F&L Filosofie & Levensbeschouwing
Een plek om te discussiëren over filosofische vragen, filosofen, religieuze vraagstukken of religie en levensbeschouwing in het algemeen.
Waarom is een theologische verklaring voor het kwaad de enige? Waarom? Buiten de theologische context zijn er filosofen die het kwaad anders beschouwen zoals Nietzsche die 'goed' en 'kwaad' als uitsluitend menselijke interpretaties ziet die al naar gelang het perspectief kunnen wisselen. Het zijn geen objectieve krachten maar constructies. Hannah Arendt noemde het de Banaliteit van het Kwaad: het kwaad kan voortkomen uit oppervlakkigheid, gedachteloosheid en het robotachtig opvolgen van autoriteit in plaats van uit een bewuste, duivelse intentie. Zij kwam tot die conclusie toen zij verslag deed van het Eichmann-proces in 1961. Op basis van die rechtszaken schrijft Arendt: "hoe kan het dat een saaie maar ijverige kantoorklerk (de SS'er Adolf Eichmann) verantwoordelijk was voor de dood van miljoenen joden?". "Hoe kon het kwaad er zo onbenullig uitzien?" Arendt concludeert dat het kwaad niet monsterlijk maar banaal is. "Het kwaad is nauwelijks terug te herleiden tot diepere drijfveren en blijft vaak oppervlakkig." Een illustratie van het hedendaagse banale "Kwaad" is Bashar al-Assad die bijna 25 jaar lang president van Syrië was en in 2024 werd verdreven. Hij werd een dictator van de ergste soort terwijl deze - timide - man aanvankelijk geen enkele behoefte had om de machtigste man van zijn land te worden maar met zijn gezin naar Londen wilde verhuizen om daar een oogartspraktijk op te zetten. De geschiedenis leert ons dat het leven anders loopt dan verwacht. Het Kwaad is dus Banaliteit. Een theologische verklaring ("sturing van bovenaf") is niet nodig (Ockhams scheermes), het is een doodgewone, toevallige imperfectie van de menselijke geest, een psychologische abnormaliteit veroorzaakt door verstoorde hersenprocessen, een spontane willekeurige afwijking van de (niet theologische) natuurlijke orde ......quote:Op dinsdag 7 oktober 2025 21:25 schreef Ali_Kannibali het volgende:
[..]
Deze redenering houdt alleen stand als we de perfecte standaarden van God verlagen tot standaarden waar mensen op hun eigen krachten aan kunnen voldoen. En het resultaat daarvan zien we in de wereld.
Het is moreel verachtelijk om aardbevingen, overstromingen, vulkaanuitbarstingen, ziekte (bijv. hersenkanker bij één tot driejarige kinderen) en pijn te herleiden tot straf voor menselijk handelen. Natuurlijk kwaad/onheil roept zelfs de vraag op waarom een almachtige en goede God zo'n imperfecte wereld toestaat? Je kan dus stellen dat de schepping onvolmaakt is. Sterker nog, het inherente gebrek aan volmaaktheid in de schepping, de eindigheid en de sterfelijkheid van de mens verwijst naar het feit dat de geschapen wereld per definitie niet God zelf is en dus niet absoluut perfect kan zijn. Leibniz filosofeerde als volgt op de imperfecte wereld:
1. God is almachtig, alomwetend en volmaakt goed.
2. Gegeven de imperfecte wereld heeft God dus wel de best mogelijke wereld kunnen scheppen, niet een volmaakte wereld maar wel de beste die logisch mogelijk is.
3. Kwaad (zowel moreel als natuurlijk) bestaat dus niet omdat God onmachtig of wreed is maar omdat het onvermijdelijk is binnen een wereld die in totaal het “beste evenwicht” vormt tussen goed en kwaad. Met andere woorden: er moet Kwaad bestaan omdat zonder Kwaad bepaalde vormen van Goed (zoals moed, medelijden, vrijheid, groei) onmogelijk zouden zijn.
Goed en Kwaad kunnen niet bestaan zonder elkaar en zijn niet absoluut maar veranderlijk al naar gelang de context. Feitelijk is dit het Yin-Yang principe. We hebben te maken met een niet-theologische natuurlijke orde en dynamiek van "dingen" zoals Goed en Kwaad. Velen noemen dit "De Realiteit".
En dan kort nog zonder verdere toelichting: o.a. neurowetenschappen onderzoeken of extreem slecht gedrag (bijv. psychopathie en/of een tekort aan inlevingsvermogen) deels geworteld is in biologische of genetische factoren in plaats van alleen in morele schuld.
Dus ... hoewel de zonde en het falen in de gehoorzaamheid aan God door jou en veel gelovigen als de bron van het morele kwaad worden gezien, zijn er ook verklaringen voor leed en onvolmaaktheid die niet het gevolg zijn van menselijke morele keuzes met een 'hogere' betekenis. Hieraan toevoegend, ik heb dit nog niet genoemd maar ik ben er van overtuigd dat het Kwaad vooral gelegen is in een natuurlijke oorzaak: een foutje in de hersenprocessen van een individu dat afwijkt van de evolutionair bepaalde morele instincten (o.a. empathie en de wil tot samenwerking ter overleving van sociale verbanden) die in miljoenen jaren van de mensheid is ontwikkeld. Dat is mijn perspectief en die is redelijk objectief (want ondersteund door filosofie en wetenschap) en wat mij betreft onverbiddelijk.
[ Bericht 1% gewijzigd door Geldprintkabouter op 08-10-2025 14:37:24 ]
Geld maakt niet gelukkig tenzij versleten schoenen wanhopig naar je staren
Dat maakt niet uit, het concept komt rechtstreeks uit de bijbel.quote:
[..]
Oei, je begint een beetje op Doedelzak te lijken.
De paradox van Gods vuur is dat het verschillende dingen doet op basis van je eigen houding en keuzes, daar gaat het eigenlijk om.
Zo zie je bijv. dat Kain zijn broer doodt. Hij had berouw kunnen hebben over zijn daad en zich bekeren. Het vuur hier is de waarheid dat dat een onacceptabele daad was en dat hij daarmee op moet houden.
In plaats daarvan had hij berouw over de gevolgen van zijn daad voor hemzelf. Het vuur dat tot genezing had kunnen leiden, leidde in plaats daarvan tot verschroeiing. En daarmee riep hij een vloek over zichzelf uit, die God slechts articuleerde.
En alsnog werd citizen Kain door God beschermd.quote:
[..]
Dat maakt niet uit, het concept komt rechtstreeks uit de bijbel.
De paradox van Gods vuur is dat het verschillende dingen doet op basis van je eigen houding en keuzes, daar gaat het eigenlijk om.
Zo zie je bijv. dat Kain zijn broer doodt. Hij had berouw kunnen hebben over zijn daad en zich bekeren. Het vuur hier is de waarheid dat dat een onacceptabele daad was en dat hij daarmee op moet houden.
In plaats daarvan had hij berouw over de gevolgen van zijn daad voor hemzelf. Het vuur dat tot genezing had kunnen leiden, leidde in plaats daarvan tot verschroeiing. En daarmee riep hij een vloek over zichzelf uit, die God slechts articuleerde.
God was in Christ, reconciling the world unto himself, not imputing their trespasses unto them;
Ja, zelfs als we van hem afdwalen, is dat niet per se permanent. Zolang we niet dood zijn, is genade beschikbaar.quote:
[..]
En alsnog werd citizen Kain door God beschermd.
En na de dood?quote:
[..]
Ja, zelfs als we van hem afdwalen, is dat niet per se permanent. Zolang we niet dood zijn, is genade beschikbaar.
God was in Christ, reconciling the world unto himself, not imputing their trespasses unto them;
Dan volgt het oordeel lees ik hier:quote:
Hebreeën 9:27En zoals het voor de mensen beschikt is dat zij eenmaal moeten sterven en dat daarna het oordeel volgt,
28 zo zal ook Christus, Die eenmaal geofferd is om de zonden van velen weg te dragen, voor de tweede keer zonder zonde gezien worden door hen die Hem verwachten tot zaligheid.
Dus we hebben één mensenleven de tijd om onze zaakjes op orde te krijgen.
M.i houdt het oordeel het volgende in:quote:
[..]
Dan volgt het oordeel lees ik hier:
Hebreeën 9:27En zoals het voor de mensen beschikt is dat zij eenmaal moeten sterven en dat daarna het oordeel volgt,
28 zo zal ook Christus, Die eenmaal geofferd is om de zonden van velen weg te dragen, voor de tweede keer zonder zonde gezien worden door hen die Hem verwachten tot zaligheid.
Dus we hebben één mensenleven de tijd om onze zaakjes op orde te krijgen.
Rom 2:16 SV In den dag wanneer God de verborgene dingen der mensen zal oordelen door Jezus Christus, naar mijn Evangelie.
1Co 4:5 SV Zo dan oordeelt niets voor den tijd, totdat de Heere zal gekomen zijn, Welke ook in het licht zal brengen, hetgeen in de duisternis verborgen is, en openbaren de raadslagen der harten; en als dan zal een iegelijk lof hebben van God.
God was in Christ, reconciling the world unto himself, not imputing their trespasses unto them;
Ja, dan oogsten we dus publiekelijk wat we privé in ons hart gezaaid hebben.quote:
[..]
M.i houdt het oordeel het volgende in:
Rom 2:16 SV In den dag wanneer God de verborgene dingen der mensen zal oordelen door Jezus Christus, naar mijn Evangelie.
1Co 4:5 SV Zo dan oordeelt niets voor den tijd, totdat de Heere zal gekomen zijn, Welke ook in het licht zal brengen, hetgeen in de duisternis verborgen is, en openbaren de raadslagen der harten; en als dan zal een iegelijk lof hebben van God.
Oh, je had het over verzwelgen, dat klonk nogal dodelijk. Dit klinkt al weer heel anders.quote:
[..]
Dat maakt niet uit, het concept komt rechtstreeks uit de bijbel.
De paradox van Gods vuur is dat het verschillende dingen doet op basis van je eigen houding en keuzes, daar gaat het eigenlijk om.
Zo zie je bijv. dat Kain zijn broer doodt. Hij had berouw kunnen hebben over zijn daad en zich bekeren. Het vuur hier is de waarheid dat dat een onacceptabele daad was en dat hij daarmee op moet houden.
In plaats daarvan had hij berouw over de gevolgen van zijn daad voor hemzelf. Het vuur dat tot genezing had kunnen leiden, leidde in plaats daarvan tot verschroeiing. En daarmee riep hij een vloek over zichzelf uit, die God slechts articuleerde.
quote:
Of was je dit voor het gemak alweer vergeten?quote:
[..]
Dus god luistert wel als je een baan wil maar tijdens de holocaust was bidden 5 jaar lang zinloos? Of hoe zie je dat precies....
Ik houd van jouw cynisme. Het drukt dogmatische gelovigen (NB: -Sigaartje is dat niet) op het feit dat geloof pure willekeur is.quote:
[..]
[..]
Of was je dit voor het gemak alweer vergeten?
Geld maakt niet gelukkig tenzij versleten schoenen wanhopig naar je staren
Vuur verzwelgt als we weigeren om het ons puurder te laten maken.quote:
[..]
Oh, je had het over verzwelgen, dat klonk nogal dodelijk. Dit klinkt al weer heel anders.
[ afbeelding ]
Zo is het vuur van het oordeel alleen vernietigend omdat we eerder vuur hebben geweigerd om ons tot bekering te brengen.
Hoe leidt vuur tot bekering?quote:
[..]
Vuur verzwelgt als we weigeren om het ons puurder te laten maken.
Zo is het vuur van het oordeel alleen vernietigend omdat we eerder vuur hebben geweigerd om ons tot bekering te brengen.
Volgens mij was het het besef van de goedheid van God dat tot bekering leidt.
God was in Christ, reconciling the world unto himself, not imputing their trespasses unto them;
Dat besef is het resultaat van het vuur, het vuur van de waarheid en liefde van God.quote:
[..]
Hoe leidt vuur tot bekering?
Volgens mij was het het besef van de goedheid van God dat tot bekering leidt.
Met 'vuur' bedoel ik niet per se letterlijke vlammen, maar de waarheid die God is.
Als God zich in een mensenleven manifesteert, leidt dat altijd tot een soort crisis waarin men een besluit moet nemen. God openbaart zich door de waarheid te laten zien. Die waarheid zorgt voor druk op iemands geweten. Dat bedoel ik met 'vuur'. Alsof je ineens in de hitte van een innerlijke strijd terechtkomt, waarin de waarheid je valse overtuigingen begint weg te branden, en je voor de keuze komt te staan om je aan God over te geven of niet.
Als je dat in dit leven niet doet, zal datzelfde vuur, diezelfde waarheid, uiteindelijk een letterlijk vuur worden dat je vernietigt, vanwege de zonde die in je is.
Zoals duisternis niet in de aanwezigheid van licht kan overleven.
Dus in deze tijd van genade wordt Gods vuur als het ware achter een sluier of doek tegengehouden. Daardoor worden we er niet door verbrand en kunnen we ons bekeren.
Maar zodra die sluier wordt weggenomen, zal de volle kracht van dat vuur over ons heenkomen. Als we dan niet bedekt zijn door Gods genade, zal dat vuur verbranden.
Het "vuur" zuivert, het brandt het onzuivere weg; trots, angst, illusies, enz, daarmee wordt het ware Zelf zichtbaar, en dat is wat de bedoeling is. Ook dit komt in behoorlijk wat religies terug.quote:
[..]
Hoe leidt vuur tot bekering?
Volgens mij was het het besef van de goedheid van God dat tot bekering leidt.
As above, so below.
Ik geloof denk ik.quote:
[..]
Hoe leidt vuur tot bekering?
Volgens mij was het het besef van de goedheid van God dat tot bekering leidt.
Alleen ik twijfel soms wel aan de goedheid van God. Ik heb bij sommigen het idee dat God als een soort modern sinterklaasfiguur wordt neergezet. Twijfelen aan de goedheid is verkeerd gezegd, maar ik denk dat God niet enkel liefde is.
In verschillende bijbelverhalen is er veel leed... mensen zijn feilbaar, maar ik heb niet het idee dat dat altijd geaccepteerd wordt (zie de zondevloed, zie Job, zie hoe Judas gestraft wordt terwijl hij de mogelijkheid tot verlossing boodt)
Persoonlijk, misschien fout van mij, bid ik om genade en vergeving voornamelijk uit angst. Ik weet wat het leven kan bieden wanneer het tegen zit. Soms voelt het aan als lastig om God als goedheid te zien. Wel zie ik Hem als een soort vuur, een soort wrekende en sterke kracht. Ik zeg niet dat God slecht is of een Wreker. Alleen ik zie Hem ook niet als een en al liefde en goedheid
maar goed... dat is mijn persoonlijke worsteling en ik weet niet of ik dat zo in dit topic mag zeggen! Tik me vooral op de vingers als dit niet mag. Excuses alvast
Het is liefde met een ruggengraat, denk ik.quote:
[..]
Ik geloof denk ik.
Alleen ik twijfel soms wel aan de goedheid van God. Ik heb bij sommigen het idee dat God als een soort modern sinterklaasfiguur wordt neergezet. Twijfelen aan de goedheid is verkeerd gezegd, maar ik denk dat God niet enkel liefde is.
In verschillende bijbelverhalen is er veel leed... mensen zijn feilbaar, maar ik heb niet het idee dat dat altijd geaccepteerd wordt (zie de zondevloed, zie Job, zie hoe Judas gestraft wordt terwijl hij de mogelijkheid tot verlossing boodt)
Persoonlijk, misschien fout van mij, bid ik om genade en vergeving voornamelijk uit angst. Ik weet wat het leven kan bieden wanneer het tegen zit. Soms voelt het aan als lastig om God als goedheid te zien. Wel zie ik Hem als een soort vuur, een soort wrekende en sterke kracht. Ik zeg niet dat God slecht is of een Wreker. Alleen ik zie Hem ook niet als een en al liefde en goedheid
maar goed... dat is mijn persoonlijke worsteling en ik weet niet of ik dat zo in dit topic mag zeggen! Tik me vooral op de vingers als dit niet mag. Excuses alvast
Dat kan koud, wreed of onverschillig lijken, maar in werkelijkheid laat God ons de gevolgen van onze eigen keuzes ervaren. Uit respect voor onze individualiteit en keuzevrijheid.
En vervolgens is Hij bereid om alles te doen wat nodig is om de puin te ruimen. Maar Hij dwingt niemand.
Judas werd ook niet gestraft denk ik... Die pleegde zelfmoord omdat hij zijn schaamte en schuld niet kon verdragen.
In de Christelijke gedachte is dat ook zo ja.quote:Op maandag 20 oktober 2025 20:29 schreef Mijk het volgende:
[..]
Het "vuur" zuivert, het brandt het onzuivere weg; trots, angst, illusies, enz, daarmee wordt het ware Zelf zichtbaar, en dat is wat de bedoeling is. Ook dit komt in behoorlijk wat religies terug.
Dat 'vuur' is het vuur der waarheid. De waarheid over wie je eigenlijk echt bent. Dat is geen pretje om te zien, want het is lelijk. Maar door het te zien, kun je ook ervoor kiezen om te willen veranderen, en bereid zijn om alles te geven om ook daadwerkelijk te veranderen. Dat is bekering.
Het 'ware zelf' is in werkelijkheid de gerestaureerde versie van hoe de mens zonder zonde was, niet een 'zelf' die begraven is en die moet ontwaken zoals in sommige andere tradities.
In de Christelijke traditie sterft je huidige zelf, en word je herboren met een nieuw zelf: een zelf geboren uit God.
Ja, dat is Shadow he, dat lelijke, dat moet je onder ogen komen. Dát is waar t ego voor rent, het is niet lelijk, het is gewoon wie je bent/was dóór trauma. Want zodra je het doorziet (en blijft doorzien) vanishen ze beiden, en díe staat waar je dan in komt, dát noemen ze nirvana. En misschien bedoelt het christendom natuurlijk toaal wat anders met hemel, maargoed... veel beter dan die staat van totale inner peace wordt het niet, het conflict stopt tussen limbic en neocortex, tussen anima en animus, oorverdovende stilte, serenity. Hemels.quote:
[..]
In de Christelijke gedachte is dat ook zo ja.
Dat 'vuur' is het vuur der waarheid. De waarheid over wie je eigenlijk echt bent. Dat is geen pretje om te zien, want het is lelijk. Maar door het te zien, kun je ook ervoor kiezen om te willen veranderen, en bereid zijn om alles te geven om ook daadwerkelijk te veranderen. Dat is bekering.
Het 'ware zelf' is in werkelijkheid de gerestaureerde versie van hoe de mens zonder zonde was, niet een 'zelf' die begraven is en die moet ontwaken zoals in sommige andere tradities.
In de Christelijke traditie sterft je huidige zelf, en word je herboren met een nieuw zelf: een zelf geboren uit God.
"As i walk through the shadow of the valley of death..."
As above, so below.
In de bijbel is het simpelweg je menselijke natuur zonder illusies, niet wie je was voordat je getraumatiseerd raakte.quote:Op maandag 20 oktober 2025 22:19 schreef Mijk het volgende:
[..]
Ja, dat is Shadow he, dat lelijke, dat moet je onder ogen komen. Dát is waar t ego voor rent, het is niet lelijk, het is gewoon wie je bent/was dóór trauma. Want zodra je het doorziet (en blijft doorzien) vanishen ze beiden, en díe staat waar je dan in komt, dát noemen ze nirvana. En misschien bedoelt het christendom natuurlijk toaal wat anders met hemel, maargoed... veel beter dan die staat van totale inner peace wordt het niet, het conflict stopt tussen limbic en neocortex, tussen anima en animus, oorverdovende stilte, serenity. Hemels.
"As i walk through the shadow of the valley of death..."
Het ego vertelt een verhaal over wie je bent. Daarbij probeert het schuld en schaamte te vermijden. Zo creëer je illusies over je eigen goedheid, goede intenties, motivaties, enzovoorts.
God stript die illusies weg door je een spiegel voor te houden: Zijn wet. Vervolgens aan ons om te kiezen of we ons bekeren om die wet te gehoorzamen, of niet.
Jakobus 1:22 En wees daders van het Woord en niet alleen hoorders. Anders bedriegt u uzelf.
23 Als iemand immers een hoorder van het Woord is en geen dader, lijkt hij op een man die het gezicht waarmee hij geboren is, in een spiegel bekijkt,
24want hij heeft zichzelf bekeken, is weggegaan en is meteen vergeten hoe hij eruitzag.
Precies, en t ego wordt gecreeerd door shadow, not one, without the other. Hierom is non-duality (advaita vedanta) essentieel.quote:
[..]
In de bijbel is het simpelweg je menselijke natuur zonder illusies, niet wie je was voordat je getraumatiseerd raakte.
Het ego vertaalt een verhaal over wie je bent. Daarbij probeert het schuld en schaamte te vermijden. Zo creëer je illusies over je eigen goedheid, goede intenties, motivaties, enzovoorts.
God stript die illusies weg door je een spiegel voor te houden: Zijn wet. Vervolgens aan ons om te kiezen of we ons bekeren om die wet te gehoorzamen, of niet.
Maar met die natuur wordt je niet geboren, dat wordt gevormd.
Want eigenlijk zeg je als we zondig geboren zouden zijn; "Het is de bedoeling dat je keihard onnatuurlijk tegen je natuur in gaat leven, en dan kom je tot god".
Ik snap wel waar dit vandaan komt, maar er mist een behoorlijk gedeelte in die logica. En waar die missende stap dan vandaan zou moeten komen, ontgaat nog verder de logica. Want dan praten we over een letterlijke genesis ipv een genesis die symbolisch dualiteit uitlegt... Goed <> Fout bijv.
Shadow is als een monster in de kast, hoe langer je t onderdrukt, hoe groter t wordt. En dat is die zgn "lelijke kant" waar jij t over hebt.
"Unexpressed emotions will never die, they will come forth in an uglier way." is een paraphrase van Freud's werk. Nu ben ik niet zo'n fan van Freud, maar ook hij doorzag deze shadow die Jung later uitkristalliseerde. Die "uglier way" is treffend he.
Ik hou liever Occam aan in deze, maar ik bedoel t zelfde als jij en zie ook waar je vandaan komt.
As above, so below.
Nee, eigenlijk zeg ik dat niet.quote:
[..]
Precies, en t ego wordt gecreeerd door shadow, not one, without the other. Hierom is non-duality (advaita vedanta) essentieel.
Maar met die natuur wordt je niet geboren, dat wordt gevormd.
Want eigenlijk zeg je als we zondig geboren zouden zijn; "Het is de bedoeling dat je keihard onnatuurlijk tegen je natuur in gaat leven, en dan kom je tot god".
Of eerder: de bijbel zegt dat niet. Want dit is ten slotte een bijbelstudietopic, niet een advaita vedanta studietopic.
De bijbel zegt dat je je eigen natuur niet kunt veranderen. Dus we zitten vast in een paradox:
Voor God moeten we perfect zijn wet gehoorzamen, oftewel liefhebben.
Maar we zitten opgesloten in een lichaam dat van nature Gods wet niet kan gehoorzamen, zich ertegen verzet.
Oplossing:
Sterven en opnieuw geboren worden in een lichaam dat Gods wet wel van nature gehoorzaamt.
Klopt, maar tis handig om die parallel te zien, want dat bedoelen ze ook met heel Genesis, het beeldt dualiteit uit en de geboorte van ego (waardoor men eden uitgetrapt wordt), anima en animus komen in conflict, en dood is de straf.quote:
[..]
Nee, eigenlijk zeg ik dat niet.
Of eerder: de bijbel zegt dat niet. Want dit is ten slotte een bijbelstudietopic, niet een advaita vedanta studietopic.
Klopt, want wij leven "IN" god, zo staat in de Galaten 2:20 uit mn hoofd.quote:De bijbel zegt dat je je eigen natuur niet kunt veranderen. Dus we zitten vast in een paradox:
Het ego verzet zich tegen confrontatie met de shadow ja, Animus en Anima in conflict, dat is de inner struggle.quote:Voor God moeten we perfect zijn wet gehoorzamen, oftewel liefhebben.
Maar we zitten opgesloten in een lichaam dat van nature Gods wet niet kan gehoorzamen, zich ertegen verzet.
Precies, egodeath, waarom dacht je dat dood "de straf" wasquote:Oplossing:
Sterven en opnieuw geboren worden.
Symboliek voor de psyche in Genesis.
As above, so below.
