Niet mijn OPquote:Er is in Nederland verwarring over de betekenis van het begrip 'neo-liberalisme'. Laat ik uiteenzetten wat de burger in Nederland is voorgehouden in de periode die daarbij hoort (1980 - 2010).
Het begon met de stelling dat de groep niet bestaat. Alle begrippen die daarmee samenhangen, zoals algemeen belang en solidariteit, zijn om die reden onzinnig. Zoals Thatcher het stelde: "De samenleving bestaat niet".
Vervolgens werd het begrip 'egoisme' geherdefinieerd. Tot die tijd betekende egoisme dat iemand zo'n groot ego heeft, dat hij onvoldoende rekening houdt met de anderen in de groep. Omdat de groep niet bestaat, was een nieuwe betekenis nodig. Egoisme betekent sindsdien dat je handelt naar je eigen motieven. Omdat ieder mens handelt naar zijn eigen motieven was daarmee iedereen een egoist. Een oplichter die de boel oplicht voor eigen gewin en een zorgzame mantelzorger zijn even egoistisch, daar ze beide handelen naar hun eigen motieven.
Vervolgens werd Andries Moberg de nieuwe CEO bij Ahold. Hij ging 10 miljoen gulden per jaar verdienen (een topsalaris). Iedereen gleed van verbazing van zijn stoel. Wat kon iemand doen dat zoveel geld waard was? De verklaring is, dat in een markteconomie iedereen exact verdient wat hij in de markt betaald krijgt. Dat volgt uit een economisch model dat veronderstelt dat de markt ideaal en in evenwicht is, en iedere deelnemer volledige kennis heeft van alles wat rondgaat. In dat geval zijn ook alle bedrijfswinsten nul. Maar de bedrijfswinsten waren niet nul. Een bezwaar dat met een alternatieve verklaring werd gepareerd: je bent gewoon jaloers.
Een daarmee verwante kwestie was het bonusbeleid. Men stelde dat dit een onontbeerlijk element was voor een goede bedrijfsvoering. Zo zouden resultaatgerichte medewerkers een specifieke prijsprikkel hebben bij het streven naar het gewenste doel. Het bonusbeleid veronderstelt dat een bedrijf de toekomst voldoende kan inschatten om het parcours uit te zetten, met vette worsten lang de gewenste route. Dat leidt tot een serieus informatieprobleem, dat iemand moet kunnen oplossen, en de rest is als een rat in het leerexperiment van een klassieke behaviorist.
Vervolgens werden we verrast met de gedachte dat de enige bestaansreden van een bedrijf is: winst maken, aandeelhouderswaarde creeren. Verbazing alom. Tot dan toe dacht iedereen dat bedrijven er waren om producten te maken. Maar nee, bedrijven zijn er alleen om mensen met geld de mogelijk te bieden om hun geld te vermeerderen.
Vervolgens werd het begrip 'verantwoordelijkheid' herzien. Omdat de groep niet bestaat, heb je geen verantwoordelijkheid naar anderen, maar alleen naar jezelf. Alleen eigen verantwoordelijkheid is de juiste opvatting van verantwoordelijkheid. Waar het ging om anderen, was dat hun eigen verantwoordelijkheid, niet de jouwe. Dat betekende concreet dat iedereen dat zijn eigen broek moest zien op te houden.
Niet iedereen slaag daar altijd in. Men stelde dat daarvoor geen goede reden kan bestaan, omdat iedere probleem teruggevoerd kan worden op een gebrek aan de juiste moraal. "Alles is gewoon een keuze" werd de nieuwe leuze. In dat geval heeft ook niemand een excuus. Iemand die toch zijn omgeving erbij betrekt, als hij zijn situatie wil verklaren, wordt slachtoffergedrag verweten.
De bevolking werd dit niet uitgelegd. Het kwam tot ons in de vorm van slogans, die eindeloos werden herhaald. Men dacht waarschijnlijk dat het klootjesvolk te stom is om het te kunnen begrijpen, zodat imprinting de enige haalbare manier was om deze inzichten over te dragen. Net zoals op de lagere school de tafels van 10 erin gestampt worden.
Het was raar, want wij dachten dat kennis en inzicht iets was dat je bij uitstek leert op een universiteit. Nu bleek dat de faculteit
- sociologie kon worden opgeheven (want de samenleving bestaat niet eens).
- psychologie kon worden opgeheven (want alles is gewoon een keuze)
- natuurkunde kon worden opgeheven (want wat is causaliteit?).
- etc ...
Zo is het neo-liberalisme in Nederland geintroduceerd. Een ideologisch programma, zo gebracht dat het nauwelijks mogelijk is om je tanden erin te zetten. Geen betogen of uiteenzettingen, maar propaganda die iedere analyse uitsluit. Daarom is het bovenstaande de beste definitie die ik van het begrip 'neo-liberalisme' kan geven.
Ik dacht daarover na, en concludeerde dat de bestuurselite zwakzinnig geworden was. Toen dacht ik er nog een keer over na, en besefte dat er nog een mogelijkheid was. Men begreep wel dat het ideologische onzin was, en manipuleerde daarmee moedwillig de bevolking plat. Toen dacht ik er nog een keer over na en realiseerde me dat het niet veel uitmaakt, of de bestuurselite intellectueel of moreel zwakzinnig is. Want in beide gevallen zijn ze ongeschikt voor hun functie.
Rest de vraag:
Kun je het interpreteren als een verkapte klassenstrijd?
Kijk. naar de ranking,quote:Op zondag 17 december 2023 10:21 schreef Bondsrepubliek het volgende:
[..]
Zijn de andere landen dan ook naar de op een na laatste positie gezakt?
Okay,quote:
Goh, alleen Nederland staat op de een na laatste plek.quote:Leesvaardigheid Nederlandse scholieren duikt ver onder internationaal gemiddelde
De leesvaardigheid van Nederlandse tieners daalt alsmaar verder, ook in internationaal opzicht. In Europees verband bungelen ze inmiddels bijna onderaan.
Merijn van Nuland en Eline van Suchtelen5 december 2023, 11:00
https://fd.nl/economie/15(...)ndprijzen-nauwelijksquote:Slechts een handjevol gemeenten heeft zijn grondprijzen verlaagd om de stagnerende woningbouw te stimuleren. Omdat lokale overheden denken dat de woningmarkt weer aantrekt, zullen prijzen van bouwkavels ook volgend jaar over het algemeen blijven stijgen, zo blijkt uit een maandag gepubliceerde enquête van adviesbureau Stec Groep.
Gesteggel over de prijs van gemeentelijke bouwgrond is vaak een van de redenen dat woningbouw vertraging oploopt. Bouwers en ontwikkelaars willen al langer dat gemeenten lagere grondprijzen rekenen, omdat zij stellen dat de bouw van met name wat goedkopere woningen anders niet uit kan, zeker nu de rente is gestegen en de huizenprijzen gedaald zijn.
Toch doen veel gemeenten dat nauwelijks. ‘De inflatie is ook voor gemeenten gestegen en een deel van hen kijkt vooruit en denkt dat na de bestaande bouw ook de prijs van nieuwbouwwoningen weer herstelt’, zegt onderzoeker Erik de Leve van Stec.
Meer winst ontwikkelaar
Bovendien hebben gemeenten het geld uit grondverkopen nodig voor hun begroting. Lagere grondprijzen leiden ook niet automatisch tot goedkopere woningen, ‘maar tot meer winst voor de ontwikkelaars’, zegt een woordvoerder van de Vereniging Nederlandse Gemeenten.
Slechts een tiende van de 127 ondervraagde gemeenten verlaagde vorig jaar de grondprijzen, vaak met enkele procenten. Een ruime meerderheid hield de prijzen gelijk of verhoogde de tarieven van kavels, zo blijkt uit het zogeheten benchmarkonderzoek van Stec.
Volgend jaar verwacht 15% van de ondervraagde gemeenten een grondprijsverlaging door te voeren. Onder de veertig grootste gemeenten is dat een kwart. Hoewel dit het hoogste percentage is in zeker vijf jaar tijd en Stec rept over ‘mogelijk een trendbreuk’ in het prijsbeleid, hadden de onderzoekers veel meer dalingen verwacht.
Economische tegenwind
‘Ik vind het ook opvallend dat de prijzen niet veel meer dalen’, zegt hoogleraar gebiedsontwikkeling Erwin van der Krabben van de Radboud Universiteit. Hij rondde onlangs een onderzoek af waaruit blijkt dat zogeheten residuele grondwaardes op papier aanzienlijk zijn gedaald door de economische tegenslag voor de woningbouw. ‘Dat zie ik totaal niet terug in de daadwerkelijke uitgifteprijzen in de enquête van Stec.’
Veel gemeenten bepalen de waarde van de bouwgrond op basis van de prijzen van nieuwbouwhuizen. Na aftrek van de bouwkosten blijft de waarde van de grond over. Deze manier van rekenen zou vanwege de gestegen kosten van bouwmaterialen, de inflatie en de lagere huizenprijzen moeten leiden tot een daling van de grondprijzen met 20%, veronderstellen adviseurs van Stec. Daarentegen stegen de grondprijzen in 2023 met gemiddeld 2,1%. Het adviesbureau voorspelt voor volgend jaar eveneens een geringe stijging.
‘Opgaande lijn’
‘De opgaande lijn van de grondprijzen gaat in 2024 verder’, voorziet ook directeur Erik Berkelmans van ruimtelijk adviesbureau Metafoor. ‘De prijzen van nieuwbouw zien wij alweer iets stijgen op het moment’, zegt hij. ‘En de bouwkosten zijn weer stabieler.’
Volgens zowel De Leve als Berkelmans willen gemeenten de prijzen van bouwkavels niet te veel laten fluctueren. Toen huizenprijzen de afgelopen jaren fors stegen, gingen gemeentelijke grondprijzen niet zo hard mee omhoog. Andersom is daar dus ook geen sprake van.
Financiële problemen
Gemeenten die de prijzen wel hebben verlaagd, doen dat volgens Stec vanwege het ‘volkshuisvestelijk belang’. Zij willen graag dat een bouwproject doorgaat en zijn bereid toe te geven. Zo kondigde de gemeente Amsterdam vorige week een crisismaatregel aan waarmee de gemeente grondprijzen tijdelijk kan verlagen.
Andere gemeenten weigeren dat, hetgeen niet zelden leidt tot een conflict met ontwikkelaars. ‘Het kan best dat dit niet meer tot een haalbaar plan leidt voor ontwikkelaars’, zegt hoogleraar Van der Krabben. ‘Alleen is het inzicht dat ontwikkelaars daarin geven ook lang niet altijd transparant.’
Tijdens de vorige economische crisis kwamen veel gemeenten in de financiële problemen doordat ze de waarde van hun woningbouwgrond fors moesten verlagen als gevolg van de bouwcrisis. Gemeenten werden daarna zeer terughoudend met grondaankopen voor woningbouw en lieten dat grotendeels over aan projectontwikkelaars.
Actief grondbeleid
Aangemoedigd door het Rijk roeren zij zich weer vaker op de grondmarkt. Demissionair minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting, CDA) wil dat gemeenten vaker zelf grond aankopen en de leiding nemen bij woningbouw. Dit actief grondbeleid moet hen minder afhankelijk maken van ontwikkelaars.
Stec ziet die behoefte bij gemeenten al langer. Vier van de vijf ondervraagde gemeenten denken grond te verwerven in 2024. Het is al het vijfde jaar op rij dat meer gemeenten voornemens zijn zulke aankopen te doen. Wel blijft onduidelijk of hun grondbezit de afgelopen jaren daadwerkelijk is gegroeid.
https://nos.nl/artikel/25(...)ningen-naar-startersquote:NOS Nieuws
•
Vandaag, 01:45
Utrecht: opkoopbescherming werkt, meer woningen naar starters
De gemeente Utrecht stelt dat een verbod voor beleggers om huurhuizen te kopen het gewenste effect heeft. Door de opkoopbescherming kunnen meer mensen een woning vinden, blijkt uit een analyse door het Kadaster...
"Ik verbied het opkopen van woningen door beleggers!"quote:Op maandag 18 december 2023 08:58 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Utrecht: opkoopbescherming werkt, meer woningen naar starters
Dat.quote:Op maandag 18 december 2023 09:02 schreef nostra het volgende:
[..]
"Ik verbied het opkopen van woningen door beleggers!"
[tijd...]
"Er zijn nauwelijks meer woningen verkocht aan beleggers! Het werkt!"
Het werkt toch ook gewoon als meer starters een huis kunnen kopen, dat is toch wat we allemaal willen?quote:Op maandag 18 december 2023 09:02 schreef nostra het volgende:
[..]
"Ik verbied het opkopen van woningen door beleggers!"
[tijd...]
"Er zijn nauwelijks meer woningen verkocht aan beleggers! Het werkt!"
Precies, de meeste van die maatregelen werken juist totaal averechts.quote:Op maandag 18 december 2023 10:01 schreef phpmystyle het volgende:
[..]
Dat.
We zijn inmiddels al heel wat jaren verder met bashen op verhuurders, kankeren op de markt, woningmarkt heet al heel lang volkshuisvesting. Elk neoliberaal vezeltjes is met militaire precisie verwijderd. Maar toch gaat het van jaar tot jaar slechter.
Als je beleggers verbiedt om een huis te kopen, dan is het een rekenkundige wetmatigheid dat het percentage beleggers, uitgedrukt in het totaal aantal kopers, daalt en dat van starters stijgt. Het zegt welgeteld helemaal niets over het aantal starters dat nu wel als ware het een wonder aan financiering kan komen (terwijl de woningprijs niet daalt) of fatsoenlijk kan huren.quote:Op maandag 18 december 2023 10:38 schreef Hanca het volgende:
[..]
Het werkt toch ook gewoon als meer starters een huis kunnen kopen, dat is toch wat we allemaal willen?
Het gaat niet om 'als ware het een wonder aan financiering kan komen', de starters werden er op voorwaarden (beleggers hebben geen voorwaarde van financiering) en op overbieden uit geboden door beleggers. Want starters kunnen dat overbieden niet betalen, aangezien je dat niet mee kunt financieren. Als beleggers mee bieden zijn starters over het algemeen kansloos (of je moet echt rijke ouders hebben, oid). Deze cijfers bewijzen dat ook, met het verdwijnen van de beleggers hebben starters dus gewoon meer kans.quote:Op maandag 18 december 2023 10:44 schreef nostra het volgende:
[..]
Als je beleggers verbiedt om een huis te kopen, dan is het een rekenkundige wetmatigheid dat het percentage beleggers, uitgedrukt in het totaal aantal kopers, daalt en dat van starters koopt. Het zegt welgeteld helemaal niets over het aantal starters dat nu wel als ware het een wonder aan financiering kan komen (terwijl de woningprijs niet daalt) of fatsoenlijk kan huren.
Dat is het verhaaltje dat leeft en wordt beoogd, maar deze cijfers bewijzen dat totaal niet. Ook niet dat dat niet zo is overigens, het is gewoon een gegeven dat je van tevoren kan invullen.quote:Op maandag 18 december 2023 10:56 schreef Hanca het volgende:
[..]
Het gaat niet om 'als ware het een wonder aan financiering kan komen', de starters werden er op voorwaarden (beleggers hebben geen voorwaarde van financiering) en op overbieden uit geboden door beleggers. Want starters kunnen dat overbieden niet betalen, aangezien je dat niet mee kunt financieren. Als beleggers mee bieden zijn starters over het algemeen kansloos (of je moet echt rijke ouders hebben, oid). Deze cijfers bewijzen dat ook, met het verdwijnen van de beleggers hebben starters dus gewoon meer kans.
Dat ben ik niet met je eens. Zoals Hanca al aangeeft zijn het vooral beleggers die bereid zijn boven de vraagprijs te bieden, ik heb dat in mijn vriendenkrijg al tweemaal persoonlijk meegemaakt. Leuk voor de verkopers maar niet leuk voor particuliere kopers. En je weet ook dat vraagprijzen vaker wel dan niet gebaseerd worden op eerdere verkopen in een straat of buurt.quote:Op maandag 18 december 2023 10:44 schreef nostra het volgende:
[..]
Als je beleggers verbiedt om een huis te kopen, dan is het een rekenkundige wetmatigheid dat het percentage beleggers, uitgedrukt in het totaal aantal kopers, daalt en dat van starters stijgt. Het zegt welgeteld helemaal niets over het aantal starters dat nu wel als ware het een wonder aan financiering kan komen (terwijl de woningprijs niet daalt) of fatsoenlijk kan huren.
https://www.uu.nl/agenda/(...)-de-verzorgingsstaatquote:Promotie Naomi Woltring: Neoliberalisering van de verzorgingsstaat
Op 8 december verdedigt Naomi Woltring haar proefschrift ‘De marktconforme verzorgingsstaat 1989-2008’. Woltring analyseert de invloed van neoliberale ideeën en beleidspraktijken op de Nederlandse verzorgingsstaat.
Draaideur
Tussen 1989 en 2009 vond een verregaande omslag plaats in neoliberale richting van het Nederlandse economisch beleid, het volkshuisvestingsbeleid en het socialezekerheidsbeleid. De Nederlandse verzorgingsstaat werd ‘marktconform’ ingericht. Deze hervormingen werden geleid door topambtenaren, politici en wetenschappers die behoorden tot een groep die neoliberale aannames deelde.
Zij bestuurden Nederland via een draaideur waarbij ze elkaar telkens tegenkwamen op wisselende posities: de ene keer in toga, vervolgens met partijspeldje op en dan weer met ambtelijke geloofsbrieven in de hand. In die posities dachten zij beleidsideeën uit, vertaalden die naar wet- en regelgeving, handhaafden ze en reflecteerden ze erop. Via die draaideur bevestigden ze elkaars neoliberale ideeën en gaven daaraan een aura van vanzelfsprekendheid.
Operatie Marktwerking, Deregulering en Wetgevingskwaliteit
Onder Nederlandse beleidsmakers ontstond zo in de jaren negentig consensus over de noodzaak van een marktconforme verzorgingsstaat. Enkel wat tot de minimale kern van de verzorgingsstaat behoorde, diende de overheid uit te voeren. Zaken waar de overheid zich vanuit neoliberaal perspectief niet mee moest bemoeien, waren aan de markt. De operatie Marktwerking, Deregulering en Wetgevingskwaliteit speelde daarbij een belangrijke en tot nu te onderbelichte rol.
Woltring beargumenteert dat deze hervormingen gezien moeten worden als neoliberalisering. Ook stelt ze dat veel van de problemen die nu op de politieke agenda staan, zoals de wooncrisis of toegenomen armoede, wortels hebben in de door haar onderzochte periode.
Wel sneu voor dat meisje vanaf 7:30, cringe. 40-jarige aio meets reality.quote:Op dinsdag 19 december 2023 05:41 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Gisteren was Naomi Woltring te gast bij NPO radio 1 om haar proefschrift over neoliberalisme te bespreken. Dat kan je terugluisteren via: https://www.nporadio1.nl/(...)-alle-middenpartijen
Je verwacht het niet:quote:Op maandag 18 december 2023 11:01 schreef nostra het volgende:
En dan ben ik benieuwd naar het aantal (startende) huurders dat nu een woning kan vinden ten opzichte van daarvoor. Ik vermoed zomaar dat dat flink is gedaald.
Goed gewerkt mannen. 💪quote:Op dinsdag 16 januari 2024 13:17 schreef nostra het volgende:
[..]
Je verwacht het niet:
NWS / Huurders kunnen geen kant meer op:We schieten met een kanon op een mug
https://www.vpro.nl/progr(...)dkwijtschelding.htmlquote:Geen klimaatoplossing zonder wereldwijde schuldkwijtschelding
Het uitfaseren van fossiel kan alleen als we ook een einde maken aan structurele armoede wereldwijd. De million dollar question is: hoe dan?
Tekst Daan Kuys Beeld Nova van Campen
Eéns in de zoveel tijd gaan er stemmen op om de schuldenberg van arme landen kwijt te schelden. Landen zoals Chad, Sudan, Venezuela en zo nog een stuk of vijftig landen hebben economieën die niet genoeg opleveren om hun publieke voorzieningen structureel te financieren, en dus moeten ze geregeld geld lenen bij buitenlandse geldschieters.Landen in schuldencrisis op een kaart die de daadwerkelijke grootte van landen weergeeft. Bron: Debt Justice
Altijd wanneer die schulden zo schrijnend en onhoudbaar worden (zoals tijdens de coronacrisis, toen veel inkomsten voor arme landen plots weg vielen nadat het mondiale Noorden massaal op ‘annuleer bestelling’ klikte) klinken er pleidooien om (een deel van) die schulden weg te strepen.
Daar zijn dan ook goede redenen voor. Eerder schreef VPRO Tegenlicht daar al over. Kort samengevat zijn die redenen:
1.
Landen in het mondiale Zuiden worden al jaren opgelicht. Voorbeeld: Zweedse onderzoekers berekenden dat tussen 1980 en 2012 er meer dan zestienduizend miljard dollar van arme naar rijke landen vloeide. Véél meer geld dan er in dezelfde tijd naar arme landen stroomde, zoals ontwikkelingshulp en toerisme. Een kwart van die outflow bestaat uit rentebetalingen op schulden. Het grootste deel bestaat uit winsten die illegaal worden teruggesluisd naar rijke landen.
2.
De balans tussen schuldenaar en schuldeiser moet worden hersteld. De schuldeiser moet het risico en de verantwoordelijkheid van zijn investering weer accepteren. Daar krijgt hij immers een hoge rente voor terug. Nu mogen schuldeisers arme landen eindeloos blijven uitknijpen.
3.
Schuldkwijtschelding is altijd heel normaal geweest. Al duizenden jaren wordt in veel beschavingen om de zoveel jaar alle schuld kwijtgescholden. Vorsten en schuldeisers begrepen dat onhoudbare schulden opstanden in de hand werkten. Vorsten waren dus voorstanders van jubeljaren, om de economische balans te herstellen en de vrede te waarborgen.
4.
Je zou het bijna vergeten: schuldkwijtschelding redt mensenlevens. Geld dat niet naar (rente)betalingen hoeft, kan naar gezondheidszorg, infrastructuur, onderwijs en een gezonde economie. Eind 2022 spendeerden alle lage en middeninkomenslanden bij elkaar 443 miljard euro aan schuldbetalingen. Daar kun je een hoop IC-units van optuigen.
Een einde aan armoede
Op grote schaal schulden kwijtschelden ligt politiek nogal gevoelig. Schulden moet je immers ‘betalen pannenkoek!’ Toch is het al wel vaker gebeurd. Zowel in 2000 (Jubilee 2000) als in 2005 (Make Poverty History) konden veel landen uit het mondiale Zuiden deels met een schone lei beginnen. Toch betekende dat niet het einde van de wereldwijde armoede. Inmiddels zit het mondiale Zuiden gewoon weer met dezelfde oude problemen. Hoe kan dat?
‘Er was destijds weliswaar schuldkwijtschelding, maar er werd vervolgens niet goed gekeken naar hoe die schulden waren ontstaan’, zegt Tess Woolfenden, onderzoeker bij Debt Justice, de organisatie die in de jaren ‘00 verantwoordelijk was voor de eerdere campagnes en nu opnieuw pleit voor het kwijtschelden van onrechtvaardige schulden. ‘Landen bouwden daarom gewoon opnieuw schulden op. Maar er moet ook goed gekeken worden naar de inrichting van die economieën.’’
De inrichting van economieën
Veel economieën van landen in het mondiale Zuiden kennen een zogenaamde grondstofeconomie. Dat betekent dat zij voor hun inkomsten afhankelijk zijn van het oprakelen en verkopen van de kostbaarheden die ze in hun aarde, rivieren of bergen hebben zitten, zoals olie, gas, kolen of metalen als goud, ijzer en koper.
En precies dat maakt deze landen kwetsbaar: fossiele opbrengsten blijken achteraf vies tegen te vallen, pandemieën leggen de wereldhandel stil en grondstofprijzen zijn gevoelig voor schokken op de beurs. Het is dan ook bepaald geen verrassing dat landen met een dergelijk grondstofmodel zich kenmerken door lager betaalde banen van kortere duur, en überhaupt lagere levenstandaarden.
Bovendien kent het ontginnen van grondstoffen een lange geschiedenis van conflict en geweld. Zie de chaos die brute rebellengroepen als M23 veroorzaken in Congo in de strijd om makkelijk te ontginnen grondstoffen als goud.
Who runs the world?
Waarom gooien die landen het roer dan niet om, denk je misschien. Verzin potdorie eens wat anders dan dat eeuwige gegraaf in die goudmijnen!
Maar dat gaat niet zomaar. Commerciële schuldeisers, maar ook internationale instituten zoals het IMF en de Wereldbank, stellen landen uit het mondiale Zuiden strenge voorwaarden als ze voor nieuw geld in aanmerking willen komen.
Die voorwaarden komen doorgaans in viervoud: privatiseren, bezuinigen, dereguleren, en het exploiteren van de aanwezige grondstoffen. Onlangs nog ging Pakistan akkoord met de door het IMF gewenste privatisering van haar wegennetwerk. En ook Ecuador wil haar olieproductie verdubbelen in 2025, zodat buitenlandse schuldeisers kunnen worden terugbetaald.
Gek wel, want het empirische bewijs dat zulk neoliberaal beleid landen niet verder helpt en zelfs schadelijk is, bestaat al sinds de jaren tachtig, zegt Woolfenden. Hoe kan het dat zelfs gerespecteerde VN-instituten als het IMF en de Wereldbank - die bedoeld zijn om landen te helpen - zulk beleid nog steeds doorduwen? ‘Ik geloof niet dat mensen bij deze instituten doelbewust kwaad willen, maar er zit echt een groot gat tussen de logica die zij hanteren en het aanwezige empirische bewijs.’
Werken er misschien te veel vergrijsde economen met ouderwetse theorieën over de economie? Woolfenden moet lachen. ‘Ik ken het IMF niet van binnenuit. Maar als je kijkt hoe het stem-mechanisme werkt, wie er vetorecht heeft, en welke landen en bedrijven uiteindelijk profiteren, dan is het niet heel moeilijk voor te stellen wie deze organisaties runnen.’
Klimaatverandering
Bovenstaande is erg, klimaatverandering maakt het erger. Nadat orkaan Maria in 2017 de Dominicaanse Republiek trof, nam de schuld van het eiland in één klap fors toe: van 68 procent naar 78 procent van het BBP. Er moest immers extra geleend worden voor renovatie- en herstelwerkzaamheden. De door rijke landen beloofde miljarden voor een klimaatschadefonds waren overigens nog nergens te bekennen.
Dat opgelegde grondstoffenmodel lijkt misschien alleen slecht nieuws voor ‘die landen daar ver weg’, maar het is uiteindelijk slecht nieuws voor iedereen. Onderzoek van het onderzoeksbureau New Climate Institute wees uit dat van de 76 lage inkomenslanden ongeveer de helft fossiele reserves in de grond heeft zitten, en al bezig is die uit de grond te halen. Hoe anders moeten ze de 88 miljard dollar aan jaarlijkse aflossingen ooit gaan ophoesten?
Voor wie de afgelopen jaren als een stukje kool onder een steen heeft geleefd: willen we nog enige kans maken om onder de 1,5 graad Celcius te blijven, dan moeten alle wereldwijde fossiele reserves in de grond blijven zitten.
Al die moeite om nog wat te verdienen met fossiele reserves gaat ten koste van de transitie naar schone en duurzame energie. Sterker nog, het IMF, dat tussen 2020 en 2022 jaarlijks 1,3 miljard euro aan fossiele financiering verschafte, verplichtte Pakistan onlangs tot een belasting op zonne- en windenergie van twintig procent, en een belasting op elektrische auto’s van 12 procent.
Willen we fossiel echt uitfaseren, dan zal dat gepaard moeten gaan met grootschalige schuldkwijtschelding - zónder het mondiale Zuiden daarna opnieuw te exploiteren en haar publieke infrastructuur in de uitverkoop te doen. Sterker nog, inmiddels gaan er stemmen op om schuld kwijt te schelden op voorwaarde dat landen hun fossiele reserves in de grond laten zitten.
De opzet voor grootschalige en structurele schuldkwijtschelding bestaat overigens al, in de vorm van een G20-initiatief waar je nog nooit van gehoord hebt: het G20 Common Framework for Debt Treatment beyond the DDSI. Het idee is dat dit initiatief zowel commerciële als institutionele geldschieters moet verbinden, als ook grote niet-Westerse geldschieters zoals China, dat momenteel meer geld leent aan het mondiale Zuiden dan de Westerse landen.
Alleen, ziet Woolfenden, mist het initiatief momenteel nog daadkracht. ‘Best veel besluitmakers op allerlei niveaus praten momenteel over de noodzaak van schuldkwijtschelding. En het is al een grote vooruitgang dat China er nu bij zit. Wat nu nog ontbreekt is energie en politieke wil om het voor elkaar te krijgen op een manier waar landen daadwerkelijk mee geholpen zijn.’
In Nederland is er recent ook gelobbyd door de rijken (NRC: lobby familiebedrijven zorgde voor flinke korting erfbelasting). Namelijk door parlementariërs uit te nodigen voor luxe etentjes om ze zo proberen te overtuigen de belasting te verlagen voor grote familiebedrijven. En dat is ze dus ook gelukt, een Kamermeerderheid heeft voor die verlaging gestemd zodat om de publieke voorzieningen te bekostigen weer meer van arbeid gevraagd moet worden. Geld aanwenden voor invloed ondermijnt de democratie en gebeurt ook in Nederland omdat de ongelijkheid ook hier enorm is toegenomen en daarmee dus ook de contrasten tussen belangengroepen om effectief te lobbyen. Toename van ongelijkheid doet de democratie afbrokkelen en zet de plutocratie in de steigers. Politieke partijen die de trend van de toename van de ongelijkheid in de hand werken zoals D66 en VVD kan je ondanks de D in hun partijnaam dan ook niet langer meer zien als oprechte belangenbehartigers van de democratie.quote:Waarom niemand het verdient om multimiljonair te zijn
Hoeveel geld is te veel geld? Op die vraag geeft Ingrid Robeyns genuanceerd en onderbouwd antwoord in haar boek 'Limitarisme, een pleidooi tegen extreme rijkdom'.
‘Het idee van een democratie is dat iedereen even zwaar kan wegen op het beleid. De vraag die we ons nu moeten stellen: is dat nog steeds zo? In hoeverre wordt op dit moment het principe ondermijnt dat één persoon, één stem heeft en iedereen op die manier dezelfde invloed uitoefent op die democratie?,’ aldus Robeyns.
De realiteit is dat er door zeer vermogende mensen bijzonder veel politieke invloed wordt gekocht en het voor politieke partijen steeds lastiger wordt vol te houden dat er geen sprake is van belangenverstrengeling. En dat is problematisch, want dergelijke omkoperij staat eerlijk overheidsbeleid in de weg waarin íedereen kan floreren. Overheidsbeleid waarbij kapitaal meer wordt belasten dan inkomen uit arbeid, bijvoorbeeld – dat is nu nog andersom.
Volgens Robeyns moeten we naar een systeem waarin de sterkste schouders daadwerkelijk de zwaarste lasten dragen en ongelijkheden worden ingeperkt. Het overtollige geld van de superrijken kan mens en samenleving veel goeds opleveren. En daar profiteert uiteindelijk iedereen van, ook de superrijken zelf.
VPRO Tegenlicht sprak Ingrid Robeyns hierover uitgebreid.
Bijzondere risico-inschatting voor Rusland.quote:Op dinsdag 20 februari 2024 06:39 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Landen in schuldencrisis op een kaart die de daadwerkelijke grootte van landen weergeeft. Bron: Debt Justice
Problemen van de derde wereld zijn de corruptie, nepotisme en incompetentie van het bestuur, de onzekerheid van dat de overheid je bezit garandeert en daarmee een slecht investeringsklimaar.quote:Op dinsdag 20 februari 2024 06:39 schreef Bondsrepubliek het volgende:
De neoliberale recepten die het IMF en de Wereldbank voorschrijven om ontwikkelingslanden economisch te helpen werken helemaal niet maar blijken juist schadelijk te zijn. Dat is al sinds de jaren tachtig bekend maar toch landt het inzicht dat het daarom anders moet maar niet. En om het nog problematischer te maken, niet alleen voor de economie is het neoliberalisme enorm schadelijk maar ook voor het klimaat.
[..]
https://www.vpro.nl/progr(...)dkwijtschelding.html
Tja, stel jouw pa heeft een bedrijf, dat bedrijf is 4.130.424 waardquote:Op dinsdag 20 februari 2024 09:03 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Wat een ontzettend goed verhaal van Ingrid Robeyns bij Tegenlicht. Via de link kan je het interview met haar van circa 17 minuten bekijken. https://www.vpro.nl/progr(...)ljonair-te-zijn.html
[..]
In Nederland is er recent ook gelobbyd door de rijken (NRC: lobby familiebedrijven zorgde voor flinke korting erfbelasting). Namelijk door parlementariërs uit te nodigen voor luxe etentjes om ze zo proberen te overtuigen de belasting te verlagen voor grote familiebedrijven. En dat is ze dus ook gelukt, een Kamermeerderheid heeft voor die verlaging gestemd zodat om de publieke voorzieningen te bekostigen weer meer van arbeid gevraagd moet worden. Geld aanwenden voor invloed ondermijnt de democratie en gebeurt ook in Nederland omdat de ongelijkheid ook hier enorm is toegenomen en daarmee dus ook de contrasten tussen belangengroepen om effectief te lobbyen. Toename van ongelijkheid doet de democratie afbrokkelen en zet de plutocratie in de steigers. Politieke partijen die de trend van de toename van de ongelijkheid in de hand werken zoals D66 en VVD kan je ondanks de D in hun partijnaam dan ook niet langer meer zien als oprechte belangenbehartigers van de democratie.
Mijn opmerking over ongelijkheid in de hand werken en daar de partijen D66 en VVD opplakken is een algemene opmerking. In het specifieke voorbeeld over lobbykracht uit NRC stelt D66 zich wel verstandig op maar dat is niet structureel bij die partij.quote:Op dinsdag 20 februari 2024 13:57 schreef Hexagon het volgende:
Misschien moet je het linkje eens lezen aangezien D66 niet bij de voorstemmers staat. En wel partijen die zogenaamd voor het "gewone volk" zijn.
Die problemen zijn het gevolg van uitbuiting door de eerste wereld, niet oorzaak en gevolg omdraaien aub.quote:Op dinsdag 20 februari 2024 18:17 schreef Jan_Onderwater het volgende:
[..]
Problemen van de derde wereld zijn de corruptie, nepotisme en incompetentie van het bestuur, de onzekerheid van dat de overheid je bezit garandeert en daarmee een slecht investeringsklimaar.
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |