkanker te veroorzaken? De Engelse Michael Bywater heeft er een boek over geschreven, Lost worlds, of het voorgoed-verloren-woordenboek.

Om te beginnen zijn er niet of nauwelijks nog laatste woorden. Wie zegt er nog iets op zijn sterfbed wat het onthouden waard is? Vroeger werd van beroemde mensen overgeleverd wat ze zieltogend, in hun laatste koortsdroom, nog hadden uitgebracht als boodschap aan het mensdom. Gezelles ,,ik hoorde zo geerne de veugelkens zingen'', Goethes ,,mehr Licht!'' en Beethovens ,,plaudite, amici, commedia finita est''.

We zijn ook aan het einde van ons Latijn. Roma locuta, de kous is af. Dode taal. Elitair. Europees. Blank. En vooral, zo beweert Bywater, is Latijn mannelijk en dat kan je in onze tijd niet meer hebben.

Idem voor het klassieke Grieks. Aan het einde van de negentiende eeuw al werd aan de senaat van de universiteit van Cambridge een motie voorgelegd om Oudgrieks niet langer verplicht te maken. Toen dat de alumni ter ore kwam, snelden treinladingen vol oud-studenten naar hun alma mater om te protesteren.

Volgens Bywater was de Eerste Wereldoorlog de laatste opstoot van het klassieke Grieks: soldaten zaten aan beide kanten van het front met Homerus in hun ransel. Als je het vandaag in het Engels over ,,Homer'' hebt, denkt een hele generatie aan de Simpsons. Die komen op Google dan ook voor ,,This poet, at the conclusion of the Greek Dark Ages''. Toen wat er nog restte van de klassieke poëzielezers in 1918 uit de modder van de loopgraven kroop, was het enthousiasme voor het Oudgrieks fel bekoeld. Kort daarna werd in het in Cambridge als verplicht vak geruisloos afgeschaft.

Zakdoeken zijn nog zoiets. Vroeger waren ze van katoen, veel groter en stonden er initialen op geborduurd. Vandaag heten ze kleenex . Heb je al iemand zijn familie zien uitwuiven met kleenex?

Handschoenen? Men droeg ze vroeger tot in zijn kist. Voornaam was met handschoenen aan. De modale sterveling draagt ze nog uitsluitend bij het afwassen en dat terwijl we meer dan ooit beseffen dat de wereld om ons heen vol kleine vervuilende stofdeeltjes zit.

Bywater heeft het ook over hoeden die in onbruik raken. Nochtans waren ze de afgelopen koude winterdagen weer opvallend veel in het straatbeeld te zien. Maar het is waar dat ze niet meer de betekenis hebben van het plechtige hoofddeksel dat een hoed vroeger was. Robert Baden- Powell, die een echte hoedenfetisjist was, beweerde dat hij aan de manier waarop iemand zijn hoed op zijn hoofd zette, kon weten of de man al dan niet correct belastingen betaalde. En Chesterton, toen die het over de teloorgang van de echte menslievendheid in zijn tijd (1874-1936) had, vroeg zich af ,,wie er nog bereid was de afgewaaide hoed van iemand anders na te hollen".

We kunnen het ons vandaag nog moeilijk voorstellen, maar ooit werd er reclame gemaakt voor ,,gezondheidssigaretten". Het waren tabakssigaretten, maar in plaats van de keel te prikkelen, streelden ze die. Van keelkanker en soortgelijke aandoeningen was in de verste verte geen sprake. Die sigaretten hadden vaak een muntsmaak en lieten volgens de reclame allerminst een nasmaak. ,,Je voelde je niet uitgerookt, ook al trok je er twintig, veertig of zestig stuks per dag door." Ondertussen wordt het Engelse , ,burned-out" alleen nog in de zin gebruikt dat iemand helemaal is opgebrand en niet meer bruikbaar voor het bedrijf.

En tot slot: nawoorden vind je nog zelden in boeken, die trouwens vroeger vaak ,,boekwerken'' werden genoemd. Vroeger waren laatste zinnen vaak als een gongslag. En op het einde van een lp of singeltje klonk het : ,, hhhrrrSJIK , hhhrrrSJIK , hhhrrrSJIK '' Ook dat was generaties lang een vertrouwd geluid en is nu met de komst van de cd en mp3 voorgoed verdwenen.

Michael Bywater: ,,Lost worlds. What have we lost, & where did it go'' Granta Books, Londen, 13,85 euro.

Van onze redacteur Marcel van Nieuwenborgh

quote:

Op donderdag 27 oktober 2005 09:47 schreef Nuongirl het volgende:
Toetanchamon en ik hadden iets gemeeen
[..]

bron
Zie ook hier

quote:

Tutankhamen liked his wine white

IT SEEMS that Tutankhamen, the teenage king of ancient Egypt, sloped off to the afterlife with a good supply of fine white wine. It's a surprising discovery, considering there is no record of white wine in Egypt until the 3rd century AD, 1600 years after the young pharaoh died.

Rosa Lamuela-Raventós and her colleagues from the University of Barcelona, Spain, used liquid chromatography and mass spectrometry to analyse the residue from six of the jars in Tutankhamen's tomb. All contained tartaric acid, a chemical characteristic of grapes, but only one contained syringic acid, found in the skin of red grapes. It's this skin that gives red wine its colour.

The absence of the chemical in the other five jars suggests the wine in them was white. Because it is unlikely Egyptian wine makers would have removed red grape skins to create white wines as modern wine makers do, white grapes probably did exist in Tutankhamen's time.

In ancient Egypt, red wine was placed in tombs to accompany people into the afterlife. Now it appears that white wine was on the menu too.

"It must have been considered a very good drink," says Lamuela-Raventós, whose findings are reported in a forthcoming issue of the Journal of Archaeological Science.

quote:

Bank open over nazi-verleden

FRANKFURT - ,,Wij zijn de bank van de SS.'' Deze woorden werden in 1941 uitgesproken door het bestuurslid Emil Meyer van de Dresdner Bank. Het nazi-verleden van het Duitse bankconcern is gisteren in een rapport onthuld.Het onderzoek naar de activiteiten van Dresdner Bank tijdens het nazi-regime heeft negen jaar geduurd. Het is in opdracht van de bank uitgevoerd door een team van onafhankelijke historici.

Dresdner Bank beweerde tot het begin van de jaren negentig weinig zaken te hebben gedaan met de nazi's. Uit het onderzoek komt echter een ander beeld naar voren. Zo had de bank een groot belang in enkele bouwondernemingen, zoals Huta en Tiefbau, die een aantal van de gaskamers en crematoria van het concentratiekamp Auschwitz-Birkenau hebben gebouwd. In Auschwitz-Birkenau werden miljoenen joden vermoord tijdens de Holocaust.

Nadat Adolf Hitler in 1933 aan de macht was gekomen, was Dresdner Bank een van de eerste bedrijven die zijn joodse werknemers ontsloeg, de zogenaamde arisering van het Duitse bedrijfsleven. De ontstane vacatures werden opgevuld door nazi-vertrouwelingen. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat sommige leidinggevenden bezwaren hadden tegen het ontslag van de joodse medewerkers. De bank zou de joden enkel hebben ontslagen onder grote druk van de nazi's. De ontslagen joodse werknemers kregen een ontslagvergoeding.

Dresdner leende de SS grote hoeveelheden geld voor de oprichting van een groot zakenimperium. Dit SS-conglomeraat bestond uit fabrieken zoals steengroeven en porseleinfabrieken in heel Europa. Het werk bij deze bedrijven werd doorgaans uitgevoerd door dwangarbeiders uit nabijgelegen werkkampen.

Dresdner was ook een van de eerste Duitse banken die in de veroverde gebieden dochterbedrijven oprichtte om zo te kunnen profiteren van de plundertochten die de nazi's in grote delen van Europa hielden. Zo beheerde het Dresdner-dochterbedrijf Kommerzialbank in de Poolse stad Krakow voor de SS omgerekend veertig miljoen Reichsmark, nadat de joden in Polen waren omgebracht en van hun bezittingen waren beroofd.

Dresdner Bank (nu onderdeel van het Duitse financiële concern Allianz) volgt met zijn eigen onderzoek naar het naziverleden het voorbeeld van andere grote Duitse bedrijven, zoals de autofabrikant Volkswagen, chemieconcern Degussa en modehuis Hugo Boss. Deutsche Bank komt volgend jaar met een eigen onderzoek naar de activiteiten in de nazitijd. De Commerzbank heeft dit reeds gedaan. Op de website van Commerzbank staan vijf boektitels die het naziverleden van het Duitse bankconcern uitgebreid belichten.

ANP-DPA

quote:

Stalin museum is 'an insult to millions sent to death in Gulag'

By Andrew Osborn in Moscow

Published: 18 February 2006

The imminent opening of a museum devoted to Josef Stalin has stirred outrage among relatives of the millions he persecuted and has prompted claims that Stalinism is on the march again.

After a number of delays, a "Stalin museum" dedicated to the once venerated Father of the People is to be opened at the end of March in Volgograd, the Second World War "hero city" once known as Stalingrad.

The project is being financed by local businessmen but will controversially enjoy pride of place in the official complex that commemorates the epic Second World War Battle of Stalingrad.

The museum will display a writing set owned by the dictator, copies of his historic musings, a mock-up of his Kremlin office, a Madame Tussauds-style wax representation of him and medals, photographs and busts.

Svetlana Argatseva, the museum's curator, said she felt the project was justified. "In France, people regard Napoleon and indeed the rest of their history with respect. We need to look at our history in the same way."

But Eduard Polyakov, the chairman of a local association of victims of political repression, is among those who believe the project is an insult to the millions who suffered in Stalin's purges and were sent to their death in the Gulag. "I don't even want to hear about this," he said.

"In the Stalingrad area, 100,000 families suffered from political repression and were forcibly resettled because of their ethnicity. How can people spit into our souls like this?"

The scandal comes half a century after Stalin's cult of personality was officially dismantled and the crimes he perpetrated against his own people exposed.

Coming up, on 25 February, is the 50th anniversary of the "secret" speech made by Soviet leader Nikita Khrushchev in 1956 denouncing Stalin, an event that ushered in "de-Stalinisation" and saw monuments to the autocrat torn down across the country.

Ironically, however, though the former dictator appears to be enjoying a mini-revival. Actors playing "Uncle Joe" are in serious demand as TV and theatrical productions about the Stalin era flourish and the modern-day Communist party says his crimes were "exaggerated".

The comeback of a man whose bloodied hands are often compared to Adolf Hitler, Pol Pot and Mao Zedong, has alarmed the more liberal wing of Russia's political class. The Soviet Union's last leader Mikhail Gorbachev has warned that neo-Stalinism is on the march again while Russia's first post-Soviet President Boris Yeltsin has said he can't understand why Stalin is still so popular.

Between 30 and 40 per cent of poll respondents regularly rate Stalin's achievements as "positive" and a survey last year named him the most revered Communist leader the USSR produced. Admirers cite his turning the Soviet Union into a superpower, the country's defeat of fascism and the "order" he enforced. According to Mr Gorbachev, Russia is going through a dangerous period.

"We can see what was seen in the 1930s even now," he said earlier this week. "Portraits of Stalin and a renaissance of Stalinism can be observed in the mass media and in theatres. Some attempts are being made to preserve Stalinism and this is very serious."

The total number who died under Stalin's regime is disputed but Western historians put the figure at 20 million.

quote:

Peerke Donders herleeft in Suriname

door Armand Snijders

Batavia, aan de oevers van de Coppenamerivier in Suriname, was vroeger een plaats waar je beter niet kon komen. Hier werden de leprapatiënten naar verbannen om hun laatste miserabele levensjaren te slijten. Uitgespuugd door de rest van de samenleving, verstoken van ieder contact met de buitenwereld. Slechts een enkeling trok zich het lot van de lepralijders aan. De meest bekende van hen is zonder twijfel de Nederlandse pater Peerke Donders, die in 1982 werd zalig verklaard door paus Johannes Paulus II.Ook in Suriname zelf komt steeds meer waardering voor het werk van Donders. Ruim honderd jaar na zijn dood spelen reisorganisaties in op het verlangen van veel mensen om de plaats te bezoeken waar Peerke Donders werkte en stierf. Terwijl iedereen Batavia meed als de pest, woonde en werkte Peerke hier juist tussen en met de leprozen. Hij zag het als zijn roeping. De voormalige melaatsenkolonie raakte begin vorige eeuw na de sluiting in verval, maar is inmiddels flink opgeknapt. Daardoor kan men vandaag de dag de sfeer proeven van een periode waarin lepralijders de verstotenen van de samenleving waren.

Petrus Donders werd op 27 oktober 1809 in de Nederlandse plaats Tilburg in het gezin van een arme huiswever geboren. Peerke, zoals hij werd genoemd, had op jonge leeftijd slechts één grote wens: priester worden. Maar die droom leek eerst niet uit te zullen komen, want op zijn twaalfde jaar werd hij in zijn geboortehuis achter het weefgetouw gezet om het schamele gezinsinkomen wat aan te vullen.

Toch liet Peerke het hier niet bij zitten. Nadat hij in 1831 was afgekeurd voor de militaire dienst, schreef hij een brief aan de plaatselijke pastoor in een poging op het seminarie te worden toegelaten. Hij wordt toegelaten als werkstudent. Ondanks een onvoltooide lagereschoolopleiding doorliep hij tot ieders verbazing het seminarie glansrijk.

Klooster
Omdat hij graag missiewerk wilde verrichten, werd hem in 1837 geadviseerd niet naar het Groot Seminarie te gaan, maar om in het klooster te treden. Dat was makkelijker gezegd dan gedaan. In Nederland werden op kloosters geen nieuwelingen aangenomen, dus week hij uit naar België. Maar waar hij ook aanklopte, de redemptoristen, de jezuïeten of de franciscanen: men vond hem te oud, niet kundig genoeg of had twijfels over zijn zwakke gezondheid.

Teleurgesteld keerde hij terug naar Nederland, waar hij zijn studie op het seminarie voortzette, wat later zijn geluk bleek te zijn. Toen twee jaar later monseigneur Grooff uit Suriname overkwam om priesters te zoeken om aan de beroerde situatie van de missie in de toenmalige kolonie een eind te maken, was voor Peerke de keuze snel gemaakt. Hij meldde zich direct aan. Hij moest wel eerst zijn priesterwijding voltooien, wat in juni 1841 geschiedde. Een jaar later vertrok hij vanuit Den Helder naar het voor hem onbekende Suriname, waar hij na 46 dagen varen arriveerde.

Slaven
Peerke liet zich niet ontmoedigen door het sombere beeld dat Grooff hem voorschotelde, van een ontoegankelijk land en een slavenbevolking die vijandig tegenover blanken stond. Ook de blanke plantage-eigenaren moesten weinig van de missionarissen hebben, omdat gevreesd werd dat zij de slaven zouden ophitsen. Daarnaast spiegelde Grooff Peerke het beeld van missionarissen die stuk voor stuk door tropische ziekten en andere gevaren werden geveld.

In eerste instantie werd Peerke Donders benoemd tot kapelaan in Paramaribo om de Surinaamse taal te leren en om te wennen aan het klimaat. Ook kreeg hij de melaatsenkolonie Batavia toegewezen, een verlaten plantage aan de Coppenamerivier, op twee dagreizen per korjaal van Paramaribo. In 1852 overleed Grooff op 51-jarige leeftijd, waardoor het werk van Peerke, die inmiddels gezelschap had gekregen van kapelaan Schepers, flink toenam.

In 1856 werd hij overgeplaatst naar Batavia. In dat jaar was het aantal missionarissen gegroeid tot vijf, maar alleen Peerke durfde het aan om zich daar te vestigen. Hij begon in deze, door velen als hels omschreven, omgeving aan een taak die tot de dag van vandaag respect afdwingt. Batavia was eigenlijk niets anders dan een verbanningsoord voor melaatsen, zoals er meer in Suriname waren. Ver weg van de bewoonde wereld, aan drie zijden omgeven door het dichte regenwoud en aan de voorkant de brede en verraderlijke Coppenamerivier.

Mensen bij wie werd vastgesteld dat ze aan lepra leden, werden uit vrees voor besmetting zonder pardon hier naar toe gestuurd. Op een enkele uitzondering na lieten artsen en verplegend personeel zich hier niet zien, dus de melaatsen waren voor wat hun verzorging betreft ook volledig op elkaar aangewezen. Bevoorradingsboten gingen enkele meters van de oever voor anker, waarna levensmiddelen en andere goederen met een touw naar het vasteland werden getrokken.

Hutje
Peerke Donders zag het als zijn roeping hier zijn werk te doen en de bewoners te steunen en de vele stervenden voor te bereiden op de dood en ze te begraven. Evenals de lepraleiders sliep hij in een eenvoudig hutje op de houten vloer, overdag bad hij urenlang en gaf de bewoners geestelijke en lichamelijke verzorging.

De bloeiende missie in Suriname werd in 1865 toevertrouwd aan de redemptoristen. In 1866, op 57-jarige leeftijd, trad Peerke bij de redemptoristen in. Niet in de laatste plaats omdat zij zich opwierpen 'voor de meestverlatenen'. Hij kreeg in de jaren die volgden ook hulp van medebroeders, wat hem de ruimte gaf om met missiewerk onder de in de nabijheid wonende indianen te beginnen. In 1882 werd hij teruggeroepen naar Paramaribo, waar hij begon aan een periode van welverdiende rust. Maar drie jaar later moest hij weer terugkeren naar Batavia. Priester Jan Bakker die hem had opgevolgd, was zelf melaats geworden en had hulp nodig.

Praalgraf
Zijn terugkeer was echter van korte duur. Op 14 januari 1887 overleed Peerke Donders na een kort ziekbed. Zijn lichaam werd een dag later op het kerkhof van Batavia begraven. In 1900 werd het opgegraven en naar Paramaribo overgebracht, waar het werd bijgezet achter de sacristie van de kathedraal. In 1921 werd zijn gebeente voor de laatste maal verplaatst naar een praalgraf in de zijvleugel van het priesterkoor in de kathedraal. Daar ligt het nu nog steeds.

Peerke Donders is in Suriname en de rest van de wereld ruim 119 jaar na zijn dood echter niet vergeten. Op 23 mei 1982 werd hij zalig verklaard door paus Johannes Paulus II. Touroperators zien inmiddels ook brood in de legendarische geschiedenis van de Tilburger. Zijn graf in de vervallen kathedraal aan de Henck Arronstraat was tot voor kort te bezichtigen, maar is sinds enkele weken gesloten wegens instortingsgevaar. Belangstellenden zullen moeten wachten tot na de voltooiing van de door de Europese Unie gefinancierde broodnodige restauratie van de houten kathedraal.

Maar nu Batavia zelf weer is opgeknapt en toegankelijk gemaakt, kunnen bedevaartgangers en andere belangstellenden in deze voormalige melaatsenkolonie in de onbeschrijfelijk mooie jungle langs de oevers van de Coppenamerivier ervaren hoe het leven er destijds voor de lepralijders uitzag. Vanuit de hoofdstad Paramaribo vergt het een boeiende twee uur durende reis per bus en korjaal. De Surinaamse touroperator Mets verzorgt een- en meerdaagse bedevaartstochten naar de plek, die zo onlosmakelijk met Peerke Donders is verbonden.

Wie Batavia nu bezoekt kan de sfeer van weleer enigszins proeven. Hoewel de melaatsen allang zijn verdwenen, kun je je toch een voorstelling maken van de erbarmelijke omstandigheden waaronder Peerke Donders ruim een kwart eeuw met veel toewijding heeft gewerkt en geleefd. Batavia is een waardig monument aan het worden voor een Hollander die hier zijn droom als priester het onmogelijke te doen, in vervulling zag gaan.

quote:

'Eerste Elfstedentocht was in 1740'

De eerste Elfstedentocht is waarschijnlijk gereden in 1740. Dat komt naar voren uit een reconstructie van de weerkundig historicus Jan Buisman, verschenen in het vijfde deel van zijn standaardwerk Duizend jaar weer, wind en water in de Lage Landen. Het boek werd dinsdag gepresenteerd.
Buisman schrijft ook dat Friesland niet de primeur had met een stedentocht. Voordat de Friezen ook maar dachten aan een Elfstedentocht, was er in 1676 in Noord-Holland de Twaalfstedentocht. Op 13 december van dat jaar vertrok de molenaar Claas Caaskoper uit Koog aan de Zaan om vier uur 's nachts met drie vrienden op de schaats. De tocht voerde vanuit Haarlem langs onder meer Purmerend, Medemblik en Amsterdam.
Het boek bestrijkt de jaren tussen 1675 en 1750. De Kleine IJstijd bereikte toen qua temperatuur een dieptepunt, al was het in Nederland nooit kouder dan 30 graden onder nul.

quote:

'Wij worden oude luidjes en sukkelen'

Onbestelde zeepost duikt na eeuwen op in Londens archief


Wel 38.000 Nederlandstalige brieven vielen in handen van Engelse piraten. Ze zitten nu in de National Archives en geven een levendig beeld van de zeventiende en achttiende eeuw.
Het is een aangrijpende brief - uit 1794. Zij is in het verre Paramaribo in de steek gelaten door haar Rotterdamse marine-officier, en schrijft: 'Ik beswijk van alle verdriet en elende die mijn overkomen is sedert u vertrek van hier. Gedurig soekt ik mijn troos tot god, dat is mijn eenigste waragtige toevlugt. En die goeje god heef mijn hard gesterk, anders was ik nu reeds dood of finaal rasend gek, beste lieve vrindlief.'

Schreef hij terug? Zeker niet op deze brief, want de hartenkreet kwam niet aan. Hij hoort bij ongeveer 38.000 Nederlandse brieven van 1650 tot 1815 die onlangs zijn aangetroffen in de National Archives in Londen. De brieven zijn geschreven vanuit Nederland naar plaatsen overzee en omgekeerd, maar nooit bezorgd, omdat de schepen die ze vervoerden, in handen vielen van Engelse kapers.

De brieven, die goed bewaard zijn gebleven, maken deel uit van de zogeheten 'Prize Papers' (buitgemaakte documenten) in het archief van het High Court of Admiralty, een reusachtig bestand binnen de National Archives.

Ongeveer zestig procent van de nu geïnventariseerde brieven is correspondentie tussen Nederland en West-Indië in de achttiende eeuw. Een substantieel deel bestaat uit brieven van en naar Oost-Indië.

Tot de auteurs behoren personen van alle rangen en standen van de Nederlandse maatschappij. Van kooplieden en klerken tot plantage-opzichters en scheepstimmerlieden en hun familieleden. Het zijn mensen die in geen enkel geschiedenisboek voorkomen.

Een uitzondering vormt correspondentie van de 18de-eeuwse schrijfsters Betje Wolff en Aagje Deken. Van hen zijn vier brieven gevonden aan een avontuurlijke neef in China. De twee vrouwen betuigen hun verre familielid medeleven over zijn 'moeijelijke Reizen, en verdrietelijkste teleurstellingen'. Over zichzelf schrijven ze: 'Wij worden oude luidjes en sukkelen.'

De vondst is van belang voor de Nederlandse overzeese, maritieme en mentaliteitsgeschiedenis.

Ook voor neerlandici is het archief een rijke bron, omdat hier taal bewaard is gebleven die dichter bij de spreektaal staat dan de ambtelijke en de literaire teksten die doorgaans worden bestudeerd.

© NRC Handelsblad

quote:

Scheepsklok legendarische kruiser Dresden teruggevonden

Chileense en Duitse duikers hebben vrijdag de scheepsklok van de legendarische kruiser Dresden geborgen. De Dresden zonk tijdens de Eerste Wereldoorlog nabij de Chileense eilandengroep Juan Fernández in de Stille Oceaan.
De culturele attaché van de Duitse ambassade in Santiago, Peter Neven, meldde het succes van de bergingsoperatie na radiocontact met de leider van de expeditie, Willi Kramer van de archeologische dienst van de Duitse deelstaat Sleeswijk-Holstein. Kramer wordt op zijn expeditie bijgestaan door Jörg Duppler, gewezen leider van de dienst voor onderzoek naar oorlogsgeschiedenis in Potsdam.
De klok, met een doormeter van 80 cm en een gewicht van circa 200 kg, is in goede staat. De inscriptie SMS Dresden is goed te herkennen, aldus Kramer.
Het bergingsinitiatief van Kramer wordt actief gesteund door de Chileense marine. De komende dagen gaan duikers pogen nog meer stukken uit het scheepswrak naar boven te halen.
De lichte kruiser Dresden was het enige schip dat behoorde tot het door graaf Maximilian von Spee geleide Oost-Aziatische eskader, dat bij de zeeslag bij de Falklandeilanden kon ontsnappen aan de sterkere Britse zeemacht in december 1914.
De Dresden slaagde er drie maanden lang in alle achtervolgende schepen te ontwijken. Bevelhebber Fritz Lüdecke, gaf op 14 maart 1915 bevel het schip te laten zinken door het doen ontploffen van de munitiekamer. Op dat ogenblik was het zwaar gehavende schip dat zich niet meer kon verdedigen, in neutrale Chileense wateren van het eiland Juan Fernández ingesloten door Britse schepen. De ruim 300-koppige bemanning ging aan land op het eiland en werd in Chili gevangengezet. Na hun vrijlating in 1919 bleef bijna een derde van de mannen in Chili.

quote:

Poetin prijst jarige Gorbatsjov om diens rol in wereldgeschiedenis

Hoewel in eigen land vaak verguisd als de man die Rusland aan de bedelstaf hielp, prees de Russische president Vladimir Poetin de voormalige sovjetleider Michail Gorbatsjov als "een politicus die de wereldgeschiedenis gunstig heeft beïnvloed."
Gorbatsjov werd donderdag 75 jaar oud en werd door Poetin en andere Russische prominenten enigszins in het zonnetje gezet.

Volgens Poetin waren de democratische hervormingen in Rusland en de ontmanteling van de totalitaire Sovjetunie niet op dezelfde relatief vreedzame wijze mogelijk geweest onder een leiderschap van een ander dan Gorbatsjov.
Hoewel Gorbatsjov in het buitenland grotendeels een uitstekende reputatie geniet, zien veel Russen in hem juist de bron van veel ellende. Ten onrechte, oordeelt Poetin. "Zonder Gorbatsjov was de wereldgeschiedenis anders verlopen."

In Moskou werd donderdag een grootschalige receptie georganiseerd ter ere van de man die het communisme in Oost-Europa en de Sovjetunie feitelijk ontmantelde. Een groot aantal genodigden, onder wie de Amerikaanse ex-president George Bush, de voormalige Duitse bondskanselier Helmut Kohl en Margaret Thatcher, de Britse oud-premier, liet echter tot teleurstelling van 'Gorby' verstek gaan.
Tijdens een gesprek met buitenlandse verslaggevers in Moskou gaf Gorbatsjov deze week de Verenigde Staten ervan langs, omdat het land na de val van de Sovjetunie een kans heeft verspild om een veiligere en stabielere wereld te creëren. De VS kregen het einde van de Koude Oorlog in de schoot geworpen, maar dit keerpunt versterkte slechts de arrogantie en het unilateralisme van het land. "En een meerderwaardigheidscomplex is moeilijker te genezen dan een minderwaardigheidscomplex, aldus Gorbatsjov", eerder deze week.
Velen claimen dat het Kremlin onder leiding van Gorbatsjov het ongeluk in de kerncentrale in Tsjernobyl in 1986 in de doofpot poogde te stoppen. Gorbatsjov houdt vol dat zijn regering te weinig informatie had om de omvang van de ramp correct te kunnen inschatten. Ook zou Gorbatsjov verantwoordelijk zijn voor het bloedig neerslaan van een demonstratie in 1991 in Litouwen, waarbij veertien doden en bijna duizend gewonden vielen. De sovjetsoldaten handelden volgens Gorbatsjov echter in opdracht van de geheime dienst.
De staatsgreep in augustus 1991, waardoor Gorbatsjov een paar dagen de macht kwijt was, moedigde sovjetrepublieken aan om hun onafhankelijkheid te verklaren. Gorbatsjovs hoop op een lossere federatie vervloog daardoor. Toch heeft hij zijn weigering om geweld te gebruiken, en zo het ineenstorten van de Sovjetunie te voorkomen, naar eigen zeggen nooit betreurd. Hoewel zijn handen soms jeukten om het leger in te schakelen, realiseerde hij zich dat dit tot een burgeroorlog en zelfs een wereldwijde atoomoorlog kon leiden.

quote:

Opnieuw deel middeleeuws kasteel blootgelegd

Uitgegeven: 28 februari 2006 14:33
Laatst gewijzigd: 28 februari 2006 14:33

AMSTERDAM - Archeologen hebben in Amsterdam opnieuw delen van de 13e eeuwse vesting aan de Nieuwezijds Kolk opgegraven. Het gaat om een oostmuur van het middeleeuwse kasteel waarvan in 1994 voor het eerst enkele muren werden blootgelegd, liet stadsarcheoloog J. Gawronski dinsdag weten.

Met de nieuwste vondst is een beter beeld ontstaan van de plattegrond van de burcht, ook wel bekend als kasteel Heeren van Aemstel. Die naam kreeg het omdat de vorige stadsarcheoloog J. Baart tijdens de eerste opgravingen beweerde dat het om het door Gijsbrecht van Aemstel beschreven slot ging.

Daarmee dacht hij te kunnen bewijzen dat dat niet in Muiden of Ouderkerk aan de Amstel had gestaan, zoals historici dachten. Hij kreeg hierop echter veel weerspraak.

Ook Gawronski zei hier niet zeker van te zijn. Volgens de huidige stadsarcheoloog is nu duidelijk dat het om een ommuurd verdedigingswerk met hoektorens gaat. Het is vermoedelijk na 1280 gebouwd en rond 1304 afgebroken. De archeoloog weet nog niet of er ook daadwerkelijk mensen hebben gewoond. Tot nu toe heeft hij daarvan nog geen sporen aangetroffen.

De opgraving is bijzonder omdat het het oudste stenen gebouw is dat tot nu toe in Amsterdam is ontdekt. De archeologen hebben nog tot woensdag de tijd om verder te speuren. Dan gaat de opgraving weer dicht. Ze konden nu profiteren van een verbouwing bij een van de panden die boven het kasteel liggen. "We kunnen steeds een stukje van de legpuzzel voltooien", aldus Gawronski.

quote:

Online amateurs crack Nazi codes

By Adam Blenford

BBC News

The Enigma machine vexed Allied codebreakers for years
Three German ciphers unsolved since World War II are finally being cracked, helped by thousands of home computers.

quote:

Shipwreck from 14th century found in Stockholm canal

By Mattias Karen in Stockholm

Published: 03 March 2006

Archaeologists have found a shipwreck from the late 14th century buried in the mud of a Stockholm canal.

They are awaiting permission to excavate the wreckage - one of the oldest found in the Swedish capital - hoping it will shed light on shipbuilding techniques and trade.

Archaeologists say they might be able to salvage the ship, as was done with the 17th century warship Vasa, which is now housed in a museum and has become one of Stockholm's main tourist attractions.

Parts of the wreckage are protruding from the sediment at a depth of about 30ft in the Riddarfjarden canal leading into the heart of Stockholm, officials from the National Maritime Museum said. Archaeologists found it last autumn when examining a site for a new train tunnel. They have dated the construction of the ship to between 1350 and 1370, and believe it sank some time in the 1390s. "What is so special is that it is under water, here in Stockholm," said Marcus Hjulhammar, project leader for the museum. "That makes it much more likely that it is well preserved than if it had been on land."

Shipwrecks have a decent chance of being well-preserved in the low-salt waters of the Stockholm archipelago because of a lack of wood-eating shipworms. If the entire ship - the size and type of which is unclear - is still intact, its cargo could give historians a better idea of trading in the area at the time.

A large crack in the hull has been covered by a piece of leather that had been nailed to the boards, Mr Hjulhammar said. "That is a sign that this ship was very worn down, and it is possible that this repair work is part of the reason it sank."

The museum is awaiting permission from the county government to dig out the remaining parts of the ship, Mr Hjulhammar said. They will then decide whether it is possible to lift it to land. "But it depends on how eroded it is," he said. "It may turn out that it is better to let her lie."

quote:

Great-grandson seeks Stalin murder inquiry

By Andrew Osborn in Moscow

Published: 04 March 2006

The great-grandson of Joseph Stalin has asked Russian authorities to attempt to solve one of the 20th century's most enduring mysteries and establish whether his notorious relative died of natural causes or was murdered.

Yakov Dzhugashvili, a 33-year-old artist living in Stalin's native Georgia, believes that his great-grandfather was poisoned in 1953 by "traitors" among the Communist Party elite he presided over for nearly three decades.

He alleges that "Godless" Nikita Khrushchev, the man who succeeded Stalin, may have given the order to have his infamous relative killed.

Mr Dzhugashvili has written to President Vladimir Putin demanding an investigation over half a century after the event arguing that those involved in the alleged plot should be named and the incident officially classified as a coup d'etat.

"We need to find the truth," he told Russia's NTV. "Who was involved in this? We need to establish the level of responsibility of everyone who was involved.

"When Stalin was disposed of, Khrushchev, who reckoned himself a statesman, was able to come to power. His so-called activities were nothing but a betrayal of the interests of the state that he headed."

Stalin died on 5 March 1953 after suffering what was officially described as a brain haemorrhage and a stroke. The "Father of the People" was 73.

Mr Dzhugashvili's view that he was murdered is shared by several serious historians who have suggested that Stalin was killed with a powerful, flavourless rat poison that thins the blood vessels and causes strokes.

The sadistic secret police chief Lavrenty Beria is said to have boasted of "taking him out" and the circumstances surrounding his demise have served to stoke suspicion.

His guards were unusually told to go to bed the night before he suffered the stroke, and when the Politburo was informed of his condition, it was strangely slow to respond and grant him medical treatment.

It has variously been suggested that his underlings wanted him dead because they feared he was intent on going to war with the United States; that they were worried that they themselves would be swept away in a new wave of purges or that they wanted to head off a huge crackdown on Jews that he was apparently planning.

Mr Dzhugashvili believes his request for an investigation will be taken seriously because, he says, many Russians hold "Uncle Joe" in high esteem.

"The majority of Russian society which respects Stalin and the great state he created are seriously interested in [finding out the truth]," he said.

"The betrayal perpetrated in the Kremlin must be condemned namely there [in the Kremlin]." Mr Dzhugashvili's own grandfather was Stalin's eldest son, Yakov, who was shot escaping from a German prisoner of war camp in 1943 after Stalin spurned an offer from Adolf Hitler to trade him for a German general.

Mr Dzhugashvili has written to Mr Putin before, to request Russian citizenship, but he is reported to have never received a reply. Whether Mr Putin will respond this time remains to be seen.

Other relatives of Stalin are reported to favour leaving the ghosts of the past undisturbed.

Stalin's daughter, Svetlana Alliluyeva, denounced her father's regime when she defected in 1967 to the West, where she published Twenty Letters to a Friend.

She became an American citizen and changed her name to Lana Peters when she married an American architect, William Peters in 1970. But they separated after their daughter, Olga, was born.

She returned to the Soviet Union in 1984 and settled in Tbilisi, Georgia, but left for the West a second time two years later. She now lives in a retirement home in Wisconsin.

quote:

Il Duce was een vrouwengek

Memoires tonen onverzadigbare sekshonger van Benito Mussolini

Benito Mussolini was een echte rokkenjager met een onverzadigbare drang naar seks. Uit de memoires van Ercole Boratto, zijn chauffeur en vertrouweling, blijkt nu dat Il Duce met wel heel veel vrouwen de lakens deelde.
Het is nooit een geheim geweest dat Mussolini met honderden, zoniet duizenden vrouwen geslapen heeft. Hij was onweerstaanbaar voor vrouwen en beschikte zonder twijfel over de magische X-factor. Zo schreef de vrouw van Churchill over hem: ,,Hij is uitermate indrukwekkend - heel gewoon en natuurlijk, heel waardig. Hij heeft een charmante glimlach en de mooiste goudbruine, doordringende ogen. Hij vervult je met een plezierig soort ontzag.''

Ook in de memoires van Ercole Barotta vinden we een gelijkaardige getuigenis. Barotta, die twintig jaar lang chauffeur en vertrouweling was van Il Duce, schreef met veel zin voor detail over de avontuurtjes van zijn meester. En hij kon het weten, want hij bracht meer tijd met Mussolini door dan gelijk wie. Barotta stierf in 1970 op 84-jarige leeftijd.

Brieven (en vrouwen) sorteren

Vóór zijn werkdag begon, maakte Mussolini steevast een ritje in zijn rode Alfa Romeo cabriolet door de straten van Rome. Zag hij een knap meisje, dan kon hij gerust vijf keer door die ene straat rijden. In zijn eigen memoires La Mia Vita schreef Il Duce al over het moment dat hij zijn maagdelijkheid verloor in een bordeel. Het gaf hem het gevoel dat hij een misdaad had gepleegd, maar vanaf dat moment kwamen naakte vrouwen zijn leven, zijn dromen en zijn verlangens binnen. ,,De meisjes die ik ontmoette kleedde ik uit met mijn ogen. Ik begeerde hen in mijn gedachten.''

Elke maand kreeg Mussolini gemiddeld 30.000 brieven. Zijn personeel moest die sorteren: 'nieuwe' en 'bekende' vrouwen. De nieuwe vrouwen die wel geschikt leken, werden voorgelegd aan de Duce, die dan besliste of hij een afspraakje met hen wilde. Als hij zijn zinnen op een vrouw had gezet, verloor hij geen tijd door op zoek te gaan naar een bed. Volgens de butler nam hij de vrouw in kwestie op een stoel, op het tapijt of tegen de muur. Ook nadat hij zijn lusten botgevierd had, verloor hij geen tijd door haar een kopje koffie aan te bieden. Weinig vrouwen kwamen met hun verhaal naar buiten. Een vrouw klaagde dat hij hard in haar borsten had geknepen, een andere vertelde dat hij niet eens de moeite had genomen zijn broek uit te doen.

Moeder of dochter

Uit de memoires van Barotta blijkt dat Mussolini niet alleen een relatie had met Margherita Sarfatti, maar ook met haar dochter Fiammetta. Bovendien sliep hij zowel met Claretta Petacci als met haar jongere zus Myriam. En dat terwijl hij getrouwd was met Rachele Guidi, die hem vijf kinderen schonk.

Toen Barotta maar niet begreep wat Mussolini in Margherita Sarfatti zag, vertelde een meid: ,,Hij hangt vast aan de moeder omdat hij verliefd is op de dochter. Zij is ook gek op hem.'' Er was heel wat jaloezie tussen moeder en dochter. Heel vaak kwamen ze samen naar zijn buitenverblijf en gingen ze met z'n drieën zwemmen in zee. Het was echter duidelijk dat de dochter liever alleen was met Il Duce en op den duur slaagde ze erin om alleen te komen.

In 1936 werd Claretta Petacci zijn belangrijkste minnares. Hij was 53, zij 24. Hij liet haar in een klein appartement in het Palazzo Venezia wonen. Claretta en haar jongere zus Myriam gingen vaak mee skiën met Il Duce. Als Claretta niet beschikbaar was, liet hij Myriam op zijn kamer komen.

Onder de sloef

De vrouw van Il Duce, Rachele Guidi, wist van zijn avontuurtjes maar kende geen details. Chauffeur Barotta was geen fan van Rachele: ,,Ze is dom en bijna ongeletterd. Ze heeft een gewelddadige en dominante persoonlijkheid. De man die in een paar jaar een hele natie kon fascineren met zijn persoonlijkheid, ligt onder de sloef in zijn eigen gezin. Zijn vrouw wordt door iedereen gevreesd.''

Het was dan ook logisch dat de dictator uiteindelijk aan de zijde van een vrouw aan zijn einde kwam. En het was gepast dat die vrouw Petacci was, de loyaalste van al zijn minnaressen. In april 1945 werden de twee aan het Comomeer neergeschoten door partizanen. Hun lichamen werden naar Milaan overgebracht, waar ze voor de ogen van het volk werden opgehangen.

Lore DE VILDER

06/03/2006

quote:

Standbeelden van oorlogsgodin ontdekt in Zuid-Egypte

Aan de tempel van farao Amenhotep III in Luxor hebben Duitse archeologen zes standbeelden van de Egyptische godin Sekhmet gevonden. Dat maakte de Egyptische Hoge Raad voor de Oudheidkunde maandag bekend.
Volgens Zahi Hawas, hoofd van de Raad, gaat het om granieten beelden van Sekhmet, die op een troon zit en het symbool van het leven in handen houdt. De beelden bleven vrij goed bewaard. Zo zijn drie beelden nog volledig intact en bleven twee beelden bewaard tot aan het middel. Een borstbeeld dat vorig jaar werd gevonden, zou mogelijk op een van de beelden kunnen passen, menen de experts. Een laatste beeld werd nog niet volledig blootgelegd.
Het Duitse team vond in dezelfde tempel al 30 standbeelden van de godin Sekhmet, gemaakt tijdens de XVIIIe dynastie (1580 tot 1314 voor Christus). De godin wordt meestal afgebeeld als een vrouw met het hoofd van een leeuw en gekroond met een zonneschijf. Ze staat vooral bekend als de godin van de oorlog. Sekhmet symboliseert macht, roem en agressie, maar wordt tegelijk ook gezien als de tedere moeder van de koning.

quote:

Frankrijk spoort twee veteranen uit WO I op
Bron: Reformatorisch Dagblad
Geschreven door Reformatorisch Dagblad
vrijdag, 3 maart 2006
Frankrijk heeft nog twee veteranen opgespoord uit de Eerste Wereldoorlog, waarmee het bekende aantal nog levende soldaten die vochten in de ”grote oorlog” op zeven is gekomen.

Dat heeft het nationale bureau voor veteranenzaken vrijdag meegedeeld. François Jaffre (104) was door de Franse bureaucratie uit het oog verloren toen hij verhuisde naar een verzorgingshuis zonder de autoriteiten in kennis te stellen. Volgens de krant Le Monde is hij op 16-jarige leeftijd bij de marine gegaan en heeft hij in september 1917 gediend op een onderzeebootjager die Amerikaanse troepenschepen begeleidde op de Atlantische Oceaan.

De 107-jarige René Riffaud werd pas onlangs door zijn kleindochter bij de autoriteiten als veteraan aangemeld. De in Tunesië geboren Riffaud vocht in de Ardennen en raakte gewond door mosterdgas. De oudste nog levende Franse veteraan uit de Eerste Wereldoorlog is 25 december 112 geworden. Minister van veteranenzaken Hamlaoui Mekachera sluit niet uit dat er nog meer veteranen worden ontdekt. Als de laatste overlijdt, willen de autoriteiten daar met een nationale herdenking bij stilstaan

quote:

Wetenschappers vinden nieuwe grotschilderingen in Chili

SANTIAGO - Chileense en Franse wetenschappers kondigden aan dat ze voor het eerst pre-Colombiaanse grotschilderingen hebben gevonden van de inheemse Alacaluf-bevolking op een afgelegen eiland in Patagonië.
Meer dan 40 grotschilderingen werden gevonden in de zogenaamde Pacifische Grot op het Madre de Dios-eiland, in het verre zuiden van Chili. De Alacaluf-bevolking, een nomadisch volk, stond er niet voor gekend ook kunst te produceren. Nu blijkt dus dat ze geavanceerder waren dan eerder werd gedacht.

hrt (afp)

quote:

Archeologen leggen Merovingische necropool bloot in Grez-Doiceau

Op een werf voor de verlenging van de N25 nabij Grez-Doiceau in Waals-Brabant is een Merovingische necropool met zeker 350 graven uit de 5de tot het begin van de 7de eeuw blootgelegd.

In een van de graven ontdekten de archeologen een gouden ring, een halssnoer in amber en fibula's (spelden) bezet met granaat. Mogelijk was dit het graf van een lid van de hoge aristocratie, misschien zelfs van een prinses.

De overledenen lagen op de rug, omringd door persoonlijke voorwerpen, de vrouwen door juwelen (parelsnoeren, spelden, ringen, enz.) en de mannen door wapens (speren, schilden, bijlen, enz.). De doden waren ook vergezeld van offergaven (recipiënten in keramiek, glas, hout en brons).

De lichamen werden onder meer in uitgeholde boomstronken begraven. Sommige gebruiken getuigen van een heidens geloof, zoals een gouden muntstuk in de mond van de overledene om de overtocht over de rivier van de onderwereld te betalen.

quote:

Geologen vinden nieuw Pompei

Nieuwe opgravingen van Amerikaanse geologen hebben uitgewezen dat de vulkaan Vesuvius 3.780 jaar geleden, dat is 1.859 jaar voor de vulkaan Pompei vernietigde, nog een erg zware uitbarsting kende met desastreuze gevolgen. Uit de opgravingen blijkt dat een eerdere nederzetting in de buurt van Pompei bij die gelegenheid helemaal van de kaart werd geveegd.


Een team onder leiding van geoloog Michael Sheridan van de Universiteit Buffalo vond de goed bewaarde resten van de nederzetting vijftien kilometer ten noordoosten van de Vesuvius, in de onmiddellijke omgeving van waar nu het plaatsje Avellino ligt.

Bij de uitbarsting probeerde de bevolking zich uit de voeten te maken. Er werden meer dan duizend voetsporen van vluchtende mensen en nutsdieren in de lava-asse ontdekt. Na de ,,Avellino-eruptie" probeerden de bewoners nieuwe nederzettingen te bouwen, maar ze gaven snel op, waarschijnlijk omdat de ravage als gevolg van de uitbarsting te groot was. Pas eeuwen later werd de regio weer gekoloniseerd, wat bij de uitbarsting in 79 na Chr. resulteerde in het overspoelen van Pompei met verse lava.

Zeer onberekenbaar

De Vesuvius geldt als een der gevaarlijkste en meest onberekenbare vulkanen van Europa. Italiaanse deskundigen waarschuwen immer opnieuw voor een uitbarsting. In de voorbije jaren waren er al enkele evacueringsoefeningen van plaatsen in de buurt. Bij de laatste grote eruptie kwamen in 1944 zesentwintig mensen om het leven.

(FSt)

quote:

Op donderdag 9 maart 2006 18:27 schreef ErwinRommel het volgende:
Zijn er voor zover bekent ook nog menselijke resten gevonden?

quote:

Zoeken naar de stad Waterdunen

door onze redacteur Peter Sneep

VLISSINGEN - Rob Ruggenberg presenteerde gisteren zijn nieuwe kinderboek over Waterdunen, een plaats in Zeeland die niet meer bestaat. Samen met een groep brugklassers ging hij met een mijnenveger onder water kijken of er nog iets van de stad te zien is.,,Waterdunen staat op geen enkele landkaart, maar toch heeft het echt bestaan'', zegt historicus Ad Beenhakker. Twaalf brugklasleerlingen van scholengemeenschap de Scheldemond uit Middelburg konden opgelucht ademhalen. Als de stad had bestaan, waren er misschien overblijfselen. En die gingen ze gisteren met een mijnenjager van de marine zoeken. Het middeleeuwse stadje op het Zeeuwse eiland Wulpen is in zee verdwenen, het eiland zelf trouwens ook. Waterdunen lag tot ongeveer 1570 in de monding van de Westerschelde.

Het wordt helmaal stil in het commandocentrum als mijnenjager Middelburg de plek van Waterdunen heeft bereikt. De boot ligt voor de kust van Zeeuws-Vlaanderen, iets ten westen van Vlissingen. De kinderen kijken aandachtig naar een televisiescherm. Daarop zijn beelden te zien die een duikboot op dat moment op vijftien meter diepte maakt. ,,We hebben gisteren gekeken op de vermoedelijke plaats waar het stadje heeft gelegen'', vertelt een van de bemanningsleden. ,,We vonden met de sonar op drie plekken dingen die er volgens ons niet thuishoren. Vandaag gaan we met de camera in de miniduikboot kijken of dat resten van Waterdunen zijn.''

De kinderen houden hun adem in terwijl de duikboot naar de eerste van de drie plekken gaat. Het licht op de camera is aangezet. Er is niets de zien. De marineman heeft wel een idee hoe dat komt. ,,Het waait heel erg hard en er is een sterke stroming in het water. Daardoor woelt er veel zand van de zeebodem op. De camera ziet dus alleen maar zandkorrels.''

De twaalf kinderen hadden de afgelopen weken de drukproef van Het verraad van Waterdunen gelezen. De drie uur durende tocht met de mijnenveger was bedoeld als presentatie van het nieuwe boek. ,,Het is erg spannend'', zegt Rick over de inhoud. ,,Aan het begin van het verhaal gaan heel veel mensen dood. Het duurt een tijdje voordat je in de gaten hebt waar het precies over gaat. Daarna heb ik het snel uitgelezen.'' Door verraad verdwijnt het eiland in de zee, staat in het boek.

De schrijver van het boek heeft daarmee niet helemaal gelijk, vindt Wilbert Weber, directeur van het Muzeeum in Vlissingen. In de Middeleeuwen was Antwerpen de belangrijkste stad van Europa. De enige vaarweg naar die stad was de Oosterschelde. Dat was gunstig voor de economie van plaatsen aan de Oosterschelde als Veere en Zierikzee. Door grote stormvloeden tussen 1510 en 1530 slibt de Oosterschelde dicht en wordt de Westerschelde ineens een goede vaarweg naar Antwerpen.'' Waterdunen profiteert daarvan.

Een kenmerk van een goede vaarweg is snelstromend water. En juist die stroming doet Waterdunen de das om. Het eiland spoelt in snel tempo weg en de stad verdwijnt in zee. Historicus Beenhakker laat twee landkaarten zien. Op de eerste uit 1358 is het eiland Wulpen nog intact. ,,Waterdunen staat er niet op, omdat het nog niet bestond.'' Op de tweede kaart uit 1550 is er nog maar een klein eilandje over. ,,Oude geschriften noemen het eiland 'Wulpen of Waterdunen'. Waterdunen kan dus de naam van een stad of de naam van een eiland zijn.''

,,Goed gedaan'', zegt stuurman Dick Harting tegen Rick. Hij mag de mijnenveger tien minuten lang besturen. De bemanning is erg gastvrij voor de kinderen. De brugklassers mogen overal kijken en de scheepskoks zorgen voor een overvloed aan eten en drinken. Dat heeft een reden. ,,Om eerlijk te zijn proberen we deze kinderen lekker te maken voor een baan bij de marine. Het is best moeilijk om aan goed personeel te komen'', zegt commandant Michiel Vader.

Tot groot verdriet van Rob Ruggenberg, die het nieuwe boek schreef, is het zicht op de andere twee locaties te slecht om iets te kunnen zien met de onderwatercamera. ,,Sinds ik weet dat Waterdunen heeft bestaan, ben ik benieuwd naar wat ervan over is'', zegt hij. ,,Ik hoop dat er nog een keer een gelegenheid is om naar resten van Waterdunen te zoeken. Misschien krijgt hij zijn zin, verklapt commandant Vader. ,,We hebben met de sonar die drie plekken gevonden en nu wil ik graag weten wat zich daar bevindt.'' De Middelburg heeft Den Helder als ligplaats. Eind april moet het schip weer in Zeeland zijn. ,,Het is dan vast rustiger weer. We gaan op tijd uit Den Helder weg en varen dan langs de plek van Waterdunen. Wie weet kunnen we dan zien wat er ligt.''

quote:

Ad Ermstrang

Christelijke ethiek belangrijk voor poldermodel

AMSTERDAM - Bekende protestantse ondernemers en werkgevers in de 18e en de 20e eeuw kozen zonder uitzondering voor overleg met de arbeidsbeweging. Ze vermeden de harde confrontatie. „In die zin heeft de christelijke ethiek in belangrijke mate bijgedragen aan het poldermodel.”

Het historisch documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme van de Vrije Universiteit Amsterdam heeft onderzoek verricht naar vragen over de relatie tussen levensbeschouwing en de christelijk sociale beweging. Dr. R. E. van der Woude coördineerde, samen met zijn collega drs. P. Werkman, een boek dat vanmiddag aan minister-president Balkenende is overhandigd. Daarin zijn biografieën opgenomen van zestien markante protestantse werkgevers die hun sporen verdienden in bedrijfsleven, werkgeversorganisaties en vaak ook in kerk, maatschappij en politiek.

In de bundel staan beschrijvingen van onder meer bankier Pierson, politicus-ondernemer Colijn, scheepsbouwer Verolme, baggeraar Van Oord, verffabrikant Groen en werkgevers-econoom De Pous. Van alle bekende geportretteerde lieden is alleen ex-Melkunietopman Timmer nog in leven.

De ondernemers waren gereformeerd, hervormd, luthers, doopsgezind en vrijzinnig. „Alleen de bevindelijke hoek ontbreekt”, aldus Van der Woude. Hij betreurt dat. „Het is ondanks verschillende pogingen van onze kant niet gelukt om Jan Baan in de serie op te nemen.”

De gedachte dat Cornelis Verolme tot de bevindelijk gereformeerden kan worden gerekend, heeft Van der Woude tijdens de totstandkoming van het boek laten varen. „Daar kun je veel vraagtekens bij plaatsen. Ondanks vrome boodschappen in zijn bedrijfsblad nam hij al vroeg afstand van de hervormde kerk en stapte over naar de Remonstrantse Broederschap. Hij was een liefhebber van de losse cultuur in Zuid-Amerikaanse landen en hield er ook een tijdlang een maîtresse op na. Het beeld dat velen van hem hebben, klopt niet.”

Waarin onderscheidden de protestantse werkgevers zich?

„Opvallend is dat ze, of ze nu manager waren of zelfstandig ondernemer, in de omgang met de arbeidsbeweging eerder de weg van het overleg kozen dan het pad van de harde confrontatie. Ze zochten een vorm van het poldermodel, waarbij de overheid op enige afstand diende te blijven. De Pous bijvoorbeeld had niet voor niets de bijnaam Jan Compromis. Daarmee onderscheidden deze werkgevers zich van hun liberale collega’s, die veel meer een harde lijn voorstonden.”

Hoe gaven ze hun overtuiging gestalte binnen de onderneming?
„Deze mensen waren allemaal actief binnen de christelijk sociale beweging en daaraan verwante organisaties. Ze zetten zich in voor meer sociale zekerheid voor hun werknemers, bijvoorbeeld door het oprichten van pensioenfondsen. Ze hadden oog voor hun personeel.”

Wat deden ze met hun persoonlijke overtuiging in contacten met de werknemers?

„De meesten waren erg terughoudend met het publiekmaken van hun geloof.”

Toch waren er uitzonderingen, zo blijkt uit de inleiding van het boek door prof. dr. C. A. Davids. Willem Hovy (1840-1915) liet in zijn brouwerij De Gekroonde Valk regelmatig Bijbellezingen houden. En Pieter Groen, die aan de wieg van het GMV stond, deelde in zijn verffabriek brochures uit waarin hij zijn ideaal van het bedrijf als geloofsgemeenschap deelde.

Waren deze mannen ook de voorlopers van de huidige trend van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)?
„De kerk liet men links liggen in sociaal economische debatten, maar in hoeverre er goede doelen werden gesteund, is niet bekend. Daarvoor zou nader onderzoek nodig zijn. Wel weten we dat Groen de continuïteit van de onderneming sterk benadrukte en iemand als Timmer ging er prat op dat er in zijn bedrijf, ondanks allerlei reorganisaties, nooit gedwongen ontslagen waren gevallen.”

In het boek wordt ook Colijn genoemd. Niemand kent hem toch als ondernemer?

„Velen weten niet dat hij ooit actief was voor het Nederlandsch-Indisch Grondsyndicaat. Zonder te veel succes overigens. Colijn staat bekend als een keiharde man, hij heeft een granieten uitstraling. Maar wij hebben duidelijke aanwijzingen dat hij toch ook een veel praktischer politicus was dan velen denken. Hij sprak wel altijd over bezuinigingen en aanpassingen, maar voerde die vaak niet uit. Er ging van hem in de sociaaleconomische discussies een duidelijke dempende invloed uit.”

Mede naar aanleiding vanl: ”Geloof in eigen zaak. Zestien markante protestantse werkgevers in de negentiende en de twintigste eeuw”, onder redactie van Paul E. Werkman en Rolf E. van der Woude

quote:

Boy's pancake breakfast delayed the end of WWII

By Patrick Gavin, USA TODAY

Whenever someone mentioned pancakes, without fail Thomas E. Jones would immediately think of Harry Truman.
Quincy Perkins, left, director of The Messenger, and Thomas E. Jones, the man on whom the movie's main character is based. Jones died last year. Quincy Perkins, left, director of The Messenger, and Thomas E. Jones, the man on whom the movie's main character is based.

It's an odd word association for sure, but it's understandable given Jones' unusual place in our nation's history.

On Aug. 14, 1945, Jones, a 16-year-old messenger in Washington, D.C., was entrusted to deliver to the White House the cable announcing Japan's surrender to the United States to end World War II.

Unaware of his cargo's import, the boy, in cavalier teenage fashion, put work on hold to eat pancakes at a diner, hang out with his friends and flirt with waitresses.

Later, he left his pancakes to complete the job only to be pulled over en route to the White House by a police officer, who berated the boy for making an illegal U-turn.

Meanwhile, President Truman and his inner circle waited for the note that would change history.

Filmmaker Quincy Perkins stumbled upon Jones' anecdote at the end of a sentence on page 461 of David McCullough's Truman and became inspired to make a short film, The Messenger, that follows the boy's eventful day. The film will get its first showings April 1 and 2 at the 2006 Philadelphia Film Festival.

"It was such a large moment in history that nobody knows about, and I just love that," says the director, 25. "I feel like an archaeologist in a way."

Though The New York Times published a brief story of Jones' troubles that day, details of the messenger's trip to the diner never made their way into any accounts of what transpired — only the bit about the traffic infraction did.

"He didn't tell the Times about that part because he was afraid he would lose his job," says Perkins, who tracked Jones down last year in Allentown, Pa.

Jones, who went on to serve in the Korean War, marry and work in sales for a Pennsylvania steel corporation, died Dec. 31 after battling various illnesses. But Perkins was able to tape a series of interviews that would form the basis for his 16-minute film.

In one part of the interview, Jones, 76, recalls handing the president the letter: "He said, 'What do you have for me, young man?' I gave him the letter, and he opened it up and looked at it for a while and then patted me on the head and said: 'It's good news. It's really good news.' "

Pat Croce, former president of the NBA's Philadelphia 76ers and owner of a pirate museum in Key West, financed and executive-produced the film.

"I love history, ideally pirate history," Croce says. "But when Quincy said he had this story that wasn't even in Truman's biography, I thought this film has to be made. ... I told him, 'Don't settle for anything. Our goal is an Oscar.' "

Perkins says he pulled out all the stops making the short movie.

"We did everything they tell you not to do," the young filmmaker says. "We used extras, made a period piece, shot eight locations and used kids. This film theoretically should not have been made."

But before Perkins could begin shooting the film, he needed to acquire the rights to Jones' story. "He asked me, 'How much will that cost me?' And I said, 'No, it costs me.'

"I sent him a check for $1," Perkins says. "I have that framed now."

quote:

Wetenschappelijk succes kan geregeld worden

Door Thijs Westerbeek van Eerten

14-03-2006

Wetenschappelijke doorbraken kunnen het directe resultaat zijn van de manier waarop een onderzoeksinstituut is opgezet. Dit is de stellige overtuiging van socioloog professor Jerald Hage, directeur van het 'Centre for Innovation' aan de universiteit van Maryland in de Verenigde Staten. De geschiedenis van de wetenschap levert het bewijs.

Het gebrek aan echt grote wetenschappelijke doorbraken verontrust regeringen overal ter wereld. Radicale vernieuwing is nodig om problemen als armoede, honger, epidemieën en terrorisme het hoofd te bieden. Kan overheidsbeleid helpen? Is radicale vernieuwing te stimuleren? Volgens professor Jerald Hage is het geen kwestie van de spreekwoordelijke ´zak-met-geld´ of ongeremde marktwerking. Door goed te kijken naar de grote wetenschappelijke doorbraken uit de vorige eeuw én naar de instituten waar ze uit zijn voortgekomen, heeft hij een 'ideale voedingsbodem voor wetenschap' gevonden.

"De meeste mensen realiseren zich niet dat een grote ontdekking niet zomaar spontaan 'opborrelt' in het brein van een individu. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, Einstein was uniek, maar verreweg de meeste wetenschappelijke ontdekkingen zijn het resultaat van teamwork. De opzet en werkwijze van teams kunnen enorm verschillen. De uitdaging was uit te zoeken hoe de meest succesvolle wetenschappelijke instituten waren georganiseerd; hadden ze gemeenschappelijke karaktertrekken?"

Allerbesten
Uit eerder onderzoek was al gebleken dat een kwart van ALLE radicale vernieuwingen op het gebied van de biomedische wetenschap in de vorige eeuw, uit de koker kwamen van slechts 6 onderzoeksinstituten. Rockefeller University (vroeger Rockefeller Instituut, VS/New York), Cambridge University (Groot-Brittannië/Cambridge), Johns Hopkins University (vroeger Johns Hopkins Medical, VS/Baltimore), Harvard (VS/Cambridge), California Institute of Technology (Pasadena/VS) en Institut Pasteur (Frankrijk/Parijs).
Om te achterhalen wat de instellingen bijzonder maakte, werden ze allemaal onder de loep genomen. Professor Hage, die als enige van het team de Franse taal beheerst, concentreerde zich op de meest succesvolle van allemaal; het Institut Pasteur.

Het voorbeeld
Het eerste dat opviel aan het Pasteur Instituut was dat het niet één enkel doel had. Er was geen algemeen geldend statuut dat alle wetenschappelijke inspanning in dezelfde richting stuurde. Er was juist een brede 'waaier'van onderzoeksvelden; microbiologie,immunologie, experimentele geneeskunde, educatie.

In de tweede plaats had 'Pasteur' nooit minder dan drie (!) directeuren, directeuren die elkaar konden en mochten bekritiseren en dat dan ook deden. Ook hadden ze allemaal zo hun voorkeuren. Eén van hen had bijvoorbeeld de neiging (tegen de wens van zijn collega's in) om jonge wetenschappers te rekruteren van onaanzienlijke provinciale instituten uit het zuiden van Frankrijk. Juist die 'jonge honden' bleken niet zelden een enorme aanwinst.

Ten derde heeft het instituut fundamentele wetenschap altijd gecombineerd met klinische toepassing. Geen 'ivoren toren' gedrag; wetenschap werd niet bedreven uit hobbyisme of alleen maar om de academische nieuwsgierigheid te bevredigen
En tot slot heeft 'Pasteur'altijd zijn uiterste best gedaan om volstrekt onafhankelijk te blijven. De Franse regering heeft nooit enige invloed gehad, en iedere vorm van ideologie, of die nu politiek of religieus getint was, gold als taboe.

Professor Jerald HageHard bewijs
Het Pasteur Instituut was ongelooflijk succesvol. In de eerste dertig jaar van zijn bestaan heeft het niet minder dan acht baanbrekende ontdekkingen gedaan op medisch gebied, meer dan welke andere onderzoeksinstelling dan ook. Ontelbare mensenlevens zijn gered dankzij 'Pasteur' en dat hoge niveau bleef bestaan in de jaren die volgden. Professor Hage weet zeker dat dat het geen toeval is en dat juist de structuur van de organisatie het indrukwekkende resultaat heeft opgeleverd. "Aangezien de 5 andere onderzoeksinstituten allemaal in meer of mindere mate dezelfde karaktertrekken vertoonden, en aangezien ze allemáál meer radicale wetenschappelijke vernieuwingen opleverden dan redelijkerwijs verwacht mocht worden, is er hier sprake van -in sociologische termen - een volledige populatie. Dat is behoorlijk hard bewijs. Daarbij is het een bekend psychologisch fenomeen dat een creatieve geest, de aandrager van ideeën, uitgedaagd moet worden door kritiek om de volgende stap te kunnen nemen, het hogere niveau te bereiken. Dit 'spel' van creëren en kritiseren, creëren en opnieuw kritiseren, is als het ware ingebouwd in de structuur van het 'Institut Pasteur'.

Toepassing
Het is de vraag of regeringen die op zoek zijn naar wetenschap-bevorderend beleid zullen luisteren naar de boodschap van professor Hage. Zelf is hij niet zo optimistisch over zijn inbreng bij het opzetten van nieuwe onderzoeksinstituten of het reorganiseren van bestaande: "Het idee van meervoudig leiderschap is op dit moment erg impopulair, en dat geldt ook voor organisaties die meer dan één doel hebben. Men vindt het op zijn best lastig. Ik weet dat dat een nogal somber beeld is, maar zo is het nu eenmaal."

quote:

De vergeten overstroming van de Schelde

door Kris Naudts

VLISSINGEN - De stormvloed van 1953 waarbij in Zeeland en Zuid-Holland ruim achttienhonderd omkwamen - en ook nog veertien in Vlaanderen - staat diep in het collectief geheugen gegrift. Daarentegen is de overstroming die precies honderd jaar geleden grote delen van Zeeland en het noorden van Vlaanderen blank zette zo goed als vergeten.Die maandag 12 maart 1906 waait over Zeeland en het Schelde-estuarium een zware noordwestenwind. Iets na de middag begint het water onrustbarend te wassen, vloedplanken bieden geen bescherming meer en in korte tijd staat in lager gelegen straten in de binnenstad van Vlissingen het water een meter hoog. De inwoners worden compleet verrast.

De kortstondige stormvloed grijpt zeer snel om zich heen. Bewoners vluchten in allerijl naar de verdiepingen van hun woningen. Wonder boven wonder vallen er geen doden. ,,Was de ramp des nachts gebeurd, dan zouden zeker veel mensenlevens te betreuren geweest zijn. Dat is een feit dat absoluut vaststaat. Thans zijn alleen verschillende kippen en enkele katten verdronken,'' zo meldt de Vlissingsche Courant laconiek.

In scholen, ateliers en bedrijven doen zich dezelfde taferelen voor. Mensen krijgen nauwelijks de tijd om huisraad en bezittingen in veiligheid te brengen. Een onderwijzer geeft die bewuste namiddag aardrijkskundeles over de grote overstroming van 1861 in de Bommelerwaard. Op het moment dat de nietsvermoedende man voor de klas zijn verhaal staat te doen, gulpt het water naar binnen. Van een aanschouwelijke les gesproken. De onderwijzer kan zich met zijn leerlingen ternauwernood in veiligheid brengen.

Het personeel van scheepswerf De Schelde krijgt van de baas toestemming vroegtijdig het werk te staken en zich naar huis te reppen. ,,Men zag toen vele personen door de in rivieren herschapen straten waden om zo hun woningen te bereiken'', schrijft de Vlissingsche Courant.

Twee dagen later weliswaar, want de dag na de ramp verschijnt de krant niet. De zetterij en drukkerij staan onder water. Het water trekt zich vrij snel terug maar de aangerichte materiële schade is enorm. Straten zien eruit als een slagveld.

De verslaggever van de plaatselijke krant besluit na zijn tocht door de getroffen stad: ,,...de omvang van de ramp is niet te beschrijven. Zelfs de oudste ingezetenen herinneren zich niet ooit zo'n vloed te hebben gezien en sedert 1808 moet onze gemeente niet door zulk een vloed geteisterd zijn.''

's Anderendaags noteert de journalist in zijn krant: ,,Van een vloed zoals gisteren heeft geheerst, wordt zelfs in de oude kronieken bij hoge uitzondering melding gemaakt en men moet de angst en agitatie hebben bijgewoond, om zich te kunnen voorstellen wat in de gemoederen van de inwoners omgaat, bij een watervloed als deze.''

Ondergelopen
De overstromingen blijven niet beperkt tot Vlissingen waar het water vier meter boven Amsterdams Peil staat. Uit diverse hoeken van Zeeland komen berichten over ondergelopen dorpen en polders, verdronken dieren en drijvend huisraad en andere goederen.

De zeedijk aan de Westerschelde breekt in de buurt van Rilland-Bath en mensen vluchten de daken op. Als het water valt, werken mannen de hele nacht om het gat in de dijk te dichten. Klokgelui en brandende bussels stro waarschuwen de bevolking dat de toestand onveilig blijft.

Een stuk van de spoorlijn op de dam over de Oosterschelde stort in en daar bezwijken ook dijken van Engelse polders. De schade is aanzienlijk. Het treinverkeer raakt ontredderd en de maildienst vanuit Vlissingen naar Engeland is helemaal in de war. De nachtmailboot Koningin Wilhelmina vertrekt door te late aankomst van de mailtreinen met uren vertraging.

Yerseke kampt met watersnood. Op het eiland Tholen wordt de gemeente Sint-Annaland het zwaarst getroffen, de Oosterschelde slaat er een gat van 85 meter in de dijk en de wind en de golven vegen er huizen weg.

Ook Zierikzee lijdt zware schade, en de vloed breekt de dijken van de dichtbevolkte polder van Oud-Vossemeer. Hier en daar drijven dode runderen en schapen. Mensen werken met man en macht aan het dichten en versterken van dijken. Het voorhanden gereedschap is vaak onvoldoende. Enkele dagen later komt het leger helpen.

Paarden
In Hoek brengen boeren koeien en paarden in veiligheid, maar vooral Oost-Zeeuws-Vlaanderen wordt geteisterd. Het Scheldewater overstroomt de Kruispolder in de buurt van Hulst. Boeren vluchten met hun vee naar Lamswaarde. In Paal breekt de springvloed de dijk die het haventje scheidt van de Alsteinpolder. Twee vaartuigen spoelen erdoor. Ravage ook op de scheepstimmerwerf van Verras in Paal: een grote hoeveelheid hout is gaan vlotten en machines raken defect. In de omgeving van Walsoorden staat het hele gebied blank.

In de nacht van maandag 12 op dinsdag 13 maart breken de dijken langs de Westerschelde op acht plaatsen. Op een van die plaatsen is het gat zo groot dat een hoogaars de polder in zeilt om mensen bij te staan op een boerenerf. Bij elk tij wordt vette grond uit de polder meegesleurd en vloeit zand over de vruchtbare akkers.

De Schelde gaat geweldig te keer en veroorzaakt grote materiële schade. Niet alleen in Nederland, maar ook langs de Zeeschelde in Vlaanderen. In het Waasland voorbij Antwerpen vallen zelfs drie doden. In Kallo is de Melselepolder zwaar getroffen en verdrinken een vrouw en een kind.

In Melsele verdrinkt een vrouw van 83 en komen een boerin en haar 16-jarig zoon om als ze een koe uit het kolkende water willen redden. In Antwerpen raken kaden, straten en huizen zwaar beschadigd. Op het Steenplein zien handelaars hun koopwaar wegdrijven.

Hulpgoederen
Het spoor op de kaaien wordt vernield en het gestapelde hout en katoen is niet meer te gebruiken. De hulpdiensten varen met bootjes door de Antwerpse straten om mensen te redden of huisraad te bergen. Verder landinwaarts in Vlaanderen worden dijkbreuken gemeld in Tielrode en Hamme.

In de dorpen op de linker Scheldeoever reikt het water op een aantal plaatsen tot de eerste verdieping van de huizen. Vele honderden gezinnen verliezen have en goed. De gemeente Vlissingen stelt de dag na de ramp een voorlopige commissie in om de zwaarst getroffen en minst gegoede slachtoffers te helpen.

Tot de eerste hulpgoederen behoren kolen en water. Zoals altijd bij overstromingen is drinkwater het grote probleem. De regenbakken lopen vol brak water en raken onbruikbaar voor consumptie. De duinwaterleidingmaatschappij stelt gratis drinkwater ter beschikking.

In Rilland-Bath worden bewoners geholpen door de kloosterbroeders die over een zeer grote regenbak beschikken. In ruil voor bonnen die door de politie worden verdeeld, kunnen mensen stromatrassen verkrijgen. In Hontenisse, dat grotendeels is overstroomd, wordt water aangevoerd door de stoomtrammaatschappij Hulst-Walsoorden.

Hontenisse, het huidige Kloosterzande, en omgeving worden in Zeeland zwaar getroffen. Het enorme gat in de zeedijk bij Wilhelmuspolder wordt 'het gat van Ko' genoemd, omdat de boerderij van Ko Arenthals, die naar Noord-Beveland verkaste, als eerste door het water werd bedreigd.

Het gat bleef de eerste halve eeuw een weel achter de nieuwe dijk, maar werd toen - goed gebruik in de jaren vijftig en zestig - volgestort met huisvuil. De plek is bij oudere streekbewoners nog steeds bekend als Gat van Ko.

Schuldigen
Hontenisse was één van de weinige plaatsen die een monument oprichtte ter nagedachtenis aan de watersnoodramp van 1906, waarschijnlijk ook omdat koningin Wilhelmina en prins Hendrik de polders op 23 maart bezochten. Het uit Franse kalksteen opgetrokken monument werd overigens pas in 1922 geplaatst. Het leidde een onopvallend bestaan aan de Hulsterseweg net buiten de bebouwde kom, totdat het in het voorjaar van 2000 weer werd opgeknapt.

Zoals dat meestal gaat in geval van onheil en calamiteiten worden schuldigen gezocht. In de kranten verschijnen de eerste lezersbrieven. Iemand meent te weten dat de ramp niet zo'n omvang zou hebben gehad, mochten de sluizen van de Westerhaven in Vlissingen tijdig zijn gesloten.

De redactie van de Vlissingsche Courant trekt die bewering na en komt tot de bevinding dat ,,ware de sluizen gesloten geweest, de ramp er niet minder groot door zou geweest zijn. Het water zou alleen vijf minuten langer nodig hebben gehad om de stad te doen overstromen.'' De krant verwijst naar Antwerpen: ,,Had men daar een buitengewone vloed verwacht, dan zouden toch zeker wel maatregelen zijn genomen om de goederen te bergen die op de kades lagen opgeslagen.''

quote:

Monument voor verdronken dorpen

KATS - Zeeuwse dorpen die door het water zijn weggevaagd, krijgen komend najaar een monument. Maandagavond wordt het ontwerp voor het monument in het Zeeuwse Kats onthuld. „Die dorpen vertellen het verhaal van ongekend veel menselijk leed.”

Op Zeeuws grondgebied bevinden zich tientallen en nog eens tientallen verdronken dorpen. „Minstens 117”, zegt Leo Adriaanse van de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ), de stichting die het initiatief tot het monument nam. „Daar hoort ook één verdronken stad bij: Reimerswaal.” Die stad leeft nu nog voort als naamgever van de meest oostelijke gemeente op Zuid-Beveland. Ooit was het met 6000 inwoners de derde stad van Zeeland, na Middelburg en Zierikzee. „Nu ligt Reimerswaal onder de Oesterdam.”

„De verdronken dorpen zijn kerkdorpen die ruwweg zijn ontstaan in de periode van 900 tot 1500”, weet Adriaanse. „Ze zijn weggevaagd door het water, vaak als gevolg van een stormvloed. Toch liggen die dorpen niet allemaal onder water, zoals voor de kust van West-Zeeuws-Vlaanderen wel het geval is. Maar op Noord-Beveland zijn veel verdronken dorpen juist onder land komen te liggen. De kust is daar in de loop der eeuwen als het ware over de dorpen heengeschoven.”

Dat geldt ook voor Kats, waar het ontwerp van het monument vanavond wordt gepresenteerd. „Eigenlijk zou het huidige plaatsje Nieuw-Kats moeten heten, zoals je in deze streek wel meer plaatsen hebt met oud of nieuw voor hun naam. Het oude Kats is een verdronken dorp dat een paar kilometer verderop lag.”

Waarom komt er nu, na al die jaren, alsnog een monument? „Vandaag de dag staan de beelden van de tsunami in Zuidoost-Azië ons helder voor de geest”, zegt Adriaanse, „net als de ramp in New Orleans. Nu weet ik niet of je die gebeurtenissen mag vergelijken met rampen in Zeeland, maar feit is wel dat hier door de jaren heen tienduizenden mensen verzwolgen zijn door stormvloeden. Sommige kronieken spreken zelfs van honderdduizenden menselijke slachtoffers in Zeeland.”

Voor al die slachtoffers is eigenlijk nauwelijks aandacht, viel de Zeeuwse journalist Kees Slager een aantal jaren geleden op. Na een referaat van zijn kant verstrekten Provinciale Staten van Zeeland de opdracht voor een nieuw herdenkingsteken. De SCEZ stak de handen uit de mouwen en benaderde de Amsterdamse kunstenares Lydia Schouten.

Haar monument, dat komend najaar moet verrijzen op de dijk van de Oosterschelde bij Kats, verbeeldt een kerktoren die nog net boven het water uitsteekt. „Dat is het klassieke beeld van een verdronken dorp”, weet Adriaanse. „In de beeldvorming steekt de toren nog juist boven het water uit, terwijl de rest van het dorp al is overspoeld.” De torenspits moet 7,5 meter hoog worden en verrijzen op een 2,5 meter hoge terp.

Het gevaarte zit verder vol symboliek, zegt Adriaanse. „Zo wordt de structuur van de spits doorzichtig, waardoor bezoekers door de toren heen menselijke portretten kunnen zien alsof die onder water liggen.” En het meest bijzondere element is zonder meer het geluid. Speakers aan de toren moeten driemaal daags een bruisende zee en beierende kerkklokken laten horen, die waarschuwen voor aanzwellende vloeden.

De tijden waarop het geluid over de Oosterschelde moet klinken, zijn gebaseerd op de ergste watersnoodrampen in de Zeeuwse geschiedenis. Adriaanse: „Dat zijn de Elizabethvloed van 1404 en de Sint-Felixvloed van 1530. En we hebben besloten ook een herinnering aan de ramp van 1953 in te bouwen, alhoewel daarbij strikt genomen geen verdronken dorpen zijn ontstaan.” Het is de bedoeling dat de klokken vanaf dit najaar dagelijks beieren om 14.04, 15.30 en 19.53 uur.

Zelfs de plaats waar het monument komt te staan is symbolisch: op de dijk bij Kats had de laatste dijkdoorbraak in Zeeland plaats, precies veertig jaar geleden. In Kats staat de SCEZ daar vanavond bij stil. „In de nacht van 20 op 21 maart 1966 verdween hier tijdens een storm zo’n 300 meter zeedijk in zee”, aldus Adriaanse. „Als er geen inlaagdijk achter had gelegen, was dus weer gebeurd wat in al die honderden jaren voor ons zo vaak is gebeurd.”

quote:

Laveren en overleven in oorlogstijd

door onze redacteur Ruurd Ubels

ROTTERDAM - Unilever overleefde op een bijzondere manier het nationaal-socialisme. De Nederlands-Britse voedingsmiddelen- en zeepfabrikant bleef uit de klauwen van de nazi's, terwijl de banden met de Britse en Nederlandse regering goed waren. Ben Wubs schreef er een proefschrift over. ,,Ook nazi-Duitsland had te maken met de beperkingen van wat mogelijk was.''

Goed of fout? Onder invloed van historicus Lou de Jong is de houding van mensen en instanties tijdens de Tweede Wereldoorlog jarenlang langs deze meetlat gelegd. Maar vraag Ben Wubs niet naar een moreel oordeel over Unilever in de jaren dertig en veertig. ,,De multinational zat klem tussen de belangen van het Duitse Reich en het Britse Empire.''

Unilever between Reich and Empire 1939-1945, heet dan ook het proefschrift waarop Wubs vanmiddag aan de Erasmus Universiteit (Rotterdam) promoveert. Unilever ontstond in 1929 uit een fusie van de Nederlandse Margarine Unie en het Britse Lever Brothers. Met een vermogen van 1,2 miljard gulden was het bedrijf dat onder meer Blueband, Persil en Vim op de markt bracht, in 1930 de grootste onderneming van Europa.

Wereldwijd had het belangen in 43 landen. Er waren hoofdkantoren in Rotterdam (Unilever NV) en Londen (Unilever Limited). En met 33.900 werknemers in 157 bedrijven was Groot-Duitsland (Duitsland, Oostenrijk, Tsjechoslowakije) een belangrijke basis.

Zo'n sterk verankerde internationale positie is de droom van menig bedrijf. Maar Unilever had zijn grootste belangen uitgerekend in landen die op het punt stonden met elkaar in oorlog te gaan.

Dat Unilever de Tweede Wereldoorlog overleefde, was ,,geen sinecure'', vindt Wubs. Al vóór de oorlog kwam het in Duitsland in een lastig parket; omdat er (vijf) joden in de directie zaten, moest het op grond van een wet uit 1938 worden aangemeld als joods bedrijf.

Rijksmaarschalk Herman Göring, die in nazi-Duitsland lange tijd de scepter zwaaide over de oorlogseconomie, maakte echter een uitzondering: de belangen van de Duitsers bij een goed draaiende productie van oliën, vetten en zeep waren van levensbelang. In 1941 benoemde Göring staatssecretaris Hans-Ernst Posse tot Reichskommissar für den Unilever-Konzern en vanaf 1942 werd Unilever zelfs geholpen met de bevoorrading van de fabrieken om de productie te kunnen garanderen.

Bewijst dit dat de nazi's soms veel pragmatischer waren dan ze de buitenwereld deden geloven? ,,Nee, pragmatisme is een geesteshouding'', reageert Wubs. ,,Waar het hier om ging, was de situatie waarin het nazi-regime verkeerde. De nazi's konden wel van alles willen, maar het moest ook mogelijk zijn. Ook nazi-Duitsland had te maken met de beperkingen van wat mogelijk was.''

Wie vasthoudt aan goed en fout, zal oordelen dat Unilever zich reeds in de jaren dertig uit Duitsland had moeten terugtrekken. En dat het in de jaren veertig in bezet gebied de nazi's had moeten tegenwerken door bijvoorbeeld niet meer te produceren. Voor Wubs is dit echter veel te kort door de bocht. ,,Oordeel zelf, maar niet te snel...''

Want ook deze medaille heeft twee kanten. Toegegeven, topman Paul Rijkens bezocht al in 1933 rijkskanselier Adolf Hitler voor een zakelijk onderhoud. Maar tijdens de oorlog ontvingen joodse medewerkers die op last van de bezetter ontslagen moesten worden, van Unilever wachtgeld. En veel werknemers voor wie op een gegeven moment geen werk meer was, bleven op de loonlijst staan. Zo werd voorkomen dat ze naar Duitsland werden gestuurd om in de oorlogsindustrie te werken.

Bovendien, hoe had Unilever zich uit Duitsland moeten terugtrekken? Wubs benadrukt in zijn boek dat het buitenlandse bedrijven al begin jaren dertig onmogelijk was gemaakt hun investeringen uit het land weg te halen. ,,Terugtrekken was geen optie. Zakelijk was Unilever met handen en voeten aan Duitsland gebonden.''

,,Ideologisch en politiek'' stond het bedrijf aan Britse zijde, meent Wubs. Daardoor had de Britse poot van het concern geen last van de Trading with the Enemy Act, die Britse bedrijven verbood te handelen met landen waarmee Groot-Brittannië in oorlog was. Met vooruitziende blik had Unilever aan het einde van de jaren dertig maatregelen genomen om na het uitbreken van een oorlog Unilever NV (Rotterdam) en de Unilever Limited (Londen) organisatorisch onafhankelijk van elkaar te laten functioneren.

De afgelopen jaren is regelmatig gepubliceerd over de (vermeende) meegaandheid van Nederlandse bedrijven met de nationaal-socialistische bezetter. Kantelt de studie van Wubs dit beeld? ,,Voor een deel wel, ja. Maar mijn conclusies gelden natuurlijk niet voor het hele bedrijfsleven. Wat je wel kunt zien in mijn verhaal, is dat er soms heel gemakkelijk geoordeeld wordt, terwijl de werkelijkheid een stuk gecompliceerder is.''

quote:

Nederland en het bloedige Videla-regime

Door Tom Grijsen

22-03-2006

Het leger en de elite van Argentinië pleegden op 24 maart 1976 een staatsgreep, volgens generaal Videla "In het belang van de democratie." Het was niet de eerste keer. In Argentinië was het bijna acceptabel om een slecht functionerende democratische regering door een militaire staatsgreep weg te vagen. In Nederland maakte het geen indruk, niemand bemoeide zich ermee.

Fred Grünfeld is bijzonder hoogleraar 'Oorzaken van Mensenrechtenschendingen' aan de Universiteit Utrecht. Volgens Grünfeld kwam de staatsgreep nauwelijks naar voren in de Nederlandse media: "Er waren geen televisiebeelden en het stond niet of nauwelijks in de krant." Sommigen dachten dat de militairen wat meer orde en rust in het chaotische land zouden brengen. Toch bleek dit regime de gruwelijkste dictatuur in de geschiedenis van Argentinië te zijn. Tussen de 20.000 en 30.000 mensen zijn verdwenen, ontvoerd, gemarteld, en vermoord.

Meer publiciteit
Twee jaar na de coup organiseerde Argentinië het Wereldkampioenschap Voetbal. Nederland kwam zelfs in de finale. De cabaretiers Bram Vermeulen en Freek de Jonge voerden actie om te voorkomen dat het Nederlandse elftal zou spelen in de 'politiestaat Argentinië'. Op dat moment kwam er steeds meer informatie over het Videla-bewind in de publiciteit. De discussie 'wel-of-niet-gaan' maakte wel wat los in Nederland.

"Er kwam bij het WK in '78 meer bewustwording in de Nederlandse maatschappij," zegt Grünfeld. "Toch bleef de houding van de Nederlandse regering hetzelfde. De mensenrechtenschendingen werden een beetje ontkend. Een voorbeeld: volgens de Nederlandse overheid verdwenen er 1956 mensen in het eerste jaar van de dictatuur, terwijl mensenrechtenorganisaties ruim het dubbele aantal opgaven. De Nederlandse regering deed dat af als propaganda van de Argentijnse afdeling van Amnesty International."

Nederland had veel economische banden met Argentinië. De Nederlandse regering stond garant voor Nederlandse bedrijven die gaspijpleidingen bouwden in Argentinië. Toen daar kritiek op kwam vanuit het parlement, zei de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken Van Der Klaauw: "Je kunt met pijpleidingen geen mensen vermoorden." Een andere pijnlijke zaak die speelde had betrekking op de leveringen van Fokkervliegtuigen aan Argentinië. Grünfeld: "Het regime gooide mensen uit de Nederlandse vliegtuigen in zee. Volgens de regering was dit onmogelijk, omdat je de deuren van een Fokkervliegtuig in de lucht niet open zou kunnen maken."

Niets aan de hand
De conclusie van Fred Grünfeld is helder: De Nederlandse overheid heeft de economische belangen boven de mensenrechtenschendingen gesteld. "Gek genoeg deed Nederland het internationaal wel goed. Bij de Verenigde Naties was Nederland juist het land dat zich het meest kritisch opstelde tegenover de situatie in Argentinië. Maar in de rechtstreekse omgang onderhield Nederland contacten met het Videla-regime, alsof er niets aan de hand was."

Jammer
De omslag kwam toen kroonprins Willem Alexander met Máxima Zorreguieta wilde trouwen. Zij was de dochter van Jorge Zorreguieta, minister van landbouw onder Videla. Onderzoeker Michiel Baud nam de rol van Zorreguieta onder de loep. Na zijn rapport 'Militair geweld, burgerlijke verantwoordelijkheden' trok de regering de duidelijke conclusie dat de vader van Máxima niet bij het huwelijk van de Kroonprins en Máxima mocht zijn. "Het is jammer dat Nederland in de jaren zeventig niet wat kritischer is geweest," zegt Grünfeld. "Ons land was het op één na belangrijkste exportland voor Argentinië. Op nummer één stond de Sovjetunie. We hadden dus wel degelijk invloed kunnen hebben."

quote:

Abraham Kuyper als stimulator van het feminisme

door onze redacteur Piet H. de Jong

Orthodox protestantse vrouwen stonden aan de wieg van het georganiseerde feminisme in Nederland aan het eind van de 19e eeuw. De in 1884 opgerichte christelijke 'Nederlandsche Vrouwenbond ter Verhooging van het Zedelijk Bewustzijn' (NVVZB) markeerde een breuk met de rationele politieke cultuur van de liberalen.

GRONINGEN - De NVVZB, onder aanvoering van orthodox protestantse zusters Anna en Marianne van Hogendorp keerde zich actief tegen de prostitutie. Pas in 1911 werd het bordeelverbod ingevoerd. ,,De samenwerking van calvinistische dominees en deze activistische vrouwen luidde de ondergang in van de liberale samenleving. Er kwam een eind aan de elitaire cultuur. De populaire cultuur met volkse sentimenten deed haar intrede.'' Die these poneert de Groningse historica dr. Hanneke Hoekstra in haar onlangs verschenen boek Het hart van de natie.

Hoekstra wil laten zien dat in het laatste kwart van de negentiende eeuw niet alleen de heersende liberale elite, maar ook de orthodoxe protestanten van Abraham Kuyper én vrouwen een belangrijke rol speelden. ,,Elke gemeenschap is ook een morele gemeenschap, dat geldt zelfs voor de voetbalclub. Als je onderdeel bent van zo'n gemeenschap, ook van een natie als Nederland, horen daar waarden en normen bij. Mijn boek handelt over de overdracht van die waarden. Hoe moraliseert een land en hoe worden burgers in dat proces betrokken?''

,,De liberalen waren niet in staat het hart van de natie te bereiken. Hun politieke cultuur was gebaseerd op de ratio. Terwijl in wezen de natie tot stand komt buiten het parlement om. De klassieke geschiedschrijving gaat uit van het parlementaire debat. Maar het morele handelen, de strijd tussen goed en kwaad, is meestal niet gebaseerd op rationele afwegingen, maar op emotie en betrokkenheid. Ik heb in mijn onderzoek die emotie, die zich vertaalde in empathie, de mogelijkheid je te kunnen verplaatsen in de ander, een plek willen geven.''

Hoekstra wil eenzijdigheden in de geschiedschrijving corrigeren. Allereerst de marxistische benadering van de burgerlijke cultuur. Die visie maakt de burgerij verdacht en spreekt van een 'vals bewustzijn'. De gedachte dat burgers zich daadwerkelijk laten leiden door liefde voor hun medemens en dat religie een bepalende factor is, blijft buiten beeld. In wezen geldt die kritiek, volgens Hoekstra, ook de liberale geschiedschrijvers. ,,Daarin is het belang van religie en de rol van vrouwen vrijwel uitgesloten.''

Inspiratie
In de strijd om het hart van de natie doen de orthodox protestantse Nederlanders inspiratie op in Engeland. Er zijn echter grote verschillen tussen beide landen. De methodistische, evangelische opwekking in Engeland bracht veel mensen tot enthousiasme.

Vanuit het Nederlandse Reveil wordt getracht iets van die beweging (revival) naar Nederland te importeren. Zo gaat er een groep predikanten naar een opwekkingsconferentie in het Engelse Brighton. Ook de voorman van de orthodoxe protestanten, Abraham Kuyper, is van de partij. In Engeland is de orthodoxie altijd aan de linkerzijde van het politiek spectrum te vinden, in Nederland is de rechterkant van het politieke landschap de plaats voor de orthodoxen.

Hoekstra vindt het een van de grote vragen van de negentiende eeuw waarom er in Nederland geen grootschalige, populaire opwekkingsbeweging van de grond is gekomen. ,,Waarschijnlijk heeft dat te maken met de Nederlandse traditie van nuchterheid, rationele geloofsbeleving en nadruk op dogma's. Het zegt ook iets over de politieke en kerkelijke cultuur. Er is een zekere huiver, zo niet afkeer, van opzwepende massabijeenkomsten en 'hysterische vroomheid'. De bekende dominee J.J. van Oosterzee (1817-1882) waarschuwde voor Amerikaanse 'excitement' (opwinding) en 'revivalorganiserende Engelsen'.

Het was Kuyper die zich aangetrokken voelde door die populaire, op de massa gerichte vertolking en beleving van het geloof. Hoewel Kuyper later afstand nam van de Brighton-beweging introduceerde hij binnen 'zijn' antirevolutionaire partij (ARP) elementen van die opwekkingsbeweging, stelt Hoekstra. ,,Kuyper hield van het emotionele aspect op bijeenkomsten. Het samen zingen en worstelen met het zondebesef dat zie je terug bij de Deputatenvergadering van de ARP met de massale zang en opzwepende toespraken. Dat is de Nederlandse variant van de Engelse evangelische opwekkingsbeweging.'' Met de toespraken, de liedcultuur en meditaties in de Heraut wist Kuyper ook de meer bevindelijk ingestelde afgescheidenen aan te spreken, zegt Hoekstra.

Leiderschap
Bij de vorming van een natie als morele gemeenschap is leiderschap van groot belang. Dat geldt vandaag nog net zo sterk als in de negentiende eeuw, meent historica Hanneke Hoekstra. ,,Het gaat niet alleen om de opvatting van de leider, maar ook om diens uitstraling. Hoe breng je de boodschap over en kun je zelf een voorbeeld stellen? Dat deed Kuyper op zijn manier door zijn overtuiging met verve uit te dragen. Ook, op een ander vlak, Aletta Jacobs was een voorbeeld in haar politieke strijd voor vrouwenrechten.''

In Engeland was het Josephine Butler die als bevindelijk gelovige de strijd aanbond met de prostitutie. Zij was het grote voorbeeld van dominee Hendrik Pierson die vanuit het Reveil in Nederland de misstanden van de prostitutie aan de kaak stelde en bestreed. Bij leiderschap gaat het om meer dan het mediagenieke, stelt Hoekstra. ,,Ben je in staat als leider iets eigens, intrinsieks over te brengen. Die bezieling zie je te weinig.''

Hoekstra maakt een vergelijking met Kuypers politieke nazaat Jan Peter Balkenende. ,,Hij weet de mensen niet te raken. Hij moraliseerde sterk toen het aankwam op het seksleven van Mabel Wisse Smit. Dat vind ik nogal triviaal. Over grote zaken van de brede en de smalle weg en de belangrijkste erfenis van de christelijke levensovertuiging, de barmhartigheid, hoor ik hem niet. Dat was bij de Engelse politicus Gladstone heel anders.''

William Ewart Gladstone (1809-1898) was een charismatische man, behorend tot de evangelische stroming binnen de Anglicaanse Kerk en vooraanstaand liberaal politicus. ,,Gladstone wist het hart van het volk te raken toen hij opkwam voor de onderdrukte christenen in Bulgarije. Bij Kuyper zie je ook dat hij de sociale kwestie aan de orde stelt.''

In haar boek noemt Hoekstra Kuyper een onbedoelde stimulator van het feminisme. ,,Ik bedoel daarmee in de eerste plaats de feminisering van de samenleving waarin 'zachte waarden' zoals zorg, barmhartigheid en emotie een plek krijgen in het politieke domein. Dat gaat in tegen de opvattingen van de rationele, doctrinaire liberalen. Je ziet bij Kuyper ook dat hij bepaalde vrouwen naar voren haalt. Denk aan de roman The Heir of Redclyffe van Charlotte Yonge en de mythe rond Pietje Baltus, wat achteraf toch een beetje een constructie bleek. Die haast sentimentele aspecten stopt Kuyper in zijn politieke vertoog. Daarmee zet hij de deur open voor vrouwen om te participeren in de politiek. Het was daarbij niet zijn opzet vrouwen te doen kiezen. Hij vond dat de man in de raadszaal hoorde en de vrouw in de huiskamer. Toch werd er een proces in werking gezet waardoor vrouwen de ruimte kregen om te participeren in de samenleving. De gezusters Van Hogendorp haakten daarop in met hun NVVZB. Meer dan ds. Pierson wisten zij met lokale afdelingen, via de domineesvrouwen, velen te bereiken en te activeren. Waar Pierson meedeed aan parlementaire pressie, wist de NVVZB de massa te mobiliseren.''

Verzuiling
In de strijd tegen prostitutie heeft de roman van Harriet Beecher Stowe De negerhut. Een verhaal uit het slavenleven in Noord-Amerika een rol gespeeld. ,,De slavernij werd een metafoor in de antiprostitutiestrijd. Was de prostituee ook niet een slaaf? Een roman was halverwege de negentiende eeuw een probaat middel voor een vrouw zich te mengen in het debat over sociale kwesties. De politieke arena was voor haar nog niet toegankelijk. In de roman en de talrijke sentimentele pamfletten werd het leed dicht bij de mensen gebracht. Door het lijden op die manier uit te vergroten kon het gewone volk zich in het leed van anderen verplaatsen en zich betrokken voelen. Echte betrokkenheid komt pas tot stand als het lijden van de ander zichtbaar wordt. Dat was toen het geval en dat is nu nog zo, denk aan de lotgevallen van asielzoekers waarover tal van kerkleden zich ontfermen.''

Hoekstra wil met haar onderzoek ook aantonen dat de verzuiling van de twintigste eeuw, waarin elk volksdeel zijn eigen partij en verenigingsleven kende, geen exclusieve mannenzaak was. De verzuiling en het burgerlijke ideaal als leefpatroon werden mede in het zadel geholpen door de vereniging voor het vrouwenkiesrecht en de NVVZB. Vrouwenparticipatie kreeg gestalte in het kerkenwerk, denk aan de meisjesvereniging.

Overigens was de oprichting van de christelijke vrouwenorganisaties in de tijd van de verzuiling niet een gevolg van de eerste feministische golf. De christelijke vrouwen waren vooral sociaal actief, ze braken niet met de trouw aan de politieke partij. ,,Bij het tweede Christelijk Sociaal Congres, 1919, liet Henriëtte Kuyper, de dochter van Abraham, weten dat de vrouwenorganisatie een reactie was op het rode gevaar. Voor de protestantse vrouwen was de sociaal-democratische vrouwenorganisatie de directe aanleiding zich te organiseren. De actieve wijze waarop vrouwenorganisaties zich organiseerden hebben mee de verzuiling gestalte gegeven.''


Het hart van de natie. Morele verontwaardiging en politieke verandering in Nederland 1870-1919
Hanneke Hoekstra. Uitg. Wereldbibliotheek Amsterdam, 2005; 237 blz., 28,50 euro

quote:

Uit de Ilford Recorder


Memorial quest to find family of bomber hero
23 March 2006

WHEN Lancaster bomber ME752 was shot down over the Dutch town of Heythuysen, one man risked his life to rescue whatever he could from the blazing wreckage.

The date was July 21, 1944, and Daniël Brouns' parents' house was among those destroyed in the crash.

Although he could do nothing for the crew members, all of who were killed outright, he was able to retrieve a suitcase from inside the cabin, writes KAREN BURKE.

Now, more than 60 years later, its contents have propelled Daniël's daughter, Ria Schmieder, on a quest that has led her all the way to Redbridge.

For the past seven years, Ria, 47, has been attempting to trace the relatives of the crew of heavy bombers from the RAF's 75th New Zealand Squadron.

Three of the eight-man crew were British - and among them was wireless operator Sgt Jack Barson from Ilford.

Ria told the Recorder: "Unfortunately, I have never been able to find much information about Sgt Barson. I have not been able to find out, yet, if there are still living relatives of his.

"I would like them to know that I have been able to erect a monument for him and his crew members in Heythuysen. We will remember them."

Sgt Jack Frank Macdonald Barson was the only son of son of Louisa Ann Barson, of Duke Road, Barkingside.

Born in Ilford, he went to school in Newbury Park and at the time of his death aged 21 he was engaged to Marjorie Tyler, the youngest daughter of an Ilford councillor.

Having served with the Royal Air Force Volunteer Reserve, Sgt Barson's grave now lies in Jonkerbos War Cemetery in Nijmegen.

Having in 2003 achieved the erection of a monument near the bomber's crash site, Mrs Schmieder has recently launched a website documenting the discoveries she has made to date.

She hopes that it will bring her another step closer to finding out more about Sgt Barson and the other crew members, including flight engineer Joseph Armstrong from Bradford, Yorkshire.

Sgt Barson's name is also included on a memorial commemorating six members of Newbury Park Methodist Church, Oaks Lane, Newbury Park, who lost their lives during the war. The plaque is soon to be moved to nearby St Peter's Church, Aldborough Road North, Aldborough Hatch.

Mrs Schmieder added: "It has not been easy to find information as this research was completely new to me and before you know how and where to look, months have passed.

"I do not know when my quest will be finished, I only know it will not be for some time. I will not stop searching until all I can find is found."

n Are you a relative of Sgt Barson - or do you know any surviving members of his family?

Anyone with information is asked to contact Ria Schmieder via her Lancaster monument website at www.lancastermonument.nl.

quote:

Nieuw leven voor aloud Hanzeverbond

HET HANZEVERBOND: voor de meeste mensen niet meer dan een vaag begrip uit een duister verleden. Tussen 1300 en 1700 was de Hanze een economisch bondgenootschap tussen meer dan tweehonderd steden en de spil van alle handel in noord- en west-Europa. Het netwerk liep van Scandinavië en de Russische staten tot Italië. Daarna stierf het netwerk een stille dood. Tót de Groningse zakenman Remmelt Smid het oude pact een paar jaar geleden nieuw leven inblies. En met succes: zijn bedrijf Het Hanze Huis is ondertussen een florerende onderneming die luxe goederen uit de oude Hanzesteden exporteert naar bijna alle landen van Europa.
‘De ambachtelijke traditie van de steden vormt de basis’, legt Smid uit. ‘In die steden zijn oude ambachten van generatie op generatie doorgegeven. Die authentieke kwaliteitsproducten kunnen nog steeds overal ter wereld worden afgezet. Alleen waren dat soort familiebedrijven nog nooit op het idee gekomen dat ook te doen.’
In eerste instantie waren de meeste oude bedrijven huiverig om in te gaan op zijn voorstellen. Maar het enthousiasme van de 36-jarige Groninger werkte aanstekelijk: binnen de kortste keren sloten tientallen zeer diverse bedrijven zich aan bij zijn bedrijf. Het Hanze Huis importeert onder meer marsepein uit Lübeck, thee uit Zutphen, marmelade uit Kopenhagen, cacao uit Londen en suikerwerk uit Helsingborg. Daarvan worden in een Groningse pakhuis verschillende soorten Hanzepakketten gefabriceerd.
In Nederland zet de onderneming de producten onder meer af bij de Bijenkorf, Simon Lévelt en Gastrovino. ‘Het zijn fijnproeversproducten die iets bijzonders toevoegen aan de smaak die je overal kan kopen’, aldus Smid. ‘Aan de chocolade wordt bijvoorbeeld rode peper, gember of sinaasappel toegevoegd en koffie is bij ons verkrijgbaar in volstrekt unieke melanges met mint, rum, appel of hazelnoot. Dat is ook de meerwaarde die de traditionele bedrijven in de 21e eeuw nog kunnen bieden tegenover grote fabrieken.’
Bedrijven kunnen zich ook niet klakkeloos aansluiten omdat ze in een oud-Hanzestad zitten. ‘De producten moeten echt aan een bepaalde kwaliteitsstandaard voldoen’, beklemtoont de zakenman. De internationale naamsbekendheid van Het Hanze Huis zorgt ervoor dat ambachtelijke firma’s uit alle windstreken zelf al contact zoeken met het Groningse initiatief. Het criterium blijft echter wel dat hun thuisbasis vroeger verbonden moet zijn geweest met het Hanzepact. ‘Laatst meldde zich een vooraanstaande producent uit Wenen. Die heb ik toch vriendelijk de deur moeten wijzen.’
De zogenaamde Hanzekokers, gevuld met onder meer koffie, marsepein, chocolade en suikergoed, vinden per tienduizenden afzet als relatiegeschenk. Een andere noviteit die erg goed loopt is het zogenaamde Scandinavische ontbijt, waar onder meer sardines, honing en (andere) vis in zit. ‘Het Hanzeconcept heeft het tij ook mee’, merkt Smid. ‘Mensen willen weer teruggrijpen op oude waarden van vroeger. De turbulente tijden maken onzeker: men klampt zich vast aan dingen die niet veranderd zijn.’
Het doet de Groningse ondernemer niet alleen zakelijk goed dat er zoveel animo is voor zijn producten. Hij was al sinds zijn jeugd gefascineerd door de Hanzesteden. ‘Elk eeuwenoud product kent zijn eigen verhaal: ik kan daar letterlijk uren over praten.’ Tussen alle bedrijven door organiseert de koopman in zijn kantoor ook bijeenkomsten waarop hij vertelt over de historie van het oude zakenverbond. ‘Het was een samenwerking die zijn tijd ver vooruit was: ik ken geen ander handelspact dat zeshonderd jaar stand heeft gehouden. Van de manier waarop onze innovatieve voorgangers hun zaken hadden geregeld, kunnen we in de 21e eeuw nog erg veel leren.’

Nederland telt negentien Hanzesteden. Een daarvan ligt in Twente: Oldenzaal. De andere Nederlandse Hanzesteden zijn: Arnhem, Bolsward, Deventer, Doesburg, Elburg, Groningen, Harderwijk, Hasselt, Hattem, Kampen, Nijmegen, Ommen, Roermond, Stavoren, Tiel, Venlo, Zutphen en Zwolle.

quote:

The Lincoln conspiracy: Inside the plot to avenge the Confederacy

The shooting of the 16th US President in 1865 has obsessed historians ever since. As two new books piece together the events that led to the assassination, Andrew Gumbel examines how they mirrored September 11 and its aftermath

Published: 27 March 2006

Most people will remember that Abraham Lincoln was the first US president to be assassinated, that he was shot at close range in his box at a Washington theatre, and that his assassin was John Wilkes Booth, a sympathiser with the confederate South who had been left aghast by the outcome of the recently concluded Civil War.

What may not be so familiar, at least to non-specialists on this side of the Atlantic, are some of the other hair-raising details of the assassination plot. It was not just Lincoln, but the whole top echelon of the government that was targeted on the night of 14 April 1865. William Seward, the secretary of state, was viciously knifed in his own bed and came close to perishing nine days after he almost died in a horse-and-carriage accident. Andrew Johnson, the vice-president and eventual successor to Lincoln, would have been shot in his Washington hotel had his designated attacker not chickened out at the last moment. Ulysses Grant, the commander of the victorious Union army and future president, was originally scheduled to join Lincoln in his box at Ford's Theatre and might not have survived had he kept the appointment.

The whole episode was, in many respects, an eerie foreshadowing of what happened to the US almost a century and a half later on 11 September 2001. The country quickly realised it was under devastating attack, but did not immediately know who the attackers were, on whose behalf, if anyone, they were acting, or how much more they had planned after the initial strike. Fear and paranoia gripped the nation, as wild rumours spread of a reconstituted confederate army rising again, of dastardly plots to spread germ warfare (by the dissemination of clothing infected with yellow fever) or to poison the water supply of New York City.

Hundreds of people suspected of approving of the assassination were set upon, beaten or even killed by angry mobs. Lincoln, a controversial leader throughout his tenure - not least because of his willing suspension of habeas corpus and other core constitutional rights in his prosecution of the war - was suddenly elevated to the status of a secular saint, a transformation at least a little reminiscent of George Bush's sudden, if much more shortlived, surge in opinion polls four and a half years ago.

The man charged with hunting down Booth and his co-conspirators, Edwin Stanton, the secretary of war, did not hesitate to arrest people merely for association with the assassins. He put federal troops on battle-ready status, and sent them out to comb the Maryland and Virginia countryside; a staggering 87 of them drowned while patrolling the Potomac river. Stanton did not capture everyone he was after, but grabbed whoever he could, had them tried by military commission and hanged the eight most notorious. The rest were sent off to do hard labour in the Dry Tortugas islands off Florida - the Guantanamo Bay of the day.

It was only a few years later that the wisdom of the draconian approach came under question. One of the hangings, of Mary Surratt, keeper of a Washington boarding-house frequented by Booth and his co-conspirators, came under particular scrutiny because she did not appear to have been involved in any criminal activity whatsoever. When her son, John Surratt, who had escaped abroad in the chaotic aftermath of the assassination, was captured and repatriated in 1867, he went before a civilian jury which was unable to reach a guilty verdict. One of the inmates in the Dry Tortugas, a doctor who had sheltered Booth in the immediate aftermath of the assassination, without at first knowing what Booth had done, was subsequently pardoned and released.

None of these intriguing parallels with present-day events have received much attention to date. But that could be about to change dramatically as the US looks set to revive, once again, its never-ending fascination with the country's 16th president, the man who saved the Union but could not save himself from his defeated enemies.

In recent years, the focus of the Lincoln mania has settled variously on Honest Abe's sexuality, his propensity for melancholia and depression, and his unique political prowess. Now the focus is shifting slightly away from Lincoln on to Booth, his assassin. One critically acclaimed reappraisal of Booth, Michael Kauffman's American Brutus, has just come out in paperback. A tightly written narrative of Booth's crime and the 12-day effort to track him down, James Swanson's Manhunt, has just been published and is racing up The New York Times bestseller list.

Swanson's book, which reads so much like a blueprint for a movie that it's hard to imagine he didn't have one in mind, has already been optioned by Hollywood. The buzz in industry circles is that Harrison Ford will take a starring role as the cavalry officer who eventually cornered Booth in a tobacco barn in rural Virginia. The role of Booth - an irresistible one to all thespians, since he was one himself, and a singularly dashing, charming, good-looking one at that - has yet to be assigned.

The fiendishly intricate plot so much feared at the time by Stanton and others, turned out to be little more than an expression of rage and frustration by a relatively small circle of like-minded people. Booth and his fellow conspirators - who weren't Southerners or anti-Unionists so much as white supremacists opposed to the excessive centralisation of governmental power and the granting of any rights to Negroes - started hatching a wild scheme to kidnap Lincoln about a year before the assassination, but never even attempted to put it into practice because of its obvious logistical difficulties.

On the day of Lincoln's second inauguration, in March 1865, Booth found himself just a few feet away from the president on the steps of the Capitol and later kicked himself for not taking a gun and shooting while he had the chance.

The assassination plot ended up being cobbled together more or less on impulse in a matter of hours. Booth happened to be at Ford's Theatre picking up some mail at about noon on 14 April when he overheard the manager receiving the news that the president intended to watch that night's production of Our American Cousin, a durably popular transatlantic comedy of manners that is now only remembered by association with Booth's crime.

Over the next eight hours, Booth arranged for one friend, George Atzerodt, to check into Andrew Johnson's hotel, and for another, Lewis Powell, to plot his entry into the Seward household by posing as a doctor come to treat the ailing secretary of state for the injuries from his carriage accident. Booth arranged for horses, and men to hold them while the crimes were being committed. He made the vaguest of plans for the conspirators to join up on the Maryland side of the Navy Yard Bridge, east of the city, but otherwise had no clear idea of how they were to make their getaway to what he presumed would be the safety of the Deep South.

Booth had no trouble penetrating the hallways and passages of Ford's Theatre, since he was a regular performer who knew the building's most intimate secrets. Armed with a .44-calibre Deringer pistol and a Bowie knife, he managed to use part of a wooden music stand as a makeshift wooden bolt which he used to prevent anyone coming into the presidential box after him. He lurked unobserved just inches behind the president, waiting for what he knew to be one of the loudest laughs in the third act of the play before pulling the trigger right at the nape of Lincoln's neck.

As the pistol shot startled the theatre to silence, he used his knife to slash at one of the president's companions, a certain Major Rathbone, who suffered a deep cut to the upper arm. Booth then jumped up on the railing separating the box from the auditorium, shouted the Virginia state slogan "sic semper tyrannis" ("thus ever to tyrants"), declared the South to have been avenged, and proceeded to jump down on stage.

As he descended, he hit a framed portrait of George Washington, and one of his riding spurs became entangled in a stars-and-stripes flag - a moment that was later dubbed "Old Glory's revenge". Some accounts suggest he broke his left leg in the fall, but it seems more plausible that he received that injury later in the night in the frantic rush out of town. Either way, he dashed across the stage and made his exit so fast the stunned theatregoers did not have time to stop him.

Lincoln did not die immediately, but was carried to a nearby house on 10th Street, which struck everyone as a more seemly place to die than a place of popular entertainment. (Lincoln would later come in for muted criticism for going to the theatre so soon after the end of the war, and on Good Friday too.) Booth, meanwhile, sweet-talked his way past the sentry on the Navy Yard Bridge, as did one of his accomplices, David Herold, who followed on behind. The pair would spend the next 12 desperate days together, first by managing to stay ahead of the news of the assassination and then by outwitting the Union troops who came out in force to sniff them out.

On that first night, they stopped at a tavern and then at the house of Dr Samuel Mudd, whom they had earlier roped into the kidnapping plot. Mudd treated Booth's broken leg before discovering what he had done and then, fearful of being tarred as his accomplice, as indeed he eventually was, sent the pair on their way. A Confederate veteran called Thomas Jones hid them in a pine forest on the Maryland side of the Potomac for five days while they waited for the manhunt to die down, making an attempt at crossing into Virginia possible.

Once across the river, Booth and Herold found a distinctly chilly reception, even among confederate troops returning home from the battlefield. They threw themselves on the mercy of the Garrett family, who let them stay one night in their house and then sent them out to the tobacco barn, where the feds, acting on a tip-off, eventually caught up to them.

There then ensued a siege not unlike modern ones pitting the federal authorities against neo-Nazis at Whidbey Island in 1984 or the Branch Davidian sect at Waco, Texas, in 1993. As in those much later instances, the end result was conflagration and death. Colonel Everton Conger, the putative Harrison Ford character, decided to smoke out Booth and Herold by setting fire to the barn. His mission to take the assassin alive was botched, however, by one of his own men, who saw Booth raise a weapon and shot him in the neck, in much the same place as the bullet that felled the president.

Booth's final words: "Useless, useless." Having dreamed of reviving the confederacy with a single pistol shot, he died in the knowledge that his victim had become a martyr, and his own name was destined to go down in infamy. The actor in him appeared to crave the attention anyway; the fact that he is now destined to be immortalised once again on the silver screen might not, in the end, have entirely displeased him.

quote:

Haastrecht is geen dorp, maar een stad



VLIST - De gemeente Haastrecht in de Krimpenerwaard is geen dorp maar een stad.

Dit blijkt uit het rapport 'De Steede ende Landen van Haestregt' van de historische vereniging van Haastrecht. In het rapport hecht de auteur, Ad Breedveld, grote waarde aan de vondst van een oude oorkonde uit 1301. De oorkonde is voorzien van een zegel van de schepenen van de stad Haastrecht.

Volgens Breedveld bewijst dit 'opnieuw en definitief' dat Haastrecht een stad is, net als de omliggende plaatsen Gouda, Oudewater en Schoonhoven. Het volledige rapport wordt dinsdagmiddag aangeboden aan burgemeester Evenhuis van Vlist en is te lezen op www.gemvlist.nl

quote:

Reinventing an empire: Constantine - The greatest Roman Emperor

An exhibition which opens in York tomorrow marks the debt owed by the modern Church to a Christian convert who rescued a failing empire, brought peace and preached tolerance. Ian Herbert tells his story

Published: 30 March 2006

A decision reached almost 1,700 years ago by Constantine the Great is a source of inspiration to any who despair of lasting religious tolerance in the world. On the eve of an improbable battlefield triumph in Rome, AD312, the young Roman emperor saw a vision of Christ and converted to Christianity, joining the ranks of those who had been persecuted by his predecessors for centuries.

Most self-respecting emperors would force their subjects to follow suit - so what was he to do? Constantine's answer arrived in the edict he issued at Milan the following year. "I grant both to Christians and to all men, freedom to follow whatever religion each one wishes," it stated. His words were the touchstone of modern Christianity, ending centuries of persecution for Christians. But they are also the first known articulation of religious tolerance, permitting the co-existence of Jews, Christians, British Pagans and those who worshipped the traditional Roman gods such as Eros and Jupiter.

The modern Church's debt to Constantine, who also introduced the architecture on which the St Peter's Basilica in Rome and Jerusalem's Church of the Holy Sepulchre were later built, is recognised in one of the most important Roman exhibitions staged in Britain, which opens tomorrow in York.

"Constantine the Great, York's Roman Emperor" marks the 1700th anniversary of his coronation in the city and is staged in association with the British Museum, which has loaned scores of artefacts. The exhibition is designed by Ivor Heal who, with finely carved sculptures and cameos and brilliantly coloured mosaics, recaptures Constantine's lavish Roman world with the same panache he showed in the Royal Academy's two huge successes The Aztecs and The Three Emperors.

Only Augustus Caesar, the first Roman emperor, rivalled Constantine's achievements in a reign that lasted until 387, according to Elizabeth Hartley, the exhibition's creator.

He rescued the failing empire, continuing work started by his father, Constantius. But he also reinvented the empire. He restored peace, stability and security by promoting harmony and tolerance, abandoned Rome to establish a more easily defensible capital at Constantinople. "He created a new world without upsetting the old and creating conflict," says Ms Hartley.

York, which erected a statue to Constantine outside the Minster in 1998, cannot be accused of underplaying its part in the story of the great emperor. In addition to the exhibition, which includes exhibits from 36 museums and private collections from across Europe, it will stage a service of commemoration at York Minster on 25 July - the 1700th anniversary of Constantine's proclamation here, and will stage a three-day international conference on the man in the same month.

Yet the city's important role in the emperor's story presented itself by chance. Constantine was far away at Nicomedia in the east of the Empire, being trained to accede to his father's position as one of the caesares (junior emperors), by Diocletian when news arrived that Constantius was facing a spot of bother from the Picts, in Scotland. Constantine headed west, met his father at Boulogne, crossed to Britain before winter set in and proceeded into a battle, which they won. Both then returned in December 305 to York - then called Eboracum, one of the regional capitals and home to the Romans' northern military command.

No one is sure why father and son lingered in York but they were still there on 25 July 306 when Constantius died. With the support of troops stationed at York, Constantine took the throne, possibly in a service held at the city's imperial residence. Coins issued for his imperial visit suggest he returned to York at least once in the first 10 years of his reign and he described his coronation there in a handwritten testimony, fragments of which are on display at the exhibition.

It seems he may also have ordered a rebuilding of the Roman northern command HQ in York, at the spot where a magnificent head of Constantine was unearthed in the 19th century. It too is being exhibited.

The event which was to assign Constantine his part in Roman history occurred in 312 on the eve of the Battle of Milvian Bridge on the outskirts of Rome which, if troop allegiances were anything to go by, Constantine was expected to lose. In a dream, Constantine saw the Chi-Rho - the Christian symbol that combines the Greek letters X and P (the first two letters of the name of Christ) in front of the sun with the words "in this sign you will conquer". He was told to paint this sign on the shields of his soldiers and, after doing so, won the battle.

Whether Constantine really had the dream or invented it as a shrewd political move to endear him to Christians and win support is a matter of enduring conjecture.

Boris Johnson, the Tory MP, a huge enthusiast on the subject of Constantine after coming across him during work for his BBC series on the Romans, has some suspicions. "It may have been a stunt. He was a supreme political operator and the conversion might have had its advantages. It's difficult to establish," he said.

Perhaps Constantine's mother, Helena, played a role in the conversion. She was probably born a Christian, though virtually nothing is known of her background, save that her father was a successful soldier, a career that excluded overt Christians. Either way, Constantine immediately granted restitution to the Christians, creating an unprecedented tolerance of the previously minority religion, and initiated the building of a Christian basilica at the Lanteran in Rome, the first Christian church. The emperor also legislated Sunday as a day of rest, banned gladiatorial games and promoted Christians to high office. At the Council of Nicea in 325, he saw to it that Christianity was fully legalised in the empire for the first time; a move considered integral to the development of the religion. The Nicene Creed, still used by Christians as the fundamental expression of their faith, also emerged from that council. Constantine's reputation as the "first Christian emperor" has been promulgated by historians from Lanctitius to the modern day, though he was only baptised on his death bed.

Constantine's pursuit of tolerance may have stemmed from his time in Diocletian's court, before he met up with his father in Britain, Ms Hartley believes. "He saw persecution under Diocletian and its disastrous consequences and was probably very distressed. By contrast, there was almost no persecution in his father's western empire."

York's exhibition provides a true sense of the creative power which Constantine's endorsement and appreciation of new modes of thought unleashed. He modelled himself on both Augustus and Alexander the Great - a clear expression of his determination to be one of the great figures of history - but ushered in a golden age of creative, Byzantine arts while allowing the classical traditions to continue. Among the more memorable examples on display at York are a youthful head of Mithras, never before loaned from the Museum of London; a collection of wall mosaics recovered in the 1970s from Roman villas in Dorset, and a mosaic illustrating Ovid's Metamorphoses, recovered in Somerset. There are sculptures, textiles, silverware, games, weapons, coins and jewellery - all reflective of the magnificence of the emperor's age. Few examples of the artistic endeavour that Constantine helped create have been located by archaeologists in York, though one of those in the exhibition is an extraordinarily well-preserved bun of auburn hair with two hairpins intact.

Constantine the Great, York's Roman Emperor is at the Yorkshire Museum, York, from tomorrow until 29 October

quote:

Tweeduizend Duitse kanonskogels gestolen

BERLIJN - Uit een kasteel in de buurt van het Duitse Wolfenbüttel zijn dinsdag ongeveer tweeduizend 16de-eeuwse kanonskogels gestolen, heeft de politie donderdag bekendgemaakt.
De dieven namen grofweg de helft mee van de vierduizend ijzeren ballen die archeologen onlangs in de kelder van het kasteel aantroffen, zei de politie. Volgens de lokale autoriteiten hebben de kogels een diameter van twaalf centimeter en wegen ze een kilogram per stuk. Op enkele exemplaren staat het nummer 1575 - het jaartal waarin de kogels vervaardigd zijn voor een plaatselijke hertog. Volgens veilingsites op internet zijn verzamelaars in Duitsland bereid twintig euro per kanonskogel te betalen.

map (ap)30/03/2006

quote:

WETENSCHAPSWINKSEL. Verraadt een standbeeldpaard hoe de ruiter gestorven is?

Het verhaal over de ruitersstandbeelden duikt geregeld op: als het gebeeldhouwde paard op zijn vier benen staat zou de ruiter een natuurlijke dood of in zijn bed gestorven zijn. Met één of twee paardenbenen opgeheven zou de kunstenaar aangeven dat de roemrijke ruiter in de strijd gesneuveld is.
Zelfs op de redactie van De Standaard staat sinds enige tijd een levensgroot paard in de gang, met een voor- en een achterbeen los van de grond. Het draagt geen ruiter, maar de schade op de flank doet vermoeden dat iemand op een nachtelijk uur wel eens heeft geprobeerd hoe het aanvoelt, een standbeeld van zichzelf. Maar zelfs in dat redactionele strijdperk vallen geen overlijdens te melden en ook de huiscartoonist van De Standaard , Zaza, die het paard beschilderde, is volgens de laatste berichten nog in goeden doen.

Volgens kunsthistoricus Joost Vander Auwera klopt het verhaal over de paardensymboliek dan ook 'van geen kanten'. Vander Auwera is verbonden aan de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België in Brussel en aan de Universiteit Gent, en schreef een uitgebreid artikel over het paard in de westerse kunstgeschiedenis.

,,Dat veel standbeeldpaarden één been opheffen, gaat terug op een heel beroemd beeld'', weet Vander Auwera, ,,namelijk dat van de Romeinse keizer Marcus Aurelius op het Capitool in Rome''. Het dateert van de tweede eeuw na Christus en eeuwenlang hebben kunstenaars zich erop geïnspireerd. Zelfs het beeld van koning-ridder Albert I van België in Brussel (met één opgeheven paardenbeen) zou ernaar verwijzen. Maar de Belgenvorst stierf bij een klimongeval in Marche-les-Dames, niet in de strijd. Een andere bekende navolger was de schilder Titiaan met het portret van Keizer Karel V bij de slag bij Mühlberg dat in het Prado hangt in Madrid. Keizer Karel stierf in zijn bed, ondanks de opgeheven poot van zijn paard. Het opgeheven voorbeen zou niet zozeer verwijzen naar de doodsoorzaak van de ruiter, maar symboliseerde mogelijk een neergeslagen, overwonnen vijand, meent Vander Auwera.

Op het internet zijn theorieën te vinden over het zogezegde verband tussen de houding van het paard en de doodsoorzaak van de ruiter. De website snopes.com catalogeert het in een lijst van stadslegenden - verhaaltjes die lustig rondverteld worden, maar die pure verzinsels zijn.

Er zijn ook schilderijen en heldhaftige ruiterstandbeelden die een paard tonen met beide voorbenen hoog in de lucht, zoals het beeld van Peter De Grote in Sint-Petersburg. Voor een leek lijkt het alsof het paard wild steigert, maar het maakt eigenlijk een uiterst beheerste levade of verheven houding. Dat wil zeggen: het dier verplaatst zijn evenwicht op de achterbenen en tilt de voorbenen van de grond. ,,De levade is een onnatuurlijk en moeilijk maneuver dat jaren training vergt'', aldus Vander Auwera. ,,Het is ultieme bewijs van de kunde en het heerschap van de ruiter.'' Sinds de woorden van de antieke auteur Plutarchus zou de levade voor kunstenaars een speciale symboliek dragen: 'de heerser beheerst zijn volk zoals een ruiter zijn paard.'

www.snopes2.com/military/statue.htm

Kim De Rijck

quote:

Glasgow's diet was healthier in 1405

JIM MCBETH

GLASWEGIANS in 1405 had a better diet than the citizens of 2005, eating their "five-a-day" 600 years ahead of its time.

Even their light beer was healthier than sugar-laden fizzy concoctions that are today's favourite, according to new archaeological evidence.

It reveals a diet of porridge and small amounts of pork and fish made medieval mealtime more nutritious than a visit to the chippy, the pizza parlour or the ubiquitous American fast food joints.

And an absence of sugar in the diet meant medieval Glaswegians had better teeth. In addition, they could not smoke, a major cause of diseases that killed 119 out of every 100,000 men in the city last year.

Experts agreed yesterday we could learn from our predecessors' eating habits as revealed by the council's new history and archaeology strategy.

Glasgow is developing a mapped medieval trail from Glasgow Cathedral to the Clyde, the medieval hub of the city.

By analysing cesspit material, archaeologists discovered medieval citizens ate a healthy diet of fruit, vegetables, cereals and fish. It is a long way in time and culture from modern Glasgow, where obesity is so commonplace because of a junk food diet of pizza, burgers and fish suppers that the Scottish Executive is considering opening an NHS-funded stomach-stapling clinic in the city.

Professor Stephen Driscoll of Glasgow University's archaeology department, said: "Around 100 bodies examined showed good health and the teeth were worn rather than decayed.

"The diet was healthier than today, with porridge, a little meat, fish, milk, cottage cheese and vegetables and fruits."

At one excavation, in Bell Street, cesspit material revealed large quantities of seeds and fish remains.

Councillor Catherine McMaster, on the working group for the medieval project, said: "It seems they were into 'five-a-day', 600 years before the rest of us. We modern Glaswegians could learn from it.

"We hope to reveal more of the city's rich tapestry of history by the medieval trail, and it is ironic that it is already revealing that they probably ate better then."

The "Glesca diet" is notoriously unhealthy, provoking the joke that whole generations were brought up on "chips and lemonade".

In some areas, 80 per cent of children develop tooth decay by the age of five because of a high consumption of fizzy drinks.

Recent research also showed that 63 per cent of schoolchildren in some areas were "less healthy eaters".

Dr Frankie Phillips, of the British Dietetics Association, said: "There wouldn't have been too many obese people in medieval times.

"We could certainly learn from some aspects of the diet that was uncovered."

This article: http://thescotsman.scotsman.com/scotland.cfm?id=610862005

Last updated: 03-Jun-05 00:33 BST

quote:

Gamer leeft zich uit op historisch toneel vol fouten

Computergames zijn vaak geïnspireerd op historische gebeurtenissen. Dat levert succesvolle spellen op, maar om geschiedkundige nuances bekommeren de makers zich niet.

Door onze redacteur Bart Funnekotter

Rotterdam, 30 maart. Of je nu liever rondsluipt tussen de ruïnes van Stalingrad, met getrokken degen in een carré op het slagveld van Waterloo de Franse cavalerie tegenhoudt, of op de punt van je pilum een horde Galliërs voor je uitdrijft – er bestaat een computerspel waarin je die fantasie kunt uitleven. Makers van games kijken vaak naar het verleden als ze op zoek zijn naar inspiratie. Dat levert commercieel succesvolle spellen op, zoals de hierboven omschreven games Call of Duty, Imperial Glory en Rome Total War.

Zijn dit soort spellen behalve ter vermaak wellicht ook ter lering te gebruiken? Op die vraag hopen de Vereniging voor Geschiedenis en Informatica (VGI) en de Stichting Nederlandse Archeologie (SNA) een antwoord te vinden, morgen tijdens een studiedag in Leiden met als thema ‘Game over; geschiedenis en games’. Naast historici en archeologen zullen er ook sprekers zijn uit de wereld van het gamesdesign.

Mede-organisator Luuk Schreven, werkzaam bij het Nederlands Instituut voor Wetenschappelijke Informatiediensten (NIWI) van de KNAW schreef onlangs een artikel over de kaskraker Rome Total War. „Om geschiedkundige nuances bekommeren de makers zich niet”, zegt hij. „Er is een groep gamers die zich aangetrokken voelt tot historische spellen, net zo goed als je mensen hebt die voor fantasy gaan. Er wordt een fantasiewereld gecreëerd met daarin elementen uit een tijdvak. Uit de praktijk blijkt dat vooral de Oudheid, de Middeleeuwen en de Tweede Wereldoorlog ervoor geschikt zijn.”

Dat commerciële games historisch weinig waarheidsgetrouw zijn kan Schreven niet verdrieten. „We moeten kijken of er in de populariteit van dit soort spellen aanknopingspunten zitten voor het onderwijs.”

In zijn bijdrage aan de studiedag zal Jeroen van der Vliet van de SNA op zoek gaan naar die aanknopingspunten. Van der Vliet is niet alleen archeoloog, maar stond ook enige tijd voor de klas als geschiedenisleraar en weet dus hoe je leerlingen bij de les kunt houden: met een boeiend verhaal. „Een spel als Rome Total War is echter totaal ongeschikt voor onderwijsdoeleinden. Het heeft te veel een open eind. Je kan uren spelen zonder te stoppen. Wat je in de klas zou kunnen gebruiken zijn kleine, korte spelletjes. Dat geeft de leraar de kans om na een paar minuten gamen met zijn leerlingen de resultaten door te praten: wat heb je gedaan, en wat heb je daarvan geleerd?”

Tijdens het opgraven van een Romeins schip bij de Leidsche Rijn in 2003 bood de SNA op een speciale website lesmateriaal aan, inclusief een spelletje waarbij leerlingen gevonden voorwerpen konden benoemen en op de juiste plek in het schip plaatsen. Van der Vliet: „De BBC heeft op zijn site dit soort kleine games over bijvoorbeeld de Vikingtijd in de aanbieding.”

Bovenal moeten spelletjes leuk zijn. Van der Vliet: „Beter niet honderd procent historisch accuraat, dan saai. Anders gebeurt bij zo’n game hetzelfde als bij een saaie lezing: dan vallen mensen in slaap.”

In de spellenreeks Command & Conquer nemen de Verenigde Staten het op tegen Rusland. In het Russische wapenarsenaal bevindt zich de V-2 raket. In het echt werd dit projectiel gebruikt door de nazi’s tijdens de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog.

Het populaire strategy spel Rome Total War ritselt van de fouten. Een kleine greep: de Egyptische legers zijn uitgerust met wapens uit de tijd van voor de komst van Alexander de Grote, provincienamen kloppen niet, en het Romeinse Rijk is intern meer verdeeld dan het in werkelijkheid was. Een groep gamers ergerde zich zo aan deze en andere fouten dat ze een gratis programmaatje, een mod, hebben geschreven dat het spel realistischer moet maken.

Enkele maanden na het begin van het spel Imperial Glory in 1789 moet de speler die Frankrijk speelt kiezen wie zijn opvolger zal zijn: Charles, Antoinette, Philippe of Anne.

Zo heetten noch de kinderen van Louis XVI, noch die van Napoleon. Ook fout: de grens van Pruisen loopt daar waar hij pas lag na het verdrag van Tilsit tussen Napoleon en tsaar Alexander in 1807.

quote:

Revealed: victims of UK's cold war torture camp

Ian Cobain
Monday April 3, 2006
The Guardian


Archive pictures of German prisoners held by the British following the second world war. Photographs: Martin Argles


Photographs of victims of a secret torture programme operated by British authorities during the early days of the cold war are published for the first time today after being concealed for almost 60 years.

The pictures show men who had suffered months of starvation, sleep deprivation, beatings and extreme cold at one of a number of interrogation centres run by the War Office in postwar Germany.

A few were starved or beaten to death, while British soldiers are alleged to have tortured some victims with thumb screws and shin screws recovered from a gestapo prison. The men in the photographs are not Nazis, however, but suspected communists, arrested in 1946 because they were thought to support the Soviet Union, an ally 18 months earlier.

Article continues
Apparently believing that war with the Soviet Union was inevitable, the War Office was seeking information about Russian military and intelligence methods. Dozens of women were also detained and tortured, as were a number of genuine Soviet agents, scores of suspected Nazis, and former members of the SS.

Yesterday there were calls for the Ministry of Defence to acknowledge what had happened and apologise. Nick Harvey, the Liberal Democrats' defence spokesman, said: "It's too late for anyone to be held personally responsible, or held politically to account, but it's not too late for the MoD to acknowledge what has happened."

Sherman Carroll, of the Medical Foundation for the Care of Victims of Torture, said British authorities should also apologise and pay compensation to survivors. "The suggestion that Britain did not use torture during world war two and in the immediate aftermath, because it was regarded as 'ineffective', is a mythology that has been successfully propagated for decades," he said. "The fact that it took place should be acknowledged."

The MoD dismissed the calls, saying questions about the interrogation centres were a matter for the Foreign Office.

Declassified Whitehall papers show that members of the Labour government of the day went to great lengths to hide the ill-treatment, in part, as one minister wrote, to conceal "the fact that we are alleged to have treated internees in a manner reminiscent of the German concentration camps".

Almost six decades later the photographs were still being kept secret. Four months ago they were removed from a police report on the mistreatment of inmates at one of the interrogation centres, near Hanover, shortly before the document was released to the Guardian under the Freedom of Information Act.

Although the file was in the possession of the Foreign Office, the pictures were removed at the request of the Ministry of Defence. They have finally been released after an appeal by the Guardian. The photographs were taken in February 1947 by a Royal Navy officer who was determined to bring the torture programme to an end. Pictures of other victims, taken by the same officer, appear to have vanished from the Foreign Office files.

Meanwhile documents about a secret interrogation centre which the War Office operated in central London between 1945 and 1948, where large numbers of men are now known to have been badly mistreated, are still being withheld by the Ministry of Defence. Officials say the papers cannot yet be released because they have been contaminated with asbestos.

It is not clear whether the men in the photographs fully recovered from their mistreatment. It is also unclear, from examination of the War Office and Foreign Office documents now available, when the torture of prisoners in Germany came to an end.

quote:

Op zondag 26 maart 2006 17:35 schreef _The_General_ het volgende:

[artikel over de crash van een lancaster
www.lancastermonument.nl ]

quote:

Koninklijke Bibliotheek digitaliseert 17de eeuwse reisjournalen

Premier J.P. Balkenende heeft vandaag in Sydney een digitale presentatie gelanceerd van reisjournalen van Nederlandse expedities naar Australië in de zeventiende eeuw. De reisjournalen komen uit de collectie van de Koninklijke Bibliotheek, de nationale bibliotheek van Nederland. Ter gelegenheid van de viering van vierhonderd jaar bilaterale relaties tussen Nederland en Australië zijn de journalen gedigitaliseerd en in het Engels vertaald. De zeventiende-eeuwse bronnen zijn beschikbaar op cd-rom en op www.kb.nl/barrenregions .

‘Het dorste en magerste geweste’

Vier eeuwen geleden bereikten Nederlandse zeelieden, als eerste Europeanen, het gebied dat nu Australië heet. Al eeuwenlang deden mythische verhalen de ronde over het ‘onbekende Zuidland’. Maar de ondernemende mannen kwamen zwaar bedrogen uit. De barre kusten boden nauwelijks landingsplaatsen. Eenmaal aan wal was er meestal niet eens water te vinden, laat staan voedsel en kostbaarheden. De eerste contacten met de bevolking liepen uit op wederzijdse moord en doodslag. In zijn reisjournaal uit 1623 omschreef Jan Carstenz Australië niet voor niets als het ‘na ons oordeel dorste en magerste geweste (Barren regions)’.

Carstenzs expeditie naar het Zuidland heeft hem echter wel een verdiende plek in de digitale presentatie Barren regions opgeleverd. Naast zijn reisjournaal omvat Barren regions twee (overigens tegenstrijdige) journalen van reizen van Abel Tasman en een relaas vol moord en doodslag over het trieste schip Batavia. De laatste zeventiende-eeuwse bron in de presentatie is het verslag van Willem de Vlamingh, dat leest als een spannend jongensboek. Op de cd-rom en in de webversie zijn de journalen van ‘kaft tot kaft’ gedigitaliseerd, van inleidingen voorzien en vertaald in het Engels.

Eerste exemplaar

Premier Balkenende overhandigde het eerste exemplaar van de cd-rom Barren regions aan mevrouw B. Hutchinson, voorzitter van de Library Council van New South Wales, tijdens de opening van de tentoonstelling First Sight: the Dutch mapping of Australia 1606-1697 in de State Library van New South Wales.

Collectie KB

De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag bezit, naast de vijf genoemde titels, nog honderden reisjournalen. Al in de zeventiende eeuw ontstond er in Nederland een grote belangstelling voor dit genre. Niet alleen uit sensatiezucht, maar ook uit wetenschappelijke of financiële interesse. Gedrukte scheepsjournalen en andere verslagen vonden daarom gretig aftrek.

Aan moderne lezers en onderzoekers bieden de journalen een schat aan gegevens over wat er precies werd ontdekt, hoe men te werk ging en hoe de Nederlanders aankeken tegen al die onbekende mensen, dieren en landschappen.

De Koninklijke Bibliotheek stelt gratis exemplaren van de cd-rom Barren Regions beschikbaar aan alle Australische wetenschappelijke bibliotheken, musea, archieven en andere erfgoedinstellingen.

quote:

Kapers waren zeehelden
Door Rinus Antonisse

Dinsdag 11 april 2006 - VLISSINGEN – Wie zich een beetje rechtgeaarde Zeeuw vindt, kent namen van ‘zijn’ zeehelden. Michiel de Ruyter voorop, maar zeker ook de Evertsens en in mindere mate de Banckerts.

Mede dankzij hun ‘onverschrokken daden’ waren de Nederlanden in de Gouden Eeuw een machtige natie. In hun schaduw staan zeelui met vergelijkbare verdiensten, maar zij zijn aan het nageslacht nooit als helden doorgegeven: de kaperkapiteins.

Daarin grossierde het gewest Zeeland en een aantal behaalde grote maritieme successen, die aanzienlijk bijdroegen tot de welvaart. En zeker tot rijkdom van menig vooraanstaande familie. De kaapvaart, ofwel commissievaart of vrijbuiterij, was een door de overheid goedgekeurde zeeroverij. Met een commissiebrief op zak, mochten vijandelijke schepen of neutrale schepen die contrabande vervoerden, veroverd worden. In feite ordinaire piraterij en misschien daarom zijn de kaperkapiteins op de achtergrond gebleven.

In het boek Kaperbloed en koopmansgeest, ’legale zeeroof’ door de eeuwen heen, vertelt Joke Korteweg het verhaal van de Nederlandse kaapvaart en de dunne scheidslijnen tussen goedgekeurde en verboden vormen van zeeroverij. Ze begint in de oudheid en middeleeuwen en eindigt in de 21e eeuw. Terecht krijgt de gouden tijd van de kapers, 16e-18e eeuw, veel aandacht en daarmee ook Zeeland.

In de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) lag het centrum van de kaapvaart in deze provincie. Alleen al vanuit Vlissingen voeren in 1584 zo’n vijftig schepen ter vrijbuit.

Aan boord niet alleen Zeeuwen, ook ‘asielzoekers’ in de persoon van gevluchte Portugezen en Engelsen maakten deel uit van de bonte verzameling kapers die vanuit de Republiek der Verenigde Nederland vertrokken.

Hun schepen werden hier ook uitgerust en de expedities werden veelal betaald via een partenrederij: verschillende kapitaalkrachtige (koop)lieden en regenten brachten geld in, onder wie ook stadhouder prins Maurits. Voor de kaapvaart werden vooral de kleinere koopvaardijschepen gebruikt en ook wel visserboten. De kustkapers gebruikten sloepen en boten met hooguit acht kanons. Een gemiddeld kaperschip kostte begin 17e eeuw circa 6000 gulden (met inbegrip van bemanningskosten).

Herbergen waren het middelpunt van de commissievaart-organisatie. Kapertaveernes behoorden in Vlissingen tot de voornaamste openbare gelegenheden, zoals de Biecurff aan de Bierkaai, Int Landrecht, Valenchienne en Edenburch. Daar kwamen ook leden van de magistraat en admiraliteit. De herbergiers namen dikwijls een aandeel in de schepen.

In rustiger tijden was de behoefte aan kapers niet zo groot en kwam goedkeuring mondjesmaat af. In perioden van oorlog lag dat heel anders en werden de kapers als welkome aanvulling op de marine gezien en beschermden ze mede handels- en vissersschepen. Gegeven het kleine verschil tussen kaapvaart en piraterij en de winsten die lonkten, ging het ook wel eens mis en werden ‘verkeerde’ schepen veroverd.Vijandelijke bootslieden werden zonder pardon overboord gekieperd, voeten spoelen genaamd.

Omgekeerd gebeurde dat ook. De beruchte Duinkerker kapers, de grote concurrenten, smeten op hun beurt de bemanning van Nederlandse vissers- en koopvaardijschepen over de railing. Toen in 1600 vijftig Duinkerkers in Vlissingen werden opgehangen, knoopten de Fransen evenveel Hollandse en Zeeuwse vissers op. In 1634 werd voeten spoelen voor het laatst toegepast op een Zeeuws oorlogsschip.

Zelfs Michiel de Ruyter en Piet Hein voeren ter kaapvaart. En vooral veel Vlissingers. De aanvoerders waren menigmaal kleurrijke lieden, voor de duvel en z’n ouwe moer niet bang. Eén van de bekendste, begin 18e eeuw, was Willem Credo. Hij veroverde tussen 1689 en 1713 bijna 200 prijzen. Zijn woonhuis aan de Middelburgse Herengracht staat er nog. Andere bekende namen: Pierre le Turcq en Nicolaas Jarry (beide uit Terneuzen) en de Vlissingse Hoogenbooms. Vooraanstaande investeerders waren Anthonie Crijnsen, Benjamin Raule, de gebroeders Sautijn, de families Hurgronje en Rochussen.

In haar slothoofdstuk maakt Korteweg duidelijk dat de zeeroof niet is verdwenen. Nu gebeurt het met name in Zuidoost-Aziatische wateren. Het aantal meldingen in 2004 bedroeg 325. Net als vroeger treden overheden van landen van waaruit piraterij wordt bedreven, vaak weinig actief op. Historica Korteweg heeft de geschiedenis uitvoerig en vlot beschreven. Kaders met saillante details zijn leesbare extra’s.


Kaperbloed en koopmansgeest. ’Legale zeeroof’ door de eeuwen heen. Door Joke E. Korteweg. Uitgeverij Balans, Amsterdam. Prijs 25 euro; 342 pagina's.

quote:

Oude kranten in balken café Harlingen

van onze redactie binnenland

HARLINGEN - In houten balken in café De Lichtboei in Harlingen zijn kranten aangetroffen uit de achttiende eeuw. De kranten werden gevonden toen een van de medewerkers van het café de balken aan het schuren was.Wat doe je met scheuren in houten balken? De timmerlui die in de achttiende eeuw in het pand aan de Harlinger Rommelhaven werkten, stopten er oude kranten in. Die komen nu, bijna 230 jaar later, weer tevoorschijn.

Stadhouder Willem V was in Leeuwarden, met zijn vrouw Frederica Sophia Wilhelmina en hun vorstelijke kinderen. En dus bracht uitgever Abraham Ferwerda op 28 augustus 1777 een extra editie van de Leeuwarder Courant uit, een zogenoemde na-courant. ,,Nimmer zag Frieslands Hoofdstad aangenamer dag als deze.'' Op het Waagplein in Leeuwarden stonden twintig tamboers en tien pijpers. ,,Alle netjes in het swart.''

Fina van der Vlies schuift het kleine krantje voorzichtig over de bar van de Lichtboei. Het papier is gekreukeld en stug alsof het nat is geweest en weer opgedroogd. Na een verblijf van ruim tweehonderd jaar in een houten balk zijn de berichten over het Oranje-bezoek nog goed leesbaar. Het daglicht kon geen schade aanrichten.

,,De krantjes zijn er als een harmonica ingeduwd.'' In de eerste bint die Fina en haar partner Paul Schoute kaal schuurden, vonden ze een Leydse Courant en een Oprechte Haarlemse Courant. ,,Eentje verder kwamen de Leeuwarder Couranten tevoorschijn.'' En pamfletten met predikbeurten van de doopsgezinde kerk in Harlingen. De doopsgezinden speelden een belangrijke rol in de havenstad, ook in de 18e eeuw toen het slechter ging met de economie.

,,De katholieken moesten eens weten dat die blaadjes hier verstopt zaten'', zegt Fina. De Rooms-Katholieke Kerk was ruim honderd jaar eigenaar van het pand en verpachtte het aan de uitbaters. Sinds een maand is het in bezit van Fina en Paul. Zij willen op de verdieping boven de kroeg een eetcafé beginnen.

Ze wachten met de verbouwing tot de vergunning rond is. ,,Maar de balken mochten we vast schuren. Wie weet wat we nog vinden, we hebben er nog maar drie gehad.'' Door de vondst is het stel nog nieuwsgieriger geworden naar de geschiedenis van het pand. ,,Wie woonde hier? Wanneer is het gebouwd?''

Dat staat niet in de oude kranten. Die berichtten, op de advertenties na, vooral over buitenlandse zaken en de scheepvaart. Zo staat in de Leeuwarder Woensdagse Courant van 28 april 1779 dat kapitein Slinger aan boord van de Vrouw Petronella verrast werd door Franse kapers.

Het was stil weer toen van achter een schip naderde. Drie keer schoten de Fransen door de zeilen, maar ze lieten Slinger en zijn bemanning na een goed gesprek gaan, omdat de lading niet voor de Engelsen was.

quote:

Ontpolderen van alle tijden
door Rinus Antonisse

Karel de Stoute kwam er in 1470 al achter: ontpolderen doe je niet zo maar even. De graaf van Vlaanderen en hertog van Bourgondië wilde tegemoetkomen aan de alarmkreet van de handel en nijverheid uit Brugge over verzanding van het Zwin. Door de in 1422 bedijkte polder van het Zwarte Gat te heropenen, zou de oude stroomgeul de haven van Sluis weer kunnen uitschuren en daarmee lucht verschaffen aan Brugge. Saillant detail: de polder van het Zwarte Gat was destijds door de heer Van Moerkerk ingedijkt, met de bedoeling de verzanding van het Zwin tegen te gaan. De gebeurde op verzoek van de Bruggenaren. Het bleek niet te werken en daarom drongen ze er 40 jaar later op aan de dijken door te steken. Karels vader, Filips de Goede stelde in 1460 een werkgroep in om dat te onderzoeken. Er kwamen geen voorstellen uit.

Tussen zijn vele militaire activiteiten door, liet Karel het dossier uit de la halen en zette een commissie aan het werk. Daarin zaten de abten van Ter Duinen en Ter Doest, bekend met inpolderingen, en vertegenwoordigers van de adel en de Staten van Vlaanderen. Kunstschilder Pieter de Visschere vervaardigde een zeekaart waarop de situatie van het Zwarte Gat werd geschetst ten opzichte van Cadzand en Oostburg.

Heel modern stak de commissie haar licht op bij scheepslieden, loodsen en sluiswachters. Daarbij bleek dat de inpolderingen bij Cadzand, Sluis, Oostburg en Biervliet de verzanding van het Zwin hadden bevorderd. De commissie kwam met vier voorstellen, waarvan ontpoldering van de polder van het Zwarte Gat de goedkoopste was.

Er ontstond fikse ruzie over. Andere Vlaamse steden voelden weinig voor kostbare uitgaven ten bate van alleen Brugge. De Grote Raad van Mechelen, het parlement van de Bourgondische Staten, kwam eraan te pas. Uiteindelijk hakte Karel de Stoute bij decreet van 23 juli 1470 zelf de knoop door. Hij bepaalde dat aanpak van de verzanding van het Zwin een nationale aangelegenheid was en dat de polder van het Zwarte Gat uit algemeen belang moest worden opgeofferd.

De hertog stelde dat de agrarische bevolking in de polder er niet te erg onder zou lijden. Wel de grondeigenaren, vooral de Sint Baafsabdij van Gent en kapitaalkrachtige poorters van Brugge. Maar die konden wel tegen een stootje, meende Karel. Ze kregen bovendien een schadeloosstelling.

Onder meer vanwege geldgebrek werd het decreet niet meteen uitgevoerd. De abt van de Sint Baafsabdij bewoog hemel en aarde om de ontpoldering van de baan te krijgen en bestookte het Brugse stadsbestuur met petities. Maar in 1473/74 gingen de dijken van de polder er toch aan. Brugge kon de schadeclaims niet betalen. Om de grootgrondbezitters tegemoet te komen stelde Karel ze vrij van het betalen van belastingen.

Uitgeschuurd

Al gauw bleek dat de maatregel geen effect sorteerde. De verzanding verminderde niet. Het besluit viel in 1485 om de dijken weer te dichten. Makkelijker gezegd dan gedaan, het Zwarte Gat was inmiddels diep uitgeschuurd. Paalwerken van de kastelen van Sluis werd in de opening gegooid, evenals met zand gevulde oude haringbuizen. Het werd een mislukking en pas in 1623 werden de schorren in de mond van het Zwarte Gat van het buitenwater afgesloten. De Zwartepolder ontstond en verdween weer in 1802 door natuurlijke ontpoldering. Een deel is later herdijkt en recent ingericht als natuurgebied.

Tussen 1500 en 1505 werd voor de strijd tegen de verzanding opnieuw veel landbouwgrond opgeofferd, zij het niet door drastische ontpolderingen. Ten zuiden van Oostburg werd met toestemming van Filips de Schone de Brugse Vaart gegraven (niet te verwarren met het tussen 1813 en 1858 gegraven kanaal Brugge-Sluis), als verbinding tussen het Zwin en de Braakman. De openstelling gebeurde pas in 1516 onder Karel V. De beoogde doorspoeling mislukte. De getijstromen vanuit Zwin en Braakman ontmoetten elkaar halverwege, waardoor een wantij ontstond. De vaart werd in 1614 en 1618 aan de Westerschelde-kant afgedamd en in 1652 bij Oostburg.

Het kanaal verlandde. Door inpolderingen kreeg de landbouw stap voor stap de grond terug. De smalle Brugse-vaartpolder, bedijkt in 1684, ligt in het tracé van de vaart, wat aan de ligging van de kaarsrechte dijken nog goed te zien is. Het Groote Gat bij Oostburg is een overblijfsel van de Brugse Vaart. Ook ontpolderd om economische redenen.

Ontpolderen - ingedijkt land dat weer onder water komt te staan - is van alle tijden. De redenen zijn verschillend. In de eerste plaats is het de natuur die door stormvloeden land herovert. Veel gewonnen land is op die manier door de zee verzwolgen. Dan zijn er gebieden die om militair-strategische redenen bewust zijn prijs gegeven, met als bekendste voorbeeld het Verdronken Land van Saeftinge.

Er zijn ook dijken doorgestoken vanwege economische belangen. De ontpoldering waarover nu zoveel discussie is ontstaan, is een nieuwe variant. Door economische activiteiten - inpolderingen voor boer en industrie, verdiepen voor de scheepvaart - zit de Westerschelde in zo'n strak korset, dat het natuurlijke systeem in ongerede is geraakt. Meer ruimte voor de rivier is noodzakelijk om daar wat aan te doen.

quote:

Antisemitisme / Hoe de gewone katholiek dacht

door Marc van Dijk

Het antisemitisme van de rk kerk, is de algemene opvatting, was een rijke voedingsbodem voor de jodenvervolging. Nieuw onderzoek bestrijdt dat. „De katholieke wereld is nu eenmaal géén monolithisch geheel.”

Weinig interreligieuze relaties zijn zo beladen. Eeuwenlang zag de rk kerk de Joden als een vervloekt volk, dat niet alleen had nagelaten Christus te erkennen, maar de Messias ook nog aan het kruis had genageld.

Nog nooit was de invloed van deze ideeën in Nederland aan historische bronnen getoetst. Historicus Theo Salemink en theoloog Marcel Poorthuis, beiden verbonden aan de Katholieke Theologische Universiteit Utrecht, brengen daar met een vuistdikke monografie verandering in. Ze halen bestaande beelden onderuit, slijpen bij, nuanceren. Dat komt vooral doordat ze steeds onderscheid maken tussen het culturele, religieuze en sociale domein. „Dat was soms een heel gepuzzel”, zegt Marcel Poorthuis. „Maar de katholieke wereld is nu eenmaal géén monolithisch geheel.”

Poorthuis geeft een voorbeeld. Aan het eind van de negentiende eeuw ventileren bepaalde Nederlandse katholieke publicisten zwaar antisemitische denkbeelden. „Joden zouden kinderen offeren voor Pesach, en voor de productie van matses, dat soort zaken. Dan denk je: dat zal wel vrij bepalend zijn voor wat de gewone katholiek dacht.”

Om de wereld van die doorsnee katholiek te reconstrueren, beperkten de onderzoekers zich niet tot pamflettistische tijdschriften, waarin zulke denkbeelden moeiteloos te vinden zijn. Ze bogen zich ook over ’gemiddelde’ bronnen: zondagse preken en de Katholieke Illustratie, een alledaags maandblad.

Poorthuis en Salemink onderzochten 130 jaar preektijdschriften. „Die preken vormden de inspiratie voor duizenden priesters in het hele land”, zegt Poorthuis. „Ze zijn representatief voor wat er van de kansel verkondigd werd. Gek genoeg waren ze nooit bestudeerd.”

De Katholieke Illustratie is al net zo’n ’standaard’-bron: het familieblad lag op tafel bij ieder doorsnee katholiek gezin. Op zijn werkkamer laat Poorthuis enthousiast een jaargang zien – vergeelde pagina’s vol stichtelijke artikelen, hier en daar een braaf plaatje van een heilige, reportages en nieuws uit het buitenland.

Salemink en Poorthuis ontdekten dat het zware antisemitisme zowel in de preken als in de Katholieke Illustratie in de hele onderzochte periode niet voorkomt. Katholieken waren eigenlijk heel aardig voor de Joden? „Je moet de vraag niet verkorten tot een waardeoordeel. ’Goed of fout’, dat is historisch gezien een vlakke benadering. Het komt erop neer dat er allerlei vooroordelen heersten, maar in de main stream was geen sprake van zwaar antisemitisme.”

Preken en familieblad staan soms lijnrecht tegenover elkaar. „In de jaren dertig zeggen de predikers bijvoorbeeld constant dat de Joden over de aarde zwerven omdat ze dat over zichzelf hebben afgeroepen: ze hebben Christus niet erkend. Een religieus antisemitisch denkbeeld, en het lijkt ook een politieke opvatting: een Joodse staat is ongewenst. Maar in dezelfde periode toont de Katholieke Illustratie dat de Joden het moeilijk hebben in Palestina, waar ze in conflict verkeren met de Arabieren. Het blad pleit voor vrede, ’want er is al te veel bloed vergoten en dit volk is al te veel vervolgd’.”

Poorthuis heeft maar één verklaring voor dit soort tegenstrijdigheden. Kennelijk bevatten de preken alleen maar religieuze stereotypen, die bijna geen verband hielden met de werkelijkheid, laat staan met de actuele situatie van het jodendom. Poorthuis: „Ze waren dus ook niet geïnfecteerd door nieuwe, quasi-wetenschappelijke theorieën die het moderne antisemitisme hadden gevormd. De kerk wees de rassenleer bijvoorbeeld meteen af als te modernistisch, alle nieuwlichterij was uit den boze. Maar de preken waren – triest genoeg – eveneens totaal ongevoelig voor het lot van de Joden. Zelfs de Kristallnacht veroorzaakt nauwelijks een rimpeling. En na de oorlog gaan de predikers gewoon op de oude voet verder, met dezelfde formuleringen.”

Maar valt de impact van jarenlang herhaalde religieuze stereotypen dan volledig te verwaarlozen? „Nee. De toon van de preken heeft uiteindelijk tot berusting geleid, denken wij. Goed, katholieke leiders waarschuwden in de jaren dertig tegen Hitler, de NSB was voor kerkgangers verboden. Maar toen de jodenvervolging eenmaal plaatsvond, dachten katholieken iets als: ’Afschuwelijk, maar wat wil je ook met die goddelijke vloek’. Dát was de invloed van de preken: geen leedvermaak of enthousiasme, wél berusting.”

Des te opmerkelijker, vindt Poorthuis, dat er vóór en tijdens de oorlog toch nog enkele katholieke stemmen waren die heel fel protesteerden, zoals Anton van Duinkerken en aartsbisschop Jan de Jong, die zelfs de paus – tevergeefs – opriep tot verzet.

Wanneer komt de omslag? In 1960, zegt Poorthuis. „Dan is daar ineens, als bij toverslag, de eerste preek waarin doorklinkt dat Jezus een Jood was, en zelfs dat het lijden van het Joodse volk verwant is aan het lijden van Christus.”

Zoiets komt toch niet zomaar uit de lucht vallen? „Bijna wel ja. De voorbereidingen voor het Tweede Vaticaans Concilie waren wel al in volle gang. Paus Johannes de 23ste besefte dat de ’cathechese der verguizing’ moest worden afgebouwd. Eind jaren vijftig schrapte hij de voorbeden van Goede Vrijdag waarin sprake was van de ’perfide, trouweloze Joden’.” Maar de radicale omwenteling in 1960 was niet centraal opgelegd. Ook de in 1951 opgerichte Katholieke Raad voor Israël (KRI), waar Poorthuis later zelf actief in was, speelde een rol. „De KRI was klein, maar onderdeel van een internationale stroming die wilde afrekenen met het anti-judaïsme.”

Met de verandering ontstond volgens Poorthuis een nieuw probleem: voor het eerst spraken katholieken van ’de joods-christelijke traditie’. Het joodse werd in de jaren zeventig synoniem voor alles wat aan het christendom authentiek en goed was, het overige was één grote hellenistische en Romeinse ontsporing. „Het ’joodse’ fuseerde met het marxisme, met opkomen voor de armen. Het was een antiklerikale beweging: de kerk was volgens de basisbewegingen die toen ontstonden de laatste plaats waar het zuivere christendom te vinden was.”

Wat was daar problematisch aan? „Grote vragen waren: wat doe je met de staat Israël en wat doe je met het actuele jodendom? Dat beantwoordde niet aan dit geheel door christenen ingevulde ’jodendom’.” Organisaties als Pax Christi worstelden enorm met deze thematiek. In 1982 klaagde de Stichting voor Bestrijding van Antisemitisme De Bazuin aan, ’blad van linkse katholieken’. De Bazuin had gesteld dat ’een religie als het jodendom, die zich ten koste van de Palestijnen handhaaft, diende te worden afgeschaft’.

Volgens Poorthuis was het beter geweest als de vernieuwers hadden gezegd: ’Ondanks de bezwaren die wij bij onze eigen identiteit hebben, blijven wij ons christelijk noemen’. „Die toevoeging ’joods’ was vooral een poging zich van het eigen instituut te distantiëren, en zei niets over het actuele jodendom.”

In de eerste jaren van deze eeuw duikt de term ’joods-christelijke traditie’ ineens ergens anders op, dit keer niet bij links, maar bij rechts. Politici als Filip Dewinter, Pim Fortuyn en Geert Wilders noemen die traditie de basis van de Europese cultuur. „Zij presenteren het als een soort harmonische twee-eenheid, terwijl er in de westerse cultuur juist eeuwenlang een hartgrondige behoefte was om zich te ontdoen van die joodse component. Bovendien blijkt nergens wat ze dan precies zo waardevol vinden aan die traditie. ”

quote:

Plan verrekijkermuseum in Middelburg
Door Nadia Berkelder

Donderdag 4 mei 2006 - MIDDELBURG – Over twee jaar is Middelburg opnieuw een museum rijker. Twee verzamelaars hebben het plan opgevat om een verrekijkermuseum te beginnen. Middelburg is daar de uitgelezen plaats voor, vinden ze. Want de verrekijker is in 1608 in de Zeeuwse hoofdstad uitgevonden. Over twee jaar is dat precies vierhonderd jaar geleden. Daarom moet het museum in 2008 open, vindt G. Timmerman, één van de initiatiefnemers. Hij is verwoed verzamelaar van verrekijkers. ,,Het is een uit de hand gelopen hobby“, vertelt Timmerman. ,,De collectie wordt steeds groter.“ Voor de huisvesting van het museum zijn nu twee opties: een ongebruikte ruimte in een winkel of het pand van de sterrenwacht aan de Herengracht. De initiatiefnemers zijn op zoek naar geldschieters voor vitrines en fotomateriaal. De subsidieaanvraag bij de provincie is inmiddels afgewezen. Gedeputeerde Staten waarderen het initiatief, maar vinden dat alleen een verzameling niet voldoende basis is om een museum te beginnen. Bovendien vraagt men zich af of er wel plaats is voor nog een museum in Zeeland. Het provinciebestuur doet de suggestie om samen te werken met andere musea, zoals het Zeeuws Museum. Timmerman overweegt nu om bij de gemeente om geld te vragen, want samenwerking ziet hij niet zitten. ,,Desnoods betalen we het uit eigen zak. Dat museum komt er.“ Dat de verrekijker in Middelburg is uitgevonden staat zo goed als vast.

Wie de uitvinder is niet helemaal. Zowel Zacharias Jansen als Hans Lipperhey wordt genoemd. Beide brillenmakers woonden in Middelburg, op ongeveer honderd meter afstand van elkaar. Lipperhey was in ieder geval degene die patent aanvroeg op het instrument. Dat was in oktober 1608.

De uitvinding is bij toeval gedaan, vertelt T. Westerterp van volkssterrenwacht Philippus Lansbergen. ,,Een kind van Lipperhey zou twee glaasjes tegen elkaar gehouden hebben. Toen zagen ze dat de haan van de Lange Jan daardoor groter werd. De vinding is gepresenteerd aan prins Maurits, die er legers mee observeerde. Een paar jaar later heeft Galileo Galilei met zo’n kijker de manen van Jupiter ontdekt: Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Toen is het observeren begonnen.“ De sterrenwacht is inmiddels ook al bezig met de voorbereidingen op het jubileumjaar. Westerterp vindt dat het museum er gewoon moet komen. ,,Ze hebben het nu over het voetbalmuseum, maar dat heeft geen enkel historisch belang. Het verrekijkermuseum is historisch grandioos. Middelburg heeft niet alleen Jansen en Lipperhey voortgebracht, maar ook een aantal grote astronomen, zoals Lansbergen.“

Timmerman roept mensen op om hun oude verrekijkers uit te lenen aan het museum. ,,Alle kijkers die gemaakt zijn tussen 1608 en 1945 zijn interessant.“

quote:

De gemeenteraad van de stad Achersleben, in de Duitse deelstaat Sachsen-Anhalt, heeft besloten dat Adolf Hitler zich geen ereburger van Achersleben meer mag noemen. Na 73 jaar is hem deze titel ontnomen.

Dat de stad nu pas besloten heeft om Hitler het ereburgerschap te ontnemen, komt simpelweg doordat eigenlijk niet bekend was dat hij überhaupt deze titel gekregen had. Een oplettende medewerker ontdekte onlangs in het archief dat men op 4 april 1933 de grote populaire leider van toen ereburger gemaakt had. Al die tijd was men vergeten dat dat zo was. Dat is dan ook de reden dat het niet veel eerder gebeurd is. Een woordvoerder van de stad bevestigt dit: "Na de omwenteling waren we met belangrijker zaken bezig." Dat Hitler ereburger was, wil dus niet zeggen dat hij in de stad nog een grote aanhang had.

quote:

Eerste exemplaar voor premier Balkenende
Utrechtse biografie over Abraham Kuyper

Historicus Jeroen Koch van de Universiteit Utrecht heeft de eerste biografie van Abraham Kuyper (1837-1920) sinds 1938 geschreven, getiteld ‘Abraham Kuyper. Een biografie’ (Boom, Amsterdam 2006). Kuyper was predikant, journalist, theoloog en de eerste ‘echte premier’ van Nederland. Hij gaf de beslissende stoot tot de verzuiling in Nederland, maar was ook een notoire ruziemaker, blijkt uit het boek. Het eerste exemplaar van de biografie wordt op donderdag 18 mei 2006 aangeboden aan premier Balkenende.


Het boek
Het accent in de biografie ligt op Kuypers politieke werkzaamheden en ‘intellectuele scheppingen’. Jeroen Koch beschrijft hoe ‘Abraham de Geweldige’, zoals de tekenaar Albert Hahn hem noemde, probeerde het ‘geloof der vaderen’ voor de toekomst veilig te stellen. Over Kuypers werkwijze en over het resultaat van zijn inspanningen liepen de meningen uiteen.

Abraham Kuyper wordt beschreven als een herboren christen, die ijverde voor de herkerstening van Nederland. Hij was oprichter van de Antirevolutionaire Partij, stichter van de Vrije Universiteit, grondlegger van de Gereformeerde Kerken in Nederland en hoofdredacteur van De Standaard, zijn eigen krant. Ook introduceerde hij in Nederland een nieuwe politieke stijl, waarin leider en volk centraal stonden. Het ontstaan van de verzuiling wordt aan hem toegeschreven. Kuyper was ook een notoire ruziemaker. In de Nederlandse Hervormde Kerk joeg de reformator de vrijzinnigen tegen zich in het harnas, maar zijn antirevolutionaire ‘wapenbroeders’ spaarde hij evenmin. Als eerste échte premier van Nederland raakte hij in conflict met koningin Wilhelmina en bond hij tijdens de spoorwegstakingen van 1903 de strijd aan met de arbeidersklasse.

De auteur
Jeroen Koch (1962) is historicus, verbonden aan de vakgroep geschiedenis van de Universiteit Utrecht. Hij publiceerde eerder over de Duitse historicus Golo Mann en de Amerikaanse literatuurcriticus Lionel Trilling.

Het project
De biografie van Abraham Kuyper is geschreven op verzoek van de Stichting Dr. Abraham Kuyperfonds. Onder toezicht van het Onderzoekinstituut voor Cultuur en Geschiedenis (OGC) van de Universiteit Utrecht is er sinds 1999 aan de studie gewerkt. Het onderzoek is mogelijk gemaakt dankzij financiële steun van de Stichting Dr. Abraham Kuyperfonds en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

quote:

10/05 Tweeduizend jaar oude stad ontdekt in noordoosten China

In een stuwmeer op de grens van China en Noord-Korea zijn de overblijfselen ontdekt van een tweeduizend jaar oude vestingstad.
De modderige ruïnes kwamen boven water toen het peil van het Yunfeng-stuwmeer naar beneden werd gebracht voor reparatiewerkzaamheden. Het stuwmeer bevindt zich aan een zijrivier van de rivier de Yalu, die de grens vormt met Noord-Korea. Volgens Xinhua dateren de resten, vlak bij de stad Ji'an, uit de tijd van de Han dynastie (202 voor Chr. - 220 na Chr.)
In die tijd werd het gebied echter geregeerd door de Koreaanse Koguryo-dynastie. Onder de aangetroffen restanten zijn ook graftombes in Koguryo-stijl. De Koguryo-koningen heersten van 37 voor Chr. tot 668 na Chr. op het Koreaanse schiereiland en in het noordoosten van China. De periode wordt gezien als een van de hoogtepunten van de Koreaanse politieke en culturele macht.
In 2004 publiceerde China tot woede van de Koreanen een document waarin het Koguryo-tijdperk werd beschreven als onderdeel van de Chinese geschiedenis. Beijing en Seoul kwamen overeen hun geschil te slechten door wetenschappelijke discussies. De stadsmuur is 1,5 meter hoog en vier meter dik, en omvat een oppervlakte van 180 bij 220 meter. De muur wordt omgeven door een slotgracht.

quote:

Naaldwijk was mogelijk basis Romeinse vloot

Naaldwijk is zo'n tweeduizend jaar geleden mogelijk de locatie geweest van een Romeinse vlootbasis. Dat concludeert archeoloog Ton Derks van de Vrije Universiteit in Amsterdam na onderzoek van een fragment van een bronzen plaat die twee jaar geleden in Naaldwijk (Zuid-Holland) is gevonden.
Op het fragment staat een Latijnse tekst die erop wijst dat deze komt van de Rijnvloot van het Romeinse leger. Er staat onder meer dat de vloot een monument heeft opgericht voor toenmalig keizer Claudius. De Romeinen waren gewoon om standbeelden van hun keizer in hun legerplaatsen neer te zetten. Van dit mogelijke standbeeld is tijdens recente opgravingen niets gevonden; wel is in de jaren dertig een bronzen hand opgegraven, die mogelijk van het beeld van Claudius is geweest.

quote:

Meer dan 2000 jaar oude stad ontdekt in China

PEKING (ANP) - Chinese en Franse archeologen hebben in het noordwesten van China de restanten ontdekt van een zeker 2200 jaar oude stad. De nederzetting, die volgens het staatspersbureau Xinhua de vorm van een perzik had, ligt midden in de woestijn in de Autonome Regio Xinjiang.

De wetenschappers hebben stadswallen blootgelegd die tot elf meter hoog waren en een lengte hadden van bijna een kilometer. De eerste opgravingen begonnen al in 1993 en nu staat vast dat de ruïnes zeker 2200 jaar oud zijn. De onderzoekers hebben geen historische documenten of ander materiaal kunnen ontdekken waarin over het bestaan van de stad wordt gerept.

De plaats is ,,Oude Stad in het Ronde Zand'' gedoopt, een verwijzing naar de naam die de plaatselijke bevolking aan de regio heeft gegeven: Youmulakekum. Tussen de ruïnes zijn ook menselijke resten gevonden. De gevonden personen zijn van het blanke ras. Het is onduidelijk waar ze precies vandaan kwamen.

quote:

Noordelijke IJszee was ooit subtropisch

De Noordelijke IJszee was ooit subtropisch. Dat stellen onderzoekers in het wetenschappelijke tijdschrift Nature. Zo'n 25 miljoen jaar geleden heersten er temperaturen van ronde de 24 graden. Vijf miljoen jaar later was de 'Arctic Ocean' een warm zoetwatermeer, gevuld met dikke matten van zoetwatervarens. Onderzoek van resten van planten brachten de Nederlandse onderzoekers tot de slotsom dat het op de Noordpool ooit zo warm was.

"De wetenschappelijke wereld verkeert in een shock", stelt paleo-oceanograaf Henk Brinkhuis van de Universiteit Utrecht. "Met dergelijke temperaturen was nooit rekening gehouden." Samen met collega's Appy Sluijs en Jaap Sinnighe Damsté van het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) deed hij onderzoek op basis van materiaal dat tijdens een expeditie in 2004 verzameld werd. Met met behulp van een bij het NIOZ ontwikkelde paleothermometer kon de exacte temperatuur van het oppervlaktewater van 24 graden, ideaal zwemwater, worden vastgesteld.

Volgens Brinkhuis is het met de huidige klimaatmodellen niet goed mogelijk een juist beeld te geven van de hoge temperaturen van destijds. Dit zou ook betekenen dat deze modellen onbruikbaar zijn om iets te zeggen over de komende honderd jaar. "Alle voorspellingen van het IPCC (het klimaatpanel van de Verenigde Naties) zijn gebaseerd op de huidige topografie en de huidige vegetatie. Als het straks op Groenland warmer wordt, gaan daar gewoon planten groeien", zo meent de paleo-oceanograaf, die zichzelf omschrijft als bestudeerder van oceaanbodemmodder.

quote:

Derde franciscaanse orde wel serieus te nemen

29 mei 2006

NWO-onderzoeker Hildo van Engen heeft twee onbekende brieven van Geert Grote gevonden. Grote was de grondlegger van de Moderne Devotie, de religieuze hervormingsbeweging die vanuit het IJsseldal grote delen van Europa beïnvloedde. Interessant is dat Grote in zijn brieven een welwillende houding had tegenover de derde orde van Sint-Franciscus. Tot voor kort dachten onderzoekers dat deze orde door de Moderne Devotie niet helemaal serieus genomen werd. Hildo van Engen promoveert 15 juni aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

In de late Middeleeuwen telde het bisdom Utrecht meer dan honderdvijftig kloosters van de derde orde van Sint-Franciscus. Het merendeel hiervan was aangesloten bij het Kapittel van Utrecht, een in 1399 totstandgekomen overkoepelende organisatie. Deze kan worden gerekend tot de Moderne Devotie, de religieuze hervormingsbeweging die vanuit het IJsseldal grote delen van Europa beïnvloedde. Op basis van een groot aantal binnen- en buitenlandse archieven onderzocht Hildo van Engen de geschiedenis van dit Utrechtse Kapittel en zijn gemeenschappen in de vijftiende en zestiende eeuw.

In Antwerpen is Van Engen gestuit op twee afschriften van brieven van Geert Grote over de derde franciscaanse orde, die nog niet eerder bekend waren. Ze dateren van rond 1380 en zijn mogelijk bedoeld geweest voor derde-ordezusters in Zwolle. Zij waren volgens Grote niet strikt genoeg bij het naleven van onder meer de voorschriften over kleding en voedsel uit de derde franciscaanse regel. Het nieuwe inzicht dat deze brieven opleveren is de welwillende houding van de vroege moderne devoten ten opzichte van de derde franciscaanse orde. Hoewel Grote de zusters op de vingers tikt, vond hij wel dat hun leefwijze in beginsel hoogst verdienstelijk zou kunnen zijn. Interessant is ook dat deze brieven in het Middelnederlands zijn geschreven; het enorme oeuvre van Geert Grote bestaat vrijwel uitsluitend uit teksten in het Latijn.

De derde franciscaanse orde was oorspronkelijk een lekenorde, waarvan de leden geen plechtige geloften aflegden. Maar in de Noordelijke Nederlanden functioneerden de gemeenschappen wel als kloosters, waarin de levenswijze van de broeders en zusters een steeds strenger karakter kreeg. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het afleggen van de geloften van kuisheid, armoede en gehoorzaamheid, maar ook uit de invoering van het kloosterslot. Contact met de buitenwereld was toen alleen nog maar mogelijk door een klein venster met tralies. Toch zouden de moderne devoten niet erg positief over deze orde geoordeeld hebben.

Bestudering van de archieven en de vondst van Grote's brieven wijzen een andere richting op. De ontwikkeling naar een meer gereguleerde manier van leven deed zich niet alleen voor onder druk van de kerkelijke autoriteiten. Bij de Utrechtse derde-ordelingen was er wel degelijk sprake van vrijwilligheid. Dit kan worden beschouwd als een vroege uiting van de wens tot hervorming van het kloosterwezen, een streven dat zich in de loop van de vijftiende eeuw manifesteerde in vrijwel alle kloosterorden. Van Engen stelt dan ook dat de derde franciscaanse orde moet worden gekarakteriseerd als volwaardige kloosterlijke beweging en niet moet worden gezien als een niet helemaal serieus te nemen groep mannen en vrouwen.

quote:

Religieuze strijd met behulp van schilderijen

van onze kunstredactie

31 MEI 2006 - NIJMEGEN - Rooms-katholieke, remonstrantse en doopsgezinde schilders in de tijd van de jonge Rembrandt gebruikten tussen 1610 en 1630 Bijbelse taferelen als middel in een religieuze strijd tegen het strenge calvinisme.


Met zijn schilderij ‘De berouwvolle Judas brengt de dertig zilverlingen terug’ uit 1629 nam Rembrandt mogelijk stelling in de strijd tegen het calvinisme. Foto GPD

Dat betoogt de historicus Sebastien Dudok van Heel in zijn proefschrift, waarop hij vandaag promoveert aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij laat zien dat de toen vernieuwende Amsterdamse historieschilderkunst, vermaard om de verbeelding van Bijbelverhalen, zich keerde tegen de poging van de calvinistische minderheid om haar invloed te vergroten. De belangrijkste vertegenwoordigers waren rooms-katholiek (Rembrandts leermeester Pieter Lastman, Claes Moyaert) en doopsgezind (Jan en Jacob Pynas). Rembrandt zelf kwam uit een remonstrantsgezinde familie en behoorde tot een groep schilders die na 1632 Leiden verliet toen die stad orthodox-calvinistisch was geworden.

Lastman en Jan Pynas hadden tijdens een verblijf in Rome in 1605 kennisgemaakt met de opkomende barokkunst die zich in dienst stelde van de bestrijding van het protestantisme. Na hun terugkeer naar Amsterdam kwamen ze in de kerkelijke strijd tussen de ‘rekkelijke’ remonstranten en ‘precieze’ contra-remonstranten terecht. De rooms-katholieken probeerden verloren terrein te herwinnen.

‘De opkomst van de Bijbelschilderkunst onder Lastman en Pynas lijkt samen te vallen met de strijd onder protestanten en de eerste restauratiepogingen der katholieken’, aldus Dudok van Heel. De promovendus ziet bijvoorbeeld in Jacob Pynas’ schilderij De steniging van Stephanus naar een verhaal uit het Bijbelboek Handelingen, later nagevolgd door Lastman en Rembrandt, een reactie op de vervolging van de remonstranten in Amsterdam door de contraremonstranten. ‘De remonstranten werden hiermee tot martelaren van de calvinisten in de protestantse kerk van het Noorden.’ Ook in Lastmans schilderij Abraham in Sichem, naar een verhaal uit Genesis waarin Abraham een altaar opricht temidden van de hem niet welgezinde Kanaänieten, ziet Dudok van Heel een toen eigentijdse boodschap. Abraham richtte een altaar in Kanaän op ‘net zoals de katholieken dat in de Republiek in hun eigen huizen deden temidden van de hun vijandige calvinisten’.

quote:

Koloniaal verleden Frankrijk blijft actueel

Grote verschillen met Nederland

Nathalie van Koot

24-05-2006

Nederland en Frankrijk gaan totaal verschillend om met hun koloniale verleden. Zo veel werd wel duidelijk gisteren tijdens een debat georganiseerd door het Nederlands Cultureel Centrum in Parijs, het Institut Néerlandais. Schrijvers uit Frankrijk en Nederland en uit de voormalige kolonien, zoals de Surinaamse Cynthia Mc Leod, gingen met elkaar in discussie.

Debatten over het koloniale verleden zorgen in Frankrijk steevast voor volle zalen. Sinds een paar jaar is de discussie over de manier waarop de Fransen met hun verleden omgaan heftiger dan ooit. De wet die in 2005 in Frankrijk werd aangenomen is een van de aanleidingen. Toen werd bij wet verplicht dat in de lesprogramma's van de scholen de positieve rol van Frankrijk in de koloniale tijd verplicht gesteld. En dat leidde tot heftige reacties onder een deel van de bevolking. Ook geschiedenisdocenten tekenden heftig protest aan, mede vanwege het feit dat in de wet niets gezegd wordt over de miljoenen slachtoffers die de koloniale legers van Frankrijk hebben gemaakt, zegt antropoloog Thomas Beaufils, als antropoloog verbonden aan de Universiteit van Straatsburg.

Frankrijk raakte door deze wet verdeeld en dat heeft er uiteindelijk toe geleid dat president Chirac afgelopen jaar een verzoek heeft gedaan om de wet af te schaffen. Duidelijk is dat de Fransen, die toch voor een groot deel uit de voormalige koloniën of overzeese gebiedsdelen komen, niet meer met zich laten sollen. Dit jaar is voor het eerst, op 10 mei, een officiële herdenkingsdag geweest. Op de scholen werd ondermeer uitgebreid over slavernij gesproken.

Historicus Henk Wesseling, emeritus hoogleraar van de Universiteit Leiden, kent geen enkel ander land zoals Frankrijk die bij wet de historische waarheid vaststelt. Wesseling erkent tegelijkertijd dat in Nederland eigenlijk helemaal niet zo'n discussie is over het koloniale verleden. "er is wat te doen geweest over het slavernijmonument in Amsterdam maar daar bleef het ook wel bij.". Volgens de gepensioneerde hoogleraar zijn Nederlanders veel te pragmatisch en bepalen wetenschappers hier veel minder het debat dan in Frankrijk.

In Nederland heeft men lange tijd liever willen verzwijgen dat er ooit slavernij was. Dat zegt een van de genodigden, de Surinaamse schrijfster van historische romans, Cynthia Mc Leod. Het is volgens haar lastig om te bepalen in welk land de slavernijtijd gevoeliger ligt. Wel is duidelijk dat in Frankrijk veel mensen willen dat expliciet wordt gezegd dat de slavernij een periode van lijden is geweest. In Nederland zijn ook gekleurde mensen die willen dat erkend wordt dat er offers zijn geweest, maar in Frankrijk is de stroming eerder op gang gekomen, denkt Mc Leod. Ze heeft jarenlang historisch onderzoek gedaan naar Elisabeth, een vrije negerin die in de 18e eeuw in Suriname leefde. Volgens haar is het heel belangrijk dat tegenwoordig ook nazaten van slaven, zoals zijzelf, over de geschiedenis schrijven. Nog niet zo lang geleden waren het alleen de Nederlanders die schreven over de koloniale geschiedenis.

De schrijfster wil trouwens niet blijven hameren op de het leed dat is geweest: "Ik wil gewoon vertellen hoe het was, maar tegenwoordig hebben gekleurde mensen alle kansen, zeker in een land als Nederland, grijp je kans.".

quote:

Ruim twee jaar voordat nazi-kopstuk Adolf Eichmann gearresteerd werd, wisten de Verenigde Staten zijn verblijfsplek en schuilnaam al. Dit kwam naar voren in vrijgegeven documenten van de CIA, zo liet nieuwszender CNN dinsdag weten.

De CIA werd in 1958 al door de West-Duitse inlichtingendienst, via een memo, meegedeeld dat Eichmann onder de naam Clemens in Argentinië verbleef. Historicus Timothy Naftali van de universiteit van Virginia beweerde dat hoge functionarissen in de Tweede Wereldoorlog zelf een nazi-verleden hadden. Hij haalde in het bijzonder de toenmalige veiligheidsadviseur Hans Globke aan. Die zou betrokken zijn bij de totstandkoming van wetten om Joden uit de Duitse samenleving te verwijderen. De reden waarom er niets met de informatie over de verblijfplaats van Eichmann werd gedaan zou zijn omdat men bang was dat Eichmann informatie over Globke zou doorgeven. Die was nodig omdat hij de Amerikanen hielp voorkomen dat de communisten voet aan de grond kregen in de Bondsrepubliek.

Uiteindelijk hebben Israëlische agenten Eichmann op 11 mei 1960 ontvoerd. Na een rechtszaak van vier maanden, waarbij honderd mensen tegen hem getuigden, werd hij op alle punten schuldig bevonden en ter dood veroordeeld. Adolf Eichmann werd kort na middernacht op 1 juni 1962 opgehangen. Nadat zijn lichaam werd gecremeerd werd de as uitgestrooid boven de Middellandse Zee.

quote:

08 Juni 2006 14:23
's Werelds oudste condoom in Tirol



In Tirol is altijd wel wat moois te zien. Deze zomer kan je er genieten van het oudste nog bruikbare condoom ter wereld, dat daar in een museum wordt tentoongesteld.

Het condoom stamt uit 1640 en is nog helemaal intact, inclusief een gebruiksaanwijzing in het Latijn. Daarin is onder meer te lezen dat je hem voor gebruik in hete melk moet dompelen, om ziektes te voorkomen.

Het antieke kapotje, dat in Zweden werd gevonden, is gemaakt van varkensdarmen. Het is een van de in totaal 250 antieke seksobjecten dat tentoongesteld is.

quote:

Staat India schrapt Westerse kinderliedjes
Een staat in India heeft enkele kinder- en slaapliedjes uit de schoolboeken verwijderd, omdat zij te westers zouden zijn. Het gaat hier om liedjes als 'Twinkle, Twinkle Little Star' en dergelijke. De alom bekende deuntjes zijn ontzettend populair onder de Indiase kinderbevolking.

"We willen dat onze kinderen kwaliteitsonderwijs met een lokale touch krijgen", zo verklaart de Minister van Onderwijs Narottam Mishra. De kranten ter plaatse berichten dat scholieren vanaf heden Engelse rijmpjes geschreven door Indiase dichters leren.

quote:

'Duitsland moet nieuw volkslied hebben'

Er gaan steeds meer stemmen op in Duitsland om een nieuw volkslied aan te nemen. In een verklaring die vrijdag door de Linkspartei uitgegeven is, stellen dat het tijd wordt om het volkslied te vervangen door een met een modernere tekst. De Linkspartei is een partij die voornamelijk bestaat uit ex-communisten en ex-SDP'ers. Afgelopen donderdag had professor Walter Jens, schrijver en literatuurwetenschapper, al gezegd dat het Duitse volkslied veel te moeilijk was en dat mensen niet meer weten wat zinsneden als "des Glückes Unterpfand" betekenen.

Deutschland, Deutschland über alles
Het huidige Duitse volkslied is het derde couplet van het Deutschlandlied, waarvan het eerste couplet de woorden "Deutschland, Deutschland über alles" bevat, tezamen met een beschrijving van de grenzen die de Duitsers destijds blijkbaar graag zagen: von der Maas bis an der Memel (half Nederland tot ergens in Wit-Rusland), von der Etsch bis an den Belt (van Noord-Italië tot de Oostzee). Na de Tweede Wereldoorlog werd dat niet meer geschikt bevonden. Ook het tweede couplet, dat gaat over vrouwen en drank, vond men niet geschikt als volkslied. Zo is het derde couplet overgebleven, dat vooral gaat over broederschap en geluk.

Kinderhymne
Het voorstel is om het te vervangen door de Kinderhymne van Bertold Brecht, dat oorspronkelijk bedoeld was als nieuw volkslied voor de DDR, maar dat uiteindelijk Auferstanden aus Ruinen boven zich moest dulden. Deze Kinderhymne spreekt zich juist uit voor hulp aan andere volkeren. Ook zijn de landsgrenzen aangepast: von der See bis zu den Alpen, von der Oder bis zum Rhein. Dit lied is overigens te zingen op de melodie van het Deutschlandlied.

Of het voorstel grote bijval zal vinden, moet nog blijken. Voorlopig lijken de Duitsers in elk geval nog liefhebber van het oude volkslied.

quote:

WAS ROBIN HOOD'S HOUSE IN SHEFFIELD?

REMAINS COULD BE A BLOW TO NOTTS

By Stephen White



IT won't go down well in Nottingham, but a pile of stones near Sheffield could be Robin Hood's home.


For centuries it has been thought the legendary archer was based in Sherwood forest while he robbed from the rich and gave to the poor.


But now archaeologists claim they have found the remains of his house - 52 miles away in South Yorkshire.

And that could be a bit of a blow for Nottingham and Sherwood forest where visitor centres have been making a killing from Robin Hood merchandise. Experts from Sheffield University have started a preliminary dig at the site of an 11th century castle in the village of Bolsterstone.

Tourism chiefs and historians recently claimed that the green-clad outlaw lived in Yorkshire rather than Notts.

Hood's friend Little John was born and died in Hathersage, near Sheffield. And experts believe finding the castle remains backs up their story.

All right, we know Robin Hood was a mythical folk hero, but the scientists reckon the home found at the dig played a major part in creating the legend of the brave bowman - played by Errol Flynn in the 1938 movie The Adventures of Robin Hood.

They believe it is where Waltheof, the Earl of Huntingdon who fiercely opposed the Norman invasion, based his empire.

He started two revolts against the attackers and was executed at 30 for planning a third in 1076.

Waltheof was the father of Robert Fitzwalter, an archer who became known as Robin Hood.

One of the volunteers at the archaeological dig, Steve Moxon, said: "This site might have major historical significance.

"Robin Hood was mythical, however Waltheof inspired the key ballad about the death of Hood and the 15th century prose account of him."

The team will now seek further funding to carry out extensive exploration at the site in a bid to confirm the stone and wood building was the archer's home.

Nottingham folk won't agree, but Robin of Sheffield does have a certain ring to it.

quote:

Contact of contract

De misverstanden tussen Nederlanders en Belgen

Door Tom Grijsen

20-06-2006

Koningin Beatrix is op staatsbezoek in België op 20, 21 en 22 juni 2006. Ze kan zo de diplomatieke en vriendschappelijke banden tussen beide landen aanhalen. Het wordt een bezoek tussen twee goed bevriende naties. Nederland en België hebben samen een lange historie. Nederland, België en Luxemburg waren van 1815 tot 1831 één land. Maar de verre voorvader van koningin Beatrix, koning Willem I, liet België door zijn vingers glippen.

Wat destijds precies de reden was voor de Belgische revolutie is niet met zekerheid te zeggen. Nog steeds buigen historici zich over die vraag. Maar waarschijnlijk speelde de Belgische tweetaligheid - naast Nederlands ook Frans - een rol. De voormalige Belgische vice-premier en tegenwoordig burgemeester Louis Tobback van Leuven: "Dit is een revolutie geïnspireerd door Franstalige intellectuelen, die bevreesd waren om Nederlands te moeten spreken. En aan de andere kant ook katholieken die bevreesd waren om protestant te moeten worden. Want in het zuiden was het katholieke bevolkingsdeel nog altijd is de meerderheid. Er waren zo goed als geen protestanten."

Onvrede
Er zijn meer argumenten die de onvrede van de Belgen verklaren. De autoritaire manier van regeren van Willem I en zijn visie op de scheiding van kerk en staat. Ook de verdeling van belastinggeld: de in het zuiden geïnde belasting besteedde Willem in het noorden, zette veel kwaad bloed. Bovendien kwam slechts een op de vier ministers uit het zuiden, terwijl in daar 3,5 miljoen mensen woonden en in Holland maar 2 miljoen.

Late reactie
Tijdens de Belgische opstanden reageerde Willem I te laat. Bovendien had hij een zoon die koning wilde worden van het onafhankelijke zuiden. Dat gaf onrust. Koning Willem heeft de oranjegezinde zuidelijke steden laten schieten, zegt Tobback. "De adel in het zuiden was orangist. Antwerpen was oranjegezind, Gent was dat ook. Dit was een Brusselse revolutie. Hij heeft zijn medestanders eigenlijk niet gesteund. Toen Willem 1 uiteindelijk met zijn legertroepen het zuiden binnentrok, tijdens de zogenaamde Tiendaagse Veldtocht, was het te laat. Frankrijk steunde het opstandige zuiden en na onderhandelingen vertrok Willem I, om plaats te maken voor Koning Leopold de Eerste."

Louis Tobback vindt die machtsomwenteling jammer. Koning Willem heeft de kans gemist om een belangrijke Europese mogendheid te maken, zegt hij. "Als de landen nu nog één zouden zijn, zouden ze deel uitmaken van de G7, omdat het Bruto Nationaal Product hoger is dan dat van Italië."

Misverstanden
Maar kunnen beide landen wel één zijn? Belgiëkenner Derk Jan Eppink betwijfeld dat: "Het enige dat Nederland en België gemeenschappelijk hebben is de Nederlandse taal. We denken vaak dat we hetzelfde zijn, maar juist daardoor ontstaan de misverstanden. Nederlanders en Belgen begrijpen elkaar niet. Een Nederlander is direct, heeft meteen een mening. Een Belg heeft drie meningen, kijkt eerst de kat uit de boom, is voorzichtiger."

Eppink schreef twee boeken over België: Vreemden Buren en De avonturen van een Nederbelg. Volgens hem zijn Nederlanders zeer detaillistisch: "De Nederlander wil een contract en de Belg wil een contact. Nederlanders willen een blauwdruk, zetten altijd alles tot in detail op papier. Een Belg denkt meer in tijdelijke oplossingen, algemene krijtlijnen, en als er problemen komen, dan zien we wel weer. De Belg arrangeert een transactie met een diner, een goed glas wijn."

Goede contacten
In België zijn contacten onmisbaar om verder te komen. Je moet je mening aanpassen aan diegene die de macht heeft. Eppink: "Een Nederlander zal vrij makkelijk zeggen op welke partij hij heeft gestemd. In België is dat volstrekt taboe. Als je een Belg op straat vraagt op welke partij hij heeft gestemd, dan kun je nog beter vragen wanneer hij voor het laatst seks heeft gehad." Belgen beschouwen stemmen als een deel van het intieme leven; daar praat je niet over.

Koningin Beatrix is op 20, 21 en 22 juni op staatsbezoek in België. Met haar aandacht voor het land zal ze de betrekkingen tussen beide landen goed doen, denkt Eppink. "Met name de Vlamingen zijn ook heel enthousiast over Maxima, omdat zij in een jaar tijd zo goed de Nederlandse taal onder de knie gekregen heeft."

quote:

Maagdelijkheidsverzekering nonnen opgezegd

Drie Britse nonnen zullen het de komende tijd zonder maagdelijkheidverzekering moeten doen. Een Britse verzekeringsmaatschappij heeft hun polis opgezegd. De drie hadden de verzekering afgesloten voor het geval ze zwanger zouden worden van Jezus Christus.

De nonnen geloven dat Christus terug zal keren op aarde en verzekerden daarom hun maagdelijkheid, voor het geval dat één van hen de in de voetsporen van Maria zou treden. De drie sloten in 2000 een polis af voor een miljoen pond (1,4 miljoen euro), om de opvoeding van de teruggekeerde messias te kunnen betalen. De nonnen lieten zelfs in de polis vastleggen dat ze zelf zouden bewijzen dat het werkelijk om Jezus Christus ging van wie één van hen zwanger zou zijn.

De verzekeringsmaatschappij besloot tot opzegging van de polis nadat de katholieke gemeenschap flink geklaagd had. De nonnen zijn voorlopig dus niet meer verzekerd tegen onverwachte maagdelijke zwangerschappen.

quote:

Vergeving voor slavenhandel

ANP

LONDEN - Een afstammeling van de eerste Brit die slaven verkocht, de 16e-eeuwse Sir John Hawkins, heeft in Gambia voor een menigte van 25.000 mensen om vergeving gevraagd.Het gebaar van de 37-jarige Andrew Hawkins werd aanvaard door de Gambiaanse vice-president Isatou Njie Saidy.

Sir John Hawkins was een kaper ten tijde van het bewind van Elizabeth I en een neef van Sir Francis Drake. Hij dankte zijn titel aan zijn rol in de vernietiging van de Spaanse Armada, maar was in 1562 ook de eerste Brit die inwoners van het tegenwoordige Sierra Leone gevangen nam en verkocht aan Spaanse kolonisten in het Caribisch gebied. Naar schatting twaalf miljoen Afrikanen zijn tussen 1450 en 1850 op die manier verhandeld.

Andrew Hawkins ketende zichzelf, samen met twintig vrienden, op de manier waarop slaven in kettinggang liepen. Aan het eind van een optocht kwam de groep het station in de Gambiaanse hoofdstad Banjul binnen.

,,De sfeer veranderde toen wij binnenkwamen. We knielden en het werd muisstil. Ik heb om vergeving gevraagd namens mijn familie. Ik heb om vergeving gevraagd voor de volwassenen en kinderen die meegenomen zijn. Ze hadden onze verontschuldigingen niet hoeven accepteren. Maar zonder dat het gepland was, kwam de vice-president naar voren, bood haar vergeving aan en nam onze ketenen af'', vertelde Hawkins gisteren in de Britse krant The Independent.

,,Slechts een handjevol mensen begon met de slavenhandel en de gevolgen daarvan hebben kwaad berokkend aan het hele Afrikaanse continent. Hopelijk kan een handjevol mensen ook het begin brengen van iets goeds'', aldus de Andrew Hawkins.

quote:

Een woordvoerder van het Iraanse ministerie van buitenlandse zaken maakte zondag bekend dat Iran in oktober de eerder aangekondigde wetenschappelijke conferentie over de Holocaust zal organiseren. Het is nog niet duidelijk wie er aan deze conferentie zullen deelnemen.

Eerder dit jaar veroorzaakte de Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad grote commotie onder veel Westerse landen door de genocide van de nazi's op de joden tijdens de Tweede Wereldoorlog als een mythe af te doen. Vorige week kondigde de president al aan een onderzoek naar de Holocaust in te willen stellen.

quote:

Opnieuw verdronken waddeneiland gevonden

Gepubliceerd op 26 juni 2006, 16:39
Laatst bijgewerkt op 26 juni 2006, 17:18
warffum -

Onderzoekers zijn opnieuw op een verdwenen eiland in de Waddenzee gestuit.

Historici, die twee maanden geleden het verdwenen eiland Bosch lokaliseerden, hebben het eiland Moenken-Langenoe (Monniken-Langenoog) aan de hand van archiefmateriaal boven water gehaald.

Moenken-Langenoe moet een groot eiland geweest zijn. Rottumeroog en Bosch lijken zijn overblijfselen. Vijftiende-eeuwse documenten geven aanleiding tot deze veronderstelling. ”De naam van dat eiland duikt op in archieven. Het moet in de late middeleeuwen een groot, bewoond eiland geweest zijn dat tussen de Lauwers en de Eems lag”, zegt historicus Hidde Feenstra. Moenken-Langenoe moet gelegen hebben op en rond de zandplaat Simonszand, ten oosten van Schiermonnikoog.

De vondst van het eiland is een resultaat van het onderzoek dat de projectgroep ’Verdronken Geschiedenis’ doet in de Waddenzee. In de projectgroep werken archeologen, historici, geologen, biologen en amateurs uit Nederland en Duitsland samen. Behalve de twee verdwenen eilanden heeft het onderzoek het bestaan en de vermoedelijke locatie van meer dan honderd overspoelde nederzettingen in de oostelijke Waddenzee aangetoond. ”Voorlopig hebben we nog meer dan genoeg om te onderzoeken”, aldus historicus Albert Buursma.

quote:

Foto van weduwe van Amadeus Mozart gevonden

In de Duitse stad Altötting is een foto gevonden van Constanze Weber, de weduwe van de Oostenrijkse componist Wolfgang Amadeus Mozart.

Dit heeft de stad in de deelstaat Beieren bekendgemaakt. De unieke foto is genomen in 1840, toen zij 78 jaar oud was. Weber was 29 jaar toen Mozart in 1791 op 34-jarige leeftijd overleed. Het is de enig bekende foto van Weber. Dat zij het is, is na uitvoerig onderzoek vast komen te staan.

De foto is een kopie van een daguerreotype, een van de oudste methoden om foto's te maken. Dit procede was in 1837 door de Franse uitvinder Louis-Jacques Mandé Daguerre ontwikkeld.

quote:

Grootste schilderij Rembrandt verloren gegaan

Het grootste schilderij dat Rembrandt ooit gemaakt heeft, de Samenzwering van Claudius Civilis, is verloren gegaan. Dat blijkt uit onderzoek.

Volgens Rembrandt-kenner Ernst van de Wetering mat het schilderij origineel 6 bij 6,5 meter. Hij heeft dat berekend aan de hand van de studie die Rembrandt voor het schilderij maakte. De Nachtwacht, dat nu geldt als Rembrandts grootste schilderij, meet nu 3,60 bij 4,37 meter.

Het doek was in 1661 bedoeld voor het Amsterdamse stadhuis (nu het Paleis op de Dam). De opdrachtgevers vonden het echter niet mooi genoeg. Rembrandt zelf sneed het centrale deel weg. Dat hangt nu in het Zweedse Nationaal Museum. De rest, 33 vierkante meter, is verdwenen.

Origineel was de Nachtwacht overigens 5 bij 3,87 meter. Aan de bovenzijde en de linker- en rechterzijde zijn in de 18de eeuw stroken weggesneden. Dat werd gedaan zodat hij beter tussen twee ramen kon hangen in... het Amsterdamse stadhuis.

quote:

Oudste vrouw ter wereld is 132 jaar

De oudste vrouw ter wereld zou in de Zuid-Afrikaanse plaats Limpopo wonen en 132 jaar oud zijn.



Moloko Temo (zie foto, midden), die dinsdag haar verjaardag vierde, staat ondanks pogingen van haar vrienden echter niet in het Guinness Book of World Records. Temo werd geboren in 1874, staat in haar identificatiebewijs dat in 1988 werd verstrekt.

De vrouw heeft acht kinderen, 29 kleinkinderen, 59 achterkleinkinderen en vijf achterachterkleinkinderen. De Zuid-Afrikaanse is al meer dan een halve eeuw blind en zit in een rolstoel, maar verder is ze gezond. Ze woont bij haar 78-jarige dochter, die kennelijk werd geboren toen haar moeder al 54 jaar was.

Volgens het Guinness Book of World Records is de oudste vrouw ter wereld een 116-jarige vrouw in Equador en is voor zover bekend nog nooit iemand ouder geworden dat 122.

quote:

Op vrijdag 7 juli 2006 10:12 schreef Natalie het volgende:

[..]

Bron

deze gaat natuurlijk voor in de RJP-verzameling

quote:

Op vrijdag 7 juli 2006 11:28 schreef zakjapannertje het volgende:

[..]

en hier de foto natuurlijk!

[afbeelding]

_{deze gaat natuurlijk voor in de RJP-verzameling}

quote:

840 tt-EEN 840 di 11 jul 00:08:13

KUNSTEN archeologie
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­
GRIEKEN VINDEN STANDBEELD VAN ARTEMIS


­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­
In de Griekse stad Larissa hebben
archeologen een standbeeld van Artemis,
de godin van de jacht, gevonden.

Het gaat om een torso van ongeveer 80
centimeter groot. De rest van het
lichaam ontbreekt. De archeologen
denken dat het gehele beeld, dat stamt
uit de eerste eeuw voor Christus, 1,60
meter groot zou zijn geweest.

"Het is een zeer belangrijke ontdekking
en het mooiste vrouwelijk standbeeld
dat wij tot nu toe hebben gevonden",
zegt de directeur van het archeologisch
centrum van de stad Larissa.

quote:

An epic battle on Homer's gender

Dalya Alberge, London

July 03, 2006

HOMER could have been a woman, according to a forthcoming book by a specialist in oral literature.

Historian and linguist Andrew Dalby is challenging the accepted gender of one of the most influential writers of all time -- the poet who created the Greek epics The Iliad and The Odyssey in the seventh century BC.

Dr Dalby said: "There is no direct evidence of the poet's identity and therefore no justification for the customary assumption that the two epics were composed by a man."

Women have a long tradition worldwide as makers of oral literature, he said, citing Sappho, the best-known female poet of ancient Greece, and Enheduanna, the woman mentioned on a Sumerian tablet who thus became the first named poet in the world.

Dr Dalby, whose study Rediscovering Homer will be published in September, said: "It is possible, even probable, that this poet was a woman. As a working hypothesis, this helps to explain certain features in which these epics are better -- more subtle, more complex, more universal -- than most others."

The Iliad, set during the Trojan War, tells the story of the wrath of Achilles, while The Odyssey tells the story of Odysseus as he travels home from the war. They are among the most significant poems of the European tradition.

Dr Dalby anticipates objections to his hypothesis, particularly as no early author claimed that the poems' creator was a woman. He said: "This objection fails completely, however, because no early author describes or names the singer who saw these two poems written down. We are given no sex and no name -- certainly not Homer, who is seen as a singer of the distant past."

He said the idea that Homer was the author was first proposed in "one ill-informed post-classical text -- the anonymous Life of Homer, fraudulently ascribed to Herodotus".

Challenging the theory that early Greek singers and poets were almost always men, he said: "The fact that women did not usually perform for a public audience that included men explains why no ancient source exists to tell us how Sappho's poems were performed."

Acknowledging that other scholars have said the Iliad feels like the work of a man, he said: "The Iliad is largely about male heroics in war and the great majority of its characters are men whose aim is to kill one another ... Women, though telling the same stories, are capable of telling them from a different angle and with an added depth, dealing sympathetically with the feelings and motives of women characters. No one will deny that the poet of The Iliad does this."

Anthony Snodgrass, emeritus professor of classical archaeology at Cambridge University, said The Odyssey could have been written by a woman because it is about "a world at peace in general terms, with domesticity, fidelity ... endurance and determination rather than aggression".

But he added: "The idea of a woman writing The Iliad and not being bored out of her mind by the endless fighting and killings is a bit more far-fetched."

The issue, he said, lay in whether the same person wrote both poems. "Most of us now believe the same person did."

The Times

quote:

Amstrong dankzij pen terug op aarde

De bemanning van de Apollo 11 is er destijds dankzij een pen in geslaagd vanaf de maan terug te keren naar de aarde. Dat blijkt uit een nieuwe documentaire over de ruimtemissie, die de eerste man op de maan bracht. In het ruimteschip was per ongeluk een schakelaar afgebroken. Een vitaal onderdeel, want zonder die schakelaar bleek het niet mogelijk om aan de terugreis te beginnen. Astronaut Buzz Aldrin stak toen maar een balpen in het gat waar de schakelaar had gezeten, en dat bleek een gouden greep.
De succesvolle Amerikaanse ruimtemissie naar de maan betekende een overwinning op de Sovjet-Unie. Volgens de documentairemakers hadden de Amerikanen er sterk rekening mee gehouden dat het mis kon gaan. President Nixon had al een speech klaar liggen waarin hij het overlijden van de drie astronauten meldde. Ook moest de rechtstreekse televisieuitzending meteen worden gestaakt als er iets zou gebeuren met de Apollo.
De documentaire is maandag te zien op de Britse televisie.

quote:

Middeleeuws schip nog steeds niet onder dak

24-07-2006

Het middeleeuwse koggeschip dat in 2000 bij graafwerkzaamheden voor het Deurganckdok op de linker Scheldeoever bij Doel werd blootgelegd, is nog steeds niet onderdak. De gemeente Beveren wilde de goed geconserveerde restanten onderbrengen in een loods bij Fort Liefkenshoek in Kallo, maar dat stuit op protest.

Pal tegenover de locatie waar de loods zou worden gebouwd, staat de fabriek van Dow Halterman, de eerste producent van biodiesel in België. De directie vindt het onverstandig de kogge te verplaatsen naar een locatie vlakbij een fabriek met ontploffingsgevaar.

Verwacht wordt namelijk dat de opgeslagen koggerestanten veel publiek zullen trekken en dat valt niet te rijmen met de veiligheidsregels van de biodieselproducent. De gemeente Beveren is nu naarstig op zoek naar een oplossing van het zoveelste probleem rond de kogge. Direct na de vondst ontstond een heuse wedloop om het eigendomsrecht én de locatie waar het schip heen zou moeten voor historisch onderzoek en permanente tentoonstelling. Die touwtrekkerij ontaardde in een klucht, die pas eindigde na ingrijpen van de Vlaamse regering, eind vorig jaar. Toen kreeg Beveren het beheer en het onderzoek van de kogge toegewezen.

Waardevol

In september 2000 bestempelden Europese archeologen de vondst als een van de waardevolste van de afgelopen decennia. Een eerste onderzoek wees uit dat de scheepsromp dateert uit 1326. Het is de grootste, oudste en best bewaarde kogge, die ooit in Europa werd gevonden.

De kogge was een typisch schip dat tussen 800 en 1450 de zeeën bevoer.

Het in het Deurganckdok gevonden exemplaar verging vermoedelijk in 1404. Met een lengte van 20 meter, een breedte van 8 meter, een diepgang van 12 meter en een hoogte van 5 meter was het voor die tijd één van de grotere schepen in z'n soort.

Miljoenenproject

Het restaureren van de kogge vergt miljoenen en neemt minstens een jaar of zeven in beslag. Het is de bedoeling de restanten te exposeren in combinatie met een replica.

quote:

Politie geeft gestolen kleitabletten terug

De politie heeft drie oude kleitabletten die vermoedelijk in 2003 uit een museum in Bagdad zijn gestolen, overgedragen aan de Iraakse ambassade in Den Haag. De kleitabletten werden na de diefstal in Nederland teruggevonden. Volgens de Iraakse ambassadeur Siamand Banaa zijn drie Irakezen bij de zaak betrokken.
De kleitabletten behoren tot de oudste geschriften in de wereld. Na de Amerikaanse invasie in Irak en de val van dictator Saddam Hussein stalen plunderaars vrijwel alles wat los en vast zat in het Iraaks Nationaal Museum in Bagdad. Een deel van de collectie is nog steeds zoek.

quote:

Unieke klok-oven uit 13de eeuw in Utrecht ontdekt

Van onze verslaggever Michiel de Hoog

UTRECHT - Op het Pieterskerkhof in Utrecht zijn gave overblijfselen gevonden van een dertiende-eeuwse oven waarin kerkklokken werden gemaakt. Volgens archeologen en bouwhistorici is de oven een unieke vondst.

Het is volgens bouwhistoricus Bart Klück van de gemeente Utrecht ‘voor 99,9 procent’ zeker dat de oven klokken maakte voor Pieterskerk, die aan het Pieterskerkhof ligt.

‘Het was destijds ondoenlijk om klokken van wel anderhalf meter hoog te vervoeren’, zegt Klück. ‘Dus daarom bouwde men naast de kerk van bestemming tijdelijke ovens.’

Volgens Klück is in Nederland niet eerder een dergelijke oven gevonden. Dat komt omdat de tijdelijke ovens meestal werden afgebroken. Baksteen was in de dertiende en veertiende eeuw een kostbaar goed, en moest worden hergebruikt.

De oven aan het Pieterskerkhof is blijven staan omdat tijdens de laatste klokkenfabricage de stenen te veel zijn aangetast door de hitte. Daardoor zijn de bakstenen verkleurd tot feloranje.

‘Er was 1500 graden nodig om brons te bewerken, en die stenen kunnen eigenlijk maar 1200 graden aan’, zegt Klück.

Daarom liggen de bakstenen in de lengte naar de oven toe, de wand dikker makend, en niet in de breedte, zoals bij huizen. ‘Men hield rekening met aantasting van de stenen.’

De klokken die in de oven zijn gebakken hebben geluid in de twee torens van de Pieterskerk, die net als het schip van de nabijgelegen Domkerk, door de storm van 1 augustus 1674 werden vernield.

In de huidige Pieterskerk hangt nog een kleine klok, die vermoedelijk is gemaakt in de opgegraven oven.

quote:

Zeldzame klokkenoven gevonden in Utrecht

UTRECHT (ANP ) - Archeologen van de gemeente Utrecht zijn tijdens opgravingen gestuit op een 13e eeuwse oven waarin kerkklokken werden gemaakt. Woensdag toonden ze het bakstenen geval.

Volgens bouwhistoricus Bart Klück gaat het om 'een zeer bijzondere vondst'. Nooit eerder is in Utrecht zo'n oven voor bronzen kerkklokken gevonden, en ook in de rest van het land is het een zeldzaamheid, volgens Klück.

Op het Pieterskerkhof, in het centrum van Utrecht, is men op dit moment bezig met de vervanging van de stadsverwarming. Omdat daarbij een paar meter diep wordt gegraven, is de afdeling archeologie en bouwhistorie van de gemeente Utrecht daar bij.

Restjes brons

De archeologen hadden wel verwacht vondsten te doen uit de Romeinse tijd, omdat op deze plek de stad Castellum gevestigd was. ,,Tot onze verrassing vonden we niks Romeins, maar juist iets middeleeuws'', vertelt historicus Klück. Hij stuitte op het onderste gedeelte van een bakstenen oven, van ongeveer een vierkante meter groot. Aan de verkleuringen in het steen, leidde hij af dat bij hoge temperaturen metaal gesmolten is. Rond de stenen structuur vond hij bovendien restjes brons.

,,Zo vlak naast een Romaanse kerk kan het niet anders dan dat hier kerkklokken zijn gegoten,'' aldus Klück. Inmiddels hebben ook andere deskundigen bevestigd dat het om een oven gaat. ,,En dat is een grote bijzonderheid, want die vind je zelden. Zeker omdat het gieten van klokken midden in de stad vanaf de vijftiende eeuw verboden was wegens brandgevaar.''

Alleen nog woensdag is de stenen bakoven te zien op de vindplaats. De klokkenoven wordt opgegraven, zodat de werkzaamheden op het Pieterskerkhof verder kunnen. Of de oven tentoongesteld gaat worden, is nog niet bekend.

quote:

Historische schepen varen op Westerschelde

Liefhebbers van (historische) zeilschepen kunnen zaterdag 19 augustus en dinsdag 22 augustus in hun agenda aankruisen. Een vloot van een 65-tal grote en kleine schepen vaart dan over de Westerschelde op weg naar Antwerpen.

Het zijn deelnemers aan de Tall Ships Race die dit jaar voor de vijftigste keer wordt gehouden. Antwerpen is de laatste stop.

De schepen worden vanaf 12.00 uur in Antwerpen verwacht. Daar blijven ze tot en met dinsdag 22 augustus liggen, waarna ze na een parade om 12.00 uur weer over de Westerschelde het ruime sop kiezen. Tijdens het bezoek aan Antwerpen liggen ze aan de kades afgemeerd en zijn verschillende schepen geopend voor het publiek.

Enkele publiekstrekkers zijn de Amerigo Vespucci uit Italië, de Alexander von Humboldt uit Duitsland, de Christian Radich uit Noorwegen, de Europa uit Nederland, de Mir uit Rusland, de Sagres uit Portugal en de stad Amsterdam uit Nederland. Daarnaast zijn er tientallen (klassieke) jachten in de race.

De vloot verzamelde zich 6 juni in Saint Malo. De 50-ste Tall Ships Race bestaat uit twee wedstrijden. Eén van Saint Malo, via Torbay naar Lissabon en de tweede van La Coruña naar Antwerpen. Tussen deze twee wedstrijden door varen de schepen van Lissabon, via Cadiz naar La Coruña.
Bron: PZC, 28 juli 2006

quote:

De Ruyterjaar krijgt vorm
24-07-2006
De vlootschouw en de Zeeuwse havendagen en Sail De Ruyter moeten volgend jaar de hoogtepunten worden van de viering van de vierhonderdste geboortedag van Michiel de Ruyter. Het consulaat Schelde-Delta van de stichting vierhonderd jaar Michiel de Ruyter heeft in grote lijnen het programma voor het herdenkingsjaar rond.

Inmiddels is ook ruim éénderde van de benodigde subsidie- en sponsorgelden binnen. Ook al wordt er vooral veel achter de schermen gewerkt; voor het consulaat Schelde-Delta is er evenwel voldoende aanleiding om naar buiten te treden, vindt voorzitter A. Bakker.

De officiële opening en meteen het begin van het herdenkingsjaar van Michiel de Ruyter is vrijdag 23 maart 2007 met een bijeenkomst in de Sint Jacobskerk in Vlissingen. Dat is dan exact één dag voor zijn verjaardag, maar precies vierhonderd jaar nadat De Ruyter in dezelfde stad werd geboren. Enkele hoogwaardigheidsbekleders houden dan officiële toespraken en de uitreiking van de De Ruytermedaille staat op het programma. Verder verlenen het Zeeuws Orkest en het Scheldeloodsenkoor medewerking.

Vlootschouw

Het grote publiek zal echter de vlootschouw en de Zeeuwse havendagen aansprekender vinden, van vrijdag 6 juli tot en met maandag 9 juli. De organisatie verwacht honderdduizenden bezoekers die dagen. De organisatie van de vlootschouw is in handen van de Koninklijke Marine. Die begint met een saluut vanaf de hr. ms. De Ruyter. Bakker verwacht een ongeveer dertig marineschepen uit binnen- en buitenland in de Vlissingse havens. De schepen zullen die dagen ook opengesteld zijn voor het publiek. Ook de land- en luchtmacht zullen hun medewerking verlenen.

Daarnaast vormen de Zeeuwse havendagen met daaraan gekoppeld verschillende evenementen een grote publiekstrekker. Tijdens dit weekeinde wordt onder meer een krans gelegd bij het standbeeld van Michiel de Ruyter door de commandant zeestrijdkrachten en wordt een plaquette onthuld door de ambassadeur van Hongarije. Michiel de Ruyter heeft ook een plek in de Hongaarse geschiedschrijving weten te veroveren: de admiraal bevrijdde in de zeventiende een aantal Hongaarse predikanten van slavernij.

Verder zijn er een defilé en een optreden van de Marinierskapel en het Zeeuws Orkest.

Overigens zullen ook de nationale vlootdagen die in juli 2007 in Den Helder worden gehouden, in het teken van De Ruyter staan.

Voorafgaand aan Sail De Ruyter is er 20 augustus een Noordzee zeilrace van Den Helder naar Vlissingen, waar studenten mee mee kunnen varen.

Race

Sail De Ruyter wordt van 23 tot en met 26 augustus 2007 in Vlissingen gehouden. Er is een klassieke-jachtenrace vanuit Hellevoetsluis, en een aanbrengtocht vanuit Rupelmonde met klassieke Vlaamse schepen. Vanuit Noord-Nederland komen ongeveer 250 platbodemschepen via Zierikzee en Veere in vlootverband naar Vlissingen. Op het programma staat verder authentieke beloodsing, een historisch overzicht van de Zeeuwse visserij, optredens van shantykoren en andere maritieme evenementen.

Het exacte programma voor de viering van de veertigste geboortedag van De Ruyter in Zeeland moet nog vorm krijgen, maar zeker is bijvoorbeeld al wel dat ook tijdens het Zeeland Nazomer Festival aandacht aan de Zeeuwse zeeheld zal worden besteed. Dan wordt de voorstelling Kabaal vertoond over De Ruyter. In de Nieuwe Kerk in Amsterdam is de tentoonstelling Helden met De Ruyter als hoofdthema. Ook de Wereldhavendagen 2007 in Rotterdam hebben dat thema. En er wordt gewerkt aan een regelmatig terugkerende De Ruyterlezing in Vlissingen.
Bron: René Schrier PZC, 24 juli 2006

quote:

Nederlands SS-monument in Estland

Gepubliceerd op: 31 juli 2006

Door Thijs Papôt van de Wereldomroep

Nabestaanden van Nederlandse SS-ers die tijdens de oorlog aan het Oostfront vochten, onthullen een gedenksteen in Estland. Een controversieel laatste eerbetoon in West-Europese landen, dat zich beter schikt in Estlands blik op de geschiedenis.

Was het de geoliede 'anti-bolsjewistische' propaganda van de Duitsers, waren het nationaal-socialistische sympathieën of was het oprechte angst voor het opstomende 'Russische gevaar'? Enkele duizenden jongemannen - soms jonger dan 18 jaar - meldden zich tijdens de oorlog vrijwillig bij de Waffen-SS om mee te vechten aan het Oostfront. Veel niet-Duitse vrijwilligers belandden halverwege de oorlog in de linies rond Leningrad, ten noorden van Estland. Het Nederlandse 'General Seyffardt'- regiment werd in de zomer van 1944 door de Russen uit de huidige Estse grensplaats Narva verdreven en gedecimeerd. Het vredig wuivende helmgras in het drassige land rondom het destijds compleet verwoeste Narva vormt de onvermoede laatste rustplaats voor enkele honderden Nederlandse SS-ers.

Gedenksteen
Niet ver hiervandaan wordt Nederlandse nabestaanden - ruim 62 jaar later - de gelegenheid geboden een gedenksteen te onthullen ter nagedachtenis aan de gesneuvelde Oostfrontsoldaten en verpleegsters die, volgens de inscriptie op de gedenksteen, 'trouw hun plicht vervulden'. "Dat moet u zien in samenhang met de eed die ze afgelegd hebben. Namelijk om te vechten mét Duitsland tégen het grote gevaar wat toen uit Rusland kwam", zegt initiatiefnemer Gerrit Bothof (76) met nadruk. Voor Bothof, die zelf een neef verloor aan het Oostfront, biedt het monument nabestaanden de mogelijkheid te rouwen. 'Het is voor hen nog altijd onmogelijk om in Nederland tot een goeie rouwverwerking te komen. De Nederlandse samenleving is helaas erg hard geweest tegenover familieleden van Waffen SS-militairen.'

Een dergelijke gedenkplaats is in Nederland nooit denkbaar geweest. Maar in Estland wordt anders aangekeken tegen mensen die hier in de Tweede Wereldoorlog als SS-ers zijn gesneuveld. Zij vochten hier immers tegen de latere bezetters. Voor de Esten was de oorlog vooral een strijd tegen het Rode Leger, zegt Cees Kleijn, die historisch onderzoek doet naar de strijd tussen Russen en Duitsers in dit deel van Estland. "Toen de Esten de kans kregen om de wapens op te nemen de tegen Russen, waren Nederlanders, en alle andere SS-vrijwilligers welkom. Zij worden hier nog altijd gezien als bondgenoten in de strijd voor een onafhankelijk Estland."

Russische minderheid
Volgens Gerrit Bothof kostte het zodoende geen moeite om toestemming te krijgen voor de plaatsing van het monument. "Er staan hier immers ook al monumenten voor Vlamingen, Noren, Denen, Belgen." Nu dus ook een Nederlandse, alsmede een Waalse gedenksteen, die zaterdag gelijktijdig werden onthuld tijdens de jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst voor SS-soldaten in Estland. De Esten lijken de stenen net zo welkom te heten als de vrijwilligersregimenten indertijd. Mogelijk heeft Estland zijn eigen agenda voor deze gastvrijheid. De gedenkplaats bevindt zich feitelijk in Russisch gebied. Estland heeft nog steeds een ongewenste Russische minderheid van meer dan 25 procent, waarvan het overgrote deel woonachtig in deze grensstreek.

"De gedenkstenen zijn eigenlijk een provocatie voor de Russen", zegt Cees Kleijn. De aanwezigheid van enkele tientallen nationalistische jongeren met Estse vlaggen en getatoeëerde Runentekens tijdens de herdenking, toont het probleem: "Het zou goed kunnen dat deze plaats op termijn vooral een ontmoetingsplaats zal worden voor Estse ultranationalisten. Je kunt je afvragen wat hier dan voor redevoeringen zullen worden gehouden. Dan zou deze plaats nog wel eens een heel ander karakter kunnen krijgen dan het vooral op de oorlog gerichte herdenkingskarakter dat het nu heeft."

Overgenomen van: Wereldomroep

quote:

Viool van Beethoven op cd

Een viool uit de erfenis van de componist Ludwig van Beethoven is voor het eerst op cd te horen. De Duitse violist Daniel Sepec speelt op het historische instrument vioolsonates en Figaro-variaties van Beethoven (1770-1827).
Dat maakte de Duitse Beethoven-stichting woensdag bekend.

Bij de viool van Beethoven gaat het waarschijnlijk om een fabricaat uit Salzburg van omstreeks 1700. Het instrument met het initiaal B werd in 1848 ingrijpend gerestaureerd.

Een Amerikaanse vrouw verkocht de viool elf jaar geleden voor een symbolisch bedrag aan het Beethoven-museum in Bonn. Ze had het instrument gekregen van haar tante, die in de jaren dertig van de vorige eeuw uit Oostenrijk was geëmigreerd.

quote:

Waterschap herstelt eeuwenoude sluizen

Waterschap Rivierenland heeft de eeuwenoude sluizen bij stoomgemaal De Tuut in het Gelderse Appeltern gerestaureerd. De sluizen hebben geen functie meer, maar vormen samen met het al eerder opgeknapte stoomgemaal een bijzonder voorbeeld van bemaling van polders in het verleden.

De restauratie heeft ruim 550.000 euro gekost. Het waterschap kreeg onder meer Europees geld en een subsidie van het ministerie van LNV.

Stoomgemaal De Tuut is in 1918 gebouwd. Samen met het sluizencomplex, dat al eeuwen dienst deed, heeft het gemaal tot 1969 voor afwatering van de polder op de Maas bij Appeltern gezorgd. Daarna nam een elektrisch gemaal het werk over. De Tuut en de historische uitwateringssluizen raakten in verval.

Beat en Borgh
Stoomgemaal De Tuut is in de jaren negentig door de particuliere stichting Beat en Borgh opgeknapt en opnieuw onder stoom gebracht. Het waterschap, eigenaar van de sluizen, wilde niet achterblijven en liet in een half jaar tijd de schutwerken, de persleiding naar het gemaal en de frontmuren restaureren.

Dijkgraaf Gerrit Kok stelt de sluizen op 18 augustus weer in werking. In het aansluitende weekeinde is De Tuut onder stoom en toegankelijk voor bezoekers, aldus het schap.

quote:

Oorlogskunst in Hollandsche Schouwburg

Kunst die door de Tweede Wereldoorlog op drift is geraakt, zogenoemde 'oorlogskunst', is rond de jaarwisseling te zien in de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam. De tentoonstelling wordt georganiseerd door het Joods Historisch Museum.

Een medewerkster bevestigde de plannen hiertoe na een bericht erover in de NRC. Het gaat om kunst die zich in de rijkscollectie bevindt, en waarvan de rechthebbenden zich nog niet hebben gemeld. Ook reeds geclaimde en zelfs teruggegeven kunst gaan deel uitmaken van de expositie, waarover nadere gegevens nog ontbreken.

In de Hollandsche Schouwburg wachtten destijds joden op deportatie naar doorgangskamp Westerbork.

quote:

Drie eeuwen kranten lezen, gratis

door onze redacteur Peter Sneep

De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag krijgt 12,5 miljoen euro overheidssubsidie. Daarmee worden alle landelijke kranten die verschenen zijn tussen 1618 en 1995 via een website toegankelijk gemaakt. De gebruiker betaalt niets.

DEN HAAG - ,,We hebben zeven kilometer krantenpapier dat gedigitaliseerd moet worden'', zegt Hans Jansen van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Jansen, directeur onderzoek en ontwikkeling van de bibliotheek, moet er samen met zijn medewerkers de komende vijf jaar voor zorgen dat iedereen thuis via zijn computer in de enorme papierberg kan zoeken.

Hij heeft uitgerekend dat er vele miljoenen krantenpagina's klaarliggen om gescand te worden. ,,Het is de bedoeling dat alle landelijke dagbladen die ooit in Nederland zijn verschenen, digitaal beschikbaar komen. Verder is er een grote groep regionale bladen die in aanmerking komt en veel koloniale dagbladen, zoals de Sumatrabode en de Javabode. Die laatste categorie vinden we nu misschien opmerkelijk, maar in de koloniale tijd werden in de overzeese gebiedsdelen erg veel kranten in het Nederlands uitgegeven. Onze bibliotheek krijgt erg veel aanvragen van mensen die deze bladen willen inzien. Het is daarom de moeite waard dat ook deze kranten worden gedigitaliseerd.'' Ook de oudste krant van Nederland, de Haarlemsche Courant uit 1618 komt in de digitale krantenbak beschikbaar.

Die hele papierberg scannen, is ondoenlijk, zegt Jansen. ,,Ik schat dat we ongeveer acht miljoen pagina's opnemen. Dat is 14 procent van het totaal. Als de pagina's in de computer zitten, worden ze met behulp van software leesbaar gemaakt. Daarvan wordt een index gemaakt, waarna de gebruikers met behulp van zoekwoorden in de teksten kunnen zoeken. Het woord dat je zoekt, licht dan op in de tekst.''

De Koninklijke Bibliotheek heeft voor het project begin dit jaar subsidie gekregen van het Innovatieplatform. De regering heeft het platform drie jaar geleden opgericht om de 'vernieuwingskracht' van Nederland te versterken. Op die manier moet Nederland in 2010 weer een van de koplopers zijn in de Europese kenniseconomie. Nederland moet een land worden waar ruimte is voor 'uitblinken, ambitie en ondernemerschap van mensen en organisaties', vindt de regering. Minister-president Balkenende is voorzitter van het platform.

Het Innovatieplatform had dit jaar honderd miljoen euro te verdelen. De Koninklijke Bibliotheek wist daarvan 12,5 miljoen binnen te halen voor het krantenproject. Een heel bedrag, maar niet genoeg om de hele papierberg te scannen, zegt Jansen. Maar als over vijf jaar het geld op is, is er toch ,,een prachtige bron'' beschikbaar gekomen voor allerlei wetenschappers. ,,Iedereen die ik sprak, raakte enthousiast, ook in disciplines waar ik nog nooit aan gedacht had, zoals psycholinguïsten en taalwetenschappers.''

De Koninklijke Bibliotheek scant kranten tot en met de edities van 1995. Vanaf dat jaar zijn bijna alle kranten zelf begonnen met het digitaal beschikbaar maken van hun producten. ,,Dat geldt ook voor bijvoorbeeld het Nederlands Dagblad. Die krant scannen wij in vanaf 1967. Tenminste, als de beheerstichting van de krant ermee akkoord gaat. Volgens de huidige wetten, behoudt een journalist het auteursrecht op zijn artikelen tot zeventig jaar na zijn dood. Ik schat dat we in totaal te maken hebben met twee miljoen auteurs. Als kranten en hun eigenaren aan het auteursrecht vasthouden, kunnen we wel stoppen. Maar ik verwacht dat ze medewerking verlenen, te meer omdat wij elke krant hun gedigitaliseerde versie aanbieden. Ze kunnen die dan zelf ook gebruiken, en ermee doen wat ze willen. Ze kunnen er bijvoorbeeld een commercieel product van maken via hun website. Al hoop ik natuurlijk dat iedereen naar onze site komt om de kranten te lezen.''

Dagblad De Telegraaf doet niet mee aan het project, omdat die krant zelf al zijn edities digitaal gemaakt heeft. ,,We willen graag compleet zijn en gaan daarom onderhandelen met De Telegraaf om hun gegevens ook op onze site te hebben.'

Voordat de Koninklijke Bibliotheek met het krantenproject begint, moeten eerst de handelingen van de Tweede Kamer nog verwerkt worden. ,,Bij zo'n project en dat van de kranten is het heel belangrijk om alle jaargangen compleet te krijgen. Mensen denken dat ze iets compleet hebben, maar dat is bijna nooit zo. Bij de Kamerstukken gebruiken we vijftien sets overal vandaan om één complete set te maken.''

Over ongeveer twee jaar moeten de eerste resultaten van het krantenproject op het net staan. Rond 2011 is het project voltooid. Wie de kranten via de site van de Koninklijke bibliotheek wil inzien, hoeft niets te betalen. ,,Betalen past in dit geval niet in onze filosofie. We hebben een groot bedrag aan subsidie gekregen van de overheid. De overheid komt aan geld via belastingen. Wie de site gebruikt, heeft dus al betaald.''

quote:

Pink Karel V onder het mes om doodsoorzaak vast te stellen

door onze correspondent HENK VAN DEN BOOM

5 AUGUSTUS 2006 - BARCELONA - Forensisch onderzoek van de pink van Keizer Karel V door Spaanse wetenschappers heeft uitgewezen dat hij niet alleen gebukt ging onder een ernstige vorm van jicht, maar waarschijnlijk is gestorven aan malaria.
Uit historische geschriften was al langer bekend dat de vorst, die onder meer ook over De Nederlanden regeerde, aan hevige gewrichtspijnen leed. Zodanig zelfs dat hij al op jonge leeftijd zijn eigen brieven niet meer kon schrijven. Hij werd ook regelmatig geveld door zware koortsaanvallen. Een wetenschappelijk bewijs voor zijn kwalen was er tot op heden niet.

De Spaanse wetenschapper, die hun bevindingen hebben beschreven in het gerenommeerde medische blad The New England Journal of Medicine, noemen hun ontdekking ‘spectaculair, zowel in historisch als medisch opzicht’. De ureumkristallen die ze hebben aangetroffen in de gemummificeerde vinger van de in 1558 overleden keizer duiden onomstotelijk op een zeer ernstige vorm van jicht. De conclusie inzake de malaria staat nog niet helemaal vast, maar de onderzoekers zijn er nu al van overtuigd dat ze resten van de malariaparasiet in het vingerkootje zullen aantreffen.

De man die het onderzoek opzette is de 85-jarige Spaanse medicus en malariaspecialist Julian de Zulueta. Als 17-jarige jongen zag Zulueta, toen hij met zijn ouders in Parijs was, in een krant een foto van een Spaanse soldaat, gearmd met het gemummificeerde lijk van Karel V. ‘Die foto is altijd op mijn netvlies gebleven’, zegt Zulueta. Toen hij later als arts las over de koortsaanvallen van Karel V, vatte hij het idee op om het lijk van de keizer te onderzoeken op malaria. Maar hij kreeg geen toestemming van koning Juan Carlos. Totdat hij twee jaar geleden bij toeval hoorde dat de pink van de keizer na de burgeroorlog niet was herbegraven in de grafkelders van Escorial, zoals de rest van het lichaam. De grafschenners hadden de pink als curiosum verkocht aan een verzamelaar. Na veel omzwervingen is het lichaamsdeel toch weer in Escorial terecht gekomen. Daar werd de pink in een aparte urn bewaard.

Opnieuw diende Zulueta een verzoek in bij de Spaanse koning en dit maal kreeg hij wel toestemming. Samen met een collega reisde hij af naar Escorial. ‘Wij hebben de pink geen moment aangeraakt, maar zagen dat hij in een uitstekende conditie verkeerde.’ In een begrafenisauto werd het keizerlijke kleinood naar een kliniek in Barcelona vervoerd. Hoewel het onderzoek nog niet volledig is afgerond, is de pink inmiddels weer teruggekeerd in Escorial.

Voor de wetenschappers blijft er nog maar één vraag over: is de onderzochte pink wel echt de pink van de keizer? De enige manier om daar achter te komen is de sarcofaag van Karel V te openen, zegt Zulueta. ‘Maar daarvoor hebben we de toestemming nodig van de koning.’

quote:

843 tt-EEN 843 ma 21 aug 20:36:49

ERFGOED Vlaanderen (3)
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­
OORLOGSERFGOED IN INVENTARIS 1914-2014
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­
Met het oog op de verjaardag van het
uitbreken van de Eerste Wereldoorlog
krijgt het Vlaams Instituut voor het
Onroerend Erfgoed de opdracht om alle
Vlaamse oorlogsrestanten in kaart te
brengen, in de "Inventaris 1914-2014".

Wanneer de inventaris klaar is, zal
nagegaan worden hoe alle restanten het
best beschermd kunnen worden (bescher-
ming als monument, landschap, archeo-
logische zone, stads- of dorpsgezicht).

In een internationale context kan alle
oorlogserfgoed uit België, Nederland en
Frankrijk gebundeld worden en in aan-
merking komen voor werelderfgoed.

quote:

842 tt-EEN 842 ma 21 aug 20:58:06

ERFGOED Vlaanderen (2)
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­
SCHEEPS- EN ANDERE WRAKKEN ONLINE GEZET
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­
De overheid heeft nu ook een maritiem
archeologische databank samengesteld.
Op www.maritieme-archeologie.be staan
scheeps-, vliegtuig- en andere wrakken
geregistreerd met foto's en biblio-
grafische referenties.

Van die wrakken zijn er een aantal
geselecteerd die op basis van de wet
van marinebiodiversiteit zouden worden
beschermd. Het gaat in eerste instantie
om scheepswrakken uit de 18-20e eeuw.

Op termijn zouden ook vindplaatsen van
fossiele resten, verdronken neder-
zettingen en vliegtuigwrakken aan de
lijst worden toegevoegd.

quote:

Zeldzaam portret ontdekt in Londens museum



do 17/08/06 - Een portret van Mary Queen of Scots (1542-1587) is 200 jaar ouder dan eerst aangenomen. Dat blijkt uit analyses van het schilderij. Het portret hangt in de National Portrait Gallery in Londen.

Het museum nam aan dat het dateerde van de 18e eeuw. Uit onderzoek blijkt nu dat het gemaakt is tussen 1560 en 1592.

Dat betekent dat het geschilderd werd tijdens het leven van Mary Stuart of net na haar dood. Het is een van de enige portretten van de koningin uit die periode. De meeste portretten van haar dateren uit de 17e eeuw of later.

Oorspronkelijk was er een ovaal rond het portret geschilderd, maar die werd later weggewerkt, vandaar dat het werk moeilijk te dateren was.

De katholieke Mary Stuart regeerde over Schotland van 1542 tot 1567. Ze was de nicht van de protestantse Elisabeth I van Engeland. Katholieken zagen haar als de rechtmatige erfgename van de Engelse troon.

Elisabeth I beschouwde haar als een concurrente en liet haar opsluiten. Later werd ze geëxecuteerd.

quote:

Slot Loevestein besteedt in september en oktober aandacht aan de Eerste Wereldoorlog.

Deze oorlog is in Nederland veel minder bekend dat de Tweede, maar heeft in heel Europa veel invloed gehad. In Loevestein zijn ruim honderd originele persfoto's uit 1914-1918 te zien, waaronder een aantal zeer bijzondere driedimensionale beelden.

Volgens een woordvoerder van Slot Loevestein is de kennis van de gemiddelde Nederlander over de Eerste Wereldoorlog ronduit slecht. Auteur Hans Andriessen, tevens voorzitter van de stichting Studiecentrum Eerste Wereldoorlog, probeert daar op 10 september iets aan te doen met een lezing over onder andere de grote veldslagen bij Ieper, de Somme, Verdun en de Tanneberg.

In België zijn tal van restanten van van die slagvelden te bezoeken.

De expositie duurt van 1 september tot en met 23 oktober.

quote:

Op zondag 27 augustus 2006 01:00 schreef MeneerTim het volgende:
Tsja, klinkt erg saai? Ik denk dat je op andere plaatsen beter kennis kan op doen over de Eerste Wereldoorlog. Mocht je dat willen dan, de oorlog schijnt erg langdradig te zijn geweest.

quote:

Army writer came close to exposing secrets of D-Day
By Michael Evans



A CELEBRATED military writer and strategist was investigated by MI5 during the Second World War because he appeared to have acquired one of the biggest secrets — details of the Normandy landings, four months before they took place.

Captain Basil Liddell Hart, Britain’s leading strategist on tank warfare, who was later knighted, shook the Government and military establishment when they discovered that he even knew the names of the beaches on which thousands of Allied troops were due to land on June 6, 1944.

He delivered his bombshell in the form of a report that he showed to Duncan Sandys, then a junior minister in Winston Churchill’s Government, in March 1944. Other copies were sent to Lord Beaverbrook, then Lord Privy Seal, Sir Stafford Cripps, then Minister of Aircraft Production, and three American generals.

Sandys, who was Churchill’s son-in-law, was not one of the few people in the Government who knew about Operation Overlord but as parliamentary secretary in the Ministry of Supply he had some knowledge of what was brewing and tipped off General Hastings Ismay, deputy secretary to the War Cabinet, about the report.

The repercussions of what appeared to be a serious security breach that could have had fatal consequences had the Germans learnt of the contents of the report are revealed in the files released by the National Archives.

Churchill had to be told. So was General Dwight Eisenhower, Supreme Commander of the Allied Expeditionary Force. MI5 was brought in to try to find out who might have revealed the secrets of Operation Overlord to Liddell Hart.

The investigation came as a surprise to Christopher Andrew, the Cambridge University professor who is the official historian of MI5.

He said: “The most important Allied secret was where the D-Day landings were going to take place. Liddell Hart produced a paper that identified the beaches. I had not the slightest inkling this file existed.”

The military writer was interviewed by General Ismay and a Brigadier Jacob, but Liddell Hart denied he had been given any secrets. He insisted he had worked it all out for himself.

quote:

HIGH SCHOOL students in Shanghai are learning from a new standard world history text that drops wars, dynasties and communist revolutions in favour of colourful tutorials on economics, technology, social customs and globalisation.

Socialism has been reduced to a single, short chapter in the senior high school history course. Chinese communism before the economic reform that began in 1979 is covered in one sentence. The text mentions Mao Zedong only once - in a chapter on etiquette.

Almost overnight the country's most prosperous schools have shelved the Marxist template that had dominated standard history texts since the 1950s.

Supporters say the overhaul enlivens mandatory history courses for junior and senior high school students and better prepares them for life in the real world. Critics say the textbooks trade one political agenda for another. They do not so much rewrite history as diminish it.

JPMorgan, Bill Gates, the New York Stock Exchange, the space shuttle and Japan's bullet train are all highlighted. Mao's Long March, colonial oppression of China and the Rape of Nanjing are taught only in a compressed history curriculum in junior high.

"Our traditional version of history was focused on ideology and national identity," said Zhu Xueqin, a historian at Shanghai University. "The new history is less ideological, and that suits the political goals of today."

The changes are initially limited to Shanghai, and the textbooks have provoked a lively debate among historians before their full-scale introduction there in the coming school term.

"The junior high textbook castrates history, while the senior high school textbook eliminates it entirely," one Shanghai history teacher wrote in an online discussion. The teacher asked to remain anonymous because he was critcising the education authorities.

Others speculated that the Shanghai textbooks reflected the political viewpoints of China's top leaders, including the former president and Communist Party chief, Jiang Zemin, and his successor, President Hu Jintao.

Some critics say that the new textbooks de-emphasise dynastic change, peasant struggle, ethnic rivalry and war because the leadership does not want people thinking that such things matter a great deal.

quote:

'Willem van Oranje was beter militair dan gedacht'

door onze redacteur Aaldert van Soest

AMSTERDAM - Willem van Oranje geniet veel waardering vanwege zijn politieke optreden en religieuze tolerantie. Maar op militair gebied is hij vaak weggezet als een onbenul. Dat is niet terecht, zegt dr. Erik Swart, die deze week promoveerde op een onderzoek naar de opbouw van het Staatse leger. ,,Oranje was een goed militair.'' In mei 1585 landden Hollandse troepen op een dijk boven Antwerpen. Het was een poging om de stad te ontzetten van Spaanse belegering. De Spaanse veldheer Parma sprak vol lof over het optreden van de Staatse troepen. De aanval was minutieus voorbereid en de soldaten vochten zonder angst en op een intelligente manier, oordeelde hij. Dat staat in schril contrast met de mening van veel moderne historici die stellen dat er geen noemenswaardig Staats leger bestond, of dat het in ieder geval een ongeorganiseerde bende was.

Raar eigenlijk, dat de hedendaagse opinie zo sterk verschilt van de visie van een tijdgenoot. De Amsterdamse historicus Erik Swart weidde er een promotieonderzoek aan, waarin hij de organisatie van het landleger van de Nederlandse rebellen tegen Filips II van Spanje onderzocht in de periode van 1568-1590. Zijn onderzoek, getiteld Krijgsvolk, ligt sinds deze week ook in de boekhandel.

Swart stelt dat Willem van Oranje een veel betere militair was dan vaak is verondersteld. Probleem is dat militaire reputatie sinds de negentiende eeuw wordt afgemeten aan beslissende overwinningen in veldslagen. Veel mensen associëren het militaire optreden van Oranje echter met grote nederlagen bij Jemmingen en op de Mookerheide aan het begin van de Nederlandse Opstand. Maar daarmee is volgens Swart niet alles gezegd. ,,Tussen 1572 en 1576 heeft Oranje Holland en Zeeland succesvol verdedigd. Daardoor herstelde zijn militaire reputatie.''

Tijdgenoten keken daarom ook op tegen de militaire reputatie van Oranje. Hij had dezelfde opleiding genoten in zaken van oorlog als alle andere edelen in de zestiende eeuw. Hij nam deel aan toernooien en leerde de theorie uit de klassieken, zegt Swart. Verder ondervond Oranje de harde praktijk van de oorlog in de veldtochten tegen Frankrijk in de jaren 1550. Een portret door Antonie Mor uit 1555 toont een trotse krijgsman met in zijn rechterhand de pas verworven veldheersstaf, symbool van zijn militaire status. Pierre de Brantôme, die Oranje in 1569 persoonlijk had ontmoet, nam hem zelfs op in zijn boek met levensbeschrijvingen van 'grote officieren'.

Discipline
De verguizing van Willem van Oranje als militair is volgens Swart voor een deel te wijten aan de grote aandacht voor de militaire hervormingen onder zijn zoon Maurits. Het belang dat daaraan wordt gehecht, is echter overdreven, zegt de Amsterdamse historicus. ,,Maurits bouwt voort op de hervormingen die al eerder zijn gestart, zoals de militaire rechtspraak en een beter gebruik van vuurwapens. Onder Maurits veranderde er helemaal niet zoveel meer.''

Eén van de belangrijkste verdiensten van Oranje was de invoering van meer discipline onder de soldaten. Dat was cruciaal om de steun van de steden te behouden. Wanneer de Staatse troepen zich nog meer zouden misdragen dan de Spaanse, kon een stadsbestuur maar zo besluiten weer van de Prins over te stappen naar koning Filips. Oranje drong daarom bij officieren aan op respect voor de Staten van Holland en bijvoorbeeld ook voor de rooms-katholieke bevolking. Swart: ,,Een geuzenkapitein als Lumey van der Marck, die bekend staat om de moord op zestien Gorcumse monniken, stuurde hij daarom meteen de laan uit.''

Voor het doorvoeren van meer discipline was voor Oranje vooral het aantrekken van de juiste edelen en kapiteins van belang. Zij waren namelijk verantwoordelijk voor het werven en aansturen van soldaten. Ze kregen daarvoor een aanstelling en geld van de Staten. ,,Vaak ging het gewoon zo dat ze de boer op gingen door op trommels te slaan en om te roepen dat er soldaten werden gezocht'', zegt Swart. ,,Oranje gooide de slechte kapiteins eruit en trok andere aan. Eén van zijn ideale bevelhebbers was Diederik Sonoy, die zijn mannen zelfs strafte als ze bijvoorbeeld eieren hadden gestolen.''

Professioneel
Ten tijde van Oranje werden maatregelen genomen om de inkwartiering van soldaten aanvaardbaar te maken, zoals de invoering van een financiële bijdrage voor mensen bij wie soldaten waren ingekwartierd. De maatregelen waren nodig vanwege het grootschalige wangedrag van de soldaten. Ook de militaire rechtspraak werd aangepast, zodat de soldaten daar zelf geen invloed meer op hadden. Swart: ,,De opstandige Nederlanden liepen voorop in de meeste van deze ontwikkelingen. De burgers van de koningsgetrouwe en heroverde Nederlanden en die van Duitsland en Frankrijk klaagden in de zestiende eeuw eveneens over zaken als de inkwartiering en het wangedrag van de soldaten, maar concreet resultaat had dit pas veel later.''

Het Staatse leger werd niet alleen steeds gedisciplineerder, het werd ook professioneler. Een van de centrale militaire praktische problemen in de zestiende eeuw was het gebruik van nieuwe handvuurwapens. Tientallen jaren experimenteerden soldaten ermee en zochten officieren naar de tactiek die het effect ervan zo groot mogelijk maakte. Het bleek het beste te kunnen door middel van 'salvovuur', waarbij op commando een aantal soldaten tegelijk vuurde. Onder invloed van Willem van Oranje namen de Staatse soldaten hierin de nieuwste inzichten en ervaringen van de hugenoten over, zegt Swart.

Genie
Al met al was het succes van de Nederlandse Opstand niet alleen te danken aan het falende beleid van Filips II, maar ook aan het goed georganiseerde verzet van de rebellen. En die goede organisatie is niet alleen toe te schrijven aan prins Maurits, maar niet minder aan zijn vader. Maurits profiteerde van het feit dat de situatie in de opstandige gewesten na 1588 stabiliseerde. De Staten van Holland kregen de betaling van de soldaten steeds meer op orde, zodat deze minder reden hadden tot muiterij. Maar de eer die Maurits altijd is toegeschreven in het hervormen van het leger is volgens Swart overdreven. Voor zover er hervormingen plaatsvonden, bouwden deze voort op ontwikkelingen die eerder in gang waren gezet.

Het is dan ook helemaal niet verwonderlijk dat Willem van Oranje onder zijn eigen tijdgenoten een goede militaire reputatie had, zegt Swart. ,,Een militair genie was hij dan misschien niet, maar hij was wel competent en had grote kennis en veel ervaring op het gebied van krijgszaken.'' Typerend is de tekst bij een rond 1590 in Wenen uitgegeven soldatenprent:

Der Printz von Oranien hat

Die Spanisch Kunigliche gnad,

Etlich mal geschlagen im Feldt

quote:

Zeven eeuwen Oude Kerk verborgen in hartje Amsterdam

door Eric Wendel

AMSTERDAM - De Oude Kerk in hartje Amsterdam, midden op de Wallen en nog steeds in gebruik bij protestanten, bestaat zeven eeuwen. De bisschop van Utrecht, Guy d'Avesnes, wijdde de kerk in op 17 september 1306.Het is het oudste gebouw van Amsterdam. Het is de kerk met het grootste middeleeuwse houten dak in Europa. Het is het meest authentieke bouwwerk in de hoofdstad, zonder een grammetje beton. Het monument heeft een veel bewonderde akoestiek. En de kerk is als enige in Amsterdam bijna elke dag open, zeven dagen per week. Dan is het toch een tikkeltje jammer dat een lid van het Koninklijk Huis vandaag niet langskomt bij het feest voor het 700-jarig bestaan van ,,de grootste en best bewaarde middeleeuwse kerk van Amsterdam'', vindt directeur Herbert van Hasselt.

Rond 1250 begonnen timmerlieden met de bouw van wat toen nog een klein houten kapelletje was. ,,De bouw heeft toen vierhonderd jaar geduurd'', aldus Van Hasselt. ,,Vijftien generaties steenhouwers en timmerlieden hebben er die eeuwen steeds weer wat aan geplakt. Hierdoor zie je wel tien verschillende bouwstijlen.''

Volgens de bevlogen directeur is het resultaat ,,Noord-Nederlandse baksteengothiek''. Anders dan bij de monumentale kerken in Zuid-Europa, zijn er in Amsterdam huisjes tegenaan geplakt, om te verhuren. Ook rondom staan huizen dicht tegen het gebouw aan. Daar staan nu vooral prostituees achter de ramen, die lonken naar toeristen.

De meeste prostituees zal het jubileum weinig kunnen schelen, ook al zijn ze van harte welkom. ,,Op een enkeling na, hebben de dames niets met de kerk.'' Daarentegen wordt het bouwwerk wel steeds populairder bij buitenlandse toeristen. ,,Tegen de trend in stijgen bij ons de bezoekersaantallen. Het gebouw werkt als een magneet. De aantrekkingskracht is het bestaan van ruwe schoonheid.''

De 'Huiskamer van de Stad' in de rumoerige buurt valt binnen op door de leegte en de weldadige stilte. De kerk heeft drie befaamde eeuwenoude orgels en is bekend om de immense vloer van stenen grafzerken, waar meer dan tienduizend beroemde, beruchte en heel gewone Amsterdammers begraven liggen. ,,Hier liggen 35 generaties, met alle soorten beroepen die de stad hebben gemaakt.''

Het meest bezochte graf is dat van Saskia van Uylenburgh. De echtgenote van Rembrandt van Rijn vond hier in 1642 haar laatste rustplaats. Rembrandt en Saskia waren acht jaar eerder ook getrouwd in de Oude Kerk, nadat ze elkaar op 9 maart om negen over half negen voor het eerst in de ogen hadden gekeken. Elke ochtend van 9 maart schijnt er op dat tijdstip een zonnestraal op Saskia's graf, luidt een van de wonderen van de kerk.

Akoestiek
Ook bekende zeehelden en de voorouders van biermagnaat Freddy Heineken liggen in de kerk begraven, maar de belangrijkste begraven dode is volgens Van Hasselt toch Jan Pieterszoon Sweelinck, componist, klavecinist en organist in de Oude Kerk van 1577 tot 1621. ,,Ook zijn vader en zoon bespeelden het orgel, gedurende de hele tachtigjarige oorlog. Sweelinck is een icoon, alleen weten veel mensen in Nederland dat niet meer.''

Organisten weten de kerk hierom te vinden, maar Amsterdammers komen amper langs de ,,allermooiste Wallenschone. Het is de meest verborgen plek van de hoofdstad, en het is uit de hoofden en harten van de Amsterdammers verdwenen'', aldus Van Hasselt. Na het feest komt de Stichting De Oude Kerk daarom met een nieuw project: een werkboek over het monument voor Amsterdamse basisschoolleerlingen. ,,Als de kinderen komen, komen de ouders ook'', denkt de directeur.

Met meer bezoekers krijgt de Oude Kerk ook meer geld binnen, en dat is hard nodig sinds een door Amsterdamse burgers opgerichte stichting in 1955 het eigendom overnam van de Nederlandse Hervormde Gemeente. Het reusachtige houten dak dreigde toen in te storten. Particulieren, bedrijven en de overheid brachten het geld bijeen voor een restauratie die dertig jaar zou duren.

Voor meer inkomsten biedt de stichting de ruimte nu noodgedwongen aan voor congressen, diners en recepties. ,,Dat je kunt zeggen tegen mensen die zitten te dineren: u zit op zeven leden van de familie Vondel.'' Soms ontvangt de kerk subsidie van de overheid, maar dat is niet genoeg om het monument open te houden. Zo is eind dit jaar het uit 1724 daterende grote orgel toe aan een restauratiebeurt, waar de stichting nog steeds geld voor zoekt.

Met het feest hoopt Van Hasselt op meer betrokkenheid van de gemeente. De aanwezigheid van cultuurwethouder Carolien Gehrels is volgens hem een begin om bestuurders bij het monument te betrekken. ,,Alle bestuurders van Amsterdam zouden eigenlijk verplicht 'een dagje op de hei' moeten doorbrengen in de Oude Kerk. Het omspant de geschiedenis van de hoofdstad, Nederland en Europa. Je ziet de reactie als er soms een minister langskomt: bij het betreden van de Oude Kerk vallen de schellen van zijn ogen.''

ANP

quote:

The Dutch are the world's tallest people

By ARTHUR MAX, Associated Press Writer Fri Sep 15, 5:25 PM ET

AMSTERDAM, Netherlands - Most of us are taller than our parents, who probably are taller than their parents. But in the Netherlands, the generational progression has reached new heights.

In the last 150 years, the Dutch have become the tallest people on Earth — and experts say they're still getting bigger. It is a tale of a nation's health and wealth.

Prosperity propelled the collective growth spurt that began in the mid-1800s and was only interrupted during the harsh years of the Nazi occupation in the 1940s — when average heights actually declined.

With their protein-rich diet and a national health service that pampers infants, the Dutch are standing taller than ever. The average Dutchman stands just over 6 feet, while women average nearly 5-foot-7.

Ask Pieter Gijselaar about the problems of the very tall.

At more than 6-feet-10 1/2, he spends a lot of time ducking through doorways and guarding against minor head injuries. In an economy-class airline seat, he only fits in the emergency exit row. He had to have the seat of his Volkswagen Golf specially fitted and blocks put under the legs to raise his office desk.

But Gijselaar, a 28-year-old real estate agent, says he has it easier than his father, who is 6-foot-5.

"Buying clothes and shoes is not a problem anymore. You can always find stores that sell large sizes," he said. "But it's not cheap. I don't get any discounts off the rack."

Though people tend to stare, Gijselaar says being head, shoulders and trunk above everyone else makes an impression. "People don't forget me. If you meet me a year from now, you'll remember who I am."

The Dutch were not noted for their height until recently. It was only in the 1950s that they passed the Americans, who stood tallest for most of the last 200 years, said John Komlos, a leading expert on the subject who is professor of economic history at the University of Munich in Germany. He said the United States has now fallen behind Denmark.

Many Dutch are much taller than average. So many, in fact, that four years ago the government adjusted building codes to raise the standards for door frames and ceilings. Doors must now be 7-feet, 6 1/2-inches high.

For years, the Dutch national air carrier had an agreement with the Tall People's Club to give preference to club members for front seats with extra leg room. The airline scrapped the deal last year because of complaints of discrimination by more normal-sized people, club spokesman Paul van Sprundel said.

Though that was a setback, the national railway did ask the club to try out seats for new railway cars.

"More and more people are becoming aware of our needs," Van Sprundel said.

The club has a membership of 2,000 individuals and families, or about 4,500 people including children. But Van Sprundel said the requirements are minimal, to conform with similar clubs in other countries — about 6-foot-3 for men and 5-foot-11 for women.

By those standards, he estimates about 800,000 people would qualify in this country of 16 million.

It wasn't always this way.

In 1848, one man out of four was rejected by the Dutch military because he was shorter than 5-foot-2. Today, fewer than one in 1,000 is that short.

George Maat, an anthropologist at Leiden University Medical Center, cites a study done in 1861 correlating the height of conscripts to the availability and price of rye, then the main food crop. One year after a poor crop, the number of men rejected as too short shot up.

Height appears to come naturally with the territory. Two thousand years ago, the men of the Low Countries stood about 5-foot-9 — tall for the age — and were enlisted as guards for the Roman emperor, Maat said.

Average heights declined over the next 1,800 years as food supply failed to keep pace with population growth and people moved into disease-ridden cities, said Maat. He spoke from his office, cluttered with leg bones and skulls, overlooking a grassy quadrangle that is the burial site of thousands killed by plague in 1635.

Even during the 17th century, when Amsterdam was the world's richest city, wealth was concentrated in the hands of a few merchants and average height did not increase.

It took until World War I for the Dutch to regain the 4 inches they lost over two millennia.

As lifestyles improve, Maat said the average height of a Dutch man could reach 6-foot-3 within 50 years. The influx of immigrants from North Africa may slow the growth rate, but their descendants could catch up in a few generations.

But wealth doesn't explain everything. Scandinavians, who are among the world's tallest people at 6 feet, are not getting taller on average, apparently hitting their genetic glass ceiling.

"With better food, Pygmies will increase in height, but you will never make Dutchmen out of them. It's just not there in the genes," Maat said.

"Since we are still on the move, we don't know where it's going to end," he said. "It's upward, yes, but how far upward we don't know."

quote:

Bunschoten krijgt palendijk terug

van onze redactie binnenland

BUNSCHOTEN - Bunschoten krijgt een oude palendijk van 75 meter lengte terug. Waterschap Vallei & Eem start dit najaar met de reconstructie, die circa 200.000 euro gaat kosten. Palendijken lagen tussen de 15e en 18e eeuw overal langs de Zuiderzeekust. Met de herbouw wil het waterschap een stuk geschiedenis van het waterbeheer in de Eempolder doen herleven. De palendijk komt te liggen op de hoek van de Westdijk bij Eemdijk. De werkzaamheden zijn naar verwachting aan het eind van de winter klaar.

Het waterschap over de oorspronkelijke noodzaak van een palendijk: ,,Rond de vijftiende eeuw zijn er eerst dijken aangelegd om het achterliggende land te beschermen tegen overstromingen. Deze dijken braken geregeld door. Om de dijken beter te beschermen, werden ze aan de zeezijde bekleed met een pakket zeegras of zeewier. Daarvoor stond een rij zware bijna verticaal geplaatste palen: een palendijk. De palen waren aan de bovenzijde gekoppeld met gordingen en deze waren vervolgens weer bevestigd aan de zeedijk.''

De zogeheten paalworm luidde echter het einde in van de palendijken. Deze exoot was als schelpdier meegekomen van de houten Nederlandse schepen die in de tropen hadden gevaren. Rond 1730 ontdekte men dat de paalworm grote schade aanrichtte aan de palendijken. Vanaf die tijd werden de dijken aan de zeezijde bekleed met een grote stenen. Bij Bunschoten werd een gedeelte van de oude palendijk vervangen door een nieuwe dijk die verder landinwaarts kwam te liggen. De oude palendijk werd niet meer opgeknapt en verdween uiteindelijk in de golven.

De aanleg van de palendijk gebeurt in samenwerking met het Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland, de gemeente Bunschoten en drinkwaterbedrijf Vitens.

quote:

Viking riches found in Sweden

Mon Oct 30, 4:07 PM ET



STOCKHOLM (AFP) - Swedish experts have confirmed the finding of over 1,000 Viking-era silver coins after their chance discovery by two brothers on the Swedish island of Gotland.

The treasure was believed to have been buried in the 10th century and weighed about 3 kilos (7 pounds), local curator Majvor Ostergren told the TT news agency.

Edvin Sandborg, 20, and his 17-year-old brother Arvid dug up more than 100 coins on Monday last week, while helping their neighbour with his garden.

"Completely by accident I found an Arabic silver coin that's about 1,100 years old," Edvin Sandborg told TT.

The brothers contacted the local council and archaeologists are now close to completing their excavation of the site, TT said.

Most of the coins were recovered in relatively good condition.

The two brothers were in line for a finder's fee from the government, although the precise amount of the reward was not yet known, officials said.

Over 700 Viking treasure troves have been found on the island of Gotland, which lies off Sweden's east coast.

The world's largest known Viking hoard was found on the island in 1997. The find included coins and jewelry, amounting to about 65 kilos (143 pounds) of silver and 20 kilos (44 pounds) of bronze. The government awarded the finder 2.1 million kronor (290,00 dollars, 228,000 euros), TT said.


AFP/Scanpix Photo: A handful of Arabic 10th century silver coins found by brothers Arvid and Edvin Sandborg...

quote:

Israël heeft recht op stukje Libanon
door Simone Korkus/ Israël

De archeoloog en historicus Meir Ben-Dov heeft in oude archieven het bewijs gevonden: Israëlische boeren zijn al honderd jaar eigenaar van 400 hectaren grond in Libanon. In zijn binnenkort te publiceren boek History of the village of Metula geeft hij een oplossing voor een slepend Israëlisch-Libanees grensconflict.

In 1893 kocht de Franse bankierszoon van Joodse komaf Edmond de Rothschild een lap grond in het Ottomaanse rijk in de Ayoun vallei - een vallei die nu deel uitmaakt van Libanon. Hij verkocht deze grond aan Joodse boeren van het nabijgelegen dorpje Metula, nu in Israël gelegen. Rothschild was voorstander van een Joodse staat en wilde zoveel mogelijk grond voor Joodse kolonisten verwerven.

Na de overwinning op de Turken in 1918 werd het gebied opgedeeld in Palestina onder Brits mandaat en Libanon plus Syrië onder Frans mandaat. De Engelsen en Fransen wilden de grens tussen de mandaten duidelijk vastleggen en nodigden in 1923 de moektars (burgemeesters) van alle grensdorpjes uit voor overleg. Daarbij vergat men de Joodse moektar van Metula uit te nodigen.

Daarmee begon volgens Ben-Dov de ellende: '400 hectare land van de boeren van Metula kwam aan de andere kant van de grens, in het Franse mandaat, terecht.' Zodra de Britten en de Fransen de onrechtvaardigheid van hun beslissing inzagen, gaven zij de Joodse boeren laissez-passers (reispasjes) om hun grond te bewerken. Deze situatie bleef ook na de oprichting in 1947 van Libanon en Israël bestaan.

Ben-Dov: 'In 1951 kwam daar verandering in. De Verenigde Staten legden een oliepijpleiding van Saudi-Arabië naar Libanon aan, over de grond van de Joodse boeren, en zij verboden de Israëliërs om in Libanon te komen. Dat zou te gevaarlijk zijn. Israël accepteerde dat besluit.' Compensatie hebben de boeren nooit ontvangen. Maar de oorspronkelijke eigendomsdocumenten die Ben-Dov vond, bewijzen dat zij - of hun nazaten - nog steeds eigenaar zijn. Volgens Ben Dov kan het probleem nu eenvoudig worden opgelost.

Er wordt tussen Israël, Libanon en de Libanese Hezbollah nog geruzied over een ander stuk grond aan de grens. Volgens Hezbollah bezet Israël de Shebaa boerderijen - een klein gebied op de grens tussen Libanon en de Golanhoogten. Dit stuk land is een van de oorzaken voor het aanhoudende conflict. 'De vredesonderhandelingen tussen Israël en Libanon zijn een uitstekende aanleiding om onrechtvaardigheden uit het verleden recht te zetten en de grens te herzien,' meent Ben-Dov. 'Libanon krijgt de Shebaa-boerderijen terug, en het land van de boeren van Metula wordt eindelijk Israëlisch.'

quote:

Japanse en Peruaanse archeologen hebben de mogelijk oudste tempel van de Amerikaanse continenten blootgelegd. Las Shicras, zoals de tempel heet, ligt 120 kilometer ten noorden van de Peruaanse hoofdstad Lima en is bijna 5000 jaar oud. Dat hebben Zuid-Amerikaanse media gemeld.

De tempel is in 2003 ontdekt. In juni 2006 zijn archeologen begonnen met het opgraven van het complex. De tempel lijkt vooralsnog acht verdiepingen te tellen. De Peruaanse archeoloog Walter Tosso vindt de nieuwe ontdekking van groot belang voor het onderzoek naar vroege culturen in het gebied. Het gaat daarbij om culturen die daar leefden voordat latere beschavingen als de Chavín, de Mochica's en de Inca's het gebied zouden domineren. Er is volgens Tosso nog zeker tien jaar onderzoek nodig om een beter beeld te krijgen van de geschiedenis van Las Shicras.

Tosso denkt dat de tempel misschien wel ouder is dan het archeologische complex Caral. Caral geldt vooralsnog als belangrijkste nederzetting van het pre-Columbiaanse tijdperk. Caral ligt zeventig kilometer noordelijker in Peru dan Las Shicras.

quote:

Op de muur van het Maritiem Museum in Rotterdam hebben onbekenden in de nacht van zaterdag op zondag een tekst geschreven die verwijst naar wandaden begaan uit naam van de VOC.

Het gaat over het ombrengen van zeker 14.000 bewoners van de Indonesische Banda-eilanden door Jan Pieterszoon Coen in 1621.

Het museum legt een verband tussen de bekladding en de expositie van VOC-kaarten, die vrijdag is geopend, zei een woordvoerder maandag. Volgens hem speelt ook het feit mee dat premier Jan Peter Balkenende een aantal weken geleden in de Tweede Kamer de VOC-mentaliteit tijdens de Gouden Eeuw roemde. Dt leidde vooral in Surinaamse kring tot boosheid.

quote:

Keizers in crisis

28 november 2006

Romeinse keizers moesten in de derde eeuw ingrijpende hervormingen doorvoeren. Om hun machtspositie in deze onrustige periode te behouden, ontwikkelden zij een keizerlijke ideologie. Daarbij beriepen zij zich steeds meer op hun dynastieke en goddelijke positie, stelt NWO-onderzoeker Janneke de Jong. Aan de hand van Griekse papyrusteksten onderzocht zij hoe de Romeinse keizerlijke macht werd gepresenteerd en ontvangen in Egypte, destijds een Romeinse provincie. De Jong promoveert op 20 december aan de Radboud Universiteit.

De Jong analyseerde ongeveer tweehonderd Griekse papyrusteksten uit een digitaal bestand met 4.500 documenten. Voorbeelden zijn edicten, contracten, petities, bestuurlijke correspondentie en volkstellingsdocumenten. Het Grieks was in de derde eeuw de bestuurlijke voertaal in het oostelijke deel van het Romeinse Rijk. Veel oude teksten zijn gedateerd aan de hand van de regeringsjaren van de zittende keizer, naar wie werd verwezen met naam en/of titels. De Jong bespeurt in die titulatuur een verschuiving in de wijze van legitimatie. Zo benadrukten de keizers steeds meer hun dynastieke positie door verwijzingen naar hun zoons en toekomstige troonopvolgers in de titulatuur te laten opnemen. Ook beriepen zij zich in toenemende mate op goddelijke steun.

Goede en slechte keizers

'Goede' keizers werden in de titulatuur vergoddelijkt (consecratio), aangeduid met de toevoeging 'god'. 'Slechte' keizers werden uit de herinnering verbannen (damnatio memoriae), wat betekende dat hun naam en titels uit documenten moesten worden geschrapt en hun afbeeldingen vernietigd. Sommige keizers hebben volgens De Jong daarvan gebruik gemaakt om hun machtspositie te versterken.
Crisis en transformatie

De teksten weerspiegelen volgens De Jong een ontwikkeling in de keizerlijke ideologie, die een reactie was op andere gebeurtenissen in het Romeinse Rijk. De derde eeuw was een periode van crisis en transformatie in de geschiedenis van het rijk. De grenzen werden bedreigd en er waren spanningen op monetair, sociaal en economisch en religieus gebied. Vooral in de tweede helft van de derde eeuw volgden keizers elkaar snel op tijdens burgeroorlogen en opstanden.

Met keizer Diocletianus, die in 284 aan de macht kwam, leek de rust enigszins weer te keren. Diocletianus en zijn opvolgers voerden allerlei hervormingen door, onder meer in het bestuur en het leger. Daarbij moest elke keizer opnieuw zijn machtspositie legitimeren en laten zien dat hij de juiste man op de juiste plaats was. Al vanaf Augustus, de eerste keizer, maakten Romeinse keizers bij de presentatie van hun machtspositie gebruik van dynastieke, militaire en religieuze legitimatie. Vanaf Diocletianus kreeg het keizerschap duidelijk een ander karakter: de keizer werd meer een absoluut vorst, die bij gratie Gods regeerde. Dat verklaart volgens De Jong de verandering in de presentatie van het keizerschap.

quote:

Je naam vertelt of je voorouder vondeling was

Brussel - Plaats en tijdstip van de vondst zijn al jaren inspiratiebron voor de naam van de vondeling. Albert Van Den Durpele werd op de dorpel van de kerk gevonden, Marcel Van Den Bossche aan de rand van het bos en Augustus Blanckaert in de zomer.
Het aantal vondelingen was in België het grootst in het begin van de negentiende eeuw: meer dan 9.000 kinderen elk jaar. ,,Belgen inspireerden zich vroeger vooral op plaatsnamen voor de naamgeving, terwijl de Nederlanders creatiever waren en namen zochten in wat ze die dag voorgeschoteld kregen op tafel. Vandaar Cornelia Ansjovis, Dirkje Eijerkoek en Nicholaas Ossentong", verduidelijkt Carine Steverlynck, doctor in de pedagogische wetenschappen.

Ten tijde van Napoleon had elke grote stad een vondelingenschuif. ,,In die gevallen zochten ze soms inspiratie in de kledij die ze droegen. Veel vondelingen droegen heel mooie kledij. Maar er zijn ook gevallen bekend waarbij de moeder een briefje achter liet met de naam", zegt Steverlynck.

Soms gebeurde het ook dat men namen gaf in functie van het tijdstip: Julie voor een meisje, Augustus voor een jongen.

Vroeger werden baby's vooral in de winter te vondeling gelegd, wanneer arme gezinnen het nog moeilijker hadden. ,,Het waren vaak bastaarden of arme kinderen die scheef bekeken werden en die ze zo rap mogelijk op het platteland probeerden te krijgen om de stiel te leren.'' (bjm)

quote:

Britain 'planned to cut off Nile'

Britain drew up plans to cut the flow of the River Nile to Egypt to force President Gamal Abdel Nasser to give up the Suez Canal in 1956, files reveal.

Military officials believed they could harm agriculture and cut communications by reducing the flow of water, newly-released documents show.

The plan was outlined to Prime Minister Anthony Eden six weeks before British and French forces invaded Egypt.

But it was abandoned because of fears it would trigger a violent backlash.

Under the plan, Britain would have used a dam in Uganda to reduce water levels in the White Nile by seven-eighths.

But planners realised that the scheme would take months to work, and could also harm other states such as Kenya and Uganda.

One British official noted that the plan, while unworkable, could still be useful.

"It might be possible to spread the word among the more illiterate Egyptians that 'unless Nasser climbs down, Britain will cut off the Nile'," Cabinet official John Hunt was revealed to have said.

'No legal justification'

The Suez crisis was triggered in July 1956 when the Egyptian president nationalised the Suez Canal, a vital trading route from the Mediterranean to the Red Sea.

Map of Egypt

Britain and France joined forces with Israel and the three nations attacked in October 1956 in a bid to regain control of the canal, but US and UN pressure forced a withdrawal.

The documents, released to the National Archives in Kew, also show the prime minister was urged to conceal the fact that his attorney-general had warned that the invasion was illegal.

At the time, UK lawmakers were claiming that the action was legal.

But Attorney General Sir Reginald Manningham-Buller - father of current MI5 head Dame Eliza Manningham-Buller - wrote a strong letter challenging this.

"I am unable to devise any argument which could purport to justify in international law either our demand that she [Egypt]... should withdraw her forces from a part of her own territory which she is engaged in defending, or the threat to occupy her territory by armed forces should she fail to accede that demand," he wrote.

Then-Cabinet Secretary Sir Norman Brooks told the prime minister that he should not raise the issue of the war's legality in future speeches.

The Suez crisis damaged Sir Anthony's reputation and led to his resignation in 1957.

quote:

Isabel Allende: Chile under the gun

How did Chile's generals manage to overthrow a democratic government and maintain their brutal junta for 17 years? For novelist Isabel Allende, a close relative of the flawed but idealistic man Augusto Pinochet swept from power, the pain of confronting these questions is acute. As the death of the dictator closes a grim chapter in her nation's history, she describes what living through it was like - and the joy of seeing her homeland heal itself
Published: 12 December 2006

To give an idea of what the military coup was like, you have to imagine how a citizen of the United States or Great Britain would feel if the army rolled up in full battle gear to attack the White House or Buckingham Palace, and in the process caused the deaths of thousands of citizens, among them the President of the US or the Queen and Prime Minister of Great Britain, then indefinitely suspended Congress or Parliament, disbanded the Supreme Court, abrogated individual liberties and political parties, declared absolute censorship of the media, and finally, over time, strove mercilessly to extinguish every dissident voice.

Now, imagine that these same military men, possessed with Messianic fanaticism, installed themselves in power for years, prepared to root out every last ideological adversary. That is what happened in Chile.

The socialist adventure led by Salvador Allende ended tragically. The military junta, presided over by General Augusto Pinochet, applied the doctrine of "savage capitalism", as the neoliberal experiment has been called, but refused to acknowledge that, to function smoothly, it requires a labour force free to exercise its rights. Brutal repression was used to destroy the last seed of leftist thought and implant a heartless capitalism. Chile was not an isolated case - the long night of dictatorships darkened the continent for more than a decade. In 1975, half of Latin America's citizens lived under some kind of repressive government, most of which were backed by the United States.

The Allende family - that is, those who didn't die - were taken prisoner, went into hiding, or left the country. My brothers, who were out of the country, did not return. My parents, who were in the embassy in Argentina, remained in Buenos Aires for a while, until they received death threats and had to escape. Most of my mother's family, on the other hand, were bitterly opposed to the Unidad Popular, and many of them celebrated the military coup with champagne.

My grandfather detested socialism and eagerly awaited the end of Allende's government, but he never wanted it to be at the cost of democracy. He was horrified to see the government in the hands of the military, whom he despised, and he ordered me not to get involved. It was impossible, however, for me to stay on the edges of what was happening. This fine old man spent months observing me and asking tricky questions; I think he suspected that his granddaughter would vanish at any moment. How much did he know about what was happening around him? He lived an isolated life, he almost never went out of the house, and his contact with reality came through the press, which suppressed the truth and overtly lied. I may have been the one person who gave him the other side of the picture.

At first, I tried to keep him informed because, in my role as a journalist, I had access to the underground network that replaced serious sources of information during that period, but eventually I stopped bringing him bad news because I didn't want to frighten or depress him. Friends and acquaintances began to disappear; some returned after weeks of absence, with the eyes of madmen and signs of torture. Many sought refuge in other countries. In the beginning, Mexico, Germany, France, Canada, Spain and other countries took them in, but after a while, they had to call a halt because thousands of other Latin American exiles were being added to the waves of Chileans.

In Chile, where friendship and family are very important, something happened that can be explained only by the effect that fear has on the soul of a society. Betrayal and denunciation snuffed out many lives; all it took was an anonymous voice over the telephone for the badly named intelligence services to sink their claws into the accused, and, in many cases, nothing was ever heard of that person again. People were divided between those who backed the military government and those who opposed it; hatred, distrust, and fear poisoned relationships. Democracy was restored more than a decade ago, but that division can still be felt, even in the heart of many families.

Crimes perpetrated in shadows during those years have, inevitably, been coming to light. Airing the truth is the beginning of reconciliation, although the wounds will take a long time to heal because those responsible for the repression have not admitted their guilt and are not disposed to ask for forgiveness. The acts of the military regime will go unpunished, but they can no longer be hidden or ignored. Many, especially young people who grew up without political dialogue or without a critical spirit, believe that there's been enough digging through the past, that we must look to the future, but victims and their families cannot forget. It's possible that we will have to wait until the last witness to those times dies before we can close that chapter of our history.

By 1980, I was no longer in Chile. I stayed awhile, but when I felt repression tightening like a noose around my neck, I left. I watched the country and its people change. I tried to adapt and not attract attention, as my grandfather had asked, but it was impossible because, in my situation as a journalist, I knew too much. At first, my fear was something vague and difficult to define, like a bad smell. I discounted the terrible rumours that were circulating, alleging that there was no proof, and when proof was presented to me, I said those were exceptions. I thought I was safe because I wasn't visibly "involved" in politics, in the meantime sheltering desperate fugitives in my home or helping them over embassy walls in search of asylum.

I thought that, if I were arrested, I could explain that I was acting out of humanitarian motives. Apparently, I was somewhere on the moon. I broke out in hives from head to foot, I couldn't sleep, and the sound of a car in the street after curfew would leave me trembling for hours. It took me a year and a half to realise the risk I was running, and, finally, in 1975, following a particularly agitated and danger-filled week, I left for Venezuela, carrying a handful of Chilean soil from my garden.

A month later, my husband and my children joined me in Caracas. I suppose I suffer the affliction of many Chileans who left during that time: I feel guilty for having abandoned my country. I have asked myself a thousand times what would have happened had I stayed, like so many who fought the dictatorship from within, until it was overthrown in 1989. No one can answer that question, but of one thing I am sure: I would not be a writer had I not experienced that exile.

The hard question is why at least one third of Chile's total population backed the dictatorship, even though, for most, life wasn't easy, and even adherents of the military government lived in fear. Repression was far-reaching, although there's no doubt that the poor and the leftists suffered most. Everyone felt he was being spied on, no one could say that he was completely safe from the claws of the state. It is a fact that information was censored and brainwashing was the goal of a vigorous propaganda machine; it is also true that the opposition lost many years and a lot of blood before it could get organised. But none of this explains the dictator's popularity.

The percentage of the population that approved of him was not motivated solely by fear: Chileans like authority. They believed that the military was going to "clean up" the country. "They put an end to delinquency, we don't see walls defaced with graffiti any more, everything is clean, and, thanks to the curfew, our husbands get home early," one friend told me. For her, those things compensated for the loss of civil rights because she wasn't directly affected: she was in the fortunate position of not having her children lose their jobs without compensation, or of being arrested.

I understand why the economic right, which, historically, has not been characterised as a defender of democracy, and which, during those years, made more money than ever before, backed the dictatorship, but what about the rest? I haven't found a satisfactory answer to that question, only conjectures.

Pinochet represented the intransigent father, capable of imposing strict discipline. The three years of the Unidad Popular were a time of experimentation, change, and disorder; the country was weary. Repression put an end to politicking, and neoliberalism forced Chileans to work, keep their mouths closed, and be productive, so that corporations could compete favourably in international markets. Nearly everything was privatised, including health, education, and social security. The need to survive drove private initiative.

Today, Chile not only exports more salmon than Alaska, but also, among hundreds of other non-traditional products, ships out frogs' legs, goose feathers, and smoked garlic. The US press celebrated the triumph of Pinochet's economic system and gave him credit for having turned a poor country into the star of Latin America.

None of the indices, however, revealed the distribution of wealth; nothing was known of the poverty and uncertainty in which several million people were living. There was no mention of the soup kitchens in poor neighbourhoods that fed thousands of families - there were more than 500 in Santiago alone - or of the fact that private charities and churches were trying to replace the social services that are the responsibility of the state. There was no open forum for discussing government actions or those of businessmen; public services were handed over to private companies, and foreign corporations acquired natural resources such as forests and oceans, which have been exploited with very little ecological conscience. A callous society was created in which profit is sacred; if you are poor, it's your own fault, and if you complain, that makes you a Communist. Freedom consists of having many brand names to choose from when you go out to buy on credit.

The figures of economic growth, which won The Wall Street Journal's praise, did not represent real development since 10 per cent of the population possessed half the nation's wealth, and there were a hundred people who earned more than the state spent on all social services combined. According to the World Bank, Chile is one of the countries with the worst distribution of income, right alongside Kenya and Zimbabwe.

The head of a Chilean corporation earns the same, or more, than his equivalent in the United States, while a Chilean labourer earns approximately 15 times less than a North American worker. Even today, after more than a decade of democracy, the disparities in wealth are staggering because the economic model hasn't changed. The three presidents who followed Pinochet have had their hands tied; the right controls the economy, the Congress, and the press. Chile, none the less, has proposed to become a developed country within the span of a decade, which is possible if, in fact, wealth is redistributed in a more equitable fashion.

Who was Pinochet, really? Why was he so feared? Why was he admired? I never met him personally, and I didn't live in Chile during the greater part of his government, so I can only judge him by his actions and what others have written about him. I suppose that, to understand Pinochet, you need to read novels such as Mario Vargas Llosa's Feast of the Goat or Gabriel Garcia Marquez's Autumn of the Patriarch, because he had a lot in common with the typical figure of the Latin American caudillo so aptly described by those authors.

He was a crude, cold, slippery, authoritarian man who had no scruples or sense of loyalty other than to the army as an institution - though not to his comrades in arms, whom he had killed according to his convenience, men such as General Carlos Prats and others. He believed that he was chosen by God and history to save his country. He was astute and suspicious, but he could be genial, and, at times, even likeable. Admired by some, despised by others, feared by all, he was possibly the man in our history who has held the greatest power in his hands for the longest period of time.

In Chile, people try to avoid talking about the past. The youngest generations believe the world began with them; anything that happened before they were born doesn't interest them. And it may be that the rest of the population shares a collective shame regarding what took place during the dictatorship, the same feeling that Germany had after Hitler. Both young and old want to avoid discord. No one wants to be led into discussions that drive even deeper wedges. Furthermore, people are too busy trying to get to the end of the month with a salary that doesn't stretch far enough, and quietly doing their job so that they won't be fired, to be concerned about politics.

It's assumed that digging too much into the past can "destabilise" the democracy and provoke the military, a fear that is totally unfounded since the democracy has been strengthened in recent years - since 1989 - and the military has lost prestige.

Besides, this is not a good time for military coups. Despite its many problems - poverty, inequality, crime, drugs, guerrilla wars - Latin America has opted for democracy, and for its part, the United States is beginning to realise that its policy of supporting tyranny does not solve problems - it merely creates new ones.

The military coup didn't come out of nowhere; the forces that upheld the dictatorship were there, we just hadn't perceived them. Defects that had lain there beneath the surface blossomed in all their glory and majesty during that period. It isn't possible that repression on such a grand scale could have been organised overnight unless a totalitarian tendency already existed in a sector of the society; apparently, we were not as democratic as we believed.

As for the government of Salvador Allende, it wasn't as innocent as I like to imagine; it suffered from ineptitude, corruption, and pride. In real life, it may not always be easy to distinguish between heroes and villains, but I can assure you that in democratic governments, including that of the Unidad Popular, there was never the cruelty the nation has suffered every time the military intervenes.

In 1988, the situation changed in Chile; Pinochet had lost the referendum and the country was ready to reinstate democracy. So I went back. I went with fear; I didn't know what I was going to find, and I nearly didn't recognise Santiago or its people: everything was different. The city was filled with gardens and modern buildings, seething with traffic and commerce, energetic and fast-paced and progressive. But there were feudal backwashes, such as maids in blue aprons taking their elderly charges in the wealthy barrios for walks, and beggars at every stoplight.

Chileans were cautious; they respected hierarchies and dressed very conservatively - men in ties, women in skirts - and in many government offices and private enterprises, employees were wearing uniforms, like flight attendants. I realised that many of the people who had stayed and suffered in Chile considered those of us who left to be traitors, and believed that life had been much easier for us. There were many exiles, on the other hand, who accused those who stayed in the country of collaborating with the dictatorship.

The candidate of the Concertacion Party, Patricio Alwyn, had won by a narrow margin; the presence of the military was still intimidating, and people were quiet and frightened as they went about their lives. The press was still censored; the journalists who interviewed me, trained in discretion, asked careful, ingenuous questions, and then didn't publish the answers. The dictatorship had done everything possible to erase recent history and the name of Salvador Allende. On the return flight, when I saw San Francisco Bay from the air, I gave a sigh of exhaustion and, without thinking, said: Back home at last. It was the first time since I'd left Chile in 1975 that I felt I was "home."

In 1994, I went back again to Chile, looking for inspiration, a trip I have since repeated yearly. I found my compatriots more relaxed and the democracy stronger, although conditioned by the presence of a still- powerful military and by the senators Pinochet had appointed for life in order to control the Congress. The government had to maintain a delicate balance among the political and social forces. I went to working-class neighbourhoods where people had once been contentious and organised. The progressive priests and nuns who had lived among the poor all those years told me that the poverty was the same but that the solidarity had disappeared, and that now crime and drugs, which had become the most serious problem among the young, had been added to the issues of alcoholism, domestic violence, and unemployment.

The rules to live by were: try to forget the past, work for the future, and don't provoke the military for any reason. Compared with the rest of Latin America, Chile was living in a good moment of political and economic stability; even so, five million people were still below the poverty level. Except for the victims of repression, their families, and a few organisations that kept a watch out for civil-rights violations, no one spoke the words "disappeared" or "torture" aloud.

That situation changed when Pinochet was arrested in London, where he had gone for a medical check-up and to collect his commission for an arms deal. A Spanish judge charged him with murdering Spanish citizens, and requested his extradition from England to Spain. The general, who still counted on the unconditional support of the armed forces, had, for 25 years, been isolated by the adulators who always congregate around power. He had been warned of the risks of travel abroad, but he went anyway, confident of his impunity. His surprise at being arrested by the British can be compared only to that of everyone in Chile, long accustomed to the idea that he was untouchable. By chance, I was in Santiago when that occurred, and I witnessed how, within the course of a week, a Pandora's box was opened and all the things that had been hidden beneath layers and layers of silence began to emerge. In those first days, there were turbulent street demonstrations by Pinochet's supporters, who threatened nothing less than a declaration of war against England or a commando raid to rescue the prisoner.

The nation's press, frightened, wrote of the insult to the Esteemed Senator-for-Life, and to the honour and sovereignty of the nation, but a week later, demonstrations in his support had become minimal, the military were keeping mute, and the tone had changed in the media: now they referred to the "ex-dictator, arrested in London".

No one believed that the English would hand over the prisoner to be tried in Spain, which in fact didn't happen, but in Chile, the fear that was still in the air diminished rapidly. The military lost prestige and power in a matter of days. The tacit agreement to bury the truth was over, thanks to the actions of that Spanish judge.

Taken from 'My Invented Country' by Isabel Allende, published by Harper Perennial at £7.99. Isabel Allende's new novel, Inés of My Soul, will be published by Fourth Estate in April 2007

quote:

China en Japan halen oude wonden open

Gezamenlijk verleden moet bespreekbaar worden

Door Perro de Jong

26-12-2006

Chinese en Japanse historici praten deze week over het bloedige verleden dat de twee landen delen. Dat is voor het eerst. Vooral de periode rond de Tweede Wereldoorlog ligt gevoelig. De nieuwe premier van Japan, Shinzo Abe, lijkt meer oog te hebben voor die gevoeligheden dan zijn voorganger. Maar is dat voldoende om een streep onder het verleden te kunnen zetten?

De vorige Japanse premier, Junichiro Koizumi, oogstte internationaal veel kritiek met zijn jaarlijkse bezoekjes aan een monument voor gevallen soldaten. Volgens Peking liet het zien dat Japan nooit echt wroeging heeft gehad over de oorlog, die voor de Chinezen al in 1937 begon en aan minstens 35 miljoen burgers het leven kostte.

Miljarden
Dat verwijt is deels terecht. Over één van de beruchtste Japanse oorlogsmisdaden, de slachting in Nanjing, woedt nog steeds een felle discussie. Volgens China werden tijdens de bezetting van de stad driehonderdduizend mensen vermoord. Maar vijf jaar geleden bleek dat de slachtpartij in een nieuw Japans lesboek over de oorlog nauwelijks vermeld werd.

Minder bekend is dat het gewraakte lesboek slechts in een beperkt aantal scholen werd gebruikt. Daarbij is het ook niet waar dat Japan nooit iets heeft gedaan om zijn schuld tegenover China vereffenen. "In elke stad vind je minstens één Japans-Chinees vriendschapsziekenhuis en -school," zegt de China-correspondente van de Wereldomroep, Karen Meirik. Volgens haar heeft Japan na de oorlog voor miljarden in China geïnvesteerd. Meirik: "Maar de Chinezen doen alsof dat niet zo is."

Concurrenten
Dat Japan nog dieper door het stof moet, heeft wellicht meer te maken met het opkomende Chinese nationalisme. Dat neemt steeds meer de rol van het communisme over als staatsideologie die de mensen samenbindt. "Japan als vijand, zien helpt heel erg bij het Chinezen zich trots laten voelen dat ze Chinees zijn," zegt Karen Meirik.

Die rivaliteit gaat al veel langer terug dan de oorlog en begon ooit met het argument dat Japan zijn beschaving eigenlijk aan China te danken heeft. Ook tegenwoordig zijn China en Japan op economisch en politiek gebied natuurlijke concurrenten, die allebei graag nummer één willen zijn in de regio.

Minimaal
Ondertussen is op de Chinese geschiedschrijving wel het nodige af te dingen. "Eigenlijk waren er tijdens de oorlog drie partijen," zegt Karen Meirik. "Je had de Chinese burgeroorlog die al langer bezig was, tussen de communisten en de Kwomintang, en daar kwamen de Japanners bij. Eén van die partijen zit nu nog steeds in het zadel: de communisten. Die hebben wel meer cijfers naar hun hand gezet."

In het nationalistische China van vandaag schrijven de winnaars nog steeds de geschiedenis. Veel ruimte voor de historici die in Peking praten om nu eens kritisch naar het eigen verleden te kijken, is er dan ook niet. Het is de bedoeling dat er in 2008 een document gepubliceerd wordt met een versie van de geschiedenis die voor beide landen aanvaardbaar is. De kans dat dat daadwerkelijk lukt, lijkt nu al minimaal.

quote:

Kort voor het officiële einde van het Mozartjaar 2006 is in Salzburg een tot nog toe onbekend werk voor klavier van de componist opgedoken.

Volgens de Oostenrijkse radiozender ORF is het allegro bevat in een muziekboek, dat enkele maanden geleden aan de archivaris van het aartsbisdom Salzburg werd aangeboden door een niet nader genoemde bezitter. Vrijdag zal het werk in Salzburg voor de eerste keer publiekelijk voorgesteld worden.

Het notenboek werd volgens de gegevens door twee in Salzburg bekende klavierleraren ten tijde van Mozart samengesteld. Naast enkele anoniem overgeleverde werken bevond zich ook een "Allegro di Wolfgango Mozart".

Na nader onderzoek rees het vermoeden dat het om een tot nog toe onbekend werk van Mozart ging, dat hij tussen zijn zesde en tiende levensjaar had gecomponeerd. Mogelijk is ook nog een tweede werk uit het notenboek afkomstig van de componist.

quote:

Elburg krijgt Joods museum

Het Gelderse Elburg krijgt een Joods museum. Het wordt het tweede Joodse museum in Nederland, na het Joods Historisch Centrum in Amsterdam.
In het museum, dat wordt gevestigd in de synagoge, wordt het leven van de Joodse gemeenschap in de provincie Gelderland belicht. Elburg zelf kende tot de Tweede Wereldoorlog een kleine, hechte Joodse gemeenschap. Centraal in het nieuwe Joodse museum komt een brief uit 1942 van de toen 26-jarige Klaartje de Hond. Ze stuurde uit Westerbork haar voormalige buren een kaartje. 'Zijn de andere joden nog in Elburg?' vraagt ze.
Slechts één Jood uit Elburg overleefde de Holocaust.

quote:

Scheepvaartmuseum 2,5 jaar dicht 7-01-07

Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam

Het Nederlands Scheepvaartmuseum in Amsterdam sluit maandag voor 2,5 jaar de deuren voor een grootscheepse renovatie. Vandaag mogen alle bezoekers gratis naar binnen.

Het 350 jaar oude pand is hard aan een verbouwing toe en wordt ingericht om grotere bezoekersaantallen te kunnen verwerken. Nu trekt het museum jaarlijks 200.000 bezoekers, in de toekomst mikt de directie op 300.000 belangstellenden.

De verbouwing gaat in totaal 50 miljoen euro kosten, waarvan 36 miljoen wordt betaald door de Rijksgebouwendienst en 14 miljoen door het museum zelf. De collectie verdwijnt grotendeels in de depots. Een klein deel wordt uitgeleend aan andere musea.

Veranderde wensen
Naast capaciteitsuitbreiding is de renovatie ook bedoeld om beter in te spelen op de veranderde wensen van de museumbezoeker.

"De markt is drastisch vernaderd", stelt directeur Bijleveld vast. "Onze doelgroepen hebben behoefte aan andere manieren van presenteren. Zeker bij jongeren staat beleving centraal. Als we ons nu niet aanpassen, zullen de bezoekersaantallen de komende jaren ongetwijfeld weer dalen".

De bezoekers kunnen in de toekomst sneller door het museum lopen en ook kiezen voor een specifiek onderwerp in de maritieme geschiedenis.

Michiel de Ruyter
De renovatie komt eigenlijk op een zeer ongelegen moment, omdat 2007 is uitgeroepen tot Michiel de Ruyter-jaar. De Rijksgebouwendienst had daar in de planning geen rekening mee gehouden.

De grote tentoonstelling over de 17de eeuwse zeeheld gaat dus aan het Scheepvaartmuseum voorbij en wordt in Vlissingen, de geboorteplaats van De Ruyter, gehouden.

quote:

Nederlandse begraafplaats in India opgeknapt

Een oude koloniale Nederlandse begraafplaats in de Indiase stad Kochi is opgeknapt. Het honderden jaren oude kerkhof lag er sterk verwaarloosd bij, maar is weer in oude luister hersteld, meldt de Indiase krant The Hindu.
De stad Kochi kwam in 1663 in handen van de VOC, die er een fort stichtte van waaruit de omliggende gebieden werden bestuurd. Natuurlijk werd er ook handel gedreven, vooral in peper.
Op de Nederlandse begraafplaats vonden soldaten hun laatste rustplaats naast kooplieden, zeelieden en huisvrouwen. Eén van de oudste graven stamt uit 1664. Het laatste graf werd in 1814 gedolven, zo'n twintig jaar na het vertrek van de VOC.

quote:

Dutch Cemetery opened after renovation

Staff Reporter



A NEW LOOK: First Secretary of the Netherlands Government J.H. Schiitte visiting the renovated Dutch Cemetery at Fort Kochi on Tuesday. Photo: Vipinchandran

KOCHI : The Dutch Cemetery in Fort Kochi, the oldest European cemetery in India, was opened on Tuesday after renovation work.

The 284-year-old cemetery is considered to be an authentic record of hundreds of Europeans, both the Dutch and the English, who arrived in India to expand their colonial empire.

Consecrated in 1724, the cemetery has 104 tombs. The renovation work was carried out with the help of the Dutch Embassy in India.

First Secretary of the Netherlands Government J.H. Schiitte reopened the cemetery.

His deputy Mohammed Afsal and Superintendent of the Archaeological Survey of India (Kerala Circle) Nambirajan too were present.

Under the renovation work, tombs that were in bad shape were strengthened and flowering plants planted around them.

With passage of time, the layer of plaster over the laterite stones in many of the tombs withered away. The whole compound was landscaped and the compound wall strengthened. The renovation work was done by P P Joseph and landscaping by Subramanian.

The cemetery is being looked after by St. Francis CSI Church, Fort Kochi. A public function was held at the church, prior to the reopening. Church Vicar P J Jacob said that the church promised help in tracing other Dutch monuments in Kerala.

The unique feature of the tombs was that none of them carry a cross, unlike in modern tombs. Both the big and small tombs resemble the Dutch architecture of the period. The inscriptions on them were in the old Dutch script.

quote:

Israel checks WWII Arab 'saviour'

Israel's main Holocaust memorial centre has for the first time nominated an Arab to be recognised as a "righteous gentile" for saving Jewish lives.

Researchers at Yad Vashem will now examine the life of Khaled Abdulwahab, who died in his native Tunisia in 1997, to see if he is eligible for the award.

He is said to have sheltered Jews on his land during the Nazi occupation.

The Righteous Gentile award has already been bestowed on about 22,000 non-Jews, including 60 Muslims from the Balkans.

The request to recognise Mr Abdulwahab was submitted by Robert Satloff of the Washington Institute for Near East Policy, who has researched the situation of Jews in North Africa in the 1940s.

More than 1.5 million Arabic-speaking Sephardic Jews lived in North Africa, before the establishment of the state of Israel in 1948.

Tunisia, home to 100,000 Jews, was the only North African country to come under direct Nazi rule during World War II.

Fine example

Tunisian Jews were subject to persecution during the Nazi occupation, but they were not sent to death camps as happened in Europe.

Neighbouring countries which also had sizeable Jewish communities were at the time governed by Vichy France.

Contemporary accounts say Mr Abdulwahab, who had a role co-ordinating with the German army in his hometown of Mahdia, got wind of a plan to rape a Jewish women and put others in a brothel.

He is said to have taken about two dozen Jews, including the intended victims, to his farm near and looked after them there until the end of the occupation.

"Khaled is the finest example, though not the only one, of an Arab who saved Jews from persecution during the German occupation," Mr Satloff said.

Academics say Morocco's King Muhammad V also intervened on behalf of Jews, although the situation there was not as difficult as Tunisia.

A spokesperson for Yad Vashem said it was not possible to speculate regarding Mr Abdulwahab's eligibility for the honour, which is known as Righteous Among the Nations.

"The commission will decide based on the strict criteria for recognising the Righteous Among the Nations," Estee Yaari said,.

quote:

Michiel de Ruyter heette Trouwhand

MIDDELBURG (ANP) - De zeeheld Michiel de Ruyter heette in het echt helemaal niet De Ruyter, maar Trouwhand. Dat bleek dinsdag uit een onderzoek van het Zeeuws Archief.
Michiel Adriaanszoon de Ruyter, zoals zijn volledige naam altijd luidde, werd op 24 maart 1607 geboren in Vlissingen. Omdat hij dit jaar precies vierhonderd jaar geleden is geboren, zijn allerlei activiteiten georganiseerd.
Michiel Trouwhand was admiraal tijdens onder meer drie Engelse Zeeoorlogen. In 1676 raakte hij tijdens de Slag om Etna gewond en hij overleed op 29 april 1676 in de Baai van Syracuse, in het zuidoosten van Sicilië, aan zijn verwondingen.
Michiel noemde zich vanaf 1636 De Ruyter. Die naam is door anderen aan Michiel gegeven en heeft niets van doen met zijn verleden als ruiter of dat van zijn familie. De naam verwijst naar ruiten of roven in de betekenis van vrijbuiter, zoals hij bekend stond. De naam kwam mede tot stand door zijn schip de Graeuwen Heynst. Dat werd in 1636 verdacht van piraterij.

quote:

Op woensdag 14 februari 2007 08:37 schreef Lord_Vetinari het volgende:
Volgens de Quest van deze maand heeft Michiel zichzelf De Ruyter genoemd, als eerbewijs aan een oom van hem, die bij de ruiterij was en met wie hij korte tijd heeft gediend.

quote:

Uniek middeleeuws handschrift in KB

De Koninklijke Bibliotheek heeft het Gruuthuse-handschrift aangekocht, een uniek middeleeuws handschrift. Dat wordt beschouwd als een van de belangrijkste bronnen voor de Nederlandse letterkunde en cultuurgeschiedenis uit die tijd.

Het handschrift is genoemd naar de 15e- eeuwse verzamelaar Lodewijk Gruuthuse. Het bevat gedichten, liederen en gebeden uit de 14e eeuw, onder meer het bekende Egidius-lied: Egidius waer bestu bleven/ Mi lanct na di, gheselle mijn/Du coors die doot, du liets mi tleven.

Het handschrift was in particuliere handen. Het komt integraal op de website van de KB te staan.

quote:

Op donderdag 15 februari 2007 09:45 schreef Athlon_2o0o het volgende:
Michiel de Ruyter heette eigenlijk Trouwhand

quote:

In de voetsporen van Sc-Fi en 13th Street komt ook The History Channel naar de Benelux, zo maakte het bedrijf bekend. Het kanaal is een joint venture van het Amerikaanse A&E Television Networks (AETN) en British Sky Broadcasting (BSkyB) en specialiseert zich in programma’s over ‘geschiedenis’. De lancering is voorzien in het tweede kwartaal.

Zoals we eerder meldden in de internationale editie, gaat het kanaal reeds op 1 mei van start in het digitale pakket van het Vlaamse Telenet, waar het Adventure One zal vervangen dat begin maart uit het aanbod van Telenet verdween.

Het kanaal zal in een speciale versie voor de Benelux worden uitgespeeld vanuit het Digital Media Center (DMC) van Chellomedia in Amsterdam. In eerste instantie komt het kanaal beschikbaar via UPC Nederland, maar men verwacht binnenkort ook andere distributie overeenkomsten aan te kunnen kondigen. Chellomedia verzorgt ook de vertegenwoordiging van het kanaal in Nederland en België.

De zender zal series uitzenden als ‘Battle Stations, Engineering an Empire’, ‘MegaDisasters’, ‘Digging for the Truth’; en specials zoals ‘The Crusades: Crescent and The Cross’, ‘Titanic, French Revolution and Egypt: Beyond the Pyramids’. Na de lancering van The History Channel hoopt men op termijn ook andere kanalen te brengen, te weten The History Channel HD, The Biography Channel en het Crime & Investigation Network.

quote:

Tentoonstelling over Belgische vluchtelingen in Roosendaal

11/04/2007 13:00

Met kruiwagen, duwkar, fiets, te voet of met de trein trokken ze in oktober 1914 over de grens met Nederland en arriveerden in Roosendaal; duizenden zoniet tienduizenden Belgen op de vlucht voor het bombardement van Antwerpen en op zoek naar een veilige plek in het neutrale Nederland. Vanaf 25 april laat het gemeentearchief in Roosendaal dit uniek stukje geschiedenis uit de Eerste Wereldoorlog zien in een speciale tentoonstelling.

Foto's, voorwerpen en een heus dagboek van een Roosendaalse ooggetuige laten zien hoe de Belgische vluchtelingen aankomen, worden opgevangen en doorreizen. Het inwonertal verdubbelt binnen enkele dagen en de stad krijgt al snel te maken met een voedseltekort. Met gratis treinkaartjes trekken de vluchtelingen
later verder Nederland in tot België weer veilig is. Ongeveer drieduizend Belgen blijven voorgoed in Roosendaal.

De tentoonstelling duurt tot eind augustus.

quote:

Rusland wil van geen "Oekraïense genocide" weten
Zoltán Dujisin

PRAAG, 14 december 2007 (IPS) - De Oekraïense president Viktor Joesjtsjenko doet zijn uiterste best om de wereld te laten erkennen dat de hongersnood van 1932-1933 een genocide was. Volgens Rusland is de actie opportunistisch en politiek gemotiveerd.

De Oekraïense hongersnood blijft een heikel punt: historici, politici en burgers zijn het niet eens over het dodental, noch over de term die ervoor gebruikt mag worden. Was het een genocide, gepleegd door de sovjetautoriteiten? Westers georiënteerde politici proberen er de stemmen van de nationalisten mee te winnen, terwijl hun Russisch georiënteerde tegenstanders de zaak vooral negeren of relativeren.

De Oekraïense hongersnood, bekend als Holodomor (hongerplaag), kostte volgens academische schattingen aan tussen 2,6 en 3,5 miljoen mensen het leven, al worden er in Oekraïne cijfers van 10 miljoen genoemd. Vier vijfde van hen waren etnische Oekraïners. Voorts werden ook delen van Rusland en Kazachstan door hongersnood getroffen.

In 2006 stemde het parlement voor een resolutie die de hongersnood als genocide tegen het Oekraïense volk betitelde. Rusland heeft officieel zijn afkeur uitgesproken over de “opportunistische politiek-ideologische drijfveer” en ontkent de genocide. “Het beledigt de herinnering aan de slachtoffers die de hongersnood bij andere volken heeft geëist”, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Sommige organisaties gaan wel heel ver. De “Patriotten van Oekraïne” beweren zelfs dat twee derde van de geheime diensten van de Sovjet-Unie uit joden bestond en eisen een financiële compensatie van zowel Rusland als Israël.

Joesjtsjenko houdt niet Rusland, maar Stalins communistische regime verantwoordelijk voor de daad. Hij heeft 2008 uitgeroepen als herdenkingsjaar met allerlei activiteiten, en hij heeft een wetsvoorstel ingediend dat ontkenning hiervan strafbaar stelt, net als de Holocaust, om de wereld te behoeden voor herhaling van één van beide gebeurtenissen.

“Dat is wel een politieke stellingname,” vindt Maria Falina, historica in Duitsland, “want de dood van Oekraïners was niet het uiteindelijke doel van de sovjets, zoals dat wel was voor de joden en de nazi's.”

Dat neemt niet weg dat de meeste wetenschappers tegenwoordig erkennen dat de ramp vooral aan mensen te wijten was en niet alleen aan de natuur. Ook de Amerikaanse regering heeft dat na officieel onderzoek geconcludeerd. Nadat Stalin de boeren eerst vrijwillig liet kiezen voor collectivisatie, dwong hij het al snel af toen de productie achterbleef. Ambtenaren en activisten werden naar de Oekraïne gestuurd om het verzet te breken. Hele dorpen werden tegelijk beroofd van hun geld en hun werktuigen en tegen regio's werden handelsboycots ingesteld. Toen vervolgens in 1931 ook nog droogte uitbrak, wierpen de autoriteiten barricades op om boeren het vluchten te beletten.

Nadat Moskou de hongersnood aanvankelijk ontkende, kwam de regering later wel met hulp, maar dat was te laat en te weinig.
IPS(FM, MC)

quote:

Nijmegen uitstekende vestigingsplaats voor Romeinse leger

10 december 2007

Inzichten uit de hedendaagse militaire psychologie blijken ook toepasbaar te zijn voor de Romeinse tijd. Dat blijkt uit onderzoek naar de grote Romeinse legerplaats op de Hunerberg in Nijmegen. Onderzoeker Mark Driessen wijst erop dat de aanleg van de Romeinse legerplaats geldt als een voorbeeld van gemeenschapsmonumentaliteit, waar actief werd gewerkt aan de ‘teamspirit’. Bovendien was Nijmegen – en in het bijzonder de Hunerberg – een uitstekende standplaats voor een groot Romeins militair kamp door zijn logistieke en infrastructurele voordelen. Mark Driessen promoveert op 12 december bij de Universiteit van Amsterdam.

De keuze voor de Nijmeegse stuwwal als vestigingsplaats voor het Romeinse leger te verklaren vanuit de ‘padafhankelijkheid’. Eenvoudig gezegd komt dit er in grote lijnen op neer dat ‘keuzes die in het verleden zijn gemaakt, mede bepalend zijn voor latere keuze’. Caesars eerste militaire succes in 62 voor Christus en de Germaanse migratiestromen vanuit het Elbe-gebied in de richting van de Rijn leidden tot de Romeinse militarisering van de Nederrijn ten tijde van keizer Augustus (27 voor Chr. – 14 na Chr.). In korte tijd legden de Romeinen een groot aantal forten aan, waaronder de grote legerplaats op de Hunerberg. De Nijmeegse stuwwal was een standplaats par excellence voor de aanleg van een groot Romeins militair kamp, ook gezien de logistieke en infrastructurele ligging.

De legerplaats werd op de Hunerberg tijdens de regeerperiode van keizer Vespasianus (69 – 79 na Chr.). Dat men weer gekozen heeft voor de Nijmeegse stuwwal heeft te maken met first location advantages: er was al Romeinse bewoning met bijbehorende infrastructurele voorzieningen, lokale ervaringen en afhankelijkheidspatronen. Deze nieuwe legerplaats heeft onder andere gezien de logistieke en infrastructurele rol een functie als militaire centrale plaats gehad. Het hoofdkwartier moest voor de legionairs hét symbool zijn van de macht, onoverwinnelijkheid en alom aanwezigheid van Rome en de Romeinse keizers. Kortom, het kamp was in deze periode een voorbeeld van politieke monumentaliteit. Het omliggende kampdorp (canabae) had een functie als handelsnederzetting. Er was een periodieke veemarkt, die niet alleen handig was voor het legioenskamp en het kampdorp, maar die ook de uitwisseling met de regio ondersteunde en gestimuleerde. Het kampdorp had tevens een amfitheater voor de militaire en civiele bevolking.

Teambuilding in het Romeinse leger
De aanleg van de vroege Romeinse legerplaats is een voorbeeld van gemeenschapsmonumentaliteit. Inzichten uit de hedendaagse militaire psychologie blijken ook toepasbaar te zijn voor de Romeinse tijd. De bouw van de grote Romeinse legerplaats op de Hunerberg was een belangrijk instrument om gemeenschapszin te kweken onder de gelegerde manschappen met diverse culturele en etnische achtergronden. Hierdoor werd ook de discipline verstevigd zodat men zich eensgezind kon richten op hum gezamelijk doel: de strijd tegen de Germanen en de bezetting van vijandelijk Germaans territorium.

Het onderzoek is deel van onderzoeksprogramma: ‘Roman Nijmegen: headquarters and capital in the region of the Batavians.’.

quote:

Op woensdag 12 december 2007 10:45 schreef Dwersdriever het volgende:
Dezelfde Daily Telegraph meldt dat Frankrijk de as van de laatste keizer en eerste president van Frankrijk terug wil halen. Deze liggen al sinds de dood van Napoleon III in St. Michael's Abbey in het Britse graafschap Hampshire. De Benediktijnse monniken van dit klooster zijn niet erg gecharmeerd van dit voorstel.

Lees het hele artikel >>>

quote:

12-12-2007

AMSTERDAM - De mummie van Thorn moet rond 1600 hebben geleefd en het overschot is daarom niet van de laat 17e-eeuwse kanunnik Kwanjel (ook wel Quanjel).

Bekijk video


Radiologen van AMC in Amsterdam leggen de mummie uit de Abdijkerk in Thorn onder de scanner

Teams van het Academisch Medisch Centrum (AMC) en het Amsterdam Archeologisch Centrum concluderen dat uit onderzoek dat zij de afgelopen maanden hebben uitgevoerd.

Restanten van de oorspronkelijke kleding maken duidelijk dat de mummie een geestelijke was. Het gemummificeerde overschot kwam aan het eind van de 19e eeuw tevoorschijn uit een graf in de abdijkerk van Thorn waar meer geestelijken begraven hebben gelegen.

De resultaten van het speciale onderzoek maken duidelijk dat het overschot is van een zwaarlijvige 1,75 meter lange man die tussen 65 en 75 jaar oud is geworden, maakte het AMC dinsdag bekend. Sporen van aderverkalking en het ontbreken van gewrichtsslijtage tonen dat het ging om een persoon met aanzien en een welgestelde levensstijl. "Zware lichamelijke arbeid was hem vreemd."

Arm

Ook een als relikwie bewaarde arm werd door de wetenschappers onderzocht. Het zou gaan om de arm van de heilige Benedictus, maar de uitkomst van het uitgevoerde onderzoek maakt dat onwaarschijnlijk, meldt het AMC.

Het lichaamsdeel is bijna duizend jaar oud terwijl Benedictus zes eeuwen eerder leefde. De heilige zou bovendien ongeschonden begraven liggen in de Frans abdij van Fleury in Saint Benoît-sur-Loire.

Slag om de arm

Maar deken Rene Maessen van Thorn houdt een 'slag om de arm' waar het gaat om de relikwie uit de elfde eeuw. "De arm mag dan niet aan Benedictus hebben toebehoord, waarschijnlijk is die van Benedicta, de eerste abdis van het klooster in Thorn", zei Maessen. "Benedicta leefde in de elfde eeuw, dus dat zou goed kunnen".

Maessen is niet bang dat bezoekers wegblijven uit Thorn na de ontmaskering van de mummie als niet-Kwanjel. "Het gaat om een belangrijk persoon, hier kan iemand die wil promoveren op een wetenschappelijk onderzoek, zijn tanden in zetten".

De grafvondsten zijn inmiddels gereinigd en geconserveerd en terug in de abdijkerk van de Sint Michaëlsparochie in Thorn. De resten worden daar tentoongesteld.

(nu.nl)

quote:

The discovery of an ancient Roman cave has unearthed a debate about its historical purpose and delved into a deeper question for scholars: Can archaeology prove mythology?

The cave was found when a camera was lowered through a hole in Rome's Palatine Hill during restorations of the palace of the Emperor Augustus, who ruled from the late first century B.C. until his death in A.D. 14. The Palatine Hill was a seat of power in ancient Rome; today it is home to the fragile remains of palaces and temples.

The discovery of the vaulted cavern, more than 50 feet underground and covered in mosaics, was announced in November. Some believe it is a shrine of the Lupercale, the sacred cave where Romulus and Remus, the legendary founders of Rome, are said to have been suckled by a wolf —lupa in Latin.

quote:

After 500 years, one of Renaissance Italy's most enduring murder mysteries has been solved by forensic scientists.

Ever since Giovanni Pico della Mirandola, a mystical and mercurial philosopher at the court of Lorenzo de' Medici, suddenly became sick and died in 1494, it has been rumoured that foul play was involved.

Scientists display the bones of Giovanni Pico della Mirandola. Medici philosopher's mystery death is solved
Scientists display the bones of
Giovanni Pico della Mirandola

Pico's fame has faded, but he was a celebrated figure at the Medici court.

quote:

Definitive evidence that Napoleon did not die of arsenic poisoning is published today.After nearly 200 years of debate about what killed the French emperor, researchers at Italy's National Institute of Nuclear Physics (INFN) have examined his hair to shed light on the suggestion that he was poisoned by guards during his exile in Saint Helena, an island in the South Atlantic, following the Battle of Waterloo.

quote:

12-02-2008

ROME - Napoleon is niet vergiftigd. Dat hebben Italiaanse wetenschappers ontdekt.

Officieel is de Franse keizer Napoleon Bonaparte in 1821 in ballingschap overleden aan maagkanker. Maar algemeen werd aangenomen dat de 51-jarige keizer was vergiftigd door Britse cipiers om te voorkomen dat hij weer aan de macht kwam.

Arsenicum

In zijn lichaam zijn hoge concentraties arsenicum gevonden. Volgens de Italiaanse wetenschappers had Napoleon echter dezelfde concentratie arsenicum in zijn lijf als zijn vrouw en zoon.

Haren

De Italianen onderzochten Napoleons haren en die van mensen die in diezelfde tijd leefden. "Het milieu waarin mensen aan het begin van de negentiende eeuw leefden, bevatte honderd keer meer arsenicum dan nu", aldus een van de wetenschappers. Vooral in lijm en verf zaten grote hoeveelheden arsenicum.

(c) ANP

(nu.nl)

quote:

Venezuela onderzoekt dood nationale held Bolívar
Humberto Márquez

CARACAS, 13 februari 2008 (IPS) - Venezuela maakt zich op de sarcofaag van Simón Bolívar (1783-1830) te openen. Een onderzoekscommissie moet nagaan of de onafhankelijkheidsstrijder werd vermoord. Dat is de hypothese van zijn grootste vereerder, president Hugo Chávez. In de geschiedenisboeken staat dat Bolívar stierf aan tuberculose.

Bolívar veroverde in 1813 Caracas en in 1814 Bogotá op het Spaanse leger. Hij staat aan de wieg van landen als Venezuela, Colombia, Panama, Peru en het naar hem vernoemde Bolivia. Maar El Libertador (‘de bevrijder’), zoals Bolívar bekend staat in heel Zuid-Amerika, werd geboren in Caracas, en dus kunnen de Venezolanen hem als de hunne beschouwen.

Chávez heeft zich de voorbije jaren ontpopt als de allergrootste Bolívar-fan. Hij noemt de hervormingen die hij in gang zette sinds hij in 1999 aan de macht kwam de ‘Boliviariaanse revolutie’.

Nu heeft Chávez een presidentiële commissie in het leven geroepen die precies moet uitzoeken hoe el Libertador in 1830 aan zijn einde kwam. Volgens de Venezolaanse president hebben de toenmalige machthebbers in Bogotá en Caracas de dood van Bolívar op hun geweten.

Chávez maakt zich sterk dat hij in 1999 een einde maakte aan de oligarchie die het de voorbije eeuwen in Venezuela voor het zeggen had. In Colombia is volgens hem nu nog “de meest ranzige en criminele oligarchie van heel Latijns-Amerika” aan de macht.

Met dergelijke uitspraken giet de linkse Chávez olie op het vuur in zijn conflict met de conservatieve Colombiaanse president Álvaro Uribe. Chávez zegt zelfs dat hij het voor mogelijk houdt dat Colombia gewapende acties tegen Venezuela voorbereidt.

Colombia en Venezuela zijn als buurlanden op elkaar aangewezen, maar ze hebben altijd een haat-liefde verhouding gekend. Van 1819 tot 1830 maakten de twee gebieden deel uit van een door Bolívar opgerichte republiek die ook het grondgebied van het huidige Panama en Ecuador omvatte. Plaatselijke elites in Bogota en Caracas deden die republiek uiteenspatten. Misschien hebben die “verraders” ook het einde van Bolívar zelf bespoedigd, gist Chávez.

De commissie die dat aan de hand van de stoffelijke resten van de held moet laten onderzoeken, bestaat uit vicepresident Ramón Carrizalez en negen ministers.

Scepsis


De commissie zal met overtuigende bewijzen moeten komen om de huidige wetenschappelijke consensus over de dood van Bolívar te ontkrachten. Een onderzoek van de Venezolaanse Academie voor Geschiedenis uit 1964 kwam tot de conclusie dat Bolívar aan tuberculose leed en dat de kans groot is dat hij ook aan de gevolgen ervan stierf, ondanks de behandeling van de kwaal in zijn laatste levensjaar.

Chávez betwijfelt onder meer of Bolívar wel goed werd verzorgd. Misschien werd hij zelfs vergiftigd. Maar de president is er ook niet zeker van of de stoffelijk resten die sinds 1842 in Caracas worden bewaard, wel van de grote held komen. Marcos Chávez, de baas van de gerechtelijke politie in Venezuela en geen familie van de president, neemt dat aspect van het onderzoek voor zijn rekening.

Tegenstanders van Chávez winden zich op over de zoveelste Spielerei van hun president. “Bolívar is omgebracht door de CIA”, grapt de historicus Manuel Caballero, die Chávez wel vaker op de korrel neemt. “We moeten ook afwachten of de kruisiging van Christus niet het werk is van het Pentagon.”
IPS(PD, JG)

quote:

Het sensuele Midden-Oosten is kuis geworden

door Michel Hoebink

29-02-2008

Onder Nederlandse schrijvers en kunstenaars bestond in de negentiende eeuw grote belangstelling voor het Midden-Oosten. Kunsthistoricus Jan de Hond schreef een proefschrift over deze oriëntalisten. Sommigen waren er op uit om de superioriteit van de eigen westerse cultuur te bewijzen, anderen zochten in de Oriënt juist zaken die ze thuis misten. Zoals de vrije liefde.

quote:

Duitse astroloog gaf Britten raad tegen Hitler (2)

N i e u w bericht, meer informatie

LONDEN (ANP/DPA) - De Britse geheime dienst MI5 heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog de hulp ingeroepen van een Duitse astroloog in de strijd tegen Hitler. Dit blijkt uit een document dat het Britse nationale archief dinsdag openbaar maakte.
De Duitse astroloog De Wohl kwam in 1935 naar Engeland en overtuigde de Britse geheime dienst ervan dat Hitler geen enkel militair besluit nam zonder raadgeving van de Zwitserse astroloog Karl Ernest Krafft. De Wohl beweerde de voorspellingen van Krafft te kunnen achterhalen. De Wohl voorzag de Britse geheime dienst tussen 1940 en 1943 van verschillende horoscopen die Hitlers militaire strategieën voorspelden.
In 1941 stuurden de Britten De Wohl naar de Verenigde Staten om de Amerikanen te overtuigen van Hitlers zwakke punten, en hen te bewegen zich aan te sluiten bij de alliantie.
Enkele leden van de geheime dienst waren sceptisch over De Wohl. In rapporten werd hij uitgemaakt voor charlatan en schurk. Na de oorlog is uit interviews met vertrouwelingen van Hitler gebleken dat Hitler inderdaad geen enkele interesse in astrologie had.

quote:

Ritthem-wrak oudste oorlogsbodem
18-02-2008
Het scheepswrak dat in 1999 bij Ritthem werd gevonden, blijkt 'van hoge archeologische waarde'.

Dat concludeert Arent Vos van de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM) na diverse onderzoeken.

Volgens hem gaat het mogelijk om het 'voor Nederland oudste teruggevonden oorlogsschip, wat functioneerde rond het begin van de Tachtigjarige Oorlog'.

Een duikteam onder leiding van Vos heeft eind 2006 bij een zogeheten waardestellende verkenning houtmonsters genomen en drie kanonnen boven water gehaald. Eén monster met 105 jaarringen bracht aan het licht dat het hout in 1552 werd gekapt. Een tweede monster leverde een nagenoeg gelijke datering op, aldus Vos. Met inachtneming van een zekere marge gaat de onderwaterarcheoloog er van uit dat het schip omstreeks 1555 tot 1560 in de vaart is gekomen. Eveneens nog in de tweede helft van de zestiende eeuw vond het zijn ondergang in de Westerschelde. Onderzoek van de kanonnen staaft die bewijsvoering, zegt Vos.

De kanonnen zijn sterk aangegroeid door een klomp zand, schelpen en ijzerdeeltjes en daardoor moeilijk te onderzoeken. Röntgenbeelden hebben uitgewezen dat ze niet (meer) geladen zijn.

Volgens Vos kan dat inhouden dat het schip in een gevecht ten onder is gegaan. Wanneer de onderzoekers er in slagen de korst rondom voorzichtig te verwijderen, kunnen mogelijk aan de hand van inscripties verdere details worden afgelezen over de herkomst. Vos houdt het vooralsnog op 'een vroeg admiraliteitsschip, mogelijk Zeeuws'.

Souvenirduikers hebben eerder vier en mogelijk zelfs zes kanonnen opgedoken. Twee zijn verkocht aan een particulier, waarvan er één via een Londens veilinghuis voor veel geld weer is doorverkocht. Op foto's en tekeningen die door de duikers en (amateur) archeologen zijn gemaakt, is duidelijk de zogeheten vuurslag van de Hertogen van Bourgondië te herkennen. Indertijd waren dat de graven van Zeeland, Holland en Vlaanderen.

Vos werd door de Wrakduikstichting de Roompot (WDSR) uit Kamperland attent gemaakt op de bijzondere vondsten. Van het wrak is weinig meer over dan een stuk bodem (het middendeel) van 18 meter lang en 9 meter breed. Het ligt op de rand van een ongeveer 20 meter diep plateau. Het grootste deel van het schip is verdwenen in de vaargeul en weggespoeld door de harde getijdestroom. Het restant dreigt door de 'oprukkende hoofdgeul' in de aanloop naar de Sloehaven het zelfde lot te ondergaan, waarschuwt Vos.

De archeoloog zou het liefst zien dat het wrak op korte termijn wordt geborgen. Dat bepleit hij in een verslag voor de bundel Maritieme Vindplaatsen, die deze maand werd uitgebracht door de landelijke werkgroep LWAOW en het RACM. Alleen met een opgraving kan 'de historische informatie, die in het wrak besloten ligt, worden veiliggesteld', zegt Vos.

Hij betitelt de vondst als 'onverwacht oud'. De stroming in de Westerschelde is dusdanig, dat de kans nog een wrak te vinden uit de zestiende eeuw volgens hem 'uiterst klein' was. "Eigenlijk had dat al tweehonderd jaar geleden weg moeten zijn. Sterker nog, als het schip vijftig meter verder was gezonken, wás er nu niets meer van over geweest." Het wrak ligt in druk vaarwater, waar duiken officieel verboden is.

Bron: Marcel Modde, PZC 18 februari 2008

quote:

Verdronken eiland Bosch in beeld

DOOR WILLEMIEN GROOT
21-03-2008
)
Bij het oostelijk deel van het Waddeneiland Schiermonnikoog hebben geologen vermoedelijk resten gevonden van het verdronken eiland Bosch. De onderzoekers hebben met behulp van grondradar een kwelder en mogelijk ook voorwerpen aangetroffen. Het eilandje verdween in 1717 in de golven van de onstuimige Waddenzee.

quote:

Walvisjacht ten onder aan techniek
"Geen hoogtepunt in vaderlandse geschiedenis"

Door Frans Regtien

09-04-2008

De Nederlandse walvisvaart in de negentiende eeuw is geen hoofdstuk in de vaderlandse geschiedenis om trots op te zijn. Dat schrijft conservator Joost Schokkenbroek van het Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam in een proefschrift over deze tot nu onderbelicht gebleven periode.

quote:

17 april 1958

De Wereldtentoonstelling Expo '58 opent zijn deuren in Brussel, de eerste sinds 18 jaar. De bijdrage van het gastland, het 102 meter hoge Atomium, weet direct de aandacht te trekken, maar ook de andere landen doen een duit in het zakje. De Expo blijkt een enorm succes en trekt in een half jaar tijd meer dan 40 miljoen bezoekers. Volgens de Gentse professor is Expo '58 voor België een belangrijke historische gebeurtenis die de hedendaagse geschiedenis inluidde.

quote:

Holocaust met de hoofdletter H 19-04-08

Door buitenlandredacteur Tim de Wit

Komende week wordt de Armeense volkerenmoord herdacht. Het is dan 93 jaar geleden dat er in korte tijd bijna anderhalf miljoen Armeniërs om het leven kwamen.

Maar nog altijd is deze massamoord onderwerp van discussie. Historici zijn het er over het algemeen over eens dat het als genocide bestempeld moet worden. Maar Turkije blijft zeggen dat wat er tussen 1915 en 1917 is gebeurd, géén genocide is geweest.

De Britse Midden Oosten-correspondent Robert Fisk doet al jaren onderzoek naar wat er ruim 90 jaar geleden met de Armeniërs is gebeurd.

Hij schreef er een boek over dat deze week verschijnt: 'De Eerste Holocaust'. Voor hem is er maar één conclusie mogelijk: de dood van de anderhalf miljoen Armeniërs was een Holocaust. Met de hoofdletter H.

quote:

25 April 2008
Oude joodse begraafplaats ontdekt

In Maastricht zijn de overblijfselen van een joodse begraafplaats uit de 18e eeuw opgegraven. Tijdens sloopwerk op het oude terrein van de sanitairfabriek Sphinx werd de rustplaats blootgelegd.

De gemeente heeft de opgraving meteen stopgezet uit eerbied voor de joodse wetten. Daarin staat dat begraafplaatsen voor altijd onaangeroerd moeten blijven. Vermoedelijk lagen er veel mensen begraven.

De gevonden resten van twee overledenen worden dinsdag ceremonieel herbegraven op de huidige joods begraafplaats in Maastricht. De joodse gemeenschap daar is een van de oudste van West-Europa.

quote:

Namibia finds treasure ship-wreck

A 500-year-old ship-wreck laden with treasure has been discovered off the coast of Namibia.

The country's diamond company, Namdeb, says it found the wreck during operations on the sea bed.

The company said the find included three bronze cannons, thousands of Spanish and Portuguese gold coins, and several tonnes of elephant tusks.

There were also human remains and navigational instruments. Excavations in the area were halted immediately.

Archaeological experts have identified the cannons as coming from early 16 Century Spain.

Reuters news agency says company sources are speculating that the ship may be linked to Portuguese explorer Bartolomeu Dias, who went missing in 1500 after becoming the first European seafarer to round the Cape of Good Hope.

Company spokesman Hilifa Mbako said the Portuguese government had been alerted and they expected a team of experts to be dispatched to the site shortly for further investigations.

"The shipwreck holds more questions than answers," he said.

quote:

Koopvaardij hield geallieerden in WOII op de been

Door Maarten Stultjens

05-05-2008

De rol van de Nederlandse koopvaardijvloot in de Tweede Wereldoorlog is misschien wel beslissend te noemen. Die stelling durft maritiem deskundige Ab Kelder wel aan. Kelder heeft zich gespecialiseerd in het lot van de 800 schepen die tijdens de oorlog op zee waren.

Het was direct aan het begin van de Tweede Wereldoorlog duidelijk dat de Nederlandse koopvaardijschepen, met 18.000 bemanningsleden, niet naar Nederland terug konden. Het toeval wilde dat de grootste reders van het land rond 10 mei in Londen waren voor een internationale bijeenkomst.

"Die reders hebben de Nederlandse Handels- en Scheepvaart Commissie opgericht. Het beheer van al die schepen is daar ondergebracht," zegt Ab Kelder. En zo verenigden zich op 13 mei 1940 voormalige concurrenten. De Nederlandse schepen werden grotendeels verhuurd aan het Britse leger om ingezet te worden in het bevoorraden van Groot-Brittannië.

quote:

Spielberg wil leven president Lincoln verfilmen

13/05/2008 15:00

De zestiende president van de Verenigde Staten werd in 1865 vermoord na een burgeroorlog om de afschaffing van de slavernij.

Hollywoodregisseur Steven Spielberg wil het leven van Abraham Lincoln verfilmen. Voor de hoofdrol zou hij aan de Ierse acteur Liam Neeson denken, berichten Amerikaanse media. Die speelde al de hoofdrol in Spielbergs film 'Schindler's list'.

Doordat Lincoln een tegenstander was van de slavernij, werd hij in de zuidelijke staten gezien als een vriend van het noorden. In 1865 werd hij vermoord in Washington.

quote:

Oudste beeld Julius Caesar gevonden in Frankrijk

Op de bodem van de rivier de Rhône in Frankrijk is een buste van de Romeinse keizer Julius Caesar gevonden. Het is het oudste beeld van Caesar dat ooit is gevonden, aldus het Franse ministerie van cultuur dinsdag.

Het beeld werd gevonden nabij de plaats Arles, dat in 46 voor Christus werd gesticht door Caesar. De buste, een kalende, ouder wordende man, werd met enkele andere kunstwerken gevonden, waaronder een uit de derde eeuw na Christus stammend beeld van de god Neptunus.

Een Franse archeoloog vermoedt dat Caesars buste in de rivier is gegooid nadat hij werd vermoord "omdat het destijds beter was niet als een aanhanger van hem gezien te worden", aldus de archeoloog Luc Long die bij de opgravingen betrokken is. In Rome zijn volgens hem alleen beelden van Caesar te vinden die dateren van na zijn dood in 44 voor Christus.

quote:

IJzertijdsporen in gracht Nieuwkuijk

NIEUWKUIJK - Scherven uit de ijzertijd - 500 jaar voor Christus - zijn in een gracht van de abdij Mariënkroon in Nieuwkuijk gevonden. Een archeoloog van de provincie heeft die herkomst bevestigd.

Heemkundekring Onsenoort heeft een groot deel van de modderige bodem van de gracht de afgelopen maanden afgezocht. Dit water, aan de voet van een toren uit de 13de eeuw van wat eens kasteel Onsenoort was, bleek een schatkist. Flessen en aardewerk in alle soorten, maten en leeftijden kwamen boven water. Maar ook sierkoper dat de kloosterorde van de Cisterciënzers in de Tweede Wereldoorlog in dat water gooide om het uit handen van de bezetters te houden, werden opgedoken.

Maar lang niet alle 'schatten' gaf de gracht aan de onderzoekers prijs. Normaal zijn kasteelgrachten slechts één meter diep. Deze gracht is echter zo'n acht meter diep. En op onderzoek op die diepte is heemkundekring Onsenoort niet ingericht. Dat nu scherven uit de ijzertijd gevonden zijn, is geen verrassing. Eerder werden ten oosten van deze vindplaats op dezelfde zandrug die de Haarsteegse Priemsteeg kruist, gaten van paalwoningen gevonden uit dezelfde tijd. Onderzoeksleider Gerard Pelders wil verder met de zoektocht op de bodem van de gracht.

quote:

Battle in Chile over treasure of sunken 18th century galleon

A company will seek to recover treasure from a Spanish galleon that sank in the 18th century off the central coast of Chile, even though the National Monuments Council is opposed to it, saying that by law the ship's remains and its contents are a national heritage.

The galleon Nuestro Senora del Buen Consejo y San Leopoldo (Our Lady of Good Counsel and St. Leopold), known as Oriflama, sailed from Cadiz for the Peruvian port of Callao in 1770 but sank off the coast near the town of Curepto, at some 250 kilometers (155 miles) south of Santiago in the Maule region.

The vessel, according to chronicles of the period, was carrying fine crystal, silver and gold cutlery, apparel decorated with golden thread, luxury furniture and more than 50 cannons.

At the time of its shipwreck, the crew had been decimated by scurvy.

Ten years ago the Oriflama S.A. company was founded, and its directors wanted to recover the treasure, currently valued at more than $30 million, the firm's general manager, Jose Luis Rosales, said in a statement published Saturday on the Terra Web site.

Nonetheless, the executive secretary of the National Monuments Council, Oscar Acuña, said that the treasure hunters could only get a quarter of that fortune.

"According to the law of monuments, that shipwreck that is supposedly run aground on the sand is the property of the state," Acuña's statement said.

"We have the authority to award up to 25 percent of what is found there to the recovery mission that is being organized," he said.

For his part, Rosales said that the galleon, which was said to be buried under a sandbar at La Trinchera beach, belongs to the Oriflama company.

"We have a court's verdict on property rights which says that the ship belongs to us," he said.

The Finance Ministry and the Chilean courts have up to now agreed with the company on grounds that, since the vessel is buried in the sand and is not at the bottom of the ocean, the galleon is not protected by the National Monuments Law.

According to Rosales, the firm is not seeking direct profits, but wants to build tourist attractions around the galleon and its treasure for the benefit of Curepto and the entire area.

"We have never considered, even though we have the verdict on the ownership of the vessel, that it is all ours," Rosales said, adding that the firm will build one museum in Curepto and another at La Trinchera beach.

In its 10 years of exploring and negotiations, the company has invested more than $1 million and has the support of Curepto Mayor Armando Gonzalez.

The project "will change the profile of our community," said the mayor, whose town gained notoriety a short time ago when it was discovered that last February President Michelle Bachelet inaugurated a hospital that was far from finished. The phony event even included fake patients.

Gonzalez said that next May 15 the municipal council will debate what position the town should take in case the controversy goes back to court.

"My interest is that the ship be recovered and I'll defend that," the mayor said, considering it "stupid" to have a National Monuments Law that bars anyone from touching shipwrecks more than 50 years old. EFE

quote:

Dorpelingen in middeleeuwen gezonder

19 mei 2008 15:27

Mensen die in de middeleeuwen buiten de stad leefden, waren gezonder dan hun tijdgenoten in de steden.

Dat is één van de conclusies van een uitgebreid archeologisch onderzoek door de Vrije Universiteit Amsterdam en de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten in het Gelderse Elst.

Archeologen onderzochten de afgelopen jaren rond de Grote Kerk in Elst 250 graven uit de periode 700 tot 1850. Uit onderzoek van de gevonden skeletten blijkt dat de dorpelingen destijds beter groeiden, ouder werden en minder last hadden van ziektes in vergelijking met stedelingen.

Uit het archeologisch onderzoek blijkt ook dat Elst in de Romeinse tijd een zeer belangrijke cultusplaats was van de Bataven, die toen in Nederland woonden. De eerste sporen stammen uit 50 v Chr. In de tempel die op de plek van de huidige kerk stond, werden dieren geofferd aan de halfgod Hercules. Het ging vooral om jongere runderen, getuige de botresten die zijn gevonden.

Tot nu toe werd aangenomen dat op de plek van de huidige kerk al 2000 jaar lang onafgebroken een godshuis staat. Het nu verrichte onderzoek leverde echter geen sporen op tussen 250 en 700 n Chr. De locatie had in die tijd geen religieuze betekenis, stellen de onderzoekers.

Alle conclusies zijn samengevat in een boek over het verleden van Elst. Het eerste exemplaar van dat boek wordt dinsdag aan het gemeentebestuur overhandigd.

quote:

Taboe over 'njai' geslecht 24-05-08

Veel Europese mannen reisden zonder vrouw naar Indië en kozen daar voor het concubinaat. Ze woonden dus samen met een inlandse vrouw, een njai. Die werd na verloop van jaren verstoten of gehuwd.

Voor het eerst wordt de geschiedenis van de njai verteld in een tentoonstelling op de Pasar Malam in Den Haag. En daarmee wordt een taboe geslecht.

De expositie is samengesteld door schrijver en onderzoeker Reggie Baay. Van hem verscheen onlangs 'De njai, het concubinaat in Nederlands-Indië'.

Baay, zelf kleinkind van een njai, vertelt in een reportage van Pauline Broekema over de indische oermoeder.

quote:

Indische brief heeft grote waarde 25-05-08

Post uit Indië, reikhalzend werd ernaar uitgekeken in een tijd zonder e-mail en internet. Brieven verbonden thuisland en kolonie. Nu zijn ze een goudmijn voor historici. Vaak geven die brieven een uniek beeld van het leven in de oost.

Vandaag begint de Week van de Indische Brief. Wetenschappers willen het publiek wijzen op de waarde van die pennevruchten. Ze roepen hen op ze niet weg te gooien, maar af te staan aan een van de landelijke archieven.

Op de Indische manifestatie Pasar Malam kan deze week privé-materiaal worden ingeleverd. Pauline Broekema in gesprek met intiatiefnemer Fridus Steijlen van het Koninklijk Instituut voor Taal- Land en Volkenkunde in Leiden.

Zie ook: Taboe ovder 'njai geslecht'; Pauline Broekema interviewde schrijver Reggie Baay over Indische vrouwen die in de 19e en 20ste eeuw tijdelijke relaties onderhielden met Nederlandse mannen. Verbintenissen waaruit, geheel taboe, talloze kinderen geboren werden.

quote:

Dinosaur tracks discovered in Arabian peninsula

The tracks of a herd of dinosaurs have been discovered on mud flats in Yemen - the first discovery of dinosaur footprints on the Arabian peninsula.

They were made by 11 long-necked sauropods, the largest land animal in Earth's history, which walked on four stout legs and ate plants.

A tourist touches a footprint of a sauropod, 31 miles north of the Yemeni capital Sanaar. Below, an artists's impression of the largest land animal in Earth's history

"The nice thing is we finally filled in a bit of a blank spot in the dinosaur map," said Anne Schulp, a palaeontologist at the University of Maastricht in the Netherlands, who worked on the study.

"Until 10 years not even bones were known from the Arabian peninsula and at last we have some dinosaur tracks."

The footprints dating from about 150 million years ago showed the sauropods travelling at the same speed along a river, likely in search of food, Schulp said in a telephone interview.

The creatures roamed the Earth from about 228 million years ago to 65 million years ago, the middle of the age of dinosaurs.

The well-preserved tracks, found about 50 miles north of Yemen's capital Sanaa, ranged from 43 centimetres to 70 centimetres and suggested strides of about 2.5 meters, Schulp added.
dinosaur footprint

Paleontologists have so far unearthed only a few dinosaur fossils from the Arabian peninsula and possible fragments of a long-necked dinosaur from Yemen.

"The nice thing about tracks is you can tell what these guys were doing," Schulp said. "You can put some life into the fossils."

The researchers had first found evidence of a large ornithopod, a two-legged, plant-eating dinosaur, and then discovered the sauropods' tracks close by.

Schulp and his colleague Mohammed Al-Wosabi of the University of Yemen measured the shape and angle of the different digits in one of the prints to identify the bipedal dinosaur as an ornithopod.

They then used the size, shape and spacing of the other prints to determine body size, travel speed and other distinguishing features of the sauropod herd, they reported in the journal PLoS ONE on Wednesday.

"We really want to learn when did which dinosaurs live, where, and why was that," Schulp said. "How did the distribution change over time, why did one replace another and move from one place to another?"

quote:

Grote nederzetting uit bronstijd gevonden


SON - Op het nieuwe verkeersknooppunt Ekkersrijt (A50/A58) ten noorden van Eindhoven hebben archeologen in de afgelopen maanden een grote nederzetting uit de bronstijd opgegraven.

Het gaat mogelijk om de grootste nederzetting uit die tijd die ooit in Nederland is gevonden en is in elk geval de grootste in Zuid-Nederland, meldde de Eindhovense stadsarcheoloog Nico Arts vrijdag.

De bronstijd duurde van circa 1500 tot 850 jaar voor Christus. Alleen over Drenthe is het bestaan van vergelijkbare dorpen bekend, aldus Arts.

Boerderijen

Tot op heden is bijna 4 hectare afgegraven en zijn resten gevonden van negentien boerderijen. Bovendien zijn op de erven de overblijfselen van meer dan vijftig bijgebouwen ontdekt.

De nederzetting lijkt volgens een vooropgezet plan te zijn gebouwd. De boerderijen hebben een vergelijkbare indeling en tussen de erven bestaat een regelmatige afstand tot de buren.

Grafheuvels

Ook zijn twee grafheuvels en crematiegraven gevonden die er op wijzen dat in elk geval een aantal doden op het erf werd begraven. De opgravingen gaan de komende maanden nog verder.

Ook de aanleg van het verkeersknooppunt is in volle gang. Van conservering van de nederzetting is geen sprake, zegt Arts. Eind 2009 is verkeersplein Ekkersrijt klaar.

quote:

Peru graaft slachtoffers 'vuile oorlog' op
Ángel Páez
LIMA, 1 juni 2008 (IPS) - Forensische teams zijn in Peru bezig met de identificatie van 125 mannen, vrouwen en kinderen die in 1984 door het leger werden vermoord tijdens een bloedbad in het dorp Putis in het zuiden van Peru.

Het duurde 24 jaar voordat de nabestaanden een antwoord kregen op hun verzoeken tot identificatie van de stoffelijke resten. In 1984 werden dorpsbewoners doodgeschoten door het leger, nadat ze eerst onder valse voorwendselen hun eigen graf moesten graven.

Het grootste bloedbad dat tijdens de burgeroorlog van 1980 - 2000 werd aangericht, komt nu pas volledig aan het licht. Sinds 17 mei werden zestig lichamen gevonden, inclusief die van tien kinderen met een leeftijd variërend van zes tot tien jaar oud.

Al jaren deden nabestaanden een beroep op overheidsinstellingen om de slachtoffers uit het massagraf in Putis in het district Santillana (provincie Ayacucho) op te graven. Volgens de onafhankelijke Waarheids- en Verzoeningscommissie (CVR) vielen tijdens het gewapende conflict in Peru dat twintig jaar duurde, 70.000 slachtoffers. Om in aanmerking te komen voor de wettelijk geregelde herstelbetalingen, moeten familieleden van slachtoffers echter kunnen aantonen hun naasten werden vermoord door guerrillastrijders, het leger of paramilitaire groepen.

Te gevaarlijk

“De opgraving in Putis is een bijzondere zaak vanwege het humanitaire aspect”, zegt Norberto Lamilla, hoofd van de niet-gouvernementele organisatie Vrede en Hoop, coördinator van de werkzaamheden. “De plaatselijke bewoners zijn voornamelijk inheems en spreken Quechua. Niemand luisterde naar hen. Het werk wordt ook niet uitgevoerd door een overheidsorgaan, maar door een maatschappelijke organisatie, het Peruaans Forensisch Antropologieteam (EPAF).”

“Het Instituut voor Forensische Geneeskunde (IML) hoort dit werk eigenlijk te doen”, zegt Lamilla, wiens organisatie zich inzet voor slachtoffers van de burgeroorlog. “Maar als gevolg van een gebrek aan samenwerking en de weigering van IML om mee te werken, moesten we EPAF inzetten.”

Het IML zou geen geld en tijd hebben voor de klus, zegt hij. “Uiteindelijk kwamen ze met het argument dat het te ver weg was en te gevaarlijk. Er zou eerst een rapport van de inlichtingendienst nodig zijn, voordat ze hier naartoe konden komen. Dat het om het grootste massagraf gaat dat we ons kunnen herinneren, doet er kennelijk niet toe.”

Sommige stoffelijke resten waren boven de grond zichtbaar, zegt Lamilla. “De lokale bevolking wil dit hoofdstuk kunnen afsluiten en de doden een christelijke begrafenis geven. Dat er botten liggen die door de elementen worden aangetast terwijl de overheid niets doet, doet psychologisch iets met de mensen.

Valse beloften

De slachtoffers van destijds waren dorpsbewoners die gevlucht waren voor de maoïstische guerrillabeweging Lichtend Pad. Het leger had hen onder valse voorwendselen naar Putin gelokt, met de belofte om hen te beschermen. Ze werden gedwongen een gat te graven en werden in december 1984 doodgeschoten door het leger, zegt een rapport van de Waarheids- en Verzoeningscommissie uit 2003.

“Lichtend Pad was in 1984 erg actief in de hooglanden van Santillana. De guerrillastrijders zochten hulp van de lokale bevolking en probeerden dorpsbewoners de werven voor hun strijd. Om die reden kwam er een militaire basis in Putis. Die werd in november 1984 actief”, zegt het rapport.

Een maand later vond het bloedbad plaats. Het leger beschuldigde de dorpsbewoners van collaboratie met Lichtend Pad. In feite leefden zij in angst voor de opstandelingen, omdat die met regelmaat dorpsbewoners vermoordden die weigerden mee te vechten of die verdacht werden van samenwerking met het leger.

Omdat ze van alle kanten bedreigd werden, vluchtten veel bewoners naar andere dorpen en uithoeken of verborgen ze zich in de heuvels. Het leger haalde hen echter over naar Putis te komen, waar ze militaire bescherming zouden krijgen. Veel bewoners gingen in op de uitnodiging en kwamen met al hun bezittingen naar Putis.

Eenmaal aangekomen, moesten de bewoners een groot gat graven. Tegen sommige mannen werd gezegd dat dit voor een forelkwekerij was, tegen anderen dat er huizen gebouwd zouden worden. Toen de zogenaamde visvijver af was, moesten ongeveer honderd dorpelingen, inclusief vrouwen en kinderen, zich verzamelen. “Zonder verdere uitleg werden ze doodgeschoten”, aldus het rapport.

De militairen verkochten vervolgens het vee van de bewoners. Om de moordpartij te verdoezelen, lekten ze naar de pers dat bij een gewapende confrontatie vijftien guerrillastrijders waren omgekomen. In 2003 vroeg de CVR bij het ministerie van Defensie om een lijst met militairen die in 1984 in de regio gestationeerd waren. Volgens het ministerie is die informatie niet beschikbaar.

IPS(JS)

quote:

Magellan's travels may have benefited from El Nino conditions

The El Nino phenomenon that has puzzled climate scientists in recent decades may have assisted the first trip around the world nearly 500 years ago.

Explorer Ferdinand Magellan encountered fair weather on November 28, 1520, after days of battling through the rough waters south of South America.

From there his passage across the Pacific Ocean may have been eased by the calming effects of El Nino, researchers speculate in a new study.

When an El Nino occurs, the waters of the Equatorial Pacific become warmer than normal, creating rising air that changes wind and weather patterns.

The effects can be worldwide, including drought in the western Pacific and more rain in Peru and the west coast of South America.

Tree rings indicate that an El Nino was occurring in 1519 and 1520, and may even have begun in 1518.

After passing through the strait later named for him, Magellan sailed north along the South American coast and then turned northwest, crossing the equator and eventually arriving at the Philippines, where he was killed in a battle with natives.

Magellan was seeking the so-called spice islands, now part of Indonesia, and his course took him north of that goal.

But the route may have been dictated by mild conditions and favourable winds during an El Nino, anthropologists Scott M. Fitzpatrick of North Carolina State University and Richard Callaghan of the University of Calgary, Canada, suggest in a study of his trip.

Their research is summarised in the journal Science and is to be published in full in the August edition of the Journal of Pacific History.

They were studying early exploration trips and were struck by the fact that Magellan sailed unusually far north, Fitzpatrick explained.

"We had not considered El Nino until afterward, when we were trying to account for why the winds were so calm when he came into the Pacific," he said. "We knew it was unusual."

The researchers used a computer to model wind and weather conditions across the Pacific during an El Nino and then compared that to Magellan's route.

Magellan's journals show that many of the crew had died or were sick with scurvy, so he may simply have chosen to sail with the existing winds and currents, reducing the number of crew needed to operate his ships, Fitzgerald said.

"It could have been an adept manoeuvre," the researchers wrote, allowing him to move west along the path of least resistance.

In his writings, Magellan said he chose the northerly route because of reports of a famine in the spice islands.

This also could be accurate, Callaghan and Fitzpatrick say, as El Nino conditions often result in drought in that region.

Magellan had received correspondence from a friend in the spice islands before setting out, and so may have known about a famine there, Fitzgerald said.

But that could not be determined for certain, because the correspondence was destroyed in the great Lisbon earthquake of 1755.

While the reasons for Magellan's choice of route remain uncertain, El Nino conditions "may have been largely responsible for structuring the route and extent of what many consider the world's greatest voyage," the researchers wrote.

Science: www.sciencemag.org
Journal of Pacific History: www.tandf.co.uk/journals/titles/00223344.asp

quote:

Massagraf WO I in Frankrijk gevonden
FROMELLES - Archeologen hebben in het Noord-Franse dorpje Fromelles waarschijnlijk een massagraf uit de Eerste Wereldoorlog gevonden. Dat meldde de BBC maandag. Het gaat vermoedelijk om Australische soldaten.
Please Wait ...

Bij de opgravingen werden meerdere lichaamsdelen gevonden. De onderzoekers gaan ervan uit dat er ongeveer vierhonderd stoffelijke overschotten begraven liggen. Aan de hand van uniformen hopen zij de nationaliteit van de slachtoffers te kunnen achterhalen.

In de streek werd op 19 en 20 juli 1916 de Slag bij Fromelles uitgevochten. Hierbij vielen duizenden doden, voornamelijk Australische. De slag eindigde in een Duitse overwinning. Aan Duitse zijde vocht vermoedelijk de korporaal Adolf Hitler mee.

quote:

Prince will finally pay off debt

King Charles II went into exile without paying the debt

The Prince of Wales will finally pay off a family debt dating back more than 350 years on a visit to Worcester.

For the past 15 years businessmen in the city have been trying to reclaim the £453.3s which King Charles II failed to pay 357 years ago.

Before the Battle of Worcester in 1651 the Worcester Clothiers made the monarch thousands of new uniforms to fight Cromwell's army.

But he was driven out of the country and never actually paid for them.

Prince Charles is expected to finally pay off his ancestral debt when he visits the city with the Duchess of Cornwall on Tuesday - but without the interest.

According to the Institute for the Measurement of Worth website, the sum of £453 and three shillings in 1651 would have been worth approximately £47,500 in 2007, if interest was taken into account.

'Very grateful'

A spokeswoman for Clarence House said Prince Charles would personally repay a sum of £453.15 to the current High Master of the Clothiers Andrew Grant at a ceremony.

The spokeswoman said the prince would hand over the money at The Commandery, which served as the headquarters for the Royalists during the battle, as a "gesture of goodwill".


The money will be presented in a purse made by the Royal Shakespeare Company in the style of a 1650 "gaming purse".

Mr Grant said: "We are very grateful to The Prince of Wales for repaying the debt to the Worcester Clothiers Company during His Royal Highness's visit to The Commandery.

"We very much look forward to welcoming The Prince and The Duchess to this historic building which is steeped in history and which will make this a most happy, memorable and unique event."

Charles II was eventually invited back to England to reclaim his throne in the 1660s.

During their visit to Worcestershire the Prince and Duchess will also open the new surgery at Upton upon Severn and meet people affected by last summer's floods in the town.

The royal couple will also travel along the Severn Valley Railway to mark the reopening of the line, which was also damaged by flooding.

quote:

Kans op één miljoen euro voor fort Rammekens

11-06-2008

Fort Rammekens, het oudste zeefort van West-Europa (1547), maakt dit najaar kans op het winnen van één miljoen euro in het televisieprogramma BankGiro Loterij Restauraties.

“Dat geld is hard nodig voor de restauratie” aldus Staatsbosbeheer, eigenaar van het fort. Verschillende muren staan nu al op instorten”. Fort Rammekens gaat in acht uitzendingen de strijd aan met vijftien andere historische gebouwen in Nederland. Het publiek bepaalt of fort Rammekens ook daadwerkelijk de één miljoen euro wint.

Fort Rammekens ligt aan de Westerschelde bij Vlissingen. In de tijd van de bouw van het fort was dit het meest strategische punt van Nederland. Uniek voor die tijd was het feit dat het fort voor een deel in de zee lag. Staatsbosbeheer benadrukt dat het fort onlosmakelijk verbonden is met zijn omgeving. “Het contrast van het weidse uitzicht over de Westerschelde, het drukke havengebied en de stilte van de natuur is spectaculair. Je kunt je niet voorstellen dat het publiek dat niet meer zou kunnen ervaren.” Toch is die kans reëel aanwezig, want als het fort niet gerestaureerd wordt, is Staatsbosbeheer genoodzaakt de poort te sluiten.

De deelname aan Restauraties voelt letterlijk als een lot uit de loterij. In de eerste plaats natuurlijk de erkenning van de cultuurhistorische waarde van het fort. De aandacht die fort Rammekens in de uitzending krijgt, zal door Staatsbosbeheer worden gebruikt om de noodzaak van de restauratie aan te tonen. Elke Nederlander die ook maar enigszins geïnteresseerd is in de geschiedenis van ons land, zal begrijpen dat fort Rammekens daarin een bijzondere plaats inneemt. Elke Zeeuw kent bovendien de prachtige Renaissancistische poort die de toegang vormt tot het fort. “We hopen natuurlijk op veel steun van het Nederlands publiek. Alleen dan kunnen we winnen en kan de restauratie ook feitelijk aanvangen. Iedereen blijft dan welkom om te komen ronddwalen door de mooie natuurgebieden rond het fort en fort Rammekens daadwerkelijk te ontdekken.”

Bron: Zeeuws Maritiem MuZEEum, 10 juni 2008

quote:

Koning Boudewijnstichting verwerft "Manifest aan het Brabantse Volk"

16/06/2008 20:59

Het Erfgoedfonds van de Koning Boudewijnstichting heeft het "Manifest aan het Brabantse Volk" van Henri Van der Noot (1731-1821), de leider van de Brabantse Omwenteling of Brabantse Revolutie, gekocht. Het document heeft een grote historische en symbolische waarde, het kan beschouwd worden als de eerste onafhankelijkheidsverklaring van onze gebieden.

Henri Van der Noot verwoordt in het manifest de afzetting van keizer Jozef II en de onafhankelijkheid van het Hertogdom Brabant. Hij haalde zijn inspiratie bij de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring (4 juli 1776), maar baseerde zich ook op de "Acte van Verlatinghe" waarbij zeven Noord-Nederlandse provincies zich in 1581 afscheidden van de Spaanse overheersing om de Verenigde Provincies te vormen. Sinds 22 april 2008 is het manuscript toevertrouwd aan de collectie van het Algemeen Rijksarchief. (TIP)

quote:

Sitting Bull's tribe to regain control of southern Badlands

By Leonard Doyle in Washington
Tuesday, 10 June 2008

Nearly 120 years after the last massacre of Native Americans by the United States cavalry at Wounded Knee, some of the lands confiscated from their descendants are to be returned to the Oglala Sioux.

Badlands National Park in South Dakota, which encompasses Wounded Knee, is one of the poorest parts of the US. It has few paved roads. Unemployment is shockingly high among the Sioux. Alcoholism is rampant and there are high rates of suicide and imprisonment of American Indians.

After decades of protests, the park service is now planning to return the southern part of the park to Indian control. It will take an act of Congress to approve, but is expected to occur next year. Though broadly welcomed by the Sioux residents, there are those who say the land should be returned to the original owners for private use rather than to the tribal council as a park.

The shadow of Wounded Knee hangs over much of the discussion. The Sioux were among the last to fight against American expansion into the West. In the dying days of 1890, their leader, Sitting Bull, was assassinated. About 120 of his followers along with 230 women and children took refuge at Pine Ridge, South Dakota, where they were surrounded by the US cavalry.

About 300 men, women and children were killed, along with 25 soldiers, mostly by their own shrapnel or bullets.

In the 1970s, the militant American Indian Movement reoccupied the site, leading to still more bloodshed, this time at the hands of the FBI and the Bureau of Indian Affairs. But what rankles for Anita Ecoffey, an elder of the Oglala Sioux, who lives in Wounded Knee, was her family's eviction from ancestral lands in the 1940s by the military. Ms Ecoffey, 65, recalled her grandmother describing the flight, taking only what they could carry, and leaving the land where their ancestors were buried.

Some 800 members of the tribe were given a week to leave by the military, which wanted the land for a firing range. "To me this is as bad as what happened at Wounded Knee," she said. "When my grandmother was evicted they took only what they could carry. A lot of them had no place to go, which is why I say they died of a broken heart."

Ms Ecoffey described how much of the reservation is still littered with unexploded shells the military never cleaned up. Poachers have also ravaged the stark landscape, with its spires of rock and tallgrass plains. Over decades, they have illegally removed thousands of fossils from the poorly policed national park.

Under the new plan, the northern half of Badlands, which is paved and has a visitor centre, will remain under the control of the park service. The Sioux hope to restore the ecologically fragile southern portion, starting by removing the unexploded shells.

Most of the national parks – Grand Canyon, Yellowstone, Yosemite and Glacier – were created when the Roosevelt administration forced tribes from the land in the 1930s. Karl Jacoby, a professor of history at Brown University, said: "There weren't empty wilderness areas in the United States. They had to be created by the removal of Indians."

But there is dissent about what should happen. One of the Sioux activists who occupied Pine Ridge in 2000 says the land should be returned to its original Indians rather than remain a park. "That's not respecting the rights of the people who have nothing," said Keith Janis. "The whole national park system is environmental racism against the Indian people of this country."

Ms Ecoffey, however, hopes that Barack Obama will be elected president and fulfil the promises he made while campaigning in South Dakota last week to lift Native Americans out of their poverty.

quote:

De gipsen maskers van het Prater

Door correspondent Tijn Sadée

27-06-2008

Komende zondag vindt in Wenen de apotheose plaats van Europa's voetbalfeest: de EK-finale in het Ernst Happelstadion. Maar aan de lokatie kleeft een duister verleden. In 1939 zaten onder de tribunes joden gevangen, in afwachting van hun deportatie naar Buchenwald. "Maar het voetbal ging gewoon door."

quote:

Thaise minister weg om tempeldeal

Gepubliceerd: donderdag 10 juli 2008 08:12 UTC
Laatst gewijzigd: donderdag 10 juli 2008 09:57 UTC

Bangkok - In Thailand is de minister van Buitenlandse Zaken afgetreden nadat een gerechtshof had bepaald dat hij de grondwet had overtreden.
Noppadon Pattama had met buurland Cambodja een overeenkomst gesloten om een eeuwenoude hindoetempel net over de grens op de Werelderfgoedlijst van Unesco te krijgen. Het nieuws dat de Preah Vihear tempel uit de elfde eeuw aan de Werelderfgoedlijst is toegevoegd, werd deze week door duizenden Cambodjanen begroet als een overwinning op Thailand. Thailand en Cambodja ruziën al over de tempel sinds het Internationaal Gerechtshof in 1962 oordeelde dat de tempel op Cambodjaans grondgebied staat.
De oppositie had op het aftreden van Noppadon Pattama aangedrongen en zal mogelijk ook het aftreden van andere kabinetsleden eisen.

quote:

EINDHOVEN - Archeologen hebben in Eindhoven tijdens de opgravingen van een villa uit de 16e eeuw het wrak van een Volkswagen Kever (midden 20e eeuw) blootgelegd.

Kever opgegraven
Stadsarcheoloog Nico Arts heeft dat donderdag gemeld. Hij heeft inmiddels contact gehad met de zoon van de eigenaar van het autootje. Die vertelde hem donderdagochtend dat zijn vader het wrak in 1969 heeft begraven om er maar vanaf te zijn.

Onherkenbaar

Het is nog niet vastgesteld hoe oud de Kever precies is. "Er zat in ieder geval niemand meer in", stelde Arts vast. De auto is nauwelijks herkenbaar als het karakteristieke Duitse autootje maar volgens een van de archeologen, die een liefhebber is, gaat het zeker om een Kever.

Volgens Arts komt het zelden voor dat archeologen autowrakken opgraven. Het is nog onduidelijk wat er met de auto gaat gebeuren.

quote:

Op vrijdag 11 juli 2008 00:55 schreef De_Hertog het volgende:
Archeologen vinden wrak Kever
[..]

http://www.nu.nl/news/165(...)nden_wrak_Kever.html

Zojuist ook op het streeknieuws geweest, waar een archeologe wist te vertellen dat de auto is behandeld als echt archeologisch resultaat: het chassisnummer en andere details zijn genoteerd, en de auto wordt opgenomen als vondst. Let ook op het detail waarbij de auto gedateerd wordt: 'midden 20e eeuw'.

quote:

Joodse boeken uit Irak duiken op in Israël

Michel Hoebink

11-07-2008

Een collectie zeldzame antieke Hebreeuwse boeken afkomstig uit Irak is opgedoken in Israël. De Irakese minister van oudheden kijkt wantrouwig naar de Amerikanen en heeft een commissie ingesteld om de zaak te onderzoeken.

"We hebben het materiaal van dieven gekocht", zegt Mordechai Ben-Porat, directeur van het Babylon Jewry Heritage Center in Israël, onomwonden in een recent interview met de Israëlische krant Haaretz. Voor 25.000 dollar kocht zijn organisatie driehonderd zeldzame Hebreeuwse teksten in Bagdad, waaronder een vijftiende eeuws commentaar op het boek Job en een werk over Bijbelse profeten uit 1617. De eerste ladingen werden simpelweg opgestuurd vanuit Bagdad door een vertegenwoordiger van het Centrum. Maar toen de Amerikanen lucht kregen van de transacties verhinderden ze die. Directeur Ben-Porat voelde zich naar eigen zeggen gedwongen de rest te smokkelen.

quote:

Vrijheid per vliegtuig
Berlijnse luchtbrug begon zestig jaar geleden

(26 juni 2008) Precies zestig jaar geleden was Berlijn het eerste schouwtoneel van de Koude Oorlog. Westerse vliegtuigen vlogen bijna een jaar lang af en aan om de door de Russen geïsoleerde bevolking van voedsel te voorzien. De luchtbrug bezit nog altijd mythische proporties.

door Pim Huijnen

quote:

Japanse vloot bezoekt Amsterdam

AMSTERDAM - Amsterdam krijgt drie trainingsschepen van de Japanse Maritieme Zelfverdedigingskrachten op bezoek. De Kashima, Asagiri en Umigiti komen woensdag aan in de hoofdstad en blijven tot en met zondag, staat te lezen op de website van de gemeente.

De schepen komen naar Amsterdam vanwege het 150-jarig bestaan van het vriendschaps- en handelsverdrag tussen Japan en Nederland. Vrije handel en openstelling van elkaars havens stonden hierin bovenaan. Bovendien is het volgend jaar de vierhonderdste verjaardag van de Japans-Nederlandse handelsrelaties.

De vloot deed eerder de Franse havenstad Rouen aan. Na Amsterdam varen de schepen door naar Portsmouth in het Verenigd Koninkrijk. De Japanse verdedigingskrachten mogen volgens de grondwet niet meedoen aan oorlogen, maar worden wel ingezet voor vredesoperaties. (ANP)