Het is sowieso onmogelijk aan te tonen dat iets niet is.quote:Op woensdag 10 augustus 2016 00:39 schreef alwaysbenice het volgende:
Om wat verwarring te voorkomen:
Er is geen experiment dat duidelijk kan aantonen dat we geen vrije wil hebben
Ook weten we niet genoeg over het brein, de geest en bewustzijn om zo iets theoretisch te ondersteunen.
Je kan wel aantonen dat het heel onwaarschijnlijk is, of niet per se waarschijnlijk.quote:Op zaterdag 13 augustus 2016 19:20 schreef Kamina het volgende:
[..]
Het is sowieso onmogelijk aan te tonen dat iets niet is.
Beredeneren wellicht, aantonen niet.quote:Op zaterdag 13 augustus 2016 19:28 schreef alwaysbenice het volgende:
[..]
Je kan wel aantonen dat het heel onwaarschijnlijk is, of niet per se waarschijnlijk.
Volgens mij is er geen verschil tussen beide voor wat betreft de vrije wil. In beide gevallen is daar geen sprake van, toch? Ik weet dat 'ik' er in ieder geval niets over te zeggen heb wanneer ik wakker word, en dat vind ik op zijn minst een sterke indicatie voor het ontbreken van een vrije wil. Maar goed, e.e.a. is sterk afhankelijk van de gehanteerde defintie zoals al door andere users is opgemerkt, in bovenstaande ga ik er vanuit dat er een onafhankelijk van het fysieke bestaande entiteit moet zijn (free agency?) om een vrije wil te faciliteren.quote:Op zaterdag 13 augustus 2016 06:33 schreef Gary_Oak het volgende:
De vrije wil is een andere discussie: of je je brein bent of bestuurd wordt door een gamer in een andere dimensie; dat weet je niet.
Ik weet het niet zo goed. Ik vind het lastig.quote:Op zaterdag 13 augustus 2016 20:08 schreef highender het volgende:
[..]
Volgens mij is er geen verschil tussen beide voor wat betreft de vrije wil. In beide gevallen is daar geen sprake van, toch? Ik weet dat 'ik' er in ieder geval niets over te zeggen heb wanneer ik wakker word, en dat vind ik op zijn minst een sterke indicatie voor het ontbreken van een vrije wil. Maar goed, e.e.a. is sterk afhankelijk van de gehanteerde defintie zoals al door andere users is opgemerkt, in bovenstaande ga ik er vanuit dat er een onafhankelijk van het fysieke bestaande entiteit moet zijn (free agency?) om een vrije wil te faciliteren.
Het lijkt voor jezelf geen vrije wil omdat je op het moment van een keuze die keuze logisch vind. Maar in andere gevallen kan je ook achteraf spijt krijgen van een bepaalde keuze. Dan is het toch wel degelijk een vrije wil en dan ben jij toch degene die die keuze heeft gemaakt?quote:Op zondag 14 augustus 2016 00:12 schreef Gary_Oak het volgende:
[..]
Ik weet het niet zo goed. Ik vind het lastig.Vrijheid staat voor mij buiten de introspectie van het individu. Je bent vrij om te doen wat je wil, in elke omstandigheid. Maar vrije wil: hoe weet je of jij degene bent die die vrije keuzes maakt. Natuurlijk heb je geen drol aan vrijheid als je fundamenteel geen vrije wil hebt, maar ik denk dat dat losstaat van het concept van existentiële vrijheid.
Hm, spijt is inderdaad wel een interessante pleidooi voor de vrije wil. Zal er eens over nadenken en het laten bezinken.quote:Op zondag 14 augustus 2016 13:40 schreef Faz3D het volgende:
[..]
Het lijkt voor jezelf geen vrije wil omdat je op het moment van een keuze die keuze logisch vind. Maar in andere gevallen kan je ook achteraf spijt krijgen van een bepaalde keuze. Dan is het toch wel degelijk een vrije wil en dan ben jij toch degene die die keuze heeft gemaakt?
Maar het is achteraf gezien in het leven geen vrije wil in sommige keuzes, die keuzes zou je als je het overnieuw kon doen weer maken. Maar die keuzes komen naar mijn idee meer van een eigen persoonlijke levensovertuiging/levensvisie en verleden.quote:Op zondag 14 augustus 2016 21:35 schreef Gary_Oak het volgende:
[..]
Hm, spijt is inderdaad wel een interessante pleidooi voor de vrije wil. Zal er eens over nadenken en het laten bezinken.
Spijt zegt niets over een vrije wil. Bewijst alleen dat de verwachtingen niet per definitie kloppen met de uitkomsten.quote:Op zondag 14 augustus 2016 13:40 schreef Faz3D het volgende:
[..]
Het lijkt voor jezelf geen vrije wil omdat je op het moment van een keuze die keuze logisch vind. Maar in andere gevallen kan je ook achteraf spijt krijgen van een bepaalde keuze. Dan is het toch wel degelijk een vrije wil en dan ben jij toch degene die die keuze heeft gemaakt?
Wat houd verantwoordelijkheid dan nog in?quote:Op maandag 15 augustus 2016 16:38 schreef Cockwhale het volgende:
[..]
Spijt zegt niets over een vrije wil. Bewijst alleen dat de verwachtingen niet per definitie kloppen met de uitkomsten.
Verantwoordelijkheid houdt in dat je op het moment dat je iets doet verantwoordelijkheid aanvaardt voor de consequenties daarvan en eventuele inschattingsfouten die je op dat moment maakt.quote:Op maandag 15 augustus 2016 17:42 schreef Faz3D het volgende:
[..]
Wat houd verantwoordelijkheid dan nog in?
Je kan moeilijk een verkeerde keuze veranderen, soms maak je ook tegen beter weten in een verkeerde keus.
Ook als je overweegt om aan te vallen, zul je moeten inschatten of je opponent WMD's heeft en in welke mate. Dat kun je niet aan je opponent overlaten. Praktisch heeft het geen zin om de bewijslast om te draaien. Theoretisch is de bewijslast omdraaien ondeugdelijk.quote:Op maandag 15 augustus 2016 17:57 schreef Molurus het volgende:
[..]
Verantwoordelijkheid houdt in dat je op het moment dat je iets doet verantwoordelijkheid aanvaardt voor de consequenties daarvan en eventuele inschattingsfouten die je op dat moment maakt.
Als je achteraf spijt hebt van je beslissing betekent dat eigenlijk: 'ik had beter moeten weten'. Een foutieve beslissing waarvan je niet kon weten dat die fout is kun je ook geen spijt over hebben. Spijt betekent niet alleen dat je achteraf vindt dat je een andere beslissing had moeten nemen, maar ook dat je dat had moeten weten.
Inderdaad, beslissingen uit het verleden kun je niet veranderen. Maar je kunt daar wel verantwoordelijkheid voor dragen als je vindt dat het jouw verantwoordelijkheid is.
Ongeveer het tegenovergestelde van wat Balkenende hier doet zeg maar.![]()
Is een fundamentele vrije wil ondergeschikt aan de logica?quote:Op zondag 14 augustus 2016 00:12 schreef Gary_Oak het volgende:
[..]
Ik weet het niet zo goed. Ik vind het lastig.Vrijheid staat voor mij buiten de introspectie van het individu. Je bent vrij om te doen wat je wil, in elke omstandigheid. Maar vrije wil: hoe weet je of jij degene bent die die vrije keuzes maakt. Natuurlijk heb je geen drol aan vrijheid als je fundamenteel geen vrije wil hebt, maar ik denk dat dat losstaat van het concept van existentiële vrijheid.
Dan is het nog steeds jouw keuze en jouw verantwoordelijkheid en dus zal je de gevolgen moeten dragen. Zonder oordeel, want dat kan niemand over jou.quote:Op maandag 15 augustus 2016 17:42 schreef Faz3D het volgende:
[..]
Wat houd verantwoordelijkheid dan nog in?
Je kan moeilijk een verkeerde keuze veranderen, soms maak je ook tegen beter weten in een verkeerde keus.
De bewijslast aan een derde overlaten lijkt me ook niet bepaald handig. Zeker niet als die derde al een uitgesproken zin had om Irak aan te vallen zonder die WMDs.quote:Op dinsdag 16 augustus 2016 01:59 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Ook als je overweegt om aan te vallen, zul je moeten inschatten of je opponent WMD's heeft en in welke mate. Dat kun je niet aan je opponent overlaten. Praktisch heeft het geen zin om de bewijslast om te draaien. Theoretisch is de bewijslast omdraaien ondeugdelijk.
Als we puur deterministisch van aard zouden zijn, waarom zouden we hier als mens een discussie over voeren?quote:Op woensdag 10 augustus 2016 18:53 schreef Molurus het volgende:
[..]
Hoe kom je precies tot deze conclusie?
Op zich een begrijpelijke gedachte, zeker als je kwantumfysica in overweging neemt. En ik heb ook lange tijd in kwantumfysica een bewijs gezien dat het universum niet deterministisch is.
Tot Haushofer me erop wees dat er best een onderliggend mechanisme zou kunnen bestaan dat volledig deterministisch van aard is. We kunnen eenvoudig niet weten of dat mechanisme er wel of niet is en wat de aard daarvan is.
En daarmee heeft hij eigenlijk best wel een goed punt.
Waarom niet? Er wordt nu weer veel discussie over gevoerd, omdat mensen maar bleven roepen dat je je eigen leven helemaal zelf in de hand hebt, vanuit het idee van een vrije wil, ook in situaties waarin dat evidente onzin is.quote:Op dinsdag 16 augustus 2016 16:34 schreef Elzies het volgende:
[..]
Als we puur deterministisch van aard zouden zijn, waarom zouden we hier als mens een discussie over voeren?
Absolute bewijzen bestaan niet. Het tegenovergestelde ook nooit onomstotelijk bewezen. Het heeft wel consequenties in hoeverre de ene of de andere opvatting tot een waarheid wordt neergezet in het publieke debat. Teveel vrije wil geleuter leidt tot het negeren van reele problemen.quote:Ik heb buiten persoonlijke opvattingen nooit echt onomstotelijk bewijs gezien dat we in een deterministisch universum leven.
Ik denk het wel. Daar komt 'cogito ergo sum' toch vandaan?quote:Op dinsdag 16 augustus 2016 02:11 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Is een fundamentele vrije wil ondergeschikt aan de logica?
Causaliteit is per definitie deterministisch. Simpelweg, omdat het te complex is voor ons om alle factoren te bevatten, betekent niet dat het willekeurig, vrij of variabel is of kan zijn.quote:Op dinsdag 16 augustus 2016 16:34 schreef Elzies het volgende:
[..]
Als we puur deterministisch van aard zouden zijn, waarom zouden we hier als mens een discussie over voeren?
Ik heb buiten persoonlijke opvattingen nooit echt onomstotelijk bewijs gezien dat we in een deterministisch universum leven.
Wat deelnemer al zegt: waarom niet?quote:Op dinsdag 16 augustus 2016 16:34 schreef Elzies het volgende:
[..]
Als we puur deterministisch van aard zouden zijn, waarom zouden we hier als mens een discussie over voeren?
Kennelijk is het antwoord op de vraag 'is het universum deterministisch?' niet relevant voor de vrije wil. Anders zou dat wel het verschil maken tussen wel/niet hierover discussieren, en dat doet het niet. Het is niet alsof ons vermogen om hierover te discussieren bewijst dat het universum niet deterministisch is.quote:Op dinsdag 16 augustus 2016 16:34 schreef Elzies het volgende:
Ik heb buiten persoonlijke opvattingen nooit echt onomstotelijk bewijs gezien dat we in een deterministisch universum leven.
Waarom zou causaliteit per definitie deterministisch moeten zijn? Dat mag je eens nader toelichten. Ik lees vooral een veronderstelling die mijnsinziens niet aantoonbaar is te maken als de complexiteit ervan niet te bevatten is.quote:Op dinsdag 16 augustus 2016 21:08 schreef Cockwhale het volgende:
[..]
Causaliteit is per definitie deterministisch. Simpelweg, omdat het te complex is voor ons om alle factoren te bevatten, betekent niet dat het willekeurig, vrij of variabel is of kan zijn.
Determinisme en discussie over vrije wil sluiten elkaar niet uit. Dus omdat we over God discussiëren, bestaat God? Vreemde redenering.
Het idee dat causaliteit deterministisch is is geen kwestie van wat wel/niet aantoonbaar is, het is zuiver semantiek.quote:Op woensdag 17 augustus 2016 09:32 schreef Elzies het volgende:
[..]
Waarom zou causaliteit per definitie deterministisch moeten zijn? Dat mag je eens nader toelichten. Ik lees vooral een veronderstelling die mijnsinziens niet aantoonbaar is te maken als de complexiteit ervan niet te bevatten is.
Dit lijkt me dan weer wel een feitelijke claim van jouw kant, ook al probeer je de bewijslast hier om te draaien. Hier in dit topic wordt uitsluitend gezegd dat de vrije wil, zoals wij daar dagelijks over spreken, niet afhankelijk is van het al dan niet deterministisch zijn van het universum.quote:Op woensdag 17 augustus 2016 09:32 schreef Elzies het volgende:
De mens heeft wel degelijk een beperkte vorm van een vrije wil. Dagelijks maken we persoonlijke keuzes. Ik kan geen enkel bewijs vinden dat al die persoonlijke keuzes zouden zijn voorgeprogrammeerd binnen enkele variabelen. Dat is een veronderstelling, opnieuw een persoonlijke keuze daar wel of niet in te geloven.
Causaliteit en God(en) zijn beide antwoorden op de vraag naar de grond van het gebeuren.quote:Op woensdag 17 augustus 2016 09:32 schreef Elzies het volgende:
[..]
Waarom zou causaliteit per definitie deterministisch moeten zijn? Dat mag je eens nader toelichten. Ik lees vooral een veronderstelling die mijnsinziens niet aantoonbaar is te maken als de complexiteit ervan niet te bevatten is.
De mens heeft wel degelijk een beperkte vorm van een vrije wil. Dagelijks maken we persoonlijke keuzes. Ik kan geen enkel bewijs vinden dat al die persoonlijke keuzes zouden zijn voorgeprogrammeerd binnen enkele variabelen. Dat is een veronderstelling, opnieuw een persoonlijke keuze daar wel of niet in te geloven.
Ik vind het minder interessant te weten of God wel of niet bestaat. Maar de mens heeft van nature wel aanleg om in een godsbeeld te geloven. Daar zijn zelfs specifieke gebieden in de hersenen bij betrokken. Waarom zou evolutie het vermogen tot het geloof in een hogere macht mogelijk maken? Daarop bestaat simpelweg (nog) geen antwoord. Maar om dit fenomeen nu per definitie deterministisch te noemen. Neuh, daar wil ik toch iets meer concrete onderbouwing voor zien.
Het maken van persoonlijke keuzes is een uiting van de vrije wil. Wij als mens maken onlosmakelijk deel uit van hetzelfde universum. Je kunt niet zeggen dat een deel daarvan wel deterministisch is en een ander deel niet.quote:Op woensdag 17 augustus 2016 10:25 schreef Molurus het volgende:
[..]
Het idee dat causaliteit deterministisch is is geen kwestie van wat wel/niet aantoonbaar is, het is zuiver semantiek.
Causaliteit betekent:
"A is de oorzaak van B. Dus als A plaatsvindt dan volgt B daaruit."
Dit is een zuiver deterministische relatie (die overigens best zou kunnen bestaan in een niet-deterministische wereld.)
Als we zeggen:
"Als A plaatsvindt dan kan het 'gevolg' B, C of D zijn" dan denk ik niet dat je nog kunt zeggen dat A, B, C en D causaal gerelateerd zijn. Of de uitkomst B, C of D is is dan tenslotte niet afhankelijk van A.
[..]
Dit lijkt me dan weer wel een feitelijke claim van jouw kant, ook al probeer je de bewijslast hier om te draaien. Hier in dit topic wordt uitsluitend gezegd dat de vrije wil, zoals wij daar dagelijks over spreken, niet afhankelijk is van het al dan niet deterministisch zijn van het universum.
Er wordt dus niet beweerd dat het universum deterministisch is. Er wordt enkel gezegd dat voor het maken van keuzes en het spreken over vrije wil het niet uitmaakt of het universum deterministisch is.
Sterker nog: als het gaat over de vrije wil lost non-determinisme geen enkel aanwijsbaar probleem op. Als jij denkt van wel dan is het aan jou om dat te onderbouwen. Persoonlijk zou ik het zeer opmerkelijk vinden als iemand erin zou slagen om aan de hand van het vermogen van mensen om keuzes te maken aannemelijk te maken dat het universum non-deterministisch is, en daar is bij mijn weten nog nooit iemand echt in geslaagd.
Je beweert en herhaalt, maar waar is je argumentatie of bewijs? Reageer ook nog even op mijn post, graag. En dan specifiek op de vragen.quote:Op woensdag 17 augustus 2016 11:21 schreef Elzies het volgende:
[..]
Het maken van persoonlijke keuzes is een uiting van de vrije wil. Wij als mens maken onlosmakelijk deel uit van hetzelfde universum. Je kunt niet zeggen dat een deel daarvan wel deterministisch is en een ander deel niet.
Ik geef volmondig toe dat we beperkt zijn in onze vrije keuzes. Een ziekte is iets wat je overkomt en natuurlijk geen persoonlijke keuze. Maar we zijn natuurlijk niet volledig beperkt om geen zelfstandige keuzes meer te kunnen maken. We maken voortdurend persoonlijke keuzes vanuit de vrije wil zo'n keuze te maken en handelen hierna.
Binnen de kwantumfysica zie je dat er een oneindig aantal variabelen tegelijkertijd bestaan. Daar hoeft B, C of D geen gevolg van A te zijn omdat het als potentie al die gevolgen al in zich draagt. Slechts wanneer het zich manifesteert als een voor ons waarneembaar deeltje, vervalt de golffunctie en interpreteren onze hersenen dit als gevolg, B, C of D.
Daar wil ik wel in meegaan.quote:Op woensdag 17 augustus 2016 11:21 schreef Elzies het volgende:
[..]
Het maken van persoonlijke keuzes is een uiting van de vrije wil.
Dat kan ik wel degelijk. Neem bijvoorbeeld een schaakprogramma. Gegeven dezelfde beginstelling / beginsituatie en een bepaalde hoeveelheid tijd zal het programma altijd met dezelfde zet komen. Dat komt omdat de processing van een computer deterministisch van aard is.quote:Op woensdag 17 augustus 2016 11:21 schreef Elzies het volgende:
Wij als mens maken onlosmakelijk deel uit van hetzelfde universum. Je kunt niet zeggen dat een deel daarvan wel deterministisch is en een ander deel niet.
Onze handelingsvrijheid / keuzevrijheid is inderdaad beperkt. Ongeacht of het universum deterministisch is. (!!)quote:Op woensdag 17 augustus 2016 11:21 schreef Elzies het volgende:
Ik geef volmondig toe dat we beperkt zijn in onze vrije keuzes. Een ziekte is iets wat je overkomt en natuurlijk geen persoonlijke keuze. Maar we zijn natuurlijk niet volledig beperkt om geen zelfstandige keuzes meer te kunnen maken. We maken voortdurend persoonlijke keuzes vanuit de vrije wil zo'n keuze te maken en handelen hierna.
Dat de kwantumfysica inherent non-deterministisch zou zijn is een populaire misvatting. Dat gaat uitsluitend over ons vermogen om dingen te weten / meten. Het betekent niet dat de kwantumfysica per definitie non-deterministisch is. Er zijn ook deterministische interpretaties mogelijk. (Bohm-Broglie, bijvoorbeeld.)quote:Op woensdag 17 augustus 2016 11:21 schreef Elzies het volgende:
Binnen de kwantumfysica zie je dat er een oneindig aantal variabelen tegelijkertijd bestaan. Daar hoeft B, C of D geen gevolg van A te zijn omdat het als potentie al die gevolgen al in zich draagt. Slechts wanneer het zich manifesteert als een voor ons waarneembaar deeltje, vervalt de golffunctie en interpreteren onze hersenen dit als gevolg, B, C of D.
Keuzes zijn vaak pakketkeuzes. Bij keuzes, waarover men wikt en weegt, gaan willen en niet-willen hand in hand. Iedere keuze mogelijkheid is een pakket met meerdere elementen, waarvan je sommige wel en andere niet wilt. Als je in tweespalt bent, ben je ook beinvloedbaar, want van alles kan de doorslag geven. Deze beinvloedbaarheid lijkt op de mogelijkheid om tegen je eigen wil in te kunnen handelen (om het verstandige of juiste te doen). Dat lijkt op een keuze tussen wil en ratio. Het is echter geen keuze tussen wil of ratio. De ratio leidt er alleen toe dat je doorhebt dat de pakketkeuze omvangrijk en ingewikkeld kan zijn. Tel daarbij op, dat je tevens te maken hebt je allerlei onzekerheden, en het wordt een heuse tobberij.quote:Op woensdag 17 augustus 2016 11:21 schreef Elzies het volgende:
[..]
Het maken van persoonlijke keuzes is een uiting van de vrije wil. Wij als mens maken onlosmakelijk deel uit van hetzelfde universum. Je kunt niet zeggen dat een deel daarvan wel deterministisch is en een ander deel niet.
Ik geef volmondig toe dat we beperkt zijn in onze vrije keuzes. Een ziekte is iets wat je overkomt en natuurlijk geen persoonlijke keuze. Maar we zijn natuurlijk niet volledig beperkt om geen zelfstandige keuzes meer te kunnen maken. We maken voortdurend persoonlijke keuzes vanuit de vrije wil zo'n keuze te maken en handelen hierna.
Binnen de kwantumfysica zie je dat er een oneindig aantal variabelen tegelijkertijd bestaan. Daar hoeft B, C of D geen gevolg van A te zijn omdat het als potentie al die gevolgen al in zich draagt. Slechts wanneer het zich manifesteert als een voor ons waarneembaar deeltje, vervalt de golffunctie en interpreteren onze hersenen dit als gevolg, B, C of D.
| Forum Opties | |
|---|---|
| Forumhop: | |
| Hop naar: | |