F&L Filosofie & Levensbeschouwing
Een plek om te discussiëren over filosofische vragen, filosofen, religieuze vraagstukken of religie en levensbeschouwing in het algemeen.
Beste denkers,
Ik wil vandaag een hypothese met jullie delen die de kern raakt van wie wij zijn als mens.
De klassieke visie stelt dat cultuur (muziek, kunst, taal) slechts een bijproduct is van onze mooie, grote hersenen. Wat als dat omgekeerd is? Wat als cultuur een actieve kracht is die onze intelligentie en ons bewustzijn heeft gevormd?
De 'Reflexieve catalyse hypothese' stelt dat culturele fenomenen geen epifenomenen zijn, maar evolutionaire agenten. Muziek, taal en rituelen creëerden symbolische geheugenbanken die invloed hadden op de evolutie van ons brein.
Bewustzijn en cultuur zijn co-evolutionair: ze hebben elkaar versterkt in een voortdurende dans van cognitieve verfijning.
Onze unieke menselijke complexiteit, het vermogen om abstract te denken, om kunst en wetenschap te beoefenen en complexe samenlevingen op te bouwen, komt niet alleen voort uit biologische evolutie maar ook uit deze reflexieve culturele processen.
Door de recursieve feedback tussen onze geesten en de symbolische structuren die wij creëerden, hebben we een zelfversterkend systeem van cognitieve intensivering opgebouwd: een symfonie van de geest die zich over millennia heeft ontvouwd.
.
Domeinen van Reflexieve Catalyse
• Muziek: Auditieve patroonvoorspelling, sociale binding, fijne motoriek, emotionele regulatie
• Taal: Abstract denken, theory of mind, planning, sociale coördinatie
• Kunst: Visuele verwerking, symbolisch denken, emotionele nuance
• Ritueel: Groepsidentiteit, emotionele synchronisatie, normversterking
• Wiskunde: Patroonherkenning, abstractie, werktuigconstructie, metacognitie
• Technologie: Probleemoplossend denken, causale redenering, motorische innovatie, planning
Er zijn natuurlijk veel meer van deze domeinen, bijvoorbeeld: mythologie, sport en spel, dans, gastronomie, wetenschap.
.
Evolutionaire geschiedenis
Vroege Homo Sapiens (~300.000 jaar geleden)
• Ritmische synchronisatie (zoals gezamenlijk trommelen of dansen) versterkt groepscohesie en verhoogt de kans op overleving tijdens jacht, verdediging en migratie.
• Proto-taal ontwikkelt zich uit complexe vocale communicatie, wat efficiëntere samenwerking en kennisoverdracht mogelijk maakt.
• Beginnende symbolische expressie: vondsten zoals gegraveerde okerstukken (Blombos-grot, Zuid-Afrika, ca. 100.000 jaar geleden) wijzen op vroege abstracte representatie.
• Begrafenisrituelen (bijv. begravingen met grafgiften, 100.000-70.000 jaar geleden) duiden op een beginnende spirituele of symbolische dimensie.
• Vroege werktuigculturen (zoals de Moustérien- en Acheuléenculturen) laten zien dat complexe vaardigheden werden aangeleerd en overgedragen: tekenen van cumulatieve cultuur.
Culturele vaardigheden (talen, rituelen, samenwerking) begonnen natuurlijke selectie te sturen: individuen die beter waren in leren, communiceren en samenwerken hadden evolutionair voordeel.
Neolithische revolutie (~10.000 jaar geleden):
• Sedentair leven vereist versterkte sociale regulatie (rituelen, wetten).
• Symbolische kunst, geformaliseerde muziek en complexe mythen ontstaan.
Ontstaan van beschavingen (~5.000 jaar geleden):
• Schrift externaliseert geheugen en gedachte.
• Wiskunde maakt architectuur en astronomie mogelijk.
• Muziek, kunst en filosofie bloeien als middelen voor identiteit en transcendentie.
Moderne tijd:
• Wetenschap en wereldwijde cultuur versnellen de reflexieve feedbacklussen.
• Technologieën zoals internet en AI versterken cognitieve lussen digitaal.
.
Conclusie
De 'Reflexieve catalyse hypothese' stelt dat cultuur niet alleen onze cognitieve functies stimuleerde, maar ook actief selectiedruk uitoefende op onze biologische evolutie.
Mensen die beter waren in muzikale synchronisatie, symbolisch denken, taal verwerken en complexe sociale rituelen begrijpen, hadden een aanzienlijk voordeel op sociaal, seksueel en overlevingsvlak. Cultuur werkt zo als een zichzelf versterkend evolutionair filter.
Wie de evolutie van het menselijk brein en bewustzijn echt wil begrijpen, moet niet alleen de biologie bestuderen, maar vooral ook deze culturele feedbacklussen die ons en ons brein blijven vormen.
[ Bericht 1% gewijzigd door Perrin op 29-04-2025 13:17:36 ]
Ik wil vandaag een hypothese met jullie delen die de kern raakt van wie wij zijn als mens.
De klassieke visie stelt dat cultuur (muziek, kunst, taal) slechts een bijproduct is van onze mooie, grote hersenen. Wat als dat omgekeerd is? Wat als cultuur een actieve kracht is die onze intelligentie en ons bewustzijn heeft gevormd?
De 'Reflexieve catalyse hypothese' stelt dat culturele fenomenen geen epifenomenen zijn, maar evolutionaire agenten. Muziek, taal en rituelen creëerden symbolische geheugenbanken die invloed hadden op de evolutie van ons brein.
Bewustzijn en cultuur zijn co-evolutionair: ze hebben elkaar versterkt in een voortdurende dans van cognitieve verfijning.
Onze unieke menselijke complexiteit, het vermogen om abstract te denken, om kunst en wetenschap te beoefenen en complexe samenlevingen op te bouwen, komt niet alleen voort uit biologische evolutie maar ook uit deze reflexieve culturele processen.
Door de recursieve feedback tussen onze geesten en de symbolische structuren die wij creëerden, hebben we een zelfversterkend systeem van cognitieve intensivering opgebouwd: een symfonie van de geest die zich over millennia heeft ontvouwd.
.
Domeinen van Reflexieve Catalyse
• Muziek: Auditieve patroonvoorspelling, sociale binding, fijne motoriek, emotionele regulatie
• Taal: Abstract denken, theory of mind, planning, sociale coördinatie
• Kunst: Visuele verwerking, symbolisch denken, emotionele nuance
• Ritueel: Groepsidentiteit, emotionele synchronisatie, normversterking
• Wiskunde: Patroonherkenning, abstractie, werktuigconstructie, metacognitie
• Technologie: Probleemoplossend denken, causale redenering, motorische innovatie, planning
Er zijn natuurlijk veel meer van deze domeinen, bijvoorbeeld: mythologie, sport en spel, dans, gastronomie, wetenschap.
.
Evolutionaire geschiedenis
Vroege Homo Sapiens (~300.000 jaar geleden)
• Ritmische synchronisatie (zoals gezamenlijk trommelen of dansen) versterkt groepscohesie en verhoogt de kans op overleving tijdens jacht, verdediging en migratie.
• Proto-taal ontwikkelt zich uit complexe vocale communicatie, wat efficiëntere samenwerking en kennisoverdracht mogelijk maakt.
• Beginnende symbolische expressie: vondsten zoals gegraveerde okerstukken (Blombos-grot, Zuid-Afrika, ca. 100.000 jaar geleden) wijzen op vroege abstracte representatie.
• Begrafenisrituelen (bijv. begravingen met grafgiften, 100.000-70.000 jaar geleden) duiden op een beginnende spirituele of symbolische dimensie.
• Vroege werktuigculturen (zoals de Moustérien- en Acheuléenculturen) laten zien dat complexe vaardigheden werden aangeleerd en overgedragen: tekenen van cumulatieve cultuur.
Culturele vaardigheden (talen, rituelen, samenwerking) begonnen natuurlijke selectie te sturen: individuen die beter waren in leren, communiceren en samenwerken hadden evolutionair voordeel.
Neolithische revolutie (~10.000 jaar geleden):
• Sedentair leven vereist versterkte sociale regulatie (rituelen, wetten).
• Symbolische kunst, geformaliseerde muziek en complexe mythen ontstaan.
Ontstaan van beschavingen (~5.000 jaar geleden):
• Schrift externaliseert geheugen en gedachte.
• Wiskunde maakt architectuur en astronomie mogelijk.
• Muziek, kunst en filosofie bloeien als middelen voor identiteit en transcendentie.
Moderne tijd:
• Wetenschap en wereldwijde cultuur versnellen de reflexieve feedbacklussen.
• Technologieën zoals internet en AI versterken cognitieve lussen digitaal.
.
Conclusie
De 'Reflexieve catalyse hypothese' stelt dat cultuur niet alleen onze cognitieve functies stimuleerde, maar ook actief selectiedruk uitoefende op onze biologische evolutie.
Mensen die beter waren in muzikale synchronisatie, symbolisch denken, taal verwerken en complexe sociale rituelen begrijpen, hadden een aanzienlijk voordeel op sociaal, seksueel en overlevingsvlak. Cultuur werkt zo als een zichzelf versterkend evolutionair filter.
Wie de evolutie van het menselijk brein en bewustzijn echt wil begrijpen, moet niet alleen de biologie bestuderen, maar vooral ook deze culturele feedbacklussen die ons en ons brein blijven vormen.
[ Bericht 1% gewijzigd door Perrin op 29-04-2025 13:17:36 ]
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
Het is mijn eigen theorie, ik klets soms met ChatGPT over allerlei onderwerpen. ChatGPT wel gebruikt om dat alles een beetje samen te vatten idd. Wat vind je er inhoudelijk van?quote:
Op
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
gast, leg dit eens uit aan iemand die mbo level 2 heeft gedaanquote:Op maandag 28 april 2025 22:00 schreef Perrin het volgende:
De 'Reflexieve catalyse hypothese' stelt dat culturele fenomenen geen epifenomenen zijn, maar actieve evolutionaire agenten.
niet iedereen is hooggeleid hier
Er zijn heel veel aspecten die cultuur bepalen.
Landsgrenzen, hoogtegraad/breedtegraad, klimaat, voedselzekerheid, historie, genen, magnetisme, religie, afkomst, ervaringen...
Ik denk dat je cultuur verward met evolutie, al is cultuur wel evolutionair.
Landsgrenzen, hoogtegraad/breedtegraad, klimaat, voedselzekerheid, historie, genen, magnetisme, religie, afkomst, ervaringen...
Ik denk dat je cultuur verward met evolutie, al is cultuur wel evolutionair.
Volgens mij klopt het allemaal, maar cultuur is een verlengstuk van natuur, of anders: cultuur is geëvolueerde natuur, en dan komen we toch weer gewoon op "survival of the fittest" uit, of niet?quote:
[..]
Het is mijn eigen theorie, ik klets soms met ChatGPT over allerlei onderwerpen. ChatGPT wel gebruikt om dat alles een beetje samen te vatten idd. Wat vind je er inhoudelijk van?
O, ye Fountains, Meadows, Hills, and Groves
Zeker, alleen de specifieke focus op de evolutionaire dynamiek tussen onze cultuur en de evolutie van onze hersenen is wat ik er interessant aan vind.quote:
[..]
Volgens mij klopt het allemaal, maar cultuur is een verlengstuk van natuur, of anders: cultuur is geëvolueerde natuur, en dan komen we toch weer gewoon op "survival of the fittest" uit, of niet?
Vaak wordt cultuur gezien als een bijproduct van onze hersencapaciteit en hersenarchitectuur. En niet als een sterke vormgever van de evolutie van onze hersenen.
Wat betreft 'survival of the fittest': er zijn idd allerlei factoren die selectiedruk uitoefenen op onze hersenen, ook dieet, ziektes en roofdieren. Alleen deze culturele factoren en niet de omgevingsfactoren hebben dit zelf-versterkend effect waarbij cultuur zowel werkt als externe opslag van kennis en gedragspatronen maar ook helpt evolutionair te selecteren op cultureel succes van een brein en dus zichzelf.
Je kunt zo alle aspecten van cultuur zien als bronnen van evolutionaire ontwikkeling van onze hersenen, specifieke hersengebieden en hun onderlinge verbanden, in plaats van enkel als gedragingen die een soort "cheesecake” zijn: Lekker, maar niet essentieel voor evolutie.
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
Veel te lange lap tekst om nu te lezen, maar een vriendinnetje van mijn zoontje vroeg me toevallig gisteren waarom mensen over de hele wereld zo verschillend zijn met hoe ze denken en wat ze doen.
Ik vertelde haar dat religie vaak invloed heeft op hoe we tegen dingen aan kijken en wat voor gewoontes we er op na houden en wat voor bijgeloof we krijgen. (correlatie versus causatie, maar uiteraard heb ik het wat eenvoudiger uitgelegd aan zo'n 8-jarige!
)
Ik vertelde haar dat religie vaak invloed heeft op hoe we tegen dingen aan kijken en wat voor gewoontes we er op na houden en wat voor bijgeloof we krijgen. (correlatie versus causatie, maar uiteraard heb ik het wat eenvoudiger uitgelegd aan zo'n 8-jarige!
)
Dan is dat wel een leuk inzicht ja, dat mensen dus eigenlijk, zij het in beperkte mate, invloed hebben op hetgeen waarop survival of the fittest van toepassing is.quote:
[..]
Zeker, alleen de specifieke focus op de evolutionaire dynamiek tussen onze cultuur en de evolutie van onze hersenen is wat ik er interessant aan vind.
Vaak wordt cultuur gezien als een bijproduct van onze hersencapaciteit en hersenarchitectuur. En niet als een sterke vormgever van de evolutie van onze hersenen.
Wat betreft 'survival of the fittest': er zijn idd allerlei factoren die selectiedruk uitoefenen op onze hersenen, ook dieet, ziektes en roofdieren. Alleen deze culturele factoren en niet de omgevingsfactoren hebben dit zelf-versterkend effect waarbij cultuur zowel werkt als externe opslag van kennis en gedragspatronen maar ook helpt evolutionair te selecteren op cultureel succes van een brein en dus zichzelf.
Je kunt zo alle aspecten van cultuur zien als bronnen van evolutionaire ontwikkeling van onze hersenen, specifieke hersengebieden en hun onderlinge verbanden, in plaats van enkel als gedragingen die een soort "cheesecake” zijn: Lekker, maar niet essentieel voor evolutie.
In beperkte mate, want mocht het systeem ooit instorten, en de cultuur vervaagt, dan staan we op dat vlak opeens met lege handen.
Namelijk, een dichter, een muzikant, maar ook een boekhouder of baliemedewerker, zou ik dan minder overlevingskans geven dan een boer of boswachter. Of anders gezegd: dat wat dicht bij de cultuur staat is dan meer rigide en kwetsbaar, en dat wat dicht bij de (oorspronkelijke of oer-) natuur staat is dan meer solide en weerbaar (tenzij meteorietinslag uiteraard).
En dan nog even daargelaten of zelfs een boer of boswachter überhaupt kans maakt op het scoren van een hert om op te eten, als de voedseldistributieketen niet langer werken en heel Nederland opeens op de Veluwe staat, op zoek naar voedsel ;-)
O, ye Fountains, Meadows, Hills, and Groves
|
|
