[PS2023 #17] Na de Provinciale Statenverkiezingen, formeren

quote:

Op maandag 27 maart 2023 16:10 schreef Hanca het volgende:
Eerste formatienieuws uit Friesland: BBB kan volgens de verkenner het beste een vierpartijencoalitie aangaan met drie van de vijf volgende partijen: PvdA, CDA, FNP, VVD en ChristenUnie.

https://lc.nl/friesland/V(...)C3%A2n-28328113.html

quote:

Op maandag 27 maart 2023 16:11 schreef OxygeneFRL het volgende:

[..]
Nou BBB, FNP, VVD en strik eromheen

quote:

Op maandag 27 maart 2023 16:13 schreef Hamlapjes het volgende:

[..]
En wie wordt dan de laatste van de vierpartijencoalitie?

quote:

Verrassend is dat 'Boerin Bertie' Steur van de Partij voor Zeeland wel blijft zitten terwijl ze eerder dit jaar nog haar twijfels had. "Het is heel pittig en daarom had ik ervoor gekozen om op een lagere plaats op de kieslijst te staan. Na lang nadenken heb ik besloten om te blijven. Er worden veel Statenleden vervangen dus er verdwijnt ook veel ervaring. Het is daarom misschien handig dat ik met mijn vier jaar ervaring blijf en ik ben benieuwd hoe de dynamiek zal zijn met de nieuwkomers."

Haat
Tijdens het afscheid mochten de vertrekkende Statenleden ook nog wat zeggen. Vertrekkend Statenlid Eddy Heerschop richtte zich in het bijzonder tot Martin Bos van Forum voor Democratie (FvD). "Even een kort woord aan mijn collega die me op 10 maart 2022 liet schrikken." Bos zei toen in een toespraak voor partijgenoten dat hij de andere Statenleden haat.
"Haat moet in een democratie nooit de boventoon gaan voeren want dat is namelijk de dooddoener van de democratie dus pas daarmee op. Martin, ik ben het vaak niet eens met je denkbeelden, maar ik haat je niet", waren de afsluitende woorden van Heerschop.

Lichtpuntje
In de Provinciale Staten gaat het er soms hard aan toe merkte ook Marion Lippens-de Reu van de PvdA. "Een beetje liefde voor elkaar en compassie heb ik af en toe gemist", zegt ze. Vandaar dat ze voor iedereen een 'lichtpuntje' had meegenomen. "Alle Statenleden die vanmiddag aanwezig waren krijgen een kaarsje als teken van hoop en liefde. We zijn allemaal mensen en als je het goede met elkaar voor hebt dan eindigt het altijd goed", aldus Lippens-de Reu.

quote:

De voorman van de BoerBurgerBeweging, Hans Veentjer, kijkt tevreden naar de opties die nu op tafel liggen. Daarbij spreekt hij zijn voorkeur uit voor de eerste mogelijkheid, omdat er dan sprake zou zijn van een stabiele coalitie. 'Op voorhand gaan we die kant op.'

Maar als grootste partij wil hij met de formatie wel zijn stem laten gelden. 'Het voorstel moet naar ons toe kunnen bewegen.' Als blijkt dat de partijen in de eerste mogelijkheid dwars gaan liggen, laat Veentjer weten ook 'met een centrumrechtse coalitie te kunnen leven'.

quote:

Op woensdag 29 maart 2023 21:11 schreef trein2000 het volgende:
https://www.volkskrant.nl(...)r-nog-niet~bf4a0fb7/
Als ik dit zo lees dan is bij D66 ook nog niet helemaal doorgedrongen dat de verhoudingen zijn veranderd.

Ik snap volkomen dat je niet zomaar alles gaat weggeven. Maar enig pragmatisme mag je wel verwachten volgens mij van de partij die claimt het redelijke midden te belichamen.

quote:

Op woensdag 29 maart 2023 21:11 schreef trein2000 het volgende:
https://www.volkskrant.nl(...)r-nog-niet~bf4a0fb7/
Als ik dit zo lees dan is bij D66 ook nog niet helemaal doorgedrongen dat de verhoudingen zijn veranderd.

Ik snap volkomen dat je niet zomaar alles gaat weggeven. Maar enig pragmatisme mag je wel verwachten volgens mij van de partij die claimt het redelijke midden te belichamen.

quote:

Op woensdag 29 maart 2023 22:28 schreef Spablauw214 het volgende:

[..]
D66 wint niks bij verkiezingen. Ze zullen terugvallen naar een stuk of 10 zetels en nooit zo veel van hun programma in een volgend regeerakkoord kunnen fietsen als nu het geval is.

Voor het CDA is doorgaan op de huidige weg geen optie want dan is het einde CDA. Ik verwacht dat D66 uiteindelijk wel zal buigen.

quote:

Op woensdag 29 maart 2023 22:42 schreef SnertMetChoco het volgende:

[..]
Wat is hier het redelijke midden dan? Niet wat doen aan de oorzaak van rechterlijke uitspraken waardoor er niks meer gebouwd kan worden?

quote:

Op woensdag 29 maart 2023 23:01 schreef trein2000 het volgende:

[..]
Niemand is voor niets doen. Zelfs de BBB niet. Alleen volgens de Volkskrant wil D66 ook op de manier waarop geen centimeter opschuiven.

quote:

Op woensdag 29 maart 2023 23:09 schreef SnertMetChoco het volgende:

[..]
Uitkopen rondom natura2000 gebieden lijkt me persoonlijk veruit het meest effectief en minst ingrijpend voor de maatschappij. Wat voor effectief en minder ingrijpend of redelijker beleid wil BBB wat D66 niet zou willen?

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 00:44 schreef Tijger_m het volgende:

dan komt de reductie vooral doordat ze 50% van de Natura gebieden gewoon willen opheffen.

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 00:56 schreef Tijger_m het volgende:

[..]
Nog beter idee, we verplaatsen de veeboeren naar Noorwegen, probleem helemaal opgelost.

quote:

Op woensdag 29 maart 2023 21:11 schreef trein2000 het volgende:
https://www.volkskrant.nl(...)r-nog-niet~bf4a0fb7/
Als ik dit zo lees dan is bij D66 ook nog niet helemaal doorgedrongen dat de verhoudingen zijn veranderd.

Ik snap volkomen dat je niet zomaar alles gaat weggeven. Maar enig pragmatisme mag je wel verwachten volgens mij van de partij die claimt het redelijke midden te belichamen.

quote:

Op woensdag 29 maart 2023 23:01 schreef trein2000 het volgende:

[..]
Niemand is voor niets doen. Zelfs de BBB niet. Alleen volgens de Volkskrant wil D66 ook op de manier waarop geen centimeter opschuiven.

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 09:17 schreef Hanca het volgende:

[..]
Nee, Timmermans komt naar haar toe.

En of wat de BBB wil onwettig is? Voorlopig zeggen ze dat ze zich aan de doelen van de huidige wet (74% van de natuurgebieden onder de stikstofnorm in 2035, met tussendoelen in 2025 en 2030) willen houden. Ze zeggen alleen niet zo hard hoe.

quote:

Op woensdag 29 maart 2023 14:37 schreef Jojoke het volgende:
Het lijkt erop dat in de meeste provincies een motorblok komt van BBB, VVD en CDA.

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 10:29 schreef Tijger_m het volgende:

[..]
Het hoe is nu net de crux, natuurlijk.

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 10:37 schreef Niels0Kurovski het volgende:
omdat er namelijk gebied bij moet zijn gekomen per 2030.

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 10:38 schreef Nattekat het volgende:

[..]
Ik vind dit gezeik eigenlijk bijna net zo treurig als dat boerengezeik

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 10:40 schreef Maskerano het volgende:

[..]
Gelijke behandeling binnen de EU. Ieder land moet voor zijn natuur zorgen.

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 10:41 schreef Nattekat het volgende:

[..]
Nederlandse natuur: een kaalgekapte zandheuvel
Poolse natuur: een oerbos waar geen mens ooit aan gezeten heeft

Ja, echt vergelijkbaar.

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 11:18 schreef Maskerano het volgende:

[..]
Nederlandse natuur is net zo natuur als Poolse. Nederland heeft anders een concurrentie voordeel.

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 10:41 schreef Nattekat het volgende:

[..]
Nederlandse natuur: een kaalgekapte zandheuvel
Poolse natuur: een oerbos waar geen mens ooit aan gezeten heeft

Ja, echt vergelijkbaar.

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 11:32 schreef Nattekat het volgende:

[..]

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 00:56 schreef Tijger_m het volgende:

[..]
Nog beter idee, we verplaatsen de veeboeren naar Noorwegen, probleem helemaal opgelost.

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 16:37 schreef michaelmoore het volgende:

[..]
zal ik jou eens vertellen dat hen niet de melkveehouders of varkensboeren zijn die de stikstof in het milieu brengen of het water laag houden

Ik heb een tuinbouw opleiding en zelf wat fruit en weet er dus meer van dan de gemiddelde Groen Links zolderkamer sukkel

Er is geen sector die zoveel stikstof mest als de tuinbouw en fruitteelt
https://www.onderglas.nl/telen-zonder-stikstof-is-illusie/
Er is maar een sector die een gruwelijke hekel heeft aan hoog water en dat zijn NIET de varkensboeren of melkveehouders , maar de Fruittteelt , want fruitbomen haten in het water staan met de wortels, dan krijgen ze kanker
Melkveehouders vinden hoogwater wel fijn met de snijmais en gras groei , varkenshouders kan het verder helemaal niks schelen

er is niets zo erg als fruitplukken met veel heel veel regen , dan worden de sporen in de boomgaarden blubber

Korrtom de politiek en de zolderkamer deskundigen weten er niks van

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 20:58 schreef BlackLining het volgende:

[..]
Ik heb jou lang het voordeel van de twijfel gegeeven maar ik geloof er geen donder meer van. Je slaat zulke volstrekte onsamenhangende flauwekul uit dat het er bij mij niet meer in gaat dat jij enige vorm van kennis hebt van landbouw, natuur en milieu.

Dit is gewoon trollen, bewust of onbewust. Jammer.

quote:

Op vrijdag 31 maart 2023 16:10 schreef Hanca het volgende:

[..]
En VVD en FNP, 2 conservatieve partijen die vooral voor bedrijven opkomen, zijn er dus buiten gevallen. Ten koste van PvdA en CU, die toch altijd minder conservatief zullen zijn. Bijzondere, maar ook hoopgevende keus.

quote:

Op vrijdag 31 maart 2023 16:10 schreef Hanca het volgende:

[..]
En VVD en FNP, 2 conservatieve partijen die vooral voor bedrijven opkomen, zijn er dus buiten gevallen. Ten koste van PvdA en CU, die toch altijd minder conservatief zullen zijn. Bijzondere, maar ook hoopgevende keus.

quote:

Op vrijdag 31 maart 2023 16:10 schreef Hanca het volgende:

[..]
En VVD en FNP, 2 conservatieve partijen die vooral voor bedrijven opkomen, zijn er dus buiten gevallen. Ten koste van PvdA en CU, die toch altijd minder conservatief zullen zijn. Bijzondere, maar ook hoopgevende keus.

quote:

Op vrijdag 31 maart 2023 17:37 schreef Hanca het volgende:

[..]
PvdA Friesland was het minst tegen de stikstofplannen van Van der Wal van de vorige coalitie in Friesland: https://www.omropfryslan.(...)g-naar-de-tekentafel

VVD en CDA waren veel feller tegen.

quote:

De PvdA wil dat we snel aan de slag gaan met het stikstofprobleem. Maar wel in een behapbaar tempo en aansluitend bij waar we al mee bezig zijn. Voor de balans tussen de natuur en landbouw moeten we uiteindelijk toe naar een reductie van het aantal koeien, maar niet noodzakelijkerwijs ook het aantal boeren. Boeren moeten goed betaald worden voor het werk wat zij verrichten voor bijvoorbeeld natuurbeheer en weidevogelbeheer. Dan is er ook met minder vee een goede boterham te verdienen voor de boer. Want ons platteland, onze dorpen kunnen niet zonder een gezonde agrarische bedrijfstak. De leefbaarheid zou dan ernstig onder druk komen te staan. Om de overgang naar duurzame landbouw en dus herstel van natuur en biodiversiteit mogelijk te maken moet het kabinet de provincie wel de ruimte geven om het vertrouwen van boeren terug te winnen. En daar helpt dit kabinetsplan niet bij!

quote:

De ChristenUnie Fryslân is geschrokken van de stikstofplannen van het Rijk. Dat reductie van stikstof nodig is voor natuurherstel, is voor ons een feit. Alleen deze extreme reductiecijfers komen voor ons volledig onverwacht. Deze hoge doelstellingen zijn niet realistisch en onhaalbaar. Onzekerheid over verplichte opkoop of voortzetting van je bedrijf naast een natuurgebied, begrijpen wij volledig.

quote:

De winst van BBB is vooral te danken aan ‘Lientje’ uit Overijssel en de door landelijke thema’s gekaapte verkiezingen”, zei Huizenga. Ze hekelde het onderscheid tussen ‘burgers’ en ‘boeren’, alsof er voor boeren andere regels zouden moeten zijn. „We zijn toch allemaal burgers?” Ook vond ze het BBB-programma ‘weinig gastvrij’.

quote:

Op donderdag 30 maart 2023 10:41 schreef Nattekat het volgende:

[..]
Nederlandse natuur: een kaalgekapte zandheuvel
Poolse natuur: een oerbos waar geen mens ooit aan gezeten heeft

Ja, echt vergelijkbaar.

quote:

Op vrijdag 31 maart 2023 21:30 schreef Hanca het volgende:

[..]
In zeeland is inderdaad BBB-SGP-CDA-VVD geadviseerd: https://www.zeeland.nl/ac(...)n-bbb-sgp-cda-en-vvd
Maar daar speelt stikstof gewoon helemaal niet.

Maar reken er maar op dat BBB in minstens 10 provincies in het bestuur komt, ze zijn namelijk meestal gewoon onmisbaar.

quote:

Op vrijdag 31 maart 2023 21:25 schreef bianconeri het volgende:
RIP Zeeland en Friesland als het daar door gaat met de BBB.

quote:

Op vrijdag 31 maart 2023 21:57 schreef phpmystyle het volgende:

[..]
Bloedgeile coalitie

quote:

Kees Hanse zegt niet verrast te zijn door de twee opties, met de PvdA/GroenLinks en zonder. "Natuurlijk moet je eerst afwachten of het dan ook zo is, maar ik had dit wel vooraf verwacht." Hanse wil de optie met PvdA/GroenLinks niet bij voorbaat uitsluiten, al wordt er voorgesorteerd op een andere coalitie. "Er is misschien nu een voorzetje gegeven om een bepaalde richting op te gaan", zegt hij. "Maar ik denk dat we alle twee de opties serieus moeten gaan bekijken. Anita Pijpelink heeft zich de afgelopen jaren opgesteld als een goede bestuurder, dus gaat het mij te ver om nu gelijk voor een PvdA/GL-loze coalitie te kiezen."

Verbinding stad en platteland is belangrijk
"Het is nu aan de fractie om met elkaar de twee opties te bekijken en uit te vinden bij welke we de meeste aanknopingspunten kunnen vinden," gaat Hanse verder. "Daarbij hechten we veel waarde aan de verbinding van stad en platteland. Aan de winst van de PvdA/GL in Goes, Vlissingen en Middelburg kunnen we wat mij betreft niet voorbijgaan."

quote:

Op zondag 2 april 2023 15:42 schreef Hanca het volgende:
CDA lijkt in veel besturen te komen, D66 nergens: https://www.trouw.nl/poli(...)da-is-hoog~b84ae641/

quote:

Op zondag 2 april 2023 15:42 schreef Hanca het volgende:
CDA lijkt in veel besturen te komen, D66 nergens: https://www.trouw.nl/poli(...)da-is-hoog~b84ae641/

quote:

Op zondag 2 april 2023 17:38 schreef Tijger_m het volgende:

[..]
Ok, dus we moeten afzien van principes en programma's en gewoon meewaaien met de winden a la Rutte waarvan iedereen hier roept dat het zo ruk is?

Soms kan ik er met mijn pet niet bij.

quote:

Op maandag 3 april 2023 11:33 schreef Bondsrepubliek het volgende:

[..]
Wat een contadictionaire opmerking van een D66 stemmer. D66'ers geven altijd hoog op van verantwoordelijkheid nemen en verwijten partijen die dat weigeren te idealistisch te zijn. Maar nu voor D66 zelf de zijlijn dreigt zijn idealen opeens wel belangrijker dan verantwoordelijkheid nemen.

Soms kan ik er met de pet niet bij.

quote:

Op zondag 2 april 2023 16:46 schreef trein2000 het volgende:

[..]
Zo ziet je hand overspelen er uit. Gefeliciteerd D66!

quote:

Op maandag 3 april 2023 12:11 schreef KoosVogels het volgende:

[..]
Is meeregeren in de provincies dan per se nodig? Als samenwerking onmogelijk is, houdt het op. Dat zie je landelijk, provinciaal en lokaal.

Het CDA waait momenteel met alle winden mee en probeert wanhopig een lijn te zoeken waarmee het kiezers kan terugwinnen. Gaat alleen niet lukken, ook niet met meeregeren in de provincie.

quote:

Op maandag 3 april 2023 12:14 schreef SnertMetChoco het volgende:

[..]
Ik snap het CDA hierin niet echt. Althans, ze zijn bang, maar het lijkt me echt onverstandig wat ze doen. Eerst verliezen ze de kiezers die bepaald beleid niet willen en door te draaien verliezen ze ook nog eens een deel van de andere groep die juist voor hen koos omdat ze wel verantwoordelijkheid namen terwijl die 1e groep niet echt een reden heeft terug te keren.

quote:

Milieuactivist Johan Vollenbroek: ‘Op de keper beschouwd zorgt Nederland voor honger in de wereld’ Interview zaterdag 1 april

Johan Vollenbroek (73) strijdt al 25 jaar tegen vervuiling. Zijn milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) haalde via de rechter het falende stikstofbeleid van het kabinet onderuit, en ontelbare andere overheidsblunders. ‘Als je domme dingen doet, heb je een probleem met ons.’

Hij had net de NOS aan de lijn, vertelt een vrolijke Johan Vollenbroek tijdens het serveren van thee en chocolade in zijn Nijmeegse woonkamer. De omroep was nieuwsgierig naar de strategie van zijn milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB). ‘Die geef ik niet prijs natuurlijk. Maar we hebben hele slimme juristen. Ze zouden op de Zuidas een fortuin verdienen, maar daar kiezen ze niet voor.’

Procederen is de manier waarop MOB de strijd aanbindt tegen stikstof en het is een efficiënt middel gebleken.

Eind maart begon MOB samen met de vereniging Leefmilieu veertig nieuwe procedures in Overijssel, Gelderland, Brabant en Limburg om de stikstofvergunning van veertig piekbelasters in te trekken.

Half februari wist MOB via de rechter de komst van een gigantische biomassacentrale te voorkomen die chemieconcern Sabic wilde bouwen in Bergen op Zoom. Eind 2022 zette de Raad van State een streep door de zogenoemde ‘bouwvrijstelling’, het geitenpaadje dat het kabinet in 2021 had bedacht waardoor voor tijdelijke stikstofuitstoot tijdens de bouw geen vergunning nodig was. Die uitspraak was voor MOB dubbel goed nieuws, want daardoor is het omstreden Porthos-project, de ondergrondse CO2-opslag van Shell, ook uitgesteld. ‘Ik had minister De Jonge gewaarschuwd dat de bouwvrijstelling onderuit zou gaan, maar hij beweerde dat die overeind zou blijven.’ Vollenbroek slaat lachend de handen voor zijn ogen zoals hij tijdens het gesprek meermaals zal doen. Dan: ‘Als je domme dingen doet, heb je een probleem met ons.’

Al probeert MOB zaken altijd te voorkomen door de overheid te waarschuwen.

‘Carola Schouten en Johan Remkes heb ik in 2020 ook brieven gestuurd, over de tovervloeren in de zogenaamd emissiearme stallen. “Kijk daar eens naar,” schreef ik. Diverse onderzoeken hadden inmiddels aangetoond dat het een frauduleus systeem is. Schouten reageerde, net als De Jonge: “Maakt u zich geen zorgen.”’ Weer die lach: ‘Toen zijn we grootscheeps juridische procedures gaan inzetten tegen die tovervloeren. De eerste rechtbank gaf ons gelijk, de twee, de derde, tot aan de Raad van State toe.’

SCHIJT AAN DE SCHEPPING Ontelbare zaken heeft MOB gewonnen en dat succes is kennelijk een doorn in het oog van de SGP, het CDA, de CU en de VVD. De laatste drie steunden de motie van de SGP waarin het kabinet werd opgeroepen om te onderzoeken of het kon verhinderen dat organisaties zoals MOB en Urgenda van klimaatactiviste Marjan Minnisma de overheid via de rechter de maat nemen. ‘Een rechtse meerderheid wil ons juridisch buitenspel zetten,’ vat Vollenbroek kalmpjes samen. ‘Daaruit blijkt hoe bedroevend laag het niveau van de Tweede Kamer is, want dat kan helemaal niet. Of we moeten toe willen naar Hongaarse of Poolse toestanden.’ Dan, genoeglijk: ‘De voorstemmers zouden qua juridische kennis niet eens het inburgeringexamen halen.’

Het is kift van de SGP, zegt hij. ‘Het viel mij op dat de partij op milieugebied constant meestemde met rechts en met semifascistische klimaatontkenners zoals Forum en de PVV. Dus ik twitterde dat de SGP schijt heeft aan de schepping. De partij doet niets aan het rentmeesterschap waarop christenen zich voorstaan. Net als het CDA en de CU zijn ze ook voor megastallen.’

‘We moeten weg van de megastallen en vee-industrie en richting akkerbouw van eiwitrijke plantaardige voedingsmiddelen. Dan hebben we niet minder maar juist meer boeren nodig.’

Maar de stikstofuitstoot móét in 2030 met de helft zijn teruggebracht, benadrukt hij. ‘Dat staat in het coalitieakkoord. En een reductie van de veestapel met 50 procent is de enige manier om dat doel te halen,’ zo weet hij. ‘Want 46 procent van de totale stikstofuitstoot komt daar vandaan. Voor ammoniak is dat bijna 90 procent. Maar dat betekent geen halvering van het aantal boeren. We moeten weg van de megastallen en vee-industrie en richting akkerbouw van eiwitrijke plantaardige voedingsmiddelen. Dan hebben we niet minder maar juist meer boeren nodig.’

Of dat gaat dat lukken nu BBB zowat in elke provincie de dienst uitmaakt? ‘Als de winst van BBB ervoor zorgt dat het stikstofbeleid op de helling gaat, leidt dat tot een economische schade die kan oplopen tot 100 miljard euro. En dan kan er echt niks meer worden gebouwd. Geen duurzaam elektriciteitsnetwerk, geen woningen, geen wegen. Bovendien leidt het tot boetes van de Europese Unie, op grond van Europese natuurwetgeving die Nederland heeft ondertekend.’

Het geplande stikstofbeleid in het coalitieakkoord verlaten is dus geen optie, stelt Vollenbroek. ‘Van verschuiven van de stikstofdeadline naar 2035 zoals BBB wil, kan geen sprake zijn. Er is geen enkele juridische speelruimte.’

Overigens is Vollenbroek ergens ook blij met Populientje, zoals hij Caroline van der Plas noemt. ‘Ze is net als wij tegen de uitbreiding van vliegveld Lelystad en Schiphol.’

SLACHTOFFER VAN DE LTO-LOBBY Hij is niet tegen boeren hè, laat dat duidelijk zijn. De tanige Vollenbroek is zelf een boerenzoon. Het gaat hem aan het hart dat boerengezinnen de afgelopen decennia de verkeerde kant zijn opgestuurd – richting schaalvergroting, bedoelt hij. ‘Zij zijn slachtoffer geworden van de genadeloze LTO-lobby. LTO loopt aan de leiband van de veevoederindustrie. LTO zegt dat ze ook belangen van familiebedrijven vertegenwoordigt, maar uit hun handelen blijkt het tegendeel.’

Met twee broers en een zus groeide Vollenbroek op in de Achterhoek, tussen de koeien en varkens die rondscharrelden in de boomgaard. ‘Circulaire landbouw zoals Carola Schouten het bedoelde.’ De druk tot schaalvergroting was voor zijn vader de reden om met het bedrijf te stoppen, het fenomeen kettingzeug deed de jonge Johan vegetariër worden. ‘Dierenleed en vlees eten, dat ging voor mij niet samen.’

Tussen vader en zoon boterde het niet. Als zestienjarige verliet hij het ouderlijk huis, betrok een kamer in Arnhem en ging werken bij Billiton, een bedrijf dat lood en tin smolt. ’s Avonds volgde hij de HTS. Daarna riep het leger. Nee, zegt de activist, die geitenwollen sokken draagt in zijn sandalen. Hij heeft zich niet verzet tegen de dienstplicht. ‘Na dat vieze werk bij Billiton was ik benieuwd naar een andere wereld.’ Vanwege zijn bovenmatige IQ schopte Vollenbroek het tot sergeant, maar zijn plichtsbetrachting was benedenmaats, zoals de boven hem gestelden concludeerden. ‘Ik ben meermaals in de bak beland. Omdat ik bijvoorbeeld tijdens een oefening in Duitsland met een bevriende verkenner in zijn jeep stiekem bier ging drinken om pas de volgende ochtend na het appel terug te komen.’

Al met al was het volgens hem een prima tijd. Met name omdat hij in het militaire hardloopteam terechtkwam. ‘Na de training ’s ochtends had ik vaak vrij en kon ik studeren. Toen ik na anderhalf jaar afzwaaide, had ik via zelfstudie een HTS-diploma gehaald.’

DE NATIONALE STIKSTOFBESTRIJDER Aan de universiteit van Nijmegen volgde Vollenbroek in de kandidaatfase de richting S3 (scheikunde én natuurkunde – ‘het was de moeilijkst denkbare combinatie van scheikunde, natuurkunde en wiskunde. Ik was benieuwd of ik het kon’). Hij kon het. Binnen vier jaar was hij afgestudeerd, cum laude, met bedrijfskunde als bijvak. Vervolgens ging hij als milieuadviseur werken bij ingenieursbureau Haskoning in Nijmegen, waar hij de bioloog Imre Csikós trof, met wie hij eind jaren negentig MOB opzette. ‘Imre heeft meegewerkt aan de rechtszaak tegen de PAS, de Programmatische Aanpak Stikstof van de overheid. Die ging eerst bij het Europese Hof en later bij de Raad van State onderuit omdat de PAS in strijd was met de Europese Natuurbeschermingswet. Helaas overleed Imre in 2017, nog voor de uitspraak van het Hof in september 2018. Aan een hersentumor. Binnen drie weken was het gebeurd. Hij was net 55 jaar geworden.’

Op de schouw in zijn woonkamer staat een rolletje papier, voorzien van een rode strik. Het is het uitgeprinte vonnis van de Raad van State van mei 2019. Door de PAS-zaak werd Vollenbroek plotseling bekend als de nationale stikstofbestrijder en moest de overheid direct stoppen met het verlenen van vergunningen voor activiteiten die zouden leiden tot de stikstofneerslag in beschermde natuurgebieden. Weguitbreidingen, bouwprojecten, ze kwamen stil te liggen of liepen vertraging op. Ook de uitbreiding van Lelystad Airport.

Was dat een moment van triomf? ‘Nee,’ klinkt het resoluut. Na een gewonnen zaak gaat er wel eens een flesje biowijn open, maar hij noemt het triest dat die rechtszaken nodig zijn. ‘De PAS had de status van een wet en is door de Eerste Kamer gegaan. De senaat moet controleren of een wetsvoorstel in strijd is met de Grondwet of hogere wetgeving en daarin heeft de Eerste Kamer enorm gefaald. Dat geldt ook voor de bouwvrijstelling van Porthos. Ook hieraan heeft de senaat haar goedkeuring verleend, ondanks het negatieve advies van de Raad van State.’

Het is een ontzettende verspilling van tijd en geld, zegt hij. Dan, grinnikend: ‘Ik denk overigens wel dat Imre zich de pleuris heeft gelachen toen begin maart heel Brabant op slot ging. De provincie geeft voorlopig geen enkele vergunning meer af, zo slecht is de plaatselijke natuur eraan toe.’

PRIJSSCHIETEN De collega’s Csikós en Vollenbroek richtten destijds MOB op omdat Nederland niks aan het milieu deed. ‘Wij werden eerst via Haskoning en later rechtstreeks ingehuurd door de Europese Commissie om Midden- en Oost-Europese landen die wilden toetreden tot de EU te adviseren over de Europese milieuwetten. De Hongaren en Turken waren eager om hun zaakjes te verbeteren. Ondertussen was Nederland het smerigste jongetje van de klas. De stikstofemissie per vierkante meter was toen al vijf keer boven de Europese norm.’

Van het geld dat Csikós en Vollenbroek verdienden met hun buitenlandse consultancyprojecten financierden ze de rechtszaken. ‘We zijn begonnen met Shell, Esso, BP, Exxon, Total en het was prijsschieten. De raffinaderijen voldeden van geen kant aan de milieuregels en moesten stuk voor stuk maatregelen nemen om hun stikstofuitstoot te verlagen.’

Net als Tata Steel, zegt hij, al heeft dat niet tot de gewenste verbetering van de leefomgeving geleid. ‘Ik las een tijd terug dat het pensioenfonds van Tata als enige pensioenfonds geen financiële problemen heeft. Logisch, lijkt me. Een deel van hun werknemers gaan voortijdig dood als gevolg van giftige werkomstandigheden.’

Hij lacht erom, maar eigenlijk is het om te janken. Ook dat al die zaken nodig zijn. Het zijn er namelijk nogal wat. Momenteel lopen er zo’n tweehonderd procedures, zegt hij. In totaal heeft MOB duizenden zaken gevoerd, mede namens burgers en tot 2015 ook namens de stichting Natuur en Milieu, die zich in tegenstelling tot de PAS-zaak voltrokken in de luwte.

‘Wij waren gewoon niet bezig met publiciteit,’ klinkt het. Er was nog geen Twitter, waarop hij nu actief is. ‘Maar Zembla wist mij toen al wel te vinden,’ zegt hij triomfantelijk. ‘Ze zeiden: “Is er een smerig bedrijf, dan duik jij op.” Ha.’

HOGERE WISKUNDE Vollenbroeks activiteiten leverden hem in 2008 een ridderonderscheiding op. Toen hij na de uitspraak van de Raad van State in 2019 de Clara Meijer-Wichmann Penning ontving vanwege zijn inspanningen tegen het Nederlandse stikstofbeleid, dacht hij dat het kabinet het probleem aan zou gaan pakken en MOB zou kunnen stoppen. Niets bleek minder waar. Er gebeurde niks. Ja, er kwam een minister voor Natuur en Stikstof en de maximumsnelheid ging, overdag, van 130 naar 100. ‘Rutte blijft met een gezicht als een oorwurm zeggen: “Het is een rotmaatregel, maar het moet van de rechter.” Alsof er geen ecologische crisis bestaat! Waarom vertelt hij daar niet over? Hoeveel persconferenties over corona zijn er wel niet geweest? Over de natuur die naar de knoppen gaat, niet één. Over de rampzalige klimaatverandering ook niet.’

Vollenbroek heeft Rutte meerdere oplossingsgerichte brieven gestuurd, vertelt hij, zoals ‘Betaalbaar Beter Boeren’ waar onder meer econoom Max van der Sleen bij was betrokken. ‘Daarmee kon het stikstofprobleem kosteneffectief worden opgelost,’ beweert Vollenbroek. ‘Maar Rutte wilde het stikstofprobleem niet oplossen, zei hij in een gesprek met mij en Carola Schouten. Dat ging hem te veel stemmen kosten. Hij zei het letterlijk. En hij stak zijn partijgenoot Christianne van der Wal een dolk in haar rug toen zij als minister van Natuur en Stikstof met een enigszins ambitieus plan kwam – dat stikstofkaartje waarop stond hoeveel waar gereduceerd moest worden. Rutte noemde dat kaartje “ruk”. Wat een eikel.’

De milieuwetgeving is door talloze geitenpaadjes, latente ruimtes en historische rechten hogere wiskunde geworden. ‘Alleen al één pagina over de historische rechten van Schiphol betekent een dag studeren.’

De premier van ‘het zogenoemde groenste kabinet ooit’ stuurt op partijbelang, niet op landsbelang, concludeerde Vollenbroek tijdens dat Haagse onderhoud. ‘Ik wist meteen dat we onze slagkracht moesten vergroten.’

MOB ging van drie naar zes juristen. Vollenbroek spreekt bijna lyrisch over de juristen met wie hij nauw samenwerkt. Juweeltjes zijn het, ook de jonkies, maar oudgediende Ton van Hoof is volgens hem nog steeds de beste milieujurist van Nederland. ‘Grappig genoeg heeft hij nooit rechten gestudeerd. Hij is afgestudeerd op milieutechniek. Maar zo mooi hoe Ton die beleidsdocumenten fileert.’

Dat kan Vollenbroek echt niet. ‘De milieuwetgeving is door talloze geitenpaadjes, latente ruimtes en historische rechten hogere wiskunde geworden,’ zegt hij. ‘Alleen al één pagina over de historische rechten van Schiphol betekent een dag studeren.’

TEGEN DE OVERHEID Na de PAS-uitspraak werd de luchtvaart het doelwit van MOB. ‘We gingen uitzoeken of de Nederlandse luchthavens een natuurvergunning hadden. Wat bleek? Die hadden ze niet. Schiphol niet, Rotterdam niet, Eindhoven niet. Maastricht niet. Ze opereren daardoor deels illegaal. We hebben in 2019 om sluiting van Schiphol gevraagd, dat vond ik een goeie start van onze actie, maar het kabinet weigerde en weigert nog steeds om consequenties te verbinden aan het ontbreken van de benodigde natuurvergunning. Vandaar dat we het nu over een andere boeg gaan gooien en Schiphol gaan bevragen over de historische rechten.’

Die strijd tegen Schiphol leverde Vollenbroek krediet op bij de boeren, vertelt hij. ‘Ze vinden het prachtig dat MOB de industrie aanpakt en knokt tegen de verbreding van de A15 en de A27 bij Amelisweerd. Ze dachten in eerste instantie dat wij de boerenstand de vernieling in wilden helpen. Er was in 2020 een colonne van 150 tractoren uit de Achterhoek onderweg hierheen om verhaal te halen. Ik heb hen en later ook Mark van den Oever van Farmers Defence Force duidelijk gemaakt: wij procederen niet tegen jullie. Wij procederen tegen de overheid – dat kan alleen via vergunningen.’

DOM OF CRIMINEEL Hij heeft zijn handen vol aan zijn kruistocht tegen biomassacentrales. Meer dan honderd zaken heeft MOB gevoerd, met als gevolg dat een flink aantal niet is gebouwd, waaronder die van Sabic. De procedure over de geplande biomassacentrale van energiebedrijf Vattenfall in Diemen loopt nog. ‘Samen met het Comité Schone Lucht hebben we hoger beroep aangetekend,’ vertelt Vollenbroek. ‘De overheid heeft 400 miljoen subsidie toegezegd aan Vattenfall om een deel van de gasstook te vervangen voor houtstook. Vierhonderd miljoen.’ Hoofdschuddend: ‘Alle milieuorganisaties zijn in 2015, toen de PAS van kracht ging, akkoord gegaan met een gigantische hoeveelheid houtstook. Dat zou goed zijn voor het klimaat. Een blunder van jewelste.’

De handen gaan weer voor de ogen. ‘Bossen kappen in de Baltische staten, ze hierheen transporteren om ze op te stoken. Het moet uiteraard duurzaam hout zijn. Alsof dat te controleren is. In Roemenië worden boswachters vermoord die zich verzetten tegen illegale houtkap.’

‘Je kunt sowieso nog beter steenkool stoken dan hout. Dat is minder vervuilend. Maar de gesubsidieerde milieubeweging vond het allemaal prima.’

Er lag ook nog het plan om palmolie te importeren en te verstoken, weet Vollenbroek. Wie dat bedenkt is volgens hem dom of crimineel. ‘Je kunt sowieso nog beter steenkool stoken dan hout. Dat is minder vervuilend. Maar de gesubsidieerde milieubeweging vond het allemaal prima.’

Om die reden heeft MOB in 2015 de jarenlange samenwerking met Natuur en Milieu opgezegd, bekent hij. ‘De stichting werd door het ministerie betaald om mee te werken aan de PAS en waren jubelend over dat akkoord. Terwijl de regering daarmee toestemming gaf om de uitstoot van stikstof pas in de toekomst te compenseren, met twijfelachtige maatregelen.’ Ongelooflijk, zegt hij. ‘De natuur is bij die gevestigde en deels gesubsidieerde clubs buiten beeld geraakt.’ Hoewel, Milieudefensie zich, wat Vollenbroek betreft, heeft gerevancheerd met de Shellzaak. ‘En nu stapt Greenpeace ook voorzichtig in het stikstofdossier. Daar werken we volledig aan mee.’ Maar, zegt hij, het is niet zonder reden dat Exctinction Rebellion is opgericht, en dat zij als allereerste actie het Greenpeace-kantoor in Londen bezetten. XR noemt hij ‘een goede club’ en lof is er voor Urgenda. ‘Fantastisch hoe Marjan Minnesma het milieubeleid van de overheid volgt.’

MOB werkt nauw met haar samen, en ook met Stichting Schone Lucht, SALT en Schiphol Watch. De laatstgenoemde club heeft tenminste een deugdelijk geluidmeetsysteem, vertelt Vollenbroek. ‘Het systeem dat de overheid voor geluidsmetingen hanteert, meet het grootste gedeelte van de tijd niets. Ja. Dat is allemaal Nederland.’

WAT EEN CIRCUS Ook de processen rond de Formule 1 maakten duidelijk hoe de hazen lopen in Nederland. ‘De rechtbank stelde dat het evenement in strijd was met de habitatrichtlijn en dat de stikstofberekeningen van de organisatie niet klopten, maar concludeerde dat de belangen te groot waren. Die lobby is te sterk. We hebben hoger beroep aangespannen tegen deze uitspraak en het is mogelijk dat de Raad van State de vergunning voor de komende race vernietigt, maar let op, dan komt er geheid een noodvergunning waardoor het evenement alsnog kan doorgaan.’

Je zou er gefrustreerd van raken. Zo niet Vollenbroek. Hij bezit een opgeruimd karakter, maar blijft zich verbazen over onlogisch overheidshandelen. Dat het kabinet twee miljard subsidie steekt in dat Porthosproject van Shell en Exxon bijvoorbeeld – ongelooflijk. ‘CO2 is hun afval. De vervuiler wordt betaald om zijn afval op te ruimen, en waarom zouden Shell en Exxon belastinggeld moeten krijgen terwijl ze maandelijks miljarden winst malen? Porthos is ook alleen bedoeld om het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen te vertragen of anders gezegd: het fossiele tijdperk te verlengen.’ Terwijl Nederland nog steeds een van de smerigste landen van Europa is. ‘Slechts 1 procent van ons oppervlaktewater voldoet aan de gestelde Europese eisen. Nederland heeft de hoogste ammoniakemissie van Europa. Dat is een van de reden waardoor onze luchtkwaliteit de slechtste is van Europa. Wie in Nijmegen rondloopt, krijgt het equivalent van vijf sigaretten binnen. In Amsterdam is dat zeven. 20 procent van de Nederlandse kinderen heeft bronchitis of astma.’

Een lichtpuntje: ‘Er is een inhaalslag gemaakt met duurzame energie. In 2015 had Nederland – na Malta en Luxemburg – het kleinste percentage hernieuwbare energie van Europa. Inmiddels is Nederland vier plekken omhooggeschoten en is dat percentage gestegen van 5,8 naar 14 procent.’

Maar er moet nog een hoop gebeuren. ‘Uit angst voor de boerenterreur is nog niks gedaan. We hadden een stikstofwet, er was een coalitieakkoord, maar Remkes werd aangetrokken om het nog eens allemaal over te doen. Wat een circus.’ Ondertussen breidt de veehouderij nog steeds uit. ‘Terwijl we praten over het uitkopen van boeren, kreeg een malloot in het Limburgse Egchel onlangs een vergunning om zijn varkensstal uit te breiden met dertigduizend varkens.’

‘De veestapel zorgt niet alleen voor het stikstofprobleem, maar speelt door het vrijkomend methaan en lachgas een enorme rol in klimaatverandering.’

De overheid moet om te beginnen de regie pakken, vindt hij. ‘De uitvoering van een stikstoffonds van 25 miljard euro kun je niet aan de regio overlaten. En het kabinet moet lef tonen.’ Concreet: ‘Haal de latente ruimte uit de vergunningen middels een wet, zodat bedrijven hun stikstofrechten niet kunnen verkopen, en reductie van de veestapel met minstens de helft is onontkoombaar. De veestapel zorgt niet alleen voor het stikstofprobleem, maar speelt door het vrijkomend methaan en lachgas een enorme rol in klimaatverandering.’

Onze minister van Landbouw blijft intussen maar hameren op het belang van Nederland voor het voeden van de wereld.

‘Maar op de keper beschouwd,’ zegt Vollenbroek, ‘zorgt Nederland voor honger in de wereld. Het eerste schip dat Oekraïne in de oorlog mocht uitvaren ging niet naar een hongerland in Afrika, maar naar Nederland. Het was maïs voor onze koeien en kippen. De koopkracht van Nederlands vee is groter dan die van mensen in de Sahel of Pakistan.’

DONATIEKNOP In de gang van zijn jaren-twintigwoning staan twee gele ligfietsen. Een van hem, een van zijn vrouw Mieke. Ze leerden elkaar kennen in de dansschool die ze runde. ‘Ik ben geen goede danser, maar qua ballroomdansen kwamen we samen toch nog op het Zilver Ster-niveau.’

Tegenwoordig fietsen ze, enkele jaren geleden helemaal naar Sevilla en terug, maar Johan trapt op een vrije dag ook vaak in zijn eentje zomaar 200 kilometer weg. ‘Jarenlang liep ik 150 kilometer per week, maar hardlopen is op mijn leeftijd een te grote aanslag op mijn gewrichten. Ik neem liever de fiets om te resetten.’

Vollenbroek laat zich weliswaar niet gek maken, druk blijft het. ‘Door het aannemen van meer juristen dacht ik minder te hoeven werken, maar nu pakken we meer zaken op.’ Wel heel fijn, zegt hij – en misschien komt dat door de opkomst van BBB – dat er zich steeds meer mensen melden die MOB willen helpen. Een officier van justitie met een carrièreswitch. Een ambtenaar die vergunningen voor varkensstallen moest verlenen terwijl ze veganist is. ‘Zij doet nu ook juridische procedures voor MOB. Een andere vrijwillige expert heeft de witwasrapporten over de Formule 1 voor ons onderuitgehaald en ontzenuwt ook onzin op Twitter. En er is een ICT’er die twee jaar geleden, toen de pot die Imre en ik hadden gevuld met onze consultancyverdiensten zo goed als leeg was, een donatieknop op onze website heeft gezet. Sindsdien hebben we maar liefst drie ton ontvangen. Ik krijg ook steeds vaker de vraag: hoe kunnen we MOB in ons testament opnemen? Die mogelijkheid gaat een andere vrijwilliger voor ons realiseren.’

Steun is er dus genoeg, beaamt hij. ‘Ik zoek alleen nog iemand die de boel kan overnemen, want ik ben bijna 74.’ Zolang die opvolger nog is gevonden, gaat Vollenbroek door met zijn strijd. ‘Niks doen is geen optie,’ klink het resoluut. ‘António Guterres zei het onlangs nog: “We gaan vol gas richting klimaathel.” En hij is geen geitenwollensokken actievoerder. Hij is de baas van de Verenigde Naties.

quote:

Vanwege zijn bovenmatige IQ schopte Vollenbroek het tot sergeant, maar zijn plichtsbetrachting was benedenmaats, zoals de boven hem gestelden concludeerden. ‘Ik ben meermaals in de bak beland. Omdat ik bijvoorbeeld tijdens een oefening in Duitsland met een bevriende verkenner in zijn jeep stiekem bier ging drinken om pas de volgende ochtend na het appel terug te komen.’

quote:

Op maandag 3 april 2023 11:57 schreef SnertMetChoco het volgende:

[..]
Verantwoordelijkheid nemen is hierin luisteren naar wat de rechter zegt en beleid daar op naar de toekomst toe afstemmen ipv voor je uitschuiven cq negeren. Dat is wat D66 wil.

quote:

Op maandag 3 april 2023 14:31 schreef Hanca het volgende:

[..]
Er heeft echt helemaal niemand CDA gestemd omdat die schoorvoetend akkoord gingen met stikstofdoel vervroegen naar 2030. Dat zijn gewoon 0 stemmen die ze wat dat betreft kunnen verliezen. Zeker omdat Hoekstra in de zomer al duidelijk was dat ze 2030 niet ondersteunden.

En ik snap CDA prima. Ze willen weer de partij zijn die luistert naar de mensen in de dorpen, het verenigingsleven steunt en met de mensen mee denkt. De partij van de decentrale regeringsvorm. Dat ze daar nu met BBB een stevige concurrent hebben klopt, maar dat ze zo nog veel potentiële stemmers hebben bleek vorig jaar wel uit de gemeenteraadsverkiezingen waar ze helemaal niet werden weggevaagd.

quote:

Op maandag 3 april 2023 14:31 schreef Hanca het volgende:

[..]
Er heeft echt helemaal niemand CDA gestemd omdat die schoorvoetend akkoord gingen met stikstofdoel vervroegen naar 2030. Dat zijn gewoon 0 stemmen die ze wat dat betreft kunnen verliezen. Zeker omdat Hoekstra in de zomer al duidelijk was dat ze 2030 niet ondersteunden.

En ik snap CDA prima. Ze willen weer de partij zijn die luistert naar de mensen in de dorpen, het verenigingsleven steunt en met de mensen mee denkt. De partij van de decentrale regeringsvorm. Dat ze daar nu met BBB een stevige concurrent hebben klopt, maar dat ze zo nog veel potentiële stemmers hebben bleek vorig jaar wel uit de gemeenteraadsverkiezingen waar ze helemaal niet werden weggevaagd.

quote:

Op maandag 3 april 2023 15:12 schreef Hanca het volgende:

[..]
Ik zie geen domme paniek, ik zie dat ze weg willen bij het beleid van hun impopulaire landelijke politici (en dan vooral Hoekstra) en willen sturen naar het beleid van de blijkbaar wel nog populaire lokale politici.

quote:

Op maandag 3 april 2023 19:58 schreef Japepk het volgende:

[..]
Voor mijn gevoel is dat ook een punt waarop het land zich nu bevindt. Lange tijd is alles centraal aangevlogen (''De BV Nederland'') maar nu lijkt het er veel meer op dat elke provincie of gebied zijn eigen aanpak nodig heeft. In dat opzicht zou een opfrissing van de kamer met wat regionale kopstukken helemaal zo slecht niet zijn. Als die kunnen soebatten over wat het beste is voor hun provincie, wordt uiteindelijk ook heel het land daar beter van. Ik omschrijf het een beetje simpel nu, maar hopelijk is de bedoeling duidelijk. Een soort van meer macht naar de provincie ofzo.

quote:

Op maandag 3 april 2023 20:37 schreef Hanca het volgende:

[..]
Dat hebben we al, zelfs nog kleiner: elke provincie is in gebieden ingedeeld.

Alleen bouwen voor mensen van de eigen provincie doen we ook al: mensen die er gaan wonen horen namelijk bij die provincie. Als je bedoelt dat men niet meer mag verhuizen tussen provincies ben je echt wereldvreemd.

quote:

Op maandag 3 april 2023 20:44 schreef Hanca het volgende:

[..]
Zoals ik al zei: wereldvreemd.

quote:

Op maandag 3 april 2023 20:20 schreef Hanca het volgende:

[..]

Het oude normen en waarden verhaal past volgens mij ook wel bij de lokale CDA's, maar de landelijke tak heeft dat helemaal afgezworen zo lijkt het.

quote:

Op maandag 3 april 2023 20:52 schreef BasEnAad het volgende:

[..]
Datzelfde is ook met de PvdA gebeurd. Landelijk bestuur van die partijen is zo vervreemd van de achterban en zo vervlochten met de Haagse politiek dat op provinciaal niveau politici meer aansluiting vinden met politici van andere partijen dan met hun eigen bestuur.

quote:

Op maandag 3 april 2023 21:04 schreef michaelmoore het volgende:

[..]
provincies hebben meer feeling met de bevolking dan Den Haag

weten dus ook beter voor wie er gebouwd moet worden , en kan ook de stikstof vergunning zelf regelen , ieder dorp kan dan naar behoefte aan het bouwen gaan

quote:

Op maandag 3 april 2023 21:20 schreef Tijger_m het volgende:

[..]
Ik ken legio kamerleden van naam en partij maar geen enkele gedeputeerde.

quote:

Op maandag 3 april 2023 21:20 schreef Tijger_m het volgende:

[..]
Ik ken legio kamerleden van naam en partij maar geen enkele gedeputeerde.