Door dit referendum ben ik wel een beetje opgeschoven naar pro-referenda. Nu hebben we kunnen zien dat een referendum allerlei zaken die er niets mee te maken hebben oproept bij mensen, maar we hebben ook kunnen zien dat een representatieve democratie niet altijd representatief is en dat dat kan leiden tot onvrede bij burgers. Nu was dit allemaal al bekend, toch is het wel verhelderend om het in de praktijk te zien, de voordelen en nadelen van referenda.
Het referendum heeft ervoor gezorgd dat de burgers gingen nadenken over dit voorstel, maar met name over Europa. Bemoedigend, zou ik zeggen! En daarom ben ik wat opgeschoven naar het pro-referenda-kamp. Ik zie echter nog steeds problemen. Referenda betrekken mensen wel bij de politiek, maar bij hoeveel raadplegingen per jaar wordt het weer alledaags, oftewel, welke onderwerpen dienen aan het volk voorgelegd te worden en welke niet?
In de trein hoorde ik laatst een meisje zeggen "ze beslissen toch alles al voor ons, waarom dit dan niet? " en dat vond ik wel een mooie opmerking. Hoewel het bedoeld was zoals het gezegd werd, kan je je daarom ook andere dingen afvragen. Waarom moeten we nu wel kiezen, terwijl de rest van het jaar Den Haag alles zo goed kan beslissen? Waarom wel over een ondoorzichtelijk, abstract, internationaal verdrag eenr eferendum houden, maar niet over simpele, ethische kwesties als het homo-huwelijk? Een precedent is vandaag geschapen.