Aangezien het vrijdagavond is, is dat een goede gelegenheid om een post aan de sabbat te wijden.
De sabbat is een van de dingen die door het gros van de Christelijke kerken wordt genegeerd.
Daarvoor worden meerdere redenen gegeven: Jezus is op zondag uit de dood opgestaan, het is een traditie om de sabbat op zondag te vieren, Jezus heeft de wet afgeschaft, enzovoorts.
Als bijbelgelovige Christen zie ik echter geen enkele aanwijzing dat het vieren van de sabbat op de zevende dag van de week, dwz onze zaterdag, zou zijn afgeschaft door Jezus of de apostelen of zou moeten worden afgeschaft. In tegendeel, ik denk dat de sabbat nog steeds deel uit zou moeten maken van iedereen die Jezus wil volgen.
Maar in plaats van een apologetisch stuk te schrijven over de redenen waarom elke Christen dat m.i. zou moeten doen, zou ik dit liever vanuit een andere hoek benaderen.
Er zijn veel mistverstanden over de sabbat. Zo wordt deze dag al gauw geassocieerd met legalisme, farizeeërs, en wet van het oude verbond, die zou zijn afgeschaft.
Legalisme is het idee dat je door middel van het gehoorzamen aan de wet tot verlossing kunt komen.
Het observeren van de sabbat moet dan ook geen onderdeel zijn van een poging om je verlossing te verdienen.
De farizeeën hadden allerlei beperkingen aan de sabbat opgelegd die niet voorkwamen in de wet van Mozes. Dit was onder andere het gevolg van het feit dat de Joden in ballingschap waren genomen omdat zij de sabbat hadden overtreden. Toen de Joden uiteindelijk terugkeerden naar hun land, werd men dus extra streng op allerlei dingen, maar verloord daarmee uit het oog wat het oorspronkelijke doel van de sabbat en andere wetten was.
Alle wetten die geleidelijk aan zijn toegevoegd en die geen onderdeel uitmaken van de wetten die God had gegeven, zijn dus niet geldig en Jezus sprak zich duidelijk uit tegen deze tradities.
Dan de wet. Is de wet afgeschaft? God kan Zijn wet niet afschaffen, omdat gehoorzaamheid aan de wet een voorwaarde is voor het leven. Daarom wordt voor het nieuwe verbond de wet niet in stenen tafelen gegeven, maar door middel van de Heilige Geest in het hart en de geest geschreven, opdat de opnieuw geboren Christen die wet van nature gehoorzaamt.
Aangezien de sabbat onderdeel uitmaakt van de tien geboden, oftewel de morele wet die samenvat hoe onze relatie met God en met andere mensen dient te zijn, en een samenvattende beschrijving is van hoe je rechtvaardig en dus liefdevol met elkaar omgaat door grenzen te stellen aan het gedrag en voor te schrijven dat bepaalde dingen wel of niet moeten worden gedaan, wordt ook dat gebod normaal gesproken in het hart geschreven.
Ook dat is dus geen reden om het sabbatgebod te negeren.
Ik zou me hier echter graag willen richten op de spirituele kant van de sabbat in plaats van het wettelijke.
Want de sabbat is niet gecreëerd door middel van een gebod. Het gebod schreef alleen voor dat de sabbat die al bestond diende te worden geobserveerd door Gods volk.
We lezen namelijk dat God aan het einde van de creatieweek op de zevende dag 'rustte van al zijn werk' en de zevende dag 'heiligde'. 'Heiligen' wil zeggen dat de dag apart wordt gezet voor een heilig doel.
Wat was dat heilige doel? Om te rusten in het voltooide werk van God.
Elke dag van de week was bedoeld om te werken, maar de zevende dag was een speciale dag voor rust en vernieuwing.
Wat is er nou zo belangrijk aan die dag?
Deze dag is als een soort handtekening van God op de schepping zelf. Wanneer het gebod via Mozes wordt gegeven, worden daar twee redenen voor gegeven: God heeft de aarde in zes dagen gemaakt en rustte op de zevende dag, en God heeft de Hebreeën met een machtige land uit Egypte verlost. Creatie en verlossing.
Als je wilt weten met welke God je te maken hebt, hoef je dus alleen naar het sabbatgebod te kijken om hem te identificeren. De God die alles heeft gemaakt, is de God van de sabbat van de zevende dag. Niet van de zesde of eerste dag, maar van de zevende dag.
Daarom zegt God ook tegen zijn volk dat hij de sabbat als een 'teken tussen hem en Zijn volk heeft gegeven, opdat het weet dat Hij degenen is die hen heiligt'. Om niet te vergeten met wie zij te maken hadden, is de sabbat een teken geworden tussen God en Zijn volk:
Exodus 31:13U dan, spreek tot de Israëlieten en zeg: U moet zeker Mijn sabbatten in acht nemen, want dat is een teken tussen Mij en u, al uw generaties door, zodat men weet dat Ik de HEERE ben, Die u heiligt.
Wat is 'Heiligen' ookalweer? Apart zetten voor een heilig doel. God had de Israëlieten apart gezet voor een heilig doel, namelijk om de kennis over God in de wereld te verspreiden, ter voorbereiding op de komst van de messias, en om te onthullen wie Hij was door Zijn geboden te bewaren. Want door de geboden te bewaren, zouden alle volkeren zien dat dit een verstandig volk met goede wetten was:
Deuteronomium 4:5Zie, ik heb u de verordeningen en bepalingen geleerd, zoals de HEERE, mijn God, mij geboden heeft; om zo te handelen in het midden van het land waarin u zult komen om het in bezit te nemen.
6Neem ze in acht en doe ze; want dat zal uw wijsheid en uw inzicht zijn voor de ogen van de volken, die al deze verordeningen horen zullen en zullen zeggen: Werkelijk, dit grote volk is een wijs en verstandig volk!
7 Want welk groot volk is er waar de goden zo dichtbij zijn als de HEERE, onze God, bij ons is, altijd als wij tot Hem roepen?
8En welk groot volk is er dat zulke rechtvaardige verordeningen en bepalingen heeft als heel deze wet, die ik u heden voorhoud?
Hoe konden de omliggende volkeren nu weten welke God de Israëlieten aanbaden? Was het Baal? Osiris? Moloch? Isis? Dagon? Het barstte in die tijd van de goden. Dus waaraan werd de God van de Israëlieten herkend?
Dat was dus de sabbat, als teken dat de God van de Israëlieten de Schepper is.
Het vieren van de sabbat is dus een expressie van het feit dat je daadwerkelijk een relatie met God onderhoudt en God degene is die je heiligt, oftewel die een geestelijk werk in jou doet met als doel om je aan Zijn geboden en wetten te laten gehoorzamen, opdat liefde en rechtvaardigheid de onderliggende principes zijn waarop al je gedrag is gebaseerd en waaruit al je gedrag voort dient te vloeien.
Het observeren van de sabbat wordt dus het ultieme zichtbare teken voor de hele wereld waaraan men kan zien welke God je aanbidt. Het is als een stempel die God op je zet om te laten zien: deze is van mij. Een duidelijker reclamebord is er misschien niet.
Waarom is de notie van teken belangrijk? Omdat Gods vijand ook een 'teken' heeft waarmee hij aangeeft dat iemand tot hem behoort. In openbaringen wordt dit het 'teken van het beest' genoemd, dat op de hand of op het voorhoofd wordt gezet. Maar is dit een letterlijk teken?
Nee, op basis van de schrift is dit duidelijk geen letterlijk, fysiek teken, maar een spiritueel teken.
Zo lezen we dat de geboden van God op de hand en in het voorhoofd moeten worden gezet:
Deuteronomium 6:6 Deze woorden, die ik u heden gebied, moeten in uw hart zijn.
7U moet ze uw Deut. 4:9; 11:19kinderen inprenten en erover spreken, als u in uw huis zit en als u over de weg gaat, als u neerligt en als u opstaat.
8U moet ze als een teken op uw hand binden en ze moeten als een voorhoofdsband tussen uw ogen zijn.
Deze zogenaamde tekens op de hand en in het hoofd zijn dus geen fysieke tekenen, maar tekenen die te maken hebben met je handelen (de hand), en met je denken en voelen (je hoofd). Laat je je in je dagelijkse leven leiden door de geboden van God, of wellicht door de geboden van iemand anders?
En als specifiek de sabbat een teken van heiligmaking wordt genoemd dat aangeeft dat je tot de Schepper behoort en dat Hij degene is die je heiligt, zou er dan ook een alternatieve sabbat kunnen zijn die aangeeft dat je tot een ander behoort? Zou de duivel de sabbat hebben kunnen vervangen met een alternatieve dag, om Christenen tot ongehoorzaamheid aan God te verleiden en hen daarmee voor zichzelf te claimen? Ik denk dat dat inderdaad het geval is.
In Hebreeën lezen we dat er nog een sabbatsrust voor het volk van God is:
1Laten wij er dan beducht voor zijn dat iemand van u ooit schijnt achter te blijven, terwijl de belofte om in Zijn rust binnen te gaan nog van kracht is.
2Want ook aan ons is het Evangelie verkondigd, evenals aan hen. Maar het gepredikte woord bracht hun geen voordeel, omdat het niet met geloof gepaard ging bij hen die het hoorden.
3Wij die tot geloof gekomen zijn, gaan immers de rust binnen, zoals Hij gezegd heeft: Daarom heb Ik in Mijn toorn gezworen: Mijn rust zullen zij niet binnengaan! En dat terwijl Zijn werken al sinds de grondlegging van de wereld voltooid zijn.
4Want Hij heeft ergens over de zevende dag als volgt gesproken: En God heeft op de zevende dag van al Zijn werken gerust.
5En op deze plaats opnieuw: Zij zullen Mijn rust niet binnengaan!
6Omdat dus het feit blijft dat sommigen deze rust binnengaan, en dat zij aan wie het Evangelie eerst verkondigd was, niet binnengegaan zijn vanwege hun ongehoorzaamheid,
7bepaalt Hij opnieuw een zekere dag, namelijk heden, wanneer Hij zo lange tijd daarna door David zegt (zoals al eerder gezegd is): Heden, als u Zijn stem hoort, verhard dan uw hart niet.
8Want als Jozua hen al in de rust gebracht had, zou God daarna niet gesproken hebben over een andere dag.
9Er blijft dus nog een sabbatsrust over voor het volk van God,
10want wie Zijn rust binnengegaan is, die heeft zelf ook van zijn werken gerust, zoals God van de Zijne.
11Laten wij ons dan beijveren om die rust binnen te gaan, opdat niemand door het volgen van dit voorbeeld van ongehoorzaamheid ten val zal komen.
12Want het Woord van God is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard, en het dringt door tot op de scheiding van ziel en geest, van gewrichten en merg, en het oordeelt de overleggingen en gedachten van het hart.
13 En er is geen schepsel onzichtbaar voor Hem, maar alles ligt naakt en ontbloot voor de ogen van Hem aan Wie wij rekenschap hebben af te leggen.
We lezen dat de Israëlieten vanwege hun ongeloof (in de beloften van God dat hij hen veilig het beloofde land in zou brengen) het beloofde land niet in konden, stierven in de woestijn. Telkens weer twijfelde het volk aan Gods beloften, telkens verlangde het terug naar Egypte, telkens weer verzette het zich tegen Mozes en Aaron. Het maakte niet uit dat er een kolom van vuur en wind voor hen was die hen leidde, de wonderen die ze hadden gezien, zij bleven volharden in ongeloof en het gevolg daarvan was ongehoorzaamheid aan God. En daardoor konden zij niet in de rust gaan die God hen had beloofd, namelijk de rust van volledige verlossing en een nieuw leven in een land waar God koning is.
Paulus stelt echter dat 'wij', de gelovige Christenen, echter wel tot het geloof zijn gekomen en daarom wel de rust kunnen binnengaan. Zij vertrouwen namelijk volledig op het voltooide werk van God dat nodig was om de mens te verlossen van de zonde en de dood, een werk waar zij met hun eigen werken niets aan konden toevoegen. Zij dienden via geloof te rusten in het werk wat God al heeft voltooid, en zich over te geven aan de heiligmaking die ervoor zorgt dat zij God gehoorzamen in elk aspect van hun leven, in tegenstelling tot de Israëlieten die vanwege hun ongeloof en daaruit voortvloeiende ongehoorzaamheid die rust niet ingingen en uiteindelijk stierven.
Aangezien het proces van heiligmaking voor de Christen een dagelijkse bezigheid is, is er geen enkele redenen om te twijfelen aan het belang van de sabbat als een teken van het feit dat het God de schepper is die de Christen heiligt. Daarom zegt Paulus: er is nog een sabbatsrust voor het volk van God.
Dit proces zal pas eindigen wanneer Jezus Christus terugkomt om het oordeel uit te voeren en hij 'rust van al zijn vijanden' zal hebben, zoals ook aan David werd beloofd. De uiteindelijke rust die de sabbatsrust aankondigt, is de rust die het volk van God zal hebben wanneer alle vijanden van God zullen zijn veroordeeld, en zij als mede-erfgenamen met Jezus de aarde zullen erven, zoals God aan Abraham had beloofd.
Deze uiteindelijke afrekening met de vijanden van God en het koningschap van Jezus waarmee het koninkrijk van God wereldwijd wordt gevestigd en nooit zal eindigen, is de ultieme rust die de sabbat aankondigt en waar de gelovige op hoopt.
Daarom zegt Paulus dat God via David over 'een andere dag' heeft gesproken en dat Jozue het volk niet naar de rust had gebracht die was beloofd. De intrede in het land van Kanaän was niet de ultieme vervulling van de belofte die God had gedaan. Die belofte heeft betrekking op de hele aarde.
Wij zitten dus nog steeds in de tijd waarin we wachten op de vervulling van die beloften, die pas plaats zal vinden wanneer Jezus terug naar de aarde komt.
En in die tussentijd worden wij opgedragen om te werken, en om elke zevende dag een rustdag te genieten waarin we ons richten op God, waarin we ons herinneren dat wij Zijn schepsels zijn, door Hem zijn gered, dat ons een prachtige toekomst te wachten staat, en waarin we ons gezamenlijk spiritueel vernieuwen door ons te vullen met de Geest via gebed, aanbidding, gemeenschap, studie, de natuur, en elke andere activiteit die ons dichter bij God brengt. Als een wekelijkse pauze waarin we alle wereldlijke activiteiten even links laten liggen om ons volledig op de essentie in het leven te richten, zodat we die en God zelf niet vergeten.
De sabbatdag is daarmee ook in de Christelijke dispensatie een teken dat het God de Schepper is waarop de Christen vertrouwt en hoopt voor zijn ultieme uiteindelijke verlossing, de eeuwige rust waarbij het kwaad, onrecht, de zonde en de dood niet meer zullen zijn.
Deze dag is dus bedoeld als een dag van vreugde, en niet als een juk of gevangenis die zwaar en penibel is. Het is een dag bedoeld om de spirituele batterijen op te laden, om te genieten van elkaars gezelschap en communie met God, om de zorgen even te vergeten en je te herinneren dat deze wereld tijdelijk is en er iets beters in het verschiet ligt.
Een voorproefje van het koninkrijk van God dat in de toekomst de hele aarde zal vullen door de mens te herstellen van zijn zondige staat en hem een nieuw lichaam te geven waarin geen zonde en geen kwaad meer aanwezig is.
De sabbat heeft dus een veel diepere lading dan simpelweg het eenmaal per week stoppen met werken. Hij is ook niet bedoeld als de enige dag om de religie actief te beleven. Elke dag is daarvoor bedoeld, maar God heeft slechts een van de zeven dagen op een speciale manier gezegend, als spiritueel cadeau waarvoor hij elke gelovige uitnodigt om er volop van te genieten, want God is liefde en elk gebod dat hij geeft is gegeven als zegening voor onszelf.
Daarom ben ik er van overtuigd dat de sabbat wel degelijk significant is en ook significant zal blijven tot het einde.
Bij deze wil ik dus graag iedereen een gezegende sabbat wensen en ook aansporen om deze dingen zelf te onderzoeken.