Trump-hardliners willen machtswissel EU met hulp van Europese bondgenotenEr zijn steeds meer aanwijzingen dat de Trump-regering zich actief bemoeit met de politieke toekomst van de Europese Unie. In maart nodigde de invloedrijkste conservatieve denktank in Washington, de Heritage Foundation, conservatieve denkers uit Wenen en Boedapest uit. Zij presenteerden tijdens een workshop hun plannen voor de EU.
![5.png]()
"Het is terecht dat de Verenigde Staten zich bemoeien met de toekomst van Europa", zegt Nile Gardiner van de Heritage Foundation tegen Nieuwsuur. Volgens de vooraanstaande conservatieve denker heeft Amerika met Donald Trump de eerste eurosceptische president. "De Verenigde Staten hebben Europa zo'n lange tijd beschermd dat Europese overheden respect moeten hebben voor de mening van de VS."
Poolse en Hongaarse denktanks publiceerden in maart een groots project om de Europese Unie fundamenteel te hervormen en van binnenuit te ontmantelen. Dat ontdekte een Hongaarse onderzoeksjournalist die het plan, genaamd 'The Great Reset', in handen kreeg. Het voorstel is direct opgepakt door de Heritage Foundation, het brein achter Project 2025, de ideologische blauwdruk achter Trumps beleid.
Macht terug naar natiestatenHet inmiddels openbaar gemaakte stappenplan stelt onder meer dat de macht moet worden weggehaald bij de Europese Commissie en het Europees Hof van Justitie. Daarnaast pleiten de opstellers voor een nieuwe naam voor de Europese Unie: de Europese Gemeenschap van Naties. De macht moet, zo staat in het document, terug naar de Europese natiestaten.
"De voorstellen komen neer op de volledige ontmanteling van bijvoorbeeld de Europese Commissie. Die zou alleen nog onbelangrijke zaken moeten afhandelen", licht Szabolcs Panyi toe, de journalist die het document in handen kreeg.
In mei dit jaar verscheen ook een beleidsdocument op de site van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Daarin slaat de Amerikaanse overheid alarm over de situatie in Europa. Volgens het beleidsstuk is Europa "verworden tot een broeinest van digitale censuur, massamigratie en restricties van religieuze vrijheid". De tekst beschrijft de pogingen om deelname aan verkiezingen te beperken, door bijvoorbeeld de Duitse Alternative für Deutschland (AfD) als 'extremistisch' te labelen.
Het stuk, getiteld 'De noodzaak van beschavingsbondgenoten in Europa' roept op tot het aanhalen van banden met radicaal-rechtse en ultraconservatieve bondgenoten in Europa, zoals de Franse politicus Marine Le Pen, de Duitse AfD-leider Alice Weidel, de Hongaarse premier Viktor Orbán en PVV-leider Geert Wilders. Het is onbekend of het Amerikaanse stuk beïnvloed is door het Pools-Hongaarse project 'The Great Reset'.
"Er was al samenwerking tussen de MAGA-familie (Trumps Make America Great Again-beweging) en radicaal-rechts in Europa", ziet de Deense lobby-onderzoeker Kenneth Haar. "Maar dat zo'n artikel op de site van het ministerie in de VS verschijnt, is wel bijzonder."
'De pro-Europese kandidaat is rampzalig'Kenneth Haar wijst op de Conservatieve Politieke Actie Conferenties (CPAC) in de VS die sinds drie jaar ook in Europa georganiseerd worden. "Zeer grote conferenties, met honderden deelnemers en zeer prominente sprekers. Met deelname van alle grote radicaal-rechtse partijen in Europa."
Dat gebeurde onlangs tijdens de nek-aan-nekrace tussen twee Poolse presidentskandidaten. Bij een speciaal georganiseerde CPAC-conferentie in Polen riep Trumps minister voor Binnenlandse Veiligheid op om op euroscepticus Karol Nawrocki te stemmen. De pro-Europese tegenkandidaat noemde ze "rampzalig". Ook gaven leden van het Trump-kamp dit jaar uitdrukkelijke steun aan de Duitse radicaal-rechtse AfD-partij.
"De Heritage Foundation en de hele MAGA-alliantie lijken erin te slagen de Europese radicaal-rechtse partijen te verenigen op een manier waarop die partijen dat zelf niet voor elkaar krijgen", vervolgt Haar.
Nile Gardiner, directeur Europa van de Heritage Foundation, ziet al een verschuiving: "Er waait een wind van verandering door Europa, ook in Nederland. Het wantrouwen groeit tegen de concentratie van macht door niet-gekozen bureaucraten in Brussel."
Reactie Brussel blijft uitDe Europese Commissie heeft nog niet gereageerd op de ambities uit Washington. Maar volgens de Hongaarse onderzoeksjournalist Panyi zou Brussel wel moeten kijken naar de vergaande Amerikaanse bemoeienis in de Europese politiek.
"We zien dat twee leden van de Europese Unie, Hongarije en Polen, de toekomst van de EU proberen te bepalen zonder de officiële besluitvormingsprocedures. Ze schakelen daarbij de VS in, in de hoop dat Trump druk zal uitoefenen op de Commissie. Dat is een bedreiging."
https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2576394