[Giro 2025] Etappe 14: Treviso - Nova Gorica/Gorizia #1

Verslag etappe 13
Toen ik Dikke Mads in mijn favorietenlijstje opnam, was dat toch een beetje als een gimmick bedoeld, maar blijkbaar nam onze Deense vriend dat persoonlijk op. Tjonge, wat een indrukwekkende sprint.

De dertiende etappe begonnen we in Rovigo. De eerste 120 kilometer zijn nagenoeg helemaal vlak, deze etappe is goed te controleren als er een paar ploegen zijn die daar zin in hebben. De grootste vraag voorafgaand aan de etappe is dan ook óf die ploegen er zijn. Een negental renners geloven in de kansen van de vroege vlucht en kiezen met elkaar het ruime sop. Wel een behoorlijke flopgroep, hoewel er ook een paar erkende hardrijders mee zijn geslopen. Voor het peloton zaak om deze groep dus ook weer niet al te ver te laten rijden.

Gelukkig hadden de ploegleiders dit ook door en Visma, Lidl-Trek en Q36.5 nestelen zich op kop om het tempo hoog te houden. Dat lukt goed, het gemiddelde van het eerste uur is ruim 49 kilometer per uur. We blijven ook flink doorrijden tot we de heuvelzone bereiken. In de tussentijd komen we nog een paar tussensprintjes tegen, gelukkig hebben we nog wat Italiaantjes en Dries de Bondt mee vooraan om de punten hier op te pakken.

Eenmaal bij het heuvelachtige gedeelte van de etappe aangekomen, vinden ze het bij INEOS tijd om de knuppel eens in het hoenderhok te gooien. Op de zwaarste klim van de dag, de San Giovanni in Monte, is de complete kopgroep weer ingerekend door het peloton. Heel de kopgroep? Nee, een renner blijft dapper weerstand bieden tegen het moordende tempo. Lorenzo Germani blijft als enige van de kopgroep over en Scaroni besluit naar hem toe te springen. INEOS was dus flink aan het doorstampen, we zien zelfs slaaf Thymen op kop beulen. Veel mannen die er toch even af moeten. Maar als INEOS de voorbeschouwing had gelezen, zouden ze weten dat het tweede deel van de klim een stuk minder lastig is en we nog een lang vlak stuk krijgen. Heel wat renners sluiten hier ook weer aan in het peloton, al hebben ze misschien wel een jasje uit moeten doen nu.

Met nog twee man vooruit komen we aan in Vicenza voor de lokale ronde. De voorsprong is beperkt en in de lokale ronde ligt ook nog de Red Bullkilometer op ons te wachten. UAE besluit dat ze voor de bonificatieseconden willen rijden en ik ben benieuwd of ze daar achteraf enigszins spijt van hebben. Van de twee vluchter lukt het Scaroni nog net om als eerste bij de tussensprint over de lijn te komen, maar vlak daarachter zijn we getuige van een vermakelijke broedermoord. Ayuso wil even laten zien dat hij echt een grotere heeft dan Del Toro en zij komen als respectievelijk 2 en 3 over de streep om de laatste bonisecondjes op te rapen.

In de afdaling na de tussensprint valt het tempo vervolgens even stil en Romain Bardet ziet zijn kans schoon. Hij krijgt uiteindelijk Vacek met zich mee die flink aan het brommeren slaat. In het peloton worden door Visma en Alpecin de nodige mannetjes op kop gezet, maar ze krijgen met heel veel moeite het gat kleiner. Aan de voet van de Monte Berico is de voorsprong toch bijna helemaal verdwenen en gaan we naar de verwachte punchsprint toe. Bij Alpecin hadden ze tactieken die ze zelfs bij Picnic PostNL nog autistisch vinden en werd de sprint aangetrokken voor Groves, die er keihard doorheen zakte. Net als op alle klimmetjes daarvoor, als ze even hadden opgelet, hadden ze ook voor een Planckaert kunnen rijden. Mes Pildaursen maakte in ieder geval dankbaar gebruik van deze leadout en knalde er op 200 meter van de meet voorbij. Het melkzuur spuit al uit mijn oren als ik ernaar kijk. Van Aert dacht er nog even overheen te kunnen komen, maar zoals zo vaak strandt hij op de tweede plek. Wow, wat een sprint. Wat kan Dikke Mads dit jaar niet?

Voorbeschouwing etappe 14: Treviso - Nova Gorica/Gorizia
Ons mooi uitgetekende weekendetappes voorschotelen, dat kan Pedersen niet. En helaas de organisatie ook niet. We gaan deze zaterdag kijken naar een ongekende floprit, alweer. Deze omgeving had ook nog allerlei mogelijkheden gegeven voor een spannend parcours, maar niets daarvan. De Giro is al bijna twee weken bezig, maar we hebben nog amper fatsoenlijke bergen gezien. De echte Giro begint eigenlijk volgende week pas. Slimme mannen hebben zich dan ook nog niet getoond tot nu. Maar eerst gaan we nog een dagje richting Slovenië.





Startplaats
We beginnen vandaag in Treviso, een stad met 84.607 inwoners (01-01-2023). We kennen Treviso allemaal vast nog wel van het WK veldrijden in 2008, waar Lars Boom in de laatste ronde Stybar en Nys van zich af wist te houden. Het tijdperk voor de mutanten Van der Poel en Van Aert, je kan het je al bijna niet meer voorstellen. Treviso heeft de Giro al belachelijk vaak op bezoek gehad. Dit is alweer de veertiende keer dat er hier een rit start. De laatste keer was in 2019, Esteban Chavez won vanuit de vlucht op weg naar San Martino di Castrozza. Daarvoor was men in 2015 ook gastheer, Vasil Kyrienka won de tijdrit naar Valdobbiadene. Tijdrit van bijna 60 kilometer, tegenwoordig doen we nog nauwelijks de helft. Schande voor de sport, maar goed. In Treviso zijn ook al de nodige etappes gefinisht, zo prijken er namen als Cavendish, Petacchi, Bontempi en Merckx op de erelijst. En Dries de Bondt. Hij won in 2022 vanuit de vlucht, won het sprintje voor Affini en Cort, toch niet verkeerd.

Laten we eens verder een kijkje nemen in Treviso. Is best de moeite waard, naar het schijnt! De stad wordt soms ook wel klein Venetië genoemd, je hebt hier net zulke knusse kanalen door de stad heen lopen. Helaas voor Treviso ligt het grote Venetië hier om de hoek, dus alle toeristen trekken vrolijk die kant op en leggen een tientje neer om wat Instagrammable foto’s te schieten. Wat zijn wij als mensheid toch ook volkomen debiel. Over debiel gesproken, de reclames van Benetton. Huuuu, zie ons eens edgy zijn! Dat bedrijf vindt in Treviso ook de thuisbasis. Benetton had ooit ook nog een eigen F1-team, stukkie minder succesvol dan Ferrari. Tegenwoordig is het team in handen van de incompetentie stokbroden bij Alpine. Op het industrieterrein van Treviso staat nog de fabriek van Pinarello, komen hier ook vandaan. Voor de wielerliefhebber niet geheel onbelangrijk dus, deze stad. Soraya Paladin is hier ook nog eens geboren, toch geen koekenbakster op de fiets.

De reisgids vertelt mij verder nog dat tiramisu oorspronkelijk uit Treviso zou komen. De historici zijn er niet helemaal over uit of dat nou klopt, maar boeien, ik weet wat ik op mijn boodschappenlijstje ga zetten nu! Genieten van onze tiramisu kan bijvoorbeeld op het Piazze dei Signori, het sociale middelpunt van de stad. Heb je mooi uitzicht op het stadhuis uit de dertiende eeuw, het Palazzo dei Trecento, en het Palazzo della Prefettura met daarachter ook nog eens een mooie klokkentoren. Het mocht wat kosten. En er was blijkbaar nog wat over, want ze hebben hier ook nog een kathedraal neergepleurd. Verder heeft de stad nog wallen uit de vijftiende eeuw. Toch eens wat meer slaap pakken, zou mijn advies zijn. En als je nog niet onder de indruk bent van dit alles, heeft Treviso ook nog eens twee pluspunten: de Fontana della Tette. Je Italiaans hoeft niet heel goed te zijn om dat te begrijpen. Water dat uit tieten spuit, geil. Je gaat bijna begrijpen waarom de organisatie een strippenkaart heeft voor deze stad.



Route
We rijden Treviso in noordoostelijke richting uit en gaan 195 lange kilometers tegemoet. De eerste 150 kilometer zijn ronduit vlak en gaan constant in oostelijke/noordoostelijke richting. We rijden nog altijd over de Povlakte. Supersaai dus, over de route zelf valt niet zo veel bijzonders te vertellen. Benieuwd welke verplichte vrijwilligers vandaag opgetrommeld gaan worden om in de vroege vlucht te gaan zitten. Even kijken of er nog wat leuks te zien is dan. Zo te zien is er aan deze oostkant van de Povlakte nog een leuk riviertje! De Tagliamento, een rivier die wij als mensen nog niet helemaal hebben verneukt. Hopelijk breng ik nu niet mensen op ideeën. Deze rivier kronkelt constant in uiteenlopende en bij elkaar komende stroompjes in de grindbedding. Op plekken wel een kilometer breed, maar in de buurt van de Adriatische zee, het eindpunt van deze rivier, wordt het behoorlijk smaller.



Deze rivier steken we bij dat versmallingspunt over na de eerste tussensprint in Morsano al Tagliamento. 25 kilometer later komen we bij de tweede tussensprint aan in Talmassons. Een stukje verderop passeren we het vestingstadje Palmanova. Een van de mooiste plaatsen in Italië naar het schijnt, staat ook op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Dus dat worden vast mooie plaatjes uit de helikopter!



Na Palmanova moeten we nog zo’n 15 kilometer tot de Toro Rossokilometer in Manzano. We komen nu langzaamaan in de buurt van de grens met Slovenië, wat betekent dat we eindelijk wat hoogteverschil gaan krijgen in deze rit. Sterker nog, de eerste keer dat we een beetje fatsoenlijk omhoog gaan, gaan we meteen de grens over. In het restant van de etappe blijven we de hele tijd flirten met de Italiaans-Sloveense grens, als een scharrel die niet weet of zij/hij/hen nou wel of niet een relatie met je wil. Bij de eerste grensovergang gaan we dan zo’n 3 kilometer lang aan 3,9% omhoog, niet genoeg om gecategoriseerd te worden in de Giro, maar het is duidelijk niet meer vlak. Hoera!

Er volgt een minuscule afdaling en we gaan de eerste keer klimmen voor bergpuntjes. Beide klimmen die punten opleveren vandaag zijn van de vierde categorie, die gaan het verschil dus waarschijnlijk niet maken in de strijd om de blauwe trui. Gonjače, zo noemt de lokale bevolking dit bergje. Dat vinden de Italianen allemaal weer veel te ingewikkeld, die zijn voor de Italiaanse variant gegaan: Goniace/San Martino. In totaal 3,7 kilometer aan 5,3%, maar zoals je ziet is vooral de laatste kilometer (en een beetje) leuk, dat gaat dan toch aan zo’n 7% gemiddeld.



In de afdaling passeren we weer de grens en zijn we even terug in Italië. Net na de grens zit er in de afdaling nog een klein hupsje omhoog, ongeveer 400 meter aan 8%. Als we de afdaling hebben afgerond, komen we in de buurt van finishplaats Nova Gorica. En hier gaan we, je raadt het nooit, nog een plaatselijke ronde rijden. Val ik toch even met mijn neus in de boter, drie op drie voor het lokale circuit! Ik voel met net Guus Geluk. Om het nog een beetje speciaal te maken, is dit rondje nog internationaal ook.

Ten opzichte van de voorgaande twee circuits, blijven we deze keer wel grotendeels in de stad en het is ook een aanmerkelijk korter rondje: 13,8 kilometer lang. In het rondje ligt nog een noemenswaardig obstakel, het klimmetje Saver. In 2021 kwamen we ook aan in Nova Gorica en beklommen we Saver van de andere kant. Met in totaal 700 meter aan 8,7% is het redelijk vergelijkbaar met de Monte Berico, een tikkeltje korter en dus ook een tikkeltje makkelijker.



De klim ligt middenin het rondje, na de eerste keer over de top is het nog ruim 20 kilometer tot aan de finish. Dat lijkt mij sowieso te vroeg voor een aanval. In het laatste rondje moet je het nog een dikke 7,5 kilometer vol zien te houden. Als we hier met een peloton rijden, lijkt mij dat een vrij kansloos verhaal. In de laatste kilometers zit er gemiddeld 1 bocht per kilometer en is het verder rechtdoor, dat geeft goede mogelijkheden om eventuele vluchters nog terug te pakken. De vorige keer was het nog 3 kilometer tot de finish, dat zou nog wel mogelijkheden gegeven hebben, maar nu, ja, niet.

Wel goed om even op te letten in die laatste kilometers, want op 3,8 kilometer van de streep zit nog een scherpe bocht en de afslag naar links op 1,8 kilometer is de laatste serieuze bocht van vandaag. De laatste kilometer is een lange rechte streep. Nou, vooruit, nog een chicane op een paar honderd meter, dat kan qua positionering nog wel belangrijk worden. Vervolgens kunnen we opnieuw gaan kijken naar een sprint. We worden wel getrakteerd dit weekend!

Finishplaats
We komen dus aan in Nova Gorica, Nieuw-Gorizia. Het is het Sloveense en dus ook nieuwere deel van de stad Gorizia. Bij elkaar wonen hier zo’n 45.000 mensen. Ik weet niet of Vegni en kornuiten met deze passage hoopten om Pogacar nog een keer te verleiden om de Giro te rijden, maar als dat plannetje er was, is het mooi mislukt! Gelukkig doet er met Primoz Roglic alsnog een bekende Sloveen mee.

De Giro komt niet voor het eerst in de Italiaans-Sloveense plaats. Zo ging er in 1968 een etappe van start naar Tre Cime di Lavaredo die werd gewonnen door Eddy Merckx. Ook kwamen we hier al 5 keer eerder aan. De laatste aankomst was dus in 2021, waar een groep vluchters het met elkaar mocht uitvechten. Na de Saver bleven Victor Campenaerts en Oscar Riesebeek met z’n tweetjes over. Riesebeek dacht slim te zijn en liet Campenaerts in de laatste kilometers het werk doen, maar begon vervolgens veel te vroeg met z’n sprint. Victor zei bedankt, won de sprint en mocht met de bloemen naar huis.

De oplettende kaartlezer zal hebben gezien dat de organisatie steevast zowel Nova Gorica als Gorizia vermeldt. Dat is niet zonder reden, want ze zijn dit jaar samen de Europese culturele hoofdstad. Als echte cultuurliefhebbers feliciteren wij ze van harte hiermee. Laten we kijken wat voor prachtige cultuur we hier kunnen vinden. We hadden het al gehad over de Italiaanse en Sloveense kant van deze stad, maar er zijn ook Duitse invloeden te vinden. Tot en met de Eerste Wereldoorlog behoorde Gorizia namelijk toe aan Oostenrijk-Hongarije, onder de naam Görz. Vandaar dat het oude deel van de stad nog altijd Oostenrijks aandoet. Het schijnt ook te lijken op Nice, tenminste, waarom zou je het anders de bijnaam ‘het Oostenrijkse Nice’ geven? Verder hebben we net buiten de stad nog de Solkanbrug liggen, de langste stenen boogbrug met spoor erop en de een-na-langste stenen boogbrug ter wereld überhaupt. Indrukwekkend staaltje bouwkunde.

In 1920 word Gorizia officieel onderdeel van het Italiaanse koninkrijk, inclusief het deel wat nu Nova Gorica is. Na de Tweede Wereldoorlog moet Italië verschillende stukken land afstaan aan Joegoslavië, waarmee de grensscheiding tussen de stadsdelen is ontstaan. De Joegoslaven gingen vervolgens hard aan het bouwen aan wat tegenwoordig de Sloveense kant is en zo is Nova Gorica ontstaan. Twee stadsdelen met een geheel eigen identiteit dus. Het levert soms natuurlijk ook hilarische taferelen op. Zo ligt het treinstation op het Sloveense grondgebied, maar het stationsplein ligt dan weer grotendeels in het Italiaanse deel. Ik rol over de grond van het lachen. Het plein moet verder de ontmoeting van twee culturen en Europese eenheid vertegenwoordigen. Hier heeft een marketingbureau weer veel te veel geld aan verdiend, denk ik zo. Maar het ziet er leuk uit! En daarmee sluit ik mijn Italiaanse reisgidsje en bedank ik mijn contacten bij het VVV-kantoor hartelijk voor hun informatie. En Wikipedia natuurlijk.



Weer, tijdsschema en tv
De weergoden wilden mij nog wel een keer influisteren wat er voor morgen op het menu staat. Bij de start in Treviso is het een graad of 20 met wat wolkjes aan de lucht en een zuchtje zuidenwind. In Nova Gorica is het een paar graden frisser en kan er af en toe een bui vallen. De wind draait naar het noordoosten en trekt een beetje aan. We beginnen deze etappe om 12:46 uur voor de neutralisatie door Treviso, de echte start is om 12:55 uur. We worden vervolgens tussen 17:03 en 17:27 uur in Slovenië verwacht. Zoals de hele Giro al het geval is, kunnen we via Eurosport 1 of HBO Go/HBO Now/HBO Max/Max/hoe-die-streamingdienst-vandaag-weer-heet de etappe volgen.

Favorieten
We schudden de glazen bol nog een keer flink, eens zien of we de winnaar ook ditmaal weten te noemen!

1. Mads Pedersen. Dikke Mads haalt nog maar weer eens een sloot punten binnen voor de Maglia Ciclamino.
2. Kaden Groves. Als Alpecin zich al helemaal naar de knoppen rijdt voor een aankomst waar je kansloos bent, gaan ze zich zeker ook op deze etappe richten.
3. Olav Kooij. Wout mocht gisteren voor z’n kans gaan, vandaag is het weer aan Kooij. En het VLAGGETJE mag natuurlijk niet ontbreken
4. Milan Fretin. Als we iemand noemen voor het Nederlandse vlaggetje, laten we dan ook iemand noemen voor het Belgische vlaggetje.
5. Matevz Govekar. En als we dan toch bezig zijn met vlaggetjes, laten we dan ook een Sloveen noemen. Goed, Govekar heeft vooral in een aantal sprints meegedaan in de tweede lijn, maar je weet het nooit als ze op eigen grondgebied komen!

Hiermee komt er een einde aan de voorbeschouwingen van mijn hand. Bedankt voor het lezen, het was mij een waar genoegen dit een paar etappes te mogen doen! Op naar de derde week, waar deze Giro pas echt begint