quote:
Op donderdag 26 mei 2016 12:59 schreef DerJan het volgende:[..]
Waarom denk je dat de risico's van aandelen in de huidige situatie enorm hoog zijn? Vanwege Brexit / China of vanwege de mogelijke gevolgen van de lage rente?
Het belangrijkste is de historisch hoge waardering. Dat alleen zorgt al voor een lage prognose omdat je minder "winst" koopt per geïnvesteerde euro. Maar daar komt dan nog eens bovenop dat waardering op lange termijn mean-reverting is dus je moet dan tegen een stroom van dalende waardering in gaan zwemmen (P/E-krimp).
Winstmarges zijn momenteel ook historisch absurd hoog (maar begint al te dalen momenteel) en dat is één van de best mean-reverting reeksen in de economie en werkt dus tegen je in dit geval. Tenzij het kapitalistische systeem definitief kapot is.
Dat is het hoofdargument, maar daarnaast is er een groot aantal risicoverhogende factoren:
- Corporate leverage staat op recordhoogte. En zoals bekend is werkt leverage twee kanten op. Tot voor kort kon WPA-groei kunstmatig worden opgekrikt door geld te lenen en daarmee eigen aandelen in te kopen. Maar dat stopt een keer en benodigde deleveraging wordt een tegenwind en mogelijk zelfs een groot probleem als bedrijven hun balans moeten repareren door op veel lagere koersen nieuwe aandelen uit te geven (zie bijvoorbeeld Mittal, KPN, etc)
- Demografie vereist dat je eigenlijk zou moeten de-risken (oudere mensen hebben minder tijd om verliezen uit te zitten) maar de afgelopen jaren is door het beleid van centrale banken juist het omgekeerde gebeurd. Die trend zal moeten corrigeren en dat levert tegenwind.
- De afgelopen 8 jaar is elke dip gebackstopped door centrale banken. Dat heeft veroorzaakt dat beleggers tegenwoordig niet meer zijn gepositioneerd om normale marktfluctuaties te handlen. Er is een universeel geloof dat centrale banken alles kunnen en zullen backstoppen, maar in de praktijk is dat natuurlijk niet mogelijk. Verwacht paniek als die droom in rook op gaat. De redenering is altijd
"ze zullen dat toch niet laten gebeuren... etc". Maar wie backstopt de centrale bank? Dat is de staat (niet andersom, wat iedereen tegenwoordig lijkt te denken) en uiteindelijk dus de belastingbetaler. We zijn maar één ongeluk vewijderd van een ineenstorting van dat paradigma.
- Het beleid van centrale banken heeft ook veroorzaakt dat er geen echte marktdiepte meer is. In normale omstandigheden waarbij aandelenkoersen worden gedreven door fundamentals in plaats van speculatie wat de volgende stap van de centrale bank is hebben kopers overtuiging in de fundamentals van wat ze kopen. Op dit moment is dat meestal niet het geval. Iedereen weet dat aandelen fundamenteel niet aantrekkelijk zijn maar ziet geen alternatief vanwege het centrale bank beleid. Als de centrale bank niet meer wil of kan backstoppen dan krijg je nu een andere dynamiek dan je in een vrije markt zou hebben. In die vrije markt had je namelijk op de top nog steeds een overtuigde groep die z'n aandelen vasthoudt of zelfs bijkoopt om verschillende redenen. Maar vandaag de dag zit iedereen er alleen nog maar in vanwege één argument: de vermeende backstop en koersopdrijving door centrale banken. Daarom is de kans op een massale dump imo nu veel groter dan in het verleden.
- Met al deze argumenten ben ik er nog steeds vanuit gegaan dat wereldwijde economische groei e.d. in de toekomst niet slechter zal zijn dan in de afgelopen 100 jaar. Ik wil daar ook niet over speculeren want je weet niet welke innovaties er allemaal nog gaan komen. Maar bedenk dat sustainable economische groei alleen maar kan komen uit twee factoren: groei van beroepsbevolking en productiviteitsverhoging. Van de eerste weet je 100% zeker dat die afvlakt. De tweede is pure speculatie.
Je kunt hier een boek over volschrijven en zo speculatief zijn als je maar wilt en het zo ingewikkeld maken als je maar wilt. Maar alleen al mijn allereerste punt (hoge waardering plus te verwachten P/E krimp) rechtvaardigt imo de conclusie, uitgaande van wat door de geschiedenis heen de beste voorspellers zijn geweest van toekomstig rendement.
Dit is allemaal al vaak en uitgebreid besproken in het vroegere AEX forum en ik ga hier ook niet meer verder over door. Het is hier tenslotte een spaartopic.