W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
Welkom in de Kosmos!
Ga mee op een reis door het heelal, langs de sterren, planeten, zwarte gaten en nog veel meer...
Het astronomie topic #2
Het astronomie topic #3
Het astronomie topic #4
.
Het astronomie topic #5
Het astronomie topic #6
Het astronomie topic #7
Het astronomie topic #8
Het astronomie topic #9
W&T / [CENTRAAL] Het Astronomie Topic #10
Een aantal gerelateerde topics
W&T / Exo-Planeten Topic #2
W&T / [CENTRAAL] MARS - De Missies! Deel 10
W&T / Astronomie in de Achtertuin #3
W&T / Missie Rosetta: een reis naar de oorsprong van het leven #11
W&T / Missie Juno: een ontdekkingsreis naar Jupiter
W&T / Cassini missie // Saturnus in de picture -part 2-
W&T / Missie: Dawn. Voor het eerst in een baan rond een dwergplaneet
W&T / New Horizons: De reis naar Pluto (en verder)
W&T / Hayabusa 2 Missie: opnieuw naar een asteroïde
W&T / Zwarte gaten en dummies #2 Dement in een andere dimensie
W&T / Bestaat donkere materie wel?
We gaan verder met het laatste artikel uit het vorige topic
31-01-2017
LIGO vindt twee nieuwe kandidaat-bronnen van zwaartekrachtgolven
Het LIGO-observatorium in Hanford, Washington. (NSF)
Met de twee LIGO-detectoren (Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory) in de Amerikaanse staten Washington en Lousiana zijn in de afgelopen maanden twee nieuwe kandidaatbronnen van zwaartekrachtgolven ontdekt. Dat meldt de LIGO-collaboratie in een reeks van vier Twitterberichten.
Op 14 september 2015 registreerde LIGO voor het eerst minieme rimpelingen in de ruimtetijd, veroorzaakt door de versmelting van twee relatief zware zwarte gaten op 1,3 miljard lichtjaar afstand van de aarde. Ook in oktober en december 2015 werden signalen geregistreerd; de eerste waarnemingscyclus liep tot half januari 2016.
Op 30 november begon de tweede waarnemingscyclus, met een hogere detectorgevoeligheid. Kennelijk zijn inmiddels twee mogelijke signalen gedetecteerd. Details zijn nog niet bekendgemaakt. De analyse is nog in volle gang, meldt het team. Later dit voorjaar zal hopelijk ook de Europese Virgo-detector in Italië aan de speurtocht deelnemen; het is dan eenvoudiger om de herkomstirchting van de zwaartekrachtgolven nauwkeurig vast te stellen. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-02-2017
Twee miljard pixels onthullen de schoonheid van de Kattenpoot- en Kreeftnevel
Aanschouw! Eén van de grootste opnamen die de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) ooit heeft vrijgegeven. En is ‘ie niet prachtig?
Op de foto schitteren de gas- en stofwolken NGC 6334 en NGC 6357. Eerstgenoemde wolk is ongeveer 5500 lichtjaar van ons verwijderd en wordt – natuurlijk vanwege zijn vorm – ook wel de Kattenpootnevel genoemd. NGC 6357 is ongeveer 8000 lichtjaar van ons verwijderd en heeft de bijnaam Kreeftnevel. De twee nevels bevinden zich in het sterrenbeeld Schorpioen.
De Kattenpootnevel (rechts) en de Kreeftnevel (links). Afbeelding: ESO.
De Kattenpootnevel werd al in 1837 gespot. En wel door John Herschel tijdens een expeditie naar Kaap de Goede Hoop in Zuid-Afrika. Herschel had echter niet zo’n grote telescoop en spotte dan ook maar een deel van de nevel: het helderste ‘teenkussentje’ van de kattenpoot. In werkelijkheid heeft de nevel drie ‘teenkussentjes’. Het zijn wolken van gas (voornamelijk waterstof) die stralen dankzij het ultraviolette licht van heldere, pasgeboren sterren in de nevel. Hetzelfde geldt voor de ‘klauwen’ van de Kreeftnevel.
Een aantal hoogtepunten uit de nieuwe opname. Afbeelding: ESO.
Deze nieuwe foto is gemaakt met behulp van de OmegaCAM-camera. De foto telt zo’n 49.511 bij 39.136 pixels. En daarmee is het één van de grootste opnamen die ESO ooit heeft vrijgegeven
(scientias.nl)
Twee miljard pixels onthullen de schoonheid van de Kattenpoot- en Kreeftnevel
Aanschouw! Eén van de grootste opnamen die de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) ooit heeft vrijgegeven. En is ‘ie niet prachtig?
Op de foto schitteren de gas- en stofwolken NGC 6334 en NGC 6357. Eerstgenoemde wolk is ongeveer 5500 lichtjaar van ons verwijderd en wordt – natuurlijk vanwege zijn vorm – ook wel de Kattenpootnevel genoemd. NGC 6357 is ongeveer 8000 lichtjaar van ons verwijderd en heeft de bijnaam Kreeftnevel. De twee nevels bevinden zich in het sterrenbeeld Schorpioen.
De Kattenpootnevel (rechts) en de Kreeftnevel (links). Afbeelding: ESO.
De Kattenpootnevel werd al in 1837 gespot. En wel door John Herschel tijdens een expeditie naar Kaap de Goede Hoop in Zuid-Afrika. Herschel had echter niet zo’n grote telescoop en spotte dan ook maar een deel van de nevel: het helderste ‘teenkussentje’ van de kattenpoot. In werkelijkheid heeft de nevel drie ‘teenkussentjes’. Het zijn wolken van gas (voornamelijk waterstof) die stralen dankzij het ultraviolette licht van heldere, pasgeboren sterren in de nevel. Hetzelfde geldt voor de ‘klauwen’ van de Kreeftnevel.
Een aantal hoogtepunten uit de nieuwe opname. Afbeelding: ESO.
Deze nieuwe foto is gemaakt met behulp van de OmegaCAM-camera. De foto telt zo’n 49.511 bij 39.136 pixels. En daarmee is het één van de grootste opnamen die ESO ooit heeft vrijgegeven
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-02-2017
Hubble maakt prachtige foto van stervende ster
Op de foto zien we onder meer gaslagen die met ongelofelijke snelheden – tot wel 1 miljoen kilometer per uur – weggeslingerd worden.
Als een ster sterft, is dat een spectaculaire gebeurtenis. Dat blijkt ook wel uit deze prachtige foto van OH 231.8+04.2 – bijgenaamd de kalebas- of rotte eieren-nevel.
Rot ei? Dat deze nevel ook wel rotte eieren-nevel wordt genoemd, komt doordat deze veel zwavel bevat. Wanneer je dit element combineert met andere elementen ruikt het als een rot ei.
Planetaire nevel in wording
We zijn hier getuige van de dood van een ster met een lage massa. De ster zit midden in een transformatie en verandert van een rode reus in een planetaire nevel. Tijdens deze transformatie worden de buitenste gas- en stoflagen van de ster in de omringende ruimte geblazen. Het recent weggeslingerde materiaal begeeft zich – met enorme snelheden – in allerlei richtingen. Zo beweegt het gas dat op deze foto een gelige kleur heeft, zich met een snelheid van bijna 1 miljoen kilometer per uur voort.
Foto: ESA / Hubble & NASA / Judy Schmidt.
Zeldzaam
Het gebeurt maar zelden dat astronomen getuige zijn van deze transformatie. De transformatie duurt namelijk – in astronomische begrippen – maar kort. Over zo’n 1000 jaar is OH 231.8+04.2 al een volgroeide planetaire nevel.
De ster die je hier een transformatie ziet ondergaan, heeft – net als onze zon – een lage massa. Staat onze moederster dan exact hetzelfde lot te wachten? Ja, maar het duurt nog even. Over zo’n vijf tot zes miljard jaar zal ook onze zon stervende zijn. Meer weten? Lees hier hoe de dood van de zon in zijn werk gaat en wat dat betekent voor de aarde.
(scientias.nl)
Hubble maakt prachtige foto van stervende ster
Op de foto zien we onder meer gaslagen die met ongelofelijke snelheden – tot wel 1 miljoen kilometer per uur – weggeslingerd worden.
Als een ster sterft, is dat een spectaculaire gebeurtenis. Dat blijkt ook wel uit deze prachtige foto van OH 231.8+04.2 – bijgenaamd de kalebas- of rotte eieren-nevel.
Rot ei? Dat deze nevel ook wel rotte eieren-nevel wordt genoemd, komt doordat deze veel zwavel bevat. Wanneer je dit element combineert met andere elementen ruikt het als een rot ei.
Planetaire nevel in wording
We zijn hier getuige van de dood van een ster met een lage massa. De ster zit midden in een transformatie en verandert van een rode reus in een planetaire nevel. Tijdens deze transformatie worden de buitenste gas- en stoflagen van de ster in de omringende ruimte geblazen. Het recent weggeslingerde materiaal begeeft zich – met enorme snelheden – in allerlei richtingen. Zo beweegt het gas dat op deze foto een gelige kleur heeft, zich met een snelheid van bijna 1 miljoen kilometer per uur voort.
Foto: ESA / Hubble & NASA / Judy Schmidt.
Zeldzaam
Het gebeurt maar zelden dat astronomen getuige zijn van deze transformatie. De transformatie duurt namelijk – in astronomische begrippen – maar kort. Over zo’n 1000 jaar is OH 231.8+04.2 al een volgroeide planetaire nevel.
De ster die je hier een transformatie ziet ondergaan, heeft – net als onze zon – een lage massa. Staat onze moederster dan exact hetzelfde lot te wachten? Ja, maar het duurt nog even. Over zo’n vijf tot zes miljard jaar zal ook onze zon stervende zijn. Meer weten? Lees hier hoe de dood van de zon in zijn werk gaat en wat dat betekent voor de aarde.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-02-2017
Missie naar Jupiters maan Europa lijkt wat concreter te worden
Een speciale onderzoekscommissie heeft nagedacht over hoe zo’n missie eruit moet zien en wat de waarde ervan is.
En daar is een fraai rapport uitgerold dat je hier in zijn geheel kunt lezen (maar dat we in dit artikel natuurlijk even bondig voor je samenvatten). Het rapport is inmiddels aangeboden aan NASA.
Buitenaards leven
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie droomt van een missie naar Europa. En dat is ook niet zo gek, want Jupiters maan Europa is waarschijnlijk de beste plek om op zoek te gaan naar buitenaards leven. De maan bezit – hoogstwaarschijnlijk – een ondergrondse oceaan waarin de omstandigheden prettig genoeg zijn voor het ontstaan en in stand houden van levende wezens.
Aangenomen wordt dat onder de 25 kilometer dikke laag ijs die Europa rijk is een vloeibare oceaan te vinden is. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech.
SDT
Kortom: Europa is waarschijnlijk de spannendste maan die ons zonnestelsel rijk is en NASA wil er naartoe. Maar is dat haalbaar? Is onderzoek ter plaatse werkelijk waardevol? En wat moeten we daar dan precies gaan onderzoeken? En welke instrumenten hebben we daar dan voor nodig? Over dat soort vragen heeft een Science Definition Team (kortweg SDT) zich nu gebogen. Het resulteert in een fraai rapport waar je hart waarschijnlijk wat sneller van gaat kloppen, want een missie naar Europa wordt nu wel erg concreet!
Zo zou een lander op Europa eruit kunnen zien. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech.
Lander
In het rapport presenteren de onderzoekers een conceptmissie die bestaat uit een Europa Lander. Deze zou – door de schadelijke straling die het oppervlak van de maan bombardeert – tussen de 20 en 40 dagen actief kunnen zijn. In die korte periode zouden de instrumenten aan boord van de lander drie doelen moeten nastreven:
– Zoeken naar sporen van leven op Europa
– Ter plekke de leefbaarheid van de maan vaststellen
– De kenmerken van het oppervlak en de omstandigheden onder het oppervlak vaststellen voor toekomstige missies naar de maan.
Welke instrumenten moeten er dan mee om deze doelen na te kunnen streven? Nou, je moet dan onder meer denken aan instrumenten die microbiële cellen en organische stoffen op kunnen sporen. Met dergelijke instrumenten zouden we leven aan moeten kunnen treffen als het op Europa net zo overvloedig voorkomt als op één van de meest extreme en verlaten plaatsen op aarde: het Vostokmeer.
Grote waarde
Dat een dergelijke missie van grote waarde is, staat buiten kijf. “De missie zou onze kennis over Europa als waterwereld – zelfs als we geen overtuigende sporen van leven vinden – enorm vergroten en de basis leggen voor toekomstige robotische exploratie van Europa.”
Europa. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / DLR.
Uitdagingen
Het klinkt allemaal heel eenvoudig, maar we moeten wel bedenken dat dit een baanbrekende missie is. We zijn nog nooit op Europa geweest. En we hebben op een ander hemellichaam dan de aarde nog nooit direct gezocht naar leven. Ook de ‘planetaire protectie’ is een puntje van aandacht. Bij een bezoek aan een potentieel leefbaar hemellichaam moeten we natuurlijk oppassen dat we dit hemellichaam niet ‘besmetten’ met microben afkomstig van de aarde. Want die microben kunnen later onterecht aangezien worden als ‘Europees leven’ en/of schadelijk zijn voor eventuele levensvormen op Europa. Aangezien Europa gezien wordt als de beste kandidaat voor buitenaards leven in ons zonnestelsel, is planetaire protectie tijdens deze missie zeer belangrijk. Het betekent dat daarvoor protocollen moeten worden ontwikkeld en zeer goed nagedacht moet worden over methoden om besmetting te voorkomen.
Discussie
Al met al moet er dus nog veel werk verzet worden, maar lijkt een missie naar Europa absoluut de moeite waard. Of deze ook werkelijkheid wordt, is afwachten. De komende maanden zal er uitgebreid over het rapport gediscussieerd worden.
Ook de Europese ruimtevaartorganisatie werkt aan een missie naar Europa. Lees er hier meer over.
Dat we Europa binnenkort wel van iets dichterbij gaan bekijken, staat vast. Aan het begin van het volgende decennium wil NASA een ruimtesonde in een baan rond Jupiter plaatsen. Deze ruimtesonde zal 45 scheervluchten langs Europa maken. Tijdens die scheervluchten onderzoekt de sonde de leefbaarheid van de maan door te kijken naar diens samenstelling en de kenmerken van de ijslaag en de veronderstelde oceaan daaronder. Ook zal de ruimtesonde detailfoto’s maken van het oppervlak. Die kunnen dan eventueel weer gebruikt worden om een landingsplek te kiezen voor de Europa Lander.
(scientias.nl)
Missie naar Jupiters maan Europa lijkt wat concreter te worden
Een speciale onderzoekscommissie heeft nagedacht over hoe zo’n missie eruit moet zien en wat de waarde ervan is.
En daar is een fraai rapport uitgerold dat je hier in zijn geheel kunt lezen (maar dat we in dit artikel natuurlijk even bondig voor je samenvatten). Het rapport is inmiddels aangeboden aan NASA.
Buitenaards leven
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie droomt van een missie naar Europa. En dat is ook niet zo gek, want Jupiters maan Europa is waarschijnlijk de beste plek om op zoek te gaan naar buitenaards leven. De maan bezit – hoogstwaarschijnlijk – een ondergrondse oceaan waarin de omstandigheden prettig genoeg zijn voor het ontstaan en in stand houden van levende wezens.
Aangenomen wordt dat onder de 25 kilometer dikke laag ijs die Europa rijk is een vloeibare oceaan te vinden is. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech.
SDT
Kortom: Europa is waarschijnlijk de spannendste maan die ons zonnestelsel rijk is en NASA wil er naartoe. Maar is dat haalbaar? Is onderzoek ter plaatse werkelijk waardevol? En wat moeten we daar dan precies gaan onderzoeken? En welke instrumenten hebben we daar dan voor nodig? Over dat soort vragen heeft een Science Definition Team (kortweg SDT) zich nu gebogen. Het resulteert in een fraai rapport waar je hart waarschijnlijk wat sneller van gaat kloppen, want een missie naar Europa wordt nu wel erg concreet!
Zo zou een lander op Europa eruit kunnen zien. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech.
Lander
In het rapport presenteren de onderzoekers een conceptmissie die bestaat uit een Europa Lander. Deze zou – door de schadelijke straling die het oppervlak van de maan bombardeert – tussen de 20 en 40 dagen actief kunnen zijn. In die korte periode zouden de instrumenten aan boord van de lander drie doelen moeten nastreven:
– Zoeken naar sporen van leven op Europa
– Ter plekke de leefbaarheid van de maan vaststellen
– De kenmerken van het oppervlak en de omstandigheden onder het oppervlak vaststellen voor toekomstige missies naar de maan.
Welke instrumenten moeten er dan mee om deze doelen na te kunnen streven? Nou, je moet dan onder meer denken aan instrumenten die microbiële cellen en organische stoffen op kunnen sporen. Met dergelijke instrumenten zouden we leven aan moeten kunnen treffen als het op Europa net zo overvloedig voorkomt als op één van de meest extreme en verlaten plaatsen op aarde: het Vostokmeer.
Grote waarde
Dat een dergelijke missie van grote waarde is, staat buiten kijf. “De missie zou onze kennis over Europa als waterwereld – zelfs als we geen overtuigende sporen van leven vinden – enorm vergroten en de basis leggen voor toekomstige robotische exploratie van Europa.”
Europa. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / DLR.
Uitdagingen
Het klinkt allemaal heel eenvoudig, maar we moeten wel bedenken dat dit een baanbrekende missie is. We zijn nog nooit op Europa geweest. En we hebben op een ander hemellichaam dan de aarde nog nooit direct gezocht naar leven. Ook de ‘planetaire protectie’ is een puntje van aandacht. Bij een bezoek aan een potentieel leefbaar hemellichaam moeten we natuurlijk oppassen dat we dit hemellichaam niet ‘besmetten’ met microben afkomstig van de aarde. Want die microben kunnen later onterecht aangezien worden als ‘Europees leven’ en/of schadelijk zijn voor eventuele levensvormen op Europa. Aangezien Europa gezien wordt als de beste kandidaat voor buitenaards leven in ons zonnestelsel, is planetaire protectie tijdens deze missie zeer belangrijk. Het betekent dat daarvoor protocollen moeten worden ontwikkeld en zeer goed nagedacht moet worden over methoden om besmetting te voorkomen.
Discussie
Al met al moet er dus nog veel werk verzet worden, maar lijkt een missie naar Europa absoluut de moeite waard. Of deze ook werkelijkheid wordt, is afwachten. De komende maanden zal er uitgebreid over het rapport gediscussieerd worden.
Ook de Europese ruimtevaartorganisatie werkt aan een missie naar Europa. Lees er hier meer over.
Dat we Europa binnenkort wel van iets dichterbij gaan bekijken, staat vast. Aan het begin van het volgende decennium wil NASA een ruimtesonde in een baan rond Jupiter plaatsen. Deze ruimtesonde zal 45 scheervluchten langs Europa maken. Tijdens die scheervluchten onderzoekt de sonde de leefbaarheid van de maan door te kijken naar diens samenstelling en de kenmerken van de ijslaag en de veronderstelde oceaan daaronder. Ook zal de ruimtesonde detailfoto’s maken van het oppervlak. Die kunnen dan eventueel weer gebruikt worden om een landingsplek te kiezen voor de Europa Lander.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
De Missie der Missies in ons zonnestelsel!
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
quote:Op vrijdag 10 februari 2017 09:41 schreef Perrin het volgende:
De Missie der Missies in ons zonnestelsel!
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
dit zou echt geweldig zijn 
DeLuna vindt me dik ;(
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Aardige uitdaging als je ook nog eens onder die ijslaag wilt kijken. Je kan natuurlijk wel via een 'vulkaan' naar beneden maar men zender lukt niet echt onder water of ijs, moet je met draadjes werken.
quote:An Enormous Exoplanet Is Having a Strange Influence on Its Star
There’s a star about 370 light-years from here that’s pulsating in response to its unusually heavy planetary companion. It’s the first time that astronomers have seen this sort of interaction between a planet and its host star.
A new study published in Astronomical Journal Letters is the first to document planet-induced pulsations in a stellar object. The star, dubbed HAT-P-2, appears to vibrate every 87 minutes, which corresponds perfectly to the harmonics, or multiples, of its lone planet’s elongated orbit. Astronomers have observed star-on-star pulsations before, called “heartbeat stars,” but such behavior is unprecedented for a star and a planet.
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
16-02-2017
Astronomen vragen jou - ja jou! - om mee te zoeken naar planeet X
Er zijn aanwijzingen dat ons zonnestelsel een negende – nog onontdekte – planeet herbergt. Ben jij degene die ‘m voor het eerst spot?
Het zou zomaar kunnen! Astronomen hebben namelijk een website in het leven geroepen waarop je op zoek kunt gaan naar planeet X en andere duistere objecten aan de rand en net buiten ons zonnestelsel.
Planeet X
Begin vorig jaar maakten astronomen bekend dat ons zonnestelsel mogelijk een negende planeet herbergt. Deze planeet – ook wel planeet X genoemd – zou zo’n tien keer groter zijn dan de aarde en twintig keer verder van de zon verwijderd zijn dan Neptunus. Het bestaan van de planeet leidden de onderzoekers af uit de bijzondere banen van zes Kuipergordelobjecten die door de mysterieuze planeet beïnvloed lijken te worden. Planeet X is dus nog niet direct waargenomen. En daarmee is ook het bestaan ervan nog niet bevestigd. Daar moet natuurlijk verandering in komen. Dus zoeken onderzoekers wereldwijd naar de negende planeet in ons zonnestelsel. Maar dat valt nog niet mee. Want de planeet is héél ver van de zon verwijderd en dus waarschijnlijk een vrij donker object dat lastig te zien is.
WISE
Hoe kun je zo’n duistere planeet dan het beste opsporen? Met behulp van een telescoop zoals WISE (Wide-field Infrared Survey Explorer). Deze detecteert infrarood licht, oftewel het licht dat planeet X afgeeft. De telescoop heeft de afgelopen jaren een catalogus gemaakt van infraroodbronnen die aan de hemel te vinden zijn en het lijkt heel aannemelijk dat WISE planeet X – als deze bestaat – ook reeds heeft gespot. We moeten ‘m alleen nog even vinden tussen de bijna 750 miljoen infraroodbronnen die WISE gedetecteerd heeft.
Lastige klus
Het zal je niet verrassen dat dat een hele klus is. En dat onderzoekers daarbij wel wat hulp kunnen gebruiken. Daarom hebben ze een website in de lucht geslingerd waarop je de beelden van WISE kunt vergelijken. Waar je dan naar moet zoeken? Naar een punt dat beweegt. Planetaire objecten die relatief dicht bij de aarde staan, lijken namelijk te bewegen ten opzichte van de veel verder van ons verwijderde sterren op de achtergrond.
Afbeeldingen: NASA.
Even oefenen. Bekijk bijvoorbeeld de beelden hiernaast. Waarschijnlijk valt het oranje stipje linksboven je direct op. Helemaal goed! Dat is namelijk een bruine dwerg (waarvan het bestaan ons al bekend was, maar dat mag de pret niet drukken). Op de site Backyards Worlds: Planet 9 krijg je beelden zoals deze voorgeschoteld met de vraag op zoek te gaan naar bewegende planetaire objecten. En zo kan het dus zomaar zijn dat je straks planeet X – of een bruine dwerg – ontdekt. Mocht je een bewegend object spotten, dan kun je de beelden ‘flaggen’, waarna onderzoekers zich erover buigen. Mocht je zo daadwerkelijk een planetair object of bruine dwerg ontdekken, krijg je de eeuwige roem in de wetenschappelijke publicatie die daarop volgt. Waar wacht je nog op?
(scientias.nl)
Astronomen vragen jou - ja jou! - om mee te zoeken naar planeet X
Er zijn aanwijzingen dat ons zonnestelsel een negende – nog onontdekte – planeet herbergt. Ben jij degene die ‘m voor het eerst spot?
Het zou zomaar kunnen! Astronomen hebben namelijk een website in het leven geroepen waarop je op zoek kunt gaan naar planeet X en andere duistere objecten aan de rand en net buiten ons zonnestelsel.
Planeet X
Begin vorig jaar maakten astronomen bekend dat ons zonnestelsel mogelijk een negende planeet herbergt. Deze planeet – ook wel planeet X genoemd – zou zo’n tien keer groter zijn dan de aarde en twintig keer verder van de zon verwijderd zijn dan Neptunus. Het bestaan van de planeet leidden de onderzoekers af uit de bijzondere banen van zes Kuipergordelobjecten die door de mysterieuze planeet beïnvloed lijken te worden. Planeet X is dus nog niet direct waargenomen. En daarmee is ook het bestaan ervan nog niet bevestigd. Daar moet natuurlijk verandering in komen. Dus zoeken onderzoekers wereldwijd naar de negende planeet in ons zonnestelsel. Maar dat valt nog niet mee. Want de planeet is héél ver van de zon verwijderd en dus waarschijnlijk een vrij donker object dat lastig te zien is.
WISE
Hoe kun je zo’n duistere planeet dan het beste opsporen? Met behulp van een telescoop zoals WISE (Wide-field Infrared Survey Explorer). Deze detecteert infrarood licht, oftewel het licht dat planeet X afgeeft. De telescoop heeft de afgelopen jaren een catalogus gemaakt van infraroodbronnen die aan de hemel te vinden zijn en het lijkt heel aannemelijk dat WISE planeet X – als deze bestaat – ook reeds heeft gespot. We moeten ‘m alleen nog even vinden tussen de bijna 750 miljoen infraroodbronnen die WISE gedetecteerd heeft.
Lastige klus
Het zal je niet verrassen dat dat een hele klus is. En dat onderzoekers daarbij wel wat hulp kunnen gebruiken. Daarom hebben ze een website in de lucht geslingerd waarop je de beelden van WISE kunt vergelijken. Waar je dan naar moet zoeken? Naar een punt dat beweegt. Planetaire objecten die relatief dicht bij de aarde staan, lijken namelijk te bewegen ten opzichte van de veel verder van ons verwijderde sterren op de achtergrond.
Afbeeldingen: NASA.
Even oefenen. Bekijk bijvoorbeeld de beelden hiernaast. Waarschijnlijk valt het oranje stipje linksboven je direct op. Helemaal goed! Dat is namelijk een bruine dwerg (waarvan het bestaan ons al bekend was, maar dat mag de pret niet drukken). Op de site Backyards Worlds: Planet 9 krijg je beelden zoals deze voorgeschoteld met de vraag op zoek te gaan naar bewegende planetaire objecten. En zo kan het dus zomaar zijn dat je straks planeet X – of een bruine dwerg – ontdekt. Mocht je een bewegend object spotten, dan kun je de beelden ‘flaggen’, waarna onderzoekers zich erover buigen. Mocht je zo daadwerkelijk een planetair object of bruine dwerg ontdekken, krijg je de eeuwige roem in de wetenschappelijke publicatie die daarop volgt. Waar wacht je nog op?
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-02-2017
2017: het jaar waarin vijf private partijen naar de maan gaan
De Google Lunar XPrize nadert zijn ontknoping. Nog dit jaar zullen vijf niet-gouvernmentele organisaties proberen om met hun rovers de maan te verkennen.
In 2007 wordt ‘ie aangekondigd: de Google Lunar XPrize. Het team dat er als eerste in slaagt om voor 2015 een rover op de maan te zetten, deze rover 500 meter op de maan rond te laten rijden, foto’s en filmpjes te laten maken en deze beelden terug naar de aarde te sturen, wint. De beloning? Een slordige 20 miljoen dollar. Tientallen teams uit allerlei hoeken van de wereld gaan de uitdaging aan. Maar al gauw blijkt dat geen van de teams de deadline van 31 december 2015 gaat halen. En dus wordt de deadline twee jaar opgeschoven. En zo werd 2017 het jaar van de Google Lunar XPrize.
De springende maanlander van SpaceIL. Afbeelding: SpaceIL.
Vijf teams
Inmiddels zijn er nog vijf teams in de race voor de hoofdprijs:
SpaceIL
SpaceIL is een team uit Israël. Het team slaagde er als eerste in om een lanceercontract af te sluiten en wel met SpaceX. De maanmissie van SpaceIL krijgt vleugels met behulp van de Falcon 9-raket. Heel bijzonder is de maanrover die de Israeliërs ontwikkeld hebben. De meeste maanrovers in de competitie zijn namelijk voorzien van wielen. Maar niet die van SpaceIL. De rover gaat namelijk niet over het oppervlak van de maan rijden, maar ‘springen’. Kort na de landing op de maan, zal het resterende beetje brandstof gebruikt worden om de rover opnieuw het luchtruim te laten kiezen, waarna deze minimaal 500 meter verderop opnieuw zal landen.
MoonExpress
Het Amerikaanse MoonExpress is het eerste team dat erin slaagde toestemming te krijgen om te landen op de maan. Een raket van het Nieuw-Zeelandse Rocket Labs moet de droom van Moon Express nog dit jaar werkelijkheid maken. Die droom is simpel: de Google Lunar XPrize winnen. Maar MoonExpress heeft duidelijk te verstaan gegeven dat het winnen van die prijs geen einddoel is. Het is een tussenstation. Uiteindelijk wil het bedrijf namelijk herhaaldelijk naar de maan vliegen om er grondstoffen te delven. “Binnen vijftien jaar zal de maan een belangrijk onderdeel zijn van de aardse economie,” denkt mede-oprichter van MoonExpress Naveen Jain. Hij sluit bovendien niet uit dat er tegen die tijd mensen op de maan wonen en werken.
Een artistieke impressie laat zien hoe de maanlander van Moon Express de maan nadert. Afbeelding: Moon Express.
Synergy Moon
Een samensmelting van twee teams resulteert in dit internationale team waarin zeker vijftien nationaliteiten vertegenwoordigd zijn. En ook dit team is natuurlijk vastbesloten het prijzengeld in de wacht te slepen. Het ontwikkelde daartoe een maanlander en twee maanrovers. Het team slaagde er als derde – na SpaceIL en Moon Express – in om een lanceercontract in de wacht te slepen. De maanlander en -rovers van Synergy Moon worden met een Neptune 8-raket van Interorbital Systems gelanceerd.
De maanrover van Team Indus. Afbeelding; Team Indus.
TeamIndus
Ook India heeft een team dat een rol lijkt te gaan spelen in de climax van de Google Lunar XPrize. Team Indus hoopt eind dit jaar aan boord van het Polar Satellite Launch Vehicle (PSLV) naar de maan te gaan. Hun maanlander moet voet zetten op Mare Imbrium en een rovertje uitbraken. Dat rovertje is volgens het team één van de lichtste rovers die ooit op de maan heeft rondgereden.
Hakuto
En dan zijn ook de Japanners nog van de partij. Zij zetten later dit jaar de kleinste en lichtste maanrover ooit op de maan. Het karretje weegt slechts vier kilo. De Japanners reizen mee met de raket die ook de maanlander van TeamIndus vervoert. “De lancering staat gepland voor 28 december 2017,” vertelt Tomoya Mori aan Scientias.nl. Op het nippertje, dus.
De rover van de Japanners. Eerder deze week kreeg deze officieel een naam: Sorato. Afbeelding: Hakuto.
De uitdagingen
De landers en rovers die je hierboven ziet, zijn het resultaat van jarenlang hard werken. Want een maanmissie organiseren, is zo gemakkelijk nog niet. “Het verkrijgen van geld was een grote uitdaging,” vertelt Mori. De missie moet grotendeels (voor minimaal 90 procent) privaat gefinancierd worden. Ook het ontwikkelen van een maanrover was pittig, vertelt Mori. Hij legt uit dat het continu zoeken is naar de juiste balans tussen zo min mogelijk geld uitgeven aan de ontwikkeling en lancering van de rover en een rover ontwikkelen die aan alle eisen van de wedstrijd voldoet. “Om de kosten van de lancering zo beperkt mogelijk te houden, hebben we de rover zo licht en klein mogelijk gemaakt.”
Spannend jaar
Hoewel de rovers natuurlijk uitgebreid getest zijn op aarde, zal het tot het laatste moment spannend blijven of ze in de ruimte tot dezelfde prestaties in staat zijn als op de aarde. En welk team zal er straks als eerste in slagen om de missie succesvol af te ronden? Gaan ze tot het einde van 2017 gelijk op? Of ontstaat er een kopgroep en gaat het uiteindelijk tussen 2 of 3 teams? Het belooft een spannend jaar te worden.
“De deelnemers aan de Google Lunar XPrize zijn de ruimtevaart reeds langzaam aan het veranderen”
Het effect van de Google Lunar XPrize
Maar het effect van de Google Lunar XPrize zal waarschijnlijk ook diep in 2018 en zelfs in de jaren erna nog gevoeld worden, denkt Mori. “Als je nu ziet wat er in en rondom de competitie allemaal gebeurt, zie je eigenlijk al dat de deelnemers aan de Google Lunar XPrize langzaam maar zeker de ruimtevaart aan het veranderen zijn. Het verkennen van de ruimte is niet langer het werk van overheden. Kleine teams zoals het onze komen samen om met de beschikbare technologieën goedkopere en efficiëntere manieren te ontwikkelen om de maan te bereiken.”
Deze foto werd gemaakt tijdens de lancering van de Google Lunar XPrize. Van links naar rechts: Bob Weiss (president van XPrize), Larry Page (oprichter van Google, hij financiert de prijs), Peter Diamandis (CEO van de X Prize Foundation die de Lunar XPrize organiseert) en Buzz Aldrin (de man die na Neil Armstrong voet op de maan zette). Afbeelding: Google Lunar XPrize.
Ambities
De meeste teams hebben bovendien dromen die verder reiken dan het winnen van de Google Lunar XPrize. Moon Express heeft daar met name de laatste jaren flink mee te koop gelopen, maar als je je verdiept in de andere teams ontdek je al spoedig dat ook zij na 31 december 2017 nog niet klaar zijn met de maan. “Deelnemende teams zien deze competitie meer als een eerste stap richting een groter doel,” weet Mori. Ook zijn team denkt er zo over. Het hoopt uiteindelijk net als Moon Express de grondstoffen die de maan rijk is te gaan delven. Dat er mensen zijn die hun bedenkingen hebben bij het exploiteren van de maan begrijpt Mori ergens wel. “Wanneer we een economie in de ruimte op gaan zetten, moeten we extra rekening houden met het milieu en goed nadenken over de manieren waarop we bij kunnen dragen aan de vooruitgang van de mensheid.”
Dat laatste is echter allemaal van later zorg. Eerst maar eens heelhuids op de maan landen, een rondje rijden en wat foto’s maken. Want laten we eerlijk zijn: dat is – voor kleine, onervaren teams met weinig financiële middelen – al best ambitieus. Mori heeft er echter alle vertrouwen in. “Het verkennen van de ruimte is niet langer een droom, maar iets wat zelfs een klein team zoals het onze kan doen.”
(scientias.nl)
2017: het jaar waarin vijf private partijen naar de maan gaan
De Google Lunar XPrize nadert zijn ontknoping. Nog dit jaar zullen vijf niet-gouvernmentele organisaties proberen om met hun rovers de maan te verkennen.
In 2007 wordt ‘ie aangekondigd: de Google Lunar XPrize. Het team dat er als eerste in slaagt om voor 2015 een rover op de maan te zetten, deze rover 500 meter op de maan rond te laten rijden, foto’s en filmpjes te laten maken en deze beelden terug naar de aarde te sturen, wint. De beloning? Een slordige 20 miljoen dollar. Tientallen teams uit allerlei hoeken van de wereld gaan de uitdaging aan. Maar al gauw blijkt dat geen van de teams de deadline van 31 december 2015 gaat halen. En dus wordt de deadline twee jaar opgeschoven. En zo werd 2017 het jaar van de Google Lunar XPrize.
De springende maanlander van SpaceIL. Afbeelding: SpaceIL.
Vijf teams
Inmiddels zijn er nog vijf teams in de race voor de hoofdprijs:
SpaceIL
SpaceIL is een team uit Israël. Het team slaagde er als eerste in om een lanceercontract af te sluiten en wel met SpaceX. De maanmissie van SpaceIL krijgt vleugels met behulp van de Falcon 9-raket. Heel bijzonder is de maanrover die de Israeliërs ontwikkeld hebben. De meeste maanrovers in de competitie zijn namelijk voorzien van wielen. Maar niet die van SpaceIL. De rover gaat namelijk niet over het oppervlak van de maan rijden, maar ‘springen’. Kort na de landing op de maan, zal het resterende beetje brandstof gebruikt worden om de rover opnieuw het luchtruim te laten kiezen, waarna deze minimaal 500 meter verderop opnieuw zal landen.
MoonExpress
Het Amerikaanse MoonExpress is het eerste team dat erin slaagde toestemming te krijgen om te landen op de maan. Een raket van het Nieuw-Zeelandse Rocket Labs moet de droom van Moon Express nog dit jaar werkelijkheid maken. Die droom is simpel: de Google Lunar XPrize winnen. Maar MoonExpress heeft duidelijk te verstaan gegeven dat het winnen van die prijs geen einddoel is. Het is een tussenstation. Uiteindelijk wil het bedrijf namelijk herhaaldelijk naar de maan vliegen om er grondstoffen te delven. “Binnen vijftien jaar zal de maan een belangrijk onderdeel zijn van de aardse economie,” denkt mede-oprichter van MoonExpress Naveen Jain. Hij sluit bovendien niet uit dat er tegen die tijd mensen op de maan wonen en werken.
Een artistieke impressie laat zien hoe de maanlander van Moon Express de maan nadert. Afbeelding: Moon Express.
Synergy Moon
Een samensmelting van twee teams resulteert in dit internationale team waarin zeker vijftien nationaliteiten vertegenwoordigd zijn. En ook dit team is natuurlijk vastbesloten het prijzengeld in de wacht te slepen. Het ontwikkelde daartoe een maanlander en twee maanrovers. Het team slaagde er als derde – na SpaceIL en Moon Express – in om een lanceercontract in de wacht te slepen. De maanlander en -rovers van Synergy Moon worden met een Neptune 8-raket van Interorbital Systems gelanceerd.
De maanrover van Team Indus. Afbeelding; Team Indus.
TeamIndus
Ook India heeft een team dat een rol lijkt te gaan spelen in de climax van de Google Lunar XPrize. Team Indus hoopt eind dit jaar aan boord van het Polar Satellite Launch Vehicle (PSLV) naar de maan te gaan. Hun maanlander moet voet zetten op Mare Imbrium en een rovertje uitbraken. Dat rovertje is volgens het team één van de lichtste rovers die ooit op de maan heeft rondgereden.
Hakuto
En dan zijn ook de Japanners nog van de partij. Zij zetten later dit jaar de kleinste en lichtste maanrover ooit op de maan. Het karretje weegt slechts vier kilo. De Japanners reizen mee met de raket die ook de maanlander van TeamIndus vervoert. “De lancering staat gepland voor 28 december 2017,” vertelt Tomoya Mori aan Scientias.nl. Op het nippertje, dus.
De rover van de Japanners. Eerder deze week kreeg deze officieel een naam: Sorato. Afbeelding: Hakuto.
De uitdagingen
De landers en rovers die je hierboven ziet, zijn het resultaat van jarenlang hard werken. Want een maanmissie organiseren, is zo gemakkelijk nog niet. “Het verkrijgen van geld was een grote uitdaging,” vertelt Mori. De missie moet grotendeels (voor minimaal 90 procent) privaat gefinancierd worden. Ook het ontwikkelen van een maanrover was pittig, vertelt Mori. Hij legt uit dat het continu zoeken is naar de juiste balans tussen zo min mogelijk geld uitgeven aan de ontwikkeling en lancering van de rover en een rover ontwikkelen die aan alle eisen van de wedstrijd voldoet. “Om de kosten van de lancering zo beperkt mogelijk te houden, hebben we de rover zo licht en klein mogelijk gemaakt.”
Spannend jaar
Hoewel de rovers natuurlijk uitgebreid getest zijn op aarde, zal het tot het laatste moment spannend blijven of ze in de ruimte tot dezelfde prestaties in staat zijn als op de aarde. En welk team zal er straks als eerste in slagen om de missie succesvol af te ronden? Gaan ze tot het einde van 2017 gelijk op? Of ontstaat er een kopgroep en gaat het uiteindelijk tussen 2 of 3 teams? Het belooft een spannend jaar te worden.
“De deelnemers aan de Google Lunar XPrize zijn de ruimtevaart reeds langzaam aan het veranderen”
Het effect van de Google Lunar XPrize
Maar het effect van de Google Lunar XPrize zal waarschijnlijk ook diep in 2018 en zelfs in de jaren erna nog gevoeld worden, denkt Mori. “Als je nu ziet wat er in en rondom de competitie allemaal gebeurt, zie je eigenlijk al dat de deelnemers aan de Google Lunar XPrize langzaam maar zeker de ruimtevaart aan het veranderen zijn. Het verkennen van de ruimte is niet langer het werk van overheden. Kleine teams zoals het onze komen samen om met de beschikbare technologieën goedkopere en efficiëntere manieren te ontwikkelen om de maan te bereiken.”
Deze foto werd gemaakt tijdens de lancering van de Google Lunar XPrize. Van links naar rechts: Bob Weiss (president van XPrize), Larry Page (oprichter van Google, hij financiert de prijs), Peter Diamandis (CEO van de X Prize Foundation die de Lunar XPrize organiseert) en Buzz Aldrin (de man die na Neil Armstrong voet op de maan zette). Afbeelding: Google Lunar XPrize.
Ambities
De meeste teams hebben bovendien dromen die verder reiken dan het winnen van de Google Lunar XPrize. Moon Express heeft daar met name de laatste jaren flink mee te koop gelopen, maar als je je verdiept in de andere teams ontdek je al spoedig dat ook zij na 31 december 2017 nog niet klaar zijn met de maan. “Deelnemende teams zien deze competitie meer als een eerste stap richting een groter doel,” weet Mori. Ook zijn team denkt er zo over. Het hoopt uiteindelijk net als Moon Express de grondstoffen die de maan rijk is te gaan delven. Dat er mensen zijn die hun bedenkingen hebben bij het exploiteren van de maan begrijpt Mori ergens wel. “Wanneer we een economie in de ruimte op gaan zetten, moeten we extra rekening houden met het milieu en goed nadenken over de manieren waarop we bij kunnen dragen aan de vooruitgang van de mensheid.”
Dat laatste is echter allemaal van later zorg. Eerst maar eens heelhuids op de maan landen, een rondje rijden en wat foto’s maken. Want laten we eerlijk zijn: dat is – voor kleine, onervaren teams met weinig financiële middelen – al best ambitieus. Mori heeft er echter alle vertrouwen in. “Het verkennen van de ruimte is niet langer een droom, maar iets wat zelfs een klein team zoals het onze kan doen.”
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-03-2017
Ruimtemissie naar waterrijke Jupitermaan heeft een naam
De Jupitermaan Europa. (NASA/JPL-Caltech/SETI Institute)
NASA’s toekomstige ruimtemissie naar de intrigerende Jupitermaan Europa heeft een officiële naam gekregen: Europa Clipper. De naam verwijst naar de gestroomlijnde zeilschepen waarmee in de negentiende eeuw goederen over de oceanen werden vervoerd.
De lancering van de Europa Clipper moet ergens tussen 2022 en 2025 plaatsvinden. Na aankomst, een aantal jaren later, zal de ruimtesonde in een vrij wijde baan om Jupiter worden gebracht, die hem om de twee weken dicht in buurt van Europa brengt. In totaal zijn 40 tot 45 van deze flyby’s gepland.
De Europa Clipper zal onderzoek gaan doen aan de ijskorst en het inwendige van de Jupitermaan. Vermoed wordt dat zich onder die ijskorst een omvangrijke oceaan van vloeibaar zout bevindt. Het uiteindelijke doel van de missie is om vast te stellen of die oceaan warm genoeg is en de juiste chemische bestanddelen bevat voor het ontstaan van leven. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Ruimtemissie naar waterrijke Jupitermaan heeft een naam
De Jupitermaan Europa. (NASA/JPL-Caltech/SETI Institute)
NASA’s toekomstige ruimtemissie naar de intrigerende Jupitermaan Europa heeft een officiële naam gekregen: Europa Clipper. De naam verwijst naar de gestroomlijnde zeilschepen waarmee in de negentiende eeuw goederen over de oceanen werden vervoerd.
De lancering van de Europa Clipper moet ergens tussen 2022 en 2025 plaatsvinden. Na aankomst, een aantal jaren later, zal de ruimtesonde in een vrij wijde baan om Jupiter worden gebracht, die hem om de twee weken dicht in buurt van Europa brengt. In totaal zijn 40 tot 45 van deze flyby’s gepland.
De Europa Clipper zal onderzoek gaan doen aan de ijskorst en het inwendige van de Jupitermaan. Vermoed wordt dat zich onder die ijskorst een omvangrijke oceaan van vloeibaar zout bevindt. Het uiteindelijke doel van de missie is om vast te stellen of die oceaan warm genoeg is en de juiste chemische bestanddelen bevat voor het ontstaan van leven. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-03-2017
NASA vindt verdwenen maanverkenners terug
Foto: AFP
Met behulp van nieuwe radartechnologie heeft het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA twee lang verdwenen ruimtevaartuigen getraceerd die rondjes maken om de maan.
Het gaat om een Indiaas ruimtevaartuig, de Chandrayaan-1 die sinds 2009 spoorloos was en een 'LRO', een maanverkenningssatelliet, van de NASA zelf.
De vondst kon worden gedaan dankzij een nieuw soort radar die in NASA's centrum in Pasadena in de staat Californië is opgesteld, meldt CNN donderdag.
De radar kan op deze enorme afstanden kleinere objecten traceren dan tot dusver mogelijk was. De radar heeft ook geen last van de schittering van het weerkaatste licht op de maan. Daar kampen ruimtetelescopen wel mee.
Door: ANP
(nu.nl)
NASA vindt verdwenen maanverkenners terug
Foto: AFP
Met behulp van nieuwe radartechnologie heeft het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA twee lang verdwenen ruimtevaartuigen getraceerd die rondjes maken om de maan.
Het gaat om een Indiaas ruimtevaartuig, de Chandrayaan-1 die sinds 2009 spoorloos was en een 'LRO', een maanverkenningssatelliet, van de NASA zelf.
De vondst kon worden gedaan dankzij een nieuw soort radar die in NASA's centrum in Pasadena in de staat Californië is opgesteld, meldt CNN donderdag.
De radar kan op deze enorme afstanden kleinere objecten traceren dan tot dusver mogelijk was. De radar heeft ook geen last van de schittering van het weerkaatste licht op de maan. Daar kampen ruimtetelescopen wel mee.
Door: ANP
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-03-2017
‘We zien motoren van buitenaardse ruimteschepen’
Een van de grootste raadsels voor sterrenkundigen zijn supersnelle radioflitsen. De extreem heldere uitbarstingen van straling komen geregeld voor. De eerste werd ontdekt in 2007 en sinds ze weten waar ze naar moeten zoeken, ontdekken sterrenkundige steeds meer van deze flitsen. Vorig jaar al zestien, allemaal uit dezelfde hoek van het heelal. Wat zijn het? Niemand die het weet.
Maar een gerenommeerde geleerde heeft wel een suggestie: buitenaardse intelligentie.
Avi Loeb is een theoretisch natuurkundige van het Harvard-Smithsonian Centre for Astrophysics in de VS. Niet de eerste de beste, als het op natuurverschijnselen in het heelal aankomt. Hij bestudeert de radioflitsen en komt tot de conclusie dat het wel eens de motoren van buitenaardse ruimteschepen kunnen zijn. We hebben geen goede natuurlijke verklaring voor de flitsen, dus is het de moeite waard om uit te zoeken of ze kunstmatig tot stand komen, schrijft Loeb op de site van het zeer hoog aangeslagen Harvard-Smithsonian.
Zijn suggestie komt mede tot stand door het feit dat een serie van deze flitsen op één plek in het universum is waargenomen, rond een kleine dwergster, 3 miljard lichtjaar van de aarde. Tot nu toe werd aangenomen dat de radioflitsen een soort bijwerking waren van superdichte zwarte gaten, maar daarover is al een tijdje grote twijfel. Dus is het volgens Loeb de moeite waard om andere oorzaken te bestuderen, waaronder een buitenaardse intelligentie.
Het kan namelijk om een fotonische aandrijving gaan. Dat is een technologie die op aarde nog in de kinderschoenen staat. Daarbij wordt een ruimteschip aangedreven door een uitbarsting van zeer helder licht, zoals een laser of geconcentreerde straling van een ster. Die straling komt in een soort zeil terecht (foto) en duwt een schip met enorme kracht naar voren. Zo kun je van aarde naar Mars komen in drie dagen.
De uitbarstingen die we tot nu toe hebben waargenomen, zouden van een dergelijk systeem te kunnen komen, schrijven Loeb en collega’s in het vakblad Astrophysics. Het systeem dat daarvoor nodig zou zijn moet de omvang van een planeet moeten hebben. Maar als buitenaardse wezens zo slim zijn deze technologie te beheersen, moet dat geen probleem zijn
(faqt.nl)
‘We zien motoren van buitenaardse ruimteschepen’
Een van de grootste raadsels voor sterrenkundigen zijn supersnelle radioflitsen. De extreem heldere uitbarstingen van straling komen geregeld voor. De eerste werd ontdekt in 2007 en sinds ze weten waar ze naar moeten zoeken, ontdekken sterrenkundige steeds meer van deze flitsen. Vorig jaar al zestien, allemaal uit dezelfde hoek van het heelal. Wat zijn het? Niemand die het weet.
Maar een gerenommeerde geleerde heeft wel een suggestie: buitenaardse intelligentie.
Avi Loeb is een theoretisch natuurkundige van het Harvard-Smithsonian Centre for Astrophysics in de VS. Niet de eerste de beste, als het op natuurverschijnselen in het heelal aankomt. Hij bestudeert de radioflitsen en komt tot de conclusie dat het wel eens de motoren van buitenaardse ruimteschepen kunnen zijn. We hebben geen goede natuurlijke verklaring voor de flitsen, dus is het de moeite waard om uit te zoeken of ze kunstmatig tot stand komen, schrijft Loeb op de site van het zeer hoog aangeslagen Harvard-Smithsonian.
Zijn suggestie komt mede tot stand door het feit dat een serie van deze flitsen op één plek in het universum is waargenomen, rond een kleine dwergster, 3 miljard lichtjaar van de aarde. Tot nu toe werd aangenomen dat de radioflitsen een soort bijwerking waren van superdichte zwarte gaten, maar daarover is al een tijdje grote twijfel. Dus is het volgens Loeb de moeite waard om andere oorzaken te bestuderen, waaronder een buitenaardse intelligentie.
Het kan namelijk om een fotonische aandrijving gaan. Dat is een technologie die op aarde nog in de kinderschoenen staat. Daarbij wordt een ruimteschip aangedreven door een uitbarsting van zeer helder licht, zoals een laser of geconcentreerde straling van een ster. Die straling komt in een soort zeil terecht (foto) en duwt een schip met enorme kracht naar voren. Zo kun je van aarde naar Mars komen in drie dagen.
De uitbarstingen die we tot nu toe hebben waargenomen, zouden van een dergelijk systeem te kunnen komen, schrijven Loeb en collega’s in het vakblad Astrophysics. Het systeem dat daarvoor nodig zou zijn moet de omvang van een planeet moeten hebben. Maar als buitenaardse wezens zo slim zijn deze technologie te beheersen, moet dat geen probleem zijn
(faqt.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Dat betekent dus dat aliens deze technologie 3 miljard jaar geleden al hadden?quote:Op zaterdag 11 maart 2017 09:10 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
nomen dat de radioflitsen een soort bijwerking waren van superdichte zwarte gaten, maar daarover is al een tijdje grote twijfel. Dus is het volgens Loeb de moeite waard om andere oorzaken te bestuderen, waaronder een buitenaardse intelligentie.
Het kan namelijk om een fotonische aandrijving gaan. Dat is een technologie die op aarde nog in de kinderschoenen staat. Daarbij wordt een ruimteschip aangedreven door een uitbarsting van zeer helder licht, zoals een laser of geconcentreerde straling van een ster. Die straling komt in een soort zeil terecht (foto) en duwt een schip met enorme kracht naar voren. Zo kun je van aarde naar Mars komen in drie dagen.
De uitbarstingen die we tot nu toe hebben waargenomen, zouden van een dergelijk systeem te kunnen komen, schrijven Loeb en collega’s in het vakblad Astrophysics. Het systeem dat daarvoor nodig zou zijn moet de omvang van een planeet moeten hebben. Maar als buitenaardse wezens zo slim zijn deze technologie te beheersen, moet dat geen probleem zijn
(faqt.nl)
Ik shuffel je woorden naar een hoogtepunt.
Daar komt het op neer jaquote:
[..]
Dat betekent dus dat aliens deze technologie 3 miljard jaar geleden al hadden?
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-03-2017
NASA deelt eerste beeld Trappist 1: enkele pixels
© vmma.
VIDEO Ruimtevaartorganisatie NASA heeft de eerste echte beelden van Trappist 1, de nieuw ontdekte ster waarrond zeven aardachtige planeten cirkelen.
Tot nu toe waren er enkel artistieke impressies van de nieuwe ster gemaakt, maar dit zijn de eerste wetenschappelijke beelden op basis van observaties. Je ziet hoogstens enkele pixels, het stelsel ligt namelijk veertig lichtjaren van de aarde verwijderd.
NASA hoopt de komende maanden betere beelden te hebben van de ster
klik hier voor video
(HLN)
NASA deelt eerste beeld Trappist 1: enkele pixels
© vmma.
VIDEO Ruimtevaartorganisatie NASA heeft de eerste echte beelden van Trappist 1, de nieuw ontdekte ster waarrond zeven aardachtige planeten cirkelen.
Tot nu toe waren er enkel artistieke impressies van de nieuwe ster gemaakt, maar dit zijn de eerste wetenschappelijke beelden op basis van observaties. Je ziet hoogstens enkele pixels, het stelsel ligt namelijk veertig lichtjaren van de aarde verwijderd.
NASA hoopt de komende maanden betere beelden te hebben van de ster
klik hier voor video
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-03-2017
VS en Rusland overwegen gezamenlijke onderzoeksmissie naar Venus
Artist’s impression van de orbiter Venera-D, die de planeet Venus gedurende enkele jaren van een afstand moet gaan onderzoeken en een lander naar het oppervlak zal laten afdalen. (NASA/JPL-Caltech)
Een team van door NASA gesponsorde wetenschappers zal volgende week een ontmoeting hebben met vakgenoten van het Russische ruimteonderzoeksinstituut IKI. NASA en IKI onderzoeken de mogelijkheid om gezamenlijk een ruimtemissie naar Venus te sturen. Daarbij zou voor het eerst sinds 1985 weer een landing op deze helse planeet moeten plaatsvinden.
Venus is al tientallen jaren een intrigerend doelwit voor wetenschappers. Van alle planeten lijkt Venus qua samenstelling en afmetingen nog het meest op de aarde. Het grote verschil is haar atmosfeer, die dermate veel broeikasgassen bevat, dat de temperatuur op het oppervlak kan oplopen tot ver boven de 400 °C.
Een van de doelen van de nieuwe Venera-D-missie is om meer te weten te komen over het klimaat op Venus, en het bijbehorende broeikaseffect. Voor dat onderzoek zouden een om de planeet cirkelende orbiter en een landingsmodule worden ingezet. Ook wordt overwogen om met behulp van een zeppelin-achtig luchtschip de hoge atmosfeer van Venus te verkennen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
VS en Rusland overwegen gezamenlijke onderzoeksmissie naar Venus
Artist’s impression van de orbiter Venera-D, die de planeet Venus gedurende enkele jaren van een afstand moet gaan onderzoeken en een lander naar het oppervlak zal laten afdalen. (NASA/JPL-Caltech)
Een team van door NASA gesponsorde wetenschappers zal volgende week een ontmoeting hebben met vakgenoten van het Russische ruimteonderzoeksinstituut IKI. NASA en IKI onderzoeken de mogelijkheid om gezamenlijk een ruimtemissie naar Venus te sturen. Daarbij zou voor het eerst sinds 1985 weer een landing op deze helse planeet moeten plaatsvinden.
Venus is al tientallen jaren een intrigerend doelwit voor wetenschappers. Van alle planeten lijkt Venus qua samenstelling en afmetingen nog het meest op de aarde. Het grote verschil is haar atmosfeer, die dermate veel broeikasgassen bevat, dat de temperatuur op het oppervlak kan oplopen tot ver boven de 400 °C.
Een van de doelen van de nieuwe Venera-D-missie is om meer te weten te komen over het klimaat op Venus, en het bijbehorende broeikaseffect. Voor dat onderzoek zouden een om de planeet cirkelende orbiter en een landingsmodule worden ingezet. Ook wordt overwogen om met behulp van een zeppelin-achtig luchtschip de hoge atmosfeer van Venus te verkennen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Waarom zijn er eigenlijk totaal geen plannen voor Neptunes?
DeLuna vindt me dik ;(
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Duur, lastig, kwestie van prioriteiten..quote:
Waarom zijn er eigenlijk totaal geen plannen voor Neptunes?
https://en.wikipedia.org/(...)tune#Future_missions
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
toch jammer, ik vind dat veel interessanter dan de zoveelste Mars-missiequote:
[..]
Duur, lastig, kwestie van prioriteiten..
https://en.wikipedia.org/(...)tune#Future_missions
DeLuna vindt me dik ;(
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
17-03-2017
Twee missies naar Jupiter: één gaat er door
Twee missies naar de grootste gasplaneet van ons zonnestelsel stonden tot vandaag op losse schroeven. Nu is bekend geworden dat een Europese missie doorgaat, terwijl de Amerikanen hun missie naar Jupiter schrappen.
Eerst het slechte nieuws. NASA gaat geen lander op de maan Europa plaatsen. Vorige maand presenteerde een speciale onderzoekscommissie nog een mooi rapport over hoe zo’n missie eruit ziet, maar het is afgeschoten door president Trump. Overigens ligt dit in de lijn der verwachting, want de Amerikanen hebben al een andere missie naar Europa goedgekeurd: de Europa Clipper. Deze ruimtesonde zal 45 scheervluchten langs Europa maken en onderzoeken waar de maan uit bestaat en of er leven mogelijk is in de onderzeese oceaan.
Het budget voor de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie daalt al jaren. In 1966 ging 4,4% van het nationale budget naar NASA, dit jaar is dat nog maar een half procent. Volgens de voorlopige prognose trekt president Trump de lijn van de afgelopen jaren door. Er komen dus geen grote bezuinigingen voor NASA, maar er komt ook niet veel geld bij. Het budget voor 2018 is iets meer dan 19 miljard dollar.
Artistieke impressie van ESA’s JUICE-ruimtevaartuig
En dan het goede nieuws: ESA’s Jupiter Icy Moons Explorer-missie gaat (nog steeds) door. De Europese ruimtevaartorganisatie meldt dat de laatste hindernissen zijn genomen en dat er nu echt wordt begonnen met de constructie. In 2022 wordt dit ruimtevaartuig gelanceerd. In 2029 komt JUICE aan bij Jupiter. Er volgt dan een 3,5 jaar durend onderzoek, waarbij de ruimtesonde de turbulente atmosfeer van de gasplaneet in kaart brengt. Ook onderzoekt JUICE de enorme magnetosfeer, Joviaanse manen en de donkere ringen om de planeet. Aan boord van JUICE vinden we de beste instrumenten. Denk hierbij aan meerdere camera’s, een hoogtemeter, een radarinstrument en sensoren om de magnetische velden en geladen deeltjes te monitoren.
(scientias.nl)
Twee missies naar Jupiter: één gaat er door
Twee missies naar de grootste gasplaneet van ons zonnestelsel stonden tot vandaag op losse schroeven. Nu is bekend geworden dat een Europese missie doorgaat, terwijl de Amerikanen hun missie naar Jupiter schrappen.
Eerst het slechte nieuws. NASA gaat geen lander op de maan Europa plaatsen. Vorige maand presenteerde een speciale onderzoekscommissie nog een mooi rapport over hoe zo’n missie eruit ziet, maar het is afgeschoten door president Trump. Overigens ligt dit in de lijn der verwachting, want de Amerikanen hebben al een andere missie naar Europa goedgekeurd: de Europa Clipper. Deze ruimtesonde zal 45 scheervluchten langs Europa maken en onderzoeken waar de maan uit bestaat en of er leven mogelijk is in de onderzeese oceaan.
Het budget voor de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie daalt al jaren. In 1966 ging 4,4% van het nationale budget naar NASA, dit jaar is dat nog maar een half procent. Volgens de voorlopige prognose trekt president Trump de lijn van de afgelopen jaren door. Er komen dus geen grote bezuinigingen voor NASA, maar er komt ook niet veel geld bij. Het budget voor 2018 is iets meer dan 19 miljard dollar.
Artistieke impressie van ESA’s JUICE-ruimtevaartuig
En dan het goede nieuws: ESA’s Jupiter Icy Moons Explorer-missie gaat (nog steeds) door. De Europese ruimtevaartorganisatie meldt dat de laatste hindernissen zijn genomen en dat er nu echt wordt begonnen met de constructie. In 2022 wordt dit ruimtevaartuig gelanceerd. In 2029 komt JUICE aan bij Jupiter. Er volgt dan een 3,5 jaar durend onderzoek, waarbij de ruimtesonde de turbulente atmosfeer van de gasplaneet in kaart brengt. Ook onderzoekt JUICE de enorme magnetosfeer, Joviaanse manen en de donkere ringen om de planeet. Aan boord van JUICE vinden we de beste instrumenten. Denk hierbij aan meerdere camera’s, een hoogtemeter, een radarinstrument en sensoren om de magnetische velden en geladen deeltjes te monitoren.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
mooie missie van ESA
DeLuna vindt me dik ;(
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
22-03-2017
Astronomen ontdekken reusachtige magnetische velden
Dit ‘relict’ aan de rand van de 2 miljard lichtjaar verre cluster CIZA J2242+53 wordt wel de ‘worst’ genoemd. Deze ‘radiokaart’ is gemaakt met de 100-meter radiotelescoop van Effelsberg. (M. Kierdorf et al., A&A 600, A18)
Duitse astronomen hebben met de 100-meter radiotelescoop van Effelsberg een aantal clusters van sterrenstelsels onder de loep genomen. Aan de grenzen van deze grote samenscholingen van sterrenstelsels, gas en donkere materie hebben ze buitengewoon gelijkmatige magnetische velden ontdekt die zich over vele miljoenen lichtjaren uitstrekken. Daarmee zijn het de omvangrijkste magnetische velden die tot nu toe in het heelal zijn waargenomen (Astronomy & Astrophysics, 22 maart).
Clusters zijn de grootste structuren in het heelal die door de zwaartekracht bijeen worden gehouden. Met karakteristieke afmetingen van ongeveer 10 miljoen lichtjaar – honderd keer de middellijn van onze Melkweg – bieden ze plaats aan grote aantallen sterrenstelsels die ingebed zijn door heet gas en magnetische velden.
Onderlinge botsingen tussen clusters leiden tot schokgolven die dat hete clustergas en de magnetische velden samendrukken. Daarbij ontstaan boogvormige structuren, ‘relicten’ geheten, die opvallen door de radio- en röntgenstraling die zij uitzenden. Sinds de eerste ontdekking in 1970 zijn bij ongeveer zeventig clusters van zulke relicten opgespoord.
De samendrukking van de magnetische velden heeft een ordenend effect op de veldlijnen. Dat heeft ook gevolgen voor de radiostraling van het magnetische veld: dat wordt lineair gepolariseerd. Met de Effelsberg-telescoop is dit polarisatie-effect nu bij vier clusters waargenomen – bij één daarvan voor het eerst.
Uit de metingen blijkt dat de magnetische velden, die zich over vijf tot zes miljoen lichtjaar uitstrekken, van vergelijkbare sterkte zijn als die in onze Melkweg. Ook kon worden vastgesteld dat de botsingen waarbij de onderzochte relicten zijn ontstaan zich hebben voltrokken met snelheden van 2000 kilometer per seconde – wat sneller is dan uit eerdere röntgenmetingen was afgeleid. Verder zijn er aanwijzingen gevonden dat de geordende magnetische velden zich tot ver buiten de clusters uitstrekken. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Astronomen ontdekken reusachtige magnetische velden
Dit ‘relict’ aan de rand van de 2 miljard lichtjaar verre cluster CIZA J2242+53 wordt wel de ‘worst’ genoemd. Deze ‘radiokaart’ is gemaakt met de 100-meter radiotelescoop van Effelsberg. (M. Kierdorf et al., A&A 600, A18)
Duitse astronomen hebben met de 100-meter radiotelescoop van Effelsberg een aantal clusters van sterrenstelsels onder de loep genomen. Aan de grenzen van deze grote samenscholingen van sterrenstelsels, gas en donkere materie hebben ze buitengewoon gelijkmatige magnetische velden ontdekt die zich over vele miljoenen lichtjaren uitstrekken. Daarmee zijn het de omvangrijkste magnetische velden die tot nu toe in het heelal zijn waargenomen (Astronomy & Astrophysics, 22 maart).
Clusters zijn de grootste structuren in het heelal die door de zwaartekracht bijeen worden gehouden. Met karakteristieke afmetingen van ongeveer 10 miljoen lichtjaar – honderd keer de middellijn van onze Melkweg – bieden ze plaats aan grote aantallen sterrenstelsels die ingebed zijn door heet gas en magnetische velden.
Onderlinge botsingen tussen clusters leiden tot schokgolven die dat hete clustergas en de magnetische velden samendrukken. Daarbij ontstaan boogvormige structuren, ‘relicten’ geheten, die opvallen door de radio- en röntgenstraling die zij uitzenden. Sinds de eerste ontdekking in 1970 zijn bij ongeveer zeventig clusters van zulke relicten opgespoord.
De samendrukking van de magnetische velden heeft een ordenend effect op de veldlijnen. Dat heeft ook gevolgen voor de radiostraling van het magnetische veld: dat wordt lineair gepolariseerd. Met de Effelsberg-telescoop is dit polarisatie-effect nu bij vier clusters waargenomen – bij één daarvan voor het eerst.
Uit de metingen blijkt dat de magnetische velden, die zich over vijf tot zes miljoen lichtjaar uitstrekken, van vergelijkbare sterkte zijn als die in onze Melkweg. Ook kon worden vastgesteld dat de botsingen waarbij de onderzochte relicten zijn ontstaan zich hebben voltrokken met snelheden van 2000 kilometer per seconde – wat sneller is dan uit eerdere röntgenmetingen was afgeleid. Verder zijn er aanwijzingen gevonden dat de geordende magnetische velden zich tot ver buiten de clusters uitstrekken. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-03-2017
Nederlandse wetenschappers ontwikkelen technologie voor NASA-missie
Foto: AFP
Nederlandse wetenschappers gaan de technologie ontwikkelen voor een NASA-missie in 2021
Het Netherlands Institute for Space Research (SRON) en de TU Delft gaan aan de slag met de detectortechnologie voor de ballontelescoop GUSTO die de volledige levenscyclus van sterren in beeld gaat brengen.
Dat doet de telescoop door op de grens van de atmosfeer te gaan vliegen. Daarvandaan kunnen dan metingen gedaan worden met ver-infraroodcamera's. Ook worden emissie van koolstof, zuurstof en stikstof gemeten.
Gezamenlijk moeten die metingen meer inzicht geven in het ontstaan en sterven van sterren, maar ook moeten zo grote delen van de Melkweg in kaart worden gebracht.
Diverse Amerikaanse universiteiten zorgen voor de rest van de techniek en de gondel waar alle instrumenten op worden gemonteerd. De lancering moet plaatsvinden vanaf McMurdo Station op de Zuidpool.
Door: ANP
(nu.nl)
Nederlandse wetenschappers ontwikkelen technologie voor NASA-missie
Foto: AFP
Nederlandse wetenschappers gaan de technologie ontwikkelen voor een NASA-missie in 2021
Het Netherlands Institute for Space Research (SRON) en de TU Delft gaan aan de slag met de detectortechnologie voor de ballontelescoop GUSTO die de volledige levenscyclus van sterren in beeld gaat brengen.
Dat doet de telescoop door op de grens van de atmosfeer te gaan vliegen. Daarvandaan kunnen dan metingen gedaan worden met ver-infraroodcamera's. Ook worden emissie van koolstof, zuurstof en stikstof gemeten.
Gezamenlijk moeten die metingen meer inzicht geven in het ontstaan en sterven van sterren, maar ook moeten zo grote delen van de Melkweg in kaart worden gebracht.
Diverse Amerikaanse universiteiten zorgen voor de rest van de techniek en de gondel waar alle instrumenten op worden gemonteerd. De lancering moet plaatsvinden vanaf McMurdo Station op de Zuidpool.
Door: ANP
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
28_03_2017
Rossbygolven ontdekt op de zon
Krachtige uitbarsting op de zon. (NASA/Goddard)
Op de zon zijn gemagnetiseerde Rossbygolven ontdekt, zoals ze ook op grote hoogte in de aardse dampkring voorkomen. Op aarde spelen Rossbygolven - trage golfbewegingen met een zeer lange golflengte die o.a. de ligging van de straalstroom bepalen - een rol bij het ontstaan en de verplaatsing van hoge- en lagedrukgebieden op grotere diepte in de dampkring. Dat soortgelijke golven nu ook op de zon zijn ontdekt, zou kunnen betekenen dat astronomen in de toekomst beter in staat zijn om het 'weer' op de zon te voorspellen, inclusief het optreden van uitbarstingen en zonnevlekken.
De Rossbygolven op de zon zijn ontdekt in metingen die tussen 2011 en 2014 zijn gedaan door drie Amerikaanse zonnesatellieten: het Solar Dynamics Observatory en de twee STEREO-ruimtesondes. In die periode van drie jaar leverden zij tezamen een 360-gradenbeeld op van de zon. Door de ligging en verplaatsing in kaart te brengen van coronal bright points - kleine, heldere gebiedjes in de onderste lagen van de zonneatmosfeer - kwamen de onderzoekers de langgolvige Rossbypatronen op het spoor.
De ontdekking is gepubliceerd in Nature Astronomy. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Rossbygolven ontdekt op de zon
Krachtige uitbarsting op de zon. (NASA/Goddard)
Op de zon zijn gemagnetiseerde Rossbygolven ontdekt, zoals ze ook op grote hoogte in de aardse dampkring voorkomen. Op aarde spelen Rossbygolven - trage golfbewegingen met een zeer lange golflengte die o.a. de ligging van de straalstroom bepalen - een rol bij het ontstaan en de verplaatsing van hoge- en lagedrukgebieden op grotere diepte in de dampkring. Dat soortgelijke golven nu ook op de zon zijn ontdekt, zou kunnen betekenen dat astronomen in de toekomst beter in staat zijn om het 'weer' op de zon te voorspellen, inclusief het optreden van uitbarstingen en zonnevlekken.
De Rossbygolven op de zon zijn ontdekt in metingen die tussen 2011 en 2014 zijn gedaan door drie Amerikaanse zonnesatellieten: het Solar Dynamics Observatory en de twee STEREO-ruimtesondes. In die periode van drie jaar leverden zij tezamen een 360-gradenbeeld op van de zon. Door de ligging en verplaatsing in kaart te brengen van coronal bright points - kleine, heldere gebiedjes in de onderste lagen van de zonneatmosfeer - kwamen de onderzoekers de langgolvige Rossbypatronen op het spoor.
De ontdekking is gepubliceerd in Nature Astronomy. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
31-03-2017
Burgerzoekactie levert vier kandidaten voor ‘Planeet 9’ op
Artist’s impression van de vermeende negende planeet van ons zonnestelsel. (Caltech/R. Hurt (IPAC))
Australische astronomen onderzoeken vier onbekende hemellichamen die de vermeende negende planeet van ons zonnestelsel zouden kunnen zijn. De vier kandidaten zijn opgespoord via het burgerwetenschapsproject Planet 9, waarvoor het startschot eerder deze week in het BBC-programma Stargazing Live werd gegeven.
Dat er in het verre buitengebied van ons zonnestelsel nog een (forse) planeet rond de zon draait, wordt afgeleid uit de bijzondere baaneigenschappen van een aantal objecten in de Kuipergordel – de ring van ijzig planetair puin voorbij de baan van de planeet Neptunus. Of die planeet ook werkelijk bestaat, is nog onduidelijk, maar er wordt sinds begin 2016 op allerlei manieren naar deze speld in de hooiberg gezocht.
In het kader van het Planet 9-project hebben de afgelopen dagen 60.000 mensen van over de hele wereld beelden onderzocht die zijn gemaakt met de SkyMapper-telescoop van de sterrenwacht op Siding Spring in Australië. Gezamenlijk hebben zij meer dan vier miljoen objecten geclassificeerd.
Bij de zoekactie zijn onder meer de reeds bekende planetoïden Chiron en Comacina ‘herontdekt’. Ook kan voor ongeveer negentig procent van de zuidelijke hemel worden uitgesloten dat daarin een planeet van het kaliber Neptunus te vinden is die minder dan 350 astronomische eenheden (350 maal de afstand zon-aarde) van de zon is verwijderd.
Wat resteert zijn vier objecten waarvan nader onderzoek zal moeten uitwijzen of de negende planeet daartussen zit, of dat het vier ‘gewone’ planetoïden of dwergplaneten zijn. (EE)
Four Unknown Objects Being Investigated in Planet 9 Search
(allesoverterrenkunde)
Burgerzoekactie levert vier kandidaten voor ‘Planeet 9’ op
Artist’s impression van de vermeende negende planeet van ons zonnestelsel. (Caltech/R. Hurt (IPAC))
Australische astronomen onderzoeken vier onbekende hemellichamen die de vermeende negende planeet van ons zonnestelsel zouden kunnen zijn. De vier kandidaten zijn opgespoord via het burgerwetenschapsproject Planet 9, waarvoor het startschot eerder deze week in het BBC-programma Stargazing Live werd gegeven.
Dat er in het verre buitengebied van ons zonnestelsel nog een (forse) planeet rond de zon draait, wordt afgeleid uit de bijzondere baaneigenschappen van een aantal objecten in de Kuipergordel – de ring van ijzig planetair puin voorbij de baan van de planeet Neptunus. Of die planeet ook werkelijk bestaat, is nog onduidelijk, maar er wordt sinds begin 2016 op allerlei manieren naar deze speld in de hooiberg gezocht.
In het kader van het Planet 9-project hebben de afgelopen dagen 60.000 mensen van over de hele wereld beelden onderzocht die zijn gemaakt met de SkyMapper-telescoop van de sterrenwacht op Siding Spring in Australië. Gezamenlijk hebben zij meer dan vier miljoen objecten geclassificeerd.
Bij de zoekactie zijn onder meer de reeds bekende planetoïden Chiron en Comacina ‘herontdekt’. Ook kan voor ongeveer negentig procent van de zuidelijke hemel worden uitgesloten dat daarin een planeet van het kaliber Neptunus te vinden is die minder dan 350 astronomische eenheden (350 maal de afstand zon-aarde) van de zon is verwijderd.
Wat resteert zijn vier objecten waarvan nader onderzoek zal moeten uitwijzen of de negende planeet daartussen zit, of dat het vier ‘gewone’ planetoïden of dwergplaneten zijn. (EE)
Four Unknown Objects Being Investigated in Planet 9 Search
(allesoverterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-03-2017
Andere verklaring mogelijk voor ‘versnellende uitdijing’ van het heelal
De geheimzinnige donkere energie, waaruit het heelal voor 68% uit zou bestaan, bestaat wellicht helemaal niet. Volgens een team van Hongaarse en Amerikaanse wetenschappers is het een schijneffect dat het gevolg is van het feit dat de bestaande kosmologische modellen geen rekening houden met de veranderende structuur van het heelal (Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 30 maart).
Volgens de meest gangbare inzichten is ons heelal 13,8 miljard jaar geleden met de oerknal ontstaan en dijt het sindsdien uit. Een belangrijke aanwijzing voor deze uitdijing is de wet van Hubble, gebaseerd op metingen van de snelheden waarmee sterrenstelsels zich van ons verwijderen, die zegt dat de snelheid waarmee een sterrenstelsel zich van ons verwijdert gemiddeld evenredig is met zijn afstand.
Eind vorige eeuw werden bij waarnemingen van supernova-explosies in verre sterrenstelsels echter duidelijke afwijkingen van die gelijkmatige uitdijing geconstateerd. Daaruit werd afgeleid dat de uitdijing van het heelal aan het versnellen is – een verschijnsel dat werd toegeschreven aan een nog onbekende energiecomponent van het heelal: de donkere energie.
Bij hun nieuwe onderzoek trekken de wetenschappers het bestaan van die donkere energie echter in twijfel. Volgens hen zijn de modellen die doorgaans bij het onderzoek van de evolutie van het heelal worden gebruikt, gebaseerd op benaderingen die geen rekening houden met de ongelijkmatige verdeling van de kosmische materie. De materieverdeling in het heelal vertoont een zeepsopstructuur, waarbij sterrenstelsels langs de dunne wanden van de zeepbellen zijn gegroepeerd en het inwendige van deze bellen zo goed als leeg is.
De onderzoekers hebben een computermodel ontwikkeld dat rekening houdt met de gravitationele gevolgen van deze verdeling. Anders dan conventionele simulaties, waarin het heelal gelijkmatig expandeert, voorspelt het nieuwe model dat de verschillende gebieden in het heelal met verschillende snelheden uitdijen. De gemiddelde uitdijingssnelheid is echter in overeenstemming met de huidige waarnemingen, die de suggestie wekken van een allesomvattende versnelling. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Andere verklaring mogelijk voor ‘versnellende uitdijing’ van het heelal
De geheimzinnige donkere energie, waaruit het heelal voor 68% uit zou bestaan, bestaat wellicht helemaal niet. Volgens een team van Hongaarse en Amerikaanse wetenschappers is het een schijneffect dat het gevolg is van het feit dat de bestaande kosmologische modellen geen rekening houden met de veranderende structuur van het heelal (Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 30 maart).
Volgens de meest gangbare inzichten is ons heelal 13,8 miljard jaar geleden met de oerknal ontstaan en dijt het sindsdien uit. Een belangrijke aanwijzing voor deze uitdijing is de wet van Hubble, gebaseerd op metingen van de snelheden waarmee sterrenstelsels zich van ons verwijderen, die zegt dat de snelheid waarmee een sterrenstelsel zich van ons verwijdert gemiddeld evenredig is met zijn afstand.
Eind vorige eeuw werden bij waarnemingen van supernova-explosies in verre sterrenstelsels echter duidelijke afwijkingen van die gelijkmatige uitdijing geconstateerd. Daaruit werd afgeleid dat de uitdijing van het heelal aan het versnellen is – een verschijnsel dat werd toegeschreven aan een nog onbekende energiecomponent van het heelal: de donkere energie.
Bij hun nieuwe onderzoek trekken de wetenschappers het bestaan van die donkere energie echter in twijfel. Volgens hen zijn de modellen die doorgaans bij het onderzoek van de evolutie van het heelal worden gebruikt, gebaseerd op benaderingen die geen rekening houden met de ongelijkmatige verdeling van de kosmische materie. De materieverdeling in het heelal vertoont een zeepsopstructuur, waarbij sterrenstelsels langs de dunne wanden van de zeepbellen zijn gegroepeerd en het inwendige van deze bellen zo goed als leeg is.
De onderzoekers hebben een computermodel ontwikkeld dat rekening houdt met de gravitationele gevolgen van deze verdeling. Anders dan conventionele simulaties, waarin het heelal gelijkmatig expandeert, voorspelt het nieuwe model dat de verschillende gebieden in het heelal met verschillende snelheden uitdijen. De gemiddelde uitdijingssnelheid is echter in overeenstemming met de huidige waarnemingen, die de suggestie wekken van een allesomvattende versnelling. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-04-2017
Geheimzinnige radioflitsen komen echt uit de ruimte
mpressie van drie radioflitsen aan de sterrenhemel boven de Molonglo-radiotelescoop (James Josephides/Mike Dalley)
Snelle radioflitsen zijn één van de grootste mysteries van de moderne sterrenkunde. Na tien jaar onderzoek werd er zelfs nog aan getwijfeld of ze wel echt uit het heelal komen: aardse storingen konden nog niet als bron worden uitgesloten. Manisha Caleb, een promovenda aan de Australian National University, Swinburne University of Technology en het ARC Centre of Excellence for All-sky Astrophysics (CAASTRO), heeft nu echt aangetoond dat deze straling uit de ruimte komt.
Snelle radioflitsen werden tien jaar geleden ontdekt met de Parkes radiotelescoop in Australië. Het zijn intense pulsen radiostraling die maar enkele milliseconden duren. Ze lijken afkomstig van zeer grote afstand en zijn miljarden malen helderder dan alles wat we in ons eigen Melkwegstelsel kennen. Er is ook wel eens gesuggereerd dat het signalen zijn van buitenaardse beschavingen.
Conventionele radioschotels hebben moeite om vast te stellen dat dit soort flitsen afkomstig zijn van buiten de dampkring. Dat kan echter wel met de Molonglo-radiotelescoop, 40 km buiten Canberra in Australië. Dit is geen schotel, maar een lange antenne met een zeer grote brandpuntsafstand. De telescoop moest echter wel worden aangepast om dit soort flitsen te kunnen waarnemen. Manisha Caleb was verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het computerprogramma nodig om de 1000 TB aan data te doorzoeken, die dagelijks door de telescoop wordt verzameld. Op die manier ontdekte ze drie nieuwe snelle radioflitsen. Van één van die flitsen kon nu worden vastgesteld dat de positie samenvalt met een ver sterrenstelsel. De hoop is nu dat dit in de toekomst met nog veel meer flitsen gaat lukken. (EM)
(allesoversterrenkunde)
Geheimzinnige radioflitsen komen echt uit de ruimte
mpressie van drie radioflitsen aan de sterrenhemel boven de Molonglo-radiotelescoop (James Josephides/Mike Dalley)
Snelle radioflitsen zijn één van de grootste mysteries van de moderne sterrenkunde. Na tien jaar onderzoek werd er zelfs nog aan getwijfeld of ze wel echt uit het heelal komen: aardse storingen konden nog niet als bron worden uitgesloten. Manisha Caleb, een promovenda aan de Australian National University, Swinburne University of Technology en het ARC Centre of Excellence for All-sky Astrophysics (CAASTRO), heeft nu echt aangetoond dat deze straling uit de ruimte komt.
Snelle radioflitsen werden tien jaar geleden ontdekt met de Parkes radiotelescoop in Australië. Het zijn intense pulsen radiostraling die maar enkele milliseconden duren. Ze lijken afkomstig van zeer grote afstand en zijn miljarden malen helderder dan alles wat we in ons eigen Melkwegstelsel kennen. Er is ook wel eens gesuggereerd dat het signalen zijn van buitenaardse beschavingen.
Conventionele radioschotels hebben moeite om vast te stellen dat dit soort flitsen afkomstig zijn van buiten de dampkring. Dat kan echter wel met de Molonglo-radiotelescoop, 40 km buiten Canberra in Australië. Dit is geen schotel, maar een lange antenne met een zeer grote brandpuntsafstand. De telescoop moest echter wel worden aangepast om dit soort flitsen te kunnen waarnemen. Manisha Caleb was verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het computerprogramma nodig om de 1000 TB aan data te doorzoeken, die dagelijks door de telescoop wordt verzameld. Op die manier ontdekte ze drie nieuwe snelle radioflitsen. Van één van die flitsen kon nu worden vastgesteld dat de positie samenvalt met een ver sterrenstelsel. De hoop is nu dat dit in de toekomst met nog veel meer flitsen gaat lukken. (EM)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-04-2017
Merkwaardige kosmische explosie stelt astronomen voor raadsel
De röntgenflits in het Chandra Deep Field-South (NASA/CXC/Pontifical Catholic University/F. Bauer et al.)
Met NASA’s Chandra röntgensatelliet is een merkwaardige flits gezien in de langbelichtste röntgenopname die ooit is gemaakt. Deze kan zijn veroorzaakt door een soort explosie die al vaker is waargenomen, maar het is goed mogelijk dat het een om een geheel nieuw verschijnsel gaat.
De Chandra-telescoop is bedoeld om röntgenstraling waar te nemen van zeer hete objecten: exploderende sterren, clusters van sterrenstelsels en heet gas rond zwarte gaten. Met Chandra worden ook geregeld opnamen gemaakt van het zogeheten Chandra Deep Field-South (CDF-S): een klein maar zeer goed bestudeerd gebiedje aan de zuidelijke sterrenhemel waarvan we zo steeds meer te weten komen. Gedurende de afgelopen zeventien jaar is er alles bij elkaar al twee en halve maand naar dit gebied gekeken. In oktober 2014 was daar plotseling een felle bron te zien die nog niet eerder was waargenomen. Binnen enkele uren werd de bron minstens duizend keer helderder dan eerst om een dag later al niet meer waarneembaar te zijn. Door zeer veel oude data van de Hubble- en de Spitzer-ruimtetelescopen te verwerken, is uiteindelijk vastgesteld dat de flits afkomstig is van een klein, zwak sterrenstelsel op 10,7 miljard lichtjaar afstand.
Op dit moment zijn er drie mogelijke verklaringen. Twee van deze verklaringen gaan uit van een gammaflits. Dit zijn gebundelde explosies die veroorzaakt worden door de ineenstorting van een zeer zware ster of door het samensmelten van een neutronenster met een andere neutronenster of een zwart gat. Wijst de ‘jet’ van zo’n uitbarsting in onze richting, dan zien we een korte maar zeer felle uitbarsting van gammastraling. En terwijl de jet expandeert zien we ook straling op röntgengolflengtes en nog langere golflengtes. Mogelijk is de CDF-S-flits veroorzaakt door een gammaflits die niet in onze richting wees. Of de gammaflits stond achter het kleine sterrenstelsel, dat de gammastraling blokkeerde. Een derde optie is dat we getuige waren van het opslokken van een witte dwerg door een zwart gat. Geen van deze drie verschijnselen lijkt een perfecte match met de data, maar aan de andere kant weten we nog niet zo heel veel van deze verschijnselen. Het is ook niet uit te sluiten dat we een geheel nieuw type uitbarsting gezien hebben.
Astronomen zijn nu bezig met het doorzoeken van de archieven van Chandra en andere röntgensatellieten in de hoop meer van deze objecten te vinden, die tot nog toe gemist waren. En nog mooier zou zijn om nieuwe waarnemingen te kunnen doen aan soortgelijke objecten. Is het verschijnsel gerelateerd aan het samensmelten van een neutronenster met een andere neutronenster of een zwart gat, dan worden er ook zwaartekrachtgolven opgewekt. Dit object stond te ver weg om met LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) waarneembaar te zijn, maar gebeurt dit een volgende keer dichterbij, dan moet dat zeker mogelijk zijn. (EM)
(allesoversterrenkunde)
Merkwaardige kosmische explosie stelt astronomen voor raadsel
De röntgenflits in het Chandra Deep Field-South (NASA/CXC/Pontifical Catholic University/F. Bauer et al.)
Met NASA’s Chandra röntgensatelliet is een merkwaardige flits gezien in de langbelichtste röntgenopname die ooit is gemaakt. Deze kan zijn veroorzaakt door een soort explosie die al vaker is waargenomen, maar het is goed mogelijk dat het een om een geheel nieuw verschijnsel gaat.
De Chandra-telescoop is bedoeld om röntgenstraling waar te nemen van zeer hete objecten: exploderende sterren, clusters van sterrenstelsels en heet gas rond zwarte gaten. Met Chandra worden ook geregeld opnamen gemaakt van het zogeheten Chandra Deep Field-South (CDF-S): een klein maar zeer goed bestudeerd gebiedje aan de zuidelijke sterrenhemel waarvan we zo steeds meer te weten komen. Gedurende de afgelopen zeventien jaar is er alles bij elkaar al twee en halve maand naar dit gebied gekeken. In oktober 2014 was daar plotseling een felle bron te zien die nog niet eerder was waargenomen. Binnen enkele uren werd de bron minstens duizend keer helderder dan eerst om een dag later al niet meer waarneembaar te zijn. Door zeer veel oude data van de Hubble- en de Spitzer-ruimtetelescopen te verwerken, is uiteindelijk vastgesteld dat de flits afkomstig is van een klein, zwak sterrenstelsel op 10,7 miljard lichtjaar afstand.
Op dit moment zijn er drie mogelijke verklaringen. Twee van deze verklaringen gaan uit van een gammaflits. Dit zijn gebundelde explosies die veroorzaakt worden door de ineenstorting van een zeer zware ster of door het samensmelten van een neutronenster met een andere neutronenster of een zwart gat. Wijst de ‘jet’ van zo’n uitbarsting in onze richting, dan zien we een korte maar zeer felle uitbarsting van gammastraling. En terwijl de jet expandeert zien we ook straling op röntgengolflengtes en nog langere golflengtes. Mogelijk is de CDF-S-flits veroorzaakt door een gammaflits die niet in onze richting wees. Of de gammaflits stond achter het kleine sterrenstelsel, dat de gammastraling blokkeerde. Een derde optie is dat we getuige waren van het opslokken van een witte dwerg door een zwart gat. Geen van deze drie verschijnselen lijkt een perfecte match met de data, maar aan de andere kant weten we nog niet zo heel veel van deze verschijnselen. Het is ook niet uit te sluiten dat we een geheel nieuw type uitbarsting gezien hebben.
Astronomen zijn nu bezig met het doorzoeken van de archieven van Chandra en andere röntgensatellieten in de hoop meer van deze objecten te vinden, die tot nog toe gemist waren. En nog mooier zou zijn om nieuwe waarnemingen te kunnen doen aan soortgelijke objecten. Is het verschijnsel gerelateerd aan het samensmelten van een neutronenster met een andere neutronenster of een zwart gat, dan worden er ook zwaartekrachtgolven opgewekt. Dit object stond te ver weg om met LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) waarneembaar te zijn, maar gebeurt dit een volgende keer dichterbij, dan moet dat zeker mogelijk zijn. (EM)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-04-2017
IJsvissen op een maan hier ver vandaan: zo wil NASA dat gaan doen!
Een nieuw filmpje onthult enkele prototypes die NASA ontwikkeld heeft om de ijzige deken die onder meer Europa en Enceladus bedekt, te bestuderen.
Het lijkt een kwestie van tijd voor we landen op een ijzige maan aan de rand van ons zonnestelsel. Denk bijvoorbeeld aan maan Enceladus. Of maan Europa. Waarom? Omdat deze manen ontzettend interessant zijn want..het zijn misschien wel de beste plekken in ons zonnestelsel om buitenaards leven aan te treffen! Zo lijkt het er heel sterk op dat onder de ijzige deken die Enceladus en Europa bedekt een flinke oceaan schuilgaat waarin de omstandigheden gunstig zijn voor het ontstaan en in stand houden van levensvormen. Geen wonder dat ruimtevaartorganisaties het ijs – en wat daaronder schuilgaat – op deze manen maar wat graag willen gaan bekijken.
Harpoenen
Maar daarmee begeven ze zichzelf op onontgonnen gebied. Want we zijn nog nooit op zo’n ijzige maan geland. Laat staan dat we ooit in buitenaards ijs hebben zitten vissen. Hoe gaan we dat doen? Sinds 2015 wordt er in het NASA’s Jet Propulsion Laboratory geknutseld aan nieuwe technologieën die het tijdens zo’n spannende missie ver moeten gaan schoppen. Denk aan grijpgrage robotarmpjes die ijs kunnen laten smelten zodat ze het materiaal eronder kunnen bestuderen. Of aan robotarmen die zich uitvouwen en zo vele malen langer worden en dus ook objecten op grote afstand van de lander kunnen grijpen. Of een heuse ‘harpoen’ die weggeschoten kan worden om op grote afstand van de lander een monster te verzamelen.
Voorbereiding
“In de toekomst willen we een antwoord op de vraag of er leven is op de manen van de buitenste planeten, Europa, Enceladus en Titan,” vertelt onderzoeker Tom Cwik. “Wij identificeren de specifieke systemen die we daarvoor moeten bouwen zodat deze binnen tien tot vijftien jaar klaar zijn.”
Planetaire protectie
Het ontwikkelen van die systemen is zo eenvoudig nog niet. Want de omstandigheden op deze manen zijn vrij extreem. Temperaturen zijn uitzonderlijk laag en daar moeten de instrumenten dus tegen kunnen. Een eventuele rover moet zich een weg zien te banen op een ondergrond van ijs dat zich gedraagt als zand. En dan is er ook nog de enorme dosis straling waar bijvoorbeeld het oppervlak van Europa aan wordt blootgesteld. En dan is er nog een ander grote uitdaging: planetaire protectie. De omstandigheden op deze manen lijken zeer gunstig voor het leven zoals wij dat kennen. Het is dan ook zaak dat we geen aardse microben meevoeren naar deze bestemmingen. Want deze kunnen de manen dan wel eens gaan koloniseren en eventuele andere levensvormen uitroeien voor we ze ontdekt hebben. Of we kunnen onterecht de aardse microben voor aliens aanzien. De rovers en landers moeten dus absoluut steriel naar de manen afreizen.
Nieuwsgierig naar de verrichtingen van de onderzoeksgroep die deze – en vele andere – uitdagingen die een missie naar deze manen met zich meebrengt, moet oplossen? Bekijk onderstaand filmpje!
(scientias.nl)
IJsvissen op een maan hier ver vandaan: zo wil NASA dat gaan doen!
Een nieuw filmpje onthult enkele prototypes die NASA ontwikkeld heeft om de ijzige deken die onder meer Europa en Enceladus bedekt, te bestuderen.
Het lijkt een kwestie van tijd voor we landen op een ijzige maan aan de rand van ons zonnestelsel. Denk bijvoorbeeld aan maan Enceladus. Of maan Europa. Waarom? Omdat deze manen ontzettend interessant zijn want..het zijn misschien wel de beste plekken in ons zonnestelsel om buitenaards leven aan te treffen! Zo lijkt het er heel sterk op dat onder de ijzige deken die Enceladus en Europa bedekt een flinke oceaan schuilgaat waarin de omstandigheden gunstig zijn voor het ontstaan en in stand houden van levensvormen. Geen wonder dat ruimtevaartorganisaties het ijs – en wat daaronder schuilgaat – op deze manen maar wat graag willen gaan bekijken.
Harpoenen
Maar daarmee begeven ze zichzelf op onontgonnen gebied. Want we zijn nog nooit op zo’n ijzige maan geland. Laat staan dat we ooit in buitenaards ijs hebben zitten vissen. Hoe gaan we dat doen? Sinds 2015 wordt er in het NASA’s Jet Propulsion Laboratory geknutseld aan nieuwe technologieën die het tijdens zo’n spannende missie ver moeten gaan schoppen. Denk aan grijpgrage robotarmpjes die ijs kunnen laten smelten zodat ze het materiaal eronder kunnen bestuderen. Of aan robotarmen die zich uitvouwen en zo vele malen langer worden en dus ook objecten op grote afstand van de lander kunnen grijpen. Of een heuse ‘harpoen’ die weggeschoten kan worden om op grote afstand van de lander een monster te verzamelen.
Voorbereiding
“In de toekomst willen we een antwoord op de vraag of er leven is op de manen van de buitenste planeten, Europa, Enceladus en Titan,” vertelt onderzoeker Tom Cwik. “Wij identificeren de specifieke systemen die we daarvoor moeten bouwen zodat deze binnen tien tot vijftien jaar klaar zijn.”
Planetaire protectie
Het ontwikkelen van die systemen is zo eenvoudig nog niet. Want de omstandigheden op deze manen zijn vrij extreem. Temperaturen zijn uitzonderlijk laag en daar moeten de instrumenten dus tegen kunnen. Een eventuele rover moet zich een weg zien te banen op een ondergrond van ijs dat zich gedraagt als zand. En dan is er ook nog de enorme dosis straling waar bijvoorbeeld het oppervlak van Europa aan wordt blootgesteld. En dan is er nog een ander grote uitdaging: planetaire protectie. De omstandigheden op deze manen lijken zeer gunstig voor het leven zoals wij dat kennen. Het is dan ook zaak dat we geen aardse microben meevoeren naar deze bestemmingen. Want deze kunnen de manen dan wel eens gaan koloniseren en eventuele andere levensvormen uitroeien voor we ze ontdekt hebben. Of we kunnen onterecht de aardse microben voor aliens aanzien. De rovers en landers moeten dus absoluut steriel naar de manen afreizen.
Nieuwsgierig naar de verrichtingen van de onderzoeksgroep die deze – en vele andere – uitdagingen die een missie naar deze manen met zich meebrengt, moet oplossen? Bekijk onderstaand filmpje!
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-04-2017
Reusachtig sterrenstelsel in jong heelal plaatst astronomen voor raadsel
Artist's impression van het sterrenstelsel ZF-COSMOS-20115. (Leonard Doublet/Swinburne University )
Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie de Leidse astronomen Corentin Schreiber en Ivo Labbé, heeft een reusachtig sterrenstelsel ontdekt uit de tijd dat het heelal pas 1,6 miljard jaar jong was. Het stelsel moet kort na de oerknal extreem snel gegroeid zijn, wat ingaat tegen alle heersende theorieën. De onderzoekers publiceren hun bevindingen donderdag in Nature.
"Het reuzenstelsel is te vergelijken met een baby van honderd kilo met een baard", zegt co-auteur Ivo Labbé (Universiteit Leiden). "Het stelsel is zwaarder dan onze Melkweg en stopte met het vormen van nieuwe sterren toen het heelal pas zo'n 1 miljard jaar jong was. Ter vergelijking, onze Melkweg is al meer dan twintig keer zo lang aan het groeien."
Enkele jaren geleden kregen Caroline Straatman (nu werkzaam bij het Max-Planck-Institut für Astronomie in Heidelberg, Duitsland) en Labbé het sterrenstelsel in het vizier in afbeeldingen van de ZFOURGE-survey. Het sterrenstelsel, ZF-COSMOS-20115, bleek een bijzonder rode kleur te hebben die mogelijk was veroorzaakt door een ophoping van oude sterren. Om meer bewijs te vinden voor deze bewering waren spectroscopische waarnemingen nodig die de vingerafdruk van oude sterren aantonen. Labbé regelde daarom samen met Karl Glazebrook (Swinburne University, Australië) waarneemtijd op de Keck-telescopen in Hawaï voor januari en februari 2016.
Uit de analyse van de waarnemingen blijkt dat er diepe absorptielijnen van waterstofgas te zien zijn. Die lijnen duiden op oude sterren en leveren het bewijs voor de unieke aard van het sterrenstel. Corentin Schreiber (Universiteit Leiden) analyseerde de gegevens: "Het lijkt erop dat het stelsel al 500 miljoen jaar eerder tot rust is gekomen. Dus het moet binnen een miljard jaar na de oerknal zo zijn gegroeid. Dat is echt ongelofelijk."
Het is onduidelijk hoe het sterrenstelsel zo snel heeft kunnen groeien. Het stelsel zou dan namelijk om sterren te vormen bijna al het gas in zijn omgeving moeten hebben gebruikt, terwijl de huidige theorieën ervan uitgaan dat sterrenstelsels minder dan tien procent van het gas benutten.
De onderzoekers denken dat er nog meer van zulke sterrenstelsels zijn. Die verschuilen zich mogelijk achter stofwolken of zijn te zwak om vanaf de aarde te zien. Met de James Webb-ruimtelescoop, die eind 2018 wordt gelanceerd, en met het ALMA-observatoriumin Chili hopen de onderzoekers in de toekomst meer duidelijkheid te krijgen.
(allesoversterrenkunde)
Reusachtig sterrenstelsel in jong heelal plaatst astronomen voor raadsel
Artist's impression van het sterrenstelsel ZF-COSMOS-20115. (Leonard Doublet/Swinburne University )
Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie de Leidse astronomen Corentin Schreiber en Ivo Labbé, heeft een reusachtig sterrenstelsel ontdekt uit de tijd dat het heelal pas 1,6 miljard jaar jong was. Het stelsel moet kort na de oerknal extreem snel gegroeid zijn, wat ingaat tegen alle heersende theorieën. De onderzoekers publiceren hun bevindingen donderdag in Nature.
"Het reuzenstelsel is te vergelijken met een baby van honderd kilo met een baard", zegt co-auteur Ivo Labbé (Universiteit Leiden). "Het stelsel is zwaarder dan onze Melkweg en stopte met het vormen van nieuwe sterren toen het heelal pas zo'n 1 miljard jaar jong was. Ter vergelijking, onze Melkweg is al meer dan twintig keer zo lang aan het groeien."
Enkele jaren geleden kregen Caroline Straatman (nu werkzaam bij het Max-Planck-Institut für Astronomie in Heidelberg, Duitsland) en Labbé het sterrenstelsel in het vizier in afbeeldingen van de ZFOURGE-survey. Het sterrenstelsel, ZF-COSMOS-20115, bleek een bijzonder rode kleur te hebben die mogelijk was veroorzaakt door een ophoping van oude sterren. Om meer bewijs te vinden voor deze bewering waren spectroscopische waarnemingen nodig die de vingerafdruk van oude sterren aantonen. Labbé regelde daarom samen met Karl Glazebrook (Swinburne University, Australië) waarneemtijd op de Keck-telescopen in Hawaï voor januari en februari 2016.
Uit de analyse van de waarnemingen blijkt dat er diepe absorptielijnen van waterstofgas te zien zijn. Die lijnen duiden op oude sterren en leveren het bewijs voor de unieke aard van het sterrenstel. Corentin Schreiber (Universiteit Leiden) analyseerde de gegevens: "Het lijkt erop dat het stelsel al 500 miljoen jaar eerder tot rust is gekomen. Dus het moet binnen een miljard jaar na de oerknal zo zijn gegroeid. Dat is echt ongelofelijk."
Het is onduidelijk hoe het sterrenstelsel zo snel heeft kunnen groeien. Het stelsel zou dan namelijk om sterren te vormen bijna al het gas in zijn omgeving moeten hebben gebruikt, terwijl de huidige theorieën ervan uitgaan dat sterrenstelsels minder dan tien procent van het gas benutten.
De onderzoekers denken dat er nog meer van zulke sterrenstelsels zijn. Die verschuilen zich mogelijk achter stofwolken of zijn te zwak om vanaf de aarde te zien. Met de James Webb-ruimtelescoop, die eind 2018 wordt gelanceerd, en met het ALMA-observatoriumin Chili hopen de onderzoekers in de toekomst meer duidelijkheid te krijgen.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-04-2017
Hubble maakt prachtige foto van Jupiter
De Hubble-ruimtetelescoop kiekte de grootste planeet in ons zonnestelsel op 3 april. Op deze dag was de afstand tussen aarde en Jupiter minder dan 700 miljoen kilometer.
De aarde en Jupiter draaien op verschillende snelheden om de zon heen. Dit betekent dat de zon soms tussen de aarde en Jupiter staat. In dat geval is de afstand groot. Op andere momenten staat Jupiter in oppositie, zoals vandaag op 7 april. In dat geval staat de planeet precies tegenover de zon. Anders gezegd: de aarde staat precies tussen de zon en Jupiter. De afstand tussen de twee planeten is dan minimaal.
Tijdens de oppositie van 7 april is de grote gasplaneet 666,3 miljoen kilometer van ons verwijderd. Voor een oppositie is dit een forse afstand. Vaak is de afstand namelijk kleiner, zoals op 21 september 2010. Toen was de afstand slechts 591,5 miljoen kilometer. Aangezien Jupiter en de aarde geen ronde, maar elliptische banen hebben, is de onderlinge afstand aan verandering onderhevig.
Grotere versie downloaden? Klik hier!
Het juiste moment
Voor (ruimte)telescopen is een oppositie het moment om een planeet te fotograferen. Vandaar dat NASA’s Hubble-ruimtetelescoop een mooie close-up heeft gemaakt van Jupiter. Op de foto zijn de verschillende wolkenbanden, de Grote Rode Vlek en de Kleine Grote Rode Vlek zichtbaar. Volgens NASA-wetenschappers zijn details te zien die slechts 129 kilometer groot zijn.
Eeuwigdurende storm verdwijnt
Op de nieuwste foto van Hubble ziet de Grote Rode Vlek er nog steeds opvallend klein uit. Deze gigantische storm op Jupiter is al decennialang aan het krimpen. Wetenschappers zijn bang dat de Grote Rode Vlek – die al honderden jaren op Jupiter te zien is – over twintig jaar niet meer bestaat.
Zelf spotten
Wil je Jupiter zelf observeren? Waarnemen.com legt precies uit waar je komende nacht moet kijken. De planeet is niet te missen, want het hemellichaam lijkt een felle ster. Met een magnitude van -2 is Jupiter zelfs helderder dan Sirius, de helderste ster aan de hemel na de zon.
(scientias.nl)
Hubble maakt prachtige foto van Jupiter
De Hubble-ruimtetelescoop kiekte de grootste planeet in ons zonnestelsel op 3 april. Op deze dag was de afstand tussen aarde en Jupiter minder dan 700 miljoen kilometer.
De aarde en Jupiter draaien op verschillende snelheden om de zon heen. Dit betekent dat de zon soms tussen de aarde en Jupiter staat. In dat geval is de afstand groot. Op andere momenten staat Jupiter in oppositie, zoals vandaag op 7 april. In dat geval staat de planeet precies tegenover de zon. Anders gezegd: de aarde staat precies tussen de zon en Jupiter. De afstand tussen de twee planeten is dan minimaal.
Tijdens de oppositie van 7 april is de grote gasplaneet 666,3 miljoen kilometer van ons verwijderd. Voor een oppositie is dit een forse afstand. Vaak is de afstand namelijk kleiner, zoals op 21 september 2010. Toen was de afstand slechts 591,5 miljoen kilometer. Aangezien Jupiter en de aarde geen ronde, maar elliptische banen hebben, is de onderlinge afstand aan verandering onderhevig.
Grotere versie downloaden? Klik hier!
Het juiste moment
Voor (ruimte)telescopen is een oppositie het moment om een planeet te fotograferen. Vandaar dat NASA’s Hubble-ruimtetelescoop een mooie close-up heeft gemaakt van Jupiter. Op de foto zijn de verschillende wolkenbanden, de Grote Rode Vlek en de Kleine Grote Rode Vlek zichtbaar. Volgens NASA-wetenschappers zijn details te zien die slechts 129 kilometer groot zijn.
Eeuwigdurende storm verdwijnt
Op de nieuwste foto van Hubble ziet de Grote Rode Vlek er nog steeds opvallend klein uit. Deze gigantische storm op Jupiter is al decennialang aan het krimpen. Wetenschappers zijn bang dat de Grote Rode Vlek – die al honderden jaren op Jupiter te zien is – over twintig jaar niet meer bestaat.
Zelf spotten
Wil je Jupiter zelf observeren? Waarnemen.com legt precies uit waar je komende nacht moet kijken. De planeet is niet te missen, want het hemellichaam lijkt een felle ster. Met een magnitude van -2 is Jupiter zelfs helderder dan Sirius, de helderste ster aan de hemel na de zon.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-04-2017
ALMA kiekt dramatisch stellair vuurwerk
ALMA-opname van explosieve verschijnselen in een stervormingsgebied in het sterrenbeeld Orion, met op de achtergrond een nabij-infraroodopname die gemaakt is door de Very Large Telescope. (ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/J. Bally/H. Drass et al.)
Sterexplosies worden meestal in verband gebracht met supernova's: de spectaculaire dood van sterren. Maar nieuwe ALMA-waarnemingen geven inzicht in explosies aan het andere eind van de levenscyclus van sterren: de geboorte. Astronomen legden dramatische beelden vast toen ze het ontstaan van een groep zware sterren onderzochten. De beelden tonen dat ook stervorming een heftig, explosief proces kan zijn.
Op 1350 lichtjaar afstand van de aarde, in het sterrenbeeld Orion, bevindt zich een actieve stervormingsfabriek genaamd de Orion Molecular Cloud 1 (OMC-1). De wolk maakt deel uit van de beroemde Orionnevel. Sterren worden geboren als een gaswolk, die honderden keren zo zwaar is als onze zon, begint te bezwijken onder zijn eigen zwaartekracht. In de dichtste gebieden ontbranden protosterren die vervolgens gaan rondzwerven. Na een tijdje vallen sommige sterren naar een gemeenschappelijk zwaartepunt dat meestal wordt gedomineerd door een bijzonder grote protoster. Als de sterren dicht bij elkaar in de buurt komen, ontstaan er heftige interacties.
Ongeveer 100.000 jaar geleden, diep in de OMC-1, ontstonden meerdere protosterren. De zwaartekracht trok ze steeds sneller naar elkaar toe totdat 500 jaar geleden twee van die sterren met elkaar in aanraking kwamen. Astronomen weten niet zeker of ze elkaar slechts lichtjes schampten of dat ze vol op elkaar knalden. In ieder geval veroorzaakte het een krachtige uitbarsting die ervoor zorgde dat andere protosterren en honderden reusachtige gas- en stofstromen met snelheden tot 150 kilometer per seconde door de ruimte schoten. Bij deze catastrofe kwam net zo veel energie vrij als onze zon in 10 miljoen jaar uitstoot.
Nu, 500 jaar later, gebruikte een team van sterrenkundigen onder leiding van John Bally (University of Colorado, VS) de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) om in het hart van de wolk te kijken. Daar vonden ze het weggeslingerde puin van de explosieve geboorte van de groep zware sterren. Het ziet eruit als de kosmische variant van vuurwerk waarbij reusachtige fonteinen wegschieten in alle richtingen.
Zulke explosies duren waarschijnlijk relatief kort. De resten, zoals die gezien met ALMA, blijven slechts enkele eeuwen zichtbaar. Alhoewel ze vluchtig zijn, komen explosies van protosterren waarschijnlijk veel voor. Daarnaast kunnen ze, doordat ze hun moederwolk vernietigen, het stervormingsproces in de gigantische moleculaire wolken helpen reguleren.
Dat het puin in OMC-1 weleens een opvliegend karakter kon hebben, werd voor het eerst onthuld met de Submillimeter Array in Hawaii in 2009. Bally en zijn team bekeken de wolk ook in het nabije infrarood met de Gemini South-telescope in Chili. Ze ontdekten toen de opmerkelijke structuur van de fonteinen die bijna een lichtjaar lang zijn.
De nieuwe ALMA-beelden tonen het explosieve karakter in hoge resolutie. Ze brengen belangrijke details aan het licht over de verdeling en de beweging van koolmonoxidegas (CO) in de fonteinen. Dit helpt astronomen bij het beter begrijpen van de onderliggende kracht van de uitbarsting en van de impact die zulke gebeurtenissen hebben op stervorming in de Melkweg
(allesoversterrenkunde)
ALMA kiekt dramatisch stellair vuurwerk
ALMA-opname van explosieve verschijnselen in een stervormingsgebied in het sterrenbeeld Orion, met op de achtergrond een nabij-infraroodopname die gemaakt is door de Very Large Telescope. (ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/J. Bally/H. Drass et al.)
Sterexplosies worden meestal in verband gebracht met supernova's: de spectaculaire dood van sterren. Maar nieuwe ALMA-waarnemingen geven inzicht in explosies aan het andere eind van de levenscyclus van sterren: de geboorte. Astronomen legden dramatische beelden vast toen ze het ontstaan van een groep zware sterren onderzochten. De beelden tonen dat ook stervorming een heftig, explosief proces kan zijn.
Op 1350 lichtjaar afstand van de aarde, in het sterrenbeeld Orion, bevindt zich een actieve stervormingsfabriek genaamd de Orion Molecular Cloud 1 (OMC-1). De wolk maakt deel uit van de beroemde Orionnevel. Sterren worden geboren als een gaswolk, die honderden keren zo zwaar is als onze zon, begint te bezwijken onder zijn eigen zwaartekracht. In de dichtste gebieden ontbranden protosterren die vervolgens gaan rondzwerven. Na een tijdje vallen sommige sterren naar een gemeenschappelijk zwaartepunt dat meestal wordt gedomineerd door een bijzonder grote protoster. Als de sterren dicht bij elkaar in de buurt komen, ontstaan er heftige interacties.
Ongeveer 100.000 jaar geleden, diep in de OMC-1, ontstonden meerdere protosterren. De zwaartekracht trok ze steeds sneller naar elkaar toe totdat 500 jaar geleden twee van die sterren met elkaar in aanraking kwamen. Astronomen weten niet zeker of ze elkaar slechts lichtjes schampten of dat ze vol op elkaar knalden. In ieder geval veroorzaakte het een krachtige uitbarsting die ervoor zorgde dat andere protosterren en honderden reusachtige gas- en stofstromen met snelheden tot 150 kilometer per seconde door de ruimte schoten. Bij deze catastrofe kwam net zo veel energie vrij als onze zon in 10 miljoen jaar uitstoot.
Nu, 500 jaar later, gebruikte een team van sterrenkundigen onder leiding van John Bally (University of Colorado, VS) de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) om in het hart van de wolk te kijken. Daar vonden ze het weggeslingerde puin van de explosieve geboorte van de groep zware sterren. Het ziet eruit als de kosmische variant van vuurwerk waarbij reusachtige fonteinen wegschieten in alle richtingen.
Zulke explosies duren waarschijnlijk relatief kort. De resten, zoals die gezien met ALMA, blijven slechts enkele eeuwen zichtbaar. Alhoewel ze vluchtig zijn, komen explosies van protosterren waarschijnlijk veel voor. Daarnaast kunnen ze, doordat ze hun moederwolk vernietigen, het stervormingsproces in de gigantische moleculaire wolken helpen reguleren.
Dat het puin in OMC-1 weleens een opvliegend karakter kon hebben, werd voor het eerst onthuld met de Submillimeter Array in Hawaii in 2009. Bally en zijn team bekeken de wolk ook in het nabije infrarood met de Gemini South-telescope in Chili. Ze ontdekten toen de opmerkelijke structuur van de fonteinen die bijna een lichtjaar lang zijn.
De nieuwe ALMA-beelden tonen het explosieve karakter in hoge resolutie. Ze brengen belangrijke details aan het licht over de verdeling en de beweging van koolmonoxidegas (CO) in de fonteinen. Dit helpt astronomen bij het beter begrijpen van de onderliggende kracht van de uitbarsting en van de impact die zulke gebeurtenissen hebben op stervorming in de Melkweg
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:
Snel. Kijk naar de maan. Hij is prachtig vandaag.
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
11-04-2017
Nieuwe foto's van het poollicht op Uranus!
De foto’s zijn een samensmelting van observaties van ruimtetelescoop Hubble en Voyager 2.
Hier op aarde geeft het poollicht regelmatig acte de présence. Het ontstaat doordat geladen deeltjes – die bijvoorbeeld door de zonnewind bij de aarde worden afgeleverd – gevangen komen te zitten in het aardmagnetisch veld. Dat magnetische veld voert de deeltjes naar de hoger gelegen delen van de atmosfeer waar de deeltjes de interactie aangaan met gasdeeltjes zoals zuurstof of stikstof. En daarbij ontstaat een prachtige lichtshow.
Op de gasreuzen
Maar het poollicht is geen typisch aards verschijnsel. Het ontstaat bijvoorbeeld ook op Jupiter, Saturnus en Uranus. Naar het poollicht op Jupiter en Saturnus is al veel onderzoek gedaan. Veel minder weten we van het poollicht op Uranus. Pas in 2011 maakte Hubble zijn eerste fotootje van het poollicht. En in 2012 en 2014 volgde – met behulp van dezelfde ruimtetelescoop – een vervolgonderzoek. Tijdens dat vervolgonderzoek zagen onderzoekers hoe de zonnewind – een stroom geladen deeltjes – Uranus teisterde. Het resulteerde in uitstekende waarnemingen van Uranus’ poollicht.
Nieuwe beelden
En nu zijn er dus weer nieuwe beelden vrijgegeven van dat poollicht. Helemaal nieuw zijn ze overigens niet: het is een samensmelting van oude beelden. Het gaat om observaties die Hubble eerder deed en beelden van Voyager 2 (die in 1986 langs Uranus vloog).
ESA / Hubble & NASA / L. Lamy / Observatoire de Paris.
Het poollicht zie je als een heldere witte vlek. Een paar jaar geleden ontdekten onderzoekers dat deze heldere regio’s gewoon mee roteren met de planeet. Ook zien we op de foto’s de ring van Uranus. Het lijkt alsof deze de polen omarmt, maar schijn bedriegt. Uranus draait namelijk op zijn zij om de zon heen. Het betekent dat de ring zich dus netjes ter hoogte van de evenaar bevindt.
(scientias.nl)
Nieuwe foto's van het poollicht op Uranus!
De foto’s zijn een samensmelting van observaties van ruimtetelescoop Hubble en Voyager 2.
Hier op aarde geeft het poollicht regelmatig acte de présence. Het ontstaat doordat geladen deeltjes – die bijvoorbeeld door de zonnewind bij de aarde worden afgeleverd – gevangen komen te zitten in het aardmagnetisch veld. Dat magnetische veld voert de deeltjes naar de hoger gelegen delen van de atmosfeer waar de deeltjes de interactie aangaan met gasdeeltjes zoals zuurstof of stikstof. En daarbij ontstaat een prachtige lichtshow.
Op de gasreuzen
Maar het poollicht is geen typisch aards verschijnsel. Het ontstaat bijvoorbeeld ook op Jupiter, Saturnus en Uranus. Naar het poollicht op Jupiter en Saturnus is al veel onderzoek gedaan. Veel minder weten we van het poollicht op Uranus. Pas in 2011 maakte Hubble zijn eerste fotootje van het poollicht. En in 2012 en 2014 volgde – met behulp van dezelfde ruimtetelescoop – een vervolgonderzoek. Tijdens dat vervolgonderzoek zagen onderzoekers hoe de zonnewind – een stroom geladen deeltjes – Uranus teisterde. Het resulteerde in uitstekende waarnemingen van Uranus’ poollicht.
Nieuwe beelden
En nu zijn er dus weer nieuwe beelden vrijgegeven van dat poollicht. Helemaal nieuw zijn ze overigens niet: het is een samensmelting van oude beelden. Het gaat om observaties die Hubble eerder deed en beelden van Voyager 2 (die in 1986 langs Uranus vloog).
ESA / Hubble & NASA / L. Lamy / Observatoire de Paris.
Het poollicht zie je als een heldere witte vlek. Een paar jaar geleden ontdekten onderzoekers dat deze heldere regio’s gewoon mee roteren met de planeet. Ook zien we op de foto’s de ring van Uranus. Het lijkt alsof deze de polen omarmt, maar schijn bedriegt. Uranus draait namelijk op zijn zij om de zon heen. Het betekent dat de ring zich dus netjes ter hoogte van de evenaar bevindt.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
tijd om een verkenner naar Uranus te sturen
DeLuna vindt me dik ;(
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
helemaal mee eensquote:Op woensdag 12 april 2017 20:55 schreef rubbereend het volgende:
tijd om een verkenner naar Uranus te sturen
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-05-2017
Kosmische ‘lens’ biedt zicht op het jonge heelal
Hubble-opname van de cluster Abell 370. Het zwaartekrachtsveld van deze cluster werkt als een soort lens die het licht van zeer verre sterrenstelsels versterkt en tot boogjes uitrekt. (NASA, ESA/Hubble, HST Frontier Fields)
NASA en ESA hebben de laatste Hubble-opname gepresenteerd die gemaakt is in het kader van ‘Frontier Fields’. Daarmee is een einde gekomen aan dit driejarig onderzoeksprogramma waarbij uiterst ‘diepe’ opnamen zijn gemaakt van zes specifieke hemelgebiedjes. Het gaat daarbij om even zovele verre clusters van sterrenstelsels die via het zogeheten zwaartekrachtlens het licht van nog verder weg staande stelsels versterken.
De nu gepresenteerde foto toont de verre cluster Abell 370, waarvan het licht er ongeveer zes miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken. Met zijn enorme massa buigt deze cluster het licht van verre achtergrondstelsels zodanig af, dat hun beelden vervormd raken tot boogjes van licht. Dankzij dit lenseffect is de Hubble-ruimtetelescoop in staat om sterrenstelsels te ‘zien’ die eigenlijk te ver weg staan om waarneembaar te zijn.
Via opnamen als deze kunnen astronomen een kijkje nemen in het vroege heelal. Daarnaast kunnen de beelden worden gebruikt om meer te weten te komen over de verdeling van zowel de normale als de donkere materie in de onderzochte cluster. Uit een analyse van de laatste Frontier Fields-opname blijkt dat Abell 370 in feite twee concentraties van donkere materie vertoont. Dat wijst erop dat de cluster uit twee kleinere clusters bestaat die met elkaar ‘gefuseerd’ zijn. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Kosmische ‘lens’ biedt zicht op het jonge heelal
Hubble-opname van de cluster Abell 370. Het zwaartekrachtsveld van deze cluster werkt als een soort lens die het licht van zeer verre sterrenstelsels versterkt en tot boogjes uitrekt. (NASA, ESA/Hubble, HST Frontier Fields)
NASA en ESA hebben de laatste Hubble-opname gepresenteerd die gemaakt is in het kader van ‘Frontier Fields’. Daarmee is een einde gekomen aan dit driejarig onderzoeksprogramma waarbij uiterst ‘diepe’ opnamen zijn gemaakt van zes specifieke hemelgebiedjes. Het gaat daarbij om even zovele verre clusters van sterrenstelsels die via het zogeheten zwaartekrachtlens het licht van nog verder weg staande stelsels versterken.
De nu gepresenteerde foto toont de verre cluster Abell 370, waarvan het licht er ongeveer zes miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken. Met zijn enorme massa buigt deze cluster het licht van verre achtergrondstelsels zodanig af, dat hun beelden vervormd raken tot boogjes van licht. Dankzij dit lenseffect is de Hubble-ruimtetelescoop in staat om sterrenstelsels te ‘zien’ die eigenlijk te ver weg staan om waarneembaar te zijn.
Via opnamen als deze kunnen astronomen een kijkje nemen in het vroege heelal. Daarnaast kunnen de beelden worden gebruikt om meer te weten te komen over de verdeling van zowel de normale als de donkere materie in de onderzochte cluster. Uit een analyse van de laatste Frontier Fields-opname blijkt dat Abell 370 in feite twee concentraties van donkere materie vertoont. Dat wijst erop dat de cluster uit twee kleinere clusters bestaat die met elkaar ‘gefuseerd’ zijn. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
ja!quote:
tijd om een verkenner naar Uranus te sturen
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
08-05-2017
NASA is op zoek naar een nieuwe grensverleggende ruimtemissie
Er liggen momenteel twaalf ideeën op tafel. En één daarvan moet rond 2025 werkelijkheid worden.
De afgelopen jaren heeft NASA heel wat grensverleggende missies gelanceerd. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie stuurde New Horizons naar Pluto. Het resulteerde in de eerste close-up foto’s van de dwergplaneet en tal van grote verrassingen. Zo bleek Pluto onder meer bergen en gletsjers te bezitten. Ook stuurde NASA een ruimtesonde naar Jupiter. Deze onthulde hoe de noordpool van de gasreus eruitziet. En as we speak is ruimtesonde OSIRIS-REx onderweg naar planetoïde Bennu. De sonde zal de planetoïde bestuderen, oppervlaktemateriaal van Bennu verzamelen en terugbrengen naar de aarde.
Volgende stap
Terwijl al deze fantastische missies nog in volle gang zijn – New Horizons is onderweg naar zijn volgende Kuipergordelobject, Juno cirkelt nog rond Jupiter en OSIRIS-REx komt pas in 2018 bij Bennu aan – is NASA al druk bezig met de volgende stap: een nieuwe grensverleggende ruimtemissie op poten zetten.
Voorstellen
De afgelopen maanden konden onderzoekers met voorstellen komen. De voorwaarden waren helder: de missie moest onbemand zijn en meer informatie opleveren over het zonnestelsel. Daarnaast moest deze binnen één van deze zes kaders passen:
– een bezoekje brengen aan een komeet, oppervlaktemateriaal van die komeet verzamelen en terug naar de aarde brengen
– materiaal verzamelen op de zuidpool van de maan en terugbrengen naar de aarde
– de waterwerelden verkennen (Titan en/of Enceladus)
– een missie naar Saturnus
– een lander naar Venus sturen
– een scheervlucht langs meerdere Trojanen
Twaalf ideeën
Na de oproep van NASA zijn tal van ideeën binnengekomen. Twaalf ervan zijn nu geselecteerd voor vervolgonderzoek. De komende zeven maanden wordt gekeken of ze wetenschappelijk interessant genoeg zijn en technisch haalbaar zijn. Over twee jaar hoopt NASA te weten welke van deze twaalf missies werkelijkheid wordt. En rond 2025 moet deze dan het luchtruim kiezen.
Waar hoop jij dat we in 2025 naartoe gaan?
(scientias.nl)
NASA is op zoek naar een nieuwe grensverleggende ruimtemissie
Er liggen momenteel twaalf ideeën op tafel. En één daarvan moet rond 2025 werkelijkheid worden.
De afgelopen jaren heeft NASA heel wat grensverleggende missies gelanceerd. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie stuurde New Horizons naar Pluto. Het resulteerde in de eerste close-up foto’s van de dwergplaneet en tal van grote verrassingen. Zo bleek Pluto onder meer bergen en gletsjers te bezitten. Ook stuurde NASA een ruimtesonde naar Jupiter. Deze onthulde hoe de noordpool van de gasreus eruitziet. En as we speak is ruimtesonde OSIRIS-REx onderweg naar planetoïde Bennu. De sonde zal de planetoïde bestuderen, oppervlaktemateriaal van Bennu verzamelen en terugbrengen naar de aarde.
Volgende stap
Terwijl al deze fantastische missies nog in volle gang zijn – New Horizons is onderweg naar zijn volgende Kuipergordelobject, Juno cirkelt nog rond Jupiter en OSIRIS-REx komt pas in 2018 bij Bennu aan – is NASA al druk bezig met de volgende stap: een nieuwe grensverleggende ruimtemissie op poten zetten.
Voorstellen
De afgelopen maanden konden onderzoekers met voorstellen komen. De voorwaarden waren helder: de missie moest onbemand zijn en meer informatie opleveren over het zonnestelsel. Daarnaast moest deze binnen één van deze zes kaders passen:
– een bezoekje brengen aan een komeet, oppervlaktemateriaal van die komeet verzamelen en terug naar de aarde brengen
– materiaal verzamelen op de zuidpool van de maan en terugbrengen naar de aarde
– de waterwerelden verkennen (Titan en/of Enceladus)
– een missie naar Saturnus
– een lander naar Venus sturen
– een scheervlucht langs meerdere Trojanen
Twaalf ideeën
Na de oproep van NASA zijn tal van ideeën binnengekomen. Twaalf ervan zijn nu geselecteerd voor vervolgonderzoek. De komende zeven maanden wordt gekeken of ze wetenschappelijk interessant genoeg zijn en technisch haalbaar zijn. Over twee jaar hoopt NASA te weten welke van deze twaalf missies werkelijkheid wordt. En rond 2025 moet deze dan het luchtruim kiezen.
Waar hoop jij dat we in 2025 naartoe gaan?
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Weer Saturnus? Jammer dat er niks richting Neptunes gaat
DeLuna vindt me dik ;(
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Ik zou toch wat meer doen met venus. Valt nog zoveel te ontdekken, is om de hoek. Nadeel blijft natuurlijk wel de atmosferische druk en de hitte
15-05-2017
Big Bang vs. Big Bounce: wetenschappers twisten over ontstaan van de aarde
Stephen Hawking. © ap.
De Britse fysicus Stephen Hawking en 32 collega's-wetenschappers verwerpen in een kritische brief de zogenoemde 'Big Bounce'-theorie voor het ontstaan van het heelal. Die theorie stelt dat de Big Bang eigenlijk een doorstart was van een vorig, ingestort heelal.
De theorie weerlegt de oerknal niet, maar stelt dat er meerdere opeenvolgende oerknallen zijn geweest. Als gevolg van de zwaartekracht trekt het heelal telkens samen tot een dichte, hete toestand, die gezien wordt als de oerknal, waarna het weer uitdijt. Wetenschappers spreken dan van een pulserend heelal.
In een studie in Scientific American beschreven drie wetenschappers deze alternatieve theorie over het ontstaan van het heelal in detail. De nieuwste metingen en theoretische problemen doen immers twijfels rijzen over de lang voor waarheid aangenomen inflatietheorie, stelden ze, en de 'Big Bounce' is een logischere verklaring voor het ontstaan van het universum.
De bekendste aanhanger van die laatste theorie, die stelt dat het heelal uit het niets ontstond en zich na de oerknal in een fractie van een seconde heeft opgeblazen, is Stephen Hawking. Samen met 32 collega's verzet hij zich in een brief tegen het idee van de 'Big Bounce'.
"Elke test doorstaan"
"Door te beweren dat de inflationaire kosmologie buiten de wetenschappelijke methode ligt, wijzen Anna Ijjas, Paul J. Steinhardt en Abraham Loeb het onderzoek van niet alleen alle auteurs van deze brief af, maar ook van een belangrijk contingent van de wetenschappelijke gemeenschap", zo schrijven Hawking en collega's aan Scientific American.
"Bovendien, zoals het werk van verscheidene grote, internationale samenwerkingen duidelijk gemaakt heeft, is de inflatie testbaar. Ze is onderworpen aan een aanzienlijk aantal tests en heeft tot nu toe elke test doorstaan", klinkt het nog.
Ijjas, Steinhardt en Loeb reageren teleurgesteld op de brief. "We geloven sterk in de kracht van respectvolle meningsverschillen in een gezonde wetenschappelijke gemeenschap. We verwerpen de suggestie dat we, door te wijzen op problemen, het werk verwerpen van al diegenen die de inflatietheorie hebben ontwikkeld en gezorgd hebben voor precieze metingen van het heelal."
(HLN)
Big Bang vs. Big Bounce: wetenschappers twisten over ontstaan van de aarde
Stephen Hawking. © ap.
De Britse fysicus Stephen Hawking en 32 collega's-wetenschappers verwerpen in een kritische brief de zogenoemde 'Big Bounce'-theorie voor het ontstaan van het heelal. Die theorie stelt dat de Big Bang eigenlijk een doorstart was van een vorig, ingestort heelal.
De theorie weerlegt de oerknal niet, maar stelt dat er meerdere opeenvolgende oerknallen zijn geweest. Als gevolg van de zwaartekracht trekt het heelal telkens samen tot een dichte, hete toestand, die gezien wordt als de oerknal, waarna het weer uitdijt. Wetenschappers spreken dan van een pulserend heelal.
In een studie in Scientific American beschreven drie wetenschappers deze alternatieve theorie over het ontstaan van het heelal in detail. De nieuwste metingen en theoretische problemen doen immers twijfels rijzen over de lang voor waarheid aangenomen inflatietheorie, stelden ze, en de 'Big Bounce' is een logischere verklaring voor het ontstaan van het universum.
De bekendste aanhanger van die laatste theorie, die stelt dat het heelal uit het niets ontstond en zich na de oerknal in een fractie van een seconde heeft opgeblazen, is Stephen Hawking. Samen met 32 collega's verzet hij zich in een brief tegen het idee van de 'Big Bounce'.
"Elke test doorstaan"
"Door te beweren dat de inflationaire kosmologie buiten de wetenschappelijke methode ligt, wijzen Anna Ijjas, Paul J. Steinhardt en Abraham Loeb het onderzoek van niet alleen alle auteurs van deze brief af, maar ook van een belangrijk contingent van de wetenschappelijke gemeenschap", zo schrijven Hawking en collega's aan Scientific American.
"Bovendien, zoals het werk van verscheidene grote, internationale samenwerkingen duidelijk gemaakt heeft, is de inflatie testbaar. Ze is onderworpen aan een aanzienlijk aantal tests en heeft tot nu toe elke test doorstaan", klinkt het nog.
Ijjas, Steinhardt en Loeb reageren teleurgesteld op de brief. "We geloven sterk in de kracht van respectvolle meningsverschillen in een gezonde wetenschappelijke gemeenschap. We verwerpen de suggestie dat we, door te wijzen op problemen, het werk verwerpen van al diegenen die de inflatietheorie hebben ontwikkeld en gezorgd hebben voor precieze metingen van het heelal."
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-05-2017
Mysterieuze schitteringen op satellietfoto's van de aarde zijn nu te verklaren
IJskristallen hoog in de atmosfeer zijn zeer waarschijnlijk de boosdoener.
Op beelden van het Deep Space Climate Observatory (kortweg: DSCOVR) zijn ze duidelijk te zien: schitteringen op aarde. Hoe ontstaan die toch? Het was een vraag die Carl Sagan in 1993 ook al bezighield. Niet door DSCOVR (die werd pas in 2015 gelanceerd), maar door de beelden die ruimtesonde Galileo van de aarde maakte. Op die beelden waren ook schitteringen te zien. Sagan dacht dat het kwam doordat water zonlicht reflecteerde.
Boven land
In eerste instantie dacht onderzoeker Alexander Marshak dat ook toen hij de schitteringen op beelden van DSCOVR zag. Tot hem opviel dat die schitteringen zich soms op het land bevonden. “Toen ik dat voor het eerst zag, dacht ik dat er misschien water was of dat een meer het zonlicht reflecteerde. Maar de schittering is best groot, dus dat kon het niet zijn.”
Galileo
Maar hoe ontstaan de schitteringen die Sagan in 1993 zag en die we nu opnieuw zien op de beelden van DSCOVR dan? Marshak heeft het uitgezocht. Hij boog zich daarbij eerst nog eens over de beelden van Galileo en moet concluderen dat ook daarop schitteringen op het land te zien zijn.
Onweer
Vervolgens verzamelde Marshak alle schitteringen die door DSCOVR boven land zijn gespot. Het waren zo’n 866 schitteringen. Marshak wilde eerst achterhalen of de schitteringen gereflecteerd zonlicht waren (en geen lichtflitsen die tijdens een heftige onweersbui kunnen ontstaan). Hij ging daartoe na of de schitteringen ontstaan waren op plekken waar de hoek tussen de zon en de aarde hetzelfde was als de hoek tussen de satelliet en de aarde (dan is de satelliet in staat om het gereflecteerde licht op te vangen). Dat bleek in alle gevallen zo te zijn. Dit was dus geen onweer.
IJs
Maar wat zorgde er dan voor dat het zonlicht gereflecteerd werd? Misschien was het toch water, maar dan hoger in de atmosfeer. Gelukkig is DSCOVR ook in staat om de hoogte van wolken te meten. Dus pakten de onderzoekers die data erbij. En ze ontdekten dat op de plekken waar schitteringen gespot waren elke keer wolkenpartijen te vinden waren die zich op zo’n 5 tot 8 kilometer hoogte ophielden. “De bron van de schitteringen bevindt zich duidelijk niet op de grond,” concludeert Marshak. De schitteringen ontstaan door ijsdeeltjes hoog in de atmosfeer. “Waarschijnlijk door zonlicht dat gereflecteerd wordt door horizontaal georiënteerde deeltjes.” Het betekent dat DSCOVR – die zo’n 1,6 miljoen kilometer van de aarde verwijderd is – dus in staat is om ijsdeeltjes in de atmosfeer te detecteren!
Marshak wil nu uit gaan zoeken of deze horizontaal georiënteerde ijsdeeltjes veelvuldig in de aardse atmosfeer voorkomen. Als dat zo is, kunnen ze namelijk wel eens een meetbare impact hebben op de hoeveelheid zonlicht die het aardoppervlak weet te bereiken. En in dat geval moeten we ze eigenlijk wel meenemen in computermodellen die gebruikt worden om vast te stellen hoeveel warmte de aarde bereikt en verlaat.
(scientias.nl)
Mysterieuze schitteringen op satellietfoto's van de aarde zijn nu te verklaren
IJskristallen hoog in de atmosfeer zijn zeer waarschijnlijk de boosdoener.
Op beelden van het Deep Space Climate Observatory (kortweg: DSCOVR) zijn ze duidelijk te zien: schitteringen op aarde. Hoe ontstaan die toch? Het was een vraag die Carl Sagan in 1993 ook al bezighield. Niet door DSCOVR (die werd pas in 2015 gelanceerd), maar door de beelden die ruimtesonde Galileo van de aarde maakte. Op die beelden waren ook schitteringen te zien. Sagan dacht dat het kwam doordat water zonlicht reflecteerde.
Boven land
In eerste instantie dacht onderzoeker Alexander Marshak dat ook toen hij de schitteringen op beelden van DSCOVR zag. Tot hem opviel dat die schitteringen zich soms op het land bevonden. “Toen ik dat voor het eerst zag, dacht ik dat er misschien water was of dat een meer het zonlicht reflecteerde. Maar de schittering is best groot, dus dat kon het niet zijn.”
Galileo
Maar hoe ontstaan de schitteringen die Sagan in 1993 zag en die we nu opnieuw zien op de beelden van DSCOVR dan? Marshak heeft het uitgezocht. Hij boog zich daarbij eerst nog eens over de beelden van Galileo en moet concluderen dat ook daarop schitteringen op het land te zien zijn.
Onweer
Vervolgens verzamelde Marshak alle schitteringen die door DSCOVR boven land zijn gespot. Het waren zo’n 866 schitteringen. Marshak wilde eerst achterhalen of de schitteringen gereflecteerd zonlicht waren (en geen lichtflitsen die tijdens een heftige onweersbui kunnen ontstaan). Hij ging daartoe na of de schitteringen ontstaan waren op plekken waar de hoek tussen de zon en de aarde hetzelfde was als de hoek tussen de satelliet en de aarde (dan is de satelliet in staat om het gereflecteerde licht op te vangen). Dat bleek in alle gevallen zo te zijn. Dit was dus geen onweer.
IJs
Maar wat zorgde er dan voor dat het zonlicht gereflecteerd werd? Misschien was het toch water, maar dan hoger in de atmosfeer. Gelukkig is DSCOVR ook in staat om de hoogte van wolken te meten. Dus pakten de onderzoekers die data erbij. En ze ontdekten dat op de plekken waar schitteringen gespot waren elke keer wolkenpartijen te vinden waren die zich op zo’n 5 tot 8 kilometer hoogte ophielden. “De bron van de schitteringen bevindt zich duidelijk niet op de grond,” concludeert Marshak. De schitteringen ontstaan door ijsdeeltjes hoog in de atmosfeer. “Waarschijnlijk door zonlicht dat gereflecteerd wordt door horizontaal georiënteerde deeltjes.” Het betekent dat DSCOVR – die zo’n 1,6 miljoen kilometer van de aarde verwijderd is – dus in staat is om ijsdeeltjes in de atmosfeer te detecteren!
Marshak wil nu uit gaan zoeken of deze horizontaal georiënteerde ijsdeeltjes veelvuldig in de aardse atmosfeer voorkomen. Als dat zo is, kunnen ze namelijk wel eens een meetbare impact hebben op de hoeveelheid zonlicht die het aardoppervlak weet te bereiken. En in dat geval moeten we ze eigenlijk wel meenemen in computermodellen die gebruikt worden om vast te stellen hoeveel warmte de aarde bereikt en verlaat.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
En dan wat écht belangrijk is
:This is Important! Students Are Figuring Out How to Make Beer on the Moon
Ok dan
https://www.universetoday(...)ring-make-beer-moon/
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
24-05-2017
NASA-missie naar ‘metalen planetoïde’ vervroegd
Artist’s impression van de ruimtesonde Psyche, die de gelijknamige planetoïde gaat onderzoeken. (SSL/ASU/P. Rubin/NASA/JPL-Caltech)
Psyche, de NASA-ruimtemissie naar de gelijknamige planetoïde, is een jaar naar voren geschoven. De lancering zal nu plaatsvinden in de zomer van 2022, wat grote gevolgen heeft voor de geplande aankomst: die zal nu al in 2026 zijn – vier jaar eerder dan volgens het oorspronkelijke schema.
(allesoversterrenkunde)
NASA-missie naar ‘metalen planetoïde’ vervroegd
Artist’s impression van de ruimtesonde Psyche, die de gelijknamige planetoïde gaat onderzoeken. (SSL/ASU/P. Rubin/NASA/JPL-Caltech)
Psyche, de NASA-ruimtemissie naar de gelijknamige planetoïde, is een jaar naar voren geschoven. De lancering zal nu plaatsvinden in de zomer van 2022, wat grote gevolgen heeft voor de geplande aankomst: die zal nu al in 2026 zijn – vier jaar eerder dan volgens het oorspronkelijke schema.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Het blijkt dat zware sterren ook in één keer tot een zwart gat kunnen omvormen, dus zonder tussentijdse supernova.
http://www.space.com/3700(...)ar-video-images.html
http://www.space.com/3700(...)ar-video-images.html
Verdwenen zonder plof, wow.quote:Op zondag 28 mei 2017 08:39 schreef k3vil het volgende:
Het blijkt dat zware sterren ook in één keer tot een zwart gat kunnen omvormen, dus zonder tussentijdse supernova.
[ afbeelding ]
http://www.space.com/3700(...)ar-video-images.html
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
30-05-2017
NASA kondigt morgen spectaculaire nieuwe missie aan: ze wil de zon aanraken
© Johns Hopkins University.
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA gaat morgen een indrukwekkende nieuwe missie voorstellen. Ze wil in de zomer van volgend jaar een sonde lanceren met onze zon als bestemming. Doel is voor de allereerste keer "de zon aan te raken".
Het is niet de eerste keer dat de NASA een sonde richting zon stuurt. In 1976 werd al eens een toestel gelanceerd dat onze zon tot 43 miljoen kilometer naderde: de Helios 2. Die had voor 370 kilogram aan instrumenten mee en moest zonnewinden en kosmische straling bestuderen.
Temperaturen
De nieuwe missie is nog een flink stuk ambitieuzer. De Solar Probe Plus zal voor de eerste keer in de atmosfeer van de zon binnendringen en de oppervlakte van de zon naderen tot op 6,4 miljoen kilometer. Dat lijkt misschien nog ver, maar op amper negen keer de radius van de zon zal de sonde temperaturen van 1.400 graden moeten weerstaan, terwijl ze haar lading op kamertemperatuur houdt. En dat is goed voor een temperatuur en straling die nog geen enkel ruimtetuig ooit heeft doorstaan.
© NASA.
Tegelijk moet het toestel de buitenste atmosfeer van de zon bestuderen en antwoorden bieden op enkele eeuwenoude vragen over hoe een ster precies werkt. Met die data hoopt de NASA betere voorspellingen te kunnen maken over zonnestormen, die een impact hebben op het leven op aarde, het werk van astronauten in de ruimte en satellieten.
Overleven
Want we zijn alsmaar meer afhankelijk van technologie en die kan enorme schade oplopen door extreme zonnestormen. Mensen die misschien ooit buiten onze atmosfeer zullen moeten overleven, zullen ook bescherming nodig hebben van zonnestormen en straling.
Lancering
De lancering zal vermoedelijk plaatsvinden in augustus volgend jaar. De sonde zal over een periode van zeven jaar in totaal zeven keer rond de planeet Venus cirkelen, tot ze in een perfecte baan is om de zon zo dicht te naderen als we nooit eerder hebben gedaan.
© NASA.
"Het technologische pronkstuk van de missie is het hitteschild", aldus Brad Tucker van de Research School of Astronomy and Astrophysics aan de Australian National University. "Dat is een plaat van 11,5 centimeter dik die bestaat uit koolstof en temperaturen van 1.400 graden aankan."
De binnenkant van de sonde - die 1.34 miljard euro kost - zal een speciaal systeem van watercirculatie gebruiken om de instrumenten te beschermen die onder meer de elektrische en magnetische velden van de zon moeten bestuderen, foto's van de zon moet nemen en zonnepartikels moet vangen.
Mars
"De activiteit van de zon begrijpen en het zonneweer voorspellen zijn cruciaal als we de ruimte verder in willen met mensen, denk maar aan bemande missies naar Mars", aldus nog Tucker. "Een beter begrip van hoe zonnepartikels een hoge snelheid krijgen, zal ons ook een beter beeld geven van hoe objecten zich door de ruimte bewegen. En kan ons helpen om ruimtetuigen een hogere snelheid te geven. Zoals het Light Sail-project van de vzw Planetary Society, dat de energie van de zon opvangt met grote reflecterende zeilen en wil gebruiken om snelheid te maken."
© Planetary Society.
(HLN)
NASA kondigt morgen spectaculaire nieuwe missie aan: ze wil de zon aanraken
© Johns Hopkins University.
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA gaat morgen een indrukwekkende nieuwe missie voorstellen. Ze wil in de zomer van volgend jaar een sonde lanceren met onze zon als bestemming. Doel is voor de allereerste keer "de zon aan te raken".
Het is niet de eerste keer dat de NASA een sonde richting zon stuurt. In 1976 werd al eens een toestel gelanceerd dat onze zon tot 43 miljoen kilometer naderde: de Helios 2. Die had voor 370 kilogram aan instrumenten mee en moest zonnewinden en kosmische straling bestuderen.
Temperaturen
De nieuwe missie is nog een flink stuk ambitieuzer. De Solar Probe Plus zal voor de eerste keer in de atmosfeer van de zon binnendringen en de oppervlakte van de zon naderen tot op 6,4 miljoen kilometer. Dat lijkt misschien nog ver, maar op amper negen keer de radius van de zon zal de sonde temperaturen van 1.400 graden moeten weerstaan, terwijl ze haar lading op kamertemperatuur houdt. En dat is goed voor een temperatuur en straling die nog geen enkel ruimtetuig ooit heeft doorstaan.
© NASA.
Tegelijk moet het toestel de buitenste atmosfeer van de zon bestuderen en antwoorden bieden op enkele eeuwenoude vragen over hoe een ster precies werkt. Met die data hoopt de NASA betere voorspellingen te kunnen maken over zonnestormen, die een impact hebben op het leven op aarde, het werk van astronauten in de ruimte en satellieten.
Overleven
Want we zijn alsmaar meer afhankelijk van technologie en die kan enorme schade oplopen door extreme zonnestormen. Mensen die misschien ooit buiten onze atmosfeer zullen moeten overleven, zullen ook bescherming nodig hebben van zonnestormen en straling.
Lancering
De lancering zal vermoedelijk plaatsvinden in augustus volgend jaar. De sonde zal over een periode van zeven jaar in totaal zeven keer rond de planeet Venus cirkelen, tot ze in een perfecte baan is om de zon zo dicht te naderen als we nooit eerder hebben gedaan.
© NASA.
"Het technologische pronkstuk van de missie is het hitteschild", aldus Brad Tucker van de Research School of Astronomy and Astrophysics aan de Australian National University. "Dat is een plaat van 11,5 centimeter dik die bestaat uit koolstof en temperaturen van 1.400 graden aankan."
De binnenkant van de sonde - die 1.34 miljard euro kost - zal een speciaal systeem van watercirculatie gebruiken om de instrumenten te beschermen die onder meer de elektrische en magnetische velden van de zon moeten bestuderen, foto's van de zon moet nemen en zonnepartikels moet vangen.
Mars
"De activiteit van de zon begrijpen en het zonneweer voorspellen zijn cruciaal als we de ruimte verder in willen met mensen, denk maar aan bemande missies naar Mars", aldus nog Tucker. "Een beter begrip van hoe zonnepartikels een hoge snelheid krijgen, zal ons ook een beter beeld geven van hoe objecten zich door de ruimte bewegen. En kan ons helpen om ruimtetuigen een hogere snelheid te geven. Zoals het Light Sail-project van de vzw Planetary Society, dat de energie van de zon opvangt met grote reflecterende zeilen en wil gebruiken om snelheid te maken."
© Planetary Society.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Wat is er precies bijzonder aan? Dat het 1400° aankan is geen verrassing, want koolstof sublimeert pas rond 3600°C.quote:
"Het technologische pronkstuk van de missie is het hitteschild", aldus Brad Tucker van de Research School of Astronomy and Astrophysics aan de Australian National University. "Dat is een plaat van 11,5 centimeter dik die bestaat uit koolstof en temperaturen van 1.400 graden aankan."
are we infinite or am I alone
Nogal kort door de bocht, dit.quote:
[..]
Wat is er precies bijzonder aan? Dat het 1400° aankan is geen verrassing, want koolstof sublimeert pas rond 3600°C.
Deze briketten bestaan ook uit koolstof, ik zou ze niet aanraden als hitteschild.
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
Het is bijzonder omdat het een dusdanige bescherming kan bieden tegen thermische straling/ zonnewind dat het eenvoudiger blijft om de instrumenten op kamertemperatuur te houden?
Business is love, business is life
Maar welke eigenschap maakt het zo high tech? Want je kan dat ook met andere materialen bereiken.quote:
Het is bijzonder omdat het een dusdanige bescherming kan bieden tegen thermische straling/ zonnewind dat het eenvoudiger blijft om de instrumenten op kamertemperatuur te houden?
Of ze geschikt zijn als hitteschild weet ik niet (het is geen schild voor terugkeer in de atmosfeer, dus materiaalsterkte maakt weinig uit), maar je demonstreert m'n punt: Ze zeggen dat het een technologisch pronkstuk is, 1400°C en 11.5 cm dik, maar daar kan je nog niets uit besluiten. Ik neem aan dat de technische prestatie de warmtegeleidingscoëfficiënt of het gewicht van het schild betreft.quote:
[..]
Nogal kort door de bocht, dit.
Deze briketten bestaan ook uit koolstof, ik zou ze niet aanraden als hitteschild.
[ afbeelding ]
De sonde is blootgesteld aan de warmte van de achterkant van het hitteschild en aan de "warmte" van het heelal.
De voorkant van het schild is 1400°C (het netto resultaat van de hitte van de zon + de koude van het heelal); de achterkant is, afgezien van de warmte die de sonde uitstraalt, blootgesteld aan de temperatuur van de ruimte, 2.7° K. Stel dat de achterkant niet meer dan 300°C mag zijn, dan straalt die 6.1 kW/m² uit (formule van Stefan–Boltzmann, black body radiation bij 573°K). De maximale warmteflux door het hitteschild bij een temperatuursverschil van 1100°K mag dan niet meer dan 6.1 kW/m² bedragen, wat betekent dat de warmtegeleidingscoëfficiënt van het schild hoogstens 6100*0.115/1100 = 0.64W/mK mag zijn.
Er zijn vuurvaste materialen die daar ruimschoots aan voldoen (insulating refractories gebruikt in hoogovens, metaalgieterij etc.. ), dat zou niet zo opmerkelijk zijn. Maar als de max temp lager ligt, ipv 300°C bvb 150°C, of 50°C, dan wordt het al snel een technische uitdaging.
are we infinite or am I alone
http://www.nu.nl/wetenschap/4738509
quote:Wetenschappers hebben voor de derde keer een zogeheten zwaartekrachtgolf gemeten. Hij is afkomstig van twee zwarte gaten op ongeveer drie miljard lichtjaar afstand en bereikte onlangs pas ons deel van het universum.
Sisco Certified
31-05-2017
NASA geeft uitleg over haar spectaculaire nieuwe missie naar de zon
© NASA.
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft een persconferentie gegeven om een indrukwekkende nieuwe missie voor te stellen. In de zomer van volgend jaar wil ze een sonde naar onze zon sturen. Het doel is om voor de allereerste keer "de zon aan te raken".
Eugene Parker. © rv.
In oktober 1958 werd voor het eerst het idee geopperd om een sonde naar de zon te sturen. En nu is het eindelijk zo ver. De Parker Solar Probe - genoemd naar de ontdekker van zonnestormen - zal in de atmosfeer van de zon binnendringen en de oppervlakte van de zon naderen tot op amper 6,4 miljoen kilometer. Daarbij zal de sonde lange tijd ongeziene straling en temperaturen van 1.400 graden te verduren krijgen, iets wat nog geen enkel ruimtetuig ooit eerder heeft doorstaan.
© NASA.
Het toestel zal de buitenste atmosfeer van de zon bestuderen en antwoorden bieden op enkele eeuwenoude vragen over hoe een ster precies werkt. Met die data hoopt de NASA onder meer betere voorspellingen te kunnen maken over zonnestormen, die een impact hebben op het leven op aarde, het werk van astronauten in de ruimte en satellieten, die door zware zonnestormen ontregeld kunnen raken.
"Het wordt de heetste missie die we ooit deden", volgens wetenschapster Nicola Fox. "Het hitteschild is het pronkstuk van de sonde. We doen 24 omwentelingen rond de zon, dus het moet niet alleen de hittte, maar ook de afwisseling van hitte en koude aankunnen. De instrumenten van de sonde werken op kamertemperatuur, dus het hitteschild moet wel wat aankunnen."
Foto's
De binnenkant van de sonde - die 1.34 miljard euro kost - zal ook een speciaal systeem van watercirculatie gebruiken om de instrumenten te beschermen, die onder meer de elektrische en magnetische velden van de zon moeten bestuderen, foto's van de zon moet nemen en zonnepartikels moet vangen.
(HLN)
NASA geeft uitleg over haar spectaculaire nieuwe missie naar de zon
© NASA.
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft een persconferentie gegeven om een indrukwekkende nieuwe missie voor te stellen. In de zomer van volgend jaar wil ze een sonde naar onze zon sturen. Het doel is om voor de allereerste keer "de zon aan te raken".
Eugene Parker. © rv.
In oktober 1958 werd voor het eerst het idee geopperd om een sonde naar de zon te sturen. En nu is het eindelijk zo ver. De Parker Solar Probe - genoemd naar de ontdekker van zonnestormen - zal in de atmosfeer van de zon binnendringen en de oppervlakte van de zon naderen tot op amper 6,4 miljoen kilometer. Daarbij zal de sonde lange tijd ongeziene straling en temperaturen van 1.400 graden te verduren krijgen, iets wat nog geen enkel ruimtetuig ooit eerder heeft doorstaan.
© NASA.
Het toestel zal de buitenste atmosfeer van de zon bestuderen en antwoorden bieden op enkele eeuwenoude vragen over hoe een ster precies werkt. Met die data hoopt de NASA onder meer betere voorspellingen te kunnen maken over zonnestormen, die een impact hebben op het leven op aarde, het werk van astronauten in de ruimte en satellieten, die door zware zonnestormen ontregeld kunnen raken.
"Het wordt de heetste missie die we ooit deden", volgens wetenschapster Nicola Fox. "Het hitteschild is het pronkstuk van de sonde. We doen 24 omwentelingen rond de zon, dus het moet niet alleen de hittte, maar ook de afwisseling van hitte en koude aankunnen. De instrumenten van de sonde werken op kamertemperatuur, dus het hitteschild moet wel wat aankunnen."
Foto's
De binnenkant van de sonde - die 1.34 miljard euro kost - zal ook een speciaal systeem van watercirculatie gebruiken om de instrumenten te beschermen, die onder meer de elektrische en magnetische velden van de zon moeten bestuderen, foto's van de zon moet nemen en zonnepartikels moet vangen.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-06-2017
Twee nieuwe Jupitermaantjes ontdekt; teller staat nu op 69
Ontdekkingsfoto van het Jupitermaantje S/2016 J1. (Scott Sheppard)
Met grote telescopen op aarde zijn twee nieuwe kleine maantjes ontdekt bij de reuzenplaneet Jupiter. Daarmee is het totale aantal manen en maantjes van deze planeet nu op 69 gekomen. De ontdekkingen zijn de afgelopen dagen gepubliceerd in de Minor Planet Electronic Circulars van de Internationale Astronomische Unie.
S/2016 J1 en S/2017 J1 (de S staat voor 'satelliet'; de J voor 'Jupiter') zijn hooguit één à twee kilometer in middellijn. Ze draaien op grote afstand van de planeet in excentrische, sterk gehelde banen, waarbij ze bovendien (net als vele andere kleine Jupitermaantjes) in de 'verkeerde' richting bewegen: tegen de rotatierichting van de planeet in. Deze retrograde maantjes zijn vermoedelijk lang geleden door de zwaartekracht van Jupiter 'ingevangen'.
S/2016 J1 werd voor het eerst in maart 2016 gezien, maar pas dit jaar zijn nieuwe metingen verricht op basis waarvan de baan kon worden bepaald. S/2017 J1 is in maart 2017 voor het eerst opgemerkt, en bleek ook voor te komen op oudere opnamen van vorig jaar.
S/2016 J1 staat op een gemiddelde afstand van 20,6 miljoen kilometer en heeft een omlooptijd van 1,65 jaar; S/2017 J1 bevindt zich op 23,5 miljoen kilometer en doet iets meer dan twee jaar over één rondje. Behalve de vondst van twee nieuwe maantjes heeft het onderzoeksteam, onder leiding van Scott Sheppard van het Carnegie Institution for Science, ook minstens vijf 'verloren' Jupitermaantjes herontdekt, waardoor hun baan nu veel nauwkeuriger bekend is. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Twee nieuwe Jupitermaantjes ontdekt; teller staat nu op 69
Ontdekkingsfoto van het Jupitermaantje S/2016 J1. (Scott Sheppard)
Met grote telescopen op aarde zijn twee nieuwe kleine maantjes ontdekt bij de reuzenplaneet Jupiter. Daarmee is het totale aantal manen en maantjes van deze planeet nu op 69 gekomen. De ontdekkingen zijn de afgelopen dagen gepubliceerd in de Minor Planet Electronic Circulars van de Internationale Astronomische Unie.
S/2016 J1 en S/2017 J1 (de S staat voor 'satelliet'; de J voor 'Jupiter') zijn hooguit één à twee kilometer in middellijn. Ze draaien op grote afstand van de planeet in excentrische, sterk gehelde banen, waarbij ze bovendien (net als vele andere kleine Jupitermaantjes) in de 'verkeerde' richting bewegen: tegen de rotatierichting van de planeet in. Deze retrograde maantjes zijn vermoedelijk lang geleden door de zwaartekracht van Jupiter 'ingevangen'.
S/2016 J1 werd voor het eerst in maart 2016 gezien, maar pas dit jaar zijn nieuwe metingen verricht op basis waarvan de baan kon worden bepaald. S/2017 J1 is in maart 2017 voor het eerst opgemerkt, en bleek ook voor te komen op oudere opnamen van vorig jaar.
S/2016 J1 staat op een gemiddelde afstand van 20,6 miljoen kilometer en heeft een omlooptijd van 1,65 jaar; S/2017 J1 bevindt zich op 23,5 miljoen kilometer en doet iets meer dan twee jaar over één rondje. Behalve de vondst van twee nieuwe maantjes heeft het onderzoeksteam, onder leiding van Scott Sheppard van het Carnegie Institution for Science, ook minstens vijf 'verloren' Jupitermaantjes herontdekt, waardoor hun baan nu veel nauwkeuriger bekend is. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-06-2017
Nieuw onderzoek bevestigt dat we leven in een leegte
Ons sterrenstelsel bevindt zich in een relatief ‘leeg’ deel van het universum.
Eigenlijk heeft het universum een structuur die een beetje doet denken aan die van een gatenkaas. De zichtbare materie in ons universum vormt filamenten, die bestaan uit superclusters en clusters van sterrenstelsels die op hun beurt weer opgebouwd zijn uit sterren, gas, stof en planeten. Tussen die filamenten bevinden zich relatief lege gebieden, ‘voids‘ in het Engels.
Leegte
En in 2013 stelden onderzoekers vast dat ons sterrenstelsel zich in zo’n relatief leeg deel van het universum bevindt. In dat deel zijn veel minder sterrenstelsels, sterren en planeten te vinden dan men verwacht had.
KBC
Die leegte noemen onderzoekers de ‘KBC-void’ (KBC verwijst naar de ontdekkers ervan: Keenan, Barger en Cowie). Deze ‘void’ is zo’n zeven keer groter dan de gemiddelde ‘lege’ ruimte in ons universum en daarmee de grootste ‘void’ die de wetenschap bekend is. De straal van deze ‘void’ zou ongeveer 1 miljard lichtjaar groot zijn.
Nieuwe studie
Nieuw onderzoek bevestigt nu het bestaan van deze lege ruimte. Volgens de wetenschappers is er namelijk geen observationeel bewijs te vinden dat het idee dat we in een ‘void’ leven, tegenspreekt. Bovendien, zo stellen de onderzoekers, kan het idee dat we in een relatief lege ruimte leven mooi verklaren waarom metingen van de Hubbleconstante elkaar soms iets tegen lijken te spreken.
Inconsistentie
Er zijn verschillende manieren om de Hubbleconstante te meten. Zo kun je kijken naar de kosmische achtergrondstraling – de warmtestraling die kort na de oerknal werd uitgezonden – maar ook naar relatief nabije supernova’s. “Ongeacht welke techniek je gebruikt: je zou dezelfde waarde moeten krijgen voor de snelheid waarmee het universum vandaag de dag uitdijt,” stelt onderzoeker Ben Hoscheit. Maar dat is in werkelijkheid niet het geval. En wanneer we ervan uitgaan dat we leven in een relatief leeg deel van het universum is die inconsistentie opeens heel verklaarbaar, zo stellen de onderzoekers. Want het betekent dat er buiten de lege ruimte veel meer materie te vinden is, die met haar zwaartekracht een veel groter effect heeft, waardoor het relatief lege deel waarin onze Melkweg zich bevindt sneller uitdijt dan de omringende, vollere delen van het universum. Die versnelde uitdijing zien we wel terug in metingen wanneer we kijken naar nabije supernova, maar niet wanneer we de Hubbleconstante vaststellen aan de hand van de kosmische achtergrondstraling.
De onderzoekers presenteerden hun bevindingen eerder deze maand, tijdens een bijeenkomst van de American Astronomical Society.
(scientias.nl)
Nieuw onderzoek bevestigt dat we leven in een leegte
Ons sterrenstelsel bevindt zich in een relatief ‘leeg’ deel van het universum.
Eigenlijk heeft het universum een structuur die een beetje doet denken aan die van een gatenkaas. De zichtbare materie in ons universum vormt filamenten, die bestaan uit superclusters en clusters van sterrenstelsels die op hun beurt weer opgebouwd zijn uit sterren, gas, stof en planeten. Tussen die filamenten bevinden zich relatief lege gebieden, ‘voids‘ in het Engels.
Leegte
En in 2013 stelden onderzoekers vast dat ons sterrenstelsel zich in zo’n relatief leeg deel van het universum bevindt. In dat deel zijn veel minder sterrenstelsels, sterren en planeten te vinden dan men verwacht had.
KBC
Die leegte noemen onderzoekers de ‘KBC-void’ (KBC verwijst naar de ontdekkers ervan: Keenan, Barger en Cowie). Deze ‘void’ is zo’n zeven keer groter dan de gemiddelde ‘lege’ ruimte in ons universum en daarmee de grootste ‘void’ die de wetenschap bekend is. De straal van deze ‘void’ zou ongeveer 1 miljard lichtjaar groot zijn.
Nieuwe studie
Nieuw onderzoek bevestigt nu het bestaan van deze lege ruimte. Volgens de wetenschappers is er namelijk geen observationeel bewijs te vinden dat het idee dat we in een ‘void’ leven, tegenspreekt. Bovendien, zo stellen de onderzoekers, kan het idee dat we in een relatief lege ruimte leven mooi verklaren waarom metingen van de Hubbleconstante elkaar soms iets tegen lijken te spreken.
Inconsistentie
Er zijn verschillende manieren om de Hubbleconstante te meten. Zo kun je kijken naar de kosmische achtergrondstraling – de warmtestraling die kort na de oerknal werd uitgezonden – maar ook naar relatief nabije supernova’s. “Ongeacht welke techniek je gebruikt: je zou dezelfde waarde moeten krijgen voor de snelheid waarmee het universum vandaag de dag uitdijt,” stelt onderzoeker Ben Hoscheit. Maar dat is in werkelijkheid niet het geval. En wanneer we ervan uitgaan dat we leven in een relatief leeg deel van het universum is die inconsistentie opeens heel verklaarbaar, zo stellen de onderzoekers. Want het betekent dat er buiten de lege ruimte veel meer materie te vinden is, die met haar zwaartekracht een veel groter effect heeft, waardoor het relatief lege deel waarin onze Melkweg zich bevindt sneller uitdijt dan de omringende, vollere delen van het universum. Die versnelde uitdijing zien we wel terug in metingen wanneer we kijken naar nabije supernova, maar niet wanneer we de Hubbleconstante vaststellen aan de hand van de kosmische achtergrondstraling.
De onderzoekers presenteerden hun bevindingen eerder deze maand, tijdens een bijeenkomst van de American Astronomical Society.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-06-2017
ESA geeft groen licht voor LISA en PLATO
Illustratie van (e)LISA. (Astrium)
De Europese ruimtevaartorganisatie ESA heeft vandaag definitief groen licht gegeven voor twee belangrijke toekomstige projecten: LISA en PLATO.
LISA (Laster Interferometer Space Antenna, voorheen eLISA geheten) wordt uiterlijk 2034 gelanceerd en gaat vanuit de ruimte jacht maken op zwaartekrachtgolven. Die minieme rimpelingen in de ruimtetijd zijn de afgelopen jaren voor het eerst ontdekt door geavanceerde instrumenten op aarde, maar vanuit zijn baan om de zon kan LISA 'Einsteingolven' waarnemen met een veel lagere frequentie. Zulke laagfrequente golven geven onder andere informatie over botsingen en versmeltingen van dubbele superzware zwarte gaten in de kernen van verre sterrenstelsels.
Overigens heeft ESA ook aangekondigd dat er op 30 juni een einde komt aan de succesvolle missie van LISA Pathfinder - een technologiedemonstrator voor LISA, die op 3 december 2015 werd gelanceerd en vanaf maart 2016 in bedrijf is geweest.
PLATO (Planetary Transits and Oscillations of stars) wordt eind 2026 gelanceerd; het ruimte-observatorium krijgt 26 telescopen waarmee onder andere gezocht wordt naar de aanwezigheid van planeten bij vele tienduizenden andere sterren. Ook doet PLATO onderzoek aan sterbevingen.
Daarnaast gaat ESA bijdragen aan de Amerikaans-Japanse röntgentelescoop XARM (X-ray Astronomy Recovery Mission), die de verloren gegane Hitomi-satelliet moet vervangen. Het SRON Netherlands Institute for Space Research bouwt een belangrijk filterwiel voor deze missie. SRONen andere Nederlandse instituten, waaronder Nikhef en TNO, leveren ook bijdragen aan LISA en PLATO. (GS)
(allesoversterrenkunde)
ESA geeft groen licht voor LISA en PLATO
Illustratie van (e)LISA. (Astrium)
De Europese ruimtevaartorganisatie ESA heeft vandaag definitief groen licht gegeven voor twee belangrijke toekomstige projecten: LISA en PLATO.
LISA (Laster Interferometer Space Antenna, voorheen eLISA geheten) wordt uiterlijk 2034 gelanceerd en gaat vanuit de ruimte jacht maken op zwaartekrachtgolven. Die minieme rimpelingen in de ruimtetijd zijn de afgelopen jaren voor het eerst ontdekt door geavanceerde instrumenten op aarde, maar vanuit zijn baan om de zon kan LISA 'Einsteingolven' waarnemen met een veel lagere frequentie. Zulke laagfrequente golven geven onder andere informatie over botsingen en versmeltingen van dubbele superzware zwarte gaten in de kernen van verre sterrenstelsels.
Overigens heeft ESA ook aangekondigd dat er op 30 juni een einde komt aan de succesvolle missie van LISA Pathfinder - een technologiedemonstrator voor LISA, die op 3 december 2015 werd gelanceerd en vanaf maart 2016 in bedrijf is geweest.
PLATO (Planetary Transits and Oscillations of stars) wordt eind 2026 gelanceerd; het ruimte-observatorium krijgt 26 telescopen waarmee onder andere gezocht wordt naar de aanwezigheid van planeten bij vele tienduizenden andere sterren. Ook doet PLATO onderzoek aan sterbevingen.
Daarnaast gaat ESA bijdragen aan de Amerikaans-Japanse röntgentelescoop XARM (X-ray Astronomy Recovery Mission), die de verloren gegane Hitomi-satelliet moet vervangen. Het SRON Netherlands Institute for Space Research bouwt een belangrijk filterwiel voor deze missie. SRONen andere Nederlandse instituten, waaronder Nikhef en TNO, leveren ook bijdragen aan LISA en PLATO. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-06-2017
Houdt zich nóg een planeet schuil in de Kuipergordel?
Mogelijk houdt zich in de verre Kuipergordel van ons zonnestelsel nog een planeet ter grootte van Mars schuil. (Heather Roper/LPL)
Planeet 9 is nog niet eens ontdekt of astronomen denken al op het spoor te zijn van Planeet 10. Nieuw onderzoek van de banen van honderden kleine, ijzige hemellichamen in de Kuipergordel – het buitengebied van ons zonnestelsel – wijst er namelijk op dat zich daar nog een planeet van het formaat Mars schuilhoudt. Het object zou zich ongeveer twee keer zo ver van de zon moeten bevinden als Neptunus (‘Planeet 8’).
Het bestaan van de vermeende planeet wordt afgeleid uit de oriëntatie van de omloopbanen van de verre Kuipergordelobjecten. Die banen blijken gemiddeld namelijk een hoek van ongeveer acht graden te maken met ‘hoofdvlak’ van ons zonnestelsel. Kat Volk en Renu Malhotra van de universiteit van Arizona schrijven dat toe aan de zwaartekrachtsinvloed van een flink hemellichaam.
Dit hemellichaam zou zich op ongeveer negen miljard kilometer van de zon moeten bevinden. Daarmee is het uitgesloten dat het om de (eveneens hypothetische) negende planeet van ons zonnestelsel gaat. Deze laatste zou zich namelijk op tien keer zo grote afstand van de zon moeten bevinden. En dat is te ver weg om invloed te kunnen uitoefenen op de nu onderzochte populatie van Kuipergordelobjecten.
Er bestaan overigens alternatieve verklaringen. De afwijkende baanoriëntaties kunnen ook worden toegeschreven aan de gezamenlijke invloed van enkele kleinere hemellichamen. Een andere, maar minder waarschijnlijke mogelijkheid is dat er in het niet al te verre verleden een ster langs de Kuipergordel is gescheerd. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Houdt zich nóg een planeet schuil in de Kuipergordel?
Mogelijk houdt zich in de verre Kuipergordel van ons zonnestelsel nog een planeet ter grootte van Mars schuil. (Heather Roper/LPL)
Planeet 9 is nog niet eens ontdekt of astronomen denken al op het spoor te zijn van Planeet 10. Nieuw onderzoek van de banen van honderden kleine, ijzige hemellichamen in de Kuipergordel – het buitengebied van ons zonnestelsel – wijst er namelijk op dat zich daar nog een planeet van het formaat Mars schuilhoudt. Het object zou zich ongeveer twee keer zo ver van de zon moeten bevinden als Neptunus (‘Planeet 8’).
Het bestaan van de vermeende planeet wordt afgeleid uit de oriëntatie van de omloopbanen van de verre Kuipergordelobjecten. Die banen blijken gemiddeld namelijk een hoek van ongeveer acht graden te maken met ‘hoofdvlak’ van ons zonnestelsel. Kat Volk en Renu Malhotra van de universiteit van Arizona schrijven dat toe aan de zwaartekrachtsinvloed van een flink hemellichaam.
Dit hemellichaam zou zich op ongeveer negen miljard kilometer van de zon moeten bevinden. Daarmee is het uitgesloten dat het om de (eveneens hypothetische) negende planeet van ons zonnestelsel gaat. Deze laatste zou zich namelijk op tien keer zo grote afstand van de zon moeten bevinden. En dat is te ver weg om invloed te kunnen uitoefenen op de nu onderzochte populatie van Kuipergordelobjecten.
Er bestaan overigens alternatieve verklaringen. De afwijkende baanoriëntaties kunnen ook worden toegeschreven aan de gezamenlijke invloed van enkele kleinere hemellichamen. Een andere, maar minder waarschijnlijke mogelijkheid is dat er in het niet al te verre verleden een ster langs de Kuipergordel is gescheerd. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-07-2017
Uniek: explosie stervende ster tot in detail waargenomen
Een bijzondere ontdekking in de ruimte: wetenschappers hebben voor het eerst van begin tot eind een explosie van een stervende ster nauwkeurig kunnen zien. Het was een uitbarsting die slechts 40 seconden duurde, maar waarbij net zoveel energie vrijkwam als de zon in haar hele leven zal uitstralen.
Het was een combinatie van geluk en snel handelen die maakte dat wetenschappers het sterfproces van de ster via meerdere ruimtetelescopen konden volgen. Vorig jaar juni vond er bij de ster namelijk al een kleine uitbarsting plaats, wat aangaf dat zijn einde nabij was. Die kleine uitbarsting werd opgepikt door astronomen, die vervolgens snel telescopen op de Canarische Eilanden en Mexico op de ster richtten. Zo konden ze de explosies, die bij het sterfproces horen, nauwkeurig volgen. Iets wat bijna nooit lukt.
In een publicatie in wetenschapstijdschrift Nature schrijft een team van 31 astronomen over hun bevindingen.
9 miljard lichtjaar
De explosie bij deze ster, die tien keer groter is dan onze zon, vond op 9 miljard lichtjaar van de aarde plaats. Het licht dat bij de explosie vrijkwam was zo fel, dat het vanaf de aarde met een kleine telescoop te zien was.
Bij dit soort uitbarstingen komt gammastraling vrij, een elektromagnetische straling met een ongekende hoeveelheid energie. Maar gammastraling is snel weg en daarom erg mysterieus. Doordat de wetenschappers er nu snel bij waren, zijn ze meer te weten gekomen. Zo zou de gammaflits bij deze ster onder andere bewijs leveren voor het ontstaan van zwarte gaten.
(AD.nl)
Uniek: explosie stervende ster tot in detail waargenomen
Een bijzondere ontdekking in de ruimte: wetenschappers hebben voor het eerst van begin tot eind een explosie van een stervende ster nauwkeurig kunnen zien. Het was een uitbarsting die slechts 40 seconden duurde, maar waarbij net zoveel energie vrijkwam als de zon in haar hele leven zal uitstralen.
Het was een combinatie van geluk en snel handelen die maakte dat wetenschappers het sterfproces van de ster via meerdere ruimtetelescopen konden volgen. Vorig jaar juni vond er bij de ster namelijk al een kleine uitbarsting plaats, wat aangaf dat zijn einde nabij was. Die kleine uitbarsting werd opgepikt door astronomen, die vervolgens snel telescopen op de Canarische Eilanden en Mexico op de ster richtten. Zo konden ze de explosies, die bij het sterfproces horen, nauwkeurig volgen. Iets wat bijna nooit lukt.
In een publicatie in wetenschapstijdschrift Nature schrijft een team van 31 astronomen over hun bevindingen.
9 miljard lichtjaar
De explosie bij deze ster, die tien keer groter is dan onze zon, vond op 9 miljard lichtjaar van de aarde plaats. Het licht dat bij de explosie vrijkwam was zo fel, dat het vanaf de aarde met een kleine telescoop te zien was.
Bij dit soort uitbarstingen komt gammastraling vrij, een elektromagnetische straling met een ongekende hoeveelheid energie. Maar gammastraling is snel weg en daarom erg mysterieus. Doordat de wetenschappers er nu snel bij waren, zijn ze meer te weten gekomen. Zo zou de gammaflits bij deze ster onder andere bewijs leveren voor het ontstaan van zwarte gaten.
(AD.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Op NOS.nl is er een video van de explosie. Ik kan de video helaas niet op YouTube vinden. Bij de explosie staat er GRB 160625Bquote:
27-07-2017
Uniek: explosie stervende ster tot in detail waargenomen
[ afbeelding ]
Een bijzondere ontdekking in de ruimte: wetenschappers hebben voor het eerst van begin tot eind een explosie van een stervende ster nauwkeurig kunnen zien. Het was een uitbarsting die slechts 40 seconden duurde, maar waarbij net zoveel energie vrijkwam als de zon in haar hele leven zal uitstralen.
Het was een combinatie van geluk en snel handelen die maakte dat wetenschappers het sterfproces van de ster via meerdere ruimtetelescopen konden volgen. Vorig jaar juni vond er bij de ster namelijk al een kleine uitbarsting plaats, wat aangaf dat zijn einde nabij was. Die kleine uitbarsting werd opgepikt door astronomen, die vervolgens snel telescopen op de Canarische Eilanden en Mexico op de ster richtten. Zo konden ze de explosies, die bij het sterfproces horen, nauwkeurig volgen. Iets wat bijna nooit lukt.
In een publicatie in wetenschapstijdschrift Nature schrijft een team van 31 astronomen over hun bevindingen.
9 miljard lichtjaar
De explosie bij deze ster, die tien keer groter is dan onze zon, vond op 9 miljard lichtjaar van de aarde plaats. Het licht dat bij de explosie vrijkwam was zo fel, dat het vanaf de aarde met een kleine telescoop te zien was.
Bij dit soort uitbarstingen komt gammastraling vrij, een elektromagnetische straling met een ongekende hoeveelheid energie. Maar gammastraling is snel weg en daarom erg mysterieus. Doordat de wetenschappers er nu snel bij waren, zijn ze meer te weten gekomen. Zo zou de gammaflits bij deze ster onder andere bewijs leveren voor het ontstaan van zwarte gaten.
(AD.nl)
De GRB staat volgens mij voor Gamma Ray Burst.
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
Inderdaadquote:
[..]
Op NOS.nl is er een video van de explosie. Ik kan de video helaas niet op YouTube vinden. Bij de explosie staat er GRB 160625B
De GRB staat volgens mij voor Gamma Ray Burst.
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-08-2017
Ook de sterren rond het superzware gat in de Melkweg doen wat Einstein wil
Voor het eerst is aangetoond dat de sterren de subtiele effecten die Einstein voorspelde in zijn algemene relativiteitstheorie, vertonen.
In het hart van de Melkweg bevindt zich een superzwaar zwart gat. Het zwarte gat heeft een massa die vier miljoen keer groter is dan de massa van de zon. Rond het zwarte gat cirkelt een klein groepje sterren. Het sterke zwaartekrachtsveld van het zwarte gat is een perfecte omgeving om de algemene relativiteitstheorie waar Einstein meer dan honderd jaar geleden met op de proppen kwam, te toetsen.
De Very Large Telescope
De onderzoekers bestudeerden de sterren rond het superzware zwarte gat met behulp van verschillende telescopen, waaronder ESO’s Very Large Telescope. Het onderzoek vereiste heel nauwkeurige bepalingen van de positie van de ster en daarbij kwam met name ESO’s VLT goed van pas. “In de loop van onze analyse realiseerden we ons dat om de relativistische effecten voor S2 te kunnen bepalen, je de volledige omloopbaan heel precies moet kennen,” vertelt onderzoeker Andreas Eckart.
Hoe dan?
De onderzoekers bestudeerden de banen van de sterren die rond het zwarte gat cirkelen en vergeleken die vervolgens met voorspellingen die op basis van onder meer de algemene relativiteitstheorie zijn gedaan. Zo stuitten ze op een kleine verandering in de beweging van één van de sterren – aangeduid als S2 – die overeenkomt met de voorspellingen van de algemene relativiteitstheorie. Die verandering – die maar klein is – is het gevolg van relativistische effecten.
Bijzonder onderzoek
Het onderzoek is bijzonder. Het is namelijk voor het eerst dat astronomen een meting van de sterkte van algemeen-relativistische effecten hebben verkregen voor sterren die om een superzwaar zwart gat draaien. En de onderzoekers willen daar duidelijk over zijn: dat is echt nog niet zo gemakkelijk. “Ik was verbaasd hoe goed we de methoden die we met gesimuleerde sterren hebben ontwikkeld konden toepassen op de nauwkeurige gegevens van de binnenste, snel bewegende sterren nabij het superzware zwarte gat,” vertelt onderzoeker Marzieh Parsa.
Een artistieke impressie van het effect van de algemene relativiteit op de omloopbaan van de ster S2 in het galactisch centrum. Je ziet dat de baan die de ster volgt ietsje afwijkt ten opzichte van de vorige omloop (15 jaar eerder). En dat is het gevolg van algemeen-relativistische effecten. Afbeelding: ESO / M. Parsa / L. Calçada.
Geruststellend
Onderzoeker Vladimir Karas noemt de resultaten “geruststellend”. “Het is heel geruststellend dat S2 relativistische effecten vertoont zoals die worden verwacht op basis van zijn nabijheid tot de extreme massaconcentratie in het centrum van de Melkweg. Dit opent nieuwe wegen voor theoretisch en experimenteel onderzoek in deze tak van wetenschap.”
Want wetenschappers zijn nog lang niet klaar met de sterren rond het superzware zwarte gat in het hart van onze Melkweg. Sterker nog: de spannendste waarnemingen moeten nog komen. Volgend jaar zal de ster S2 het zwarte gat zeer dicht naderen en onderzoekers gaan dat op de voet volgen en proberen om de omloopbaan nog nauwkeuriger dan op dit moment mogelijk is, te meten. En men verwacht dat de relativistische effecten dan nog duidelijker zichtbaar zullen zijn. Net als eventuele effecten die niet in het straatje van Einstein passen.
(scientias.nl)
Ook de sterren rond het superzware gat in de Melkweg doen wat Einstein wil
Voor het eerst is aangetoond dat de sterren de subtiele effecten die Einstein voorspelde in zijn algemene relativiteitstheorie, vertonen.
In het hart van de Melkweg bevindt zich een superzwaar zwart gat. Het zwarte gat heeft een massa die vier miljoen keer groter is dan de massa van de zon. Rond het zwarte gat cirkelt een klein groepje sterren. Het sterke zwaartekrachtsveld van het zwarte gat is een perfecte omgeving om de algemene relativiteitstheorie waar Einstein meer dan honderd jaar geleden met op de proppen kwam, te toetsen.
De Very Large Telescope
De onderzoekers bestudeerden de sterren rond het superzware zwarte gat met behulp van verschillende telescopen, waaronder ESO’s Very Large Telescope. Het onderzoek vereiste heel nauwkeurige bepalingen van de positie van de ster en daarbij kwam met name ESO’s VLT goed van pas. “In de loop van onze analyse realiseerden we ons dat om de relativistische effecten voor S2 te kunnen bepalen, je de volledige omloopbaan heel precies moet kennen,” vertelt onderzoeker Andreas Eckart.
Hoe dan?
De onderzoekers bestudeerden de banen van de sterren die rond het zwarte gat cirkelen en vergeleken die vervolgens met voorspellingen die op basis van onder meer de algemene relativiteitstheorie zijn gedaan. Zo stuitten ze op een kleine verandering in de beweging van één van de sterren – aangeduid als S2 – die overeenkomt met de voorspellingen van de algemene relativiteitstheorie. Die verandering – die maar klein is – is het gevolg van relativistische effecten.
Bijzonder onderzoek
Het onderzoek is bijzonder. Het is namelijk voor het eerst dat astronomen een meting van de sterkte van algemeen-relativistische effecten hebben verkregen voor sterren die om een superzwaar zwart gat draaien. En de onderzoekers willen daar duidelijk over zijn: dat is echt nog niet zo gemakkelijk. “Ik was verbaasd hoe goed we de methoden die we met gesimuleerde sterren hebben ontwikkeld konden toepassen op de nauwkeurige gegevens van de binnenste, snel bewegende sterren nabij het superzware zwarte gat,” vertelt onderzoeker Marzieh Parsa.
Een artistieke impressie van het effect van de algemene relativiteit op de omloopbaan van de ster S2 in het galactisch centrum. Je ziet dat de baan die de ster volgt ietsje afwijkt ten opzichte van de vorige omloop (15 jaar eerder). En dat is het gevolg van algemeen-relativistische effecten. Afbeelding: ESO / M. Parsa / L. Calçada.
Geruststellend
Onderzoeker Vladimir Karas noemt de resultaten “geruststellend”. “Het is heel geruststellend dat S2 relativistische effecten vertoont zoals die worden verwacht op basis van zijn nabijheid tot de extreme massaconcentratie in het centrum van de Melkweg. Dit opent nieuwe wegen voor theoretisch en experimenteel onderzoek in deze tak van wetenschap.”
Want wetenschappers zijn nog lang niet klaar met de sterren rond het superzware zwarte gat in het hart van onze Melkweg. Sterker nog: de spannendste waarnemingen moeten nog komen. Volgend jaar zal de ster S2 het zwarte gat zeer dicht naderen en onderzoekers gaan dat op de voet volgen en proberen om de omloopbaan nog nauwkeuriger dan op dit moment mogelijk is, te meten. En men verwacht dat de relativistische effecten dan nog duidelijker zichtbaar zullen zijn. Net als eventuele effecten die niet in het straatje van Einstein passen.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:maandag 3 juli 2017, 17:20
https://www.bnr.nl/radio/(...)oop-naar-nl-te-halen
Europa wil een grote nieuwe telescoop bouwen. Nederlandse wetenschappers proberen voor elkaar te krijgen die in Zuid-Limburg komt te staan.
Na de ontdekking van de zwaartekrachtsgolven, willen natuurkundigen nu een speciale telescoop voor bouwen. Op dit moment zijn drie locaties in beeld. Budapest, Sardinië en Zuid-Limburg.
Hoogleraar natuurkunde Jo van den Brand houdt vandaag zijn pitch in Den Haag. Want voor de wetenschap is het een logische stap, zegt hij in de podcast. Maar om het project naar Nederland te halen zullen politici en bedrijven zich achter de lobby moeten scharen.
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
14-08-2017
Zo schrijft SpaceX vandaag (opnieuw) ruimtevaartgeschiedenis
De lancering van een Falcon 9 vanop Cape Canaveral, eerder dit jaar. © ap.
Ruimtevaart SpaceX heeft vandaag een raket gelanceerd en opnieuw doen landen. Het is de veertiende keer dat het ruimtebedrijf van Elon Musk een raket weer op aarde liet landen. Routine, zegt u? Dat valt nog te bezien: tot heel recent was dit huzarenstukje nog onmogelijk uit te voeren.
De Falcon 9 is vanavond om 18.31 uur Belgische tijd gelanceerd vanop de ruimtevaartbasis Cape Canaveral. Aan boord is onder andere een supercomputer van Hewlett Packard, bestemd voor het internationaal ruimtestation ISS. De bedoeling hiervan is een jaar lang de capaciteiten van een commerciële computer te testen in extreme omstandigheden in de ruimte.
Zo'n tien minuten later keerde het eerste deel van de raket terug naar de aarde om te landen. Dat gebeurde ditmaal niet op zee, maar op het land. SpaceX heeft in totaal al dertien raketten opnieuw laten landen, waarvan vijf op een landingsplatform op het land. Voordien gebeurde dat op een drijvend platform op zee.
De lancering is te herbekijken via het YouTube-kanaal van SpaceX:
Het is de twaalfde keer dat SpaceX een Dragon-capsule naar het ISS stuurt. Het opnieuw laten landen van de raket, nadat de capsule is losgekoppeld, begint stilaan routine te lijken. Maar tot voor kort was dit onmogelijk. SpaceX werd in 2012 het eerste commerciële ruimtevaartbedrijf dat raketten mocht lanceren vanop Cape Canaveral. Drie jaar later landde de eerste raket weer op aarde.
Het bedrijf heeft zelfs al gerecycleerde raketten gelanceerd die er meer dan één missie hebben opzitten. Dat is een belangrijk deel van Musks plan om ruimtevaart betaalbaarder te maken.
SpaceX heeft dit jaar al elf missies gelanceerd, een record voor het bedrijf
(HLN)
Zo schrijft SpaceX vandaag (opnieuw) ruimtevaartgeschiedenis
De lancering van een Falcon 9 vanop Cape Canaveral, eerder dit jaar. © ap.
Ruimtevaart SpaceX heeft vandaag een raket gelanceerd en opnieuw doen landen. Het is de veertiende keer dat het ruimtebedrijf van Elon Musk een raket weer op aarde liet landen. Routine, zegt u? Dat valt nog te bezien: tot heel recent was dit huzarenstukje nog onmogelijk uit te voeren.
De Falcon 9 is vanavond om 18.31 uur Belgische tijd gelanceerd vanop de ruimtevaartbasis Cape Canaveral. Aan boord is onder andere een supercomputer van Hewlett Packard, bestemd voor het internationaal ruimtestation ISS. De bedoeling hiervan is een jaar lang de capaciteiten van een commerciële computer te testen in extreme omstandigheden in de ruimte.
Zo'n tien minuten later keerde het eerste deel van de raket terug naar de aarde om te landen. Dat gebeurde ditmaal niet op zee, maar op het land. SpaceX heeft in totaal al dertien raketten opnieuw laten landen, waarvan vijf op een landingsplatform op het land. Voordien gebeurde dat op een drijvend platform op zee.
De lancering is te herbekijken via het YouTube-kanaal van SpaceX:
Het is de twaalfde keer dat SpaceX een Dragon-capsule naar het ISS stuurt. Het opnieuw laten landen van de raket, nadat de capsule is losgekoppeld, begint stilaan routine te lijken. Maar tot voor kort was dit onmogelijk. SpaceX werd in 2012 het eerste commerciële ruimtevaartbedrijf dat raketten mocht lanceren vanop Cape Canaveral. Drie jaar later landde de eerste raket weer op aarde.
Het bedrijf heeft zelfs al gerecycleerde raketten gelanceerd die er meer dan één missie hebben opzitten. Dat is een belangrijk deel van Musks plan om ruimtevaart betaalbaarder te maken.
SpaceX heeft dit jaar al elf missies gelanceerd, een record voor het bedrijf
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-08-2017
Ruimtesondes zien hoe zonsuitbarsting door zonnestelsel raast
Schematische weergave van de zonsuitbarsting van 19 oktober 2014 en de posities van de ruimtesondes die er metingen aan hebben verricht. (ESA)
Een kolossale uitbarsting op de zon die plaatsvond op 19 oktober 2014 is door tien ruimtesondes op verschillende plaatsen in het zonnestelsel gedetecteerd. Uit de metingen kunnen astronomen veel informatie afleiden over de eigenschappen en de evolutie van zo'n 'coronale massa-ejectie' (CME). De resultaten van de uitgebreide analyse van alle metingen zijn deze week gepubliceerd in Journal of Geophysical Research: Space Physics.
Een CME is een krachtige explosie van elektrisch geladen deeltjes die vanuit de ijle dampkring van de zon (de corona) het zonnestelsel in wordt geblazen. De uitbarsting van 19 oktober 2014 was al gezien op foto's van de zonnesatellieten Proba 2, SOHO en Solar Dynamics Observer. In de loop van de daarop volgende dagen werden de langsrazende geladen deeltjes geregistreerd door achtereenvolgens de Amerikaanse ruimtesonde Stereo-A, de Europese Venus Express, de Marssondes Mars Express, MAVEN en Mars Odyssey en het Marswagentje Curiosity, de komeetverkenner Rosetta, en de ruimtesondes Cassini (in een baan rond Saturnus), New Horizons (op weg naar Pluto) en Voyager 2 (aan de buitenrand van het zonnestelsel).
Uit de metingen is nieuwe informatie afgeleid over de evolutie van het magnetisch veld dat door de zonnestorm werd meegevoerd. Ook kon de snelheidsafname van de uitbarsting in kaart worden gebracht: van ca. 1000 kilometer per seconde dicht bij de zon tot 650 km/s bij Mars (na 3 dagen) en 550 km/s bij Rosetta (in een baan rond komeet 67/P) na 5 dagen. De metingen hebben bovendien uitgewezen dat de langsrazende deeltjeswolk gedurende enkele dagen een forse afname veroorzaakte in de hoeveelheid kosmische straling die door de verschillende ruimtesondes werd gemeten: de zonnestorm werkt als een buffer tegen deze continue stroom van geladen deeltjes uit het verre heelal. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Ruimtesondes zien hoe zonsuitbarsting door zonnestelsel raast
Schematische weergave van de zonsuitbarsting van 19 oktober 2014 en de posities van de ruimtesondes die er metingen aan hebben verricht. (ESA)
Een kolossale uitbarsting op de zon die plaatsvond op 19 oktober 2014 is door tien ruimtesondes op verschillende plaatsen in het zonnestelsel gedetecteerd. Uit de metingen kunnen astronomen veel informatie afleiden over de eigenschappen en de evolutie van zo'n 'coronale massa-ejectie' (CME). De resultaten van de uitgebreide analyse van alle metingen zijn deze week gepubliceerd in Journal of Geophysical Research: Space Physics.
Een CME is een krachtige explosie van elektrisch geladen deeltjes die vanuit de ijle dampkring van de zon (de corona) het zonnestelsel in wordt geblazen. De uitbarsting van 19 oktober 2014 was al gezien op foto's van de zonnesatellieten Proba 2, SOHO en Solar Dynamics Observer. In de loop van de daarop volgende dagen werden de langsrazende geladen deeltjes geregistreerd door achtereenvolgens de Amerikaanse ruimtesonde Stereo-A, de Europese Venus Express, de Marssondes Mars Express, MAVEN en Mars Odyssey en het Marswagentje Curiosity, de komeetverkenner Rosetta, en de ruimtesondes Cassini (in een baan rond Saturnus), New Horizons (op weg naar Pluto) en Voyager 2 (aan de buitenrand van het zonnestelsel).
Uit de metingen is nieuwe informatie afgeleid over de evolutie van het magnetisch veld dat door de zonnestorm werd meegevoerd. Ook kon de snelheidsafname van de uitbarsting in kaart worden gebracht: van ca. 1000 kilometer per seconde dicht bij de zon tot 650 km/s bij Mars (na 3 dagen) en 550 km/s bij Rosetta (in een baan rond komeet 67/P) na 5 dagen. De metingen hebben bovendien uitgewezen dat de langsrazende deeltjeswolk gedurende enkele dagen een forse afname veroorzaakte in de hoeveelheid kosmische straling die door de verschillende ruimtesondes werd gemeten: de zonnestorm werkt als een buffer tegen deze continue stroom van geladen deeltjes uit het verre heelal. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
31-08-2017
Radiotelescoop vangt 15 supersnelle radioflitsen op uit dwergstelsel
Een onbekend object in een ver en klein sterrenstelsel blijft snelle radioflitsen produceren. Astronomen van Breaktrough Listen hebben vijftien flitsen gevonden met behulp van de Green Bank-telescoop.
Zo’n tien jaar geleden spotten wetenschappers er voor het eerst eentje: een fast radio burst (FRB) oftewel een snelle radioflits. Wanneer zo’n snelle radioflits – die hooguit enkele milliseconden duurt – ontstaat, komt een enorme hoeveelheid energie vrij.
Herhaling
Hoe een FRB precies ontstaat, is tot op de dag van vandaag onduidelijk. Sommige onderzoekers dachten dat zo’n snelle radioflits ontstond tijdens een botsing van neutronensterren. En daarmee namen deze onderzoekers automatisch aan dat zo’n radioflits een eenmalige gebeurtenis was. Die theorie kwam op losse schroeven te staan, toen astronomen op FRB 121102 stuitten. Deze radioflits gaf namelijk meerdere malen acte de présence. De radioflits ging de boeken in als de eerste zichzelf herhalende radioflits en liet tot begin dit jaar al zeventien keer van zich horen. De theorie dat een radioflits ontstaat tijdens een eenmalige catastrofale gebeurtenis lijkt daarmee van tafel te zijn geveegd.
Vijftien flitsen in vijf uur tijd
FRB 121102 bevindt zich in een dwergsterrenstelsel op drie miljard lichtjaar van de aarde. Op 26 augustus hebben astronomen van Breaktrough Listen (een initiatief van Breaktrough Initiatives) vijf uur lang naar FRB 121102 geluisterd. Ze verzamelden 400 TB aan data en observeerden het hele spectrum van 4 tot 8 GHz. In deze korte periode zagen zij vijftien nieuwe radioflitsen. Dit betekent dat de bron van de radioflitsen nog steeds actief is.
Daarnaast concluderen de onderzoekers dat de snelle radioflitsen op hogere frequenties zichtbaar zijn dan eerdere flitsen. Zo piekte een flits op 7 GHz.
Buitenaards leven
Natuurlijk wordt de geruchtenmolen weer aangezwengeld. Zijn deze radioflitsen afkomstig van een buitenaardse beschaving? Uiteraard kan deze vraag nu niet beantwoord worden, maar het is vreemd dat astronomen er niet in slagen om dit kosmologische fenomeen te verklaren. Mogelijke alternatieve verklaringen zijn dat de radioflitsen afkomstig zijn van het ineengestorte overblijfsel van een zware ster. Of dat ze worden gegenereerd in de nabijheid van een zwart gat dat gas uit zijn omgeving opslokt.
Wat vooral bijzonder is, is dat de radioflitsen geproduceerd worden in een klein dwergstelsel. “Dat is in mijn optiek heel verrassend,” zei onderzoeker Casey Law begin dit jaar. Collega Shriharsh Tendulkar is het daar mee eens. “Men zou verwachten dat de meest snelle radioflitsen ontstaan in grote sterrenstelsels met het grootste aantal sterren en neutronensterren (resten van zware sterren).”
Het object wordt de komende periode sowieso goed in de gaten gehouden. Hopelijk leidt dit ooit tot een verklaring voor het fenomeen.
(scientias.nl)
Radiotelescoop vangt 15 supersnelle radioflitsen op uit dwergstelsel
Een onbekend object in een ver en klein sterrenstelsel blijft snelle radioflitsen produceren. Astronomen van Breaktrough Listen hebben vijftien flitsen gevonden met behulp van de Green Bank-telescoop.
Zo’n tien jaar geleden spotten wetenschappers er voor het eerst eentje: een fast radio burst (FRB) oftewel een snelle radioflits. Wanneer zo’n snelle radioflits – die hooguit enkele milliseconden duurt – ontstaat, komt een enorme hoeveelheid energie vrij.
Herhaling
Hoe een FRB precies ontstaat, is tot op de dag van vandaag onduidelijk. Sommige onderzoekers dachten dat zo’n snelle radioflits ontstond tijdens een botsing van neutronensterren. En daarmee namen deze onderzoekers automatisch aan dat zo’n radioflits een eenmalige gebeurtenis was. Die theorie kwam op losse schroeven te staan, toen astronomen op FRB 121102 stuitten. Deze radioflits gaf namelijk meerdere malen acte de présence. De radioflits ging de boeken in als de eerste zichzelf herhalende radioflits en liet tot begin dit jaar al zeventien keer van zich horen. De theorie dat een radioflits ontstaat tijdens een eenmalige catastrofale gebeurtenis lijkt daarmee van tafel te zijn geveegd.
Vijftien flitsen in vijf uur tijd
FRB 121102 bevindt zich in een dwergsterrenstelsel op drie miljard lichtjaar van de aarde. Op 26 augustus hebben astronomen van Breaktrough Listen (een initiatief van Breaktrough Initiatives) vijf uur lang naar FRB 121102 geluisterd. Ze verzamelden 400 TB aan data en observeerden het hele spectrum van 4 tot 8 GHz. In deze korte periode zagen zij vijftien nieuwe radioflitsen. Dit betekent dat de bron van de radioflitsen nog steeds actief is.
Daarnaast concluderen de onderzoekers dat de snelle radioflitsen op hogere frequenties zichtbaar zijn dan eerdere flitsen. Zo piekte een flits op 7 GHz.
Buitenaards leven
Natuurlijk wordt de geruchtenmolen weer aangezwengeld. Zijn deze radioflitsen afkomstig van een buitenaardse beschaving? Uiteraard kan deze vraag nu niet beantwoord worden, maar het is vreemd dat astronomen er niet in slagen om dit kosmologische fenomeen te verklaren. Mogelijke alternatieve verklaringen zijn dat de radioflitsen afkomstig zijn van het ineengestorte overblijfsel van een zware ster. Of dat ze worden gegenereerd in de nabijheid van een zwart gat dat gas uit zijn omgeving opslokt.
Wat vooral bijzonder is, is dat de radioflitsen geproduceerd worden in een klein dwergstelsel. “Dat is in mijn optiek heel verrassend,” zei onderzoeker Casey Law begin dit jaar. Collega Shriharsh Tendulkar is het daar mee eens. “Men zou verwachten dat de meest snelle radioflitsen ontstaan in grote sterrenstelsels met het grootste aantal sterren en neutronensterren (resten van zware sterren).”
Het object wordt de komende periode sowieso goed in de gaten gehouden. Hopelijk leidt dit ooit tot een verklaring voor het fenomeen.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-09-2017
Voyager 1 is vandaag precies veertig jaar onderweg
Op 5 september 1977 werd de Voyager 1 gelanceerd. In veertig jaar tijd heeft het ruimtevaartuig Jupiter en Saturnus bezocht. In 2012 verliet de ruimtesonde de heliosfeer.
Heeft het ruimtevaartuig ook daadwerkelijk het zonnestelsel verlaten? Daarover zijn de meningen verdeeld. Het Voyager-team vermoedt dat Voyager 1 pas in 2025 het zonnestelsel verlaat. Er is namelijk geen scherpe overgang tussen ons zonnestelsel en de interstellaire ruimte. “We kunnen de zon vergelijken met een schip dat door de Melkweg zeilt. De rand van de heliosfeer is dan de boeggolf, en net zoals op zee houdt die golf niet opeens op,” legt de Nederlandse astronoom Kees de Jager uit aan Kennislink.
Het is de vraag of we überhaupt metingen krijgen van de interstellaire ruimte. De nucleaire batterijen van de Voyager-ruimtesondes zijn rond 2025 namelijk leeg, waardoor geen enkel instrument meer werkt. Zoals het er nu naar uitziet bereikt Voyager 2 als eerste sonde de interstellaire ruimte. Tegen die tijd baden beide Voyagers in de materie die afkomstig is van andere sterren. “We verwachten nog meer verrassingen”, zegt onderzoeker Ed Stone.
Benieuwd naar het hele verhaal? Op Scientias.nl schreven we eerder een artikel over de reis van de Voyagers. Om het veertigjarig jubileum te vieren laten we hieronder nog eenmaal de mooiste foto’s van Voyager 1 en 2 zien.
Saturnus
Titan
De ringen van Saturnus in valse kleuren
Jupiter en enkele maantjes
Vulkanen op Io (maan van Jupiter)
Jupiter en de beroemde Grote Rode Vlek
Uranus
De maan Triton (Neptunus)
Vulkanen op de maan Triton (Neptunus)
Neptunus
Op deze foto – Pale Blue Dot – is de aarde op een afstand van zes miljard kilometer te zien. Een piepklein stipje. De foto werd op 14 februari 1990 gemaakt als onderdeel van een familieportret van de planeten in ons zonnestelsel.
(scientias.nl)
Voyager 1 is vandaag precies veertig jaar onderweg
Op 5 september 1977 werd de Voyager 1 gelanceerd. In veertig jaar tijd heeft het ruimtevaartuig Jupiter en Saturnus bezocht. In 2012 verliet de ruimtesonde de heliosfeer.
Heeft het ruimtevaartuig ook daadwerkelijk het zonnestelsel verlaten? Daarover zijn de meningen verdeeld. Het Voyager-team vermoedt dat Voyager 1 pas in 2025 het zonnestelsel verlaat. Er is namelijk geen scherpe overgang tussen ons zonnestelsel en de interstellaire ruimte. “We kunnen de zon vergelijken met een schip dat door de Melkweg zeilt. De rand van de heliosfeer is dan de boeggolf, en net zoals op zee houdt die golf niet opeens op,” legt de Nederlandse astronoom Kees de Jager uit aan Kennislink.
Het is de vraag of we überhaupt metingen krijgen van de interstellaire ruimte. De nucleaire batterijen van de Voyager-ruimtesondes zijn rond 2025 namelijk leeg, waardoor geen enkel instrument meer werkt. Zoals het er nu naar uitziet bereikt Voyager 2 als eerste sonde de interstellaire ruimte. Tegen die tijd baden beide Voyagers in de materie die afkomstig is van andere sterren. “We verwachten nog meer verrassingen”, zegt onderzoeker Ed Stone.
Benieuwd naar het hele verhaal? Op Scientias.nl schreven we eerder een artikel over de reis van de Voyagers. Om het veertigjarig jubileum te vieren laten we hieronder nog eenmaal de mooiste foto’s van Voyager 1 en 2 zien.
Saturnus
Titan
De ringen van Saturnus in valse kleuren
Jupiter en enkele maantjes
Vulkanen op Io (maan van Jupiter)
Jupiter en de beroemde Grote Rode Vlek
Uranus
De maan Triton (Neptunus)
Vulkanen op de maan Triton (Neptunus)
Neptunus
Op deze foto – Pale Blue Dot – is de aarde op een afstand van zes miljard kilometer te zien. Een piepklein stipje. De foto werd op 14 februari 1990 gemaakt als onderdeel van een familieportret van de planeten in ons zonnestelsel.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Foto's Voyager 40th Anniversary.
To celebrate the 40th anniversary of the Voyager missions, NASA made these stunning, free posters.
To celebrate the 40th anniversary of the Voyager missions, NASA made these stunning, free posters.
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
Je kan nog net zien dat ik een duim omhoog geef voor je post als je goed inzoomt op die laatste foto.quote:
05-09-2017
Voyager 1 is vandaag precies veertig jaar onderweg
Op 5 september 1977 werd de Voyager 1 gelanceerd. In veertig jaar tijd heeft het ruimtevaartuig Jupiter en Saturnus bezocht. In 2012 verliet de ruimtesonde de heliosfeer.
Heeft het ruimtevaartuig ook daadwerkelijk het zonnestelsel verlaten? Daarover zijn de meningen verdeeld. Het Voyager-team vermoedt dat Voyager 1 pas in 2025 het zonnestelsel verlaat. Er is namelijk geen scherpe overgang tussen ons zonnestelsel en de interstellaire ruimte. “We kunnen de zon vergelijken met een schip dat door de Melkweg zeilt. De rand van de heliosfeer is dan de boeggolf, en net zoals op zee houdt die golf niet opeens op,” legt de Nederlandse astronoom Kees de Jager uit aan Kennislink.
Het is de vraag of we überhaupt metingen krijgen van de interstellaire ruimte. De nucleaire batterijen van de Voyager-ruimtesondes zijn rond 2025 namelijk leeg, waardoor geen enkel instrument meer werkt. Zoals het er nu naar uitziet bereikt Voyager 2 als eerste sonde de interstellaire ruimte. Tegen die tijd baden beide Voyagers in de materie die afkomstig is van andere sterren. “We verwachten nog meer verrassingen”, zegt onderzoeker Ed Stone.
Benieuwd naar het hele verhaal? Op Scientias.nl schreven we eerder een artikel over de reis van de Voyagers. Om het veertigjarig jubileum te vieren laten we hieronder nog eenmaal de mooiste foto’s van Voyager 1 en 2 zien.
[ afbeelding ]
Saturnus
[ afbeelding ]
Titan
[ afbeelding ]
De ringen van Saturnus in valse kleuren
[ afbeelding ]
Jupiter en enkele maantjes
[ afbeelding ]
Vulkanen op Io (maan van Jupiter)
[ afbeelding ]
Jupiter en de beroemde Grote Rode Vlek
[ afbeelding ]
Uranus
[ afbeelding ]
De maan Triton (Neptunus)
[ afbeelding ]
Vulkanen op de maan Triton (Neptunus)
[ afbeelding ]
Neptunus
[ afbeelding ]
Op deze foto – Pale Blue Dot – is de aarde op een afstand van zes miljard kilometer te zien. Een piepklein stipje. De foto werd op 14 februari 1990 gemaakt als onderdeel van een familieportret van de planeten in ons zonnestelsel.
(scientias.nl)
Bij het tweede raam links!
Op 
quote:Hubble discovers a unique type of object in the Solar System
With the help of the NASA/ESA Hubble Space Telescope, a German-led group of astronomers have observed the intriguing characteristics of an unusual type of object in the asteroid belt between Mars and Jupiter: two asteroids orbiting each other and exhibiting comet-like features, including a bright coma and a long tail. This is the first known binary asteroid also classified as a comet. The research is presented in a paper published in the journal Nature today.
[...]
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
22-09-2017
‘Landingsplek’ van Europese maansonde ontdekt
Het spoor dat de crashende maansonde SMART-1 in het maanoppervlak heeft achtergelaten. (P. Stooke/B. Foing et al 2017/NASA/GSFC/Arizona State University)
De laatste rustplaats van de eerste Europese maanmissie, SMART-1, is ontdekt. Na afloop van de missie, elf jaar geleden, liet de vluchtleiding de ruimtesonde opzettelijk crashen op de maan. Weliswaar werd de flits van de inslag destijds geregistreerd met de Canada-France-Hawaii Telescope, maar de exacte locatie kon tot nu toe niet worden vastgesteld.
Bij het ‘voorspellen’ van de precieze landingsplek is gebruik gemaakt van de beschikbare waarnemingen en computermodellen. Detailrijke beelden van de Amerikaanse Lunar Reconnaissance Orbiter deden de rest.
SMART-1 is met een snelheid van twee kilometer per seconde schampend op het oppervlak van de maan geland. Daarbij heeft hij een vier meter brede en twintig meter lange groef achtergelaten, die dwars door een kleine, bestaande krater heen gaat.
De ontdekking van SMART-1 is vandaag bekendgemaakt op het European Planetary Science Congress 2017 in Riga, Estland. (EE)
(allesoversterrenkunde)
‘Landingsplek’ van Europese maansonde ontdekt
Het spoor dat de crashende maansonde SMART-1 in het maanoppervlak heeft achtergelaten. (P. Stooke/B. Foing et al 2017/NASA/GSFC/Arizona State University)
De laatste rustplaats van de eerste Europese maanmissie, SMART-1, is ontdekt. Na afloop van de missie, elf jaar geleden, liet de vluchtleiding de ruimtesonde opzettelijk crashen op de maan. Weliswaar werd de flits van de inslag destijds geregistreerd met de Canada-France-Hawaii Telescope, maar de exacte locatie kon tot nu toe niet worden vastgesteld.
Bij het ‘voorspellen’ van de precieze landingsplek is gebruik gemaakt van de beschikbare waarnemingen en computermodellen. Detailrijke beelden van de Amerikaanse Lunar Reconnaissance Orbiter deden de rest.
SMART-1 is met een snelheid van twee kilometer per seconde schampend op het oppervlak van de maan geland. Daarbij heeft hij een vier meter brede en twintig meter lange groef achtergelaten, die dwars door een kleine, bestaande krater heen gaat.
De ontdekking van SMART-1 is vandaag bekendgemaakt op het European Planetary Science Congress 2017 in Riga, Estland. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-09-2017
Nederlandse universitaire sterrenkunde wereldwijd toonaangevend
De European Extremely Large Telescope (E-ELT). (ESO)
De universitaire sterrenkunde in Nederland staat in de top van de astronomische wereldranglijst. Deze conclusie komt naar voren uit een recente evaluatie van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) en de astronomische instituten van de Universiteit van Amsterdam, Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Leiden en Radboud Universiteit in Nijmegen.
De evaluatie is uitgevoerd door een internationale commissie van topexperts in opdracht van de Colleges van Bestuur van de betrokken universiteiten. NOVA en de vier instituten samen kregen de beoordeling “exemplarisch” met de uitleg dat zij samen behoren tot de vijf topinstituten in de astronomie op een wereldwijde schaal.
De commissie geeft aan dat de Nederlandse astronomie in de wereld vooroploopt in nieuwe en grensverleggende onderwerpen in de sterrenkunde, zoals de evolutie van sterrenstelsels in het vroege heelal, de eerste bepaling van de lengte van een dag op een exoplaneet, en de astrofysische interpretatie van de eerste zwaartekrachtsgolven. Dit succes is mede te danken is aan de sterke link met de ontwikkeling en toepassing van nieuwe waarneeminstrumenten voor de European Southern Observatory (ESO) en de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA).
Het NOVA-instrumentatieprogramma richt zich in het bijzonder op instrumenten voor ESO’s Extremely Large Telescope (ELT), die rond 2025 in gebruik zal worden genomen en dan het grootste ‘oog’ zal zijn dat ooit op de hemel is gericht. NOVA is de leider van het Europese consortium dat het ELT-METIS-instrument maakt, een camera en spectrometer in het mid-infrarode deel van het spectrum, in het bijzonder geschikt om te zoeken naar tekenen van leven in de atmosfeer van aardachtige exoplaneten
(allesversterrenkunde)
Nederlandse universitaire sterrenkunde wereldwijd toonaangevend
De European Extremely Large Telescope (E-ELT). (ESO)
De universitaire sterrenkunde in Nederland staat in de top van de astronomische wereldranglijst. Deze conclusie komt naar voren uit een recente evaluatie van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) en de astronomische instituten van de Universiteit van Amsterdam, Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Leiden en Radboud Universiteit in Nijmegen.
De evaluatie is uitgevoerd door een internationale commissie van topexperts in opdracht van de Colleges van Bestuur van de betrokken universiteiten. NOVA en de vier instituten samen kregen de beoordeling “exemplarisch” met de uitleg dat zij samen behoren tot de vijf topinstituten in de astronomie op een wereldwijde schaal.
De commissie geeft aan dat de Nederlandse astronomie in de wereld vooroploopt in nieuwe en grensverleggende onderwerpen in de sterrenkunde, zoals de evolutie van sterrenstelsels in het vroege heelal, de eerste bepaling van de lengte van een dag op een exoplaneet, en de astrofysische interpretatie van de eerste zwaartekrachtsgolven. Dit succes is mede te danken is aan de sterke link met de ontwikkeling en toepassing van nieuwe waarneeminstrumenten voor de European Southern Observatory (ESO) en de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA).
Het NOVA-instrumentatieprogramma richt zich in het bijzonder op instrumenten voor ESO’s Extremely Large Telescope (ELT), die rond 2025 in gebruik zal worden genomen en dan het grootste ‘oog’ zal zijn dat ooit op de hemel is gericht. NOVA is de leider van het Europese consortium dat het ELT-METIS-instrument maakt, een camera en spectrometer in het mid-infrarode deel van het spectrum, in het bijzonder geschikt om te zoeken naar tekenen van leven in de atmosfeer van aardachtige exoplaneten
(allesversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-09-2017
Eindelijk krijgt ook Australië een eigen ruimtevaartorganisatie
De Australiërs zien eindelijk brood in de rap groeiende ruimtevaart-sector.
Na grondig onderzoek zijn de Australiërs eruit: ze gaan hun eigen nationale ruimtevaartorganisatie oprichten. En daarmee treden ze in de voetsporen van de vele ontwikkelde landen die al (lang) een eigen ruimtevaartorganisatie hebben.
Winstgevend
De beslissing om een eigen ruimtevaartorganisatie op te richten, werd grotendeels ingegeven door het feit dat de ruimtevaart-sector wereldwijd rap groeit en steeds winstgevender is. “De ruimtevaart-economie is elk jaar wereldwijd goed voor zo’n 420 miljard dollar en groeit sneller dan China, dit is een sector waarbij we betrokken willen zijn,” stelt astronoom Alan Duffy, verbonden aan de Swinburne University of Technology. “Op dit moment is de ruimtevaart-sector in Australië elk jaar goed voor zo’n 3 tot 4 miljard dollar en afgaand op het voorbeeld van Groot-Brittannië, zouden we dat dankzij een nationale ruimtevaartorganisatie gemakkelijk moeten kunnen zien verdubbelen. Een nationale ruimtevaartorganisatie draait niet om mensen de ruimte insturen, maar om het creëren van banen, hier in Australië.”
“Ik ben optimistisch dat Australië zijn eigen satellieten kan maken”
Eigen satellieten
Australië heeft op dit moment wel een ruimtevaart-sector, maar deze bestaat uit een handvol bedrijven en universiteiten die op eigen initiatief iets in de ruimte zijn gaan doen. Nu ook de overheid de waarde van die activiteiten inziet en een nationale ruimtevaartorganisatie in het leven roept, zal die ruimtevaart-sector een enorme boost krijgen. Een nationale ruimtevaartorganisatie kan immers samenwerkingen aangaan met andere nationale ruimtevaartorganisaties, rekenen op meer budget en een duidelijke koers uitstippelen die van Australië een echt ruimtevaart-land moet gaan maken. “Ik ben optimistisch dat Australië zijn eigen satellieten kan maken en partner – in plaats van bijstander – kan zijn in internationale ruimtevaart-projecten,” aldus astronoom Michael Brown, verbonden aan Monash University.
De aankondiging dat Australië een eigen ruimtevaartorganisatie krijgt, komt op een gepast moment. Het is namelijk precies 50 jaar geleden dat WRESAT werd gelanceerd: de eerste satelliet die door Australie gebouwd en gelanceerd werd. Het was een bijzondere prestatie, aangezien Australië – na de VS en de USSR – pas het derde land was dat daar in de jaren zestig in slaagde. Die koppositie hoopt het land nu weer in te kunnen nemen. Hoe het land dat precies gaat doen, wordt volgend jaar duidelijk. In maart 2018 presenteert een onderzoekscommissie een uitgebreid rapport met daarin meer details omtrent de oprichting van de Australische ruimtevaartorganisatie.
(scientias.nl)
Eindelijk krijgt ook Australië een eigen ruimtevaartorganisatie
De Australiërs zien eindelijk brood in de rap groeiende ruimtevaart-sector.
Na grondig onderzoek zijn de Australiërs eruit: ze gaan hun eigen nationale ruimtevaartorganisatie oprichten. En daarmee treden ze in de voetsporen van de vele ontwikkelde landen die al (lang) een eigen ruimtevaartorganisatie hebben.
Winstgevend
De beslissing om een eigen ruimtevaartorganisatie op te richten, werd grotendeels ingegeven door het feit dat de ruimtevaart-sector wereldwijd rap groeit en steeds winstgevender is. “De ruimtevaart-economie is elk jaar wereldwijd goed voor zo’n 420 miljard dollar en groeit sneller dan China, dit is een sector waarbij we betrokken willen zijn,” stelt astronoom Alan Duffy, verbonden aan de Swinburne University of Technology. “Op dit moment is de ruimtevaart-sector in Australië elk jaar goed voor zo’n 3 tot 4 miljard dollar en afgaand op het voorbeeld van Groot-Brittannië, zouden we dat dankzij een nationale ruimtevaartorganisatie gemakkelijk moeten kunnen zien verdubbelen. Een nationale ruimtevaartorganisatie draait niet om mensen de ruimte insturen, maar om het creëren van banen, hier in Australië.”
“Ik ben optimistisch dat Australië zijn eigen satellieten kan maken”
Eigen satellieten
Australië heeft op dit moment wel een ruimtevaart-sector, maar deze bestaat uit een handvol bedrijven en universiteiten die op eigen initiatief iets in de ruimte zijn gaan doen. Nu ook de overheid de waarde van die activiteiten inziet en een nationale ruimtevaartorganisatie in het leven roept, zal die ruimtevaart-sector een enorme boost krijgen. Een nationale ruimtevaartorganisatie kan immers samenwerkingen aangaan met andere nationale ruimtevaartorganisaties, rekenen op meer budget en een duidelijke koers uitstippelen die van Australië een echt ruimtevaart-land moet gaan maken. “Ik ben optimistisch dat Australië zijn eigen satellieten kan maken en partner – in plaats van bijstander – kan zijn in internationale ruimtevaart-projecten,” aldus astronoom Michael Brown, verbonden aan Monash University.
De aankondiging dat Australië een eigen ruimtevaartorganisatie krijgt, komt op een gepast moment. Het is namelijk precies 50 jaar geleden dat WRESAT werd gelanceerd: de eerste satelliet die door Australie gebouwd en gelanceerd werd. Het was een bijzondere prestatie, aangezien Australië – na de VS en de USSR – pas het derde land was dat daar in de jaren zestig in slaagde. Die koppositie hoopt het land nu weer in te kunnen nemen. Hoe het land dat precies gaat doen, wordt volgend jaar duidelijk. In maart 2018 presenteert een onderzoekscommissie een uitgebreid rapport met daarin meer details omtrent de oprichting van de Australische ruimtevaartorganisatie.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-11-2017
Met dit instrument gaan we uitzoeken of de maan Enceladus leefbaar is
NASA heeft een plan!
Saturnus’ maan Enceladus spreekt tot de verbeelding. Er zijn namelijk sterke aanwijzingen dat onder de dikke ijslaag die de maan rijk is, een vloeibare oceaan te vinden is. Zou het in die oceaan – net als in de oceanen op aarde – wemelen van het leven?
Instrument
Onderzoekers staan te popelen om dat uit te zoeken. Maar dat valt natuurlijk nog niet mee. Want we hebben het hier over een oceaan die zich onder een kilometersdikke laag ijs bevindt. Maar NASA is niet voor één gat te vangen en komt nu met een instrument op de proppen waarmee we mogelijk een schat aan informatie over die ondergrondse oceaan kunnen verzamelen.
SELFI
Het instrument wordt kortweg SELFI genoemd. Dat staat voor Submillimeter Enceladus Life Fundamentels Instrument. Het instrument maakt handig gebruik van de pakweg honderd geisers die op Enceladus te vinden zijn en die – via enorme scheuren in de ijskap – continu waterdamp, CO2, methaan en andere gassen de lucht in slingeren. “We kunnen deze pluimen scannen om te zien wat er uit Enceladus komt zetten,” vertelt onderzoeker Gordon Chin. “Waterdamp en andere moleculen kunnen iets onthullen over de chemie van de oceaan.”
Onder de dikke ijskap van Enceladus bevindt zich mogelijk een oceaan. Mogelijk bevinden zich op de bodem van de oceaan hydrothermale bronnen die waterstofgas voortbrengen (en waar op aarde nogal wat leven rond te vinden is). De aanwezigheid van zulke bronnen zou bevestigd kunnen worden door de pluimen die de geisers op de maan genereren, te bestuderen. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / Southwest Research Institute.
Radiostations
SELFI zou dat alles vanaf een afstandje kunnen doen. “Submillimetergolflengtes bieden ons een manier om te meten hoeveel verschillende moleculen er in een koud gas zitten,” vertelt Chin. “Moleculen zoals water en koolstofmonoxide en anderen zijn een soort kleine radiostations die op specifieke frequenties uitzenden en laten weten “hé, ik ben water, ik ben koolstofmonoxide”. Onderzoeker Paul Racette voegt toe: “De spectrale lijnen zijn zo duidelijk dat we chemische stoffen kunnen identificeren en kwantificeren zonder dat daarbij verwarring kan ontstaan.”
Dertien moleculen
SELFI zou in staat zijn om dertien soorten moleculen tegelijkertijd te detecteren en analyseren. Je moet dan onder meer denken aan water, maar ook methanol, ozon, waterstofperoxide, zwaveldioxide en natriumchloride (het stofje dat de oceanen op aarde zout maakt).
Door de gegevens die SELFI verzamelt, te extrapoleren kunnen onderzoekers een beeld krijgen van hoe de oceaan onder Enceladus’ ijskap in elkaar steekt en of in die oceaan bijvoorbeeld ook hydrothermale bronnen te vinden zijn. En op basis daarvan kan dan weer meer gezegd worden over de leefbaarheid van de oceaan.
(scientias.nl)
Met dit instrument gaan we uitzoeken of de maan Enceladus leefbaar is
NASA heeft een plan!
Saturnus’ maan Enceladus spreekt tot de verbeelding. Er zijn namelijk sterke aanwijzingen dat onder de dikke ijslaag die de maan rijk is, een vloeibare oceaan te vinden is. Zou het in die oceaan – net als in de oceanen op aarde – wemelen van het leven?
Instrument
Onderzoekers staan te popelen om dat uit te zoeken. Maar dat valt natuurlijk nog niet mee. Want we hebben het hier over een oceaan die zich onder een kilometersdikke laag ijs bevindt. Maar NASA is niet voor één gat te vangen en komt nu met een instrument op de proppen waarmee we mogelijk een schat aan informatie over die ondergrondse oceaan kunnen verzamelen.
SELFI
Het instrument wordt kortweg SELFI genoemd. Dat staat voor Submillimeter Enceladus Life Fundamentels Instrument. Het instrument maakt handig gebruik van de pakweg honderd geisers die op Enceladus te vinden zijn en die – via enorme scheuren in de ijskap – continu waterdamp, CO2, methaan en andere gassen de lucht in slingeren. “We kunnen deze pluimen scannen om te zien wat er uit Enceladus komt zetten,” vertelt onderzoeker Gordon Chin. “Waterdamp en andere moleculen kunnen iets onthullen over de chemie van de oceaan.”
Onder de dikke ijskap van Enceladus bevindt zich mogelijk een oceaan. Mogelijk bevinden zich op de bodem van de oceaan hydrothermale bronnen die waterstofgas voortbrengen (en waar op aarde nogal wat leven rond te vinden is). De aanwezigheid van zulke bronnen zou bevestigd kunnen worden door de pluimen die de geisers op de maan genereren, te bestuderen. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / Southwest Research Institute.
Radiostations
SELFI zou dat alles vanaf een afstandje kunnen doen. “Submillimetergolflengtes bieden ons een manier om te meten hoeveel verschillende moleculen er in een koud gas zitten,” vertelt Chin. “Moleculen zoals water en koolstofmonoxide en anderen zijn een soort kleine radiostations die op specifieke frequenties uitzenden en laten weten “hé, ik ben water, ik ben koolstofmonoxide”. Onderzoeker Paul Racette voegt toe: “De spectrale lijnen zijn zo duidelijk dat we chemische stoffen kunnen identificeren en kwantificeren zonder dat daarbij verwarring kan ontstaan.”
Dertien moleculen
SELFI zou in staat zijn om dertien soorten moleculen tegelijkertijd te detecteren en analyseren. Je moet dan onder meer denken aan water, maar ook methanol, ozon, waterstofperoxide, zwaveldioxide en natriumchloride (het stofje dat de oceanen op aarde zout maakt).
Door de gegevens die SELFI verzamelt, te extrapoleren kunnen onderzoekers een beeld krijgen van hoe de oceaan onder Enceladus’ ijskap in elkaar steekt en of in die oceaan bijvoorbeeld ook hydrothermale bronnen te vinden zijn. En op basis daarvan kan dan weer meer gezegd worden over de leefbaarheid van de oceaan.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-11-2017
Wetenschappers krabben zich in de haren: de ster die weigert te sterven
© Thinkstock - Illustratiebeeld.
Wetenschap & Planeet Als een ster aan het einde van zijn leven is, gaat hij soms met een enorme ontploffing ten onder: een supernova. Maar wetenschappers hebben nu een unieke ster ontdekt: die heeft zijn eigen dood overleefd, bleef schijnen, ontplofte later opnieuw en schijnt nog altijd.
Een Amerikaanse telescoop zag in september 2014 een ontploffing aan de sterrenhemel. De explosie leek aanvankelijk normaal en het licht vervaagde langzaam. Maar waar normale supernova’s na ongeveer honderd dagen doven, bleef deze ster ongeveer twee jaar lang schijnen. Af en toe dimde het licht iets of werd het helderder. Ook nu is de supernova nog helder.
Toen de wetenschappers in de archieven doken, ontdekten ze dat er al eerder een ontploffing was geweest op precies dezelfde plek in het heelal, in 1954. Met andere woorden: de ster is toen geëxplodeerd, bleef een halve eeuw leven, ontplofte toen weer en is nog altijd niet dood. De onderzoekers begrijpen niet precies hoe het kan dat de ster zich niet houdt aan de natuurwetten. Mogelijk gaat het om een onbekend type ster. De supernova staat beschreven in het wetenschapsblad Nature.
(HLN)
Wetenschappers krabben zich in de haren: de ster die weigert te sterven
© Thinkstock - Illustratiebeeld.
Wetenschap & Planeet Als een ster aan het einde van zijn leven is, gaat hij soms met een enorme ontploffing ten onder: een supernova. Maar wetenschappers hebben nu een unieke ster ontdekt: die heeft zijn eigen dood overleefd, bleef schijnen, ontplofte later opnieuw en schijnt nog altijd.
Een Amerikaanse telescoop zag in september 2014 een ontploffing aan de sterrenhemel. De explosie leek aanvankelijk normaal en het licht vervaagde langzaam. Maar waar normale supernova’s na ongeveer honderd dagen doven, bleef deze ster ongeveer twee jaar lang schijnen. Af en toe dimde het licht iets of werd het helderder. Ook nu is de supernova nog helder.
Toen de wetenschappers in de archieven doken, ontdekten ze dat er al eerder een ontploffing was geweest op precies dezelfde plek in het heelal, in 1954. Met andere woorden: de ster is toen geëxplodeerd, bleef een halve eeuw leven, ontplofte toen weer en is nog altijd niet dood. De onderzoekers begrijpen niet precies hoe het kan dat de ster zich niet houdt aan de natuurwetten. Mogelijk gaat het om een onbekend type ster. De supernova staat beschreven in het wetenschapsblad Nature.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-11-2017
Hoogste tijd om de enige poes die ooit de ruimte in ging, wat eer te bewijzen
Want iedereen lijkt Félicette te zijn vergeten.
Vraag mensen naar het verhaal van Laika en vrijwel iedereen kan je vertellen dat het een hond was die decennia geleden rond de aarde cirkelde. Maar wist je dat er een paar jaar later ook een poes de ruimte inging? En dat dat tot op heden nog altijd de enige poes is die in de ruimte is geweest? Waarschijnlijk niet. Want iedereen lijkt Félicette te zijn vergeten. Maar daar gaat verandering in komen.
Standbeeld
Dat is tenminste de bedoeling van deze Kickstarter-campagne, erop gericht om Félicette eindelijk de erkenning te geven die ze verdient. De initiatiefnemers willen in Parijs een heus standbeeld oprichten voor de poes. En nee, dat is niet overdreven, want deze kat heeft heel wat op moeten offeren voor onze ruimtevaart-ambities. Haar leven bijvoorbeeld..
Tragisch
Want het verhaal van Félicette is – zoals dat van veel dieren die in de prille stadia van de ruimtevaart werden ingezet – tamelijk tragisch. Ze werd samen met dertien andere katten geselecteerd en volgde een allesbehalve opleiding tot ‘astronaut’. Dat betekende onder meer dat de katten langdurig in een piepklein doosje moesten zitten waar alleen hun kop uitstak. Uiteindelijk kon natuurlijk maar één van deze veertien katten gelanceerd worden. En men koos Félicette. Onduidelijk is waarom: mogelijk was ze de rustigste poes. Een andere optie is dat de andere katten te dik waren geworden om goed in de capsule te passen.
Alles lezen over de échte pioniers in de ruimtevaart: de allereerste dieren die de ruimte gingen verkennen? Klik hier en lees alles over Laika, resusaap Albert I, chimpansee Ham en vele anderen.
Lancering
Uiteindelijk werd Félicette gelanceerd op 18 oktober 1963. De sonde steeg tot een hoogte van zo’n 157 kilometer en vijf minuten lang was Félicette gewichtsloos. Daarna viel de capsule terug naar de aarde en werd de poes er weer uit gehaald. Na nog een paar maanden aan onderzoek te zijn onderworpen werd besloten om Félicette in te laten slapen, zodat haar lichaam – en dan met name haar brein – verder onderzocht kon worden.
Tot op de dag van vandaag is Félicette de enige poes die ooit in de ruimte is geweest. En dat is toch best indrukwekkend, vindt Matthew Serge Guy. En hij wil dan ook een standbeeld voor haar oprichten in haar thuisstad: Parijs. Of Félicette eindelijk de eer krijgt die haar toekomt? Dat blijft nog even spannend. De Kickstarter-campagne loopt nog een week en tot op heden is iets minder dan de helft van de benodigde 45.000 euro bij elkaar gesprokkeld.
(scientias.nl)
Hoogste tijd om de enige poes die ooit de ruimte in ging, wat eer te bewijzen
Want iedereen lijkt Félicette te zijn vergeten.
Vraag mensen naar het verhaal van Laika en vrijwel iedereen kan je vertellen dat het een hond was die decennia geleden rond de aarde cirkelde. Maar wist je dat er een paar jaar later ook een poes de ruimte inging? En dat dat tot op heden nog altijd de enige poes is die in de ruimte is geweest? Waarschijnlijk niet. Want iedereen lijkt Félicette te zijn vergeten. Maar daar gaat verandering in komen.
Standbeeld
Dat is tenminste de bedoeling van deze Kickstarter-campagne, erop gericht om Félicette eindelijk de erkenning te geven die ze verdient. De initiatiefnemers willen in Parijs een heus standbeeld oprichten voor de poes. En nee, dat is niet overdreven, want deze kat heeft heel wat op moeten offeren voor onze ruimtevaart-ambities. Haar leven bijvoorbeeld..
Tragisch
Want het verhaal van Félicette is – zoals dat van veel dieren die in de prille stadia van de ruimtevaart werden ingezet – tamelijk tragisch. Ze werd samen met dertien andere katten geselecteerd en volgde een allesbehalve opleiding tot ‘astronaut’. Dat betekende onder meer dat de katten langdurig in een piepklein doosje moesten zitten waar alleen hun kop uitstak. Uiteindelijk kon natuurlijk maar één van deze veertien katten gelanceerd worden. En men koos Félicette. Onduidelijk is waarom: mogelijk was ze de rustigste poes. Een andere optie is dat de andere katten te dik waren geworden om goed in de capsule te passen.
Alles lezen over de échte pioniers in de ruimtevaart: de allereerste dieren die de ruimte gingen verkennen? Klik hier en lees alles over Laika, resusaap Albert I, chimpansee Ham en vele anderen.
Lancering
Uiteindelijk werd Félicette gelanceerd op 18 oktober 1963. De sonde steeg tot een hoogte van zo’n 157 kilometer en vijf minuten lang was Félicette gewichtsloos. Daarna viel de capsule terug naar de aarde en werd de poes er weer uit gehaald. Na nog een paar maanden aan onderzoek te zijn onderworpen werd besloten om Félicette in te laten slapen, zodat haar lichaam – en dan met name haar brein – verder onderzocht kon worden.
Tot op de dag van vandaag is Félicette de enige poes die ooit in de ruimte is geweest. En dat is toch best indrukwekkend, vindt Matthew Serge Guy. En hij wil dan ook een standbeeld voor haar oprichten in haar thuisstad: Parijs. Of Félicette eindelijk de eer krijgt die haar toekomt? Dat blijft nog even spannend. De Kickstarter-campagne loopt nog een week en tot op heden is iets minder dan de helft van de benodigde 45.000 euro bij elkaar gesprokkeld.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
absurdquote:
08-11-2017
Wetenschappers krabben zich in de haren: de ster die weigert te sterven
[ afbeelding ]
© Thinkstock - Illustratiebeeld.
Wetenschap & Planeet Als een ster aan het einde van zijn leven is, gaat hij soms met een enorme ontploffing ten onder: een supernova. Maar wetenschappers hebben nu een unieke ster ontdekt: die heeft zijn eigen dood overleefd, bleef schijnen, ontplofte later opnieuw en schijnt nog altijd.
Een Amerikaanse telescoop zag in september 2014 een ontploffing aan de sterrenhemel. De explosie leek aanvankelijk normaal en het licht vervaagde langzaam. Maar waar normale supernova’s na ongeveer honderd dagen doven, bleef deze ster ongeveer twee jaar lang schijnen. Af en toe dimde het licht iets of werd het helderder. Ook nu is de supernova nog helder.
Toen de wetenschappers in de archieven doken, ontdekten ze dat er al eerder een ontploffing was geweest op precies dezelfde plek in het heelal, in 1954. Met andere woorden: de ster is toen geëxplodeerd, bleef een halve eeuw leven, ontplofte toen weer en is nog altijd niet dood. De onderzoekers begrijpen niet precies hoe het kan dat de ster zich niet houdt aan de natuurwetten. Mogelijk gaat het om een onbekend type ster. De supernova staat beschreven in het wetenschapsblad Nature.
(HLN)
DeLuna vindt me dik ;(
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
10-11-2017
Enorm hemellichaam ontdekt in de bulge van ons sterrenstelsel
Onderzoekers staan voor een raadsel, want: wat is het?
Astronomen ontdekten het extreem zware hemellichaam met behulp van NASA’s ruimtetelescoop Spitzer. Het object heeft de naam OGLE-2016-BLG-1190Lb gekregen en is aangetroffen in de ‘bulge’ van ons sterrenstelsel. Dit is een gebied in het centrale deel van ons sterrenstelsel dat gekenmerkt wordt door een grote dichtheid aan sterren.
Zwaar object
De massa van het hemellichaam in indrukwekkend, zo schrijven de onderzoekers in hun paper. Naar schatting is de massa van het object 13,4 keer groter dan de massa van Jupiter! En daarmee balanceert het object op de grens tussen planeet en bruine dwerg (zie kader). En dat maakt het dus lastig om vast te stellen wat OGLE-2016-BLG-1190Lb nu precies is: een planeet of een bruine dwerg.
Bruine dwergen worden ook wel mislukte sterren genoemd. Ze zijn veel zwaarder dan de zwaarste planeten, maar aanzienlijk lichter dan de lichtste sterren. In andere woorden: ze zitten qua massa tussen planeten en sterren in. Het bestaan van OGLE-2016-BLG-1190Lb roept volgens onderzoekers dan ook de vraag op “of zulke objecten echt ‘planeten’ zijn (gevormd in de schijf rond hun moederster) of ‘mislukte sterren’ (objecten met een lage massa ontstaan uit een gaswolk)”.
22.000 lichtjaar weg
OGLE-2016-BLG-1190Lb doet er ongeveer drie jaar over om een rondje rond de moederster te voltooien en de afstand tussen de twee is zo’n twee keer groter dan de gemiddelde afstand tussen de aarde en de zon. Het mysterieuze object en zijn moederster zijn zo’n 22.000 lichtjaar van ons verwijderd.
Mocht het object een planeet zijn, dan is het een gigantisch exemplaar. Mocht het een bruine dwerg zijn, dan is het ook een bijzonder verhaal. Want in dat geval bevindt de bruine dwerg zich aan het randje van wat onderzoekers de bruine dwergen-woestijn noemen. Onderzoek wijst namelijk uit dat bruine dwergen zelden zo dicht bij een andere ster in de buurt staan als OGLE-2016-BLG-1190Lb.
(scientias.nl)
Enorm hemellichaam ontdekt in de bulge van ons sterrenstelsel
Onderzoekers staan voor een raadsel, want: wat is het?
Astronomen ontdekten het extreem zware hemellichaam met behulp van NASA’s ruimtetelescoop Spitzer. Het object heeft de naam OGLE-2016-BLG-1190Lb gekregen en is aangetroffen in de ‘bulge’ van ons sterrenstelsel. Dit is een gebied in het centrale deel van ons sterrenstelsel dat gekenmerkt wordt door een grote dichtheid aan sterren.
Zwaar object
De massa van het hemellichaam in indrukwekkend, zo schrijven de onderzoekers in hun paper. Naar schatting is de massa van het object 13,4 keer groter dan de massa van Jupiter! En daarmee balanceert het object op de grens tussen planeet en bruine dwerg (zie kader). En dat maakt het dus lastig om vast te stellen wat OGLE-2016-BLG-1190Lb nu precies is: een planeet of een bruine dwerg.
Bruine dwergen worden ook wel mislukte sterren genoemd. Ze zijn veel zwaarder dan de zwaarste planeten, maar aanzienlijk lichter dan de lichtste sterren. In andere woorden: ze zitten qua massa tussen planeten en sterren in. Het bestaan van OGLE-2016-BLG-1190Lb roept volgens onderzoekers dan ook de vraag op “of zulke objecten echt ‘planeten’ zijn (gevormd in de schijf rond hun moederster) of ‘mislukte sterren’ (objecten met een lage massa ontstaan uit een gaswolk)”.
22.000 lichtjaar weg
OGLE-2016-BLG-1190Lb doet er ongeveer drie jaar over om een rondje rond de moederster te voltooien en de afstand tussen de twee is zo’n twee keer groter dan de gemiddelde afstand tussen de aarde en de zon. Het mysterieuze object en zijn moederster zijn zo’n 22.000 lichtjaar van ons verwijderd.
Mocht het object een planeet zijn, dan is het een gigantisch exemplaar. Mocht het een bruine dwerg zijn, dan is het ook een bijzonder verhaal. Want in dat geval bevindt de bruine dwerg zich aan het randje van wat onderzoekers de bruine dwergen-woestijn noemen. Onderzoek wijst namelijk uit dat bruine dwergen zelden zo dicht bij een andere ster in de buurt staan als OGLE-2016-BLG-1190Lb.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-11-2017
Eerste onderzoeksprojecten voor James Webb Space Telescope bekend
Artist’s impression van de James Webb Space Telescope. (Northrop Grumman)
Uit ruim honderd waarnemingsvoorstellen zijn de eerste dertien onderzoeksprojecten voor de James Webb Space Telescope (JWST) geselecteerd. De JWST is de opvolger van de Hubble Space Telescope. De nieuwe ruimtetelescoop krijgt een spiegelmiddellijn van 6,5 meter en zal voornamelijk waarnemingen doen op infrarode golflengten. De lancering staat gepland in het voorjaar van 2019.
De geselecteerde waarnemingsprogramma's beslaan een breed scala aan astronomische objecten, van de reuzenplaneet Jupiter in ons eigen zonnestelsel tot verre sterrenstelsels aan de rand van het waarneembare heelal. Verder is er onder andere aandacht aan de jacht op organische moleculen in de interstellaire ruimte, massabepalingen van zwarte gaten, en exoplaneten. Eén van de geselecteerde programma's, een onderzoek aan de chemische evolutie van bevroren gassen in de omgeving van pasgeboren sterren, wordt geleid door Melissa McClure van de Universiteit van Amsterdam.
De waarnemingsresultaten van de eerste onderzoeksprogramma's zullen per direct beschikbaar gesteld worden aan de wereldwijde astronomische gemeenschap. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Eerste onderzoeksprojecten voor James Webb Space Telescope bekend
Artist’s impression van de James Webb Space Telescope. (Northrop Grumman)
Uit ruim honderd waarnemingsvoorstellen zijn de eerste dertien onderzoeksprojecten voor de James Webb Space Telescope (JWST) geselecteerd. De JWST is de opvolger van de Hubble Space Telescope. De nieuwe ruimtetelescoop krijgt een spiegelmiddellijn van 6,5 meter en zal voornamelijk waarnemingen doen op infrarode golflengten. De lancering staat gepland in het voorjaar van 2019.
De geselecteerde waarnemingsprogramma's beslaan een breed scala aan astronomische objecten, van de reuzenplaneet Jupiter in ons eigen zonnestelsel tot verre sterrenstelsels aan de rand van het waarneembare heelal. Verder is er onder andere aandacht aan de jacht op organische moleculen in de interstellaire ruimte, massabepalingen van zwarte gaten, en exoplaneten. Eén van de geselecteerde programma's, een onderzoek aan de chemische evolutie van bevroren gassen in de omgeving van pasgeboren sterren, wordt geleid door Melissa McClure van de Universiteit van Amsterdam.
De waarnemingsresultaten van de eerste onderzoeksprogramma's zullen per direct beschikbaar gesteld worden aan de wereldwijde astronomische gemeenschap. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-11-2017
'First light' voor Zwicky Transient Facility
De 1,2-meter Samuel Oschin Telescope op de Palomar-sterrenwacht. (Caltech)
Op Palomar Mountain in het zuiden van Californië is de Zwicky Transient Facility (ZTF) officieel in gebruik genomen. Het gaat om een soort kosmisch surveillance-project waarmee jacht wordt gemaakt op supernova's, planetoïden, de optische tegenhangers van gammaflitsen en zwaartekrachtgolven, en andere veranderlijke verschijnselen in het heelal. Het project is genoemd naar de Zwitsers-Amerikaanse astronoom Fritz Zwicky, die in de eerste helft van de vorige eeuw de eerste systematische supernova-survey uitvoerde.
De Zwicky Transient Facility maakt gebruik van de 1,2-meter Samuel Oschin Telescope (ook wel bekend als de Palomar Schmidt-telescoop). Dankzij ingrijpende aanpassingen aan de telescoopoptiek heeft die een extreem groot beeldveld van 47 vierkante graden. Met een zeer gevoelige digitale camera met bijna 600 miljoen pixels worden elke heldere nacht honderden opnamen van de gehele zichtbare sterrenhemel gemaakt. Computersoftware gaat in de digitale beelden op zoek naar veranderlijke objecten. Die kunnen vervolgens in detail bestudeerd worden met de andere twee telescopen op de sterrenwacht: een geautomatiseerde 1,5-meter telescoop en de beroemde 5-meter Hale-telescoop.
De Zwicky Transient Facility is de opvolger van de succesvolle Palomar Transient Facility. Dankzij het grotere beeldveld en de gevoeliger camera is ZTF wel enorm veel efficiënter: elke drie nachten wordt de volledige zichtbare sterrenhemel vastgelegd. Op de 'first light'-opname is de omgeving van de Orionnevel vastgelegd. (GS)
(allesoversterrenkunde)
'First light' voor Zwicky Transient Facility
De 1,2-meter Samuel Oschin Telescope op de Palomar-sterrenwacht. (Caltech)
Op Palomar Mountain in het zuiden van Californië is de Zwicky Transient Facility (ZTF) officieel in gebruik genomen. Het gaat om een soort kosmisch surveillance-project waarmee jacht wordt gemaakt op supernova's, planetoïden, de optische tegenhangers van gammaflitsen en zwaartekrachtgolven, en andere veranderlijke verschijnselen in het heelal. Het project is genoemd naar de Zwitsers-Amerikaanse astronoom Fritz Zwicky, die in de eerste helft van de vorige eeuw de eerste systematische supernova-survey uitvoerde.
De Zwicky Transient Facility maakt gebruik van de 1,2-meter Samuel Oschin Telescope (ook wel bekend als de Palomar Schmidt-telescoop). Dankzij ingrijpende aanpassingen aan de telescoopoptiek heeft die een extreem groot beeldveld van 47 vierkante graden. Met een zeer gevoelige digitale camera met bijna 600 miljoen pixels worden elke heldere nacht honderden opnamen van de gehele zichtbare sterrenhemel gemaakt. Computersoftware gaat in de digitale beelden op zoek naar veranderlijke objecten. Die kunnen vervolgens in detail bestudeerd worden met de andere twee telescopen op de sterrenwacht: een geautomatiseerde 1,5-meter telescoop en de beroemde 5-meter Hale-telescoop.
De Zwicky Transient Facility is de opvolger van de succesvolle Palomar Transient Facility. Dankzij het grotere beeldveld en de gevoeliger camera is ZTF wel enorm veel efficiënter: elke drie nachten wordt de volledige zichtbare sterrenhemel vastgelegd. Op de 'first light'-opname is de omgeving van de Orionnevel vastgelegd. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-11-2017
Nieuw type kosmische explosies ontdekt
Artist’s impression van een superzwaar zwart gat. (NASA)
Een internationaal team van astronomen heeft een nieuw soort explosie ontdekt in een ver sterrenstelsel. De kolossale explosie, die de aanduiding PS1-10adi heeft gekregen, speelde zich af in een sterrenstelsel 2,4 miljard lichtjaar hiervandaan. Het verschijnsel werd op 15 augustus 2010 opgemerkt door de PanSTARRS 1-telescoop op Hawaï en gloeide nog drie jaar na (Nature Astronomy, 13 november).
Onderzoek van archiefbeelden heeft uitgewezen dat de explosie geen uniek verschijnsel was. Er blijken vaker van zulke extreem energierijke uitbarstingen plaats te vinden, en dan met name in actieve sterrenstelsels met een superzwaar zwart gat dat gas en ander materiaal uit zijn omgeving opslokt.
Explosie PS1-10adi was zo energierijk dat er maar twee oorzaken voor te bedenken zijn. Het was ofwel een extreem zware ster, van enkele honderden zonsmassa’s, die als supernova explodeerde ofwel een lichtere ster die door de zeer krachtige getijdenkrachten in de omgeving van het superzware zwarte gat aan flarden is getrokken. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Nieuw type kosmische explosies ontdekt
Artist’s impression van een superzwaar zwart gat. (NASA)
Een internationaal team van astronomen heeft een nieuw soort explosie ontdekt in een ver sterrenstelsel. De kolossale explosie, die de aanduiding PS1-10adi heeft gekregen, speelde zich af in een sterrenstelsel 2,4 miljard lichtjaar hiervandaan. Het verschijnsel werd op 15 augustus 2010 opgemerkt door de PanSTARRS 1-telescoop op Hawaï en gloeide nog drie jaar na (Nature Astronomy, 13 november).
Onderzoek van archiefbeelden heeft uitgewezen dat de explosie geen uniek verschijnsel was. Er blijken vaker van zulke extreem energierijke uitbarstingen plaats te vinden, en dan met name in actieve sterrenstelsels met een superzwaar zwart gat dat gas en ander materiaal uit zijn omgeving opslokt.
Explosie PS1-10adi was zo energierijk dat er maar twee oorzaken voor te bedenken zijn. Het was ofwel een extreem zware ster, van enkele honderden zonsmassa’s, die als supernova explodeerde ofwel een lichtere ster die door de zeer krachtige getijdenkrachten in de omgeving van het superzware zwarte gat aan flarden is getrokken. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-11-2017
Rusland bouwt nieuw ruimteschip om kolonie op de maan te stichten
© thinkstock - Veertig jaar na de laatste maanmissie van de Russen is president Poetin vastberaden tegen 2030 een kolonie op te richten op de maan.
Wetenschap & Planeet Rusland bouwt een ruimteschip om de maan te gaan verkennen. Veertig jaar na de laatste maanmissie van de Russen is president Poetin vastberaden tegen 2030 een kolonie op te richten op de maan.
Het nieuwe onbemande ruimteschip, Luna-25, gaat 33,5 miljoen euro kosten en zal de zuidelijke pool van de maan verkennen en bodemstalen nemen. Het zal ook dienstdoen als geautomatiseerd ruimtestation om andere onbemande ruimtetuigen te loodsen. Dat meldt het Russische persagentschap TASS. Verwacht wordt dat de maanorbiter in 2020 wordt gelanceerd.
Rusland heeft eerder al plannen onthuld om de maan tegen 2030 te koloniseren door daar een basis op te zetten. Vorig jaar liet het Europese ruimteagentschap ESA nog weten daaraan te willen meewerken
(HLN)
Rusland bouwt nieuw ruimteschip om kolonie op de maan te stichten
© thinkstock - Veertig jaar na de laatste maanmissie van de Russen is president Poetin vastberaden tegen 2030 een kolonie op te richten op de maan.
Wetenschap & Planeet Rusland bouwt een ruimteschip om de maan te gaan verkennen. Veertig jaar na de laatste maanmissie van de Russen is president Poetin vastberaden tegen 2030 een kolonie op te richten op de maan.
Het nieuwe onbemande ruimteschip, Luna-25, gaat 33,5 miljoen euro kosten en zal de zuidelijke pool van de maan verkennen en bodemstalen nemen. Het zal ook dienstdoen als geautomatiseerd ruimtestation om andere onbemande ruimtetuigen te loodsen. Dat meldt het Russische persagentschap TASS. Verwacht wordt dat de maanorbiter in 2020 wordt gelanceerd.
Rusland heeft eerder al plannen onthuld om de maan tegen 2030 te koloniseren door daar een basis op te zetten. Vorig jaar liet het Europese ruimteagentschap ESA nog weten daaraan te willen meewerken
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-11-2017
Maak kennis met Asgardia, de allereerste ruimtenatie. Ze heeft net voor het eerst een object in een baan om de aarde gebracht
Asgardia – de allereerste natie in de ruimte – heeft deze week een satelliet gelanceerd en daarmee bracht ze voor het eerst een object in een baan om de aarde. Het bevat digitale data van 18.000 van haar inwoners, een voorstelling van de vlag, het wapenschild en de grondwet.
Het was Russisch wetenschapper Dr. Igor Ashurbeyli (53) die Asgardia stichtte in oktober 2016. De onafhankelijke natie werd genoemd naar de plaats waar volgens de Noorse mythologie de goden wonen. Ze telt intussen meer dan 133.000 inwoners uit meer dan 200 landen en daar zijn ook 881 Belgen bij. Iedereen die meerderjarig is, een e-mailadres heeft en de grondwet aanvaardt (die deze zomer werd goedgekeurd), kan het staatsburgerschap aanvragen.
Vredevol
Doel is volgens Ashurbeyli om een vredevolle samenleving te stichten in de ruimte, los van afkomst, taal, huidskleur, religie, geslacht of leeftijd. Maar ook om de toegang tot ruimtetechnologie makkelijker te maken en de aarde te beschermen voor bedreigingen vanuit de ruimte, zoals asteroïden en ruimtepuin dat door de mens werd gecreëerd.
© Facebook
Hoewel de inwoners nu dus nog op aarde wonen, heeft de lancering van de Asgardia-1 de natie weer een stapje dichter bij haar ultieme doel gebracht: in de ruimte wonen. De satelliet – die de grootte van een brood heeft – werd meegenomen door een cargoschip van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA met als bestemming het internationaal ruimtestation ISS. Ergens in de komende weken zal het toestel daar uitgepakt worden door de zes astronauten die daar momenteel verblijven.
Ruimtereis
Daarna kan hij zijn eigen ruimtereis beginnen in een baan om de aarde. Het tuig zal tussen de 5 en 18 maanden rondcirkelen - de normale levensduur van zo’n satelliet - waarna het zal opbranden. Het is dus eerder een symbolische tocht, maar daarmee houdt Ashurbeyli zich wel aan een belofte die hij maakte bij de oprichting van Asgardia: om de inwoners aan de hand van hun data dit jaar al een eerste keer de ruimte in te brengen. “Ik had een lancering beloofd. Die is er gekomen”, zegt hij.
© Facebook - Dr. Igor Ashurbeyli (centraal).
Ashurbeyli is overigens niet de eerste de beste. De raketwetenschapper en bedrijfsleider – die het project naar verluidt ook zelf financiert voor een niet nader bepaalde som – is een zwaargewicht in de wetenschapsindustrie. Hij richtte onder meer het Aerospace International Research Center op in Wenen en is de voorzitter van het Comité voor Wetenschap en Ruimte van UNESCO.
Vlucht
Het team achter de nieuwe natie hoopt op termijn bewoonbare platformen te creëren in een lage baan om de aarde, een eerste op ongeveer dezelfde hoogte als het ISS. De eerste vlucht daarheen met mensen aan boord wordt verwacht over 8 jaar. In afwachting daarvan zullen wel nog andere satellieten worden gelanceerd, maar wanneer precies is nog niet duidelijk.
© Facebook
© Facebook
Een van de ambitieuze plannen van Asgardia is om lid te worden van de Verenigde Naties. Daarvoor moet de VN Veiligheidsraad eerst de natie erkennen. Criteria zijn onder meer een permanente populatie hebben, een vast grondgebied, een regering en de mogelijkheid om relaties te onderhouden met andere naties. Andere naties moeten het land ook erkennen als dusdanig. Vervolgens moet het lidmaatschap nog worden goedgekeurd door twee derde van de leden van de VN.
Regering
Bedoeling is dat Asgardia een democratisch verkozen regering krijgt en ook alle andere gangbare overheidsinstellingen, zoals een Openbaar Ministerie. De departementen zullen voorlopig worden geleid door de verkozenen in de landen waar ze nu wonen. De administratieve zetel is Wenen. Nog tot 29 maart kunnen inwoners zich kandidaat stellen voor een zitje in het parlement. Na de verkiezingen zullen de overheidsinstellingen gevormd worden.
Interesse? Dan kan je hier alle info vinden.
© Facebook
© Facebook
(HLn)/
Maak kennis met Asgardia, de allereerste ruimtenatie. Ze heeft net voor het eerst een object in een baan om de aarde gebracht
Asgardia – de allereerste natie in de ruimte – heeft deze week een satelliet gelanceerd en daarmee bracht ze voor het eerst een object in een baan om de aarde. Het bevat digitale data van 18.000 van haar inwoners, een voorstelling van de vlag, het wapenschild en de grondwet.
Het was Russisch wetenschapper Dr. Igor Ashurbeyli (53) die Asgardia stichtte in oktober 2016. De onafhankelijke natie werd genoemd naar de plaats waar volgens de Noorse mythologie de goden wonen. Ze telt intussen meer dan 133.000 inwoners uit meer dan 200 landen en daar zijn ook 881 Belgen bij. Iedereen die meerderjarig is, een e-mailadres heeft en de grondwet aanvaardt (die deze zomer werd goedgekeurd), kan het staatsburgerschap aanvragen.
Vredevol
Doel is volgens Ashurbeyli om een vredevolle samenleving te stichten in de ruimte, los van afkomst, taal, huidskleur, religie, geslacht of leeftijd. Maar ook om de toegang tot ruimtetechnologie makkelijker te maken en de aarde te beschermen voor bedreigingen vanuit de ruimte, zoals asteroïden en ruimtepuin dat door de mens werd gecreëerd.
Hoewel de inwoners nu dus nog op aarde wonen, heeft de lancering van de Asgardia-1 de natie weer een stapje dichter bij haar ultieme doel gebracht: in de ruimte wonen. De satelliet – die de grootte van een brood heeft – werd meegenomen door een cargoschip van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA met als bestemming het internationaal ruimtestation ISS. Ergens in de komende weken zal het toestel daar uitgepakt worden door de zes astronauten die daar momenteel verblijven.
Ruimtereis
Daarna kan hij zijn eigen ruimtereis beginnen in een baan om de aarde. Het tuig zal tussen de 5 en 18 maanden rondcirkelen - de normale levensduur van zo’n satelliet - waarna het zal opbranden. Het is dus eerder een symbolische tocht, maar daarmee houdt Ashurbeyli zich wel aan een belofte die hij maakte bij de oprichting van Asgardia: om de inwoners aan de hand van hun data dit jaar al een eerste keer de ruimte in te brengen. “Ik had een lancering beloofd. Die is er gekomen”, zegt hij.
© Facebook - Dr. Igor Ashurbeyli (centraal).
Ashurbeyli is overigens niet de eerste de beste. De raketwetenschapper en bedrijfsleider – die het project naar verluidt ook zelf financiert voor een niet nader bepaalde som – is een zwaargewicht in de wetenschapsindustrie. Hij richtte onder meer het Aerospace International Research Center op in Wenen en is de voorzitter van het Comité voor Wetenschap en Ruimte van UNESCO.
Vlucht
Het team achter de nieuwe natie hoopt op termijn bewoonbare platformen te creëren in een lage baan om de aarde, een eerste op ongeveer dezelfde hoogte als het ISS. De eerste vlucht daarheen met mensen aan boord wordt verwacht over 8 jaar. In afwachting daarvan zullen wel nog andere satellieten worden gelanceerd, maar wanneer precies is nog niet duidelijk.
Een van de ambitieuze plannen van Asgardia is om lid te worden van de Verenigde Naties. Daarvoor moet de VN Veiligheidsraad eerst de natie erkennen. Criteria zijn onder meer een permanente populatie hebben, een vast grondgebied, een regering en de mogelijkheid om relaties te onderhouden met andere naties. Andere naties moeten het land ook erkennen als dusdanig. Vervolgens moet het lidmaatschap nog worden goedgekeurd door twee derde van de leden van de VN.
Regering
Bedoeling is dat Asgardia een democratisch verkozen regering krijgt en ook alle andere gangbare overheidsinstellingen, zoals een Openbaar Ministerie. De departementen zullen voorlopig worden geleid door de verkozenen in de landen waar ze nu wonen. De administratieve zetel is Wenen. Nog tot 29 maart kunnen inwoners zich kandidaat stellen voor een zitje in het parlement. Na de verkiezingen zullen de overheidsinstellingen gevormd worden.
Interesse? Dan kan je hier alle info vinden.
(HLn)/
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-11-2017
NASA onthult prachtige timelapse van onze levende planeet
Een kijk op onze aarde zoals je die nog nooit eerder zag.
Sinds 1997 observeren de satellieten van NASA continu vanuit de ruimte het land- en oceaanleven op onze aardbol. En nu, twintig jaar na het begin van deze waarnemingen, deelt NASA een prachtige animatie waarin de veranderingen op onze planeet over twee decennia worden samengevat tot een paar boeiende minuten.
Visualisatie
De visualisatie is gemaakt met gegevens van verschillende satellieten en instrumenten die de veranderingen op onze aardbol in kleur in kaart brengen. Op het land verschijnt vegetatie van bruin (weinig vegetatie) naar donkergroen (veel vegetatie) en op het oppervlak van de oceaan wordt fytoplankton – kleine organismen die water en koolstofdioxide omzetten in suiker en zuurstof – aangegeven op een schaal van paars (laag) naar geel (hoog).
De ademhaling van onze planeet. Afbeelding: NASA
Data
De video geeft een goed beeld van hoe ecosystemen reageren op veranderende milieuomstandigheden. Zo is te zien dat het Arctische gebied snel opwarmt. De toendra van West-Alaska en Quebec worden steeds groener naarmate de begroeiing zich steeds meer naar het noorden uitbreidt. Daarnaast kunnen wetenschappers dankzij de data de groei van planten tijdens natte en droge seizoenen volgen in Afrika, en kunnen de gevolgen van bosbranden goed worden vastgesteld.
De video laat op een beeldende manier vanuit de ruimte zien wat onze aarde zo uniek maakt: leven. En velen hadden deze aanschouwing van onze aarde zestig jaar geleden niet voor mogelijk gehouden. Veel mensen dachten namelijk dat stofdeeltjes en andere aerosolen in de atmosfeer het licht zouden weerkaatsen waardoor continenten en oceanen niet goed zichtbaar zouden zijn. Maar de ruimtemissies van Gemini en Apollo bewezen het tegendeel. Astronauten gebruikten gespecialiseerde camera’s om foto’s van de aarde te maken die de schoonheid en complexiteit van onze levende planeet laten zien. En nu doet deze video daar nog een schepje bovenop.
(scientias.nl)
NASA onthult prachtige timelapse van onze levende planeet
Een kijk op onze aarde zoals je die nog nooit eerder zag.
Sinds 1997 observeren de satellieten van NASA continu vanuit de ruimte het land- en oceaanleven op onze aardbol. En nu, twintig jaar na het begin van deze waarnemingen, deelt NASA een prachtige animatie waarin de veranderingen op onze planeet over twee decennia worden samengevat tot een paar boeiende minuten.
Visualisatie
De visualisatie is gemaakt met gegevens van verschillende satellieten en instrumenten die de veranderingen op onze aardbol in kleur in kaart brengen. Op het land verschijnt vegetatie van bruin (weinig vegetatie) naar donkergroen (veel vegetatie) en op het oppervlak van de oceaan wordt fytoplankton – kleine organismen die water en koolstofdioxide omzetten in suiker en zuurstof – aangegeven op een schaal van paars (laag) naar geel (hoog).
De ademhaling van onze planeet. Afbeelding: NASA
Data
De video geeft een goed beeld van hoe ecosystemen reageren op veranderende milieuomstandigheden. Zo is te zien dat het Arctische gebied snel opwarmt. De toendra van West-Alaska en Quebec worden steeds groener naarmate de begroeiing zich steeds meer naar het noorden uitbreidt. Daarnaast kunnen wetenschappers dankzij de data de groei van planten tijdens natte en droge seizoenen volgen in Afrika, en kunnen de gevolgen van bosbranden goed worden vastgesteld.
De video laat op een beeldende manier vanuit de ruimte zien wat onze aarde zo uniek maakt: leven. En velen hadden deze aanschouwing van onze aarde zestig jaar geleden niet voor mogelijk gehouden. Veel mensen dachten namelijk dat stofdeeltjes en andere aerosolen in de atmosfeer het licht zouden weerkaatsen waardoor continenten en oceanen niet goed zichtbaar zouden zijn. Maar de ruimtemissies van Gemini en Apollo bewezen het tegendeel. Astronauten gebruikten gespecialiseerde camera’s om foto’s van de aarde te maken die de schoonheid en complexiteit van onze levende planeet laten zien. En nu doet deze video daar nog een schepje bovenop.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-11-2017
ESO-waarnemingen tonen bijzondere karakter van eerste interstellaire bezoeker
Illustratie van de interstellaire planetoïde 'Oumuamua. (ESO/M. Kornmesser)
Voor het eerst hebben astronomen een planetoïde onderzocht die vanuit de interstellaire ruimte ons zonnestelsel is binnengekomen: 1I/2017 U1 ('Oumuamua). Waarnemingen met ESO’s Very Large Telescope in Chili en telescopen van sterrenwachten elders te wereld laten zien dat dit unieke object miljoenen jaren door de ruimte heeft gezworven voordat het bij toeval ons zonnestelsel tegenkwam. Het lijkt om een donker, roodachtig, langwerpig object te gaan dat voornamelijk uit gesteenten of metalen bestaat. De nieuwe onderzoeksresultaten verschijnen op 20 november 2017 in het tijdschrift Nature.
Door de opnamen die met behulp van vier verschillende filters door het FORS-instrument van de VLT waren gemaakt te combineren met die van andere grote telescopen, ontdekte een team van astronomen onder leiding van Karen Meech (Institute for Astronomy, Hawaii, VS) dat 'Oumuamua, die elke 7,3 uur om zijn as wentelt, spectaculaire helderheidsvariaties van een factor tien vertoont. Dat wijst erop dat het object zeer langwerpig is: het is ongeveer tien keer zo lang als breed en heeft een ingewikkelde, onbestemde vorm. De donkerrode kleur is vergelijkbaar met de objecten in het buitengebied van ons zonnestelsel, en in de omgeving is niet het minste spoor van stof te zien. Vergelijkbare resultaten werden onlangs ook al gepresenteerd door een ander team, onder leiding van David Jewitt. Ook met de Gemini-telescoop zijn waarnemingen aan 'Oumuamua verricht.
De nieuwe waarnemingen doen vermoeden dat 'Oumuamua een compact, mogelijk rotsachtig of metaalrijk object is dat weinig water of ijs bevat. Dat zijn oppervlak donker en rood is, kan het gevolg zijn van miljoenen jaren inwerking van kosmische straling. Hij is naar schatting minstens 400 meter lang.
Astronomen schatten dat er ongeveer eens per jaar een interstellaire planetoïde zoals 'Oumuamua het centrale deel van ons zonnestelsel binnenkomt. Deze objecten zijn echter heel zwak en moeilijk te ontdekken, waardoor ze tot nu toe niet werden opgemerkt. Pas sinds kort zijn surveytelescopen, zoals Pan-STARRS, krachtig genoeg om een kans te maken ze op te sporen.
(allesoversterrenkunde)
ESO-waarnemingen tonen bijzondere karakter van eerste interstellaire bezoeker
Illustratie van de interstellaire planetoïde 'Oumuamua. (ESO/M. Kornmesser)
Voor het eerst hebben astronomen een planetoïde onderzocht die vanuit de interstellaire ruimte ons zonnestelsel is binnengekomen: 1I/2017 U1 ('Oumuamua). Waarnemingen met ESO’s Very Large Telescope in Chili en telescopen van sterrenwachten elders te wereld laten zien dat dit unieke object miljoenen jaren door de ruimte heeft gezworven voordat het bij toeval ons zonnestelsel tegenkwam. Het lijkt om een donker, roodachtig, langwerpig object te gaan dat voornamelijk uit gesteenten of metalen bestaat. De nieuwe onderzoeksresultaten verschijnen op 20 november 2017 in het tijdschrift Nature.
Door de opnamen die met behulp van vier verschillende filters door het FORS-instrument van de VLT waren gemaakt te combineren met die van andere grote telescopen, ontdekte een team van astronomen onder leiding van Karen Meech (Institute for Astronomy, Hawaii, VS) dat 'Oumuamua, die elke 7,3 uur om zijn as wentelt, spectaculaire helderheidsvariaties van een factor tien vertoont. Dat wijst erop dat het object zeer langwerpig is: het is ongeveer tien keer zo lang als breed en heeft een ingewikkelde, onbestemde vorm. De donkerrode kleur is vergelijkbaar met de objecten in het buitengebied van ons zonnestelsel, en in de omgeving is niet het minste spoor van stof te zien. Vergelijkbare resultaten werden onlangs ook al gepresenteerd door een ander team, onder leiding van David Jewitt. Ook met de Gemini-telescoop zijn waarnemingen aan 'Oumuamua verricht.
De nieuwe waarnemingen doen vermoeden dat 'Oumuamua een compact, mogelijk rotsachtig of metaalrijk object is dat weinig water of ijs bevat. Dat zijn oppervlak donker en rood is, kan het gevolg zijn van miljoenen jaren inwerking van kosmische straling. Hij is naar schatting minstens 400 meter lang.
Astronomen schatten dat er ongeveer eens per jaar een interstellaire planetoïde zoals 'Oumuamua het centrale deel van ons zonnestelsel binnenkomt. Deze objecten zijn echter heel zwak en moeilijk te ontdekken, waardoor ze tot nu toe niet werden opgemerkt. Pas sinds kort zijn surveytelescopen, zoals Pan-STARRS, krachtig genoeg om een kans te maken ze op te sporen.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Het is een oud ruimteschip!
[ Bericht 31% gewijzigd door Perrin op 21-11-2017 09:29:42 ]
[ Bericht 31% gewijzigd door Perrin op 21-11-2017 09:29:42 ]
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
Dat zou wat zijn hequote:
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
De vorm is wel echt enorm opmerkelijk..quote:
[..]
Dat zou wat zijn he
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
Behoorlijk ja.quote:
[..]
De vorm is wel echt enorm opmerkelijk..
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
Ik vraag me af welke kracht het nodig heeft gehad, en welk fenomeen daar voor heeft gezorgd, om van zijn eigen ster te zijn losgekomenquote:
20-11-2017
ESO-waarnemingen tonen bijzondere karakter van eerste interstellaire bezoeker
[ afbeelding ]
Illustratie van de interstellaire planetoïde 'Oumuamua. (ESO/M. Kornmesser)
Voor het eerst hebben astronomen een planetoïde onderzocht die vanuit de interstellaire ruimte ons zonnestelsel is binnengekomen: 1I/2017 U1 ('Oumuamua). Waarnemingen met ESO’s Very Large Telescope in Chili en telescopen van sterrenwachten elders te wereld laten zien dat dit unieke object miljoenen jaren door de ruimte heeft gezworven voordat het bij toeval ons zonnestelsel tegenkwam. Het lijkt om een donker, roodachtig, langwerpig object te gaan dat voornamelijk uit gesteenten of metalen bestaat. De nieuwe onderzoeksresultaten verschijnen op 20 november 2017 in het tijdschrift Nature.
Door de opnamen die met behulp van vier verschillende filters door het FORS-instrument van de VLT waren gemaakt te combineren met die van andere grote telescopen, ontdekte een team van astronomen onder leiding van Karen Meech (Institute for Astronomy, Hawaii, VS) dat 'Oumuamua, die elke 7,3 uur om zijn as wentelt, spectaculaire helderheidsvariaties van een factor tien vertoont. Dat wijst erop dat het object zeer langwerpig is: het is ongeveer tien keer zo lang als breed en heeft een ingewikkelde, onbestemde vorm. De donkerrode kleur is vergelijkbaar met de objecten in het buitengebied van ons zonnestelsel, en in de omgeving is niet het minste spoor van stof te zien. Vergelijkbare resultaten werden onlangs ook al gepresenteerd door een ander team, onder leiding van David Jewitt. Ook met de Gemini-telescoop zijn waarnemingen aan 'Oumuamua verricht.
De nieuwe waarnemingen doen vermoeden dat 'Oumuamua een compact, mogelijk rotsachtig of metaalrijk object is dat weinig water of ijs bevat. Dat zijn oppervlak donker en rood is, kan het gevolg zijn van miljoenen jaren inwerking van kosmische straling. Hij is naar schatting minstens 400 meter lang.
Astronomen schatten dat er ongeveer eens per jaar een interstellaire planetoïde zoals 'Oumuamua het centrale deel van ons zonnestelsel binnenkomt. Deze objecten zijn echter heel zwak en moeilijk te ontdekken, waardoor ze tot nu toe niet werden opgemerkt. Pas sinds kort zijn surveytelescopen, zoals Pan-STARRS, krachtig genoeg om een kans te maken ze op te sporen.
(allesoversterrenkunde)
Veel, heel veelquote:
[..]
Ik vraag me af welke kracht het nodig heeft gehad, , om van zijn eigen ster te zijn losgekomen
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-11-2017
Dit is het meest extreme object in het universum en onderzoekers kunnen er weinig mee
Zelfs Einsteins relativiteitstheorie schiet tekort als we zwarte gaten willen beschrijven.
De afgelopen decennia hebben we dankzij krachtige telescopen, bemande en onbemande ruimtemissies in rap tempo meer kennis vergaard over sterren, planeten, manen, planetoïden en kometen. Maar terwijl al deze objecten gaandeweg wat mysterie moesten inleveren, bleef één fenomeen in het enorme universum werkelijk ongrijpbaar: het zwarte gat. Heel wat knappe koppen hebben er de afgelopen decennia lang en hard over nagedacht, maar rolden daarbij van de ene in de andere paradox en daaruit voortvloeiende discussies. Inmiddels is het 2017 en moeten we nog altijd concluderen dat zwarte gaten niet zo happig zijn op het vrijgeven van hun geheimen.
Mysterie
Dat zwarte gaten zo mysterieus blijven, heeft volgens Marcel Vonk, theoretisch fysicus aan de Universiteit van Amsterdam en auteur van het onlangs verschenen boek ‘Zwarte gaten, gevangen in ruimte en tijd‘ twee redenen. “De eerste is eigenlijk heel simpel,” zo vertelt hij aan Scientias.nl. “Zwarte gaten zijn heel moeilijk direct waar te nemen, omdat er geen licht vanaf komt (zie kader, red.). Voor natuurkundigen is dat lastig, omdat hun onderzoek altijd gebaseerd is op waarnemingen en experimenten.” Ook experimenten met zwarte gaten zijn op dit moment ondenkbaar. En dus moeten wetenschappers die zich willen verdiepen in zwarte gaten het doen met theoretische natuurkundige beschouwingen. En dat valt nog niet mee. “Dit zijn de meest extreme objecten in het universum. We moeten de natuurkundige wetten dan ook oprekken om ze te kunnen begrijpen.”
Wie nu opspringt, komt tot de ontdekking dat de zwaartekracht van de aarde te groot is om er langdurig van los te komen. Je hebt een hogere snelheid (11,2 kilometer per seconde!) nodig om aan de zwaartekracht van de aarde te kunnen ontsnappen. Maar de zwaartekracht van de aarde is peanuts in vergelijking met die van een zwart gat. Een zwart gat is namelijk niets anders dan een gebied met een enorme materiedichtheid. Die materiedichtheid is zo groot dat de ontsnappingssnelheid de snelheid van het licht overschrijdt. In andere woorden: je moet sneller gaan dan het licht om aan de greep van een zwart gat te kunnen ontsnappen. En dat kan niet. Dus werkelijk alles – zelfs licht – is gedoemd om – eenmaal in de greep van het zwarte gat – in een zwart gat te verdwijnen.
Een zwart gat. Afbeelding: NASA’s Goddard Space Flight Center / CI Lab.
Vandaar dat een zwart gat – zoals de naam al doet vermoeden – ook echt zwart is: het kan geen licht uitstralen. “Dat is vrij uniek,” stelt Vonk. “Want als je in de natuurkunde kijkt, dan zie je dat voor alles geldt: hoe sterk het ook is, je kunt er altijd tegenin gaan.” Maar niet bij een zwart gat. Want een zwart gat heeft een point of no return. Onderzoekers noemen dat de waarnemingshorizon. Eenmaal voorbij die horizon kan niets meer aan de aantrekkingskracht van het zwarte gat ontsnappen.
Een kromming van de ruimtetijd
Dat zwarte gaten geen licht afgeven, is dus uniek en – vanuit het oogpunt van een onderzoeker – een tikkeltje hinderlijk. Maar een zwart gat haalt nog meer vreemde fratsen uit, zo schrijft Vonk in zijn boek. “Diep binnenin een zwart gat houdt de beschrijving van ruimte en tijd volgens de relativiteitstheorie op, en vinden we een zogeheten singulariteit. Ook op de rand van een zwart gat zijn er overigens al vreemde dingen met ruimte en tijd aan de hand: zo lijkt de tijd daar bijvoorbeeld stil te staan.” “Dat lijkt,” benadrukt Vonk nog eens in gesprek met Scientias.nl. “Als je in zo’n zwart gat valt, merk je er namelijk niks van en tikt je horloge nog steeds met 1 seconde per seconde. Maar als je van een afstand kijkt, lijkt de klok van degene die in het zwarte gat valt trager te gaan en uiteindelijk zelfs stil te komen staan.” Het is het resultaat van een kromming of draaiing van de ruimtetijd, wederom veroorzaakt door die enorme materiedichtheid. “Einstein heeft in zijn relativiteitstheorie ruimte en tijd als het ware aan elkaar geplakt en zo ontstond de ruimtetijd. En die kun je op verschillende manieren bekijken. Vergelijk het met een schilderij dat je vanuit een iets andere hoek bekijkt of een kwartslag draait, waardoor het er heel anders uitziet. Datzelfde blijkt rond een zwart gat met de ruimtetijd te gebeuren: de ruimtetijd wordt gedraaid, met als resultaat dat de tijd er langzamer lijkt te gaan.”
Hawkingstraling
Om het allemaal nog ingewikkelder te maken, blijken nabij de waarnemingshorizon van een zwart gat allerlei quantummechanische processen te spelen. “Daar ontstaan vanuit het niets deeltjes,” vertelt Vonk. Dat lijkt gek, maar in de quantummechanica – de natuurkundige beschrijving van het allerkleinste – gebeuren nu eenmaal vreemde dingen en kunnen ook vanuit het niets deeltjes ontstaan. Daar moeten we echter wel een paar voetnoten bij plaatsen. Ten eerste bestaan deze deeltjes die vanuit het niets ontstaan, maar even. Daarnaast ontstaan ze altijd in tweetallen (een deeltje en een anti-deeltje). “Het deeltjespaar heeft zijn energie tijdelijk uit het vacuüm ‘geleend’ en moet dat snel weer teruggeven.” Normaal gebeurt dat als de twee deeltjes botsen en elkaar opheffen. Maar stel je nu voor dat deze twee deeltjes nabij de waarnemingshorizon (de grens waarachter materie of licht onmogelijk nog aan de greep van het zwarte gat kan ontsnappen) ontstaan en één deeltje valt in het zwarte gat. Dan kunnen de deeltjes niet meer bij elkaar komen en dus ook de ‘geleende’ energie niet meer teruggeven. “De ontbrekende energie wordt dan in plaats daarvan onttrokken aan het zwarte gat, en daardoor wordt het minder energetisch en dus lichter.” En hierdoor lijkt het alsof energie uit het zwarte gat ontsnapt, maar dat is dus niet helemaal zo. “De straling (ook wel hawkingstraling genoemd, red.) ontstaat aan de rand en komt dus niet uit het zwarte gat,” aldus Vonk.
Hawkingstraling waarnemen
Ook de hawkingstraling is het resultaat van een theoretische beschouwing. Want het is tot op heden nog niet gelukt om deze straling daadwerkelijk rond een zwart gat te detecteren. “De temperatuur van de hawkingstraling rond een zwart gat dat tien keer zo zwaar is als de zon ligt ongeveer één miljardste graad boven het absolute nulpunt. Dat is ontzettend weinig, zeker als je het van een afstand van duizenden lichtjaren moet meten.” In theorie zouden we het bestaan van hawkingstraling ook op een andere manier kunnen aantonen. Namelijk door zelf micro-zwarte gaten te creëren. “Bijvoorbeeld in deeltjesversnellers.” Maar ook dat is lastiger dan het lijkt, want “kleine zwarte gaten, verdampen sneller”. Het betekent heel concreet dat een micro-zwart gat – als het al zou lukken om er eentje te maken – maar een fractie van een seconde zou bestaan.
Dat een zwart gat straling afgeeft, zonder informatie prijs te geven, is opvallend, zo schrijft Vonk in zijn boek. “Vergelijk dat met het licht dat wij met onze ogen opvangen en dat juist extreem veel informatie over de wereld om ons heen bevat. Een zwart gat geeft zijn informatie echter niet prijs.” Sterker nog: de informatie lijkt met de verdamping van een zwart gat voorgoed te verdwijnen. “In de natuurkunde zijn we gewend dat je alles kunt achterhalen. Als je een bal weggooit, kunnen we precies berekenen waar deze vandaan kwam. Maar na verdamping zijn we alle informatie over een zwart gat kwijt en kunnen we deze ook niet meer achterhalen.” En daarmee staan onderzoekers voor een raadsel. Want in de relativiteitstheorie en de quantummechanica – de theorieën die we gebruiken om zwarte gaten te beschrijven – gaat informatie nooit verloren. “Het suggereert dat deze twee theorieën niet voldoende zijn, willen we een zwart gat beschrijven. Er moet nog een ingrediënt bij óf de theorieën moeten grondig worden herzien.”
Black Hole Cam
Het moge duidelijk zijn: rond zwarte gaten gebeuren vreemde dingen. En onderzoekers werken hard om ze te begrijpen. Zo is momenteel het onderzoeksproject Black Hole Cam in volle gang. Tijdens dit onderzoeksproject wordt voor het eerst geprobeerd om de schaduw van een zwart gat te fotograferen. “Het is heel opwindend,” vindt Vonk. “Misschien dat we over een paar maanden al wel de eerste foto’s in handen hebben en dan kunnen we voor het eerst kijken tot aan de rand van een zwart gat.” Volgens hem kunnen we van dergelijke beelden een hoop leren, maar ze hebben ook hun beperkingen. “Zo kunnen we te weten komen wat er aan de rand van zo’n zwart gat gebeurt en nagaan of de relativiteitstheorie ook nabij zwarte gaten (en dus onder extreme omstandigheden, red.) standhoudt. Maar tegelijkertijd zullen we met gewoon licht ook nooit verder kunnen kijken dan die rand.”
Maar gelukkig is er dan ook het zwaartekrachtsgolvenonderzoek nog. Sinds kort zijn we niet alleen in staat om deze rimpelingen in de ruimtetijd – die bijvoorbeeld ontstaan als twee zwarte gaten fuseren – te detecteren, maar kunnen we ook heel nauwkeurig achterhalen waar ze vandaan komen. En dat stelt ons in staat “om met gewone telescopen dat gebied aan de hemel af te speuren en hopelijk uit het zichtbare licht nog extra informatie te kunnen halen over het proces dat tot die golven heeft geleid,” zo schrijft Vonk. “We staan daarmee aan de wieg van een geheel nieuwe waarneemtechniek (…) Waar we met behulp van gewoon licht nooit iets zullen zien dat minder dan vijf horizonstralen van het zwarte gat af gebeurt, kunnen we met zwaartekrachtsgolven rechtstreeks naar het zwarte gat ‘zelf’ kijken. We krijgen informatie die op de horizon zelf ontstaat en juist daar worden zwarte gaten natuurlijk écht interessant.”
Zullen zwarte gaten dan uiteindelijk toch al hun geheimen prijsgeven? Vonk heeft goede hoop. “Mensen zijn creatief en inventief, dus ik denk het wel. Maar of dat over vijf, vijftig of vijfhonderd jaar zal zijn? Daar durf ik niets over te zeggen.”
(scientias.nl)=
Dit is het meest extreme object in het universum en onderzoekers kunnen er weinig mee
Zelfs Einsteins relativiteitstheorie schiet tekort als we zwarte gaten willen beschrijven.
De afgelopen decennia hebben we dankzij krachtige telescopen, bemande en onbemande ruimtemissies in rap tempo meer kennis vergaard over sterren, planeten, manen, planetoïden en kometen. Maar terwijl al deze objecten gaandeweg wat mysterie moesten inleveren, bleef één fenomeen in het enorme universum werkelijk ongrijpbaar: het zwarte gat. Heel wat knappe koppen hebben er de afgelopen decennia lang en hard over nagedacht, maar rolden daarbij van de ene in de andere paradox en daaruit voortvloeiende discussies. Inmiddels is het 2017 en moeten we nog altijd concluderen dat zwarte gaten niet zo happig zijn op het vrijgeven van hun geheimen.
Mysterie
Dat zwarte gaten zo mysterieus blijven, heeft volgens Marcel Vonk, theoretisch fysicus aan de Universiteit van Amsterdam en auteur van het onlangs verschenen boek ‘Zwarte gaten, gevangen in ruimte en tijd‘ twee redenen. “De eerste is eigenlijk heel simpel,” zo vertelt hij aan Scientias.nl. “Zwarte gaten zijn heel moeilijk direct waar te nemen, omdat er geen licht vanaf komt (zie kader, red.). Voor natuurkundigen is dat lastig, omdat hun onderzoek altijd gebaseerd is op waarnemingen en experimenten.” Ook experimenten met zwarte gaten zijn op dit moment ondenkbaar. En dus moeten wetenschappers die zich willen verdiepen in zwarte gaten het doen met theoretische natuurkundige beschouwingen. En dat valt nog niet mee. “Dit zijn de meest extreme objecten in het universum. We moeten de natuurkundige wetten dan ook oprekken om ze te kunnen begrijpen.”
Wie nu opspringt, komt tot de ontdekking dat de zwaartekracht van de aarde te groot is om er langdurig van los te komen. Je hebt een hogere snelheid (11,2 kilometer per seconde!) nodig om aan de zwaartekracht van de aarde te kunnen ontsnappen. Maar de zwaartekracht van de aarde is peanuts in vergelijking met die van een zwart gat. Een zwart gat is namelijk niets anders dan een gebied met een enorme materiedichtheid. Die materiedichtheid is zo groot dat de ontsnappingssnelheid de snelheid van het licht overschrijdt. In andere woorden: je moet sneller gaan dan het licht om aan de greep van een zwart gat te kunnen ontsnappen. En dat kan niet. Dus werkelijk alles – zelfs licht – is gedoemd om – eenmaal in de greep van het zwarte gat – in een zwart gat te verdwijnen.
Een zwart gat. Afbeelding: NASA’s Goddard Space Flight Center / CI Lab.
Vandaar dat een zwart gat – zoals de naam al doet vermoeden – ook echt zwart is: het kan geen licht uitstralen. “Dat is vrij uniek,” stelt Vonk. “Want als je in de natuurkunde kijkt, dan zie je dat voor alles geldt: hoe sterk het ook is, je kunt er altijd tegenin gaan.” Maar niet bij een zwart gat. Want een zwart gat heeft een point of no return. Onderzoekers noemen dat de waarnemingshorizon. Eenmaal voorbij die horizon kan niets meer aan de aantrekkingskracht van het zwarte gat ontsnappen.
Een kromming van de ruimtetijd
Dat zwarte gaten geen licht afgeven, is dus uniek en – vanuit het oogpunt van een onderzoeker – een tikkeltje hinderlijk. Maar een zwart gat haalt nog meer vreemde fratsen uit, zo schrijft Vonk in zijn boek. “Diep binnenin een zwart gat houdt de beschrijving van ruimte en tijd volgens de relativiteitstheorie op, en vinden we een zogeheten singulariteit. Ook op de rand van een zwart gat zijn er overigens al vreemde dingen met ruimte en tijd aan de hand: zo lijkt de tijd daar bijvoorbeeld stil te staan.” “Dat lijkt,” benadrukt Vonk nog eens in gesprek met Scientias.nl. “Als je in zo’n zwart gat valt, merk je er namelijk niks van en tikt je horloge nog steeds met 1 seconde per seconde. Maar als je van een afstand kijkt, lijkt de klok van degene die in het zwarte gat valt trager te gaan en uiteindelijk zelfs stil te komen staan.” Het is het resultaat van een kromming of draaiing van de ruimtetijd, wederom veroorzaakt door die enorme materiedichtheid. “Einstein heeft in zijn relativiteitstheorie ruimte en tijd als het ware aan elkaar geplakt en zo ontstond de ruimtetijd. En die kun je op verschillende manieren bekijken. Vergelijk het met een schilderij dat je vanuit een iets andere hoek bekijkt of een kwartslag draait, waardoor het er heel anders uitziet. Datzelfde blijkt rond een zwart gat met de ruimtetijd te gebeuren: de ruimtetijd wordt gedraaid, met als resultaat dat de tijd er langzamer lijkt te gaan.”
Hawkingstraling
Om het allemaal nog ingewikkelder te maken, blijken nabij de waarnemingshorizon van een zwart gat allerlei quantummechanische processen te spelen. “Daar ontstaan vanuit het niets deeltjes,” vertelt Vonk. Dat lijkt gek, maar in de quantummechanica – de natuurkundige beschrijving van het allerkleinste – gebeuren nu eenmaal vreemde dingen en kunnen ook vanuit het niets deeltjes ontstaan. Daar moeten we echter wel een paar voetnoten bij plaatsen. Ten eerste bestaan deze deeltjes die vanuit het niets ontstaan, maar even. Daarnaast ontstaan ze altijd in tweetallen (een deeltje en een anti-deeltje). “Het deeltjespaar heeft zijn energie tijdelijk uit het vacuüm ‘geleend’ en moet dat snel weer teruggeven.” Normaal gebeurt dat als de twee deeltjes botsen en elkaar opheffen. Maar stel je nu voor dat deze twee deeltjes nabij de waarnemingshorizon (de grens waarachter materie of licht onmogelijk nog aan de greep van het zwarte gat kan ontsnappen) ontstaan en één deeltje valt in het zwarte gat. Dan kunnen de deeltjes niet meer bij elkaar komen en dus ook de ‘geleende’ energie niet meer teruggeven. “De ontbrekende energie wordt dan in plaats daarvan onttrokken aan het zwarte gat, en daardoor wordt het minder energetisch en dus lichter.” En hierdoor lijkt het alsof energie uit het zwarte gat ontsnapt, maar dat is dus niet helemaal zo. “De straling (ook wel hawkingstraling genoemd, red.) ontstaat aan de rand en komt dus niet uit het zwarte gat,” aldus Vonk.
Hawkingstraling waarnemen
Ook de hawkingstraling is het resultaat van een theoretische beschouwing. Want het is tot op heden nog niet gelukt om deze straling daadwerkelijk rond een zwart gat te detecteren. “De temperatuur van de hawkingstraling rond een zwart gat dat tien keer zo zwaar is als de zon ligt ongeveer één miljardste graad boven het absolute nulpunt. Dat is ontzettend weinig, zeker als je het van een afstand van duizenden lichtjaren moet meten.” In theorie zouden we het bestaan van hawkingstraling ook op een andere manier kunnen aantonen. Namelijk door zelf micro-zwarte gaten te creëren. “Bijvoorbeeld in deeltjesversnellers.” Maar ook dat is lastiger dan het lijkt, want “kleine zwarte gaten, verdampen sneller”. Het betekent heel concreet dat een micro-zwart gat – als het al zou lukken om er eentje te maken – maar een fractie van een seconde zou bestaan.
Dat een zwart gat straling afgeeft, zonder informatie prijs te geven, is opvallend, zo schrijft Vonk in zijn boek. “Vergelijk dat met het licht dat wij met onze ogen opvangen en dat juist extreem veel informatie over de wereld om ons heen bevat. Een zwart gat geeft zijn informatie echter niet prijs.” Sterker nog: de informatie lijkt met de verdamping van een zwart gat voorgoed te verdwijnen. “In de natuurkunde zijn we gewend dat je alles kunt achterhalen. Als je een bal weggooit, kunnen we precies berekenen waar deze vandaan kwam. Maar na verdamping zijn we alle informatie over een zwart gat kwijt en kunnen we deze ook niet meer achterhalen.” En daarmee staan onderzoekers voor een raadsel. Want in de relativiteitstheorie en de quantummechanica – de theorieën die we gebruiken om zwarte gaten te beschrijven – gaat informatie nooit verloren. “Het suggereert dat deze twee theorieën niet voldoende zijn, willen we een zwart gat beschrijven. Er moet nog een ingrediënt bij óf de theorieën moeten grondig worden herzien.”
Black Hole Cam
Het moge duidelijk zijn: rond zwarte gaten gebeuren vreemde dingen. En onderzoekers werken hard om ze te begrijpen. Zo is momenteel het onderzoeksproject Black Hole Cam in volle gang. Tijdens dit onderzoeksproject wordt voor het eerst geprobeerd om de schaduw van een zwart gat te fotograferen. “Het is heel opwindend,” vindt Vonk. “Misschien dat we over een paar maanden al wel de eerste foto’s in handen hebben en dan kunnen we voor het eerst kijken tot aan de rand van een zwart gat.” Volgens hem kunnen we van dergelijke beelden een hoop leren, maar ze hebben ook hun beperkingen. “Zo kunnen we te weten komen wat er aan de rand van zo’n zwart gat gebeurt en nagaan of de relativiteitstheorie ook nabij zwarte gaten (en dus onder extreme omstandigheden, red.) standhoudt. Maar tegelijkertijd zullen we met gewoon licht ook nooit verder kunnen kijken dan die rand.”
Maar gelukkig is er dan ook het zwaartekrachtsgolvenonderzoek nog. Sinds kort zijn we niet alleen in staat om deze rimpelingen in de ruimtetijd – die bijvoorbeeld ontstaan als twee zwarte gaten fuseren – te detecteren, maar kunnen we ook heel nauwkeurig achterhalen waar ze vandaan komen. En dat stelt ons in staat “om met gewone telescopen dat gebied aan de hemel af te speuren en hopelijk uit het zichtbare licht nog extra informatie te kunnen halen over het proces dat tot die golven heeft geleid,” zo schrijft Vonk. “We staan daarmee aan de wieg van een geheel nieuwe waarneemtechniek (…) Waar we met behulp van gewoon licht nooit iets zullen zien dat minder dan vijf horizonstralen van het zwarte gat af gebeurt, kunnen we met zwaartekrachtsgolven rechtstreeks naar het zwarte gat ‘zelf’ kijken. We krijgen informatie die op de horizon zelf ontstaat en juist daar worden zwarte gaten natuurlijk écht interessant.”
Zullen zwarte gaten dan uiteindelijk toch al hun geheimen prijsgeven? Vonk heeft goede hoop. “Mensen zijn creatief en inventief, dus ik denk het wel. Maar of dat over vijf, vijftig of vijfhonderd jaar zal zijn? Daar durf ik niets over te zeggen.”
(scientias.nl)=
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-11-2017
Reserve-stuurraketjes van ruimtesonde Voyager 1 doorstaan test
Artist’s impression van Voyager 1. De recent geteste backup-raketjes bevinden zich in deze oriëntatie aan de achterkant van de ruimtesonde. (NASA/JPL-Caltech)
Afgelopen woensdag hebben NASA-technici vier ‘stuurraketjes’ van de ruimtesonde Voyager 1 voor het eerst in 37 jaar weer eens opgestart. Ze bleken nog feilloos te werken.
Voyager 1 werd veertig jaar geleden gelanceerd en heeft, na een vluchtig bezoek aan de planeten Jupiter en Saturnus in 1979 en 1980, ons zonnestelsel inmiddels met hoge snelheid verlaten. Om met de aarde te kunnen communiceren is de ruimtesonde afhankelijk van kleine raketjes die ervoor zorgen dat zijn antenne de goede kant op wijst.
De nu geteste raketjes aan de achterkant van de ruimtesonde waren sinds 1980 niet meer gebruikt. Nu ze nog prima blijken te werken, is de communicatie met Voyager 1 voor nog eens twee of drie jaar veiliggesteld. De normale standregelraketjes, die steeds minder goed zijn gaan functioneren, worden waarschijnlijk in januari 2018 uitgeschakeld.
Vanwege het succesvolle verloop van de test zal NASA mettertijd waarschijnlijk ook zustersonde Voyager 2 op de backup-raketjes laten overschakelen. Het huidige standregelsysteem van deze ruimtesonde, die binnen enkele jaren ook de interstellaire ruimte zal bereiken, werkt echter nog naar behoren. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Reserve-stuurraketjes van ruimtesonde Voyager 1 doorstaan test
Artist’s impression van Voyager 1. De recent geteste backup-raketjes bevinden zich in deze oriëntatie aan de achterkant van de ruimtesonde. (NASA/JPL-Caltech)
Afgelopen woensdag hebben NASA-technici vier ‘stuurraketjes’ van de ruimtesonde Voyager 1 voor het eerst in 37 jaar weer eens opgestart. Ze bleken nog feilloos te werken.
Voyager 1 werd veertig jaar geleden gelanceerd en heeft, na een vluchtig bezoek aan de planeten Jupiter en Saturnus in 1979 en 1980, ons zonnestelsel inmiddels met hoge snelheid verlaten. Om met de aarde te kunnen communiceren is de ruimtesonde afhankelijk van kleine raketjes die ervoor zorgen dat zijn antenne de goede kant op wijst.
De nu geteste raketjes aan de achterkant van de ruimtesonde waren sinds 1980 niet meer gebruikt. Nu ze nog prima blijken te werken, is de communicatie met Voyager 1 voor nog eens twee of drie jaar veiliggesteld. De normale standregelraketjes, die steeds minder goed zijn gaan functioneren, worden waarschijnlijk in januari 2018 uitgeschakeld.
Vanwege het succesvolle verloop van de test zal NASA mettertijd waarschijnlijk ook zustersonde Voyager 2 op de backup-raketjes laten overschakelen. Het huidige standregelsysteem van deze ruimtesonde, die binnen enkele jaren ook de interstellaire ruimte zal bereiken, werkt echter nog naar behoren. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Van zolang geleden en het werkt gewoon nogquote:
01-11-2017
Reserve-stuurraketjes van ruimtesonde Voyager 1 doorstaan test
.....
Afgelopen woensdag hebben NASA-technici vier ‘stuurraketjes’ van de ruimtesonde Voyager 1 voor het eerst in 37 jaar weer eens opgestart. Ze bleken nog feilloos te werken.
......
De nu geteste raketjes aan de achterkant van de ruimtesonde waren sinds 1980 niet meer gebruikt. Nu ze nog prima blijken te werken, is de communicatie met Voyager 1 voor nog eens twee of drie jaar veiliggesteld. De normale standregelraketjes, die steeds minder goed zijn gaan functioneren, worden waarschijnlijk in januari 2018 uitgeschakeld.
Vanwege het succesvolle verloop van de test zal NASA mettertijd waarschijnlijk ook zustersonde Voyager 2 op de backup-raketjes laten overschakelen. Het huidige standregelsysteem van deze ruimtesonde, die binnen enkele jaren ook de interstellaire ruimte zal bereiken, werkt echter nog naar behoren. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Deze site van NASA is overigens wel cool...Eyes on Voyager. Moet je iets voor downloaden, is zo gebeurd. 3D visualisatie en je kan er een beetje mee spelen. Vind ik leuk
https://eyes.jpl.nasa.gov/eyes-on-voyager.html
[ Bericht 10% gewijzigd door Prisha op 02-12-2017 11:26:59 ]
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
06-12-2017
Quasar ontdekt op 13 miljard lichtjaar van de aarde
Artist’s impression van een quasar: een superzwaar zwart gat, omringd door een accretieschijf van ziedend hete materie. (Carnegie Institution for Science)
Astronomen hebben een nieuwe quasar ontdekt op recordafstand van de aarde. Zijn licht heeft er bijna 13 miljard jaar over gedaan om ons te bereiken. Hierdoor zien we de quasar zoals hij er ‘slechts’ 690 miljoen jaar na de oerknal uitzag. In het centrum ervan schuilt een superzwaar zwart gat van ongeveer 1 miljard zonsmassa’s (Nature en Astrophysical Journal Letters, 7 december).
De ontdekking van quasar J1342+0928 is het resultaat van een langlopende zoektocht naar verre quasars, onder leiding van twee astronomen van het Max-Planck-Institut für Astronomie in Heidelberg (Duitsland), onder wie de Nederlander Bram Venemans.
Een quasar is de extreem heldere kern van een (ver) sterrenstelsel. Deze kernen ontlenen hun enorme energieproductie aan het superzware zwarte gat dat zich in hun centrum bevindt. Materie die naar zo’n zwart gat toe stroomt, verzamelt zich – voordat zij uiteindelijk wordt opgeslokt – in een zogeheten accretieschijf rond het zwarte gat. In zo’n schijf lopen de temperaturen dermate hoog op dat de materie een bron van intense straling wordt.
Via verre quasars komen astronomen veel te weten over het vroege heelal. Een quasar is immers niets anders dan een helder baken dat door alle materie tussen hem en ons heen schijnt. Hierdoor bevat quasarlicht onder meer informatie over de waterstofatomen die het onderweg is tegengekomen.
In het geval van deze verre quasar is gebleken dat zijn omgeving rijk aan neutraal waterstofgas is. Daarmee onderscheidt hij zich van zijn nabijere soortgenoten. Dat is een gevolg van de zogeheten reïonisatiefase van het heelal.
Ongeveer 380.000 jaar na de oerknal was het heelal voldoende afgekoeld om neutrale waterstofatomen te vormen. Enkele honderden miljoenen jaren later begonnen de eerste sterren en de accretieschijven rond de eerste zwarte gaten dat gas te ioniseren (te splitsen in protonen en elektronen). Uiteindelijk is bijna al het waterstof in het heelal op die manier geïoniseerd, net zoals ook kort na de oerknal het geval was.
Wanneer die reïonisatie precies heeft plaatsgevonden is nog onzeker. De waarnemingen van quasar J1342+0928 laten echter zien dat het ionisatieproces 690 miljoen jaar na oerknal nog niet was afgerond.
Waarnemingen met de NOEMA millimetertelescoop in de Franse Alpen en de VLA-radiotelescoop in New Mexico (VS) hebben laten zien dat het sterrenstelsel waar de quasar deel van uitmaakt, ondanks zijn jonge leeftijd, veel zware elementen bevat. Dat betekent dat het al vele generaties van zware sterren moet hebben geproduceerd. Onduidelijk is hoe dit proces zich in zo’n korte tijd kan hebben voltrokken. (EE)
(HLN)
Quasar ontdekt op 13 miljard lichtjaar van de aarde
Artist’s impression van een quasar: een superzwaar zwart gat, omringd door een accretieschijf van ziedend hete materie. (Carnegie Institution for Science)
Astronomen hebben een nieuwe quasar ontdekt op recordafstand van de aarde. Zijn licht heeft er bijna 13 miljard jaar over gedaan om ons te bereiken. Hierdoor zien we de quasar zoals hij er ‘slechts’ 690 miljoen jaar na de oerknal uitzag. In het centrum ervan schuilt een superzwaar zwart gat van ongeveer 1 miljard zonsmassa’s (Nature en Astrophysical Journal Letters, 7 december).
De ontdekking van quasar J1342+0928 is het resultaat van een langlopende zoektocht naar verre quasars, onder leiding van twee astronomen van het Max-Planck-Institut für Astronomie in Heidelberg (Duitsland), onder wie de Nederlander Bram Venemans.
Een quasar is de extreem heldere kern van een (ver) sterrenstelsel. Deze kernen ontlenen hun enorme energieproductie aan het superzware zwarte gat dat zich in hun centrum bevindt. Materie die naar zo’n zwart gat toe stroomt, verzamelt zich – voordat zij uiteindelijk wordt opgeslokt – in een zogeheten accretieschijf rond het zwarte gat. In zo’n schijf lopen de temperaturen dermate hoog op dat de materie een bron van intense straling wordt.
Via verre quasars komen astronomen veel te weten over het vroege heelal. Een quasar is immers niets anders dan een helder baken dat door alle materie tussen hem en ons heen schijnt. Hierdoor bevat quasarlicht onder meer informatie over de waterstofatomen die het onderweg is tegengekomen.
In het geval van deze verre quasar is gebleken dat zijn omgeving rijk aan neutraal waterstofgas is. Daarmee onderscheidt hij zich van zijn nabijere soortgenoten. Dat is een gevolg van de zogeheten reïonisatiefase van het heelal.
Ongeveer 380.000 jaar na de oerknal was het heelal voldoende afgekoeld om neutrale waterstofatomen te vormen. Enkele honderden miljoenen jaren later begonnen de eerste sterren en de accretieschijven rond de eerste zwarte gaten dat gas te ioniseren (te splitsen in protonen en elektronen). Uiteindelijk is bijna al het waterstof in het heelal op die manier geïoniseerd, net zoals ook kort na de oerknal het geval was.
Wanneer die reïonisatie precies heeft plaatsgevonden is nog onzeker. De waarnemingen van quasar J1342+0928 laten echter zien dat het ionisatieproces 690 miljoen jaar na oerknal nog niet was afgerond.
Waarnemingen met de NOEMA millimetertelescoop in de Franse Alpen en de VLA-radiotelescoop in New Mexico (VS) hebben laten zien dat het sterrenstelsel waar de quasar deel van uitmaakt, ondanks zijn jonge leeftijd, veel zware elementen bevat. Dat betekent dat het al vele generaties van zware sterren moet hebben geproduceerd. Onduidelijk is hoe dit proces zich in zo’n korte tijd kan hebben voltrokken. (EE)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-12-2017
ESA-ruimtemissies krijgen meer tijd
De Europese ‘astrometrische’ ruimtetelescoop Gaia. (ESA)
De wetenschappelijke-programmacommissie van ESA heeft de verlenging van acht wetenschappelijke ruimtemissies waar het Europese ruimteagentschap bij betrokken is goedgekeurd.
De levensduur van GAIA, de ESA-ruimtesonde die een miljard sterren in kaart brengt en onderzoekt, is verlengd tot 31 december 2020. Gaia werd in 2013 gelanceerd en haar missie zou aanvankelijk vijf jaar duren.
Ook Mars Express, SOHO (zonsonderzoek) en XMM-Newton (röntgenobjecten) gaan in de verlenging. Hun missies zullen tot zeker eind 2020 doorgaan. Integral, die gammastraling uit de ruimte detecteert, krijgt in elk geval nog tot eind 2019 en misschien tot eind 2020. Over een eventuele verlenging van de Cluster-missie, die de magnetosfeer van de aarde onderzoekt, wordt in februari 22018 beslist.
Ook de Europe bijdragen aan de gezamenlijke missies met NASA (Hubble-ruimtetelescoop en IRIS) en Japan (Hinode) worden voortgezet. (EE)
(allesoversterrenkunde)
ESA-ruimtemissies krijgen meer tijd
De Europese ‘astrometrische’ ruimtetelescoop Gaia. (ESA)
De wetenschappelijke-programmacommissie van ESA heeft de verlenging van acht wetenschappelijke ruimtemissies waar het Europese ruimteagentschap bij betrokken is goedgekeurd.
De levensduur van GAIA, de ESA-ruimtesonde die een miljard sterren in kaart brengt en onderzoekt, is verlengd tot 31 december 2020. Gaia werd in 2013 gelanceerd en haar missie zou aanvankelijk vijf jaar duren.
Ook Mars Express, SOHO (zonsonderzoek) en XMM-Newton (röntgenobjecten) gaan in de verlenging. Hun missies zullen tot zeker eind 2020 doorgaan. Integral, die gammastraling uit de ruimte detecteert, krijgt in elk geval nog tot eind 2019 en misschien tot eind 2020. Over een eventuele verlenging van de Cluster-missie, die de magnetosfeer van de aarde onderzoekt, wordt in februari 22018 beslist.
Ook de Europe bijdragen aan de gezamenlijke missies met NASA (Hubble-ruimtetelescoop en IRIS) en Japan (Hinode) worden voortgezet. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
februari 22018 
DeLuna vindt me dik ;(
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
daar las ik zo overheen....dat duurt wel heel langquote:
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
quote:
quote:Astronomers to Check Mysterious Interstellar Object for Signs of Technology
Russian billionaire Yuri Milner says if the space rock 'Oumuamua is giving off radio signals, his team will be able to detect them—and they may get the results within days.
Milner, the Russian billionaire behind Breakthrough Listen, a $100 million search for intelligent extraterrestrial life, had already heard about the peculiar object. ‘Oumuamua barreled into view in October, the first interstellar object seen in our solar system.
Astronomers around the world chased after the mysterious space rock with their telescopes, collecting as much data as they could as it sped away. Their observations revealed a truly unusual object with puzzling properties. Scientists have long predicted an interstellar visitor would someday coast into our corner of the universe, but not something like this.
“The more I study this object, the more unusual it appears, making me wonder whether it might be an artificially made probe which was sent by an alien civilization,” Avi Loeb, the chair of Harvard’s astronomy department and one of Milner’s advisers on Breakthrough Listen, wrote in the email to Milner.
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
ze gaan het echt onderzoeken ook
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Zojuist in de Telegraaf: Is Oumuamua een ruimteschip dat door aliens is gebouwd?quote:
Ook een artikel Wired:
It isn't an alien spacecraft, but we should still study 'Oumuamua'
edit: en een eigen fok! NWS topic - NWS / Wetenschappers geïntrigeerd: is dit een buitenaardse verkenner?
[ Bericht 7% gewijzigd door Perrin op 12-12-2017 16:11:01 ]
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?
Slouches towards Bethlehem to be born?
nog geen fok! BNW topic dan?quote:Op dinsdag 12 december 2017 15:38 schreef Perrin het volgende:
[..]
Zojuist in de Telegraaf: Is Oumuamua een ruimteschip dat door aliens is gebouwd?
Ook een artikel Wired:
It isn't an alien spacecraft, but we should still study 'Oumuamua'
edit: en een eigen fok! NWS topic - NWS / Wetenschappers geïntrigeerd: is dit een buitenaardse verkenner?
Met onderzoeken is natuurlijk niets mis. Helemaal goed. Ben ook benieuwd wat ze zullen ontdekken.
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
al wat bekend over het altijd 'groundbreaking' 
nieuws van Nasa vandaag?
nieuws van Nasa vandaag?
Eindelijk iemand die denkt wat iedereen zegt
ja, ze hebben een 8e planeet ontdekt rond Kepler-90.quote:
al wat bekend over het altijd 'groundbreaking'
Dit is ontdekt met de Kepler Space Telescope met AI
https://www.nasa.gov/pres(...)ircling-distant-star
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
20-12-2017
Terug naar Titan of terug naar komeet 67P?
De drone-achtige lander Dragonfly moet de grote Saturnusmaan Titan gaan verkennen. (NASA)
Het Amerikaanse ruimteagentschap NASA heeft twee finalisten geselecteerd voor een onbemande missie die medio volgend decennium moet worden gelanceerd. De ene kandidaat is een ruimtemissie naar komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko, waarbij een bodemmonster moet worden opgehaald. De andere kandidaat is een soort drone die de grote Saturnusmaan Titan zou gaan verkennen. Beide hemellichamen waren eerder al het doelwit van twee Europese landingsmissies (Rosetta en Huygens).
De twee ruimtemissies heten Comet Astrobiology Exploration Sample Return (CAESAR) en Dragonfly (‘libel’). De ontwikkelaars ervan krijgen tot eind 2018 geld om hun concept verder uit te werken. NASA wil in het voorjaar van 2019 beslissen welke van beide ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd.
Het winnende concept zal de vierde zijn in het zogeheten New Frontiers-programma van NASA. Dat zijn ruimtemissies die niet meer dan ongeveer 850 miljoen dollar mogen kosten. Ook de succesvolle Pluto-sonde New Horizons, de Jupitermissie Juno en OSIRIS-REx, die binnenkort een bezoek brengt aan planetoïde Bennu, maken deel uit van dit programma.
NASA heeft ook geldt uitgetrokken voor de technologische ontwikkeling van een een tweetal andere concepten. ELSAH krijgt geld om betaalbare technieken te ontwikkelen om de Saturnusmaan Enceladus op mogelijke sporen van leven te onderzoeken, zonder deze ijsmaan te ‘besmetten’ met aardse organismen. Het VICI-concept moet verder werken aan de ontwikkeling van een mineralogische camera die de verwoestende omstandigheden op de planeet Venus moet kunnen doorstaan. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Terug naar Titan of terug naar komeet 67P?
De drone-achtige lander Dragonfly moet de grote Saturnusmaan Titan gaan verkennen. (NASA)
Het Amerikaanse ruimteagentschap NASA heeft twee finalisten geselecteerd voor een onbemande missie die medio volgend decennium moet worden gelanceerd. De ene kandidaat is een ruimtemissie naar komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko, waarbij een bodemmonster moet worden opgehaald. De andere kandidaat is een soort drone die de grote Saturnusmaan Titan zou gaan verkennen. Beide hemellichamen waren eerder al het doelwit van twee Europese landingsmissies (Rosetta en Huygens).
De twee ruimtemissies heten Comet Astrobiology Exploration Sample Return (CAESAR) en Dragonfly (‘libel’). De ontwikkelaars ervan krijgen tot eind 2018 geld om hun concept verder uit te werken. NASA wil in het voorjaar van 2019 beslissen welke van beide ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd.
Het winnende concept zal de vierde zijn in het zogeheten New Frontiers-programma van NASA. Dat zijn ruimtemissies die niet meer dan ongeveer 850 miljoen dollar mogen kosten. Ook de succesvolle Pluto-sonde New Horizons, de Jupitermissie Juno en OSIRIS-REx, die binnenkort een bezoek brengt aan planetoïde Bennu, maken deel uit van dit programma.
NASA heeft ook geldt uitgetrokken voor de technologische ontwikkeling van een een tweetal andere concepten. ELSAH krijgt geld om betaalbare technieken te ontwikkelen om de Saturnusmaan Enceladus op mogelijke sporen van leven te onderzoeken, zonder deze ijsmaan te ‘besmetten’ met aardse organismen. Het VICI-concept moet verder werken aan de ontwikkeling van een mineralogische camera die de verwoestende omstandigheden op de planeet Venus moet kunnen doorstaan. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Doe maar Titan
DeLuna vindt me dik ;(
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Op zondag 22 juni 2014 12:30 schreef 3rdRock het volgende:
pas als jullie gaan trouwen. nu ben je gewoon die Oom Rubber die met onze mama leuke dingen doet :)
Een daarheen en weer terug lijkt mij sowieso niet handig. Doe dan de analyse ter plaatse. Eneh, 67P is ondertussen wel weer een eindje onderweg. Gaan ze dat nog inhalen?
Titan
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Breakthrough Listen Releases Initial Results and Data from Observations of ‘Oumuamua'
Eerste resultaten van Breakthough Listen zijn binnen....voorlopige conclusie: geen aliens maar een natuurlijk object.
"But at the moment, the results seem to indicate that ‘Oumuamua is indeed a natural object – and an interstellar comet to boot."
De resultaten en data zijn te lezen in de Breakthrough Listen archieven:
https://breakthroughinitiatives.org/opendatasearch
Nieuwsbericht: https://breakthroughinitiatives.org/news/15
Eerste resultaten van Breakthough Listen zijn binnen....voorlopige conclusie: geen aliens maar een natuurlijk object.
"But at the moment, the results seem to indicate that ‘Oumuamua is indeed a natural object – and an interstellar comet to boot."
De resultaten en data zijn te lezen in de Breakthrough Listen archieven:
https://breakthroughinitiatives.org/opendatasearch
Nieuwsbericht: https://breakthroughinitiatives.org/news/15
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Ik kon niet zo gauw een SpaceX topic vinden, zet dit even hier neer. Echt een hele mooie timelapse video gemaakt van de launch van SpaceX Falcon 9 van afgelopen week. Nu worden vimeo links elders weggehaald, ik weet niet of hij het hier doet. Ik probeer het even:
https://vimeo.com/248591160
Anders een beetje verdekt opgesteld de link, vervang dot door een puntje :
vimeo dot com/248591160
https://vimeo.com/248591160
Anders een beetje verdekt opgesteld de link, vervang dot door een puntje
:vimeo dot com/248591160
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
01-01-2018
2018: het jaar waarin spectaculaire dingen gaan gebeuren in de ruimte
Hier kijken wij naar uit!
Afbeelding: winterseitler / Pixabay.
De Google Lunar X Prize komt ten einde
De deadline is regelmatig opgeschoven, maar vóór 31 maart moet het écht gaan gebeuren. De deelnemers zullen hun beloftes voor deze datum waar moeten maken om in aanmerking te komen voor het (tamelijk indrukwekkende) prijzengeld. Heel concreet betekent het dat de partijen hun zelfgebouwde maanrovers moeten lanceren en heelhuids op de maan moeten zetten om ze vervolgens aldaar minimaal 500 meter te laten rijden. Ook moeten er tijdens de missie foto’s worden gemaakt en terug naar de aarde worden gestuurd. Een hele opgave. En heel wat deelnemers hebben in aanloop naar de deadline de handdoek in de ring moeten gooien. Op dit moment zijn er nog vijf in de race voor de hoofdprijs. En één van hen gaat hoogstwaarschijnlijk in 2018 dus geschiedenis schrijven door als eerste private partij op de maan te landen.
We gaan naar Bennu!
Na een reis van bijna twee jaar komt ruimtesonde OSIRIS-REx in augustus aan bij planetoïde Bennu. De sonde zal vervolgens intensief onderzoek gaan doen naar Bennu en het oppervlak van de planetoïde in kaart gaan brengen. Het is de opmaat naar het hoogtepunt van de missie – die gepland staat voor 2019 – dan zal OSIRIS-REx namelijk afdalen richting het oppervlak van Bennu en tussen de 60 en 2000 gram oppervlaktemateriaal verzamelen. Ergens in 2021 zal de sonde dan weer koers zetten richting de aarde om dat oppervlaktemateriaal netjes thuis af te leveren.
OSIRIS-REx zal het oppervlak van Bennu naderen om wat materiaal te verzamelen. Afbeelding: NASA’s Goddard Space Flight Center.
China begint met de bouw van haar eigen ruimtestation
De afgelopen jaren lanceerde het land al verschillende ruimtelaboratoria en lukte het herhaaldelijk om (bemande en onbemande) ruimtecapsules bij die laboratoria aan te laten meren. Maar in 2018 is het tijd voor het echte werk: de bouw van een heus Chinees ruimtestation. Nog dit jaar hopen de Chinezen het eerste onderdeel – de Core Cabin Module – te lanceren.
En China gaat weer naar de maan
Naast het bouwen van een ruimtestation heeft China nog meer plannen. Het land wil ook naar de maan. Ergens aan het eind van dit jaar zal de Chang’e 4-missie zich ontvouwen. De missie bestaat uit een maanlander en -rover. Wat de missie extra bijzonder maakt, is dat het de eerste missie is naar de achterzijde van de maan.
2014 MU69: bestaat het Kuipergordelobject uit twee delen? Of heeft het object de vorm van een pinda? En bezit 2014 MU69 misschien een maantje? Afbeelding: NASA / JHUAPL / SwRI.
We komen eindelijk te weten hoe 2014 MU69 eruitziet
Op dit moment haast ruimtesonde New Horizons zich naar het Kuipergordelobject 2014 MU69. De sonde gaat het niet meer redden om daar in 2018 aan te komen: de scheervlucht langs het Kuipergordelobject staat gepland voor 1 januari 2019. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat New Horizons dit jaar niets te melden heeft. Naar verwachting zal deze ons in oktober 2018 al op de eerste foto’s van MU69 trakteren. Dan zullen we eindelijk te weten komen hoe dit mysterieuze object er werkelijk uitziet. Op dit moment zijn er voorzichtige aanwijzingen dat het object uit twee delen bestaat en een klein maantje bezit, dus dat belooft wat!
Er vliegen twee toeristen rond de maan
Ruimtevaartbedrijf SpaceX heeft aangekondigd dit jaar nog twee ruimtetoeristen te lanceren en een rondje rond de maan te laten vliegen. Het zou ergens op de valreep van 2018 moeten gaan gebeuren. De toeristen zouden hun ruimtereis maken in de Crew Dragon, die gelanceerd wordt met behulp van de gloednieuwe Falcon Heavy-raket. Zowel de Crew Dragon als de Falcon Heavy moeten op dit moment hun eerste testvlucht nog maken, dus SpaceX houdt er weer een ambitieuze tijdlijn op na.
Jarenlang was de ruimte het domein van overheden en pendelden de ruimtevaartcapsules van bijvoorbeeld NASA en het Russische Roscosmos van en naar het ISS om voorraden en astronauten af te leveren. In 2012 kwam daar verandering in toen voor het eerst een commerciële ruimtecapsule bij het ISS aanmeerde. En sinds die tijd brengt SpaceX’ Dragon regelmatig voorraden naar het ISS. Astronauten worden echter nog steeds door de Russen – aan boord van hun Sojoez – vervoerd. Maar SpaceX en Boeing staan te trappelen om mee te gaan doen.
Commerciële partijen gaan voor het eerst astronauten vervoeren
Vóór de ruimtetoeristen plaatsnemen in de Crew Dragon is het eerst de beurt aan astronauten. Naar verwachting zullen zij ergens in augustus 2018 voor het eerst in de ruimtecapsule van een ruimtevaartbedrijf naar het ISS worden gevlogen. De primeur is daarmee waarschijnlijk voor SpaceX. Maar Boeing volgt op de voet: het bedrijf hoopt in november 2018 voor het eerst een bemande CST-100 Starliner naar het ISS te sturen.
Orion en SLS kiezen samen het luchtruim
Terwijl de ruimtevaartbedrijven aan hun ruimtesondes en raketten knutselen, zit ook NASA niet stil. De ruimtevaartorganisatie werkt al jaren aan een nieuwe ruimtesonde en raketsysteem: Orion en het Space Launch System. De twee moeten NASA in staat stellen om mensen op de maan te zetten of naar Mars te sturen. En de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie hoopt dat het dit jaar nog gaat lukken om Orion en SLS voor de eerste keer samen te lanceren.
Deze artistieke impressie laat NASA’s SLS zien. Afbeelding: NASA / MSFC.
Hayabusa2 ontmoet planetoïde 1999 JU3
Naar verwachting komt de Japanse ruimtesonde – na een reis van zo’n 3,5 jaar – in juli van dit jaar bij de planetoïde aan. Het is een missie om naar uit te kijken. Want Hayabusa2 gaat heel gave dingen doen. Zo zal de sonde een 2 kilo zwaar object op de planetoïde dumpen om een flinke krater te creëren. Vervolgens zal de sonde afdalen naar het oppervlak en wat materiaal uit de krater halen. Tegen het eind van 2019 moet de sonde afscheid nemen van Hayabusa2 en koers zetten richting de aarde. Naar verwachting zal deze hier dan eind 2020 de verzamelde monsters afleveren.
En dat is nog lang niet alles. Want in oktober 2018 lanceert de Europese ruimtevaartorganisatie ook nog BepiColombo: een ruimtesonde die Mercurius – de planeet die het dichtst bij onze zon staat – moet gaan bestuderen. De sonde zal naar verwachting in 2023 op de plek van bestemming arriveren. Ook stuurt ESA in oktober een sonde richting de zon: de Solar Orbiter zal dichter naar onze moederster toe bewegen dan elke andere sonde ooit heeft gedaan en onder meer close-upbeelden maken van de poolgebieden van onze zon. NASA zal bovendien in mei Marslander InSight lanceren: deze lander gaat voor het eerst redelijk diep in de rode planeet boren. Spannende tijden dus!
(scientias.nl)
2018: het jaar waarin spectaculaire dingen gaan gebeuren in de ruimte
Hier kijken wij naar uit!
Afbeelding: winterseitler / Pixabay.
De Google Lunar X Prize komt ten einde
De deadline is regelmatig opgeschoven, maar vóór 31 maart moet het écht gaan gebeuren. De deelnemers zullen hun beloftes voor deze datum waar moeten maken om in aanmerking te komen voor het (tamelijk indrukwekkende) prijzengeld. Heel concreet betekent het dat de partijen hun zelfgebouwde maanrovers moeten lanceren en heelhuids op de maan moeten zetten om ze vervolgens aldaar minimaal 500 meter te laten rijden. Ook moeten er tijdens de missie foto’s worden gemaakt en terug naar de aarde worden gestuurd. Een hele opgave. En heel wat deelnemers hebben in aanloop naar de deadline de handdoek in de ring moeten gooien. Op dit moment zijn er nog vijf in de race voor de hoofdprijs. En één van hen gaat hoogstwaarschijnlijk in 2018 dus geschiedenis schrijven door als eerste private partij op de maan te landen.
We gaan naar Bennu!
Na een reis van bijna twee jaar komt ruimtesonde OSIRIS-REx in augustus aan bij planetoïde Bennu. De sonde zal vervolgens intensief onderzoek gaan doen naar Bennu en het oppervlak van de planetoïde in kaart gaan brengen. Het is de opmaat naar het hoogtepunt van de missie – die gepland staat voor 2019 – dan zal OSIRIS-REx namelijk afdalen richting het oppervlak van Bennu en tussen de 60 en 2000 gram oppervlaktemateriaal verzamelen. Ergens in 2021 zal de sonde dan weer koers zetten richting de aarde om dat oppervlaktemateriaal netjes thuis af te leveren.
OSIRIS-REx zal het oppervlak van Bennu naderen om wat materiaal te verzamelen. Afbeelding: NASA’s Goddard Space Flight Center.
China begint met de bouw van haar eigen ruimtestation
De afgelopen jaren lanceerde het land al verschillende ruimtelaboratoria en lukte het herhaaldelijk om (bemande en onbemande) ruimtecapsules bij die laboratoria aan te laten meren. Maar in 2018 is het tijd voor het echte werk: de bouw van een heus Chinees ruimtestation. Nog dit jaar hopen de Chinezen het eerste onderdeel – de Core Cabin Module – te lanceren.
En China gaat weer naar de maan
Naast het bouwen van een ruimtestation heeft China nog meer plannen. Het land wil ook naar de maan. Ergens aan het eind van dit jaar zal de Chang’e 4-missie zich ontvouwen. De missie bestaat uit een maanlander en -rover. Wat de missie extra bijzonder maakt, is dat het de eerste missie is naar de achterzijde van de maan.
2014 MU69: bestaat het Kuipergordelobject uit twee delen? Of heeft het object de vorm van een pinda? En bezit 2014 MU69 misschien een maantje? Afbeelding: NASA / JHUAPL / SwRI.
We komen eindelijk te weten hoe 2014 MU69 eruitziet
Op dit moment haast ruimtesonde New Horizons zich naar het Kuipergordelobject 2014 MU69. De sonde gaat het niet meer redden om daar in 2018 aan te komen: de scheervlucht langs het Kuipergordelobject staat gepland voor 1 januari 2019. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat New Horizons dit jaar niets te melden heeft. Naar verwachting zal deze ons in oktober 2018 al op de eerste foto’s van MU69 trakteren. Dan zullen we eindelijk te weten komen hoe dit mysterieuze object er werkelijk uitziet. Op dit moment zijn er voorzichtige aanwijzingen dat het object uit twee delen bestaat en een klein maantje bezit, dus dat belooft wat!
Er vliegen twee toeristen rond de maan
Ruimtevaartbedrijf SpaceX heeft aangekondigd dit jaar nog twee ruimtetoeristen te lanceren en een rondje rond de maan te laten vliegen. Het zou ergens op de valreep van 2018 moeten gaan gebeuren. De toeristen zouden hun ruimtereis maken in de Crew Dragon, die gelanceerd wordt met behulp van de gloednieuwe Falcon Heavy-raket. Zowel de Crew Dragon als de Falcon Heavy moeten op dit moment hun eerste testvlucht nog maken, dus SpaceX houdt er weer een ambitieuze tijdlijn op na.
Jarenlang was de ruimte het domein van overheden en pendelden de ruimtevaartcapsules van bijvoorbeeld NASA en het Russische Roscosmos van en naar het ISS om voorraden en astronauten af te leveren. In 2012 kwam daar verandering in toen voor het eerst een commerciële ruimtecapsule bij het ISS aanmeerde. En sinds die tijd brengt SpaceX’ Dragon regelmatig voorraden naar het ISS. Astronauten worden echter nog steeds door de Russen – aan boord van hun Sojoez – vervoerd. Maar SpaceX en Boeing staan te trappelen om mee te gaan doen.
Commerciële partijen gaan voor het eerst astronauten vervoeren
Vóór de ruimtetoeristen plaatsnemen in de Crew Dragon is het eerst de beurt aan astronauten. Naar verwachting zullen zij ergens in augustus 2018 voor het eerst in de ruimtecapsule van een ruimtevaartbedrijf naar het ISS worden gevlogen. De primeur is daarmee waarschijnlijk voor SpaceX. Maar Boeing volgt op de voet: het bedrijf hoopt in november 2018 voor het eerst een bemande CST-100 Starliner naar het ISS te sturen.
Orion en SLS kiezen samen het luchtruim
Terwijl de ruimtevaartbedrijven aan hun ruimtesondes en raketten knutselen, zit ook NASA niet stil. De ruimtevaartorganisatie werkt al jaren aan een nieuwe ruimtesonde en raketsysteem: Orion en het Space Launch System. De twee moeten NASA in staat stellen om mensen op de maan te zetten of naar Mars te sturen. En de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie hoopt dat het dit jaar nog gaat lukken om Orion en SLS voor de eerste keer samen te lanceren.
Deze artistieke impressie laat NASA’s SLS zien. Afbeelding: NASA / MSFC.
Hayabusa2 ontmoet planetoïde 1999 JU3
Naar verwachting komt de Japanse ruimtesonde – na een reis van zo’n 3,5 jaar – in juli van dit jaar bij de planetoïde aan. Het is een missie om naar uit te kijken. Want Hayabusa2 gaat heel gave dingen doen. Zo zal de sonde een 2 kilo zwaar object op de planetoïde dumpen om een flinke krater te creëren. Vervolgens zal de sonde afdalen naar het oppervlak en wat materiaal uit de krater halen. Tegen het eind van 2019 moet de sonde afscheid nemen van Hayabusa2 en koers zetten richting de aarde. Naar verwachting zal deze hier dan eind 2020 de verzamelde monsters afleveren.
En dat is nog lang niet alles. Want in oktober 2018 lanceert de Europese ruimtevaartorganisatie ook nog BepiColombo: een ruimtesonde die Mercurius – de planeet die het dichtst bij onze zon staat – moet gaan bestuderen. De sonde zal naar verwachting in 2023 op de plek van bestemming arriveren. Ook stuurt ESA in oktober een sonde richting de zon: de Solar Orbiter zal dichter naar onze moederster toe bewegen dan elke andere sonde ooit heeft gedaan en onder meer close-upbeelden maken van de poolgebieden van onze zon. NASA zal bovendien in mei Marslander InSight lanceren: deze lander gaat voor het eerst redelijk diep in de rode planeet boren. Spannende tijden dus!
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
het gaat een mooi en interessant space jaar worden
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
quote:
het gaat een mooi en interessant space jaar worden
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-01-2018
Japanse astronaut bezorgd over groeispurt van zo maar even negen centimeter in drie weken
© EPA - Astronaut Norishige Kanai.
Wetenschap & Planeet Een Japanse astronaut is bezorgd omdat hij al 9 centimeter is gegroeid sinds hij drie weken geleden aankwam in het internationale ruimtestation ISS.
Norishige Kanai schreef op sociale media dat hij bang is dat hij niet meer in een Sojoezraket past als hij in juni terug naar aarde moet komen, meldt de BBC. Astronauten groeien gemiddeld 2 tot 5 centimeter als ze in de ruimte zijn. Dat komt doordat er geen zwaartekracht is die de rugwervels op elkaar drukt. “Ik groeide als een plant in slechts drie weken. Niet meer sinds de middelbare school”, schreef Kanai. Een Sojoezraket heeft plaats voor acht personen. Als astronauten te lang worden, kan dat een probleem opleveren.
De Amerikaan Scott Tingle, de Rus Anton Tsjkaplerov en de Japanner Norishige Kanai vormen het nieuwe gezelschap van drie ruimtevaarders die al in september zijn vertrokken naar het ISS: de Rus Aleksandr Missoerkin en de Amerikanen Mark Vande Hei en Joseph Acaba. Voor de 52-jarige Tingle en de 40-jarige Kanai is het een eerste missie. Hun 43-jarige Russische collega heeft in totaal al een jaar in de ruimte doorgebracht.
De drie nieuw aangekomen astronauten zullen naar verwachting ongeveer vier maanden wonen en werken in de spacemeccano. Ze zullen 51 wetenschappelijke experimenten uitvoeren, en maken druk aankomend en vertrekkend verkeer mee. Voor februari staat een ruimtewandeling ten behoeve van het Russisch segment op de agenda.
© EPA - Astronauten Anton Tsjkaplerov (C), Scott Tingle (R) en Norishige Kanai (L) voor hun vertrek naar het ISS.
© REUTERS - Norishige Kanai.
(HLN)
Japanse astronaut bezorgd over groeispurt van zo maar even negen centimeter in drie weken
© EPA - Astronaut Norishige Kanai.
Wetenschap & Planeet Een Japanse astronaut is bezorgd omdat hij al 9 centimeter is gegroeid sinds hij drie weken geleden aankwam in het internationale ruimtestation ISS.
Norishige Kanai schreef op sociale media dat hij bang is dat hij niet meer in een Sojoezraket past als hij in juni terug naar aarde moet komen, meldt de BBC. Astronauten groeien gemiddeld 2 tot 5 centimeter als ze in de ruimte zijn. Dat komt doordat er geen zwaartekracht is die de rugwervels op elkaar drukt. “Ik groeide als een plant in slechts drie weken. Niet meer sinds de middelbare school”, schreef Kanai. Een Sojoezraket heeft plaats voor acht personen. Als astronauten te lang worden, kan dat een probleem opleveren.
De Amerikaan Scott Tingle, de Rus Anton Tsjkaplerov en de Japanner Norishige Kanai vormen het nieuwe gezelschap van drie ruimtevaarders die al in september zijn vertrokken naar het ISS: de Rus Aleksandr Missoerkin en de Amerikanen Mark Vande Hei en Joseph Acaba. Voor de 52-jarige Tingle en de 40-jarige Kanai is het een eerste missie. Hun 43-jarige Russische collega heeft in totaal al een jaar in de ruimte doorgebracht.
De drie nieuw aangekomen astronauten zullen naar verwachting ongeveer vier maanden wonen en werken in de spacemeccano. Ze zullen 51 wetenschappelijke experimenten uitvoeren, en maken druk aankomend en vertrekkend verkeer mee. Voor februari staat een ruimtewandeling ten behoeve van het Russisch segment op de agenda.
© EPA - Astronauten Anton Tsjkaplerov (C), Scott Tingle (R) en Norishige Kanai (L) voor hun vertrek naar het ISS.
© REUTERS - Norishige Kanai.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-01-2018
Eerste resultaten PEPSI gepubliceerd
De Large Binocular Telescope (LBT). (LBTO)
In drie artikelen in het vakblad Astronomy & Astrophysics zijn de eerste resultaten gepubliceerd van het PEPSI-instrument op de Large Binocular Telescope op Mount Graham in Arizona. PEPSI staat voor Potsdam Echelle Polarimetric and Spectroscopic Instrument; het is een zeer gevoelige spectrograaf die het licht van een ster 'uiteenrafelt' in de verschillende golflengten en op die manier informatie oplevert over o.a. de samenstelling van de lichtbron.
Met PEPSI is een nieuwe 'atlas' geproduceerd van het spectrum van onze eigen zon. Door dat spectrum 300 maal per dag op te meten, was het ook mogelijk om de periodieke trilling van het oppervlak van de zon (met een periode van 5 minuten) vast te leggen. Ook van 48 'benchmark'-sterren is een gedetailleerd spectrum opgemeten en gepubliceerd. Deze sterren worden door astronomen gebruikt als 'toetssteen' om metingen aan andere sterren mee te vergelijken.
Het derde artikel beschrijft het spectrum van de ster Kepler-444, waarbij vijf aarde-achtige planeten zijn ontdekt. De metingen bevestigen dat de ster 10,5 miljard jaar oud is, en relatief weinig zware elementen bevat. De Large Binocular Telescope (LBT) is een van de grootste telescopen ter wereld, met twee spiegels van 8,4 meter in middellijn, die samenwerken als één virtuele reuzentelescoop. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Eerste resultaten PEPSI gepubliceerd
De Large Binocular Telescope (LBT). (LBTO)
In drie artikelen in het vakblad Astronomy & Astrophysics zijn de eerste resultaten gepubliceerd van het PEPSI-instrument op de Large Binocular Telescope op Mount Graham in Arizona. PEPSI staat voor Potsdam Echelle Polarimetric and Spectroscopic Instrument; het is een zeer gevoelige spectrograaf die het licht van een ster 'uiteenrafelt' in de verschillende golflengten en op die manier informatie oplevert over o.a. de samenstelling van de lichtbron.
Met PEPSI is een nieuwe 'atlas' geproduceerd van het spectrum van onze eigen zon. Door dat spectrum 300 maal per dag op te meten, was het ook mogelijk om de periodieke trilling van het oppervlak van de zon (met een periode van 5 minuten) vast te leggen. Ook van 48 'benchmark'-sterren is een gedetailleerd spectrum opgemeten en gepubliceerd. Deze sterren worden door astronomen gebruikt als 'toetssteen' om metingen aan andere sterren mee te vergelijken.
Het derde artikel beschrijft het spectrum van de ster Kepler-444, waarbij vijf aarde-achtige planeten zijn ontdekt. De metingen bevestigen dat de ster 10,5 miljard jaar oud is, en relatief weinig zware elementen bevat. De Large Binocular Telescope (LBT) is een van de grootste telescopen ter wereld, met twee spiegels van 8,4 meter in middellijn, die samenwerken als één virtuele reuzentelescoop. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-01-2018
Planetenstelsels bij andere sterren vertonen opmerkelijke regelmaat
Artist's impression van het planetenstelsel Kepler-11. (NASA/Tim Pyle)
In ons eigen zonnestelsel hebben de planeten nogal uiteenlopende afmetingen, en zijn ook hun afstanden tot de zon niet gelijkmatig verdeeld. Dat blijkt bij exoplaneten (planeten bij andere sterren) vaak heel anders te zijn. Waarnemingen van de ruimtetelescoop Kepler en van de Keck-telescoop op Hawaii laten zien dat planeten bij andere sterren vaak van vergelijkbare grootte zijn en dat hun banen meestal ook heel regelmatig zijn verdeeld.
Deze conclusies zijn gebaseerd op een analyse van waarnemingen aan de planetenstelsels van 355 sterren, die samen 909 planeten bevatten. Als een planeet relatief klein is, zijn de naburige planeten ook klein; is een planeet verhoudingsgewijs groot, dan zijn de andere planeten in hetzelfde stelsel óók groot. Bovendien zijn de banen van de verschillende planeten in één stelsel meestal ook heel regelmatig gespatieerd.
De nieuwe resultaten zijn gepubliceerd in The Astronomical Journal. Een goede verklaring is nog niet gevonden. Mogelijk is ons eigen zonnestelsel een uitzondering, ontstaan door de verstorende zwaartekrachtsinvloed van de reuzenplaneten Jupiter en Saturnus. Toekomstige waarnemingen moeten uitwijzen of de onderzochte planetenstelsels wel of geen Jupiter-achtige reuzenplaneten op grote afstand van de ster bevatten. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Planetenstelsels bij andere sterren vertonen opmerkelijke regelmaat
Artist's impression van het planetenstelsel Kepler-11. (NASA/Tim Pyle)
In ons eigen zonnestelsel hebben de planeten nogal uiteenlopende afmetingen, en zijn ook hun afstanden tot de zon niet gelijkmatig verdeeld. Dat blijkt bij exoplaneten (planeten bij andere sterren) vaak heel anders te zijn. Waarnemingen van de ruimtetelescoop Kepler en van de Keck-telescoop op Hawaii laten zien dat planeten bij andere sterren vaak van vergelijkbare grootte zijn en dat hun banen meestal ook heel regelmatig zijn verdeeld.
Deze conclusies zijn gebaseerd op een analyse van waarnemingen aan de planetenstelsels van 355 sterren, die samen 909 planeten bevatten. Als een planeet relatief klein is, zijn de naburige planeten ook klein; is een planeet verhoudingsgewijs groot, dan zijn de andere planeten in hetzelfde stelsel óók groot. Bovendien zijn de banen van de verschillende planeten in één stelsel meestal ook heel regelmatig gespatieerd.
De nieuwe resultaten zijn gepubliceerd in The Astronomical Journal. Een goede verklaring is nog niet gevonden. Mogelijk is ons eigen zonnestelsel een uitzondering, ontstaan door de verstorende zwaartekrachtsinvloed van de reuzenplaneten Jupiter en Saturnus. Toekomstige waarnemingen moeten uitwijzen of de onderzochte planetenstelsels wel of geen Jupiter-achtige reuzenplaneten op grote afstand van de ster bevatten. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
9 cm in drie weken? Dat is nogal wat.
Ik wil ook de ruimte in!
Ik wil ook de ruimte in!
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Hij had blijkbaar niet goed gemetenquote:
9 cm in drie weken? Dat is nogal wat.
Ik wil ook de ruimte in!
Japanse astronaut zegt sorry: ik ben toch niet 9 centimeter gegroeid
De Japanse astronaut Norishige Kanai is niet negen, maar slechts twee centimeter gegroeid sinds hij drie weken geleden aan boord ging van het ruimtestation ISS.
Kanai wijt zijn eerdere bewering aan een meetfout. "Het spijt me heel erg dat ik dit soort nepnieuws heb getwitterd."
https://nos.nl/artikel/22(...)imeter-gegroeid.html
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-01-2018
Nieuwe sterrenstromen bewijzen dat onze Melkweg een galactische ‘smeltkroes’ is
Kleurenfoto van het Dark Energy Survey-hemelgebied. De gele strepen zijn ‘sterrenstromen’. (Alex Drlica-Wagner (Fermilab), Nora Shipp (U. Chicago) & DES Collaboration)
Met de Dark Energy Survey (DES), een groot onderzoeksprogramma dat meer inzicht moet geven in de versnellende uitdijing van het heelal, is een interessante bijvangst gedaan. In de DES-gegevens zijn elf nieuwe ‘sterrenstromen’ in onze Melkweg ontdekt. Het betreft overblijfselen van kleine sterrenstelsels die (deels) door ons sterrenstelsel zijn opgeslokt.
Wanneer een klein naburig sterrenstelsel dicht in de buurt van de Melkweg komt, valt het ten prooi aan de daarbij optredende getijdenkrachten. Daardoor ontstaan langgerekte structuren van sterren met onderling vergelijkbare leeftijden, chemische eigenschappen en snelheden – zogeheten sterrenstromen.
Vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw zijn enkele tientallen van zulke sterrenstromen ontdekt. Ze vormen het bewijs dat ons sterrenstelsel niet alleen sterren van eigen fabrikaat bevat, maar ook een flink aantal extragalactische ’immigranten’ heeft opgenomen.
Het vinden van nieuwe sterrenstromen is geen eenvoudige opgave. Ze zijn heel zwak en diffuus en strekken zich uit over een groot deel van de hemel. Dat maakt de Dark Energy Camera (DECam) van de 4-meter Blanco-telescoop van de Cerro Tololo-sterrenwacht in Chili geknipt voor het opsporen ervan.
De ontdekking van de nieuwe sterrenstromen is, samen met andere resultaten van de DES-survey, bekendgemaakt tijdens de 231ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in National Harbor in Maryland. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Nieuwe sterrenstromen bewijzen dat onze Melkweg een galactische ‘smeltkroes’ is
Kleurenfoto van het Dark Energy Survey-hemelgebied. De gele strepen zijn ‘sterrenstromen’. (Alex Drlica-Wagner (Fermilab), Nora Shipp (U. Chicago) & DES Collaboration)
Met de Dark Energy Survey (DES), een groot onderzoeksprogramma dat meer inzicht moet geven in de versnellende uitdijing van het heelal, is een interessante bijvangst gedaan. In de DES-gegevens zijn elf nieuwe ‘sterrenstromen’ in onze Melkweg ontdekt. Het betreft overblijfselen van kleine sterrenstelsels die (deels) door ons sterrenstelsel zijn opgeslokt.
Wanneer een klein naburig sterrenstelsel dicht in de buurt van de Melkweg komt, valt het ten prooi aan de daarbij optredende getijdenkrachten. Daardoor ontstaan langgerekte structuren van sterren met onderling vergelijkbare leeftijden, chemische eigenschappen en snelheden – zogeheten sterrenstromen.
Vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw zijn enkele tientallen van zulke sterrenstromen ontdekt. Ze vormen het bewijs dat ons sterrenstelsel niet alleen sterren van eigen fabrikaat bevat, maar ook een flink aantal extragalactische ’immigranten’ heeft opgenomen.
Het vinden van nieuwe sterrenstromen is geen eenvoudige opgave. Ze zijn heel zwak en diffuus en strekken zich uit over een groot deel van de hemel. Dat maakt de Dark Energy Camera (DECam) van de 4-meter Blanco-telescoop van de Cerro Tololo-sterrenwacht in Chili geknipt voor het opsporen ervan.
De ontdekking van de nieuwe sterrenstromen is, samen met andere resultaten van de DES-survey, bekendgemaakt tijdens de 231ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in National Harbor in Maryland. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-01-2018
In deze in Egypte ontdekte steen zitten mogelijk elementen die ouder zijn dan ons zonnestelsel
In de steen zitten elementen die niet voorkomen op aarde, in bekende meteorieten of kometen of elders in ons zonnestelsel.
De steen in kwestie – Hypatia genoemd – werd in 1996 in het zuidwesten van Egypte ontdekt en in 2013 stelden onderzoekers onomstotelijk vast dat het om een buitenaards object gaat. Een paar jaar later kondigde een ander onderzoeksteam aan dat de steen heel anders in elkaar stak dan de kometen en meteorieten die ons bekend zijn. En daarmee bleef het een raadsel waar de buitenaardse steen precies is ontstaan en vandaan komt.
Nog raadselachtiger
Reden genoeg voor onderzoekers van de universiteit van Johannesburg om de steen nog eens aan een grondige analyse te onderwerpen. De resultaten van de studie zijn verrassend en maken de steen zo mogelijk nog raadselachtiger, vertelt onderzoeker Marco Andreoli. “Toen voor het eerst bleek dat Hypatia buitenaards was, was dat sensationeel, maar de laatste resultaten roepen nog grotere vragen op over zijn oorsprong.” Sterker nog: ze kunnen zelfs de huidige ideeën die er zijn omtrent het materiaal waaruit ons zonnestelsel is ontstaan, op zijn kop zetten.
Koolstof en silicium
Wat hebben Andreoli en collega’s dan precies ontdekt? Allereerst stelden ze vast dat de steen zeer rijk is aan koolstof en ongebruikelijk weinig silicium bevat. Daarmee onderscheidt deze zich duidelijk van de meteorieten die zo af en toe op aarde neerploffen. Deze bevatten namelijk weinig koolstof en veel silicium. Daarnaast blijkt Hypatia – en dat is zeer bijzonder – rijk te zijn aan polycyclische aromatische koolwaterstoffen (kortweg paks). Paks zijn een belangrijk onderdeel van interstellair stof dat reeds voor ons zonnestelsel gevormd werd, bestond. “Interstellair stof vinden we ook terug in kometen en meteorieten die gedurende een lange tijd in hun geschiedenis niet zijn verwarmd,” vertelt onderzoeker Jan Kramers.
Enkele fragmenten van de Hypatia-steen. De oorspronkelijke steen moet enkele meters breed zijn geweest, maar uiteen zijn gevallen toen deze de atmosfeer van de aarde binnendrong. Afbeelding: Dr Mario di Martino / INAF Osservatorio Astrofysico di Torino.
Aluminium
Maar het wordt nog gekker. Zo troffen de onderzoekers in de steen nog enkele verrassende chemische elementen aan. Bijvoorbeeld puur aluminium, iets wat je zelden of nooit op aarde of elders in het zonnestelsel ziet. Ook troffen ze een uitzonderlijke vorm van moisanniet aan. “Ook zijn er korreltjes aangetroffen bestaand uit een stof die voornamelijk uit nikkel en fosfor bestaat en weinig ijzer bevat: een samenstelling die we nog niet eerder op aarde of in meteorieten hebben gezien,” aldus onderzoeker George Belyanin.
In het gesteente zitten elementen die ouder lijken dan de zon. Maar het grootste deel van de steen zou na de zon het levenslicht hebben gezien, zo benadrukt Kramers. “Want je hebt een dichte stofwolk nodig zoals de zonnenevel om grotere hemellichamen te vormen.”
Ouder dan de zon
En met name die uit nikkel, fosfor en ijzer opgebouwde korreltjes leiden onderzoekers naar een voorzichtige, maar spannende conclusie. Ze vermoeden dat Hypatia deels (zie kader) is opgebouwd uit materiaal dat al in de ruimte rondzwierf voor de zon, de aarde en de andere planeten van het zonnestelsel ontstonden. “De manier waarop deze drie elementen in Hypatia zich tot elkaar verhouden is compleet anders dan berekend is voor de aarde of gemeten is in bekende typen meteorieten. In dat opzicht zijn ze uniek binnen ons zonnestelsel.” En de korreltjes die deze drie stofjes in vreemde verhoudingen herbergen, zouden dan ook het levenslicht hebben gezien vóór ons zonnestelsel dat deed. “We denken dat de nikkel-fosfor-ijzer-korreltjes voor de zon zijn ontstaan, omdat ze zich in het gesteente bevinden en waarschijnlijk niet zijn veranderd door schokken – zoals ontstonden toen deze de aardatmosfeer binnendrong of op het oppervlak landde – en ook omdat de samenstelling ervan zo vreemd is.”
De steen vertelt een spannend verhaal. Zelfs als vervolgonderzoek uitwijst dat deze toch niet uit elementen die ouder zijn dan ons zonnestelsel is opgebouwd. Want in dat scenario kan deze steen eigenhandig ons beeld van de interstellaire wolk waaruit ons zonnestelsel geboren werd, op zijn kop zetten. Aangenomen wordt namelijk dat deze wolk homogeen was; overal in de wolk zou hetzelfde stof te vinden zijn geweest. Maar als Hypatia niet ouder is dan het zonnestelsel, komt die aanname op losse schroeven, legt Kramers uit. “Om te beginnen zitten er in tegenstelling tot chondrieten (een bepaald type meteoriet, red.) en planeten zoals de aarde, Mars en Venus geen silicaatmineralen in. En dan zijn er nog de exotische mineralen in Hypatia. Als Hypatia niet ouder is dan het zonnestelsel zelf wijzen beide eigenschappen erop dat de zonnenevel niet overal hetzelfde stof herbergde.” Meer onderzoek is nodig om helder te krijgen hoe de geschiedenis van Hypatia – en ons zonnestelsel – nu precies is verlopen.
(scientias.nl)
In deze in Egypte ontdekte steen zitten mogelijk elementen die ouder zijn dan ons zonnestelsel
In de steen zitten elementen die niet voorkomen op aarde, in bekende meteorieten of kometen of elders in ons zonnestelsel.
De steen in kwestie – Hypatia genoemd – werd in 1996 in het zuidwesten van Egypte ontdekt en in 2013 stelden onderzoekers onomstotelijk vast dat het om een buitenaards object gaat. Een paar jaar later kondigde een ander onderzoeksteam aan dat de steen heel anders in elkaar stak dan de kometen en meteorieten die ons bekend zijn. En daarmee bleef het een raadsel waar de buitenaardse steen precies is ontstaan en vandaan komt.
Nog raadselachtiger
Reden genoeg voor onderzoekers van de universiteit van Johannesburg om de steen nog eens aan een grondige analyse te onderwerpen. De resultaten van de studie zijn verrassend en maken de steen zo mogelijk nog raadselachtiger, vertelt onderzoeker Marco Andreoli. “Toen voor het eerst bleek dat Hypatia buitenaards was, was dat sensationeel, maar de laatste resultaten roepen nog grotere vragen op over zijn oorsprong.” Sterker nog: ze kunnen zelfs de huidige ideeën die er zijn omtrent het materiaal waaruit ons zonnestelsel is ontstaan, op zijn kop zetten.
Koolstof en silicium
Wat hebben Andreoli en collega’s dan precies ontdekt? Allereerst stelden ze vast dat de steen zeer rijk is aan koolstof en ongebruikelijk weinig silicium bevat. Daarmee onderscheidt deze zich duidelijk van de meteorieten die zo af en toe op aarde neerploffen. Deze bevatten namelijk weinig koolstof en veel silicium. Daarnaast blijkt Hypatia – en dat is zeer bijzonder – rijk te zijn aan polycyclische aromatische koolwaterstoffen (kortweg paks). Paks zijn een belangrijk onderdeel van interstellair stof dat reeds voor ons zonnestelsel gevormd werd, bestond. “Interstellair stof vinden we ook terug in kometen en meteorieten die gedurende een lange tijd in hun geschiedenis niet zijn verwarmd,” vertelt onderzoeker Jan Kramers.
Enkele fragmenten van de Hypatia-steen. De oorspronkelijke steen moet enkele meters breed zijn geweest, maar uiteen zijn gevallen toen deze de atmosfeer van de aarde binnendrong. Afbeelding: Dr Mario di Martino / INAF Osservatorio Astrofysico di Torino.
Aluminium
Maar het wordt nog gekker. Zo troffen de onderzoekers in de steen nog enkele verrassende chemische elementen aan. Bijvoorbeeld puur aluminium, iets wat je zelden of nooit op aarde of elders in het zonnestelsel ziet. Ook troffen ze een uitzonderlijke vorm van moisanniet aan. “Ook zijn er korreltjes aangetroffen bestaand uit een stof die voornamelijk uit nikkel en fosfor bestaat en weinig ijzer bevat: een samenstelling die we nog niet eerder op aarde of in meteorieten hebben gezien,” aldus onderzoeker George Belyanin.
In het gesteente zitten elementen die ouder lijken dan de zon. Maar het grootste deel van de steen zou na de zon het levenslicht hebben gezien, zo benadrukt Kramers. “Want je hebt een dichte stofwolk nodig zoals de zonnenevel om grotere hemellichamen te vormen.”
Ouder dan de zon
En met name die uit nikkel, fosfor en ijzer opgebouwde korreltjes leiden onderzoekers naar een voorzichtige, maar spannende conclusie. Ze vermoeden dat Hypatia deels (zie kader) is opgebouwd uit materiaal dat al in de ruimte rondzwierf voor de zon, de aarde en de andere planeten van het zonnestelsel ontstonden. “De manier waarop deze drie elementen in Hypatia zich tot elkaar verhouden is compleet anders dan berekend is voor de aarde of gemeten is in bekende typen meteorieten. In dat opzicht zijn ze uniek binnen ons zonnestelsel.” En de korreltjes die deze drie stofjes in vreemde verhoudingen herbergen, zouden dan ook het levenslicht hebben gezien vóór ons zonnestelsel dat deed. “We denken dat de nikkel-fosfor-ijzer-korreltjes voor de zon zijn ontstaan, omdat ze zich in het gesteente bevinden en waarschijnlijk niet zijn veranderd door schokken – zoals ontstonden toen deze de aardatmosfeer binnendrong of op het oppervlak landde – en ook omdat de samenstelling ervan zo vreemd is.”
De steen vertelt een spannend verhaal. Zelfs als vervolgonderzoek uitwijst dat deze toch niet uit elementen die ouder zijn dan ons zonnestelsel is opgebouwd. Want in dat scenario kan deze steen eigenhandig ons beeld van de interstellaire wolk waaruit ons zonnestelsel geboren werd, op zijn kop zetten. Aangenomen wordt namelijk dat deze wolk homogeen was; overal in de wolk zou hetzelfde stof te vinden zijn geweest. Maar als Hypatia niet ouder is dan het zonnestelsel, komt die aanname op losse schroeven, legt Kramers uit. “Om te beginnen zitten er in tegenstelling tot chondrieten (een bepaald type meteoriet, red.) en planeten zoals de aarde, Mars en Venus geen silicaatmineralen in. En dan zijn er nog de exotische mineralen in Hypatia. Als Hypatia niet ouder is dan het zonnestelsel zelf wijzen beide eigenschappen erop dat de zonnenevel niet overal hetzelfde stof herbergde.” Meer onderzoek is nodig om helder te krijgen hoe de geschiedenis van Hypatia – en ons zonnestelsel – nu precies is verlopen.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:
[..]
Hij had blijkbaar niet goed gemeten
Japanse astronaut zegt sorry: ik ben toch niet 9 centimeter gegroeid
De Japanse astronaut Norishige Kanai is niet negen, maar slechts twee centimeter gegroeid sinds hij drie weken geleden aan boord ging van het ruimtestation ISS.
Kanai wijt zijn eerdere bewering aan een meetfout. "Het spijt me heel erg dat ik dit soort nepnieuws heb getwitterd."
https://nos.nl/artikel/22(...)imeter-gegroeid.html
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
11-01-2018
Heet van de naald: nieuws van de AAS-meeting in Washington
Hubble-foto van sterren in het centrale deel van het Melkwegstelsel. (NASA/ESA)
Deze week wordt in Washington D.C. de 231ste bijeenkomst van de American Astronomical Society (AAS) gehouden. Zoals elk jaar op de winterbijeenkomst (dit jaar bezocht door ruim 3000 astronomen) is er ook dit keer een enorme verscheidenheid aan nieuwe resultaten gepresenteerd. Sommige opmerkelijke resultaten worden in afzonderlijke nieuwsberichtjes op allesoversterrenkunde.nl besproken; hieronder volgt een beknopt overzicht (met links naar de oorspronkelijke persberichten) van nieuwe ontdekkingen die niet allemaal uitgebreid aan bod kunnen komen. (GS)
Hubble ziet oude sterren in Melkwegcentrum anders bewegen dan jonge sterren. Dankzij zijn hoge beeldscherpte heeft de Hubble Space Telescope in de loop van ca. 10 jaar minieme verplaatsingen gemeten van zonachtige sterren in de kern van het Melkwegstelsel, op ca. 26.000 lichtjaar afstand. Er is ontdekt dat sterren met een relatief hoog 'metaalgehalte' (elementen zwaarder dan waterstof en helium) sneller bewegen dan sterren met een gering metaalgehalte. Die laatste dateren uit een vroegere periode in het heelal. Het verschil in beweging zegt mogelijk iets over de ontstaansgeschiedenis van het Melkwegstelsel, maar de oorzaak van het waargenomen verschil is nog niet bekend. Persbericht
Astronomen vinden zwart gat dat twee keer boert. Superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels zijn schrokops, en ze hebben slechte tafelmanieren. Nadat zo'n zwart gat een grote hoeveelheid materiaal (gas en sterren) heeft verorberd, laat het vaak een 'boer', in de vorm van het uitstoten van een wolk heet gas. In een ver sterrenstelsel hebben astronomen nu de restanten van een eerdere oprisping gevonden, die ongeveer 100.000 jaar geleden plaatsvond, en ook al een nieuwe 'boer', van recentere datum. Voor het eerst is hiermee aangetoond dat superzware zwarte gaten in helderheid kunnen variëren ('flikkeren') op relatief korte tijdschalen. Persbericht
Zwaartekrachtlenswerking brengt extreem ver sterrenstelsel in beeld. Met de Hubble Space Telescope is een sterrenstelsel in beeld gebracht op een afstand van 13,3 miljard lichtjaar. Doordat het van het stelsel is versterkt en vervormd (het stelseltje is 'uitgerekt') door de zwaartekrachtlenswerking van een dichterbij gelegen cluster van stelsels, was het extreem zwakke object verrassend gedetailleerd te bestuderen. Het stelsel is slechts 2500 lichtjaar groot. Persbericht
Structuur in gas- en stofschijf kan ook ontstaan zónder planeten. De afgelopen jaren zijn in de platte, ronddraaiende gas- en stofschijven rond pasgeboren sterren vaak lege zones ontdekt, waarvan algemeen wordt aangenomen dat ze ontstaan door de zwaartekrachtwerking van jonge planeten. Computersimulaties van astronomen van NASA's Goddard Space Flight Center laten nu zien dat zulke structuren ook kunnen ontstaan zónder planeten, wanneer stofdeeltjes beschenen worden door ultraviolette straling van de jonge ster. Persbericht
Burgerwetenschappers ontdekken stelsel met vijf planeten. Via het Exoplanet Explorer-project zijn vijf planeten ontdekt bij de ster K2-138. Exoplanet Explorer is een online tool waarmee citizen scientists ('burgerwetenschappers') mee helpen zoeken in waarnemingsgegevens van NASA's ruimtetelescoop Kepler. De vijf planeten bewegen bovendien in banen die een onderlinge resonantie vertonen, waarbij elke planeet vrijwel exact anderhalf maal zo lang over een rondje doet dan de buurplaneet die op kleinere afstand van de moederster staat. Persbericht
(allesoversterrenkunde)
Heet van de naald: nieuws van de AAS-meeting in Washington
Hubble-foto van sterren in het centrale deel van het Melkwegstelsel. (NASA/ESA)
Deze week wordt in Washington D.C. de 231ste bijeenkomst van de American Astronomical Society (AAS) gehouden. Zoals elk jaar op de winterbijeenkomst (dit jaar bezocht door ruim 3000 astronomen) is er ook dit keer een enorme verscheidenheid aan nieuwe resultaten gepresenteerd. Sommige opmerkelijke resultaten worden in afzonderlijke nieuwsberichtjes op allesoversterrenkunde.nl besproken; hieronder volgt een beknopt overzicht (met links naar de oorspronkelijke persberichten) van nieuwe ontdekkingen die niet allemaal uitgebreid aan bod kunnen komen. (GS)
Hubble ziet oude sterren in Melkwegcentrum anders bewegen dan jonge sterren. Dankzij zijn hoge beeldscherpte heeft de Hubble Space Telescope in de loop van ca. 10 jaar minieme verplaatsingen gemeten van zonachtige sterren in de kern van het Melkwegstelsel, op ca. 26.000 lichtjaar afstand. Er is ontdekt dat sterren met een relatief hoog 'metaalgehalte' (elementen zwaarder dan waterstof en helium) sneller bewegen dan sterren met een gering metaalgehalte. Die laatste dateren uit een vroegere periode in het heelal. Het verschil in beweging zegt mogelijk iets over de ontstaansgeschiedenis van het Melkwegstelsel, maar de oorzaak van het waargenomen verschil is nog niet bekend. Persbericht
Astronomen vinden zwart gat dat twee keer boert. Superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels zijn schrokops, en ze hebben slechte tafelmanieren. Nadat zo'n zwart gat een grote hoeveelheid materiaal (gas en sterren) heeft verorberd, laat het vaak een 'boer', in de vorm van het uitstoten van een wolk heet gas. In een ver sterrenstelsel hebben astronomen nu de restanten van een eerdere oprisping gevonden, die ongeveer 100.000 jaar geleden plaatsvond, en ook al een nieuwe 'boer', van recentere datum. Voor het eerst is hiermee aangetoond dat superzware zwarte gaten in helderheid kunnen variëren ('flikkeren') op relatief korte tijdschalen. Persbericht
Zwaartekrachtlenswerking brengt extreem ver sterrenstelsel in beeld. Met de Hubble Space Telescope is een sterrenstelsel in beeld gebracht op een afstand van 13,3 miljard lichtjaar. Doordat het van het stelsel is versterkt en vervormd (het stelseltje is 'uitgerekt') door de zwaartekrachtlenswerking van een dichterbij gelegen cluster van stelsels, was het extreem zwakke object verrassend gedetailleerd te bestuderen. Het stelsel is slechts 2500 lichtjaar groot. Persbericht
Structuur in gas- en stofschijf kan ook ontstaan zónder planeten. De afgelopen jaren zijn in de platte, ronddraaiende gas- en stofschijven rond pasgeboren sterren vaak lege zones ontdekt, waarvan algemeen wordt aangenomen dat ze ontstaan door de zwaartekrachtwerking van jonge planeten. Computersimulaties van astronomen van NASA's Goddard Space Flight Center laten nu zien dat zulke structuren ook kunnen ontstaan zónder planeten, wanneer stofdeeltjes beschenen worden door ultraviolette straling van de jonge ster. Persbericht
Burgerwetenschappers ontdekken stelsel met vijf planeten. Via het Exoplanet Explorer-project zijn vijf planeten ontdekt bij de ster K2-138. Exoplanet Explorer is een online tool waarmee citizen scientists ('burgerwetenschappers') mee helpen zoeken in waarnemingsgegevens van NASA's ruimtetelescoop Kepler. De vijf planeten bewegen bovendien in banen die een onderlinge resonantie vertonen, waarbij elke planeet vrijwel exact anderhalf maal zo lang over een rondje doet dan de buurplaneet die op kleinere afstand van de moederster staat. Persbericht
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-01-2018
Voor het eerst vloeibaar water én complexe organische verbindingen ontdekt in meteoriet
Wetenschappers vinden ingrediënten voor leven in op aarde gelande ruimtestenen.
Onderzoekers bogen zich over twee meteorieten die – onafhankelijk van elkaar – in 1998 op aarde stortten (de ene meteoriet landde in maart in Texas, de andere klapte in augustus in Marokko neer). In beide meteorieten zijn zoutkristallen aangetroffen die de onderzoekers nu uitgebreid hebben geanalyseerd. En dat leidt tot spannende resultaten, zo schrijven de onderzoekers in het blad Science Advances.
Een zoutkristal in de meteoriet die in 1998 in Marokko neerkwam. Afbeelding: Queenie Chan / The Open University, UK.
Water
In de zoutkristallen troffen de onderzoekers microscopische sporen van water aan. Aangenomen wordt dat dit water stamt uit de kinderjaren van ons zonnestelsel, een periode die inmiddels al zo’n 4,5 miljard jaar achter ons ligt. Daarnaast troffen de onderzoekers een mix van complexe organische verbindingen aan. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan aminozuren en koolwaterstoffen. “We kijken naar de organische ingrediënten die kunnen leiden tot de oorsprong van leven,” benadrukt onderzoeker Queenie Chan. “Waaronder aminozuren die nodig zijn om eiwitten te vormen.”
Botsing
De onderzoekers deden nog een andere opvallende ontdekking. Zo hebben ze aanwijzingen gevonden dat de ruimtestenen in de ruimte een inslag hebben meegemaakt. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan een relatief kleine planetoïde die inslaat op een groter exemplaar. Dat de meteorieten van zo’n botsing getuigen, heeft de onderzoekers aan het denken gezet. Want in theorie moet het toch mogelijk zijn dat tijdens dergelijke botsingen organisch materiaal van de ene op de andere ruimtesteen wordt overgedragen. En dat zou weer kunnen leiden tot het ontstaan van nieuwe, nog complexere organische verbindingen.
Tijdcapsule
Wat het onderzoek daarnaast laat zien, is dat de zoutkristallen in meteorieten dienst doen als een soort tijdcapsules. Chan vergelijkt ze ook wel met barnsteen waarin we soms uitstekend bewaard gebleven insecten aantreffen. Die insecten zijn bij leven vast komen te zitten in hars en dat hars is vervolgens gefossiliseerd. Op vergelijkbare wijze kunnen biomoleculen en mogelijk zelfs primitieve vormen van leven – als die er in de beginjaren van het zonnestelsel waren – in deze zoutmoleculen vast zijn komen te zitten.
Ceres?
Een andere interessante vraag is natuurlijk waar deze meteorieten en de materialen die zij bevatten vandaan komen. De onderzoekers hebben daar wel ideeën over. “De resultaten onderschrijven het idee dat het organisch materiaal afkomstig is van een waterrijk of voormalig waterrijk hemellichaam: een oceaanwereld in het vroege zonnestelsel. Misschien wel Ceres.” En daarmee suggereert het onderzoek dus ook dat deze dwergplaneet in de planetoïdengordel rijk is aan organisch materiaal.
De onderzoekers zijn zeker nog niet klaar met de meteorieten. In de meteorieten zijn nog meer kristallen aangetroffen en de vraag is of ook deze water en complexe organische verbindingen herbergen. De onderzoekers hopen dat in de nabije toekomst uit te zoeken.
(scientias.nl)
Voor het eerst vloeibaar water én complexe organische verbindingen ontdekt in meteoriet
Wetenschappers vinden ingrediënten voor leven in op aarde gelande ruimtestenen.
Onderzoekers bogen zich over twee meteorieten die – onafhankelijk van elkaar – in 1998 op aarde stortten (de ene meteoriet landde in maart in Texas, de andere klapte in augustus in Marokko neer). In beide meteorieten zijn zoutkristallen aangetroffen die de onderzoekers nu uitgebreid hebben geanalyseerd. En dat leidt tot spannende resultaten, zo schrijven de onderzoekers in het blad Science Advances.
Een zoutkristal in de meteoriet die in 1998 in Marokko neerkwam. Afbeelding: Queenie Chan / The Open University, UK.
Water
In de zoutkristallen troffen de onderzoekers microscopische sporen van water aan. Aangenomen wordt dat dit water stamt uit de kinderjaren van ons zonnestelsel, een periode die inmiddels al zo’n 4,5 miljard jaar achter ons ligt. Daarnaast troffen de onderzoekers een mix van complexe organische verbindingen aan. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan aminozuren en koolwaterstoffen. “We kijken naar de organische ingrediënten die kunnen leiden tot de oorsprong van leven,” benadrukt onderzoeker Queenie Chan. “Waaronder aminozuren die nodig zijn om eiwitten te vormen.”
Botsing
De onderzoekers deden nog een andere opvallende ontdekking. Zo hebben ze aanwijzingen gevonden dat de ruimtestenen in de ruimte een inslag hebben meegemaakt. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan een relatief kleine planetoïde die inslaat op een groter exemplaar. Dat de meteorieten van zo’n botsing getuigen, heeft de onderzoekers aan het denken gezet. Want in theorie moet het toch mogelijk zijn dat tijdens dergelijke botsingen organisch materiaal van de ene op de andere ruimtesteen wordt overgedragen. En dat zou weer kunnen leiden tot het ontstaan van nieuwe, nog complexere organische verbindingen.
Tijdcapsule
Wat het onderzoek daarnaast laat zien, is dat de zoutkristallen in meteorieten dienst doen als een soort tijdcapsules. Chan vergelijkt ze ook wel met barnsteen waarin we soms uitstekend bewaard gebleven insecten aantreffen. Die insecten zijn bij leven vast komen te zitten in hars en dat hars is vervolgens gefossiliseerd. Op vergelijkbare wijze kunnen biomoleculen en mogelijk zelfs primitieve vormen van leven – als die er in de beginjaren van het zonnestelsel waren – in deze zoutmoleculen vast zijn komen te zitten.
Ceres?
Een andere interessante vraag is natuurlijk waar deze meteorieten en de materialen die zij bevatten vandaan komen. De onderzoekers hebben daar wel ideeën over. “De resultaten onderschrijven het idee dat het organisch materiaal afkomstig is van een waterrijk of voormalig waterrijk hemellichaam: een oceaanwereld in het vroege zonnestelsel. Misschien wel Ceres.” En daarmee suggereert het onderzoek dus ook dat deze dwergplaneet in de planetoïdengordel rijk is aan organisch materiaal.
De onderzoekers zijn zeker nog niet klaar met de meteorieten. In de meteorieten zijn nog meer kristallen aangetroffen en de vraag is of ook deze water en complexe organische verbindingen herbergen. De onderzoekers hopen dat in de nabije toekomst uit te zoeken.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-01-2018
Bijzondere ster werpt nieuw licht op de activiteitscyclus van zonachtige sterren
Deze foto toont donkere vlekken en (vooral langs de rand) heldere ‘fakkels’ op de zon. (NASA/SDO)
Onderzoek van een 120 lichtjaar verre ster die als twee druppels water op onze zon lijkt, suggereert dat niet de rotatiesnelheid maar de chemische samenstelling van een zonachtige ster bepalend is voor de duur en hevigheid van zijn magnetische activiteitscyclus. Het lijkt erop dat elementen zwaarder dan helium daarbij een sleutelrol spelen (The Astrophysical Journal, 5 januari).
Het aantal zonnevlekken – koele, (relatief) donkere vlekken op het oppervlak van de zon – gaat op en neer in een cyclus die gemiddeld 11 jaar duurt. Deze zonnecyclus wordt aangedreven door de zogeheten zonnedynamo – een samenspel van magnetische velden, convectie en rotatie. Wat echter de precieze oorzaak is van dit alles, is nog onduidelijk.
Een onderzoeksteam onder leiding van de Deense astronoom Christoffer Karoff van de universiteit van Aarhus denkt nu dat de ster HD 173701 in het sterrenbeeld Zwaan meer duidelijkheid kan geven in de onderliggende fysische processen. Waarnemingen die teruggaan tot 1978 laten zien dat de cyclus van deze ster anderhalf keer zo kort duurt als de zonnecyclus. Daarnaast vertoont de ster magnetische variaties die meer dan twee keer zo sterk zijn als die van de zon.
In de meeste andere opzichten lijkt HD 173701 juist heel veel op de zon. Hij draait bijna net zo snel om zijn as, is ongeveer net zo groot, heeft dezelfde massa en is even oud. Er is echter één belangrijk verschil: hij bevat meer dan tweemaal zoveel zware elementen.
De astronomen vermoeden dan ook dat er een direct verband bestaat tussen de hevige cycli van HD 173701 en diens hoge gehalte aan zware elementen. Daar bestaan ook fysische argumenten voor. Kort gezegd komt het erop neer dat de zware elementen de ster ondoorzichtiger maken voor straling. Hierdoor schakelt het energietransport dieper in de ster over van straling op convectie (opstijgende gasbellen) en wordt het dynamo-effect versterkt. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Bijzondere ster werpt nieuw licht op de activiteitscyclus van zonachtige sterren
Deze foto toont donkere vlekken en (vooral langs de rand) heldere ‘fakkels’ op de zon. (NASA/SDO)
Onderzoek van een 120 lichtjaar verre ster die als twee druppels water op onze zon lijkt, suggereert dat niet de rotatiesnelheid maar de chemische samenstelling van een zonachtige ster bepalend is voor de duur en hevigheid van zijn magnetische activiteitscyclus. Het lijkt erop dat elementen zwaarder dan helium daarbij een sleutelrol spelen (The Astrophysical Journal, 5 januari).
Het aantal zonnevlekken – koele, (relatief) donkere vlekken op het oppervlak van de zon – gaat op en neer in een cyclus die gemiddeld 11 jaar duurt. Deze zonnecyclus wordt aangedreven door de zogeheten zonnedynamo – een samenspel van magnetische velden, convectie en rotatie. Wat echter de precieze oorzaak is van dit alles, is nog onduidelijk.
Een onderzoeksteam onder leiding van de Deense astronoom Christoffer Karoff van de universiteit van Aarhus denkt nu dat de ster HD 173701 in het sterrenbeeld Zwaan meer duidelijkheid kan geven in de onderliggende fysische processen. Waarnemingen die teruggaan tot 1978 laten zien dat de cyclus van deze ster anderhalf keer zo kort duurt als de zonnecyclus. Daarnaast vertoont de ster magnetische variaties die meer dan twee keer zo sterk zijn als die van de zon.
In de meeste andere opzichten lijkt HD 173701 juist heel veel op de zon. Hij draait bijna net zo snel om zijn as, is ongeveer net zo groot, heeft dezelfde massa en is even oud. Er is echter één belangrijk verschil: hij bevat meer dan tweemaal zoveel zware elementen.
De astronomen vermoeden dan ook dat er een direct verband bestaat tussen de hevige cycli van HD 173701 en diens hoge gehalte aan zware elementen. Daar bestaan ook fysische argumenten voor. Kort gezegd komt het erop neer dat de zware elementen de ster ondoorzichtiger maken voor straling. Hierdoor schakelt het energietransport dieper in de ster over van straling op convectie (opstijgende gasbellen) en wordt het dynamo-effect versterkt. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-01-2018
Bedrijf dat grondstoffen van planetoïden wil halen, lanceert belangrijke satelliet
Met de satelliet wordt de kennis en kunde vergaard die nodig is om andere hemellichamen uit te buiten.
(Robotische) mijnwerkers die waardevolle grondstoffen uit een steen in de ruimte peuteren. Het lijkt misschien het scenario van een sciencefictionfilm. Maar als het aan Planetary Resources ligt, wordt het snel werkelijkheid. En met de succesvolle lancering van Arkyd-6 lijkt dat helemaal niet meer zo onaannemelijk.
De satelliet werd vorige week met succes gelanceerd. Het is een demonstratiemissie: de satelliet moet bewijzen dat deze in staat is om water te detecteren in de ruimte. De satelliet kan gezien worden als de voorloper van Arkyd-301: een serie ruimtesondes waarmee Planeetary Resources over een paar jaar zoek wil gaan naar de ‘beste mijn’ in de ruimte. Die missie zal er voornamelijk op gericht zijn om waterrijke planetoïden op te sporen en moet weer leiden tot de ontwikkeling en bouw van de eerste commerciële mijn in de ruimte.
Planetary Resources werd in 2012 opgericht. Het bedrijf heeft zich ten doel gesteld om zo snel mogelijk waardevolle grondstoffen – je kunt dan bijvoorbeeld denken aan water – van planetoïden te gaan halen en verwacht daar biljarden mee te kunnen gaan verdienen. De grondstoffen zouden naar de aarde gebracht kunnen worden voor gebruik, maar ook in de ruimte zelf kunnen worden benut (bijvoorbeeld als raketbrandstof).
(scientias.nl)
Bedrijf dat grondstoffen van planetoïden wil halen, lanceert belangrijke satelliet
Met de satelliet wordt de kennis en kunde vergaard die nodig is om andere hemellichamen uit te buiten.
(Robotische) mijnwerkers die waardevolle grondstoffen uit een steen in de ruimte peuteren. Het lijkt misschien het scenario van een sciencefictionfilm. Maar als het aan Planetary Resources ligt, wordt het snel werkelijkheid. En met de succesvolle lancering van Arkyd-6 lijkt dat helemaal niet meer zo onaannemelijk.
De satelliet werd vorige week met succes gelanceerd. Het is een demonstratiemissie: de satelliet moet bewijzen dat deze in staat is om water te detecteren in de ruimte. De satelliet kan gezien worden als de voorloper van Arkyd-301: een serie ruimtesondes waarmee Planeetary Resources over een paar jaar zoek wil gaan naar de ‘beste mijn’ in de ruimte. Die missie zal er voornamelijk op gericht zijn om waterrijke planetoïden op te sporen en moet weer leiden tot de ontwikkeling en bouw van de eerste commerciële mijn in de ruimte.
Planetary Resources werd in 2012 opgericht. Het bedrijf heeft zich ten doel gesteld om zo snel mogelijk waardevolle grondstoffen – je kunt dan bijvoorbeeld denken aan water – van planetoïden te gaan halen en verwacht daar biljarden mee te kunnen gaan verdienen. De grondstoffen zouden naar de aarde gebracht kunnen worden voor gebruik, maar ook in de ruimte zelf kunnen worden benut (bijvoorbeeld als raketbrandstof).
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
18-01-2018
Baanbeweging Mercurius bewijst: gravitatieconstante is heel constant
Metingen van de positie van Mercurius hebben meer inzicht gegeven in de invloed van de zon op de baanbeweging van de planeet. (NASA’s Goddard Space Flight Center)
Je merkt er bijna niets van, maar héél langzaam worden de omloopbanen van de planeten in ons zonnestelsel iets wijder. Dat komt doordat de zon geleidelijk massa kwijtraakt door processen in haar inwendige en door het uitzenden van zonnewind. Wetenschappers van NASA en het Massachusetts Institute of Technology hebben dit massaverlies nu indirect gemeten door naar subtiele veranderingen in de omloopbaan van Mercurius te kijken (Nature Communications, 18 januari).
De nieuwe meetwaarde is in overeenstemming met eerdere schattingen. Maar belangrijker is dat de nauwkeurigheid ervan groter is dan bij eerdere bepalingen. Daardoor kan nu met nog meer stelligheid worden gezegd dat de zogeheten gravitatieconstante (G) constant is. Samen met de massa en de onderlinge afstand is G bepalend voor de aantrekkingskracht tussen voorwerpen.
Omdat Mercurius zich het dichtst bij de zon bevindt, is deze planeet het meest geschikt om mogelijke afwijkingen in de zwaartekrachtsaantrekking van de zon op te sporen. Voor dat doel hebben de wetenschappers heel nauwkeurige metingen gedaan van de positie van de planeet, of eigenlijk van de ruimtesonde MESSENGER die tussen maart 2011 en april 2015 om hem heen cirkelde.
De grootste afwijkingen in de baanbeweging van Mercurius worden veroorzaakt door de zwaartekrachtsinvloed van de overige planeten en de kromming van ruimte, zoals voorspeld door de algemene relativiteitstheorie. Daarnaast zijn er nog enkele kleinere bijdragen die voor rekening komen van de zon. Eén daarvan is het gegeven dat de zon niet volmaakt rond is, maar een beetje afgeplat.
Bij het nieuwe onderzoek is het gelukt om een aantal van die factoren van elkaar te scheiden. Daaruit volgt een waarde voor het massaverlies van de zon die met ongeveer één duizendste zonsmassa per 10 miljard jaar dicht bij de theoretische verwachting ligt. Ten gevolge hiervan wordt de omloopbaan van bijvoorbeeld onze aarde anderhalve centimeter per jaar wijder.
Omdat de nieuwe meetwaarde een grotere nauwkeurigheid heeft dan eerdere bepalingen, hebben de wetenschappers de stabiliteit van de gravitatieconstante met een factor 10 kunnen aanscherpen ten opzichte van bepalingen die op de beweging van onze maan waren gebaseerd. Anders gezegd: áls G al varieert, dan zijn die variaties zeker tien keer zo klein als tot nu toe al vaststond. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Baanbeweging Mercurius bewijst: gravitatieconstante is heel constant
Metingen van de positie van Mercurius hebben meer inzicht gegeven in de invloed van de zon op de baanbeweging van de planeet. (NASA’s Goddard Space Flight Center)
Je merkt er bijna niets van, maar héél langzaam worden de omloopbanen van de planeten in ons zonnestelsel iets wijder. Dat komt doordat de zon geleidelijk massa kwijtraakt door processen in haar inwendige en door het uitzenden van zonnewind. Wetenschappers van NASA en het Massachusetts Institute of Technology hebben dit massaverlies nu indirect gemeten door naar subtiele veranderingen in de omloopbaan van Mercurius te kijken (Nature Communications, 18 januari).
De nieuwe meetwaarde is in overeenstemming met eerdere schattingen. Maar belangrijker is dat de nauwkeurigheid ervan groter is dan bij eerdere bepalingen. Daardoor kan nu met nog meer stelligheid worden gezegd dat de zogeheten gravitatieconstante (G) constant is. Samen met de massa en de onderlinge afstand is G bepalend voor de aantrekkingskracht tussen voorwerpen.
Omdat Mercurius zich het dichtst bij de zon bevindt, is deze planeet het meest geschikt om mogelijke afwijkingen in de zwaartekrachtsaantrekking van de zon op te sporen. Voor dat doel hebben de wetenschappers heel nauwkeurige metingen gedaan van de positie van de planeet, of eigenlijk van de ruimtesonde MESSENGER die tussen maart 2011 en april 2015 om hem heen cirkelde.
De grootste afwijkingen in de baanbeweging van Mercurius worden veroorzaakt door de zwaartekrachtsinvloed van de overige planeten en de kromming van ruimte, zoals voorspeld door de algemene relativiteitstheorie. Daarnaast zijn er nog enkele kleinere bijdragen die voor rekening komen van de zon. Eén daarvan is het gegeven dat de zon niet volmaakt rond is, maar een beetje afgeplat.
Bij het nieuwe onderzoek is het gelukt om een aantal van die factoren van elkaar te scheiden. Daaruit volgt een waarde voor het massaverlies van de zon die met ongeveer één duizendste zonsmassa per 10 miljard jaar dicht bij de theoretische verwachting ligt. Ten gevolge hiervan wordt de omloopbaan van bijvoorbeeld onze aarde anderhalve centimeter per jaar wijder.
Omdat de nieuwe meetwaarde een grotere nauwkeurigheid heeft dan eerdere bepalingen, hebben de wetenschappers de stabiliteit van de gravitatieconstante met een factor 10 kunnen aanscherpen ten opzichte van bepalingen die op de beweging van onze maan waren gebaseerd. Anders gezegd: áls G al varieert, dan zijn die variaties zeker tien keer zo klein als tot nu toe al vaststond. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-01-2018
Japanse astronomen maken meest gedetailleerde radiokaart van de Melkweg
Overzichtsbeeld en detailbeelden van de nieuwe radiokaart van de Melkweg. (NAOJ)
Met de Japanse 45-meter radiotelescoop van Nobeyama is de meest gedetailleerde radiokaart van de Melkweg gemaakt. De nieuwe kaart toont drie maal zo veel details als eerdere radiokaarten.
Met radiotelescopen kan koel gas in het Melkwegstelsel in kaart worden gebracht dat op andere golflengten niet waarneembaar is. Het Japanse FUGIN-project (FOREST Unbiased Galactic plane Imaging survey with Nobeyama) heeft tussen 2014 en 1017 in totaal 1100 uur waarnemingen verricht van een smalle strook aan de hemel, samenvallend met het centrale vlak van ons Melkwegstelsel, met een oppervlak dat 520 maal zo groot is als dat van de Volle Maan.
De kleinste details die op de nieuwe kaart zichtbaar zijn, hebben afmetingen van 20 boogseconden; de radiale snelheden van de talloze gaswolken zijn vastgelegd met een nauwkeurigheid van 1,3 kilometer per seconde. De waarnemingen richtten zich op drie verschillende typen koolmonoxidemoleculen.
De nieuwe kaart, gepubliceerd in Publications of the Astronomical Society of Japan, zal in de toekomst dienst doen als basis voor nieuw detailonderzoek aan gas- en stofwolken in het Melkwegstelsel. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Japanse astronomen maken meest gedetailleerde radiokaart van de Melkweg
Overzichtsbeeld en detailbeelden van de nieuwe radiokaart van de Melkweg. (NAOJ)
Met de Japanse 45-meter radiotelescoop van Nobeyama is de meest gedetailleerde radiokaart van de Melkweg gemaakt. De nieuwe kaart toont drie maal zo veel details als eerdere radiokaarten.
Met radiotelescopen kan koel gas in het Melkwegstelsel in kaart worden gebracht dat op andere golflengten niet waarneembaar is. Het Japanse FUGIN-project (FOREST Unbiased Galactic plane Imaging survey with Nobeyama) heeft tussen 2014 en 1017 in totaal 1100 uur waarnemingen verricht van een smalle strook aan de hemel, samenvallend met het centrale vlak van ons Melkwegstelsel, met een oppervlak dat 520 maal zo groot is als dat van de Volle Maan.
De kleinste details die op de nieuwe kaart zichtbaar zijn, hebben afmetingen van 20 boogseconden; de radiale snelheden van de talloze gaswolken zijn vastgelegd met een nauwkeurigheid van 1,3 kilometer per seconde. De waarnemingen richtten zich op drie verschillende typen koolmonoxidemoleculen.
De nieuwe kaart, gepubliceerd in Publications of the Astronomical Society of Japan, zal in de toekomst dienst doen als basis voor nieuw detailonderzoek aan gas- en stofwolken in het Melkwegstelsel. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-01-2018
Astrochemici onthullen de magnetische geheimen van methanol
Metingen aan methanolmoleculen leveren informatie op over magnetische velden. (Wolfgang Steffen/Boy Lankhaar/Wikimedia Commons/Ben Mills)
Een belangrijke puzzel in de astrochemie is nu eindelijk opgelost: Voor het eerst is het een team van theoretisch chemici en astronomen gelukt om te bepalen hoe je met methanol magneetvelden in de ruimte kunt meten. Dit geeft een nieuwe methode om de geboorte van sterren en planeten te onderzoeken. De onderzoekers publiceerden dit in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Astronomy op 29 januari.
Astronomen bestuderen met licht- en radiogolven van moleculen in de ruimte hoe sterren en planeten geboren worden. Van methanolmoleculen in de ruimte is al langere tijd bekend dat ze gebruikt kunnen worden om magneetvelden te meten, die een belangrijke rol spelen bij dit geboorteproces. Maar dit soort metingen bij ontwikkelende zware sterren was tot nu toe onmogelijk, doordat een goed model van de magnetische eigenschappen van het molecuul methanol ontbrak.
Nu kan deze kennis eindelijk in de praktijk gebracht worden, mede met dank aan nieuwe berekeningen van theoretisch chemici Ad van der Avoird en Gerrit Groenenboom van de Radboud Universiteit Nijmegen en astrochemicus Boy Lankhaar, Nederlander in dienst van Chalmers University in Zweden.
Bij de vorming van nieuwe sterren komen methanolmoleculen voor als zogenaamde ‘masers’ (een fenomeen vergelijkbaar met lasers, waarbij moleculen in de ruimte intense microgolf-straling uitzenden). Met radiotelescopen vangen astronomen deze straling op en gebruiken deze om informatie over de magnetische velden rond een ster te bepalen.
Methanol is een van de sterkste masers en wordt met name gevonden in gebieden waar extra zware sterren geboren worden. Deze sterren zijn verantwoordelijk voor de productie van metalen en koolstof. Door het geboorteproces van deze sterren te begrijpen, zijn onderzoekers beter in staat om de oorsprong van de verschillende chemische elementen in het heelal te bepalen.
Al meer dan 50 jaar lukte het wetenschappers niet om de magnetische eigenschappen van methanol te meten in het laboratorium. Om die reden besloot het team van astronomen en theoretisch chemici dit uit te rekenen met principes uit de quantummechanica, wat resulteerde in een model dat deze eigenschappen precies beschrijft.
Theoretisch chemicus Ad van der Avoird: "Het werd een ingewikkelder project dan gedacht, omdat we methanol tot in groot detail moesten bekijken en de bestaande theorie niet klopte. Met veel inspanning hebben we uiteindelijk het model kunnen ontwikkelen dat de astronomen nodig hadden.”
Huib Jan van Langevelde, teamlid en onderzoeker van het Joint Institute for VLBI ERIC, Dwingeloo en Sterrewacht Leiden kijkt uit naar de toekomst. "Met de nieuwe kennis over de invloed van magneetvelden op methanol kunnen we onze waarnemingen rond de vorming van zware sterren veel beter interpreteren."
(allesoversterrenkunde)
Astrochemici onthullen de magnetische geheimen van methanol
Metingen aan methanolmoleculen leveren informatie op over magnetische velden. (Wolfgang Steffen/Boy Lankhaar/Wikimedia Commons/Ben Mills)
Een belangrijke puzzel in de astrochemie is nu eindelijk opgelost: Voor het eerst is het een team van theoretisch chemici en astronomen gelukt om te bepalen hoe je met methanol magneetvelden in de ruimte kunt meten. Dit geeft een nieuwe methode om de geboorte van sterren en planeten te onderzoeken. De onderzoekers publiceerden dit in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Astronomy op 29 januari.
Astronomen bestuderen met licht- en radiogolven van moleculen in de ruimte hoe sterren en planeten geboren worden. Van methanolmoleculen in de ruimte is al langere tijd bekend dat ze gebruikt kunnen worden om magneetvelden te meten, die een belangrijke rol spelen bij dit geboorteproces. Maar dit soort metingen bij ontwikkelende zware sterren was tot nu toe onmogelijk, doordat een goed model van de magnetische eigenschappen van het molecuul methanol ontbrak.
Nu kan deze kennis eindelijk in de praktijk gebracht worden, mede met dank aan nieuwe berekeningen van theoretisch chemici Ad van der Avoird en Gerrit Groenenboom van de Radboud Universiteit Nijmegen en astrochemicus Boy Lankhaar, Nederlander in dienst van Chalmers University in Zweden.
Bij de vorming van nieuwe sterren komen methanolmoleculen voor als zogenaamde ‘masers’ (een fenomeen vergelijkbaar met lasers, waarbij moleculen in de ruimte intense microgolf-straling uitzenden). Met radiotelescopen vangen astronomen deze straling op en gebruiken deze om informatie over de magnetische velden rond een ster te bepalen.
Methanol is een van de sterkste masers en wordt met name gevonden in gebieden waar extra zware sterren geboren worden. Deze sterren zijn verantwoordelijk voor de productie van metalen en koolstof. Door het geboorteproces van deze sterren te begrijpen, zijn onderzoekers beter in staat om de oorsprong van de verschillende chemische elementen in het heelal te bepalen.
Al meer dan 50 jaar lukte het wetenschappers niet om de magnetische eigenschappen van methanol te meten in het laboratorium. Om die reden besloot het team van astronomen en theoretisch chemici dit uit te rekenen met principes uit de quantummechanica, wat resulteerde in een model dat deze eigenschappen precies beschrijft.
Theoretisch chemicus Ad van der Avoird: "Het werd een ingewikkelder project dan gedacht, omdat we methanol tot in groot detail moesten bekijken en de bestaande theorie niet klopte. Met veel inspanning hebben we uiteindelijk het model kunnen ontwikkelen dat de astronomen nodig hadden.”
Huib Jan van Langevelde, teamlid en onderzoeker van het Joint Institute for VLBI ERIC, Dwingeloo en Sterrewacht Leiden kijkt uit naar de toekomst. "Met de nieuwe kennis over de invloed van magneetvelden op methanol kunnen we onze waarnemingen rond de vorming van zware sterren veel beter interpreteren."
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-02-2018
Eerst ontdekte ijsdwerg heet voortaan Albion
William Blake's voorstelling van Albion. (Wikimedia Commons)
De eerst ontdekte ijsdwerg in de buitendelen van het zonnestelsel (afgezien van de dwergplaneet Pluto) heeft eindelijk een naam gekregen. In een elektronische circulaire maakt de Internationale Astronomische Unie (IAU) bekend dat het relatief kleine, stijf bevroren hemellichaam 1992 QB1 voortaan Albion heet, naar de oermens in de scheppingsmythe van de Engelse dichter en schilder William Blake.
1992 QB1 werd in augustus 1992 ontdekt door David Jewitt en Jane Luu, met een van de telescopen op de Mauna Kea-sterrenwacht in Hawaii. Het was voor het eerst dat er - sinds de ontdekking van Pluto in 1930 - een nieuw hemellichaam werd gevonden buiten de baan van de planeet Neptunus. De ontdekking betekende het begin van de exploratie van de Kuipergordel - een brede zone van bevroren hemellichamen waarvan Pluto de grootste is. Inmiddels zijn bijna 2000 Kuipergordelobjecten bekend.
Mede-ontdekster Jane Luu wilde het nieuwe hemellichaam aanvankelijk Smiley noemen, naar de hoofdinspecteur uit de detective-boeken van de Saint die ze tijdens de lange waarneemnachten op Hawaii las. Die naam werd door de IAU echter niet goedgekeurd. Jewitt heeft regelmatig aangegeven geen belangstelling te hebben voor namen van kleine hemellichamen; hij geeft de voorkeur aan nummers. Na 10 jaar verloopt echter het alleenrecht van de ontdekker(s) om voorstellen te doen voor een naam. Wie de naam Albion heeft voorgesteld is niet bekendgemaakt. (GS)
(allesoversterrnkunde.nl)
Eerst ontdekte ijsdwerg heet voortaan Albion
William Blake's voorstelling van Albion. (Wikimedia Commons)
De eerst ontdekte ijsdwerg in de buitendelen van het zonnestelsel (afgezien van de dwergplaneet Pluto) heeft eindelijk een naam gekregen. In een elektronische circulaire maakt de Internationale Astronomische Unie (IAU) bekend dat het relatief kleine, stijf bevroren hemellichaam 1992 QB1 voortaan Albion heet, naar de oermens in de scheppingsmythe van de Engelse dichter en schilder William Blake.
1992 QB1 werd in augustus 1992 ontdekt door David Jewitt en Jane Luu, met een van de telescopen op de Mauna Kea-sterrenwacht in Hawaii. Het was voor het eerst dat er - sinds de ontdekking van Pluto in 1930 - een nieuw hemellichaam werd gevonden buiten de baan van de planeet Neptunus. De ontdekking betekende het begin van de exploratie van de Kuipergordel - een brede zone van bevroren hemellichamen waarvan Pluto de grootste is. Inmiddels zijn bijna 2000 Kuipergordelobjecten bekend.
Mede-ontdekster Jane Luu wilde het nieuwe hemellichaam aanvankelijk Smiley noemen, naar de hoofdinspecteur uit de detective-boeken van de Saint die ze tijdens de lange waarneemnachten op Hawaii las. Die naam werd door de IAU echter niet goedgekeurd. Jewitt heeft regelmatig aangegeven geen belangstelling te hebben voor namen van kleine hemellichamen; hij geeft de voorkeur aan nummers. Na 10 jaar verloopt echter het alleenrecht van de ontdekker(s) om voorstellen te doen voor een naam. Wie de naam Albion heeft voorgesteld is niet bekendgemaakt. (GS)
(allesoversterrnkunde.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-02-2018
LISA Pathfinder-resultaten overtreffen verwachtingen
Artist’s impression van LISA Pathfinder, de Europese ruimtemissie die technologieën test voor toekomstige detectors van zwaartekrachtsgolven in de ruimte. (ESA–C.Carreau)
Vandaag zijn de definitieve resultaten gepubliceerd van de Europese LISA Pathfinder-missie (LPF). De ruimtesonde, die eind 2015 gelanceerd werd, heeft in de eerste helft van 2016 technologieën uitgetest die in de toekomst nodig zijn voor het Europese LISA-project (Laser Interferometer Space Antenna) - een ruimteproject voor het detecteren van laagfrequente zwaartekrachtgolven.
Met LISA Pathfinder zijn vooral technieken uitgetest om zogeheten testmassa's in volledig ongestoorde vrije val te brengen in een omloopbaan rond de zon. Daarvoor is een extreem 'rustige' omgeving nodig, niet beïnvloed door zonnewind, micrometeoroïden, temperatuurverschillen, etc.
In 2016 bleek al dat de resultaten voor de hogere frequenties veel beter waren dan verwacht. Nu de meetgegevens en testresultaten volledig zijn geanalyseerd, blijkt dat ook voor de lage frequenties het geval te zijn. Dat betekent dat er geen technologische 'show stoppers' meer bestaan voor de ambitieuze LISA-missie, die in de eerste helft van de jaren dertig gelanceerd moet worden. (GS)
(allesoversterrenkunde)
LISA Pathfinder-resultaten overtreffen verwachtingen
Artist’s impression van LISA Pathfinder, de Europese ruimtemissie die technologieën test voor toekomstige detectors van zwaartekrachtsgolven in de ruimte. (ESA–C.Carreau)
Vandaag zijn de definitieve resultaten gepubliceerd van de Europese LISA Pathfinder-missie (LPF). De ruimtesonde, die eind 2015 gelanceerd werd, heeft in de eerste helft van 2016 technologieën uitgetest die in de toekomst nodig zijn voor het Europese LISA-project (Laser Interferometer Space Antenna) - een ruimteproject voor het detecteren van laagfrequente zwaartekrachtgolven.
Met LISA Pathfinder zijn vooral technieken uitgetest om zogeheten testmassa's in volledig ongestoorde vrije val te brengen in een omloopbaan rond de zon. Daarvoor is een extreem 'rustige' omgeving nodig, niet beïnvloed door zonnewind, micrometeoroïden, temperatuurverschillen, etc.
In 2016 bleek al dat de resultaten voor de hogere frequenties veel beter waren dan verwacht. Nu de meetgegevens en testresultaten volledig zijn geanalyseerd, blijkt dat ook voor de lage frequenties het geval te zijn. Dat betekent dat er geen technologische 'show stoppers' meer bestaan voor de ambitieuze LISA-missie, die in de eerste helft van de jaren dertig gelanceerd moet worden. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Je gaat een planeet toch geen Smiley noemenquote:
05-02-2018
Eerst ontdekte ijsdwerg heet voortaan Albion
[ afbeelding ]
William Blake's voorstelling van Albion. (Wikimedia Commons)
........
Mede-ontdekster Jane Luu wilde het nieuwe hemellichaam aanvankelijk Smiley noemen, naar de hoofdinspecteur uit de detective-boeken van de Saint die ze tijdens de lange waarneemnachten op Hawaii las. Die naam werd door de IAU echter niet goedgekeurd. Jewitt heeft regelmatig aangegeven geen belangstelling te hebben voor namen van kleine hemellichamen; hij geeft de voorkeur aan nummers.
(allesoversterrnkunde.nl)
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Het beestje moet een naam hebben, al zou 'smiley' nou ook niet mijn eerste keuze zijnquote:
[..]
Je gaat een planeet toch geen Smiley noemen
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-02-2018
Laserexperimenten ontraadselen de werking van kosmische magnetische velden
Computersimulatie van het experiment waarmee is aangetoond dat turbulenties in een plasma een versterkend effect hebben op magnetische velden. (Petros Tzeferacos/University of Chicago)
Met behulp van laserexperimenten hebben Britse en Amerikaanse wetenschappers aangetoond dat een van de meest gangbare modellen voor het ontstaan van magnetische velden in het heelal klopt. De experimenten hebben laten zien dat een turbulent plasma – een heet ‘gas’ van geladen deeltjes – een zwak magnetisch veld kunnen versterken tot het niveau dat is waargenomen in sterren en sterrenstelsels (Nature Communications, 9 februari).
Zo’n beetje alles in het heelal, van planeten tot sterren tot sterrenstelsels, heeft een eigen magnetisch veld. Astrofysici worstelen al jaren met de verklaring van deze verrassend sterke en bestendige velden, wat allerlei modellen heeft opgeleverd.
Met behulp van een van de krachtigste laserfaciliteiten ter wereld heeft een team onder leiding van wetenschappers van de universiteit van Chicago bewezen dat het zogeheten turbulente dynamomodel goed lijkt te kloppen. De onderzoekers hebben een turbulent plasma van een paar centimeter groot aangemaakt dat een paar miljardsten van een seconde standhield. Daarbij is waargenomen hoe turbulente bewegingen in dat plasma de sterkte van een zwak magnetisch veld enorm kunnen versterken.
Computermodellen hadden al aangegeven dat een turbulent plasma die uitwerking heeft, maar nu is dat voor het eerst ook echt aangetoond. Bij de experimenten is kon een zwak magnetisch veld worden opgevoerd tot een veldsterkte van 10 kilogauss – een miljoen keer de veldsterkte van het aardmagnetische veld.
Met behulp van vervolgexperimenten zal onderzocht worden hoe snel zo’n magnetisch veld in sterkte toeneemt en hoe sterk het kan worden. Ook zijn wetenschappers benieuwd in hoeverre het magnetische van invloed is op de turbulenties die het hebben versterkt. (EE)
(allesoversterrenkunde.nl)
Laserexperimenten ontraadselen de werking van kosmische magnetische velden
Computersimulatie van het experiment waarmee is aangetoond dat turbulenties in een plasma een versterkend effect hebben op magnetische velden. (Petros Tzeferacos/University of Chicago)
Met behulp van laserexperimenten hebben Britse en Amerikaanse wetenschappers aangetoond dat een van de meest gangbare modellen voor het ontstaan van magnetische velden in het heelal klopt. De experimenten hebben laten zien dat een turbulent plasma – een heet ‘gas’ van geladen deeltjes – een zwak magnetisch veld kunnen versterken tot het niveau dat is waargenomen in sterren en sterrenstelsels (Nature Communications, 9 februari).
Zo’n beetje alles in het heelal, van planeten tot sterren tot sterrenstelsels, heeft een eigen magnetisch veld. Astrofysici worstelen al jaren met de verklaring van deze verrassend sterke en bestendige velden, wat allerlei modellen heeft opgeleverd.
Met behulp van een van de krachtigste laserfaciliteiten ter wereld heeft een team onder leiding van wetenschappers van de universiteit van Chicago bewezen dat het zogeheten turbulente dynamomodel goed lijkt te kloppen. De onderzoekers hebben een turbulent plasma van een paar centimeter groot aangemaakt dat een paar miljardsten van een seconde standhield. Daarbij is waargenomen hoe turbulente bewegingen in dat plasma de sterkte van een zwak magnetisch veld enorm kunnen versterken.
Computermodellen hadden al aangegeven dat een turbulent plasma die uitwerking heeft, maar nu is dat voor het eerst ook echt aangetoond. Bij de experimenten is kon een zwak magnetisch veld worden opgevoerd tot een veldsterkte van 10 kilogauss – een miljoen keer de veldsterkte van het aardmagnetische veld.
Met behulp van vervolgexperimenten zal onderzocht worden hoe snel zo’n magnetisch veld in sterkte toeneemt en hoe sterk het kan worden. Ook zijn wetenschappers benieuwd in hoeverre het magnetische van invloed is op de turbulenties die het hebben versterkt. (EE)
(allesoversterrenkunde.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-02-2018
ESO's VLT werkt voor het eerst als grote enkelvoudige telescoop
Het ESPRESSO-instrument van ESO’s Very Large Telescope in Chili heeft voor het eerst het gecombineerde licht van alle vier de 8,2-meter Unit-telescopen gebruikt. (ESO/L. Calçada)
Het ESPRESSO-instrument van ESO's Very Large Telescope in Chili heeft voor het eerst het gecombineerde licht van alle vier de 8,2-meter Unit-telescopen gebruikt. Door het licht van deze telescopen op deze manier te combineren, is de VLT qua licht-opvangend oppervlak de grootste optische telescoop die er is.
Een van de oorspronkelijke ontwerpdoelen van ESO’s Very Large Telescope (VLT) was dat de vier Unit-telescopen zouden samenwerken als één reusachtige telescoop. Dankzij de ESPRESSO-spectrograaf, die voor het eerst het verzamelde licht van alle vier de Unit-telescopen van de VLT heeft opgevangen, is deze mijlpaal nu bereikt.
ESPRESSO-instrumentwetenschapper bij ESO, Gaspare Lo Curto, legt de historische betekenis van deze gebeurtenis uit: ‘ESO heeft een droom gerealiseerd die dateert uit de tijd dat de VLT in de jaren 80 werd ontworpen: het combineren van het licht van alle vier de Unit-telescopen op Cerro Paranal om één enkel instrument te voeden!’
Wanneer de vier 8,2-meter telescopen hun licht-verzamelende vermogen bundelen om één enkel instrument te voeden, is de VLT effectief de grootste optische telescoop ter wereld. Hij is dan vergelijkbaar met een enkelvoudige telescoop met een opening van 16 meter.
Twee van de belangrijkste wetenschappelijke doelen van ESPRESSO zijn het ontdekken en karakteriseren van aarde-achtige planeten en het zoeken naar mogelijke variaties in fundamentele natuurkundige constanten. Deze laatste experimenten vereisen waarnemingen van verre en zwakke quasars, en hebben het meeste baat bij het combineren van het licht van alle vier de Uni-telescopen in ESPRESSO. Voor beide doelen is het nodig dat het instrument en de referentielichtbron extreem stabiel zijn.
Door het gecombineerde licht aan één enkel instrument te voeden, krijgen astronomen toegang tot informatie die nooit eerder beschikbaar was. Deze nieuwe faciliteit betekent een doorbraak in het astronomische onderzoek met hoge-resolutiespectrografen.
(allesoversterrenkunde)
ESO's VLT werkt voor het eerst als grote enkelvoudige telescoop
Het ESPRESSO-instrument van ESO’s Very Large Telescope in Chili heeft voor het eerst het gecombineerde licht van alle vier de 8,2-meter Unit-telescopen gebruikt. (ESO/L. Calçada)
Het ESPRESSO-instrument van ESO's Very Large Telescope in Chili heeft voor het eerst het gecombineerde licht van alle vier de 8,2-meter Unit-telescopen gebruikt. Door het licht van deze telescopen op deze manier te combineren, is de VLT qua licht-opvangend oppervlak de grootste optische telescoop die er is.
Een van de oorspronkelijke ontwerpdoelen van ESO’s Very Large Telescope (VLT) was dat de vier Unit-telescopen zouden samenwerken als één reusachtige telescoop. Dankzij de ESPRESSO-spectrograaf, die voor het eerst het verzamelde licht van alle vier de Unit-telescopen van de VLT heeft opgevangen, is deze mijlpaal nu bereikt.
ESPRESSO-instrumentwetenschapper bij ESO, Gaspare Lo Curto, legt de historische betekenis van deze gebeurtenis uit: ‘ESO heeft een droom gerealiseerd die dateert uit de tijd dat de VLT in de jaren 80 werd ontworpen: het combineren van het licht van alle vier de Unit-telescopen op Cerro Paranal om één enkel instrument te voeden!’
Wanneer de vier 8,2-meter telescopen hun licht-verzamelende vermogen bundelen om één enkel instrument te voeden, is de VLT effectief de grootste optische telescoop ter wereld. Hij is dan vergelijkbaar met een enkelvoudige telescoop met een opening van 16 meter.
Twee van de belangrijkste wetenschappelijke doelen van ESPRESSO zijn het ontdekken en karakteriseren van aarde-achtige planeten en het zoeken naar mogelijke variaties in fundamentele natuurkundige constanten. Deze laatste experimenten vereisen waarnemingen van verre en zwakke quasars, en hebben het meeste baat bij het combineren van het licht van alle vier de Uni-telescopen in ESPRESSO. Voor beide doelen is het nodig dat het instrument en de referentielichtbron extreem stabiel zijn.
Door het gecombineerde licht aan één enkel instrument te voeden, krijgen astronomen toegang tot informatie die nooit eerder beschikbaar was. Deze nieuwe faciliteit betekent een doorbraak in het astronomische onderzoek met hoge-resolutiespectrografen.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-02-2018
ALMA-telescoop neemt kern van sterrenstelsel M77 onder de loep
Links: Hubble-opname van het centrale deel van het spiraalstelsel M77. De ALMA-opname (rechts) toont een grote hoefijzervormige structuur van gas met daarbinnen de slechts 40 lichtjaar brede torus. (ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), Imanishi et al.)
Met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) – een grote opstelling van radiotelescopen in het noorden van Chili – is de draaiende schijf van gas en stof rond het superzware zwarte gat in het sterrenstelsel M77 vastgelegd. Het is voor het eerst dat zo’n ’torus’ zo duidelijk in beeld is gebracht.
Bijna alle sterrenstelsels hebben een kolossaal zwart gat in hun centrum. Als zo’n zwart gat ‘actief’ is – dat wil zeggen: materie uit zijn omgeving weet aan te trekken – is het omgeven door een schijf van gas en stof die – naar werd aangenomen – ronddraait.
De ALMA-waarnemingen bevestigen dat, maar ze laten ook zien dat de verdeling van het gas in die ongeveer 40 lichtjaar brede schijf of torus veel minder gelijkmatig is dan eenvoudige modellen suggereren. De torus lijkt een beetje asymmetrisch van vorm te zijn en het daarin aanwezige gas cirkelt niet netjes rond het zwarte gat, maar vertoont ook sterk willekeurige bewegingen. Dat wijst erop dat deze actieve kern een turbulente voorgeschiedenis heeft – mogelijk een fusie met een kleiner sterrenstelsel.
Overigens heeft ook ons eigen Melkwegstelsel een superzwaar zwart gat in zijn kern. Dat is momenteel echter in ruste. Voor het onderzoek van actieve kernen zijn astronomen dus aangewezen op andere sterrenstelsels. Met een afstand van ongeveer 47 miljoen lichtjaar is M77 een van de meest nabije. (EE)
(allesoversterrenkunde)
ALMA-telescoop neemt kern van sterrenstelsel M77 onder de loep
Links: Hubble-opname van het centrale deel van het spiraalstelsel M77. De ALMA-opname (rechts) toont een grote hoefijzervormige structuur van gas met daarbinnen de slechts 40 lichtjaar brede torus. (ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), Imanishi et al.)
Met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) – een grote opstelling van radiotelescopen in het noorden van Chili – is de draaiende schijf van gas en stof rond het superzware zwarte gat in het sterrenstelsel M77 vastgelegd. Het is voor het eerst dat zo’n ’torus’ zo duidelijk in beeld is gebracht.
Bijna alle sterrenstelsels hebben een kolossaal zwart gat in hun centrum. Als zo’n zwart gat ‘actief’ is – dat wil zeggen: materie uit zijn omgeving weet aan te trekken – is het omgeven door een schijf van gas en stof die – naar werd aangenomen – ronddraait.
De ALMA-waarnemingen bevestigen dat, maar ze laten ook zien dat de verdeling van het gas in die ongeveer 40 lichtjaar brede schijf of torus veel minder gelijkmatig is dan eenvoudige modellen suggereren. De torus lijkt een beetje asymmetrisch van vorm te zijn en het daarin aanwezige gas cirkelt niet netjes rond het zwarte gat, maar vertoont ook sterk willekeurige bewegingen. Dat wijst erop dat deze actieve kern een turbulente voorgeschiedenis heeft – mogelijk een fusie met een kleiner sterrenstelsel.
Overigens heeft ook ons eigen Melkwegstelsel een superzwaar zwart gat in zijn kern. Dat is momenteel echter in ruste. Voor het onderzoek van actieve kernen zijn astronomen dus aangewezen op andere sterrenstelsels. Met een afstand van ongeveer 47 miljoen lichtjaar is M77 een van de meest nabije. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-02-2018
Verste supernova ooit: 10,5 miljard lichtjaar
Sterrenkundigen hebben de verste supernova ooit ontdekt. Het licht van de sterexplosie heeft er 10,5 miljard jaar over gedaan om de aarde te bereiken. Dat betekent dat de explosie plaatsvond toen het heelal pas 3,3 miljard jaar oud was. De ontdekking is gedaan als onderdeel van de Dark Energy Survey (DES), een project waarbij honderden miljoenen sterrenstelsels in kaart gebracht worden om onderzoek te doen naar de mysterieuze donkere energie die verantwoordelijk wordt gehouden voor de versnellende uitdijing van het heelal. De ontdekking is gepubliceerd in The Astrophysical Journal.
DES16C2nm, zoals de verre supernova heet, is een zogeheten super-luminous supernova (SNSL); vermoedelijk gaat het om een extreem compacte neutronenster die onder invloed van materieoverdracht ineenstort tot een zwart gat. De supernova werd in augustus 2016 ontdekt op foto's van de Dark Energy Suvey; enkele maanden later werd de enorm grote afstand gemeten door grote telescopen zoals de Europese Very Large Telescope en de twee Amerikaanse Magellan-telescopen (in Chili), en de eveneens Amerikaanse Keck-telescoop op Hawaii.
Superlichtsterke supernova's zijn relatief zeldzaam; astronomen hopen dat er de komende tijd meer verre exemplaren ontdekt zullen worden, zodat er meer bekend zal worden over hun eigenschappen en de manier waarop die mogelijk veranderen in de loop van de geschiedenis van het heelal. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Verste supernova ooit: 10,5 miljard lichtjaar
Sterrenkundigen hebben de verste supernova ooit ontdekt. Het licht van de sterexplosie heeft er 10,5 miljard jaar over gedaan om de aarde te bereiken. Dat betekent dat de explosie plaatsvond toen het heelal pas 3,3 miljard jaar oud was. De ontdekking is gedaan als onderdeel van de Dark Energy Survey (DES), een project waarbij honderden miljoenen sterrenstelsels in kaart gebracht worden om onderzoek te doen naar de mysterieuze donkere energie die verantwoordelijk wordt gehouden voor de versnellende uitdijing van het heelal. De ontdekking is gepubliceerd in The Astrophysical Journal.
DES16C2nm, zoals de verre supernova heet, is een zogeheten super-luminous supernova (SNSL); vermoedelijk gaat het om een extreem compacte neutronenster die onder invloed van materieoverdracht ineenstort tot een zwart gat. De supernova werd in augustus 2016 ontdekt op foto's van de Dark Energy Suvey; enkele maanden later werd de enorm grote afstand gemeten door grote telescopen zoals de Europese Very Large Telescope en de twee Amerikaanse Magellan-telescopen (in Chili), en de eveneens Amerikaanse Keck-telescoop op Hawaii.
Superlichtsterke supernova's zijn relatief zeldzaam; astronomen hopen dat er de komende tijd meer verre exemplaren ontdekt zullen worden, zodat er meer bekend zal worden over hun eigenschappen en de manier waarop die mogelijk veranderen in de loop van de geschiedenis van het heelal. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-02-2018
Maanwater zit overal en is niet mobiel
Opname van de maan, gemaakt door de Lunar Reconnaissance Orbiter. (NASA/JPL/USGS)
Bij een nieuwe analyse van gegevens van de twee onbemande maanmissies zijn aanwijzingen gevonden dat het (weinige) water op de maan min of meer gelijkmatig over het oppervlak is verdeeld en zich niet beperkt tot bepaalde gebieden of terreinen. Het water lijkt ook niet te migreren en is waarschijnlijk niet gemakkelijk winbaar.
Het nieuwe resultaat is in strijd met sommige eerdere onderzoeken, die erop leken te wijzen dat rond de polen van de maan meer water te vinden was dan elders en dat de hoeveelheid water in de maanbodem in de loop van de dag varieerde. Daaruit leidden de onderzoekers af dat watermoleculen over de maan konden ‘rondzwerven’, totdat ze in een ‘koudeval’ – een koud gebied – belandden.
Dat het nu toch anders blijkt te zijn, heeft te maken met de hoge moeilijkheidsgraad van de metingen. Daarbij wordt met behulp van sensoren aan boord van om de maan cirkelende ruimtesondes gekeken naar het zwakke infraroodlicht dat door watermoleculen wordt uitgezonden. Jammer genoeg is ook de maan zelf een bron van infraroodlicht, en het is niet eenvoudig de beide signalen van elkaar te scheiden.
Bij de nieuwe analyse is, op basis van gegevens van de Amerikaanse Lunar Reconnaissance Orbiter en de Indiase Chandrayaan-1, een nauwkeurig temperatuurmodel van de maan gemaakt. En dat heeft dus geleid tot heel andere conclusies over de verdeling van het maanwater.
Overigens staat nog steeds niet vast waar dat water vandaan komt. Veelal wordt aangenomen dat het ontstaat bij reacties tussen de zonnewind – geladen deeltjes van de zon – en het maanoppervlak. Het is echter ook denkbaar dat de watermoleculen uit het diepe inwendige van de maan zelf komen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Maanwater zit overal en is niet mobiel
Opname van de maan, gemaakt door de Lunar Reconnaissance Orbiter. (NASA/JPL/USGS)
Bij een nieuwe analyse van gegevens van de twee onbemande maanmissies zijn aanwijzingen gevonden dat het (weinige) water op de maan min of meer gelijkmatig over het oppervlak is verdeeld en zich niet beperkt tot bepaalde gebieden of terreinen. Het water lijkt ook niet te migreren en is waarschijnlijk niet gemakkelijk winbaar.
Het nieuwe resultaat is in strijd met sommige eerdere onderzoeken, die erop leken te wijzen dat rond de polen van de maan meer water te vinden was dan elders en dat de hoeveelheid water in de maanbodem in de loop van de dag varieerde. Daaruit leidden de onderzoekers af dat watermoleculen over de maan konden ‘rondzwerven’, totdat ze in een ‘koudeval’ – een koud gebied – belandden.
Dat het nu toch anders blijkt te zijn, heeft te maken met de hoge moeilijkheidsgraad van de metingen. Daarbij wordt met behulp van sensoren aan boord van om de maan cirkelende ruimtesondes gekeken naar het zwakke infraroodlicht dat door watermoleculen wordt uitgezonden. Jammer genoeg is ook de maan zelf een bron van infraroodlicht, en het is niet eenvoudig de beide signalen van elkaar te scheiden.
Bij de nieuwe analyse is, op basis van gegevens van de Amerikaanse Lunar Reconnaissance Orbiter en de Indiase Chandrayaan-1, een nauwkeurig temperatuurmodel van de maan gemaakt. En dat heeft dus geleid tot heel andere conclusies over de verdeling van het maanwater.
Overigens staat nog steeds niet vast waar dat water vandaan komt. Veelal wordt aangenomen dat het ontstaat bij reacties tussen de zonnewind – geladen deeltjes van de zon – en het maanoppervlak. Het is echter ook denkbaar dat de watermoleculen uit het diepe inwendige van de maan zelf komen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
When the student is ready, the teacher will appear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
When the student is truly ready, the teacher will disappear.
|
|
